Ασύγγνωστο έγκλημα και ο Ορφανίδης θεατής

Transcript

1 01-KATHI-7-4_KATHI 4/6/13 12:27 AM Page 1 ΡΙ 2 2 ΘΗ ΗΜ Α ΣΤ ΣΤΑ ΜΕ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΗΜΕΡΑ 2 ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ 3,90 TO CD ΜΕ ΕΠΙΠΛΕΟΝ 2,000 κτήμα & κήπος ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟΣ Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΜΟΝΑΞΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κυριακή 7 Aπριλίου 2013 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Eτος 5ο B Aρ. φύλλου 234 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 3,90 (ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 5,90 (ΜΕ ΤΟ CD) ΣHMEPA Ο ΕΡΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» Συνομιλίες τον Μάιο και λύση το 2013 Το αργότερο μέχρι τον Μάιο θα πρέπει να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις υποστηρίζει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου και υποδεικνύει ότι η διαδικασία που προηγήθηκε δεν θα πρέπει να αγνοηθεί. «Με τον Αναστασιάδη μπορούμε να βρούμε πιο εύκολα μια λύση» δηλώνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» και οριοθετεί τις κόκκινες γραμμές της τ/κ πλευράς σε σχέση με τις εγγυήσεις και την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της Κύπρου. Σελ. 9 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΕΛ με κουρεμένο προϋπολογισμό Ο προϋπολογισμός των γαλαζοκιτρίνων θα είναι αισθητά μειωμένος, ό- μως υπάρχουν εμπόδια στην αναδιάρθρωση. Το παρασκήνιο για τον Πάμπο Με τον Πάμπο Χριστοδούλου η Ανόρθωση στοχεύει σε πρωτάθλημα και μείωση του μπάτζετ στη νέα χρονιά. Περισσότερη ποιότητα ευνοϊκότερη τιμή Η ποιοτική ενημέρωση είναι ζητούμενο για κάθε εφημερίδα, ιδιαίτερα τις μέρες που διανύουμε. Με αυτό ως γνώμονα, και ζητούμενο την όσο το δυνατόν χαμηλότερη τιμή, η «Κ» από την ερχόμενη Κυριακή 14 Απριλίου ενισχύει το χαμηλό πακέτο με την προσθήκη του περιοδικού Beautiful People, στα 2,90 ευρώ. Οι ποιοτικές προσφορές, τα CD πρώτων εκτελέσεων θα συνεχίσουν να συνοδεύουν την εφημερίδα, στην ενισχυμένη έκδοση των 5,90, μαζί με ακόμη ένα περιοδικό. Κάθε πρώτη Κυριακή, το περιοδικό ΚΤΗΜΑ ΚΑΙ ΚΗΠΟΣ ή ΣΚΥ- ΛΟΣ ΚΑΙ ΓΑΤΑ, κάθε δεύτερη ο ΓΑΣΤΡΟΝΟ- ΜΟΣ, την τρίτη Κυριακή το ΜΑΝ, και την τέταρτη Κυριακή το ΕΥΚΟΛΑ και ΣΠΙΤΙΚΑ. Η έκδοση του 1,50 ευρώ καταργείται. Ασύγγνωστο έγκλημα και ο Ορφανίδης θεατής Τι καταγράφει η Alvarez&Marsal για τη συγχώνευση «Μαρφίν Λαϊκής Εγνατίας» που μας στοίχησε 4 δισ. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, Διοικητικό Συμβούλιο «Μαρφίν Λαϊκής» και Νομικοί Σύμβουλοι της τράπεζας, γνώριζαν για την κατάσταση της «Εγνατίας» αλλά κανείς δεν έδρασε, με αποτέλεσμα η Σε ρυθμούς Τρόικας κινείται ο Ντάουνερ Ενοχλημένη η Λευκωσία Το αρνητικό κλίμα που καλλιεργήθηκε διεθνώς για την Κύπρο τις τελευταίες βδομάδας εξαιτίας της τραπεζικής κρίσης προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, ασκώντας πιέσεις στην ε/κ πλευρά. Οι μεθοδεύσεις του Αυστραλιανού διπλωμάτη, τον οποίο συνεπικουρεί το Λονδίνο, προκαλούν τη δυσφορία της Λευκωσίας. Ειδικότερα ενοχλεί πρόθεσή του να θεωρηθούν ως σημείο επανεκκίνησης τα έγγραφα με τις συγκλίσεις και αποκλίσεις της προηγούμενης διαδικασίας. Σελ. 7 Οι έξι νέες κινήσεις του Προέδρου Ανάπτυξη και θέσεις εργασίας Με έξι προτεραιότητες κινείται το Προεδρικό, το οποίο ευελπιστεί ότι θα «ανοίξουν» αναπτύξεις και «μπλοκαρισμένα» μεγάλα έργα. Κύριο συστατικό οι γρήγορες διαδικασίες για έργα που βρίσκονται στα σκαριά. ΟΕΒ και ΚΕΒΕ έ- δωσαν ήδη κατάλογο με αναπτύξεις ι- διωτών. Σελ. 3 Εύθραυστες οι ισορροπίες στην Ελλάδα Σχοινοβατεί η κυβέρνηση Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζει η ελληνική κυβέρνηση, καθώς οι διαφωνίες μεταξύ των τριών εταίρων είναι κάτι περισσότερο από έντονες και ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει την έκβασή τους. Σημείο τριβής το πρόγραμμα για τις μετακινήσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Σελ. 14 Στον αυτόματο πιλότο η Ιταλία Πολιτικό θρίλερ Χωρίς τέλος μοιάζει το πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία και κανείς πλέον δεν μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια αλλά και τις επιπτώσεις που θα έχει στην ίδια τη χώρα και στο σύνολο της Ευρώπης. Ενάμιση μήνα μετά τις εκλογές οι πολιτειακοί θεσμοί αδυνατούν να βρουν λύση και η χώρα τελεί υπό ι- διότυπη ακυβερνησία. Πέραν του κενού πρωθυπουργικού θώκου θα πρέπει να εκλεγεί και νέος Πρόεδρος. Σελ. 18 Κλιμακώνεται επικίνδυνα η ένταση στην κορεατική χερσόνησο, προκαλώντας την έντονη ανησυχία του Πεκίνου και του Τόκιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος εκμεταλλεύθηκε τη νέα κρίση για να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή. Στη φωτογραφία Αμερικανοί στρατιώτες σε άσκηση για αντιμετώπιση πυρηνικού πολέμου. Σελ. 17 Οι υπουργοί Εξωτερικών και Ενέργειας μεταβαίνουν τη Δευτέρα στο Ισραήλ για να προετοιμάσουν την επίσκεψη Αναστασιάδη στο Τελ Αβίβ στις 6 και 7 Μαΐου. Επίκεντρο των συναντήσεών Κασουλίδη και Λακκοτρύπη με τον Πρόεδρο και Πρωθυπουργό του Ισραήλ θα είναι τα ενεργειακά ζητήματα. Βασική επιδίωξη της κυπριακής κυβέρνησης είναι η υπογραφή της συμφωνίας Η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποίησε γραπτώς την Κ.Τ. για την κατάσταση της «Εγνατίας» Παιχνίδια πολέμου στην κορεατική χερσόνησο Επί τάπητος η συμφωνία συνεκμετάλλευσης Στόχος να υπογραφεί τον Μάιο στο Ισραήλ από Αναστασιάδη και Νετανιάχου Το Ισραήλ σχεδιάζει τον μελλοντικό του ενεργειακό οδικό χάρτη συνεκμετάλλευσης στο κοίτασμα «Αφροδίτη», το οποίο εφάπτεται του σημείου όπου οριοθετείται η ΑΟΖ των δύο χωρών, κατά την επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη. Μία τέτοια εξέλιξη θα ενίσχυε τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου και θα έδινε απαντήσεις σε όσους βλέπουν ως μόνη διέξοδο των εξαγωγών του ισραηλινού φυσικού αερίου την Τουρκία. Σελ. 4 Η πολιτιστική προφητεία του κυπριακού δράματος ASSOCIATED PRESS Σαν τραγικές φιγούρες του κυπριακού δράματος, οι ε- κτελεστές της ανοικτής παράστασης με τίτλο Sharing Stories που εξελίχτηκε στο αίθριο του Ναού της Δημοκρατίας και σε κεντρικά σημεία της Λευκωσίας πριν από οκτώ μήνες, μοιάζουν να αποδίδουν προφητικά όσα βιώνει ο λαός μας μετά το τραπεζικό κραχ και το πολιτικό σοκ. Τέχνες, σελ. 1 συγχώνευση των δύο τραπεζών να στοιχήσει στην Κυπριακή Δημοκρατία περίπου 4 δισ. Η έρευνα του Οίκου Alvarez&Marsal καταγράφει όλα τα δεδομένα πριν από τη μετατροπή της «Εγνατίας» από θυγατρική σε παράρτημα της «Μαρφίν Λαϊκής» με αποτέλεσμα να μεταφερθούν όλες οι νομικές υποχρεώσεις και τα «βάρη» της τράπεζας στους ώμους της Κύπρου. Ο Οίκος σημειώνει πως ο τότε διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Αθανάσιος Ορφανίδης, δεν έπραξε τίποτε για να α- ποφευχθεί η συγχώνευση, ενώ γνώριζε για την «κακή» οικονομική κατάσταση της θυγατρικής στην Ελλάδα μέσα από γραπτή ενημέρωση της Τράπεζας της Ελλάδος. Σελ. 3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Συνεργατισμός: Συνεχίζει με την αναδιάρθρωση Στη σκιά του Μνημονίου ζουν ακόμα οι τράπεζες Γιατί δεν είναι μεγάλο πρόβλημα το ELA της Τ.Κ. Περιορισμοί κεφαλαίων και τα πάντα στον αέρα Οι επιπλοκές εξόδου από την Ευρωζώνη Δημ. Κατσίκας: Θέλουν μεγαλύτερα κεφάλαια οι τράπεζες τώρα Ο ΟΛΛΑΝΔΟΣ ΥΠΕΞ ΣΤΗΝ «Κ» «Τώρα εναπόκειται στην ίδια την Κύπρο να ανταποκριθεί στις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει να προωθήσει». Σελ. 16 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Κομβικό το σημείο Ενώ την Παρασκευή εκδόθηκε και το πέμπτο διάταγμα για τους περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων, με το οποίο παρατείνονται τα μέτρα για ακόμη μία εβδομάδα, η οικονομία συνεχίζει να δέχεται αφόρητη πίεση. Η ε- πέκταση των μέτρων σφίγγει τη μέγγενη στην πιο πιεσμένη τράπεζα του τόπου, την Τράπεζα Κύπρου, και όσο περισσότερο καθυστερούν τα μέτρα, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η άρση τους. Από τη στιγμή που πολλοί τραπεζίτες δηλώνουν πως δεν χρειάζονται περιορισμούς οι ί- διοι, η ουσιαστική άρση των περισσότερων από τους περιορισμούς επιβάλλεται. Αυτό είναι κομβικό σημείο. Μέχρι να γίνει αυτό, δεν μπορεί να αρχίσει η «επόμενη ημέρα» στην οικονομία. Αντίθετα, όσο καθυστέρει η άρση τους, τόσο πιο πιθανό γίνεται να αποτελέσουν ένα νέο, αυτή τη φορά θανάσιμο, πλήγμα στην οικονομία και συνεπώς και στο μέλλον του τόπου. Η επανάστασn του τραχανά 17 αναπάντεχοι τρόποι για να απολαύσουμε το ταπεινό ζυμαρικό ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΠΛΕΥΡΩΤΟΥΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ ΓΙΟΡΤΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΕΝΑ ΜΠΕΡΓΚΕΡ ΣΑΛΑΤΕΣ Α ΜΕ Ε ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΤΕΥΧΟΣ 53 Φ ΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013 Η Μ Α Γ Ε Ι Ρ Ι Κ Η Χ Ω Ρ Ι Σ Μ Υ Σ Τ Ι Κ Α Ολες οι συνταγές δοκιμασμένες 3 φορές ΡΙΝΗ» ΤΗΣ Κ ΗΣ ΡΙΑΚΗΣ 2.00 ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕ 0 ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ 2.00 ΜΕ Υ ΕΡΙΝΗ» ΤΗΣ ΚΥ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ ΚΑΙ ΕΡΙΠΤΕΡΑ ΗΝ «ΚΑΘΗ ΑΙ ΜΕΤΑ Σ ΜΕ ΤΗ

2 02-KATHI_NEW_KATHI 4/6/13 12:17 AM Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Η έσχατη πράξη Οκόσμος της Κύπρου έχει επιδείξει τεράστια ανοχή στους πολιτικούς που τον κυβέρνησαν τόσα χρόνια, παρόλο που στην πλειοψηφία τους ήσαν αποτυχημένοι και τα λάθη στα οποία υπέπεσαν πολιτικά και άλλα υπήρξαν από ανεπίτρεπτα έως και ολέθρια. Πρόχειρα παραθέτω μερικά. Μακάριος: Τα 13 σημεία, παραστρατιωτική δράση, και κλάδος ελαίας. Κυπριανού: Αγγλο-αμερικανο-καναδικό σχέδιο, σκάνδαλα όπως της ΞΕΚΤΕ, αγορές αεροπλάνων, μίζες εξοπλισμών και άλωση του δημόσιου και ημιδημόσιου τομέα α- πό ημετέρους. Βασιλείου: Διαμοιρασμός των θέσεων αλλά και των μιζών ε- ξοπλισμών, στα κόμματα, διάλυση βιοτεχνιών και αγροτικής οικονομίας. Κληρίδης: S-300. TOR M1 και μίζες, παύση ημικρατικών προς διορισμό ημετέρων, αγορά αεροσκαφών και δημιουργία HELLAS JET. Παπαδόπουλος: Η εμπλοκή του Γραφείου του στο σκάνδαλο με το φυσικό αέριο, η μη ανάληψη ευθύνης για το «Όχι» που διχάζει μέχρι σήμερα τον λαό, η πτώση της «Helios», αλλά η ε- μπλοκή του ονόματός του στο σκάνδαλο Μιλόσεβιτς. Χριστόφιας: Το Μαρί και η ανάδελφη διαχείριση της οικονομίας που οδήγησε την Κύπρο στο χείλος του γκρεμού. Ο Νίκος Αναστασιάδης, τέλος, είναι ίσως ο Πρόεδρος που σε λιγότερο από ένα μήνα στην προεδρία κάηκε περισσότερο από τον όποιο προκάτοχό του, λόγω της άστοχης και εντελώς α- προπαράσκευης διαχείρισης του «κουρέματος», καθώς και λόγω του ότι η οικογένεια του γαμπρού «συνελήφθη» να βγάζει εκατομμύρια από τη χώρα δύο 24ωρα πριν βαρέσει το πρώτο κανόνι του «κουρέματος». Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, ο Πρόεδρος θα παραιτείτο. Ο κ. Αναστασιάδης δεν το τόλμησε, διότι ί- σως αγνοεί το αξίωμα ότι στην πολιτική υπάρχει εκείνο το κομβικό σημείο που όταν το υπερβείς, έχεις κάψει τα χαρτιά σου (βλ. αξιοπιστία) και μετά δεν μπορείς να συνεχίσεις. (βλ. Χριστόφιας). Μάλιστα, το ότι δεν παραιτήθηκε τώρα ί- σως αποδειχθεί το μεγαλύτερο λάθος της πολιτικής του ζωής, διότι όσα έπονται, εκτιμώ ότι δυστυχώς θα είναι πολύ χειρότερα από αυτά που ζήσαμε μέχρι σήμερα, σε σημείο που να συγκρίνονται με την τραγωδία της τουρκικής εισβολής. Το υπογραμμίζω αυτό, έχοντας πλήρη επίγνωση των γραφομένων μου, διότι παρατηρώ πως αρχίζουν να εμφανίζονται στο πολιτικό πεδίο συμπτώματα διχόνοιας που προσομοιάζουν εκείνων που εμφανίστηκαν τα χρόνια προ του πραξικοπήματος. Μόνη και ουσιώδης διαφορά είναι ότι, ενώ τότε ο κόσμος μοιράστηκε σε δύο παρατάξεις, τη «μακαριακή» και τη «γριβική», τώρα η τεράστια πλειοψηφία βρίσκεται ακριβώς α- πέναντι από τους πολιτικούς. Η μόνη ε- πιλογή που έχουν τώρα οι πολιτικοί αυτού του τόπου, είναι να μαζευτούν όλοι μία μέρα στη Βουλή και αφού με μία διακήρυξη ζητήσουν ταπεινά συγγνώμη από τον λαό, να ανακοινώσουν ότι θα καταρτίσουν ένα σχέδιο που να προβλέπει: 1ο- σχηματισμό κυβέρνησης σωτηρίας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. 2ο- ομαλή απόσυρση από το προσκήνιο όλων των σημερινών ηγεσιών. 3ο- αλλαγή στο σύστημα διακυβέρνησης, εισάγοντας το κοινοβουλευτικό. 4ο- προκήρυξη εκλογών. Μόνο μία τέτοια, εκτός πλαισίου, πολιτική κίνηση θα τους σώσει από τη λαϊκή οργή και την ολοκληρωτική απαξίωση που θα τους συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή, όχι μόνο ως πολιτικούς αλλά και ως ιδιώτες. Διαφορετικά, μεσοβέζικες λύσεις αλλά και η συνέχιση της διελκυστίνδας μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, θα έ- χει οδυνηρά, ίσως, επακόλουθα. Για τα κόμματα σίγουρα, πιθανότατα και για την κοινωνική συνοχή. Και τα πράγματα δεν είναι πολύπλοκα. Η Τράπεζα Κύπρου είναι το πρώτο βαρόμετρο. Αν τελικά σωθεί, που οι σοβαρές εκτιμήσεις το αμφισβητούν, ίσως η οικονομία σταθεί και στα δυο της πόδια, αφυδατωμένη όμως και υφεσιακή, αφήνοντας πίσω της μερικές χιλιάδες άνεργους τραπεζικούς και υπαλλήλους ελεγκτικών και δικηγορικών οίκων, που θα προστεθούν στον στρατό των ανέργων που αυξάνει με ι- λιγγιώδεις ρυθμούς καθημερινά. Εκτίμηση σοβαρού οικονομικού αναλυτή α- νεβάζει το ποσοστό των ανέργων στα τέλη του 2013 στο 30% του ενεργού πληθυσμού. Πώς θα αντέξει το κράτος ένα τέτοιο βάρος και πού θα βρει τα λεφτά για να πληρώνει έστω μικρά ανεργιακά επιδόματα σε τόσες δεκάδες χιλιάδες ά- νεργους; Χώρια οι άλλες παράλληλες και παράπλευρες απώλειες, όπως δημοπρασίες σπιτιών και άλλων ακινήτων. Μπορεί κανείς να προβλέψει πώς και πότε θα αντιδράσει η κοινωνία κάτω από ένα τέτοιο βάρος; Μπορεί ο οποιοσδήποτε πολιτικός να σταθεί μπροστά σε μια τέτοια αντίδραση και να καταλαγιάσει την οργή του κόσμου; Γι αυτό καλό θα ή- ταν οι πολιτικοί και τα κόμματα να μαζέψουν όση σοφία τους απέμεινε και να πράξουν τα ανάλογα, ενθυμούμενοι τα λόγια του μεγάλου Ινδού ηγέτη Μαχάτμα Γκάντι: Είναι καλύτερα να στέκεσαι όρθιος με σπασμένο και μπανταρισμένο κεφάλι, από το να σέρνεσαι με την κοιλιά για να γλυτώσεις το κεφάλι σου. paraschosa@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Tα θηρία στον εξώστη και εμείς Ο γνωστός θηριοδαμαστής Φαν-Άμπουργκ, για αρκετό καιρό έψαχνε να βρει δουλειά και να κατασταλάξει πια, μόνιμα κάπου, εφόσον είχε κουραστεί να περιπλανιέται και να ζει τη ζωή του νομάδα μαζί με τα θηρία του: Δύο λιοντάρια και ένα τσιτάχ που του τα είχαν δώσει δώρο από την Ινδία. Πολλά τα χρόνια στην πλάτη, πολλά τα βήματα στα πέρατα του κόσμου που είχε φτάσει επιδεικνύοντας τα ταλέντα του προσλαμβάνοντας τον θαυμασμό. Τα θηρία τα είχε τόσο καιρό κοντά του, που τελικά δεν ήταν καθόλου δύσκολο να βάζει το κεφάλι στο στόμα τους, εφόσον, εκπαιδευμένα και αυτά, το άνοιγαν κατά τις προσταγές του αφεντικού τους σαν από ρουτίνα και εκείνος, νιώθοντάς τα πια σαν «παιδιά» του, δεν προέβαινε σε ακρότητες για να τα πείσει. Τα μαστίγιο είχε καταργηθεί. Ενώ έκλεινε λοιπόν τη συμφωνία με τη διοίκηση του θεάτρου Πορτ-Σεν-Μαρτέν, ίσως για τις τελευταίες δύο σεζόν της καριέρας του, καυχιόταν πως τα θηρία του είναι τέλεια εκπαιδευμένα και ότι οι θεατές μπορούνε να είναι ήσυχοι, γιατί δεν πρόκειται να συμβεί κάποιο δυστύχημα εφόσον τα ζώα του είναι ακίνδυνα. - Ε, όχι και έτσι, του είπε ο διευθυντής Αρέλ, και σας παρακαλώ μη διαφημίζετε και πολύ ότι τα θηρία σας είναι τόσο ακίνδυνα. Αφήστε στους θεατές μια μικρή ελπίδα πως οι τρόφιμοι μαθητές σας μπορούν κάποια στιγμή να σας κατασπαράξουν, αλλιώς το κοινό θα χάσει πλήρως το ενδιαφέρον του για το θέαμα, και τότε και εσείς και εγώ θα χρεοκοπήσουμε. Μάλιστα, στην πρώτη παράσταση που δόθηκε στο συγκεκριμένο θέατρο, επειδή τα θηρία είχαν πείσει όλους τους παρευρισκόμενους θεατές, ήρθαν τα πάνω κάτω όταν δύο γέροι, καθισμένοι πλάι-πλάι, άρχισαν να γιουχάρουν τον Φαν-Άμπουργκ για τη μη πειστική παράσταση των θηρίων. Σαν κάτι να μην πήγαινε σωστά, κατά τους παππούδες, ενώ οι υπόλοιποι χειροκροτούσαν εκείνοι οι δύο γιουχάιζαν. Μια και δυο, τελειώνει η παράσταση και ο Φαν-Άμπουργκ περιμένει στην έξοδο να φανούν οι αμφισβητίες. - Γιατί με γιουχάρατε; Τους ρώτησε σαν τους είδε να βγαίνουν και αφού τους σταμάτησε. - Γιατί; Ρωτάει γιατί Είπε ο ένας. - Γιατί; Αλήθεια γιατί Συμπλήρωσε ο άλλος. - Γιατί, ναι γιατί; τους ρώτησε εκ νέου ο Φαν-Άμπουργκ. - Γιατί τα θηρία είναι ξεδοντιάρικα σαν κι εμάς. Κι ό- σο και να βάζεις το κεφάλι σου στο στόμα τους, δεν πρόκειται να σε πειράξουν. Ο Φαν-Άμπουργκ απομακρύνθηκε μάλλον πειραγμένος από τα γέλια και τους ψίθυρους των παππούδων και δεν έδωσε συνέχεια στο επεισόδιο. Συνέχισε να ψυχαγωγεί το κοινό του, τηρώντας την υπόσχεση που είχε δώσει και στον Αρέλ, ο οποίος με τη σειρά του δεν χρεοκόπησε αλλά έκανε πλούτο μεγάλο τον οποίο έχασε αργότερα στο Χρηματιστήριο της Ολλανδίας κυνηγώντας βολβούς. Εμείς όμως χρεοκοπήσαμε, τα θηρία που έχουν πέσει πάνω μας, που φέραμε να μας δαγκώσουν, αλίμονο, όχι μόνο ξεδοντιάρικα δεν είναι άλλα έχουν τόσες φορές εξασκήσει και σε διάφορες χώρες αυτό τους το δάγκωμα που πλέον είναι οι ειδήμονες. Ο δικός μας Αρέλ, προσπαθεί να κρατήσει το θίασο σε ένα σόου που πρέπει να συνεχιστεί, το σόου της ίδιας μας της ζωής. Προς Θεού, φωνάζει στους δανειστές, αφήστε «Στεφάνου και Βγενόπουλος βγαίνουν σε ένα μάλλον κακοπαιγμένο Muppet Show αλά κυπριακά και φωνάζουν, εμείς δεν φταίμε» στον κόσμο μια μικρή ελπίδα όπως οι μικροί τρόφιμοι του Φαν-Άμπουργκ ότι κάτι μπορεί να αλλάξει στο μέλλον για τη δική τους ζωή. Και πάνω εκεί, με τα δικά του λάθη ίσως και ασυγχώρητα του θηριοδαμαστή Αναστασιάδη, βγαίνουν οι παππούδες από τον εξώστη, σε ένα μάλλον κακοπαιγμένο Muppet Show αλά κυπριακά, και φωνάζουν «εμείς δεν φταίμε». Στεφάνου και Βγενόπουλος, καμία σχέση ο έ- νας με τον άλλο, με εκ διαμέτρου αντίθετο σκοπό στη ζωή και όμως να που έγινε ο κύκλος και σμίξανε σε μέτωπο κοινό απέναντι στον Αναστασιάδη. Ο μεν Στεφάνου να εξασκεί πλήρως τον μύθο του χρυσόψαρου και ωσάν να προήλθε από παρθενογένεση η χρεοκοπία της Κύπρου, κατηγορεί μέρα και νύχτα την κυβέρνηση για τα μεγάλα λάθη της. Υπομονή και ψυχραιμία κύριε Στεφάνου. Αν υπάρχουν, που υπάρχουν, ευθύνες τόσο στην παρούσα διακυβέρνηση άλλο τόσο υπάρχουν, που υπάρχουν, και στην προηγούμενη, δηλαδή τη δική σας, η οποία μόνο ως άμεμπτος δεν πέρασε από τον τόπο. Και από την άλλη, για να κλείσει ο κύκλος θαρρείς με την κιμωλία, να χτυπιέται σαν χταπόδι στο βράχο της λησμονιάς ο Βγενόπουλος, το «καλύτερο παιδί» των τραπεζών που ποτέ δεν έχει τίποτα λάθος, που βγαίνει και μας απαξιώνει σαν λαό και σαν σύστημα, που βρίσκει απάγκιο στη λάσπη και μάλλον ξεχνάει και αυτός τα δικά του πως ξεκίνησαν: Με ένα πούρο στο χέρι, σε ζωντανή σύνδεση στο ΡΙΚ, να μας αυτοπαρουσιάζεται σαν σωτήρας. Και να κάθεται από την Α- θήνα να στέλνει διαταγές για το ποιος πρέπει να συλληφθεί, να απολογηθεί, να, να, να Κάτσε τη μάππα χαμέ ρε Βγενό και όταν όλα θα βγουν, που θα βγουν, θα δούμε κι αν η δική σου η μουρμούρα, η αποδοκιμασία από τον εξώστη, είναι αξιοπρόσεχτη. Τόση πρεμούρα, περίεργο πράγμα. Και εσείς κύριε Στεφάνου μου. Σεμνότητα και ταπεινότητα. Τώρα, έχουμε πέσει αλλά και μας ρίξανε στο μπολ με το γάλα και όλοι κουνάμε με γρηγοράδα τα ποδαράκια μας ώστε να ξανακάνουμε βούτυρο το γάλα και να πατήσουμε πάνω του και να βγούμε, πριν μας πνίξουνε, πριν πνιγούμε. Τα δικά μας τα θηρία έ- χουν δόντια, και ο δικό μας ο θίασος φαλίρισε. Κι αν ο Φαν-Άμπουργκ είχε μια-δυο σεζόν να βγάλει μέχρι να αποσυρθεί, εμείς έχουμε χρόνια μπροστά μας για να τρωγόμαστε και να βγάζουμε τα μάτια μας. Σκεφτείτε το, είναι τώρα η ώρα; Σας συμφέρει και μας συμφέρει σαν λαό; tsikalasm@sppmedia.com ΣΚΙΤΣΟ: Μυρτώ Αριστείδου O ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 31.ΙII.1964 Ο ΦΟΥΚΩ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ; (Από την στήλην «Αφίξεις».) [...] Ο καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Φουκώ εκ Παρισίων, [...] ([Ξενοδοχείον] «Μινέρβα».) Σημ. «Φ»: Αν δεν υπήρχε τότε άλλος Foucault, προερχόμενος από το Παρίσι, καθηγητής Πανεπιστημίου -όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα της «Κ»- τότε μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι πρόκειται για τον Michel Foucault, αν και η επιβεβαίωση θα προέκυπτε από αρχειακό υλικό όπως το διαβατήριό του, το βιβλίο πελατών του Ξενοδοχείου «Μινέρβα», τα δελτία αφίξεων του Τμήματος Αλλοδαπών της Αστυνομίας Πόλεων και ενδεχομένως τα αρχεία του Προξενείου της Γαλλίας και του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Βεβαίως, μια θετική απάντηση στο ερώτημα αν ο Φουκώ είχε έλθει ποτέ στην Αθήνα (αν δεν έχει απαντηθεί από πηγές που αγνοώ) αφορά τους ειδικούς και εν προκειμένω είναι ίσως ενδιαφέρον να α- ναφερθεί ότι στο βιβλίο του James D. Faubion «New Departures in Anthropology», Cambridge University Press, 2011 και αναρτημένο στo 57, υπάρχει ένα ολόκληρο κεφάλαιο με τίτλο «Foucault in Athens», το οποίο αρχίζει ο συγγραφέας γράφοντας ότι «εξ όσων γνωρίζω ο Φουκώ δεν επισκέφθηκε ποτέ την Αθήνα, ούτε για μία ημέρα». ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ: (Από μουσικοκριτικό σημείωμα του Γιώργου Λεωτσάκου.) «Γεγονός σημαντικό για τη μουσική ζωή του τόπου, η συναυλία του συγκροτήματος «Μούζικα Βίβα» από το Φράιμπουργκ, μ επί κεφαλής τον Αργύρη Κουνάδη, που έκλεισε τον κύκλο των εφετεινών εκδηλώσεων του «Εργαστηριού Σύγχρονης Μουσικής» [...]. Η συναυλία αυτή κατ αρχήν μας απεκάλυψε τον Αργύρη Κουνάδη, που ώς τώρα γνωρίζαμε μόνον σαν συνθέτη και πιανίστα, σαν έναν λαμπρόν αρχιμουσικό μ εξαιρετική πλαστικότητα κι εκείνη τη μαθηματική ακρίβεια κινήσεων που απαιτούν οι τόσο δύσκολες ρυθμικά, σύγχρονες «παρτιτούρες». [...].» ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ «ΦΟΥΛΜΠΡΑΪΤ»: Ανακοινούται ότι ήρχισεν ήδη τρέχουσα από 1ης τρέχοντος μηνός η προθεσμία διά την υποβολήν αιτήσεων προς χορήγησιν περιωρισμένου αριθμού υποτροφιών εις Ελληνας σπουδαστάς, αι οποίαι θα καλύπτουν τα έξοδα ταξιδίου εξ Ελλάδος εις ΗΠΑ και τανάπαλιν, βάσει του αμερικανικού «νόμου Φούλμπραϊτ Χέηζ. Αι υποτροφίαι, αι καλύπτουσαι τα έξοδα ταξιδίου, χορηγούνται δι εν και μόνον ακαδημαϊκόν έτος. Με άριστα το 10 Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 1Στον Αρχιεπίσκοπο. Ο μέγας ευεργέτης του έθνους κάλεσε τους Ρώσους να κρατήσουν τις καταθέσεις τους στην Κύπρο. Για να τους πείσει προς τον σκοπό αυτό, τους κάλεσε σε λουκούλλειο αρχιεπισκοπικό γεύμα εν μέσω νηστειών. Το ότι στα πλάνα που έδειξαν οι τηλεοράσεις στα εκατό άτομα οι Ρώσοι ήταν δέκα, είναι «irrelevant» που θα έλεγε και ο μακαριότατος. 2Στον Γενικό. Η Δημοκρατία μπορεί να μην έχει την πλέον γρήγορη δικαιοσύνη στον κόσμο, έχει όμως την πλέον ομιλητική. Ο γενικός εισαγγελέας δεν χάνει εκπομπή σε τηλεόραση και ραδιόφωνο διαλαλώντας πως θα απονείμει δικαιοσύνη. Όπως βέβαια τα κατάφερε σε όλες τις μεγάλες υποθέσεις, στην Ήλιος, το Μαρί κ.α. Μετά από τόσες παρεμβάσεις σε Κενεβέζου, Βίκτωρα, Τσουρούλλη, Καρεκλά, που να βρει ο άνθρωπος ώρα να διαβάσει το πόρισμα της Alvarez & Marsal, που έπιασε σκόνη μία βδομάδα πάνω στο γραφείο του; 3Στην ερευνητική. Η Κύπρος είναι η χώρα που τη διοικούν οι εβδομηντάρηδες και τους κάνουν έρευνες με διερευνητικές επιτροπές οι ογδοντάρηδες. Αδίκως λοιπόν κάποιοι κατηγορούν τον Νίκο Σιακόλα ότι ε- ξαγγέλλει έργα δεκαετίας στα 87 του. Είναι αυτό που λέμε η ζωή ξεκινά στα εξήντα. 4Στη Ζέτα. Επιτέλους, το Υπουργικό έχει γυναίκα υπουργό, ξανθιά, όμορφη και τη λένε Ζέτα. Πρόεδρε, μπας και είχες κάποιαν αλλη στο μυαλό σου; Βέβαια δεν είμαι σίγουρος πλέον για τη φιλία του Μιχάλη στην προεδρία, μετά το ξύρισμα που του έ- κανες στη Λαϊκή. 5Στις απειλές. Αυτό με την απειλητική «επιστολή» στον «Πολίτη» πως θα «καθαρίσουν» τους Αναστασιάδη και Ορφανίδη γιατί μου θυμίζει Κάπτεν Νέμο; Όντως τελικά μας ψεκάζουν. 6Στον Ηλιάδη. Ο Αντρέας πήρε τα δύο ε- κατομμυριάκια του ως αποζημίωση (sic), έτρεξε στο εξοχικό του στην Ελλάδα και κάπου μεταξύ ψαροτούφεκου και ζιβανίας (δικής του παραγωγής) είπε να γράψει ένα άρθρο, να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Προφανώς θεώρησε πως είμαστε (και) εμείς όλοι πιωμένοι για να πιστέψουμε τα χικ χικ που έγραψε. Η ζιβανία εκτός Δίκαιη Κοινωνία Ιστορική φωτογραφία για τους ιστορικούς του μέλλοντος, οι μεγάλοι ευεργέτες του κυπριακού λαού: Νικόλας Παπαδόπουλος, Πάμπος Ιωαννίδης, Αντρέας Φιλίππου από να την πίνεις μπορείς και να την ανάψεις Αντρέα. 7Στα μέτρα. Αυτοί που είναι σίγουρα πιωμένοι είναι οι Τροϊκανοί που στρατοπέδευσαν στην κεντρική τράπεζα. Πήγαν να ανοίξουν τις τράπεζες χωρίς κανένα περιοριστικό μέτρο και έγιναν τα τασάκια χαλάζι για να τους σταματήσουν από την κυβέρνηση. Τώρα πήγαν στο άλλο άκρο, κλείδωσαν την αγορά και κάνουν σ όλη την Κύπρο το μαρτύριο της σταγόνας. Το θέατρο του παραλόγου. 8Στις Κυπριακές. Το επόμενο κανόνι θα είναι εξίσου θεαματικό. Η στήλη προτείνει στους αναγνώστες της να ανασύρουν α- πό τη βιντεοθήκη τους την ταινία «perfect ΚΥΠΕ Διπλοκάμπινα isuzu, τα πλέον κερδοφόρα αυτοκίνητα στον κόσμο. storm», και να εστιάσουν στην τελευταία σκηνή της. Η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία. Πάντα. 9Στο Ελλάντα. Μας έκαναν κούρεμα 4 δισ. με τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, κάναμε δωρεά 4 δισ. ΕΛΑ στην ελληνική οικονομία, χαρίσαμε τρεις τράπεζες με προίκα 1 δισ., σύνολο 9 δισ. αγάπη προς τη μητέρα πατρίδα. Αυτοί όμως πάτησαν και πάνω στα ιερά και όσια. Τους χάρισε ο Επίσκοπος Κύκκου (!) κοτζάμ οικόπεδο στο κέντρο της Λευκωσίας για να κτίσουν απέναντι από το μετόχι πρεσβεία, και αυτοί έβγαλαν το οικόπεδο στο σφυρί. Έλα ντε όμως που όταν τα βάλεις με την ιερή γη δεν σου βγαίνει σε καλό. Έριξε του κεραυνούς της η Παναγία του Κύκκου και σταμάτησε η πώληση. Γλύτωσε και ο συμπέθερος τα λεφτά του. Στον συμπέθερο. Όποιος θεωρούσε 10 πως τα διπλοκάμπινα δεν έχουν status και δεν φτιάχνουν χαϊλίκι, τώρα πρέπει να αναθεωρήσουν. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ n Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ n Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ n Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ n Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: ΚΩΣΤΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ n Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-POLITIKH_KATHI 4/5/13 11:57 PM Page 3 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 3 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Το κουβάρι Λαϊκής- Εγνατίας αξίας 4 δισ. Ευθύνες σε Ορφανίδη, Δ.Σ. Λαϊκής και Νομικό Σύμβουλο «Ιωαννίδης και Δημητρίου ΔΕ.Π.Ε.» Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Τουλάχιστον τρομακτική αμέλεια από τον τέως διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου προκύπτει από την έρευνα της Alvarez & Marsal για το ε- πίμαχο θέμα της συγχώνευσης της Λαϊκής (τότε Marfin Popular Bank) με τη «Marfin Egnatia Bank S.A.». Ενέργεια, η οποία «φόρτωσε» στην Κυπριακή Δημοκρατία αρκετά δισ. ευρώ λόγω της νομικής πλέον υποχρέωσης της μητρικής τράπεζας (και κατ επέκταση του κράτους, αφού κρατικοποιήθηκε η Λαϊκή) να καλύψει τις όποιες ζημιές του παραρτήματος στην Ελλάδα. Ως γνωστόν η υπόθεση αφορά τη μετατροπή της «Marfin Egnatia Bank S.A.» από «Θυγατρική εταιρεία» σε «Παράρτημα» της Λαϊκής Τράπεζας, κάτι Τι λέει η έρευνα Alvarez & Marsal για το επίμαχο θέμα συγχώνευσης Θα συνεχιστεί η έρευνα και σε άλλες πτυχές που άλλαξε άρδην και το καθεστώς σχέσης και τις υποχρεώσεις της Μητρικής Εταιρείας έναντι της «Εγνατίας». Η Alvarez & Marsal καταγράφει στην έρευνα της: l τα γεγονότα που οδήγησαν στη συγχώνευση, l εξετάζει τι νομικές υποχρεώσεις θα υπήρχαν για τη Μητρική Τράπεζα από τη μετατροπή του στάτους της «Εγνατίας» από Θυγατρική σε Παράρτημα, l κατά πόσο αυτή η πράξη μπορούσε να σταματήσει, l και σε ποια οικονομική κατάσταση βρισκόταν η «Εγνατία» κατά τη διαδικασία συγχώνευσης. Στην έρευνα αρχικώς καταγράφονται τα, εν πολλοίς γνωστά, γεγονότα το πώς δηλαδή άρχισε η συγχώνευση, (αρχής γενομένης με την πρόθεση της Μαρφίν Λαϊκής να μετακινήσει την έδρα της από Κύπρο σε Ελλάδα στις 19 Μαΐου 2009) και ότι τελικά η απόφαση, λόγω και πολιτικών πιέσεων για παραμονή της έδρας της Λαϊκής στην Κύπρο, άλλαξε με απόφαση του Δ.Σ. της Μαρφίν Λαϊκής στις 15 Σεπτεμβρίου 2009 για συγχώνευση της «Εγνατίας» στη «Μαρφίν Λαϊκής». Στη συνέχεια η έρευνα φέρνει στο φως αρκετά άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν, ότι η όλη υπόθεση δεν έτυχε της «σωστής διαχείρισης» από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας. Ευθύνη, όμως, φέρουν και οι Νομικοί Σύμβουλοι της Τράπεζας (Δικηγορικό Γραφείο Ιωαννίδης & Δημητρίου ΔΕ.Π.Ε.), οι οποίοι όφειλαν στην ουσία να προστατέψουν τους πελάτες και μετόχους τους της Τράπεζας από αυτή τη δυσμενή, όπως καταφάνηκε εκ των γεγονότων, εξέλιξη. Γραφείο, το οποίο υπενθυμίζεται εξασφάλισε το διάταγμα συγχώνευσης. (Με τη νομική πτυχή του ζητήματος θα ασχοληθούμε εκτενέστερα λίαν συντόμως). Τα «άγνωστα» στοιχεία Σύμφωνα με την Alvarez & Marsal, έρχονται στην επιφάνεια τα εξής στοιχεία: Α. Πριν από την τελική πράξη συγχώνευσης των δύο τραπεζών, η Τράπεζα της Ελλάδος ενημέρωσε ΓΡΑΠΤΩΣ την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για τις ανησυχίες που είχε για τη «Marfin Egnatia Bank S.A.», όσο και για το ρίσκο στην πιστοληπτική ικανότητα της εν λόγω τράπεζας με βάση το SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) που έγινε στις 31 Δεκεμβρίου Β. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παρά τη γραπτή ενημέρωση που είχε από την Τράπεζα της Ελλάδος, δεν προέβη σε καμία από κοινού ή ανεξάρτητη επιπλέον έρευνα για την κατάσταση Το Δ.Σ. της Marfin Popular Bank αποφάσισε να προχωρήσει στη μετατροπή της «Marfin Egnatia Bank S.A.» από θυγατρική σε παράρτημα με αποτέλεσμα όλες οι υποχρεώσεις ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ να μεταφερθούν στους ώμους της κυπριακής μητρικής τράπεζας και κατ επέκταση στους ώμους του κράτους, αφού η Λαϊκή αργότερα κρατικοποιήθηκε (φώτο από Γενική Συνέλευση της MPB, Mάιο του 2009). της «Marfin Egnatia Bank S.A.» πριν από την τελική πράξη συγχώνευσης τον Μάρτιο C. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου αναφορικά με το χαρτοφυλάκιο της «Marfin Egnatia Bank S.A.» γνώριζε από τον Μάρτιο του 2009, ότι: 1,3 δισ. ευρώ παραχωρήθηκαν ως δάνεια για επενδύσεις σε μετοχές. Το 1,3 δισ. ευρώ αντιπροσώπευε το 11% του χαρτοφυλακίου της τράπεζας. Λόγω του τύπου δανείων και των εγγυήσεων η εν λόγω τράπεζα ήταν εκτεθειμένη σε αυξημένο κίνδυνο να μην αποπληρωθούν ποτέ αυτά τα δάνεια και περιορισμένη κερδοφορία λόγω του χαμηλού δανειστικού επιτοκίου. Παραχωρήθηκαν δάνεια στη MIG με ευνοϊκούς όρους, για παράδειγμα, με χαμηλό επιτόκιο και/ή μακροπρόθεσμα σχέδια αποπληρωμής, τα οποία αύξαναν τον κίνδυνο στον οποίο η τράπεζα ήταν εκτεθειμένη. Ανεπαρκείς εγγυήσεις έναντι δανείων, είτε λόγω λανθασμένων διαδικασιών που ακολουθούνταν όταν δίνονταν τα δάνεια, είτε λόγω της μείωσης της αξίας των εγγυήσεων. Τα ανωτέρω, σύμφωνα με την έρευνα, προκάλεσαν απώλειες στα κέρδη της Τράπεζας σε ποσοστά 68% κατά τα έτη 2007 και Οι επιπτώσεις Η έρευνα καταγράφει και ποιες ήταν οι επιπτώσεις από την αλλαγή του στάτους της «Εγνατίας» από «Θυγατρική» σε «Παράρτημα»: l Η ευθύνη για τις ασφαλισμένες καταθέσεις έως τις ευρώ μεταφέρθηκε από το Ελληνικό Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων στο Κυπριακό. l Λόγω του ότι η «Εγνατία» ήταν «Θυγατρική», και συνεπώς ως ξεχωριστή νομική οντότητα, η Μητρική Τράπεζα, «Μαρφίν Λαϊκή», δεν είχε νομική υποχρέωση να καλύψει απώλειες της «Εγνατίας» ή να ανακεφαλαιοποιήσει την «Εγνατία» (ασχέτως εάν πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα υπήρχαν πολιτικές και άλλες πιέσεις προς τη «Μαρφίν Λαϊκή» να ανακεφαλαιοποιήσει την «Εγνατία»). l Μετά την ενέργεια αυτή (τη συγχώνευση δηλαδή) οι πιθανότητες για οποιεσδήποτε άλλες επιλογές, (όπως το κλείσιμο του προβληματικού μέρους) θα μειώνονταν κατά πολύ. Ο Αθανάσιος Ορφανίδης αρνήθηκε να συνεργαστεί Αξίζει να σημειωθεί ότι η Alvarez & Marsal καταγράφει στον πρόλογό της, ότι ο τέως διοικητής, Αθανάσιος Ορφανίδης, αρνήθηκε να συνεργαστεί με τον Οίκο για τις όποιες διευκρινίσεις. «Αιτήματα για συναντήσεις με τον κ. Ορφανίδη απορρίφθηκαν», α- ναφέρεται συγκεκριμένα. Στο τμήμα της έρευνας για το θέμα της Λαϊκής, ο Οίκος σημειώνει: «Είναι ξεκάθαρο ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, δεν έλαβε κανένα μέτρο για να σταματήσει τη συγχώνευση, μέσω της οποίας μεταφέρονταν οι ευθύνες της Ελληνικής θυγατρικής τράπεζας στην Κύπρο», όπως καταγράφεται ε- πακριβώς στα τελικά της συμπεράσματα της έρευνας. Και η έρευνα καταγράφει τους πιθανούς λόγους: l Η μη επαρκής Νομοθεσία στο θέμα συγχωνεύσεων τραπεζών επιτρέπει σε ένα χρηματοπιστωτικό ί- δρυμα να προχωρήσει σε μια τέτοια πράξη χωρίς να απαιτείται η έγκριση της Κεντρικής. l Η επιλογή που είχε η Κεντρική Τράπεζα ήταν είτε να αποδεχτεί τη συγχώνευση είτε να υποχρεώσει την Τράπεζα (Μαρφίν Λαϊκή) να σταματήσει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα. Τέλος, η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υφιστάμενη και ισχύουσα Νομοθεσία δεν ενισχύει τον ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας σε περιπτώσεις συγχωνεύσεων Κυπριακών Ο τέως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ενώ γνώριζε για την κατάσταση της «Εγνατίας» δεν έπραξε το παραμικρό για να αποφευχθεί η συγχώνευση. Τραπεζών με θυγατρικές τους στο ε- ξωτερικό. «Εισηγούμαστε μια αναθεώρηση της Νομοθεσίας έτσι ώστε να υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να επιτρέπει στην Κεντρική Τράπεζα ή σε άλλη Αρχή να έχει λόγο και να εγκρίνει ή να απορρίπτει τέτοιους τύπους συγχωνεύσεων». ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Οι έξι προτεραιότητες του Νίκου Αναστασιάδη Ενέργειες και σχέδια, τα οποία θα δώσουν ανάσα στην κυπριακή αγορά και θέσεις εργασίας - Κατάλογος ιδιωτικών έργων από ΚΕΒΕ και ΟΕΒ Το Προεδρικό θεωρεί το «Μηχανισμό Παρακολούθησης Μνημονίου» ως το κλειδί για την αποφυγή δεύτερου και τρίτου Μνημονίου. Ο Μηχανισμός θα παρακολουθεί την υλοποίηση των όσων αποφασίζονται και των όσων ψηφίζονται. Ξεμπλοκάρουν ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες κολλούσαν στην γραφειοκρατία, και δεν άρχισαν ποτέ Σε ανασύνταξη προχωράει το Προεδρικό μετά την «καταιγίδα» των τελευταίων 20 ημερών καταμετρώντας τις ζημιές που προκλήθηκαν και οι οποίες είναι ανυπολόγιστες. Η κυβέρνηση αντιλαμβανόμενη την σχεδόν «ολική καταστροφή» και την ίδια ώρα έχοντας υπόψη την αξιοθρήνητη κατάσταση των δημοσίων οικονομικών με τα ταμεία να έχουν κυριολεκτικά στερέψει και να μην υπάρχουν σχεδόν ούτε και τα λεφτά για μισθούς και συντάξεις του Απριλίου, προχωρά σε σχεδιασμό ώστε να τονωθεί το συντομότερο δυνατό το «παζάρι», να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας, να προχωρήσουν έργα και σχέδια που παραμένουν στα συρτάρια ή στο «περίμενε» ώστε σε πρώτη φάση να δημιουργηθεί μια δυναμική, η οποία να αποτελέσει τα προεόρτια της επανεκκίνησης της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, το Προεδρικό εργάζεται εντατικά σε διάφορα πλάνα, τα οποία θα επιτρέψουν τη δημιουργία θετικού κλίματος και τα οποία κυρίως θα επιτρέψουν την έστω και κατ ελάχιστο τόνωση της αγορά και θα δημιουργούν προοπτικές για νέες θέσεις εργασίας. Η «Κ» συνομιλώντας με κυβερνητικούς αξιωματούχους συγκέντρωσε τις έξι προτεραιότητες της κυβέρνησης με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επιθυμεί όπως αυτές εξαγγελθούν το συντομότερο δυνατόν και να είναι έτοιμες προς έναρξη υλοποίησης ακόμη και εντός Απριλίου. 1 Μεγάλα Ιδιωτικά Eργα: Το Προεδρικό ζήτησε από ΟΕΒ και ΚΕΒΕ να συγκεντρώσουν τα μεγάλα ι- διωτικά έργα που παραμένουν στα «ράφια» ή έχουν «κολλήσει» σε γραφειοκρατικές διαδικασίες με αποτέλεσμα είτε να μην έχουν αρχίσει ποτέ είτε να «πάγωσαν» λόγω διαφόρων καταστάσεων. Ο κατάλογος όπως γνωρίζει η «Κ» έχει ήδη παραχωρηθεί στο Προεδρικό, το οποίο μετά από μια δεύτερη ανάγνωση και εξέταση του κάθε έργου θα δώσει οδηγίες στις διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες που εμπλέκονται να προχωρήσουν αμέσως σε ενέργειες για επίλυση του όποιου προβλήματος. Όλα θα γίνουν με διαδικασίες «fast track» ώστε όλα τα έργα του ιδιωτικού τομέα, τα οποία δεν άρχισαν ή πάγωσαν λόγω «γραφειοκρατικών δυσκολιών» να είναι σε θέση να υλοποιηθούν. Πρόκειται για μεγάλα έργα ιδιωτικής πρωτοβουλίας και τα οποία αναμένεται ότι θα «κινήσουν το παζάρι» αλλά και θα ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας. 2 Ταμείο Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης: Γίνονται προκαταρτικές μελέτες οι οποίες σύντομα θα ολοκληρωθούν ώστε το Ταμείο αυτό να λειτουργεί ως «Επενδυτικό Ταμείο». «Θα πρόκειται για ένα επενδυτικό εργαλείο, το οποίο θα μπορεί να επενδύει σε μεγάλα έργα», ήταν το σχόλιο αξιωματούχου της κυβέρνησης. Επί της ουσίας, η ιδέα είναι αυτό το Ταμείο, πρώτα και κύρια, να εξεύρει πόρους. Δηλαδή επενδυτές, είτε ιδιώτες, είτε άλλα ταμεία, είτε ε- πιχειρήσεις, να επενδύσουν κεφάλαια στο Ταμείο, το οποίο θα δίδει ως α- ντάλλαγμα Ομόλογα. Το Ταμείο με τη σειρά του, αφού έχει αρκετούς πόρους (για παράδειγμα ένα ικανοποιητικό αρχικό ποσό υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ) θα επενδύει με τη σειρά του σε μεγάλα έργα και σε επενδύσεις, τα οποία θα θεωρούνται ως «ασφαλείς και επικερδείς επενδύσεις» για τους επενδυτές του Ταμείου, οι οποίοι θα επωφελούνται μέσω των Ομολόγων τους, των οποίων η αξία θα αυξάνεται ενόσω γίνονται οι σωστές επενδύσεις από το Ταμείο. Ε- πίσης, η δομή του «Ταμείου Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης» θα είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει στο Σώμα να κινείται ευέλικτα, να λαμβάνει γρήγορες αποφάσεις αλλά και να εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές. Δηλαδή το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου, θα πρέπει να αποτελείται από σχετικά μικρό αριθμό προσώπων, τα οποία την ίδια ώρα να γνωρίζουν περί «επενδύσεων» και «διαχείρισης πόρων και κεφαλαίων» καθώς και να έχουν «ορθή κρίση για την επιλογή συμφερουσών επενδύσεων». ΚΥΠΕ 3 Πολεοδομικά και Φορολογικά Κίνητρα: Πρόκειται και για προεκλογική δέσμευση του Νίκου Α- ναστασιάδη και η οποία κρίνεται πως θα πρέπει να προωθηθεί αμέσως. Ε- πενδυτές για μεγάλα έργα θα λαμβάνουν πολεοδομικά αλλά και φορολογικά κίνητρα για να αρχίσουν αμέσως επενδύσεις. Η κυβέρνηση φρόντισε ώστε το Μνημόνιο να επιτρέπει την παραχώρηση φορολογικών κινήτρων Λίαν συντόμως αναμένεται η εξαγγελία των μέτρων και αμέσως θα εισέλθουν σε φάση υλοποίησης για τέτοιου είδους επενδύσεις και ήδη το Προεδρικό επεξεργάζεται ο- λοκληρωμένο πακέτο. Στόχος είναι η προσέλκυση επενδυτών για μεγάλα έργα για τα οποία οι διαδικασίες για άδειες, εγκρίσεις και άλλες γραφειοκρατικές εργασίες θα διεκπεραιώνονται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, ο επενδυτής θα απολαμβάνει πολεοδομικά αλλά και φορολογικά οφέλη. 4 Εξεύρεση επενδυτών για μεγάλα έργα: Την ίδια ώρα το Προεδρικό καταρτίζει συγκεκριμένο πλάνο για την εξεύρεση επενδυτών για μεγάλα έργα. Για παράδειγμα έργα όπως τη δημιουργία μεγάλων μονάδων που έχουν σχέση με την κτηνοτροφία ή την γεωργία ή μεγάλων πάρκων εναλλακτικών πηγών ενέργειας ή μεγάλα έργα που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία και εκπαίδευση. Σε συνδυασμό με τα πολεοδομικά και φορολογικά κίνητρα αλλά και με τις δυνατότητες συμμετοχής σε επενδύσεις από το Ταμείο Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε «αναζήτηση επενδυτών για μεγάλα έργα, τόσο στο εσωτερικό αλλά κυρίως και στο εξωτερικό». 5 Εξεύρεση επενδυτή για Κ.Α.: Η ε- ξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές, βρίσκεται στις άμεσες προτεραιότητες της κυβέρνησης, μιας και ο εθνικός αερομεταφορέας διανύει τα τελευταία του βήματα με μεγάλη πιθανότητα να οδηγηθεί σε κλείσιμο. Γίνονται διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενους αλλά ακόμη κρίνονται ότι βρίσκονται σε «νηπιακό στάδιο». Πάντως, το Προεδρικό επιθυμεί να βρεθεί οριστική λύση επ αυτού του ζητήματος το συντομότερο δυνατόν και κυρίως πριν από το καλοκαίρι, μιας και το όλο θέμα επηρεάζει άμεσα τον Τουρισμό και σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν ε- πιθυμεί και επιπρόσθετο πλήγμα, το οποίο να επηρεάσει την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο. 6 Μηχανισμός Παρακολούθησης Μνημονίου: Αν και η δημιουργία «Μηχανισμού Παρακολούθησης εφαρμογής του Μνημονίου» ακούγεται περισσότερο ως «θεωρητικό μέτρο», στην πραγματικότητα πρόκειται για ίσως μια εκ των σημαντικότερων πράξεων. Το Προεδρικό προωθεί αυτόν τον Μηχανισμό, ο οποίος θα είναι υ- πεύθυνος να παρακολουθεί την εφαρμογή του Μνημονίου, του κυβερνητικού έργου, τη Νομοθεσία και κατά πόσο όλα όσα αποφασίζονται και ψηφίζονται υλοποιούνται. «Πρόκειται για το κλειδί, το οποίο θα αποτρέψει τον εκτροχιασμό από το Μνημόνιο. Θα λειτουργεί ως ο χωροφύλακας ώστε να μην επιτραπεί η απόκλιση και να υποχρεωθούμε να πάμε σε δεύτερο και τρίτο Μνημόνιο», ήταν το σχόλιο στην «Κ» στενού συνεργάτη του Ν. Α- ναστασιάδη. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ

4 04-POLITIKH_KATHI 4/5/13 9:30 PM Page 4 4 l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Η απομόνωση αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου των ηλικιωμένων Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Σε πρώτο πλάνο η συνεκμετάλλευση Οι υπουργοί Εξωτερικών και Ενέργειας μεταβαίνουν στο Ισραήλ για να προετοιμάσουν την επίσκεψη Αναστασιάδη στο Τελ Αβίβ τον Μάιο Της ΜΙΡΑΝΤΑΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ Με προορισμό το Ισραήλ πετούν το βράδυ της Δευτέρας οι υπουργοί Εξωτερικών και Ενέργειας, Ιωάννης Κασουλίδης και Γιώργος Λακκοτρύπης. Μία βαρυσήμαντη αποστολή, η οποία στοχεύει στην προετοιμασία της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου Αναστασιάδη στο Τελ Αβίβ στις 6 και 7 Μαΐου, με επίκεντρο τα ενεργειακά ζητήματα. Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι στόχος της κυπριακής κυβέρνησης είναι να συνομολογηθεί και να υπογραφεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του κ. Αναστασιάδη η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών για τη συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος «Αφροδίτη», το οποίο εφάπτεται του σημείου όπου οριοθετείται η ΑΟΖ των δύο Η συμφωνία συνεκμετάλλευσης θα δώσει απαντήσεις σε όσους θέλουν ενεργειακή συμφωνία του Ισραήλ με την Τουρκία, αλλά θα ενισχύσει και τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου χωρών. Η συμφωνία αυτή θεωρείται προϋπόθεση για να αρχίσει και η εξόρυξη στο «12». Επιπλέον, θα σφραγίσει τη συνεργασία των δύο χωρών στον ενεργειακό τομέα, δίνοντας απτή απάντηση σε όσους αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πιθανή μια ενεργειακή συμμαχία Τουρκίας-Ισραήλ. Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι το Ισραήλ δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποια από τις τέσσερεις επιλογές που έχει ενώπιόν του είναι η καταλληλότερη για τις εξαγωγές αερίου: κατασκευή τερματικού LNG στο Ισραήλ, συμμετοχή στο κυπριακό τερματικό LNG, κατασκευή πλωτής μονάδας LNG ή κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού και διοχέτευση μέσω Τουρκίας. Το τελευταίο προϋποθέτει συμφωνίες με Λίβανο και Συρία, κάτι που υπό τις παρούσες συνθήκες είναι ανέφικτο. Οι ίδιες πηγές, που βρίσκονταν τελευταίως στο Ισραήλ για επαφές, εκτιμούν ότι η πλέον α- κίνδυνη και ρεαλιστική λύση που βλέπει το Ισραήλ είναι οι εξαγωγές του να γίνουν μέσω του τερματικού σταθμού LNG στην Κύπρο, καθώς, ακόμη και πλωτές μονάδες να γίνουν, δύσκολα θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν πλήρως τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας. Το θέμα του τερματικού σταθμού LNG αναμένεται επίσης ότι θα απασχολήσει τις συναντήσεις τόσο των δύο υπουργών όσο και του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η χρονική συγκυρία του τηλεφωνήματος που δέχτηκε το βράδυ της Πέμπτης ο κ. Αναστασιάδης από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, με αφορμή την επικείμενη επίσκεψη των υπουργών Εξωτερικών και Ενέργειας, αλλά και το περιεχόμενο αυτής της συνομιλίας, καταδεικνύουν πως στόχος και του Ισραήλ είναι να ενδυναμωθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Ο κ. Νετανιάχου διαβεβαίωσε τον κ. Αναστασιάδη ότι η ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων Ισραήλ και Τουρκίας, μετά τη «συγγνώμη» προς τον Ταγίπ Ερντογάν στις 22 Μαρτίου για την επίθεση στην ανθρωπιστική αποστολή προς τη Γάζα και στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», δεν επηρεάζει τις σχέσεις της χώρας του με την Κύπρο. Εξέφρασε δε την επιθυμία του Ισραήλ να επιτευχθεί πρόοδος σε σειρά ζητημάτων διμερούς ενδιαφέροντος. Για την κυπριακή κυβέρνηση η συμφωνία συνεκμετάλλευσης στο «Αφροδίτη» είναι σημαντική να γίνει τώρα, γιατί θα ενισχύει σημαντικά τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου, ενώ θα στείλει σοβαρά μηνύματα διεθνώς και για το οικονομικό μέλλον της χώρας αλλά και για την αξία των επενδύσεων στο νησί, μετά το «κούρεμα» και το Μνημόνιο. Ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για εφαρμογή του Μνημονίου Μέχρι τον Σεπτέμβριο το Υπουργείο Εμπορίου οφείλει να υποβάλει στην Τρόικα τους σχεδιασμούς του για φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό Όλα αυτά θα πρέπει να σχεδιαστούν και να γίνουν έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, με βάση το Μνημόνιο, αλλά για να γίνουν χρειάζεται, εκτός από σοβαρότητα, και προσωπικό. Σημαντικές θέσεις στο Υπουργείο Ενέργειας παραμένουν κενές. Είναι κατ αρχάς η θέση του διευθυντή Ενέργειας, την οποία θεώρησε σωστό ο προηγούμενος υπουργός, Νεοκλής Συλικιώτης, να κενώσει με τη μεταγραφή στην ΚΡ.ΕΤ.Υ.Κ. του Σόλωνα Κασίνη, του ανθρώπου που για σωρεία ετών συγκέντρωσε όλη τη γνώση στα θέματα φυσικού αερίου γύρω από τον εαυτό του. Με αυτή την κίνηση εξουδετερώθηκε και η υποτυπώδης δομή στην Υπηρεσία Ενέργειας. Το άλλο κρίσιμο πόστο που κενώθηκε είναι η θέση του γενικού διευθυντή του Υπουργείου. Η γενική διευθύντρια, Ζέτα Αιμιλιανίδου, η γυναίκα που επέβλεπε τη διαδικασία αξιολόγησης Αυτή την εβδομάδα η ΔΕΦΑ θα ανοίξει, εκτός απροόπτου, τους οικονομικούς φακέλους με τις προσφορές για το ενδιάμεσο αέριο. Λόγω και της μείωσης της κατανάλωσης κατά 20%, ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης της οικονομίας, θα γίνουν διαπραγματεύσεις με τους προσφοροδότες για ανάλογη μείωση των ποσοτήτων φυσικού αερίου. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις με την Τρόικα, υπό τον υπουργό Ενέργειας, α- νέτρεψαν τα δεδομένα που ήθελαν τον έλεγχο των εσόδων από το φυσικό αέριο και τον σχεδιασμό των υποδομών για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση του α- ερίου στα χέρια των εταίρων μας. Το νέο κείμενο του Μνημονίου διασφαλίζει ότι τα έκτακτα κέρδη της Κ.Δ., τα οποία θα αξιοποιούνται για την αποπληρωμή του χρέους, δεν περιλαμβάνουν τα έσοδα από τις πωλήσεις φυσικού αερίου. Τα μόνα έκτακτα κέρδη που συνδέονται με το Μνημόνιο είναι τα τέλη αδειοδότησης τεμαχίων στην ΑΟΖ και τα μπόνους από την υπογραφή των συμβολαίων με εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη. Ε- ναπόκειται στην κυβέρνηση, όπως ξεκαθάρισε και ο υπουργός Γιώργος Λακκοτρύπης, να κρίνει εάν μέρος των ε- σόδων από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων θα αξιοποιηθούν για την αποπληρωμή της δανειακής σύμβασης, κι αυτό είναι κάτι που θα καθοριστεί μέσα από τον νόμο για το Ειδικό Ταμείο Υδρογονανθράκων. Η συμφωνία θέτει πάντως σοβαρές υποχρεώσεις στην Κ.Δ., που θα πρέπει να υλοποιηθούν εντός ενός πολύ στενού χρονοδιαγράμματος. Έως τον προσεχή Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με το κείμενο του Μνημονίου, στα θέματα του αερίου οι κυπριακές αρχές θα πρέπει: Πρώτον, να διασφαλίσουν χωρίς καθυστέρηση ότι το τρίτο ενεργειακό πακέτο όχι μόνο έχει υιοθετηθεί, αλλά και εφαρμόζεται πλήρως. Το τρίτο ενεργειακό πακέτο έχει εγκριθεί από την κυπριακή Βουλή τον περασμένο Δεκέμβριο και προνοεί για τη ρύθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου ώστε η αγορά της Κύπρου να πάψει να είναι απομονωμένη και να εισέλθει στον ελεύθερο ανταγωνισμό. Ωστόσο, στην πράξη, για να μπορέσει να εφαρμοστεί, θα πρέπει να γίνουν και οι σχετικοί κανονισμοί. Η ΡΑΕΚ, όπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρός της, Γιώργος Σιαμμάς, εργάζεται μαζί με τους συμβούλους της ώστε να γίνει δυνατόν να χτιστεί το θεσμικό πλαίσιο πάνω στο οποίο θα λειτουργήσουν οι δύο αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Χρειάζονται όμως πολλά να γίνουν. Δεύτερη υποχρέωση είναι η διαμόρφωση μιας συνολικής στρατηγικής που να προνοεί για την αναδιάταξη του ε- νεργειακού τομέα. Η «Κ» είχε καταγράψει πριν από ένα και πλέον χρόνο την απουσία ενός οδικού χάρτη με καταγεγραμμένες όλες τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν και τα χρονοδιαγράμματα που απαιτούνται για να φτάσουμε στο ποθητό αποτέλεσμα που είναι η ε- ξαγωγή των υδρογονανθράκων. Αυτό διαπίστωσε και ο νυν υπουργός, κ. Λακκοτρύπης, μιλώντας στην πρώτη του συνέντευξη στην «Κ». Είναι για αυτή τη στρατηγική που επιμένει ο εκτελεστικός πρόεδρος της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, Χαράλαμπος Έλληνας, σε όλες του τις δημόσιες παρεμβάσεις. Ένα περίγραμμα στρατηγικής είχε υποβληθεί από τη ΡΑΕΚ στην προηγούμενη κυβέρνηση χωρίς να αξιοποιηθεί. Για συγκεκριμένες ενέργειες στρατηγικής μίλησε και η επιτροπή των «σοφών», υπό τον καθηγητή Παπαναστασίου, την οποία είχε διορίσει ο κ. Χριστόφιας. Όλα αυτά διαπιστώνει και η Τρόικα, η οποία έχει όμως και απαιτήσεις. Ζητά όπως μέχρι τον Σεπτέμβριο τής υποβληθεί ο προγραμματισμός για τη σωστή εκμετάλλευση του αερίου, ο οποίος θεωρεί ότι πρέπει να περιλαμβάνει τρία τουλάχιστον συστατικά στοιχεία, τα οποία καταγράφονται αναλυτικά στο Μνημόνιο: α) Την ανάπτυξη ενός λεπτομερούς σχεδίου το οποίο να προνοεί για τις υ- ποδομές που απαιτούνται για την ανάπτυξη της αγοράς ενέργειας. β) Την καταγραφή του ρυθμιστικού καθεστώτος που χρειάζεται για την οργάνωση της αγοράς ενέργειας και των εξαγωγών φυσικού αερίου, προκειμένου η αγορά να λειτουργεί εύρυθμα με τον απαραίτητο ανταγωνισμό και οι καταναλωτές αλλά και οι παραγωγοί ενέργειας να έχουν επιλογές. Σε ό,τι αφορά στον ηλεκτρισμό, άδειες σε νέες εταιρείες παραγωγής ρεύματος έχουν δοθεί. Ωστόσο, για να υλοποιηθούν, χρειάζεται να έρθει στην Κύπρο το φυσικό αέριο αλλά και να υπάρξουν οι σωστοί κανόνες που να ρυθμίζουν την αγορά. Πάνω σε αυτό το ζήτημα θα επανεξεταστούν και ζητήματα που αφορούν τις ΑΠΕ, με συμμετοχή τους στην αγορά χωρίς ε- πιδότηση. Ήδη αυτό μπήκε στον σωστό δρόμο με τον μειοδοτικό διαγωνισμό για 50 μεγαβάτ ενέργειας σε πολύ χαμηλές τιμές. Σε ό,τι αφορά στην εισαγωγή γκαζιού, είτε από ξένες εταιρείες, είτε από τα δικά μας κοιτάσματα, η α- γορά θα είναι αναδυόμενη για μία δεκαετία, δηλαδή η ΔΕΦΑ θα είναι ο μόνος εισαγωγέας. Αργότερα, ενδεχομένως να αδειοδοτηθούν και άλλες εταιρείες εισαγωγής φυσικού αερίου για τις ανάγκες της ντόπιας αγοράς. Ζητείται νέος γενικός διευθυντής κατά τον δεύτερο γύρο αδειοδότησης τεμαχίων στην ΑΟΖ, διορίστηκε υπουργός. Ο κ. Λακκοτρύπης, εξ όσων πληροφορούμαστε, έχει ήδη ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας άμεση αντικατάσταση της κ. Αιμιλιανίδου με άλλον γενικό διευθυντή. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν προσλήψεις, παρά το εμπάργκο που επιβλήθηκε λόγω Μνημονίου, στον τομέα αυτό. Ήδη τα κενά στη δομή της Υπηρεσίας Ενέργειας φαίνονται και δημιουργούν καθυστερήσεις. Έγκυρες πληροφορίες της «Κ» κάνουν λόγο για καθυστέρηση στον έλεγχο και στην έγκριση του προγράμματος που υπέβαλε η εταιρεία Eni για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων 2, 3 και 9. Φαίνεται πως δεν υπάρχει κανένας στην Υπηρεσία Ενέργειας για να εξετάσει αυτά τα ζητήματα. Έλλειψη προσωπικού υπάρχει και στη ΡΑΕΚ. ΑΗΚ εκτός ΔΕΦΑ; Ένα ζήτημα που προκύπτει από το Μνημόνιο είναι το κατά πόσον η συμμετοχή της ΑΗΚ στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΦΑ συνάδει με τους κανόνες α- νταγωνισμού σε μια ελεύθερη αγορά παραγωγής ρεύματος. Όπως πληροφορείται η «Κ», το θέμα αυτό θα απασχολήσει την κυβέρνηση, η οποία και θα λάβει αποφάσεις για τη διαχείριση αυτού του ζητήματος. Ας σημειωθεί ότι η ΑΗΚ ακόμη δεν έχει καταβάλει το αντίτιμο της αγοράς των μετοχών της ΔΕΦΑ. γ) Η τρίτη απαίτηση της Τρόικας είναι η ανάπτυξη ενός σχεδίου το οποίο να καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση και το μάνατζμεντ των πόρων του φυσικού αερίου. Κάνει λόγο και για την ανάπτυξη ενός Ειδικού Ταμείου Διαχείρισης, το οποίο θα εισπράττει και θα διαχειρίζεται τα έσοδα από το φυσικό αέριο. Σε ό,τι αφορά το μάνατζμεντ, έχει δημιουργηθεί η ΚΡ.ΕΤ.Υ.Κ., ωστόσο δεν έχει αποφασιστεί εκ μέρους της κυβέρνησης εάν θα της επιτρέψει να συνεχίσει τη λειτουργία της στη βάση των αποφάσεων της προηγούμενης κυβέρνησης. Αναλυτές ανέφεραν στην «Κ» πως οι παράγραφοι του Μνημονίου για την Κύπρο εξασφαλίζουν μεν την κυριαρχία, ωστόσο τα χρονοδιαγράμματα που τίθενται είναι πολύ μικρά και ως εκ τούτου για να κερδηθεί πραγματικά αυτή η μάχη, θα πρέπει να γίνει σωστή δουλειά. Διαφορετική άποψη έχει η ΑΗΚ, η οποία έχει διορίσει συμβούλους για να μελετήσουν το Μνημόνιο. Οι εισηγήσεις θα παρουσιαστούν την Τρίτη στο Δ.Σ. της ΑΗΚ για λήψη αποφάσεων. Συνάντηση Αναστασιάδη με Τσαρλς Ντέιβιντσον Στην Κύπρο θα βρίσκεται την Τρίτη ο πρόεδρος και ανώτατος εκτελεστικός σύμβουλος της Noble Energy, Τσαρλς Ντέιβιντσον, για να μιλήσει στο πρώτο συνέδριο Eastern Mediterranean Gas Conference, του οποίου χορηγός είναι η Noble. Στο πλαίσιο της εδώ παρουσίας του, θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μία σημαντική συνάντηση με έναν εξαιρετικά σημαντικό εταίρο της Κύπρου. Όχι μόνο επειδή η αμερικανική εταιρεία έδειξε εμπιστοσύνη και ε- πένδυσε σοβαρά χρήματα στον τόπο την ώρα που άλλοι αμφισβητούσαν την ύπαρξη κοιτασμάτων, αλλά και επειδή είναι έ- Ο πρόεδρος και ανώτατος εκτελεστικός σύμβουλος της Noble Energy, Τσαρλς Ντέιβιντσον, θα βρίσκεται αυτή την εβδομάδα στην Κύπρο. νας βασικός συνδετικός κρίκος στη συνεργασία της Κ.Δ. με το Ισραήλ. Η Noble Energy πιστεύει πως ο τερματικός σταθμός LNG θα πρέπει να γίνει στην Κύπρο και ήδη έχει προχωρημένους σχεδιασμούς για την κατασκευή του. Είναι το θέμα αυτό που θα τεθεί στον κ. Αναστασιάδη από τον κ. Ντέιβιντσον, ο οποίος θα ζητήσει την επίσπευση της διαδικασίας των αποφάσεων για τον τερματικό σταθμό LNG. Θα τον ενημερώσει επίσης ότι μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη, ε- πιβεβαιωτική γεώτρηση στο 12, μόλις ουσιαστικά ολοκληρωθεί η γεώτρηση στο τεμάχιο Carish της ισραηλινής ΑΟΖ και γίνει ε- φικτό να μεταφερθεί εδώ η πλατφόρμα. Το Ισραήλ σχεδιάζει τον μελλοντικό του ενεργειακό οδικό χάρτη Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Τη στιγμή που η Ελλάδα και η Κύπρος επενδύουν στην ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ, στο εσωτερικό του εβραϊκού κράτους βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός του μελλοντικού «ενεργειακού οδικού χάρτη» της χώρας και εξετάζονται οι πλέον επωφελείς τρόποι αξιοποίησης των σημαντικών κοιτασμάτων αερίου που έχουν ήδη ανακαλυφθεί ή προβλέπεται να ε- ντοπισθούν προσεχώς. Στο πλαίσιο των αναλύσεων που γίνονται κατατίθεται ένας προβληματισμός έναντι της δεσμευτικής διασύνδεσης με άλλες χώρες, ενώ εγείρονται ερωτηματικά σχετικά με την κατασκευή τερματικού υγροποίησης αερίου στην Κύπρο. Πριν από μία εβδομάδα άρχισε η εξόρυξη από το οικόπεδο «Ταμάρ», το οποίο υπολογίζεται ότι περιέχει 9,7 τρισ. κυβικά πόδια (τκπ) φυσικού αερίου υψηλής καθαρότητας, ενώ ανάλογης ποιότητας θεωρείται και το πολύ μεγαλύτερο κοίτασμα «Λεβιάθαν», όπου η εξόρυξη αναμένεται να ξεκινήσει το Το Γεωλογικό Ε- ρευνητικό Κέντρο των ΗΠΑ εκτίμησε το 2010 ότι η ευρύτερη περιοχή του Ισραήλ, της Κύπρου, του Λιβάνου και σε κάποιο βαθμό της Συρίας, περιέχει γύρω στα 125 τκπ, μια τεράστια ποσότητα, ίση με το ένα τρίτο του συνολικού α- ερίου που διαθέτει η Ρωσία. Σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο, που ως μέλη της Ε.Ε. επικεντρώνονται αποκλειστικά στην τροφοδοσία της ευρωπαϊκής αγοράς, η γεωγραφική θέση του Ισραήλ και οι περίπλοκοι γεωπολιτικοί συσχετισμοί ε- ντάσσουν στον όλο σχεδιασμό και τη μεταφορά του αερίου προς τις διψασμένες για ενέργεια ασιατικές αγορές. Στα Υπουργεία Εξωτερικών και Ενέργειας του Ισραήλ εξετάζουν τα οικονομικά οφέλη, αλλά και τη στρατηγική ασφάλεια των πιθανών εναλλακτικών συνεργασιών στην εξόρυξη και, κυρίως, στη μεταφορά του αερίου που θα λάβει χώρα προς την Ευρώπη μέσω της Μεσογείου, και προς την Ασία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Δεν είναι τυχαίο ότι το ένα τρίτο των δικαιωμάτων του «Λεβιάθαν» έχει αγοράσει η αυστραλιανή εταιρεία Woodside που επικεντρώνεται στην ασιατική αγορά. Σε ό,τι αφορά την Ερυθρά Θάλασσα, προβληματίζει η αυξανόμενη παρουσία του ιρανικού ναυτικού και προκρίνεται η ενδυνάμωση του ισραηλινού πολεμικού ναυτικού και η ενίσχυση της συνεργασίας με τις ναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών, που θα είναι σε θέση να διασφαλίζουν την απρόσκοπτη μεταφορά του ισραηλινού αερίου. Επιφυλάξεις για Κύπρο Αρχικά η σκέψη ήταν να δημιουργηθεί τερματικό υγροποίησης αερίου στην Κύπρο και πιθανώς ένας υποθαλάσσιος αγωγός από το Ισραήλ προς την Κύπρο και από εκεί προς την Ελλάδα. Αλλά οι τουρκικές απειλές κατά της Λευκωσίας, ο αυξανόμενος ρόλος της Γκάζπρομ και της Ρωσίας και η αρνητική εμπειρία της συνεργασίας με την Αίγυπτο, όπου η μισή περίπου τροφοδοσία του Ισραήλ με αέριο τερματίσθηκε απότομα μετά την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, οδηγεί αρκετούς στο Ισραήλ να διστάζουν έναντι της διασύνδεσης και εξάρτησης από άλλες χώρες (Κύπρος, Ελλάδα, Τουρκία, Ιορδανία). Προκρίνουν ως καλύτερη λύση την υγροποίηση του αερίου σε τερματικό στο ισραηλινό έδαφος, το οποίο θα προστατεύεται καλύτερα από εξωτερικές α- πειλές ή και επιθέσεις και τη μεταφορά του απ ευθείας στις αγορές διά θαλάσσης χωρίς την παρεμβολή άλλων χωρών. Σε αυτό το σενάριο, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει την πύλη εισόδου προς την ευρωπαϊκή αγορά, κάτι που αναμένεται να συζητηθεί στην πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Κορυφής Ελλάδας Ισραήλ, το οποίο θα διεξαχθεί πολύ σύντομα έπειτα από πρόσφατη σχετική συμφωνία των κ. Σαμαρά και Νετανιάχου. Η ύπαρξη τερματικού στην Κύπρο θα είχε αποτέλεσμα τη μεταφορά προς την Ασία μέσω της διώρυγας του Σουέζ, την οποία οι Ισραηλινοί δεν θεωρούν πλέον ασφαλή στη νέα συγκυρία που έχει δημιουργηθεί στην Αίγυπτο. Παράλληλα, προβληματίζει και ο νεο-οθωμανισμός του Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο του οποίου έχει απειλήσει την Κύπρο μετά την παροχή αδειών έρευνας και εξόρυξης αερίου. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αυξανόμενη συνεργασία Ισραήλ Κύπρου σε διακρατικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο των εταιρειών έρευνας και εξόρυξης, θα σταματήσουν. Άλλωστε, καθώς τα κοιτάσματα των δύο χωρών γειτνιάζουν, οι περισσότεροι Ισραηλινοί αναλυτές προσεγγίζουν την αξιοποίησή τους ως κοινό εγχείρημα. Την προώθηση της συνεργασίας θα συζητήσουν οι κ. Αναστασιάδης και Νετανιάχου όταν ο πρώτος επισκεφθεί το Ισραήλ στις αρχές Μαΐου, ενώ την Παρασκευή οι δύο πολιτικοί είχαν τηλεφωνική επικοινωνία. Αναλυτές σημειώνουν ότι εάν κατασκευασθεί αγωγός προς την Τουρκία και από εκεί προς την Ευρώπη θα προσφέρεται για περιοδικούς εκβιασμούς από την Άγκυρα, ενώ ίσως να είναι και ε- πισφαλής λόγω των συχνών τρομοκρατικών ε- πιθέσεων που σημειώνονται στην Τουρκία. Όπως είχε τονίσει σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Κ» ο διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών Μπέγκιν - Σαντάτ, Εφρέμ Ινμπάρ, το Ισραήλ δεν προτίθεται να βάλει «όλα τα αβγά στο τουρκικό καλάθι». Παράλληλα, ίσως αντιδράσει η Μόσχα που ανησυχεί από την άνοδο του νέο-οθωμανισμού του κ. Ερντογάν και δεν επιθυμεί τη μεταφορά προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας επιπλέον ποσοτήτων μη ρωσικού αερίου. Η εξαγωγή ισραηλινού αερίου στην Ευρώπη θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς τη Ρωσία. Ακόμη και σχετικά μικρές ποσότητες θα αυξήσουν την προσφορά, μειώνοντας την τιμή και περιορίζοντας τα κέρδη των ρωσικών ενεργειακών κολοσσών. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 26 Φεβρουαρίου, η Γκάζπρομ έ- κλεισε συμφωνία 20ετούς διάρκειας για την προώθηση ισραηλινού υγροποιημένου αερίου από το οικόπεδο «Ταμάρ», προκαλώντας την αντίδραση του Υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ που υ- πενθύμισε στις εταιρείες που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο οικόπεδο ότι ο σχεδιασμός αφορά τη διοχέτευση του αερίου πρωτίστως για την κάλυψη των εσωτερικών αναγκών της χώρας. Παρά τα όποια εμπόδια, η Γκάζπρομ επιμένει και προσβλέπει σε εμπλοκή της και στην εκμετάλλευση του «Λεβιάθαν».

5 05-POLITIKI_KATHI 4/5/13 10:16 PM Page 5 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Μπρος Μνημόνιο και πίσω λίρα Τεχνοκράτες αναλύουν στην «Κ» τις νομικές και τεχνικές επιπλοκές που θα έχει ενδεχόμενη έξοδος χώρας από την Ευρωζώνη Του Ανταποκριτή μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ Η κυπριακή κρίση επανέφερε στο προσκήνιο τις νομικές και τεχνικές επιπλοκές που θα έχει ενδεχόμενη έξοδος χώρας από την Ευρωζώνη. Όπως προκύπτει από σχετικές συζητήσεις που έγιναν σε Βερολίνο και Βρυξέλλες το περασμένο καλοκαίρι, με αφορμή την ελληνική κρίση, σε μία τέτοια περίπτωση δεν είναι καν βέβαιο ότι οι καταθέσεις πολιτών της χώρας που εξέρχεται από το ευρώ σε άλλα κράτη της Ευρωζώνης είναι ασφαλείς. Όπως υπενθυμίζουν αξιωματούχοι που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, όταν η Ισλανδία χρεοκόπησε, όλες οι ι- σλανδικές καταθέσεις στη Βρετανία πάγωσαν (με χρήση του αντιτρομοκρατικού νόμου μάλιστα!), μέχρι να αποζημιωθούν οι Βρετανοί καταθέτες που είχαν τα χρήματά τους στην Icesave. Οι οφειλές στο Target 2, το προηγούμενο της Ισλανδίας και η τύχη των καταθέσεων σε περίπτωση επιστροφής στο εθνικό νόμισμα Σήμερα, το θέμα δεν είναι πλέον θεωρητικό: με δεδομένο ότι η κυπριακή οικονομία ενδεχομένως να συρρικνωθεί φέτος κατά 13%, όπως παραδέχθηκε την Πέμπτη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρήστος Στυλιανίδης, και περισσότερο από 30% σωρευτικά, όπως υπολογίζει η εταιρεία Eurointelligence, οι φωνές που ήδη α- κούγονται στην Κύπρο για έξοδο από την Ευρωζώνη είναι πολύ πιθανόν ότι θα ενισχυθούν και ενδεχομένως να υπερισχύσουν. Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, η έξοδος δεν είναι εύκολη απόφαση. Πέρα από τις γεωπολιτικές συνέπειες της ρήξης με την Ε.Ε. και τις πρακτικές δυσκολίες που έχει το τύπωμα νέου νομίσματος, η «τεχνική προεργασία είναι τόσο περίπλοκη όσο και η υιοθέτηση του ευρώ», λέει στην «Κ» ο Ανδρέας Κούτρας, χρηματοοικονομικός αναλυτής στην ITC Markets του Λονδίνου. Ίσως το μεγαλύτερο οικονομικής φύσεως πρόβλημα είναι τι θα γίνει με τις οφειλές της Κύπρου στο Ευρωσύστημα, μέσω λεγόμενου «Target 2», της ηλεκτρονικής πλατφόρμας καταγραφής ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ευρωζώνη. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν «εκχωρήσει αμετακλήτως» τη δυνατότητα να «δημιουργούν χρήμα», με το Target 2 οι εκροές ευρώ από τα κράτημέλη προς την υπόλοιπη Ευρωζώνη καταγράφονται ως οφειλές, ενώ οι εισροές ως απαιτήσεις. Έτσι ρυθμίζεται εν μέρει η κυκλοφορία χρήματος. Οι οφειλές αυτές δεν έχουν συγκεκριμένη περίοδο ωρίμανσης και εξυπηρετούνται με το βασικό ε- πιτόκιο της ΕΚΤ (0,75%). Σε περιόδους κρίσης, οι εκροές κεφαλαίων από τις χώρες του Νότου, οι οποίες ούτως ή άλλως έχουν αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αυξάνονται δραματικά, λόγω και της φυγής καταθέσεων. Εφόσον μία χώρα παραμένει στην Ευρωζώνη, αυτό δεν α- ποτελεί πρόβλημα. Στη θεωρητική περίπτωση εξόδου μιας χώρας από το ευρώ όμως, θα μετατραπούν σε χρέος. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, η έκθεση των Ευρωπαϊκών Τραπεζών στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος της Κύπρου ανέρχεται σε 39,2 δισεκατομμύρια δολάρια (εκ των οποίων τα μισά αποτελούν έκθεση της Ελλάδας). Αντιστοίχως, η έκθεση των Ευρωπαϊκών Τραπεζών στην Ελλάδα μετά την αναδιάρθρωση του χρέους ανέρχεται σε 79,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπενθυμίζεται ότι όταν τον περασμένο Ιούνιο, ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις, συζητείτο έντονα η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, ένα από τα μεγάλα ερωτήματα ήταν τι θα γίνει με τις οφειλές του Target 2, οι οποίες ξεπερνούσαν τότε τα 105 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό, σε συνδυασμό με τη στάση πληρωμών που θα κήρυττε η Ελλάδα και για το υ- πόλοιπο δημόσιο χρέος της, θα συνεπαγόταν μία διόλου ευκαταφρόνητη οικονομική ζημία για την Ευρωζώνη. Σε περίπτωση δε που δημιουργείτο ντόμινο αποχωρήσεων, τότε το πλήγμα για τις πλεονασματικές χώρες θα ήταν δυσβάσταχτο. Ανάμεσα στις «ακαδημαϊκές» λύσεις που είχαν τεθεί υπόψη της καγκελαρίας ήταν η κατάσχεση των καταθέσεων Ελλήνων, οι οποίοι καίτοι δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι Βορειοευρωπαϊκών κρατών έχουν παρά ταύτα εκεί τοποθετημένα τα χρήματά τους λόγω της κρίσης. Μάλιστα, ο γνωστός οικονομολόγος Πολ ντε Γκράου είχε τότε προτείνει ότι σε περίπτωση πλήρους διάσπασης της Ευρωζώνης, τότε οι καταθέσεις Νοτιοευρωπαίων στη Γερμανία «δεν θα έπρεπε να μετατραπούν σε μάρκα». Κυβέρνηση και Κεντρική Τράπεζα αναγνωρίζουν ότι η οικονομία θα βοηθηθεί με την άρση των απαγορεύσεων στην ανάληψη και διακίνηση κεφαλαίων, ωστόσο την ίδια ώρα ανησυχούν ότι κάτι τέτοιο θα προκαλέσει «ακατάσχετη αιμορραγία» στο ήδη λαβωμένο τραπεζικό σύστημα. «Στη Ζώνη του Λυκόφωτος» Παρά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Τρόικας και Λευκωσίας για την υπογραφή Μνημονίου, η Κύπρος βρίσκεται στη «ζώνη του Λυκόφωτος», σύμφωνα με τον υποδιευθυντή του Ινστιτούτου Bruegel, Γκούντραμ Βολφ, καθώς «η επιβολή περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων έχει ως αποτέλεσμα να έχει ουσιαστικά ανασταλεί η συμμετοχή της στην Ευρωζώνη». Μοναδικός τρόπος να επανακάμψει στο κοινό νόμισμα η χώρα, προσθέτει στην «Κ» ο επιφανής οικονομολόγος, είναι «να αρθούν πλήρως και άμεσα οι εν λόγω περιορισμοί και ως αντιστάθμισμα, η ΕΚΤ να παράσχει απεριόριστη ρευστότητα στις κυπριακές τράπεζες, ώστε να αντιμετωπίσουν την αναπόφευκτη εκροή καταθέσεων». Σε διαφορετική περίπτωση, «αργά ή γρήγορα η Κύπρος θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επίσημη έξοδος από την Ευρωζώνη είναι προς το συμφέρον της». AP Καταθέσεις Κυπρίων Ερωτώμενος από την «Κ» αν θα μπορούσαν να κατασχεθούν οι καταθέσεις Κυπρίων στην υπόλοιπη Ευρωζώνη σε περίπτωση εξόδου, ο κ. Ντε Γκράου προειδοποιεί ότι είναι πολύ δύσκολο να το προβλέψει κανείς. «Πιστεύω όμως σε περίπτωση που η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου α- θετούσε τις υποχρεώσεις της, τότε οι κυβερνήσεις των πιστωτών της θα είχαν το δικαίωμα να διεκδικήσουν ιδιωτική περιουσία Κυπρίων στα τραπεζικά συστήματα των χωρών αυτών». Από την πλευρά του, ο Γκούντραμ Βολφ, υποδιευθυντής του Ινστιτούτου Bruegel, στις Βρυξέλλες, θεωρεί ότι η δυνατότητα κατάσχεσης των καταθέσεων σε άλλη χώρα της Ευρωζώνης θεωρητικά υπάρχει, αλλά είναι μάλλον απίθανο να εφαρμοστεί στην περίπτωση της Κύπρου. «Η Γερμανία και οι υ- πόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης δεν θα ρίσκαραν να περάσουν το μήνυμα στους ξένους καταθέτες των τραπεζών τους ότι τα κεφάλαιά τους δεν είναι ασφαλή, από τη στιγμή μάλιστα που οι ο- φειλές της Κύπρου στοtarget 2 είναι τόσο μικρές. Εάν επρόκειτο για ένα πολύ μεγαλύτερο ποσό, τότε ίσως άλλαζαν τα πράγματα». Όπως επισημαίνει και ο κ. Κούτρας, σαφές νομικό πλαίσιο δεν υπάρχει, αφού το ευρώ είναι υποτίθεται α- μετάκλητο. Ως εκ τούτου, ο χειρισμός του ζητήματος εξαρτάται από τις πολιτικές συνθήκες. Το βέβαιο είναι ότι ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τις οφειλές του Target 2, σε περίπτωση εξόδου από την Ευρωζώνη, η έκθεση των Κυπριακών Τραπεζών στην ΕΚΤ μέσω του έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας ELA, θα μετατραπεί σε δημόσιο χρέος τονίζει ο κ. Βολφ. «Αν σήμερα οι υποχρεώσεις αυτές ξεπερνούν το 50% του κυπριακού ΑΕΠ, με την υποτίμηση της νέας λίρας θα φτάσουν το 100% του ΑΕΠ της χώρας. Είναι σαφές ότι η Κύπρος δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει αυτό το χρέος και θα χρεοκοπήσει. Τότε η Ευρωζώνη θα ζητήσει να κατάσχει τα ε- χέγγυα που έχει παράσχει η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, ίσως και το χρυσό της, καθώς και κυπριακή δημόσια περιουσία στο εξωτερικό. Θα ξεκινήσει μία μακρά νομική διαμάχη με αβέβαια αποτελέσματα», καταλήγει. Από την πλευρά του, ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του Ινστιτούτου CEPS (Centre for European Policy Studies), στις Βρυξέλλες, θεωρεί ότι σε περίπτωση εξόδου της Κύπρου από το ευρώ, τόσο οι οφειλές του Target 2 όσο και του ELA θα προστίθεντο στο κυπριακό χρέος που θα σταματούσε να εξυπηρετείται. Τότε, η ΕΚΤ θα προσπαθήσει να πωλήσει τα στοιχεία του ενεργητικού που έχει πάρει ως εγγυήσεις από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και θα ζητήσει την αποπληρωμή σε μετρητά του υπολοίπου. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί Κυπρίων στην Ευρωζώνη όμως δεν θα επηρεαστούν από αυτή τη διαδικασία, εκτιμά ο κ. Γκρος. Ε- ξυπακούεται ότι οι καταθέσεις στο εσωτερικό της χώρας, ανεξαρτήτως ποσού, θα «κουρευτούν» εμμέσως, λόγω της υποτίμησης του νέου νομίσματος σε σχέση με το ευρώ, όπως ακριβώς συνέβη με τις καταθέσεις στην Αργεντινή. Το ποσοστό του «κουρέματος» θα είναι ευθέως ανάλογο με το ποσοστό της υποτίμησης της κυπριακής λίρας, έναντι του ευρώ. Από την αρχή προοριζόταν ο Χάρης για το υπουργείο Οικονομικών Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Στενούς συνεργάτες, στους οποίους να έχει πλήρη εμπιστοσύνη, θέλει να έχει σε νευραλγικά πόστα ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος με τον ανασχηματισμό Μιχάλη Σαρρή στην πραγματικότητα προχώρησε σε μια «διορθωτική κίνηση». Τα αρχικά πλάνα για υπουργό Οικονομικών ήθελαν από τότε τον Χάρη Γεωργιάδη να αναλαμβάνει το πόστο αυτό, αφού ο Μάκης Κεραυνός, ο οποίος βολιδοσκοπήθηκε, δεν αποδέχτηκε και πέραν τούτου, το συγκεκριμένο Υπουργείο θα έπρεπε να είχε αναληφθεί από πρόσωπο όσο το δυνατό πιο πολύ «εξωκομματικό» και το οποίο να θεωρείται «κοινής αποδοχής» μεταξύ ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ. Ωστόσο, τα πράγματα «χάλασαν» και εκ των πραγμάτων ο Νίκος Αναστασιάδης οδηγήθηκε στην επιλογή του Μιχάλη Σαρρή, παρά τις ό- ποιες ενστάσεις διατηρούσε η Πινδάρου από τότε. Το «φιάσκο» ωστόσο στο πρώτο Γιούρογκρουπ, οδήγησαν τον Πρόεδρο σε δεύτερες σκέψεις αμέσως με την επιστροφή του στην Κύπρο. Η «Κ» έ- γραψε και παλαιότερα τον έντονο διάλογο που έγινε μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Μιχάλη Σαρρή ενώπιον τρίτων, με τον Νίκο Αναστασιάδη να είναι έξω φρενών από την «ελλιπή ενημέρωση» που είχε από τον τότε υπουργό Οικονομικών στις Βρυξέλλες αναφορικά με το κατά πόσο θα μπορούσε η ρευστότητα στις κυπριακές τράπεζες να σταματούσε αμέσως, όπως ήταν η απειλή των Ευρωπαίων αξιωματούχων, και στο κατά πόσο υπήρχε χρόνος, έστω και μερικά 24ωρα, για να μπορέσει ο Πρόεδρος να διαβουλευτεί με τους πολιτικούς αρχηγούς στην Κύπρο. Τότε, ο κ. Σαρρής λόγω της μη πολιτικής προσέγγισης πραγμάτων, στην πραγματικότητα συνέβαλε (με τη μονόπλευρη ενημέρωση και ε- πιχειρηματολογία, η οποία ποσώς διέφερε από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους), στη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης από πλευράς του Νίκου Α- ναστασιάδη. Παράλληλα, ελλείψει της πολιτικής ικανότητας του κ. Σαρρή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέμεινε στο Γιούρογκρουπ «πολιτικά εκτεθειμένος», αφού οι στενοί του συνεργάτες αντί να τον «προστατέψουν» τον ώθησαν να λάβει «άρον-άρον» τη συγκεκριμένη απόφαση. Παλαιότερα παραδείγματα καταδεικνύουν πως πολλές Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επέλεξε πλέον έναν στενό του συνεργάτη για το νευραλγικό Υπουργείο Οικονομικών. Αν και χωρίς προϋπηρεσία σε κυβερνητικό αξίωμα, ο Χάρης Γεωργιάδης είναι βέβαιο ότι θα «τον ακούει και κυρίως δεν θα τον εκθέσει». Ο Νίκος Αναστασιάδης άλλαξε γνώμη μετά από «πιέσεις» συνεργατών του να διορίσει τον Μ. Σαρρή φορές συνεργάτες του Προέδρου α- ναλαμβάνοντας οι ίδιοι υψηλό ρίσκο «προστατεύουν τον Πρόεδρο ή του αγοράζουν χρόνο για δεύτερες σκέψεις». Όπως για παράδειγμα επί καιρώ Κληρίδη, όπου στενοί του συνεργάτες, όπως Γιαννάκης Κασουλίδης, Αλέκος Μαρκίδης, «πάγωσαν για μερικά 24ωρα ή διέκοψαν» τη διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό είτε λόγω «τεχνικού προβλήματος του φαξ» είτε λόγω «κακής διάθεσης του Προέδρου», με αποτέλεσμα να δίδεται ο αναγκαίος χρόνος στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να λάβει ορθές α- ποφάσεις. Κάτι βεβαίως που στην προκειμένη περίπτωση όχι μόνο δεν έγινε, αλλά τουναντίον οι συνεργάτες του Προέδρου τον ώθησαν να μη ζητήσει πίστωση χρόνου αλλά να συμφωνήσει αμέσως. Επιπροσθέτως, η συμμετοχή και ανάμειξη του Μιχάλη Σαρρή στα της Λαϊκής, ως πρόεδρου της Τράπεζας, κατά την περίοδο μάλιστα κατά την οποία οι υποχρεώσεις της τράπεζας εκτοξεύθηκαν στον ELA κατά 9,6 δισ. ευρώ, και ο διορισμός διερευνητικής ΚΥΠΕ Η εμπειρία της Ζέτας Αιμιλιανίδου μέτρησε στην α- πόφαση του Προέδρου για το επίσης νευραλγικό Υ- πουργείο Εργασίας. επιτροπής για τα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ήταν ουσιαστικά «μονόδρομος για την έξοδο του κ. Σαρρή από το κυβερνητικό σχήμα». Η Πινδάρου ουσιαστικά είχε τις ενστάσεις της από την αρχή για τον διορισμό του κ. Σαρρή και παρακολουθώντας την εξέλιξη των πραγμάτων έκανε κρούση προς το Προεδρικό για «τάχιστη αλλαγή του υπουργού Οικονομικών», εκτιμώντας ότι ενόσω ο κ. Σαρρής βρισκόταν εντός κυβερνητικού σχήματος, αφενός η κυβέρνηση θα ήταν αποδυναμωμένη και αφετέρου δεν θα μπορούσε να πείσει τους πολίτες ότι όντως «ενδιαφέρεται και αποσκοπεί στην κάθαρση». Όλα αυτά οδήγησαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επιλέξει ένα στενό του συνεργάτη στο πηδάλιο της οικονομίας, ο οποίος παρά την «απειρία του» στα της οικονομίας τουλάχιστον θα «ακούει τον Πρόεδρο και δεν θα τον εκθέσει» στα τόσα δύσκολα που αναμένεται να βρει μπροστά της η κυβέρνηση στο άμεσο μέλλον. Παράλληλα, ο Νίκος Αναστασιάδης «βρήκε την ευκαιρία» να διορθώσει και ένα άλλο αρχικό «λάθος» του να μη διορίσει γυναίκα στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ο διορισμός της κ. Ζέτας Αιμιλιανίδου στο Υπουργείο Εργασίας κρίνεται πάντως από πολιτικούς κύκλους ως πολύ καλή επιλογή, μιας και η κ. Αιμιλιανίδου θεωρείται άριστη τεχνοκράτης αλλά και με πολιτική σκέψη. ΚΥΠΕ

6 06-ADV GASTRONOMOS_SPOR 4/5/13 9:05 PM Page 7 ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ Το Τραπέζι της Λαμπρής Με 60 ανοιξιάτικες μαγειρικές από μεζέδες, μοσχομύριστες τάρτες και πίτες ή «τυλιχτά» στο αμπελόφυλλο, μέχρι αρνί και κατσίκι με εξωτικά αρώματα Ρουμελιώτικες νοστιμιές για το πασχαλινό τραπέζι, αλλά και ντιπ, σαλάτες και πρωτότυπα συνοδευτικά 10 πιάτα ημέρας από 1 έως 4 το άτομο 5 γεύματα στο πι + φι και δροσερά γιαουρτογλυκά με φράουλες από τον Στέλιο Παρλιάρο ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

7 07-POLITIKH_KATHI 4/5/13 10:09 PM Page 7 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Αποφάσισαν για εμάς χωρίς εμάς Ο πρόεδρος των Ρώσων επιχειρηματιών στην Κύπρο μιλά για το μέλλον των εδώ ρωσικών επιχειρήσεων Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ προτίθεται να ενημερώσει το Συμβούλιο Ασφαλείας και να επιστρέψει στην Κύπρο μετά από επισκέψεις σε Αθήνα και Άγκυρα. Δυσφορία κυβέρνησης για πιέσεις Ντάουνερ και Λονδίνου ΗΝΩΜEΝΑ EΘΝΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Εκνευρισμό προκαλούν στη Λευκωσία κινήσεις του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ, όπως φάνηκε κι από τη συνέντευξη που παραχώρησε στο ΡΙΚ ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης. Αν και ο υπουργός Εξωτερικών δεν εξήγησε τους λόγους λέγοντας ότι θα τα πει κατ ιδίαν στον ίδιο τον Αυστραλό διπλωμάτη γίνεται αντιληπτό ότι εκείνο που ενοχλεί τη Λευκωσία είναι ότι ο Αλεξάντερ Ντάουνερ μάλλον ξέφυγε από συμφωνηθέντα και προσπαθεί να αξιοποιήσει το κλίμα που δημιουργήθηκε διεθνώς, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, πιέζοντας την ελληνοκυπριακή πλευρά. Στη συνάντηση που είχε τον Μάρτιο με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο ειδικός σύμβουλος είπε πως θα επιδώσει τον Απρίλιο στους δύο ηγέτες τα έγγραφα με τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις στις διαπραγματεύσεις. Αν και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν επιθυμούσε την εξέλιξη, είπε πως αφού είναι δικαίωμα του ΟΗΕ, δεν μπορούσε να το αποτρέψει. Όμως εξήγησε στον Αλεξάντερ Ντάουνερ αρκετά επίμονα, ότι πως με το βουνό των προβλημάτων της οικονομίας που έχει μπροστά του, δεν θα είναι σε θέση να μπει σε απευθείας συνομιλίες. Ο κ. Ντάουνερ έδειξε να κατανοεί τις δυσκολίες και μάλιστα σε συνομιλίες με ξένους διπλωμάτες στη Νέα Υόρκη, όπου ήλθε για να ενημερώσει τον γ.γ. και να διαβουλευθεί, άφησε να εννοηθεί πως δεν θα πιέσει για συνομιλίες μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η επίσκεψη Ντάουνερ στην Κύπρο θα πραγματοποιηθεί γύρω στις 22 Απριλίου κι αφού πρώτα μεταβεί στην Άγκυρα για επαφές με την τουρκική ηγεσία. Στη Λευκωσία θα έχει και κοινή συνάντηση με τους δύο Προσπαθούν να εκμεταλλευθούν την αδυναμία της Λευκωσίας για να ξεκινήσουν συνομιλίες στο Κυπριακό στη βάση δύο εγγράφων ηγέτες στη διάρκεια δείπνου που θα παραθέσει προς τιμή τους. Στις 25 Α- πριλίου έχει ζητήσει να έ- χει επαφές στην Αθήνα. Εκείνο που ενοχλεί τη Λευκωσία είναι η πρόθεση του Αλεξάντερ Ντάουνερ να χρησιμοποιήσει τα δύο έγγραφα ως τη βάση έ- ναρξης της διαδικασίας. Έτσι, στις προθέσεις του είναι να ενημερώσει κάποια στιγμή μετά την ολοκλήρωση των επαφών του στο τρίγωνο Άγκυρα-Λευκωσία-Αθήνα το Συμβούλιο Ασφαλείας και στη συνέχεια να επιστρέψει στην Κύπρο το Μάιο για να λάβει τις απόψεις των πλευρών πάνω στο έγγραφο, ανοίγοντας με τον τρόπο αυτό μία νέα διαδικασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ομάδα Ντάουνερ θεωρεί τα ΜΟΕ που πρότεινε η Λευκωσία «προσπάθεια κωλυσιεργίας» και βλέπει ότι τα μόνο μέτρα εμπιστοσύνη που θα είχαν κάποια αξία είναι αυτά που προτείνει η Άγκυρα και σχετίζονται με τα ενεργειακά. Κάτι που ωστόσο δεν τόλμησαν καν να αναφέρουν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η τακτική Ντάουνερ βρίσκει σύμφωνους τους Βρετανούς, οι οποίοι φλερτάρουν με την ιδέα να αξιοποιηθεί η αδυναμία της Κύπρου λόγω της οικονομικής κρίσης, για πιέσεις με στόχο τη λύση του Κυπριακού. Στο προκαταρκτικό πρόγραμμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για τον Α- πρίλιο, η προεδρεύουσα Ρουάντα είχε αφήσει ανοιχτή την πιθανότητα να υπάρξει ενημέρωση του Σώματος από τον Αλεξάντερ Ντάουνερ. Ωστόσο, με παρεμβάσεις της Ρωσίας και της Γαλλίας δεν συμπεριλήφθηκε, καθώς δεν είχε τεθεί συγκεκριμένο αίτημα από τη Γραμματεία και επισημάνθηκε ότι αν υπάρχει σοβαρός λόγος, θα γίνει κάποια διευθέτηση. Ωστόσο, ο Βρετανός πρέσβης βρήκε τρόπο να εκφράσει τη δυσφορία του για την αφαίρεση του Κυπριακού, θέτοντας το θέμα στην τακτική συνάντηση των Ευρωπαίων μονίμων αντιπροσώπων στον ΟΗΕ, προκαλώντας την αντίδραση του πρέσβη Νίκου Αιμιλίου. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι οι ενέργειες αυτές των Βρετανών και του κ. Ντάουνερ αποσκοπούν στο να δημιουργήσουν ένα πλαστό κλίμα κινητικότητας για το Κυπριακό, αξιοποιώντας και τις κινήσεις των Τούρκων και τα διάφορα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, πολλά από τα οποία είναι τουρκικής επιρροής. Επίσημα ο αμερικανικός παράγοντας δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του, έπειτα κι από την επιστολή Νταβούτογλου προς τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι. Οι δύο άνδρες αναμένεται να συναντηθούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, με το Κυπριακό να είναι στην ημερήσια διάταξη. Αξίζει, ωστόσο, να σημειώσουμε δήλωση του προέδρου της ΠΣΕΚΑ, Φίλιπ Κρίστοφερ, ο οποίος είπε μετά τη σύσκεψη των Ομογενών με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο: «Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, όμως ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και η κυβέρνηση πιέσουν έντονα για να αρχίσουν τώρα οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού. Προφανώς και δεν είναι τώρα η καλύτερη στιγμή για την Κύπρο να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις». Πάντως, οι εξελίξεις έδειξαν και ότι η στάση της Ρωσίας στο Κυπριακό παραμένει ακόμη αμετάβλητη παρά τη δυσφορία της Μόσχας με το κούρεμα των καταθέσεων των υπηκόων της. Φαίνεται ότι για το θέμα της «πολιτικής αρχών της Μόσχας στο κυπριακό» διαβεβαιώσεις έδωσε προς τον υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη, ο ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ, στην τηλεφωνική συνομιλία που είχαν. AP Συνέντευξη στον ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ Πέραν των 25 χρόνων, ο Γιούρι Πιάνιχ ζει και δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στην Κύπρο, μετά από 20ετή θητεία στη διπλωματική υπηρεσία της ΕΣΣΔ και μετέπειτα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στο πλαίσιο της οποίας υ- πηρέτησε και στην Κύπρο, με πρέσβη τον Γιούρι Φόκιν. Σήμερα, στα 63 του χρόνια, αν και θεωρεί εαυτόν συνταξιούχο, είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Ρώσων Ε- πιχειρηματιών Κύπρου. Η συνομιλία μας με τον κ. Πιάνιχ είχε αυτονόητα ως αντικείμενο το μέλλον των ρωσικών επιχειρήσεων στην Κύπρο μετά το κούρεμα. Λέει λοιπόν ο Ρώσος επιχειρηματίας: «Μετά το 2004, όταν η Κύπρος μπήκε στην Ε.Ε. και έγινε η χώρα με τη χαμηλότερη φορολογία στην Ευρώπη, το νησί έγινε αυτόματα και ιδανικός τόπος διαβίωσης και επιχειρηματικής δραστηριότητας των Ρώσων επιχειρηματιών. Αυτό, λόγω των μακροχρόνιων σχέσεων της Ρωσίας με την Κύπρο, της κοινής θρησκείας, του κλίματος και της φιλοξενίας των Κυπρίων. Μπίζνες όμως σημαίνει αυτόματα και α- νταγωνισμός. Ο υγιής ανταγωνισμός είναι η πεμπτουσία του ε- πιχειρηματικού παιγνίου. Μη υ- γιής ανταγωνισμός είναι αυτό που έγινε στο Eurogroup με την Κύπρο, κάτι που εκπορεύθηκε από τη Γερμανία». Πιο συγκεκριμένα; Από τη Γερμανία ξεκίνησε μια προπαγανδιστική επιχείρηση Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Σε μία εποχή που ο μόνος πόρος εσόδων των καναλιών, η διαφημιστική δαπάνη, συρρικνώνεται δραματικά, το μέλλον της ιδιωτικής τηλεόρασης απειλείται κι από άλλον έναν παράγοντα: την αύξηση κατά 80% των τελών πρόσβασης στην επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα. Το θέμα δεν έχει εύκολες λύσεις, αλλά θα αναζητηθούν από την κυβέρνηση η οποία έδωσε εντολή κατά την τελευταία συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου στον Τάσο Μητσόπουλο να τις διερευνήσει. Όπως εκτιμάται, αν δεν βρεθεί λύση, κάποια κανάλια είτε θα κλείσουν είτε θα μεταφερθούν στη συνδρομητική τηλεόραση, φτωχαίνοντας την α- Με τους κατάλληλους χειρισμούς από πλευράς Λευκωσίας, δεν θα επηρεαστούν οι σχέσεις με τη Ρωσία Προτίμησαν τη σιγουριά της Ελβετίας Oσοι Ρώσοι κροίσοι προέβλεψαν το πρόβλημα στις κυπριακές τράπεζες τις εγκατέλειψαν έγκαιρα Στοιχεία του οίκου Forbes για τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τις ρώσικες υπεράκτιες εταιρείες (offshore) και το συνολικό τους κεφάλαιο μέχρι το Πρώτη με διαφορά η Κύπρος. Σε γνώριμους «σταθμούς» εκτός από την πατρίδα τους, άρχισαν να μεταφέρουν τα εκατομμύριά τους οι Ρώσοι επιχειρηματίες, που μέχρι χθες συνωστίζονταν στο μικρό, αλλά πασίγνωστο ως φορολογικό παράδεισο, νησί της Κύπρου. Ευρεία δημοσιότητα δίνεται καθημερινά στο θέμα απ όλα τα ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης. Όπως γράφει στην ηλεκτρονική έκδοση η ρωσική εφημερίδα «Κομσομόλσκαγια Πράβντα», οι Ρώσοι ολιγάρχες αναζητούν νέα «καταφύγια» των εκατομμυρίων τους, μετά το πικρό μάθημα που πήραν στην Κύπρο κι είχε ως συνέπεια να καούν 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια από τα κεφάλαιά τους. Τα εκατομμύρια θα πάνε παντού, εκτός από τη Ρωσία, σχολιάζουν οι οικονομικοί αναλυτές, επισημαίνοντας πως και σ αυτή τη φάση «το κεφάλαιο αποστρέφεται την ίδια την πατρίδα του». «Κανένας δεν σκέφτηκε να μεταφέρει τα κεφάλαια στην πατρίδα του. Τουναντίον. Σε μία μόλις ε- βδομάδα από τη Ρωσία «έφυγε» για το εξωτερικό το ποσό ρεκόρ των 300 εκατομμυρίων δολαρίων», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Τρεις ήταν οι λόγοι, σύμφωνα με την οικονομική ανάλυση σε δημοσίευμα της ρωσικής εφημερίδας, που έκαναν ελκυστική την Κύπρο στους Ρώσους ολιγάρχες. Πρώτος και κύριος το 10% του εταιρικού φόρου, συνολικά. Στη Ρωσία ο ίδιος φόρος φτάνει στο 20% κι αν υπολογιστούν και τα ποσοστά αποκοπής για κοινωνικές παροχές κι το τέλος επί των μισθών των εργαζομένων στην ε- ταιρεία που επωμίζεται ο εργοδότης, τότε ο φόρος «ακουμπά» για τον επιχειρηματία το 54%. Κατά δεύτερο λόγο η επιλογή της Κύπρου, «βρήκε έδαφος» και στη διακρατική συμφωνία για απαλλαγή των Ρώσων επιχειρηματιών από τη διπλή φορολογία. Υπολογίστηκε ακόμη στην Κύπρο η ισχύς του «αγγλικού δικαίου», που για τους Ρώσους επιχειρηματίες θεωρείται πιο «μαλακό», ενώ ταυτόχρονα στο νησί τους προσφέρεται η δυνατότητα να μην αποκαλύπτονται τα κεφάλαια των υπεράκτιων εταιρειών τους. νοικτή ζώνη. Ήδη το μουσικό κανάλι Mad TV αποχωρεί από τη Velister και θα εκπέμπει προσεχώς από τις συνδρομητικές πλατφόρμες στις οποίες έχει πρόσβαση το 27% των κυπριακών νοικοκυριών. Εξ όσων γνωρίζουμε, αυτή την εβδομάδα θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις του υπουργού Συγκοινωνιών με τους αρμόδιους φορείς. Ο υπουργός θα συγκαλέσει, όπως ο ίδιος ανέφερε στην «Κ», σύσκεψη παρόντων των υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών, του ΓΕΡΗΕΤ και της Νομικής Υπηρεσίας, ενώ θα επιδιώξει να έχει συναντήσεις τόσο με τη Velister όσο και με το ΡΙΚ το οποίο εκπέμπει μέσω της δικής του ψηφιακής Μερικές εταιρείες θα φύγουν από την Κύπρο οριστικά, αλλά οι περισσότερες θα παραμείνουν, νοουμένου ότι και η Λευκωσία θα προβεί σε κινήσεις αποκατάστασης της ανισορροπίας που έπληξε εταιρείες που δεν ευθύνονται για το κούρεμα, εκτιμά ο Γιούρι Πιάνιχ. Πού κρύβονται τα χρήματα των ολιγαρχών ΟΛΛΑΝΔIΑ Euroset Holding, Svyaznoy $11 δισ. ΝHΣΟΣ ΤΖEΡΣΕΪ UK Rusal, Polyus Gold $200 εκατ. ΒΡΕΤΑΝΙΚEΣ ΠΑΡΘEΝΟΙ ΝHΣΟΙ A-Finance, TNK BP Limited, Lenta LTD $5 δισ. «Ήταν γλυκά τα προνόμια, αλλά τώρα χάθηκαν», σημειώνεται απ την εφημερίδα, ενώ στην α- μέσως επόμενη παράγραφο παρατίθενται οι «νέοι σταθμοί» των ρωσικών υπεράκτιων εταιρειών. Οι πιο πολλοί δεν θα πειραματιστούν, αλλά θα πάνε εκεί που υ- πάρχει ήδη η εμπειρία άλλων Ρώσων επιχειρηματιών που τοποθέτησαν τα κεφάλαιά τους σε Ολλανδία, Ελβετία, Αγγλία και τις Κάτω Χώρες. Φυσικά στις προτιμήσεις τους βρίσκονται ακόμη το Λουξεμβούργο, το Μονακό και πλατφόρμας που του εκχώρησε το κράτος. Ακολούθως θα ενημερώσει το Υπουργικό για την κατάσταση και θα αναζητηθεί λύση. Μία λύση που δεν είναι καθόλου εύκολη, όπως παραδέχεται και το ΓΕΡΗΕΤ σε ανακοίνωσή του. Όπως πληροφορείται η «Κ» η μόνη εφικτή λύση που νομικά φαντάζει πιο εύκολη είναι να ληφθεί η πολιτική απόφαση της μεταφοράς των τεσσάρων καναλιών που εκπέμπουν από το ΡΙΚ (ΡΙΚ1, ΡΙΚ2, ΕΡΤ, Euronews) στην πλατφόρμα της Velister. Η αύξηση των καναλιών που θα εκπέμπει η Velister αναμένεται ότι θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για επιβολή χαμηλότερων τελών πρόσβασης για όλους τους σταθμούς. Ίσως αυτή η λύση να συμφέρει οικονομικά και το κράτος που χρηματοδοτεί τη λειτουργία του ΡΙΚ, ωστόσο είναι άγνωστο το κόστος λειτουργίας της πλατφόρμας του ΡΙΚ. Τα στοιχεία αυτά αναμένεται να τεθούν σύντομα ενώπιον του υπουργού το Λιχνενστάιν, σημειώνουν οι οικονομικοί αναλυτές, περιγράφοντας τι συμβαίνει τις τελευταίες μέρες στη Ζυρίχη. «Σημειώνεται κατακλυσμός ρωσικών κεφαλαίων στην παγκόσμια «πρωτεύουσα» των οικονομικών συναλλαγών, αφού κατά μέσο όρο ανοίγονται λογαριασμοί Ρώσων επιχειρηματιών». «Το ποτάμι δεν επιστρέφει τα νερά του πίσω», παρατηρούν με νόημα οι αρθρογράφοι, αναφερόμενοι στην Κύπρο κι επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως εδώ οι απώλειες των Ρώσων επιχειρηματιών, δεν μπορούν να θεωρηθούν μεγάλες. Οι σοβαροί επιχειρηματίες, σημειώνεται, είχαν διαισθανθεί από καιρό τα οικονομικά επερχόμενα κι είχαν μεταφέρει τα κεφάλαιά τους στην Ελβετία. Απέμειναν στις κυπριακές τράπεζες κάποια χρήματα «σκοτεινών» προσωπικοτήτων, οι ο- ποίοι μόνο με επιχειρήσεις δεν ασχολούνταν κι είχαν απλώς πιστέψει πως ανακάλυψαν την κατάλληλη κρυψώνα. Ο υπ. Συγκοινωνιών ψάχνει λύσεις για την επίγεια ψηφιακή TV Απειλείται με συρρίκνωση η ιδιωτική τηλεόραση λόγω του διπλασιασμού, σχεδόν, των τελών πρόσβασης στη Velister ΛΟΥΞΕΜΒΟYΡΓΟ Evraz Group $8 δισ. ΓΙΒΡΑΛΤAΡ CTF Holding LTD, Group Menatep $110 εκατ. ΕΛΒΕΤIΑ Gazprom Schweiz, Litasco, Severstal Export, Gunvor $2 δισ. ΚYΠΡΟΣ Mountrise LTD, USM Steel and Mining Group, DME LTD $30δισ. εναντίον της Κύπρου για δήθεν ξέπλυμα βρόμικου ρωσικού χρήματος. Είναι όμως οι διάφοροι γερμανικοί επιχειρηματικοί οργανισμοί αρμόδιοι για αυτό; Όχι φυσικά. Αρμόδιος είναι ο διεθνής οργανισμός Financial Action Task Force (FATF), σύμφωνα με τον ο- ποίο η Κύπρος σήμερα πληροί 12 από τα σχετικά κριτήρια, ενώ η Γερμανία μόνο 5. Το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος χρησιμοποιήθηκε από γερμανικά συμφέροντα ως μοχλός δυσφήμισης της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου. Φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι οι δύο μεγάλες τράπεζες στην Κύπρο είχαν πρόβλημα με την έκθεσή τους στα ελληνικά ομόλογα και τη μεγάλη επέκτασή τους στο εξωτερικό, το οποίο όμως χρησιμοποιήθηκε ως μοχλός για το κούρεμα, αρχικά ποσοστού 9,9% όλων των καταθέσεων, όχι μόνο στις δύο τράπεζες, αλλά σε όλες τις τράπεζες, κυπριακές και ξένες που λειτουργούν στο νησί. Γι αυτό και αμέσως η Μόσχα αντέδρασε σε αυτό το πρωτάκουστο μέτρο, με τον πρόεδρο Πούτιν να δηλώνει ότι μια τέτοια απόφαση είναι μη επαγγελματική, άδικη και επικίνδυνη. Ευτυχώς η κυπριακή Βουλή α- πέρριψε την απόφαση του Eurogroup, με επακόλουθο όμως τα προβλήματα για την Κύπρο να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται. Πόσο καθοριστικά για την εδώ ρωσική παρουσία είναι αυτά τα προβλήματα; Είναι σημαντικά, αλλά ελπίζουμε ότι δεν θα σκοτώσουν την Κύπρο, η οποία θα περάσει μια πολύ δύσκολη περίοδο, και ότι θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα που θα εξομαλύνουν την κατάσταση. Εκφράζω την πεποίθηση ότι, με τους κατάλληλους χειρισμούς από πλευράς Λευκωσίας, δεν θα επηρεαστούν οι σχέσεις με τη Ρωσία. Θεωρώ ότι σχέσεις 900 ετών είναι δύσκολο να καταστραφούν μέσα σε μία μέρα. Το κούρεμα έχει οδηγήσει τους Ρώσους επιχειρηματίες σε αναζήτηση άλλων προορισμών για τις δραστηριότητές τους; Στην Κύπρο έχουν την έδρα τους πάμπολλες ρωσικές εταιρείες με ένα ευρύτατο φάσμα δραστηριοτήτων. Η κάθε εταιρεία θα προβεί σε εκτίμηση των κινδύνων και θα πάρει τις αποφάσεις της. Διευκρινίζω ότι οι αναλύσεις του ρίσκου που γίνονται από τις τράπεζες διαφέρουν από τις ανάλογες αναλύσεις των εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ εντελώς διαφορετική είναι η μεθοδολογία των ναυτιλιακών εταιρειών. Εκτιμώ ότι μερικές εταιρείες θα φύγουν από την Κύπρο οριστικά, αλλά οι περισσότερες θα παραμείνουν εδώ, νοουμένου ότι και η Λευκωσία θα προβεί σε κινήσεις, μέσω των οποίων θα αποφεύγεται η τιμωρία επιχειρήσεων που δεν φέρουν ευθύνη για ό,τι έγινε, και πως θα αποκατασταθεί η ανισορροπία που δημιουργήθηκε. Τι σας έχει ενοχλήσει περισσότερο από την όλη κατάσταση; Το γεγονός ότι λήφθηκαν α- ποφάσεις που μας αφορούσαν ά- μεσα χωρίς καθόλου να ερωτηθούμε και χωρίς καθόλου να ε- νημερωθούμε. Χωρίς μάλιστα να ενημερωθεί ούτε καν η ρωσική κυβέρνηση. Γι αυτό και η αντίδραση της Μόσχας ήταν άμεση και αυστηρή. Θεωρείτε ότι σας παγίδευσαν, σας έστησαν ενέδρα; Να το πω απλά: Είναι σαν να πήγες διακοπές στο πιο πολυτελές ξενοδοχείο ενός παραδεισένιου προορισμού, έβαλες τα λεφτά σου στο χρηματοκιβώτιο της σουίτας σου, και στο τέλος της διαμονής σου ανοίγεις το χρηματοκιβώτιο και δεν βρίσκεις παρά μόνο κάτι ψιλά. Διαμαρτύρεσαι στον ξενοδόχο κι αυτός σου λέει «καλέ μου κύριε, δεν ευθυνόμαστε εμείς»... Πρέπει λοιπόν όλοι, από δώ κι ε- μπρός, να είμαστε προσεκτικοί και να κάνουμε μετρημένα βήματα. Συγκοινωνιών. Σε μια τέτοια λύση αναμένεται ότι το ΡΙΚ δεν θα συναινέσει. Οι ευθύνες για τις δυσκολίες βιωσιμότητας της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης θα πρέπει να αναζητηθούν σε δύο μέτωπα: Πρώτον σε εκείνους που έλαβαν το 2008 τις πολιτικές αποφάσεις να γίνουν δύο πλατφόρμες, ενώ υπήρχαν αναλύσεις που έλεγαν ότι αυτό είναι ασύμφορο. Και δεύτερον στους μετόχους της Velister, τους μεγαλοκαναλάρχες, οι οποίοι ήθελαν τον «έλεγχο» της πλατφόρμας και πλήρωσαν 11 εκατ. ευρώ για την πάρουν, ενώ το μοντέλο βιωσιμότητας έκανε λόγο για 3,5 εκατ. ευρώ. ΜΙΡΑΝΤΑ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ

8 08-PARASKHNIO_KATHI 4/5/13 9:04 PM Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Διαβάστε στο Η εξάρτηση ενός εφήβου από το τσιγάρο είναι και θέμα γονιδίων Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Τα κόμματα ως bad debts Το loutsiosgate έκανε τον Νίκο Αναστασιάδη τον Νίξον της Κύπρου. Διότι εκεί που ακόμη κι ό- σοι δεν τον ψήφισαν ήλπιζαν ότι θα τα καταφέρει να αποτρέψει την καταστροφή, ήρθε το loutsiosgate και κονιορτοποίησε πλήρως την ό- ποια αξιοπιστία τού είχε απομείνει μετά τα δύο Eurogroup του Μάρτη. Ταυτόχρονα, το loutsiosgate έδωσε και τη χαριστική βολή στους α- παξιωμένους κομματικούς ταγούς, με αποτέλεσμα όπου πάνε κι όπου σταθούν να τους βρίζει ο κόσμος, ο οποίος σου λέει «άμα ήξεραν οι συμπέθεροι κι έβγαλαν τα εκατομμύριά τους έξω, ήξεραν κι όλοι οι πολιτικοί και τα σόγια τους». Αν μάλιστα βγουν στο φως ονόματα, τότε είναι που τα κόμματα θα γίνουν κομματάκια και δεν θα καταλήξουν σε μια έστω bad bank αλλά στον σκουπιδοτενεκέ της πολιτικής ιστορίας του τόπου ως bad debts. Η μαλθακότητά μας Τότε θα ξυπνήσουμε κι όλοι οι μαλθακοί Κύπριοι πολίτες. Εμείς που κατάπιαμε αμάσητα την ατιμωρησία του διπλού εγκλήματος του 1974, το σκάνδαλο του ΧΑΚ, την τραγωδία της «Ήλιος», το πολύνεκρο ατύχημα στο Μαρί, τη φούσκα των ακινήτων και την τεράστια απάτη των αξιογράφων. Αυτά, λόγω μαλθακότητας και καλοπέρασης, τα αφήσαμε σαν αβγά να τα κλωσήσουν οι κότες της πολιτικής, που βόλευαν εμάς και τους συγγενείς μας με κάποιο ρουσφέτι. Διότι, για να λέμε την πάσα αλήθεια, δεν είναι λόγω του αξιοζήλευτου πολιτικού πολιτισμού μας που δεν μπουκάραμε στις τράπεζες και δεν κάψαμε το Υπουργείο Οικονομικών, αλλά διότι ο καθένας ήλπιζε ότι θα εμφανιστεί στο τέλος της τραγωδίας ο από μηχανής θεός και θα σώσει τις καταθέσεις μας, τα ταμεία προνοίας μας, τους μισθούς μας, τα σπίτια μας και την παρτίδα συνολικά. Η παρτίδα δεν σώθηκε, κι όπως πάει δεν θα σωθεί ούτε κι η πατρίδα, αν εξακολουθήσουμε τη μαλθακότητά μας να την βαφτίζουμε ανοχή και πολιτισμό. Διότι αν το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού, το πολλάκις εξαμαρτείν τι μας καθιστά; Πώς το loutsiosgate παρασύρει όλο το πολιτικό σύστημα Ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα Η κατάρρευση των ηγεσιών Στα 50 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας τούς δοκιμάσαμε όλους. Δεξιούς, κεντρώους και αριστερούς. Όλοι φρόντιζαν τα κόμματά τους, τα σπίτια τους και τις τσέπες τους, αδειάζοντας μονίμως τις δικές μας. Μάλιστα, όταν η πλειοψηφία του λαού είπε «ας δοκιμάσουμε και τους αριστερούς, ί- σως να είναι διαφορετικοί», έκατσε η μπίλια στον κ. Χριστόφια. Ισχυρογνώμων έως και ξεροκέφαλος, θεωρεί εαυτόν γκουρού ενός μαρξισμού δικής του κοπής, που εύκολα συγκινείται και σπανίως μεταμελείται. Ακόμα και πριν από μερικές μέρες, τον ακούσαμε να δηλώνει στο ΡΙΚ, χολωμένος, ότι «έχουν φορτώσει πολλά σε εμένα και την οικογένειά μου. Ούτε υπήρχε νομοσχέδιο στα χέρια της προηγούμενης κυβέρνησης με αυτά που κατέθεσε σήμερα ο διοικητής και στα χέρια της δικής μας κυβέρνησης δεν ήρθαν ποτέ. Ούτε για κούρεμα. Αν έρχονταν, θα τα απορρίπταμε, γιατί ε- γώ έχω διαφορετική φιλοσοφία». Εγώ, εγώ, εγώ. Κάτι σαν Μπρέζνιεφ, κάτι σαν Μάο, κάτι σαν Κιμ Ιλ Σουνγκ Φιλοσοφία 50 αλόγων Την είδαμε τη φιλοσοφία σου, σύντροφε. Κατά την Προεδρία σου (και τώρα) δεν κυκλοφορούσες με λιμουζίνα 50 αλόγων κι οι υπουργοί σου με 30άρια; Τα 20άρια των Γερμανών κατασκευαστών είναι σκάρτα; Τα έξοδα παραστάσεως μιας εργατικής κυβέρνησης γιατί έπρεπε να είναι ισόποσα ή περισσότερα από αυτά μιας αστικής κυβέρνησης; Αν αυτά δεν είναι μέσα στη φιλοσοφία σου, ποια είναι; Το «για όλα φταίνε οι τράπεζες», που έκατσες κλούβα και τις άφησες να μας καταπιούν, καταβροχθίζοντας ELA, επειδή νόμιζες πως ήταν η μαγκιά μέσω της οποίας θα τα φόρτωνες στον Αναστασιάδη; Η φιλοσοφία σου παρακαλούσε τον Βγενόπουλο να μη μετακινήσει την έδρα της Μαρφίν στην Ελλάδα; Η φιλοσοφία σου δέχτηκε το βαθύ κούρεμα της Ελλάδας; Χωρίς να πάρεις πρέφα ότι αυτό σημαίνει για την Κύπρο 4,5 δισ.; Κι ένα τελευταίο. Δεν είσαι εσύ που εξήγγειλες συνέντευξη Τύπου, για τη βδομάδα αυτή, ώστε να δώσεις στοιχεία για την περιουσιακή σου κατάσταση; Η φιλοσοφία σου πήρε αναβολή; Τι λένε τα γεγονότα Στα χέρια της δικής μας κυβέρνησης δεν ήρθε ποτέ ζήτημα κουρέματος, λέει ο σύντροφος. Έτσι ε! Ας δούμε πώς έχουν τα πράγματα. Ο κ. Σόιμπλε, μετά το τελευταίο Eurogroup, είχε δηλώσει: «Το θέμα του κουρέματος των κυπριακών καταθέσεων είχε συζητηθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση της Κύπρου». Στη Βουλή στις 22 Μαρτίου, όταν παρουσιάστηκε το σχετικό νομοσχέδιο 61 σελίδων με αναφορά και στο κούρεμα, βουλευτές κατήγγειλαν ότι είχε ημερομηνία 15/01/13. Όπως μάλιστα διευκρινίστηκε κατόπιν στην αρμόδια Επιτροπή, επρόκειτο για την ημερομηνία κατά την οποία είχε κατατεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ ο κ. Φοίβος Αθανασίου της ΕΚΤ, απαντώντας σε ερώτηση βουλευτών, αποκάλυψε ότι αυτό είχε συνταχθεί προ ενός έτους! Στις 10/01/12 οι Moody s προχώρησαν σε τριπλή υποβάθμιση της Κύπρου ε- κτιμώντας ότι το κυπριακό χρέος θα ξεπεράσει το 154% του ΑΕΠ το 2015 και πως «υπάρχει 50% πιθανότητα το μέγεθος του χρέους να αναγκάσει τις αρχές να προχωρήσουν σε κούρεμα και οι επενδυτές να χάσουν μεγάλο μέρος του κεφαλαίου τους». Με αυτά και με τ άλλα, ο φιλοσοφημένος κ. Χριστόφιας έπαιζε καθυστέρηση για να παραδώσει τον επόμενο Πρόεδρο στο Eurogroup προς κούρεμα. Καθυστέρηση που πληρώσαμε εξίσου α- κριβά, καθώς, ενώ τον Σεπτέμβριο το δημόσιο χρέος ήταν 1,5 δισ. ευρώ, όταν παρέλαβε ο Ν. Αναστασιάδης ήταν 2,5 δισ. ευρώ! Λόγω φιλοσοφίας, ο σύντροφος μάς φόρτωνε 200 εκατ. τον μήνα! Εξαγγελίες κουτουρού Από την άλλη, ο Ν. Αναστασιάδης, όταν πήγε λέει στο Eurogroup, δεν ήξερε το ύψος του δημόσιου χρέους και το έμαθε από την κ. Λαγκάρντ και γι αυτό δέχθηκε το κούρεμα. Καλά, Πρόεδρε, πώς πήγες χωρίς να ξέρεις τα απολύτως στοιχειώδη; Γι αυτό διακήρυττες ότι δεν πρόκειται να δεχτείς κούρεμα; Ούτε εσύ διάβασες τι έλεγαν οι Moody s; Ή μήπως διάβασες μόνο το δημοσίευμα των Financial Times στις 13/02/13 που αναφερόταν σε κούρεμα των ομολόγων και των ανασφάλιστων καταθέσεων και την προειδοποίηση των Moody s, την επόμενη μέρα, ότι με κούρεμα θα υ- πάρξει «κίνδυνος εκροών καταθέσεων από τις κυπριακές τράπεζες αλλά και συνέπειες στην Ευρωζώνη» και είπες να εκβιάσεις λίγο τους Ευρωπαίους; Κι αφού, Πρόεδρε, δεν σου είπε ο Σαρρής πόσο είναι το χρέος, γιατί δεν ρώτησες τον κεντρικό τραπεζίτη, ή μήπως δεν μιλιέστε με τον Πανίκο, ό- πως ο Χριστόφιας με τον Ορφανίδη; Στην τελική, γιατί δεν ρώτησες τον Ανδρέα Χαραλάμπους του ΥΠΟΙΚ, που ήταν μαζί σας; Δεν είναι ο κ. Χαραλάμπους που έστειλε στις 13/03/13 στη Νομική Υπηρεσία, για νομοτεχνικό έλεγχο, νομοσχέδιο που προέβλεπε και κούρεμα; ΒΟΛΕΣ Να «κουρευτεί» και το φαύλο πολιτικο-οικονομικό σύστημα Toυ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΑΡΗ Ο μήνας έχει δεκατρείς Τι άλλο έγινε όμως στις 13/03/13; Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Χαραυγής» (31/03/2013), που συνοδευόταν από φωτοτυπία κατάστασης λογαριασμού της εταιρείας A. Loutsios and sons LTD, στη Λαϊκή Τράπεζα, η εταιρεία του συμπέθερου και του γαμπρού του Προέδρου Αναστασιάδη, στις 12 Μαρτίου, έσπασε πέντε γραμμάτια συνολικής αξίας 21 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια (12 και 13 Μαρτίου) τα μετέφερε με εμβάσματα στο Λονδίνο. «Τυχαίο; Δεν νομίζω!». Μάλιστα, ο Ιανός μαθαίνει ότι, επειδή υπήρχε κανονισμός στη Λαϊκή, εδώ και μήνες, βάσει του οποίου απαγορευόταν το σπάσιμο γραμματίων, έστω και αν ο καταθέτης ήταν διατεθειμένος να πληρώσει χρηματικό πρόστιμο, όταν ηγέρθη η απαίτηση της εταιρείας στη Λαϊκή στη Λεμεσό, οι αρμόδιοι εκεί αναγκάστηκαν να απευθυνθούν στα κεντρικά της Λευκωσίας για να πάρουν εξουσιοδότηση ώστε τελικά να σπάσουν τα γραμμάτια. «Τυχαίο; Δεν νομίζω!». Λίαν αποκαλυπτική υπήρξε η ανακοίνωση της ε- ταιρείας Α. Λούτσιος & Υιοί Λτδ, με την οποία ε- πιβεβαιώνονται οι πράξεις που έγιναν στις 12 και 13 Μαρτίου, ενώ παρατίθεται ως επιχείρημα υ- περάσπισης και το ερώτημα: «Η έστω και ψευδής αναφορά πως ο κ. Άντης και η κ. Κάτια Λούτσιου μετέφεραν, στις 29 Ιανουαρίου 2013, 24 ε- κατ. ευρώ στο εξωτερικό, υπονοεί μήπως πως έ- τυχαν της ίδιας προνομιακής ενημέρωσης από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Δ. Χριστόφια;». Αν όντως έτσι έχει το ζήτημα ω εταιρεία! τότε το γεγονός ότι το σχετικό νομοσχέδιο, που παρουσιάστηκε στις 22 Μαρτίου και είχε αναφορά στο κούρεμα, ήταν ημερομηνίας 15 Ιανουαρίου, ίσως να λέει κάτι; Είπαμε, είμαστε μαλθακοί αλλά όχι και ηλίθιοι. Σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα! Γι αυτό, Πρόεδρε Αναστασιάδη, όταν την 1η Α- πριλίου, έξω από τον Άη Γιάννη, δήλωνες ότι: «Ένα θέλω πριν και πάνω από όλα να πω: ουδέποτε γνώριζα και ουδέποτε ήταν δυνατόν να δίνω μάχες μέχρι την πρωία του Σαββάτου για να αποφευχθεί αυτό που μας επέβαλαν και την ίδια ώρα να έδινα τάχα προνομιακές πληροφορίες», είχε στ αφτιά του κοσμάκη τόση αξιοπιστία, όσο και αυτό που δήλωνες δύο βδομάδες πριν από την 1η Απριλίου: «Δεσμεύομαι ότι εγώ, ο Νίκος Αναστασιάδης, δεν πρόκειται να υπογράψω ο- ποιοδήποτε Μνημόνιο που να περιέχει κούρεμα καταθέσεων», κι ακουγότανε σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα! Με γεια το κούρεμα και περαστικά Υ.Γ. Ο ήρως της εβδομάδος έπεσε στο πηγάδι Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ Á Μεθυσμένη από τον οίστρο της αλαζονείας, η «διαβολοπαρέα» των Βρυξελλών ανέτρεψε το ευρωπαϊκό όνειρο, βυθίζοντας στον πόνο και τη θλίψη εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, σε όλο το αμαρτωλό νησί. Ανατρέποντας σύνταγμα και νόμους, διαλύοντας αρχές και ηθική, καταδέχθηκε ξεδιάντροπα να βάλει το χέρι στην τσέπη και όλων των μεροκαματιάρηδων. Άρπαξαν τις οικονομίες μιας ζωής και έριξαν στην κόλαση της ανεργίας δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους. Πριν από μερικές δεκαετίες, ο σπουδαίος Ανδρέας Χριστοφίδης έλεγε ότι η τότε ΕΟΚ συστήθηκε για να αντιμετωπίσει την τεχνολογική υπεροχή της Ασίας. Πιο απλά, ανακάλυψαν το κόλπο της τελωνειακής έ- νωσης, με το οποίο ανάγκασαν τους πολίτες, με φορολογικά κίνητρα και απαγορεύσεις, να αγοράζουν προϊόντα κυρίως από τα γαλλογερμανικά εργοστάσια. Έστω και αν ήταν υποδεέστερης ποιότητας. Τότε υπήρχαν και ηγέτες, οι οποίοι «πωλούσαν» με μαεστρία το ευρωπαϊκό όνειρο, για την Ευρώπη των λαών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καθοριστικό ε- πιχείρημα ήταν και η υπόσχεση ότι δεν θα ξαναγίνει πόλεμος στη Γηραιά Ήπειρο. Á Μεθυσμένη από τον οίστρο της εξουσίας ήταν και η «διαβολοπαρέα» του πολιτικο-οικονομικού κατεστημένου της Λευκωσίας. Με χίλια δυο τερτίπια και με πατριωτικούς μύθους, άρπαζε «αιματωμένα» δισεκατομμύρια και ζούσε σε παλάτια, έστω και αν ήταν χτισμένα στην άμμο. Η πλάκα είναι ότι, όταν τους ξεγέλασαν οι ικανότεροι «τοκογλύφοι», έβαλαν τους μεροκαματιάρηδες να πληρώσουν τον λογαριασμό. Ευτυχώς ήταν οι Ευρωπαίοι «κατεργάρηδες» και η Βουλή και τελικά καταψηφίστηκε το πρώτο γενικό «κούρεμα». Οι Ευρωπαίοι, θέτοντας το πλαφόν της προστασίας των πρώτων 100 χιλιάδων ευρώ στις καταθέσεις, ήθελαν να αφήσουν ένα κομμάτι ψωμί, για να τρώνε οι «υπόδουλοι». Από την άλλη, όμως, το κυπριακό κατεστημένο ήθελε να «κατασπαράξει» τις καταθέσεις και των φτωχών, όπως σχολίαζαν με γλαφυρό τρόπο μεγάλες εφημερίδες. Το φοβερότερο είναι ότι ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν και τα ταμεία προνοίας των βιοπαλαιστών, στο όνομα τάχα της σωτηρίας των τραπεζών. Έλεος με αυτά που είδαμε και ακούσαμε τις τελευταίες βδομάδες. Á Η συλλογική ενοχή, ότι όλοι μαζί τα φάγαμε κατά τον Θεόδωρο Πάγκαλο, μπορεί να λειτουργεί προς το παρόν κατευναστικά και να μην έχουμε κοινωνικές εκρήξεις. Πληρώνουμε, λένε πολλοί, παλιές αμαρτίες. Αρκετοί θυμούνται ότι μετά την καταστροφή του 1974 ήρθαν τα εκατομμύρια του Λιβάνου, ο οποίος σπαραζόταν από τον πόλεμο. Ακολούθησε, εξαιτίας αιματοχυσιών, το ρευστό των Ιρακινών, των Σέρβων, των Ρώσων και άλλων πολλών μεγαλοαπατεώνων, που έβρισκαν στις κυπριακές τράπεζες τα καλύτερα «πλυντήρια» του κόσμου. Από τα χρήματα αυτά, όλοι κάτι πήραν, είτε δουλειές στο Δημόσιο, που είχε μεγάλα έσοδα, είτε δουλειές που δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετούνται οι «καλοί» ξένοι εκατομμυριούχοι. Μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, νομίζοντας ό- τι διαλέξαμε τον «ίσιο δρόμο», αλλά αυτός ο δρόμος κάθε άλλο παρά ίσιος είναι, αφού οι «βόρειοι» ξέρουν καλύτερα να απομυζούν το αίμα των «νοτίων». Κατά τ άλλα, η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα, ό- πως γράφουν οι ξένες εφημερίδες, έχει τρύπα 12 δισ. ευρώ, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Á Αυτός ο έρμος τόπος ελπίζει στο θαύμα, αφού τα κούφια λόγια των πολιτικών, με τις αλληλοκατηγορίες και τις ανούσιες θεωρίες, δεν φαίνεται να πείθουν κανένα. Οι μόνοι που δίνουν ελπίδα είναι οι ε- θελοντές, οι οποίοι άρχισαν να μαζεύουν τρόφιμα για να θρέψουν τους πεινασμένους. Ο χρόνος κυλά και φαίνεται ότι όλοι κρύβονται πίσω από το πάγωμα της αγοράς, που επέβαλε ο διοικητής Πανίκος Δημητριάδης, και τις διαρροές ερευνών, οι οποίες το μόνο που πετυχαίνουν είναι να εξοργίζουν τους πανικοβλημένους πολίτες. Πότε επιτέλους θα «κουρευτεί» το φαύλο πολιτικό κατεστημένο, πότε επιτέλους θα αρχίσουν ποινικές έρευνες, πότε θα καταδικαστούν οι ένοχοι, πότε επιτέλους τα λόγια θα γίνουν πράξη; Τα ατιμώρητα εγκλήματα, του 1974, του χρηματιστηρίου, της Ήλιος και του Μαρί, επιτείνουν τους φόβους ότι θα έχουμε επανάληψη του ίδιου θλιβερού σκηνικού. Αλλά, όπως λένε και οι σοφοί, το κακό μόνο από μεγαλύτερο κακό τιμωρείται. Και όλα εδώ σε αυτή τη γη πληρώνονται, είτε σε προσωπικό, είτε σε συλλογικό, είτε ακόμη και σε εθνικό επίπεδο. Και πάνω από τη λογική υπάρχει το θαύμα, και όταν οι άνθρωποι σχεδιάζουν, ο Θεός γελά, και μαζί του οι ταπεινοί καταφρονεμένοι. ΚΥΠΕ

9 09-POLITIKI_KATHI 4/5/13 9:03 PM Page 9 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ο ΝΤΕΡΒΙΣ ΕΡΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» Συνομιλίες το αργότερο τον Μάιο n Με τον Αναστασιάδη μπορούμε να βρούμε πιο εύκολα μια λύση n Δεν πρέπει να αγνοήσουμε τη διαδικασία που προηγήθηκε n Κόκκινη γραμμή για την τ/κ πλευρά οι τουρκικές εγγυήσεις Συνέντευξη στον ΝΙΚΟ ΣΤΕΛΓΙΑ Επανέναρξη των συνομιλιών για συνολική ε- πίλυση του Κυπριακού το αργότερο τον Μάιο ζητεί ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι η νέα προσπάθεια δεν μπορεί να ξεκινήσει από μηδενική βάση. Ο Ντερβίς Έρογλου εκτιμά ότι με τον Νίκο Αναστασιάδη μπορεί ευκολότερα να καταλήξει σε λύση στο Κυπριακό και αναγνωρίζει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη βούληση για κάτι τέτοιο. Επαναλαμβάνει ότι για την τουρκοκυπριακή πλευρά οι τουρκικές εγγυήσεις είναι εκ των ων ουκ άνευ, ενώ θέτει στο τραπέζι την πρόταση της Άγκυρας για διοχέτευση του κυπριακού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγού από την Τουρκία, ακόμη και με άλυτο το Κυπριακό. Θα ήθελα να ξεκινήσω τη συζήτησή μας από τις εξελίξεις που αφορούν τη νέα περίοδο στο Κυπριακό. Έχω παρακολουθήσει τις πρόσφατες τοποθετήσεις σας σε ό,τι α- φορά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη. Διακρίνω μια επιφυλακτική στάση σε αυτές τις τοποθετήσεις. Τι προβλέπετε για το μέλλον; Αναμένετε από τον κ. Αναστασιάδη «ευχάριστες εκπλήξεις» στο Κυπριακό; Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Αναστασιάδη πριν από την εκλογή του στο αξίωμα Τους επόμενους δύο ή τρεις μήνες θα πρέπει να ξεκινήσουν οι συνομιλίες. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να καθυστερήσουμε του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο Αναστασιάδης ανήκει στη σχολή σκέψης του Κληρίδη. Πιστεύω ότι ο Αναστασιάδης συναντιέται κατά διαστήματα με τον Κληρίδη και ότι σε αυτές τις συναντήσεις ανταλλάσσουν απόψεις. Προσωπικά πιστεύω ότι με τον Αναστασιάδη μπορούμε να βρούμε πιο εύκολα μια λύση στο Κυπριακό. Στις πρόσφατες συναντήσεις μου με τον Αναστασιάδη σχημάτισα την ε- ντύπωση ότι στο μέλλον θα έχω τη δυνατότητα να συνεργαστώ με έναν πιο συνεργάσιμο η- γέτη. Ελπίζω ότι αυτή η εκτίμησή μου δεν θα διαψευστεί στο μέλλον. Στο παρελθόν ο ίδιος αποδέχθηκε το Σχέδιο Ανάν. Στην προεκλογική περίοδο ο Αναστασιάδης ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να συζητήσει εκ νέου το συγκεκριμένο σχέδιο, το οποίο έχει απορρίψει ο ελληνισμός. Η συγκεκριμένη στάση μάς δείχνει ότι βρισκόμαστε στο προοίμιο μιας νέας περιόδου στο Κυπριακό. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι υπάρχει μια διαπραγματευτική διαδικασία, η οποία διακόπηκε πρόσφατα. Πιστεύω ότι αμέσως μετά την ε- πανέναρξη των διαπραγματεύσεων θα εξετάσουμε τα πορίσματα αυτής της διαδικασίας. Άλλωστε, πριν από λίγο καιρό, ο Αλεξάντερ Ντάουνερ μάς επισήμανε ότι δεν πρέπει να αγνοήσουμε τα αποτελέσματα των πρόσφατων διαπραγματεύσεων. Σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια λύση. Γνωρίζω ότι διατηρείτε φιλικές σχέσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Πιστεύετε ότι αυτή η φιλία θα μπορούσε να συμβάλει θετικά στη νέα περίοδο των διαπραγματεύσεων; Αμέσως μετά το τέλος των εκλογών επικοινώνησα μαζί του. Τον συγχάρηκα και του επισήμανα ότι έχει έρθει πλέον ο καιρός για την επίλυση αυτού του προβλήματος, το οποίο απασχολεί τη νήσο εδώ και χρόνια. Ο κ. Α- ναστασιάδης μού ανέφερε ότι η ελληνοκυπριακή κοινότητα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, στα οποία είναι υποχρεωμένος να εστιάσει τις προσπάθειές του στην αρχή της προεδρίας του. Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος υπογράμμισε την πεποίθηση Όταν θα ξεκινήσει η νέα προσπάθεια για αναζήτηση συνολικής λύσης, δεν θα μπορεί να αγνοηθεί η διαδικασία που προηγήθηκε, υποστηρίζει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου. ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν στο άμεσο μέλλον. Συζητήσατε κάποια πιθανή ημερομηνία για την επανέναρξη των συνομιλιών; Η δική μου άποψη είναι ότι τους επόμενους δύο ή τρεις μήνες θα πρέπει να ξεκινήσουν οι συνομιλίες. Διαφορετικά, όσο περνάει ο καιρός, οι δύο λαοί απομακρύνονται από την προοπτική της λύσης. Δεν έχουμε το προνόμιο να καθυστερήσουμε την έναρξη των συνομιλιών για το επόμενο έτος. Με αυτό τον τρόπο θα σαμποτάρουμε τις προσπάθειές μας. Για αυτό τον λόγο, πρέπει να ξεκινήσουν οι συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν. Από ό,τι κατανοώ, τάσσεστε υπέρ της έ- ναρξης των συνομιλιών, το αργότερο μέχρι το καλοκαίρι... Οι συνομιλίες θα πρέπει να ξεκινήσουν το αργότερο μέχρι τον Μάιο. Γνωρίζω ότι ο ελληνοκυπριακός Τύπος αναφέρει τον Σεπτέμβριο ως πιθανή ημερομηνία επανέναρξης των συνομιλιών. Δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη. Άλλωστε, ο κ. Ντάουνερ τον Απρίλιο θα έχει επαφές με την Άγκυρα και την Αθήνα και στη συνέχεια θα έρθει στο νησί. Είσαστε ένας από τους πιο έμπειρους πολιτικούς και από το 2010 εκπροσωπείτε την τουρκοκυπριακή πλευρά στο τραπέζι των συνομιλιών. Θα ήθελα να σας απευθύνω το συγκεκριμένο ερώτημα δίχως να εισέλθουμε σε διπλωματικές και τεχνικές λεπτομέρειες: Στην παρούσα φάση του κυπριακού προβλήματος, ποια είναι τα μεγάλα εμπόδια με τα οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι; Σε ποια βασικά κεφάλαια έχουμε κολλήσει; Μέχρι σήμερα δεν συζητήσαμε διεξοδικά το εδαφικό. Σε αυτό το πεδίο αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά α- παιτεί την επιστροφή μεγάλων κομματιών γης. Θέτοντας επί τάπητος ένα τέτοιο αίτημα, η ελληνοκυπριακή πλευρά θα έπρεπε να γνωρίζει ότι η συγκεκριμένη στάση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε περίπτωση που εξασφαλίσουμε κάποια λύση. Η λύση δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με βάση τα αιτήματα μόνο της μιας πλευράς. Η λύση θα πρέπει να βασίζεται στα αιτήματα και στις θέσεις και Ο πόλεμος δεν είναι προς όφελος κανενός Σε περίπτωση νέου αδιεξόδου θα εξετάσουμε εναλλακτικά σενάρια ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ των δύο πλευρών. Η τουρκοκυπριακή πλευρά τάσσεται υπέρ μιας βιώσιμης και μόνιμης συμφωνίας. Τι νόημα θα έχει μια συμφωνία, η οποία δεν θα είναι βιώσιμη; Σε αυτό το νησί ζουν οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Αυτή την πραγματικότητα θα πρέπει να την αποδεχθούν όλοι. Η ειρηνική συνύπαρξη αυτών των δύο λαών εξαρτάται από κάποιους παράγοντες. Με υπερβολικά αιτήματα δεν πρόκειται να φτάσετε σε κάποιο αποτέλεσμα. Η λύση θα πρέπει να είναι γίνει αποδεκτή και από τους δύο λαούς. Οι δύο λαοί θα πρέπει να πιστέψουν στη βιωσιμότητα της λύσης. Εκτός από το εδαφικό, προβλήματα αντιμετωπίζουμε και στο ζήτημα των εγγυήσεων. Ο κ. Αναστασιάδης θεωρεί ότι οι τουρκικές, ελληνικές και βρετανικές εγγυήσεις είναι α- παρχαιωμένες. Υπογραμμίζω ότι και η δική μας πλευρά έχει κόκκινες γραμμές. Μια από αυτές τις κόκκινες γραμμές είναι η ενεργή και αποτελεσματική εγγύηση της Τουρκίας. Δεν γνωρίζω με ποιον τρόπο θα μπορούσε να αλλάξει αυτή η κατάσταση μετά την εξασφάλιση της λύσης του Κυπριακού και την εναλλαγή των γενεών. Ωστόσο, σήμερα τασσόμαστε υπέρ της διατήρησης του συστήματος των εγγυήσεων για την εξασφάλιση μιας βιώσιμης συμφωνίας. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε συζητήσει αυτό το ζήτημα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Επίσης, δεν έχουμε συζητήσει τον χάρτη και τους αριθμούς. Εγώ πρότεινα να συζητήσουμε όλα τα θέματα σε μια πενταμερή διάσκεψη. Σε αυτή τη διάσκεψη θα λάμβαναν μέρος οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και οι δύο πλευρές. Η Βρετανία θα μπορούσε να μη συμμετάσχει σε αυτή τη διάσκεψη, στην οποία θα θέταμε επί τάπητος όλα τα ζητήματα, όπως το εδαφικό. Ο κ. Χριστόφιας δεν αποδέχθηκε αυτή την πρόταση. Συνεπώς το εδαφικό και οι εγγυήσεις α- ποτελούν τα μεγαλύτερα εμπόδια στις συνομιλίες. Στο περιουσιακό έχουμε θέσει επί τάπητος κάποια κριτήρια, όπως η ανταλλαγή περιουσιών, οι αποζημιώσεις και η επιστροφή των περιουσιών. Θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε για το περιεχόμενο αυτών των κριτηρίων. Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο η δική μας πλευρά υπήρξε αυτή η οποία ήρθε στο τραπέζι των συνομιλιών με προτάσεις. Τις συγκεκριμένες προτάσεις αποδέχθηκαν τα Ηνωμένα Έθνη. Γι αυτό τον λόγο θεωρώ ότι έχουμε ε- ξασφαλίσει πρόοδο στο περιουσιακό. Στα κεφάλαια της διακυβέρνησης, της κατανομής εξουσιών, της Ε.Ε., της οικονομίας και της ε- σωτερικής ασφάλειας πιστεύω ότι μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια συμφωνία. Άλλωστε, έχουμε πραγματοποιήσει αξιοσημείωτη πρόοδο σε αυτά τα πεδία. Εκτός συζήτησης τα Βαρώσια Στην ελληνοκυπριακή κοινότητα το εδαφικό και το περιουσιακό συσχετίζονται με τα Βαρώσια. Ο τέως Πρόεδρος Χριστόφιας σάς κατηγορεί ότι δεν έχετε αποδεχθεί την πρότασή του για το μέλλον των Βαρωσίων. Τα Βαρώσια συμπεριλαμβάνονται στις δικές σας κόκκινες γραμμές; Την περίοδο της ηγεσίας του κ. Παπαδόπουλου, όταν εγώ βρισκόμουν στο αξίωμα του πρωθυπουργού και ο κ. Ντενκτάς ήταν ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, καταθέσαμε μια πρόταση καλής θέλησης. Τη συγκεκριμένη πρόταση την καταθέσαμε ένα μεσημέρι. Το βράδυ της ίδιας ημέρας λάβαμε Στις συναντήσεις μου με τον Αναστασιάδη σχημάτισα την ε- ντύπωση ότι θα είναι πιο συνεργάσιμος. Στο παρελθόν ο ίδιος αποδέχθηκε το Σχέδιο Ανάν την αρνητική απάντηση της άλλης πλευράς. Είχαμε προτείνει την επιστροφή των Βαρωσίων με αντάλλαγμα τη λειτουργία του αεροδρομίου Ερτζάν (σ.σ. Τύμπου) ως διεθνούς αερολιμένα. Σήμερα, θεωρούμε ότι τα Βαρώσια είναι κομμάτι της συνολικής λύσης του Κυπριακού. Γι αυτό τον λόγο δεν αποδεχθήκαμε την πρόταση του κ. Χριστόφια. Άλλωστε η πρότασή του ήταν πολύ πιο διαφορετική από τη δική μας πρόταση. Ο ίδιος πρότεινε την επιστροφή των Βαρωσίων με αντάλλαγμα το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου. Ο ίδιος αγνοεί το γεγονός ότι το λιμάνι της Αμμοχώστου είναι ήδη ανοικτό. Θα μπορούσε να έρθει και πάλι στο προσκήνιο των συνομιλιών η φόρμουλα της επιστροφής των Βαρωσίων έναντι του αεροδρομίου της Τύμπου; Επαναλαμβάνω ότι τα Βαρώσια θα πρέπει να αποτελέσουν μέρος της συνολικής λύσης. Δεν πρόκειται να λύσουμε το Κυπριακό με μικρές παραχωρήσεις. Αν αποδεχθούμε τη συζήτηση του μελλοντικού καθεστώτος των Βαρωσίων, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με άλλες πτυχές του Κυπριακού. Ενδεχομένως θα μπορούσατε να συζητήσετε και το μέλλον της Μόρφου... Έχουμε την κατάλληλη εμπειρία για να κατανοήσουμε το πραγματικό υπόβαθρο αυτών των τακτικών. Η πρότασή σας σχετικά με τη σύγκληση μιας διεθνούς διάσκεψης εξακολουθεί να παραμένει στο τραπέζι; Ναι, εξακολουθεί να παραμένει στο τραπέζι. Τα Ηνωμένα Έθνη προσεγγίζουν θετικά αυτή την πρόταση, η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται στην ατζέντα μας. Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στην παρούσα φάση των συνομιλιών, θα ήθελα να σας απευθύνω το συγκεκριμένο ερώτημα: Η κυπριακή κοινή γνώμη θα πρέπει να περιμένει νέα ανοίγματα από τη δική σας πλευρά το επόμενο διάστημα; Θα λάβετε μονομερείς πρωτοβουλίες; Θα συζητήσω κάποιες προτάσεις με το κοινοβούλιό μας και με τα κόμματα τα οποία εκπροσωπούνται στη βουλή. Κυπριακό αέριο μέσω Τουρκίας και χωρίς λύση Τη στιγμή που συζητάμε το Κυπριακό, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες εξελίξεις στο πεδίο των ερευνών για πετρέλαιο - φυσικό αέριο. Θα ήθελα να σας απευθύνω το ίδιο ε- ρώτημα το οποίο απηύθυνα πριν από λίγο καιρό και στον Ιρσέν Κιουτσούκ: Οδεύουμε προς μια νέα διχοτόμηση στον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου; Ο κ. Χριστόφιας μάς ανάγκασε να ξεκινήσουμε έρευνες στο βόρειο κομμάτι του νησιού. Εγώ προειδοποίησα τον κ. Χριστόφια στο τραπέζι των συνομιλιών πριν από την έναρξη των ερευνών. Του είχα επισημάνει τα εξής: «Έχουμε ελπίδες για τη λύση. Ωστόσο, τη στιγμή που θα ξεκινήσετε τις δικές σας έρευνες, εμείς θα αναγκαστούμε να προβούμε σε κάποιες ενέργειες. Αυτές οι ε- ξελίξεις θα δυσκολέψουν την επίλυση του Κυπριακού. Γι αυτό τον λόγο, ελάτε να επικεντρωθούμε στις επαφές μας και εφόσον βρούμε μια λύση να προχωρήσουμε σε κοινές έρευνες». Α- κούγοντας την επισήμανσή μου, ο κ. Χριστόφιας μού απηύθυνε το συγκεκριμένο ερώτημα: «Με απειλείτε;». Εγώ του απάντησα: «Όχι δεν σας α- πειλώ. Αλλά σας προειδοποιώ. Εσείς, με τη συγκεκριμένη κίνηση, διαταράσσετε τη βάση των συνομιλιών». Ο κ. Χριστόφιας δεν έλαβε υπόψη του την προειδοποίησή μου. Τότε, εμείς υπογράψαμε συμφωνία καθορισμού υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία και ξεκινήσαμε κοινές έρευνες με την τουρκική κυβέρνηση. Οι εξελίξεις ήταν αλυσιδωτές. Παράλληλα, υποβάλαμε μια πρόταση. Προτείναμε τη δημιουργία μιας επιτροπής, στην οποία θα συμμετείχε ένας Ελληνοκύπριος και έ- νας Τουρκοκύπριος και η οποία θα ήταν αρμόδια για την αποταμίευση των κερδών από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο σε μια τράπεζα. Τα κέρδη θα τα χρησιμοποιούσαμε για να ανταποκριθούμε στα ενδεχόμενα έξοδα της λύσης του Κυπριακού. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχθηκε αυτή την πρόταση. Πριν από λίγο καιρό προτείναμε τη μεταφορά του κυπριακού αερίου διαμέσου της Τουρκίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν προσέγγισε θετικά ούτε αυτή την πρόταση. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η Κύπρος ανήκει σε όλους μας και ότι είμαστε υποχρεωμένοι να βρούμε μια λύση σε αυτό το πεδίο. Αυτή τη στιγμή, η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεργάζεται με το Ισραήλ και πραγματοποιεί μαζί του κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Αυτή η κίνηση δεν θα φέρει κανένα θετικό αποτέλεσμα. Το μοναδικό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης κίνησης θα είναι η άνοδος της θερμοκρασίας στα ύδατα της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι προς όφελος των δύο πλευρών. Πιστεύω ότι στη νέα περίοδο θα απομακρυνθούμε από αυτά τα κόλπα. Δεν πρέπει να έρθει στο προσκήνιο των συζητήσεων η διχοτόμηση του θαλάσσιου χώρου. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην κατανομή των κερδών από τους φυσικούς πόρους στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου. Το συγκεκριμένο ενδεχόμενο θα το συζητήσετε με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ως μέρος της συνολικής λύσης του Κυπριακού ή ως ένα ξεχωριστό κεφάλαιο; Αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Ωστόσο, σχετίζεται άμεσα με τη συνολική λύση. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο τέως Πρόεδρος Χριστόφιας δήλωσε ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν μερίδιο στα κέρδη από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Πιστεύω ότι ο κ. Αναστασιάδης δεν πρόκειται να αρνηθεί αυτή την πραγματικότητα. Δεν πιστεύετε ότι η ενδεχόμενη συμφωνία στο πεδίο της ΑΟΖ θα συνέβαλλε καθοριστικά στην επίλυση του Κυπριακού; Συμφωνώ με αυτή την άποψη. Υπενθυμίζω ότι η πρότασή μας σχετικά με τη μεταφορά του κυπριακού αερίου διαμέσου της Τουρκίας προέβλεπε και το ενδεχόμενο της μη επίλυσης του Κυπριακού. Ακόμη και σε περίπτωση που δεν ε- πιλυθεί το Κυπριακό, το κυπριακό αέριο θα μπορούσε να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές διαμέσου της Τουρκίας. Αυτή είναι μια πρόταση καλής θέλησης. Πρόκειται για μια πρόταση η οποία δεν συσχετίζει το κυπριακό πρόβλημα με την ΑΟΖ. Σε περίπτωση που οι δύο πλευρές δεν βρουν μια λύση για κοινή διαχείριση των κερδών από την ΑΟΖ, οι έρευνές σας στον βορρά της Κύπρου θα συνεχιστούν. Έτσι δεν είναι; Οπωσδήποτε. Την ίδια στιγμή, υπενθυμίζω ότι συνεχίζονται οι έρευνες στο τεμάχιο 12 και ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αναμένει κέρδη από αυτό το τεμάχιο μέχρι το Ποια θα είναι η δική σας στάση σε ό,τι αφορά αυτές τις έ- ρευνες; Τις δικές μας έρευνες τις διεξάγει o Πετρελαϊκός Συνεταιρισμός της Τουρκίας (ΤΡΑΟ), ο οποίος πρόσφατα αγόρασε ένα υπερσύγχρονο ερευνητικό σκάφος. Αυτό το σκάφος θα συμμετάσχει και στις δικές μας έρευνες. Σας υπενθυμίζω ότι την περίοδο που ξεκίνησαν οι έρευνες στο τεμάχιο 12, την ελληνοκυπριακή επικαιρότητα απασχόλησε το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου. Εγώ και ο Αναστασιάδης έχουμε ζήσει τον πόλεμο. Γνωρίζουμε τις φοβερές διαστάσεις του πολέμου. Ο πόλεμος δεν είναι προς όφελος των δύο πλευρών. Και οι δύο ηγέτες γνωρίζουν αυτή την πραγματικότητα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν πρέπει να επιχειρήσει να αναμετρηθεί με την Τουρκία διαμέσου των συνεργασιών της με κυβερνήσεις οι οποίες δεν έχουν φιλικές σχέσεις με την Άγκυρα. Μέχρι το 2015 θα είσαστε στο τιμόνι της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Σε περίπτωση που δεν επιλυθεί το Κυπριακό και δεν βρείτε μια φόρμουλα για κοινή διαχείριση των κερδών από την ΑΟΖ, ποια θα είναι η στρατηγική της ηγεσίας σας; Θα έρθουν στο προσκήνιο εναλλακτικά σενάρια; Θα συζητήσουμε τα περίφημα μοντέλα Ταϊβάν ή Κοσόβου; Κατά διαστήματα επισημαίνω ότι σε περίπτωση που η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδεχθεί την άμεση επανέναρξη των συνομιλιών, όλοι θα κατανοήσουν ότι η προσοχή μας είναι επικεντρωμένη στην επίλυση του Κυπριακού. Έχουμε επικεντρωμένη την προσοχή μας στη λύση. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί η λύση, ενδέχεται να έρθουν στο προσκήνιο διάφορες προτάσεις και διάφορα εναλλακτικά σχέδια. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη έχει βαρεθεί να παρακολουθεί την εξέλιξη του Κυπριακού. Το καθήκον του Αναστασιάδη και της ηγεσίας μου θα πρέπει να είναι η ολοκλήρωση των συνομιλιών με ένα θετικό αποτέλεσμα μέχρι το τέλος αυτού του έτους. Όντως πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να ε- πιλύσετε το κυπριακό πρόβλημα μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Έχουμε συζητήσει όλες τις πτυχές του Κυπριακού. Θα μπορούσαμε να λύσουμε το πρόβλημα σε περίπτωση που δεν ξεπεράσουμε τις κόκκινες γραμμές των δύο πλευρών. Η ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να λάβει υ- πόψη της και τα δικά μας προβλήματα. Δεν θα πρέπει να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών έχοντας υπόψη αποκλειστικά τα αιτήματα του ελληνοκυπριακού λαού. Τι θα γίνουν τα αιτήματα των Τουρκοκυπρίων; «Το καθήκον του Αναστασιάδη και της ηγεσίας μου θα πρέπει να είναι η ολοκλήρωση των συνομιλιών με ένα θετικό αποτέλεσμα μέχρι το τέλος αυτού του έτους», δηλώνει ο Ντερβίς Έρογλου στον Νίκο Στέλγια. ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

10 10-GNOMES_KATHI 4/5/13 10:06 PM Page l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Θα διαβάζουν άρθρα τα γυαλιά του μέλλοντος από την Google Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Λίστες και εκτροχιασμοί Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Ο διορισμός τριμελούς ανακριτικής ε- πιτροπής με εντολή να ερευνήσει τις πολιτικές και αστικές ευθύνες για το πώς έφτασε η Κύπρος στο ναδίρ, είναι μια σωστή κίνηση, έστω και αν έρχεται ως μία εκ των υστέρων επισκόπηση της πορείας που οδήγησε στη χρεοκοπία. Η κοινή γνώμη αναζητά απαντήσεις σε κρίσιμης σημασίας ερωτήματα. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα δούμε μια καθαρά απάντηση στα προβλήματα, πρώτο, γιατί αρκετά είναι πολιτικής φύσεως και υπόκεινται σε πολιτική κριτική, και δεύτερο, το καταρρέον σύστημα έχει διακομματική υποστήριξη και πολύ δύσκολα επιτρέπει την αμφισβήτησή του. Στην επικαιρότητα κυριαρχούν λίστες γύρω από χαριστικά δάνεια σε οργανώσεις και πολιτικά πρόσωπα και άλλες λίστες γύρω από εκροές καταθέσεων από τις τράπεζες λίγο πριν από την απόφαση για «κούρεμα». Η ανακριτική επιτροπή έχει πολύ βαρύ έργο να εκπληρώσει, γιατί γύρω από τα ζητήματα με τις λίστες για τα χαριστικά δάνεια διαπλέκεται ένα σημαντικό μέρος από το κλειστό σύστημα συμφερόντων που κυριαρχεί για δεκαετίες στην πολιτική και οικονομική ζωή της Κύπρου. Ένα σύστημα σχεδόν διακομματικό, με πλοκάμια σε ισχυρά κέντρα αποφάσεων που, για δεκαετίες, χωρίς πραγματικό διοικητικό ή αστικό έ- λεγχο, επιβάλλει την επιρροή του στο σύνολο της πολιτικής και οικονομικής ζωής της νήσου. Θυμίζω ότι παρόμοιες λίστες για διαγραφές χαριστικών δανείων έχουν δει το φως της δημοσιότητας και στο πρόσφατο παρελθόν. Σε τρεις μέρες το θέμα ξεχάστηκε και ουδέν αποτέλεσμα προέκυψε, γιατί ι- σχυρές δυνάμεις συμμαχούν και αφήνουν τα πράγματα χωρίς πρόοδο και διερεύνηση. Αυτό το κλειστό σύστημα συμφερόντων έχει οικοδομηθεί πάνω στην πρακτική που συνδέεται με τη νομή της εξουσίας. Εδώ και δεκαετίες κύριο χαρακτηριστικό του τρόπου άσκησης της εξουσίας ήταν η κατάληψη του κράτους από το εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα, η απλόχερη διανομή λαφύρων «στους δικούς μας» (προσλήψεις, μεταθέσεις, προαγωγές), της ταύτισης κράτους-κόμματος, τις διεκδικήσεις διαφόρων ομάδων από το κόμμα-κράτος, τους εκλογικούς μηχανισμούς που βασίζονται στην ικανοποίηση αιτημάτων με στόχο την ενίσχυση των κάθε φορά κομμάτων εξουσίας. Το συντεχνιακό φαινόμενο κυριάρχησε: κράτος, κόμματα, συντεχνίες αντί να διαχωρίζονται και να ενισχύουν την αυτονομία τους, μπλέχθηκαν σε μια ατέλειωτη συνεργασία για να προωθούν επιμέρους συντεχνιακά αιτήματα, αυξήσεις, χαριστικές παροχές, επιδοτήσεις, επιδόματα, χαλαρώσεις, διαγραφές δανείων. Είναι χαρακτηριστικό το ότι αυτή η συμμαχία των συντηρητικών δυνάμεων εμπόδισε τις προσπάθειες για λύση στο Κυπριακό, καθώς θεωρούσε ότι κάθε αλλαγή θα συνιστούσε απειλή σε παγιωμένες πρακτικές και ισορροπίες συμφερόντων στο ελληνοκυπριακό πελατειακό σύστημα. Το πάθος με το οποίο το σύστημα αυτό αντιτάχθηκε στις προσπάθειες του ΟΗΕ για λύση στο Κυπριακό, δεν συνιστούσε μια κάποια α- ντίληψη για το μέλλον της Κύπρου, αλλά μια αμυντική στάση με στόχο να διατηρήσει τα προνόμιά της στο 60% της Κύπρου, μερικά από τα οποία, κάτω από την πίεση που προέρχεται από τη χρεοκοπία της οικονομίας, βλέπουν το φως της δημοσιότητας σήμερα. Αυτή η αμυντική στάση εξηγεί ως ένα βαθμό, γιατί, για παράδειγμα, η επιχειρηματική κοινότητα προτιμούσε τα κεκτημένα της στην Πάφο ή στην Αγία Νάπα, απέφευγε να μελετήσει τον γεωγραφικό χάρτη και έτσι να αποκτήσει δυναμισμό και ευκαιρίες σε όλη την Κύπρο και σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Αυτή η αδυναμία ρεαλιστικής εκτίμησης του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου περιβάλλοντος κράτησε την Κύπρο δέσμια της ακινησίας που επέβαλαν οι συντηρητικές δυνάμεις κάθε α- πόχρωσης. Η τουρκική ηγεσία αξιοποιώντας τη δεινή οικονομική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) εξαπέλυσε μαζική επίθεση με στόχο να μας οδηγήσει είτε σε ένα πολιτικό συμβιβασμό στο Κυπριακό είτε στο θέμα του φυσικού αερίου. Η επίθεση αυτή συνίσταται σε συνεχείς δηλώσεις του Αχμέτ Νταβούτογλου και του Ε- γκεμέν Μπαγίς. Με αυτές ούτε λίγο ούτε πολύ μας ζητούν να πάψουμε να αντιστεκόμαστε και να δεχθούμε λύση τύπου Ανάν και οικονομική ενσωμάτωσή μας στην Τουρκία και χρήση της τουρκικής λίρας. Την ίδια στιγμή μάς ειρωνεύονται ότι δεν κτυπούν εκείνον που πέφτει κάτω. Παράλληλα, έχουν ενταθεί τα άρθρα Τούρκων δημοσιογράφων και οι αναλύσεις ακαδημαϊκών που ψευδώς ισχυρίζονται ότι το Ισραήλ εγκαταλείπει την ΚΔ και προχωρεί σε ενεργειακή συνεργασία με την Τουρκία. Το ψεύδος τους όμως είχε κοντά ποδάρια, αφού η ο- μαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ αντιμετωπίζει δυσκολίες και ε- μπόδια. Για το σκοπό αυτό επανέρχεται στην περιοχή ο Τζον Κέρι. Α- ποστολή του η υποβοήθηση της διαδικασίας. Στα εμπόδια που έχουν προκύψει είναι η άρνηση του Ισραήλ να δεχθεί την τουρκική απαίτηση για άρση του ναυτικού αποκλεισμού της Η «θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας» δημοσιεύτηκε το 1957 από τον καθηγητή της ψυχολογίας στο ΜΙΤ Λίον Φέστινγκερ, ο οποίος έδειξε ότι οι άνθρωποι, κάτω από ορισμένες συνθήκες, αντί να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους έτσι ώστε να ταιριάζει στις πεποιθήσεις τους, αυτοί προσαρμόζουν τις πεποιθήσεις τους έτσι ώστε να ταιριάζουν στη συμπεριφορά τους και αυτό ενάντια στην λογική σειρά των πραγμάτων. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Στο Λέικ Σίτι της Μινεάπολις ζούσαν η Μάριον Κιτς με τον σύζυγο της Δρ Άρμστρονγκ, ευυπόληπτο και με κύρος, γιατρό σε κοντινό πανεπιστήμιο. Η Μάριον έλαβε ένα μήνυμα, μετά από μια παράξενη δόνηση, από ένα ον με το όνομα Σανάντα. «Θα σηκωθεί ο πυθμένας του Ατλαντικού και θα βυθίσει τα παράλια του. Η Γαλλία θα βουλιάξει, η Ρωσία θα γίνει μια μεγάλη θάλασσα Ένα μεγάλο κύμα θα κατακλύσει τα Βραχώδη Όρη για να εξαφανιστεί η Γη από τα πλάσματά της και να δημιουργηθεί η νέα τάξη». Και όλα αυτά θα συνέβαιναν τα μεσάνυχτα της 21ης Δεκεμβρίου. Η ι- στορία της καταστροφής συμπληρώνονταν με το σύμφωνο σωτηρίας: θα σώζονταν οι πιστοί στη θεότητα Σανάντα. Ο Λίον Φέστινγκερ, 31 χρονών, ήταν τότε νεαρός ψυχολόγος στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Αναρωτήθηκε τι θα συνέβαινε όταν, την 21η Δεκεμβρίου, τίποτα από την προφητεία δεν θα συνέβαινε και οι πιστοί δεν θα χρειάζονταν να σωθούν με το αναμενόμενο διαστημόπλοιο. Έτσι, οργάνωσε μια ομάδα συνεργατών και διείσδυσε στην ομάδα των πιστών του Σανάντα για να παρακολουθήσει πώς οι άνθρωποι θα αντιδράσουν, ό- ταν βρεθούν αντιμέτωποι με τη διάψευση της προφητείας και των προσδοκιών τους. Αφήνω τις λεπτομέρειες και τα τραγελαφικά της βραδιάς, που αναμένετο, η άφιξη του διαστημόπλοιου Τουρκική πολιτικο-διπλωματική επίθεση κατά της ΚΔ Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ Γάζας. Η νέα ανταλλαγή πληγμάτων μεταξύ Ισραήλ και Γάζας επιδείνωσε την κατάσταση. Αλλά και τα περί α- γωγού Ισραήλ Τουρκίας που θα διέρχεται από την ΑΟΖ του Λιβάνου και της Συρίας είναι εντελώς ανεδαφικά και μη σοβαρά. Γιατί το λέω αυτό; Α- πλούστατα ο Λίβανος δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ και μεταξύ των δύο χωρών υπάρχει διαφορά για την οριοθέτηση των θαλασσίων αλλά και των χερσαίων τους συνόρων. Επίσης, ο Λίβανος είναι μία οιονεί πολιτικά ασταθής χώρα και στην παρούσα λιβανική κυβέρνηση συμμετέχει και η Χεζμπολά. Όσο για τη Συρία ποιος θα έδινε την έγκριση την διέλευση ενός τέτοιου αγωγού από την ΑΟΖ της χώρας; Ο Άσαντ που δεν θεωρεί την Τουρκία εχθρό του; Η Τζαπχάτ Αλ Νούσρα που θα τον διαδεχθεί και θεωρεί το Ισραήλ εχθρό της; Και εδώ ήρθε ο υπουργός Ενέργειας Γιλτίζ να παραδεχθεί το αυτονόητο. Ποιο είναι αυτό; Ότι ένας τέτοιος αγωγός θα πρέπει υποχρεωτικά να περάσει από την κυπριακή ΑΟΖ. Προσκάλεσε και τις δύο χώρες, Ισραήλ και ΚΔ, να συνεργαστούν με τη χώρα του για την κατασκευή και τη λειτουργία ενός τέτοιου αγωγού! Εδώ α- κριβώς έρχεται και κολλάνε οι βρετανικές διαρροές στον κυπριακό τύπο για την ανάγκη ενεργειακών ΜΟΕ περιλαμβανομένου και ενός αγωγού. Αυτές τις έχω σχολιάσει στα δύο προηγούμενά μου άρθρα. Δεν ήταν εξάλλου τυχαίο το δημοσίευμα των βρετανικών Financial Times που ζητούσε την α- ξιοποίηση της αρνητικής συγκυρίας για επιβολή μιας λύσης στα πρότυπα του σχεδίου Ανάν. Έρχομαι όμως στην κύρια προσπάθεια της τουρκικής επίθεσης. Αυτή συνίσταται στην περίφημη επιστολή Νταβούτογλου προς τις χώρες μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις εγγυήτριες δυνάμεις και τη Σουηδία. Μέρος του περιεχομένου της επιστολής περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση Νο 83 του τουρκικού Υ- πουργείου Εξωτερικών. Με αυτή ο Νταβούτογλου απαιτεί τετραμερή διάσκεψη για λύση Κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν. Εναλλακτικά προτείνει διαμοιρασμό των εσόδων από αέριο στη βάση των τ/κ ιδεών του 2011 που δόθηκαν στον γ.γ. του ΟΗΕ. Αν ούτε αυτό είναι δεκτό, α- ντιπροτείνει διαπραγματεύσεις για λύση «δύο κρατών». Σε αντίθετη περίπτωση η Τουρκία απειλεί με πρόκληση κρίσης. Την επόμενη της ε- πιστολής Νταβούτογλου είχαμε, όχι τυχαία, τις επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας Καρλ Μπιλτ σε Λευκωσία και Αθήνα. Η επίσημη αντίδραση της Αθήνας ήρθε με την αναρτηθείσα στο διαδίκτυο επιστολή Αβραμόπουλου. Η απάντηση ήταν αρνητική αλλά άφησε την πόρτα α- νοικτή σε νέες διαβουλεύσεις. Η στάση της Λευκωσίας ήταν ακόμα πιο ξεκάθαρη. Πέραν της σχετικής δήλωσής του ο Γιαννάκης Κασουλίδης μιλώντας στην τηλεόραση του ΡΙΚ αμφισβήτησε και το οικονομικό πλεονέκτημα ενός αγωγού προς Τουρκία. Η Τουρκία όμως δεν επαναπαύτηκε. Αξιοποιώντας την επιθυμία των ΗΠΑ για ομαλοποίηση των σχέσεων ανάμεσα στους εταίρους τους στην περιοχή ο Νταβούτογλου ζήτησε τηλεφωνικά από τον Τζον Κέρι την παρέμβασή του και στο θέμα των υδρογονανθράκων. Σήμερα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέπτεται την Άγκυρα. Στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει περιλαμβάνεται και το θέμα αυτό. Αναμένεται να α- κολουθήσει και επίσκεψη Ερντογάν στις ΗΠΑ όπου και θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Ομπάμα. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες θα ζήσουμε στιγμές ανάλογες με εκείνες που αντιμετωπίσαμε στα τελευταία δύο Eurogroup. Απαιτείται άμεση και συντονισμένη δράση. Σε πρώτη φάση να κινηθούμε προς το H θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας για να σώσει τους πιστούς και η συνακόλουθη καταστροφή του κόσμου. Όταν οι κτύποι του ρολογιού σήμαναν 12 μεσάνυχτα και οι μόνοι θόρυβοι που έσπαζαν τη σιωπή της νύκτας ήταν οι θόρυβοι από τα τηλεοπτικά συνεργεία και τα μόνα φώτα που διέκοπταν το σκοτάδι της νύκτας ήταν οι προβολείς των συνεργείων που έκαναν τη νύκτα μέρα και κανένα σημάδι δεν προέρχονταν από τα διαστημόπλοια που αναμένονταν για να παραλάβουν τους πιστούς, για λίγο μόνο απλώθηκε παγωμάρα. Οι πιστοί μετά το πρώτο μούδιασμα, με άμετρο ενθουσιασμό, άνοιξαν πόρτες και παράθυρα, κάλεσαν τα συνεργεία Του δρος ΒΑΣΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ να περάσουν μέσα, ετοίμασαν τσάι να κεράσουν και άρχισαν τις δηλώσεις. Η σιωπή των προηγούμενων η- μερών και η άρνηση δηλώσεων στα ΜΜΕ τώρα, μετά τη διάψευση της προφητείας αντικαταστάθηκε από μια μανία υποστήριξης των πιστεύω που μόλις... διαψεύστηκαν. «Ο κόσμος σώθηκε, γιατί εμείς προσευχηθήκαμε» Η προφητεία ουδόλως προέβλεπε κάτι τέτοιο. Αυτό όμως δεν έχει σημασία. Η διάψευση, προκαλεί ένα τέτοιας ισχύος αμυντικό μηχανισμό που τα άτομα, αντί να σταθούν στη λογική της διάψευσης και να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, κάνουν ακριβώς ΚΥΠΕ Ισραήλ επαναβεβαιώνοντας και ενισχύοντας τη γενικότερη συνεργασία μας και την ειδικότερη στα θέματα ενέργειες. Η τηλεφωνική επικοινωνία Αναστασιάδη-Νετανιάχου και οι α- ναμενόμενες επισκέψεις στο Ισραήλ από τους υπουργούς Κασουλίδη και Λακκοτρύπη ως και εκείνη του Προέδρου Αναστασιάδη αποτελούν ευκαιρίες για σημαντικά βήματα στις σχέσεις των δύο χωρών. Αξιοποιώντας την σχέση με το Ισραήλ και το πολύ καλό κλίμα με το εβραϊκό λόμπι να επιχειρήσουμε να αποτρέψουμε την υιοθέτηση από τις ΗΠΑ των τουρκικών θέσεων. Σε αυτό θα βοηθούσε μία συνάντηση Κασουλίδη Κέρι και γιατί όχι Αναστασιάδη Ομπάμα. Τέλος, θα ήταν χρησιμότατη η εμπλοκή του Λιβάνου στα του σταθμού υ- γροποίησης κάτι που πέραν από τα οικονομικά οφέλη θα δημιουργούσε και στρατηγικά με θετικές επιπτώσεις για όλη την περιοχή. Αν η Τουρκία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην Συρία εμείς μπορούμε να έχουμε τον δικό μας στον Λίβανο. Η επίσκεψη Λακκοτρύπη είναι μία κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος. το αντίθετο. Αλλάζουν τη λογική των πραγμάτων και αρχίζουν με μεγαλύτερο ζήλο τον προσηλυτισμό στα πιστεύω που διαψεύστηκαν. Η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας δείχνει ότι οι αντιδράσεις στην καταφανή αποτυχία επαλήθευσης της πίστης στο προσδοκώμενο, προκαλούν μεγαλύτερη ακόμα ενίσχυση αυτής της πίστης, παρά το ότι συγκρούεται με κάθε έννοια λογικής. Όταν τα πιστεύω ενός ατόμου συγκρούονται λοιπόν με τις απτές α- ποδείξεις της πραγματικότητας, η δυσφορία που προκαλείται είναι τόσο μεγάλη, που σαν αποτέλεσμα έχει την ενεργοποίηση τέτοιων μηχανισμών άμυνας που αντί να οδηγούν στην αλλαγή συμπεριφοράς την ε- νισχύουν. Μετά από σειρά πειραμάτων ο Λίον Φέστινγκερ μας παρέδωσε μαζί με τη θεωρία του περί της «γνωστικής ασυμφωνίας» και τον αφορισμό: «Τα ανθρώπινα όντα ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ. Επιδίδονται στην πλέον θαυμαστή πνευματική άσκηση, κι όλα αυτά μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουν την υποκρισία τους» (L. Slater, Το κουτί της ψυχής 2009). Υ.Γ. Το πιο πάνω κείμενο είναι α- φιερωμένο με πολλή αγάπη, πόνο, κατανόηση, συμπάθεια και συμπόνια σε όλους όσοι νομίζουν ότι μόνο ο άλλος είναι «κολλημένος», ότι μόνο ο άλλος δεν βλέπει παρά μόνο ότι είναι προγραμματισμένος να δει. Είναι αφιερωμένο στην πρώην πρώτη κυρία για την πρώτη της διαμαρτυρία έξω από το Προεδρικό, αλλά και σε όλους τους αξιωματούχους του ΑΚΕΛ που τώρα είναι έτοιμοι να μετακαλέσουν εμπειρογνώμονες για να μας βγάλουν από την κρίση. Την κρίση που μόνο αυτοί με τον κύριο Σταυράκη και τον κύριο Χριστόφια δεν έβλεπαν. Αυτοί, ίσως, όπως οι πιστοί του Σανάντα ξέχασαν τις προφητείες τους: θα περάσουμε την κρίση αλώβητοι, η κρίση δεν θα μας αγγίξει. Είναι, επίσης, αφιερωμένο και σε όλους τους χειροκροτητές σε όποιο πολιτικό χώρο και αν ανήκουν που νομίζουν ότι ο Φέστινγκερ τους ε- ξαιρεί. Θέλει όντως αρετή και τόλμη η εσωτερική, προσωπική, βαθιά Ελευθερία. Ο τύραννος που κουβαλάμε μέσα μας, όσες μεταμφιέσεις και να κάνει, είναι πιο σκληρός από αυτούς τους τυράννους που έγραψαν, με το αίμα των πολλών, ιστορία. Έσχατο και όχι αμελητέο όλοι αυτοί που σέρνουν τον χορό των εκατομμυρίων πόσο φόρο έχουν πληρώσει; Ιδού στάδιον δόξης λαμπρόν Ο δρ Βασίλης Χριστοδούλου είναι κλινικός ψυχολόγος, σωματικός ψυχοθεραπευτής. Ευρώ, λίρα και πολιτική Μπαίνοντας στην Τροϊκανή Εποχή Η απόφαση της Ευρωζώνης για την Κύπρο ήταν οικονομικά παράλογη, ιστορικά αστήρικτη, και πολιτικά υπερφίαλη. Πέρα, όμως, απ αυτή και ανεξάρτητα από τις ίδιες τις κυπριακές ευθύνες για την πελωρίων διατάσεων κρίση που βιώνει ο τόπος, έχουμε σήμερα μια νέα πραγματικότητα. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο και μόνο δύο δρόμοι. Η υπογραφή της δανειακής σύμβασης και η παραμονή στην Ευρωζώνη ή η επιστροφή στην κυπριακή λίρα. Τρίτος δρόμος, παραμονή δηλαδή στο ευρώ χωρίς μνημόνιο, δεν υφίσταται στον γήινο κόσμο που ζούμε, γιατί κανένας δεν είναι διατεθειμένος να μας δανείσει τα τεράστια ποσά που χρειαζόμαστε, και επιπλέον, πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι κανένας δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη ρευστότητα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μας παραχωρήσει, για να λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα και κατ επέκταση η οικονομία. Υπάρχει βέβαια ως επιλογή η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη, μια ιδέα με την οποία πολλοί φαίνεται Του ΖΗΝΩΝΑ ΠΟΦΑΪΔΗ να ερωτοτροπούν. Οι οικονομικές ε- πιπτώσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος θα είναι σαρωτικές και έχουν πολλές φορές κατά κόρον αναλυθεί στα ΜΜΕ και αλλού. Εδώ αρκεί να αναφερθεί ότι ο δρόμος αυτός περνά κατ ανάγκη από τον εφιάλτη της επίσημης πια χρεοκοπίας, γιατί βέβαια οι ξένοι δανειστές δεν θα είναι διατεθειμένοι να δεχτούν αποπληρωμή των υποχρεώσεών μας σε ένα ασταθές και ριζικά υποτιμημένο νόμισμα. Και αν ακόμα οι οικονομικές συνέπειες από την επιστροφή στη λίρα είναι μακροπρόθεσμα διαχειρίσιμες, οι πολιτικές επιπτώσεις θα είναι καταθλιπτικές. Το κύρος της χώρας θα τρωθεί ανεπανόρθωτα και οιαδήποτε ερείσματα έχουμε ή δυνητικά θα α- ποκτήσουμε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αρθούν. Δεν πρέπει ούτε προς στιγμήν να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η Κύπρος εντάχθηκε στην Ε.Ε. με το Κυπριακό πρόβλημα άλυτο, σε μια εξαιρετικά ιδιάζουσα και ίσως μοναδική συγκυρία. Μια πολιτική αντιπαράθεση και έξοδος από την Ευρωζώνη δεν θα έχει μεγάλη απόσταση από την έξοδο από την ίδια την Ερωπαϊκή Ένωση. Πολλοί σήμερα ανησυχούν ότι η σημερινή οικονομική μας εξασθένηση θα μας καταστήσει ευάλωτους σε πιέσεις των μεγάλων δυνάμεων, με στόχο την προώθηση απαράδεκτων λύσεων στο Κυπριακό. Το επιχείρημα δεν στερείται λογικής. Κατά μείζονα, όμως, λόγο θα καταστούμε εντελώς ευάλωτοι, αν μόνοι μας αποτινάξουμε τα έστω λίγα πολιτικά και διπλωματικά ερείσματα που, ως μικρός λαός, διαθέτουμε. Κανένας δεν είναι βέβαιος πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον η Ε.Ε., που εμφανίζει πολυσυζητημένες παθογένειες. Ωστόσο, η Ευρωζώνη αποτελεί ντε φάκτο τον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει στο προσεχές μέλλον. Για την Κύπρο η ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης πρέπει να ιδωθεί, πέρα από κάποιες αμφίβολης αξίας οικονομικές θεωρήσεις, ως ζήτημα υ- παρξιακό, γιατί είναι στενά συνδεδεμένο με την ευρύτερη έννοια της ασφάλειας αυτού του τόπου, όπως θέλουμε να τον ξέρουμε μέχρι σήμερα. Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΑΧΙΛΛΕΩΣ Π οτέ δεν μου άρεσαν οι δακρύβρεχτοι λόγοι. Αυτό το «κάναμε το καλύτερο για την πατρίδα μας, για τον λαό μας», το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, έγινε με τα λιγοστά χρήματά σας, που βάζατε στην άκρη για μια ώρα ανάγκης, και θα συνεχιστεί με τις αποκοπές των μισθών σας και ο μη γένοιτο (που θα γίνει κι αυτό ο- σονούπω) με τις αποκοπές στις συντάξεις σας, στις κοινωνικές παροχές και στην παιδεία, μου βγάζει κάτι πολύ ο- μαδικό, κάτι σαν εκείνο το απαράμιλλου κάλλους «Μαζί τα φάγαμε» που είχε ξεφωνήσει ο Πάγκαλος, εν μέσω παραληρήματος. Και η επωδός, ως μέσον χώνεψης, πάει ως εξής: «Εμπρός, όλοι μαζί να ξανακάνουμε τον ήλιο να ανατείλει στην Κύπρο μας, για μας, για τα παιδιά μας, για την ιστορία μας, για τον πολιτισμό μας, τον οποίο θα προτάξουμε... μπλα μπλα Όλοι μαζί ενωμένοι, κ.τ.λ, κ.τ.λ». Εγώ απλώς το όλο παιχνίδι θα το ο- νόμαζα «Το Μεγάλο Πλιάτσικο με Νομοθετική Ρύθμιση και Κοινοβουλευτική Επικύρωση». Με ενοχλεί που θυμάμαι που όταν ήμουν στο Δημοτικό μας έ- βαζαν να γράφουμε χαρωπές εκθεσούλες για την Ευρώπη των Λαών, τη συνένωση των πολιτισμών, την Ειρήνη. Με ενοχλεί ακόμη περισσότερο που εγώ πιστεύω σε αυτές τις ηθικές αξίες και οι κύριοι Ευρωπαίοι πλουτοκράτες περί άλλων τυρβάζουν ή, μάλλον, περί οικονομικής υποδούλωσης των λαών τυρβάζουν. Με ενοχλεί που προσπαθούν να καταποντίσουν το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης, την οποία σύντομα θα έχουν μετατρέψει στην Ευρώπη της παραγωγής, με τις φάμπρικες να δίνουν ένα ξεροκόμματο ζωής, διαλύοντας τα εργατικά κεκτημένα. Με ενοχλεί που θα ξεπουλήσουμε τους παραγωγικούς πόρους της χώρας μας και που «ξαφνικά (;)» μετατραπήκαμε σε ζητιάνο της Υφηλίου. Με ε- νοχλεί που μιλώ με φίλους καλούς και με περαστικούς στον δρόμο και στα μάτια τους διακρίνεις τον φόβο για το αύριο. Περισσότερο όμως με ενοχλεί το γιατί, το πώς φτάσαμε ως εδώ; ΠΟΙΟΙ ευθύνονται; Ποιοι γνώριζαν; Και κάπου εδώ αρχίζει και η πατριδοκαπηλία. Όχι κύριοι, αρνούμαι να βάλω το λιθαράκι μου για να κτίσουμε πάνω στα ερείπια για τα οποία εγώ δεν φέρω καμία ευθύνη. Και το γεγονός ότι μια μεγάλη μερίδα των Κυπρίων έχασε προ πολλού τα απλά και καθημερινά της ζωής και την ανθρωπιά, δεν μπορεί χρησιμοποιείται ως μαξιλαράκι για αυτή την αδικία. Την αδικία που κόβει οριζόντια και όχι κλιμακωτά, απλώς για να γεμίσουν άμεσα τα ταμεία, μπας και καλυφθούν οι τρύπες που άνοιξαν οι Κύριοι Τραπεζίτες και οι Επόπτες τους! Το λιθαράκι μου θα το βάλω εκεί που πρέπει. Στον μόνο κατ εμένα σωστό χώρο. Τη δημιουργία μιας πατρίδας που θα έχει πλέον ξεφύγει από όλα όσα μας έφεραν σε αυτή την κατάντια, η οποία ξεκίνησε από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, πέρασε μέσα από μικροκομματικές σκοπιμότητες, ερασιτεχνικούς και βολεμένους χειρισμούς και προεκλογικές φανφάρες. Και ναι, ευθύνη έχουν όλοι, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Αλλά την ομαδική και γενική ευθύνη ΔΕΝ την αποδέχομαι. Απαιτώ από το ευνομούμενο (;) κράτος να φέρει ονομαστικά στο εδώλιο του κατηγορουμένου τους υπευθύνους. aachilleos@gmail.com

11 11-GNOMES KIPROS_KATHI 4/6/13 12:07 AM Page 11 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Τι θέλουμε να δούμε Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΗΛΙΑΔΗ Επείγουσες προτεραιότητες Του ΜΙΧΑΛΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ Λιτότητα μάθετε οι ενοικούντες επί της γης της νήσου Κύπρου. Αλλά ποιος θα την μάθει αυτή τη λιτότητα που μας ε- πιβάλλεται; Ο μισθωτός με τους δύο φοιτητές; Ο συνταξιούχος με την άνεργη κόρη, που πρέπει να συντηρεί; Ο χρεωμένος στην τράπεζα, που έχασε το 30% του μισθού του, που δεν προλαβαίνει τις δόσεις του και κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του ή να πάει φυλακή; Ωραία και συγκινητικά όσα λέγονται προς τους πολίτες, ότι ο Κύπριος πέρασε και χειρότερα και βρήκε τα πόδια του, πλην όμως χωρίς αντίκρισμα. Και είτε αρέσει είτε δεν αρέσει, δεν πρόκειται να επιβάλουμε λιτότητα και στην γκρίνια μας. Για να πειστούμε ότι κάτι πραγματικά άλλαξε, πρέπει να δούμε συγκεκριμένα πράγματα: - Να δούμε τον Πρόεδρο να πηγαίνει στη δουλειά του χωρίς όλες αυτές τις κουστωδίες με τα αυτοκίνητα και τις μοτόρες, που καταβροχθίζουν εισαγόμενη βενζίνη. - Να δούμε τον πρώην Πρόεδρο με 2 φρουρούς και όχι με 15, που να προσέχουν και το Κελλάκι, σαν να ναι το Χάνι της Γραβιάς. - Να δούμε τη Γενική Εισαγγελία χωρίς Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα με μισθό ευρώ τον χρόνο, συν αυτοκίνητο και οδηγό (χωρίς να περιλαμβάνουμε τα εμφυτεύματα). - Να δούμε τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας χωρίς Βοηθό Διοικητή, τον Γενικό Ελεγκτή χωρίς Βοηθό, το ίδιο και τον Γενικό Λογιστή, τον Διευθυντή Φυλακών και τον Διευθυντή του Κρατικού Χημείου. Σε τι βοηθούν οι Βοηθοί, πέραν του ότι υποβάλλεται το Δημόσιο Ταμείο σε έξοδα, που καθόλου ευκαταφρόνητα δεν είναι; - Να δούμε να καταργούνται όλες οι θέσεις που περιλαμβάνονται στο Σύνταγμα και προορίζονταν για τους Τ/κ. Μάλιστα, με την οικονομική μας κατάσταση να βρίσκεται σε τέτοιο επισφαλές σημείο, που και η πιο μικρή εξοικονόμηση φαντάζει σωτήρια, η απαλλαγή του Προϋπολογισμού από αχρείαστες δαπάνες δεν είναι συμβολική αλλά ουσιαστική. - Να δούμε τους 39 Δήμους της Κύπρου να γίνονται 9. Τι σημαίνει 10 Δήμοι στη Λευκωσία; Να ενοποιηθούν σε έναν. Θα κακοφανεί στους Δημάρχους; Να τους κακοφανεί! - Να δούμε τους Υπουργούς με 16 ίππων αυτοκίνητο και με κλητήρα οδηγό κι όχι με δύο φρουρούς αστυνομικούς. Από ποιους κινδυνεύει ο κ. Λακκοτρύπης ας πούμε; - Θέλουμε ακόμα να δούμε τους Γενικούς Διευθυντές των υπουργείων να οδηγούν τα δικά τους αυτοκίνητα κι όχι να παίρνουν κρατικά και έναν κλητήρα, που τον βαφτίζουν «οδηγό του Γενικού»! - Να δούμε να μειώνονται οι αχρείαστες πρεσβείες στο εξωτερικό και τα έξοδα παραστάσεως και κινήσεως των πρέσβεων, που ζουν σαν πρίγκιπες του Μονακό. - Να δούμε να κόβονται οι αποστολές πολυπληθών συνεργατών της κρατικής τηλεόρασης στο εξωτερικό και όπου στο εσωτερικό γίνεται παντοειδές μνημόσυνο. Βεβαίως, ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι πολύ μακρύτερος, είναι όμως ενδεικτικός και, βεβαίως, θα μου πείτε «μικροπράγματα είναι αυτά». Όμως, από τέτοια μικροπράγματα αρχίζοντας είναι που θα στοιχειοθετηθεί το βιβλίο για τη σωτηρία της Κύπρου. Και σ αυτά τα «ψιλά» θα φανούν τα σημάδια του μέλλοντός μας. Ευρωζώνη «ό,τι να ναι» Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της Κύπρου, καθώς και οι εποπτικές αρχές του τραπεζικού της συστήματος, φέρουν βαρύτατες ευθύνες για την de facto χρεοκοπία της χώρας. Εξίσου σαφές είναι ότι η ποικιλόχρους λαϊκιστική παράταξη στην Ελλάδα και την Κύπρο έδειξε και πάλι ότι δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και δεν προσέφερε τίποτε στον δημόσιο διάλογο, εκτός από α- νόητους οδυρμούς και άκαιρα χειροκροτήματα. Ομως τα παραπάνω δεν απαλλάσσουν την Ευρωζώνη από τα δικά της ολέθρια λάθη στον χειρισμό του κυπριακού δράματος. Αναφέρω ενδεικτικά τα εξής: Στις 16 Μαρτίου, ελήφθη μία απόφαση για την Κύπρο, την οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι (Eurogroup, ΔΝΤ, Κομισιόν, ΕΚΤ) υπερασπίστηκαν με πάθος από το βήμα της συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε εκείνη τη μαραθώνια συνεδρίαση στις Βρυξέλλες. Την επομένη κιόλας, λόγω της θύελλας αντιδράσεων, οι ίδιοι που έλαβαν ομοφώνως την απόφαση ξεκίνησαν συστηματικές διαρροές στον Τύπο, προσπαθώντας να διαχωρίσουν τη θέση τους. Ο- λοσέλιδα ρεπορτάζ στην Washington Post με διαρροές από το Ταμείο ότι «εμείς ποτέ δεν συμφωνούσαμε με κάτι τέτοιο», δισέλιδα ρεπορτάζ στον ευρωπαϊκό Τύπο, με ανάλογες διαρροές από την Κομισιόν ότι «εμείς είχαμε άλλη άποψη». Οι ίδιοι άνθρωποι που ορκίζονταν, μπροστά μας, το πρωί του Σαββάτου ότι η λύση τους θα δουλέψει, πριν αλέκτορα φωνήσαι την αποκήρυσσαν. Ελπίζω πως δεν θα είμαι παράλογος αν υποστηρίξω ότι αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Εν πάση περιπτώσει, μετά το χάος που ακολούθησε, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης έλαβαν μία τελείως διαφορετική απόφαση. Δικαιολόγησαν την αυτοαναίρεσή τους, λέγοντας ότι δεν μπορεί οι φορολογούμενοι να επωμίζονται το βάρος για τη διάσωση τραπεζών που έκαναν άστοχες επενδύσεις. Το πρόβλημα βεβαίως με αυτό το επιχείρημα είναι ότι μέχρι σήμερα ξεπληρώνονταν, με χρήματα του Ευρωπαίου φορολογούμενου, όλες οι ο- φειλές των χρεοκοπημένων τραπεζών ακόμη και στον τελευταίο προμηθευτή αναψυκτικών τους. Και ξαφνικά αποφασίστηκε να γίνει ακριβώς το αντίθετο, λες και δεν Του ΝIΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡA υπήρχαν ενδιάμεσες λύσεις. Πέρα από τις δραματικές ε- πιπτώσεις που θα έχει αυτή η απόφαση στην κυπριακή οικονομία, καθώς εξανεμίστηκαν τα ταμειακά διαθέσιμα απόλυτα νόμιμων εγχώριων εταιρειών και τέθηκαν περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων, εγείρει και εύλογες υποψίες πως η Ευρώπη ζυγίζει τις κινήσεις της με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, την επόμενη μέρα αφού είχε «γίνει το κακό» στην Κύπρο, ο πρόεδρος του Eurogroup αποφάσισε ότι ήταν η κατάλληλη συγκυρία να βάλει στο κάδρο της ανασφάλειας και τη Μάλτα και το Λουξεμβούργο. Στη συνέχεια εξέδωσε διορθωτική δήλωση, που δεν έπεισε κανέναν, και έκτοτε οι ομόλογοί του τρέχουν από κανάλι σε εφημερίδα για να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα. Στο μεταξύ, εδραιώνεται η εντύπωση ότι η συμπεριφορά της Ευρώπης είναι τελείως αλλοπρόσαλλη και κάθε φορά που υπάρχει πρόβλημα, δεν θα ξέρουμε από πού θα μας έρθει. Το αποτέλεσμα είναι ότι η εκροή κεφαλαίων και η απο-επένδυση από τον Νότο συνεχίζεται, η κοινή αγορά διασπάται και το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα στις δοκιμαζόμενες χώρες συνθλίβει τις επιχειρήσεις. Τι θα μπορούσε να είχε αποφασιστεί; Υπό τους γνωστούς αυστηρούς όρους του Μνημονίου, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα μπορούσε να έχει αναλάβει τη διαχείριση των κυπριακών τραπεζών, να τις εξυγιάνει και να τις συρρικνώσει σταδιακά, αντί μέσα σε τρεις ημέρες. Εφόσον το ήθελε, θα μπορούσε επίσης να διώξει τους Ρώσους ολιγάρχες, αντί να τους κάνει μεγαλομετόχους των τραπεζών όπως έγινε τώρα, σε αντιστάθμισμα για τις απώλειες των καταθέσεών τους. Η σχετική πολιτική απόφαση έχει ληφθεί τον περασμένο Ιούνιο αλλά, αντί να εφαρμοστεί, ενταφιάζεται. Ισως τότε να «έβγαινε» και το κυπριακό Μνημόνιο, το οποίο τώρα έχει πέσει έξω πριν καν υπογραφεί, λόγω της διψήφιας ύφεσης που θα προκαλέσει στο νησί το «κούρεμα» των καταθέσεων. Ε- ξάλλου, η όψιμη και επιλεκτική επίκληση «ηθικών διλημμάτων» δεν αναιρεί το γεγονός ότι η συστημική σταθερότητα και η ενότητα της Ευρωζώνης αποτελούν δημόσια αγαθά. AP Να βγει ο Πρόεδρος από το Προεδρικό, να σταθεροποιηθούμε, να θεμελιώσουμε την επανεκκίνηση Βλέπω τη χώρα να παρασύρεται με ρυθμούς χιονοστιβάδας σε ένα ανελέητο κυνήγι μαγισσών. Είναι αλήθεια ότι μόνο εάν εμπεδωθεί η διεργασία της λογοδοσίας και της ευθύνης θα ανακτηθεί η παραπαίουσα αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Από την άλλη όμως, προέχει να έχει η χώρα μας σύντομα τον σχεδιασμό και τις ενέργειες για την επόμενη μέρα. Προσωπικά θα συνεχίσω να επιμένω σε αυτό, διότι και τις φυλακές να γεμίσουμε με υ- πευθύνους, θα είναι δώρο άδωρο, αν την ίδια ώρα πεινάει όλος ο λαός. Αυτή τη στιγμή η κοινωνία μας, αλλά και όλοι οι συνδεδεμένοι οικονομικά με τη χώρα μας ζούμε ένα απίστευτο σοκ και μια έχουμε τεράστια αγωνία και απορία για το μέγεθος του τελικού λογαριασμού που θα κληθούμε να πληρώσουμε. Είτε σε ό,τι αφορά τα επίπεδα ύφεσης, τα ποσοστά ανεργίας ή, ακόμη, χειρότερα για τον βαθμό υποχώρησης του βοιωτικού μας ε- πιπέδου. Αυτή η απίστευτα φορτισμένη και πιεστική κατάσταση, μόνο με έναν τρόπο μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία. Αν κινηθούμε νωρίς και με τόλμη. Τρία είναι τα επείγοντα επίπεδα δράσης. Το πρώτο είναι το αίσθημα της ηγεσίας και της ε- νότητας. Το δεύτερο είναι η προσπάθεια σταθεροποίησης της έ- κρυθμης κατάστασης. Το τρίτο είναι ο σχεδιασμός και η διάνοιξη του δρόμου για την στερεή και αειφόρο επόμενη μέρα. Δεν έ- χουμε πάνω από 2-3 μήνες για να προχωρήσουμε σε αυτά, για εξαιρετικά σημαντικούς λόγους. Ο λαός μας, έχοντας και την δραματική εμπειρία από το χάος που ακολούθησε την έκρηξη στο Μαρί, χρειάζεται ακόμη πιο έ- ντονα να νοιώσει ότι η ηγεσία του χειρίζεται την κατάσταση με απόλυτο τρόπο. Και για να γίνει αυτό απαιτείται η φυσική παρουσία του ιδίου του Προέδρου. Ο Νίκος Αναστασιάδης, είναι προφανές, έχει κάνει τεράστια δουλειά στο επίπεδο της ενότητας των πολιτικών δυνάμεων. Τους είχε δίπλα του τις κρίσιμες ώρες και δείχνει να τους ενημερώνει διαρκώς. Από την άλλη όμως, πέραν α- πό τα κόμματα και τις πάμπολλες συσκέψεις που όντως πραγματοποιεί καθημερινά, ο Πρόεδρος χρειάζεται να βγει και έξω από το Προεδρικό για να τον δει ο κόσμος. Να κάνει συσκέψεις στα Υπουργεία, πέρα από το να πηγαίνουν οι υπουργοί σε αυτόν. Να επισκεφθεί τις ουρές για το επίδομα ανεργίας, ένα υποκατάστημα τράπεζας, την ίδια την Κεντρική, χώρους όπου ακόμη πραγματοποιούνται ή ετοιμάζονται να πραγματοποιηθούν έργα. Να δώσει δηλαδή στους πολίτες ο ίδιος, το σύνθημα της πίστης, του πείσματος και της επανεκκίνησης. Να καθησυχάσει τον λαό που σήμερα νοιώθει ότι δεν ξέρει από πού θα του έρθει η επόμενη καταστροφή και αμφισβητεί τα πάντα απ όπου κι αν προέρχονται. Τα διαγγέλματα και οι δηλώσεις σε μνημόσυνα, όσο μελετημένα και αν είναι, δεν μπορούν να καλύψουν την ανάγκη του κόσμου να ξέρει από πού πρέπει να πιαστεί. Η σταθεροποίηση είναι η ά- μεση μας προτεραιότητα. Να η- ρεμήσει το κλίμα, να πάθουμε όση ζημιά είναι να πάθουμε για να μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά. Διότι το χειρότερο είναι η εκκρεμότητα και η αβεβαιότητα. Αυτή τη στιγμή ο κόσμος μας είναι δεκτικός σε αλλαγές, προκειμένου να περιοριστεί η ελεύθερη πτώση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να επιδείξει το θάρρος και την τόλμη να τις κάνει πράξη. Όπως ταυτόχρονα θα πρέπει να προβεί σε όλα τα απαραίτητα βήματα για να λειτουργήσει και πάλι, σταδιακά μεν, γοργά δε, η αγορά. Η μη συχνή διαφοροποίηση των περιορισμών στις τράπεζες δεν βοηθά. Τέλος είναι το να τεθούν οι βάσεις για την επόμενη μέρα. Από σήμερα. Δεν είναι μόνο τα καζίνα, το αέριο και η διαφύλαξη του τουρισμού και των υπηρεσιών. Είναι και ένα σωρό πρωτοβουλίες σε υγεία, παιδεία, τεχνολογία και τόσα άλλα που θα φέρουν την φυσική παρουσία επενδύσεων. Χρειάζεται να α- νοίξουμε τον δρόμο από σήμερα. Τις κρίσιμες μέρες, κράτος και ιδιωτικός τομέας δούλεψαν πολύ στενά για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Αυτό απαιτείται να συνεχίσει και για την επόμενη μέρα. Με συντονισμό και κεντρικό σχεδιασμό να επαναφέρουμε τη χώρα σύντομα σε τροχιά ανάπτυξης. Μόνο έτσι θα έχουμε την ελπίδα και την ψυχολογία για να τα καταφέρουμε. Σχολιάστε στο Μειώστε τους Δήμους Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ «Του φευγάτου η μάνα δεν έκλαψε ποτέ;» Του ΕΥΤΥΧΗ ΒΑΡΔΟΥΛΑΚΗ με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα, τα οποία πολλές «Σύμφωνα φορές δεν είναι ιδιαίτερα πρόσφατα, σημαντικό είναι το πρόβλημα στα Ταμεία Συντάξεων των Δήμων. Χαρακτηριστικά, οι τέσσερεις μεγαλύτεροι Δήμοι, εκείνοι της Λεμεσού, του Στροβόλου, της Λευκωσίας και της Λάρνακας, καταγράφουν ελλειμματικές υποχρεώσεις ύψους 135 εκατ. ευρώ περίπου, ένα ποσό που δύσκολα μπορεί να καλυφτεί από τους ίδιους τους δήμους. Εξάλλου, η «συνήθης» οικονομική κατάσταση στους Δήμους είναι ελλειμματική, ενώ εκκρεμούν επίσης και δάνεια και άλλες υποχρεώσεις που φτάνουν στο 0,5 δισ. ευρώ. Τα 500 αυτά ε- κατ. ευρώ αντιστοιχούν περίπου σε 2,7% του ΑΕΠ ολόκληρης της Κύπρου. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι δαπάνες των Δήμων, τόσο οι αναπτυξιακές όσο και οι τρέχουσες, καταγράφουν μεγάλες αποκλίσεις από τον ένα Δήμο στον άλλο. Είναι προφανές πως ο τρόπος διαχείρισης από Δήμο σε Δήμο διαφέρει διαμετρικά, τόσο στον αριθμό των υπαλλήλων και του εργατικού προσωπικού (τηρουμένων πάντα των αναλογιών πληθυσμού) όσο και στο ύψος των απολαβών. Πέραν όμως από τους ίδιους τους μισθούς, που δείχνουν υπερβολικοί, σημαντικό είναι και το ζήτημα που προκύπτει από τα συνταξιοδοτικά προγράμματα των Δήμων, τα οποία αποτελούν μαύρη τρύπα για τις οικονομικές καταστάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης. Χαρακτηριστικό είναι το χρέος των Δήμων Λευκωσίας και Λεμεσού, που ανέρχεται περίπου στο 180% των ετήσιων εισοδημάτων των Δήμων. Έτσι, είναι προφανές πως για να μπορέσουν οι συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις να καταστούν βιώσιμες, θα πρέπει να επιβαρυνθεί σε σημαντικό βαθμό και το κράτος, με μια υποχρέωση που μόνο αμελητέα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Είναι επίσης προφανές πως τα σοβαρότατα αυτά προβλήματα βαραίνουν όλους τους πολίτες του τόπου και όχι μόνο τους εκάστοτε δημότες, οι οποίοι αδιαφορούν για την οικονομική κατάσταση στους Δήμους τους». Το παραπάνω είναι απόσπασμα από ρεπορτάζ της Μιράντας Λυσάνδρου που δημοσιεύτηκε στην «Κ» τον Νοέμβριο Μην πάθουμε όπως στις τράπεζες. Αρχίστε από τώρα στρατηγικό πλάνο μείωσης των Δημάρχων ώστε στις εκλογές του 2016 να γίνουν εκλογές αντί για 39, για έξι, άντε το πολύ για 10 Δήμους του Λοιπόν. Στην Κύπρο έχουμε 39 (!) Δήμους. Μάλιστα καλά διαβάσατε. 24 Δήμοι στην ελεύθερη Κύπρο και άλλους 15 της κατεχόμενης Κύπρου. Είναι για να διερωτάται όμως κάποιος. Τι τους κάνουμε τόσους πολλούς Δήμους; Υπάρχει λόγος; Όλα αυτά συνεπάγονται περισσότερες υπηρεσίες, περισσότερη γραφειοκρατία, περισσότερη ταλαιπωρία και κυρίως περισσότερο κόστος. Οι Δήμοι, οι πλείστοι είναι καταχρεωμένοι. Για παράδειγμα και σύμφωνα με τα στοιχεία, 23 από τους 24 δήμους της ελεύθερης Κύπρου (στοιχεία προ διετίας) είναι με δάνεια πέραν του μισού δισεκατομμυρίου. Ε- πιπλέον, έχουν ελλειμματικούς προϋπολογισμούς. Και ποιος τα πληρώνει όλα αυτά; Οι φορολογούμενοι, μέσω της κρατικής επιχορήγησης που δίδεται στους Δήμους. Αυτή η κατάσταση είναι σχιζοφρενική. Τι χρειάζεται ένας Δήμος, όταν δεν μπορεί να βγάλει τα έξοδα του; Όταν δεν μπορεί ο Δήμος να αυτοσυντηρηθεί τότε προς τι η ύπαρξη του; Αν ακόμη σκεφτούμε πως είμαστε όλο κι όλο κόσμος και έχουμε 39 Δήμους είναι τότε που θα φωνάξεις «Έλεος». Ως πριν από δύο χρόνια όμως η τότε κυβέρνηση και η τότε Βουλή αποφάσισαν αύξηση των Δήμων. Και ο λόγος; Διότι θα είχαμε εκλογές και περισσότεροι Δήμοι, συνεπάγεται περισσότεροι υποψήφιοι άρα και περισσότερη κομματική ε- πιρροή, οπόταν «και δεν τους αυξάνουμε;». Και αυξήθηκαν. Το πάρτι όμως αγαπητοί μου τελείωσε. Για όλους μας. Και πρέπει να σοβαρευτούμε. Και Πολιτεία και Πολίτες. Και πρώτα και κύριοι οι Πολιτικοί. Και για να μην πάθουμε ό,τι πάθαμε με τις Τράπεζες, που ενώ οι Εταίροι μας εδώ και τρία χρόνια μας έλεγαν «σμικρύνετε τον τραπεζικό σας τομέα» κι εμείς σφυρίζαμε αδιάφορα, είναι καιρός να «προγραμματιστούμε». Και στο θέμα των Δήμων η Πολιτεία έχει άλλα τέσσερα σχεδόν χρόνια (τρία και οκτώ μήνες έως τις επόμενες εκλογές) ώστε να προχωρήσει σε «σμίκρυνση του Δημοτικού τομέα». Σε συνεργασία με την Ένωση Δήμων η Πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό για μείωση του αριθμού των Δήμων. Η Κύπρος δεν δικαιολογείται να έχει πέραν του ενός Δημαρχείου για κάθε Επαρχία. Άντε να δικαιολογηθούν δέκα Δήμοι. Αλλά όχι περισσότεροι. Συνεπώς κύριοι, καθίστε κάτω, εφαρμόστε ένα πρόγραμμα «συγχώνευσης» Δήμων ώστε στις εκλογές του 2016 να ψηφίσουμε για έξι, άντε το πολύ δέκα Δήμους. tsangarisp@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο Τόσους και τόσους μήνες προσπαθούσαμε να καταλάβουμε γιατί η στρατηγική του ΑΚΕΛ τους τελευταίους μήνες ήταν τόσο εκτός λογικής. Από το καλοκαίρι του 2011, μετά και το ατύχημα στο Μαρί, ήταν φως φανάρι ότι ο κ. Χριστόφιας εκλογικά ήταν καμένο χαρτί. Δεν είχε καμία πιθανότητα επανεκλογής και αυτό φαινόταν σε όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις. Το λογικό θα ήταν το ΑΚΕΛ να αποφύγει την αυτόνομη κάθοδο και να επιδιώξει μια συνεργασία που θα του έδινε ελπίδες διατήρησης της εξουσίας, έστω και όχι αυτόνομα. Οι αποκαλύψεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, ερμηνεύουν πολλά για μια στρατηγική που τότε φαινόταν ακατανόητη. Το ΑΚΕΛ είχε επιλέξει συνειδητά να χάσει τις ε- κλογές. Και όχι μόνο να χάσει, αλλά μην μετέχει καν στην επόμενη κυβέρνηση, ούτε καν ως συνεργαζόμενο, ώστε να μη χειριστεί στο παραμικρό τη συμφωνία για το Μνημόνιο. Προφανώς ήξερε τι πολιτικοοικονομικό «τσουνάμι» θα επακολουθήσει και προτίμησε να βγάλει την ουρά του απ έξω, αφήνοντας την «καυτή πατάτα» στους επόμενους. Η στρατηγική επιλογή του ΑΚΕΛ θα μπορούσε να έχει ένα απειροελάχιστο ελαφρυντικό αν η στάση του την επόμενη μέρα ήταν πιο υπεύθυνη. Αν δηλαδή κρατούσε χαμηλούς τόνους, διαφοροποιούνταν εκεί που έκρινε σκόπιμο και μείζον να το πράξει και απέφευγε την οξύτητα και την κριτική. Αντ αυτού είδαμε μια εντελώς διαφορετική τακτική, πολύ πιο επιθετική, για κάποιους και προκλητική. Είδαμε στελέχη του ΑΚΕΛ να πρωτοστατούν σε διαδηλώσεις έξω από τη Βουλή, α- κούσαμε τον γενικό γραμματέα του ΑΚΕΛ να μιλάει για «τεράστιες ευθύνες Αναστασιάδη», να ρίχνει λάδι στη φωτιά με δηλώσεις για «ξεπούλημα της Κύπρου» και γενικώς κομματικά στελέχη να πολιτεύονται με εμφανή μικροπολιτική σκοπιμότητα, παρά με διάθεση συμβολής. Προφανώς στο ΑΚΕΛ ξέρουν μια ελληνική παροιμία που λέει «του φευγάτου η μάνα δεν έκλαψε ποτέ», υ- πονοώντας ότι το να γίνεσαι «καπνός» στα δύσκολα σε προστατεύει. Μόνο που στην παρούσα φάση, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά... Πρώτον η κατάσταση είναι δραματικά κρίσιμη. Τα πολιτικά μεγαλοστελέχη μπορεί να έχουν τα περισσότερα προβλήματά τους λυμένα και να ασχολούνται με δευτερεύοντα θέματα, όπως τα κομματικά οφέλη, αλλά η κοινωνία λειτουργεί εντελώς διαφορετικά. Στην παρούσα φάση τον κόσμο τον ενδιαφέρει ελάχιστα η απονομή ευθυνών. Κυρίως τον ενδιαφέρει να υπάρξει φως στο τούνελ και σταθερότητα στη χώρα. Όποιος φανεί ότι περιμένει ως «όρνεο» να αποκομίσει μικροπολιτικά οφέλη από την όλη κατάσταση, θα παρασυρθεί από το όλο αντιπολιτικό κλίμα που αναπόφευκτα θα δυναμώσει τους επόμενους μήνες. Δεύτερον, γιατί οι μνήμες από την κυβέρνηση Χριστόφια είναι νωπές. Ο κόσμος θυμάται και το έλλειμμα του 2007 και το δημόσιο χρέος της εποχής εκείνης και τους ρυθμούς ανάπτυξης. Θυμάται επίσης τη στάση της αντιπολίτευσης την περίοδο Χριστόφια, που συχνά ήταν πιο υπεύθυνη από αυτή της κυβέρνησης, υ- περθεματίζοντας σχετικά με την α- νάγκη λήψης μέτρων. Κυρίως όμως θυμάται την ολέθρια τελευταία περίοδο, της απόλυτης ακινησίας, της αναβλητικότητας και της παρακμής. Και φυσικά το «κοίτα ποιος μιλάει» έρχεται εύκολα στο μυαλό όλων. Τρίτον, γιατί οι Κύπριοι έχουν οικονομικές γνώσεις και ρεαλισμό και δεν είναι τόσο ευάλωτοι σε δημαγωγικές κορώνες. Η δημόσια συζήτηση που έχει διεξαχθεί ως τώρα, τα μηνύματα που έρχονται απ έξω, η κατάρρευση κάποιων μύθων, έχουν προσγειώσει λίγο την όλη κατάσταση και αυτό δείχνουν και οι ψύχραιμες, έως τώρα, αντιδράσεις του κόσμου. Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στο μέλλον δεν μπορεί να το προβλέψει εύκολα κανείς. Το πιθανότερο είναι ότι ένα κομμάτι της κυπριακής κοινωνίας που θα πέσει θύμα της α- ναπόφευκτης ύφεσης θα ριζοσπαστικοποιηθεί ως προς την πολιτική του συμπεριφορά. Είναι δύσκολο να διατηρηθεί έως τέλους ένα κλίμα νηφαλιότητας, σύνεσης και ομοψυχίας, όσο και αν είναι απαραίτητο σε περιόδους κρίσης. Τότε ο πειρασμός της εύκολης διαφοροποίησης, του λαϊκισμού, του ψαρέματος σε θολά νερά, θα είναι έντονος. Θα ανέμενε, όμως, κάποιος, να περίμεναν όλοι λίγο ως τότε. Η σπουδή βλάπτει. Και ειδικά όταν έχεις βεβαρημένο πρόσφατο παρελθόν, η κατάσταση μπορεί εύκολα να γυρίσει μπούμερανγκ. Την πενταετία Χριστόφια το Α- ΚΕΛ έβλαψε σημαντικά την κυβερνητική του επάρκεια. Αν το κρίσιμο αυτό διάστημα δεν διαχειριστεί σωστά τα αντιπολιτευτικά του καθήκοντα, θα πλήξει ακόμα περαιτέρω και τη συνολική πολιτική του αξιοπιστία. Και τότε θα καταστεί εκείνο το «μαύρο πρόβατο» της κυπριακής πολιτικής ζωής. Ίσως για περισσότερο από μία 5ετία... Σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας vardoulakis@stratego.gr

12 12-GNOMES-ELLADA_KATHI 4/5/13 11:29 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Δεν ξέρω αν έτυχε να δείτε ένα βίντεο που κυκλοφορεί ευρέως στο Διαδίκτυο με ένα πλοίο που πιάνει στην Κίμωλο την 25η Μαρτίου σε συνθήκες απίστευτης κακοκαιρίας. Αν δεν το έχετε δει αξίζει να το αναζητήσετε. Πέρα από τα κλισέ του τύπου «τι ντροπή να μην έχει κάθε νησί καλό λιμάνι», το βίντεο μας δείχνει το πόσοι άνθρωποι κάνουν καλά και με ε- παγγελματισμό τη δουλειά τους σε αυτήν τη χώρα, παρά τις α- ντιξοότητες και τις δυσκολίες. Η φιγούρα που ξεχωρίζει, όμως, στο βίντεο είναι του λιμενοφύλακα, ο οποίος συντονίζει την επιχείρηση δεσίματος του πλοίου Ο λιμενοφύλακας της Κιμώλου Είναι ένα θαύμα το πώς έχει κρατηθεί όρθιο το ελληνικό κράτος τα τελευταία τρία χρόνια, χάρη σε ανθρώπους που εκτελούν απλά το καθήκον τους με αυτοπεποίθηση και σχετική ψυχαιμία, ενώ τον καλύπτουν τα κύματα που σκάνε στον μώλο. Σκεπτόμουν ότι αυτός ο άνθρωπος παίρνει 700 ευρώ ή κάτι παρόμοιο, έχει δει τον μισθό του να κόβεται 2-3 φορές και όμως κάνει καλά τη δουλειά του. Αν το σκεφθείτε, είναι ένα θαύμα το πώς έχει κρατηθεί όρθιο το ελληνικό κράτος τα τελευταία τρία χρόνια, χάρη σε ανθρώπους που εκτελούν απλά το καθήκον τους. Δάσκαλοι που εργάζονται σε παγωμένα σχολεία, αξιωματικοί που υπηρετούν σε απόμακρα φυλάκια, γιατροί που δουλεύουν σε εφημερίες όντας α- πλήρωτοι, αστυνομικοί που προστατεύουν όλους μας απέναντι σε αδίστακτους εγκληματίες. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι πυλώνες που δεν αφήνουν το κράτος να καταρρεύσει. Πολλοί ήταν εκείνοι Οεκτροχιασμός κατά τη διάρκεια της ανακριτικής επιτροπής για τη «λίστα Λαγκάρντ» υπήρξε πλήρης. Τα μέλη της επιτροπής δεν παρασύρθηκαν. Εξέφρασαν απλώς τον εαυτό τους. Ας μην πλανώμεθα. Η έκπτωση είναι γενική, από τους ά- ναρθρους έως τους πλέον εύγλωττους αντιπροσώπους του έθνους των Ελλήνων. Επειτα από μάταιες ασκήσεις «πολιτικής ορθότητος», επήλθε «απελευθέρωση» της χυδαιότερης μορφής. Κατέστη προφανές ότι η πολιτική σύμβαση της μεταπολιτεύσεως λειτούργησε «κανονικά» μόνον κατά την περίοδο της πλαστής αφθονίας. Την εποχή της αλόγιστης σπατάλης των πάσης φύσεως δανείων και κοινοτικών εισροών, όταν οι αντιπαραθέσεις εξυπηρετούσαν μάλλον θεατρικές ανάγκες και η πόλωση -κυρίως τεχνική- είχε ως στόχο τη διαιώνιση του δικομματικού συστήματος. Διότι από άποψη πολιτικού ήθους και πρακτικής, η «αντίληψη ΠΑΣΟΚ» -στην αρχέγονη αλλά και στη νεωτερική της έκφανση- είχε κυριαρχήσει στην κοινωνία και στην πολιτική ζωή της χώρας. Ο δικομματισμός που ίσχυε έως τις εκλογές του 2009, μεταξύ των συντηρητικών-φιλελευθέρων δυνάμεων (μία αντίφαση που η Νέα Δημοκρατία δεν είχε κατορθώσει ποτέ να επιλύσει) και των σοσιαλιστών του ΠΑΣΟΚ, κατέρρευσε. Η συντηρητική αντίληψη διαμορφωνόταν παντού και πάντα στη βάση της υπάρξεως και προασπίσεως του εθνικού κράτους και της εθνικής αστικής τάξης. Ομως το εθνικό κράτος έχει απολέσει πλήρως την κυριαρχία στον τομέα της οικονομίας και η αστική τάξη συνετρίβη από τα διαδοχικά που περίμεναν πως οι περικοπές θα τους οδηγούσαν σε λευκή α- περγία και αδράνεια. Ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι που ψάχνουν να βρουν τι είναι αυτό που τους κάνει να συνεχίζουν τη δουλειά τους. Ισως να πρόκειται για εκείνο το περίφημο φιλότιμο που θάφτηκε βαθιά κάτω από την κουλτούρα της καλοπέρασης και του νεοπλουτισμού... Από την άλλη, συγκρίνω την εικόνα του λιμενοφύλακα της Κιμώλου με εκείνη την απαίσια εικόνα που συναντάμε συχνά στην καθημερινότητά μας. Μιλώ για τον υπάλληλο της πολεοδομίας ή κάποιας άλλης υπηρεσίας, που για να εκδικηθεί το «σύστημα» φέρεται γαϊδουρινά και προσβλητικά σε όποιον θέλει την έ- γκρισή του για να χτίσει ένα σπίτι ή να κάνει κάτι που δεν είναι παράνομο. Μα επιτέλους, ποιον νομίζουν ότι εκδικούνται όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ταλαιπωρούν μια ολόκληρη κοινωνία αρνούμενοι να βάλουν μια υπογραφή; Σε ποιον Θεό πιστεύουν ή είναι απλά οπαδοί του παλιού ελληνικού δόγματος που λέει «αν πέθανε η δική μου κατσίκα το μόνο για το οποίο προσεύχομαι είναι να πεθάνει και του γείτονα»; Και μετά συγκρίνω την εικόνα του λιμενοφύλακα με τον άλλο τύπο δημοσίου υπαλλήλου, ο ο- ποίος προσελήφθη από το παράθυρο, δεν κάνει τίποτα, δεν έχει οργανική θέση, αλλά πληρώνεται. Είναι μαθηματικώς βέβαιο πως αν το ελληνικό κράτος έβρισκε μια άμεση, ανθρώπινη λύση για όλους αυτούς τους υπαλλήλους, ο λιμενοφύλακας θα έπαιρνε 80 ή 100 ευρώ παραπάνω κι εσείς θα πληρώνατε λιγότερους φόρους. Οπότε το ερώτημα είναι αν και πότε ο μεν λιμενοφύλακας θα σταματήσει να κάνει τη δουλειά του, γιατί δεν θα αντέχει νέα περικοπή, κι εσείς θα σταματήσετε να πληρώνετε φόρους προκειμένου να μισθοδοτείται κάποιος που σας κάνει τη ζωή α- φόρητη ή κάποιος που δεν κάνει απολύτως τίποτα... Σπασμοί προ του τέλους Επειτα από μάταιες ασκήσεις «πολιτικής ορθότητος» επήλθε «απελευθέρωση» της χυδαιότερης μορφής Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Μνημόνια. Η Νέα Δημοκρατία έ- μεινε δίχως σημεία αναφοράς. Η σοσιαλιστική αντίληψη, που εξέφρασε επί δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ, είχε ως στόχο όχι βεβαίως την ά- νοδο στην εξουσία της τετάρτης τάξεως -περί αυτού μεριμνά το ΚΚΕ- αλλά την ανακατανομή του πλούτου. Πλούτος, ωστόσο, προς ανακατανομή έπαυσε να υφίσταται. Εχοντας απολέσει συνεπώς τις -θεωρητικά- διακριτές συντεταγμένες της υπάρξεώς τους, η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ αυτοανακηρύχθηκαν μαζί με τη ΔΗΜΑΡ σε κόμματα του ευρωπαϊκού προσανατολισμού, σε περιβάλλον ολικής καταστροφής, άλλοτε ομονοούντα, ενίοτε διαφωνούντα, μονίμως φλυαρούντα. Στον αντίποδα, οι τελευταίες εκλογές ανέδειξαν κόμματα εν πολλοίς αντισυστημικά και επί της ουσίας έχει επέλθει εκ νέου ο πλήρης διχασμός -ο τρίτος μετά εκείνον του Ελευθερίου Βενιζέλου με τα Ανάκτορα, και στη συνέχεια του ΕΛΑΣ με τις δυνάμεις των ε- θνικοφρόνων. Κάποιοι θα πουν ότι επανέρχεται το δίλημμα εάν η Ελλάς ανήκει στη Δύση ή στην Ανατολή. Ο σημερινός διχασμός είναι ο ηπιότερος, μέχρις στιγμής, καθώς η οξύτατη διαμάχη περιορίζεται στις αίθουσες του Κοινοβουλίου. Ακόμη και η αναταραχή στους δρόμους της πρωτεύουσας έχει κοπάσει και η δράση των αναρχικών έχει περιορισθεί σημαντικότατα. Υπάρχει, θα έλεγε κανείς, μια κάποια πρόοδος από την άποψη αυτή. Δεν βλάπτει συνεπώς εάν οι αντιπρόσωποι του έθνους προβάλλουν τον χειρότερό τους ε- αυτό στις αίθουσες του Κοινοβουλίου. Απλώς εξευτελίζονται και αναδεικνύουν την ανάγκη σαρώσεως της παρούσης πολιτικής συμβάσεως. Υφίσταται ακόμη, βεβαίως, η ανώτατη οικονομική ελίτ που α- νέδειξε η μεταπολίτευση και κυριότατα το ΠΑΣΟΚ. Αλλά και αυτή μπήκε στο στόχαστρο της τρόικας και των δανειστών. Η πτώση της θα συμπαρασύρει και το πολιτικό σύστημα που την ανέδειξε και τότε όλα ίσως θα ξεκινήσουν από την αρχή και πάντα κάτω από αυστηρότατη εποπτεία. Eχουν διαφορές πολιτισμού Bορράς και Nότος στην Eυρώπη; Tο ερώτημα δεν αφορά στην ε- γκυκλοπαιδική μας ενημέρωση, δεν είναι «ερώτημα πολυτελείας». Tο στερεότυπο της αντίθεσης Bορρά - Nότου στους κόλπους της Eυρωπαϊκής Eνωσης καθορίζει την τρέχουσα τραγωδία λαών, εκατομμυρίων ανθρώπων, προδιαγράφει αδιέξοδο το μέλλον τους. Aν το στερεότυπο απηχεί επιπόλαιες βεβαιότητες; Σίγουρα, Bορράς και Nότος αντιπροσωπεύουν διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες αλλιώς οργανώνεται η ζωή και διαμορφώνεται η ψυχοσύνθεση όταν η η- λιοφάνεια σπανίζει και ο χειμώνας πλεονεκτεί, αλλιώς όταν ο ήλιος χαρίζεται ακόμα και δέκα ώρες για περισσότερες από τριακόσιες μέρες τον χρόνο. Oμως άλλο η συλλογική ιδιοσυγκρασία και άλλο ο πολιτισμός. Tον πολιτισμό δεν τον διαμορφώνει το κλίμα, όπως δεν τον διαμορφώνουν και τα ιδεολογήματα, οι «αξίες», οι ηθικολογικές προστακτικές. Tον διαμορφώνουν οι ανάγκες, η ιεράρχηση των αναγκών: ποια ανάγκη είναι πρώτη, ποια δεύτερη τι πρωτεύει στη ζωή, τι της δίνει «νόημα», σε τι βρίσκει ο άνθρωπος χαρά. Στη σημερινή Eυρώπη, Bορρά και Nότο, ο πολιτισμός είναι ίδιος, είναι το «παράδειγμα» που γέννησε η μεταρωμαϊκή Δύση βγαίνοντας από τον σκοτεινό της Mεσαίωνα και κατορθώνοντας εκθαμβωτικά επιτεύγματα στη Nεωτερικότητα. Πρώτη ανάγκη η χρήση, όχι η σχέση. H σύμβαση, όχι η κοινωνία. Tο δικαίωμα, όχι τα κοινά. Tο ορθολογικό κράτος, όχι το πολιτικό άθλημα. Pεαλιστική χαρά ζωής η καταναλωτική ευχέρεια. Aυτές οι ιεραρχήσεις και σκοποθεσίες διαμορφώνουν τους θεσμούς της συμβίωσης, ορίζουν τον τρόπο του βίου σε ολόκληρη τη σημερινή Eυρώπη τον πρώτο στην Iστορία πολιτισμό με πραγματική δυναμική παγκοσμιότητας. Παντού στην Eυρώπη, Bορρά και Nότο, η οικονομία, η πολιτική, η δικαιοσύνη, η πληροφόρηση, η άμυνα, η παιδεία, οι τέχνες, οργανώνονται και λειτουργούν με κριτήρια και σκοποθεσίες ιστορικο-υλιστικές διαφοροποιήσεις «καπιταλιστικές» ή «σοσιαλιστικές» έχουν αφομοιωθεί στην κοινή παντού Τ ο τεκμήριο αθωότητας είναι ένας από εκείνους τους υπέροχους θεσμούς της νεωτερικότητας, που σκοπό έχει να προστατεύει τον κατά κανόνα αδύναμο πολίτη από τις αυθαιρεσίες του πανίσχυρου κράτους. Με βάση αυτό ουδείς θεωρείται ένοχος στα μάτια του δικαστή μέχρις αποδείξεως του εναντίου οι διωκτικές αρχές οφείλουν να αποδείξουν την ενοχή του κατηγορουμένου και όχι ο κατηγορούμενος την αθωότητά του οι αμφιβολίες είναι πάντα υπέρ του κατηγορουμένου, κανείς δεν πρέπει να προφυλακίζεται ελαφρά τη καρδία αν δεν συντρέχουν κάποιοι λόγοι. Το τεκμήριο αθωότητας προστατεύει το θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου στην ελευθερία. Δεν φτιάχτηκε για να προστατεύει την εργασία στο Δημόσιο άσχετα αν στην Ελλάδα η δημοσιοϋπαλληλία θεωρείται η μέγιστη κατάκτηση της ανθρωπότητας, μεγαλύτερη ακόμη και από τη Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ετσι, όπως κάποιος ιδιώτης επιχειρηματίας δεν θα Παπατζήδες, Δούρειοι Ιπποι και κορόιδα Οπου δω παπατζή με την παρέα του, είτε στην Αθήνα είτε σε ξένη πόλη, σταματώ για να παρακολουθήσω το τόσο οικείο δράμα που ενώνει άγνωστο αριθμό απατεώνων με τα πρόθυμα θύματά τους. Για μένα, η ουσία δεν βρίσκεται στο πού είναι ο παπάς, ούτε στην τέχνη με την οποία ο πρωταγωνιστής τον μετακινεί, αλλά στη δυσκολία να διακρίνει κανείς ποιοι από τους παρόντες είναι μέσα στο κόλπο και ποιοι πιστεύουν ότι θα ξεγελάσουν το σύστημα ποιοι είναι τα θύματα, δηλαδή. Οι απατεώνες είναι τόσο έμπειροι που μόνο στο τέλος μπορεί να φανεί ποιοι είναι τα κορόιδα και ποιοι θα μοιραστούν τα κέρδη. Παρά το ομολογούμενο ενδιαφέρον μου για τέτοια κόλπα, παρότι εδώ και καιρό τα κορόιδα είναι φανερά, άργησα να διακρίνω ότι στην Ελλάδα και σε αρκετές άλλες χώρες, αλλά και στην Ευρώπη σαν σύνολο, βρισκόμαστε μπροστά σε έναν παρόμοιο συνδυασμό ψευδαισθήσεων και απάτης αλλά σε τεράστιες διαστάσεις. Το ζήτημα είναι να διακρίνουμε ποιοι έμπλεξαν ακούσια στο παιχνίδι, ποιοι το έστησαν, ποιοι νόμιζαν εσφαλμένα ότι το χειραγωγούσαν, ποιοι θα πληρώσουν και πόσα. Μόνο όταν διακρίνουμε τους ρόλους καθενός, όταν α- ποδοθούν ευθύνες, όταν υιοθετηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί για την εξάλειψη των αδικιών θα καταλάβουμε αν η Ευρώπη έχει το ψυχικό σθένος, τη συλλογική σοφία αλλά και το ηθικό δικαίωμα να ενώσει τους λαούς της. Η κρίση επηρεάζει τα πάντα έως και τις αισθήσεις μας. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό που πιστεύουμε ότι βλέπουμε είναι αυτό που πραγματικά βλέπουμε. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να καταλάβουμε πού βρισκόμαστε είναι να δούμε ποιοι είναι αυτοί που πληρώνουν το τίμημα για όσα συμβαίνουν. Αυτοί είναι η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών που είτε εργάζονται, είτε είναι συνταξιούχοι, είτε βρέθηκαν άνεργοι, προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με όλο και λιγότερα χρήματα, με λιγότερες υπηρεσίες, σε σημείο που ο φόβος κυριαρχεί παντού. Ολοι οι προηγούμενοι διαχωρισμοί τάξεων, εκπαίδευσης, ευημερίας ισοπεδώνονται. Τώρα πλέον υπάρχει μόνο η διάκριση μεταξύ αυτών που φοβούνται και τους λίγους που πιστεύουν ότι εξασφάλισαν το μέλλον τους. Είναι ακόμη δύσκολο να διακρίνουμε αν μεταξύ αυτών που φοβούνται είναι και άνθρωποι που ευθύνονται για τα σημερινά προβλήματα. Εδώ υπάρχουν δύο κατηγορίες: οι πρώτοι είναι οι διεφθαρμένοι πολιτικοί, κρατικοί λειτουργοί, ε- πιχειρηματίες, και άλλοι που πλούτισαν χωρίς να παράγουν, που, μέσα στα χρόνια προτεραιότητα της ανάγκης για μεγιστοποίηση της καταναλωτικής ευχέρειας. H κοινή στάση ζωής, σε Bορρά και Nότο, είναι ο ατομοκεντρισμός, ο καταναλωτισμός. Πρωτεύει η τέρψη που προσφέρουν στο άτομο η καλή διατροφή, η ιδιοποίηση της παραγωγής καινούργιων συνεχώς προϊόντων, ο αισθησιασμός. Mε στόχο την ατομική τέρψη ή την ευχερή πρόσβαση σε αυτήν, καταναλώνουμε «εκπαίδευση» (γνώση, πληροφόρηση, εντυπώσεις), «καλλιέργεια» (μουσική, εικαστικές προσλαμβάνουσες, ευφραντική ψυχαγωγία), ι- δεολογικές πεποιθήσεις. Tο ενιαίο του «παραδείγματος» σε ολόκληρη την Eυρώπη πασιφανές. Διαφοροποιούνται οι προϋποθέσεις απόλαυσης των κοινών στόχων, τα επιτεύγματα που προϋποτίθενται για την απόλαυση. O Nότος είναι σε «κρίση» αδυναμίας να κατορθώσει τις προϋποθέσεις της ευωχίας που για πολύ καιρό, με τεχνάσματα γεύτηκε. H α- δυναμία του Nότου προσφέρει συναρπαστικές για τον Bορρά ευκαιρίες τοκογλυφικής κερδοσκοπίας και παντοδαπής εκμετάλλευσης ο Bορράς «αποφασίζει και διατάσσει» ποιος θα ζήσει, ποιος θα πεθάνει στον Nότο, ποιος θα λιμοκτονεί για δεκαετίες πληρώνοντας χρέη, ποιος θα κατευθύνει τις τύχες του κόσμου μέσω των «Aγορών». H διαφορά των επιτευγμάτων που προϋποθέτει η πρόσβαση στον κοινό στόχο (την καταναλωτική ευωχία) διαφοροποιεί και τους Eυρωπαίους σε δύο περιπτώσεις, δύο κατηγορίες: Oχι σε άφηνε στο ταμείο κάποιον που κατηγορείται για κλοπή, έτσι και το κράτος δεν μπορεί να αφήνει στη θέση τους ανθρώπους που διώκονται για κακουργήματα μέχρι να τελεσιδικήσει -Κύριος οίδε σε πόσα χρόνια- η υπόθεσή τους. Βεβαίως, όλα τα αδικήματα δεν πρέπει να μπαίνουν στον ίδιο τορβά. Οπως δεν υπάρχει προφυλάκιση για πλημμελήματα, κατά τον ίδιο τρόπο είναι υπερβολικό να φεύγουν από τη δουλειά τους άνθρωποι που κατηγορούνται για πλημμελήματα ή διοικητικά παραπτώματα. Αλλο όμως είναι τα κακουργήματα. Μπορεί άνθρωποι που έχουν μέχρι και πρωτοβάθμιες καταδίκες για χρηματισμό ή κατάχρηση να παραμένουν στις θέσεις τους μέχρι να τελεσιδικήσει σε χρόνια η υπόθεσή τους, επικαλούμενοι το τεκμήριο της αθωότητας; Η άσκηση δίωξης από έναν εισαγγελικό λειτουργό είναι (ή πρέπει να είναι) μια πρώτη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης. Αν τα στοιχεία που υπάρχουν κρίνονται επαρκή για να ασκηθεί δίωξη, το τεκμήριο της αθωότητας σαφώς ισχύει Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ της ευημερίας, δεν αντιμετώπιζαν κανέναν έλεγχο. Η δεύτερη κατηγορία υ- πευθύνων εντοπίζεται πιο δύσκολα ε- πειδή πρώτα πρέπει να στοιχειοθετήσουμε το έγκλημα, να διαπιστώσουμε αν οι ανισορροπίες της Eυρωζώνης ήταν εσκεμμένες και όχι απλώς λάθος. Οπως και αν είναι, βλέποντας την Eυρωζώνη υπό τις σημερινές συνθήκες κρίσης διακρίνουμε κάτι που δεν φαινόταν πριν: είναι μια παγίδα, σαν αυτές όπου ο πονηρός έμπορος διαφημίζει ένα προϊόν σε υπερβολικά χαμηλή τιμή αλλά, όταν ενδιαφερθεί ο αγοραστής, τον προτρέπει να πάρει κάτι «παρόμοιο» αλλά πιο ακριβό. Αλλο δείχνει, άλλο πουλάει. Η Eυρωζώνη, παρομοίως, άφηνε τους πάντες να καταλάβουν ότι όλα τα κράτη-μέλη της είχαν την ίδια φερεγγυότητα, ότι πίσω EΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Xαμένα όλα, ώρα για τόλμη Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Μόνο όταν διακρίνουμε τους ρόλους καθενός θα καταλάβουμε αν η Ευρώπη έχει το ψυχικό σθένος, τη συλλογική σοφία αλλά και το ηθικό δικαίωμα να ενώσει τους λαούς της Bόρειους και Nότιους, αλλά στους λαούς που γέννησαν το ατομοκεντρικό «παράδειγμα» και σε κοινωνίες που μιμούνται το «παράδειγμα» δεν το επέλεξαν για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους, υπέταξαν τις ανάγκες τους στη μίμησή του. Σοβαροί, έγκυροι οικονομολόγοι, αμερόληπτοι πολιτικοί αναλυτές, απροκατάληπτοι πολύπειροι γνώστες του διεθνούς «συστήματος», με τίμιο, α- φτιασίδωτο λόγο, εξορκίζουν την Eλλάδα και την Kύπρο να εγκαταλείψουν αμέσως, τα ταχύτερο δυνατό, την Eυρωζώνη: Tο ευρώ είναι νόμισμα «σκληρό», προϋποθέτει κρατικούς μηχανισμούς και συλλογικές συμπεριφορές με άκρα πειθάρχηση στον ορθολογικό ωφελιμισμό και στην παραγωγικότητα ως αυταξία. Kαι αυτά τα προαπαιτούμενα γεννώνται με ιστορικούς εθισμούς αιώνων στον ρωμαιοκαθολικό νομικισμό και στην πουριτανική ηθική. Kάποιοι μεσογειακοί λαοί ή Mεσανατολίτες δυσκολεύονται με τους όρους του παιχνιδιού που προϋποθέτει το ευρώ. Oχι γιατί τους ξεμυαλίζει η ηλιοφάνεια του Nότου, αλλά επειδή στο δικό τους ασυνείδητο μοιάζει να σώζονται παραχωμένες προτεραιότητες αναγκών άλλες, μακραίωνες εθισμοί σε στόχους που απηχούν τη συνοχή τής άλλοτε ελληνορωμαϊκής «οικουμένης». Ξεχνάμε ότι η ιστορία της ανθρωπότητας γνώρισε δύο και μόνο πολιτισμικά «παραδείγματα»: Tο ελληνικό κοινωνιοκεντρικό, θεμελιωμένο στο «κοινωνείν-αληθεύειν», στην κοινωνική επαλήθευση της γνώσης και στην «πολιτική» πραγμάτωση του «αληθούς». H μεταρωμαϊκή βαρβαρική Η δημοσιοϋπαλληλική δικαιοσύνη Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Το τεκμήριο της αθωότητας δεν υπάρχει για να προ - στατεύει την εργασία στο Δημόσιο για τον κατηγορούμενο, αλλά σε ό,τι α- φορά τη δικαστική διερεύνηση. Δεν α- φορά την υπόλοιπη ζωή του. Αν, δηλαδή, κάποιος κατηγορηθεί ότι κακοποιεί τα παιδιά του, δεν θα του επιτραπεί να μείνει στο ίδιο σπίτι μ αυτά επειδή ισχύει το τεκμήριο αθωότητας. Θα υ- πάρξουν περιοριστικοί όροι, ασχέτως αν αυτός στο τέλος μπορεί να αθωωθεί. Το ίδιο ακριβώς πρέπει να ισχύσει και στο Δημόσιο. Αν κάποιος κατηγορηθεί για κακούργημα είναι αθώος στα μάτια της Δικαιοσύνης, αλλά δεν θα μείνει στο Δημόσιο. Πρέπει να φύγει και αν στο τέλος αθωωθεί, πρέπει να α- ποζημιωθεί. Αυτό, όμως, σκοντάφτει στην ρωμαίικη πραγματικότητα της Δικαιοσύνης. AP από κάθε χώρα βρίσκεται η ισχύς του ε- νιαίου νομίσματος. Οταν, όμως, η Ελλάδα και ύστερα κι άλλες χώρες βρέθηκαν σε δυσκολίες, τότε οι επενδυτές έμαθαν ότι τους είχε πωληθεί υποδεέστερο προϊόν. Στην Κύπρο το έμαθαν και οι καταθέτες. Πολύ απλά, αυτοί που επένδυσαν σε χώρες της περιφέρειας της Eυρωζώνης α- ναγκάστηκαν είτε να χάσουν μέρος των χρημάτων τους είτε να τα μεταφέρουν σε άλλες χώρες όπου, με αντάλλαγμα περισσότερη ασφάλεια, τους αποδίδουν λιγότερα. Ενώ οι λαοί της περιφέρειας σηκώνουν το βάρος των κλονισμένων οικονομιών τους, άλλες χώρες καρπώνονται τα κέρδη από το χρήμα που εισέρρευσε στην Eυρωζώνη μέσω των περιφερειακών. Στο εμπόριο το κόλπο είναι γνωστό ως «Δούρειος Ιππος». Αν οι ηγέτες της Ευρώπης ήθελαν να πείσουν ότι πιστεύουν σε μια ενωμένη και δίκαιη Ευρώπη, θα προχωρούσαν προς τραπεζική ένωση και την έκδοση ευρωομόλογου, θα έβαζαν σε κοινό ταμείο στήριξης τα κέρδη των πλούσιων χωρών από την εισροή φθηνού χρήματος. Τότε, οι λαοί θα εμπιστεύονταν πάλι την Ενωμένη Ευρώπη. Αυτό θα ανέκοπτε την άνοδο λαοπλάνων θα έσωζε την Ευρώπη και τους λαούς της από κάθε λογής απατεώνες, θα επέτρεπε τις μεταρρυθμίσεις που θα άνοιγαν τον δρόμο προς την ευημερία. Δύση γέννησε το ατομοκεντρικό «παράδειγμα», με θεμέλιο τη χρησιμοθηρία, κριτήριο αλήθειας την ωφελιμότητα. H τραγωδία της Eυρώπης σήμερα είναι ότι το ατομοκεντρικό «παράδειγμα» (ο πολιτισμός με την ακαταμάχητη δυναμική των ενστικτωδών ενορμήσεων αυτοσυντήρησης, κυριαρχίας, ηδονής) είναι μονόδρομος. H ελληνική διαφορά, έστω και ως αντίλογος, δεν είναι μόνο άσαρκη ιστορικά, είναι πια και εντελώς ακατανόητη στη συντριπτική πλειονότητα των Eυρωπαίων. Eίναι τραγωδία για την Eυρώπη ότι δεν υπάρχει πια Eλλάδα. Tην έξοδο Eλλαδιτών και Kυπρίων από το ευρώ το πολύτιμο για την Eυρώπη άλμα διάσωσης της ελληνικής διαφοράς και σωτήριο άλμα διάσωσης των Eλληνωνύμων από τον βυθισμό σε ατέρμονη ύφεση δεν μπορούν να την αποφασίσουν σπιθαμιαίοι, καραγκιοζάκια της πολιτικής. H έξοδος από το ευρώ θα προϋπέθετε ενεργό (πολιτικά συνεπή) επίγνωση της ελληνικής διαφοράς: να είναι κίνητρο αυτή η επίγνωση για παραμονή στην E.E., στο επίκεντρο του γίγνεσθαι της Eυρώπης. Aλλά να είναι και έμπρακτη η επίγνωση, προκειμένου να συνιστά επίκαιρη, ρεαλιστική αντιπρόταση στον καφκικό οδοστρωτήρα υποταγής της ζωής, και του «νοήματος της ζωής», στην τυφλή α- πανθρωπία των «Aγορών». Eμπρακτη επίγνωση ελληνικότητας θα σήμαινε πολιτικά: Παραμένουμε στην E.E. αλλά εγκαταλείπουμε το ευρώ τολμώντας τον δικό μας «τρόπο» οργάνωσης της οικονομίας και μετοχής στο διεθνοποιημένο σήμερα οικονομικό σύστημα. «Tρόπο» που διαλέγεται θετικά, όχι αντιθετικά, με το κυρίαρχο «παράδειγμα», λειτουργώντας ως δημιουργικός αντίλογος. Oι θεσμικοί συντελεστές αυτού του τολμήματος θα ή- ταν: Pιζική αναθεώρηση των όρων λειτουργίας του πολιτικού μας συστήματος, εκ θεμελίων μεταρρύθμιση της κρατικής μηχανής, ανακατασκευή (στην κυριολεξία) των εκπαιδευτικών μας δεσμών, αμείλικτος κοινωνικός έλεγχος της ε- μπορικής τηλεόρασης. Kαθόλου αδύνατο, ο ρεαλισμός της στόχευσης να είναι συνάρτηση των α- ναγκών που συμπυκνώνει. Δυστυχώς η πρώτη δικαστική διερεύνηση για την άσκηση δίωξης σπανίως είναι επιμελής. Οι εισαγγελείς, λειτουργώντας προφανώς με τη δημοσιοϋπαλληλική λογική, «φύγε κακό από τα μάτια μου», παραπέμπουν σχεδόν όλες τις υ- ποθέσεις στο ακροατήριο, ακόμη κι ε- κείνες που καταφανώς είναι για το αρχείο, π.χ. μηνύσεις για λόγους εκδίκησης. Ετσι, όχι μόνο δημιουργείται τεράστιος φόρτος στη Δικαιοσύνη, αλλά πολλές φορές ενσυνείδητοι υπάλληλοι σέρνονται στα δικαστήρια επειδή π.χ. κάποιος στον οποίο καταλόγισαν πρόστιμο εκδικείται με την υποβολή μήνυσης. Με δεδομένη την κατάσταση στη Δικαιοσύνη είναι λογικό που η πολιτική ηγεσία διστάζει να διώχνει υπαλλήλους που διώκονται ακόμη και για κακουργήματα. Προφανώς γνωρίζει ότι πολλές από τις διώξεις είναι προϊόν ελλιπούς δικαστικής διερεύνησης στο πρώτο στάδιο. Ετσι ξαναγυρίζουμε στο μεγάλο πρόβλημα που έχει η ανόρθωση της χώρας και δεν είναι άλλο από τη Δικαιοσύνη. Εκεί τελικώς σκοντάφτουν όλα...

13 13-ELLADA_KATHI 4/5/13 11:55 PM Page 13 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Print money, be happy Οι Ελληνες φοιτητές, μαζί με τον καθηγητή που τους συνόδευε, άφηναν τη Νέα Υόρκη μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικού χαρακτήρα επίσκεψής τους και τώρα βρίσκονταν στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου και τακτοποιούσαν τον λογαριασμό τους. «Και πού θα πάτε;» ρώτησε ο φιλικός ρεσεψιονίστ. Στην Αθήνα, ήταν η απάντηση. Πού αλλού; «Α! Αθήνα. Τσίπρας, Τσίπρας!». Αντέδρασε, ε- λαφρώς ειρωνικά, ο ρεσεψιονίστ και, στον ρυθμό της γνωστής ρέγγε επιτυχίας «Dont worry, be happy», άρχισε να τραγουδά σιγανά: «print money, be happy». Ως και οι ρεσεψιονίστ στη Νέα Υόρκη έχουν καταλάβει πια τις συνέπειες της πολιτικής που εισηγείται ο Αλέξης Τσίπρας. Ελπίζω, ειλικρινά, να τις καταλαβαίνει και ο ίδιος, γιατί το σχήμα το οποίο προτείνει τώρα, ύστερα από το ναυάγιο του ηρωικού «όχι» της Κύπρου, δεν βγάζει νόημα. Η νέα θεωρητική επεξεργασία του προβλήματος από τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ συνοψίζεται ως εξής: για να περάσει το «όχι» στους δανειστές, η αποφασισμένη κυβέρνηση πρέπει να στηρίζεται από τον α- ποφασισμένο λαό. «Αν εμείς βρεθούμε στην κυβέρνηση και είμαστε αποφασισμένοι», είπε στη συνέντευξη που έδωσε εκτάκτως την περασμένη εβδομάδα, «αλλά δεν έχουμε ένα λαό να μας στηρίζει στις επιλογές μας», ο δρόμος μπροστά δεν θα είναι εύκολος. Χαίρω πολύ! Αυτό που λέει είναι το απολύτως αυτονόητο. Αν έχεις τον σκοπό να πυροβολήσεις το κεφάλι σου, είναι βέβαιο ότι θα ταλαιπωρηθείς πολύ αν με το δεξί χέρι κρατάς το πιστόλι, ενώ με το αριστερό το σπρώχνεις μακριά. Ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών, Δικτύων κ.λπ. Κωστής Χατζηδάκης με τον δήμαρχο Περιστερίου Ανδρέα Παχατουρίδη (δεξιά), στα εγκαίνια του νέου σταθμού του Μετρό στο Περιστέρι. Αξίζει να προσέξουμε πώς, μέσα σε μόλις δυο-τρία χρόνια, άσπρισαν τελείως τα μαλλιά του δημάρχου. Πρέπει και αυτό να οφείλεται στο Μνημόνιο. Πού να περισσέψουν λεφτά για χρωμοσαμπουάν; Στην Κύπρο, είπε ο Αλ. Τσίπρας, το «όχι» δεν προχώρησε, επειδή υπήρχε μεν η αποφασιστικότητα του λαού να αντισταθεί, αλλά δεν υπήρχε αποφασισμένη κυβέρνηση. Παραποιεί την πραγματικότητα, όμως - πράγμα που δεν εκπλήσσει, γιατί ποτέ δεν είχε καλές σχέσεις μαζί της. Οι εκπρόσωποι του κυπριακού λαού που ψήφισαν αρχικά το «όχι», αργότερα υπερψήφισαν τη συμφωνία με τους δανειστές. Οσο για τον αποφασισμένο λαό της Κύπρου, πολύ σύντομα κατάλαβε τις συνέπειες της άρνησης και συνήλθε. Ούτε τη Λευκωσία έ- καψε ούτε έσπευσαν οι «αγανακτισμένοι» να κατασκηνώσουν έξω από το Προεδρικό Μέγαρο. Η προσέγγιση του Αλέξη Τσίπρα στο ζήτημα που προέκυψε από το πρόσκαιρο «όχι» των Κυπρίων, α- ποκαλύπτει πόσο βαθιές είναι οι καταβολές του στον μαρξισμό. Το πολιτικό πρόβλημα που προσπαθεί να λύσει είναι πώς θα εφαρμοσθεί η λύση την οποία το κόμμα του, ως αυθεντική έκφραση του λαού, θεωρεί προς το συμφέρον του λαού, όταν δεν υπάρχει η ανάλογη στήριξη από τον λαό. Ομως, μέσα στο πλαίσιο λειτουργίας του δημοκρατικού συστήματος, η μόνη απάντηση -τη δίνει άλλωστε και ο ί- διος- είναι με την ενίσχυση της λαϊκής υποστήριξης στον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή με ικανό ποσοστό ψήφων στις εκλογές, ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο μόνος δρόμος προς τα εκεί είναι ο δρόμος του εθνολαϊκισμού. Η αισθητή ενίσχυση, δηλαδή, της πατριωτικής ρητορικής. Εχω την ε- ντύπωση ότι ήδη κινείται προς την κατεύθυνση αυτή. Η επίσκεψή του την περασμένη Παρασκευή στο Αρχηγείο τακτικής Αεροπορίας στη Λάρισα αυτόν ακριβώς τον χαρακτήρα είχε. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Περί τεστοστερόνης Ακόμη και αν το όνομα του Ελιο ντι Ρούπο δεν σας λέει τίποτε - στο κάτω κάτω, δεν είναι παρά ο πρωθυπουργός του Βελγίου και δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει κάποιος το όνομα του εκάστοτε πρωθυπουργού του Βελγίου- η μορφή του σας είναι μάλλον γνωστή. Στις οικογενειακές φωτογραφίες των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, είναι ο κύριος με το μονίμως πλατύ χαμόγελο, το παπιγιόν και την πλούσια κόμη, σε κουπ των άγριων σέβεντις και πάντα βαμμένη σε μαύρο κορακί. Ο Ελιο ντι Ρούπο είναι αυτή τη στιγμή ο μόνος ανοικτά ομοφυλόφιλος αρχηγός κυβέρνησης στην Ευρώπη. «Βγήκε από το ντουλάπι», κατά την καθιερωμένη διατύπωση, το 1996, εξ αφορμής μιας δίκης, από την οποία στο τέλος αποδόθηκε στην κοινωνία καθαρός και, το κυριότερο, ελεύθερος να είναι ο εαυτός του χωρίς να υποκρίνεται. Αν θυμάμαι καλά, είχε κληθεί να καταθέσει ως μάρτυρας και, αφού τελείωσε, χρησιμοποίησε μια πλαϊνή είσοδο του δικαστικού μεγάρου για να φύγει, ώστε να γλιτώσει από την αγέλη των δημοσιογράφων και τα «μαρκούτσια» τους. (Φόρος τιμής στον Γεώργιο Ράλλη η λέξη «μαρκούτσι»...). Εκείνοι όμως αντελήφθησαν ότι πήγαινε να τους ξεφύγει και τον πήραν στο κυνήγι τρέχοντας και φωνάζοντας την ερώτηση: «Είστε ομοφυλόφιλος, κ. ντι Ρούπο;». Αυτός σταμάτησε να τρέχει, γύρισε προς το μέρος τους και, με απόλυτη ψυχραιμία, τους είπε: «Ναι. Και λοιπόν;». Ούτε έθιξε κανείς ποτέ ξανά το ζήτημα της σεξουαλικότητας του ντι Ρούπο, ούτε η αποκάλυψη τον εμπόδισε να πραγματοποιήσει τις φιλοδοξίες του. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα είχε γίνει πρωθυπουργός της χώρας του. Ας μη συγχέουμε, λοιπόν, τη γενετήσια συμπεριφορά του ατόμου με τον ανδρισμό, στη μεταφορική του έννοια. Ελπίζω να συμβάλει λιγάκι στον δημόσιο διάλογο το ότι θυμίζω την περίπτωση του ντι Ρούπο, διότι πολύς λόγος γίνεται τελευταία στην Βουλή των Ελλήνων περί τεστοστερόνης και ανδρισμού και μάλιστα από ορισμένους θεωρείται ύποπτος όποιος χρησιμοποιήσει την έκφραση «άντε καλέ», ενώ το ουρείν δημοσίως εκλαμβάνεται μάλλον ως περίτρανη απόδειξη ανδρισμού... Λαϊκή στάση πληρωμών Συχνά απορούμε πώς είναι δυνατόν ένα τμήμα της κοινωνίας, καθόλου ευκαταφρόνητο μάλιστα ως προς το μέγεθός του, να αδιαφορεί πλήρως για την ορθολογική θεώρηση της κρίσης και να εμμένει στη συναισθηματική προσέγγιση του ζητήματος, περιμένοντας ότι, μέσα από τη στείρα άρνηση και τον ηρωισμό της αυτοκαταστροφής, η λύση κάπως θα προκύψει. Αφού διευκρινίσω, για όσους τυχόν δεν το γνωρίζουν, ότι η ΟΛΜΕ εκπροσωπεί τους εκπαιδευτικούς της Μέσης Εκπαίδευσης, αυτούς δηλαδή που διδάσκουν τα παιδιά της εφηβικής ηλικίας και διαμορφώνουν τον τρόπο σκέψης των πολιτών του μέλλοντος, παραθέτω πρόσφατη ανακοίνωση της οργάνωσης. Η σύνδεση του περιεχομένου της με το ζήτημα που τίθεται παραπάνω γίνεται, νομίζω, εύκολα αντιληπτή: «Τα χαράτσια και οι φόροι που ε- πιβάλλονται από την κυβέρνηση και την τρόικα σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, σε συνδυασμό με την ανεργία, την περικοπή μισθών και συντάξεων, τις αυξήσεις στις τιμές κοινωνικών αγαθών, έ- χουν οδηγήσει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας όχι μόνο να μη μπορούν να πληρώσουν τους φόρους, αλλά να μην έχουν ούτε τα απαραίτητα για την επιβίωση. Αυτή η κατάσταση χρειάζεται να πάρει τέλος, πριν οδηγηθούμε σε ολοκληρωτική πείνα και εξαθλίωση. Στηρίζουμε την πρωτοβουλία συλλογικοτήτων για την ανακήρυξη του Απρίλη 2013 σε μήνα λαϊκής στάσης πληρωμών. Με αυτή την πρωτοβουλία επιδιώκεται να εκφραστεί η αντίθεση, η διαμαρτυρία, η διάθεση του λαού να μπει φρένο στα αντιλαϊκά μέτρα». Σημειωτέον ότι ο μεν πρόεδρος της ΟΛΜΕ Νίκος Παπαχρήστος είναι της Ν.Δ. (να τον χαίρεται!), ο δε γενικός γραμματέας Θεμιστοκλής Κοτσιφάκης του ΣΥΡΙΖΑ. Α- δυνατώ να φαντασθώ ποιο θα ήταν το περιεχόμενο της ανακοίνωσης αν ο ΣΥΡΙΖΑ επικρατούσε πλήρως στη διοίκηση της ΟΛΜΕ...

14 14-ELLADA_KATHI 4/6/13 12:05 AM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Kυβέρνηση σε τεντωμένο σχοινί Ευρύτερες αρρυθμίες στη σχέση των τριών κομμάτων Ο συμβιβασμός στην τελευταία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου Toυ Κ.Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Τραυματισμένη εξήλθε η κυβέρνηση συνεργασίας από τη σύσκεψη του πρωθυπουργού κ. Αντ. Σαμαρά με τους κ. Ευάγγ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη, την περασμένη Τετάρτη, παρότι, μέσω αμοιβαίων συμβιβασμών, οι εξελίξεις δεν οδηγήθηκαν σε μείζονα κυβερνητική κρίση, λίγες ώρες πριν από την έναρξη του νέου γύρου διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Πάντως, οι εύθραυστες ισορροπίες στην κυβέρνηση είναι και πάλι ορατές, όπως διεφάνη και με την κρίση που ανέκυψε την Παρασκευή το βράδυ με τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Αντ. Μανιτάκη. Ο κ. Σαμαράς, μέσω της σύσκεψης, πέτυχε δύο κρίσιμους στόχους: Πρώτον, έκαμψε τις αντιρρήσεις του κ. Φ. Κουβέλη, που εξαρχής επέμενε να μην εισπραχθεί το 2013 ο φόρος ακινήτων μέσω της ΔΕΗ. Εάν ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ είχε «εγκλωβίσει» την κυβέρνηση σε διαφορετική θέση, ο κίνδυνος σοβαρής εμπλοκής στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα ήταν ορατός. Δεύτερον, άφησε μετέωρο το αίτημα του κ. Βενιζέλου η σύσκεψη να προσλάβει ευρύτερο χαρακτήρα και να τεθούν επί τάπητος Σημείο τριβής η κινητικότητα των υπαλλήλων Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ ζητήματα όπως ο τρόπος λειτουργίας της κυβέρνησης και ο ανασχηματισμός. Υπό αυτό το πρίσμα, στη σύσκεψη επαναβεβαιώθηκε πως στον κυβερνητικό συνασπισμό τον «τόνο» τον δίνει τελικά ο πρωθυπουργός. Ομως, όπως προαναφέρθηκε, ο συμβιβασμός της περασμένης Τετάρτης δεν επετεύχθη χωρίς παράπλευρες απώλειες. Πρώτον, οι κ. Βενιζέλος και Κουβέλης διαμαρτυρήθηκαν έ- ντονα για «διαρροές» που αποδόθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου, σύμφωνα με τις οποίες σε περίπτωση αδιεξόδου ο κ. Σαμαράς θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές πως δεν έχει καμία σχέση με τα ανωτέρω σενάρια. Νωρίτερα, όμως, ο κ. Βενιζέλος φέρεται να είχε επισημάνει πως «η χώρα δεν οδηγείται αυτόματα σε εκλογές, αφού υπάρχει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών», υπονοώντας πως μπορεί από την παρούσα Βουλή να προκύψει και άλλο κυβερνητικό σχήμα. Πάντως, παρά τις τοποθετήσεις των κ. Βενιζέλου και Κουβέλη στη σύσκεψη, στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ σε κατ ιδίαν συζητήσεις τους αναγνωρίζουν πως η απειλή των πρόωρων ε- κλογών είναι ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια του Μεγάρου Μαξίμου, καθώς το πιθανότερο είναι, εάν στηθούν κάλπες, να επικρατήσει πλήρως ο «νέος διπολισμός» που θα ευνοεί τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερον, η σύσκεψη της περασμένης Τετάρτης σκιάστηκε από το έντονο «διάβημα» του κ. Φ. Κουβέλη προς τον κ. Γ. Στουρνάρα, με αφορμή non paper του υπουργείου Οικονομικών που επί της ουσίας αναιρούσε δηλώσεις του προέδρου της ΔΗΜΑΡ, ο οποίος είχε υποστηρίξει πως ο νέος φόρος για τα ακίνητα δεν είχε καμία σχέση με το EEΤΗΔΕ. Μάλιστα, συνεργάτες του κ. Κουβέλη αναγνωρίζουν πως πραγματικός αποδέκτης της δυσφορίας του προέδρου της ΔΗΜΑΡ ήταν το Μέγαρο Μαξίμου, σε συνεργασία με το οποίο συντάχθηκε το επίμαχο κείμενο. Μάλιστα, με την ιδέα να στραφεί κατά του κ. Στουρνάρα για το ίδιο «θέμα» φλέρταρε και ο κ. Ευάγγ. Βενιζέλος, αλλά τελικά έκανε δεκτές Οι διαρροές και οι συζητήσεις μεταξύ των αρχηγών για τα σενάρια των εκλογών εισηγήσεις συνεργατών του να το αποφύγει, ώστε να μην αποδυναμωθεί περαιτέρω ο υ- πουργός Οικονομικών ενόψει της διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Σε κάθε περίπτωση, τα όσα διημείφθησαν την περασμένη εβδομάδα, αντικατοπτρίζουν ευρύτερες αρρυθμίες στο τρίγωνο μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου, Ιπποκράτους και Αγίου Κωνσταντίνου. Συνεργάτες του κ. Σαμαρά δεν κρύβουν τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι ο κ. Βενιζέλος έχει ανακινήσει τρεις φορές το τελευταίο διάστημα ζήτημα ανασχηματισμού, παρά τις προφανείς παρενέργειες που προκαλούνται στο εν εξελίξει κυβερνητικό έργο. Παράλληλα, ενόχληση προκαλούν μονομερείς πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ που «υποκαθιστούν» την κυβέρνηση, όπως η πρόταση της Ιπποκράτους για την ανεργία. Αλλου τύπου, δε, αιτιάσεις διατυπώνονται κατά της ΔΗΜΑΡ. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως ο κ. Κουβέλης έ- σπευσε να ανεβάσει τους τόνους σε σχέση με την άμεση κατάργηση του ΕΕΤΗΔΕ, παραγνωρίζοντας την ανελαστική στάση της τρόικας και το ενδεχόμενο να απαιτηθεί από την κυβέρνηση η λήψη νέων εισπρακτικών μέτρων. Επίσης, όπως και στην Ιπποκράτους, αρνητικά Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ σχολιάζεται από το Μαξίμου η συνολικά αμφίσημη στάση της ΔΗΜΑΡ συνολικά έναντι σειράς νομοθετικών πρωτοβουλιών, αφού υ- πονομεύεται η εικόνα της κυβερνητικής σταθερότητας, εντός, αλλά και εκτός της χώρας. Ομως, «βέλη» εκτοξεύονται και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ κατά του Μεγάρου Μαξίμου. Πέραν της κριτικής που ασκείται σε συγκεκριμένους υπουργούς για μεγάλες καθυστερήσεις, επισημαίνεται πως η Ν.Δ. κινείται συχνά ως μονοκομματική κυβέρνηση, αιφνιδιάζοντας τους άλλους δύο ε- ταίρους. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα α- ναφέρεται η σπουδή με την οποία ο κ. Στουρνάρας τάχθηκε υπέρ της διατήρησης του Ε- ΕΤΗΔΕ και το 2013, αλλά και πολλές τροπολογίες που κατατίθενται στη Βουλή χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση. Επίσης, κριτική ασκείται γιατί η κυβέρνηση αδυνατεί να ανοίξει άλλα «μέτωπα» σε θετική κατεύθυνση, με αποτέλεσμα η πολιτική αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ να περιορίζεται στο πεδίο της οικονομίας, που εκ των πραγμάτων είναι προνομιακό για την αξιωματική αντιπολίτευση, λόγω της πίεσης που ασκείται στα νοικοκυριά εξαιτίας των μέτρων. Επανασχεδιασμός της στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ Σε θρυαλλίδα εκρηκτικών καταστάσεων, όχι περιοριστικά στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας, αλλά κυρίως στη συνοχή του κυβερνητικού σχήματος απειλεί να μετατραπεί το πρόγραμμα κινητικότητας των υπαλλήλων στο Δημόσιο. Το ζήτημα παρέμενε ανοικτό, με την τρόικα να αμφισβητεί ευθέως το επικαιροποιημένο σχέδιο που απέστειλε ο υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντ. Μανιτάκης και να εγείρει απαιτήσεις για συγκεκριμένο αριθμό απολύσεων έως το τέλος του Το ζήτημα επρόκειτο να κυριαρχήσει στην προγραμματισμένη για σήμερα το πρωί συνάντηση του πρωθυπουργού με την τρόικα, ο οποίος διαπιστώνει πως η κινητικότητα εξελίσσεται σε αγκάθι στα πλευρά της τρικομματικής κυβέρνησης. Αλλωστε, μετά την κρίση για το ειδικό τέλος ακινήτων, ενδεχόμενη κυβερνητική συμφωνία για οριζόντιες απολύσεις είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει ισχυρούς κλυδωνισμούς στο κυβερνητικό σκάφος, εξωθώντας στα όρια τη ΔΗΜΑΡ του κ. Φ. Κουβέλη. Οι προσεισμοί καταγράφηκαν ήδη, από το βράδυ της Παρασκευής, μέσω ενός σκληρού πολέμου «διαρροών» μεταξύ των υπουργείων Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Αιτία αποτέλεσε η «διαρροή» πληροφοριών, σύμφωνα με την οποία βασικός λόγος εμπλοκής είναι η άρνηση του κ. Μανιτάκη να παράσχει συγκεκριμένα δεδομένα για αποχωρήσεις δημοσίων υπαλλήλων. Αλλά κυρίως, η τοποθέτηση κορυφαίου παράγοντα του υπουργείου Οικονομικών για την απουσία Μανιτάκη από τις κυβερνητικές συσκέψεις και τις συναντήσεις με την τρόικα, ότι είναι «ο Γ. Στουρνάρας που εκπροσωπεί την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση». Η τοποθέτηση αυτή, που συνεργάτες του κ. Μανιτάκη απέδωσαν απευθείας στον κ. Γ. Στουρνάρα, προκάλεσε την οργή του υ- πουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ο οποίος είδε πίσω από αυτή προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών και, τελικά, του Μαξίμου να τον εξωθήσουν σε Αγκάθι στις σχέσεις των τριών εταίρων Ο βασικός λόγος εμπλοκής και η άρνηση του κ. Μανιτάκη παραίτηση ή στο περιθώριο. Διόλου τυχαία, λοιπόν, ο ίδιος εμφανίστηκε αρνητικός να υπογράψει ό,τι ζητά η τρόικα (σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες η απαίτηση της τρόικας ανέρχεται σε αποχωρήσεις, κάποιες εκ των οποίων άμεσα ενώ συνεργάτες του, σε επικοινωνία με την «Κ», δεν απέκλειαν ακόμη και το ενδεχόμενο παραίτησής του. «Αν το πρόβλημα για την εκταμίευση της δόσης των 8 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα είναι το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ο Αντώνης Μανιτάκης δεν έχει καμία αντίρρηση να παραδώσει το υπουργείο στον κ. Γ. Στουρνάρα για να υπογράφει εκείνος ό,τι ζητάει η τρόικα» ήταν το δηλητηριώδες σχόλιο ανώτατου στελέχους του υπ. Διοικ. Μεταρρύθμισης προς την «Καθημερινή». Στα χέρια του Σαμαρά Είναι, ωστόσο, σαφές ότι δεν πρόκειται για αντιπαράθεση δύο προσώπων στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Ειδικά, μάλιστα, αν ισχύουν -έστω και εν μέρει- οι απαιτήσεις της τρόικας για αποχωρήσεις άμεσα, άλλες τους προσεχείς μήνες και επιπλέον απολύσεις το 2014, πρόκειται για ζήτημα που δοκιμάζει την ίδια την κυβερνητική συνοχή και τις αντοχές των κομμάτων της συμπολίτευσης. Ενδεχομένως, δε, να επιβεβαιώνει όσα διεμήνυε σε στενούς του συνεργάτες ο ίδιος ο κ. Μανιτάκης ότι, δηλαδή, «εάν επρόκειτο μόνον για αποχωρήσεις θα υπέγραφα αύριο». Το Μέγαρο Μαξίμου επιχείρησε, ήδη από το βράδυ της Παρασκευής, να αποκλιμακώσει την ένταση μεταξύ των κ. Στουρνάρα και Μανιτάκη ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, συνεργάτες του πρωθυπουργού είχαν τηλεφωνική επικοινωνία με στελέχη της ΔΗΜΑΡ, ενδεχομένως και με τον ίδιο τον υπουργό Διοικ. Μεταρρύθμισης, διαβεβαιώνοντας ότι δεν τίθεται ζήτημα εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του. Παράλληλα, το πρωί του Σαββάτου ο κ. Μανιτάκης επρόκειτο να έχει συνάντηση με τον πρόεδρο της ΔΗΜΑΡ κ. Φώτη Κουβέλη, ο οποίος έχει ταχθεί κατά των απολύσεων δημοσίων υπαλλήλων, πλην «επιόρκων». Η διαχείριση του μετώπου περνά, πλέον, στα χέρια του ίδιου του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει ταχθεί εναντίον των μαζικών και οριζόντιων αποχωρήσεων δημοσίων υ- παλλήλων. Πλέον, καλείται να βρει σημείο ισορροπίας μεταξύ της επιδίωξης για ταχεία συμφωνία με την τρόικα, ώστε η Ελλάδα να μην μπει, μετά την Κύπρο, στο κάδρο της κρίσης, και της ανάγκης διασφάλισης της, εύθραυστης, κυβερνητικής συνοχής. EUROKINISSI Συμβιβασμός με παράπλευρες απώλειες για την κυβέρνηση συνεργασίας από τη σύσκεψη του πρωθυπουργού κ. Αντ. Σαμαρά με τους κ. Ευάγγ. Βενιζέλο και Φ. Κουβέλη, την περασμένη Τετάρτη. Δυσπιστία ΔΗΜΑΡ σε Μαξίμου Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ «Κάθε φορά που εφεξής θα γίνεται σύσκεψη των τριών πολιτικών αρχηγών, θα απαιτήσουμε να συντάσσεται επιτόπου και παρουσία όλων κοινό ανακοινωθέν, προκειμένου καθείς να αναλαμβάνει τις ευθύνες του». Η φράση στενότατου συνεργάτη του κ. Φώτη Κουβέλη είναι ε- πιβεβαιωτική της μεγάλης δυσπιστίας που υπάρχει πλέον στη ΔΗ- ΜΑΡ για τον τρόπο που λειτουργεί το Μαξίμου, αλλά και το υπουργείο Οικονομικών. Δυσπιστία που «επανέκαμψε» την Τετάρτη όταν λίγα λεπτά μετά τη δημόσια διαβεβαίωση του κ. Φώτη Κουβέλη, ότι το ειδικό έκτακτο τέλος θα αντικατασταθεί από ένα νέο, ενιαίο και δικαιότερο φόρο για τα ακίνητα, ο κ. Γ. Στουρνάρας διεμήνυε στον Τύπο ότι τίποτα απ όσα ισχυρίζεται η ΔΗΜΑΡ δεν ισχύει, υπονοώντας, μάλιστα, ότι η μόνη ουσιαστική αλλαγή για το 2013 θα είναι η μετονομασία του ΕΕΤΗΔΕ σε άλλο... αρτικόλεκτο για προφανείς επικοινωνιακούς λόγους. Ο δυσάρεστος αιφνιδιασμός των στελεχών της Αγίου Κωνσταντίνου από τη συγκεκριμένη εξέλιξη ήταν εμφανής, καίτοι επιχειρούσαν να τον κρύψουν. Κάποιοι μάλιστα ε- κτιμούσαν ότι ο υπουργός Οικονομικών δεν «άδειασε» ούτε από α- πειρία ούτε τυχαία τον κ. Κουβέλη. Υποστήριζαν, δηλαδή, ότι τούτο έ- REUTERS Το παρασκήνιο για την αντικατάσταση του φόρου στα ακίνητα και οι αιχμές κατά του πρωθυπουργού γινε σε πλήρη συμφωνία με τον κ. Σαμαρά, πιθανώς ως αντίδραση του πρωθυπουργού στο γεγονός ότι η ΔΗΜΑΡ εμφανίστηκε για μια ακόμη φορά στον Τύπο ως εκπροσωπούσα τους οικονομικά ασθενέστερους πολίτες, εν αντιθέσει με τη Ν.Δ. στην οποία εκ νέου καταλογίστηκε ότι δεν διαπραγματεύεται καν με την τρόικα, ικανοποιώντας στο α- κέραιο τις επιταγές της. Αλλά, όπως έλεγαν στελέχη της ΔΗΜΑΡ, ακόμη αν ισχύει αυτή η εκδοχή, η αντιμετώπιση της ΔΗΜΑΡ από το Μαξίμου είναι καθόλα άδικη. Διότι, όπως τόνιζαν, ο κ. Σαμαράς είναι που πρότεινε τη σύσταση ειδικής επιτροπής για την αντικατάσταση του φόρου στα ακίνητα (με τη συμμετοχή των κ. Στουρνάρα, Σαχινίδη και Χατζησωκράτη) και επομένως εκείνος είναι πρωτίστως που θα πρέπει να «απολογηθεί» αν τελικώς η τρόικα απορρίψει την κατάργηση του ΕΕΤΗΔΕ. Αυτός ήταν και ο λόγος, άλλωστε, που ο κ. Κουβέλης έσπευσε την ε- πομένη της συνάντησης των αρχηγών να επαναλάβει δημοσίως όσα κατά τη δική του εκδοχή συμφωνήθηκαν. Δηλαδή ότι ο νέος φόρος θα έχει σαφώς δικαιότερο χαρακτήρα καθώς θα διαμορφώνεται με συντελεστές αναλόγως της αντικειμενικής αξίας κάθε ακινήτου, αλλά και ότι θα αποσυνδεθεί κατ ουσίαν από την ΔΕΗ. Δηλαδή ότι θα μπορεί κάθε ι- διοκτήτης, ήδη από το 2013, να τον διακανονίσει και στην εφορία του. Η υπενθύμιση της συμφωνίας και την Παρασκευή από τον εκπρόσωπο της ΔΗΜΑΡ κ. Α. Παπαδόπουλο δεν έγινε τυχαία. Εμφανής στόχος του κ. Κουβέλη είναι να καταλογιστεί στον κ. Στουρνάρα -και μέσω αυτού στον πρωθυπουργό- τυχόν αποτυχία της κυβέρνησης να αποσπάσει από την τρόικα όσα συμφωνήθηκαν την Τετάρτη. Πόσω μάλλον όταν στη ΔΗΜΑΡ πληροφορήθηκαν ότι ο κ. Στουρνάρας στην πρώτη συνάντησή του με την τρόικα την Πέμπτη δεν πήγε με την πρόταση των αρχηγών, αλλά με μια παραλλαγή της που καμία σχέση δεν είχε με την αντικατάσταση του ΕΕΤΗΔΕ, αλλά με απλή μετονομασία του. Κατόπιν τούτων είναι προφανές ότι το κυβερνητικό ρήγμα που δημιουργήθηκε τις προηγούμενες η- μέρες παραμένει ανοιχτό, όπως άλλωστε και το ουσιαστικό έλλειμμα εμπιστοσύνης που, ως φαίνεται, υ- πάρχει πια μεταξύ των κ. Σαμαρά και Κουβέλη. AFP Συνθήκες αναμονής και ανάγκης για επανασχεδιασμό της βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ δημιουργεί η de facto άρνηση του κ. Α. Σαμαρά να δεχθεί έστω και τη συζήτηση για ανασχηματισμό σε τούτη τη φάση. Ο ίδιος ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος παραμένει πεπεισμένος ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που ακολουθούν εντός του επόμενου διμήνου και θα επιδιώξει να θέσει το ζήτημα του ανασχηματισμού εκ νέου στον πρωθυπουργό, σε ευθετότερο χρόνο. Την ίδια στιγμή ο κ. Βενιζέλος θα πρέπει να ισορροπήσει και στο εσωτερικό του κόμματος όπου, παρά τις οργανωτικές αδυναμίες, εξακολουθούν να υφίστανται πιέσεις για τον τρόπο συμμετοχής του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση αλλά και την τακτική του κόμματος σε μείζονα ζητήματα. Αν και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δήλωσε ότι ο ανασχηματισμός αποτελεί τυπικό δικαίωμα του πρωθυπουργού, στην Ιπποκράτους υφίσταται μια πολύ σαφής άποψη για τους «αδύναμους κρίκους» του κυβερνητικού σχήματος. Προβληματισμός για τον τρόπο συμμετοχής του στο κυβερνητικό σχήμα και την τακτική του σε μείζονα θέματα Συγκεκριμένα, θεωρούν τα υπουργεία Ανάπτυξης και Εσωτερικών παραδείγματα αποτυχίας στην υλοποίηση των πολιτικών που απαιτούνται. Πρόκειται, προφανώς, για σαφείς αιχμές εναντίον των κ. Κ. Χατζηδάκη και Ευρ. Στυλιανίδη. Αρκετοί στο εσωτερικό του κόμματος και δη στο Πολιτικό Συμβούλιο, όπως ο κ. Μιχ. Καρχιμάκης, θέτουν επιτακτικά ζητήματα όχι μόνο για τους δύο παραπάνω υπουργούς, αλλά για σχεδόν το σύνολο του σχήματος, επιδιώκοντας την απαγκίστρωση του ΠΑΣΟΚ από την κυβέρνηση. Η συγκεκριμένη άποψη παραμένει, σε κάθε περίπτωση, μειοψηφική. Ο κ. Βενιζέλος ξεκαθάρισε, επίσης, την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει στην κυβέρνηση ως αντιπρόεδρος, με μια ιδιαιτέρως επιθετική δήλωση. Διέψευσε, έτσι, σενάρια τα οποία διακινήθηκαν κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, ορισμένες φορές από τα «υψηλά κλιμάκια» της Ιπποκράτους. Κατά μία εκδοχή, ο κ. Βενιζέλος δεν είχε απορρίψει εξ αρχής το ενδεχόμενο να συμμετάσχει ως αντιπρόεδρος. Βασική του ένσταση παρέμενε η αρνητική στάση του κ. Φ. Κουβέλη επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Σύμφωνα με όσους ενστερνίζονται αυτήν την εκδοχή, ο κ. Βενιζέλος αποφάσισε να μη ζητήσει την αντιπροεδρία της κυβέρνησης, λόγω των ισχυρών ενδοκομματικών πιέσεων οι οποίες προέρχονταν κυρίως από παλαιότερα στελέχη, όπως οι κ.κ. Κ. Σκανδαλίδης, Φώφη Γεννηματά, Μιχ. Καρχιμάκης και Τόνια Αντωνίου. Η επικαιροποίηση Αντιθέτως, στο εσωτερικό του Πολιτικού Συμβουλίου φαίνεται να προξενεί μια κάποια σύμπνοια η ανάγκη για επικαιροποίηση της Προγραμματικής Συμφωνίας. Με τον πλέον επιτακτικό τρόπο, η επικαιροποίηση ζητείται από τον κ. Σκανδαλίδη, ο οποίος επισημαίνει σε κάθε συνεδρίαση του εκτελεστικού οργάνου, ότι το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να γίνει έρμαιο των πρωτοβουλιών του κ. Σαμαρά αν δεν τεθούν κάποιες σαφείς «κόκκινες γραμμές», πέρα από τις οποίες το κόμμα δεν θα κινείται. Ο κ. Βενιζέλος ατενίζει με ιδιαίτερο προβληματισμό το ερχόμενο δίμηνο. Στην Ιπποκράτους γνωρίζουν, βεβαίως, ότι αμέσως μετά τη διευθέτηση των σημερινών εκκρεμοτήτων έναντι της τρόικας, ακολουθεί η επίσκεψη του Ιουνίου, όταν θα πρέπει να τεθούν εκ νέου αιχμηρά ζητήματα. Ως ενδεικτικό παράδειγμα αναφέρονται οι περαιτέρω αλλαγές στο ασφαλιστικό διαφόρων κατηγοριών επαγγελματιών (γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί μηχανικοί κ.ά.), κυρίως διά της αύξησης των εισφορών τους. Επί των θεμάτων τα οποία αναμένεται να απασχολήσουν τη σημερινή κυβέρνηση, ο νέος γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, Ν. Ανδρουλάκης, έχει συστήσει ομάδες εργασίας οι οποίες αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν και να εξειδικεύσουν προτάσεις του κόμματος ως εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές από την τρόικα. Η πορεία του ΠΑΣΟΚ φαίνεται προδιαγεγραμμένη για προσωπικότητες που έχουν αποστασιοποιηθεί συνειδητά από το κόμμα. Κάποιοι εκτιμούν ότι το ΠΑΣΟΚ, παρά τα χαμηλά ποσοστά του, εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται από τους πολίτες ως ένας βαθιά «καθεστωτικός» σχηματισμός και, εξ αυτού, ανίκανο να αποτελέσει λύση.

15 KEFALES 7-4_KATHI 4/5/13 11:18 PM Page 15 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ποσό 40 εκατ. στον Σμπώκο και άλλα 20 χέρι με χέρι Νέα στοιχεία για τις μίζες Τσοχατζόπουλου, σύμφωνα με το βούλευμα του Συμβ. Εφετών Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ Εκατομμύρια ευρώ, «άγνωστα» έως πρότινος, εντοπίστηκαν από τις έ- ρευνες για τις μίζες των εξοπλιστικών προγραμμάτων, επιβαρύνοντας περαιτέρω τη θέση του πρώην υπουργού Ακη Τσοχατζόπουλου, ο οποίος αναμένεται να καθίσει στο εδώλιο με συγγενικά του πρόσωπα και (πρώην) στενούς του συνεργάτες στις 22 Α- πριλίου. Εκτός από τα δεκάδες εμβάσματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς που αποκαλύφθηκαν από τις δικαστικές έρευνες στο πλαίσιο της διακίνησης του «μαύρου» πολιτικού χρήματος, προέκυψαν και μεγάλα χρηματικά ποσά που δόθηκαν «χέρι με χέρι» ή διακινήθηκαν με βαλίτσες. Οπως προκύπτει από το πολυσέλιδο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών, που παρέπεμψε τον πρώην υπουργό σε δίκη δρομολογώντας την τελική φάση της δικαστικής διαδικασίας, ο Ακης Τσοχατζόπουλος έδωσε στον άλλοτε στενό συνεργάτη του και πανίσχυρο γενικό γραμματέα του υ- πουργείου Εθνικής Αμυνας, Ιω. Σμπώκο, που σήμερα είναι προφυλακισμένος, ποσό 40 εκατ. ευρώ προκειμένου να διαχειριστεί για λογαριασμό του τα χρήματα αυτά και με συμφωνία η προσδοκώμενη απόδοση να φθάσει τα 80 εκατ. ευρώ! Παράλληλα, σύμφωνα με τις έρευνες της Δικαιοσύνης, περί τα 20 εκατ. ευρώ διακινήθηκαν «χέρι με χέρι»! Το τεράστιο χρηματικό ποσό των 40 εκατ. ευρώ, το οποίο εντοπίστηκε από τις δικαστικές έρευνες και επιβεβαιώθηκε από τις δεκάδες χειρόγραφες σημειώσεις που βρέθηκαν στο προσωπικό αρχείο του Ακη Τσοχατζόπουλου, αποτελεί, όπως εκτιμούν οι δικαστές, «μέρος της παράνομης περιουσίας που απέκτησε ο πρώην υπουργός εκ της δωροδοκίας», ενώ οι δικαστικές έρευνες δεν κατάφεραν να αποκαλύψουν πού βρίσκονται σήμερα τα χρήματα αυτά. Αλλωστε, από τον πακτωλό χρημάτων που διακινήθηκαν στο παρασκήνιο δύο μόνον εξοπλιστικών προγραμμάτων, για τα υποβρύχια και την αγορά των ρωσικών πυραύλων, μόνον ένα μέρος έχει πλήρως εντοπιστεί από τις δικαστικές έρευνες, ενώ ακόμη και στο βούλευμα του Συμβουλίου Ε- φετών δεκάδες είναι οι αναφορές για μεγάλα χρηματικά ποσά η ροή των οποίων εντοπίζεται, στη συνέχεια ό- μως τα ίχνη τους χάνονται, για να καταλήξουν, όπως αναφέρουν επί λέξει οι δικαστές, «στην αφάνεια». Από το 1999 Τα ποσά που εντοπίστηκαν από τον ανακριτή που χειρίστηκε τις έ- ρευνες κ. Γαβριήλ Μαλή έχουν ως α- ποδέκτη τον Ακη Τσοχατζόπουλο και η καταβολή τους ξεκινάει από το 1999 και φθάνει ώς το 2005! Πρόκειται για χρηματικές καταβολές, όπως αποκαλυπτικά περιγράφονται στο βούλευμα παραπομπής του Ολα τα αποκαλυπτικά ευρήματα από τις έρευνες, ενόψει της μεγάλης δίκης του πρώην υπουργού για πρωτοφανή πολιτική διαφθορά πρώην υπουργού σε δίκη, με αφετηρία το 1999, όταν δόθηκαν δολάρια αρχικά, ενώ την ίδια χρονιά ε- ντοπίστηκε και δεύτερη καταβολή ύψους δολαρίων! Την επόμενη χρονιά, το 2000, υ- πήρξε μία ακόμα καταβολή χρημάτων ύψους δολαρίων, για να κλιμακωθούν οι μίζες έως το 2005 με διάφορα ποσά, φθάνοντας συνολικά περίπου τα 20 εκατ. ευρώ! Η τελική κατάληξη των χρημάτων αυτών παραμένει μέχρι σήμερα ά- γνωστη, καθώς οι δικαστικές έρευνες δεν κατόρθωσαν να αποκαλύψουν αν οι μίζες εκατομμυρίων χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά ακίνητης περιουσίας από τον πρώην υπουργό ή συγγενικά του πρόσωπα ή αν δόθηκαν σε τρίτους ή αν υπάρχουν σε λογαριασμούς εταιρειών «πλυντηρίων» που δεν έχουν ακόμη ε- ντοπιστεί από την ανάκριση. Μοναδική περίπτωση Πάντως, το γεγονός ότι διακινήθηκαν αποδεδειγμένα εκατομμύρια ευρώ «μαύρου» πολιτικού χρήματος, όπως προκύπτει από τα αδιάσειστα στοιχεία των δικαστικών ερευνών, καθιστά την υπόθεση Τσοχατζόπουλου μοναδική, όπως εκτιμούν δικαστικές πηγές, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στο πεδίο της πολιτικής διαφθοράς. Εκτός από τον πακτωλό χρημάτων που έφερε στο φως η έρευνα των δικαστικών αρχών, όπως προκύπτει από το βούλευμα παραπομπής, ο Ακης Τσοχατζόπουλος διέθετε πλην των ακινήτων στην Αθήνα που έχουν ήδη δεσμευθεί και μεγάλης αξίας ακίνητα στη Θεσσαλονίκη, αγορασμένα και αυτά από τις μίζες των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Είναι ακίνητα που βρίσκονται στην οδό Τσιμισκή 41, στην οδό Καλαποθαράκη 7-9 και Κομνηνών γωνία, διαμερίσματα και επαγγελματικές στέγες εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων. Και τα ακίνητα αυτά, όπως και πολλά στην Αθήνα, μεταξύ των οποίων και το ακίνητο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, έχουν ήδη δεσμευθεί από τις δικαστικές αρχές. Δεσμεύσεις ακινήτων και χρημάτων Με δεσμεύσεις δεκάδων α- κινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ανήκουν στην ιδιοκτησία του Ακη Τσοχατζόπουλου και συγγενικών του προσώπων, αλλά και χρημάτων που εντοπίστηκαν από τις έρευνες σε προσωπικούς λογαριασμούς, η Δικαιοσύνη επιχειρεί να κατοχυρώσει υπέρ του Δημοσίου μέρος των χρημάτων από τις μίζες, ύψους εκατομμυρίων ευρώ, που διακινήθηκαν στο πλαίσιο συγκεκριμένων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Οι ανακριτές κ. Γαβριήλ Μαλής και Ιω. Σταυρόπουλος, που χειρίστηκαν τις δύσκολες έρευνες για την αποκάλυψη της πρωτοφανούς υ- πόθεσης πολιτικής διαφθοράς, έχουν με τη συνδρομή ειδικού πραγματογνώμονα συντάξει έκθεση για τα ακίνητα ιδιοκτησίας της οικογένειας Τσοχατζόπουλου που έχουν προσωρινά δεσμευθεί, ενώ δεσμεύσεις έχουν γίνει και σε προσωπικούς λογαριασμούς. Τα ακίνητα είναι 23 συνολικά, πολλά από τα οποία μεγάλης αξίας, όπως εκείνο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου αλλά και το ακίνητο στο Ψυχικό που ανήκει στην πρώην σύζυγο του Ακη Τσοχατζόπουλου, Γκούντρουν, ενώ ε- ντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στους προσωπικούς λογαριασμούς του πρώην υ- πουργού βρέθηκαν «λίγα» χρήματα. Συγκεκριμένα, σε λογαριασμούς του Ακη Τσοχατζόπουλου βρέθηκαν μόνον ευρώ, ενώ σε λογαριασμούς της συζύγου του Βασιλικής Σταμάτη ποσό ευρώ σε προθεσμιακή κατάθεση. Τα πολλά εκατ. ευρώ εντοπίστηκαν σε εταιρείες πλυντήρια ή δαπανήθηκαν για απόκτηση α- κινήτων ανά την επικράτεια από τον ίδιο η πρόσωπα του οικογενειακού του περιβάλλοντος.

16 16-ELLADA_KATHI 4/5/13 11:37 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Δεν θέλουμε να ανατραπούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις Είμαστε όλοι θύματα στερεοτύπων, δηλώνει στην «Κ» ο Φρανς Τίμερμανς Συνέντευξη στον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΕΛΛΙΣ Η Γερμανία και τα άλλα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά αρχίζουν να κατανοούν ότι η κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με λιτότητα, αλλά ανησυχούν ότι εάν υπάρξει χαλάρωση, οι ηγέτες των χωρών του Νότου, υπό την πίεση των λαών τους, ίσως παρασυρθούν και σταματήσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Ολλανδός υπουργός Ε- ξωτερικών, Φρανς Τίμερμανς, ο ο- ποίος υπογραμμίζει την ανάγκη να ανατραπούν τα αρνητικά στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ Βορρά και Νότου. Επισημαίνει ότι η Ολλανδία στηρίζει την Ελλάδα με την παροχή σημαντικών δανείων και εγγυήσεων που είναι «εξαιρετικά αντιδημοφιλή» στην κοινή γνώμη της χώρας, αλλά το πράττει γιατί πιστεύει στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Ο κ. Τίμερμανς υπεραμύνεται του ρόλου του Ολλανδού προέδρου του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, αν και αναγνωρίζει ότι ήταν σφάλμα η πρώτη απόφαση για την Κύπρο, Στην Ολλανδία, τα δάνεια προς την Ελλάδα είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλή. Παρά ταύτα, εμείς, ως πολιτικοί, έχουμε αποφασίσει να τα δώσουμε και αυτό είναι μια σαφής ένδειξη αλληλεγγύης η οποία προέβλεπε «κούρεμα» και των καταθέσεων κάτω των εκατό χιλιάδων ευρώ. Χαρακτηρίζει άδικες τις επιθέσεις κατά της Αγκελα Μερκελ, για την οποία σημειώνει ότι δεν επιθυμεί μια «γερμανική Ευρώπη», αλλά μια «ευρωπαϊκή Γερμανία» και χειρίζεται την κρίση με πολύ υπεύθυνο τρόπο. Τέλος, μιλάει για την «ενεργειακή επανάσταση» που δημιουργεί το αέριο από σχιστόλιθο και αναφέρεται στις προοπτικές ε- πενδύσεων του ολλανδικού ενεργειακού κολοσσού Shell στην Τουρκία, αλλά και στην Ελλάδα και την Κύπρο. Υπάρχει η αίσθηση ότι η Γερμανία και η Ολλανδία είναι πολύ αυστηρές με την Ελλάδα. Είμαστε και οι δύο πλευρές θύματα στερεοτύπων που έχουν δημιουργηθεί και τα οποία πρέπει να ξεπεράσουμε. Στον Βορρά, πολλοί πιστεύουν ότι οι Ελληνες δεν δουλεύουν και προτιμούν να συνταξιοδοτούνται νωρίς και αυτό, δυστυχώς, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης στην πολιτική σκηνή των χωρών μας. Υπάρχει έλλειψη κατανόησης για τις κακουχίες των Ελλήνων, αλλά και για το κατά πόσον ο ελληνικός λαός είναι πρόθυμος να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Από την άλλη, εσείς θεωρείτε ότι εμείς στον Βορρά δεν είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε με την Ελλαδα την κοινή μας μοίρα και δεν επιδεικνύουμε αλληλεγγύη. Και τα δύο στερεότυπα είναι λάθος. Πολλοί Ελληνες δεν δείχνουν να κατανοούν τον βαθμό στήριξης και αλληλεγγύης που τους προσφέρουν οι χώρες του Βορρά. Θεωρούν τις πολιτικές που επιβάλλουν οι χώρες του Βορρά «σκληρές» και «τιμωρητικές». Μπορεί κάποιος να μας περιγράφει ως «σκληρούς», αλλά πρόκειται για αβάσιμη και διαστρεβλωτική άποψη, καθώς αγνοεί τα σημαντικά δάνεια και τις εγγυήσεις που δίνονται στην Ελλάδα με σημαντικό πολιτικό κόστος στις χώρες μας. Οφείλω να σας πω ότι στην Ολλανδία, τα δάνεια αυτά είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλή. Οι λαϊκιστές στη χώρα μου λένε στον κόσμο: «Ξέρετε γιατί έχουμε περικοπές στην Υγεία; Διότι τα χρήματά μας πηγαίνουν στους Ελληνες». Παρά ταύτα, εμείς, ως πολιτικοί, έχουμε αποφασίσει να τα δώσουμε και αυτό είναι μια σαφής ένδειξη αλληλεγγύης. Δεν ζητάω να μας πείτε ευχαριστώ. Το πράττουμε για το συμφέρον της Ευρώπης, αλλά και για το δικό μας, καθώς επιθυμούμε τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Εφόσον γίνεται αυτή η επανεξέταση, δεν είναι καιρός για μια περισσότερο επεκτατική πολιτική; Μένει να φανεί αν υπάρχουν πλέον χώρες που δύνανται να το πράξουν αυτό. Οι Γερμανοί έχουν ανταποκριθεί αυξάνοντας τους μισθούς. Από την άλλη, αν αποφασίσουμε να περιορίσουμε τη λιτότητα και να ακολουθήσουμε περισότερο επεκτατική πολιτική, τι διαβεβαιώσεις υπάρχουν ότι στις χώρες της Νότιας Ευρώπης οι πολιτικοί, που δέχονται ασφυκτικές πιέσεις από τους λαούς τους, δεν θα παρασυρθούν να σταματήσουν τις μεταρρυθμίσεις; Αυτό είναι το πιο καθοριστικό σημείο. Να μην ανατραπούν οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες, ειλικρινά, ήταν αναγκαίες ακόμη και πριν από την κρίση, που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΖΑΡΤΖΗ «Μπορεί κάποιος να μας περιγράφει ως σκληρούς, αλλά πρόκειται για αβάσιμη και διαστρεβλωτική άποψη», υποστηρίζει στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας Φρανς Τίμερμανς, «καθώς αγνοεί τα σημαντικά δάνεια και τις εγγυήσεις που δίνονται στην Ελλάδα με σημαντικό πολιτικό κόστος στις χώρες μας». Το αέριο από σχιστόλιθο Να πάμε στην ενεργειακή διάσταση. Ενδιαφέρεται η Shell να επενδύσει στην Ελλάδα και στην Κύπρο, πέρα α- πό την Τουρκία; Δεν θα σας μιλήσω εκ μέρους της Shell. Αυτή αποφασίζει. Είναι σαφές πως βρίσκεται σε εξέλιξη μια ενεργειακή επανάσταση. Το ζήτημα του αερίου από σχιστόλιθο έχει κάνει τους πάντες λίγο νευρικούς, ενώ έχει αλλάξει, και θα συνεχίσει να το κάνει, τις παγκόσμιες σχέσεις. Ποιος θα φανταζόταν πριν από πέντε ή δέκα χρόνια ότι οι ΗΠΑ θα εξελίσσονταν σε σημαντικό εξαγωγέα αερίου; Αυτό θα επηρεάσει τη Μέση Ανατολή, όπως και ολόκληρη τη διεθνή αγορά ενέργειας. Οι επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα α- νέρχονται σε πολλά δισεκατομμύρια και τώρα όλοι οι σημαντικοί παίκτες στον ενεργειακό τομέα προσπαθούν να ζυγίσουν τα οφέλη και τις προοπτικές τους μετά τις ανακαλύψεις τόσο μεγάλων ποσοτήτων αερίου. Οντως, υπάρχει ενδιαφέρον στην περιοχή αυτή από μεγάλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης και της Shell, αλλά δεν μπορώ να γνωρίζω τις συγκεκριμένες αποφάσεις που θα λάβουν σχετικά με το αέριο από σχιστόλιθο. Στην Τουρκία, πιθανώς να κάνουν έρευνες για να ε- πενδύσουν σε αυτό. Από την αλλη, στη Μεσόγειο υπάρχει ακόμη και φυσικό αέριο κοντά στην Κύπρο, ίσως και στην Ελλάδα, και μεγάλες εταιρείες θα εξετάσουν εάν υπάρχουν προοπτικές εκεί. Η Κύπρος και το «κούρεμα» Πόσο αποτελεσματικό θεωρείτε τον ρόλο της ολλανδικής προεδρίας του Eurogroup στη διάρκεια των τελευταίων μηνών; Η προεδρία του Eurogroup δεν ή- ταν μια θέση που αναζητήσαμε ούτε που διεκδικήσαμε. Ζητήθηκε από τον Γερούν Ντάισελμπλουμ να ηγηθεί και η χώρα μου ανταποκρίθηκε στην πρόκληση. Eχουμε αναλάβει μια σημαντική ευθύνη και ο κ. Ντάισελμπλουμ φέρνει αποτελεσματικά εις πέρας τον ρόλο του αντικειμενικού μεσολαβητή και επιτελεί άριστο έργο. Εχει επικριθεί ως άπειρος σε μια πολύ ευαίσθητη χρονική συγκυρία, όπου ελήφθησαν καθοριστικές α- ποφάσεις. Είναι αλήθεια ότι δεν ήταν υπουργός Οικονομικών πολύ καιρό. Δεν νομίζω ότι αυτό αποτελεί κριτική. Είναι απλώς γεγονός. Αλλά, προφανώς, οι ομόλογοί του στο Eurogroup τον ε- μπιστεύονταν σε τέτοιο βαθμό που α- ποφάσισαν να τον εκλέξουν πρόεδρο και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στους κόλπους του Eurogroup. Τον γνωρίζω πολλά χρόνια. Είναι ένας πολύ ευφυής άνθρωπος. Εγιναν σφάλματα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίσθηκε η Κύπρος; Νομίζω ότι τα προηγούμενα χρόνια χάθηκε μια ευκαιρία μεταρρύθμισης του τρόπου λειτουργίας της κυπριακής οικονομίας. Αλλά τώρα η Ε.Ε. έχει α- ναλάβει τις ευθύνες της βοηθώντας την Κύπρο να ξεπεράσει την κρίση. Εναπόκειται στην ίδια την Κύπρο να ανταποκριθεί στις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει να προωθήσει. Ηταν λάθος η πρώτη συμφωνία του Eurogroup που προέβλεπε «κούρεμα» κάτω των εκατό χιλιάδων ευρώ; Να το θέσω έτσι: υπάρχουν λόγοι για τους οποίους πολλές χώρες της Ευρωζώνης αποφάσισαν ότι οι καταθέσεις κάτω των εκατό χιλιάδων ευρώ είναι εγγυημένες. Υπάρχουν λόγοι γι αυτό. Στην Ελλαδα και σε άλλες χώρες που βιώνουν τις κακουχίες της κρίσης, οι περιγραφές της καγκελαρίου Η Αγκελα Μέρκελ, όπως και άλλοι Γερμανοί ηγέτες της μεταπολεμικής περιόδου, δεν επιθυμεί μια γερμανική Ευρώπη, αλλά μια ευρωπαϊκή Γερμανία Μέρκελ φθάνουν στα άκρα, με κάποιους να την παρομοιάζουν ακόμη και με ναζί κατακτητή. Οι επιθέσεις αυτές είναι εξαιρετικά άδικες και αδικαιολόγητες. Οφείλουν όλοι να αναγνωρίσουν ότι η Αγκελα Μέρκελ έχει συμπεριφερθεί με εξαιρετικά υπεύθυνο τρόπο. Θα ήταν πολύ εύκολο γι αυτήν να ακολουθήσει μια λαϊκίστικη πορεία, αλλά δεν το έκανε. Αντιστάθηκε σε πιέσεις εντός του κυβερνητικού της συνασπισμού και ε- πέμεινε στη γραμμή της υπεύθυνης ευρωπαϊκής στάσης. Κάποιοι την κατηγορούν ότι επιχειρεί να επιβάλει μια «γερμανική Ευρώπη». Κοιτάξτε, μπορεί κάποιος να έχει διαφορετική άποψη για τις πολιτικές της, οι οποίες άλλωστε βρίσκονται υπό συνεχή επανεξέταση, και νομίζω ότι και στη Γερμανία αρχίζει να γίνεται αποδεκτό ότι από μόνη της η λιτότητα δεν θα λύσει το πρόβλημα. Πάντως, η Αγκελα Μέρκελ, όπως και άλλοι Γερμανοί ηγέτες της μεταπολεμικής περιόδου, δεν επιθυμεί μια γερμανική Ευρώπη, αλλά μια ευρωπαϊκή Γερμανία. Πώς αποτιμάτε τη θέση του Ελληνα πρωθυπουργού ότι το ελληνικό και κυπριακό αέριο θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικές ευρωπαϊκές πηγές ενέργειας; Κατανοώ την ανάλυσή του. Και έχει βάση. Αλλά οφείλω να σημειώσω ότι λόγω της ανακάλυψης του αερίου από σχιστόλιθο, είναι πλέον κάπως α- πρόβλεπτη η κατάσταση. Ο κ. Σαμαράς τονίζει επίσης ότι η συμβολή της Ελλάδας και της Κύπρου θα συνέβαλλε και στον περιορισμό της εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. Σε αυτό μπορώ να πω ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας διότι στην περίπτωση της παροχής α- ερίου ο αγοραστής εξαρτάται μεν από τον πωλητή, αλλά και ο πωλητής εξαρτάται από τον αγοραστή, καθώς το φυσικό αέριο δεν είναι ένα προϊόν που μπορεί εύκολα να μεταφέρεις σε άλλες αγορές. Η Ρωσία εξαρτάται από την Ε.Ε. τουλάχιστον στον ίδιο βαθμο που η Ε- νωση εξαρτάται από τη Ρωσία. Η κρίση με το αέριο μέσω της Ουκρανίας δεν βοήθησε τη ρωσική θέση, καθώς οδήγησε την Ε.Ε. να λάβει τα μέτρα της. Τ ο δίδαγμα από τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις της Κύπρου με την Ευρωζώνη είναι σαφές: Η Ευρώπη δεν είναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί ή να χαλαρώσει τη στάση της παρά τις πιέσεις που α- σκούνται στο εσωτερικό της. Αν ένα κοινοβούλιο καταψηφίσει τους όρους διάσωσης μιας χώρας, οι ηγέτες του ευρώ δεν θα υποχωρήσουν βελτιώνοντας τους όρους. Ήταν ανέκαθεν αφελές να υποθέτει κανείς ότι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Αφήνοντας κατά μέρος τα επιχειρήματα ηθικής τάξης -και αλληλεγγύης στους κόλπους της ευρωπαϊκής «οικογένειας»- στην Ευρώπη εφαρμόζεται αυτό που οι Γερμανοί αποκαλούν «realpolitik». Οι ηγέτες της Ευρωζώνης θα διακινδύνευαν πάρα πολλά, αν χαλάρωναν τη στάση τους. Απώλεια αξιοπιστίας, κίνδυνο να «μεταδοθούν» οι απαιτήσεις και σε άλλες χώρες, εκλογικές απώλειες στις χώρες πιστωτές. Ως εκ τούτου δόθηκαν δύο σημαντικά μηνύματα στις χρηματαγορές. Πρώτον, ότι η Γερμανία και οι σύμμαχοί της ήταν προετοιμασμένες για μια έξοδο της Κύπρου από το ευρώ. Δεύτερον, ότι μια κυβέρνηση ήταν έτοιμη να κατασχέσει τις καταθέσεις των δικών της μικροαποταμιευτών, σπάζοντας μια κατεστημένη αρχή. Και τα δύο σημάδια προξενούν βαθιές ανησυχίες και θα αυξήσουν το κόστος της εξόδου από την κρίση. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί η αδεξιότητα του υπουργού Οικονομικών της Ολλανδίας, ο οποίος είπε ότι η συμφωνία της Κύπρου πρέπει να λειτουργήσει ως πρότυπο για μελλοντικές περιπτώσεις. Η περίπτωση της Κύπρου μοιάζει περισσότερο με την Ιρλανδία παρά με την Ελλάδα Πλησιάζοντας στην τρίτη επέτειο της «μνημονιακής» κηδεμονίας στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις για την Ελλάδα είναι σαφείς. Η παρακολούθηση του Μνημονίου δεν θα βελτιωθεί εκτός αν οικοδομηθεί εμπιστοσύνη, βήμα προς βήμα, μέσω της προόδου των εγχώριων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Το ψυχόδραμα των επισκέψεων της Τρόικας, που φεύγει οργισμένη, ενώ τα κόμματα του κυβερ- ANAΛΥΣΗ / Του KEVIN FEATHERSTONE Η Αγκελα δεν υποχωρεί AP νητικού συνασπισμού πραγματοποιούν «φορτισμένες» συσκέψεις στις οποίες παραδέχονται το φαινομενικά αναπόφευκτο, δεν συμφέρει καμία πλευρά. Η διαδικασία είναι ε- πιφανειακή και στρεβλή. Παράδειγμα το θέμα της απομάκρυνσης δημοσίων υπαλλήλων. Ο αριθμός προκύπτει από μία χονδροειδή δημοσιονομική λογική, προκαλεί εσωτερικές αντιδράσεις λόγω του κοινωνικού κόστους αλλά δεν συμβάλλει στη σοβαρή και ισορροπημένη ε- κτίμηση των αλλαγών που πραγματικά χρειάζεται η ελληνική δημόσια διοίκηση. Με λίγα λόγια, όλοι χάνουν και οι προοπτικές μακρόπνοου σχεδιασμού υποσκάπτονται αποσπώντας την προσοχή της πολιτικής σκηνής και τροφοδοτώντας την ά- νοδο του ευρωσκεπτικισμού. Την ίδια στιγμή, στα κίνητρα για την α- νάπτυξη για παράδειγμα οι ιδιωτικοποιήσεις ή η μείωση του κόστους του ρεύματος δεν σημειώνονται πρόοδοι. Η περίπτωση της Κύπρου διαφέρει από την ελληνική. Αρκεί να δει κανείς τη μεγαλύτερη προθυμία των κυπριακών συνδικάτων και του επιχειρηματικού κόσμου να δεχθούν τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων. Ο πιο ακριβής παραλληλισμός είναι μεταξύ Κύπρου και Ιρλανδίας. Όπως έχει υποστηρίξει ο συνάδελφός μου Άδωνις Πηγασίου, οι δύο οικονομίες είχαν αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς, οικοδομώντας δυσανάλογα μεγάλα τραπεζικά συστήματα και συσσωρεύοντας τεράστια επίπεδα ιδιωτικού χρέους αλλά η μεταχείριση πους τους επιφυλάχθηκε κατά τη διάσωσή τους ήταν πολύ διαφορετική. Τα μέτρα που επεβλήθησαν αυτή την ε- βδομάδα στην Κύπρο είναι ιδιαιτέρως σκληρά και η αντιμετώπιση της Κύπρου είναι πολύ λιγότερο ανεκτική. Τώρα η Ευρωζώνη πηγαίνει πιο μακριά, υποχρεώνοντας τη χώρα να ε- γκαταλείψει το υπάρχον αναπτυξιακό μοντέλο. Το στρατηγικό πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι όπως η Ευρωζώνη στην Αθήνα αναζητά πρόχειρες δημοσιονομικές λύσεις, έτσι δεν βοηθά και τη Λευκωσία να αλλάξει μοντέλο. Η διαχείριση της κρίσης παραμένει βαθύτατα προβληματική. Ο κ. Kevin Featherstone είναι καθηγητής στην έδρα Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών «Ελευθέριος Βενιζέλος» στο London School of Economics.

17 17-KOSMOS_KATHI 4/5/13 11:01 PM Page 17 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Παιχνίδια πολέμου στην κορεατική χερσόνησο Η επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης και οι ανησυχίες του Πεκίνου Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Από τις 3 Σεπτεμβρίου του 1939 μέχρι τις 10 Μαΐου του 1940, η Ευρώπη βίωσε αυτό που έμεινε στην Ιστορία ως «drole de guerre», δηλαδή παρωδία πολέμου: την επομένη της ναζιστικής εισβολής στην Πολωνία, Γαλλία και Βρετανία κήρυξαν πόλεμο στη Γερμανία, ο οποίος έμεινε, ωστόσο, στα χαρτιά μέχρι τη σαρωτική επέλαση των ναζί, οκτώ μήνες αργότερα. Δεν αποκλείεται η σοβούσα κρίση στην κορεατική χερσόνησο να αποδειχθεί ανάλογη παρωδία πολέμου - αυτή τη φορά χωρίς τραγική κατάληξη. Αν έπαιρνε κανείς τοις μετρητοίς τις τηλεοπτικές εικόνες, θα σχημάτιζε την εντύπωση ότι βαίνουμε προς μια δραματική αναμέτρηση, ανάλογη με την κρίση των πυραύλων του 1962, στην Κούβα. Ενδεδυμένος τη στρατιωτική στολή, ο νεαρός ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, δείχνει πάνω στον απλωμένο χάρτη α- μερικανικούς στόχους, κηρύσσει τη Ο Αμερικανός πρόεδρος εκμεταλλεύθηκε τη νέα κρίση στη χερσόνησο για να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή χώρα του σε κατάσταση πολέμου με τη Νότια Κορέα και διατάσσει την ε- παναλειτουργία όλων των πυρηνικών αντιδραστήρων. Η απέναντι πλευρά δεν υστερεί σε θεατρικές χειρονομίες. Αόρατα βομβαρδιστικά Β-2 απογειώνονται από την Αμερική, περνάνε πάνω από την κορεατική χερσόνησο και βομβαρδίζουν εικονικά στόχους. Μεγάλης κλίμακας στρατιωτικά γυμνάσια ΗΠΑ-Νότιας Κορέας θέτουν σε κατάσταση συναγερμού την Πιονγιάνγκ, ενώ οι Αμερικανοί στέλνουν μια ολόκληρη αρμάδα στα ανοιχτά της χερσονήσου. Δραματική σκηνοθεσία Ωστόσο, οι πολεμοχαρείς διακηρύξεις του Κιμ δεν συνοδεύτηκαν από αισθητή μετακίνηση ενόπλων δυνάμεων και τίποτα δεν δείχνει ότι το καθεστώς εννοεί να αυτοκτονήσει, πλήττοντας αμερικανικούς στόχους. Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί δεν είχαν κανέναν ουσιαστικό λόγο, πέραν της προπαγάνδας, να κάψουν τόνους καυσίμων στέλνοντας πολεμικά αεροπλάνα να κόβουν βόλτες στον Ειρηνικό, μια και οι πύραυλοι που σημαδεύουν μονίμως τη Βόρεια Κορέα είναι υπεραρκετοί για να τη γυρίσουν στη Λίθινη Εποχή. Επομένως, γεννιέται η υποψία ότι η δραματική σκηνοθεσία εξυπηρετεί και τους δύο πρωταγωνιστές. Από την πλευρά της Βόρειας Κορέας, οι στόχοι είναι μάλλον σαφείς. Ο 30χρονος Κιμ βρήκε την ευκαιρία να περιβληθεί τη λεοντή του πολέμαρχου και να ενισχύσει τη θέση του, όπως έδειξε η προώθηση ανθρώπων της εμπιστοσύνης του στο Πολιτικό Γραφείο του Κόμματος Εργατών. Οσο για το πυρηνικό πρόγραμμα της Πιονγιάνγκ, ποτέ δεν ή- ταν κάτι περισσότερο από ένα διαπραγματευτικό χαρτί, εξαργυρώσιμο την κατάλληλη στιγμή, στον βαθμό που η Ουάσιγκτον θα δώσει εγγυήσεις ασφαλείας και οικονομική βοήθεια στη φτωχή και απομονωμένη χώρα. Αλλωστε, πάνω στην κορύφωση της κρίσης, ο Κιμ διεμήνυσε ότι προτεραιότητά του είναι η οικονομική α- ναζωογόνηση, όπως έδειξε η επαναφορά του τεχνοκράτη Πακ Πονγκ Τζου στο αξίωμα του πρωθυπουργού. Λιγότερο συνεπείς εμφανίζονται οι κινήσεις της Ουάσιγκτον. Ο Μπιλ Κλίντον είχε εγκαινιάσει πολιτική ανοιχτών θυρών με τον πατέρα του σημερινού ηγέτη, Κιμ Γιονγκ Ιλ, προσφέροντας οικονομικά κίνητρα με α- ντάλλαγμα την αποπυρηνικοποίηση. Μάλιστα, η Μαντλίν Ολμπράιτ πέρασε κάμποσες μέρες στην Πιονγιάνγκ, ό- που τραγούδησε, μπροστά στις κάμερες, παραδοσιακά τραγούδια με ο- μοιόμορφα ντυμένες μαθητριούλες. Η πολιτική αυτή απέδωσε καρπούς, όπως η δημιουργία της ζώνης βιομηχανικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο Κορέες στο Καεσόγκ, κοντά στα σύνορα, το 2004 και η καταστροφή πυρηνικού αντιδραστήρα, σε ένδειξη καλής θέλησης, το Αντιθέτως, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν προχώρησε σε καμία χειρονομία προς τη Βόρεια Κορέα. Εχοντας μεταφέρει το κέντρο βάρους των αμερικανικών δυνάμεων από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό -με ανομολόγητο στόχο την ανερχόμενη Κίνα- ο Αμερικανός πρόεδρος εκμεταλλεύθηκε τη νέα κρίση στη χερσόνησο για να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή, με τελευταίο σταθμό την ε- γκατάσταση πυραύλων στο Γκουάμ. Η κοινή λογική λέει πως καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει συμφέρον να τραβήξει το σκοινί μέχρι τα άκρα. Ωστόσο η Ιστορία, που δεν ακολουθεί πάντα τις καλά χαραγμένες λεωφόρους της κοινής λογικής, υπενθυμίζει ότι τα πολεμικά παιχνίδια κάποιες φορές σοβαρεύουν απότομα, ξεφεύγοντας από τον έλεγχο των εμπνευστών τους. Μετά τη μεταφορά από τη Βόρειο Κορέα πυραύλων στην ανατολική ακτή, το Ναυτικό της Νότιας Κορέας (στη φωτ. σε κοινή άσκηση με το πολεμικά πλοία των ΗΠΑ) προχώρησε στην ανάπτυξη αντιπυραυλικών συστημάτων. Πυρετός σε Ιαπωνία και Νότιο Κορέα Ακόμη κι αν οδηγηθεί γρήγορα σε εκτόνωση, η νέα κρίση στην κορεατική χερσόνησο είναι πολύ πιθανό να λειτουργήσει ως καταλύτης στην εντεινόμενη στρατιωτικοποίηση της περιοχής. Οπως έγραψε την περασμένη Τετάρτη η Wall Street Journal, η πρόεδρος Παρκ της Νότιας Κορέας πιέζει την κυβέρνηση Ομπάμα α της δώσει το «πράσινο φως» για την παραγωγή των δικών της πυρηνικών καυσίμων, δηλαδή να αποκτήσει την τεχνογνωσία που θα της επιτρέψει, αν το επιλέξει, να γίνει κάποια μέρα πυρηνική δύναμη. Το θέμα θα τεθεί επί τάπητος τον ερχόμενο μήνα, όταν Ουάσιγκτον και Σεούλ θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την ανανέωση της συνθήκης πυρηνικής συνεργασίας που συνομολόγησαν το Ο εξοπλιστικός πυρετός ανεβαίνει και στην Ιαπωνία, όπου ο συντηρητικός πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε χρησιμοποιεί την απειλή της Βόρειας Κορέας ως πρόσχημα για να προωθήσει την απεμπλοκή της χώρας του από το πασιφιστικό Σύνταγμα, που αποτελεί προϊόν της ήττας κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηδη, η κυβέρνηση Αμπε προχώρησε για πρώτη φορά κατά τα τελευταία 11 χρόνια σε αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού. Μεταξύ άλλων, η Ιαπωνία σκοπεύει να αγοράσει δύο αόρατα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και έ- να επιθετικό υποβρύχιο, με πρωταρχικό στόχο την Κίνα. Οχι α- προσδόκητα, το Πεκίνο, ο παραδοσιακός προστάτης και προμηθευτής της Πιονγιάνγκ, δυσφορεί έντονα με τους τυχοδιωκτισμούς της Βόρειας Κορέας και αρνείται να τους καλύψει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Τόκιο ενισχύει τις ένοπλες δυνάμεις Του MARTIN FACKLER THE GUARDIAN Με καμουφλάζ στο πρόσωπο και πλήρη εξάρτυση μάχης, οι Ιάπωνες στρατιώτες έπεσαν από αμερικανικά ελικόπτερα στη νήσο του Σαν Κλεμέντε στην Καλιφόρνια και κινήθηκαν α- στραπιαία για να την ανακαταλάβουν από έναν υποτιθέμενο εχθρό. Για να «κλειδώσουν» τη νίκη τους, επικοινώνησαν μέσω ασυρμάτου με κανονιοφόρο του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, οι ομοβροντίες της οποίας α- ντηχούσαν στην ατμόσφαιρα για αρκετά λεπτά της ώρας. Η στρατιωτική άσκηση του περασμένου Φεβρουαρίου με την ονομασία «Σιδηρά Γροθιά» στέλνει για πρώτη φορά ένα ξεκάθαρο μήνυμα σ έναν αποδέκτη. Η Ιαπωνία θεωρεί ότι μόνο μία χώρα θα μπορούσε να επιτεθεί σε κάποιο από τα νησιά της: η Κίνα. Ενίσχυση του στρατού Η «Σιδηρά Γροθιά» αποτελεί ακόμα μία ένδειξη ότι η έντονη ανησυχία που έχουν προκαλέσει στο Τόκιο η επίμονη διεκδίκηση νήσων αμφιλεγόμενης κυριαρχίας και οι πυρηνικές απειλές της Βόρειας Κορέας στρέφουν σταδιακά τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ολοένα και πιο μακριά από τον Η Ιαπωνία, η οποία εγκαταλείπει το πασιφιστικό δόγμα, θεωρεί ότι μόνο μία χώρα θα μπορούσε να επιτεθεί σε κάποιο από τα νησιά της: η Κίνα μεταπολεμικό της πασιφισμό. Αυτή η νέα αυτοπεποίθηση έχει γίνει πιο προφανής υπό τον Σίνζο Aμπε, τον συντηρητικό πρωθυπουργό που αύξησε τις αμυντικές δαπάνες της Ιαπωνίας για πρώτη φορά ύστερα από ένδεκα χρόνια. Δεδομένων των διεκδικήσεων της Κίνας και των απειλών της Πιονγιάνγκ, η πολιτική του κ. Aμπε υπέρ της ενίσχυσης των ενόπλων δυνάμεων έχει βρει ουκ ολίγους αποδέκτες στο εσωτερικό της χώρας, κάτι που εθεωρείτο αδιανόητο μέχρι προ λίγων ετών. «Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή αναθεώρηση της πολιτικής για την ασφάλεια», συμφωνεί ο πρώην υ- πουργός Aμυνας της Ιαπωνίας και κατά πολλούς αρχιτέκτονας της στροφής μακριά από τον πασιφισμό, Σατόσι Μοριμότο. Μέχρι πρότινος, μια προσομοίωση μάχης εναντίον κινεζικών δυνάμεων εθεωρείτο κάτι το αδιανόητα προκλητικό για την Ιαπωνία, η οποία α- ποκήρυξε το δικαίωμα στην κήρυξη πολέμου μετά και την οδυνηρή ήττα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας επανιδρύθηκαν το 1954 και είχαν ξεκάθαρα αμυντικούς προσανατολισμούς. Είναι αξιοσημείωτο ότι, μόλις πέρυσι, μια σαφώς μικρότερη προσομοίωση μάχης με κινεζικές δυνάμεις κοντά στην Οκινάουα ακυρώθηκε, κατόπιν αντιδράσεων από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Η αναπροσαρμογή της ιαπωνικής αμυντικής πολιτικής ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στην ισορροπία δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, προκαλώντας μεν τη δυσφορία του Πεκίνου, παρέχοντας δε στις ΗΠΑ έναν πιο ενεργό σύμμαχο στην προσπάθεια που καταβάλλουν για να περιορίσουν τη διαρκώς διευρυνόμενη επιρροή της Κίνας. Σε μια, κατά πολλούς, αντιστροφή των ιστορικών τους ρόλων, η επιτιθέμενη Ιαπωνία βρίσκεται πλέον σε θέση άμυνας απέναντι σε μια Κίνα που μοιάζει να θεωρεί πως έχει επιτέλους φτάσει η στιγμή της. «Η Κίνα αποτελεί την πρώτη στρατιωτική REUTERS πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η Ιαπωνία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», υποστηρίζει ο πολιτικός επιστήμονας του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, Ρίτσαρντ Τζέι Σάμιουελς. «Η διάθεση της ιαπωνικής κοινής γνώμης έχει πια αλλάξει και η τάση είναι υπέρ της ενίσχυσης των ενόπλων δυνάμεων», προσθέτει. Συνταγματική αλλαγή Πραγματοποιώντας μικρά αλλά σταθερά βήματα, η Ιαπωνία επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να μετεξελίξει τη δύναμη ασφαλείας των ανδρών που διαθέτει σήμερα σε πραγματικό εταίρο των αμερικανικών ε- νόπλων δυνάμεων. Πρόσφατα, οι δύο χώρες ανέπτυξαν από κοινού ένα πλωτό αντιπυραυλικό σύστημα, ενώ ο κ. Αμπε εξακολουθεί να πιέζει για να τροποποιηθεί το μεταπολεμικό Σύνταγμα της χώρας έτσι ώστε «η στρατιωτική δράση για αμυντικούς και μόνο σκοπούς» να μην αποκλείει την «αμυντική δράση προς όφελος σύμμαχης χώρας». Ο κ. Αμπε υποστηρίζει ότι μια τέτοια τροποποίηση θα επιτρέψει στην Ιαπωνία να καταρρίψει έναν πύραυλο που κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ, κάτι που δεν μπορεί να πράξει σήμερα. Στο πεζουλάκι της Πανμουντζόμ, που χωρίζει δύο κόσμους Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ Ενα πεζουλάκι χωρίζει τη Βόρεια από τη Νότια Κορέα στην περιοχή της Πανμουντζόμ, ακριβώς επάνω στον 38o Παράλληλο, το όριο όπου μία χώρα χωρίζεται σε δύο κράτη από το Ο πόλεμος ( ), παρά τις καταλήψεις και ανακαταλήψεις (η Πιονγιάνγκ ήταν η μοναδική κομμουνιστική πρωτεύουσα που την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου έπεσε, προσωρινά, στα χέρια δυνάμεων του ΟΗΕ), ουσιαστικά έληξε εκεί όπου άρχισε, στον 38ο Παράλληλο και όχι με ειρήνη, αλλά με ανακωχή που ισχύει έως σήμερα. Στην Πανμουντζόμ ελάμβαναν χώρα από το 1951 έως το 1953 οι «ειρηνευτικές» συνομιλίες μεταξύ των δύο αντίπαλων στρατοπέδων, ενώ μαίνονταν οι εχθροπραξίες. Και σήμερα παραμένει τόπος συνομιλιών: γαλάζια «σπιτάκια», τα οποία τέμνονται από τον 38ο Παράλληλο, φιλοξενούν κάθε τόσο εκπροσώπους των δύο πλευρών. Από τη θύρα που βλέπει στη βόρεια πλευρά, εισέρχονται οι Βορειοκορεάτες (ενίοτε μαζί με Κινέζους) από τη νότια πλευρά οι Νοτιοκορεάτες (ενίοτε με Αμερικανούς ή άλλους Δυτικούς στρατιωτικούς και διπλωμάτες). Τα «γαλάζια σπιτάκια» όμως φιλοξενούν τακτικά, και για λίγες μόνον ώρες εννοείται, τουρίστες και άλλους επισκέπτες. Το 2005 και το 2010 επισκεφθήκαμε Τα «γαλάζια σπιτάκια» στα σύνορα Βόρειας και Νότιας Κορέας τέμνονται από τον 38ο Παράλληλο και φιλοξενούν τους διπλωμάτες των δύο πλευρών τη Νότια Κορέα και την Πανμουντζόμ (απέχει περίπου δύο ώρες από τη Σεούλ). Η δεύτερη επίσκεψη είχε γίνει στη σκιά ακόμα μιας κρίσης ανάμεσα στα δύο κράτη, εξαιτίας της βύθισης νοτιοκορεατικού πλοίου. Το σκηνικό στην Πανμουντζόμ όμως ήταν ίδιο και απαράλλακτο. Μπορεί Νοτιοκορεάτες φρουροί να παραστέκονται σε διάφορα σημεία, Αμερικανοί στρατιωτικοί όμως διευθύνουν τις επισκέψεις, εγκατεστημένοι στο στρατόπεδο Μπονιφάς. Το διαβατήριο είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο καθώς και η υπογραφή μιας βεβαίωσης ότι «σε περίπτωση θανάτου του επισκέπτη από εχθρικά πυρά, το στρατόπεδο Μπονιφάς ουδεμία ευθύνη φέρει». Το εν λόγω αμερικανικό στρατόπεδο είχε δεχθεί επίθεση από Βορειοκορεάτες στις 29 Αυγούστου του 1967, με συνέπεια έναν Αμερικανό και δύο Νοτιοκορεάτες στρατιώτες νεκρούς και 24 τραυματίες. Πανμουντζόμ, σύνορα Νότιας και Βόρειας Κορέας. Το πεζούλι που διακρίνεται πίσω από τους ενστόλους είναι το σύνορο. Στο βάθος, το φυλάκιο της Βόρειας Κορέας. Στα «γαλάζια σπίτια» πραγματοποιούνται εδώ και δεκαετίες επίσημες συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ Το στρατόπεδο βρίσκεται 400 μέτρα νοτιότερα της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης, μια λωρίδα γης πλάτους 4 χλμ. περίπου και μήκους 250, η οποία αποτελεί ένα είδος ουδέτερου εδάφους α- νάμεσα στα δύο κράτη από το Πέρα από σποραδικές παραβιάσεις στρατιωτικών περιπόλων, στη ζώνη καθεαυτήν δεν έχει πατήσει άνθρωπος από το 1953, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα ένας απίστευτος οικολογικός παράδεισος. Στην Πανμουντζόμ όμως «σπάει» η ζώνη και τα δύο κράτη συναντιούνται επισήμως. Το δε στρατόπεδο ονομάζεται «Μπονιφάς» στη μνήμη του λοχαγού του αμερικανικού στρατού Αρθουρ Μπονιφάς, ο οποίος σκοτώθηκε στις 18 Αυγούστου του 1976, μαζί με έναν υπολοχαγό, στο αιματηρό επεισόδιο «με τα τσεκούρια», από Βορειοκορεάτες στρατιώτες. Η φροντίδα ενός δέντρου φαίνεται πως οδήγησε σε μια φονική συμπλοκή η οποία πυροδότησε ακόμα μία κρίση ανάμεσα στα δύο κράτη. Κομβικό ρόλο στο επεισόδιο είχε παίξει η επίσης ιστορική «Γέφυρα χωρίς επιστροφή», που διασχίζει τα σύνορα. Ο κορμός του επίμαχου δέντρου στέκει ώς σήμερα, σαν μνημείο εκείνης της σύγκρουσης. Μπαίνοντας στους χώρους των συνομιλιών, μπορείς «θεωρητικά» να περάσεις στη βόρεια πλευρά αρκεί να παραμείνεις εντός του «γαλάζιου σπιτιού». Από τα παράθυρά του μπορείς επίσης να διακρίνεις αυτό το ασήμαντο πεζουλάκι, στο οποίο συχνά στέκονται, ο ένας απέναντι από τον άλλον και σε απόσταση αναπνοής, φρουροί και από τις δύο χώρες. Γήπεδο-ναρκοπέδιο Στην Πανμουντζόμ μπορείς επίσης να δεις το «πιο επικίνδυνο γήπεδο του γκολφ στον κόσμο», όπως γράφει η σχετική πινακίδα: ένα ερημωμένο, καταπράσινο golf course γεμάτο παρατημένες μπάλες στην ουσία, το γήπεδο βρίσκεται μέσα σε ναρκοπέδιο. Υπάρχουν κάτοικοι στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά τη νότια πλευρά, είναι αγρότες με νομικά αποδεδειγμένο τόπο καταγωγής τη συγκεκριμένη περιοχή, απαλλαγμένοι από φόρους το «δόλωμα» της κυβέρνησης για να μη φύγουν. Καλλιεργούν τη γη τους, αλλά, κατά το σούρουπο, υποχρεώνονται να μπουν στα σπίτια τους μετά τη δύση του ηλίου α- παγορεύεται η κυκλοφορία. Είναι όντως ένας αλλόκοτος τόπος, και νοτιότερα της Πανμουντζόμ μπορείς με εισιτήριο να εισέλθεις σε μια υπόγεια στοά που έσκαψαν Βορειοκορεάτες για να εισέλθουν μυστικά στο νοτιοκορεατικό έδαφος. Το φραγμένο σημείο στα σύνορα είναι παγιδευμένο με εκρηκτικά. Οπως σχολίασε ένας επισκέπτης, «οι κομμουνιστές έκαναν τον κόπο να σκάψουν το υπόγειο τούνελ για να βγάζουν χρήματα τώρα οι καπιταλιστές μέσω τουρισμού. Ειρωνεία, ε;».

18 18-KOSMOS_KATHI 4/5/13 11:30 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 7 Απριλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Δεήσεις για να σταματήσουν οι αυτοκτονίες στη Βουλγαρία Δεήσεις θα γίνουν και σήμερα, όπως και την περασμένη Παρασκευή, στη Βουλγαρία σε όλους τους χώρους λατρείας, με την ελπίδα ότι θα τερματιστεί το κύμα αυτοκτονιών, που αποδίδεται στη βαθιά οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα. Αυτό ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρόζεν Πλεβνέλιεφ. «Προσευχόμαστε για να δοθεί τέλος στον εξτρεμισμό και στις αυτοκτονίες. Προσευχόμαστε για να διαβούμε, με καρτερικότητα και αξιοπρέπεια, αυτήν την πολιτική και οικονομική κρίση», δήλωσε ο Βούλγαρος πρόεδρος μετά τη συνάντησή του με εκπροσώπους των Εκκλησιών των ορθοδόξων, των καθολικών, των προτεσταντών χριστιανών, των μουσουλμάνων, των εβραίων και των Αρμενίων. «Εμείς οι Βούλγαροι χρειαζόμαστε πίστη και ελπίδα. Η πίστη θα μας βοηθήσει να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας και στον δρόμο που ακολουθούμε», πρόσθεσε. Από τις 19 Φεβρουαρίου, πέντε άνθρωποι που αυτοπυρπολήθηκαν έχασαν τη ζωή τους στη Βουλγαρία, ενώ δύο ακόμη βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Τρεις απόπειρες αυτοπυρπόλησης έχουν αποτραπεί από την α- στυνομία, ενώ πάνω από δέκα άνθρωποι ακόμα έχουν απειλήσει να θέσουν τέλος στη ζωή τους με αυτόν τον τρόπο. Σχεδόν 200 άνθρωποι συνολικά έχουν αυτοκτονήσει στη χώρα από την αρχή της χρονιάς, σύμφωνα με τον Βλαντίμιρ Νάκοφ, του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Υγείας, τον οποίο επικαλέστηκε η εφημερίδα «Τρουντ». Τα μέλη της επιτροπής των σοφών στη συνάντησή τους στη Ρώμη με τον Ιταλό πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο. Συνέχεια στο ιταλικό πολιτικό ψυχόδραμα Οι ηγέτες της χώρας εξακολουθούν να πολιτεύονται με συνθήκες προ κρίσης Της ΜΑΡΙΛΙΑΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ «H πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή νέου προέδρου της Δημοκρατίας θα πραγματοποιηθεί στις 18 Απριλίου». Αυτό αναφερόταν σε επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε η ιταλική Βουλή την περασμένη Τετάρτη. Αυτό είναι ίσως το μοναδικό στοιχείο που μπορεί να συγκρατήσει κανείς με βεβαιότητα μετά ακόμη μία ταραχώδη εβδομάδα στο θολό τοπίο της ιταλικής πολιτικής. Ενάμιση μήνα μετά τις εκλογές της 24ης Φεβρουαρίου που προκάλεσαν μείζον πολιτικό αδιέξοδο και ανάγκασαν τους Ιταλούς, αλλά και τους Ευρωπαίους, να παρακολουθούν τη συνέχεια του ιταλικού ψυχοδράματος, είναι τουλάχιστον παρακινδυνευμένο να προβεί κανείς σε οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τι μέλλει γενέσθαι στη χώρα που γέννησε την commedia dell arte. Η κατάσταση όμως στην Ιταλία μόνο κωμική δεν είναι. Και αυτό γιατί, δυστυχώς, οι πολιτικοί της ηγέτες ε- ξακολουθούν να πολιτεύονται με συνθήκες προ οικονομικής κρίσης. Λες και η χώρα, με ποσοστά ανεργίας ρεκόρ και ένα δημόσιο χρέος στα ύψη, να έχει τη πολυτέλεια «να δώσει χρόνο στον χρόνο», σύμφωνα με τη γνωστή ρήση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Μιτεράν. Λες και τα χρονικά περιθώρια δεν στενεύουν ακόμη περισσότερο και από το γεγονός ότι η θητεία του προέδρου Ναπολιτάνο λήγει τη 15η Μαΐου και μέχρι τότε η Ιταλία θα πρέπει να έχει αποκτήσει νέο πρόεδρο. Ενδεικτική της λανθασμένης στάσης των πολιτικών ηγετών της Ιταλίας είναι η ψυχρότητα με την οποία α- ντέδρασαν τα μεγάλα κόμματα στην πρωτοβουλία του προέδρου της χώρας, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, να ορίσει ε- πιτροπή δέκα σοφών προκειμένου να υπάρξει στοιχειώδης προγραμματική σύγκλιση μεταξύ των κομμάτων και να σχηματιστεί, επιτέλους, κυβέρνηση. Η Κεντροαριστερά, διά του ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος, Πιερλουίτζι Μπερσάνι, παρουσίασε εκ νέου το πρόγραμμά της υποστηρίζοντας ότι είναι το καταλληλότερο για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου. Ο Μπερσάνι απέρριψε ενδεχόμενη Η πρωτοβουλία του προέδρου Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, οι κορώνες του Μπέπε Γκρίλο και στο βάθος, εκλογές. συγκυβέρνηση με τον ηγέτη της Κεντροδεξιάς, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ε- πιμένοντας ότι και τέτοιο «θα οδηγούσε σε καθαρή παράλυση, κάτι που αποδεικνύεται και από την έκβαση της εμπειρίας της κυβέρνησης Μόντι». «Είμαι πρόθυμος να συναντήσω τον Μπερλουσκόνι, αλλά όχι στις βίλες του, αλλά μέσα στο θεσμικό πλαίσιο», τόνισε. Οσο για το ζήτημα της εκλογής νέου προέδρου, υποστήριξε ότι η Κεντροαριστερά δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο της Κεντροδεξιάς ότι «για να στηρίξει τη συγκρότηση κυβέρνησης θα έπρεπε να επιλέξει εκείνη ουσιαστικά τον νέο πρόεδρο και εμείς να συναινέσουμε». Ο Μπερσάνι όμως υπολόγιζε χωρίς τον Ματέο Ρέντσι, τον δήμαρχο της Φλωρεντίας και εσωκομματικό του αντίπαλο, ο οποίος, την περασμένη Πέμπτη, αμφισβήτησε ευθέως τον Μπερσάνι ζητώντας είτε να σχηματιστεί κυβερνητικός συνασπισμός με τον Μπερλουσκόνι είτε να οδηγηθεί η Ιταλία σε νέες εκλογές τον Ιούνιο. Σημειωτέον ότι ο Μπερσάνι είχε, λίγες ώρες νωρίτερα, χαρακτηρίσει την προσφυγή των Ιταλών στις κάλπες καταστροφή. Με βάση αυτήν τη σαφή πλέον διάσπαση του κεντροαριστερού συνασπισμού στην Ιταλία, εύλογα τίθεται το ερώτημα: πόσο πειστική μπορεί να είναι η κυβερνητική πρόταση μιας τέτοιας Κεντροαριστεράς; Από την πλευρά της, η Κεντροδεξιά του Μπερλουσκόνι, η οποία επίσης διαβουλεύεται στο πλαίσιο διαδοχικών συναντήσεων στελεχών στην έπαυλη του Καβαλιέρε στο Αρκορε, προτιμά σαφώς την επανάληψη των πολιτικών διαβουλεύσεων υπό τον πρόεδρο Ναπολιτάνο με το βλέμμα στραμμένο στον Ιούνιο, δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν αύξηση των ποσοστών της. Οσο για τον Μπέπε Γκρίλο, ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων, χαρακτήρισε τα μέλη της επιτροπής σοφών του Ναπολιτάνο «οικιακές βοηθούς» της Δημοκρατίας και συνεχίζει ακάθεκτος τις κορώνες του λαϊκισμού χωρίς ουσιαστική πολιτική πρόταση. Και από ό,τι φαίνεται, οι εν λόγω κορώνες αρέσουν και εκτός Ιταλίας: η Μαρίν Λεπέν, ηγέτις του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, πρότεινε στον Γκρίλο να συναντηθούν καθώς τους... ενώνει ο ευρωσκεπτικισμός. Με αυτά τα δεδομένα, συνεπώς, το να προσπαθεί κανείς να διακρίνει ελπίδες για τη λύση του ιταλικού δράματος σημαίνει μάλλον ότι είναι υπέρμετρα αισιόδοξος... Αμφισβήτηση του Μπερσάνι Το πρόσωπο της εβδομάδας που πέρασε στην Ιταλία ήταν ο Ματέο Ρέντσι, δήμαρχος της Φλωρεντίας. Τον περασμένο Νοέμβριο, ο Ρέντσι, 38 ετών, έχασε στις εσωκομματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος για το χρίσμα του υ- ποψήφιου πρωθυπουργού της Κεντροαριστεράς από τον Μπερσάνι. Τώρα όμως αμφισβητεί ευθέως τον Μπερσάνι, ενώ σε συνεντεύξεις του δηλώνει ότι είναι έτοιμος να διεκδικήσει εκ νέου την ηγεσία σε εκλογές για την αρχηγία του κόμματος. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε να βρει υποστήριξη ο Μπερσάνι. Είναι γελοίο να επιμένουμε σε μια αποστολή που έχει παγώσει», δήλωσε ο δήμαρχος της Φλωρεντίας. Απόφοιτος της νομικής σχολής, ο Ρέντσι εισήλθε στην πολιτική διά της Χριστιανοδημοκρατίας, περιφερειακός σύμβουλος της οποίας ήταν ο πατέρας του. Σε ηλικία 34 ετών εξελέγη δήμαρχος στη Φλωρεντία και έ- κτοτε παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής. Στα 38 του, υποστηρίζουν ορισμένοι, θα μπορούσε να γίνει ο νεότερος πρωθυπουργός στην ι- στορία της Ιταλίας. Σημειωτέον ότι ο Ρέντσι έγινε για πρώτη φορά γνωστός όταν κέρδισε στον τηλεοπτικό «Τροχό της τύχης», από τα πιο δημοφιλή προγράμματα στην ιστορία της ιταλικής τηλεόρασης. Ο Ρέντσι είχε κερδίσει πέντε φορές στη σειρά και έφυγε πλουσιότερος κατά 48 εκατομμύρια λιρέτες. EPA Εξαιρετικά δημοφιλής η Μέρκελ Αποφασιστικός κατά παιδεραστίας Αποφασιστική δράση στο θέμα των σκανδάλων παιδεραστίας που πλήττουν εδώ και χρόνια την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ζήτησε ο Πάπας Φραγκίσκος, στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση επ αυτού, προχθές Παρασκευή. Ο Αργεντινός Ποντίφικας προέβη στις εν λόγω δηλώσεις κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε με τον αρχιεπίσκοπο Γκέρχαρντ Μίλερ, επικεφαλής της Επιτροπής για το Δόγμα και την Πίστη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Τα σκάνδαλα παιδεραστίας είναι εκ των ζητημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει επειγόντως ο νέος Πάπας. Κατάρρευση κτιρίου στην Ινδία Τουλάχιστον 45 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 50 τραυματίστηκαν από την κατάρρευση υπό κατασκευήν κτιρίου κοντά στο Μουμπάι (Βομβάη) της Ινδίας. Ανδρες της πυροσβεστικής και της αστυνομίας ανέσυραν ζωντανά 40 άτομα από τα ερείπια του κτιρίου, το οποίο κατέρρευσε στην περιοχή Θέιν, στα περίχωρα της παραθαλάσσιας πόλης, ενώ 60 άνθρωποι διακομίσθηκαν σε γειτονικά νοσοκομεία. Μεταξύ των νεκρών ήταν 13 παιδιά, ενώ τα συνεργεία διάσωσης συνέχιζαν το έργο τους για τον εντοπισμό ε- REUTERS Σύμφωνα με έρευνα, η δημοτικότητα της καγκελαρίου ανέρχεται στο 68%. Εξαιρετικά δημοφιλής παραμένει η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ, μετά και τους χειρισμούς της στην κρίση της Κύπρου. Αυτό προκύπτει από έρευνα για λογαριασμό της δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης ARD, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό δημοτικότητας της καγκελαρίου ανερχεται στο 68%. Ακολουθούν ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με 63% και ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγερ, με 54%. Αντιθέτως, ο υποψήφιος καγκελάριος του Σοσιαλδηλοκρατών Πέερ Στάινμπρουκ συγκεντρώνει μόλις το 32% της αποδοχής των ερωτηθέντων, ενώ τελευταίος στην κατάταξη είναι ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ, με 18%. Σε ό,τι αφορά την πρόθεση ψήφου, οι Χριστιανοδημοκράτες ενισχύονται κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες και φθάνουν το 41%, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες χάνουν μία μονάδα και περιορίζονται στο 27%. Ανάλογες απώλειες καταγράφει η δημοσκοπική δύναμη και των Πρασίνων στο 4%, ενώ η Α- ριστερά παραμένει στο 8% και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, με 4%, μένουν και πάλι κάτω από το όριο εισόδου στη Βουλή (5%). Υπενθυμίζεται ότι τα σκάνδαλα αυτά είχαν αποκαλυφθεί επί Πάπα Ιωάννη Παύλου Β. Ωστόσο, στη διάρκεια της θητείας του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ, έ- λαβαν τεράστιες διαστάσεις. Ο Πάπας Φραγκίσκος τόνισε ότι η Επιτροπή για το Δόγμα και την Πίστη πρέπει να δράσει αποφασιστικά για τις περιπτώσεις των σκανδάλων παιδεραστίας και να λάβει μέτρα για την προστασία των παιδιών και όλων όσοι έ- χουν πέσει θύματα ανάλογης βίας στο παρελθόν, ενώ θα πρέπει να κινηθούν και όλες οι απαραίτητες διαδικασίες κατά αυτών που ενέχονται. γκλωβισμένων. Πολλά από τα θύματα ήταν μετανάστες εργάτες. Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους, οι εργασίες κατασκευής του κτιρίου πραγματοποιούνταν με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς και χωρίς τις απαραίτητες άδειες, ενώ το επταώροφο κτίριο κατασκευάστηκε μέσα σε έξι εβδομάδες. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι υ- πάρχουν περίπου 250 τέτοια παράνομα κατασκευασμένα κτίρια στην περιοχή Θέιν και κατηγόρησαν τις τοπικές αρχές ότι απέτυχαν να λάβουν μέτρα κατά των κατασκευαστών. Εργα και ημέρες μιας πριγκίπισσας Καλείται από τη Δικαιοσύνη η μικρή κόρη του Χουάν Κάρλος Φοροφυγάς Γάλλος τσάρος Οικονομίας Εκρυψε από την εφορία σε μυστικό λογαριασμό ευρώ Tου RAPHAEL MINDER THE NEW YORK TIMES Ως ύποπτη σε υπόθεση διαφθοράς, φορολογικής απάτης και υπεξαίρεσης θα παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου, στα τέλη του μηνός, η πριγκίπισσα Χριστίνα, μικρότερη κόρη του βασιλέα της Ισπανίας Χουάν Κάρλος και της βασίλισσας Σοφίας. Η Ισπανίδα γαλαζοαίματη θα εξετασθεί από το δικαστήριο για πιθανή συνέργεια στην υπεξαίρεση εκατομμυρίων ευρώ από έναν μη κερδοσκοπικό αθλητικό σύλλογο, πρόεδρος του οποίου υπήρξε ο σύζυγός της. Η εξέλιξη αποτελεί βαρύ πλήγμα στη δημοτικότητα και την εικόνα της ι- σπανικής βασιλικής οικογένειας, σε μια στιγμή ιδιαίτερα κρίσιμη για τη χώρα, που μαστίζεται από την οικονομική κρίση. Ο δικαστής Χοσέ Κάστρο, ο οποίος έχει αναλάβει την υ- πόθεση, διέλυσε τις προσπάθειες των ανακτόρων να περιορίσουν τη ζημία που προκαλεί η δικαστική έρευνα «στα έργα και στις ημέρες» του Ινιάκι Ουρντανγκαρίν, πρώην μέλους της ολυμπιακής ομάδας χειροσφαίρισης της Ισπανίας και ολυμπιονίκη. Η κλήτευση της πριγκίπισσας της δίνει μια εξαιρετικά δυσάρεστη πρωτιά: είναι το πρώτο μέλος της βασιλικής οικογένειας της Ισπανίας στη σύγχρονη ιστορία που καλείται να καταθέσει ενώπιον δικαστηρίου. Ο σύζυγός της έγινε δούκας της Πάλμα το 1997 όταν παντρεύτηκε την πριγκίπισσα, τη μικρότερη από τις δύο κόρες του Χουάν Κάρλος. Στο σκεπτικό της απόφασης να θεωρηθεί ύποπτη και η πριγκίπισσα, Η Ισπανίδα γαλαζοαίματη θα εξετασθεί για πιθανή συνέργεια σε υπεξαίρεση από σύλλογο όπου προήδρευε ο σύζυγός της. αναφέρεται πως πιθανολογείται ότι και η γαλαζοαίματη γνώριζε πως ο σύζυγός της χρησιμοποιούσε το όνομα και τη θέση της προκειμένου να προωθήσει τις «ύποπτες» επαγγελματικές του συναλλαγές.ο Ουρντανγκαρίν φέρεται να έκανε χρήση της σχέσης του με τη βασιλική οικογένεια προκειμένου να συνάψει συμβόλαια με πολιτικούς για το Ινστιτούτο Νόος, του οποίου ήταν επικεφαλής. Εν συνεχεία, μέρος των χρημάτων διοχέτευε σε άλλες εταιρείες που ήλεγχε ο ίδιος. Ολοι οι κατηγορούμενοι στην υπόθεση αρνούνται την ενοχή τους, ενώ επί του παρόντος δεν έχουν απαγγελθεί επισήμως εναντίον τους κατηγορίες για κανένα αδίκημα. Επίσης, ο ίδιος έχει αρνηθεί κατηγορηματικά ότι η βασιλική οικογένεια είχε οποιαδήποτε σχέση ή γνώση των δραστηριοτήτων του. Εκπρόσωπος των ανακτόρων εκδήλωσε «έκπληξη» για τις εξελίξεις, επισημαίνοντας ότι, τον Μάρτιο του 2012, ο δικαστής είχε αναφέρει ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι η πριγκίπισσα Χριστίνα θα μπορούσε να θεωρηθεί ύποπτη. Ο δικαστής, ωστόσο, επισημαίνει ότι η απόφασή του ελήφθη μετά την προσκόμιση νέων στοιχείων κάποιων ηλεκτρονικών επιστολών του Ντιέγκο Τόρες, συνεργάτη του Ουρντανγκαρίν. Ο Τόρες ισχυρίζεται ότι ο σύζυγος της πριγκίπισσας δεν έκανε βήμα χωρίς έγκριση των Ανακτόρων και ότι η ίδια η πριγκίπισσα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου δύο εταιρειών του συζύγου της. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το ισπανικό δίκαιο, μόνο ο μονάρχης έχει πλήρη ασυλία. Tης ΑNGELIQUE CHRISAFIS THE GUARDIAN Δεν θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ένα σκάνδαλο με οδυνηρότερες συνέπειες για τη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Γαλλίας. Ο «κύριος Δικαιοσύνη», όπως ονομαζόταν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, είχε δεσμευθεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Είχε υποσχεθεί ότι οι πλούσιοι θα επωμίζονταν τα φορολογικά βάρη που τους αντιστοιχούν και ότι η Γαλλία θα σωθεί από τα οικονομικά της δεινά. Περισσότερο από όλα, ο Γάλλος πρόεδρος, όπως και ο προκάτοχός του Νικολά Σαρκοζί, υποσχέθηκε ότι η περίοδος κατά την οποία θα κρατούσε τα ηνία της χώρας θα ήταν «υποδειγματική»: δίκαιη και κρυστάλλινης «διαύγειας». Τώρα, όλα αυτά μοιάζουν «έπεα πτερόεντα». Το ένα σκάνδαλο διαδέχεται το άλλο. Ο Ζαν-Ζακ Ογκιέ, πρώην ταμίας της προεκλογικής εκστρατείας του προέδρου Ολάντ, χειρίζεται τις ε- πιχειρηματικές του υποθέσεις μέσω δύο υπεράκτιων εταιρειών στα νησιά Κέιμαν, μέσω των οποίων, όπως λέει, θα επένδυε στην Κίνα. Πρόκειται για μία αποκάλυψη που στη Γαλλία που θα πατάξει τη φοροδιαφυγή δημιουργεί άκρως δυσάρεστες εντυπώσεις. Πριν από μερικές ημέρες, εξάλλου, η παραδοχή του τέως υπουργού Προϋπολογισμού Ζερόμ Καϊζάκ, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στη σταυροφορία Ο- λάντ κατά των βαθύπλουτων φοροφυγάδων, έβαλε τελεία σε κάθε διακήρυξη εντιμότητας και διαφάνειας. Η ομολογία του ιδίου ότι «έκρυψε» ευρώ μακριά από τα αδιάκριτα Kαι ο πρώην ταμίας της προεκλογικής εκστρατείας του Ολάντ χειρίζεται τις εταιρείες του μέσω offshore. βλέμματα των εφοριακών, σε έναν μυστικό λογαριασμό, προκάλεσαν σοκ. Τα δύο σκάνδαλα που συγκλονίζουν τη Γαλλία επέφεραν στις προεκλογικές εξαγγελίες Ολάντ το τελειωτικό χτύπημα. Τους τελευταίους μήνες, ο τέως τσάρος της γαλλικής οικονομίας εμφανιζόταν στην τηλεόραση, αλλά και ενώπιον του Κοινοβουλίου, και διέψευδε πομπωδώς τους ισχυρισμούς περί λογαριασμού. «Δεν έχω ούτε είχα λογαριασμό στο εξωτερικό, ούτε τώρα ούτε ποτέ», υποστήριζε. Σύμφωνα με τα γαλλικά ΜΜΕ, οι συνέπειες των δύο σκανδάλων θα είναι οδυνηρές για τον Ολάντ. Παρότι στη Γαλλία η ψευδορκία δεν διώκεται ποινικά, εάν τελικά ο Καϊζάκ λογοδοτήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης για τον μυστικό λογαριασμό, πιθανώς να καταδικαστεί σε πενταετή φυλάκιση για «ξέπλυμα» και φοροδιαφυγή. Το σκάνδαλο τραυμάτισε βαθιά τη γαλλική κυβέρνηση επειδή αφορά χρήματα, φορολόγηση και αλληλεγγύη, δηλαδή ό,τι βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής Ολάντ. Το σκάνδαλο που αποκαλύπτει το διπλό πρόσωπο ενός σοσιαλισμού του χαβιαριού δυναμιτίζει τις αρχές της αλληλεγγύης και του καθήκοντος, επί των οποίων ήλπιζε να στηριχθεί η γαλλική Αριστερά. Βέβαια, ο Ολάντ απομάκρυνε τον υπουργό όταν εντατικοποιήθηκε η έρευνα της υπόθεσης, αλλά αυτό δεν θα αρκέσει για να διασωθεί. Ηδη, η αντιπολίτευση θέτει δύσκολα ερωτήματα. Πίστευε ο Ολάντ τον υπουργό του όταν αυτός «τον κοίταζε στα μάτια και τον διαβεβαίωνε ότι δεν διαθέτει «κρυφό λογαριασμό» ή μήπως είναι και αυτός συνένοχος στη συγκάλυψη της υπόθεσης;

19 19-KOSMOS_KATHI 4/5/13 11:19 PM Page 19 Kυριακή 7 Απριλίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ναυάγιο για το Κόσοβο και ευχές για καλό ταξίδι Ο όγδοος γύρος συνομιλιών μεταξύ Σέρβων και Αλβανών δεν είχε ευτυχή κατάληξη Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ Στα νερά του ποταμού Ιμπαρ, ο οποίος χωρίζει τη διαιρεμένη Μιτρόβιτσα του Κοσόβου, βούλιαξαν οι ελπίδες για ευτυχή κατάληξη του διαλόγου Σέρβων και Αλβανών που διεξαγόταν στις Βρυξέλλες υπό την αιγίδα της Ε.Ε. και την επίβλεψη των ΗΠΑ. Οι προσδοκίες ότι κατά τον όγδοο γύρο των συνομιλιών που ολοκληρώθηκαν (;) την Τρίτη μεταξύ των α- ντιπροσωπειών θα γινόταν το «θαύμα» και οι δύο πλευρές θα κατέληγαν σε συμφωνία για το ακανθώδες θέμα των Σέρβων του βορείου Κοσόβου διαψεύσθηκαν παταγωδώς. Το Βελιγράδι παρέμεινε αμετακίνητο στη θέση του για δημιουργία μιας ένωσης δήμων του Κοσόβου στους οποίους υπερτερεί το σερβικό στοιχείο -αυτοί είναι κυρίως στον Βορρά- με νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες. Η απαίτηση συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση της αλβανικής πλευράς ενώ απορρίφθηκε και από τον διεθνή παράγοντα, με το επιχείρημα ότι οδηγεί σε de facto δημιουργία μιας δεύτερης «Σερβικής Δημοκρατίας», όπως αυτής στη Βοσνία, εντός των συνόρων του ανεξάρτητου κράτους του Κοσόβου. Ανοιχτή πόρτα Ετσι, μοιραία, η υπεύθυνη για τον διάλογο εκ μέρους της Ε.Ε. επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων Κάθριν Α- στον μίλησε για «ναυάγιο», ευχήθηκε «καλό ταξίδι και κάθε δυνατή επιτυχία στην εξαγωγή συμπερασμάτων» στις δύο αντιπροσωπείες, κυρίως στη σερβική, αλλά δεν έκλεισε την πόρτα. «Το στοίχημα είναι μεγάλο, νομίζουμε ότι είναι ακόμη πιθανή η ε- πίτευξη συμφωνίας», δήλωσε η ε- πίτροπος, ενώ η εκπρόσωπός της διευκρίνισε πως «η κ. Αστον δεν σχεδιάζει νέο γύρο διαπραγματεύσεων». Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει. Ο δυτικός παράγοντας έχει στα χέρια του ένα πολύ ισχυρό όπλο προκειμένου να πιέσει το Βελιγράδι να υποχωρήσει και αυτό δεν είναι άλλο από την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας. Η κ. Αστον θα ετοιμάσει την έκθεση προόδου του διαλόγου για το Κόσοβο -θα πρέπει να την παραδώσει στις 16 Απριλίου- από την οποία θα κριθεί εάν η Σερβία θα λάβει ημερομηνία έ- ναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η οποία θα ανοίξει τον δρόμο προς την Ε.Ε. Το μπαλάκι λοιπόν πήγε στο Βελιγράδι, που καλείται να επιλέξει μεταξύ Ε.Ε. και ακόμη μιας οδυνηρότατης υποχώρησης στα «άγια των αγίων» του έθνους. «Το δίλημμα του Κοσόβου μοιάζει με το δίλημμα του Φάουστ, σαν δηλαδή να ζουν δύο ψυχές σε ένα σώμα και να επιθυμούν να χωριστούν η μία από την άλλη. Η μία τείνει προς το μέλλον, την Ε.Ε., και η άλλη επιθυμεί να παραμείνει στο Κόσοβο στην ιερή σερβική γη, στο λίκνο του σερβισμού. Και τα δύο δεν μπορεί να κερδηθούν, κι αυτό γίνεται ολοένα και πιο ορατό στο Βελιγράδι», έγραψε χαρακτηριστικά η αυστριακή εφημερίδα Der Standard. Περιορίζονται οι επιλογές Οι επιλογές για τη σερβική πλευρά περιορίζονται δραματικά. Αν δεν επανέλθει στο τραπέζι του διαλόγου με πρόταση που θα ικανοποιεί τους Αλβανούς και τον δυτικό παράγοντα, οι Σέρβοι δεν θα λάβουν ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων και ο στόχος της ένταξης στην Ε.Ε. θα απομακρυνθεί. Είναι όμως έ- τοιμη η πολιτική ηγεσία του Βελιγραδίου να πείσει τους Σέρβους να βγάλουν από το μυαλό τους το ευρωπαϊκό όραμα στο όνομα μιας υπόθεσης που ελάχιστοι πιστεύουν ακόμη ότι δεν έχει χαθεί; Ή και το αντίστροφο; Η ίδια δείχνει διχασμένη, με τον προερχόμενο από το κόμμα του Μιλόσεβιτς αλλά πραγματιστή πρωθυπουργό Ιβιτσα Ντάτσιτς να προσεγγίζει ρεαλιστικά το θέμα και τον α- ντιπρόεδρο της κυβέρνησης και πρόεδρο του κόμματος του εθνικιστή προέδρου Νίκολιτς, Αλεξάντερ Βούτσιτς, να εμφανίζεται ανένδοτος στις συνομιλίες. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το μόνο βέβαιο είναι πως οι «έξωθεν» πιέσεις προς το Βελιγράδι θα καταστούν ασφυκτικές. Τι σηματοδοτεί η επίσκεψη Κέρι στην Τουρκία Στο τραπέζι ενέργεια, Κουρδικό και οι εξελίξεις σε Μέση Ανατολή, Συρία, Κύπρο Σε μια εξέλιξη που δεν αποκλείεται να αποτελεί προπομπό σημαντικών εξελίξεων στην ανατολική Μεσόγειο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, αφικνείται σήμερα στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πρωταρχικός στόχος της έκτακτης ε- πίσκεψής του o κ. Κέρι θα μεταβεί αύριο και στο Ισραήλ στην Τουρκία είναι να «κλειδώσει» την ομαλοποίηση των σχέσεων Αγκυρας - Τελ Αβίβ. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έπεισε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να ζητήσει συγγνώμη από Ενα κοριτσάκι στην Πρίστινα τρώει παγωτό καθισμένο στο μνημείο με τις σημαίες των κρατών που έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, χωρίς να γνωρίζει ότι οι προσδοκίες για συμφωνία στο ακανθώδες θέμα των Σέρβων του βορείου Κοσόβου διαψεύσθηκαν παταγωδώς μετά το ναυάγιο των Βρυξελλών. τον Τούρκο ομόλογό του, Ταγίπ Ερντογάν, για την αιματηρή επιδρομή του 2010 στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», ανοίγοντας τον δρόμο για την επαναπροσέγγιση των δύο κρατών. Την Πέμπτη, πάντως, ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, αποκάλυψε από τις Βρυξέλλες, όπου συναντήθηκε με την αρμόδια για την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Κάθριν Α- στον, ότι εκτός από την ειρηνευτική διαδικασία για τη Μέση Ανατολή, το Κουρδικό και φυσικά την κατάσταση στη Συρία, θα συζητήσει με τον κ. Κέρι και τις εξελίξεις περί την Κύπρο. «Οι σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ θα συζητηθούν στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας για τη Μέση Ανατολή», αποκάλυψε στην εφημερίδα «Ζαμάν» Τούρκος διπλωμάτης, υπό τον όρο της ανωνυμίας του. Ο ίδιος διπλωμάτης υποστήριξε ότι ο κ. Κέρι θα συναντήσει, πλην του κ. Νταβούτογλου, τον κ.ερντογάν και τον Τούρκο πρόεδρο, Αμπντουλάχ Γκιουλ. Επισημαίνεται ότι την Τουρκία θα επισκεφτεί τις επόμενες μέρες και ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ. Αλλες πηγές, προσκείμενες στην τουρκική κυβέρνηση, ανέφεραν ότι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα στην ατζέντα της συνάντησης Κέρι - Νταβούτογλου είναι η συνεργασία της Αγκυρας με την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση του Ιράκ (KRG) στον τομέα της ενέργειας. Πολιτικοί αναλυτές ε- κτιμούν πως οι ΗΠΑ δεν βλέπουν με καλό μάτι τη συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών, κάτι που έχει υποπέσει στην αντίληψη της τουρκικής πλευράς. «Στο παρελθόν, όταν οι σχέσεις μας με τους Κούρδους στο Ιράκ δεν ήταν καλές, μας έλεγαν να τους συμπεριφερόμαστε με κατανόηση», είχε δηλώσει ο πρόεδρος Γκιούλ στις 27 Φεβρουαρίου, για να καταλήξει: «Τώρα που έχουμε καλές σχέσεις μαζί τους, διακρίνω μια κάποια ανησυχία». AFP / ARMEND NIMANI Στο μικροσκόπιο οι ανταρτικές ομάδες Καθώς πλησιάζει η αποφασιστική μάχη για τη Δαμασκό, οι δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης που πολεμούν τον Μπασάρ αλ Ασαντ μοιράζονται ένα κοινό χαρακτηριστικό. Οι περισσότερες ανταρτικές ομάδες έχουν ισχυρές ισλαμικές ρίζες και υποστήριξη από γειτονικές μουσουλμανικές χώρες. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρα - τός αποτύπωσε τις ανταρτικές ο- μάδες, την ιδεολογία τους και τις πηγές του εισοδήματός τους σε μία έκθεση την οποία μοιράστηκε, την περασμένη εβδομάδα, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η έκθεση α- Tου DAVID IGNATIUS Aρθρογράφου της WASHINGTON POST νοίγει ένα παράθυρο προς αυτό που, αν δεν γίνει κάποιο διπλωματικό θαύμα, θα είναι το αιματηρό και χαοτικό τέλος του πολέμου. Από την ανοργάνωτη και κυριαρχούμενη από μουσουλμάνους αντιπολίτευση προκύπτουν αρκετά συμπεράσματα. Πρώτον, ότι οι Η- ΠΑ θα ασκούν περιορισμένη επιρροή, ακόμη και αν εντείνουν τις μυστικές αποστολές τους στη διάρκεια των προσεχών μηνών. Δεύτερον, η μετά Ασαντ εποχή μπορεί να είναι τόσο χαοτική και τόσο ε- πικίνδυνη όσο και ο ίδιος ο εμφύλιος. Οι μουσουλμανικές ανταρτικές ομάδες θα επιχειρήσουν να α- ποκτήσουν τον έλεγχο του ισχυρού οπλοστασίου του Ασαντ, στο οποίο περιλαμβάνονται και χημικά όπλα, πράγμα που εγκυμονεί νέους κινδύνους. Παρά το γεγονός ότι η συριακή επανάσταση είναι δύο ετών, οι α- νταρτικές δυνάμεις εξακολουθούν να μην έχουν ενοποιημένη διοίκηση. Ο διοικητής του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, στρατηγός Σαλίμ Ιντρίς, έχει προσπαθήσει να συντονίσει τους μαχητές. Αλλά αυτή η εξέγερση συνεχίζει να κινείται από κάτω προς τα πάνω, με πόλεις και περιοχές να σχηματίζουν τάγματα τα οποία συνασπίζονται μεταξύ τους. Αυτοί οι συνασπισμοί περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες μαχητές, αλλά η πειθαρχία στις τάξεις τους δεν έχει καμία σχέση με τακτικό στρατό. Παρά το γεγονός ότι ο συντονισμός μεταξύ των ανταρτών είναι χαλαρός, η δύναμή τους είναι μεγάλη. Εχουν τον έλεγχο του μεγαλύτερου τμήματος του Χαλέπι και της βόρειας Συρίας και σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τη Δαμασκό, ελέγχοντας πολλές οδούς ανεφοδιασμού ανατολικά και νότια από την πόλη, όπως αναφέρουν πηγές που πρόσκεινται στους ιδίους. Οι αρχηγοί του Ελεύθερου Συριακού Στρατού θεωρούν ότι η μάχη της Δαμασκού θα φθάσει στο αποκορύφωμά της τους επόμενους δύο με τρεις μήνες. Οι αντάρτες έχουν βομβαρδίσει «ορόσημα» της Δαμασκού όπως το ξενοδοχείο Σέρατον και η συνοικία Αμπού Ρουμανέχ, όπου κατοικούν οι διπλωμάτες. Στα ανατολικά φαίνεται ότι ελέγχουν την Γκούθα και άρα την ανατολική πρόσβαση προς την πόλη, ενώ βάλλουν κατά του αεροδρομίου της Δαμασκού. Δυτικά φέρεται να βομβαρδίζουν τη συνοικία Μεζέχ. Πηγές των ανταρτών επιχειρούν να ξεδιαλύνουν τη δυσνόητη για τους εξωτερικούς παρατηρητές κατάταξη των ανταρτικών ο- μάδων. Η μεγαλύτερη συσπείρωση ο- μάδων λέγεται Τζαμπχάτ αλ-ταχρίρ αλ-σουρίγια αλ-ισλαμίγια. Εχει περίπου μαχητές από τέσσερις κύριες υποομάδες, που κατάγονται από διαφορετικά μέρη της χώρας. Αυτές οι υποστηριζόμενες από τη Σαουδική Αραβία ο- μάδες δεν αποτελούνται από σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές, αλλά τα μέλη τους είναι πιο μαχητικά από τον πολιτικό συνασπισμό του Σεΐχ Μοάζ αλ Χατίμπ, ο οποίος διεκδίκησε την περασμένη εβδομάδα την έδρα της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο. Ο δεύτερος μεγαλύτερος συνασπισμός ανταρτών είναι πιο α- κραίος και κυριαρχείται από σκληροπυρηνικούς σαλαφιστές μουσουλμάνους. Το επίσημο όνομά του Τζαμπχάτ αλ-ισλαμίγια αλ- Ταχρίρ αλ-σουρίγια είναι σχεδόν ταυτόσημο με αυτό της προηγούμενης ομάδας. Πηγές των ανταρτών λένε ότι για τον σχηματισμό αυτού του δεύτερου συνασπισμού έχουν συνενωθεί 11 διαφορετικές ταξιαρχίες από όλη τη χώρα. Η χρηματοδότηση προέρχεται από πλούσιους Σαουδάραβες, Κουβεϊτιανούς και άλλους κατοίκους του Περσικού Κόλπου. Πηγές των α- νταρτών εκτιμούν ότι αυτός ο δεύτερος συνασπισμός συγκεντρώνει σαλαφιστές μαχητές. Μια τρίτη ομάδα, η Αχφάντ αλ Ρασούλ, χρηματοδοτείται από το Κατάρ και έχει μαχητές. Η πιο επικίνδυνη όλων είναι η Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, που είναι παρακλάδι της Αλ Κάιντα του Ιράκ. Αντάρτες εκτιμούν ότι περιλαμβάνει ίσως μαχητές. Φοβούμενοι ενδεχομένως ότι μπορεί να γίνουν στόχοι δυτικών αντιτρομοκρατικών δυνάμεων, οι μαχητές αυτοί λέγεται ότι κρατούν χαμηλό προφίλ και ίσως ανακατεύονται με την ομάδα των σαλαφιστών. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός του στρατηγού Ιντρίς εκτιμάται πως διοικεί άλλους άνδρες. Ρεαλιστικά, το καλύτερο για την αμερικανική πολιτική θα ήταν να πιεστεί ο συνασπισμός των Σαουδαράβων να φέρει τους άνδρες του υπό τη διοίκηση του Ι- ντρίς. Αυτό θα έβαζε μια τάξη, α- νοίγοντας τον δρόμο στον Ιντρίς να διαπραγματευθεί τη δημιουργία στρατιωτικής μεταβατικής κυβέρνησης, που θα περιλαμβάνει όσα μέλη του στρατού του Ασαντ είναι ανοικτά στη συμφιλίωση. «Η συνένωση δυνάμεων υπό τον στρατηγό Ιντρίς θα τον καθιστούσε πιο αναγνωρίσιμο και αξιόπιστο», μου εξήγησε ακτιβιστής των Σύρων ανταρτών σε συζήτηση που είχαμε στην Κωνσταντινούπολη. Χωρίς ισχυρή ώθηση από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας, όμως, ο συντονισμός μοιάζει δύσκολος. Πηγές των ανταρτών αναφέρουν ότι η αντιπολίτευση έχει καταρτίσει σχέδια για την εκπαίδευση της συριακής αστυνομίας, τον καθαρισμό του νερού και την ασφαλή καταστροφή των χημικών όπλων όλ αυτά μόλις λάβουν την έγκριση. Αυτά τα σχέδια είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η συριακή καταστροφή. Τι περιμένουν οι ΗΠΑ; ΤΙ ΓΡΑΦΕΙ Ο ΞΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η πολιτική των δανειστών Σλοβενία, όπως Κύπρος Δύο συνέπειες Σχέδιο - μυστήριο Πότε είναι οικονομικά ορθολογικό για μια χώρα να φύγει από την Ευρωζώνη; Δύο ζητήματα πρέπει να εξεταστούν: Αν είναι βιώσιμο το τραπεζικό σύστημα της χώρας και αν είναι βιώσιμο το ιδιωτικό και δημόσιο χρέος της. Για την Κύπρο, οι απαντήσεις και στα δύο ερωτήματα είναι όχι. Η βιωσιμότητα του κυπριακού χρέος θα ήταν πιθανότερο να αποκατασταθεί έξω από την Ευρωζώνη. Μετά τις δηλώσεις Ντάισελμπλουμ είναι πλέον δεδηλωμένη η πολιτική των δανειστών να λύνουν το πρόβλημα των χρεών των περιφερειακών τραπεζών βάζοντας τους ομολογιούχους και τους καταθέτες να πληρώσουν. Η λογική συνέπεια αυτού, σε συνδυασμό με τη λιτότητα και την προβληματική τραπεζική ένωση, είναι ένα «κούρεμα» ομολογιούχων και καταθετών των ι- σπανικών τραπεζών. Ούτε καν οι ασφαλισμένες καταθέσεις δεν θα προστατευθούν. Είναι ανορθολογικό για τους Ισπανούς καταθέτες να κρατούν έστω και μικρά ποσά στις ισπανικές τράπεζες. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Εφόσον οι πιστωτές αρνούνται την πραγματική τραπεζική ένωση, τα επιχειρήματα για έξοδο από την Ευρωζώνη είναι πολλά. Βέβαια, οι χώρες ίσως αποφασίζουν με πολιτικά, όχι οικονομικά κριτήρια. Αλλά, μακροπρόθεσμα, μια νομισματική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει κόντρα στην οικονομική λογική. H «Σλοβενία δεν είναι Κύπρος και δεν πρόκειται να χρειαστεί οικονομική βοήθεια. Αλλωστε, διαθέτει αρκετό χρόνο προκειμένου να συγκεντρώσει χρήματα από τις α- γορές», λέει ο Σλοβένος υπουργός Οικονομικών, Ούρος Κούφερ. Μπορεί οι Σλοβένοι να έχουν στηρίξει τις ελπίδες τους στην καινούργια κεντροαριστερή κυβέρνηση, που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας στις 20 Μαρτίου, αλλά η αλήθεια είναι ότι η μικρή χώρα βρέθηκε στο επίκεντρο της περιδίνησης που προκάλεσε το «όχι» των Κυπρίων βουλευτών στις αρχικές προτάσεις του Eurogroup. Σήμερα κινδυνεύει α- πό τη μετάδοση της κρίσης, καθώς πολλοί επενδυτές φοβούνται πως η τύχη τους θα είναι ανάλογη με αυτή των επενδυτών του νησιού της Αφροδίτης. Ο Σλοβένος υπουργός Οικονομικών υποστηρίζει ότι η χώρα του δεν θα χρειαστεί οικονομική βοήθεια, διότι αν και οι σλοβενικές τράπεζες κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, ο τομέας είναι πολύ μικρότερος από αυτόν της Κύπρου και δεν έχει την ίδια έκθεση στα τοξικά ελληνικά ομόλογα. Επιχειρώντας τη διάσωση των τραπεζών της, η Σλοβενία θα επιταχύνει τις αποκρατικοποιήσεις και δεν θα ακολουθήσει την ολισθηρή ατραπό της λιτότητας όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία. Οι αποφάσεις του Eurogroup για την Κύπρο και οι συνέπειές της, συνεχίζουν να απασχολούν τον ευρωπαϊκό Τύπο, ο οποίος διατυπώνει έντονες επικρίσεις κατά της πολιτικής της σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής. KYΠΕ Ο χρόνος στη δημοκρατία και την πολιτική δεν ανέχεται ποτέ εξωτερικά εμπόδια, είτε αυτά προέρχονται από τις ευρωπαϊκές μας δεσμεύσεις είτε προέρχονται από ομολογιούχους. Η επιφανειακή ηρεμία των πρόσφατων μηνών μπορεί να μας οδηγήσει στο λάθος να νιώσουμε ελεύθεροι να αποφασίσουμε, να νιώσουμε ότι μπορούμε να κινηθούμε στην κατεύθυνση που μας οδηγεί το μικρό σκάφος αυτής της εύθραυστης πολιτικής ισορροπίας. Και όμως δεν είναι έτσι. Η λύση που υιοθετήθηκε για να διασωθούν οι τράπεζες της Κύπρου μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που στο εξής θα αντιμετωπίζονται οι τραπεζικές κρίσεις στη Ζώνη του Ευρώ. Προ τριετίας, οι ιρλανδικές τράπεζες διασώθηκαν με υψηλό τίμημα για τους φορολογουμένους αλλά με προστασία των καταθετών. Τώρα η λύση για την Κύπρο αναμένεται να έχει δύο συνέπειες. Πρώτον, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (η αχίλλειος πτέρνα του ευρωπαϊκού οικονομικού συστήματος) θα είναι είναι πιο δύσκολη. Δεύτερον, ένα μέρος της τραπεζικής δραστηριότητας ενδέχεται να μεταφερθεί σε χώρες των οποίων οι τράπεζες είναι πιο φερέγγυες. Εντονες πιέσεις προκειμένου να αποκαλύψει ποιο ήταν το plan B για την Κύπρο α- σκούνται στον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι. Η περιπέτεια της Κύπρου, τον προηγούμενο μήνα, προκάλεσε την κατάρρευση των τραπεζιτικών μετοχών σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Ταυτόχρονα κλονίστηκε η ε- μπιστοσύνη των επενδυτών στη δυνατότητα των πολιτικών να «δαμάσουν» την κρίση χρέους στη ζώνη του ενιαίου νομίσματος. Οι ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη στο δεύτερο εξάμηνο, όπως πρέσβευε ο Ντράγκι, έχουν εξανεμιστεί και ο επικεφαλής του ΕΚΤ πρέπει πια να αξιολογήσει ποιες εναλλακτικές λύσεις έχει και ποιο δρόμο θα πρέπει να ακολουθήσει. Σύμφωνα με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που είναι σε θέση να γνωρίζουν, αυτά μπορεί να είναι μείωση των επιτοκίων, νέος κύκλος μακροπρόθεσμου δανεισμού προς τις τράπεζες. Η Ευρώπη μπαίνει πλέον στον δεύτερο χρόνο ύφεσης και οι κατακερματισμένες χρηματοπιστωτικές αγορές, η έλλειψη ρευστότητας σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σε κράτη όπως η Ισπανία και η Ιταλία κατά πάσα πιθανότητα θα κάνουν τον Μάριο Ντράγκι να στραφεί σε μη συμβατικά μέτρα.

20 20-ADV KOTSIRAS_SPOR 4/5/13 9:07 PM Page 7 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ LIVE - CD1 1. Εφτά Ποτήρια 2. Ανάθεμά Σε 3. Λέει, Λέει, Λέει 4. Για πού το Βαλές Καρδιά μου 5. Αλεξάνδρεια 6. Έτσι κι Αλλιώς 7. Φτάνει που Κλαίμε 8. Βanana Boat 9. Kρουαζιέρα 10. Μια Βραδιά στο Λούκι 11. Πώς Μπορώ 12. Τυφλές Ελπίδες 13. Τίποτα 14. Εφάπαξ 15. Δεν Είμαι από δώ 16. Όμορφη και Παράξενη Πατρίδα CD 2 1. Το Τσιγάρο 2. Χάντρα Θαλασσιά 3. Πρώτη Φορά 4. Ένα Βράδυ που βρεχε 5. Το Αγριολούλουδο 6. Τα Μαύρα Μάτια σου 7. Τώρα Κλαις, γιατί Κλαις 8. Ο Τρελός 9. Ό,τι Αρχίζει Ωραίο 10. Είσαι η Ζωή μου 11. Δεν θα Ξαναγαπήσω 12. Βρέχει στη Φτωχογειτονιά 13. Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ 14. Αποχαιρετισμός ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, Η ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΚΑΣΕΤΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ 1 Ο CD MAZI ME THN KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ