Τι είναι διαπολιτισμικότητα;

Transcript

1 Διαπολιτισμικότητα και μουσείο Τι είναι διαπολιτισμικότητα; Καλλιόπη Κύρδη Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Α Δ/νση Π.Ε. Αθηνών

2 Μουσείο: «μη κερδοσκοπικό μόνιμο ίδρυμα στην υπηρεσία της κοινωνίας και της εξέλιξής της, ανοικτό στο κοινό, που αποκτά, συντηρεί, ερευνά, με σκοπό την εκπαίδευση τη μελέτη και την ψυχαγωγία» Χώροι πολιτισμικής αναφοράς: οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μνημεία (ως μνημεία μπορεί να χαρακτηρίζονται παλιά βιομηχανικά κτίρια, γέφυρες, κρήνες, οχυρώσεις, ακόμα και σχολεία), αίθουσες τέχνης, παραδοσιακοί οικισμοί, διατηρητέα κτίσματα κ.ά. Στον ορισμό του μουσείου με την ευρεία έννοια περιλαμβάνονται οι βιβλιοθήκες, τα αρχεία, οι εθνικοί δρυμοί, τα ενυδρεία κ.ά.

3 Σε ένα Μουσείο, μπορεί κανείς Να παίξει; Να χορέψει; Να ακούσει μουσική; Να τραγουδήσει; Να παίξει θέατρο; Να μαγειρέψει; Να κοιμηθεί;

4 Τα μουσεία διαθέτουν τεκμήρια, προϊόντα ιστορικών διαδικασιών, που έχουν παραχθεί σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο γιαναεπιτελέσουνμιασυγκεκριμένη λειτουργία. Στα αντικείμενα εγγράφεται και η ιστορική τους διαδρομή.

5 Το μουσείο είναι ένα δυναμικό εργαλείο εκπαίδευσης που μπορεί να υποστηρίξει την κριτική σκέψη, παρέχοντας τη δυνατότητα για πολλαπλές αναγνώσεις του υλικού αλλά και του άυλου πολιτισμού ερμηνευτικά εργαλεία για την κατανόηση των εκθεμάτων.

6 Το σχολείο θα πρέπει να δει το μουσείο ως χώρο που συμβάλλει στη συγκρότηση της συλλογικής μνήμης όχι απλώς ως τεκμηρίωση των σχολικών εγχειριδίων, αλλά ως πηγή πολυσήμαντων πληροφοριών, ως ερμηνεία της ιστορικότητας, ως φορέα ερμηνείας των κοινωνιών

7 Στους χώρους πολιτισμικής αναφοράς τα παιδιά μελετούν θέματα, χώρους ή κτίσματα που τα οδηγούν στην κατανόηση της ιστορικότητας συσχετίζουν πολιτισμικά στοιχεία με το φυσικό περιβάλλον αναγνωρίζουν πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις και κατανοούν την ετερότητα

8

9 Τα αντικείμενα μπορούν να προσλάβουν νοήματα και σημασίες μέσα από τη διαμεσολάβηση και την ερμηνεία.

10 Το ανήκειν Η ταυτότητα Η κουλτούρα της προέλευσης και η κουλτούρα χώρας υποδοχής

11 Στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής μικρά παιδιά ανακαλύπτουν κοινές λέξεις με τα Αλβανικά για παρόμοια αντικείμενα.

12 Από το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και τις κουτσούνες στα παιχνίδια των παιδιών της Αφρικής, από την ελληνική αγροτική κοινωνία του 1950 στην ερμηνεία της σύγχρονη πραγματικότητα της Αφρικής

13 Iδιόφωνα μουσικά όργανα, όπως στην Αφρική

14 Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών: «Ταξιδεύουμε στους πολιτισμούς» Παρέμβαση σε παιδιά οικογενειών Ρομά και Μουσουλμάνων από τη Θράκη του Τμήματος Εκπ. Προγραμμάτων του ΥΠΠΟ Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Διαπολιτισμικοί Διάλογοι Βυζαντινό Μουσείο Συνεργασία μουσείων Βυζαντινού, Εβραϊκού και Ισλαμικού Περιστασιακά, με αφορμή τη Διεθνή ημέρα Μουσείων ή τις Ευρωπαϊκές ημέρες πολιτισμού

15 Πολιτισμικές θεματικές διαδρομές Σύνθετες δράσεις δομημένες πάνω σε κάποιο ειδικό θέμα που εξετάζεται διαχρονικά και περιλαμβάνουν επισκέψεις και παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε χώρος πολιτισμικής αναφοράς. Παραδείγματα: Η διερεύνηση της έννοιας της Δημοκρατίας στο χρόνο Η έννοια της μετανάστευσης

16 и г р у ш к а 遊び משחק بازی طريدة 游戏 ของเล น بازی کهيل game lojë

17 Μάσκες

18 Τέρατα τις θάλασσας: συγγένειες

19 Ένας δρόμος,, 3 θρησκείες: συναγωγή, βυζαντινή εκκλησία, μουσείο Ισλαμικής Τέχνης Εκπαιδευτικά προγράμματα στο Βυζαντινό Μουσείο, Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Εβραϊκό Μουσείο. Υλικό του εκπαιδευτικού προγράμματος για την Καπνικαρέα και του προγράμματος Μελίνα για το Βυζαντινό πολιτισμό. Επίσκεψη στο τζαμί Τζισδιράκη, τη Συναγωγή, την Καπνικαρέα, τους Αγ. Ασώματους

20 Όλοι ήμασταν, είμαστε ήθαγίνουμε κάποτε ξένοι. 7o Δημ. Σχολείο Αθηνών

21

22 «Τρεις μέρες προχωρήσαμε, την τρίτη νύχτα μεσάνυχτα, το πλοίο χάλασε, χωρίς να καταλάβουμε τίποτα εμείς. [ ] Δύο ώρες με τα πόδια, μια με το πλοίο Αυστροαμερικάνα. Έγερνε και στα πλάγια. Τεντωνόμασταν χάμω και πιάναμε το νερό της θάλασσας όταν ήταν γαλανή. Όταν ο καιρός ήταν μαύρος, φίδια μας έτρωγαν. Η ψυχή του κόσμου ήταν βυθισμένη στο φόβο. Για φαγητό έσφαζανκαιμαςέδινανκάτιπαλιάλογα. Καμιάεβδομάδατηβγάλαμεμ αυτάπου είχαμε ψωνίσει στην Πάτρα, αλλά σωθήκανε. Ζούσαμε μέσα σ αυτή τη φρίκη, από κάτω θάλασσα και από πάνω ουρανός. Έπειτα άρχισε να κοχλάζει η ψείρα. Κάθονταν όρθιες στα πανωφόρια των επιβατών, άσπρες με ουρά. Σε λίγες μέρες με την αργοπορία του πλοίου, το νερό λιγόστεψε. Τρεις χιλιάδες κόσμος που ήμασταν μέσα διψάσαμε. Μαζευόμασταν μυρμήγκια με τις βίκες μπροστά στα ντεπόζιτα και κει γινόταν χαλασμός». Θανάσης Βαλτινός, από Το συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη

23

24

25 Οι μετανάστες (Συνεντεύξεις που πήραν μαθητές) τόποι καταγωγής: Αλβανία, Συρία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές δουλειές: μηχανικός, πλακάκια, μαγαζί με ρούχα, σερβιτόρος Γιατί έφυγαν από τη χώρα τους: για δουλειά, δεν είχε καλές δουλειές εκεί, είχε πολιτικά προβλήματα Γιατί διάλεξαν την Ελλάδα; ήταν η μόνη που μπορούσαν να πάνε, επειδή του αρέσει, είναι οι φίλοι του, γιατί εδώ δεν έχει προβλήματα. Αν ζουν καλύτερα εδώ: ναι, γιατίέχειπιοπολλάλεφτά, γιατί έχει δουλειά και σπίτι, γιατί μου αρέσει. Οι Έλληνες είναι φιλικοί: οι περισσότεροι είπαν ναι, κάποιοι όχι. Αν έχουν κάποιο παράπονο: όχι δεν έχουν Θα γυρίσουν στην πατρίδα: οι περισσότεροι απάντησαν όχι. Τιείπανγιατηνπατρίδατους. Αλβανία: Είναι όμορφη και παράξενη πατρίδα. Έχει ωραία φύση τρώμε τα ίδια φαγητά. Όμως τα φαγητά εκεί είναι πιο νόστιμα. Πακιστάν: Είναι όμορφο και φτιάχνουν ωραία ρούχα. Έχει πολλά τζαμιά και τα τραγούδια είναι πολύ ωραία. Μπαγκλαντές: Έχει ωραίες παραλίες, τρώμε ινδικά φαγητά, έχει πολλά τζαμιά.

26 Τι φέρατε μαζί σας;

27 Μαζί μου έφερα την κούκλα μου και το χωριό μου.

28 τη γλώσσα μου

29 Θυμάμαι που παίρναμε μαζί μας στο χωράφι στηνπετσέταψωμίκιελιές.

30 Σε όλη αυτή τη διαδρομή μάθαμε για τις μετακινήσεις των ανθρώπων και τις συνήθειες, τη γλώσσα που κουβαλούσαν σε αυτό το ταξίδι. Ανακαλύψαμε ότι όλοι εμείς οι μαθητές, οι γονείς μας και οι δάσκαλοί μας για διάφορους λόγους άφησαν την πατρική τους γη και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και συγκεκριμένα γύρω από την πλατεία Κουμουνδούρου. Συζητήσαμε για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν στην αλλαγή του τόπου τους και για τις πρώτες μέρες προσαρμογής. Τα συνδέσαμε όλα αυτά με τις μετακινήσεις σήμερα και με τη ζωή των μεταναστών που ζουν σήμερα γύρω μας. Καταλήξαμε ότι για όλους οι αναμνήσεις και η νοσταλγία είναι ίδια. Ο πόθος για την πατρίδα και η γλώσσα είναι στοιχεία που πάντα κουβαλάμε μέσα μας άσχετα με τα προβλήματα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω μας. Στο πέρασμα της ιστορίας οι λαοί ανταλλάσσουν τις εμπειρίες, τις συνήθειες, τα φαγητά, τα τραγούδια, το ντύσιμο, τη γλώσσα.

31 Η πόλη μου από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα: οι άνθρωποι, οι μετακινήσεις, η καθημερινή ζωή

32 Στην έκθεση Ελεύθερα Πουλιά, στο Μουσείο Νεότερης Κεραμεικής. Τα παιδιά παραλληλίζουν τα πουλιά με τους εαυτούς τους και τους μετανάστες γονείς τους.

33 Όρνιθες στην πλατεία Κουμουνδούρου

34 -Πολλοί μέτοικοι έφταναν στην Αρχαία Αθήνα με την ελπίδα να ζήσουν καλύτερα, να αποκτήσουν περισσότερα αγαθά, να γλιτώσουν από τους πολιτικούς τους εχθρούς, από τις διαμάχες. Έφταναν εδώ με την ελπίδα της ελευθερίας. - Πολλά είδη πουλιών ταξιδεύουν -μεταναστεύουν- κάθε χρόνο, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής, τροφή Ταξιδεύουν με την ελπίδα να βρουν φιλόξενο τόπο γιαναγεννήσουνκαιναμεγαλώσουνταμικράτους. - Πολλοί άνθρωποι μεταναστεύουν σήμερα για να ζήσουν καλύτερα, να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε καλύτερες συνθήκες, να τα μορφώσουν Με την ελπίδα της ελευθερίας και ενός τόπου φιλόξενου. Ανάμεσα τους, οι γονείς μας.

35 Ηπαρανόησητουπαρόντοςείναιη αναπόφευκτη συνέπεια της άγνοιας του παρελθόντος. Όπως μπορεί κάποιος να κουραστεί εξίσου άσκοπα, επιζητώντας να κατανοήσει το παρελθόν, αν αγνοεί απόλυτα το παρόν. Marc Bloch, Απολογία για την ιστορία. Το επάγγελμα του ιστορικού. Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα, 1994