Γ ε ν ι κ έ ς εξ ε τ ά σ ε ι ς Ιστορία Γ λυκείου

Transcript

1 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Γ ε ν ι κ έ ς εξ ε τ ά σ ε ι ς Ιστορία Γ λυκείου Γ ε ν ι κ ή ς π α ι δ ε ί α ς ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Νεοτουρκικό κίνημα β. Βαλκανικό Σύμφωνο γ. ΕΟΚΑ Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Α2 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση: α. Μοναδικό κίνητρο της αποικιοκρατίας ήταν η εξυπηρέτηση οικονομικών και στρατηγικών συμφερόντων. β. Ο Χαρίλαος Τρικούπης καθιέρωσε συνταγματικά τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. γ. Η επιχείρηση εισβολής της Γερμανίας στην Ελλάδα βασίστηκε στο σχέδιο «Μαρίτα». δ. Ο όρος «σιδηρούν παραπέτασμα» (i roncurta in) ανήκει στον πρόεδρο των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν. ε. Τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Παρισίων (1947). Μονάδες 10 ΘΕΜΑ Β1 Να αναπτύξετε τα αίτια και τα αποτελέσματα της Επανάστασης της 3 ης Σεπτεμβρίου ΘΕΜΑ Β2 Μονάδες 12 Ποιες απόψεις διατυπώθηκαν για την ευρωπαϊκή ενοποίηση στα τέλη της δεκαετίας του 1940(μονάδες 9)και ποιοι ήταν οι «πατέρες της Ευρώπης»; (μονάδες 4) Μονάδες 13

2 2 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό Α π ά ν τ η σ η Α1. α. Νεοτουρκικό Κίνημα: Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908, που υποσχέθηκε στους λαούς της αυτοκρατορίας ισονομία, ισοπολιτεία και ευρύτατο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, είχε ως στόχο τον εκτουρκισμό της αυτοκρατορίας. Ο στόχος αυτός εκδηλώθηκε κατά τους βαλκανικούς Πολέμους ( ) και κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο ( ) και πήρε τη μορφή της εθνοκάθαρσης της αυτοκρατορίας με την εκδίωξη των χριστιανών της χώρας. β. Βαλκανικό Σύμφωνο: Η Ελλάδα συνυπέγραψε, στις 9 Φεβρουαρίου 1934, το τετραμερές Βαλκανικό Σύμφωνο με τη Γιουγκοσλαβία, τη Ρουμανία και την Τουρκία, προκειμένου οι χώρες αυτές να προασπίσουν από κοινού την εδαφική ακεραιότητα τους απέναντι στην αναθεωρητική πολιτική που είχε υιοθετήσει η Βουλγαρία. γ. ΕΟΚΑ: Την 1 η Απριλίου 1995 άρχισε ο κυπριακός ένοπλος αγώνας από την ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών). Ανώτατος πολιτικός ηγέτης του αγώνα ήταν ο Μακάριος. Στρατιωτικός ηγέτης ήταν ο κυπριακής καταγωγής αρχηγός της ΕΟΚΑ, συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, γνωστός με το ψευδώνυμο <Διγενής>. Α2. α. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστό ε. Λάθος ζ. Σωστό Β1. Η Επανάστασης της 3 ης Σεπτεμβρίου Τον αρχικό γενικό ενθουσιασμό για τον νεαρό ηγεμόνα από την Βαυαρία σκίασε αργότερα η διάχυτη δυσαρέσκεια ορισμένων κύκλων, οι οποίοι έκριναν πως θίγονται τα συμφέροντα τους από την πολιτική της βασιλικής κυβέρνησης. Πολλοί από τους παλαιούς άρχοντες, οι οποίοι είχαν εν πολλοίς διατηρήσει ή και ενισχύσει την προεπαναστατική τους επιρροή και δύναμη κατά τη διάρκεια του Αγώνα δεν έκρυβαν τη δυσαρέσκειά τους, διότι βρέθηκαν παραγκωνισμένοι από τα δημόσια πράγματα. Τα συντηρητικά αυτά στοιχεία συμμάχησαν κατά της απόλυτης μοναρχίας με φιλελεύθερους πολιτικούς και διανοούμενους, οι οποίοι δυσανασχετούσαν με την άρνηση του μονάρχη να παραχωρήσει Σύνταγμα. Συντηρητικό κύκλοι της εκκλησίας εξάλλου καλλιέργησαν στον λαό τη δυσαρέσκεια για την πράξη της ανακήρυξης του αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος και τη διοικητική της αποδέσμευση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Τα ετερόκλητα αυτά στοιχεία του δημόσιου βίου υποχρέωσαν τον Όθωνα, την 3 η Σεπτεμβρίου 1843, διά της στρατιωτικής φρουράς της Αθήνας, να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση και να παραχωρήσει Σύνταγμα. Ήταν η αφετηρία του κοινοβουλευτικού βίου της χώρας. Με την επικράτηση της Επανάστασης της 3 ης Σεπτεμβρίου, όπως αποκλήθηκε το στρατιωτικό αυτό κίνημα, επανήλθαν στα πράγματα οι παλαιοί άρ-

3 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 3 χοντες, ενδεδυμένοι τον κοινοβουλευτικό μανδύα και πανίσχυροι. Δεν ήταν όμως τόσο ισχυροί απέναντι στον μονάρχη όσο απέναντι στο λαό, επειδή δεν υπήρχαν ακόμη οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη σταθερών πολιτικών κομμάτων, που θα εξασφάλιζαν ομαλό πολιτειακό βίο και ουσιαστικό έλεγχο της βασιλικής ε- ξουσίας. Το Σύνταγμα του 1844, ένα από τα πιο φιλελεύθερα Συντάγματα της εποχής, δεν κατοχύρωνε τη λαϊκή κυριαρχία, επειδή δεν υπήρχαν σταθεροί πολιτικοί σχηματισμοί, για να εξασφαλίσουν την άσκηση της εξουσίας από την πλειοψηφία του κοινοβουλίου. Β2. Σχολικό βιβλίο σελ. 154: Βέβαια, στα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι ιδέες της ευρωπαϊκής ενοποίησης/ολοκλήρωσης δεν είχαν ακόμη μορφοποιηθεί. Από τη μία πλευρά, βρίσκονταν οι υποστηρικτές της διακυβερνητικής συνεργασίας, η οποία απαντά στους κλασικούς διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ ή το Συμβούλιο της Ευρώπης- ωστόσο, οι οργανισμοί αυτοί λειτουργούν με βάση την αρχή της ομοφωνίας και δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλοί ενοποίησης. Από την άλλη πλευρά, διατυπωνόταν η ιδέα της άμεσης δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ωστόσο, δεν υπήρχαν ακόμη οι προϋποθέσεις της ε- νότητας και ιδιαίτερα μια κοινή ευρωπαϊκή οικονομία: αν αποτύγχανε μια τέτοια προσπάθεια, τότε όλη η σύλληψη της ευρωπαϊκής ενότητας θα κατέρρεε. Για την ευρωπαϊκή ενοποίηση η διακυβερνητική συνεργασία δεν ήταν αρκετή, αλλά και η άμεση ομοσπονδοποίησης δεν ήταν εφικτή. Υπήρχε όμως και μία τρίτη οδός: ο λεγόμενος «λειτουργισμός», που πρέσβευε ότι θα έπρεπε να ενοποιηθούν πρώτα ορισμένοι βασικοί τομείς της οικονομίας, ώστε να δημιουργηθούν οι πρακτικές προϋποθέσεις της ενότητας. Η διαδικασία αυτή θα συνέβαλε επιπλέον στην κατοχύρωση της ευρωπαϊκής ειρήνης. Μετά την επιτυχία σε αυτά τα πεδία θα ερχόταν στο μέλλον και η πολιτική ενότητα. Η αντίληψη αυτή τέθηκε σε εφαρμογή με τη δημιουργία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Οι εκπρόσωποί της, όπως οι Γάλλοι Ρομπέρ Σουμάν και Ζαν Μονέ, ο Βέλγος Πολ-Ανρί Σπάακ, ο Γερμανός Κόνραντ Αντενάουερ, έμειναν στην ευρωπαϊκή μνήμη ως «πατέρες της Ευρώπης». ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Γ1 Αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε: α. στις τεχνολογικές καινοτομίες, τις πηγές ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς και συγκοινωνίας στην Αγγλία, κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση(μονάδες 12) και β. στο ανθρώπινο δυναμικό που απασχολήθηκε στη βιομηχανία της Αγγλίας, καθώς και στις συνθήκες εργασίας του (μονάδες 13). Μονάδες 25

4 4 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Α Η τεράστια αυτή βιομηχανία[άνθρακα], μολονότι ίσως δεν αναπτυσσόταν αρκετά γρήγορα για πραγματικά μαζική εκβιομηχάνιση σημερινού τύπου, ήταν ωστόσο αρκετά μεγάλη για να δώσει κίνητρο στη βασική εφεύρεση που έμελλε να μετασχηματίσει τις βιομηχανίες κεφαλαιουχικών αγαθών: το σιδηρόδρομο. Διότι τα ορυχεία δεν χρειάζονταν απλώς ατμομηχανές μεγάλης ισχύος σε μεγάλες ποσότητες, αλλά και αποτελεσματικά μέσα μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων άνθρακα από το μέτωπο εξόρυξης στο φρέαρ1, και ιδίως από την είσοδο της στοάς στο σημείο φόρτωσης. [...] Στις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής του σιδηροδρόμου ( ) η παραγωγή σιδήρου στη Βρετανία αυξήθηκε από σε [τόνους] με άλλα λόγια, τριπλασιάστηκε. Η παραγωγή άνθρακα ανάμεσα στο 1830 και το 1850 τριπλασιάστηκε επίσης από 15 σε 49 εκατομμύρια τόνους. Η τεράστια αυτή αύξηση οφειλόταν κυρίως στο σιδηρόδρομο, γιατί για κάθε μίλι σιδηροδρομικής γραμμής χρειάζονταν 300 τόνοι σιδήρου μόνο για τη σιδηροτροχιά. [...] Το 1830 υπήρχαν μερικές δωδεκάδες μίλια σιδηροδρομικών γραμμών σε όλο τον κόσμο κυρίως η γραμμή από το Live rpool στο Manc hester. Ως το 1840 υπήρχαν μίλια και ως το 1850 πάνω από μίλια. Οι πιο πολλές γραμμές σχεδιάστηκαν σε περιόδους κερδοσκοπικού παραληρήματος, γνωστού ως «μανία των σιδηροδρόμων», όπως του , και ιδίως του οι πιο πολλές κατασκευάστηκαν κατά μέγα μέρος με βρετανικά κεφάλαια, βρετανικό σίδηρο, βρετανικά μηχανήματα και τεχνογνωσία.1. πηγάδιe.j. H o b s b a w m, Η εποχή των Επαναστάσεων, ,μτφρ. Μαριέτα Οικονομοπούλου, Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, ,σσ Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Β Ο πρώτος και ίσως ο ζωτικότερος παράγων που έπρεπε να κινητοποιηθεί και να ανακατανεμηθεί ήταν η εργασία, διότι βιομηχανική οικονομία σημαίνει απότομη πτώση του γεωργικού (δηλαδή αγροτικού) πληθυσμού και απότομη αύξηση του μη γεωργικού (δηλαδή του πληθυσμού στα αστικά κέντρα) και ασφαλώς σημαίνει (όπως στην περίοδο που μας απασχολεί) μια ταχύτατη γενική πληθυσμιακή αύξηση. [...] Μια βιομηχανική οικονομία χρειάζεται εργατική δύναμη που ασφαλώς θα προέλθει από τον προηγουμένως μη βιομηχανικό τομέα. Ο αγροτικός πληθυσμός στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, με τη μορφή μετανάστευσης (κυρίως της ιρλανδικής), ήταν οι πιο εμφανείς πηγές εργατικού δυναμικού, τις οποίες συμπλήρωναν οι διάφοροι μικροπαραγωγοί και οι φτωχοί εργαζόμενοι. [...]. Στα εργοστάσια, όπου το πρόβλημα ήταν επιτακτικότερο, θεωρούνταν συχνά πιο βολικό να προσλαμβάνονται γυναίκες και παιδιά, που ήταν ευπειθέστεροι αλλά και χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι. Από το σύνολο των εργατών στις αγγλικές κλωστοϋφαντουργίες στα το ¼ περίπου ήταν άντρες, περισσότερο από το 50% γυναίκες και κορίτσια, και το υπόλοιπο αγόρια κάτω των 18 χρόνων [...]. Α- ναμφίβολα, το χωριατόπαιδο δεν θα θεωρούσε τη ζωή αυτή πιο εξαρτημένη ή πιο άθλια από των γονιών του [...]. Αλλά για τον ελεύθερο άνθρωπο, το εργοστάσιο, όπου έμπαινε απλώς ως «εργατική δύναμη», ήταν κάτι μόλις προτιμότερο από τη σκλαβιά, και όλοι, εκτός από τους πιο πεινασμένους, προσπαθούσαν να το αποφύγουν ακόμη κι αν δεν το απέφευγαν, προσπαθούσαν από μέσα να αντισταθούν στη δρακόντεια πειθαρχία με πολύ μεγαλύτερο πείσμα απ ό,τι οι γυ-

5 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 5 ναίκες και τα παιδιά, που τα προτιμούσαν γι αυτό οι εργοστασιάρχες. Και, φυσικά, στη δεκαετία του 1830 και μέρος της δεκαετίας του 1840, ακόμη και η υλική κατάσταση του εργοστασιακού προλεταριάτου άρχισε να παρουσιάζει επιδείνωση. E.J. H o b s b a w m, ό.π., σσ , 7 4 και Σημ. Τα κείμενα Α και Β αποδόθηκαν στο μονοτονικό. Α π ά ν τ η σ η Από το σχολικό βιβλίο να αξιοποιηθούν οι σελ α. Εισαγωγικά: «Η οικονομία της Ευρώπης στις αρχές του 19 ου αιώνα ή- ταν κατά βάση αγροτική καθώς και στις σχέσεις των διάφορων κοινωνικών τάξεων σε κάθε χώρα.» Κύριο μέρος απάντησης: «Ο λόγος για τον οποίο οι επαναστατικές αλλαγές στην τεχνολογία με αποκορύφωμα την ατμομηχανή» και «Η Αγγλία διέθετε επιπλέον, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης καθώς και μεγάλες ποσότητες γαιάνθρακα σε βάθος που επέτρεπε την εξόρυξή του τα μέσα της ε- ποχής.» Από τα ιστορικά παραθέματα να αξιοποιηθούν: Κείμενο Α : Η ωφέλεια από τη ραγδαία ανάπτυξη της βιομηχανίας άνθρακα καθώς η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου έδωσε το περιθώριο περεταίρω ανάπτυξης εξαιτίας της ανάγκης σε σίδηρο για την κατασκευή σιδηροτροχιών. β. Από το σχολικό βιβλίο: «Υπήρχε επίσης το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό» και «Στην Αγγλία επίσης είχαν ατονήσει οι μεσαιωνικές συντεχνίες, σε βαθμό που να μην προσβάλλουν προσκόμματα στην ανεξέλεγκτη παραγωγή προϊόντων.» Από τα ιστορικά παραθέματα να αξιοποιηθούν: Κείμενο Β : To εργατικό δυναμικό προερχόταν από το μη βιομηχανικό τομέα εξαιτίας της πτώσης του αγροτικού πληθυσμού και την αύξηση του αστικού πληθυσμού με την ταυτόχρονη πληθυσμιακή αύξηση. Το εργατικό δυναμικό α- ποτελείται επίσης από αγροτικούς πληθυσμούς μετά την εσωτερική μετανάστευση κυρίως από την Ιρλανδία και σε μεγάλο βαθμό από γυναίκες και παιδιά που αντιδρούσαν λιγότερο στη «δρακόντεια πειθαρχία» που επέβαλαν οι συνθήκες εργασίας στη βιομηχανία.

6 6 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό ΘΕΜΑ Δ1 Αξιοποιώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα που σας δίνονται και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις,να αναφερθείτε: α. στις ανθρώπινες απώλειες και στις ηθικές, οικονομικές και πολιτικές συνέπειες του Α Παγκοσμίου Πολέμου(μονάδες 13) και β. στις συνέπειες του Α Παγκοσμίου Πολέμου στο πεδίο των διεθνών σχέσεων(μονάδες 12). Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο A Μονάδες 25 Ναι, πρέπει να ξέρουν όλοι καλά ότι οι ακρωτηριασμένοι δεν θεωρούν τους εαυτούς τους περιθωριακούς, άτυχους ή άσχημους. Όλοι εμείς, οι κουλοί, οι μονόφθαλμοι, οι παραμορφωμένοι, ισχυριζόμαστε ότι αξίζουμε σωματικά και ψυχικά το ίδιο και ακόμα περισσότερο από τον οποιονδήποτε... Αμέ! Όμως αυτοί που χρησιμοποίησαν τα δυο τους πόδια για να τρέξουν γρηγορότερα στην επίθεση, αν έχουν ακρωτηριασθεί, κρατούνται σε απόσταση στη ζωή από αυτούς που ζέσταναν τα δυο τους πόδια στο μαγκάλι ενός γραφείου... Δώστε μας μια θέση στην κοινωνία και μάθετε ότι αυτή τη θέση ξέρουμε πώς να την κερδίσουμε. Maur ice Leb lanc Αρσέν Λουπέν, Το χρυσό τρίγωνο, στο M a r c F e r r o, Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος , μτφρ. Τζίνα Κατσιλιέρη, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, , σ Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Β Η Γαλλία και η Αγγλία, οι οποίες άκμαζαν το 1914, κατεστραμμένες τώρα από τις πολεμικές επιχειρήσεις[...] δεν είχαν πλέον κανένα κέρδος από τα κεφάλαια που είχαν τοποθετήσει στη Ρωσία και την οθωμανική αυτοκρατορία. Με τις βάσεις της οικονομίας τους αποδυναμωμένες, έχασαν τα πλεονεκτήματα που τους έδινε το οικονομικό τους προβάδισμα απέναντι στη Γερμανία και τις άλλες χώρες. Έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να θεωρούνται οι μόνοι πραγματικοί νικητές του πολέμου, αφού διατήρησαν το έδαφός τους άθικτο και έγιναν οι δανειστές όλων των άλλων χωρών.

7 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 7 Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ [ΤΟΥ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ] Επιστρατευμένοι Μεταξύ του 1914 Και του 1918 * Νεκροί * Τραυματίες * Ποσοστό των νεκρών, των α- ναπήρων και των τραυματιών επί του συνόλου των επιστρατευμένων (%) Γαλλία 8,41 1,35 3,50 60 Μεγ. Βρετανία 8 0, Ιταλία 5,25 0, Η.Π.Α. 4 0, Ρωσία - 2, Γερμανία 13 1, Αυστροουγγαρία 9 1, Τουρκία - 0, * Οι αριθμοί δηλώνουν εκατομμύρια M a r c F e r r o, ό.π., σ Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Γ Οι θέσεις του Γουίλσον, [Woodrow Wilson]που έχουν εκφραστεί από τον Ιανουάριο του 1918 σε ένα μήνυμα προς το Κονγκρέσσο των Ηνωμένων Πολιτειών (όπου απαριθμούνται τα περίφημα «14 σημεία» πάνω στα οποία θα πρέπει να βασιστεί η μελλοντική ειρήνη), αναφέρουν με πολύ καινοτόμο τρόπο το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση και εισηγούνται την εγκατάλειψη της μυστικής διπλωματίας, την ελευθερία των θαλασσών, τον αφοπλισμό, «αμοιβαίες εγγυήσεις πολιτικής ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας» στο πλαίσιο μιας «Κοινωνίας των Εθνών» κ.λπ. Πέρα από τις γενναιόψυχες προθέσεις αυτού του προγράμματος που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι κρίνουν «ουτοπικό», ο Γουίλσον ενδιαφέρεται πραγματικά να αποφευχθούν οι επερχόμενες τριβές, περιορίζοντας όσο γίνεται την απογοήτευση των ηττημένων. S e r g e B e r st e i n -P i e r r e M i l z a, Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία και η Ευρώπη των Εθνών ,μτφρ. Αναστάσιος Κ. Δημητρακόπουλος, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1997, σ Α π ά ν τ η σ η Δ1 Σχολικό βιβλίο να αξιοποιηθούν σελ. 78 και 80 81: α. Εισαγωγικά: Στο Δυτικό μέτωπο επί τέσσερα χρόνια οι αντίπαλοι πολέμησαν πίσω από τα χαρακώματα αυτά, όπου έμελλε να ταφεί το άνθος της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας, σε έναν πόλεμο στάσιμο και μονότονο, που φαινόταν πως δε θα τελείωνε ποτέ. Και στο ανατολικό μέτωπο όμως δεν μπόρεσαν ούτε εκεί να καταφέρουν ο ένας στον άλλον αποφασιστικά πλήγματα πριν από το 1917, παρά τις τεράστιες απώλειες σε άνδρες και πολεμικό υλικό.

8 8 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό Κύριο μέρος απάντησης: «Τελείωσε έτσι ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος των στρατιωτικών στην πολιτική.» Από τα ιστορικά παραθέματα να αξιοποιηθούν: Κείμενο Α : Η μαρτυρία του M. Leblanc στην οποία περιγράφει τη σκληρότητα και τις επιπτώσεις του πολέμου στον ανθρώπινο παράγοντα και διεκδικεί εκ νέου τη λειτουργική ένταξη στην κοινωνία όσων συμμετείχαν στον πόλεμο. Κείμενο Β : Οι επιπτώσεις σε οικονομικό επίπεδο με απώλειες για την Αγγλία και τη Γαλλία και την ανάδειξη των ΗΠΑ σε κυρίαρχη οικονομική δύναμη. Παράλληλα, στο συνοδευτικό πίνακα αποτυπώνονται οι ανθρώπινες απώλειες δυνάμεων που συμμετείχαν στον πόλεμο, με τη Γαλλία να υπερτερεί σε αριθμό θυμάτων που αγγίζουν το 60% του συνόλου των επιστρατευμένων ενώ η Ρωσία είχε το μεγαλύτερο αριθμό νεκρών. β. «Ο πόλεμος οδήγησε επίσης στην αναθεώρηση πολλών αρχών εθνικής εστίας των Εβραίων.» Από τα ιστορικά παραθέματα να αξιοποιηθούν: Κείμενο Γ : Η αναφορά στα 14 σημεία του Γουίλσον όπου διακηρύσσεται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών και διατυπώνονται οι βασικές αρχές για τη διασφάλιση της μελλοντικής ειρήνης.