ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φαρμακολογία ΙI. Κυκλοφορικό Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ.

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φαρμακολογία ΙI Κυκλοφορικό Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 Αντιυπερλιπιδαιμική θεραπεία Η θεραπεία που μειώνει την LDL ή/και αυξάνει την HDL ελαττώνει την πρόοδο της στεφανιαίας αρτηριοσκλήρυνσης και ακόμη μπορεί να προκαλέσει υποστροφή των αθηρωματικών βλαβών

4 ομή λιποπρωτεϊνών

5 ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

6 Κύριες λειτουργίες λιποπρωτεϊνών Χυλομικρά Μεταφορά των εξωγενών τριγλυκεριδίων (από τις τροφές) VLDL Μεταφορά των ενδογενών τριγλυκεριδίων LDL Μεταφορά της χοληστερόλης στους ιστούς HDL Απομάκρυνση της χοληστερόλης από τους ιστούς Μεταφορά αποπρωτεϊνης C που ενεργοποιεί LPL μεταβολισμός τριγλυκεριδίων

7 ΤΥΠΟΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑΣ I. ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΧΥΛΟΜΙΚΡΟΝΑΙΜΙΑ [ΧΥΛΟΜΙΚΡΑ, ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΑ] II. (α) ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ [LDL, ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ] (β) ΜΙΚΤΗ β-λιποπρωτεϊναιμια [VLDL, LDL, ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ, ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ] III. ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ [LDL, ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ, ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ] IV. ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ [VLDL,ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΑ] V. ΜΙΚΤΗ ΥΠΕΡΤΡΥΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ [ΧΥΛOMΙΚΡΑ, VLDL, ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ, ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ] VI. ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ α-υπερλιποπρωτεϊναιμια [HDL]

8 Βιοσύνθεση χοληστερόλης O C O -C-SCoA - OOC-CH 2 -C-CH 2 -C- SCoA OH Ακετυλο-συνένζυμο A 3-Υδροξυ-μεθυλο-γλουταρυλο-CoA (HMG-CoA) H 3 Αναγωγάση του HMG CoA HO Χοληστερόλη - OOC-CH 2 -C-CH 2 -CH 2 -OH OH Μεβαλονικό οξύ

9 Καταβολισμός χοληστερόλης HO Χοληστερόλη Ήπαρ ιάφοροι ιστοί Χολικά οξέα Ορμόνες (χολικό οξύ, δεσοξυχολικό οξύ κ.ά.) (τεστοστερόνη, προγεστερόνη, κορτιζόλη, οιστραδιόλη κ.ά.)

10 Λιποπρωτεϊνικός μεταβολισμός Μεταφορά τριγλυκεριδίων στους περιφερικούς ιστούς και ρύθμιση της διακίνησης της χοληστερόλης

11

12 Peroxisome proliferator activated receptor (PPAR) signaling pathway PGC-1 Fatty acid PPAR RXRα 9-cis retinoic acid PPRE PPAR responsive gene PPARα genes PPARβ/δ genes PPARγ genes ACOX1 ACOT-1, ACOT-4 cyp4α10, cyp4α14 CD36/FAT FABP, ACS CPT-1, PDK4 MCAD, LCAD ACC, MCD UCP3, MTE1 CPT-1 Thiolase UCP3, LCAD MCD, PDK4 VLCAD, ACOX1 AP2, ACS PEPCK, LPL CD36, FATP-1 UCP1, UCP3 CPT-1, IRS-2 PDk4, Acrp30 TNFα, Leptin

13 PPARα activation induces fatty acid uptake induces lipoprotein assembly increases HDL synthesis decreases VLDL production increases the reverse transport of cholesterol from peripheral tissues back to the liver increases the breakdown of fatty acids (beta oxidation) by transporting them into the peroxisomes increases ketone production (in a fasting state) represses NF-kB increases insulin sensitivity

14 ΣΤΑΤΙΝΕΣ Αντιμετώπιση ραβδομυόλυσης άμεση διακοπή ενυδάτωση αλκαλοποίηση ούρων χορήγηση μαννιτόλης & αιμοδιάλυση προσοχή σε συγχορηγούμενα φάρμακα (γεμφιβροζίλη, κυκλοσπορίνη, νικοτινικό οξύ, ερυθρομυκίνη, κλαριθρομυκίνη, ιτρακοναζόλη, φλουκοναζόλη, κετοκοναζόλη, βεραπαμίλη, διλτιαζέμη, χυμός γκρέϋπφρουτ)

15 Τέλος Ενότητας

16 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

17 Σημειώματα

18 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

19 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου. «Φαρμακολογία ΙI. Κυκλοφορικό». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

20 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]