8 ο ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Β - ΤΜΗΜΑ 5 ΘΕΜΑ: Ομαδική εργασία

Transcript

1 8 ο ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Β - ΤΜΗΜΑ 5 ΘΕΜΑ: Ομαδική εργασία Ερευνητικά ερωτήματα: Πώς αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος το χρώμα; Πώς χρησιμοποιείται το χρώμα ως εργαλείο; Ποια είναι η δύναμη των χρωμάτων; Πού βρίσκονται τα χρώματα στην καθημερινή μας ζωή; Ομάδες Fairytale Αβραμοπούλου Χαρίκλεια Γιαννακόπουλος Νίκος Λοζάν Χριστίνα Σιώζου Κυριακή Τσάτσαρης Σπύρος Χρωματοπαγίδα Αβραμοπούλου Νικολέτα Αθανασοπούλου Ειρήνη Στράτου Ευαγγελία Τσαγκαράτου Νικολίτσα Χάλι Μαύρο Παπακρίβου Απόστολος Παπακωστοπούλου Βασιλική Πολυζωγοπούλου Μαρκέλλα Πρίφτι Αντριάνα Colourful Ανδρικοπούλου Κωνσταντίνα Βρακατσέλη Άλκηστις-Ζωή Καριοφύλλη Άννα Παναγοπούλου Μαρία Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Σταμπουλή Ιωάννα ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ

2 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 2 Κεφάλαιο 1: Η αντίληψη του χρώματος από τον άνθρωπο Ανθρώπινο οπτικό σύστημα - Ανατομία οφθαλμού (Γιαννακόπουλος Ν.) Ανάλυση και αντίληψη Οπτικών Φαινομένων (Αβραμοπούλου Χ.) Φυσικά φαινόμενα με χρώμα (Αβραμοπούλου Χ.)...8 Βιβλιογραφία Κεφαλαίου Κεφάλαιο 2: Το χρώμα ως εργαλείο Ο κλασσικός Χρωματικός Κύκλος (Αβραμοπούλου Ν.) Τα χαρακτηριστικά του χρώματος (Αθανασοπούλου Ει.) Οι Ιδιότητες των χρωμάτων (Στράτου Ευ.) Μέθοδοι ανάμειξης των χρωμάτων (Τσαγκαράτου Ν.)...21 Βιβλιογραφία Κεφαλαίου Κεφάλαιο 3: Η δύναμη των χρωμάτων Η ψυχοφυσιολογία των χρωμάτων (Παπακωστοπούλου Β.) Τα χρώματα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες (Παπακρίβου Α.) Ο συμβολισμός των χρωμάτων (Πρίφτη Α.) Ο ρόλος των χρωμάτων στο δομημένο περιβάλλον (Πολυζωγοπούλου Μ.)...40 Βιβλιογραφία Κεφαλαίου Κεφάλαιο 4: Τα χρώματα στην καθημερινή μας ζωή Το χρώμα στη φύση (Ανδρικοπούλου Κ.) Η ποικιλομορφία των χρωμάτων στο μακιγιάζ και τα μαλλιά (Καριοφύλλη Α.) Η μόδα μέσα από το χρώμα (Παναγοπούλου Α.) Οι έφηβοι και τα παιδιά ζωγραφίζουν (Βρακατσέλη Μ.)...56 Βιβλιογραφία Κεφαλαίου Επίλογος Συμπεράσματα...60 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ερωτηματολόγιο 1

3 Εισαγωγή Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως σκοπό να αναλύσει την έννοια του χρώματος και τον ρόλο του που διαδραματίζει στην καθημερινότητα του ανθρώπου. Επιπλέον, στοχεύει να διερευνήσει τη λειτουργία του χρώματος ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και να δώσει έμφαση στη δύναμη που έχουν τα χρώματα στην καθημερινότητά μας μέσα από παραδείγματα. Η μεθοδολογία της έρευνας στηρίχτηκε στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο. Δημιουργήθηκαν μια πενταμελής και τρεις τετραμελείς ομάδες. Η κάθε ομάδα επέλεξε μια ονομασία που να την χαρακτηρίζει και με βάση την ονομασία δημιούργησε μία αφίσα. ως τέχνημα. Η ολομέλεια διατύπωσε ερευνητικά ερωτήματα που οδήγησαν σε επιμέρους υποερωτήματα, τα οποία μοιράστηκαν στα μέλη των τεσσάρων ομάδων. Προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι αναζητήθηκαν πηγές κυρίως στο διαδίκτυο αλλά και σε σχετική βιβλιογραφία. Επίσης συντάχθηκε ερωτηματολόγιο, που μοιράστηκε στους μαθητές του σχολείου και το επεξεργάστηκε κυρίως η ομάδα 3. Η εργασία χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο ασχολείται με την ανάλυση του λευκού φωτός, τον τρόπο που αυτό γίνεται αντιληπτό από τον άνθρωπο και τα φυσικά φαινόμενα που προκύπτουν από την ανάλυσή του. Στο δεύτερο αναφέρονται οι ιδιότητες, τα χαρακτηριστικά και ο τρόπος ανάμειξης των χρωμάτων. Στο τρίτο παρουσιάζεται ο συμβολισμός των χρωμάτων, η σχέση του με την ψυχολογία και οι θεραπευτικές του ιδιότητες με παραδείγματα για την κάθε περίπτωση. Το τέταρτο κεφάλαιο αποτελεί μία παρουσίαση του τρόπου επικοινωνίας με τα χρώματα μέσα από τις εφαρμογές τους σε διάφορα προϊόντα και στη φύση. Η εργασία ολοκληρώνεται με τον επίλογο και τα συμπεράσματα που προέκυψαν. Επιπλέον τα αποτελέσματα της επεξεργασίας του ερωτηματολογίου φαίνονται στο παράρτημα. 2

4 Ασχοληθήκαμε με το συγκεκριμένο ερευνητικό ερώτημα γιατί μας τράβηξε το ενδιαφέρον το γεγονός ότι το φως είναι η βάση του χρώματος και ότι χωρίς αυτό δεν θα μπορούσαμε να διακρίνουμε κανένα χρώμα. Επιπλέον, ότι αυτό που κοινώς αναφέρεται ως χρώμα ενός αντικειμένου είναι, στην πραγματικότητα, η αντίληψη της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τον άνθρωπο. Η αίσθησή μας για το χρώμα είναι μια αυτοματοποιημένη ερμηνευτική αντίδραση του ανθρώπινου εγκεφάλου στο μήκος κύματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και όχι κάποια εξωτερική ουσία. Ομάδα 1: Fairytale Αβραμοπούλου Χαρίκλεια, Γιαννακόπουλος Νίκος, Λοζάν Χριστίνα Σιώζου Κυριακή, Τσάτσαρης Σπύρος 3

5 1.1 Ανθρώπινο οπτικό σύστημα - ανατομία οφθαλμού Το λευκό φως είναι σύνθετο. Αποτελείται από διάφορες ακτινοβολίες (χρώματα) που διαφέρουν ως προς το μήκος κύματος. Όταν το φως διαθλάται ταυτόχρονα και αναλύεται. Όμως δεν είναι πάντα ορατή αυτή η ανάλυση. Όταν το φως περάσει μέσα από πρίσμα, τότε εμφανίζεται πίσω από αυτό μια ευδιάκριτη έγχρωμη ταινία που λέγεται φάσμα του λευκού φωτός και περιέχει τα γνωστά χρώματα (ακτινοβολίες) κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και ιώδες (μωβ). Δεν είναι αυτά τα μοναδικά χρώματα του φάσματος είναι όμως τα κυριότερα και αυτά που μπορούμε να διακρίνουμε. Ο ανθρώπινος οφθαλμός διακρίνεται σε πρόσθιο και οπίσθιο τμήμα, που το καθένα έχει ιδιαίτερη σημασία για την οφθαλμική λειτουργία. Φιλοξενείται σε μία κοιλότητα του κρανίου τον κόγχο, που προστατεύει το βολβό αφήνοντας ακάλυπτο μόνο το πρόσθιο τμήμα του. Ο βολβός περιβάλλεται από 3 χιτώνες. Τον εξωτερικό και αδιαφανή σκληρό χιτώνα που είναι το άσπρο του ματιού μας, τον ενδιάμεσο - ζωτικής σημασίας για την αιμάτωση - χοριοειδή χιτώνα και τον εσωτερικό, την ταπετσαρία του βυθού τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Τα οπτικά συστήματα χρησιμοποιούν φως για να καταγράψουν μια εικόνα ή μια άλλη μορφή πληροφόρησης. Για να έχεις οπτικό σύστημα χρειάζεται να έχεις μια πηγή φωτός, ένα φακό, για να συγκεντρώσεις το φως και έναν τρόπο για να καταγράψεις την εικόνα. Τα μάτια μας συλλαμβάνουν το φως από το περιβάλλον και ο εγκέφαλός μας, μας λέει τι βλέπουμε. Πιο συγκεκριμένα Το λευκό φως είναι σύνθετο. Αποτελείται από διάφορες ακτινοβολίες (χρώματα) που διαφέρουν ως προς το μήκος κύματος. Όταν το φως διαθλάται ταυτόχρονα και αναλύεται. Όμως δεν είναι πάντα ορατή αυτή η ανάλυση. Όταν το φως περάσει μέσα από πρίσμα, τότε εμφανίζεται πίσω από αυτό μια ευδιάκριτη έγχρωμη ταινία που λέγεται φάσμα του λευκού φωτός και περιέχει τα γνωστά χρώματα (ακτινοβολίες) κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και ιώδες (μωβ). Δεν είναι αυτά τα μοναδικά χρώματα του φάσματος είναι όμως τα κυριότερα και αυτά που μπορούμε να διακρίνουμε. Μια απλή ακτινοβολία (χρώμα) δεν αναλύεται σε απλούστερη. Οι απλές ακτινοβολίες που περιέχονται στο λευκό φως μπορούν να αναμειχθούν ξανά και να δώσουν πάλι λευκό φως. Το χρώμα των σωμάτων έχει να κάνει με τις ακτινοβολίες που το σώμα διαχέει, αν είναι διαφανές ή επιτρέπει να περάσουν μέσα απ αυτό, αν είναι διαφανές. Για παράδειγμα ένα σώμα θα φαίνεται κόκκινο στο λευκό φως, όταν απορροφά όλες τις ακτινοβολίες εκτός από την κόκκινη. Είναι προφανές ότι αν ένα κόκκινο σώμα φωτιστεί με φως που δεν περιέχει την κόκκινη ακτινοβολία θα φαίνεται μαύρο. Όπως μαύρο θα φαίνεται και το σώμα που απορροφά όλες τις ακτινοβολίες. Απεναντίας ένα σώμα θα 4

6 φαίνεται λευκό όταν δεν απορροφά καμιά ακτινοβολία. Η αντίληψη των χρωμάτων από τον άνθρωπο οφείλεται στα ειδικά νευρικά κέντρα, τα κωνία, που υπάρχουν στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Κάθε είδος είναι ευαίσθητο σε ορισμένη ακτινοβολία και προκαλεί στον εγκέφαλο το αντίστοιχο ερέθισμα. Η εντύπωση του λευκού χρώματος δίδεται όταν όλα τα κωνία δέχονται ομοιόμορφα τους ίδιους ερεθισμούς που ασφαλώς προκαλούνται από τις αντίστοιχες ακτινοβολίες. Η εντύπωση ενός οπτικού ερεθίσματος παραμένει για 1/10 του δευτερολέπτου. Αν μέσα σ αυτό το χρονικό διάστημα υπάρξει κι ένα άλλο ερέθισμα, το δεύτερο δε γίνεται αντιληπτό. Αυτήν ακριβώς την ιδιότητα του μεταισθήματος εκμεταλλεύεται ο κινηματογράφος. Η αλλαγή της εικόνας γίνεται σε χρόνο μικρότερο του 1/10 του δευτερολέπτου. Έτσι που το μάτι μας δεν αντιλαμβάνεται αυτή την αλλαγή. Για να κατανοήσουμε το φαινόμενο ανάλυσης του λευκού φωτός, ας δούμε αρχικά πώς προκαλείται η εκτροπή (αλλαγή κατεύθυνσης) μιας μονοχρωματικής ακτίνας φωτός από ένα πρίσμα. Στο σχήμα 1-6 έχουμε μία τέτοια ακτίνα φωτός, που προσπίπτει πλάγια στην αριστερή επιφάνεια ενός πρίσματος. Επειδή ο δείκτης διάθλασης του πρίσματος είναι μεγαλύτερος από το δείκτη διάθλασης του οπτικού μέσου που τον περιβάλλει, η ακτίνα διαθλάται προσεγγίζοντας την κάθετη xx', ενώ, όταν η ακτίνα εξέρχεται από το πρίσμα, απομακρύνεται από την κάθετη. Βλέπουμε ότι η εξερχόμενη ακτίνα έχει εκτραπεί τελικά από την αρχική της πορεία κατά γωνία φ. Η γωνία φ ονομάζεται γωνία εκτροπής. Έστω τώρα ότι έχουμε μία δέσμη λευκού φωτός που προσπίπτει πάνω σε ένα πρίσμα (σχήμα 1-7). Οι ακτίνες που εξέρχονται από το πρίσμα εκτρέπονται και διασκορπίζονται στο χώρο εξόδου, ενώ ταυτόχρονα το λευκό φως αναλύεται σε μία πολύχρωμη συνεχή ταινία, που περιλαμβάνει γνωστά χρώματα. Η ταινία αυτή ονομάζεται φάσμα του λευκού φωτός. 5

7 Σχ. 1-6: Ακτίνα φωτός που διαθλάται από πρίσμα εκτρέπεται κατά γωνία φ. Σχ. 1-7: Απεικόνιση τον διασκεδασμού που προκαλείται σε δέσμη λευκού φωτός από ένα πρίσμα. Η ταινία των εξερχόμενων χρωμάτων ονομάζεται φάσμα. (β) Τα βασικά χρώματα του φάσματος. Στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού (εικ.3) διακρίνουμε αρχικά τον κερατοειδή μας, ο οποίος είναι κυρίως υπεύθυνος για την διαθλαστική μας κατάσταση, αφού εμφανίζει τη μεγαλύτερη διαθλαστική ικανότητα. Στη συνέχεια το χρωματιστό τμήμα του οφθαλμού -ίριδα- σχηματίζει στο κέντρο της την κόρη η οποία αυξομειώνει ανάλογα με τον φωτισμό το μέγεθός της και επιτρέπει στο φως να προχωρήσει στο φωτοευαίσθητο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού. Ο κερατοειδής και η ίριδα σχηματίζουν τον πρόσθιο θάλαμο στον οποίο φιλοξενείται το υγρό που ευθύνεται για την πίεση του ματιού μας, το υδατοειδές υγρό. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το πολύ χρήσιμο υδατοειδές υγρό (για τη σύσταση και τη θρέψη του προσθίου θαλάμου), παράγεται και παροχετεύεται από το μάτι σε αντίστοιχους ρυθμούς. Σε περίπτωση όμως που η παραγωγή δεν ακολουθείται από την αντίστοιχη παροχέτευση τότε χτίζεται πίεση πέραν του φυσιολογικού που μπορεί να οδηγήσει σε γλαύκωμα. Εικ.3 Πίσω από την ίριδα συναντάμε τον φακό ο οποίος με τη διαύγειά του καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την οξύτητα της όρασής μας. Το μάτι μας μειώνοντας την κόρη και αλλάζοντας το σχήμα του φακού, μπορεί να εστιάζει σε κοντινές αποστάσεις (με τη διαδικασία της προσαρμογής), όπως μία αυτόματη κάμερα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες η ικανότητα αυτή μειώνεται και χρειαζόμαστε γυαλιά για κοντά (πρεσβυωπία). Σε ακόμη μεγαλύτερες ηλικίες η διαύγεια του φακού μειώνεται και σταδιακά θολώνει - προκαλώντας καταρράκτη - μειώνοντας σημαντικά και την όρασή μας. Πίσω από το φακό, συναντάμε τον οπίσθιο τμήμα του ματιού που διατηρεί το σχήμα του χάρη σε ένα άλλο υγρό το υαλοειδές που είναι ομοιόμορφα προσκολλημένο στον αμφιβληστροειδή 6

8 χιτώνα. Το διαφανές και ζελατινώδες αυτό υλικό κάτω από προϋποθέσεις μπορεί είτε να αποκολληθεί από τον αμφιβληστροειδή και να εμφανίσει τα μυγάκια που αρκετοί ασθενείς περιγράφουν ή να προκαλέσει ρωγμή στον αμφιβληστροειδή και ακολούθως αποκόλληση αυτού που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Εικ.5 Στην ταπετσαρία του βυθού, τον αμφιβληστροειδή φιλοξενούνται οι μικροσκοπικοί φωτοϋποδοχείς που ως ειδικά κύτταρα υποδέχονται το φως και την εικόνα (Εικ.6). Εμφανώς όμως μπορούμε να διακρίνουμε το οπτικό μας νεύρο - το καλώδιο που μεταφέρει την εικόνα στον εγκέφαλο - αλλά και την ωχρά κηλίδα που είναι υπεύθυνη για την κεντρική μας όραση (Εικ. 7,8). Εικ. 6 Εικ.7 Εικ Ανάλυση και αντίληψη των Οπτικών Φαινομένων Η αντανάκλαση που παρουσιάζεται και εμφανίζεται στο μάτι του ανθρώπου έχει δύο κύριους παράγοντες. 1. Το εύρος ζώνης συχνοτήτων ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που αντανακλά το αντικείμενο. Οι συχνότητες εξαρτούνται σε μεγάλο βαθμό από την φυσική και την χημική δομή του αντικειμένου και από τις συχνότητες που απορροφά. 2. Την ένταση της αντανάκλασης των συχνοτήτων που αντανακλούν. Με λίγα λόγια για να γίνει κατανοητό αυτό που όλοι γνωρίζουμε ως χρώμα είναι η αντίληψη της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τον άνθρωπο. Λόγω της δομής του ματιού όλα τα χρώματα θεωρούνται συνδυασμοί των τριών βασικών χρωμάτων: α) του κόκκινου, β) του πράσινου και γ) του μπλε. Εάν συνδυάσουμε αυτά τα τρία χρώματα παράγονται καινούργια. Το μωβ από το κόκκινο και το μπλε, το κυανό από το πράσινο με το μπλε και το κίτρινο από το κόκκινο και το πράσινο. Η ανάμειξη των βασικών χρωμάτων ή κάποιο που έχει παραχθεί με το αντίθετο βασικό χρώμα τότε παράγεται το λευκό, σε συγκεκριμένες εντάσεις φωτός. 7

9 Η ακτινοβολία περιγράφει το τελικό ποσό ενέργειας που εκπέμπει η πηγή του φωτός και η φωτεινότητα δίνει μια μέτρηση του ποσού της ενέργειας που λαμβάνει ο άνθρωπος. Τα χρώματα διακρίνονται με βάση τη λαμπρότητα, την απόχρωση και τη χρωματική καθαρότητα. Η λαμπρότητα ενσωματώνει την αχρωματική έννοια της έντασης του φωτός. Η απόχρωση δείχνει το χρώμα που υπερισχύει στην αντίληψη του ανθρώπου. Η χρωματική καθαρότητα αντιπροσωπεύει το ποσό του λευκού φωτός όταν εκείνο αναμειγνύεται με μια απόχρωση Οπτικά Φαινόμενα με χρώμα Ουράνιο Τόξο Το λευκό φως είναι ένα σύνολο ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, καθένα από τα οποία έχει διαφορετικό μήκος κύματος. Το μήκος κύματος καθορίζει και το χρώμα που έχει το φως. Το κόκκινο φως έχει το μεγαλύτερο μήκος κύματος, ενώ το ιώδες (μωβ) το μικρότερο. Απαραίτητη προϋπόθεση για να εμφανιστεί το ουράνιο τόξο είναι να έχει προηγηθεί βροχή και την ίδια στιγμή που υπάρχει ηλιοφάνεια στο ένα μέρος του ουρανού να υπάρχουν σταγόνες βροχής στο αντίθετο. Μάλιστα αυτός που παρατηρεί το ουράνιο τόξο, έχει τον ήλιο πίσω του. Επειδή κάθε ακτίνα διαθλάται διαφορετικά το ουράνιο τόξο έχει σχήμα αψίδας και δεν είναι μία ευθεία. Στην πραγματικότητα, το ουράνιο τόξο που βλέπουμε είναι το τμήμα ενός ολόκληρου κύκλου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι εκτός του οπτικού μας πεδίου. Βόρειο Σέλας Το φαινόμενο δημιουργείται από την αλληλεπίδραση του μαγνητισμού της γης και του ηλιακού ανέμου. Οι καταλληλότερες περίοδοι για να δει κανείς το σέλας στο βόρειο ημισφαίριο είναι ο Οκτώβριος, ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος. Φορτισμένα σωματίδια (κυρίως ηλεκτρόνια, αλλά και πρωτόνια) από το διάστημα παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Τα σωματίδια μετακινούνται προς το βόρειο πόλο. Τελικά αντιδρούν με τα σωματίδια της ατμόσφαιρας. Επικρατέστερο χρώμα του Σέλαος είναι γενικά το λευκό. Όταν όμως παρατηρείται χρωματισμένο τότε το κόκκινο επικρατεί στο χαμηλότερο άκρο των ακτίνων που πέφτουν κάθετα, το πράσινο στο ανώτερο και μεταξύ αυτών το κίτρινο που γρήγορα εξαφανίζεται. 8

10 Blue Jets Το φαινόμενο αυτό είναι σχετικά καινούργιο καθώς ανακαλύφθηκε το Είναι κώνοι φωτός που βρίσκονται ακριβώς πάνω από το σύννεφο κατά την διάρκεια καταιγίδας κυρίως χαλάζι και έχουν μπλε χρώμα. Είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο και ήταν δύσκολο, λόγω της μικρής διάρκειας του, οι επιστήμονες να το ανακαλύψουν και να το επεξεργαστούν. Δεν υπάρχει κάποιος επιβεβαιωμένος λόγος γιατί υπάρχει αυτό το φαινόμενο. Οι επιστήμονες πάντως πιστεύουν ότι σχετίζεται με τη συλλογή ή την απαλλαγή της ενέργειας που προκαλεί η θύελλα και οι αστραπές. Όσο για το μπλε χρώμα, οι εδικοί συμφωνούν ότι προκαλείται από τη σύγκρουση αζώτου και οξυγόνου, όταν γίνεται σε μεγάλη ταχύτητα. Χρώμα Ουρανού Το φως που έρχεται από τον ήλιο είναι όπως γνωρίζουμε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και αποτελείται από τη σύνθεση πολλών διαφορετικών μηκών κύματος, που τα μάτια μας τα αναγνωρίζουν ως τα χρώματα της ίριδας. Καθώς το ηλιακό φως περνά μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης αλληλεπιδρά με τα μόριά της, και σκεδάζεται από αυτά αλλάζοντας κατεύθυνση. Η αλληλεπίδραση αυτή εξαρτάται έντονα από το μήκος κύματος. Όσο πιο μικρό είναι το μήκος κύματος τόσο πιο έντονη είναι η σκέδαση. Το γαλάζιο χρώμα έχει μήκος κύματος σχεδόν το μισό από ότι το κόκκινο χρώμα και σκεδάζεται σχεδόν 16 φορές πιο έντονα. 9

11 Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ακτίνες του γαλάζιου φωτός που φεύγουν από τον ήλιο να φθάνουν τελικά στον παρατηρητή από κάθε κατεύθυνση προβάλλοντας, όπως φαίνεται και στο σχήμα που ακολουθεί, το γαλάζιο τους χρώμα σε όλον τον ουρανό. Όταν o ήλιος δύει, το φως του πρέπει να διασχίσει μεγαλύτερο μήκος της ατμόσφαιρας για να φθάσει στον παρατηρητή και μεγαλύτερο μέρος από το γαλάζιο φως του ήλιου δεν κατορθώνει να φθάσει τελικά σε αυτόν. Μια που το φαινόμενο δεν είναι τόσο έντονο στο κόκκινο χρώμα αυτό συνεχίζει σχεδόν ανέπαφο τη διαδρομή του. Έτσι ο δίσκος του ήλιου εμφανίζεται σαφώς πιο κόκκινος από το κίτρινο χρώμα που έχει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πολλές φορές επειδή υπάρχουν σύννεφα και σκόνη στην ατμόσφαιρα, αυτά απορροφούν και σκεδάζουν το γαλάζιο φως πολύ πιο έντονα από ότι το κόκκινο και το κίτρινο φως με αποτέλεσμα ο ίδιος ο ουρανός προς τη διεύθυνση της δύσης του ήλιου να εμφανίζεται κοκκινωπός. Χρώμα Θάλασσας Το χρώμα της θάλασσας σχετίζεται με την ανάκλαση και την απορρόφηση του ορατού μέρους του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος της ηλιακής ακτινοβολίας. Το ορατό μέρος του φάσματος είναι αυτό που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο μάτι (είναι δηλ. το φως) και αποτελείται από τρία βασικά χρώματα: μπλε, πράσινο και κόκκινο. Έτσι η θάλασσα απορροφά το πράσινο και κόκκινο μέρος του ορατού φάσματος και ανακλά το μπλε, με αποτέλεσμα να βλέπουμε τη θάλασσα μπλε. Η θάλασσα δεν αποτελείται μόνο από νερό. Αποτελείται εκτός των άλλων και από φυτοπλαγκτόν και ζωοπλαγκτόν τα οποία επηρεάζουν το χρώμα του νερού. Το φυτοπλαγκτόν πχ. απορροφά λίγο μπλε και λίγο κόκκινο χρώμα παραπάνω, οπότε δίνει στη θάλασσα μια πιο πρασινωπή απόχρωση. Σε μεγάλη ποσότητα θα αλλοιώσει τελείως το γαλάζιο χρώμα της θάλασσας. 10

12 Red Sprites Πρόκειται για αδύνατες αλλά ογκώδεις κόκκινες λάμψεις που εμφανίζονται στον ουρανό όταν έχει εκδηλωθεί καταιγίδα. Το φαινόμενο διαρκεί μόλις λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που οι επιστήμονες άργησαν τόσο πολύ να το καταγράψουν και να το ερευνήσουν. Επίσημη ερμηνεία του φαινομένου δεν υπάρχει, έχει παρατηρηθεί όμως ότι τείνει να εμφανίζεται στα σημεία όπου οι θύελλες εξασθενούν, ενώ εικάζεται ότι δημιουργείται από την αποφόρτιση της ενέργειας, που προκαλείται από κεραυνούς που πέφτουν στη Γη. 11

13 Βιβλιογραφία Δικτυακές Πηγές %CE%BF_%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%BF

14 Το χρώμα αποτελεί ένα στοιχείο της καθημερινότητάς μας, ζούμε και μεγαλώνουμε με τα χρώματα. Αποτελεί εργαλείο πολλών εφαρμογών, τις οποίες σκοπεύουμε να διερευνήσουμε. Ομάδα 2: Χρωματοπαγίδα Αβραμοπούλου Νικολέτα, Αθανασοπούλου Ειρήνη, Στράτου Eυαγγελία, Τσαγκαράτου Νικολίτσα 13

15 2.1 Ο κλασσικός Χρωματικός Κύκλος Ο χρωματικός κύκλος βασίζεται πάνω στην θεωρία των χρωμάτων και στην θεωρία του φυσικού φωτός. Πάνω στον χρωματικό κύκλο αποτυπώνονται όλα τα χρώματα όπως αυτά προκύπτουν από την ανάλυση του λευκού φωτός. Ο πρώτος που δημιούργησε τον χρωματικό κύκλο ήταν ο Isaac Newton και στη συνέχεια τελειοποιήθηκε από τον Johann Wolfgang Goethe. Το 1861 ο Chevreul εξελίσσει και θέτει τις βάσεις της χρωματικής θεωρίας. Με βάση τη θεωρία του Chevreul ο χρωματικός κύκλος, εκτός από την ανάλυση των χρωμάτων, δείχνει και τις σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ τους. Με τον τρόπο αυτό υποδεικνύει τη σωστή χρήση και μίξη καθώς και τον αρμονικό συνδυασμό των χρωμάτων. Τα χρώματα πάνω στον χρωματικό κύκλο είναι ομαδοποιημένα σύμφωνα με τη σχέση τους: διακρίνονται σε πρωτεύοντα, δευτερεύοντα και ενδιάμεσα. την έντασή τους: διακρίνονται σε ψυχρά, θερμά και ουδέτερα τη θέση τους πάνω στο χρωματικό κύκλο: διακρίνονται σε συμπληρωματικά και αναλογικά το μέσο από το οποίο παράγονται: διακρίνονται σε προσθετικά και αφαιρετικά Πρωτεύοντα Χρώματα Τα πρωτεύοντα χρώματα είναι το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε. Τα χρώματα αυτά δεν μπορούν να δημιουργηθούν από την μίξη άλλων χρωμάτων. Αντίθετα, όλα τα υπόλοιπα χρώματα, τα δευτερεύοντα και τα ενδιάμεσα, δημιουργούνται από την μίξη των τριών πρωτευόντων χρωμάτων. Χρωματικός κύκλος με τα πρωτεύοντα και τα δευτερεύοντα χρώματα Δευτερεύοντα Χρώματα Τα δευτερεύοντα χρώματα είναι το πράσινο, το πορτοκαλί και το βιολέ. Τα δευτερεύοντα χρώματα δημιουργούνται από την μίξη δύο πρωτευόντων χρωμάτων. Το κάθε δευτερεύον χρώμα παράγεται από τα δύο πρωτεύοντα χρώματα που αριστερά και δεξιά του πάνω στον χρωματικό κύκλο. Έτσι, η μίξη του κόκκινου και το κίτρινου δίνει το πορτοκαλί, αντίστοιχα η μίξη του κίτρινου και του μπλε δίνει το πράσινο και τέλος η μίξη του μπλε και του κόκκινου δίνει το βιολέ. 14

16 Χρωματικός κύκλος με τα πρωτεύοντα, τα δευτερεύοντα και τα ενδιάμεσα χρώματα Ενδιάμεσα Χρώματα Τα ενδιάμεσα χρώματα παράγονται από την μίξη ενός δευτερεύοντος με ένα πρωτεύον χρώμα. Μερικά παραδείγματα ενδιάμεσων χρωμάτων είναι: Αν στο βιολέ προστεθεί κόκκινο τότε παράγεται ένα έντονο βιολέ που κοκκινίζει, ενώ αν στο πράσινο προστεθεί κίτρινο τότε παράγεται ένα ανοιχτό πράσινο που περισσότερο κιτρινίζει. Ψυχρά Χρώματα Τα ψυχρά χρώματα είναι το πράσινο, το μπλε, το βιολέ και τα παράγωγά τους. Αυτά τα χρώματα ονομάζονται «Ψυχρά» επειδή πλησιάζουν προς τις αποχρώσεις του πάγου και του νερού. Τα ψυχρά χρώματα συνήθως δίνουν μια αίσθηση δροσιάς επειδή έχουν την ικανότητα να μειώνουν την ταχύτητα της κυκλοφορίας του αίματος και να ρίχνουν την θερμοκρασία του σώματος. Θερμά Χρώματα Τα θερμά χρώματα είναι το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο και τα παράγωγά τους. Αυτά τα χρώματα ονομάζονται «Θερμά» επειδή πλησιάζουν προς τις αποχρώσεις του ήλιου και της φωτιάς. Τα θερμά χρώματα συνήθως δίνουν μια αίσθηση ζέστης επειδή έχουν την ικανότητα να αυξάνουν την ταχύτητα της κυκλοφορίας του αίματος και να ανεβάζουν την θερμοκρασία του σώματος. Ουδέτερα Χρώματα Τα ουδέτερα ή γήινα χρώματα συνήθως δεν εμφανίζονται πάνω στον χρωματικό κύκλο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το μαύρο, το γκρι, το καφέ και το μπεζ. Τα ουδέτερα χρώματα δημιουργούνται από τις παρακάτω μίξεις: Μαύρου και άσπρου Συμπληρωματικών χρωμάτων 15

17 Τριών πρωτευόντων χρωμάτων με την προσθήκη μαύρου ή άσπρου Συμπληρωματικά Χρώματα Τα συμπληρωματικά χρώματα βρίσκονται στις ακριβώς απέναντι θέσεις πάνω στον χρωματικό κύκλο. Είναι ζευγάρια τα οποία αποτελούνται συνήθως από ένα πρωτεύον και ένα δευτερεύον χρώμα ή από τις τονικές τους αποκλείσεις. Γενικά τα συμπληρωματικά ζευγάρια μοιράζονται χρώματα που δεν έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους και για το λόγο αυτό δημιουργούν ισχυρές αντιθέσεις. Το σύνολο των χρωμάτων από τα οποία δημιουργείται κάθε ζευγάρι συμπληρωματικών παραπέμπει πάντα στα τρία πρωτεύοντα (κόκκινο, κίτρινο, μπλε). Για παράδειγμα το συμπληρωματικό του κόκκινου είναι το πράσινο το οποίο φτιάχνεται από την μίξη του μπλε και του κίτρινου. Αναλογικά Χρώματα Τα αναλογικά χρώματα βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο πάνω στον χρωματικό κύκλο. Τα χρώματα αυτά έχουν στενή σχέση μεταξύ τους διότι το κάθε ένα δημιουργείται από την μίξη του προηγούμενου με το επόμενο. Για παράδειγμα όλα τα χρώματα μεταξύ του μπλε και του πράσινου περιέχουν και τα δύο αυτά χρώματα στην σύστασή τους σε διαφορετικά ποσοστά. Το κόκκινο, το πορτοκαλί και το κίτρινο είναι αναλογικά επειδή το κόκκινο και το κίτρινο φτιάχνουν το πορτοκαλί. Όταν ένα χρώμα αποκτά την απόχρωση ενός άλλου χρώματος αποκτά και κάποια από τα χαρακτηριστικά του, γίνεται δηλαδή συγγενικό με το άλλο χρώμα. Όταν η απόχρωση πλησιάζει πολύ το άλλο χρώμα η συγγένεια μεγαλώνει και η παράθεση των δύο χρωμάτων μας δίνει ένα σύνολο ευχάριστο, ήσυχο και αρμονικό. Προσθετικά Χρώματα (Additive color) Στην περίπτωση αυτή αναφερόμαστε σε χρώματα που παράγονται από δέσμες φωτός. Τα βασικά χρώματα σε αυτή την κατηγορία είναι το κόκκινο, το πράσινο και το μπλε. Όταν τα χρώματα αυτά αναμειχθούν και προβληθούν σε μια σκοτεινή επιφάνεια παράγουν λευκό φως. Με την λογική των προσθετικών χρωμάτων εφαρμόζεται στην οθόνη του υπολογιστή τύπου CRT, η οποία λειτουργεί με δέσμες φωτός και υποστηρίζει την χρωματική παλέτα RGB. 16

18 Αφαιρετικά χρώματα (subtractive color) Τα αφαιρετικά χρώματα έχουν δύο εφαρμογές. Η πρώτη εφαρμογή είναι στην ζωγραφική. Όπου οι καλλιτέχνες αναμιγνύουν τις χρωστικές ουσίες οι οποίες έχουν τρεις βασικές αποχρώσεις κόκκινη, κίτρινη και μπλε. Η δεύτερη εφαρμογή είναι στα μελάνια των εκτυπωτών. Στην περίπτωση αυτή τα βασικά μελάνια είναι το θαλασσί (Cyan), το magenta και το κίτρινο. Σε κάθε μια από τις δύο εφαρμογές από την μίξη των βασικών χρωμάτων προκύπτουν όλες οι υπόλοιπες αποχρώσεις. Επιπλέον, η μίξη και των τριών βασικών χρωμάτων παράγει το μαύρο χρώμα. 2.2 Τα χαρακτηριστικά των χρωμάτων Κάθε φορά που επεξεργαζόμαστε ή προσπαθούμε να περιγράψουμε ένα χρώμα είναι ανάγκη να αναφερθούμε και σε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του. Τα χαρακτηριστικά είναι τόσο σημαντικά ώστε η παραμικρή απόκλιση ή αλλοίωσή τους επηρεάζουν άμεσα το οπτικό αποτέλεσμα. Απόχρωση (hue) Απόχρωση είναι ο χρωματικός χαρακτήρας του κάθε χρώματος σε σχέση με τα υπόλοιπα χρώματα. Υπάρχουν περισσότερες από 100 αποχρώσεις χρωμάτων. Το κόκκινο π.χ. δεν είναι ένα κόκκινο. Υπάρχει κόκκινο με απόχρωση πορτοκαλί, κόκκινο με απόχρωση μωβ κλπ. Οι αποχρώσεις ορίζονται από τη θέση τους πάνω στην περιφέρεια του χρωματικού κύκλου. Στην περίπτωση αυτή το χρώμα δεν έχει την προσθήκη μαύρου, άσπρου ή γκρι χρώματος. Ένταση Ένταση ενός χρώματος ονομάζουμε την καθαρότητα και διαύγεια που διαθέτει. Καθαρά χρώματα είναι τα βασικά χρώματα αλλά και τα απλά χρώματα που συναντά κανείς στη λαϊκή τέχνη και τη ζωγραφική των παιδιών. Ένταση έχουν π.χ. τα δυνατά και καθαρά κόκκινα, πράσινα κίτρινα, που μοιάζουν με τα χρώματα της φύσης, εκφραστικά και αισθησιακά. Λιγότερη ένταση, αλλά μεγαλύτερη εσωτερικότητα και ποιότητα έχουν τα «σπασμένα» χρώματα, τα χρώματα που αναμιγνύονται με κάποιο άλλο χρώμα, με άσπρο, μαύρο, γκρι κ.λπ. Φωτεινότητα (Brightness) H φωτεινότητα ενός χρώματος εξαρτάται από την περιεκτικότητά του σε μαύρο. Τόνοι (Tones) Τόνος ενός χρώματος είναι η ιδιότητα που εκφράζει τη σχέση του με το φως. Μας δείχνει δηλαδή πόσο φωτίζεται ή όχι ένα χρώμα, πόσο δηλαδή αυτό είναι φωτεινό ή σκοτεινό, 17

19 ανοικτό ή σκούρο. Αν φωτίσουμε π.χ. ένα κόκκινο πανί με πολύ φως, με λιγότερο φως, με φως που βρίσκεται κοντά στο πανί, μακριά, δίπλα, πίσω από το πανί κ.λπ., το κόκκινο χρώμα στο πανί δεν θα παραμείνει το ίδιο αλλά θ' αλλάξει, ως προς τον τόνο του. Σ' ένα έργο με μεγάλες τονικές αντιθέσεις χρωμάτων, έχουμε πάντα ένα δυναμικό αποτέλεσμα, γεμάτο ένταση. Αντίθετα, όταν έχουμε κοντινούς τόνους, έχουμε ελάττωση της έντασης και αρμονία. Η σωστή και λειτουργική τονική διαβάθμιση σ' ένα ζωγραφικό έργο είναι καθοριστική για τη χρωματική του ποιότητα και έκφραση. Πρακτικά, οι τόνοι ενός χρώματος δημιουργούνται με την ανάμιξη του με το συμπληρωματικό του ή με ποσοστό του γκρι χρώματος. 2.3 Ιδιότητες των Χρωμάτων Βασικά χρώματα στη ζωγραφική (RYB) Παραδοσιακός χρωματικός τροχός του συστήματος RYB. Π πρωτογενή, Δ δευτερογενή, Τ τριτογενή χρώματα. Στην παραδοσιακή ζωγραφική χρησιμοποιείται το χρωματικό μοντέλο RYB με βασικά χρώματα τα Κόκκινο (Red) Κίτρινο (Yellow) Μπλε (Blue). Με τα τρία αυτά βασικά χρώματα δημιουργούμε τα δευτερογενή ως εξής: Πορτοκαλί: Κόκκινο + Κίτρινο Πράσινο: Κίτρινο + Μπλε Μοβ: Μπλε + Κόκκινο Στο μοντέλο αυτό υπάρχουν και τριτογενή χρώματα που δημιουργούνται από τα πρωτογενή και τα δευτερογενή. Τα πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή χρώματα φαίνονται στο χρωματικό τροχό. Το χρωματικό αυτό μοντέλο περιγράφει σε πολύ αδρές γραμμές τη συμπεριφορά των χρωμάτων που παράγονται από ανάμειξη των χρωστικών που χρησιμοποιούνται στις μπογιές ζωγραφικής και παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή του. Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένες οι μπογιές περιέχει χρωστικές που ανακλούν μεγάλες περιοχές του ορατού φάσματος που διαφέρουν ανάλογα με την εταιρεία που παρασκευάζει τις μπογιές. Με άλλα λόγια όλες οι κόκκινες μπογιές δεν είναι ίδιες και δεν παρουσιάζουν τις ίδιες ιδιότητες όταν αναμειχθούν με άλλες μπογιές. Για το λόγο αυτό στη ζωγραφική δεν είναι δυνατόν να παρασκευάσουμε όλα τα χρώματα από τα παραδοσιακά πρωτογενή. Έτσι κάθε παρασκευάστρια εταιρεία δημιουργεί μία δικιά της γκάμα βασικών χρωμάτων που περιλαμβάνουν τα πρωτογενή, τα δευτερογενή, ορισμένα τριτογενή ή άλλα χρώματα, το λευκό και το μαύρο. Με τα χρώματα αυτά μπορεί να δημιουργηθεί κάθε επιθυμητό χρωματικό αποτέλεσμα. Βασικά χρώματα στην οθόνη (εκπομπή φωτός) 18

20 Η οθόνη της τηλεόρασης και του υπολογιστή λειτουργεί με τρία βασικά χρώματα: Κόκκινο Πράσινο Μπλε (Red Green Blue: RGB). Με συνδυασμό αυτών των χρωμάτων μπορούμε να δημιουργήσουμε τα δευτερεύοντα ή δευτερογενή χρώματα ως εξής: Κίτρινο: Κόκκινο + Πράσινο Γαλάζιο: Πράσινο + Μπλε Μωβ(Magenta): Μπλε + Κόκκινο Από τους συνδυασμούς των πρωτογενών ή των δευτερογενών χρωμάτων μπορούμε να δημιουργήσουμε όλους τους δυνατούς χρωματισμούς. Τα τρία πρωτογενή χρώματα όταν συνδυαστούν δίνουν το λευκό. Λευκό: Κόκκινο + Πράσινο + Μπλε Λευκό επίσης δίνουν και οι συνδυασμοί ενός πρωτογενούς και του αντίθετού του δευτερογενούς (συμπληρωματικά χρώματα). Λευκό: Κόκκινο + Γαλάζιο Λευκό: Πράσινο + Μοβ (Magenta) Λευκό: Μπλε + Κίτρινο Συμπληρωματικά χρώματα Κάθε δυο χρώματα που οι θέσεις τους στον χρωματικό κύκλο σχηματίζουν κατά κορυφή γωνίες, δηλαδή οι δυο ευθείες πλευρές των τριγωνοειδών σχημάτων τους συνίστανται από τις ίδιες διαμέτρους του κύκλου, είναι συμπληρωματικά Δηλαδή, με απλούστερα λόγια, κάθε δυο χρώματα που βρίσκονται αντικριστά (το ένα απέναντι από το άλλο) μέσα στον κύκλο, αποτελούν ένα ζεύγος συμπληρωματικών χρωμάτων. Το ένα στέλεχος του ζεύγους συμπληρώνεται χρωματικά από το άλλο. Κάθε ζεύγος αποτελείται από ένα βασικό και το συμπληρωματικό του, το οποίο είναι το παράγωγο χρώμα των δυο άλλων βασικών, δηλαδή κάθε συμπληρωματικό ζευγάρι αποτελείται ουσιαστικά από τα τρία βασικά χρώματα. Γι αυτό και κάθε βασικό χρώμα όταν αναμιχθεί με το συμπληρωματικό του παράγωγο (βάση της αφαιρετικής μίξης) δεν παράγει «καθαρό» χρώμα, αλλά γκρι καφέ έως σχεδόν μαύρο. Τα συμπληρωματικά ζεύγη χρωμάτων είναι τα εξής: Μπλε Πορτοκαλί Κίτρινο Μωβ Κόκκινο Πράσινο 19

21 Παρατηρούμε πως τα δυο ακραία ζεύγη συνίστανται από ένα ψυχρό και ένα θερμό χρώμα, ενώ το ενδιάμεσο (κίτρινο μωβ) αποτελείται από τα δυο χρώματα που είναι και ψυχρά και θερμά. Η ιδιαιτερότητα του κίτρινου και του μωβ Όπως είδαμε στον χρωματικό κύκλο, όσα χρώματα βρίσκονται πάνω από τη οριζόντια διακεκομμένη γραμμή, δηλαδή το μπλε και το πράσινο, είναι τα ψυχρά χρώματα και όσα βρίσκονται κάτω από αυτήν, δηλαδή το πορτοκαλί και το κόκκινο, είναι τα θερμά. Τί συμβαίνει με το κίτρινο και το μωβ χρώμα, τα οποία τέμνει η διακεκομμένη και βρίσκονται εκατέρωθεν αυτής και στην επάνω πλευρά όπου είναι τα ψυχρά και στην κάτω μαζί με τα θερμά χρώματα; Απλούστατα, τα δυο αυτά χρώματα, σαν ενδιάμεσες καταστάσεις, είναι και ψυχρά και θερμά, με μια διαφορά μεταξύ τους. Το μεν κίτρινο είναι δισυπόστατο, το δε μωβ είναι δίμορφο. Το κίτρινο, σαν βασικό χρώμα δεν παράγεται από άλλα χρώματα και είναι αυτούσιο. Έχει δυο υποστάσεις. Εμφανίζεται δηλαδή πότε με ψυχρή υπόσταση και πότε με θερμή. Η εμφάνισή του εξαρτάται από τη χροιά του, αλλά κυρίως από το περιβάλλον στο οποίο ευρίσκεται. Δηλαδή, οι αποχρώσεις του κίτρινου που γειτνιάζουν προς το πράσινο χρώμα έχουν ψυχρή υπόσταση. Αντιθέτως, τα κίτρινα που βρίσκονται στην άλλη πλευρά, προς το πορτοκαλί, είναι θερμά. Παρ αυτά, άσχετα με τη χροιά του, το κίτρινο εκδηλώνει ψυχρές ή θερμές ιδιότητες ανάλογα με το περιβάλλον που το περιτριγυρίζει. Δηλαδή σε ένα περιβάλλον που αποτελείται αποκλειστικά από ψυχρά χρώματα, το κίτρινο αποβαίνει το θερμότερο των ψυχρών χρωμάτων. Αντιθέτως σε περιβάλλον θερμών χρωμάτων, το κίτρινο τείνει να είναι το ψυχρότερο των θερμών. 20

22 Με το μωβ τα πράγματα είναι απλούστερα. Το μωβ, σαν παράγωγο χρώμα, εξαρτάται από τα δυο γονικά χρώματα που το παράγουν, το μπλε και το κόκκινο. Έτσι λοιπόν όπου υπερισχύει η ύπαρξη του ψυχρού μπλε γονέα, το μωβ έχει ψυχρή μορφή, ενώ στα σημεία που είναι πιο έντονη η συμμετοχή του άλλου γονέα, του κόκκινου, το μωβ λαμβάνει θερμή μορφή. Πρόκειται λοιπόν για ένα χρώμα με δυο μορφές. Η σχέση της δυαδικότητας συνδέει τα δυο αυτά χρώματα, παράλληλα όμως τα διαχωρίζει. 2.4 Μέθοδοι ανάμειξης των χρωμάτων Όταν αναμιγνύονται δύο ή περισσότερα χρώματα, δημιουργείται ένα νέο, σύνθετο χρώμα, τα χαρακτηριστικά του οποίου σχετίζονται με τα χρώματα που αναμίχθηκαν. Ο τρόπος ανάμιξης βασίζεται σε συγκεκριμένους κανόνες. Οι πιο γνωστές μέθοδοι χρωματικής ανάμιξης είναι: Η Προσθετική μέθοδος (RGΒ) Είναι η πιο κοινή μέθοδος ανάμειξης των χρωμάτων, η οποία αντιγράφει τον τρόπο δημιουργίας χρωματικού αισθήματος από το ανθρώπινο μάτι. Ο τρόπος που ο αμφιβληστροειδής χιτώνας αντιλαμβάνεται το χρώμα με κόκκινα, πράσινα και μπλε κωνία οδήγησε στη δημιουργία του προσθετικού χρώματος. Εάν επιλεγούν τρεις φωτεινές πηγές που εκπέμπουν κόκκινο, πράσινο και μπλε και προβληθούν προσθετικά πάνω σε επιφάνεια από την οποία απουσιάζει το φως, θα προκύψει λευκό στην πρόσθεση των τριών ακτινοβολιών και μαύρο στην απουσία του φωτός. Το προσθετικό σύστημα είναι αυτό που χρησιμοποιείται στην τεχνολογία των οθονών. Το κόκκινο, πράσινο και μπλε είναι τα πρωτογενή ή βασικά χρώματα της προσθετικής ανάμιξης. Από την μεταξύ τους ανάμιξη ανά δύο, προκύπτουν τρία άλλα χρώματα τα οποία ονομάζονται δευτερεύοντα ή συμπληρωματικά της προσθετικής ανάμιξης. Ονομάζονται συμπληρωματικά διότι η ανάμιξη του βασικού με το αντίστοιχο συμπληρωματικό του δίνει και πάλι το λευκό φως, εφόσον το συμπληρωματικό προκύπτει από την ανάμιξη των άλλων δύο βασικών. Συνεπώς τα συμπληρωματικά της προσθετικής ανάμιξης είναι: το κυανό (ανάμιξη μπλε και πράσινης ακτινοβολίας) συμπληρωματικό του κόκκινου, το ματζέντα (ανάμιξη μπλε και κόκκινης ακτινοβολίας) συμπληρωματικό του πράσινου και το κίτρινο (ανάμιξη κόκκινης και πράσινης ακτινοβολίας) συμπληρωματικό του μπλε. 21

23 Η Αφαιρετική μέθοδος (CMYΚ) Η τριχρωμία είναι και πάλι η βάση για την αφαιρετική ανάμιξη με βασικά τα κυανό (cyan), ματζέντα (magenta) και κίτρινο (yellow) τα οποία αφαιρούν μήκη κύματος από μια πηγή λευκού φωτός. Δηλαδή, η απόδοση όλων των χρωμάτων πραγματοποιείται όχι με την ανάμιξη ακτινοβολιών, αλλά με την απορρόφηση μέσα στη μάζα των χρωμάτων ορισμένων μόνο περιοχών του φάσματος και την αντανάκλαση των υπολοίπων. Έτσι, το κυανό απορροφά το κόκκινο, το ματζέντα απορροφά το πράσινο, το κίτρινο απορροφά το μπλε. Το σημείο με την κάλυψη των τριών μας δίνει θεωρητικά το μαύρο, αφού απορροφά τα R,G,B άρα όλο το ορατό φάσμα. Έτσι προκύπτει και ο όρος αφαιρετική ανάμιξη πρωτογενών χρωμάτων. Στις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στις εκτυπώσεις χρησιμοποιείται η αφαιρετική ανάμιξη. Τα κυανό, ματζέντα και κίτρινο ονομάζονται πρωτεύοντα στην αφαιρετική ανάμιξη. Η ανάμιξη ανά δύο των πρωτευόντων χρωμάτων δίνει τα δευτερεύοντα ή συμπληρωματικά τους: κόκκινο, πράσινο και μπλε αντίστοιχα. Κυανό + ματζέντα + κίτρινο = μαύρο κόκκινο+ πράσινο+ μπλε = άσπρο Στον παρακάτω πίνακα στην πρώτη γραμμή φαίνονται τα βασικά χρώματα και στην δεύτερη γραμμή ακριβώς από κάτω τα αντίστοιχα συμπληρωματικά τους. Κόκκινο Πράσινο Μπλε Κυανό Ματζέντα Κίτρινο το Κυανό απορροφά το Κόκκινο το Ματζέντα απορροφά το Πράσινο το Κίτρινο απορροφά το Μπλε Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Κόκκινο προκύπτει το Κυανό Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Πράσινο προκύπτει το Ματζέντα Αν από το Λευκό αφαιρέσουμε το Μπλε προκύπτει το Κίτρινο Επομένως: Λευκό- κόκκινο= κυανό Λευκό- πράσινο= ματζέντα Λευκό- μπλε= κίτρινο 22

24 Βιβλιογραφία Διαδικτυακές πηγές file:///d:/project%20%ce%93%ce%95%ce%9b% /basiko-a5-color.pdf (encyclopedia 9/12/2012) (ελληνική Βικιπαίδεια 10/12/2012) 23

25 ''Η μελέτη του χρώματος δεν πρέπει να περιορίζεται στα χαρακτηριστικά, τις ιδιότητες και την επίδρασή του καθαρά και μόνο στο εξωτερικό περιβάλλον. Είναι γεγονός πως όπου και να κοιτάξουμε υπάρχει χρώμα. Για αυτό καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό να ερευνήσουμε αν και πώς το κάθε χρώμα επηρεάζει και τον ψυχικό μας κόσμο, καθώς και τη συμβολή του στις εναλλακτικές μορφές θεραπείας παθήσεων, αφού η δύναμη των χρωμάτων είναι απεριόριστη. Ακόμη, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί η έρευνα σχετικά με τη βαθύτερη έννοια του κάθε χρώματος όπως είχε ερμηνευτεί πριν από χρόνια και επικρατεί μέχρι σήμερα, αλλά και το γενικότερο συμβολισμό των χρωμάτων στη ζωή μας και τη σχέση τους με άλλες μορφές συμβολισμού, για παράδειγμα τα σχήματα.'' Ομάδα 3: Χάλι Μαύρο Παπακρίβου Απόστολος, Παπακωστοπούλου Βασιλική Πολυζωγοπούλου Μαρκέλλα, Πρίφτι Αντριάνα 24

26 3.1 Η ψυχo-φυσιολογία των χρωμάτων Tο χρώμα αποτελεί ένα στοιχείο της καθημερινότητάς μας, ζούμε και μεγαλώνουμε σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί το χρώμα. Το χρώμα επηρεάζει: Το σώμα μας, Το πνεύμα μας Τα συναισθήματα μας. Τα χρώματα επηρεάζουν διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι το χρώμα επηρεάζει τον κάθε άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα, το κόκκινο χρώμα σε μερικούς ανθρώπους προκαλεί επιθετικότητα ενώ σε άλλους προσφέρει ενέργεια, θάρρος και ζωντάνια. Αντίστοιχα, μερικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται το μπλε χρώμα ως ήρεμο χρώμα ενώ άλλοι ως ψυχρό και απόμακρο. Επίσης, ο τρόπος που τα χρώματα επιδρούν στον άνθρωπο είναι κάτι που διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό. Διαφορετική για παράδειγμα επίδραση έχει το κόκκινο χρώμα στους Λατινοαμερικάνους και διαφορετική στους βόρειο-ευρωπαίους. Η επίδραση των χρωμάτων στον άνθρωπο οφείλεται σε δύο (κυρίως) παράγοντες: Στο ένστικτο και στην «έμφυτη» γνώση του ανθρώπου Στη μάθηση, στην κοινωνική μίμηση, στον πολιτισμό του, κ.λπ. Συνεπώς, είναι δύσκολο να απαντήσει κάνεις με βεβαιότητα γιατί, για παράδειγμα το κόκκινο χρώμα θεωρείται το χρώμα του ερωτικού πάθους. Είναι κάτι που υπάρχει βαθιά στη φύση του ανθρώπου ή απλά το μάθαμε (και το μιμούμαστε) για παράδειγμα από τον κινηματογράφο; Για όλα αυτά τα ζητήματα, υπάρχουν τομείς της ψυχολογίας και της φυσιολογίας που ασχολούνται με τα χρώματα και ερευνούν τις επιδράσεις τους στα συστήματα του ανθρώπινου σώματος. Και ακριβώς επειδή η επίδραση των χρωμάτων διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, και από πολιτισμό σε πολιτισμό, κανένα χρώμα δεν είναι απόλυτα αρνητικό ή απόλυτα θετικό. Αντίθετα τα περισσότερα χρώματα μπορούν να έχουν πολλαπλές επιδράσεις και πολλές φορές αντίθετες μεταξύ τους. Η επίδραση στον άνθρωπο ανά χρώμα ΛΕΥΚΟ Το λευκό βοηθά στη διανοητική διαύγεια, ενθαρρύνει την αποσαφήνιση των σκέψεων και ενεργοποιεί νέες δράσεις. Το λευκό είναι το χρώμα της απόλυτης καθαρότητας. Προκαλεί συναισθήματα ειρήνης και άνεσης, ενώ διαλύει το στρες και την απελπισία. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να προσφέρετε στον εαυτό σας μια αίσθηση ελευθερίας και διαφάνειας. 25

27 Παρόλα αυτά, η υπερβολή στη χρήση του, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα μοναξιάς, αποχωρισμού και απομόνωσης. Επίδραση στα συναισθήματα: o Ειρήνη o Αίσθηση ελευθερίας o Σε υπερβολική ποσότητα προκαλεί αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης Επίδραση στο σώμα: o Μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα και ξεκούραστα o Απομακρύνει το στρες Επίδραση στη συμπεριφορά: o Ενισχύει την διαύγεια και την καθαρή σκέψη o Δηλώνει αθωότητα και καθαρότητα ΜΑΥΡΟ Το μαύρο δημιουργεί την αίσθηση του απαρατήρητου, της κενότητας, αλλά μπορεί να προκαλέσει και αισθήματα δυναμικότητας και ισχύος. Είναι μυστηριώδες και σχετίζεται με τη σιωπή και μερικές φορές με το θάνατο. Το μαύρο είναι παθητικό χρώμα και μπορεί ανάλογα με τον άνθρωπο να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στην ανάπτυξη και σε αλλαγές στην προσωπικότητα του. Επίδραση στα συναισθήματα: o Αίσθημα κενότητας o Αίσθημα δύναμης, εξουσίας και ισχύος Επίδραση στο σώμα: o Παθητικότητα Επίδραση στη συμπεριφορά: o Ανάλογα με τον άνθρωπο μπορεί να εμποδίζει την αλλαγή και την ανάπτυξη o Βοηθάει στην προσήλωση των στόχων χωρίς συναισθηματισμούς ΓΚΡΙ Το γκρι είναι το χρώμα της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας, αν και συνήθως θεωρείται αρνητικό χρώμα. Μπορεί να είναι το χρώμα της υπεκφυγής και της ανευθυνότητας (εφόσον δεν είναι ούτε μαύρο ούτε λευκό). Το γκρι δείχνει χωρισμό, έλλειψη συμμετοχής και τελικά μοναξιά. 26

28 Επίδραση στα συναισθήματα: o Ουδετερότητα Επίδραση στο σώμα: o Παθητικότητα Επίδραση στη συμπεριφορά: o Έλλειψη συμμετοχής o Υπεκφυγή ΚΑΦΕ Το καφέ είναι το χρώμα της γης και του σπιτιού. Προκαλεί αισθήματα σταθερότητας, θαλπωρής και ασφάλειας. Μερικές φορές το καφέ μπορεί να συνδέεται με την συγκρατημένη συγκίνηση και την απομόνωση από τον κόσμο. Επίδραση στα συναισθήματα: o Ασφάλεια, θαλπωρή, σιγουριά Επίδραση στο σώμα: o Σταθερότητα στο σώμα o Ισορροπία Επίδραση στη συμπεριφορά: o Σιγουριά που ενθαρρύνει τα επόμενα βήματά μας o Συγκρατημένη συγκίνηση o Αντικειμενικότητα στην κρίση ΚΟΚΚΙΝΟ Το κόκκινο έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την πίεση του αίματος και τονώνει τα επινεφρίδια. Η διέγερση των επινεφριδίων, μας βοηθά να γίνουμε δυνατοί και αυξάνει την αντοχή μας. Αν και το κόκκινο θεωρείται ότι είναι το χρώμα της ζωτικότητας και της φιλοδοξίας, αρκετές φορές σχετίζεται και με το θυμό. Ενώ μπορεί να διαλύσει τις αρνητικές σκέψεις, μπορεί επίσης να κάνει κάποιον οξύθυμο. Γενικά είναι ένα αντιφατικό χρώμα που κρύβει μέσα του το καλό και το κακό όπως άλλωστε αντιφατική είναι και η ερωτική ορμή. Επίδραση στα συναισθήματα: o Θυμός, οργή o Πάθος, αγάπη o Ανάλογα με τον άνθρωπο μπορεί να ενισχύει τον εγωκεντρισμό Επίδραση στο σώμα: o Ανεβάζει την πίεση του αίματος 27

29 o Ανεβάζει τους ρυθμούς της καρδιάς o Ενεργοποιεί την όρεξη Επίδραση στη συμπεριφορά: o Δηλώνει κίνδυνο, μας προτρέπει να σταματήσουμε o Επιθετικότητα o Ώθηση για κατάκτηση, για νέες εμπειρίες, για ταξίδια, κλπ Αντίθετα το ροζ (που είναι μια ανοιχτή απόχρωση του κόκκινου) βοηθά τους μυς να χαλαρώσουν και προκαλεί αισθήματα ηρεμίας, προστασίας και θαλπωρής. Μπορεί να ελαττώσει τον ερεθισμό και την επιθετικότητα, καθώς συνδέεται με το συναίσθημα της ανιδιοτελούς αγάπης. ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Το πορτοκαλί έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικό για το πεπτικό σύστημα και μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Έχει μόνο θετικές επιπτώσεις για την συναισθηματική μας κατάσταση. Ανακουφίζει από τα συναισθήματα της κακομοιριάς, την έλλειψη αυτοεκτίμησης και απροθυμίας για συγχώρηση. Είναι ένα αντικαταθλιπτικό χρώμα. Επίδραση στα συναισθήματα: o Χαρά, ενθουσιασμός o Κοινωνικότητα Επίδραση στο σώμα: o Ενισχύει την κίνηση o Προσφέρει ενεργεία και σφρίγος Επίδραση στη συμπεριφορά: o Ενθάρρυνση o Αυτοπεποίθηση o Απομακρύνει τον άνθρωπο από προσκολλήσεις και εμμονές o Ενισχύει την κοινωνικότητα ΚΙΤΡΙΝΟ Το κίτρινο έχει αποδειχθεί τονωτικό του εγκεφάλου. Αυτή η διέγερση μπορεί να μας κάνει πιο αποφασιστικούς και έτοιμους για δράση. Κάνει τους μυς πιο ενεργητικούς και ενεργοποιεί το λεμφικό σύστημα. Όπως και το πορτοκαλί, το κίτρινο είναι ένα χαρούμενο και ενθαρρυντικό χρώμα. Επίσης σχετίζεται με το πνεύμα: τη διορατικότητα, τη μνήμη, την καθαρή σκέψη, τη λήψη αποφάσεων, την ευθυκρισία αλλά και με το ευρηματικό και καινοτόμο πνεύμα. Χτίζει την αυτοπεποίθησή μας, ενθαρρύνει την αισιοδοξία μας και μας κάνει περισσότερο οργανωτικούς. 28

30 Ωστόσο, ένα μουντό κίτρινο μπορεί να προκαλέσει αισθήματα φόβου. Επίδραση στα συναισθήματα: o Ευθυμία o Μοναχικότητα, ευερεθιστότητα o Φόβος Επίδραση στο σώμα: o Διεγερτικό o Ενεργοποιεί του μυς και το λεμφικό σύστημα Επίδραση στη συμπεριφορά: o Χτίζει την αυτοπεποίθηση o Μας ωθεί να γίνουμε πιο οργανωτικοί o Βοηθάει στη λήψη αποφάσεων και στην ευθυκρισία o Ενισχύει την εφευρετικότητα, την ευρηματικότητα και την καινοτομία ΠΡΑΣΙΝΟ Το πράσινο βοηθά την καρδιά να έρθει σε φυσική ισορροπία και χαλάρωση. Χαλαρώνει τους μυς μας και μας βοηθά να αναπνέουμε πιο βαθιά και πιο αργά. Δημιουργεί αισθήματα άνεσης, τεμπελιάς, χαλάρωσης και ηρεμίας. Μας βοηθά να ισορροπήσουμε και να απαλύνουμε τα συναισθήματά μας. Ωστόσο, τα πιο σκούρα και γκρίζα πράσινα μπορεί να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Τα λαδί χρώματα μας φέρνουν στο νου τη φθορά και το θάνατο και μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν αρνητικές συνέπειες για τη σωματική και τη συναισθηματική μας υγεία. Σημειώστε ότι οι προσβεβλημένοι χαρακτήρες των κινουμένων σχεδίων πάντα γίνονται πράσινοι. Επίδραση στα συναισθήματα: o Φιλικότητα, ηρεμία o Ισορροπία o Απαλύνει τα έντονα συναισθήματα Επίδραση στο σώμα: o Ισορροπεί τους ρυθμούς της καρδιάς o Χαλαρώνει του μυς o Αναπνέουμε πιο βαθιά και αργά Επίδραση στη συμπεριφορά: o Βοηθάει στην αυτοσυγκέντρωση o Ιδανικό για μελέτη o Ανάλογα με τον άνθρωπο μπορεί να δηλώνει ζήλια και φιλαργυρία o ενασχόληση με πολλές δραστηριότητες 29

31 ΜΠΛΕ Αντίθετα με το κόκκινο, το μπλε αποδείχτηκε ότι ελαττώνει την αρτηριακή πίεση. Μπορεί να συνδεθεί με το λαιμό και τον θυρεοειδή αδένα. Προκαλεί επίσης μια πολύ δροσερή και χαλαρωτική επίδραση, που πολλές φορές μας κάνει πιο ήρεμους. Το βαθύ μπλε διεγείρει την υπόφυση, που ρυθμίζει τον ύπνο μας και έχει επίσης αποδειχθεί ότι βοηθάει τη σκελετική δομή διατηρώντας το μυελό των οστών υγιή. Επειδή συνήθως συνδυάζουμε το μπλε χρώμα με τη νύχτα αισθανόμαστε χαλαροί και ήρεμοι. Τα ανοικτά μπλε μας κάνουν να νιώθουμε ήσυχοι και μακριά από τα άγχος της μέρας. Είναι χρήσιμα για την εξάλειψη της αϋπνίας. Όπως και το κίτρινο, το μπλε εμπνέει τον έλεγχο του πνεύματος, τη διαύγεια και τη δημιουργικότητα. Ωστόσο, το πολύ σκούρο μπλε μπορεί να είναι καταθλιπτικό. Επίδραση στα συναισθήματα: o Απομόνωση, ησυχία, ηρεμία o Ψυχρότητα, αποστασιοποίηση o Αισθήματα ωριμότητας και ευθύνης Επίδραση στο σώμα: o Μειώνει την αρτηριακή πίεση o Μειώνει την όρεξη Επίδραση στη συμπεριφορά μας o Μειώνει το στρες o Βοηθάει στην καταπολέμηση της αϋπνίας o Δηλώνει εμπιστοσύνη, τιμιότητα, ευθύνη o Δηλώνει συντηρητικότητα o Ανάλογα με τον άνθρωπο μπορεί να τείνει προς την μοναξιά και την κατάθλιψη ΜΩΒ Το μωβ έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζει από καταστάσεις όπως ηλιακά εγκαύματα, λόγω του εξαγνιστικού και αντισηπτικού αποτελέσματος του. Επίσης καταστέλλει την πείνα και εξισορροπεί το μεταβολισμό του σώματος. Οι μωβ αποχρώσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για τη φροντίδα των ψυχικών διαταραχών του νευρικού συστήματος, επειδή έχουν δείξει ότι βοηθούν στην εξισορρόπηση του νου και τη μεταστροφή της εμμονής και της φοβίας. Το λουλακί συνδέεται συχνά με τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου, που σημαίνει ένταση, διαίσθηση και φαντασία. Το βιολέ συνδέεται με την ειρήνευση και την καταπολέμηση του στρες και του φόβου. Επίσης συνδέεται με την ευαισθησία στην ομορφιά, τα υψηλά ιδανικά και ενισχύει τη δημιουργικότητα, την πνευματικότητα και τη συμπόνια. Η ψυχική δύναμη και το αίσθημα προστασίας έχουν συνδεθεί επίσης με τα ιώδη χρώματα. 30

32 Επίδραση στα συναισθήματα: o Πνευματικότητα o Συμπόνια o Μειώνει τις εμμονές και τι φοβίες Επίδραση στο σώμα: o Εξισορροπεί το μεταβολισμό o Ηρεμία, χαλάρωση o Βοηθάει στο πρόβλημα της αϋπνίας Επίδραση στη συμπεριφορά: o Ενισχύει την πνευματικότητα o Ενισχύει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία o Δηλώνει την σπανιότητα και την αριστοκρατικότητα o Ωθεί τον άνθρωπο προς τα υψηλά ιδανικά 3.2 Τα χρώματα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες Τα χρώματα, όσο περίεργο και να ακούγεται, εκτός από τη θετική ή αρνητική επιρροή που έχουν στη διάθεση των ανθρώπων έχουν και θεραπευτικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, η ψυχολογία ως επιστήμη έχει αναπτυχθεί τόσο, που είναι πλέον γνωστό πως η σχέση του ανθρώπου με το χρώμα είναι άμεση και δημιουργήθηκαν δύο νέα είδη θεραπείας ψυχολογικών κυρίως προβλημάτων που μαστίζουν την ανθρώπινη ψυχή. Αυτές είναι η χρωματοθεραπεία και η φωτοθεραπεία που είναι προφανές πως συνδέονται άρρηκτα με το χρώμα. ΧΡΩΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ H χρωματοθεραπεία, όπως ονομάστηκε η μέθοδος, σήμερα περιλαμβάνεται στον κλάδο της λεγόμενης «χρωματικής ιατρικής» ως συμπληρωματική θεραπευτική αγωγή, που τόσο προληπτικά όσο και στην πρακτική εφαρμογή της βοηθά κάθε άνθρωπο να αναπληρώσει τις ενεργειακές απώλειες που υφίσταται καθημερινά λόγω στρες, κούρασης, εκνευρισμού και άλλων καταστάσεων. Προλαμβάνει τις παθήσεις Σύμφωνα με τους ερευνητές της μεθόδου, κάθε αρνητική βιολογική κατάσταση, πριν εκδηλωθεί ως σωματικό σύμπτωμα, εκδηλώνεται πρώτα στην αύρα του ατόμου. Με τη χρωματοθεραπεία λοιπόν (η οποία στην πράξη εφαρμόζεται με την έκθεση του ασθενούς σε δέσμες έγχρωμου φωτός, από ειδικούς προβολείς), η αύρα παίρνει τη δόνηση του χρώματος και μεταφέρει τη θεραπευτική της ενέργεια στο σώμα. Έτσι προλαμβάνονται και οι διάφορες παθήσεις. Ήδη, εδώ και αρκετά χρόνια, η κλασική 31

33 ιατρική χρησιμοποιεί τη χρωματοθεραπεία, για την αποκατάσταση του νεογνικού ίκτερου. Τα νεογέννητα με ίκτερο τοποθετούνται σε έναν θάλαμο, ο οποίος φωτίζεται από ένα ειδικό μπλε χρώμα και η ανάρρωσή τους γίνεται σε πολύ πιο σύντομο διάστημα. Το μπλε χρώμα διώχνει επίσης την υπερένταση, τον εκνευρισμό, ενώ επιδρά στο αίμα ρυθμίζοντας την πίεση. Το πράσινο πάλι είναι το χρώμα που χρησιμοποιεί στην πρακτική εφαρμογή της η χρωματοθεραπεία, για να διώξει τον πονοκέφαλο, τις αϋπνίες, την κούραση και την ευερεθιστικότητα. Το κίτρινο χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις πνευματικής κατάπτωσης. Πρακτική εφαρμογή H χρωματοθεραπεία σαν θεραπευτική αγωγή εφαρμόζεται σε κάθε ακάλυπτο μέρος του σώματος του πάσχοντα. Κατά την εφαρμογή συνήθως χρησιμοποιείται ειδικός προβολέας με φίλτρα laser και γεωμετρικά φίλτρα, για να δημιουργείται έτσι η αναγκαία φωτεινή δέσμη. H μέση εφαρμογή του κάθε χρώματος είναι 7 λεπτά, με ελάχιστο χρόνο τα 3 και μέγιστο τα λεπτά. Για κάθε περίπτωση, επιλέγεται το χρώμα ή τα χρώματα που έχουν ενεργειακή σχέση με τον οργανισμό του ατόμου που υποβάλλεται στη χρωματοθεραπεία, τα αποτελέσματα της οποίας χρειάζονται χρόνο για να φανούν, γιατί οι αλλαγές στον οργανισμό γίνονται με φυσιολογικό ρυθμό. Πού και από ποιους εφαρμόζεται Στην Ελλάδα, τόσο προληπτικά όσο και θεραπευτικά, η χρωματοθεραπεία ασκείται από ειδικευμένους σε εναλλακτικές μεθόδους θεραπευτές, μόνο σε ιδιωτικό επίπεδο και συνήθως σε συνδυασμό με άλλες εναλλακτικές θεραπείες (σιάτσου, ρεφλεξολογία βελονισμό). Ως βοηθητική αγωγή σε διάφορες παθήσεις εφαρμόζεται πολύ συχνά και από γιατρούς. Τα επτά τσάκρα Πως δονούνται τα ενεργειακά μας κέντρα Κάθε χρώμα έχει τη δική του δόνηση και επηρεάζει όχι μόνο την πνευματική και ψυχική κατάσταση του ανθρώπου αλλά και τη φυσική. Γι αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές της χρωματοθεραπείας, μεγάλη σημασία έχει το χρωματικό μας περιβάλλον στο σπίτι και 32

34 την εργασία. Δηλαδή τα χρώματα που έχουν οι τοίχοι μας, τα ρούχα μας, τα σεντόνια μας, οι λάμπες που χρησιμοποιούμε στο διάβασμα, στο εργαστήριο κ.α. Ωστόσο, η πιο σημαντική δόνηση για τον κάθε οργανισμό είναι η δόνηση του φωτός του ήλιου, που δίνει και τα επτά χρώματα του ουράνιου τόξου (κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, γαλάζιο, μπλε, βιολετί), τα οποία και αντιστοιχούν στα επτά τσάκρα του σώματος (7 ενεργειακά κέντρα). Τα 7 βασικά χρώματα λοιπόν επιδρούν στη σωματική και ψυχική μας υγεία ως εξής: Το κόκκινο: Ενεργοποιεί τις πέντε αισθήσεις. Διώχνει τη νωθρότητα, δημιουργεί διάθεση για δράση και επικοινωνία. Αυξάνει τη ζωτικότητα, τη σεξουαλική δραστηριότητα στον άντρα, τον καρδιακό ρυθμό, και τονώνει το κυκλοφορικό. Το πορτοκαλί: Κινητοποιεί την υπάρχουσα ενέργεια και τον φυσικό δυναμισμό. Καταπολεμά την κόπωση, βελτιώνει την ψυχική διάθεση, ισχυροποιεί τη θέληση και τον αυτοέλεγχο. Το κίτρινο: Διεγείρει τη μνήμη και τις νοητικές λειτουργίες, καταπολεμά τη μελαγχολία και βοηθά για αυτογνωσία και αυτοκριτική. Οι Γιαπωνέζοι το θεωρούν έδρα των συναισθημάτων και το λένε «χαρά», εξ ου και το «χαρακίρι». Το πράσινο: Βοηθάει στην εκδήλωση των συναισθημάτων, ενεργοποιεί την ανάπλαση των μυών και των ιστών. Δημιουργεί αρμονία στο σώμα και στο πνεύμα, χαλαρώνει, λειτουργεί καταπραϋντικά. Το γαλάζιο: Ηρεμεί, χαλαρώνει το νευρικό σύστημα, μειώνει την αρτηριακή πίεση και διευκολύνει την ικανότητα λήψεων αποφάσεων. Το μπλε-λουλακί: Καθαρίζει το νου και την ψυχή, εξουδετερώνει τις αρνητικές σκέψεις, εκμηδενίζει τον φόβο, αυξάνει τη διαισθητική ικανότητα. Το μοβ: Ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, αυξάνει την ψυχική ωριμότητα και την ικανότητα για διαλογισμό, δημιουργεί τη διάθεση για κοινωνικότητα, αυξάνει τη σεξουαλικότητα της γυναίκας. Το ιώδες-μενεξεδί: Βοηθάει την όραση και την ακοή, αυξάνει τη διαισθητική ικανότητα, εξισορροπεί τα ψυχολογικά προβλήματα, προλαβαίνει τις παθήσεις των πνευμόνων. Σ υ μ β ο λ ι σ μ ο ί 33