ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Transcript

1 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

2 2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Αρνητικό ρεκόρ σημείωσε το εμπορικό έλλειμμα της πγδμ το πρώτο τετράμηνο του έτους, φθάνοντας στα 900 εκατ. δολλάρια. Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της χώρας, την περίοδο Ιανουαρίου Απριλίου η συνολική αξία των εξαγωγών ήταν 1,28 δισ. δολλάρια και των εισαγωγών 2,18 δισ. δολλάρια. Σύμφωνα με έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο τομέας της απασχόλησης και η προστασία των επενδυτών είναι τα πλέον αδύνατα σημεία της οικονομίας της πγδμ. Μείωση παρουσίασαν τα αποθέματα της χώρας σε ξένο συνάλλαγμα, καθώς η Κεντρική Τράπεζα πωλεί ξένο συνάλλαγμα στην αγορά σε μία προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό. Ως εκ τούτου, τα εν λόγω συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν κατά 22 εκατ. Ευρώ, φθάνοντας στο 1,509 δισ. Ευρώ. Τους πρώτους πέντε μήνες του 2008 και σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους, αυξήθηκαν στην πγδμ οι τιμές του μαγειρικού ελαίου (47,3%), των φρούτων (35%), των λαχανικών (34,8%), των καυσίμων (30,3%), του φυσικού αερίου (22%) και των ιατρικών υπηρεσιών (22,5%). Η αξία της συνολικής αγοράς αγροτικών προϊόντων τον Απρίλιο τρέχοντος έτους αυξήθηκε κατά 19,2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2007, φτάνοντας τα δηνάρια (περίπου ευρώ). Στο εξής οι τελωνειακοί δασμοί για τις αγροτικές εξαγωγές θα καταβάλλονται στους μεθοριακούς σταθμούς της πγδμ παρά στους τερματικούς. Σύμφωνα επίσης με το Υπουργείο Γεωργίας της χώρας, αυξημένη παρουσιάζεται η εφετινή παραγωγή λαχανικών. Ο κύκλος εργασίας στο χρηματιστήριο της πγδμ τον Μάιο του 2008 μειώθηκε στο 1/8 σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του παρελθόντος έτους. Συγκεκριμένα, η αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν, ανήλθε στα 9 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 70 εκατ. ευρώ το Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Εννέα νέοι υπάλληλοι υπεύθυνοι για την προσέλκυση επενδύσεων («οικονομικοί πρέσβεις») στην πγδμ έχουν ολοκληρώσει την σχετική εκπαίδευση και πρόκειται να τοποθετηθούν σε διάφορες χώρες, όπως το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Τουρκία. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Σε επιχειρηματικό συνέδριο ανάμεσα στην πγδμ και τη Βουλγαρία που πραγματοποιήθηκε στις στα Σκόπια, ανακοινώθηκε ότι το εμπόριο ανάμεσα στις δύο χώρες ανέρχεται περίπου στα 250 εκατ. δολλάρια, γεγονός που καθιστά τη Βουλγαρία τον δέκατο καλύτερο εταίρο της πγδμ. Επίσης, στη διάρκειά του, βουλγαρικές εταιρίες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για επενδύσεις στην πγδμ στους τομείς του ορεινού και ιαματικού τουρισμού, της βιομηχανίας και των τροφίμων. Η αμερικανική κυβέρνηση, μέσω της αναπτυξιακής βοήθειας USAID, έχει μέχρι στιγμής επενδύσει άνω των 500 εκατ. δολλαρίων στην πγδμ.

3 3 Περίπου 100 επιχειρήσεις με κυρίαρχο το σλοβενικό κεφάλαιο, δραστηριοποιούνται στην πγδμ. Oι σημαντικότερες ανάμεσά τους είναι η Telekom Slovenia, η εταιρία Hit (καζίνο, ξενοδοχεία) και το επιχειρηματικό - εμπορικό συγκρότημα Era. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η εταιρία οινοποιίας Tikves δημιούργησε εταιρία στο Λονδίνο. Η νέα εταιρία φέρει την επωνυμία Tikves Wines International Limited και ιδιοκτήτες της αποτελούν η Tikves, η οποία κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο του 51%, και η γερμανική Rizzi. Οι εταιρίες της πγδμ Alkaloid, Granit και Komercijalna Banka έλαβαν μέρος στην πρώτη περιφερειακή σύνοδο επενδυτών στο Ζάγκρεμπ. Τραπεζικός Τομέας Η αυστριακή τράπεζα Hypo Alpe Adria επέκτεινε την προσφορά επενδυτικών τραπεζικών υπηρεσιών στις αγορές της πγδμ και της Ουκρανίας. Οι υπηρεσίες αυτές διευκολύνουν την απλή και γρήγορη εμπορία των μετοχών στα χρηματιστήρια των δύο χωρών. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Συνάτηση με τον πρόεδρο της Lukoil Vagit Alekperov είχε στη Μόσχα ο Πρόεδρος της πγδμ κ. Crvenkovski. Ο πρόεδρος της Lukoil ενημέρωσε τον Σκοπιανό Πρόεδρο ότι η εταιρία του σχεδιάζει την επέκταση των δραστηριοτήτων της στην πγδμ, ενώ ο τελευταίος εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι η Lukoil είχε αντιμετωπίσει γραφειοκρατικά προβλήματα στην αρχή της δραστηριοποίησής της στην πγδμ, γεγονός εξ αιτίας του οποίου δεν προχώρησε στην πλήρη υλοποίηση του επιχειρησιακού της προγραμματισμού για τη χώρα. Η Magyar Telekom, πλειοψηφικός μέτοχος της εταιρείας σταθερής τηλεφωνίας MakTel, και η κυβέρνηση της πγδμ δεν κατάφεραν να φθάσουν σε συμφωνία για την πληρωμή των μερισμάτων, καθώς η κυβέρνηση ζητά να επενδυθούν 60 εκατ. ευρώ εξ αυτών στην υποδομή, την ψηφιοποίηση και την αναβάθμιση των συστημάτων πληροφορικής, ενώ η εταιρία είναι διατιθέμενη να καταβάλει μόνο 27 εκατ. ευρώ. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος H εταιρία Cosmofon πρόκειται σε σύντομο χρονικό διάστημα να αρχίσει την προσφορά πακέτων σταθερής τηλεφωνίας μέσω του δκτύου που χρησιμοποιεί για την κινητή τηλεφωνία. Η εταιρία έχει προβεί σε διάψευση των φημών περί υποτιθέμενης πώλησής της, ώστε να αποφευχθεί το μονοπώλιο της Deutsche Telecom στην αγορά τηλεφωνίας της πγδμ. Η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται πλέον στον κατάλογο των δέκα κορυφαίων προορισμών για τις θερινές διακοπές των κατοίκων της πγδμ. Τα τουριστικά πρακτορεία της χώρας κλείνουν ήδη ταξιδιωτικά πακέτα για την Τουρκία, την Κροατία, το Μαυροβούνιο, τη Βουλγαρία, την Αίγυπτο, την Τυνησία και την Αλβανία. Διεθνείς διαγωνισμοί Οι πρόωρες εκλογές στην πγδμ οδήγησαν σε αναβολή των διεθνών διαγωνισμών για κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών.

4 4 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

5 5 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Πληθωρισμός αύξηση/ μείωση τιμών Η τιμή του λευκού ρυζιού στην πγδμ το τρέχον έτος είναι κατά 20% αυξημένη σε σχέση με το παρελθόν έτος. Εφέτος θα καλλιεργηθούν εκτάρια με ρύζι, όπως και την περυσινή χρονιά. Ωστόσο, πριν από μερικά χρόνια η καλλιέργεια ρυζιού εκτεινόταν σε εκτάρια. Η γαλακτοβιομηχανία του Μοναστηρίου ΙΜΒ καθώς και κάποιες μικρότερες γαλακτοβιομηχανίες προχώρησαν σε μείωση των τιμών κατά 10% περίπου, δεδομένου ότι αυτήν την εποχή του έτους η παραγωγή γάλακτος εμφανίζεται αυξημένη. Συναλλαγματικά αποθέματα Η πγδμ αποτελεί την 94 η χώρα σε σύνολο 169 χωρών σε σχέση με τα απόθεμα σε σκληρό συνάλλαγμα που διατηρεί, σύμφωνα με την έκθεση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού οίκου Bloomberg. Η πγδμ διατηρεί 1,52 δισ. ευρώ (ή 2,15 δισ. δολλάρια) ως απόθεμα σε ξένο συνάλλαγμα. Αγροτική Πολιτική Κατά την εφαρμογή του πρώτου σταδίου του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, 35 αγρότες από την Kriva Palanka επιδοτήθηκαν με το ποσό του ενός εκατομμυρίου δηναρίων. Τουρισμός Εκπρόσωποι ταξιδιωτικών πρακτορείων και δημοσιογράφοι από την Ουκρανία επισκέφθηκαν την Αχρίδα, ώστε στη συνέχεια να παρουσιάσουν τις τουριστικές προσφορές της πγδμ στη χώρα τους. Το επόμενο έτος η χώρα εκτιμά ότι θα δεχθεί περίπου Ουκρανούς τουρίστες. Διάφορα Το World Economic Forum κατέταξε την πγδμ 81 η σε σύνολο 118 χωρών ως προς την ελευθερία του εμπορίου. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Τραπεζικά Νομισματικά Από 1 ης Ιουλίου τρέχοντος έτους οι τράπεζες και τα ταμιευτήρια της πδγμ υποχρεούνται σε κατάθεση στην Κεντρική Τράπεζα της χώρας (ΝΒRΜ), εάν ο ρυθμός αύξησης των πιστώσεων που προσφέρουν προς τους πολίτες υπερβεί το 40% έως το τέλος Δεκεμβρίου Η κατάθεση θα γίνεται μηνιαίως, σε αναλογία με το ποσό κατά το οποίο η τράπεζα υπερβαίνει τον ορισθέντα μηνιαίο ρυθμό αύξησης των πιστώσεων. Η εν λόγω απόφαση ελήφθη με σκοπό την αποθάρρυνση της υπερβολικά γρήγορα αύξησης παροχής πιστώσεων προς τους πολίτες, η οποία, ετησίως, έχει κορυφωθεί σε σημείο άνω του 55%. Επίσης κατά την τελευταία του συνέλευση το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας αποφάσισε την αύξηση των επιτοκίων των εμπράγματων δανείων από 7,5 σε 8,5%, ως συνέπεια της προηγούμενης αύξησης των κρατικών εντόκων γραμματίων και με στόχο τη διατήρηση της συνήθους διαφοράς ανάμεσα στα δύο αυτά εργαλεία οικονομικής πολιτικής.

6 6 Άλλα Η κυβέρνηση της πγδμ δεν πρόκειται να μειώσει τον ΦΠΑ και τον φόρο κατανάλωσης στα πετρελαϊκά παράγωγα αλλά, προκειμένου να μειώσει το σοκ από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, θα μειώσει τα οδικά διόδια και την τιμή για τον έλεγχο των φορτηγών, ενώ ακόμη θα μειώσει τις τιμές για τις προσφερόμενες υπηρεσίες στους τελωνειακούς σταθμούς. Απασχόληση Αγορά Εργασίας Ανεργία Η Υπηρεσία Απασχόλησης της πγδμ έχει εγγεγραμμένους ανέργους, εκ των οποίων οι (21%) δήλωσαν ότι έχουν εγγραφεί στην Υπηρεσία με σκοπό μόνο να δικαιούνται ασφάλεια υγείας. Εκείνοι που πραγματικά αναζητούν εργασία ανέρχονται σε (79%). Μισθοί Οι μισθοί του 60% περίπου των απασχολουμένων στην πγδμ είναι κάτω του μέσου όρου, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Ο μέσος μισθός τον Μάρτιο ανερχόταν στα δηνάρια ( 254 περίπου). Επίσης, οι περισσότεροι από τους μισθωτούς δεν μπορούν με τους μισθούς τους να καλύψουν το κόστος του μέσου «καλαθιού της νοικοκυράς» που ανέρχεται στα δηνάρια ( 202). Τέλος, περίπου εργαζόμενοι έχουν να λάβουν τους μισθούς τους από τον Μάρτιο. Καταναλωτικές Συνήθειες To 71% των κατοίκων της πγδμ ηλικίας άνω των 15 είναι πελάτες μίας από τις εμπορικές τράπεζες της χώρας και ο βαθμός χρέωσής τους σ αυτές, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της περιοχής, κατατάσσεται κάπου στο μέσο, σύμφωνα με την έρευνα του ομίλου έρευνας αγοράς GFK των Σκοπίων. Επίσης σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 18% των ενηλίκων στη χώρα έχουν πάρει κάποιο δάνειο, εκ των οποίων το 14% για να αντιμετωπίσουν καθημερινές ανάγκες τους και το 4% για αγορά ακίνητης περιουσίας. Ακόμη, το 65% των πολιτών χρησιμοποιούν τραπεζικές υπηρεσίες, το 51% των κατοίκων διαθέτουν χρεωστικές κάρτες και το 27% πιστωτικές κάρτες. Εξωτερικό Εμπόριο Εξαγωγές Εισαγωγές Άνω των τόνων πρώιμων κηπευτικών εξήγαγε η περιοχή της Strumica τους πρώτους πέντε μήνες του έτους. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Το πρόγραμμα «Partner 2» του Ευρωεπιμελητηρίου (Eurochambers), κόστους 1,18 εκατ. ευρώ, πρόκειται να εφαρμοσθεί τους προσεχείς 18 μήνες, συντονισμένα, στην πγδμ, την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Στόχο του εν λόγω προγράμματος αποτελεί η δημιουργία επιχειρηματικού κλίματος ευνοϊκού για την προσέλκυση επενδύσεων στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

7 7 Ξεκίνησε στην Αχρίδα πρόγραμμα για την ανακύκλωση πλαστικών, στο οποίο η USAID έχει επενδύσει δολλάρια. Σχετικά, υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα σε εταιρίες ανακύκλωσης πλαστικών της Ιταλίας και της πγδμ. Τραπεζικός Τομέας Καινούριο υποκατάστημα της Komercijalna Banka άνοιξε στη Struga. Η εν λόγω τράπεζα διαθέτει 48 υποκαταστήματα σε ολόκληρη τη χώρα προσφέροντας όλα τα είδη τραπεζικών υπηρεσιών. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Όπως ανακοίνωσε ο γενικός διευθυντής της Swedmilk, η εταιρία στο μέλλον θα διαθέτει στην αγορά 70 είδη προϊόντων. Επίσης, στο νότιο τμήμα της χώρας πρόκειται από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο να λειτουργήσει νέο κέντρο αγοράς γάλακτος. Όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα, οι εταιρείες της πγδμ δεν επιδεικνύουν ενδιαφέρον για ανάπτυξη μέσω ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων. Δημοσιεύματα της πγδμ, έφεραν την εταιρία Metrudhem των Σκοπίων τον νέο πιθανό ιδιοκτήτη του χυτηρίου του Veles, καθώς οι εκπρόσωποι της ελβετικής εταιρίας Mileko, η οποία ελέγχει το 64% του χυτηρίου, αποδέχθηκαν την προσφορά εξαγοράς εκ μέρους της εν λόγω εταιρίας (ύψους ευρώ). Ωστόσο, η τουρκική εταιρία Jalim Disikaret, η οποία σχεδίαζε στη θέση του χυτηρίου να κατασκευάσει εμπορικό κέντρο αλλά μειοψήφισε στο σχετικό διαγωνισμό, αναφέρει ότι αποκλείσθηκε, διότι παρουσίασε τραπεζική εγγύηση κατά 100 ευρώ μικρότερη από το απαιτούμενο ποσό του 1 εκατ. ευρώ. Ταυτοχρόνως, δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η Metrudhem ιδρύθηκε πριν από έναν μόλις μήνα ως off shore εταιρία στις Παρθένες Νήσους. Τέλος, ο δήμος και οι κάτοικοι του Veles αντιδρούν, καθώς δεν θέλουν να υπάρχει χυτήριο στο κέντρο της πόλης τους και προτιμούν εκεί την κατασκευή εμπορικού κέντρου. Τα γεγονότα αυτά ενδεχομένως δεν επιτρέψουν την πώληση του χυτηρίου στη Metrudhem. Από 1 ης Ιανουαρίου 2009 πρόκειται να ισχύσει το σύστημα πιστοποίησης HASSP για τους τεχνίτες και τους μικρούς επιχειρηματίες. Ωστόσο, οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι τι σύστημα αυτό είναι ιδιαίτερα ακριβό και ενδέχεται να αναγκασθούν να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους εξ αιτίας της αδυναμίας να ανταποκριθούν στις υψηλές του προδιαγραφές. Η εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας EVN διέκοψε την παροχή ρεύματος σε 21 επιχειρήσεις της πγδμ λόγω απλήρωτων λογαριασμών. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Δημοσιεύματα πληροφορούν ότι η εσθονική Skinest Rail, η μεγαλύτερη σιδηροδρομική εταιρία στις βαλκανικές χώρες, εκδήλωσε ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Εταιρία Σιδηροδρόμων της πγδμ και συγκεκριμένα στην κατασκευή των σιδηροδρομικών τροχιών για τους διαδρόμους 8 και 10 και στον εκσυγχρονισμό των οχημάτων και του εξοπλισμού. Δημοσιεύματα έφεραν και τον ΟΣΕ ως ενδιαφερόμενο για την αγορά του μεταφορικού τμήματος της σιδηροδρομικής εταιρίας, όπως και για την αγορά της μεταφορικής εταιρίας Fersped, ωστόσο υπήρξε εκατέρωθεν διάψευση της πληροφορίας.

8 8 Ο κροατικός όμιλος PEVEC εγκαινίασε κέντρο πωλήσεων, αξίας 3 εκατ. ευρώ, έξω από το Gostivar και επί του αυτοκινητόδρομου προς Tetovo. Σε έκταση τ.μ., εκτίθενται πλέον των ταξινομημένων ειδών γενικής κατανάλωσης. Το εν λόγω κέντρο απασχολεί 90 εργαζομένους. Η κροατική αλυσίδα super markets Konzum πρόκειται, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, να ιδρύσει εταιρία στην πόλη Valandovo, με στόχο την προμήθεια οπωροκηπευτικών από την πγδμ. Στις 17 Ιουνίου οι Ιάπωνες επενδυτές από την Ιαπωνική Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης πραγματοποίησαν την έναρξη κατασκευής του φράγματος Knezevo, το οποίο αποτελεί τμήμα του υδροσυστήματος Zletovica. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα της πγδμ, οι κάτοικοι των χωριών Miladinovci και Bujkovci κοντά στο διυλιστήριο της ΟΚΤΑ, απέκλεισαν το εργοστάσιο και ζήτησαν από τη διεύθυνση του τελευταίου να εγκαταστήσει συσκευές μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να εκτιμήσει την τρέχουσα ρύπανση, να εξασφαλίσει ασφαλές πόσιμο ύδωρ, να επενδύσει σε έργα υποδομής στα εν λόγω χωριά και, τέλος, οι ντόπιοι κάτοικοι να έχουν πλεονέκτημα ως προς τις προσλήψεις της εταιρίας. Η διεύθυνση του εργοστασίου, αρνήθηκε αρχικά να ικανοποιήσει τα αιτήματα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας ανακοίνωσε ότι τα αιτήματα είναι ρεαλιστικά αλλά το υπουργείο δεν διαθέτει το νομικό έρεισμα ώστε να υποχρεώσει την ΟΚΤΑ να τα ικανοποιήσει και οι κάτοικοι ανακοίνωσαν ότι θα συνεχίσουν τον αποκλεισμό του διυλιστηρίου. Σύμφωνα με τα τελευταία όμως δημοσιεύματα, η ΟΚΤΑ δέχθηκε τελικά να ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα και η διεύθυνσή της ανακοίνωσε ότι ο αποθειωτής (αξίας 11 εκατ. ευρώ) έχει ήδη εγκατασταθεί στο διυλιστήριο, γεγονός που θα μηδενίσει την προκαλούμενη από αυτό μόλυνση. Λόγω του υποτιθέμενου ελληνικού αποκλεισμού στις μεταφορές της πγδμ προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, καθώς και της θεωρούμενης από τους επιχειρηματίες της πγδμ «μη λειτουργικότητας» του τελευταίου, οι επιχειρηματίες της χώρας, ειδικά από τους τομείς των μεταλλοβιομηχανιών σιδήρου και χάλυβα, άρχισαν να αναζητούν εναλλακτικά λιμάνια. Κυρίως στρέφονται προς το λιμάνι του Μαυροβουνίου Bar, γύρω από το οποίο η περιοχή αποτελεί ελεύθερη οικονομική ζώνη. Ωστόσο, οι μεταφορές προς το Bar θα πρέπει να γίνονται μέσω Κοσσυφοπεδίου ή Αλβανίας, διαδρομές που, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία, παρουσιάζουν προβλήματα. Η εταιρία Cosmofon από 18 Ιουνίου προσφέρει υπηρεσίες σταθερής τηλεφωνίας, μέσω του ασύρματου δικτύου της GSM που καλύπτει το 99,8% της επικράτειας της χώρας, και σε τιμές 40% χαμηλότερες από εκείνες της Telecom. Η εταιρία, μέσω της επωνυμίας ALLO, προσφέρει διάφορα πακέτα υπηρεσιών προς τους χρήστες, με τα οποία πρόκειται να ανταγωνιστεί τις άλλες δύο εταιρίες σταθερής τηλεφωνίας στη χώρα MakTel και OnTel (η τελευταία άρχισε τη λειτουργία της πριν έναν μήνα).

9 9 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

10 10 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Αγροτική Πολιτική Οι αγρότες της πγδμ ζητούν από την κυβέρνηση της χώρας να εξαγοράσει ολόκληρη την εγχώρια παραγωγή σιταριού προτού επιτρέψει τις εισαγωγές του προϊόντος. Η εφετινή παραγωγή του εν λόγω προϊόντος αναμένεται να ξεπεράσει την περυσινή κατά 30-40%. Τουρισμός Η Αχρίδα αναμένεται να αποτελέσει κορυφαίο προορισμό για τους τουρίστες από τις γειτονικές χώρες, σύμφωνα με τους ξενοδόχους της πόλης. Την εφετινή χρονιά έχουν οργανωθεί 12 νέες παραλίες γύρω από τη λίμνη. Άλλα Το ΑΕΠ της πγδμ το πρώτο τρίμηνο τρέχοντος έτους σημείωσε αύξηση 5,2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους, ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε πλεόνασμα 4,2 εκατ. δηναρίων (68 εκατ. ευρώ). Επίσης, η βιομηχανική παραγωγή τον περασμένο Μάιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του παρελθόντος έτους αυξήθηκε κατά 17,6%. Επιθεωρητές της Υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων της πγδμ διαπίστωσαν συνολική φοροδιαφυγή ύψους 60 εκατ. ευρώ κατά το προηγούμενο έτος. Όπως πληροφορούν τοπικά δημοσιεύματα, νέα βιομηχανική ζώνη πρόκειται να κατασκευαστεί στο Stip, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ενάμιση έτος. Η αξία των διαμερισμάτων που κατασκευάστηκαν το περασμένο έτος από ατομικούς ιδιοκτήτες ανήλθαν στα 252 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας, οικοδομήματα ήσαν υπό κατασκευή το 2007, από τα οποία ολοκληρώθηκαν τα 5.140, μέσου εμβαδού το καθένα 86,6 τ.μ. Ο δείκτης ΜΒΙ-10 του χρηματιστηρίου των Σκοπίων την εβδομάδα από 9 έως 15 Ιουνίου έφτασε στο χαμηλότερο σημείο των 2 τελευταίων μηνών, κλείνοντας στις μονάδες, ενώ ο γύρος εργασιών ανήλθε στα 4,3 εκατ. ευρώ. Η μέση εβδομαδιαία τιμή για τις περισσότερες ρευστοποιήσιμες μετοχές σημείωσε πτώση μέχρι και 12%. Μόνον οι εταιρίες Zito Luks και Mavrovo παρουσίασαν αύξηση αξίας του κεφαλαίου κατά 9% και 6,5% αντιστοίχως. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Η κυβέρνηση της πγδμ υιοθέτησε δέσμη οκτώ μέτρων για τη μείωση των συνεπειών από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου (όπως μείωση των διοδίων για φορτηγά και λεωφορεία κατά 30% και των αυτοκινήτων κατά 20%). Οι αγρότες (για τους οποίους προβλέπεται χορήγηση μηνιαίων επιδοτήσεων για το πετρέλαιο) και οι οδηγοί φορτηγών πρόκειται να ωφεληθούν περισσότερο από τα μέτρα αυτά.

11 11 Απασχόληση Μισθοί Ο μέσος μισθός τον Απρίλιο 2008 ανήλθε στα δηνάρια (περίπου 255 ευρώ), παρουσιάζοντας αύξηση 9,2% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του Καταναλωτικές Συνήθειες Μόνο το 5% των νοικοκυριών στην πγδμ είναι ασφαλισμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των ασφαλιστικών εταιριών της χώρας. Κατά τους πολίτες, το επίπεδο διαβίωσής τους δεν είναι αρκετά υψηλό ώστε να έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε ασφάλιση του είδους. Εξαγωγές Εισαγωγές Το πρώτο τρίμηνο τρέχοντος έτους, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της πγδμ σημείωσαν αύξηση 11,7% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους. Η αύξηση των εισαγωγών ήταν 27,1% αντιστοίχως. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Το εμπόριο μεταξύ της πγδμ και της Αλβανίας αυξάνεται συνεχώς, με κορύφωσή τους πέρυσι στα 92,2 εκατ. δολλάρια. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Οικονομικού Επιμελητηρίου της πγδγ, η αυξητική αυτή τάση άρχισε από το 2006 και, όπως αναφέρουν αναλυτές, το γεγονός οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αυξημένη ελευθερία του εμπορίου στο πλαίσιο της ζώνης ελευθέρων συναλλαγών CEFTA H πγδμ παρουσιάζει εμπορικό πλεόνασμα με την Αλβανία, καθώς το 2007 οι εξαγωγές της προς αυτήν έφτασαν τα 72,7 εκατ. δολλάρια ενώ οι εισαγωγές της από αυτή δεν ξεπέρασαν τα 19,5 εκατ. δολάρια. Ωστόσο, η Αλβανία υπερτερεί ως προς τις ΑΞΕ, καθώς πέρυσι οι αλβανικές επενδύσεις στην πγδμ έφτασαν τα 2,3 εκατ. δολλάρια και τους πρώτους τέσσερις μήνες του παρόντος έτους τα 1,3 εκατ. δολλάρια. Πέρυσι, από την πγδμ δεν υπήρξε καμία επένδυση στην Αλβανία, ενώ τους πρώτους τέσσερις μήνες της εφετινής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις ύψους μόνον δολλαρίων. Η Ελβετική Υπηρεσία για τη Συνεργασία, η οποία επρόκειτο να επενδύσει 1 εκατ. ευρώ στο πρόγραμμα «Εθνικό Πάρκο Pelister», αποσύρθηκε τελικώς οριστικά από το εν λόγω πρόγραμμα, εξ αιτίας, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα, της συμπεριφοράς που επέδειξε η κυβέρνηση της πγδμ σε σχέση με την υλοποίηση του. Το Ισραήλ πρόκειται να αρχίσει την εισαγωγή φρούτων και λαχανικών από την πγδμ σε λίγους μήνες, μέσω της ισραηλινής εταιρίας Soli. Τη χώρα ενδιαφέρουν κυρίως οι εισαγωγές καρπουζιών χωρίς σπόρους. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η εταιρία κινητής τηλεφωνίας VIP εισάγει στην αγορά της πγδμ ένα νέο πακέτο τηλεπικοινωνιών για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις (VIP VPN - Virtual Private Network). Το εν λόγω πρόγραμμα εντάσσει όλους τους εργαζομένους μίας εταιρίας σε μία κοινή ομάδα χρηστών.

12 12 Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η εταιρία ηλεκτρισμού EVN-ESM ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Αντιθέτως, η κρατική εταιρία παραγωγής ενέργειας ELEM ανακοίνωσε ότι προς το παρόν δεν σκοπεύει να ζητήσει κάτι τέτοιο. Η Ένωση Εμπορικών Επιμελητηρίων της πγδμ, όπως κάνουν λόγο σχετικά δημοσιεύματα, κατηγόρησε την Telecom για κατάχρηση της παραχορηθείσης αδείας σταθερής τηλεφωνίας για παράλληλη προσφορά υπηρεσιών internet. Η εταιρία τηλεπικοινωνιών της πγδμ Telecom από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα προσφέρει στους πελάτες της τηλεόραση μέσω του διαδικτύου. Η συνεχιζόμενη έντονη αντιδικία των εταιριών Makoil και Lukoil για οικόπεδο σε περιοχή των Σκοπίων, το οποίο προορίζεται για κατασκευή σταθμού καυσίμων, καταδεικνύει το μεγάλο πρόβλημα σε σχέση με το καθεστώς ιδιοκτησίας στην πγδμ: ο ιδιοκτήτης επώλησε το διαμφισβητούμενο οικόπεδο και στις δύο εταιρίες. Μόνον 80 εταιρίες της πγδμ υπέβαλαν αίτηση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για απόκτηση περιβαλλοντολογικής άδειας. Όσες εταιρίες δεν αποκτήσουν την εν λόγω άδεια έως το τέλος του έτους, θα υποχρεωθούν να κλείσουν. 70 εταιρίες από το σύνολο των εταιριών της πγδμ κάνουν χρήση των απλοποιημένων τελωνειακών διαδικασιών. Οι εταιρίες διατυπώνουν παράπονα για τα αυστηρά κριτήρια για την παροχή τραπεζικών εγγυήσεων και για την υπερβολικά υψηλή προμήθεια που χρεώνουν για τη συγκεκριμένη υπηρεσία οι τράπεζες. Η European Business Association παρουσίασε μνημόνιο της επιχειρηματικής κοινότητας της πγδμ, με στόχο την αύξηση της συνεργασίας ανάμεσα στην τελευταία και την κυβέρνηση της χώρας ώστε να επιτευχθεί οικονομική μεγέθυνση, να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας και να προσελκυσθούν περισσότερες ξένες επενδύσεις. Το μνημόνιο κάνει λόγο για ανάγκη σαφών νομοθετικών ρυθμίσεων και διατάξεων, μη πολιτικοποιημένης διοίκησης και μείωσης της διαφθοράς. Επίσης, τίθεται ως προτεραιότητα η ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης ανάμεσα στην πγδμ και τη Βουλγαρία, όπως και των διαδρόμων 8 και 10. Τραπεζικός Τομέας Οι πολίτες της πγδμ προτιμούν να αποταμιεύουν σε ξένο συνάλλαγμα παρά σε δηνάρια, μολονότι οι τράπεζες της χώρας προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια για τις καταθέσεις στο ντόπιο νόμισμα. Σύμφωνα με τραπεζικούς, οι λόγοι για τη στάση αυτή είναι αφ ενός μεν ο φόβος πιθανής υποτίμησης του δηναρίου, αφ ετέρου δε η δραματική αύξηση του πληθωρισμού κατά τους τελευταίους μήνες. Η Ohridska Banka, μέλος της Societe General, στην τελευταία σύσκεψη των μετόχων της ανακοίνωσε καθαρό κέρδος 93 εκατ. δηναρίων ή περίπου 1,5 εκατ. ευρώ για το έτος Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές H κροατική εταιρία Agrokor ίδςρυσε την εταιρία Anska Reka-Nova μέσω της θυγατρικής της Konzum στο Valandovo. H νέα εταιρία, θα αποτελεί τμήμα της αλυσίδας της Agrokor για την παραγωγή και αγορά οπωροκηπευτικών στην πγδμ. Το αρχικό κεφάλαιο της νέας εταιρίας ανέρχεται στα ευρώ.

13 13 Η πορτογαλική εταιρία «Aquapura» πρόκειται να κατασκευάσει εκτεταμένο τουριστικό συγκρότημα πολυτελείας, αποτελούμενο από ξενοδοχεία και βίλες, στις όχθες της λίμνης Πρέσπας. Η κατασκευή του θα αρχίσει μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων νομικών και διοικητικών διαδικασιών. Το συμβούλιο των διαχειριστών του χυτηρίου στο Veles προχώρησε τελικά στην πώληση του εν λόγω εργοστασίου, όπως και του εργοστασίου τεχνητών λιπασμάτων στο Zgropolci, στην εταιρία Metrudhem για ευρώ. Υπέρ της πώλησης ψήφισαν οι εκπρόσωποι της ελβετικής εταιρίας Mineko, η οποία έχει εξαγοράσει περισσότερο από το 60% του χρέους του χυτηρίου. Οι εκπρόσωποι του δήμου του Veles ψήφισαν κατά, ενώ οι υπόλοιποι διαχειριστές επίσης κατά ή δεν ψήφισαν καθόλου. Αυστριακή εταιρία σχεδιάζει, μέσω μεσολαβητών από την Σλοβενία, να κατασκευάσει εργοστάσιο για την παραγωγή βιοκαυσίμων στο Novaci. Σύμφωνα με ειδικούς, η περιοχή της Πελαγονίας, όπου βρίσκεται το Novaci, διαθέτει άφθονα οργανικά κατάλοιπα για την παραγωγή του συγκεκριμένου είδους καυσίμου. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος H Επιτροπή της Υπηρεσίας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της πγδμ απέρριψε τις προσφυγές εναντίον της διεύθυνσης της Υπηρεσίας που έκαναν οι εταιρίες T-mobile και Cosmofon ως πάροχοι υπηρεσιών για ολοκλήρωση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων μέσω δημοσίων δικτύων κινητής τηλεφωνίας (διασύνδεση των δύο παρόχων). Η Επιτροπή επαναβεβαίωσε την αρχική απόφαση της Υπηρεσίας για χρέωση της ολοκλήρωσης ενός τηλεφωνήματος μέσω του δικτύου της T-mobile και της Cosmofon, 3,8 δηναρίων ανά λεπτό. Η τράπεζα Stopanska επιτρέπει την εξόφληση στεγαστικών δανείων πριν από τον συμφωνηθέντα χρόνο χωρίς την καταβολή προμήθειας και με μειωμένο διοικητικό κόστος. Επίσης, η τράπεζα αποφάσισε να καλύπτει τα έξοδα για την εκτίμηση της ιδιοκτησίας που τίθεται ως εχέγγυο για παραχώρηση στεγαστικού δανείου. Η προσφορά αυτή ισχύει για τις αιτήσεις που θα υποβληθούν έως τα τέλη τρέχοντος Ιουνίου. Τέλος, η τράπεζα ανακοίνωσε προωθητικό θερινό πακέτο μικροδανείων. Ως εκ τούτου, έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, όλοι οι πελάτες που υποβάλλουν αίτηση για δάνειο στιγμιαίο, express, μικρό ή επιχειρηματικό, θα το αποκτούν με τα χαμηλότερα μέχρι τώρα επιτόκια της αγοράς. Σύμφωνα με τα ταξιδιωτικά πρακτορεία της πγδμ, το ενδιαφέρον των κατοίκων της για θερινές διακοπές στην Ελλάδα είναι χαμηλότερο του 10% σε σύγκριση με πέρυσι. Αντιθέτως, κορυφαίους προορισμούς για το εφετινό καλοκαίρι αποτελούν η Κροατία, η Αίγυπτος, η Τουρκία και η Σικελία. Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα στην πγδμ, οι επιχειρηματίες της χώρας που συνεργάζονται με ελληνικές εταιρίες, αρνούνται να μιλήσουν δημοσίως για τις επιχειρήσεις τους, διότι φοβούνται τις αντιδράσεις συμπολιτών τους και πιθανές συνέπειες. Πολλοί από τους εν λόγω επιχειρηματίες ελπίζουν ότι το θέμα με την Ελλάδα θα διευθετηθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα και η οικονομική συνεργασία θα βελτιωθεί.

14 14 Το αλβανικό λιμάνι του Δυρραχίου παρουσιάζεται μέχρι στιγμής στην πγδμ ως η πιο σοβαρή εναλλακτική λύση έναντι της χρήσης του λιμένος Θεσσαλονίκης. Το λιμάνι αυτό είναι το πιο κοντινό στην χώρα, δεν διαθέτει όμως την απαραίτητη υποδομή, ενώ δεν υπάρχει και κατάλληλη οδική και σιδηροδρομική σύνδεση. Οι μεταφορικές εταιρίες της πγδμ εξέφρασαν την επιθυμία οι κυβερνήσεις των δύο χωρών να επιλύσουν σύντομα τα προβλήματα αυτά. Τοπικά δημοσιεύματα πληροφορούν ότι οι εργαζόμενοι στην εταιρία Zito Luks εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς την απόφαση του σωματείου τους να προβούν σε απεργία. Όπως συνεχίζουν τα ίδια δημοσιεύματα, το 70% των εργαζομένων αναφέρουν ότι είναι δυσαρεστημένοι με τις εργασιακές συνθήκες. Σύμφωνα ωστόσο με εκπρόσωπο της εταιρίας, τα εν λόγω δημοσιεύματα δεν αντανακλούν την αλήθεια.

15 15 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

16 16 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Πληθωρισμός αύξηση /μείωση τιμών Οι δαπάνες διαβίωσης ως δείκτης της τιμής του πληθωρισμού στην πγδμ αυξήθηκαν κατά 10,1% τον Ιούνιο συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2007 και κατά 0,3% σε σύγκριση με τον Μάιο, ενώ αντίστοιχα, οι τιμές λιανικής αυξήθηκαν κατά 8,4% και 0,8% για τις ίδιες περιόδους, βάσει των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. Η αύξηση του πληθωρισμού αποδίδεται στην αύξηση των τιμών των τροφίμων και του πετρελαίου. Ο Υπουργός Οικονομικών Trajko Slaveski δήλωσε ότι, παρά την αύξηση του πληθωρισμού κατά περίπου 10%, η κυβέρνηση αναμένει ότι ως το τέλος του έτους ο πληθωρισμός δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 5%. Τον Ιούνιο επίσης, το καλάθι του καταναλωτή έφτασε στα δηνάρια (περίπου 202 ευρώ), σημειώνοντας μείωση 0,7% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Αγροτική Πολιτική Στο Υπουργείο Γεωργίας της πγδμ έχουν μέχρι στιγμής υποβληθεί συνολικά αιτήσεις για αγροτικές επιδοτήσεις. Ενέργεια Σύμφωνα με ειδικούς της εταιρίας ηλεκτρισμού της πγδμ ESM-EVN, η αύξηση της τιμής της ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή δεν είχε μέχρι τώρα επίπτωση στην τιμή ενέργειας στη χώρα. Εξηγούν όμως ότι η εταιρία τους υπολογίζει τα κόστη και έως το τέλος του έτους θα υποβάλει τα αποτελέσματα των μετρήσεων αυτών στη ρυθμιστική επιτροπή ενέργειας, η οποία και θα αποφασίσει εάν θα υπάρξει αύξηση των τιμών. Τουρισμός Η προώθηση του κυνηγητικού και του παραδοσιακού αγροτικού τουρισμού στην πγδμ είναι ο στόχος προγράμματος που θα εφαρμοσθεί από το Υπουργείο Γεωργίας της χώρας, σε συνεργασία με το International Management Group και τα πανεπιστήμια του Μοναστηρίου, του Tetovo και του Stip. Οι φοιτητές των εν λόγω πανεπιστημίων μαζί με ειδικούς του International Management Group θα διερευνήσουν τις διαδικτυακές ευκαιρίες για την προώθηση του εναλλακτικού τουρισμού και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στον τομέα αυτό. Άνω του 70% των τουριστικών υποδομών στην Αχρίδα σημείωσαν πληρότητα στην αρχή της τουριστικής περιόδου. Επίσης αναμένεται αύξηση των τουριστών την εφετινή χρονιά στο θέρετρο της Δοϊράνης. Άλλα Το Κοινοβούλιο της πγδμ ενέκρινε το νόμο για την οικοδομήσιμη γη, βάσει του οποίου οι αλλοδαποί και οι ξένες εταιρίες αποκτούν δικαίωμα ιδιοκτησίας οικοδομήσιμης γης στη χώρα. Ο νόμος επίσης προβλέπει τη δυνατότητα μακροπρόθεσμης (από 5 έως 99 έτη) και βραχυπρόθεσμης μίσθωσης της οικοδομήσιμης γης, καθώς και εκχώρησής της. Η αντιπολίτευση ψήφισε κατά του νόμου αυτού, υποστηρίζοντας ότι αφαιρεί τη δυνατότητα διάθεσης της γης από τους δήμους και προσφέρει στο κράτος το διακριτικό δικαίωμα να πωλεί γη σε οποιονδήποτε αυτό αποφασίζει. Το περιοδικό Forbes κατέταξε την πγδμ στην 50 η θέση σε σύνολο 121 των χωρών με βάση τις επιχειρηματικές συνθήκες που ισχύουν σε αυτές. Πέρυσι η χώρα βρισκόταν στην

17 17 80 η θέση της κατάταξης. Όπως αναφέρουν τοπικά δημοσιεύματα, η πγδμ έχει ξεπεράσει την Ελλάδα (κατέχει την 53 η θέση) στην εν λόγω κατάταξη. Σύμφωνα με το ίδιο περιοδικό, η ανεργία στην πγδμ ανέρχεται στο 34,8%, η αύξηση του ΑΕΠ είναι 5,1% και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ φτάνει στα δολλάρια. Οι πάροχοι σταθερής και κινητής τηλεφωνίας οι οποίοι δεν θα διευκολύνουν την μεταφορά των τηλεφωνικών αριθμών, θα υποχρεωθούν σε πρόστιμο ύψους 4-7% του συνολικού ετήσιου κέρδους τους. Η δυνατότητα μεταφοράς των τηλεφωνικών αριθμών άρχισε τυπικά στην πγδμ από 1 ης Ιουλίου. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 5,2% το πρώτο τρίμηνο του 2008 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους. Βάσει της ίδιας πηγής, η μεγέθυνση αυτή οφείλεται στην αύξηση της πρόσθετης αξίας σε όλους τους τομείς. Η τελική κατανάλωση καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο στον τομέα δαπανών του ΑΕΠ, στο πρώτο τρίμηνο δε του 2008 σημείωσε ονομαστική αύξηση κατά 16,9% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του Όσον αφορά στο εξωτερικό εμπόριο, το πρώτο τρίμηνο 2008 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2007 παρατηρήθηκε ονομαστική αύξηση 11,7% στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και 27,1% στις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Επίσης, την ίδια περίοδο, ο κρατικός προϋπολογισμός σημείωσε έλλειμμα εκατ. δηναρίων εξ αιτίας της μεγαλύτερης αύξησης των δαπανών σε σχέση με αυτή των εσόδων. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Βιέννης, 239 εκατ. ευρώ εισήλθαν στην πγδμ ως ΑΞΕ το 2007, ποσό που καθιστά τη χώρα τελευταία στον τομέα αυτό ανάμεσα σε 20 χώρες στην Κεντρική και τη ΝΑ Ευρώπη. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, κατά το τρέχον έτος η χώρα πρόκειται να αποφύγει την τελευταία θέση με προβλεπόμενες ξένες επενδύσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ (το μεγαλύτερο ποσό ΑΞΕ από το 2001). Με πρωτοβουλία της ένωσης πολιτών Platforma, η επιχειρηματική κοινότητα στην πγδμ διεξήγαγε συζήτηση για την επιχειρηματικότητα στη χώρα από το 1991 έως το Ο δήμαρχος των Σκοπίων και επιχειρηματίας Trifun Kostovski ανέφερε ότι σε ό,τι αφορά στην επιχειρηματικότητα, κανείς δεν θα έπρεπε να έχει προνομιακή μεταχείριση, καθώς και ότι αποτέλεσμα των διαφόρων προβλημάτων της χώρας αποτέλεσε η πολιτική παρέμβαση στις επιχειρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη (EBRD) εξετάζει το ενδεχόμενο παροχής οικονομικής βοήθειας ύψους 50 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Εθνικών και Περιφερειακών Οδών της πγδμ. Τα χρήματα αυτά πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση και ανακατασκευή περιφερειακών και τοπικών οδών σε συνολικό μήκος χιλιομέτρων. Επίσης, το εν λόγω πρόγραμμα σκοπεύει στη θεσμική ενδυνάμωση του Ταμείου, στην αναδιοργάνωση της Δημόσιας Εταιρείας Οδών της πγδμ. Έπειτα από τέσσερις εβδομάδες συνεχούς πτώσης, ο δείκτης ΜΒΙ-10 του χρηματιστηρίου των Σκοπίων ανέβηκε 2,4% την προηγούμενη Παρασκευή και 3,37% την προηγούμενη Δευτέρα, χωρίς ωστόσο η σημειωθείσα άνοδος να μπορεί να βελτιώσει την εικόνα του χρηματιστηρίου. Εξ άλλου, παρά την προαναφερθείσα άνοδο, η αξία στην αγορά των δέκα πιο ρευστοποιήσιμων εταιριών σημείωσε την προηγούμενη εβδομάδα πτώση 6%. Το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου εργασιών που επετεύχθη (3 εκατ. ευρώ) οφείλεται στις συναλλαγές που αφορούσαν στην Komercijalna Banka ( ευρώ) και στην Alkaloid ( ευρώ). Πάντως, σύμφωνα με ειδικούς, η παρατηρούμενη κατάσταση πιθανότατα οφείλεται στο ότι οι ξένοι επενδυτές αναμένουν να δουν πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό στην πγδμ. Οι τελευταίοι ωστόσο δεν έχουν αποσυρθεί από το χρηματιστήριο της χώρας αλλά ισχυροποιούν τη θέση τους, κάποιοι δε άρχισαν να αγοράζουν μετοχές εξ αιτίας της χαμηλής τιμής τους.

18 18 H αγοραπωλησία μετοχών στο χρηματιστήριο της πγδμ σημείωσε πτώση κατά 70% το εξάμηνο τρέχοντος έτους. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Άλλα Το Κοινοβούλιο της πγδμ υιοθέτησε νόμο για την ίδρυση Πιστωτικού Γραφείου, ενός φορέα που θα παρέχει πληροφόρηση ως προς την πιστωτική αξία προσώπων νομικού και ιδιωτικού δικαίου. Επίσης, ψήφισε τις τροποποιήσεις στο νόμο για την Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων, οι οποίες θα επιτρέψουν τον εκσυγχρονισμό της και την αλλαγή του καθεστώτος των εργαζομένων σε αυτήν. Απασχόληση Αγορά Εργασίας Ανεργία To ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά 1% το πρώτο τρίμηνο του έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους, ενώ το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε κατά 3,7%, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ. Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας της χώρας (34,8%), εξακολουθεί να θεωρείται ιδιαιτέρως υψηλό. Από το σύνολο ατόμων του ενεργού πληθυσμού, το πρώτο τρίμηνο του 2008 τα (το 65,2%), ήσαν απασχολούμενοι. Η ηλικία των περισσότερων εξ αυτών (67,8%) κυμαινόταν ανάμεσα στα 25 με 49 έτη. Επίσης, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ( ) απασχολούνται στην κλωστοϋφαντουργία και στον κατασκευαστικό τομέα, ενώ στον αγροτικό τομέα απασχολούνται άτομα. Τέλος, το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων έχει ολοκληρώσει τη μέση εκπαίδευση. Εξωτερικό Εμπόριο Όγκος Συναλλαγών Εμπορικό Ισοζύγιο Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, το εμπορικό έλλειμμα της χώρας από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο 2008 έφτασε στα 1,15 δισ. δολλάρια. Η χώρα την περίοδο αυτή πραγματοποίησε εξαγωγές ύψους δισ. δολλαρίων και εισαγωγές ύψους δισ. δολλαρίων. Ο συνολικός όγκος εμπορίου με τις ξένες χώρες ανήλθε στα 4,51 δισ. δολλάρια, σημειώνοντας αύξηση 47% σε σύγκριση με το παρελθόν έτος. Η κάλυψη των εισαγωγών από τις εξαγωγές είναι 59,4%, ποσοστό κατά 10% μικρότερο συγκριτικά με πέρυσι. Στις εξαγωγές της χώρας το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν το σιδηρονικέλιο, τα προϊόντα σιδήρου και τα είδη ρουχισμού, ενώ στις εισαγωγές κυριαρχούν το ακατέργαστο πετρέλαιο, ο ηλεκτρισμός και τα μηχανοκίνητα οχήματα. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Σε επιχειρηματικό συνέδριο στα Σκόπια, Σλοβένοι επιχειρηματίες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για αύξηση των εμπορικών σχέσεων και των επενδύσεών τους στην πγδμ. Στη συνάντησή τους στο Milocer του Μαυροβουνίου, ο Πρόεδρος της πγδμ κ. Crvenkovski και ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου κ. Vujanovic επιβεβαίωσαν τις εξαιρετικές διμερείς σχέσεις των δύο χωρών, παρατήρησαν όμως ότι θα πρέπει να ενταθεί η συνεργασία στο οικονομικό επίπεδο. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ

19 19 Εννέα εξαγωγικές εταιρίες της πγδμ έλαβαν χρηματοδότηση από την USAID, συνολικού ύψους 3,2 εκατ. δολλαρίων, με σκοπό να βοηθηθούν ως προς τις εξαγωγικές τους δραστηριότητες. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Η αυστραλιανή εταιρία Universal Mining υπέβαλε στο Υπουργείο Οικονομίας της πγδμ αίτηση για εκχώρηση του δικαιώματος έρευνας για ουράνιο στις περιοχές Selecka Planina και Mariovo, καθώς και σε περιοχές στα ανατολικά της χώρας. Σύμφωνα εξ άλλου με τοπικό δημοσίευμα, αυστραλιανοί επιχειρηματίες έχουν ήδη ιδρύσει μεικτή εταιρία με κεφάλαια από την Αυστραλία και την πγδμ (Mak Red River Resources), με σκοπό να διερευνήσουν τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των ορυχείων σιδήρου στην Sopotnica, κοντά στο Demir Hisar. Η γαλλική εταιρία Montipe αποφάσισε να επενδύσει σε πρώτη φάση 58 εκατ. ευρώ (από συνολική επένδυση 150 εκατ. ευρώ) σε εργοστάσιο κατασκευής εξαρτημάτων αυτοκινήτων στην ελεύθερη οικονομική ζώνη του Bunardzik, όπου πρόκειται να απασχολήσει 500 εργαζομένους. Εν τω μεταξύ, ο Υπουργός για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην πγδμ Vele Samak αντικρούει δήλωση του Γάλλου πρέσβη στη χώρα Bernard Valero στο περιοδικό Kapital, σύμφωνα με την οποία η γαλλική πρεσβεία έχει εργασθεί επί μακρά χρονική περίοδο για την υλοποίηση του εν λόγω επενδυτικού σχεδίου. Σύμφωνα με τον κ. Υπουργό, η επιτυχία για την προσέλκυση της συγκεκριμένης επένδυσης οφείλεται στις προσπάθειες του Υπουργείου του και στην υποστήριξη που το τελευταίο είχε από τον πρωθυπουργό της χώρας κ. Gruevski. Η ισραηλινή εταιρία Gazit Globe αποτελεί επισήμως, από τις 30 Ιουνίου, το νέο ιδιοκτήτη του εργοστασίου Alumina στα Σκόπια. Η ισραηλινή εταιρία ήταν η μοναδική που υπέβαλε προσφορά κατά τον πέμπτο διεθνή διαγωνισμό που διενεργήθη για την πώληση του εργοστασίου, προσφέροντας 19 εκατ. ευρώ, ποσό κατά 20% υψηλότερο από την τιμή εκκίνησης. Η Gazit Globe σχεδιάζει να επενδύσει 100 εκατ. ευρώ για να κατασκευάσει στη θέση του εργοστασίου εμπορικό κέντρο με επιχειρηματικούς χώρους, καθώς και ένα ξενοδοχείο. Επίσης, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα, η εταιρία σκοπεύει να επενδύσει άλλα 200 εκατ. ευρώ στην πγδμ σε δύο ακόμη επιχειρηματικά σχέδια. Η κροατική εταιρία Dukat, μέλος του ομίλου Lactalis, απέκτησε το 100% των μετοχών της γαλακτοβιομηχανίας του Μοναστηρίου Ideal Sipka, σε τιμή που μέχρι στιγμής έχει κρατηθεί μυστική. Η κροατική εταιρία ανακοίνωσε επενδύσεις ύψους 9 εκατ. ευρώ στην εν λόγω γαλακτοβιομηχανία. Εκπρόσωποι της Dukat ανακοίνωσαν ότι η εταιρία τους πρόκειται να προσφέρει υψηλότερες τιμές για ποιοτικό γάλα, ώστε να δώσει το κίνητρο στους παραγωγούς για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων σύμφωνων με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.