ΠΟΛ.1042/ εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Transcript

1 ΠΟΛ.1042/ Κοινοποίηση ορισμένων διατάξεων του ν που ρυθμίζουν θέματα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Κοινοποίηση ορισμένων διατάξεων του ν.2065/1992 που ρυθμίζουν θέματα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. (Υπ. Οικ. Εγκύκλ / , ΠΟΛ.1042) ΠΟΛ 1042 Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, και 14, 41 και 43 του ν. 2065/1992 (ΦΕΚ Α' 113), οι οποίες αναφέρονται σε ρυθμίσεις που γίνονται στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων και παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους. ΓΕΝΙΚΑ Με το ν. 2065/1992, τροποποιούνται, αντικαθίστανται ή συμπληρώνονται ορισμένες διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας που αναφέρονται κυρίως στην άμεση φορολογία και στην περιστολή της φοροδιαφυγής. Όσον αφορά τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων με τις διατάξεις που σας κοινοποιούμε γίνονται, συνοπτικά, οι ακόλουθες ρυθμίσεις: 1. Καταργείται το σύστημα αφαίρεσης φόρου από το φόρο, ως τρόπος υπολογισμού του τελικού φόρου. 2. Καταργούνται τα αφορολόγητα ποσά με δικαιολογητικά. 3. Θεσπίζεται νέα φορολογική κλίμακα. 4. Καθιερώνεται νέος τρόπος φορολογίας των καθαρών κερδών των προσωπικών εταιριών. 5. Αναπροσαρμόζονται τα ποσά της ετησίας τεκμαρτής δαπάνης των επιβατικών IX αυτοκινήτων, των σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών αναψυχής κ.λπ. ΕΙΔΙΚΑ Ειδικότερα, για κάθε ένα από τα κοινοποιούμε να άρθρα του ως άνω νόμου, παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις: Αρθρο 1 Αντικείμενο του φόρου 1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου αντικαταστάθηκε η παράγραφος 2 του άρθρου 2 του ν.δ. 3323/1955. Με τις διατάξεις αυτές δεν επέρχεται καμιά ουσιαστική μεταβολή, απλώς επανέρχεται η παλαιά αρίθμηση των κατηγοριών εισοδήματος. Έτσι το εισόδημα ανάλογα με την πηγή της προέλευσης του διακρίνεται στις επόμενες κατηγορίες: ΑΒ. Εισόδημα από ακίνητα Γ. Εισόδημα από κινητές αξίες Δ. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις Ε. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις ΣΤ. Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες Ζ. Εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων και από κάθε άλλη πηγή. 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου αντικαταστάθηκαν ορισμένες λέξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 4, του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 5, της παραγράφου 7 του άρθρου 67 και της παραγράφου 3 του άρθρου 69 του ν.δ. 3323/1955. Η αντικατάσταση αυτή ήταν αναγκαία για την εναρμόνιση του κειμένου των ανωτέρω εδαφίων με τις νέες διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του ν.δ. 3323/1955, ύστερα από την αναρίθμηση των κατηγοριών του εισοδήματος, που έγινε με την προηγούμενη παράγραφο. Έτσι στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4, στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 5 και στην παράγραφο 7 του άρθρου 67 του ν.δ. 3323/1955, οι λέξεις «Α' έως ΣΤ'» του παλαιού κειμένου αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις «Α' έως Ζ'». Επίσης στην παράγραφο 3 του άρθρου 69 του ν.δ. 3323/1955 οι λέξεις «Δ' και ΣΤ'» αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις «Δ' και Ζ'». 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου, προσθέτονται, μετά την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του ν.δ. 3323/1955, νέες παράγραφοι με αριθμούς 3 και 4 και η παλαιά παράγραφος 3 αυτού αριθμείται σε 5. Ειδικότερα: Με τη νέα παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ν.δ. 3323/1955, ορίζεται ότι μειώνεται κατά ποσοστό 10% το καθαρό εισόδημα από κύριες αποδοχές που αποκτούν αποκλειστικά από την άσκηση του επαγγέλματός

2 τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν ειδικές δαπάνες του επαγγέλματος: α) Οι συντάκτες που είναι μέλη της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών, της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων ΜακεδονίαςΘράκης, της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Πελοποννήσου Ηπείρου Νήσων, της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων ΘεσσαλίαςΣτερεάς ΕλλάδαςΕύβοιας και της Ένωσης Συντακτών περιοδικού τύπου, καθώς και οι δημοσιογράφοι που έχουν ασφαλιστική κάλυψη ως δημοσιογράφοι στα οικεία ασφαλιστικά ταμεία για πέντε (5) τουλάχιστον συνεχή έτη και ο χρόνος ασφάλισης βεβαιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οποίοι εργάζονται στις εφημερίδες και στα περιοδικά, στη ραδιοφωνία και την τηλεόραση, στο Αθηναϊκό πρακτορείο ειδήσεων, στη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών και στα γραφεία Τύπου των κρατικών υπηρεσιών και δεν έχουν την ιδιότητα του μόνιμου δημόσιου υπαλλήλου και β) Οι εικονολήπτες επικαίρων τηλεόρασης. Επίσης με τη νέα παράγραφο 4 του άρθρου 4 του ν.δ. 3323/1955 ορίζεται ότι, μειώνεται κατά ποσοστό 10% το ποσό της κύριας σύνταξης που καταβάλλεται στα πρόσωπα που αναφέρονται παραπάνω στην περίπτωση α' τα οποία συνταξιοδοτήθηκαν λόγω της ιδιότητάς τους ως διευθυντών σύνταξης, αρχισυντακτών, συντακτών της ύλης κ.λπ. και μόνο για τη σύνταξη που καταβάλλεται από αυτή την αιτία. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια του όρου «συντάκτες» περιλαμβάνονται οι διευθυντές σύνταξης, αρχισυντάκτες, συντάκτες της ύλης, συντάκτες γραφείου γενικά, αρθρογράφοι, σχολιαστές, ειδησιογράφοι, χρονογράφοι, κριτικοί, μεταφραστές, σκιτσογράφοι και διορθωτές. 4. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου καταργήθηκαν οι παρ. 3 και 4 και η περίπτωση δ' της παραγράφου 6 του άρθρου 6 του ν.δ. 3323/1955 και στην παράγραφο 6 αυτού προστέθηκε περίπτωση ε'. Οι καταργηθείσες διατάξεις προέβλεπαν ότι το εισόδημα του ενός συζύγου που προερχόταν από αστική, ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη ή περιορισμένης ευθύνης εταιρία, από κοινοπραξία ή κοινωνία στην οποία συμμετείχε και ο άλλος σύζυγος προστίθετο στο εισόδημα του συζύγου που είχε το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα, καθώς και ότι το ανήλικο τέκνο είχε δική του φορολογική υποχρέωση για το ποσό της διατροφής που καταβάλλεται σ' αυτό με δικαστική απόφαση ή συμβολαιογραφική πράξη. Κατά συνέπεια πλέον, μόνο εφόσον αποδεικνύεται ότι το εισόδημα του ενός συζύγου που προέρχεται από επιχείρηση (ατομική) που εξαρτάται οικονομικά από τον άλλο σύζυγο, προστίθεται στα εισοδήματα του άλλου συζύγου κατ' εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του ν.δ. 3323/1955. Με τη νέα ρύθμιση σε συνδυασμό και με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 2065/1992 δε θεωρείται πλέον εισόδημα για το τέκνο, το ποσό της διατροφής που καταβάλλεται σε αυτό με δικαστική απόφαση ή συμβολαιογραφική πράξη. Επίσης, με τις διατάξεις της ίδιας παραγράφου 4 αυτού του άρθρου και νόμου που κοινοποιείται, προστίθεται περίπτωση ε' στην παράγραφο 6 του άρθρου 6 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες αυτές διατάξεις ορίζεται ότι στα εισοδήματα του ανήλικου τέκνου, που φορολογούνται στο όνομα του περιλαμβάνεται και το εισόδημα που προκύπτει από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από γονική παροχή ή δωρεά γονέα του, ο οποίος έχει αποβιώσει, κατά το χρόνο που προκύπτει το εισόδημα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 77 η ισχύς των διατάξεων του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από το οικονομικό έτος 1993 για τα εισοδήματα ή τις δαπάνες που αποκτώνται ή πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από 1ης Ιανουαρίου 1992 και στο εξής. Αρθρο 2 Τεκμήρια δαπανών διαβίωσης Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιούνται ορισμένες διατάξεις του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, που αναφέρονται στον προσδιορισμό των δαπανών διαβίωσης του φορολογουμένου. Ειδικότερα: 1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του κοινοποιούμενου νόμου αναπροσαρμόζονται τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης που αντιστοιχούν στη φορολογήσιμη ιπποδύναμη των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής ή μικτής χρήσης, τα οποία αναφέρονται στον πίνακα του πρώτου εδαφίου της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ 1955, ώστε τα ποσά της δαπάνης αυτής να ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα. 2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 αυτού του άρθρου αντικαθίστανται οι υποπεριπτώσεις αα" έως γγ' της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις μεταβάλλονται τα ποσοστά μείωσης της τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης η οποία αντιστοιχεί, κατά κατηγορία φορολογήσιμης ιπποδύναμης των ΕΙΧ αυτοκινήτων με βάση την παλαιότητα

3 τους, η οποία υπολογίζεται από την ημερομηνία της πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι το ποσοστό μείωσης που αναφέρεται στην περίπτωση δδ' της ίδιας παραγράφου παραμένει ως έχει (ποσοστό πενήντα τοις εκατό για τα επιβατικά αυτοκίνητα IX που είναι ειδικώς διασκευασμένα για αναπήρους). Με βάση τα νέα ποσά της τεκμαρτής αυτής δαπάνης σε συνδυασμό και με τη μεταβολή των ποσοστών μείωσης της τα οποία προβλέπονται από το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ 1955, η ετήσια τεκμαρτή δαπάνη των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής (ή μικτής) χρήσης διαμορφώνεται ως εξής: ΕΤΗΣΙΑ ΤΕΚΜΑΡΤΗ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΙΜΟΥΣ ΙΠΠΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΤΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΙΧ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ κ.λπ. Φορ/μοι ίπποι Μέχρι και 5 έτη Πάνω από 5 μέχρι και 10 Μείωση 10% Πάνω από 10 έτη Μείωση 20% Προέλευση από ΟΔΔΥ Μείωση 30% Ειδικά διασκευασμένο για χρησιμοποίηση από ανάπηρο Μείωση 50% μέχρι και άνω Με την παράγραφο 3 αυτού του άρθρου αντικαθίστανται τα εδάφια τρίτο, τέταρτο και πέμπτο της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, που αναφέρονται στην τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης με βάση τους φορολογήσιμους ίππους επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης ή αυτοκινήτων μικτής χρήσης που ανήκουν σε ορισμένα νομικά πρόσωπα κ.λπ. Με τις νέες διατάξεις προστέθηκε και η περίπτωση που τα υπόψη αυτοκίνητα ανήκουν σε αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες. Επίσης με τις νέες διατάξεις ορίζεται ρητά πλέον ότι η τεκμαρτή αυτή δαπάνη βαρύνει κάθε ένα από τα φυσικά πρόσωπα που ορίζονται από τις διατάξεις αυτής της παραγράφου, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής ή κατοικίας τους. Κατά συνέπεια π.χ. η υπόψη δαπάνη με βάση τους φορολογήσιμους ίππους επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης ανώνυμης εταιρείας, θα βαρύνει και τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας αυτής, έστω και εάν αυτός είναι κάτοικος της αλλοδαπής. Για τον υπολογισμό του ποσού της δαπάνης που θα βαρύνει κάθε πρόσωπο (ομόρρυθμο εταίρο, διαχειριστή εταίρο Ε.Π.Ε., εντεταλμένο ή διευθύνοντα σύμβουλο ΑΕ, εταίρο αστικής εταιρείας κ.λπ.) που ορίζεται στις υπόψη περιπτώσεις, μπορείτε να συμβουλεύεσθε την /356/0012/ ΠΟΛ.1094/ διαταγή μας, με την αναγωγή βέβαια των αναγραφομένων ποσών της οικείας δαπάνης, στα σημερινά δεδομένα. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι στις περιπτώσεις ομόρρυθμων, ετερόρρυθμων, αστικών, περιορισμένης ευθύνης και ανώνυμων εταιριών, που έχουν στην κυριότητα ή την κατοχή τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, η συνολική τεκμαρτή δαπάνη που αναλογεί σε αυτά, λογίζεται ως τεκμαρτή

4 δαπάνη των: ι. Ομόρρυθμων ή απλών, εκτός των ετερόρρυθμων, εταίρων φυσικών προσώπων, μεριζόμενης της συνολικής δαπάνης μεταξύ αυτών, κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρεία προκειμένου περί ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή αστικών εταιρειών. ιι. Των φυσικών προσώπων, μελών της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, μεριζόμενης της συνολικής δαπάνης μεταξύ αυτών, κατά το ποσοστό συμμετοχής του καθενός στην εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, όταν οι διαχειριστές αυτής δεν είναι εταίροι της. ιιι. Των διαχειριστών της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης που είναι και εταίροι της, μεριζόμενης της συνολικής δαπάνης μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην ΕΠΕ. ιιιι. Των εντεταλμένων ή διευθυνόντων συμβούλων (δεδομένου ότι και οι διευθύνοντες σύμβουλοι είναι υποχρεωμένοι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 11 του ν.δ. 3323/1955, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος για τα ΕΙΧ αυτοκίνητα της ανώνυμης εταιρείας που μετέχουν), των διοικητών ανώνυμων εταιρειών και προέδρων των διοικητικών συμβουλίων τους, μεριζόμενης της συνολικής ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης ισομερώς μεταξύ τους. Η τεκμαρτή αυτή δαπάνη βαρύνει κάθε ένα από τα φυσικά πρόσωπα που ορίζονται από τις διατάξεις αυτής της παραγράφου, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής ή κατοικίας τους και δεν μπορεί για καθένα από αυτά τα πρόσωπα και για κάθε εταιρεία να είναι ανώτερη από την μεγαλύτερη τεκμαρτή δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρείας. 4. Με την παράγραφο 4 αυτού του άρθρου προστίθεται προτελευταίο εδάφιο στην περίπτωση β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ.3323/1955. Από το νέο εδάφιο προκύπτειότι στην περίπτωση ενοικίασης επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης ή αυτοκινήτου μικτής χρήσης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτών (εφόσον βέβαια από το νόμο επιτρέπονται στις συγκεκριμένες περιπτώσεις η ενοικίαση ή η χρηματοδοτική μίσθωση τους), η ετήσια τεκμαρτή δαπάνη που αντιστοιχεί σε αυτά στο χρόνο χρησιμοποίησης τους, βαρύνει τον μισθωτή του αυτοκινήτου. 5. Με την παράγραφο 5 αυτού του άρθρου αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις αναπροσαρμόζονται τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης που ορίζονται με βάση τον κυβισμό δίτροχου ιδιωτικής χρήσης αυτοκινούμενου οχήματοςμοτοσικλέτας με κυβισμό από 500 κυβικά εκατοστά και πάνω. Έτσι, με τις νέες διατάξεις η ετήσια τεκμαρτή δαπάνη με βάση τον κυβισμό του δίτροχου ιδιωτικής χρήσης αυτοκινούμενου οχήματος, καθορίζεται στο ποσό των οκτακοσίων χιλιάδων ( ) δραχμών για μοτοσικλέτα πεντακοσίων (500) κυβικών εκατοστών, προσαυξημένη με το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων ( ) δραχμών ανά εκατό (100) κυβικά εκατοστά προκειμένου για μοτοσικλέτες με κυβισμό πάνω από πεντακόσια (500) κυβικά εκατοστά. Είναι αυτονόητο ότι οι διατάξεις του δευτέρου εδαφίου αυτής της περίπτωσης (γ") σύμφωνα με το οποίο οι διατάξεις της περίπτωσης β' (τεκμήριο δαπάνης με βάση το αυτοκίνητο) εφαρμόζονται και στην παρούσα περίπτωση εξακολουθούν να ισχύουν (π.χ. ποσοστά μείωσης της υπόψη δαπάνης λόγω παλαιότητας του υπόψη οχήματος, όπως αυτά αναπροσαρμόσθηκαν με τον παρόντα νόμο, κατανομή δαπάνης στους εταίρους ομόρρυθμης κ.λπ. εταιρείας, περιορισμός της δαπάνης αν δεν κυκλοφόρησε 12 μήνες στο οικείο έτος κ.λπ.). 6. Με την παράγραφο 6 αυτού του άρθρου, αντικαθίσταται η υποπερίπτωση αα' της περίπτωσης ε' της παραγράφου 2 του άρ. 5 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις αναπροσαρμόζεται το ποσό της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης που ισχύει με βάση το ολικό μήκος μηχανοκινήτων σκαφών αναψυχής ανοικτού τύπου ταχύπλοων και μη. Σύμφωνα με δήλωση του Υπουργού Οικονομικών κατά τη συζήτηση του νόμου στη Βουλή, για τον υπολογισμό της οικείας τεκμαρτής δαπάνης δεν λαμβάνονται υπόψη οι κωπηλάτες λέμβοι. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις η ετήσια τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης με βάση την κυριότητα ή την κατοχή των υπόψη σκαφών ολικού μήκους μέχρι πέντε (5) μέτρα καθορίζεται στο ποσό των πεντακοσίων χιλιάδων ( ) δραχμών, που προσαυξάνεται με το ποσό των εκατόν είκοσι χιλιάδων ( ) δραχμών για κάθε μέτρο μήκους πάνω από τα πέντε (5) μέτρα. 7. Με την παράγραφο 7 αυτού του άρθρου αντικαθίσταται ο πίνακας της υποπερίπτωσης ββ' της περίπτωσης ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955 και το δεύτερο εδάφιο της ίδιας περίπτωσης ε". Με τις νέες διατάξεις αναπροσαρμόζονται τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης που αντιστοιχούν στο μήκος ιστιοφόρων ή μηχανοκινήτων ή μικτών σκαφών αναψυχής, με χώρο ενδιαίτησης. Εξυπακούεται ότι όσα σκάφη αναψυχής δεν έχουν χώρους ενδιαίτησης δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της τεκμαρτής δαπάνης της υπόψη υποπερίπτωσης ββ'. Επίσης με τις Ίδιες διατάξεις αναπροσαρμόζονται τα ποσοστά μείωσης της υπόψη τεκμαρτής δαπάνης

5 διαβίωσης με βάση την κυριότητα ή την κατοχή σκάφους αναψυχής ανάλογα με την παλαιότητα των υπόψη σκαφών, έτσι η τεκμαρτή δαπάνη από κάθε τέτοιο σκάφος μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα του κατά ποσοστό: δέκα τοις εκατό (10%), αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από πέντε (5) έτη και μέχρι δέκα (10) έτη από το έτος που νηολογήθηκε για πρώτη φορά και με είκοσι τοις εκατό (20%) αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από δέκα (10) έτη. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης με βάση την κυριότητα ή την κατοχή αυτών των σκαφών σε συνδυασμό με το μήκος και την παλαιότητα τους, διαμορφώνεται ως εξής: ΕΤΗΣΙΑ ΤΕΚΜΑΡΤΗ ΔΑΠΑΝΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΤΗ ΝΗΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΙΟΦΟΡΟΥ Ή ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΟΥ Ή ΜΙΚΤΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ ΜΕ ΧΩΡΟ ΕΝΔΙΑΙΤΗΣΗΣ Τεκμαρτή δαπάνη του σκάφους Μήκος σκάφους Μέχρι και 5 έτη Πάνω από 5 μέχρι και 10 έτη Μείωση 10% Πάνω από 10 έτη Μείωση 20% Μέχρι 8 μέτρα και 10 μέτρα και 12 μέτρα και 14 μέτρα και 16 μέτρα και 18 μέτρα και20 μέτρα και 22 μέτρα και 24 μέτρα και 26 μέτρα και πάνω μέτρα Τέλος, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις προκειμένου για σκάφη με μόνιμο πλήρωμα ναυτολογημένο για ολόκληρο ή μέρος του έτους, στην παραπάνω δαπάνη (υποπερίπτωση ββ) προστίθεται και η αμοιβή του πληρώματος πολλαπλασιαζόμενη με συντελεστή δύο (2). Τα σκάφη επαγγελματικής χρήσης δε λαμβάνονται υπόψη για το τεκμήριο της δαπάνης αυτής της περίπτωσης ε" (υποπεριπτώσεις αα" και ββ') εφόσον βεβαίως πληρούν τις προϋποθέσεις κατάταξης τους ως επαγγελματικών. 8. Με την παράγραφο 8 αυτού του άρθρου αντικαθίσταται το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης ε" της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, οι διατάξεις της περίπτωσης β' (τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης με βάση τους φορολογήσιμους ίππους επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης) εφαρμόζονται ανάλογα και στην περίπτωση της τεκμαρτής δαπάνης με βάση την κυριότητα ή την κατοχή σκάφους αναψυχής. Έτσι π.χ. στην περίπτωση ακινησίας του σκάφους αναψυχής ή στην περίπτωση ιδιοκτησίας αυτού από εταιρεία κ.λπ. έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις της περίπτωσης β' (τεκμήριο ΕΙΧ αυτοκινήτου). Η ακινησία αυτή πρέπει να είναι συνεχής χωρίς καμία διακοπή και να καταλαμβάνει και τμήμα του θέρους, εποχή για την οποία κυρίως προορίζονται προς χρήση. 9. Με την παράγραφο 9 αυτού του άρθρου αντικαθίστανται οι υποπεριπτώσεις αα, ββ και γγ της περίπτωσης στ' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις αναπροσαρμόζονται τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης που ορίζονται για αεροσκάφη με κινητήρα κοινό, εσωτερικής καύσης και στροβιλοελικοφόρα, για ελικόπτερα, για αεροσκάφη αεριοπροωθούμενα (JΕΤ) και για ανεμόπτερα. Έτσι το ποσό της υπόψη τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης καθορίζεται ως εξής: αα. Για αεροσκάφη με κινητήρα κοινό, εσωτερικής καύσης και στροβιλοελικοφόρα, καθώς και ελικόπτερα στο ποσό των πέντε εκατομμυρίων ( ) δραχμών για τους εκατόν πενήντα (150) πρώτους ίππους που προσαυξάνεται με το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000) δραχμών για κάθε ίππο πάνω από τους εκατόν πενήντα (150) ίππους του κινητήρα αυτών. ββ. Για αεροσκάφη αεριοπροωθούμενα (JΕΤ) στο ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) δραχμών για κάθε λίμπρα ώθησης. γγ. Για ανεμόπτερα στο ποσό του ενός εκατομμυρίου ( ) δραχμών. 10. Με την παράγραφο 10 αυτού του άρθρου προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην περίπτωση στ της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Με το νέο αυτό εδάφιο προβλέπεται ότι οι διατάξεις της περίπτωσης β' (τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης με βάση τους φορολογήσιμους ίππους επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης) εφαρμόζονται ανάλογα και

6 στην περίπτωση της τεκμαρτής δαπάνης με βάση την κυριότητα ή την κατοχή αεροσκάφους, ελικόπτερου και ανεμόπτερου. Συνεπώς, τα ποσοστά μείωσης της οριζόμενης, κατά τα ανωτέρω, τεκμαρτής δαπάνης ισχύουν όπως αυτά καθορίζονται για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, επίσης, αν τα αεροσκάφη ανήκουν σε εταιρεία, ισχύουν αναλόγως όσα ορίζονται για τα αυτοκίνητα των εταιριών κ.λπ. 11. Με την παράγραφο 11 αυτού του άρθρου αντικαθίστανται οι περιπτώσεις α', β' και γ' της παραγράφου 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ 1955, που αναφέρονται στο τεκμήριο της δαπάνης του φορολογουμένου, με βάση τις πραγματικές δαπάνες που καταβάλλει αυτός για απόκτηση ορισμένων περιουσιακών του στοιχείων. α) Με βάση τις διατάξεις της νέας περίπτωσης α' της παραγράφου 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, δεν λαμβάνεται υπόψη, στο εξής, η δαπάνη απόκτησης κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, στην δαπάνη της περίπτωσης αυτής περιλαμβάνονται τα χρηματικά πόσα που πραγματικά καταβάλλονται από το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν, για αγορά: αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινουμένων οχημάτων, πλοίων αναψυχής ή λοιπών σκαφών αναψυχής και αεροσκαφών. Εξαιρούνται από το τεκμήριο όσα αποτελούν το άμεσο αντικείμενο εμπορικής δραστηριότητας (δηλαδή οι επιχειρήσεις αγοραπωλησίας αυτοκινήτων κ.λπ., εφόσον το αγοραζόμενο αυτοκίνητο κ.λπ. αποτελεί εμπορεύσιμο στοιχείο της υπόψη επιχείρησης) και τα αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης (φορτηγά, λεωφορεία, ΤΑΞΙ κ.λπ.). β) Με τις διατάξεις της νέας περίπτωσης β' περιγράφονται ρητώς τα είδη των δαπανών που υπάγονται στην περίπτωση αυτή, καθώς και των εξαιρέσεων από αυτή, προς αποφυγήν αντιδικιών. Έτσι, στη δαπάνη της περίπτωσης αυτής περιλαμβάνονται τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για αγορά επιχειρήσεων ή για τη σύσταση ή για την αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων, που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή περιορισμένης ευθύνης εταιρείας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρείας ή για την αγορά εταιρικών μερίδων (ΕΠΕ, ΟΕ κ.λπ.) και χρεογράφων γενικώς. Εξαιρείται η αγορά ομολόγων του Δημοσίου ή τίτλων εταιρειών στις οποίες μετέχει το Δημόσιο, κατά ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%), καθώς και η αγορά μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο ή μετοχών που έχει εγκριθεί η εισαγωγή τους σ' αυτό, ύστερα από έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, καθώς και κάθε άλλου τίτλου που είναι διαπραγματεύσιμος στο Χρηματιστήριο. Ως συμμετοχή του Δημοσίου λαμβάνεται τόσο η άμεση όσο και η έμμεση, δηλαδή και η περίπτωση συμμετοχής άλλου νομικού προσώπου στο οποίο το Δημόσιο συμμετέχει με ποσοστό, τουλάχιστον, πενήντα τοις εκατό. Σημειώνεται ότι από το τεκμήριο της δαπάνης απόκτησης περιουσιακών στοιχείων εξαιρούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλει ο φορολογούμενος για τη σύσταση ανωνύμου εταιρείας που δεν εισάγεται στο Χρηματιστήριο καθώς επίσης και για τα χρηματικά ποσά που διαθέτει ο φορολογούμενος για τη συμμετοχή του στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας μη εισηγμένης στο χρηματιστήριο και τούτο γιατί ο νόμος αναφέρεται ρητά μόνο στη σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου ατομικών και προσωπικών εταιρειών στις οποίες ως γνωστόν, δεν περιλαμβάνονται οι ανώνυμες εταιρείες. Αντίθετα οι δαπάνες απόκτησης από το φορολογούμενο μετοχών που δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο και ούτε έχει εγκριθεί η εισαγωγή τους σε αυτό, υπάγονται στο τεκμήριο. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 38 του κοινοποιούμενου νόμου, τα καταβαλλόμενα από τους εταίρους της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ποσά για την συμμετοχή τους στην οριζόμενη από τη διάταξη αυτή αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου των υφιστάμενων εταιρειών στο ποσό των δραχμών δεν υπάγονται στο τεκμήριο της δαπάνης απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. γ) Με τις διατάξεις της νέας περίπτωσης γ' μεταξύ των άλλων, περιλήφθηκε σε αυτή και η δαπάνη για τη χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων και γενικά ρυθμίζεται ο προσδιορισμός της δαπάνης για αγορά ή για χρονομεριστική μίσθωση ακινήτων, ή για ανέγερση οικοδομών καθώς και οι εξαιρέσεις από αυτή τη διάταξη. Έτσι, στην δαπάνη της περίπτωσης αυτής υπάγονται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται για αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών. Εξαιρείται η δαπάνη για την αγορά από ενήλικο, με δικαίωμα πλήρους κυριότητας, καθώς και η ανέγερση από αυτόν οικοδομής, ως πρώτης κατοικίας, εφόσον η επιφάνεια της δεν υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα. Αν η επιφάνεια της οικοδομής υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη που αντιστοιχεί στην επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα. Τέλος, ορίζεται ρητά στο νόμο ότι εξαιρείται η δαπάνη για ανέγερση οικοδομής από επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών. Συνεπώς, η αγορά οικοπέδου από αυτές τις επιχειρήσεις λαμβάνεται υπόψη. 12. Με την παράγραφο 12 αυτού του άρθρου προστίθενται δύο λέξεις στην περίπτωση δ' της παραγράφου

7 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ Όπως προκύπτει από αυτή την περίπτωση δ', όπως αναμορφώθηκε με τις διατάξεις της ίδιας παραγράφου (12) του άρθρου 2 του παρόντος νόμου, για τον προσδιορισμό της δαπάνης αυτής της περίπτωσης λαμβάνονται υπόψη και τα ποσά των χορηγούμενων δανείων και των προσωρινών διευκολύνσεων από τους εταίρους φυσικά πρόσωπα, στις εταιρείες που μετέχουν ως εταίροι ή και προς την ατομική επιχείρηση τους με τη μορφή προσωρινών καταθέσεων. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση αυτή δεν υπάγονται τα δάνεια των μετόχων στις ανώνυμες εταιρείες που συμμετέχουν καθόσον ο νόμος αναφέρεται σε εταίρους και όχι σε μετόχους. Τονίζεται ότι δεν εφαρμόζεται το τεκμήριο για δάνεια των εταίρων σε εταιρείες που δεν συμμετέχουν οι ίδιοι. 13. Με την παράγραφο 13 αυτού του άρθρου καταργούνται οι περιπτώσεις α', δ' και ε' της παραγράφου 6 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ 1955, συνεπώς καταργούνται: α) η εξαίρεση των μισθωτών και πολυτέκνων από το τεκμήριο διαβίωσης με βάση τους φορολογήσιμους ίππους επιβατικού αυτοκινήτου, δηλαδή για επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης μέχρι και 10 φορολογήσιμους ίππους προκειμένου για μισθωτούς και μέχρι 14 φορολογήσιμους ίππους προκειμένου για πολύτεκνους, και β) η εξαίρεση της τεκμαρτής δαπάνης αυτοκινήτων που ανήκουν σε δημόσιες, δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις ή στις επιχειρήσεις που συμμετέχει με ποσοστό πάνω από 50% το Δημόσιο ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. 14. Με την παράγραφο 14 αυτού του άρθρου η περίπτωση ζ' της παραγράφου 6 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, για νομοτεχνικούς λόγους αριθμείται σε παράγραφο 7 και οι παράγραφοι 7, 8, 9, 10, 11 και 12 αναριθμούνται σε 8, 9, 10, 11, 12 και 13. Με την ίδια διάταξη, η νέα παράγραφος 7 αντικαθίσταται. Από τη νέα παράγραφο 7 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955 προκύπτει ότι δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955 στην περίπτωση που η διαφορά μεταξύ του εισοδήματος που δηλώθηκε από το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν και της συνολικής ετήσιας δαπάνης αυτών, είναι μικρότερη από ποσοστό 20% του εισοδήματος που δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση τους στο ίδιο έτος. Συνεπώς, αν το δηλούμενο εισόδημα αυξηθεί με την υποβολή συμπληρωματικής δήλωσης έστω και εμπρόθεσμης ή αναμορφωθεί ύστερα από φορολογικό έλεγχο, αυτό το νέο ποσοτικό μέγεθος δε λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του 20% της διαφοράς. 15. Με την παράγραφο 15 του άρθρου αυτού προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην περίπτωση δ' της νέας παραγράφου 9 (σε παράγραφο 9 αναριθμήθηκε η παράγραφος 8 με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου του παρόντος άρθρου του ν. 2065/1992) του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού του νέου εδαφίου, δεν απαιτείται η δικαιολόγηση της απόκτησης του εισαχθέντος συναλλάγματος που δεν εκχωρείται υποχρεωτικά στην Τράπεζα Ελλάδος προκειμένου να καλυφθεί ή να περιορισθεί η διαφορά μεταξύ του εισοδήματος και της συνολικής δαπάνης των παραγράφων 2,3, 4 και 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, για τα πρόσωπα που: α) κατοικούν μόνιμα στο εξωτερικό β) είχαν διαμείνει τουλάχιστον για τρία (3) έτη στην αλλοδαπή και η δαπάνη για την απόκτηση των περιουσιακών στοιχείων γίνεται μέσα σε πέντε (5) έτη από τη μόνιμη μετοικεσία τους στην Ελλάδα. 16. Με την παράγραφο 16 αυτού του άρθρου αντικαθίσταται η περίπτωση στ της νέας παραγράφου 9 (σε παράγραφο 9 αναριθμήθηκε η παράγραφος 8 με τις διατάξεις της παραγράφου 14 του άρθρου 2 του κοινοποιούμενου νόμου) του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Από τις νέες διατάξεις προκύπτει ότι μεταξύ των ποσών που καλύπτουν ή περιορίζουν τη διαφορά μεταξύ του εισοδήματος και της συνολικής δαπάνης των παραγράφων 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955, περιλαμβάνεται και η δωρεά ή η γονική παροχή χρηματικών ποσών για τις οποίες η οικεία φορολογική δήλωση (δωρεάς ή γονικής παροχής) έχει υποβληθεί στην αρμόδια ΔΟΥ μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη. 17. Με την παράγραφο 17 αυτού του άρθρου αντικαθίστανται τα τέσσερα τελευταία εδάφια της νέας παραγράφου 9 (σε παράγραφο 9 αναριθμήθηκε η παράγραφος 8 με τις διατάξεις της παραγράφου 14 του άρθρου 2 του παρόντος 2065/1992 νόμου) του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ Όπως προκύπτει από το συνδυασμό των νέων διατάξεων για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους από τα εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συμψηφισμό των θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών, τα χρηματικά ποσά τα οριζόμενα στις περιπτώσεις β', γ', δ', ε' και στ' της παραγράφου αυτής και οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδειγμένα έχει εισπραχθεί, εκπίπτουν οι δαπάνες που ο προσδιορισμός τους ορίζεται από τις παραγράφους 2 έως 5 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Λεπτομερείς οδηγίες για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου, σύμφωνα με τα παραπάνω σας έχουν δοθεί με την /356/0012/ΠΟΛ.1094/ διαταγή του Υπουργείου μας. Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν δαπάνες με βάση τις παραγράφους 2 έως 4 ή αν το ποσό τους είναι

8 μικρότερο από τις δραχμές, το ποσόν που πρέπει να εκπεσθεί αντί αυτών προσδιορίζεται με βάση την κοινωνική, οικονομική και οικογενειακή κατάσταση των φορολογουμένων και των αποδεδειγμένων δαπανών διαβίωσης τους και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ενός εκατομμυρίου ( ) δραχμών. Σημειώνεται ότι για τον προσδιορισμό των κεφαλαίων των οικονομικών ετών 1992 και προηγουμένων, εφαρμόζονται οι διατάξεις που ίσχυαν κατά τα οικεία οικονομικά έτη. Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση αυτών των εσόδων, δηλαδή αυτών που αναφέρονται στη νέα παράγραφο 9 του ν.δ. 3323/ 1955, τα μειώνει προκειμένου αυτά να ληφθούν υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, εκτός αν τα ποσά αυτά λήφθηκαν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που" καταβλήθηκαν και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους αυτού. Έτσι για τα εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως π.χ. τα κέρδη από συμμετοχή σε ΟΕ ή ΕΕ ή ΕΠΕ ή κοινοπραξία κ.λπ., τα οποία φορολογούνται αυτοτελώς εξαντλουμένης της υποχρέωσης των εταίρων για αυτά τα κέρδη θα ληφθούν με βάση το ποσοστό συμμετοχής στα κέρδη που αντιστοιχούν στον εταίρο μετά την αφαίρεση του φόρου που αναλογεί σε αυτά. Επίσης, η ωφέλεια (υπεραξία) από την πώληση αυτοκινήτων, για τα οποία ο φορολογούμενος προτιμά την αυτοτελή φορολόγηση του, μειώνεται κατά το ποσό του φόρου που αναλογεί σ' αυτή. 18. Τέλος με την παράγραφο 18 αυτού του άρθρου ορίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 2019/1992 (ΦΕΚ 34 Α') δε θίγονται από τις διατάξεις αυτού του άρθρου, δηλαδή από τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 2065/1992. Όπως είναι γνωστό με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 2019/1992, εξαιρετικώς για το οικονομικό έτος 1992, δόθηκε η ευχέρεια σε όσους είχαν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 1992, να υποβάλουν μαζί με αυτή τη δήλωση εμπρόθεσμα, εφόσον ήθελαν (προαιρετικά), και δήλωση των κινητών τους περιουσιακών στοιχείων, τα οποία είχαν στην κυριότητα τους την 1η Ιανουαρίου 1991, που γίνεται υποχρεωτικά δεκτή από τον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ, χωρίς να αναζητηθεί από αυτόν, η προέλευση, ο τρόπος και ο χρόνος απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται σ' αυτή, όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων της περίπτωσης ζ' της παραγράφου 8 (ήδη παραγράφου 9) του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955. Συνεπώς υφίσταται δέσμευση του προϊσταμένου της αρμόδιας ΔΟΥ για τη μη αναζήτηση της προέλευσης του τρόπου και του χρόνου απόκτησης των υπόψη περιουσιακών στοιχείων για την κάλυψη και μόνο της τεκμαρτής διαφοράς δαπάνης (τεκμηρίων άρθρου 5 του ν.δ. 3323/ 1955). Εξάλλου, τυχόν επιφύλαξη που γίνεται σχετικά με την υπόψη δήλωση, θεωρείται ως μη γεγραμμένη και λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της υπόψη δήλωσης, σαν να μην υπήρχε η επιφύλαξη. Στην περίπτωση που έχει υποβληθεί νόμιμα η πιο πάνω δήλωση περιουσιακών στοιχείων, τότε ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεσθεί για την εφαρμογή της παραγράφου 9 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1955 ανάλωση των μετρητών που έχει αναγράψει στην υπόψη δήλωση ή να επικαλεσθεί και να αποδείξει το τίμημα που εισέπραξε από την εκποίηση κινητών περιουσιακών στοιχείων που αναγράφει στη δήλωση αυτή. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να επικαλεσθεί την ανάλωση κεφαλαίου που σχηματίσθηκε κατά τις χρήσεις 1990 και τις προηγούμενες αυτής, ή την ανάλωση τιμήματος που εισέπραξε από την εκποίηση κινητών περιουσιακών στοιχείων που είχε στην κατοχή του μέχρι τη χρήση 1990 και δεν τα είχε αναγράψει στο ειδικό έντυπο Ε6. Αρθρο 3 Απαλλαγές από το φόρο 1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού αντικαθίστανται οι υποπεριπτώσεις η' και θ' της περίπτωσης Ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις της υποπερίπτωσης η' διατυπώνεται ρητά η απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος του εξωιδρυματικού επιδόματος και του ποσού με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη που καταβάλλεται σε τυφλούς και πρόσωπα, γενικά, που ευρίσκονται διαρκώς σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση άλλων προσώπων (απόλυτος αναπηρία), που καταβάλλονται στους δικαιούχους από το Δημόσιο ή άλλους ασφαλιστικούς φορείς. Ενόψει της από μακρού χρόνου διοικητικής πρακτικής για την φορολογική απαλλαγή των πιο πάνω παροχών και των κοινωνικών κριτηρίων που αποτέλεσαν έρεισμα για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού από την υπηρεσία, δεδομένου ότι οι παροχές αυτές χορηγούνται για την αντιμετώπιση των δαπανών από την απόλυτη αναπηρία και δεν αποτελούν αντάλλαγμα της υπηρεσίας ή εργασίας του φορολογουμένου και προς άρση αμφιβολιών, η Διοίκηση προέβη σε σαφή νομοθετική ρύθμιση του θέματος αυτού. 2. Με τις διατάξεις της υποπερίπτωσης θ' επεκτείνεται η απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος του επιδόματος ναρκαλιείας που καταβάλλετο σε ιδιώτες οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ναρκαλιείας με οποιαδήποτε σχέση στο Υπουργείο Εθνικής `Αμυνας και στο προσωπικό του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης

9 και Εμπορικής Ναυτιλίας που υπηρετεί με την ειδικότητα του ναρκαλιευτή. Επίσης απαλλάσσονται του φόρου και τα επιδόματα του ανιχνευτή ή εξουδετερωτή βομβών και εκρηκτικών μηχανισμών, καθώς και στους συνοδούς σκύλων που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση εκρηκτικών υλών, που καταβάλλονται στους δικαιούχους με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 14 του ν. 1505/1984 καθώς και την περίπτωση α' της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν. 1711/ Με τις παραγράφους 2 έως 4 του άρθρου αυτού καταργούνται οι απαλλαγές από το φόρο εισοδήματος των υποπεριπτώσεων β', ε" και στ' της περίπτωσης Ε' της παραγράφου 1, οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 7 του ν.δ. 3323/1955 και η παράγραφος 5 αυτού αριθμείται σε 3. Επίσης καταργείται και η παράγραφος 1 της /2051/Α0012/ απόφασης του Υπουργού Οικονομικών που κυρώθηκε με την περίπτωση ία' της παραγράφου 9 του άρθρου 51 του ν. 1882/1990, με σκοπό τον περιορισμό των απαλλαγών για να καταστεί το φορολογικό σύστημα δικαιότερο. Οι καταργηθείσες διατάξεις αναφερόντα: α) στην απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος των συντάξεων που καταβάλλοντα από αλλοδαπούς κρατικούς φορείς κ.λπ., σε δικαιούχους που κατοικούσαν μόνιμα στην Ελλάδα, β) στην απαλλαγή από το φόρο των αποδοχών του Ελληνικού προσωπικού που εργάζεται στο εξωτερικό σε τεχνικές Ελληνικές εταιρείες, γ) στην απαλλαγή ποσού μέχρι δρχ. μηνιαίως από τα μερίσματα και άλλα βοηθήματα που καταβάλλονται στους συνταξιούχους, δ) στην απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες και ελευθέρια επαγγέλματα ποσοστό 40% και μέχρι δραχμές το χρόνο για τις αμοιβές που εισπράττουν οι δικαιούχοι λόγω συμμετοχής τους σε επιτροπές, συμβούλια κ.λπ. του Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ. και τέλος ε) στην απαλλαγή από το φόρο του επιδόματος τροφής που καταβάλλεται στο προσωπικό των πλοηγικών σταθμών. 4. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 3 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται άτι απαλλάσσονται από τη φορολογία εισοδήματος οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που καταβάλλονται σε πρόσωπα που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και σε πρόσωπα που παρουσιάζουν τετραπληγία σε ποσοστό όμως ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω. 5. Με την παράγραφο 6 του άρθρου 3 του κοινοποιούμενου νόμου προστίθεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 21 του ν. 1921/1991 (ΦΕΚ Α' 12/8.2.91) περίπτωση ι'. Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι εξαιρούνται από τη φορολογία, που επιβάλλεται με το πιο πάνω νόμο, οι τόκοι που προκύπτουν από έντοκους τίτλους, γενικώς, που εκδίδονται από τη Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκροτήσεως και Αναπτύξεως, τον Διεθνή Οργανισμό Χρηματοδοτήσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Αναπτύξεως. 6. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 77 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από το οικονομικό έτος 1993 για τα εισοδήματα που αποκτώνται από 1ης Ιανουαρίου 1992 και στο εξής. Αρθρο 4 Δαπάνες 1. Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιούνται αντικαθίστανται και καταργούνται ορισμένες διατάξεις του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/ Με τις νέες διατάξεις επανέρχεται το προ του οικονομικού έτους 1989 καθεστώς της έκπτωσης των δαπανών από το συνολικό εισόδημα, με σκοπό τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των φορολογουμένων. Ειδικότερα με την παράγραφο 1 του άρθρου αστού, αντικαθίσταται ο τίτλος του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 ως εξής: «Έκπτωση δαπανών από το συνολικό εισόδημα». 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού αυξάνονται από δρχ. σε δρχ. και από δρχ. σε δρχ. (για τους ανάπηρους με αναπηρία 67% και πάνω) τα ανώτατα ποσά του ετήσιου φορολογούμενου ή απαλλασσόμενου εισοδήματος, τα οποία μπορεί να έχουν τα οριζόμενα από το νόμο πρόσωπα που συνοικούν με το φορολογούμενο για να τον βαρύνουν. 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου αυτού καταργούνται: α. Η παράγραφος 3 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 (προσωπικά αφορολόγητα ποσά, χωρίς δικαιολογητικά, του φορολογουμένου και των προσώπων που τον βαρύνουν). β. Η παράγραφος 4 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 (πρόσθετα αφορολόγητα ποσά σε πρόσωπα με αναπηρία 67% και άνω). γ. Η παράγραφος 5 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 (πρόσθετο αφορολόγητο ποσό για φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα ορισμένων κατηγοριών). 4. Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 4 του κοινοποιούμενου νόμου αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις αντί για αφορολόγητα ποσά εισοδήματος, με δικαιολογητικά, του φορολογουμένου και των προσώπων που συνοικούν μαζί του και τον βαρύνουν, θεσπίζεται η αφαίρεση από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου ορισμένων δαπανών που περιοριστικά ορίζονται στις διατάξεις των παραγράφων 6 και 7 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955, όπως τροποποιούνται με τον παρόντα νόμο. Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου αυτού καταργούνται οι περιπτώσεις α' έως και ε', ζ' και ι' της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955, που αφορούν τις δαπάνες επισκευής κατοικιών, αγοράς επίπλων και ηλεκτρικών συσκευών, επισκευής αυτών των συσκευών, αγοράς ενδυμάτων, υποδημάτων κ.λπ., επισκευής αυτοκινήτων, ενοικίου θερινής κατοικίας, καθώς και αγοράς βιβλίων και σχολικών ειδών. Επίσης, καταργούνται και τα τέσσερα τελευταία εδάφια της ίδιας παραγράφου, που αφορούν τα αφορολόγητα ποσά οικογενειακών δαπανών, με δικαιολογητικά, γενικώς.

10 Με τις διατάξεις των παραγράφων 6, 7 και 8 του άρθρου αυτού, τροποποιείται η περίπτωση στ' της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955. Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ποσοστό έκπτωσης της δαπάνης του ενοικίου που καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για κύρια κατοικία του ίδιου και της οικογένειας του ίσο με το 30% αυτής και μέχρι ποσοστό 15% του εισοδήματος το οποίο δηλώνει με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση. Το ποσό της έκπτωσης αυτής δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των δρχ. Παράδειγμα 1ο Έστω ότι η ετήσια δαπάνη ενοικίου κύριας κατοικίας είναι δρχ. και το συνολικό καθαρό εισόδημα του φορολογουμένου είναι δρχ. Το ποσό έκπτωσης είναι: 30% χ = δρχ. Το ποσοστό 15% του εισοδήματος είναι: 15% χ = δρχ. Συνεπώς το ποσό έκπτωσης στο παράδειγμα αυτό περιορίζεται από δρχ. σε δρχ., διότι δεν μπορεί να υπερβείτο15% του εισοδήματος. Παράδειγμα 2ο Έστω ότι η ετήσια δαπάνη ενοικίου κύριας κατοικίας είναι δρχ. Το συνολικό εισόδημα είναι δρχ. Το ποσοστό 30% του ενοικίου είναι δρχ. Το ποσοστό 15% του εισοδήματος είναι δρχ. Το ποσό των δρχ. δεν υπερβαίνει το 15% του εισοδήματος, περιορίζεται όμως στο ποσό των δρχ., που είναι το ανώτατο όριο της έκπτωσης. Σημειώνεται ότι αν το ενοίκιο της κύριας κατοικίας της οικογένειας το καταβάλλει η σύζυγος που έχει υπογράψει το συμφωνητικό μίσθωσης και εφόσον αυτή αποκτά φορολογούμενο εισόδημα, η έκπτωση διενεργείται από το εισόδημα της. Αν δεν αποκτά εισόδημα δεν εκπίπτει από το εισόδημα του συζύγου της. Εάν το συμφωνητικό μίσθωσης έχει υπογραφεί και από τους δύο συζύγους που καταβάλλουν το μίσθωμα κατά το 1/2 ο καθένας, η έκπτωση διενεργείται από το εισόδημα του καθενός σε ποσοστό 50% αυτής. Δεν διενεργείται αφαίρεση της δαπάνης ενοικίου κύριας κατοικίας, όταν ο σύζυγος ή η σύζυγος ή και οι δύο δικαιούνται στεγαστικό επίδομα, χωρίς να εξετάζεται: α) από το εισόδημα ποιου συζύγου θα γίνει η αφαίρεση, β) αν το επίδομα αυτό φορολογείται ή απαλλάσσεται, γ) αν χορηγήθηκε ολόκληρο το έτος ή μερικούς μήνες αυτού και δ) αν το ποσό του επιδόματος είναι τόσο χαμηλό που υπολείπεται της ωφέλειας που θα είχε ο φορολογούμενος αν γινόταν η έκπτωση της δαπάνης του ενοικίου. Αν ο φορολογούμενος μισθώνει κατοικία σε μια περιοχή και για κάποιο λόγο (π.χ. μετάθεση) μισθώνει και άλλη κατοικία σε άλλη πόλη, διατηρώντας και την πρώτη στην οποία συνεχίζει να διαμένει η εργαζόμενη σύζυγος του, δικαιούται αφαίρεση ενοικίου μόνο της μιας κατοικίας που θα κρίνει ο ίδιος ότι αποτελεί την κύρια κατοικία της οικογένειας. Ως βάση για τον υπολογισμό του ετήσιου μισθώματος υπολογίζεται το καθαρό μηνιαίο μίσθωμα που συμφώνησαν οι συμβαλλόμενοι (εκμισθωτήςμισθωτής) χωρίς να υπολογίζονται τα τυχόν άλλα έξοδα (τέλη χαρτοσήμου κ.λπ.) που υποχρεώνεται από το νόμο ή από τη συμφωνία να καταβάλλει ο ενοικιαστής του ακινήτου. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία δωμάτιο ξενοδοχείου ή επιπλωμένο δωμάτιο, το ποσοστό ενοικίου που αφαιρείται υπολογίζεται μόνο στο αντάλλαγμα για τη χρήση του δωματίου και όχι στο ποσό που καταβάλλεται ως αντάλλαγμα για τυχόν παροχή άλλων διευκολύνσεων και εξυπηρετήσεων. Επίσης, ο φορολογούμενος δικαιούται ποσοστό έκπτωσης 30% της δαπάνης του ενοικίου που καταβάλλει ετησίως για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών των τέκνων του, τα οποία φοιτούν σε αναγνωρισμένα σχολεία ή σχολές του εσωτερικού, εφόσον α) αυτά τον βαρύνουν, β) οι κατοικίες που μισθώνονται για το σκοπό αυτό βρίσκονται στην περιοχή που έχει την έδρα της η σχολή ή το σχολείο που φοιτούν τα τέκνα του και γ) αυτός ή τα τέκνα του δεν έχουν άλλη κατοικία σε αυτήν την περιοχή. Το ποσό της έκπτωσης περιορίζεται στο 10% του εισοδήματος που δηλώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση του υπόχρεου. Επίσης, το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των δρχ. Για την εφαρμογή αυτής της διάταξης η περιοχή της τέως Διοίκησης Πρωτεύουσας θεωρείται ως μία πόλη. Για τις διατάξεις των λοιπών εδαφίων της περίπτωσης στ' της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 σας παραπέμπουμε στην ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 1828/1989 ( / 142/0012/ΠΟΛ.1044/ ). 5. Με τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου αυτού αντικαθίσταται η περίπτωση η' της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/ Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου αφαιρείται το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει αυτός για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής ή θανάτου, ασφαλίσεως προσωπικών ατυχημάτων, καθώς και των ασφαλίστρων για ασφαλιστήρια ασθένειας, τις οποίες ασφαλίσεις έχει συνάψει ο ίδιος για την ασφάλιση τη δική του, του άλλου συζύγου (ανεξάρτητα από το αν αυτός έχει δική του φορολογική υποχρέωση ή όχι) και των τέκνων τους τα οποία τον βαρύνουν, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 8, εφόσον τα τέκνα αυτά δεν έχουν δική τους φορολογική υποχρέωση. Δηλαδή, απαραίτητη προϋπόθεση για την έκπτωση αυτών των ασφαλίστρων είναι η σύναψη του ασφαλιστικού συμβολαίου να γίνεται μεταξύ του ίδιου του φορολογούμενου και της ασφαλιστικής εταιρείας και να καταβάλλει αυτός ο ίδιος τα ασφάλιστρα, χωρίς

11 διάκριση αν η ασφάλιση αφορά τον ίδιο ή τη σύζυγο του ή τα τέκνα του. Αν η σύναψη του ασφαλιστικού συμβολαίου υπογραφεί από τη σύζυγο και αφορά την ίδια, το σύζυγο ή τα τέκνα της μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από το δικό της συνολικό εισόδημα, εφόσον έχει. Το ετήσιο ποσό της καταβαλλόμενης δαπάνης για ασφάλιστρα που επιτρέπεται να αφαιρεθεί από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου δεν μπορεί να υπερβεί σε καμιά περίπτωση το ποσοστό 4% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος, που δηλώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση του και συνολικά δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το ποσό των δρχ., αθροιστικά υπολογιζόμενο και για τους δύο συζύγους. Ο επιμερισμός σε περίπτωση που και οι δύο σύζυγοι δηλώνουν ασφάλιστρα, το άθροισμα των οποίων υπερβαίνει τις δρχ., γίνεται ανάλογα με το ύψος της δαπάνης του καθενός. Για καλύτερη κατανόηση των παραπάνω παραθέτουμε τα κατωτέρω παραδείγματα: Παράδειγμα 1ο Έστω ότι ο σύζυγος δηλώνει συνολικό εισόδημα δρχ. και η σύζυγος δρχ. Δηλαδή το συνολικό οικογενειακό εισόδημα είναι δρχ. Το 4% αυτού είναι δρχ. Επίσης, έστω ότι τα ποσά των ασφαλίστρων που δηλώνονται είναι δρχ. του συζύγου και δρχ. της συζύγου. Το άθροισμα τους ( δρχ.) είναι μικρότερο από το ποσό των δρχ. και φυσικά του ορίου των δρχ. και συνεπώς εκπίπτουν ολόκληρα τα ποσά των δαπανών. Αν τα ποσά των δηλωθέντων ασφαλίστρων υπερέβαιναν το ποσό των δρχ (π.χ δρχ. του συζύγου και δρχ. της συζύγου) τότε το εκπεστέο ποσό θα περιοριζόταν στο ποσό αυτό, το οποίο μερίζεται στους συζύγους ανάλογα με τα ποσά των δαπανών τους. Δηλαδή: Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι δρχ Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι Χ1; Χ1 = Χ / = δρχ. Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι δρχ. Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι Χ2; Χ2 = Χ / = δρχ. Παράδειγμα 2ο Έστω ότι ο σύζυγος δηλώνει συνολικό εισόδημα δρχ. και η σύζυγος δρχ. Το 4% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος είναι χ 4% = δρχ. Το ποσό αυτό υπερβαίνει το όριο των δρχ. γι' αυτό περιορίζεται στις δρχ. Αν το άθροισμα των δηλωθέντων ασφαλίστρων είναι κατώτερο του ποσού αυτού (π.χ δρχ. και δρχ., σύνολο δρχ.), τότε αναγνωρίζονται ολόκληρα τα ποσά των ασφαλίστρων. Αντίθετα, αν το άθροισμα των ασφαλίστρων υπερβαίνει το ποσό των δρχ. (π.χ δρχ. του συζύγου και δρχ. της συζύγου, δηλαδή συνολικό δρχ.) τότε αυτό περιορίζεται στις δρχ. Το ποσό αυτό μερίζεται στους συζύγους ανάλογα με ταποσά των δαπανών τους ως εξής: Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι δρχ. Από το ποσό των δρχ. αναγνωρίζονται οι Χ1; X1 = Χ / = δρχ. Χ2 = = δρχ. 6. Με τις διατάξεις της παραγράφου 10 αυτού του άρθρου αντικαθίσταται η περίπτωση θ' της παραγράφου 6 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/ Με τις νέες διατάξεις ορίζεται ότι από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου αφαιρείται ποσοστό 40% της δαπάνης που καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για δίδακτρα για την παράδοση σε αυτόν ή σε κάθε τέκνο που τον βαρύνει, κατ' οίκον ή σε φροντιστήρια, ιδιαιτέρων μαθημάτων οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή ξένων γλωσσών. Το ποσό που αφαιρείται είναι μέχρι δρχ. για κάθε πρόσωπο, δηλαδή για τον ίδιο και για κάθε τέκνο του χωριστά. Τονίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται τα δίδακτρα που καταβάλλονται για τη φοίτηση των παιδιών του φορολογουμένου σε ιδιωτικά σχολεία, ιδιωτικές επαγγελματικές σχολές, ωδεία, γυμναστήρια, μπαλέτα, εργαστήρια ελευθέρων σπουδών. 7. Με την παράγραφο 11 αυτού του άρθρου το πρώτο εδάφιο και οι περιπτώσεις β', στ', ζ' και η' της παραγράφου 7 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 καταργούνται και η περίπτωση γ' αυτής της παραγράφου του ιδίου άρθρου μεταφέρεται ως περίπτωση ια' στην παράγραφο 6 του άρθρου αυτού. Η τελευταία διάταξη αναφέρεται στην αφαίρεση των ποσών των εισφορών που καταβάλλονται από το φορολογούμενο στα ταμεία ασφάλισης του, με την προϋπόθεση ότι οι εισφορές αυτές πρέπει να καταβάλλονται υποχρεωτικά, σ' εκτέλεση σχετικής διάταξης νόμου. Κατά συνέπεια, ποσά που καταβάλλονται οικειοθελώς σε διάφορα ασφαλιστικά ταμεία ή ποσά που καταβάλλονται πέραν από αυτά που καθορίζονται υποχρεωτικά από το νόμο, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των ποσών που καταβάλλονται ως ασφαλιστικές εισφορές δεν περιλαμβάνονται τα ποσά που καταβλήθηκαν από το φορολογούμενοως κύρωση, για τυχόν εκπρόθεσμη ή πλημμελή εκπλήρωση των ασφαλιστικών του υποχρεώσεων. Στην έννοια των εισφορών αυτής της περίπτωσης υπάγονται τα ποσά που καταβάλλει ο μισθωτός, ο

12 συνταξιούχος ή ο αυτοαπασχολούμενος σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για την αναγνώριση του χρόνου υπηρεσίας (πολιτικής, στρατιωτικής κ.λπ.) ως χρόνου ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης ή για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης που δικαιούται. Οι εισφορές αυτές εκπίπτουν, ανεξαρτήτως του έτους στο οποίο ανάγονται, από το συνολικό εισόδημα του έτους στο οποίο πραγματοποιείται η καταβολή τους. Το ποσό που εκπίπτει είναι αυτό που πράγματι καταβάλλει ο φορολογούμενος. Αν δηλαδή, σύμφωνα με σχετική διάταξη νόμου ο ασφαλισμένος δικαιούται έκπτωση, η οποία υπολογίζεται στο οφειλόμενο ποσό, λόγω π.χ. εφάπαξ καταβολής των εισφορών, το ποσό που εκπίπτει είναι αυτό που προκύπτει μετά την έκπτωση, δηλαδή αυτό που κατέβαλε πραγματικά ο ασφαλισμένος. Επίσης, υπάγονται οι εισφορές ασφάλισης στο οικείο Ταμείο που καταβάλλουν οι ξεναγοί με βάση τις αμοιβές τους από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον οι εισφορές αυτές έχουν επιβληθεί με νόμο. Ακόμα, περιλαμβάνονται οι εισφορές που παρακρατούν υποχρεωτικά, σύμφωνα με το νόμο, τα Πρακτορεία Εφημερίδων και Περιοδικών από την αμοιβή των εφημεριδοπωλών Αθήνας, Πειραιά και Περιχώρων, για το Ταμείο Συντάξεων Εφημεριδοπωλών και Υπαλλήλων Πρακτορείων και των Ειδικών Λογαριασμών Υγιεινής και Περιθάλψεως και Προνοίας που έχουν συσταθείσ' αυτό. Οι εισφορές αυτές εκπίπτουν από το συνολικό καθαρό εισόδημα των εφημεριδοπωλών. Η έκπτωση αυτή γίνεται με την προϋπόθεση ότι τα ποσά των εισφορών αυτών δεν εκπίπτουν σαν δαπάνη από την ακαθάριστη αμοιβή των εφημεριδοπωλών (σχετ. η 491/1981, γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ.). Επίσης, στην έννοια των εισφορών αυτής της περίπτωσης περιλαμβάνονται και οι υποχρεωτικές εισφορές που κατέβαλλε αλλοδαπός που απέκτησε εισόδημα στην Ελλάδα, σε αλλοδαπούς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, εφόσον αποδείχνεται ότι: αα) η καταβολή των εισφορών είναι υποχρεωτική για τον υπόχρεο, σύμφωνα με το δίκαιο της αλλοδαπής χώρας, στην οποία έχει την έδρα του ο οργανισμός κοινωνικής ασφάλισης, ββ) το ποσό των εισφορών δεν έχει εκπεστεί από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου, κατά τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος του στην αλλοδαπή χώρα, όπου τυχόν υποχρεώνεται να υποβάλλει σχετική δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Τονίζεται ότι η δαπάνη για ασφάλιση, υποχρεωτική ή προαιρετική, που κάνει ο φορολογούμενος, αποτελεί προσωπική δαπάνη και συνεπώς αφαιρείται από το εισόδημα του όταν η ασφάλιση αφορά τον ίδιο και όχι τη σύζυγο ή άλλα προστατευόμενα μέλη του. 8. Με την παράγραφο 12 του άρθρου αυτού η περίπτωση α' της παραγράφου 7 του άρθρου 8 του ν.δ. 3323/1955 μεταφέρεται ως περίπτωση ιβ' στην παράγραφο 6 του άρθρου αυτού. Με τις διατάξεις αυτής της περίπτωσης ορίζεται ότι από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου αφαιρείται το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν. Ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται μόνο: α) Οι αμοιβές που καταβάλλονται για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις γενικά, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ακτινολογικές και οι μικροβιολογικές εξετάσεις, καθώς και η δαπάνη για οδοντοθεραπεία και οδοντοπροσθετική. Στην τελευταία περίπτωση εκπίπτει ολόκληρο το ποσό της δαπάνης για οποιοδήποτε είδος οδοντικής προσθετικής εργασίας, ανεξάρτητα από το υλικό (χρυσός, χρυσοπλατίνη, κράμμα μετάλλων, πορσελάνη κ.λπ.) που χρησιμοποιείται. Επίσης, στην έννοια της οδοντοθεραπείας θεωρείται ότι περιλαμβάνονται και οι ορθοδοντικές εργασίες, που γίνονται από οδοντίατρους. Ακόμα στην έννοια των ιατρικών επισκέψεων περιλαμβάνονται και οι υπηρεσίες που παρέχονται από φυσιοθεραπευτή για θεραπεία που είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της υγείας του ασθενή, φυσικά ύστερα από γνωμοδότηση του θεράποντος ιατρού του πάσχοντος. β) Τα έξοδα νοσηλείας που καταβάλλονται σε κρατικά και λοιπά νοσηλευτικά ιδρύματα ή ιδιωτικές κλινικές, στα οποία περιλαμβάνονται και έξοδα για φαρμακευτική περίθαλψη, η οποία παρέχεται μόνο μέσα στο νοσοκομείο ή στην κλινική. Στα έξοδα αυτά δεν περιλαμβάνεται η δαπάνη για τη μετακίνηση του ασθενή και του συνοδού του, από την πόλη ή το χωριό που κατοικεί στην πόλη του εσωτερικού ή του εξωτερικού που βρίσκεται το νοσοκομείο ή η κλινική που νοσηλεύτηκε ο ασθενής και η δαπάνη για τη διαμονή του ασθενή σε ξενοδοχείο, αν η φύση της ασθένειας του το επέτρεπε και δεν ήταν δυνατή η είσοδος του στο νοσοκομείο ή την κλινική από έλλειψη κλινών. γ) Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε αποκλειστική νοσοκόμο για την παροχή υπηρεσιών σε ασθενή, κατά τη νοσηλεία του (ή τη νοσηλεία προστατευομένων μελών) σε νοσοκομείο ή σε κλινική ή στο σπίτι. Στις αμοιβές αυτές δεν περιλαμβάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει ο φορολογούμενος ως εργοδότης, στο Ι ΚΑ, στο οποίο είναι ασφαλισμένος ο νοσοκόμος, λόγω της εργασίας που παρέχει για την περίθαλψη του ασθενή. Τονίζεται ότι εάν συμβαίνει το ίδιο πρόσωπο να παρέχει υπηρεσίες νοσοκόμας και οικιακής βοηθού τότε η αμοιβή που του καταβάλλεται μοιράζεται ανάλογα, και εκπίπτει από το εισόδημα μόνο το μέρος της αμοιβής που αντιστοιχεί στην απασχόληση ως αποκλειστικής νοσοκόμας, εφόσον βέβαια υποβληθούν με τη δήλωση τα σχετικά δικαιολογητικά. δ) Η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών του σώματος με τεχνητά μέλη, καθώς και η δαπάνη για την αγορά και τοποθέτηση στο σώμα του ασθενή οργάνων που είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας, γυαλιά όρασης, φακοί επαφής, ξύλινα πόδια ή χέρια, οι βάσεις και οι σάκοι μόνιμης κολοστομίας, οι καθετήρες κ.λπ.). Δεν αναγνωρίζεται η δαπάνη για