Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010)371 τελικό 2010/0199 (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών SEC(2010)846 SEC(2010)845 EL 1 EL

3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η οδηγία 97/9/ΕΚ σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών (ΟΣΑΕ 1 ) εγκρίθηκε το 1997 µε σκοπό να συµπληρώσει την οδηγία για τις επενδυτικές υπηρεσίες 2 (ΟΕΥ), η οποία ρύθµιζε, την εποχή εκείνη, την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών στην ΕΕ. Έκτοτε, η ΟΕΥ έχει αντικατασταθεί από την οδηγία για τις αγορές χρηµατοπιστωτικών µέσων 3 (MiFID). Η ΟΣΑΕ προβλέπει την αποζηµίωση πελατών στους οποίους παρέχονται επενδυτικές υπηρεσίες από επιχειρήσεις επενδύσεων (συµπεριλαµβανοµένων των πιστωτικών ιδρυµάτων) σε συγκεκριµένες περιπτώσεις, στις οποίες η επιχείρηση επενδύσεων αδυνατεί να επιστρέψει χρηµατικά ποσά ή χρηµατοπιστωτικούς τίτλους µέσα τα οποία κατέχει για λογαριασµό του πελάτη. Μια δεκαετία µετά την έναρξη ισχύος της ΟΣΑΕ και αµέσως µετά τη χρηµατοπιστωτική κρίση, είναι καιρός πλέον να αναθεωρηθεί η λειτουργία της ΟΣΑΕ. εν υπάρχουν απτές ενδείξεις που να υποδηλώνουν ότι η χρηµατοπιστωτική κρίση συνέβαλε στην αύξηση των απαιτήσεων αποζηµίωσης από συστήµατα που διέπονται από την ΟΣΑΕ. Ωστόσο, τα τελευταία έτη, η Επιτροπή έχει λάβει πολλές καταγγελίες επενδυτών σχετικά µε την εφαρµογή της ΟΣΑΕ σε ορισµένες σηµαντικές υποθέσεις οι οποίες αφορούσαν µεγάλες ζηµίες επενδυτών. Οι καταγγελίες αφορούν κατά κύριο λόγο την κάλυψη και τη χρηµατοδότηση συστηµάτων και καθυστερήσεις στη χορήγηση της αποζηµίωσης. Η αναθεώρηση της ΟΣΑΕ αποτελεί, επίσης, σηµαντικό στοιχείο, σε συνδυασµό µε την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά µε τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων 4 και την εξέταση της προστασίας των κατόχων ασφαλιστήριων συµβολαίων, της πολιτικής της Επιτροπής για την ενίσχυση του νοµοθετικού πλαισίου της ΕΕ για τις χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση µε τίτλο «Η υλοποίηση της ευρωπαϊκής ανάκαµψης» 5. Λαµβάνεται, επίσης, υπόψη ο στόχος που έχει τεθεί στο επίπεδο της G-20 για την αντιµετώπιση τυχόν κενών στο κανονιστικό και εποπτικό σύστηµα και ο στόχος της αποκατάστασης της εµπιστοσύνης των επενδυτών στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί µέρος µιας ευρύτερης δέσµης µέτρων σχετικά µε συστήµατα αποζηµίωσης και εγγυήσεων, η οποία θα περιλαµβάνει δύο προτάσεις τροποποίησης της οδηγίας σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµίωσης των επενδυτών και της οδηγίας σχετικά µε τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων και µια Λευκή Βίβλο περί συστηµάτων ασφάλισης Οδηγία 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών (ΕΕ L 84 της , σ. 22). Οδηγία 93/22/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 10ης Μαΐου 1993 σχετικά µε τις επενδυτικές υπηρεσίες στον τοµέα των κινητών αξιών, (ΕΕ L 197 της ). Οδηγία 2004/39/ΕΚ (ΕΕ L 145 της ). Οδηγία 94/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 30ης Μαΐου 1994 σχετικά µε τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων, (ΕΕ L 135 της , σ. 5). Ανακοίνωση της Επιτροπής για το εαρινό Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µε τίτλο «Η υλοποίηση της ευρωπαϊκής ανάκαµψης» COM(2009) 114 της EL 2 EL

4 2. ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Η πρωτοβουλία είναι προϊόν εκτεταµένου και συνεχούς διαλόγου και διαβουλεύσεων µε όλους τους κύριους ενδιαφερόµενους φορείς, συµπεριλαµβανοµένων των ρυθµιστικών αρχών των αγορών κινητών αξιών, των παραγόντων της αγοράς, των εθνικών συστηµάτων αποζηµίωσης των επενδυτών και των καταναλωτών. Μια πρόσκληση υποβολής στοιχείων υπεβλήθη σε δηµόσια διαβούλευση από τις 9 Φεβρουαρίου έως τις 8 Απριλίου Ερωτηµατολόγια απεστάλησαν σε εθνικά συστήµατα αποζηµίωσης των επενδυτών και πραγµατοποιήθηκε συνάντηση µε τους επενδυτές στις 9 Φεβρουαρίου Στις 3 Σεπτεµβρίου 2009, πραγµατοποιήθηκε µια ειδική συνάντηση για να ακουσθούν οι απόψεις των ενώσεων βιοµηχάνων και επενδυτών. Η παρούσα πρωτοβουλία βασίζεται, επίσης, σε παρατηρήσεις και εισηγήσεις από την οµάδα εµπειρογνωµόνων των ευρωπαϊκών αγορών κινητών αξιών (ESME) 8 και την ευρωπαϊκή επιτροπή κινητών αξιών (ΕΕΚΑ) 9. Επιπλέον, χρησιµοποιεί τα πορίσµατα µιας µελέτης της OXERA, µε τίτλο «Περιγραφή και αξιολόγηση των εθνικών συστηµάτων αποζηµίωσης των επενδυτών που έχουν θεσπισθεί σύµφωνα µε την οδηγία 1997/9/ΕΚ» (Φεβρουάριος 2005) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Σύµφωνα µε την πολιτική περί «βελτίωσης της νοµοθεσίας» η Επιτροπή διενήργησε εκτίµηση επιπτώσεων των διάφορων εναλλακτικών προτάσεων. Οι προτάσεις αυτές Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έλαβαν 70 εισηγήσεις. Οι µη εµπιστευτικού χαρακτήρα εισηγήσεις διατίθενται στον ιστότοπο της Επιτροπής: ύο ερωτηµατολόγια σχετικά µε τις επιχειρήσεις των εθνικών συστηµάτων αποζηµίωσης των επενδυτών εστάλησαν τον Ιούνιο του 2009 και το Νοέµβριο του Η οµάδα εµπειρογνωµόνων των ευρωπαϊκών αγορών κινητών αξιών (ESME) ήταν µια συµβουλευτική οµάδα της Επιτροπής, η οποία απαρτιζόταν από παράγοντες και εµπειρογνώµονες των αγορών κινητών αξιών. Συστάθηκε από την Επιτροπή τον Απρίλιο του 2006 και λειτούργησε µέχρι τα τέλη του 2009 µε βάση την απόφαση της Επιτροπής 2006/288/ΕΚ της 30ής Μαρτίου 2006, για τη σύσταση οµάδας εµπειρογνωµόνων των ευρωπαϊκών αγορών κινητών αξιών, µε σκοπό την παροχή νοµικών και οικονοµικών συµβουλών σχετικά µε την εφαρµογή των κοινοτικών οδηγιών περί κινητών αξιών (ΕΕ L 106 της , σ.14-17). Η ευρωπαϊκή επιτροπή κινητών αξιών (ΕΕΚΑ) η οποία συστάθηκε µε την απόφαση 2001/528/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 191 της , σ.45) εκτελεί καθήκοντα επιτροπολογίας (απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συµβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για την επιτροπολογία (ΕΕ L 184 της , σ.23) για τον καθορισµό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή, όπως τροποποιήθηκε µε την απόφαση 2006/51/ΕΚ (ΕΕ L 200 της , σ.11), αλλά και καθήκοντα συµβούλου σε θέµατα πολιτικής στον τοµέα των κινητών αξιών. Απαρτίζεται από εκπροσώπους υψηλού επιπέδου των κρατών µελών και τελεί υπό την προεδρία εκπροσώπου της Επιτροπής. Οι συζητήσεις διεξήχθησαν στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της ΕΕΚΑ στις 14 Νοεµβρίου 2008, 11 Φεβρουαρίου 2009 και 15 Ιουλίου Η µελέτη είναι διαθέσιµη στη διεύθυνση Οι απόψεις που εκφράστηκαν στη µελέτη της OXERA δεν αντανακλούν απαραιτήτως τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η OXERA είναι µια ιδιωτική επιχείρηση η οποία σύναψε σύµβαση µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εκπόνηση της µελέτης. Οι δηλώσεις και οι απόψεις που εκφράζονται στη µελέτη αποτελούν ευθύνη της επιχείρησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προσυπογράφει την έκθεση της OXERA, αλλά τη χρησιµοποιεί ως πηγή πληροφοριών για την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών. EL 3 EL

5 αφορούσαν κυρίως τη χρηµατοδότηση των συστηµάτων, τις προθεσµίες εκταµίευσης, την κάλυψη της αποζηµίωσης και το ύψος της αποζηµίωσης. Κάθε πρόταση αξιολογήθηκε µε βάση τα ακόλουθα κριτήρια: την προστασία και την εµπιστοσύνη των επενδυτών, τους ίσους όρους ανταγωνισµού όσον αφορά την παρεχόµενη προστασία για διαφορετικούς τύπους επενδύσεων ή υπηρεσιών στην ΕΕ και τη σχέση κόστους-αποτελεσµατικότητας, δηλαδή το βαθµό στον οποίο η πρόταση επιτυγχάνει τους επιδιωκόµενους στόχους και διευκολύνει τη λειτουργία των αγορών κινητών αξιών µε οικονοµικό και αποτελεσµατικό τρόπο ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 4.1. Νοµική βάση Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 53 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ Επικουρικότητα και αναλογικότητα Οι στόχοι της πρότασης δεν µπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη µέλη. Το τρέχον θεσµικό πλαίσιο της ΕΕ προβλέπει µόνο ορισµένες αρχές ελάχιστης εναρµόνισης, επαφίοντας στα κράτη µέλη την περαιτέρω ανάπτυξή του. Ωστόσο, τα προβλήµατα τα οποία έχουν ανακύψει σε ορισµένα κράτη µέλη αποδεικνύουν ότι απαιτείται επιπρόσθετη και, κυρίως, εντονότερη εναρµόνιση σε επίπεδο ΕΕ, προκειµένου να διασφαλισθεί η επίτευξη των στόχων της οδηγίας εντός της ΕΕ. Πράγµατι, τα κύρια προβλήµατα όσον αφορά την εφαρµογή της οδηγίας είναι το µεγάλο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας που παρέχει στα κράτη µέλη. Η πρόταση αποσκοπεί στη βελτίωση της ορθής λειτουργίας µιας ενιαίας αγοράς επενδυτικών υπηρεσιών, αυξάνοντας την προστασία των επενδυτών και την εµπιστοσύνη τους στην ΕΕ. Ειδικότερα, αποσκοπεί στη βελτίωση της πρακτικής λειτουργίας της ΟΣΑΕ, στην αποσαφήνιση του πεδίου εφαρµογής της ΟΣΑΕ, λαµβανοµένης υπόψη της χρηµατοπιστωτικής κρίσης και των πρόσφατων αλλαγών στο κανονιστικό τοπίο της ΕΕ, στη µείωση των κενών στο κανονιστικό σύστηµα και των ανοµοιοτήτων µεταξύ της προστασίας πελατών επιχειρήσεων επενδύσεων και των εχόντων τραπεζικές καταθέσεις. Ενόψει των υφιστάµενων διαφορών στη λειτουργία των συστηµάτων σε εθνικό επίπεδο η πρόταση εισάγει κοινούς κανόνες για την επίτευξη κάποιας εναρµόνισης της χρηµατοδότησης των συστηµάτων και της καθηµερινής πρακτικής. Αυτό αποτελεί επίσης τη βάση για την δηµιουργία ενός µηχανισµού δανεισµού µεταξύ των εθνικών συστηµάτων, ως ύστατου µέσου για την αντιµετώπιση τυχόν προσωρινών αναγκών χρηµατοδότησης, τα οποία υπόκεινται σε αυστηρή αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών και στην υποχρέωση εξόφλησης κάθε δανείου εντός πέντε ετών κατ ανώτατο όριο. Υπάρχουν και άλλα ζητήµατα προβλήµατα όπως το γεγονός ότι προς το παρόν δεν δικαιούνται αποζηµίωση οι επενδυτές, οι οποίοι λόγω της αφερεγγυότητας του θεµατοφύλακα ή τρίτων δεν µπορούν να ανακτήσουν τα περιουσιακά στοιχεία τους ή υφίστανται µείωση της αξίας των µεριδίων ή των µετοχών τους σε ΟΣΕΚΑ, τα οποία πρέπει 11 Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 1997/9/ΕΚ σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών SEC (2010) 845. EL 4 EL

6 να αντιµετωπιστούν σε επίπεδο ΕΕ, καθώς όλες οι άλλες λύσεις εµπεριέχουν τον κίνδυνο να κατακερµατισθεί η προστασία των επενδυτών στις αγορές της ΕΕ. Λαµβανοµένου υπόψη ότι η παροχή επενδυτικών υπηρεσιών αποτελεί διασυνοριακή δραστηριότητα, η µεταχείριση των επιχειρήσεων επενδύσεων θα πρέπει να είναι ίδια στα διάφορα κράτη µέλη, όταν δεν επιστρέφουν τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών. Οι επενδυτές σε όλα τα κράτη µέλη θα πρέπει να τυγχάνουν του ίδιου βαθµού προστασίας. Η ενιαία αυτή προσέγγιση είναι αναγκαία, προκειµένου να αποτρέπονται προβλήµατα ίσων όρων ανταγωνισµού µεταξύ των επιχειρήσεων επενδύσεων από διαφορετικά κράτη µέλη και η στρέβλωση του ανταγωνισµού µεταξύ τραπεζών και επιχειρήσεων επενδύσεων. Ένα άλλο στοιχείο αφορά το γεγονός ότι µε την τροποποίηση της οδηγίας σχετικά µε τα συστήµατα εγγυήσεων των καταθέσεων (οδηγία 94/19/ΕΚ 12 - ΟΣΕΚ), αυξήθηκε ο βαθµός προστασίας των καταθετών. Επιπλέον, η λειτουργία των συστηµάτων εγγύησης των καταθέσεων τροποποιείται προκειµένου να εναρµονιστεί το εύρος της κάλυψης, οι λεπτοµέρειες και το χρονοδιάγραµµα εκταµίευσης, οι µηχανισµοί χρηµατοδότησης και η εξασφάλιση αµοιβαίας αλληλεγγύης µεταξύ των συστηµάτων. Οι επιχειρήσεις επενδύσεων δεν θα πρέπει να αποδυναµωθούν από την αύξηση της προστασίας στον τοµέα των τραπεζικών καταθέσεων. Συνεπώς, πρέπει να αξιολογηθεί το επίπεδο προστασίας των επενδυτών σε επίπεδο ΕΕ, να ληφθεί υπόψη η κατάσταση στις αγορές της ΕΕ και κάθε αλλαγή του θεσµικού πλαισίου σε επίπεδο ΕΕ που θα µπορούσε να έχει επιπτώσεις στον τοµέα των επενδύσεων. Εν τω µεταξύ, η πρόταση λαµβάνει υπόψη τους διαφορετικούς στόχους των δύο οδηγιών. Κυρίαρχος στόχος της ΟΣΕΚ είναι η τραπεζική σταθερότητα, επειδή οι τράπεζες είναι ευάλωτες στον κίνδυνο µαζικών αναλήψεων, εάν οι καταθέτες πιστέψουν ότι οι καταθέσεις τους δεν είναι ασφαλείς και προσπαθήσουν να τις αποσύρουν όλοι ταυτόχρονα. Η ΟΣΑΕ προστατεύει τους επενδυτές από τον κίνδυνο απάτης ή διοικητικών παρατυπιών ή λειτουργικών σφαλµάτων που καθιστούν αδύνατη για την επιχείρηση επενδύσεων την επιστροφή περιουσιακών στοιχείων στους πελάτες της. Η πρόταση διατηρεί τις ιδιαιτερότητες της τοµεακής νοµοθεσίας. Η πρόταση τηρεί την αρχή της αναλογικότητας καθώς όλες οι λύσεις αξιολογήθηκαν µε βάση τη σχέση κόστους-αποτελεσµατικότητας και λαµβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των αγορών των κρατών µελών. Η πρόταση δεν υπερβαίνει τα όρια του αναγκαίου για την επίτευξη των επιδιωκόµενων στόχων και συγκεκριµένα, τηρεί τις αρχές της ελάχιστης εναρµόνισης, εφόσον θεωρείται εύστοχο, παραδείγµατος χάρη όσον αφορά τους τóπους µε τους οποίους τα µέλη των συστηµάτων αποζηµίωσης πρέπει να συνεισφέρουν στο σύστηµα. Η θέσπιση ενός συστήµατος δανεισµού µεταξύ των εθνικών συστηµάτων συνάδει µε την αρχή της αναλογικότητας, καθώς δεν προσκρούει σε καµία δηµοσιονοµική ευθύνη των κρατών µελών, αποτελεί ύστατο µέτρο το οποίο βασίζεται στην προηγούµενη χρήση άλλων χρηµατοδοτικών µηχανισµών (τακτικές και συµπληρωτικές εισφορές µελών), εισάγει απλώς µια δυνατότητα δανεισµού που υπόκειται στην καταβολή τόκων και στην υποχρέωση εξόφλησης από το σύστηµα δανεισµού και είναι περιορισµένο ως προς τη διάρκεια και το µέγεθος. 12 ΕΕ L 135 της , σ EL 5 EL

7 4.3. Λεπτοµερής επεξήγηση της πρότασης Ευθυγράµµιση µε την οδηγία MiFID Καλυπτόµενες υπηρεσίες και ταξινόµηση πελατών άρθρο 1 παράγραφος 2 και παράρτηµα I Το πεδίο εφαρµογής της ΟΣΑΕ προσδιορίζεται επί του παρόντος µε παραποµπές σε επενδυτικές υπηρεσίες όπως ορίζεται βάσει της οδηγίας για τις επενδυτικές υπηρεσίες 13. Η ΟΣΑΕ προστατεύει τους επενδυτές όταν µια επιχείρηση αδυνατεί να επιστρέψει τίτλους ή χρηµατικά ποσά τα οποία κατέχει για λογαριασµό του πελάτη σε σχέση µε επενδυτικές υπηρεσίες. Με την οδηγία MiFID καταργήθηκε η ΟΕΥ και διευρύνθηκε το πεδίο εφαρµογής των υπηρεσιών οι οποίες καλύπτονται βάσει της τοµεακής νοµοθεσίας (για παράδειγµα, η λειτουργία πολυµερών µηχανισµών διαπραγµάτευσης, ή αλλιώς ΠΜ, εµπίπτει επί του παρόντος στο πεδίο εφαρµογής της MiFID). Έχουν, επίσης, ανακύψει αρκετά τεχνικά προβλήµατα, όπως η κάλυψη επιχειρήσεων ανάλογα µε το εύρος της άδειας λειτουργίας τους (δηλ. εάν η επιχείρηση είναι εξουσιοδοτηµένη να κατέχει περιουσιακά στοιχεία πελατών ή όχι). Η προτεινόµενη τροποποίηση διευκρινίζει ότι όλες οι επενδυτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες που καλύπτονται από την οδηγία MiFID θα πρέπει να αποτελούν αντικείµενο της ΟΣΑΕ και ότι εάν οι επιχειρήσεις κατέχουν εκ των πραγµάτων περιουσιακά στοιχεία πελατών (ανεξαρτήτως περιορισµών της εξουσιοδότησής τους ή της φύσης της επενδυτικής τους υπηρεσίας), τότε οι πελάτες θα δικαιούνται αποζηµίωση βάσει της ΟΣΑΕ. Η αποζηµίωση δεν θα εξαρτάται από το εάν η επιχείρηση την χορηγεί κατά παράβαση οποιουδήποτε περιορισµού της άδειας λειτουργίας της (π.χ. η οποία της απαγορεύει να κατέχει περιουσιακά στοιχεία ή να συναλλάσσεται µε µικροεπενδυτές) ούτε από τη φύση της παρεχόµενης επενδυτικής υπηρεσίας (π.χ. εάν διαχειρίζεται έναν ΠΜ ). Το µέτρο αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στους µικροεπενδυτές να θεωρούν ως δεδοµένο ότι καλύπτονται από την ΟΣΑΕ χωρίς να ελέγχουν τους λεπτοµερείς όρους της εξουσιοδότησης µιας επιχείρησης. Επίσης, θα συντελέσει στην επίτευξη µεγαλύτερης εναρµόνισης µεταξύ των κρατών µελών όσον αφορά την εφαρµογή της ΟΣΑΕ, γεγονός το οποίο θα συµβάλει στην ορθή εκτέλεση της ΟΣΑΕ. Μια άλλη τροποποίηση που προκύπτει από τις διατάξεις της οδηγίας MiFID αφορά την κατάταξη των πελατών. Πράγµατι, η ΟΣΑΕ µπορεί δυνητικά να εφαρµοστεί σε όλες τις κατηγορίες επενδυτών. Ωστόσο, οι πιο εξελιγµένοι πελάτες κατά κανόνα µπορούν να επιλέγουν και να παρακολουθούν τη δραστηριότητα των διαµεσολαβητών στους οποίους αναθέτουν τη φύλαξη των περιουσιακών τους στοιχείων. Επιπλέον, ο περιορισµός της αποζηµίωσης σε ένα συγκεκριµένο ποσό (στην παρούσα φάση ευρώ) καθιστά την οδηγία κατά κανόνα κατάλληλη για «µικρούς επενδυτές» 14. Για το λόγο αυτό, η εθνική νοµοθεσία στα κράτη µέλη Το άρθρο 1 παράγραφος 2 αναφέρεται σε επενδυτικές υπηρεσίες όπως ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 της οδηγίας 93/22/ΕΟΚ (ΟΕΥ) και στην υπηρεσία που αναφέρεται στο σηµείο 1 του τµήµατος Γ του παραρτήµατος της ίδιας οδηγίας. Βλ., για παράδειγµα, την αναφορά στους µικρούς επενδυτές στην αιτιολογική σκέψη 4 της ΟΣΑΕ. EL 6 EL

8 ενδέχεται επί του παρόντος να προβλέπει ότι οι επαγγελµατίες και οι θεσµικοί επενδυτές 15 µπορεί να µην καλύπτονται 16 βάσει του παραρτήµατος I της ΟΣΑΕ. Ωστόσο, εφόσον η ΟΣΑΕ προηγείται χρονικά της MiFID, ο κατάλογος επαγγελµατιών και θεσµικών επενδυτών βάσει της ΟΣΑΕ δεν συµπίπτει µε τον αντίστοιχο κατάλογο βάσει της MiFID 17. Το γεγονός αυτό µπορεί να δηµιουργήσει περιπλοκές κατά τη φάση της αποζηµίωσης, όπου οι πελάτες οι οποίοι θεωρούνται ως επαγγελµατίες για την παροχή υπηρεσιών µπορεί να µην ανταποκρίνονται στους πελάτες οι οποίοι εξαιρούνται από την κάλυψη σύµφωνα µε την ΟΣΑΕ. Η πρόταση προβλέπει ότι η κατάταξη των πελατών δυνάµει της ΟΣΑΕ πρέπει να γίνει σύµφωνα µε τον ορισµό των επαγγελµατιών πελατών που περιλαµβάνεται στην MiFID. Η προσαρµογή αυτή θα εξασφαλίσει µεγαλύτερη συνοχή και σαφήνεια και θα απλοποιήσει την κατάσταση τόσο των συστηµάτων αποζηµίωσης όσο και των και επενδυτών, εφόσον θα υπάρχει συνοχή µεταξύ των δύο οδηγιών. Η προσαρµογή όσον αφορά τους πελάτες που πρέπει να θεωρούνται επαγγελµατίες θα εξασφαλίσει βεβαιότητα και θα οδηγήσει επίσης σε καλύτερη προστασία για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες µπορεί επί του παρόντος να εξαιρούνται από την προστασία που παρέχει η ΟΣΑΕ και θεωρούνται, αντιθέτως, κατά κανόνα ως µικροεπενδυτές βάσει της MiFID 18. Μια παραποµπή στον ορισµό των επαγγελµατιών πελατών βάσει της MiFID ι, θα επιτρέπει την αυτόµατη προσαρµογή της ΟΣΑΕ σε κάθε µελλοντική τροποποίηση της MiFID Πτώχευση θεµατοφύλακα τρίτου - άρθρο 2 παράγραφος 2, άρθρο 12 Η ΟΣΑΕ προστατεύει τους επενδυτές όταν µια εταιρία αδυνατεί να επιστρέψει τίτλοι ή χρηµατικά ποσά τα οποία κρατάει για λογαριασµό του πελάτη σε σχέση µε επενδυτικές υπηρεσίες. Βάσει της MiFID, η κατοχή τίτλων γίνεται µε δύο διαφορετικούς τρόπους: (i) από την ίδια την εταιρία επενδύσεων που κατέχει τίτλους κάποιου πελάτη, ή (ii) από ένα θεµατοφύλακα («θεµατοφύλακα τρίτου») ο οποίος συνήθως επιλέγεται από την εταιρεία 19. Κατά συνέπεια, οι επενδυτές µπορεί όχι µόνο να είναι εκτεθειµένοι στον κίνδυνο πτώχευσης της εταιρίας, αλλά και στον κίνδυνο πτώχευσης του θεµατοφύλακα. Σε περίπτωση που ένας θεµατοφύλακας τρίτου αδυνατεί να επιστρέψει τους τίτλους στον πελάτη του, ο πελάτης δεν θα δικαιούται αποζηµίωση βάσει του συστήµατος αποζηµιώσεων που θεσπίσθηκε βάσει της ΟΣΑΕ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι βάσει του ισχύοντος πεδίου εφαρµογής της ΟΣΑΕ, συστήµατα αποζηµίωσης διατίθενται µόνο σε επενδυτές, των οποίων οι Κατάλογος των επενδυτών αυτών παρατίθεται στο παράρτηµα 1 της ΟΣΑΕ. Άρθρο 4 παράγραφος 2 και παράρτηµα 1 της ΟΣΑΕ. Οδηγία MiFID - Παράρτηµα II. Επί του παρόντος, επιχειρήσεις οι οποίες πληρούν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα κριτήρια µπορούν πάντοτε να αξιώσουν αποζηµίωση βάσει της ΟΣΑΕ: Σύνολο ισολογισµού ευρώ, καθαρό ύψος του κύκλου εργασιών ευρώ, µέσος όρος εργαζοµένων 50. Βάσει της οδηγίας MiFID, µόνο οι µεγαλύτερες επιχειρήσεις που πληρούν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα κριτήρια µπορούν να ταξινοµούνται ως καθεαυτοί επαγγελµατίες πελάτες: Σύνολο ισολογισµού , καθαρό ύψος του κύκλου εργασιών ευρώ, ίδια κεφάλαια ευρώ. Κατά συνέπεια, η υιοθέτηση των ορισµών της οδηγίας MiFID θα περιόριζε την έκταση των επιχειρήσεων που είναι δυνατόν να αποκλειστούν βάσει της ΟΣΑΕ. Τα άρθρα 16 και 17 της οδηγίας 2006/73/ΕΚ για την εφαρµογή της οδηγίας 2004/39/ΕΚ όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων, καθώς και τους ορισµούς που ισχύουν για τους σκοπούς της εν λόγω οδηγίας. EL 7 EL

9 τίτλοι έχουν χαθεί από την εταιρία επενδύσεων «για λόγους που έχουν άµεση σχέση µε την οικονοµική της κατάσταση». Ως αποτέλεσµα, βάσει της ΟΣΑΕ το επίπεδο της προστασίας που προβλέπεται για επενδυτές οι οποίοι έχουν αγοράσει έναν τίτλο διαφέρει ανάλογα µε το εάν τα περιουσιακά τους στοιχεία κρατούνται από την ίδια την επιχείρηση ή από θεµατοφύλακα τρίτου. Η πρόταση τροποποιεί το άρθρο 2 παράγραφος 2, προκειµένου να καταβάλλεται αποζηµίωση και σε επενδυτές για απαιτήσεις οι οποίες αφορούν την αδυναµία µιας εταιρίας να επιστρέψει τους τίτλους λόγω πτώχευσης του θεµατοφύλακα. Με το µέτρο αυτό θα µπορούσε να αντιµετωπιστεί το πιθανό κενό που θα προέκυπτε σε περίπτωση αφερεγγυότητας του θεµατοφύλακα. Οι εταιρίες επενδύσεων εξακολουθούν να έχουν την ευθύνη για τη λήψη όλων των εύλογων µέτρων µε στόχο την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων από το θεµατοφύλακα. Αντιθέτως, η πρόταση δεν τροποποιεί το άρθρο προκειµένου να ρυθµίζεται και η περίπτωση αδυναµίας εκπλήρωσης των υποχρεώσεων οργανισµού στον οποίο µια εταιρία επενδύσεων έχει καταθέσει αµοιβαία κεφάλαιά της. Η διαφορά αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η οδηγία 2006/73/ΕΚ για την υλοποίηση της MIFID προβλέπει έναν πολύ περιορισµένο κατάλογο οργανισµών, στους οποίους µπορούν να κατατίθενται τα κεφάλαια των πελατών (κεντρική τράπεζα, χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα, τράπεζα που έχει λάβει άδεια λειτουργίας σε τρίτη χώρα ή αναγνωρισµένο αµοιβαίο κεφάλαιο διαχείρισης διαθεσίµων) 20. Το γεγονός αυτό διαφοροποιεί τη µεταχείριση αµοιβαίων κεφαλαίων σε σχέση µε τη µεταχείριση των τίτλων, για τα οποία, βάσει των κριτηρίων δέουσας επιµέλειας από την εταιρία επενδύσεων, µπορούν να οριστούν µη ρυθµιζόµενες οντότητες για την κατάθεση τίτλων των πελατών. Το διαφορετικό αυτό καθεστώς δικαιολογεί τη διαφορετική µεταχείριση βάσει της ΟΣΑΕ Αδυναµία εκπλήρωσης υποχρεώσεων θεµατοφύλακα ΟΣΕΚΑ - άρθρο 1 παράγραφος 4, άρθρο 2 παράγραφος 1, άρθρο 2 παράγραφος 2β, άρθρο 4a, άρθρο 5, άρθρο 10 παράγραφος 1, άρθρο 12 Η διαχείριση Οργανισµών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) 21 δεν αποτελεί επενδυτική υπηρεσία καλυπτόµενη από την οδηγία MiFID. Κατά συνέπεια, η ΟΣΑΕ δεν καλύπτει τους ΟΣΕΚΑ και τους κατόχους µεριδίων τους σε περιπτώσεις που οι ζηµίες οφείλονται σε πτώχευση θεµατοφύλακα ΟΣΕΚΑ ή υποθεµατοφύλακα. Η περίπτωση αυτή, ωστόσο, είναι παρόµοια, ουσιαστικά, µε την περίπτωση που περιγράφηκε στην παράγραφο 4.3.2, όπου οι ζηµίες οφείλονται σε πτώχευση θεµατοφύλακα ή υποθεµατοφύλακα µιας εταιρίας επενδύσεων. Κατά συνέπεια, το προτεινόµενο µέτρο θα επιτρέψει σε κατόχους ΟΣΕΚΑ να αποζηµιώνονται από το σύστηµα αποζηµίωσης των επενδυτών, εάν τα περιουσιακά στοιχεία δεν είναι δυνατόν να επιστραφούν στον ΟΣΕΚΑ λόγω πτώχευσης του θεµατοφύλακα ή του υποθεµατοφύλακα του ΟΣΕΚΑ. Ο ορισµός του «επενδυτή» σύµφωνα µε το άρθρο 1 παράγραφος 4 θα µπορούσε να περιλαµβάνει έναν κάτοχο µεριδίων ΟΣΕΚΑ και µια σειρά άρθρων τροποποιούνται προκειµένου να Άρθρο 18 της οδηγίας 2006/73/ΕΚ. Οδηγία 2009/65/ΕΚ για το συντονισµό των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά µε ορισµένους οργανισµούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες. EL 8 EL

10 συµπεριλαµβάνουν την περίπτωση της πτώχευσης θεµατοφύλακα ή υποθεµατοφύλακα ΟΣΕΚΑ (άρθρα 2, 4, 5, 10, 12). Εφόσον η πρόταση θα προστατεύει ΟΣΕΚΑ ή θεµατοφύλακες ή υποθεµατοφύλακες ΟΣΕΚΑ, το κόστος της εν λόγω επέκτασης της κάλυψης θα πρέπει να βαρύνει τις οντότητες αυτές, και όχι τις εταιρίες επενδύσεων. Επιπλέον, βάσει της πρότασης για επέκταση της κάλυψης της ΟΣΑΕ σε περίπτωση πτώχευσης θεµατοφύλακα τρίτου που χρησιµοποιείται σε σχέση µε επενδυτικές εργασίες, είναι λογικό ο κίνδυνος να αντιµετωπίζεται µε παρόµοιους όρους στην περίπτωση προβληµάτων µε θεµατοφύλακες ή υποθεµατοφύλακες ΟΣΕΚΑ. Το µέτρο αυτό θα εξασφαλίσει κάποια προστασία για επενδυτές σε ΟΣΕΚΑ. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να συµπληρωθεί µε τροποποιήσεις της ισχύουσας νοµοθεσίας για τη λειτουργία των θεµατοφυλάκων ΟΣΕΚΑ στο πλαίσιο της οδηγίας για τους ΟΣΕΚΑ 22 προκειµένου να εναρµονιστούν περαιτέρω τα καθήκοντα και οι αρµοδιότητες των θεµατοφυλάκων. Η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόµενο τροποποιήσεων της εν λόγω νοµοθεσίας Εξαίρεση απαιτήσεων που αφορούν κατάχρηση της αγοράς άρθρο 3 και άρθρο 9 παράγραφος 3 Από το άρθρο 3 της ΟΣΑΕ εξαιρούνται απαιτήσεις σε περιπτώσεις για τις οποίες εξεδόθη καταδικαστική ποινική απόφαση για νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες 24, όχι όµως απαιτήσεις επενδυτών οι οποίοι έχουν εµπλακεί σε πρακτικές κατάχρησης της αγοράς. Με την τροποποίηση του άρθρου 3, από την ΟΣΑΕ θα εξαιρείται ρητά κάθε απαίτηση αποζηµίωσης σε περιπτώσεις στις οποίες ο επενδυτής έχει προβεί σε ενέργειες οι οποίες απαγορεύονται βάσει της οδηγίας 2003/6/ΕΚ για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εµπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς 25. Οι επενδυτές που έχουν διαπράξει τις ενέργειες αυτές θα πρέπει να λαµβάνουν αποζηµίωση, καθώς δεν θα πρέπει να τυγχάνουν της γενικής προστασία που προσφέρει η οδηγία Ύψος αποζηµίωσης - άρθρο 4 παράγραφος 1 και άρθρο 2 παράγραφος 3 Το άρθρο 4 παράγραφος 1 της ΟΣΑΕ εναρµονίζει το ελάχιστο ύψος της αποζηµίωσης ( ευρώ) για κάθε επενδυτή. Όταν θεσπίσθηκε η ΟΣΑΕ, κρίθηκε σκόπιµο να εξισωθεί το ποσό αυτό µε το ποσό το οποίο προβλεπόταν στην οδηγία για τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων ( ευρώ, εκείνη την περίοδο) 26. Όµως, το όριο αποζηµίωσης των ευρώ ποτέ δεν προσαρµόστηκε, ώστε να Άρθρα 22 έως 26 και 32 έως 36 της οδηγίας 2009/65/ΕΚ. Η σχετική νοµοθετική πρόταση, κατόπιν διαβούλευσης, θα πρέπει να εγκριθεί έως την άνοιξη του Η νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες ορίστηκε στο άρθρο 1 της οδηγίας 91/308/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 10ης Ιουνίου 1991, για την πρόληψη της χρησιµοποίησης του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος για τη νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες. Η οδηγία αντικαταστάθηκε από την οδηγία 2005/60/ΕΚ σχετικά µε την πρόληψη της χρησιµοποίησης του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος για τη νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες και τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατίας (ΕΕ L 309 της , σ ). Οδηγία 2003/6/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2003 για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εµπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς (κατάχρηση αγοράς) (ΕΕ L 96 της , σ ). Άρθρο 7 της οδηγίας 94/19/ΕΚ σχετικά µε τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων. EL 9 EL

11 εκφράζει τον πληθωρισµό ή την αυξηµένη έκθεση των ευρωπαίων επενδυτών σε τίτλοι, µετά την έναρξη ισχύος της ΟΣΑΕ. Επιπλέον, η οδηγία για τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων (ΟΣΕΚ) τροποποιήθηκε πρόσφατα προκειµένου να προβλέπει την χορήγηση αποζηµίωσης ύψους τουλάχιστον ευρώ ανά καταθέτη και χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα, το οποίο θα αυξηθεί εν συνεχεία και θα φθάσει τις ευρώ. 27 Η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση του άρθρου 4 παράγραφος 1 προκειµένου να αυξηθεί το ποσό της αποζηµίωσης και να φθάσει τις ευρώ. Το ύψος της αποζηµίωσης έχει σταθεροποιηθεί, ώστε να λαµβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις του πληθωρισµού στην ΕΕ και να εναρµονίζεται το ποσό της αποζηµίωσης µε τη µέση αξία των επενδύσεων σε τίτλους που κατέχουν οι µικροεπενδυτές στην ΕΕ. Το ποσό της αποζηµίωσης θα πρέπει είναι σταθερό, προκειµένου να αποτρέπεται η εξισορροπητική κερδοσκοπία και επιλογές των επενδυτών να µην επηρεάζονται από τις διαφορές όσον αφορά την κάλυψη που παρέχεται στα διάφορα κράτη µέλη. Καθώς ορισµένα κράτη µέλη χορηγούν επί του παρόντος υψηλότερο ποσό αποζηµίωσης, προβλέπεται η προσθήκη µιας ρήτρας κεκτηµένων δικαιωµάτων διάρκειας τριών ετών, ώστε να µπορέσουν να προσαρµοστούν και να αυξήσουν το ποσό της αποζηµίωσης στις ευρώ. Στην περίπτωση των πιστωτικών ιδρυµάτων ενδέχεται να προκύψουν αµφιβολίες ως προς την κάλυψη βάσει της ΟΣΑΕ αντί βάσει της ΟΣΕΚ για κεφάλαια τα οποία έχουν κατατεθεί σε µια τράπεζα στο πλαίσιο παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Για την αντιµετώπιση καταστάσεων πιθανής αβεβαιότητας λόγω της ειδικής φύσης των τραπεζών οι οποίες µπορεί να ασκούν τραπεζικές δραστηριότητες και να παρέχουν και επενδυτικές υπηρεσίες, τροποποιείται το άρθρο 2 παράγραφος 3 της ΟΣΑΕ ώστε να διευκρινίζεται ότι σε περιπτώσεις αµφιβολιών ο επενδυτής πρέπει να αποζηµιώνεται βάσει της ΟΣΕΚ (η οποία προέβλεπε υψηλότερη αποζηµίωση). Η κάλυψη αυτή θα προστατεύει τους επενδυτές αποτελεσµατικά και θα περιορίσει τις ανησυχίες σχετικά µε τους ίσους όρους ανταγωνισµού Αρχές χρηµατοδότησης - άρθρο 4α Η ευρεία διακριτική ευχέρεια στο πλαίσιο της ΟΣΑΕ σχετικά µε τον τρόπο χρηµατοδότησης των συστηµάτων (π.χ. εκ των προτέρων ή εκ των υστέρων, όσον αφορά τις ζηµίες) και οι τεράστιες διαφορές ως προς τον τρόπο οργάνωσης της χρηµατοδότησης από τα επιµέρους κράτη µέλη δηµιουργούν αρκετά προβλήµατα. Υπονοµεύεται η προστασία των επενδυτών και η εµπιστοσύνη των επενδυτών στις εταιρίες επενδύσεων (εάν οι επενδυτές δεν είναι πεπεισµένοι ότι θα διατεθούν επαρκείς πόροι για την ικανοποίηση των απαιτήσεων τους σε περίπτωση πτώχευσης). Επηρεάζεται, επίσης, η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, εάν η πιθανότητα παροχής προστασίας στους επενδυτές και οι εισφορές που απαιτούνται από τις εταιρίες ποικίλουν σηµαντικά µεταξύ των κρατών µελών ανάλογα µε την επάρκεια των επιµέρους χρηµατοδοτικών ρυθµίσεων. 27 Βλ. οδηγία 2009/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 11ης Μαρτίου 2009 για την τροποποίηση της οδηγίας 94/19/ΕΚ όσον αφορά το επίπεδο κάλυψης και την προθεσµία εκταµίευσης. EL 10 EL

12 Προστέθηκε ένα νέο άρθρο το οποίο προσδιορίζει τις βασικές αρχές σχετικά µε τη χρηµατοδότηση των συστηµάτων αποζηµίωσης των επενδυτών. Σύµφωνα µε τη διάταξη αυτή: το κόστος της χρηµατοδότησης συστηµάτων θα πρέπει, κατά βάση, να εξακολουθήσει να βαρύνει τους παράγοντες της αγοράς τα συστήµατα θα πρέπει να χρηµατοδοτούνται ανάλογα µε τις πιθανές υποχρεώσεις τους για να εξασφαλίζεται επαρκές επίπεδο χρηµατοδότησης, θα οριστεί ένα ελάχιστο ύψος χρηµατοδότησης για όλα τα συστήµατα. Αυτό το ύψος κεφαλαίων θα καταβάλλεται ολόκληρο εκ των προτέρων. Λαµβανοµένων υπόψη των τρεχουσών διαφορών σε εθνικό επίπεδο, το επιδιωκόµενο ύψος κεφαλαίων θα πρέπει αρχικά να επιτευχθεί εντός δέκα ετών εάν, σε συγκεκριµένες περιπτώσεις, η εκ των προτέρων χρηµατοδότηση δεν επαρκεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων ενός συστήµατος, θα πρέπει να λαµβάνεται πρόνοια για επιπρόσθετες προσκλήσεις καταβολής εισφορών από οντότητες οι οποίες καλύπτονται στο πλαίσιο του συστήµατος. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να υπονοµεύεται η σταθερότητα του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος του κράτους µέλους µόλις εξαντληθούν οι πηγές χρηµατοδότησης, το σύστηµα δύναται να προσφύγει σε δανεισµό από άλλα συστήµατα αποζηµίωσης, όπως αναφέρεται λεπτοµερέστερα στο ακόλουθο σηµείο πρέπει να διασφαλισθεί η πρόσβαση και σε άλλες πηγές χρηµατοδότησης, συµπεριλαµβανοµένων και των δανειακών διευκολύνσεων. τα συστήµατα θα πρέπει να δηµοσιεύουν στοιχεία σχετικά µε το ύψος της χρηµατοδότησής τους. Οι λεπτοµερείς τρόποι υλοποίησης ορισµένων εξ αυτών θα προσδιοριστούν µέσω πράξεων κατ εξουσιοδότηση οι οποίες πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή σύµφωνα µε το άρθρο 290 της Συνθήκης. Οι πληροφορίες που θα δηµοσιευτούν από τα συστήµατα αποζηµίωσης θα διευκρινισθούν µέσω τεχνικών προτύπων από τη µελλοντική Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) Τον Οκτώβριο του 2009, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε µια δέσµη νοµοθετικών σχεδίων για την ενίσχυση της εποπτείας του χρηµατοπιστωτικού τοµέα στην Ευρώπη. Με τα νοµοθετικά κείµενα θα δηµιουργηθεί νέο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Συστηµικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) για τον εντοπισµό κινδύνων του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος συνολικά. Θα συγκροτηθεί επίσης ένα Ευρωπαϊκό Σύστηµα Χρηµατοπιστωτικής Εποπτείας (ΕΣΧΕ), το οποίο θα αποτελείται από εθνικές εποπτικές αρχές και τρεις νέες Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές για τους τοµείς των τραπεζών, των κινητών αξιών, και των ασφαλίσεων και επαγγελµατικών συντάξεων. Η ΕΑΚΑΑ είναι µία από τις τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές που περιλαµβάνονται στη δέσµη νοµοθετικών σχεδίων. Η σχετική νοµοθετική πρόταση διατίθεται στον ακόλουθο σύνδεσµο: EL 11 EL

13 Το µέτρο αυτό είναι το πλέον κατάλληλο καθώς θα έχει ως αποτέλεσµα µεγαλύτερη εναρµόνιση της χρηµατοδότησης των συστηµάτων χωρίς να είναι υπερβολικά περιγραφικό και σχολαστικό και θα εξακολουθεί να αφήνει κάποια περιθώρια ευελιξίας στα κράτη µέλη όσον αφορά την πρακτική εφαρµογή των αρχών. Η µεγαλύτερη εναρµόνιση θα βελτιώσει την ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς επενδυτικών υπηρεσιών, µειώνοντας τις αντιφάσεις οι οποίες επηρεάζουν τη µεταχείριση εταιριών επενδύσεων και επενδυτών στα διάφορα κράτη µέλη. Θα µειώσει επίσης τον κίνδυνο ανεπαρκούς χρηµατοδότησης ενός συστήµατος για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του και, εποµένως, θα οδηγήσει σε µεγαλύτερη προστασία των καταναλωτών και εµπιστοσύνη των επενδυτών στη χρήση επενδυτικών υπηρεσιών Μηχανισµός δανεισµού έσχατης ανάγκης µεταξύ εθνικών συστηµάτων - άρθρο 4β Σε συνδυασµό µε τη θέσπιση ενιαίων κανόνων χρηµατοδότησης µεταξύ των κρατών µελών, η θέσπιση ρυθµίσεων συνεργασίας µεταξύ εθνικών συστηµάτων θα εξασφαλίσει µεγαλύτερη προστασία για τους επενδυτές και θα τονώσει την εµπιστοσύνη των επενδυτών σε επενδυτικές υπηρεσίες. Το σύστηµα βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης µεταξύ των συστηµάτων. Σύµφωνα µε το προτεινόµενο άρθρο συγκροτείται ένας µηχανισµός δανεισµού έσχατης ανάγκης µεταξύ των συστηµάτων. Τα µέτρα αυτά θα εξασφαλίσουν στα συστήµατα µια εναλλακτική εφεδρική πηγή χρηµατοδότησης, υπό ειδικούς όρους και σε προσωρινή βάση. Θα καταστήσουν επίσης δυνατή την ανάπτυξη µιας στενότερης σχέσης και καλύτερου διαρκούς συντονισµού µεταξύ των εθνικών συστηµάτων, ενώ θα λειτουργήσουν ως κίνητρο για την ανάπτυξη περισσότερο εναρµονισµένων πρακτικών και διαδικασιών εργασίας. Ο καθορισµός λεπτοµερών αρχών χρηµατοδότησης και η (µεσοπρόθεσµης) υποχρέωσης αποπληρωµής για το σύστηµα δανεισµού θα περιορίσει το ενδεχόµενο ηθικών κινδύνων µεταξύ των πολύ µικρών και των καλύτερα χρηµατοδοτούµενων συστηµάτων. Πιο συγκεκριµένα: τα συστήµατα θα έχουν δικαίωµα να δανείζονται από τα άλλα συστήµατα, εάν τα κεφάλαιά τους δεν επαρκούν για την κάλυψη των άµεσων αναγκών τους θα πρέπει να εξασφαλίζεται ένα ποσοστό εκ των προτέρων χρηµατοδότησης σε κάθε σύστηµα αποζηµίωσης για να µπορεί να δανείζει σε άλλα συστήµατα η ΕΑΚΑΑ θα λαµβάνει όλα τα αιτήµατα δανεισµού, θα αξιολογεί κατά πόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις και, εφόσον πληρούνται, θα τα µεταβιβάζει στα υπόλοιπα συστήµατα τα δάνεια θα πρέπει να εξοφλούνται προς τα συστήµατα δανειοδότησης το αργότερο 5 έτη µετά την υποβολή του αιτήµατος δανεισµού. Οι τόκοι θα υπολογίζονται επί των δανείων το επιτόκιο πρέπει να είναι ισοδύναµο µε το συντελεστή διευκόλυνσης οριακής χρηµατοδότησης της ΕΚΤ ο µηχανισµός δανεισµού θα πρέπει να περιορίζεται στις απαιτήσεις που καλύπτονται από την οδηγία. Παραδείγµατος χάρη, τα συστήµατα δεν θα EL 12 EL

14 µπορούν να δανειστούν για ανάγκες οι οποίες προκύπτουν από την αφερεγγυότητα οντοτήτων που δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της οδηγίας για να µην εξαντληθούν πολύ γρήγορα τα κεφάλαια που διατίθενται για δανεισµό σε επίπεδο ΕΕ, για κάθε περίπτωση θα µπορεί να χρησιµοποιηθεί µόνο το 20% του ποσού που προορίζεται για δανεισµό Όριο αποζηµίωσης («αρχή συνασφάλισης») - άρθρο 4 παράγραφος 4, άρθρο 8 παράγραφος 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 4 της ΟΣΑΕ επιτρέπει στα κράτη µέλη να καθορίζουν ανώτατο όριο αποζηµίωσης (ίσο ή µεγαλύτερο του 90%) όσον αφορά την απαίτηση του επενδυτή. Αυτό σηµαίνει ότι ένας πελάτης ενδεχοµένως να πρέπει να επιβαρυνθεί µε ένα µέρος της ζηµίας (ανάλογα µε το ποσοστό της αποζηµίωσης). Ο λόγος για αυτή την επιλογή στο πλαίσιο της ΟΣΑΕ ήταν να ενθαρρυνθούν οι επενδυτές να επιδεικνύουν περισσότερη προσοχή όσον αφορά την επιλογή των εταιριών επενδύσεων 29. εν είναι όµως ρεαλιστικό να περιµένει κανείς από τους µικροεπενδυτές εταιρίες να προβλέπουν ποιες εταιρίες διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο από απάτες ή δυσλειτουργίες των συστηµάτων τους.. Ο αποκλεισµός της επιλογής αυτής που προβλέπει το άρθρο 4 παράγραφος 4 θα παρέχει αυξηµένη προστασία στους επενδυτές στο πλαίσιο της ΟΣΑΕ, καθώς οι πελάτες δεν θα χρειάζεται πλέον να επιβαρύνονται µε µέρος της ζηµίας, σε περίπτωση που διαπιστωθεί απάτη στην επιχείρηση ή προκύψουν άλλα προβλήµατα µε τα συστήµατα ή τους ελέγχους της επιχείρησης. Επιπλέον, για να προστατεύονται καλύτερα οι επενδυτές, καταργείται η διάταξη η οποία δίνει τη δυνατότητα στα κράτη µέλη να εξαιρούν από την κάλυψη του συστήµατος αποζηµίωσης κεφάλαια σε νοµίσµατα διαφορετικά από τα νοµίσµατα των κρατών µελών. Κατ αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται καλύτερη προστασία για τους επενδυτές, καθώς διασφαλίζεται ότι τα κεφάλαιά τους καλύπτονται ανεξάρτητα από το νόµισµα που χρησιµοποιείται Προθεσµίες εκταµίευσης άρθρο 2, άρθρο 9 παράγραφος 2 Το άρθρο 9 παράγραφος 2 της ΟΣΑΕ προβλέπει µικρή προθεσµία επιστροφής (τρεις µήνες κατ ανώτατο όριο). Η προθεσµία, όµως, αυτή αρχίζει να ισχύει µόνο εφόσον διαπιστωθούν το «βάσιµο της απαίτησης και το ύψος της». ηλαδή, δεν συνδέεται µε την ηµεροµηνία κατά την οποία η επιχείρηση κήρυξε πτώχευση. Η εξέταση των απαιτήσεων διαρκεί πολύ περισσότερο από τα καθορισµένα χρονικά όρια, ενδεχοµένως µέχρι και αρκετά έτη, όπως αποδεικνύεται από πρόσφατες περιπτώσεις. Εποµένως, υπάρχει ουσιαστικά σηµαντική καθυστέρηση στο διάστηµα που προηγείται της καταβολής οποιασδήποτε αποζηµίωσης στον επενδυτή. Η καθυστέρηση αυτή υπονοµεύει την προστασία και την εµπιστοσύνη των επενδυτών. Η προτεινόµενη τροποποίηση του άρθρου 9 παράγραφος 2 θεσπίζει την υποχρέωση καταβολής από τα συστήµατα προσωρινής µερικής αποζηµίωσης µε βάση µια αρχική αξιολόγηση της απαίτησης, εάν η προθεσµία εκταµίευσης υπερβαίνει µια καθορισµένη χρονική περίοδο. Το ύψος της µερικής καταβολής θα ανέρχεται σε ένα 29 Βλ. αιτιολογική σκέψη 13 της οδηγίας. EL 13 EL

15 τρίτο της αρχικής εκτίµησης της απαίτησης. Το υπόλοιπο θα καταβάλλεται µεταγενέστερα, εφόσον επαληθευτεί πλήρως η απαίτηση. Τα συστήµατα θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να ανακτούν ποσά τα οποία έχουν καταβληθεί προσωρινά, εάν στη συνέχεια διαπιστώνεται ότι η απαίτηση δεν ήταν πράγµατι έγκυρη. Το άρθρο 2 τροποποιείται επίσης για να αποσαφηνιστεί ότι η αρµόδια αρχή πρέπει να καθορίζει εάν µια εταιρία δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τους επενδυτές εντός τριών µηνών. Η τροποποίηση αυτή αποσκοπεί στο µετριασµό των ανησυχιών σχετικά µε µεµονωµένες περιπτώσεις, όπου οι αρµόδιες αρχές ενδέχεται να προέβαιναν µε πολύ αργούς ρυθµούς σε έναν αντίστοιχο καθορισµό. Οι προθεσµίες που καθορίζονται µε αυτή την πρόταση λαµβάνουν υπόψη τη διαφορά µεταξύ περιπτώσεων που καλύπτονται από την ΟΣΑΕ και την ΟΣΕΚ, όπου οι επιστροφές στους καταθέτες πρέπει να καταβάλλονται εντός 20 εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία κατά την οποία οι αρχές προβαίνουν σε διαπίστωση όσον αφορά την αδυναµία των πιστωτικών ιδρυµάτων να επιστρέψουν τις καταθέσεις. Στην περίπτωση συστηµάτων αποζηµίωσης οι περιπτώσεις απάτης, παρατυπιών ή λειτουργικών προβληµάτων που καλύπτονται από την οδηγία καθιστούν αναγκαίο τον καθορισµό µεγαλύτερης προθεσµίας για την αποκατάσταση της θέσης µεµονωµένων επενδυτών Πληροφορίες για τους επενδυτές- άρθρο 10 παράγραφος 1 Το άρθρο 10 παράγραφος 1 της ΟΣΑΕ απαιτεί τα κράτη µέλη να διασφαλίζουν ότι οι εταιρίες επενδύσεων διαθέτουν στους υφιστάµενους και τους δυνητικούς επενδυτές πληροφορίες για το σχετικό σύστηµα αποζηµίωσης των επενδυτών, αναφέροντας το ποσό και το εύρος της κάλυψης. Οι πληροφορίες πρέπει να διατίθενται µε απόλυτα κατανοητό τρόπο. Ωστόσο, έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά µε τον τρόπο µε τον οποίο έχει εφαρµοσθεί στην πράξη η διάταξη αυτή στα κράτη µέλη. Το άρθρο 10 παράγραφος 1 τροποποιείται προκειµένου να απαιτεί και από τους θεµατοφύλακες ΟΣΕΚΑ, ως συνέπεια της διεύρυνσης του πεδίου εφαρµογής της οδηγίας, να γνωστοποιούν στους επενδυτές, µε σαφείς και απλούς όρους τα στοιχεία τα οποία καλύπτονται ουσιαστικά από τα συστήµατα (π.χ. ο επενδυτικός κίνδυνος συνήθως δεν καλύπτεται). Βάσει της πρότασης αυτής, η υφιστάµενη υποχρέωση των εταιριών επενδύσεων να παρέχουν πληροφορίες σχετικά µε συστήµατα αποζηµίωσης σε νέους πελάτες θα συµπληρωθεί και θα προβλέπεται ότι θα πρέπει να παρέχονται περαιτέρω πληροφορίες σχετικά µε τις αποζηµιώσεις βάσει της ΟΣΑΕ και µάλιστα σε περιπτώσεις µε διασυνοριακό χαρακτήρα ακόµη και για τους ΟΣΕΚΑ. Ειδικότερα, θα απαιτεί να αναφέρουν ρητά ότι ορισµένες ζηµίες (π.χ. λόγω επενδυτικών κινδύνων) δεν υπόκεινται στην καταβολή αποζηµίωσης στο πλαίσιο της ΟΣΑΕ. 5. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις στον προϋπολογισµό της Ένωσης EL 14 EL

16 2010/0199 (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 53 παράγραφος 1, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 30, κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νοµοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 31, Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη συνήθη νοµοθετική διαδικασία, Εκτιµώντας τα ακόλουθα: (1) Κατόπιν αιτήµατος της Επιτροπής, µια έκθεση που δηµοσιεύθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2009 από οµάδα εµπειρογνωµόνων υψηλού επιπέδου υπό την προεδρία του κ. J. Larosière κατέληγε στο συµπέρασµα ότι, προκειµένου να µειωθεί ο κίνδυνος και η σοβαρότητα µελλοντικών χρηµατοπιστωτικών κρίσεων, έπρεπε να ενισχυθεί το εποπτικό πλαίσιο και συνιστούσε µεγάλης κλίµακας µεταρρυθµίσεις στη δοµή της εποπτείας του χρηµατοπιστωτικού τοµέα στην Ευρώπη, συµπεριλαµβανοµένης της δηµιουργίας Ευρωπαϊκού Συστήµατος Χρηµατοπιστωτικής Εποπτείας, το οποίο να περιλαµβάνει τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές, µία για τον τοµέα των κινητών αξιών, µία για τον τοµέα των ασφαλίσεων και των επαγγελµατικών συντάξεων και µία για τον τραπεζικό τοµέα, καθώς και τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Συστηµικού Κινδύνου. Η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2009, µε τίτλο «Η υλοποίηση της ευρωπαϊκής ανάκαµψης», πρότεινε την ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου της Ένωσης για χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες, ειδικότερα για την ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών. Η Επιτροπή πρότεινε τον Σεπτέµβριο του 2009 τη νοµοθετική δέσµη µέτρων για τη δηµιουργία των νέων αρχών, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ), µε στόχο, ειδικότερα, να συµβάλει στην οµοιόµορφη εφαρµογή της κοινοτικής νοµοθεσίας και στην ΕΕ C της, σ.... ΕΕ C της, σ.... EL 15 EL

17 καθιέρωση κοινών κανονιστικών και υψηλής ποιότητας εποπτικών προτύπων και πρακτικών. (2) Η οδηγία 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 σχετικά µε τα συστήµατα αποζηµιώσεως των επενδυτών 32 πρέπει να τροποποιηθεί για να διατηρηθεί η εµπιστοσύνη στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα και να προστατεύονται καλύτερα οι επενδυτές δεδοµένων των εξελίξεων στο νοµικό πλαίσιο της Ένωσης, της εξέλιξης στις χρηµατοπιστωτικές αγορές και των προβληµάτων που εµφανίζονται κατά την εφαρµογή της εν λόγω οδηγίας στα κράτη µέλη σε περιπτώσεις αδυναµίας των εταιριών επενδύσεων να επιστρέψουν τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν για λογαριασµό πελατών. (3) Με την έκδοση της οδηγία 97/9/ΕΚ συµπληρώθηκε η οδηγία 93/22/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 10ης Μαΐου 1993 σχετικά µε τις επενδυτικές υπηρεσίες στον τοµέα των κινητών αξιών 33 για να διασφαλισθεί ότι κάθε κράτος µέλος θα δηµιουργήσει ένα σύστηµα αποζηµίωσης των επενδυτών, ώστε να εξασφαλισθεί ένα εναρµονισµένο ελάχιστο επίπεδο προστασίας, τουλάχιστον για µικρούς επενδυτές, στις περιπτώσεις που µια εταιρία επενδύσεων αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τους πελάτες της. Με την έκδοση της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 21ης Απριλίου για τις αγορές χρηµατοπιστωτικών µέσων, για την τροποποίηση των οδηγιών 85/611/ΕΟΚ και 93/6/ΕΟΚ του Συµβουλίου και της οδηγίας 2000/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου και για την κατάργηση της οδηγίας 93/22/ΕΟΚ του Συµβουλίου 34 κατάργησε την οδηγία 93/22/ΕΟΚ, θεσπίσθηκε νέος κατάλογος επενδυτικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων ώστε να καλύπτεται όλο το φάσµα των δραστηριοτήτων που απευθύνονται στους επενδυτές και να καθορισθεί ο βαθµός της απαιτούµενης εναρµόνισης, προκειµένου να προσφέρει στους επενδυτές υψηλό επίπεδο προστασίας και να επιτρέπει στις εταιρίες επενδύσεων να παρέχουν υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ένωση. Ως εκ τούτου, η οδηγία 97/9/ΕΚ πρέπει να τροποποιηθεί µε βάση την οδηγία 2004/39/ΕΚ, προκειµένου να διασφαλισθεί ότι όλες οι επενδυτικές εργασίες και υπηρεσίες θα συνεχίσουν να καλύπτονται επαρκώς από τα συστήµατα αποζηµίωσης των επενδυτών. (4) όταν εξεδόθη η οδηγία 97/9/ΕΚ ελήφθη υπόψη η κάλυψη και η λειτουργία των συστηµάτων εγγύησης των καταθέσεων βάσει της οδηγίας 94/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 30ης Μαΐου 1994 για τα συστήµατα εγγύησης των καταθέσεων 35. Κατά συνέπεια, είναι σκόπιµο να εξακολουθήσουν να λαµβάνονται υπόψη οποιεσδήποτε τροποποιήσεις της οδηγίας 94/19/ΕΚ. (5) Οι επενδυτές µπορεί να µην γνωρίζουν την ύπαρξη τυχόν ορίων στις άδειες των εταιριών επενδύσεων και, ως εκ τούτου, πρέπει να προστατεύονται στις περιπτώσεις που οι εταιρίες επενδύσεων ενεργούν κατά παράβαση της άδειάς τους, ιδίως όταν κατέχουν περιουσιακά στοιχεία πελατών ή παρέχουν υπηρεσίες σε ένα συγκεκριµένο τύπο πελατών κατά παράβαση των όρων της άδειάς τους. Εποµένως, τα συστήµατα δεν θα πρέπει καλύπτουν περιουσιακά στοιχεία των πελατών που κατέχουν εκ των πραγµάτων οι εταιρίες επενδύσεων σε σχέση µε επενδυτικές δραστηριότητες ΕΕ L 84 της ΕΕ L 197 της ΕΕ L 145 της ΕΕ L 135 της EL 16 EL

18 (6) Η οδηγία 2006/73/ΕΚ της Επιτροπής της 10ης Αυγούστου 2006 για την εφαρµογή της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των εταιριών επενδύσεων, καθώς και τους ορισµούς που ισχύουν για τους σκοπούς της εν λόγω οδηγίας 36 επιτρέπει στις επιχειρήσεις επενδύσεων να καταθέτουν χρηµατοπιστωτικά µέσα τα οποία κατέχουν για λογαριασµό πελατών τους σε λογαριασµούς που έχουν ανοιχτεί στο όνοµα τρίτου. Ο τρίτος δεν υπόκειται υποχρεωτικά σε ειδική ρύθµιση και εποπτεία. Παρά τη συµµόρφωση προς τους όρους της οδηγίας 2006/73/ΕΚ, η αδυναµία τρίτου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του µπορεί να επηρεάσει τα δικαιώµατα των επενδυτών, εάν ο εν λόγω τρίτος αδυνατεί να επιστρέψει τα τίτλοι στην εταιρία επενδύσεων. Προκειµένου να ενισχυθεί η εµπιστοσύνη των επενδυτών, είναι σκόπιµο να επεκταθεί η χορήγηση αποζηµίωσης στο πλαίσιο της οδηγίας 97/9/ΕΚ, µε την επιφύλαξη των εν ισχύ εθνικών καθεστώτων περί ευθύνης στις περιπτώσεις που οι εταιρίες επενδύσεων αδυνατούν να επιστρέψουν τίτλοι λόγω πτώχευσης τρίτου στον οποίο είχαν δώσει, οι ίδιες ή οι θεµατοφύλακές τους, τα εν λόγω τίτλοι για φύλαξη (7) Η οδηγία 2006/73/ΕΚ απαιτεί από τις εταιρίες επενδύσεων να τοποθετούν οποιαδήποτε κεφάλαια πελατών λαµβάνουν σε έναν ή περισσότερους λογαριασµούς που έχουν ανοιχτεί στο όνοµα τρίτων. Οι τρίτες οντότητες πρέπει να είναι ή κεντρικές τράπεζες ή πιστωτικά ιδρύµατα ή τράπεζες που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας σε τρίτη χώρα ή αναγνωρισµένο αµοιβαίο κεφάλαιο διαχείρισης διαθεσίµων. Το αυστηρό καθεστώς που προβλέπεται από την οδηγία 2006/73/ΕΚ καθιστά περιττή την επέκταση της κάλυψης των συστηµάτων ώστε να περιλαµβάνει την πτώχευση τρίτου στον οποίο έχουν κατατεθεί κεφάλαια. (8) Εφόσον πλέον η κάλυψη της αποζηµίωσης βάσει της οδηγίας 94/19/ΕΚ είναι υψηλότερη από εκείνη της παρούσας οδηγίας, πρέπει να εξασφαλισθεί ο υψηλότερος δυνατός βαθµός προστασίας των επενδυτών στις περιπτώσεις που και οι δύο οδηγίες 94/19/ΕΚ και 97/9/ΕΚ θα µπορούσαν να καλύψουν περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών. Εποµένως, στις περιπτώσεις αυτές, ο επενδυτής θα πρέπει να αποζηµιώνεται βάσει της οδηγίας 94/19/ΕΚ. (9) Προκειµένου να µπορέσουν να ανακτήσουν τα κεφάλαια που καταβάλλονται για αποζηµίωση, τα συστήµατα που προβαίνουν σε πληρωµές για την αποζηµίωση των επενδυτών σε περίπτωση πτώχευσης θεµατοφύλακα ή τρίτου θα πρέπει να έχουν δικαίωµα υποκατάστασης αυτών των επενδυτών, της εταιρίας επενδύσεων ή οργανισµών συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (εφεξής «ΟΣΕΚΑ») προς τα δικαιώµατά τους στις περιπτώσεις διαδικασιών εκκαθάρισης και για ποσό ίσο προς τις πληρωµές τους. Η οδηγία αυτή δεν προορίζεται να µειώσει την ευθύνη των εταιριών επενδύσεων ή των ΟΣΕΚΑ σε σχέση µε την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων από κάποιον θεµατοφύλακα. (10) Σύµφωνα µε την οδηγία 2009/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009, που αφορά το συντονισµό των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά µε ορισµένους οργανισµούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) 37 τα περιουσιακά στοιχεία ΕΕ L 241, ΕΕ L 302 της EL 17 EL

19 ΟΣΕΚΑ πρέπει να φυλάσσονται από ένα θεµατοφύλακα. Εάν ο θεµατοφύλακας ή ένας από τους υποθεµατοφύλακές του δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και αδυνατεί να επιστρέψει τους τίτλους που είχε αναλάβει προς φύλαξη, επηρεάζεται η αξία των µεριδίων ή των µετοχών των ΟΣΕΚΑ. Για να αυξηθεί σε αυτή την περίπτωση η προστασία, οι κάτοχοι µεριδίων και µετοχών ΟΣΕΚΑ θα πρέπει να τυγχάνουν του ίδιου βαθµού προστασίας µε αυτούς που επενδύουν απευθείας στους συγκεκριµένους τίτλους στις περιπτώσεις που η οντότητα που κατέχει τους τίτλους αδυνατεί να τους επιστρέψει. Οι κάτοχοι µεριδίων και µετοχών ΟΣΕΚΑ θα πρέπει να αποζηµιώνονται στην περίπτωση µείωσης της αξίας του ΟΣΕΚΑ. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να µπορούν να διατηρούν τα µερίδια ή τις µετοχές ΟΣΕΚΑ προκειµένου να διατηρούν το δικαίωµά εξαγοράς τους, όταν το κρίνουν σκόπιµο. (11) Η οδηγία 97/9/ΕΚ ήδη αποκλείει οποιαδήποτε αποζηµίωση στο πλαίσιο συστηµάτων αποζηµίωσης των επενδυτών για απαιτήσεις οι οποίες προκύπτουν από συναλλαγές σε περιπτώσεις ποινικής καταδίκης για νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες κατά την έννοια της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2005 σχετικά µε την πρόληψη της χρησιµοποίησης του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος για τη νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες και τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατίας 38. Κρίνεται επίσης σκόπιµο να εξαιρεθεί κάθε απαίτηση αποζηµίωσης, όταν τα συγκεκριµένα περιουσιακά στοιχεία προέρχονται από απαγορευµένες ενέργειες βάσει της οδηγίας 2003/6/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2003 για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εµπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς (κατάχρηση αγοράς) 39 στις οποίες έχει εµπλακεί ο έχων την απαίτηση. (12) Το ελάχιστο ποσό αποζηµίωσης καθορίσθηκε το 1997 και έκτοτε δεν έχει τροποποιηθεί. Το ποσό αυτό θα πρέπει να αυξηθεί στις ευρώ, προκειµένου να ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις στις χρηµατοπιστωτικές αγορές και στο νοµοθετικό πλαίσιο της Ένωσης. Το ποσό αυτό καθορίσθηκε µε βάση τις επιπτώσεις του πληθωρισµού στην Ένωση και την ανάγκη εναρµόνισης του ποσού της αποζηµίωσης µε τη µέση αξία των επενδυτικών τίτλων που κατέχουν οι µικροεπενδυτές στα κράτη µέλη. Για να αυξηθεί η προστασία που παρέχεται στους επενδυτές, πρέπει να καταργηθεί η δυνατότητα την οποία έχουν επί του παρόντος τα κράτη µέλη να περιορίζουν ή να εξαιρούν από την κάλυψη κεφάλαια σε νοµίσµατα διαφορετικά από εκείνα των κρατών µελών. (13) Προκειµένου να διασφαλισθεί ότι οι επενδυτές θα λαµβάνουν την προβλεπόµενη αποζηµίωση βάσει της παρούσας οδηγίας και ότι ο βαθµός προστασίας των επενδυτών θα είναι συγκρίσιµο σε όλα τα κράτη µέλη, πρέπει να θεσπισθούν κοινοί κανόνες οι οποίοι θα διέπουν τη χρηµατοδότηση των συστηµάτων. Η χρηµατοδότηση των συστηµάτων αυτών θα πρέπει να είναι ανάλογη προς τις υποχρεώσεις τους. Θα πρέπει να διασφαλισθεί επαρκές επίπεδο προχρηµατοδότησης και τα συστήµατα θα πρέπει να εφαρµόζουν επαρκείς ρυθµίσεις για την αξιολόγηση και την επίτευξη του επιπέδου χρηµατοδότησης που έχουν θέσει ως στόχο, πριν από την πρόκληση τυχόν ζηµιών κατά την έννοια της οδηγίας 97/9/ΕΚ. Ένα ελάχιστο ενιαίο επίπεδο χρηµατοδότησης θα πρέπει να επιτευχθεί εντός δέκα ετών ΕΕ L 309 της , σ. 15. ΕΕ L 96 της , σ. 16. EL 18 EL