Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2012) 725 final 2012/0342 (NLE) C7-0004/13 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL

2 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Οι ευρωπαϊκοί κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις θεσπίστηκαν για πρώτη φορά στις συνθήκες για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα το 1952 και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το Σήμερα κατοχυρώνονται στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής: «ΣΛΕΕ» ή «η Συνθήκη»). Το άρθρο 107 ΣΛΕΕ περιέχει τον ορισμό των κρατικών ενισχύσεων και τους λόγους για τους οποίους οι ενισχύσεις ενδέχεται να θεωρούνται συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά, ενώ το άρθρο 108 ΣΛΕΕ ορίζει τις βασικές διαδικαστικές αρχές που διέπουν τη δράση της Επιτροπής για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των κρατών μελών με τους ουσιαστικούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Το άρθρο 109 ΣΛΕΕ επιτρέπει στο Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να εκδίδει κάθε αναγκαίο κανονισμό για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ. Το 1999, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 659/ (εφεξής: ο «διαδικαστικός κανονισμός»), ο οποίος θεσπίζει τους διαδικαστικούς κανόνες που διέπουν την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ, και εφαρμόζονται μέχρι σήμερα χωρίς σημαντικές τροποποιήσεις. Οι διαδικασίες για τις κρατικές ενισχύσεις, όπως ορίζονται στο άρθρο 108 ΣΛΕΕ και διευκρινίζονται περαιτέρω στον διαδικαστικό κανονισμό διαρθρώνονται γύρω από τρεις κύριους άξονες: Η προηγούμενη κοινοποίηση από τα κράτη μέλη όλων των προγραμματισμένων μέτρων ενίσχυσης είναι υποχρεωτική, εκτός από τις περιπτώσεις που καλύπτονται από κανονισμό ή απόφαση περί απαλλαγής κατά κατηγορίες, και το οικείο κράτος μέλος δεν δύναται να θέσει σε εφαρμογή το μέτρο μέχρι την έκδοση απόφασης της Επιτροπής με την οποία εγκρίνει το μέτρο ενίσχυσης προς τον σκοπό αυτό, κατόπιν της διενέργειας μιας ουσιαστικά διμερούς (κράτος μέλος/επιτροπή) προκαταρκτικής έρευνας («πρώτο στάδιο»), η οποία έχει κατ αρχήν ανώτατη διάρκεια δύο μηνών, η Επιτροπή μπορεί είτε να εγκρίνει την ενίσχυση είτε να κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας («δεύτερο στάδιο»), εντός της βέλτιστης δυνατής προθεσμίας των 18 μηνών, με σκοπό την εν συνεχεία έγκριση (εάν είναι απαραίτητο, υπό όρους) ή απαγόρευση της ενίσχυσης Η Επιτροπή πρέπει επίσης να εξετάζει κατά τρόπο επιμελή και αμερόληπτο τις καταγγελίες που υποβάλλονται από τα ενδιαφερόμενα μέρη και να λαμβάνει τη σχετική απόφαση χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Όταν με απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνεται ότι δεν υφίσταται η κρατική ενίσχυση για την οποία υποβλήθηκε καταγγελία, η Επιτροπή υποχρεούται, εν πάση περιπτώσει, να εκθέσει στον καταγγέλλοντα επαρκώς τους λόγους για τους οποίους τα υποβληθέντα με την καταγγελία πραγματικά και νομικά στοιχεία δεν υπήρξαν επαρκή για να αποδείξουν την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ, ΕΕ L 83 της , σ. 1. EL 2 EL

3 Τέλος, η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς όλα τα ισχύοντα καθεστώτα ενισχύσεων στα κράτη μέλη και μπορεί να προτείνει σε αυτά τυχόν κατάλληλα μέτρα που επιτάσσει η προοδευτική ανάπτυξη της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Τα κύρια αυτά χαρακτηριστικά της διαδικασίας των κρατικών ενισχύσεων αποτελούν άμεση συνέπεια του συστήματος ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων που προβλέπεται στη Συνθήκη, το οποίο βασίζεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής να εκτιμά τη συμβατότητα των μέτρων κρατικής ενίσχυσης με την εσωτερική αγορά. Περισσότερα από 13 έτη μετά την έναρξη ισχύος της, ο διαδικαστικός κανονισμός απαιτείται να εκσυγχρονιστεί ώστε να προσαρμοστεί η διαδικασία των κρατικών ενισχύσεων της Επιτροπής σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αριθμεί πλέον 27 κράτη μέλη, 500 εκατομμύρια κατοίκους και 23 επίσημες γλώσσες. Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση έχει απειλήσει την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς και έχει καταδείξει τη σημασία του εξορθολογισμού και της αποτελεσματικότητας του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων και της εφαρμογής των σχετικών κανόνων. Η εμπειρία αυτή τόνισε την ανάγκη για την Επιτροπή να διαθέτει καλύτερα εργαλεία, ώστε να παρεμβαίνει εντός προθεσμιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων και να προωθεί την ορθή χρήση των δημόσιων πόρων για πολιτικές με γνώμονα την ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, στις 8 Μαΐου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση με τίτλο «Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις» 2, η οποία δρομολογεί μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις. Θα διασφαλίσει ότι η πολιτική των κρατικών ενισχύσεων συμβάλλει τόσο στην εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη που είναι η αναπτυξιακή στρατηγική της Ευρώπης για την τρέχουσα δεκαετία, όσο και στη δημοσιονομική εξυγίανση. Η αναθεώρηση του διαδικαστικού κανονισμού αποτελεί ένα από τα στοιχεία που πρέπει να επιτρέπουν στην Επιτροπή την επίτευξη των στόχων της εν λόγω πρωτοβουλίας. Η μεταρρύθμιση των διαδικασιών για τις κρατικές ενισχύσεις θα πρέπει κατά κύριο λόγο να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων 4. Η ανάγκη για μεταρρύθμιση των διαδικασιών για τις κρατικές ενισχύσεις έχει επίσης υπογραμμιστεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ειδική έκθεσή του αριθ. 15/2011 με τίτλο «Διασφαλίζουν οι διαδικασίες της Επιτροπής την αποτελεσματική διαχείριση του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων;» 5. Με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση του διαδικαστικού πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή θα απαντήσει συγκεκριμένα στις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για: 2 Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, «Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις» της , COM(2012)209 τελικό. 3 Ανακοίνωση της Επιτροπής, Ευρώπη 2020: Μια στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, COM(2010) 2020 τελικό της Παράγραφος 23β, Ανακοίνωση με τίτλο «Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις», όπως παρατίθεται ανωτέρω στην υποσημείωση 2. 5 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο «Διασφαλίζουν οι διαδικασίες της Επιτροπής την αποτελεσματική διαχείριση του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων;», ειδική έκθεση αριθ. 15 της EL 3 EL

4 ελαχιστοποίηση του αριθμού των αιτήσεων για παροχή πληροφοριών που αποστέλλονται στα κράτη μέλη ταχεία αντιμετώπιση αβάσιμων καταγγελιών, προκειμένου να παρέχεται μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου σε όλους τους ενδιαφερόμενους τακτική ενημέρωση του καταγγέλλοντα, του κράτους μέλους και του δικαιούχου σχετικά με την πρόοδο κάθε υπόθεσης και το αποτέλεσμα της έρευνας βελτίωση της αποδοτικότητας και της αξιοπιστίας της διαδικασίας συγκέντρωσης στοιχείων που εφαρμόζει. Οι συστάσεις αυτές εγκρίθηκαν ρητά από το Συμβούλιο 6 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Βάσει των ανωτέρω, η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του διαδικαστικού κανονισμού θα επικεντρωθεί σε δύο τομείς, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση με τίτλο «Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις» 8 : στη βελτίωση της διεκπεραίωσης των καταγγελιών (2.1) και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και αξιόπιστης συλλογής πληροφοριών από την αγορά (2.2) ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ Οι καταγγελίες είναι κατ αρχήν μια εξαιρετικά χρήσιμη πηγή πληροφοριών, βάσει των οποίων η Επιτροπή δύναται να κατευθύνει τις έρευνές της προς εκείνους τους οικονομικούς τομείς όπου οι παράνομες κρατικές ενισχύσεις παρακωλύουν τον ανταγωνισμό σε επίπεδο ΕΕ. Εντούτοις, η Επιτροπή λαμβάνει κατά μέσο όρο περισσότερες από 300 καταγγελίες ετησίως, που είτε υποβάλλονται από ενδιαφερόμενα μέρη 9 είτε όχι, μεταξύ των οποίων πολλές είτε δεν υποκινούνται από πραγματικά προβλήματα ανταγωνισμού, είτε δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένες. Οι περισσότερες καταγγελίες δεν αντιμετωπίζονται ως προτεραιότητα και η μέση διάρκεια εξέτασης των υποθέσεων αυτών τείνει συνεπώς να αυξάνεται 10. Επομένως, τα κράτη μέλη και οι καταγγέλλοντες αντιλαμβάνονται ορισμένες φορές τη διεκπεραίωση των καταγγελιών ως μια διαδικασία απρόβλεπτη και στερούμενη διαφάνειας. Το 2009, ο κώδικας βέλτιστων πρακτικών για τη διεξαγωγή διαδικασιών που αφορούν τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων 11 θέσπισε μια διαφανή διαδικασία με διαδοχικά στάδια για τη διεκπεραίωση των καταγγελιών. Εντούτοις, παρά το γεγονός ότι ο εν λόγω κώδικας ισχύει Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Συμπεράσματα για την ειδική έκθεση αριθ. 15/2011 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου: «Διασφαλίζουν οι διαδικασίες της Επιτροπής την αποτελεσματική διαχείριση του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων;»- Έκδοση, /12. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ψήφισμα για τις ειδικές εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο της απαλλαγής της Επιτροπής του 2010, , παράγραφοι από 116 έως 125, 2011/2225(DEC). Παράγραφος 23β, Ανακοίνωση «Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις», όπως παρατίθεται ανωτέρω στην υποσημείωση 2. Κατά την έννοια του άρθρου 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ και του άρθρου 1 στοιχείο η) του διαδικαστικού κανονισμού. Από την 31η Μαρτίου 2012, η μέση διάρκεια των εκκρεμών υποθέσεων καταγγελιών που χειρίζεται η ΓΔ Ανταγωνισμού ήταν 17 μήνες. Ανακοίνωση της Επιτροπής, Κώδικας βέλτιστων πρακτικών για τη διεξαγωγή διαδικασιών που αφορούν τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, ΕΕ C 136 της , σ. 13. EL 4 EL

5 ήδη δύο έτη, η εμπειρία δείχνει ότι τα επιδιωκόμενα οφέλη για συντομότερη διάρκεια, αυξημένη αποδοτικότητα και μεγαλύτερη προβλεψιμότητα δεν έχουν υλοποιηθεί πλήρως. Οι βέλτιστες πρακτικές δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν κάποιες από τις βασικές αδυναμίες του τρέχοντος συστήματος, δεδομένου ότι απορρέουν άμεσα από τον διαδικαστικό κανονισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείνεται η μεταρρύθμιση του διαδικαστικού κανονισμού καθαυτού, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα αυτά. * * * Στο πλαίσιο αυτό, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του διαδικαστικού κανονισμού αποσκοπούν, αφενός, στη βελτίωση της ποιότητας των πληροφοριών που λαμβάνονται, μέσω της αποσαφήνισης των προϋποθέσεων για την υποβολή καταγγελίας και, αφετέρου, στην τυποποίηση μιας προβλέψιμης, διαφανούς διαδικασίας με διαδοχικά στάδια. Επί του παρόντος, η Επιτροπή πρέπει να διερευνά κάθε εικαζόμενη παράβαση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων που λαμβάνει από οποιαδήποτε πηγή. Σε αντίθεση με τους κανόνες ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ, σε σχέση με τους οποίους η υποβολή καταγγελίας ρυθμίζεται από τους κανονισμούς αριθ. 1/ και αριθ. 773/ , δεν υφίσταται καμία συγκεκριμένη τυπική προϋπόθεση που να αφορά την υποβολή καταγγελίας κρατικών ενισχύσεων. Ελλείψει συγκεκριμένων κανόνων του διαδικαστικού κανονισμού, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε, κατά συνέπεια, στην απόφαση Ryanair της 29ης Σεπτεμβρίου , ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν τυπικές απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να υποβάλλεται καταγγελία κρατικών ενισχύσεων στην Επιτροπή. Χάριν διαφάνειας και ασφάλειας δικαίου, πρέπει να διευκρινιστούν οι προϋποθέσεις για την υποβολή καταγγελίας με την οποία η Επιτροπή λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με εικαζόμενη παράνομη ενίσχυση και, κατά συνέπεια, κινεί προκαταρκτική εξέταση (τροποποίηση του άρθρου 10). Πράγματι, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι: οι καταγγέλλοντες θα υποβάλλουν συγκεκριμένο αριθμό υποχρεωτικών πληροφοριών. Για τον σκοπό αυτό, είναι σκόπιμο να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να θεσπίζει εκτελεστικές διατάξεις που να καθορίζουν τη μορφή και το περιεχόμενο της καταγγελίας (τροποποίηση του άρθρου 27). οι καταγγέλλοντες θα αποδεικνύουν ότι είναι ενδιαφερόμενα μέρη κατά την έννοια του άρθρου 108 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ 15 και του άρθρου 1 στοιχείο η) του διαδικαστικού κανονισμού 16 και ότι επομένως νομιμοποιούνται να Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2002 για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης, ΕΕ L 1 της , σ. 1. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 της Επιτροπής της 7ης Απριλίου 2004 σχετικά με τη διεξαγωγή από την Επιτροπή των διαδικασιών δυνάμει των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ, ΕΕ L 123 της , σ. 18. Υπόθεση T-442/07 Ryanair κατά Επιτροπής [2011], δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, σκέψη 33. Βλ. υπόθεση 323/82, Intermills κατά Επιτροπής [1984] Συλλογή 3809, σκέψη 16 Άρθρο 1 στοιχείο η) του κανονισμού 659/99 του Συμβουλίου: «ενδιαφερόμενο μέρος»: κάθε κράτος μέλος και κάθε πρόσωπο, επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων των οποίων τα συμφέροντα μπορεί να θιγούν από τη χορήγηση μιας ενίσχυσης, και ιδίως ο δικαιούχος της ενίσχυσης, οι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και οι επαγγελματικές ενώσεις.» EL 5 EL

6 υποβάλουν καταγγελία. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, προτείνεται να διευκρινιστεί στο άρθρο 20 παράγραφος 2, σχετικά με τα «δικαιώματα των ενδιαφερομένων μερών» ότι «κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει καταγγελία». Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πληροφορίες που λαμβάνονται δεν χαρακτηρίζονται ως καταγγελία, δεδομένου ότι δεν πληρούν τα κριτήρια του παραδεκτού, η Επιτροπή δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένη να εκδίδει επίσημες αποφάσεις. Οι εν λόγω υποβολές θα καταχωρούνται ως πληροφορίες για την αγορά και θα μπορούν να χρησιμοποιούνται σε μεταγενέστερο στάδιο για τη διεξαγωγή αυτεπάγγελτων ερευνών. Για την ολοκλήρωση της σταδιακής διαδικασίας που θεσπίστηκε με τον κώδικα βέλτιστων πρακτικών 17, ο διαδικαστικός κανονισμός πρέπει να κωδικοποιήσει τη δυνατότητα της Επιτροπής να αποσύρει τις καταγγελίες εάν ο καταγγέλλων δεν επανέρχεται με σημαντικές πληροφορίες ή άλλως αδυνατεί να συνεργαστεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Με τον τρόπο αυτό, η εξέταση των καταγγελιών θα μπορούσε να εξορθολογιστεί και να βελτιωθεί (τροποποίηση του άρθρου 20 παράγραφος 2). * * * Οι καταγγέλλοντες εφιστούν κυρίως την προσοχή της Επιτροπής στις ενισχύσεις που έχουν ήδη χορηγηθεί και ως εκ τούτου συνιστούν δυνητικές παράνομες ενισχύσεις. Το 2009, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων από τα εθνικά δικαστήρια 18 προκειμένου να ενημερώσει τα εθνικά δικαστήρια και τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τα διαθέσιμα μέσα παροχής έννομης προστασίας και επιδίωξε να βελτιώσει τη συνεργασία της με τα εθνικά δικαστήρια, θεσπίζοντας πιο εύχρηστα εργαλεία τα οποία θα διευκολύνουν το καθημερινό έργο των εθνικών δικαστών. Προτείνεται να προβλέπεται ρητά ότι τα εθνικά δικαστήρια θα έχουν το δικαίωμα να ζητούν από την Επιτροπή πληροφορίες για την εφαρμογή των άρθρων 107 παράγραφος 1 και 108 ΣΛΕΕ και να ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής για ζητήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων (νέο άρθρο 23α, παράγραφος 1). Προτείνεται επίσης να θεσπιστεί το δικαίωμα της Επιτροπής να υποβάλλει παρατηρήσεις στα εθνικά δικαστήρια σε γραπτή ή προφορική μορφή (νέο άρθρο 23α, παράγραφος 2). Η Επιτροπή δύναται να ενεργεί βάσει της συγκεκριμένης διάταξης μόνο προς το δημόσιο συμφέρον της Ένωσης (ως amicus curiae), δηλαδή όχι προς στήριξη ενός εκ των διαδίκων. Η διάταξη αυτή αποσκοπεί ιδίως στο να επιτρέπει στην Επιτροπή να εφιστά την προσοχή των δικαστηρίων των κρατών μελών σε ζητήματα που έχουν μεγάλη σημασία για τη συνεπή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά. Τα εθνικά δικαστήρια δεν είναι υποχρεωμένα να ακολουθούν τη γνώμη της Επιτροπής. Το νέο άρθρο 23α δεν θίγει επίσης το δικαίωμα ή την υποχρέωση των εθνικών δικαστηρίων να υποβάλουν στο Δικαστήριο αίτηση έκδοσης προδικαστικής απόφασης δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ Ανακοίνωση της Επιτροπής, Κώδικας βέλτιστων πρακτικών για τη διεξαγωγή διαδικασιών που αφορούν τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, βλ. ανωτέρω, υποσημείωση 11 Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων από τα εθνικά δικαστήρια, ΕΕ C 85 της , σ. 1 EL 6 EL

7 * * * Οι ανωτέρω προτάσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η Επιτροπή λαμβάνει καλύτερα τεκμηριωμένες καταγγελίες και θα έχουν ως εκ τούτου θετικό αντίκτυπο σε όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διεκπεραίωση των καταγγελιών κρατικών ενισχύσεων. Η υποχρεωτική χρήση του εντύπου καταγγελιών θα διευκολύνει το έργο της Επιτροπής να προσδιορίζει κατά πόσον η καταγγελία αφορά ζήτημα κρατικής ενίσχυσης και να καθορίζει τον βαθμό προτεραιότητας που πρέπει να δοθεί σε κάθε καταγγελία, χωρίς να καθίσταται αναγκαία η αποστολή επαναληπτικών αιτημάτων παροχής πληροφοριών προς το οικείο κράτος μέλος ή τον καταγγέλλοντα. Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη δικαιούνται να διατυπώνουν παρατηρήσεις και να αντιδρούν σε σχέση με κάθε καταγγελία, πιθανή μείωση του αριθμού των καταγγελιών θα μείωνε επιπλέον τον φόρτο εργασίας για το οικείο κράτος μέλος. Όταν οι καταγγέλλοντες ασκούν επίσης αγωγές ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων με βάση καταγγελίες για παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, τα εθνικά δικαστήρια θα εντοπίζουν στον διαδικαστικό κανονισμό τα εργαλεία που τους παρέχονται προκειμένου να λάβουν την υποστήριξη της Επιτροπής. Η συνεργασία αυτή η οποία θα λαμβάνει χώρα εντός κατάλληλου χρονοδιαγράμματος πρέπει να διευκολύνει την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων από τα εθνικά δικαστήρια. Το γεγονός ότι η Επιτροπή μπορεί επίσης, αυτεπαγγέλτως, να προσφέρει τη συνδρομή της στα εθνικά δικαστήρια θα είναι επίσης χρήσιμο για την ευαισθητοποίηση των εθνικών δικαστηρίων και των διαδίκων όσον αφορά τους μηχανισμούς συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων, για την απόδειξη της χρησιμότητάς τους και την ενίσχυση της χρήσης τους. Δεδομένου ότι οι καταγγέλλοντες δεν είναι πάντα ενήμεροι για τις πληροφορίες που χρειάζεται η Επιτροπή προκειμένου να αξιολογήσει άμεσα την καταγγελία κρατικής ενίσχυσης, ένα υποχρεωτικό έντυπο καταγγελίας θα καθοδηγεί τους καταγγέλλοντες στη διαδικασία συλλογής και παρουσίασης των πληροφοριών που απαιτούνται προκειμένου η Επιτροπή να καταλήξει σε συμπέρασμα σχετικά με την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης σε μια δεδομένη περίπτωση. Αυτό θα μειώσει σημαντικά την ανάγκη για αποστολή επόμενων αιτημάτων παροχής πληροφοριών στους καταγγέλλοντες, εφόσον αυτοί θα έχουν υποβάλει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους εξ αρχής. Η αύξηση και μόνο της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας της διαδικασίας θα δώσει στους καταγγέλλοντες μια σαφέστερη εικόνα της κατάστασης και της προόδου της έρευνας, και κατ αυτόν τον τρόπο θα αποφεύγεται η περιττή αλληλογραφία ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση στην αξιολόγηση της συμβατότητας των μέτρων κρατικής ενίσχυσης. Η Επιτροπή βασίζεται σε μια προσέγγιση βάσει αποτελεσμάτων που επιδιώκει να εξισορροπήσει τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα των μέτρων κρατικής ενίσχυσης στο πλαίσιο της αξιολόγησης. Η αξιολόγηση της συμβατότητας του μέτρου ενίσχυσης εξαρτάται από τον σχεδιασμό του μέτρου και τις επιπτώσεις του στην αγορά. Η σωστή αξιολόγηση βάσει πραγματικών περιστατικών έχει επομένως, αναδειχθεί περισσότερο σημαντική, ιδίως σε περίπλοκες υποθέσεις. EL 7 EL

8 Για την κάλυψη των αναγκών της Επιτροπής σε ό,τι αφορά τη συλλογή πληροφοριών, προτείνεται επομένως να εισαχθούν εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά (2.2.1) και μια νομική βάση για τη διεξαγωγή ερευνών σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και σε συγκεκριμένα μέσα ενίσχυσης (2.2.2) προκειμένου να μπορεί η Επιτροπή να λαμβάνει έγκαιρες, αξιόπιστες, αντικειμενικά ορθές και πλήρεις πληροφορίες απευθείας από την αγορά Εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά Το τρέχον διαδικαστικό πλαίσιο όσον αφορά τις εξουσίες της Επιτροπής να λαμβάνει πληροφορίες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των κρατικών ενισχύσεων εγείρει μια σειρά από προβλήματα. Σε περίπτωση κατά την οποία το έργο της Επιτροπής εξαρτάται από πληροφορίες που παρέχονται από το κράτος μέλος, ενδέχεται να προκύψουν καθυστερήσεις όταν οι πληροφορίες δεν είναι άμεσα διαθέσιμες στις εθνικές αρχές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εν λόγω αρχές ενδέχεται να επιβαρυνθούν αισθητά. Η Επιτροπή προσπάθησε να αντιμετωπίσει ορισμένα από τα θέματα αυτά στον κώδικα βέλτιστων πρακτικών 19. Στον εν λόγω κώδικα προβλέπεται ρητά ότι οι υπηρεσίες της Επιτροπής μπορούν να στείλουν, στο πλαίσιο της επίσημης διαδικασίας έρευνας, αντίγραφο της απόφασης για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας στα ενδιαφερόμενα μέρη και να τα καλέσει να διατυπώσουν παρατηρήσεις επί συγκεκριμένων πτυχών της υπόθεσης. Η καθιέρωση της δυνατότητας επιβολής κυρώσεων για την υποβολή ελλιπών ή εσφαλμένων πληροφοριών κατά την απάντηση σε αίτηση για παροχή πληροφοριών καθιστά δυνατή τη βελτίωση της ποιότητας των πληροφοριών που λαμβάνονται από την Επιτροπή. Για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια της διαδικασίας, προτείνεται επιπλέον να κωδικοποιηθεί η εξουσία που το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επανειλημμένα έχει αναγνωρίσει στην Επιτροπή, ήτοι να συμβουλεύεται τους παράγοντες της αγοράς, 20. Προτείνεται η Επιτροπή να μπορεί να ζητεί πληροφορίες μέσω μιας απλής αίτησης παροχής πληροφοριών ή απόφασης από φορείς πέραν του οικείου κράτους μέλους σχετικά με κοινοποιηθείσες και παράνομες διαδικασίες κρατικής ενίσχυσης μετά την έναρξη της επίσημης διαδικασίας έρευνας (νέο άρθρο 6α και τροποποιημένο άρθρο 10). Όπως ισχύει για τις συμπράξεις και τις συγχωνεύσεις, τα εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά θα περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αίτησης παροχής πληροφοριών από κάθε επιχείρηση, ένωση επιχειρήσεων ή κράτος μέλος (νέο άρθρο 6α), σε συνδυασμό με τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων στις οικείες εταιρείες μέσω προστίμων ή περιοδικών χρηματικών ποινών (νέο άρθρο 6β) εάν δεν ανταποκριθούν ή δεν παράσχουν πλήρεις πληροφορίες. Τούτο θα αποτρέψει τρίτους από την υποβολή μεροληπτικών πληροφοριών. Επιπλέον, το γεγονός ότι η ίδια ερώτηση θα τεθεί σε διάφορες εταιρείες και οι ληφθείσες απαντήσεις θα υποβάλλονται στο κράτος μέλος για τη διατύπωση παρατηρήσεων θα επιτρέπει στην Επιτροπή να επαληθεύει τις πληροφορίες και να διασφαλίζει την αξιοπιστία των δεδομένων που λαμβάνονται Σημείο 34, Ανακοίνωση της Επιτροπής, Κώδικας βέλτιστων πρακτικών για τη διεξαγωγή διαδικασιών που αφορούν τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, βλ. ανωτέρω υποσημείωση 11. Υπόθεση 84/82 Γερμανία κατά Επιτροπής [1984] σ. 145, Υπόθεση T-198/01, Technische Glaswerke Ilmenau κατά Επιτροπής [2004] σ. II-2717, Υπόθεση T-73/98, Prayon-Rupel κατά Επιτροπής [2001] σ. II-867, υπόθεση T-304/08, Smurfit Kappa κατά Επιτροπής [2012], δεν έχει ακόμη δημοσιευθέν EL 8 EL

9 Κατά τον καθορισμό του ύψους των προστίμων και των περιοδικών χρηματικών ποινών, η Επιτροπή θα λαμβάνει υπόψη την εμπειρία που αποκτήθηκε στον τομέα των συγχωνεύσεων και των συμπράξεων. Ως εκ τούτου, οι χρηματικές ποινές θα ευθυγραμμίζονται με τις υπάρχουσες τιμές σύμφωνα με τον κανονισμό 139/ του Συμβουλίου και τον κανονισμό 1/ του Συμβουλίου. Οι τιμές που έχουν επιλεγεί προσφέρουν επαρκή κίνητρα στα ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να συμμορφώνονται, και είναι αναλογικές ως προς τη δυνητική σοβαρότητα της παράβασης: πρόστιμα που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνολικού κύκλου εργασιών για την παροχή ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών ως απάντηση σε απλές αιτήσεις ή αιτήσεις που υποβάλλονται δυνάμει απόφασης ή για μη απάντηση στα αιτήματα που υποβάλλονται δυνάμει αποφάσεων (νέο άρθρο 6β παράγραφος 1). Περιοδικές χρηματικές ποινές που δεν υπερβαίνουν το 5% του μέσου ημερήσιου κύκλου εργασιών για κάθε εργάσιμη ημέρα καθυστέρησης, που υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζεται στην απόφαση, προκειμένου να υποχρεώσει τα ενδιαφερόμενα μέρη να παράσχουν με τρόπο πλήρη και ακριβή κάθε πληροφορία που έχει ζητηθεί δυνάμει απόφασης (νέο άρθρο 6β παράγραφος 2). Σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας που κατοχυρώνεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αιτήσεις που αποστέλλονται σε κράτη μέλη και δημόσιες αρχές δεν θα συνεπάγονται την πιθανή επιβολή προστίμων ή περιοδικών χρηματικών ποινών δυνάμει του διαδικαστικού κανονισμού. Για λόγους ασφάλειας δικαίου, είναι σκόπιμο να καθοριστούν προθεσμίες παραγραφής για την επιβολή και την εκτέλεση των προστίμων ή των περιοδικών χρηματικών ποινών που είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του κανονισμού 1/ του Συμβουλίου (νέα άρθρα 15α και 15β). Τα εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κυρίως σε σύνθετες επιμέρους περιπτώσεις που απαιτούν σε βάθος αξιολόγηση, προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια σειρά από θέματα όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της ενίσχυσης ή την αξιολόγηση της συμβατότητάς της. Τα ακόλουθα παραδείγματα μπορούν να απεικονίσουν τη μελλοντική χρήση του μέσου: αξιολόγηση της συνήθους πρακτικής της αγοράς (π.χ. στοιχείο κρατικής ενίσχυσης σε εγγυήσεις/δάνεια), ανεπάρκειες της αγοράς ή/και συγκριτική αξιολόγηση της ικανότητας της ενίσχυσης να λειτουργήσει ως κίνητρο. Η επιλογή των αποδεκτών των αιτήσεων για παροχή πληροφοριών θα βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Για παράδειγμα, οι αιτήσεις μπορούν να αποστέλλονται, εκτός από τον δικαιούχο της ενίσχυσης, σε ανταγωνιστές, πελάτες, ενώσεις καταναλωτών, κ.λπ., διασφαλίζοντας παράλληλα ότι το δείγμα των ερωτηθέντων, εντός της κάθε κατηγορίας. είναι αντιπροσωπευτικό Άρθρα 13 και 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 της 20ής Ιανουαρίου 2004 για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων (κοινοτικός κανονισμός συγκεντρώσεων), ΕΕ L 24 της , σ. 1. Άρθρα 22 και 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2002 για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης, ΕΕ L 1 της , σ. 1. Άρθρα 25 και 26 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2002, βλ. ανωτέρω υποσημείωση 22. EL 9 EL

10 Οι ζητούμενες πληροφορίες θα είναι άμεσα διαθέσιμες στους ενδιαφερόμενους φορείς της αγοράς και συνίστανται ιδίως σε: Πραγματικά δεδομένα της αγοράς (π.χ. μέγεθος αγοράς, μερίδια αγοράς, επίπεδο εισαγωγών κ.λπ.) και στοιχεία της εταιρείας (π.χ. διάρθρωση του κόστους, κέρδη, ιδιοκτησιακό καθεστώς και έλεγχος, συμμετοχές σε άλλες εταιρείες, κλπ.) Ανάλυση βάσει πραγματικών δεδομένων όσον αφορά τη λειτουργία της αγοράς (π.χ. φραγμοί εισόδου, κόστος εισόδου, κανονιστικοί φραγμοί, ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς και προοπτικές ανάπτυξης, πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα), πιθανές επιπτώσεις της ενίσχυσης στον δικαιούχο, αξιολόγηση των προτεινόμενων διορθωτικών ή αντισταθμιστικών μέτρων. Κατά τη χρήση των εργαλείων συλλογής πληροφοριών για την αγορά, θα διασφαλίζεται πλήρως η εμπιστευτικότητα των ευαίσθητων πληροφοριών που παρέχονται από τα κράτη μέλη. Η απόφαση κίνησης της διαδικασίας στοχεύει στην ενημέρωση των τρίτων σχετικά με τα κύρια χαρακτηριστικά μιας υπόθεσης κατά τρόπο που να προστατεύει δυνητικά ευαίσθητες πληροφορίες. Η Επιτροπή θα διασφαλίζει επίσης ότι ουδεμία ευαίσθητη πληροφορία αποκαλύπτεται κατά τη σύνταξη αιτήσεων προς τρίτους. Κατά την απάντησή τους σε αίτηση παροχής πληροφοριών, οι συμμετέχοντες στην αγορά θα καλούνται να παράσχουν στην Επιτροπή μη εμπιστευτική εκδοχή της απάντησής τους. Εάν ορισμένα στοιχεία θεωρούνται εμπιστευτικά, η Επιτροπή θα διασφαλίζει ότι αυτά προστατεύονται επαρκώς (για παράδειγμα, παρέχοντας συγκεντρωτικά δεδομένα ή εύρος τιμών στο οποίο περιλαμβάνονται τα αριθμητικά στοιχεία). Εάν η Επιτροπή επιθυμεί να χρησιμοποιήσει εμπιστευτικές πληροφορίες που παρέχονται από τρίτους οι οποίες δεν μπορούν να συγκεντρωθούν ή να παραμείνουν εμπιστευτικές κατ άλλον τρόπο, θα πρέπει να λαμβάνει τη συγκατάθεσή τους πριν την αποκάλυψη των πληροφοριών αυτών στο κράτος μέλος προκειμένου να μπορεί να τις χρησιμοποιήσει στην απόφαση. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πληροφορίες που χαρακτηρίζονται ως εμπιστευτικές, δεν φαίνεται να καλύπτονται από τις υποχρεώσεις του επαγγελματικού απορρήτου, είναι σκόπιμο να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός με τον οποίο η Επιτροπή δύναται να αποφασίζει τον βαθμό στον οποίο οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποκαλυφθούν. Κάθε τέτοια απόφαση με την οποία δεν γίνεται αποδεκτός ισχυρισμός περί εμπιστευτικότητας των πληροφοριών θα πρέπει να αναφέρει μια χρονική περίοδο, στο τέλος της οποίας τα στοιχεία θα αποκαλύπτονται, ούτως ώστε ο ενδιαφερόμενος τρίτος να μπορεί να κάνει χρήση οποιασδήποτε δικαστικής προστασίας έχει στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένου κάθε προσωρινού μέτρου (νέο άρθρο 7 παράγραφος 9). * * * Η εισαγωγή των εργαλείων συλλογής πληροφοριών για την αγορά θα πρέπει να οδηγήσει σε μείωση του διοικητικού φόρτου για τα κράτη μέλη. Με την παροχή της δυνατότητας στην Επιτροπή, αφενός, να απαλλάξει τις εθνικές αρχές από μέρος του φόρτου που συνεπάγεται η συλλογή πληροφοριών, ιδίως σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πληροφορίες δεν είναι διαθέσιμες στο κράτος μέλος και η απόκτησή τους θα συνεπαγόταν την εκ μέρους του EL 10 EL

11 καταβολή πρόσθετης σημαντικής προσπάθειας, και, αφετέρου, να αξιοποιήσει άμεσα ήδη υπάρχουσες πληροφορίες σε επίπεδο εταιρειών (π.χ. για τα μερίδια αγοράς, τη διάρθρωση της αγοράς, κ.λπ.), θα μπορούσε τελικά να επιτευχθεί μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ του χορηγού της ενίσχυσης και του τελικού δικαιούχου αυτής. Ωστόσο, η υποχρέωση του κράτους μέλους να παρέχει όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη συμβατότητα ενός μέτρου ενίσχυσης δεν θα τροποποιηθεί σύμφωνα με τους εκσυγχρονισμένους κανόνες. Ούτε θα μεταβληθεί ο διμερής χαρακτήρας της διαδικασίας για τις κρατικές ενισχύσεις. Τα εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά θα συνδέουν δεόντως τα κράτη μέλη με τη διαδικασία, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις απαντήσεις στις αιτήσεις παροχής πληροφοριών (νέο άρθρο 7 παράγραφος 8). Με τον τρόπο αυτόν, θα διασφαλίζονται τα δικαιώματα υπεράσπισής τους και η διαφάνεια της διαδικασίας θα είναι εγγυημένη. Η άμεση αλληλογραφία μεταξύ του δικαιούχου της ενίσχυσης και των υπηρεσιών της Επιτροπής θα βοηθήσει τον καλύτερο προσδιορισμό των στοιχείων που είναι πραγματικά αναγκαία για την ολοκλήρωση της αξιολόγηση ς της συμβατότητας σε εύθετο χρόνο, γεγονός που θα αποφέρει οφέλη τόσο για τον αποδέκτη της ενίσχυσης όσο και για το κράτος μέλος. Η εξέλιξη αυτή θα βελτιώσει επίσης την προβλεψιμότητα της κατάστασης του δικαιούχου. Τα αιτούμενα στοχευμένα πραγματικά δεδομένα θα τίθενται άμεσα στη διάθεση του δικαιούχου, ο οποίος θα χρειάζεται να καταβάλει περιορισμένη μόνο προσπάθεια, εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, προκειμένου να αποδείξει ότι η ενίσχυση που επιδιώκει να αποκτήσει είναι πράγματι δικαιολογημένη. Η χρήση των εργαλείων συλλογής πληροφοριών για την αγορά από την Επιτροπή θα εξυπηρετεί επίσης το συμφέρον των ανταγωνιστών και των καταγγελλόντων, καθώς θα επιτρέπει στην Επιτροπή την επιμελέστερη αξιολόγηση της συμβατότητας της υπό κρίση ενίσχυσης, με αποτέλεσμα την πρόληψη ή αποκατάσταση των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που απορρέουν από ασυμβίβαστες ενισχύσεις. Με τη χρήση των εργαλείων συλλογής πληροφοριών για την αγορά, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να εντοπίζει τους κατάλληλους τρίτους άμεσα και ταυτόχρονα. Τούτο θα συνεισφέρει σε πιο διαφανείς, ακριβείς και ταχείες ροές πληροφοριών, γεγονός που θα πρέπει να μειώσει τον αριθμό των επαναλαμβανόμενων και διαδοχικών αιτήσεων για παροχή πληροφοριών, με αποτέλεσμα τη μείωση της διάρκειας της έρευνας. Η Επιτροπή θα εφαρμόζει ένα κριτήριο αναλογικότητας όταν ζητεί πληροφορίες από την αγορά. Ως εκ τούτου, η επιβάρυνση των οικείων επιχειρήσεων θα μειωθεί στο ελάχιστο αναγκαίο, ούτως ώστε η Επιτροπή να ολοκληρώσει την αξιολόγηση του μέτρου κρατικής ενίσχυσης. Τα εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά θα αφορούν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), δεδομένου ότι τα εν λόγω εργαλεία θα χρησιμοποιούνται μόνο σε περίπλοκες μεμονωμένες περιπτώσεις που απαιτούν αναλυτική αξιολόγηση, ενώ οι περισσότερες ενισχύσεις που λαμβάνουν οι ΜΜΕ χορηγούνται μέσω καθεστώτων, που είτε έχουν εγκριθεί είτε υπόκεινται σε απαλλαγή κατά κατηγορία 24. Στις εξαιρετικές περιπτώσεις που τα εν λόγω εργαλεία αφορούν ΜΜΕ, η Επιτροπή θα προσαρμόζει τις απαιτήσεις της με βάση την προαναφερθείσα αρχή της αναλογικότητας. 24 Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στον τελευταίο πίνακα αποτελεσμάτων για τις κρατικές ενισχύσεις (SEC(2011) 1487 τελικό), το 2010, 88,5% του συνολικού ποσού των ενισχύσεων από τα κράτη μέλη χορηγήθηκε μέσω εγκεκριμένων καθεστώτων ή μέτρων που έλαβαν απαλλαγή κατά κατηγορία. Επιπλέον, 100% των ενισχύσεων για τον οριζόντιο στόχο ΜΜΕ χορηγήθηκε μέσω καθεστώτων ή μέτρων που έλαβαν απαλλαγή κατά κατηγορία. EL 11 EL

12 Η εισαγωγή των εργαλείων συλλογής πληροφοριών για την αγορά μετά την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας δεν θα άλλαζε τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τρίτοι ως πηγή πληροφοριών, όπως προβλέπεται και επιβεβαιώνεται ήδη από τη σαφή νομολογία του Δικαστηρίου. Εντούτοις, οι αποδέκτες των αποφάσεων επιβολής προστίμων ή/και περιοδικών χρηματικών ποινών θα έχουν το δικαίωμα να γνωστοποιούν τις απόψεις τους (νέο άρθρο 6β παράγραφος 5) και να προσβάλουν τέτοιου είδους αποφάσεις (νέο άρθρο 6β παράγραφος 6). Οι νέοι κανόνες σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών είναι αναγκαίοι προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Επιτροπή εκδίδει ορθές και τεκμηριωμένες αποφάσεις εντός προθεσμιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτόν, η Επιτροπή θα αυξήσει την ασφάλεια δικαίου για τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις, ενώ την ίδια στιγμή θα καταστήσει πιο αποτελεσματική και διαφανή την πολιτική κρατικών ενισχύσεων Έρευνες σε κλάδους της οικονομίας και μέσα ενίσχυσης Σύμφωνα με τους στόχους της πρωτοβουλίας για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στις πλέον σοβαρές στρεβλώσεις της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Με την εφαρμογή μιας ενισχυμένης οριζόντιας προσέγγισης στις έρευνές της, η Επιτροπή θα είναι σε καλύτερη θέση να εντοπίζει ενισχύσεις σε έναν συγκεκριμένο κλάδο ή βάσει ενός συγκεκριμένου μέσου που μπορεί να περιορίζουν ή να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Η ανάγκη για ενισχυμένη οριζόντια πληροφόρηση είναι ιδιαιτέρως πρόδηλη σε περιπτώσεις όπου τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή (τα οποία είτε λαμβάνονται μέσω καταγγελιών, γνωστοποιήσεων είτε πρόκειται για πληροφορίες για την αγορά) θα μπορούσε να εγείρει ζητήματα που συνδέονται με έναν συγκεκριμένο τομέα σε πολλά κράτη μέλη και υπάρχουν ενδείξεις ότι παρόμοια προβλήματα ενδέχεται να υπάρχουν και σε άλλα κράτη μέλη. Κατόπιν των συστάσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει τις δραστηριότητες παρακολούθησης της τόσο όσον αφορά το μέγεθος του δείγματος όσο και την εμβέλεια 25, η Επιτροπή έχει ήδη αυξήσει τη χρήση των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων της για την παρακολούθηση εγκεκριμένων μέτρων ενίσχυσης και εκ των υστέρων απαλλαγμένων καθεστώτων. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να συλλέγει οριζόντιες πληροφορίες από τα κράτη μέλη για συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς ή για χρήση συγκεκριμένων μέσων ενίσχυσης σε πολλά κράτη μέλη. Για να αυξήσει τις γνώσεις της επί ενός συγκεκριμένου τομέα της οικονομίας ή κρατικής ενίσχυσης, η Επιτροπή μπορεί επίσης να αποστείλει ερωτηματολόγια, να απευθύνει αιτήσεις σε κράτη μέλη ή να παραγγείλει εκθέσεις εμπειρογνωμόνων και στο μέλλον να απευθύνει αιτήσεις παροχής πληροφοριών στους συμμετέχοντες στην αγορά. Για τη συμπλήρωση των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων της Επιτροπής και για τον σχηματισμό μιας εκ των προτέρων συνολικής εικόνας της αγοράς, προτείνεται η θέσπιση μιας ειδικής νομικής βάσης για την κίνηση ερευνών σε κλάδους της οικονομίας και σε είδη μέτρων ενίσχυσης (νέο άρθρο 20α). Η Επιτροπή θα ασκούσε τη δραστηριότητα αυτή, χρησιμοποιώντας την εξουσία της να αποστέλλει αιτήσεις παροχής πληροφοριών στα κράτη μέλη και σε κάθε σχετικό παράγοντα της αγοράς. Στο τέλος της έρευνάς της, η Επιτροπή δύναται να δημοσιεύσει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. 25 Ειδική έκθεση αριθ. 15/2011, Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, σ. 41, βλ. ανωτέρω υποσημείωση 5. EL 12 EL

13 Πριν από την επίσημη κίνηση της έρευνας ενός τομέα, η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύσει όλες τις πληροφορίες που βρίσκονται ήδη στη διάθεσή της ή διατίθενται στον δημόσιο τομέα. Για λόγους αναλογικότητας, η έναρξη έρευνας ενός τομέα προϋποθέτει επομένως την ύπαρξη ενδείξεων από δημόσια διαθέσιμες πηγές ότι υφίστανται ζητήματα κρατικών ενισχύσεων σε συγκεκριμένο κλάδο ή σχετικά με τη χρήση ενός συγκεκριμένου μέσου ενίσχυσης σε αρκετά κράτη μέλη: π.χ. ότι τα υφιστάμενα μέτρα ενίσχυσης σε έναν συγκεκριμένο τομέα ή βάσει ενός συγκεκριμένου μέσου ενίσχυσης σε αρκετά κράτη μέλη δεν είναι, ή δεν είναι πλέον, συμβιβάσιμα με την εσωτερική αγορά. Οι έρευνες διάφορων τομέων προϋποθέτουν την περιορισμένη αρχική προσπάθεια ορισμένων παραγόντων της αγοράς στους οποίους θα απευθύνονται αρχικά αιτήσεις για παροχή μη δημόσιων πληροφοριών. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα ζητεί από τα κράτη μέλη πληροφορίες και θα τα καλεί να υποβάλουν τις παρατηρήσεις και τις απόψεις τους σχετικά με τα πορίσματά της. Ο αντίκτυπος του αρχικού αυτού φόρτου εργασίας θα πρέπει ωστόσο να αντισταθμίζεται από μια σημαντική μείωση του φόρτου εργασίας που απαιτείται στο πλαίσιο της μελλοντικής έρευνας των μεμονωμένων περιπτώσεων για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (κράτη μέλη, δικαιούχους, παράγοντες της αγοράς και Επιτροπή), μέσω της μείωσης του απαιτούμενου αριθμού των αιτήσεων για παροχή πληροφοριών, καθώς και από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας που αναμένεται κατά την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων με μεγαλύτερη διαφάνεια και ταχύτητα. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και χρήση εμπειρογνωμοσύνης Η μεταρρύθμιση των διαδικασιών για τις κρατικές ενισχύσεις παρουσιάστηκε και συζητήθηκε με τα κράτη μέλη σε συνεδριάσεις υψηλού επιπέδου που διοργανώθηκαν στις 6 Μαρτίου, και στις 11 Ιουλίου Επιπλέον, στις 19 Σεπτεμβρίου 2012, έλαβε χώρα τεχνική ημερίδα όσον αφορά τα εργαλεία συλλογής πληροφοριών για την αγορά και τις έρευνες σε διάφορους τομείς. Από τις 13 Ιουλίου 2012 έως τις 5 Οκτωβρίου 2012 διεξήχθη δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη διεκπεραίωση των καταγγελιών κρατικών ενισχύσεων και τη συλλογή πληροφοριών στο πλαίσιο των ερευνών για κρατικές ενισχύσεις. Οι απαντήσεις στην εν λόγω δημόσια διαβούλευση είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της ΓΔ Ανταγωνισμού και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στα κράτη μέλη σε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου που διοργανώθηκε στις 9 Νοεμβρίου Αξιολόγηση επιπτώσεων Άνευ αντικειμένου 4. ΝΟΜΙΚΑΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Συνοπτική παρουσίαση της προτεινόμενης ενέργειας Η πρόταση συνίσταται στην τροποποίηση των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/99 του Συμβουλίου που θεσπίζουν τους διαδικαστικούς κανόνες για τις έρευνες για κρατικές EL 13 EL

14 ενισχύσεις όσον αφορά τη διεκπεραίωση των καταγγελιών και τη συλλογή πληροφοριών από την αγορά. Νομική βάση Η νομική βάση της πρότασης είναι το άρθρο 109 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επικουρικότητα και αναλογικότητα Στόχοι των προτεινόμενων τροποποιήσεων του διαδικαστικού κανονισμού είναι, αφενός, να καταστούν οι διαδικασίες για τις κρατικές ενισχύσεις πιο αποτελεσματικές, συμβάλλοντας κατ αυτόν τον τρόπο στη διατήρηση της ακεραιότητας της εσωτερικής αγοράς, και, αφετέρου, να επιτευχθούν οι στόχοι της πρωτοβουλίας για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών ενισχύσεων και γενικότερα της στρατηγικής Ευρώπη Οι τροποποιήσεις θα περιορίσουν, μεταξύ άλλων, τον διοικητικό φόρτο που βαρύνει τα κράτη μέλη και τρίτους. Ως εκ τούτου, η παρούσα πρόταση της Επιτροπής είναι ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο πολιτικό στόχο. Η παρούσα πρόταση αφορά την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων που εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου δεν εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας. Επιλογή μέσου Κανονισμός του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ. 5. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η παρούσα πρόταση για τροποποίηση δεν έχει καμία επίπτωση στον προϋπολογισμό της ΕΕ (άρθρο 28 του δημοσιονομικού κανονισμού και άρθρο 22 των κανόνων εφαρμογής). EL 14 EL

15 2012/0342 (NLE) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 109, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 26, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στο πλαίσιο ενός σε βάθος εκσυγχρονισμού των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, ο οποίος θα συμβάλει τόσο στην υλοποίηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για την ανάπτυξη 27 όσο και στη δημοσιονομική εξυγίανση, το άρθρο 107 της Συνθήκης θα πρέπει να εφαρμόζεται αποτελεσματικά και ομοιόμορφα σε όλη την Ένωση. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 της 22ας Μαρτίου 1999 κωδικοποίησε και ενίσχυσε την προγενέστερη πρακτική της Επιτροπής να αυξήσει την ασφάλεια δικαίου και να στηρίξει την ανάπτυξη της πολιτικής για τις κρατικές ενισχύσεις σε περιβάλλον διαφάνειας. Ωστόσο, βάσει της εμπειρίας που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή του και δεδομένων των πρόσφατων εξελίξεων, όπως η διεύρυνση και η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, ορισμένες πτυχές του εν λόγω κανονισμού πρέπει να τροποποιηθούν, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή να γίνει πιο αποτελεσματική. (2) Δεδομένου ότι η αξιολόγηση της συμβατότητας με την εσωτερική αγορά τυχόν κοινοποιημένων ή παράνομων κρατικών ενισχύσεων εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 108 της Συνθήκης, κρίνεται σκόπιμο να διασφαλιστεί ότι η Επιτροπή έχει την εξουσία, για τους σκοπούς της εφαρμογής των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, να ζητήσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες από οποιαδήποτε επιχείρηση, ένωση επιχειρήσεων ή κράτος μέλος, όταν έχει αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα του οικείου μέτρου και έχει ως εκ τούτου κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας ΕΕ C [ ], [ ], σ. Ανακοίνωση της Επιτροπής, Ευρώπη 2020: Μια στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, , COM(2010) 2020 τελικό. EL 15 EL

16 (3) Για τον σκοπό της αξιολόγησης της συμβατότητας ενός μέτρου ενίσχυσης μετά την έναρξη της επίσημης διαδικασίας έρευνας, ιδίως όσον αφορά νέα ή τεχνικώς πολύπλοκα μέτρα που υπόκεινται σε λεπτομερή αξιολόγηση, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση, με απλή αίτηση ή με απόφαση, να απαιτεί από κάθε επιχείρηση, ένωση επιχειρήσεων ή κράτος μέλος να παράσχει όλες τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της αξιολόγησής της, εάν οι πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της δεν είναι επαρκείς, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την αρχή της αναλογικότητας, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. (4) Η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να επιβάλει τη συμμόρφωση με τις αιτήσεις παροχής πληροφοριών που απευθύνονται σε κάθε επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων, ανάλογα με την περίπτωση, με την επιβολή αναλογικών προστίμων και περιοδικών χρηματικών ποινών. Τα δικαιώματα των μερών που έχουν κληθεί να παράσχουν πληροφορίες πρέπει να προστατεύονται, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους πριν από την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης περί επιβολής προστίμων ή περιοδικών χρηματικών ποινών. Θα πρέπει να αναγνωρισθεί η πλήρης δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τα πρόστιμα και τις περιοδικές χρηματικές ποινές, σύμφωνα με το άρθρο 261 της Συνθήκης. (5) Τα πρόστιμα και οι περιοδικές χρηματικές ποινές δεν επιβάλλονται σε κράτη μέλη, δεδομένου ότι αυτά υποχρεούνται να συνεργάζονται με ειλικρίνεια με την Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και να της παρέχουν όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για να μπορεί Επιτροπή να εκτελεί τα καθήκοντά της σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 659/1999. (6) Προκειμένου να διαφυλάσσονται τα δικαιώματα υπεράσπισης του οικείου κράτους μέλους, πρέπει τα κράτη μέλη να ενημερώνονται για το περιεχόμενο των αιτήσεων για παροχή πληροφοριών που αποστέλλονται σε επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων ή κράτη μέλη και να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα ληφθέντα σχόλια που εγείρουν αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα του επίμαχου μέτρου ενίσχυσης. (7) Η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη το έννομο συμφέρον των επιχειρήσεων στην προστασία του επιχειρηματικού τους απορρήτου. Δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στην Επιτροπή να χρησιμοποιεί σε απόφαση τις εμπιστευτικές πληροφορίες που παρέχονται από τους ερωτηθέντες, εφόσον αυτές δεν μπορούν να αναφερθούν συγκεντρωτικά ή να παραμείνουν εμπιστευτικές κατ άλλον τρόπο, εκτός εάν έχει προηγουμένως λάβει τη συγκατάθεση των ερωτηθέντων για την αποκάλυψη των πληροφοριών αυτών στο οικείο κράτος μέλος. (8) Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πληροφορίες που χαρακτηρίζονται ως εμπιστευτικές δεν φαίνεται να καλύπτονται από τις υποχρεώσεις του επαγγελματικού απορρήτου, είναι σκόπιμο να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός με τον οποίο η Επιτροπή δύναται να αποφασίζει τον βαθμό στον οποίο οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποκαλυφθούν. Κάθε τέτοια απόφαση με την οποία δεν γίνεται αποδεκτός ισχυρισμός περί εμπιστευτικότητας των πληροφοριών θα πρέπει να αναφέρει μια χρονική περίοδο, στο τέλος της οποίας τα στοιχεία θα αποκαλύπτονται, ούτως ώστε ο ενδιαφερόμενος τρίτος να μπορεί να κάνει χρήση οποιασδήποτε δικαστικής προστασίας έχει στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένου κάθε προσωρινού μέτρου. EL 16 EL

17 (9) Η Επιτροπή δύναται να εξετάζει, αυτεπαγγέλτως, πληροφορίες ανεξαρτήτως πηγής σχετικά με παράνομες ενισχύσεις για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το άρθρο 108 της Συνθήκης, και ιδίως με την υποχρέωση ενημέρωσης και τη ρήτρα περί αναστολής που προβλέπονται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης, και να αξιολογεί τη συμβατότητά τους με την εσωτερική αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, οι καταγγελίες αποτελούν ουσιώδη πηγή πληροφοριών για τον εντοπισμό παραβιάσεων των κανόνων της Ένωσης περί κρατικών ενισχύσεων. (10) Για να βελτιωθεί η ποιότητα των καταγγελιών που υποβάλλονται στην Επιτροπή και για να αυξηθεί, παράλληλα, η διαφάνεια και η ασφάλεια δικαίου, είναι σκόπιμο να καθοριστούν οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια καταγγελία, ώστε να περιέρχονται στη διάθεση της Επιτροπής οι πληροφορίες σχετικά με την εικαζόμενη παράνομη ενίσχυση και να κινείται η προκαταρκτική εξέταση. (11) Οι καταγγέλλοντες πρέπει να υποχρεούνται να αποδείξουν ότι είναι ενδιαφερόμενα μέρη κατά την έννοια του άρθρου 108 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ και του άρθρου 1 στοιχείο η) του κανονισμού 659/99. Πρέπει επίσης να παρέχουν ορισμένο αριθμό πληροφοριών σε μορφή που η Επιτροπή θα εξουσιοδοτείται να καθορίζει σε εκτελεστική διάταξη. (12) Για λόγους ασφάλειας δικαίου, είναι σκόπιμο να καθοριστούν προθεσμίες παραγραφής για την επιβολή και την εκτέλεση των προστίμων και των περιοδικών χρηματικών ποινών. (13) Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Επιτροπή αντιμετωπίζει παρόμοια ζητήματα με συνέπεια σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, είναι σκόπιμο να συμπληρωθούν οι υπάρχουσες αρμοδιότητες της Επιτροπής με τη θέσπιση ειδικής νομικής βάσης για την έναρξη των ερευνών σε κλάδους της οικονομίας ή σε ορισμένα μέσα ενίσχυσης σε διάφορα κράτη μέλη. Για λόγους αναλογικότητας, οι έρευνες σε διάφορους τομείς θα πρέπει να βασίζονται σε προηγούμενη ανάλυση δημοσιοποιημένων πληροφοριών, οι οποίες θα καταδεικνύουν την ύπαρξη ζητημάτων κρατικής ενίσχυσης σε συγκεκριμένο κλάδο ή όσον αφορά τη χρήση συγκεκριμένου μέσου ενίσχυσης σε πολλά κράτη μέλη, για παράδειγμα ότι υφιστάμενα μέτρα ενίσχυσης σε συγκεκριμένο κλάδο ή βάσει συγκεκριμένου μέσου ενίσχυσης σε πολλά κράτη μέλη δεν είναι, ή δεν είναι πλέον, συμβιβάσιμα με την εσωτερική αγορά. Οι έρευνες αυτού του είδους θα επέτρεπαν στην Επιτροπή να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό και διαφανή τρόπο ζητήματα οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων. (14) Η συνεπής εφαρμογή της νομοθεσίας για τις κρατικές ενισχύσεις προϋποθέτει επίσης τη συγκρότηση μηχανισμών για τη συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών και της Επιτροπής. Η συνεργασία αυτή ισχύει για όλα τα δικαστήρια των κρατών μελών που εφαρμόζουν το άρθρο 107 παράγραφος 1 και το άρθρο 108 της Συνθήκης, ανεξαρτήτως πλαισίου. Ειδικότερα, τα εθνικά δικαστήρια θα πρέπει να μπορούν να απευθύνονται στην Επιτροπή και να της ζητούν πληροφορίες ή τη γνώμη της σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων. Θα πρέπει να αναγνωρισθεί στην Επιτροπή η εξουσία να διατυπώνει παρατηρήσεις, γραπτές ή προφορικές, ενώπιον των δικαστηρίων που καλούνται να εφαρμόζουν τα άρθρα 107 παράγραφος 1 ή 108 της Συνθήκης. Οι παρατηρήσεις αυτές θα πρέπει να υποβάλλονται εντός των πλαισίων των εθνικών δικονομικών κανόνων και πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των διαδίκων. EL 17 EL

18 (15) Χάριν της διαφάνειας και της ασφάλειας του δικαίου, οι αποφάσεις της Επιτροπής πρέπει να δημοσιοποιούνται. Επομένως, είναι σκόπιμο να δημοσιεύονται αποφάσεις δυνάμει των οποίων επιβάλλονται πρόστιμα ή περιοδικές χρηματικές ποινές, δεδομένου ότι θίγουν τα συμφέροντα των ενδιαφερομένων μερών. Η Επιτροπή, κατά τη δημοσίευση των αποφάσεών της, θα πρέπει να τηρεί τους κανόνες για το επαγγελματικό απόρρητο, σύμφωνα με το άρθρο 339 της Συνθήκης. (16) Η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τη συμβουλευτική επιτροπή για τις κρατικές ενισχύσεις, πρέπει να είναι σε θέση να θεσπίζει εκτελεστικές διατάξεις για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων σχετικά με τη μορφή, το περιεχόμενο και άλλα κριτήρια των καταγγελιών που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 και το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999. (17) Επομένως, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 τροποποιείται ως εξής: 1. Ο τίτλος του άρθρου 5 αντικαθίσταται από τον εξής: «Αίτηση παροχής πληροφοριών που απευθύνεται στο κοινοποιούν κράτος μέλος» 2. Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα 6α και 6β: «Άρθρο 6α Αίτηση παροχής πληροφοριών που απευθύνεται σε άλλες πηγές 1. Κατόπιν της κίνησης της επίσημης διαδικασίας έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 6, η Επιτροπή μπορεί, εάν το κρίνει σκόπιμο, να ζητήσει από μια επιχείρηση, ένωση επιχειρήσεων ή άλλο κράτος μέλος να παράσχει κάθε απαραίτητη πληροφορία προκειμένου να είναι σε θέση να ολοκληρώσει την αξιολόγησή της για το επίμαχο μέτρο, εφόσον δεν είναι επαρκείς οι πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της. 2. Τα κράτη μέλη παρέχουν τις πληροφορίες κατόπιν παραλαβής απλής αίτησης και εντός προθεσμίας η οποία δεν πρέπει κατά κανόνα να υπερβαίνει τον ένα μήνα. 3. Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από κάθε επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων να παράσχει πληροφορίες με την υποβολή απλής αίτησης. Όταν η Επιτροπή αποστέλλει απλή αίτηση παροχής πληροφοριών σε μια επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων, αναφέρει τη νομική βάση και τον σκοπό της αίτησής της, τις συγκεκριμένες πληροφορίες που ζητεί και ορίζει την προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν οι πληροφορίες. Αναφέρονται επίσης τα πρόστιμα που προβλέπονται στο άρθρο 6β παράγραφος 1 για την υποβολή ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών. 4. Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από κάθε επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων να παράσχει πληροφορίες δυνάμει απόφασης. Όταν η Επιτροπή ζητεί με απόφαση την υποβολή πληροφοριών από επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων, αναφέρει τη νομική βάση και τον σκοπό της αίτησής της, τις συγκεκριμένες πληροφορίες που ζητεί και ορίζει την προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν. Επίσης, αναφέρονται τα πρόστιμα που προβλέπει το άρθρο 6β παράγραφος 1 και αναφέρονται ή επιβάλλονται οι περιοδικές χρηματικές ποινές EL 18 EL