Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Transcript

1 [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

2 Πηγές και μέθοδοι (συνέχεια)

3 Ο κλασικός αρχαιολόγος ταξινομεί το υλικό του: Κατά χρονική περίοδο (περιοδολόγηση) Κατά υλικό και μέθοδο κατασκευής (τεχνική) Κατά το είδος (τυπολογία) Κατά την απεικόνιση (εικονογραφία) Κατά τον τρόπο εκτέλεσης (τεχνοτροπία)

4 τυπολογία εικονογραφία τεχνοτροπία

5 Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης:

6 Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης: Εποχή του Χαλκού ( π.χ.) Υπομυκηναϊκή εποχή ( π.χ.) Πρωτογεωμετρική εποχή ( π.χ.) Γεωμετρική εποχή ( π.χ.) Αρχαϊκή εποχή ( π.χ.) Κλασική εποχή ( π.χ.) Ελληνιστική εποχή ( π.χ.)

7 Αρχαιολογική ανασκαφή:

8 Αρχαιολογική ανασκαφή:

9 Αρχαιολογική ανασκαφή: Ανασκαφή είναι η καταστροφή των αρχαιολογικών στρωμάτων που έχουν σχηματιστεί με την πάροδο του χρόνου. Σκοπός της ανασκαφής είναι: Η αποτύπωση της ιστορικής αλληλουχίας των επιμέρους χρονικών φάσεων Ο εντοπισμός κινητών και μη κινητών ευρημάτων και η μελέτη τους εντός της αρχαιολογικής τους συνάφειας.

10 Αρχαιολογική στρωματογραφία: H μελέτη της διάταξης των αποθέσεων (στρωμάτων), δηλαδή της διαστρωμάτωσης μιας αρχαιολογικής θέσης. Τα στρώματα σε μια αρχαιολογική θέση είναι φυσικά και πολιτισμικά, ή μόνον γεωλογικά, ανάλογα με τις φυσικές ή πολιτισμικές μεταβολές που έχουν λάβει χώρα στη θέση αυτή και τη διάρκειά τους.

11 Αρχαιολογική στρωματογραφία:

12 Αρχαιολογική στρωματογραφία:

13 Η ολοκλήρωση της ανασκαφής απαιτεί: Πλήρη αποτύπωση της στρωματογραφικής αλληλουχίας Ακριβή καταγραφή της αρχαιολογικής συνάφειας των κινητών και μη κινητών ευρημάτων Απόδοση των πορισμάτων στην ερευνητική κοινότητα (δημοσίευση) και το ευρύ κοινό (αναστήλωση, ανάδειξη κλπ)

14 Ανασκαφικό ημερολόγιο:

15 Ανασκαφική φωτογραφία:

16 Αρχαιολογική αποτύπωση:

17 Αρχαιολογική στρωματογραφία και χρονολόγηση:

18 Χρονολόγηση: Απόλυτη Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων ανάλογα με την ακριβή ιστορική στιγμή της κατασκευής τους, όταν αυτή είναι γνωστή. Σχετική Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων σε σχέση με άλλα που θεωρούνται πρωιμότερα ή νεώτερα.

19 Χρονολόγηση: Σχετική Απόλυτη Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων ανάλογα με την ακριβή ιστορική στιγμή της κατασκευής τους, όταν αυτή είναι γνωστή. Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων σε σχέση με άλλα που θεωρούνται πρωιμότερα ή νεώτερα.

20 Χρονολόγηση: Σχετική Απόλυτη Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων ανάλογα με την ακριβή ιστορική στιγμή της κατασκευής τους, όταν αυτή είναι γνωστή. Η κατάταξη των υλικών καταλοίπων σε σχέση με άλλα που θεωρούνται πρωιμότερα ή νεώτερα.

21 Επιφανειακή έρευνα (survey) Συντονισμένη και συστηματική δράση μιας ομάδας ερευνητών που διατρέχει μια έκταση γης, γεωγραφικά καθορισμένη, εντοπίζοντας, καταγράφοντας, και ενίοτε συλλέγοντας ορατά υλικά κατάλοιπα, κινητά (πήλινα θραύσματα, μετάλλινα ή λίθινα εργαλεία κ.ο.κ.) και ακίνητα (υπολείμματα κτιρίων ή άλλα ίχνη ανθρώπινης παρέμβασης στο τοπίο).

22 Επιφανειακή έρευνα (survey)

23 Επιφανειακή έρευνα (survey)

24 Κλασική αρχαιολογία και ερμηνεία: Η αρχαιολογική ερμηνεία βασίζεται:

25 Κλασική αρχαιολογία και ερμηνεία: Η αρχαιολογική ερμηνεία βασίζεται: Στο ΜΟΥΣΕΙΟ (υλικά δεδομένα)

26 Κλασική αρχαιολογία και ερμηνεία: Η αρχαιολογική ερμηνεία βασίζεται: Στο ΜΟΥΣΕΙΟ (υλικά δεδομένα) Στο ΑΡΧΕΙΟ (καταγραφή υλικών και κειμενικών μαρτυριών)

27 Κλασική αρχαιολογία και ερμηνεία: Η αρχαιολογική ερμηνεία βασίζεται: Στο ΜΟΥΣΕΙΟ (υλικά δεδομένα) Στο ΑΡΧΕΙΟ (καταγραφή υλικών και κειμενικών μαρτυριών) Στη ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ (προγενέστερες μελέτες και ερμηνείες)

28

29 Π Π Α Α Ρ Ρ Ο Στατικά δεδομένα (ευρήματα) αρχαιολογική ερμηνεία Πολιτισμική Δυναμική («γεγονότα») Ε Λ Ν Θ Ο Ν

30

31

32 Η αποστολή του αρχαιολόγου είναι να ερευνήσει το παρελθόν. Θέλουμε να καταλάβουμε τι έγινε τότε. Το υλικό μας πέτρες, οστά, αγγεία βρίσκεται στο παρόν, και το παρελθόν που δημιουργούμε βρίσκεται επίσης στο παρόν. Ποτέ δεν θα μάθουμε πώς ήταν πραγματικά το παρελθόν, αλλά προσπαθούμε να διαμορφώσουμε την καλύτερη εικόνα που μπορούμε γι αυτό. Μια εικόνα που βασίζεται στα ευρήματα και τις πληροφορίες που έχουμε στα χέρια μας, μια εικόνα που (πρέπει να) είναι συνεπής με τα πραγματικά δεδομένα. Μια εικόνα πειστική. Matthew Johnson

33 Αρχαιολογική συνάφεια: Π Π Α Α Ρ Ρ Ο αρχαιολογικό περιβάλλον (context) πολιτισμικό περιβάλλον Ε Λ Ν Θ Ο Ν

34 Πώς μπορεί κάποιος να προχωρήσει σε μια τέτοια «ανάγνωση»; Πώς μπορεί κάποιος να κατανοήσει βουβά αντικείμενα από το παρελθόν; Μπροστά σε ένα αντικείμενο από έναν άγνωστο πολιτισμό οι αρχαιολόγοι δυσκολεύονται να παρουσιάσουν μια ερμηνεία. Αλλά το να παρατηρείς τα αντικείμενα, από μόνα τους, δεν έχει καμιά σχέση με την αρχαιολογία. Μόλις γίνουν γνωστά τα συμφραζόμενα (context) ενός αντικειμένου, αυτό δεν είναι πια βουβό. Ian Hodder

35 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

36

37 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

38

39 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

40

41 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

42

43 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

44

45 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

46

47

48 Η κλασική αρχαιολογία στον παγκόσμιο ιστό: Classical Art Research Centre, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: (βάσεις δεδομένων, βιβλιογραφικοί κατάλογοι, εικόνες) Perseus Digital Library, Πανεπιστήμιο Tufts Η.Π.Α.: (κείμενα ελληνικής και λατινικής γραμματείας, εικόνες, εγκυκλοπαίδεια κλασικών αρχαιολογικών χώρων) Zenon, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: (βιβλιογραφικός κατάλογος) AWOL: The Ancient World Online, Βρετανική και Γαλλική Σχολή Αθηνών: (αρχαιολογικές ειδήσεις και ενημέρωση) Stoa, Πανεπιστήμιο Κεντάκι Η.Π.Α.: (εικόνες, κείμενα) Οδυσσεύς, Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού: (ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία)

49

50

51

52

53

54