Αρχαιολογική διαχείριση μνημείων,

Transcript

1 Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική Αρχαιολογική διαχείριση μνημείων, ιδιαίτερα σε αστικό και περιαστικό χώρο Διδάσκοντες: Β. Λαμπρινουδάκης Λ. Μενδώνη Β. Παπούλιας Α. Σφυρόερα Χειμερινό εξάμηνο ακαδ. έτους

2 Συστηματική ανάλυση της διαχείρισης των μνημείων αρχαίων βυζαντινών νεότερων

3 1α_Βασικές έννοιες στη Διαχείριση μνημείων μνημείο μνημειακό σύνολο συντήρηση - διατήρηση αναστήλωση, αποκατάσταση, διαμόρφωση οι κατηγορίες των μνημείων ως προς τη διατήρηση (ιστάμενα, εν χρήσει, ερείπια κτλ.)

4 1β_Η διαχείριση της πολιτισμικής κληρονομιάς στην Ελλάδα Η εθνική και η διεθνής νομοθεσία προστασίας μνημείων και μνημειακών συνόλων

5 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της τα είδη της αρχαιολογικής έρευνας (συστηματική ανασκαφή, σωστική/αναγκαστική, ενάλια, επιφανειακές έρευνες) τα στάδιά της:

6 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Εντοπισμός μνημείων Βυθισμένοι λιμενοβραχίονες Βυθισμένοι λιμενοβραχίονες Αρχαία Επίδαυρος βυθισμένη πολιτεία Βυθισμένο Βυθισμένο τμήμα πόλης τμήμα πόλης Επαυλις Πίθοι μέσα στον πιθεώνα (= αποθήκη) αρχαίας έπαυλης

7 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Μέθοδοι ανασκαφής Βυθισμένοι λιμενοβραχίονες Βυθισμένο τμήμα πόλης

8 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Στρωματογραφία Ανασκαφή αναλήμματος Απόλλωνος Μαλεάτα Βυθισμένοι λιμενοβραχίονες Βυθισμένο τμήμα πόλης

9 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Ημερολόγια Πίνακας ανάλυσης των στοιχείων ΟΜΑΔΑ: ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΟΜΕΑΣ: ΘΕΣΗ: ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ: ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ: ΒΑΘΟΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Αριθμός ομάδας Τοπωνύμιο περιοχής ερευνών Ημερομηνία ανασκαφής της Ομάδας Τομέας περιοχής ερευνών (π.χ. Ανατολικό Ι, Δυτικό ΙΙ κλπ.) Αριθμός επί μέρους θέσεων μέσα στον Τομέα Τετράγωνο του καννάβου των συντεταγμένων (Α5, Β7 κλπ.) Ενότητα που περιλαμβάνει ή ορίζει την ομάδα, π.χ. δωμάτιο, χώρος, τάφος, κόγχη, τάφρος, τομή, λάκκος, αποθέτης, φρέαρ, τοίχοι, εστία, πυρά, δεξαμενή κλπ. Συσχετισμός οριζόντιος και κατακόρυφος με άλλες ομάδες Βάθος άνω και κάτω επιφάνειας ομάδας από σταθερό σημείο που ορίζεται ως σχετικό μηδέν Περιγραφή και περιεχόμενο ομάδας, α) έκταση και όριά της, είδος και σύσταση επίχωσης, χρώμα, καταστροφή ή παραβίαση από άλλη ομάδα κλπ, β) οτιδήποτε περιέχει: κάρβουνα, στάχτη οστά ζώων, όστρεα, γυαλιά, όστρακα, κονιάματα, πλίθρες, πέτρες κλπ.

10 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Τεκμηρίωση και ηθική της ανασκαφής Μνημεία που αφέθηκαν μετά την ανασκαφή απροστάτευτα Πριν Τώρα Μεγάλη κλίμακα Ηραίου Άργους Πριν Τώρα Ωδείο Ασκληπιείου Επιδαύρου

11 2_ Η αρχαιολογική έρευνα και οι μέθοδοί της Στάδια αρχαιολογικής έρευνας: εντοπισμός των μνημείων προγραμματισμός της ανασκαφής μέθοδοι σκαφής στρωματογραφία ημερολόγια τεκμηρίωση ηθική της ανασκαφής μελέτη των ευρημάτων δημοσιεύσεις

12 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία επιστημονική ιστορική αισθητική

13 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία επιστημονική ιστορική αισθητική Μνημεία στα οποία ο δημιουργός έδωσε υψηλή καλλιτεχνική μορφή, όπως στο Ερέχθειο

14 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία επιστημονική ιστορική αισθητική σπανιότητα παλαιότητα κτλ. Τειχισμένος οικισμός της 3 ης χιλιετίας π.χ. στη Σκύρο

15 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία επιστημονική ιστορική αισθητική σπανιότητα παλαιότητα βαθμός διατήρησης αυθεντικότητα του υλικού δυνατότητα νέας χρήσης κτλ.

16 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία Ο τρόπος χειρισμού κάθε μνημείου καθορίζεται ανάλογα με την εκτίμηση των αξιών του: ορατό και επισκέψιμο θα αναστηλωθεί ή θα διαμορφωθεί θα διατηρηθεί κάτω από προστατευτική κατασκευή

17 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία Ο τρόπος χειρισμού κάθε μνημείου καθορίζεται ανάλογα με την εκτίμηση των αξιών του: ορατό και επισκέψιμο θα αναστηλωθεί ή θα διαμορφωθεί θα διατηρηθεί κάτω από προστατευτική κατασκευή Χώρα Νάξου, Επιτόπιο Μουσείο Μητροπόλεως

18 3_ Οι αξίες που αντιπροσωπεύουν τα μνημεία Ο τρόπος χειρισμού κάθε μνημείου καθορίζεται ανάλογα με την εκτίμηση των αξιών του: ορατό και επισκέψιμο θα αναστηλωθεί ή θα διαμορφωθεί θα διατηρηθεί κάτω από προστατευτική κατασκευή θα επιχωσθεί ή θα διαλυθεί

19 4_ Παρεμβάσεις Διαχείρισης μνημείων ειδικά ζητήματα που προκύπτουν για τα μνημεία διαμόρφωση πολιτικής για έναν ευρύτερο χώρο με μνημεία μέσα σε πόλη ταχεία διεκπεραίωση ανασκαφών άμεση εκτίμηση και λήψη απόφασης για την τύχη των μνημείων εκτίμηση της βιωσιμότητας της λύσης που προκρίνεται

20 5_ Δύο ωραία παραδείγματα Το Μουσείο της Ακρόπολης

21 5_ Δύο ωραία παραδείγματα Ο Ηριδανός ποταμός στο Μοναστηράκι

22 6_ Η ένταξη μνημείων ή μνημειακών συνόλων στη ζωή της πόλης Η περίπτωση των Αρχαιολογικών Πάρκων Θολωτός τάφος Μινύα Θέατρο και ναός Ναός Παναγίας Σκριπούς Αρχαιολογικό Πάρκο Ορχομενού Βοιωτίας

23 6_ Η ένταξη μνημείων ή μνημειακών συνόλων στη ζωή της πόλης Η περίπτωση των Αρχαιολογικών Πάρκων Θέατρο και ναός Ναός Παναγίας Σκριπούς Αρχαιολογικό Πάρκο Ορχομενού Βοιωτίας

24 6_ Η ένταξη μνημείων ή μνημειακών συνόλων στη ζωή της πόλης και όχι μόνον Η περίπτωση των Αρχαιολογικών Πάρκων Θέατρο και ναός Ναός Παναγίας Σκριπούς Παράσσιο Πάρκο Πολιτιστικής Κληρονομιάς

25 7_ Η έννοια της Ολοκληρωμένης Προστασίας των μνημείων φροντίδα διάδοσης του πολιτισμικού περιεχομένου ενός μνημείου ή μνημειακού συνόλου στο ευρύ και στο τοπικό κοινό η σύγχρονη χρήση του μνημείου

26 7_ Η έννοια της Ολοκληρωμένης Προστασίας των μνημείων Παραδείγματα σύγχρονης χρήσης μνημείων Θέατρο Ασκληπιείου Επιδαύρου Λυόμενο θέατρο στην τάφρο των Μεσαιωνικών οχυρώσεων Ρόδου

27 7_ Η έννοια της Ολοκληρωμένης Προστασίας των μνημείων φροντίδα διάδοσης του πολιτισμικού περιεχομένου ενός μνημείου ή μνημειακού συνόλου στο ευρύ και στο τοπικό κοινό η σύγχρονη χρήση του μνημείου η σύνδεση των μνημειακών χώρων με την τοπική κοινωνία ώστε

28 7_ Η έννοια της Ολοκληρωμένης Προστασίας των μνημείων ώστε η ίδια η κοινωνία να κατανοήσει, να εκτιμήσει και να σεβαστεί τις αξίες των μνημείων. Να καταστεί ο φυσικός προστάτης τους.

29 8-9_ Η έννοια της ολοκληρωμένης προστασίας των μνημείων, Μελέτες περίπτωσης Προσπάθεια ανάπλασης αστικής περιοχής με αρχαιότητες: η ανάπλαση της βόρειας παραλιακής ζώνης της πόλης της Νάξου Από το ιδανικό σχέδιο στην εφικτή πραγματοποίηση

30 8-9_ Η έννοια της ολοκληρωμένης προστασίας των μνημείων, Μελέτες περίπτωσης Ασκληπιείο Επιδαύρου Ολοκληρωμένο πρόγραμμα περιβαλλοντικής ανάδειξης Πριν Μετά

31 10_ Στρατηγικός σχεδιασμός στη Διαχείριση των μνημείων

32 11_Προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς στο πλαίσιο της κατασκευής δημοσίων υποδομών και μεγάλων επενδυτικών προγραμμάτων

33 33 ARTGU167

34 Αξιολόγηση: Ανάθεση εργασιών σε ομάδες 2-3 φοιτητών-τριών Προφορική παρουσίαση

35 Οι παραδόσεις θα ξεκινήσουν την Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2017 στις 17.00