ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2115(INI)

Transcript

1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2015/2115(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2014 (2015/2115(INI)) Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής Εισηγητής: Νότης Μαριάς PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_INI_ReportsOtherInst ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 PE v /2 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2014 (2015/2115(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2014, έχοντας υπόψη το άρθρο 284 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη το άρθρο 15 των καταστατικών του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 1 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A8-0000/2015), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τις τελευταίες εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής, η οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να επεκταθεί, με αύξηση του προβλεπόμενου ΑΕΠ κατά 1,5% το 2015 και 1,9% το 2016 B. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις η ανεργία στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί με αργούς ρυθμούς, από 11,6% στο τέλος του 2014 σε 10,5% στο τέλος του 2016 λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές στα ποσοστά ανεργίας στα διάφορα κράτη μέλη, από 6,4% στη Γερμανία έως 26,6% στην Ελλάδα Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις η δημοσιονομική κατάσταση στη ζώνη του ευρώ θα σημειώσει μικρή βελτίωση, με μείωση του δημόσιου ελλείμματος (από 2,4% το 2014 σε 1,7% το 2016) και του δημόσιου χρέους (από 94% στο τέλος του 2014 σε 92,5% στο τέλος του 2016) Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα ανάκαμψη υποστηρίζεται κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ οι ιδιωτικές επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ παραμένουν στάσιμες σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από εκείνα που παρατηρούνταν πριν αρχίσει η κρίση E. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την πρόβλεψη του Ευρωσυστήματος του περασμένου Ιουνίου, το μέσο ποσοστό πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, αφού παρέμεινε σχεδόν μηδενικό το πρώτο εξάμηνο του 2015, αναμένεται να αυξηθεί σε 1,5% το 2016 και 1,8% το 2017 ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2014 η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο ελάχιστο δυνατό όριο, και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων σε -0,20% λαμβάνοντας υπόψη ότι τα χαμηλότερα πραγματικά επιτόκια δεν έχουν μεταφραστεί ούτε σε διευκόλυνση της πίστωσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ιδίως ΜΜΕ, ούτε σε αύξηση του ΑΕΠ και δημιουργία θέσεων εργασίας PR\ doc 3/3 PE v01-00

4 Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2014 η ΕΚΤ πραγματοποίησε μια σειρά στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ) και εφάρμοσε προγράμματα αγοράς επιλεγμένων περιουσιακών στοιχείων του ιδιωτικού τομέα με στόχο την υποστήριξη του δανεισμού στην πραγματική οικονομία H. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 22 Ιανουαρίου 2015 η ΕΚΤ έθεσε σε εφαρμογή ένα διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) ύψους 1,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ το οποίο αναμένεται να διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο του 2016, και πάντως έως ότου επιτευχθεί διαρκής προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ), πρώτος πυλώνας της Τραπεζικής Ένωσης, τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή στις 4 Νοεμβρίου 2014 με τη μεταφορά στην ΕΚΤ, της εποπτείας των 130 μεγαλύτερων τραπεζών της ζώνης του ευρώ, και ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης (ΕΜΕ), ο δεύτερος πυλώνας της Τραπεζικής Ένωσης, τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του υπενθυμίζει ότι η ελαφρά ανάκαμψη που προβλέπεται για τα επόμενα έτη στη ζώνη του ευρώ δεν θα είναι αρκετή για τη μείωση των υψηλών ποσοστών ανεργίας που καταγράφονται σε πολλά κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ ή για να μειώσει την επιβάρυνση του χρέους 2. εκφράζει την αποδοκιμασία του για το υφιστάμενο χάσμα μεταξύ των ποσοστών χρηματοδότησης που παρέχονται στις ΜΜΕ και στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις θεωρεί ότι αυτό το χρονίζον πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται σωστά με τα πρόσφατα μέτρα που έλαβε η ΕΚΤ για την ενίσχυση των τραπεζικών χορηγήσεων 3. τονίζει ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ παραμένουν σημαντικά χαμηλότερες από τα επίπεδα στα οποία βρίσκονταν πριν από την τρέχουσα κρίση 4. αναγνωρίζει ότι, αποκρινόμενη σε ένα σύνθετο περιβάλλον μείωσης του πληθωρισμού, πιστωτικής συρρίκνωσης και υποτονικής οικονομικής ανάπτυξης, και με τα επιτόκιά της κοντά στο μηδενικό κατώτερο όριο, η ΕΚΤ κατέφυγε σε μη συμβατικά μέσα νομισματικής πολιτικής 5. εκφράζει την ανησυχία του για την αύξηση των μακροπρόθεσμων εγχώριων αποδόσεων στα περισσότερα κράτη μέλη, που παρατηρείται από το δεύτερο τρίμηνο του 2015, η οποία θα μπορούσε τελικά να διαβρώσει τον αναμενόμενο θετικό αντίκτυπο των μη συμβατικών μέτρων νομισματικής πολιτικής που έλαβε η ΕΚΤ 6. ζητεί από την ΕΚΤ να παρακολουθεί προσεκτικά τους κινδύνους που συνδέονται με τα προγράμματα αγορών της, προκειμένου να αποφευχθεί η άδικη επιβάρυνση των φορολογουμένων στην ΕΕ 7. τονίζει ότι ο θετικός αντίκτυπος του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) στη δυναμική του χρήματος και της πίστωσης παραμένει περιορισμένος, με το επίπεδο των νέων δανείων σε επιχειρήσεις να παραμένει χαμηλό και με σημαντικές διαφορές μεταξύ των οικονομιών της ευρωζώνης επισημαίνει ότι από την έναρξη της εφαρμογής του APP, οι μεσοπρόθεσμες πληθωριστικές προσδοκίες έχουν αυξηθεί, συγκλίνοντας σταδιακά στον στόχο του 2%, ενώ οι κίνδυνοι αποπληθωρισμού έχουν PE v /4 PR\ doc

5 μειωθεί ζητεί από την ΕΚΤ να εφαρμόσει το APP σε όλα τα κράτη μέλη, χωρίς διακρίσεις 8. προειδοποιεί ότι η έξοδος από τα τρέχοντα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης θα είναι πολύ περίπλοκο ζήτημα και θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά, ιδίως όσον αφορά τη χρονική στιγμή της εξόδου 9. επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της 16 Ιουνίου 2015 στην υπόθεση C-62/14, όταν η ΕΚΤ αγοράζει κρατικά ομόλογα στις δευτερογενείς αγορές εκτίθεται σε σημαντικό κίνδυνο ζημίας καθώς και σε κίνδυνο απομείωσης χρέους 10. τονίζει ότι τα υψηλά και αποκλίνοντα επίπεδα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους σε ορισμένα κράτη μέλη αποτελούν εμπόδια για την ορθή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, και ότι η μη συμβατική νομισματική πολιτική που εφαρμόζεται από την ΕΚΤ δεν μπορεί να αλλάξει αυτή την κατάσταση 11. καλεί τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που υπόκεινται σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής να ενεργήσουν σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 9 του κανονισμού αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21 Μαΐου 2013, και να διεξαγάγουν πλήρη έλεγχο των δημόσιων οικονομικών τους προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εκτιμήσουν τους λόγους που οδήγησαν στη συσσώρευση υπερβολικού χρέους και να εντοπίσουν τυχόν παρατυπίες 12. θεωρεί ότι η υπάρχουσα ευελιξία στο πλαίσιο των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί καλύτερα η ισχνή ανάκαμψη σε ορισμένα κράτη μέλη 13. επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για σεβασμό της ανεξαρτησίας της ΕΚΤ στην άσκηση νομισματικής πολιτικής, όπως κατοχυρώνεται στις Συνθήκες θεωρεί ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας έχει καθοριστική σημασία για την επίτευξη του στόχου της διασφάλισης της σταθερότητας των τιμών, και ότι αυτό συνεπάγεται πως η ΕΚΤ δεν πρέπει να απειλείται με τον κίνδυνο δημοσιονομικής ή χρηματοπιστωτικής δεσπόζουσας θέσης 14. υπενθυμίζει ότι το άρθρο 127 ΣΛΕΕ ορίζει πως η ΕΚΤ, με την επιφύλαξη του πρωταρχικού στόχου για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, υποστηρίζει τις γενικές οικονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ένωση, και ότι αυτό εξειδικεύεται περαιτέρω στο άρθρο 282 ΣΛΕΕ 15. εφιστά την προσοχή στο άρθρο 123 ΣΛΕΕ, στο άρθρο 21 του καταστατικού του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών, και στο άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3603/1993 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου επισημαίνει ότι οι πολιτικές λιτότητας σε κάποια κράτη μέλη έχουν συμβάλει στην στασιμότητα και την ύφεση, με δυσμενείς συνέπειες για τους δημόσιους λογαριασμούς, τα επίπεδα ανεργίας και την κοινωνική συνοχή των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ 17. επικροτεί το βήμα προόδου που έκανε η ΕΚΤ δημοσιεύοντας τα πρακτικά των συνεδριάσεών της, και αναμένει με ενδιαφέρον την εξαγγελία περαιτέρω μέτρων για τη βελτίωση της διαφάνειας των διαύλων επικοινωνίας της PR\ doc 5/5 PE v01-00

6 18. υπενθυμίζει ότι ο νομισματικός διάλογος είναι σημαντικός για την εξασφάλιση διαφάνειας στη νομισματική πολιτική, έναντι τόσο του Κοινοβουλίου όσο και του ευρύτερου κοινού 19. τονίζει ότι ο εποπτικός ρόλος της ΕΚΤ και η αποστολή της όσον αφορά τη νομισματική πολιτική δεν πρέπει να συγχέονται, και δεν θα πρέπει να προκαλούν συγκρούσεις συμφερόντων στην εκτέλεση των κύριων καθηκόντων της 20. εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι η ΕΚΤ έχει υπερβεί ακόμη και μια ευρεία ερμηνεία της εντολής της όπως ορίζεται στη Συνθήκη, μεταξύ άλλων με τον ρόλο της στην Τρόικα και στην Τετράδα καλεί την ΕΚΤ να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω και να ενισχύσει την ανεξαρτησία της από πολιτικές αποφάσεις, συμμορφούμενη στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-62/14 της 16 Ιουνίου 2015, και ιδίως στην παράγραφο 102 της απόφασης αυτής, καθώς και στη γνώμη που εξέφρασε ο γενικός εισαγγελέας P. Cruz Villalón στην ίδια υπόθεση, και ιδίως στις παραγράφους 227 και 263 της γνώμης αυτής 21. υπενθυμίζει το ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με την ετήσια έκθεση της ΕΚΤ για το 2013, και ιδίως την παράγραφο 9 της έκθεσης αυτής 22. υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί δημοκρατική λογοδοσία όσον αφορά τις νέες αρμοδιότητες που ανατίθενται στην ΕΚΤ σε σχέση με τα εποπτικά καθήκοντα και τη συμμετοχή της στα προγράμματα της Τρόικας και της Τετράδας, τονίζοντας παράλληλα την ανεξαρτησία της ΕΚΤ στον τομέα της νομισματικής πολιτικής και την ανάγκη να αποφευχθεί κάθε σύγκρουση συμφερόντων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της 23. ζητεί τη διεξοδική αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας της Τρόικας και της συμμετοχής της ΕΚΤ στα πλαίσια της Τρόικας και της Τετράδας, προκειμένου να αποσαφηνιστεί και να επανακαθοριστεί το πεδίο αρμοδιοτήτων και να ενισχυθεί η δημοκρατική λογοδοσία στην έγκριση και την εφαρμογή των προγραμμάτων διάσωσης καλεί το Συμβούλιο να επανεξετάσει το θέμα της συμμετοχής της ΕΚΤ και του ΔΝΤ στην Τρόικα 24. υπενθυμίζει την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 28 Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τη διερευνητική έκθεση για τον ρόλο και τις εργασίες της Τρόικας, η οποία καλεί το επόμενο Κοινοβούλιο να αξιοποιήσει το έργο της έκθεσης αυτής, να αναπτύξει περαιτέρω τα βασικά της ευρήματα, και να συνεχίσει την έρευνα 25. ζητεί τη διεξοδική αξιολόγηση των χειρισμών της ΕΚΤ έναντι της Ελλάδας, ιδίως όσον αφορά τις αποφάσεις που έλαβε, και συγκεκριμένα: α) (στις 4 Φεβρουαρίου 2015) να άρει την παρέκκλιση για τα εμπορεύσιμα χρεόγραφα που εκδίδει ή εγγυάται πλήρως η Ελληνική Δημοκρατία β) (στις 28 Ιουνίου 2015) να περιορίσει τη διαθέσιμη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού επείγουσας ενίσχυσης της ρευστότητας (A), με αποτέλεσμα την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων PE v /6 PR\ doc

7 γ) (το 2015) να παρακρατήσει τα κέρδη από το χαρτοφυλάκιο ελληνικών ομολόγων της που είχε αγοράσει στο πλαίσιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (SMP) 26. ζητεί από την ΕΚΤ να εξετάσει τον παράγοντα της ανισοβαρούς συμμετοχής των δύο φύλων στο Συμβούλιό της κατά την ανανέωση των μελών του 27. πιστεύει ότι η τρέχουσα διάρθρωση της Τραπεζικής Ένωσης θα πρέπει να συμπληρωθεί στο μέλλον με έναν ενιαίο μηχανισμό εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων, προκειμένου να αποφευχθεί η φυγή κεφαλαίων σε περίπτωση μελλοντικής τραπεζικής κρίσης 28. εκφράζει την ικανοποίησή του για το εγχείρημα της ένωσης κεφαλαιαγορών και τη δυνητική συμβολή του στη μείωση της υπέρμετρης εξάρτησης των οικονομιών της ζώνης του ευρώ από το τραπεζικό σύστημα 29. αναθέτει στoν Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή (καθώς και [στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα]). PR\ doc 7/7 PE v01-00