Antonio Porchia, Voix

Transcript

1 ΑΚΗΣ ΗΜΟΥ AKIS DIMOU ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΤΑ ET JULIETTE Κι αν ο έρωτας είναι ο έρωτας που χάθηκε, πώς θα βρούµε τον έρωτα; Et si l amour est l amour perdu, comment trouver l amour? Αντόνιο Πόρτσια, Φωνές, µτφ. Ε.Χ.Γονατάς. Antonio Porchia, Voix ( Μια γυναίκα. Εσωτερικό παλιάς κατοικίας. Νύχτα καλοκαιριού) (Une femme. L intérieur d une vieille demeure. Nuit d été) εν θα σηκωθώ, συγχωρήστε µε. Έχω ξεχάσει πώς είναι να υποδέχεσαι κάποιον. Τις κινήσεις που κάνει, τα λόγια που λέει κανείς σε µια τέτοια περίπτωση. Οι επισκέψεις έχουν χάσει πια κάθε ενδιαφέρον για µένα. Μου θυµίζουν, απλώς, πως είµαι µόνη για µιαν ακόµα νύχτα. εν περιµένω τίποτα απ τους άλλους. ική τους πλάνη αν αυτοί ακόµα προσδοκούν κάτι από µένα. Μην το πάρετε προσωπικά αυτό, σας παρακαλώ. Μόνο έτσι µπορώ να σας φερθώ: σα να µην είστε εσείς εδώ. Ή σα να είστε πράγµα που, βέβαια, για µένα είναι το ίδιο. (παύση) Με θεωρείτε αγενή; Στριφνή; Ιδιόρρυθµη; Ω, δε µε νοιάζει, σας βεβαιώ καθόλου δε µε νοιάζει. εν έχω πλέον περηφάνια για να πληγωθεί από τις κρίσεις σας, δεν έχω πρόσωπο που να επιθυµώ να το διατηρήσω µακριά απ τη σκιά µιας κακής εντύπωσης. Αυτά ταιριάζουν σε γυναίκες µαθηµένες να ζουν µέσα στον κόσµο. Με σύζυγο, παιδιά και συγγενείς µε φίλους, θαυµαστές και εραστές ακόµα, γιατί όχι; Στις γυναίκες που αξιώθηκαν το µεγαλείο της µετριότητας, τα εύσηµα της τάξης και της νοικοκυροσύνης, που είπαν παλάτι το φτηνό κατάλυµα της παχύσαρκης ζωής τους κι είναι οι κουτές φιλοφρονήσεις του περίγυρου το αλάτι που νοστιµίζει την περιττή τους ύπαρξη. Για µια γυναίκα όµως που ζει αντίθετα απ αυτά, ποια σηµασία µπορούν να έχουν τα επίθετα ενός ξένου; Προστατέψτε λοιπόν, τον εαυτό Je ne me lèverai pas, excusez-moi. J ai oublié comment c était de recevoir. Les gestes qu on fait, les mots à dire dans ces cas-là. Les visites ont perdu tout intérêt pour moi. Elles me rappellent que je suis seule, pour une nuit encore. Je n attends rien des autres. Ils se font des illusions s ils attendent encore quelque chose de moi. Ne le prenez pas en mauvaise part, je vous prie. C est la seule façon pour moi de me conduire : comme si vous, vous n étiez pas là. Ou comme si vous l étiez pour moi, en fait, c est la même chose. (pause) Vous me trouvez impolie? Désagréable? Bizarre? Oh, cela m est égal, je vous assure, parfaitement égal. Je n ai plus de fierté pour qu elle puisse être blessée par vos critiques, rien en moi ne redoute de faire mauvaise impression. Cela est bon pour les femmes habituées à vivre dans le monde. Avec un mari, des enfants et de la famille avec des amis, des admirateurs et même des amants pourquoi pas? Ces femmes qui ont su accéder à la grandeur de la maternité, aux satisfactions d un ménage ordonné et bien tenu, qui ont appelé palais la vulgaire bicoque qui abrite leur vie empâtée et pour qui les compliments idiots de leur entourage sont le sel qui donne de la saveur à leur existence inutile. Mais pour une femme qui vit à l opposé de tout cela, quelle importance peut bien avoir l opinion d un étranger?

2 σας από την περιφρόνησή µου και µην παρασυρθείτε σε χαρακτηρισµούς. Κρατήστε τα συµπεράσµατά σας για σας. Αλλιώς, µόνο να µε κάνετε να ευθυµήσω θα καταφέρετε, χωρίς, ωστόσο, να µε δείτε να γελώ. Πάει καιρός που ξέµαθα το γέλιο. Gardez-vous donc de mon mépris et ne vous laissez pas aller à émettre des jugements. Faites-moi grâce de vos conclusions. Sinon, vous ne réussirez qu à m amuser sans pour autant me voir rire. Cela fait longtemps que j ai désappris le rire. εν κάνει µια περίεργη ζέστη απόψε; Σα να διαλύεται ο αέρας, σα να λιώνει. Κι αυτή η θαµπή µυρωδιά εδώ γύρω Αν φέρατε λουλούδια, αφήστε τα κάπου δίπλα σας. Και να τα πάρετε µαζί σας φεύγοντας. Θα πρέπει να µη µε ξέρετε καθόλου αν ήρθατε ως εδώ µ ένα µπουκέτο δροσερά κυκλάµινα. Με απωθεί κάθε αβρή χειρονοµία. Κάθε διάθεση φιλοφρονητική εκ µέρους κάποιου µε αφήνει το ίδιο αδιάφορη όσο κι η αλλαγή των εποχών στον έξω κόσµο. Ένα χέρι που κρατά µια ανθοδέσµη και µου την προτείνει, µου φαίνεται σα να περιγελά το ισόβιο πένθος µου. Εκτός εάν πρόκειται για τα φρέσκα εκείνα βλαστάρια που προορίζονται να στολίζουν τους Επιτάφιους. Και αν µου τα προσφέρετε σεµνά, υπονοώντας πως ταιριάζουν ιδανικά στον στοργικό µου τάφο. Αν είναι έτσι, µπορείτε να τα τοποθετήσετε εσείς στο µέρος που νοµίζετε κατάλληλο. Κι αφήστε εκεί για να σαπίσουν. Ne fait-il pas bizarrement chaud, ce soir? Comme si l air se diluait, comme s il fondait. Et cette odeur opaque tout autour Si vous avez apporté des fleurs, posez-les quelque part près de vous. Et remportez-les en partant. Vous ne me connaissez vraiment pas du tout si vous êtes venu jusqu ici avec un bouquet de cyclamens frais. Tout geste tendre me rebute, tout sentiment aimable de la part de quelqu un me laisse aussi indifférente que le changement des saisons dans le monde au-dehors. J ai l impression que toute main qui tient un bouquet et me le présente se moque de mon deuil éternel. Sauf quand il s agit de ces jeunes pousses fraîches destinées à orner le tombeau du Christ à la Pâque orthodoxe. Et si vous me les offrez avec pudeur, en sous-entendant qu elles conviennent parfaitement à ma tombe douillette. Dans ce cas vous pouvez les mettre à l endroit qui vous semble le meilleur. Et laissez-les pourrir là. Εδώ αρχίζουν τα βουνά. Πίσω απ τ αµπέλια που παγώνουν στο κελάρι. Είναι φορές που νοιώθω να µη µε κρατούν τα βήµατά µου, πνιγµένα καθώς είναι στο κρασί, κάθε που κατεβαίνω εκεί κάτω κι επιστρέφω ύστερα εδώ µ ένα καινούργιο µπουκάλι κάτω απ τη µασχάλη µου Συνήθισα να πίνω. Πιο λίγο στην αρχή, µε τον καιρό όλο και πιο συχνά γεµίζω το ποτήρι µου. Μ αρέσει το κρασί το χρώµα, η µυρωδιά του, οι εικόνες πάνω στο γυαλί που σµίγουν µε τα µάτια µου τόσο πολύ σ άλλους καιρούς αφοσιωµένα µόνο σε µια εικόνα. Μεθάω όλο και πιο δύσκολα, εύκολα όµως ακόµα ξεγελιέµαι. Ακούω µακρινές φωνές, ποδοβολητά αλόγων, ακούω τους δρόµους ν αγκαλιάζουν C est ici que commencent les montagnes. Derrière les vignes qui gèlent dans la cave. J ai l impression parfois que mes pas ne me portent pas, comme s ils étaient noyés dans le vin, à chaque fois que je descends et que je reviens ensuite ici avec une nouvelle bouteille sous le bras J ai pris l habitude de boire. Peu au début, mais avec le temps je remplis de plus en plus souvent mon verre. J aime le vin sa couleur, son arôme, les images sur le verre qui montent à mes yeux absorbés autrefois par une seule image. S il m est de plus en plus difficile de m enivrer, il m arrive encore aisément de m abuser. J entends des voix au loin, des galops de chevaux, les chemins s enlaçant

3 άλλους δρόµους βήµατα ταξιδεύουν ως εδώ, περνάνε µέσα από τα δάση, διασχίζουνε τον κέδρο και τον έβενο, παραµερίζουνε τους βάτους και τ αγκάθια Στέκονται στην εξώθυρα, σωπαίνουν, ακούγεται µονάχα ο τριγµός της πέτρας καθώς λιώνει κάτω από τη µπότα τους. Για µια στιγµή σα ν αλλάζει η ζωή µου, σα να πετάω µε ορµή, να ξανανιώνω, καινούργιους φίλους βάζω µε το νου µου, µια αµαρτία διπλωµένη µπρος στην πόρτα µου περιµένει να ενδώσω. (παύση) Ύστερα τίποτα. Σιωπή. Ξαναγυρνά το σπίτι στα θεµέλια σαν ηττηµένο, τόσο πολύ που πόθησε να φύγει. (µικρή παύση) Τι φανταστήκατε; Το χάος είναι εύκολο. Μια φρέσκια µονοκοντυλιά κρατάει δεµένους τους τοίχους, σβησµένη η κάθε πόρτα, η στέγη διάπλατα ανοιχτή (παύση) Ό,τι έµεινε δικό µου πια δε βλέπεται. Το χάλασαν τα τρωκτικά µας χάδια. Από τότε, τίποτα δεν είναι ικανό να µε προστατέψει. Κρυώνουν τα πόδια µου. Θα βάλω τις παντόφλες µου, σας πειράζει; Να θυµηθώ µονάχα πού τις έχω. Και πού πρέπει να πατήσω µετά για να ξαναγυρίσω εδώ. Έχω ξεχάσει να κινούµαι µες στο σπίτι. Εκτός απ αυτή τη φιλική γωνιά, το υπόλοιπο µου φαίνεται ξένο, σαν άλλοι να το κατοικούν κι εγώ να τους παραστέκω παρατηρώντας σιωπηλή τις κινήσεις τους.(παύση)είναι φορές που θέλω όσο τίποτ άλλο να περπατήσω τα δωµάτια όπως άλλοτε. Θέλω να προλάβω πριν τη νύχτα, την ώρα εκείνη που µαραίνεται το φως στη βεράντα, την ωραιότερη ώρα της ηµέρας. Θέλω να ξαναδώ τα έπιπλα ν αχνίζουνε στο πέρασµά µου, ν ακούσω το θρόισµα µιας κουρτίνας, το πάτωµα να τρίζει απ τη χαρά του, τη σονατίνα µιας γυάλινης φρουτιέρας, τον ψίθυρο του βραστήρα στην κουζίνα Όπως τότε: έµενα ώρες κλεισµένη στο σπίτι µα δε µ ένοιαζε. Μια περιπέτεια κάθε µου σεργιάνι, µια εκδροµή µ απρόοπτα συµβάντα. Ποτέ δεν ήξερα τι κρύβεται και πού κι ας είχα χίλιες les uns aux autres des pas s approchent, ils passent à travers bois, fendent le cèdre et l ébène, écartent les ronces et les épines Ils se tiennent à la porte d entrée, se taisent, on n entend que le craquement de la pierre qui se dilue sous leur botte ; pour un instant, c est comme si ma vie changeait, comme si je volais avec force, comme si je rajeunissais, je m invente de nouveaux amis, un péché tapi devant ma porte attend que je cède.(pause) Et puis rien Le silence. La maison retourne à ses fondations, comme vaincue, elle qui voulait tant partir. (petite pause) Vous vous imaginiez quoi? C est facile le désordre. Un paraphe frais maintient les murs en place, toutes les portes sont effacées, le toit grand ouvert (pause) Tout ce qui me restait ne se voit plus, rongé par nos caresses. Depuis ce temps-là, rien ne peut plus me protéger. J ai froid aux pieds. Je vais mettre mes pantoufles ça ne vous gêne pas? Il suffit de me rappeler où je les ai mises. Et par où je dois passer ensuite pour revenir ici. Je ne sais plus me déplacer dans cette maison. En dehors de ce gentil coin, le reste me parait étranger, comme si d autres l habitaient et que moi je les assistais en observant leurs mouvements en silence. (pause) Il y a des moments où je veux, plus que tout, aller d une pièce à l autre, comme autrefois. Je veux surprendre, avant la nuit, cette heure où le soleil décline sur ma terrasse, la plus belle heure du jour. Je veux revoir les meubles respirer sur mon passage, entendre le bruissement d un rideau, le plancher grincer de joie, la sonatine d un compotier en verre, le murmure de la bouilloire dans la cuisine Comme avant : je restais des heures enfermée dans la maison mais cela m était égal. Chacune de mes promenades une aventure, une excursion pleine d imprévus ; je ne savais jamais ce qu elle cachait et où, même si j avais fait mille fois le tour des chambres privilège des jeunes filles ou

4 φορές τις κάµαρες γυρίσει προνόµιο των κοριτσιών η άγνοια άλλοτε.(παύση) Να ξέρατε πώς έχω επιθυµήσει αυτό το σπίτι, πόσο τρελά νοσταλγώ τη συντροφιά του, τους ίσκιους στα παράθυρα, τις ανταύγειες της λάµπας στα ταβάνια.(παύση) «Αγόρασα ένα σπίτι της αγάπης / µα δεν το κατέχω / µ αγόρασαν µα δε µε χαίρεται ο αγοραστής µου». (παύση) Κάποτε, λέω στον εαυτό µου, πρέπει πια να σηκωθείς. Να ξαναπάς να δεις και να µυρίσεις. Μα αισθάνοµαι βαριά, ανίκανη και για την παραµικρή µετακίνηση. Μένω, λοιπόν, εδώ, σ αυτά τα λίγα τετραγωνικά που µπορώ ακόµα και ορίζω. Κι όλα τ ανακαλύπτω εδώ γύρω, εδώ τα φέρνω. Φαντάζοµαι πως ανεβοκατεβαίνω τη σκάλα, επινοώ καινούργια παιχνίδια κάτω απ τις καµάρες των διαδρόµων, η πολυθρόνα µου αυτή γίνεται δέκα διαφορετικές καρέκλες, εννιά πρόσωπα στρέφονται ευγενικά προς το µέρος µου, σηκώνονται, µε περιµένουν να καθίσω, ν αρχίσει πια εκείνο το δείπνο που χρόνια πριν σταµάτησε στη µέση. (παύση) Ξαπλώνω το κεφάλι µου στη ράχη της µπερζέρας κι ονειρεύοµαι Ένα δεντράκι φυτρώνει µέσα απ τα µωσαϊκά. Το αγκαλιάζω, το φιλώ βαθιά στο στόµα, τα χείλη µου τα καίνε οι χυµοί του, πιάνω βελόνα και κλωστή να του ράψω ένα φράχτη κι ύστερα χίλια δυο πουλιά µες στα κλαδιά του. Ξυπνώ κάθε πρωί κάτω απ τον ίσκιο του, τρέµοντας ελαφρά, σαν από τον παλιό µου εκείνον έρωτα. Ελάτε κοντά µου, εδώ, πάνω απ τον ώµο µου Κοιτάξτε µε προσοχή. Τα βλέπετε τα περιβόλια; Άδεια, το χώµα τους στεγνό, κίτρινο σαν το σάλιο των εντόµων. Βλέπετε στην άκρη τους τη βροχή που παραµονεύει; Ακίνητη γριά, κοκαλωµένη. Σφύριγµα κεραυνού έχει ν ακούσει χρόνια Μη στέκεστε έτσι! Φύγετε από κει! Κανείς δεν ξέρει πότε θα χτυπήσει ο Θεός. (παύση) Ήτανε κάποτε εκεί µια καρυδιά. Όµορφο δέντρο, ζωηρό, παρηγοριά µου. Κάθε που εκείνος έφευγε, έτρεχα να κρυφτώ µες στα alors ignorance. (pause) Si vous saviez comme j y tenais à cette maison, j éprouve une folle nostalgie de sa présence, des ombres aux fenêtres, des reflets de la lampe sur le plafond. (pause) «J ai acheté une maison d amour/ mais je ne l habite pas / on m a achetée / mais mon acheteur ne me possède pas». (pause) Parfois, je me dis qu il faut que je me lève. Que j aille voir de nouveau et sentir. Mais je me sens lourde, incapable du moindre mouvement. Je reste donc ici, dans ces quelques mètres carrés sur lesquels je peux encore régner. Et je découvre tout ici, c est ici que j apporte tout. J imagine que je monte et descends l escalier, j invente de nouveaux jeux sous les arches des corridors, mon fauteuil se transforme en dix chaises différentes, neuf personnes se tournent poliment vers moi, se lèvent, attendent que je m assieds, que commence enfin ce dîner qui s est arrêté au beau milieu, il y a des années. (pause) J appuie ma tête sur le dos de la bergère et je rêve Un jeune arbre pousse entre les dalles. Je l enserre, je l embrasse profondément sur la bouche, ses sèves me brûlent les lèvres, j attrape du fil et une aiguille pour lui coudre une clôture et ensuite mille oiseaux dans ces branches. Je suis réveillée par son ombre tous les matins, doucement tremblante, comme du temps de mon amour ancien. Approchez-vous, ici, par-dessus mon épaule Regardez bien. Vous voyez les jardins? Vides, leur terre sèche, jaune comme la bave des insectes. Vous voyez au bout la pluie qui guette? Vieille, immobile, raidie. Cela fait des années qu on n a pas entendu le sifflement du tonnerre Ne restez pas debout comme ça. Partez de là. Nul ne sait quand Dieu frappera. (pause) Avant, il y avait là un noyer. Un bel arbre, plein de vie, ma consolation. Toutes les fois que lui, il partait, je courais me cacher dans ses branches. Il étendait son ombre pour que je

5 κλαδιά της. Έστρωνε τη σκιά της να καθίσω. Τα φύλλα της µου κάνανε χαρές. Άλλον ήλιο απ τα µάτια του δεν άφηναν να µε πιάσει. Ερχότανε πουλιά περαστικά, µε κοίταζαν στα µάτια µ εµπιστοσύνη, σα να µε πιστεύανε. Νόµιζα θα κρατήσει χρόνια εκείνο το κελάηδισµα. Έσκαβα µε τα δάχτυλα το χώµα, έβρισκα βαθιά τις φρέσκες ρίζες του δέντρου και του µιλούσα. Όσα κρατούσα κλειδωµένα στο στόµα µου κάθε που µ έπαιρνε στην αγκαλιά του, τα ψιθύριζα εκεί κι όταν συναντιόµαστε ξανά, ήξερα ότι όλα τα είχε ακούσει. εν ξαφνιαζόµουν καθόλου που µου έφερνε µια απάντηση σε µια ερώτηση που ποτέ δεν του πήγα. (παύση) Αυτό είναι έρωτας: να προλαβαίνεις τα λόγια. Λέξη καµία να µην αφήνεις να λερώσει τα χείλη σου κι όλα ν ακούγονται γλυκά σα µιληµένα.(παύση) Μόνο µ εκείνον ξέχναγα όλες µου τις λέξεις: τα πορφυρά επίθετα, τα σαρκοβόρα ρήµατα, τους συναινετικούς συνδέσµους, τα βλοσυρά επιρρήµατα Μακριά απ την κυριαρχία της γλώσσας πόσο γλυκά ανάδευε το σώµα µου! Πόσο καθαρά άκουγα το κελάρυσµα του αίµατός µου, η ανάσα µου πώς λίκνιζε τον κόσµο!(µικρή παύση)εσείς θα πρέπει να µιλάτε όµορφα. Φαίνεστε έξυπνος πολύ και µορφωµένος. Στοιχηµατίζω πως θα χαίρεται κανείς να σας ακούει. Και τι ωραία που θα είναι ραµµένη η σκέψη στην κουβέντα σας! Τι ταιριαστά, µε πόση χάρη κι ευγλωττία θα υπερασπίζεστε τη ζωή σας από τους κακόβουλους συνοµιλητές, απ τους ανέντιµους συµπαίχτες σας!(παύση) Ερωτευτήκατε, άραγε, ποτέ; Γνωρίζατε, αλήθεια, τον Ρωµαίο; (παύση) Γυρίστε λίγο να σας δω. Κοιτάξτε µε κι εσείς. Όσο σας µιλώ τόσο αισθάνοµαι να κερδίζετε την εµπιστοσύνη µου. Ω, ελάτε λοιπόν, µην κοκκινίζετε!...μπορείτε να καπνίσετε, αν θέλετε. Είναι ευεργετικό ένα τσιγάρο όταν δεν έχει κανείς άλλον τρόπο να νικήσει µια πάνοπλη στιγµή, καλή, κακή, δεν έχει σηµασία. (µικρή παύση) Συνήθως αφήνω το πορτάκι της αυλής ανοιχτό αλλά κανείς δεν m y assoie. Ses feuilles se réjouissaient de ma présence. Elles empêchaient tout autre soleil de m aveugler. Des oiseaux passaient, me regardaient dans les yeux avec confiance, comme s ils me croyaient. Je croyais que ces chants d oiseaux dureraient toujours. Je creusais la terre avec mes doigts, je trouvais au fond les racines fraîches de l arbre et je lui parlais. Tout ce que je gardais enfermé dans ma bouche quand il me prenait dans ses bras, je le murmurais là et quand nous nous rencontrions à nouveau, je savais qu il avait tout entendu. Je ne trouvais pas du tout étonnant qu il réponde à une question que je ne lui avais pas posée. (pause) Est-ce cela, l amour? Devancer les paroles? Ne laisser aucun mot salir tes lèvres et que tout coule doucement comme si cela avait été déjà dit. (pause) C est seulement avec lui que j oubliais tous mes mots : les adjectifs pourpres, les verbes carnivores, les complaisantes conjonctions, les farouches adverbes Loin de l empire du langage, combien tendrement se troublait mon corps! Comme le bruissement de mon sang était clair et comme mon souffle berçait le monde! (petite pause) Vous, vous devez bien savoir parler. Vous me paraissez intelligent et éduqué. Je parie que vous écouter doit être passionnant. Et comme votre conversation doit bien mettre en valeur votre pensée! Avec quelle grâce et quelle éloquence vous justifierez votre vie devant des interlocuteurs déplaisants et des partenaires malhonnêtes! (pause) Vous n êtes jamais tombé amoureux?... Au fait, vous connaissiez Roméo? (pause) Tournez-vous un peu que je vous voie. Regardez-moi vous aussi. Plus je parle, plus je vous fais confiance. Oh, allez, ne rougissez pas!... Vous pouvez fumer si vous voulez. Ça vous remonte, une cigarette, quand il n y a pas d autre moyen de surmonter un moment ardu, bon ou mauvais, cela n a pas d importance. (petite pause) D habitude, je laisse la petite porte de la cour

6 έρχεται. Ίσως να φταίει που γνωρίζουν όλοι πόσο πολύ αντιπαθώ τις επισκέψεις, ίσως πάλι να έπαψε ο κόσµος να µε βρίσκει ενδιαφέρουσα. Έτσι κι αλλιώς, τι θα µπορούσε να ωφεληθεί κανείς από µένα; Μόνο µια µνήµη αίµατος µπορώ ν ανακαλέσω, υπάρχει όµως κανείς που να θέλει να θυµάται κάτι τέτοιο; (παύση) Πάντοτε έρηµη η αυλή µου εδώ και χρόνια. Απάτητη. Μόνο ένα αυλάκι τόσο δα κυλάει κουρασµένο, κόκκινο και λεπτό σαν την κλωστή του αίµατος στον κρόταφο ενός άντρα δολοφονηµένου απ το ίδιο το ευγενικό του χέρι. Γι αυτό το αίµα σας µιλούσα προ ολίγου Όχι, όχι, δεν ήθελε κακό, µονάχα ν αποδείξει πόσο βαθιά και τελεσίδικη µπορεί να είναι µια βιαστική, τυχαία χειραψία, ένα άγγιγµα φευγαλέο στο µέσα µέρος της παλάµης κι ύστερα το φιλί, εκεί, στην κόψη του λαιµού, στο στήθος ή στον ώµο. (µεγάλη παύση) Αναρωτηθήκατε άραγε ποτέ τι ακριβώς ερωτευόµαστε σ έναν άλλο άνθρωπο; Σας έχει απασχολήσει αυτό το αίνιγµα; Τι είναι εκείνο πάνω του που συνεγείρει τις στρατιές των εφησυχασµένων µας αισθήσεων και µας ρίχνει άοπλους σε µια µάχη εκ των προτέρων χαµένη; Σε ποιο σηµείο βρίσκεται η δύναµη του άλλου, εκείνη η δύναµη που µας ωθεί ολόγυµνους στο ναρκοπέδιο µιας άγνωστης ως χθες αγκαλιάς; Εµπρός, λοιπόν, στραφείτε µε προσοχή στο παρελθόν σας και προσπαθήστε να θυµηθείτε, αν, βέβαια, έχετε µια τέτοια άξια ανάµνηση: τι σχήµα είχε το στιλέτο που σας πλήγωσε κάποτε θανάσιµα; Ήταν υγρό σαν ένα βλέµµα θαλασσί, στέρεο σαν περπάτηµα ή αέρινο, όπως το σχήµα των χεριών που κλείνουν σ ένα χάδι βαθύ ως µέσα στις ρίζες; Ματαιοπονείτε. Ποτέ σας δεν θα βρείτε µιαν απάντηση. Όποιος προσπάθησε να εξηγήσει τον έρωτα δεν υπήρξε ποτέ του ερωτευµένος. Μόνο µια εκκωφαντική σιωπή ταιριάζει στην απόλυτη φύση ενός τέτοιου δώρου. Μια σιωπή σπαρµένη µε τ ανείπωτα του σύµπαντος που ανθίζουν µόνο µια στιγµή: όσο κρατάει ouverte mais personne ne vient jamais. Peutêtre parce qu ils savent tous à quel point je déteste les visites, peut-être aussi que le monde a cessé de me trouver intéressante. De toute façon, je ne vois pas en quoi je pourrais être utile à quelqu un. Je ne fais que remettre en mémoire un souvenir sanglant, mais qui voudrait se souvenir de cela? (pause) Toujours déserte, ma cour, depuis des années. Personne ne la traverse. Seul un petite ruisseau de rien du tout coule fatigué, rouge et fin comme le filet de sang sur la tempe d un homme assassiné de sa propre noble main. C est de ce sang que je vous parlais tout à l heure Non, non, c était sans méchanceté. Il a seulement voulu montré qu une poignée de main rapide, fortuite, un attouchement furtif de la paume de la main et, plus tard, le baiser là, sur le cou, au creux de l épaule ou sur le sein pouvaient avoir une importance décisive et fatale. (longue pause) Vous êtes-vous jamais demandé exactement de quoi on tombe amoureux chez une autre personne? Vous n avez jamais cherché à résoudre ce mystère? Quelle est la chose en l être aimé vers laquelle convergent les armées de nos sens apaisés et qui nous lance désarmés dans une bataille perdue d avance? Où se situe la force de l autre, cette force qui nous pousse nus au milieu du champ de torpilles d une étreinte inconnue hier encore? Allez donc, tournez-vous attentivement vers votre passé et essayez donc de vous rappeler, si, bien sûr, vous possédez quelque souvenir de cette valeur : quelle forme avait la dague qui vous a alors blessé à mort? Était-elle humide comme un regard marin, ferme comme une allure, ou bien aérienne comme la forme des mains qui désirent se refermer sur une caresse profonde, jusqu au fond des racines?... Vous vous donnez du mal pour rien. Vous n aurez jamais la réponse. Celui qui essaie d expliquer l amour n a jamais été amoureux de sa vie. Seul un silence assourdissant peut s accorder avec le

7 ένα σµίξιµο ιδρωµένο. Θυµάµαι τώρα Πριν να τον δω τον γνώριζα καλά, ως την παραµικρή λεπτοµέρεια, µέχρι τον κόµπο της µπέρτας και το µικρό εκείνο κυκλάµινο στην αγκράφα της ζώνης του σηµάδι κοριτσίστικο, υπαινιγµός µιας τρυφερότητας που έφτανε για να καταλάβει κανείς ότι το ξίφος δεν ήταν άλλο από µια γελοία σύµβαση που ήθελε πολεµιστές όλα τ αγόρια της γενιάς του, µια µάσκα ανίκανη να κρύψει µια ψυχή ευαίσθητη και νωχελική. Τον θαύµαζα µυστικά, τον αγαπούσα σιωπηλά, πάντοτε υπολόγιζα σ αυτόν, σ ένα του βλέµµα ενθαρρυντικό στρεφόµουν για να συνεχίσω να ζω προστατευµένη, µε σκεπασµένη τη φωνή, µ ολόκληρο το σώµα µου. Όταν ένα απόγευµα µου τον σύστησαν, επιτέλους, στα σκαλιά της πλατείας, άλλο δε βρήκα για να πω παρά µονάχα «βιάζοµαι, οι φίλοι µου µισούν να περιµένουν» κι έφυγα µε λυµένη την εσάρπα µου. Αργότερα έµαθα τι όµορφα που χόρευε στο κέντρο της φωτιάς, µε πόση ακρίβεια, µε πόση τέχνη και σπάνια προσήλωση στην πράξη του, βύθιζε τα µαχαίρια στο λαιµό του: χωρίς µια στάλα αίµα να χυθεί, χωρίς να πάψει ούτε στιγµή να τραγουδάει Αν δεν ήταν αυτός άντρας για µένα, τότε ποιος; (παύση) Μέρες µετά, ζούσα µες στο χορό του. Τον σκεφτόµουν επίµονα, εντατικά, µε κατοικούσανε ολόκληρη τα µάτια του. Του αφιερωνόµουν νοερά, όπως εκείνοι οι πιστοί που λατρεύουν έναν Άγιο κι όπου κι αν βρίσκονται, όπου κι αν πηγαίνουν, περιφέρουν εντός τους την εικόνα του προσδοκώντας να φανερωθεί, διψώντας για το θαύµα. Μ έκαιγε η σκέψη του, ο ύπνος µου γέµιζε νερά, χανόµουν στο βυθό του. Με µάγευε αυτή µου η αφοσίωση. Μπέρδευα τις κινήσεις µου, το σάλιο µου µαλάκωνε, γλιστρούσαν οι κουβέντες µου υγρές, σκόρπιζαν πριν προλάβω να µιλήσω. Τριγυρνούσα στο σπίτι αδιάφορη στα φλύαρα caractère absolu d un tel don. Un silence traversé de l indicible de l univers qui ne fleurit qu un instant : le temps que dure une étreinte moite. Je ne souviens à présent Avant même de l avoir vu, je le connaissais déjà bien, jusque dans les moindres détails, le nœud de sa cape, le petit cyclamen sur la boucle de sa ceinture témoignage féminin, signe de douceur qui montrait bien que l épée n était rien d autre qu un code ridicule exigeant que tous les garçons de sa génération soient des guerriers, rien d autre qu un masque incapable de cacher une âme sensible et languissante. Je l admirais en secret, l aimais en silence, je pensais sans cesse à lui, j espérais un regard engageant de sa part pour continuer à vivre protégée, sans voix et de tout mon corps. Quand un après-midi enfin ils me l ont présenté sur les marches de la place, tout ce que j ai trouvé à dire fut «je dois me dépêcher, mes amis ont horreur d attendre» et je suis partie, mon écharpe dénouée. On m a raconté après qu il dansait à merveille au milieu des flammes, on m a dit l exactitude et la concentration remarquable dont il faisait preuve dans l art d enfoncer des couteaux dans sa gorge : sans une goutte de sang, sans cesser un instant de chanter Si ce n était pas là un homme pour moi, alors qui d autre pouvait l être? (pause) Je passais les jours suivants abîmée dans sa danse. Je passais mon temps à penser à lui, intensément, et ses yeux m absorbaient totalement. Je me consacrais à lui, comme ces croyants qui adorent un saint et portent en eux son image, quelque soit l endroit où ils se trouvent et où qu ils aillent, espérant son apparition, assoiffés de miracle. Sa pensée me brûlait, mon sommeil en était inondé, je me perdais au fond de lui. Ma dévotion pour lui m ensorcelait. Mes gestes s emmêlaient, ma salive se liquéfiait, mes paroles s échappaient toute humides, se dispersaient

8 βλέµµατα των υπηρετών που σχολίαζαν µ αυτόν τους τον τρόπο την απουσία οποιουδήποτε λόγου να βρίσκοµαι συνεχώς ανάµεσα στα πόδια τους. Τα µαλλιά µου µπλέκονταν στα έπιπλα όπως τα κέρατα του ελαφιού στα κλαδιά των θάµνων. Μέτραγα την ανάσα µου κι απορούσα: τόσο λίγη που ήταν πώς γινόταν και ζούσα ακόµη; Άνεµοι τρυφεροί µε ταξιδεύανε, µε κάθιζαν στα γόνατα κι ύστερα, πάνω µου περνώντας, µε κουρσεύανε. Τον έφερνα κοντά µου, πλάι µου, τον κρατούσα µέσα µου µε µια τυφλή ορµή, µια δύναµη αντρική, αταίριαστη στο φύλο µου. Έφτανε µια στιγµή να τον σκεφτώ και σα να κέρδιζα ύψος όµως όχι ανεβαίνοντας, πετώντας ναι, µα κατευθείαν αγκαλιάζοντας το χώµα. Μ έβρισκε η παραµάνα αναίσθητη στο πάτωµα, ξέπνοη. Όταν συνερχόµουν, παραδινόµουν σε µια ατέλειωτη ρέµβη. Ήµουνα µόνη µου ξανά κι ήµουνα δυο αγκαλιασµένοι σφιχτά µέσα στο αίµα µου. Μυρµήγκιαζαν οι φλέβες µου και στο κορµί µου άνθιζε ένας δροσερός πυρετός που έκανε τα πόδια µου να τρέµουν, να συνηθίζουν δρόµους που µακραίνανε. άκρυζα αυθόρµητα κοιτώντας τους αγρούς να πρασινίζουν, κάρπιζε η γη µου σαν καρδιά από παράφορη χαρά βαλαντωµένη. Ήταν ο χρόνος φίλος µου, οι ώρες µε φροντίζαν, γεφύρια µου χτιζε το φως του σκοταδιού τα µέρη να περάσω. Καθόµουν στο παράθυρο, κεντούσα, ίδια οµίχλη διάφανη, ίδια χελιδονάκι. Έραβα κόκκινες καρδιές στις µαξιλαροθήκες, στρίφωνα την παλιά µου πουκαµίσα, θύµωνα που µε χώραγε, σα να µην είχα ποτέ µου µεγαλώσει.(παύση) Ερχόταν καλοκαίρι. Κατέβαινα να γνέσω στο πηγάδι, µπλεκόταν το φεγγάρι στην ανέµη µου, αστέρια πέφταν στα νερά και η κλωστή µου γέµιζε µπουµπούκια. Μια πένθιµη χαρά µε κατοικούσε. Και µ αναστάτωνε βαριά, σα να µηνούσε έναν χαµό λυτρωτικό, µια νύχτα φόνου.(παύση) Ήρθε από τότε τέσσερις φορές. Με παραφύλαγε και µ έβρισκε πάντοτε µόνη «Άµποτε να χα κρατήσει τους τύπους / άµποτε, άµποτε ν αρνιόµουνα τα avant même que je n ai le temps de parler. Je tournais en rond dans la maison, indifférente aux regards bavards des serviteurs qui commentaient de cette façon le fait que je sois sans cesse dans leurs jambes. Ma chevelure s accrochait aux meubles comme les cornes du daim dans les branches des buissons. Je vérifiais mon pouls et je m étonnais : je le trouvais si faible, comment pouvais-je être encore en vie?... Les vents doux me faisaient voyager, m asseyaient sur leurs genoux et ensuite me ravageaient en passant sur moi. Je l amenais près de moi, à côté de moi, je le gardais en moi avec une rage aveugle, une force mâle, inconvenante pour mon sexe. Il m arrivait d y penser l espace d un instant et c était comme si je gagnais de la hauteur, pas en montant mais en volant, oui, tout en étreignant la terre. Ma gouvernante me trouvait évanouie, je ne respirais plus. Quand je revenais à moi, je tombais dans une profonde rêverie. J étais seule à nouveau et j étais deux, étroitement enlacés dans mon sang. Mes veines fourmillaient et mon corps était parcouru d une fièvre fraîche qui faisait trembler mes jambes et les forçait à emprunter des routes qui n en finissaient pas. Regarder la campagne verdir me faisait pleurer, ma terre donnait des fruits tel un cœur haletant d une joie sublime. Le temps était mon ami, les heures prenaient soin de moi, la lumière de l ombre bâtissait des ponts sur mon passage. Je m asseyais à la fenêtre, brodais, le même brouillard diaphane, la même hirondelle. Je cousais des cœurs rouges sur les taies d oreiller, je faisais un ourlet à ma vieille chemise et me fâchais de voir qu elle m allait encore, comme si je n avais pas grandi. (pause) L été arrivait. Je descendais filer au puits, la lune se mêlait à mon dévidoir, les étoiles tombaient dans l eau et des boutons de fleurs restaient accrochés à mon fil. J étais envahie d une joie triste et bouleversée comme à l approche d une catastrophe libératrice, une nuit de meurtre.

9 λόγια µου». Ο φόβος, Κύριε, είναι ένας δρόµος κλειστός για τον έρωτα. Ένα τραχύ µονοπάτι γεµάτο µε φιδοφωλιές και βρώµικα χορτάρια. Στο τέρµα του φαντάζει απρόσιτο το χλοερό αλωνάκι της αγάπης. Μα µόνο έτσι πολεµάς γι αυτό που νιώθεις: περπατώντας αυτόν τον δρόµο, µατώνοντας τα πόδια στα χαλίκια του, παραµερίζοντας µε τους αγκώνες τα σαρκοβόρα αναρριχητικά που γλείφουν λαίµαργα το δέρµα σου, κοιτώντας πάντοτε µπροστά, κοιτώντας µέσα σου, εκεί όπου παφλάζει η επιθυµία που σε οδηγεί, που ο πόθος ξεδιπλώνει τον βαθύ του ουρανό, εκεί που η καρδιά χτυπάει µόνη της και µια φωτιά ανάβει µεσοπέλαγα.(παύση) Ερωτεύοµαι θα πει Πηγαίνω. Προχωρώ. ιασχίζω και ιασχίζοµαι. Και Ξεµακραίνω. Για ν αγγίξω κάποτε τον πάµφωτο προορισµό που αξιώθηκα. Θα πει Φτάνω. Ξυπόλητη, λουσµένη στον ιδρώτα, κατάκοπη, γδαρµένη, δίχως νύχια, δίχως δόντια, µε βλέφαρα καµένα, πρησµένα γόνατα, µε χέρια τρυπηµένα και τη φωνή τριµµένη πάνω στις συλλαβές του σαγαπώ Έστω κι έτσι, µόνο έτσι Φτάνω. Γιατί ο έρωτας, Κύριε, άλλο δεν είναι από µια δυνατότητα. Ένα Μπορώ. Να γνωρίζω και να αγνοώ µαζί. Να εγκληµατώ και να µαι η µόνη αθώα. Να παραλύω στην πιθανότητα της αποκάλυψης κι αυτός ο φόβος - ο Φόβος, Κύριε - να µε δυναµώνει.(παύση)μόνο οι γενναίοι αγαπούν, να το θυµάστε. Οι άλλοι απλώς ξεγελούν τα όνειρα. Εγώ ήµουνα στους πρώτους.(παύση)στο διάβολο, λοιπόν, ο κόσµος, οι φωνές, οι έχθρες των γονιών κι οι συµβουλές της παραµάνας. Στο διάβολο οι απειλές και οι κατάρες, τα λεπίδια στο βλέµµα του πατέρα, ο τρόµος που κροτάλιζε στα τακούνια της µάνας µου, οι γέροι στα καφενεία που ανοίγανε την τράπουλα γελώντας µοχθηρά όταν περνούσα, οι γυναίκες κλεισµένες στα σπίτια τους που (pause) Depuis, il est venu quatre fois. Il me guettait et me trouvait toujours seule «Ah! Je voudrais rester dans les convenances ; je voudrais, je voudrais nier ce que j'ai dit». La peur, monsieur, c est une route impraticable pour l amour. Un chemin difficile plein de nids de serpents et de mauvaises herbes. Au bout, la petite prairie verdoyante de l amour paraît inaccessible. Mais c est seulement ainsi que l on peut se battre pour ce que l on aime : en marchant sur ce chemin, en blessant ses pieds sur les cailloux, écartant du coude les carnivores grimpeurs qui avec avidité nous lèchent déjà la peau, regardant toujours devant soi, en soi, là où frémit la flamme qui nous entraîne, là où le désir déploie ses cieux profonds, où le cœur bat seul et un feu s allume au beau milieu de l océan. (pause) Tomber amoureuse signifie Aller. Avancer. Traverser et être traversée. S éloigner. Pour un jour atteindre le but recherché. Cela veut dire Arriver. Pieds nus, trempée de sueur, éreintée, écorchée, sans ongles, sans dents, les paupières brûlées, les genoux enflés, les mains meurtries et la voix éraillée sur les syllabes du je t aime même ainsi, c est seulement ainsi qu on peut Arriver enfin. Car l amour, Monsieur, n est rien d autre qu une possibilité. Un Je peux. En même temps savoir et ignorer. Être à la fois criminelle et la seule innocente. Être paralysée par l éventualité de la découverte et c est cette peur, la peur, Monsieur, qui me rend forte. (pause) Il n y a que les braves qui aiment. Sachez-le. Les autres ne font que tromper leurs rêves. Moi, je faisais partie des braves. (pause) Au diable donc le monde, les cris, l hostilité des parents et les conseils de la bonne. Au diable les menaces et les malédictions, le regard acéré de mon père, la terreur qui faisaient claquer les talons de ma mère, les vieux dans les cafés qui étalaient leurs jeux de cartes et riaient

10 οληµερίς υφαίνανε θανάτους, το αίµα που άκουγα κιόλας να βοά στ αυτιά µου. Ολόκληρη µια επιθυµία ζούσα. Κι ας ρηµάξει η Βερόνα, ας αφανιστεί, πατρίδα άλλη απ το µπαλκόνι της κάµαράς µου δεν υπήρχε για µένα, ο µόνος τόπος που αναγνώριζα γενέθλιο ήταν εκείνο το καγκελόφραχτο µπαλκόνι. méchamment sur mon passage, les femmes enfermées à la maison qui, toute la journée, tissaient des morts, le sang que j entendais déjà sourdre près de mes oreilles. J ai vécu toute entière un désir et que Vérone soit désertée, qu elle soit anéantie, il n y a jamais eu pour moi d autre patrie que le balcon de ma chambre, le seul lieu auquel je reconnaissais appartenir était ce balcon avec sa balustrade. Πλησιάστε, θέλω να σας δείξω κάτι. Βλέπετε αυτή τη δέσµη τα χειρόγραφα; Αν έρθετε λίγο πιο κοντά θα µπερδευτείτε µέσα στα πυκνά συµπλέγµατα των λέξεων, η αντανάκλαση µιας σκοτεινής καλλιγραφίας θα θαµπώσει το βλέµµα σας κι ας έχει ξεραθεί το µελάνι, ας έχει λιώσει τόσο που θα πρέπει να καταβάλετε πολύ κόπο όχι για να τα διαβάσετε φυσικά δε θα µπορούσα να φανταστώ τίποτα πιο ανόσιο απ αυτό απλώς µόνο να διακρίνετε τα ίχνη µιας σχεδόν αόρατης γραφής. (µικρή παύση) Κρατήστε τα για λίγο. Είναι σελίδες µαλακές στην αφή, λεπτές σαν ένα ζευγάρι αντρικές µεταξωτές κάλτσες, ιδανικές για τρυφερά κοριτσίστικα δάχτυλα συνηθισµένα να πληγώνονται ελαφρά όχι µονάχα από την αιχµή της βελόνας στο κέντηµα µα κι από ένα «σε λατρεύω» που έγειρε απ τον πόθο στο χαρτί. Είναι τα γράµµατα που πήρα από κείνον. Με χίλιες προφυλάξεις, µε χίλιους τρόπους τόσο ευφυείς που θα έκαναν ακόµη και τον πιο ραδιούργο συνωµότη του κράτους να ντραπεί για τις δικές του αθώες κι επιπόλαιες µεθόδους. Άλλη περιουσία απ αυτά τα χαρτιά δεν κατέχω. Μόνο τα λόγια που ποτέ του δεν ξεστόµισε. Αν µίλαγε ένα χάδι, αν ένα βλέµµα ήξερε να πει, εδώ θα βρίσκατε γραµµένη τη φωνή τους. Μα ευτυχώς ο στεναγµός καµιά γραµµατική δεν γνωρίζει κι αυτό τον κάνει να ηχεί τόσο πολύτιµος εν τα έχω ξαναδιαβάσει από τότε, συχνά όµως τα παίρνω στα χέρια µου, τα ξεφυλλίζω µε ηδονή, βάζω όλη µου τη δύναµη να ξεγλιστρήσω ανάµεσα απ τις Approchez, je veux vous montrer quelque chose. Vous voyez ce paquet de feuilles manuscrites. Si vous veniez plus près, vous vous perdriez dans cet épais mélange de mots, votre regard serait ébloui par le reflet d une sombre écriture et peu importe que cela soit de l histoire ancienne, que l encre en soit séchée et à tel point effacée que vous devrez vous donner beaucoup de mal, non pas pour les lire bien sûr pareil sacrilège ne me viendrait pas à l esprit mais pour y distinguer seulement les traces d une écriture presque invisible. (petite pause) Prenez les un instant entre vos mains. Voyez comme ces pages sont douces au toucher, elles ont la finesse d une paire de chaussettes d homme en soie, elles sont faites pour les doigts délicats des jeunes filles que blesse la pointe d une aiguille mais aussi un «je t adore» que le désir a couché sur le papier. Ce sont les lettres que j ai reçues de lui. Avec mille précautions, de mille façons si géniales que même le plus grand conspirateur de ce pays aurait honte de ces propres méthodes innocentes et niaises. Ces papiers sont ma seule richesse. Ces mots seulement, qu il n a jamais prononcés. Si une caresse pouvait parler, si un regard savait dire, vous trouveriez ici inscrites leurs voix. Mais heureusement les soupirs ne connaissent pas un mot de grammaire et c est ce qui les rend si chers Je ne les ai pas relues depuis. Pourtant, je les prends souvent dans mes mains ; je les feuillette avec volupté, je fais de mon mieux pour glisser entre les

11 φράσεις δίχως να κοπώ. Άλλοτε πάλι, αφήνοµαι και µε την άκρη του µατιού διαβάζω «πόσο σαγαπώ», «χαρά µου», «µείνε» Η κάθε συλλαβή γεννάει καινούργια δάκρυα.(παύση) ε βρίσκω πια κανένα νόηµα σε µια τέτοια απασχόληση. Μόνο έναν πόνο ωφέλιµο που µου θυµίζει ότι χρωστάω ακόµα στα µαχαίρια. Και µια ανάµνηση θανάτου που έρχεται. (µικρή παύση) Ποτέ µου δεν απάντησα σ αυτά του τα γράµµατα. υσκολευόµουν πάντα µε τις λέξεις, ήµουν σαν από πείσµα ανορθόγραφη, µε µια δικιά µου εντελώς ορθογραφία που απολάµβανα γράφοντας στο ηµερολόγιό µου, ντρεπόµουν όµως µήπως φανεί αστεία ή παράξενη στα µάτια ενός ξένου αναγνώστη. Ο άνθρωπος που µου τα έφερνε δεν είχε να πάρει τίποτα από µένα. Μόνο µια χούφτα γιασεµιά, ένα ζευγάρι κοραλλένια σκουλαρίκια, µία µικρή ακατοίκητη κυψέλη ή µία τόση δα κόκκινη πέτρα ενθύµιο και δύναµη από το µοναστήρι του Αγίου Σεβαστιανού που προστατεύει τα ζευγάρια στον πρώτο τους δρόµο: µε τέτοια ήσυχα δώρα απαντούσα στις δίκοπες λέξεις που µου έστελνε. (παύση)τώρα του γράφω χίλια δυο, χωρίς ν αγγίζω τα χαρτιά και τους κονδυλοφόρους. Του τα µιλάω µε την πιο βαθιά φωνή µου, την πιο ακριβή, την πιο κρυστάλλινη φωνή, που µες στα όνειρα ριγάς σαν την ακούσεις. Είναι η φωνή που ακούνε οι πεθαµένοι. Μετά, ήρθαν τ άλλα, τα παλιά, θα είστε γνώστης. εν έµεινε κανείς να µην τα µάθει. Φρόντισαν βέβαια οι τελάληδες γι αυτό, µερίµνησαν να διαδοθούν ταβερνιαραίοι, υπηρέτες, αµαξάδες, φλυάρησε κι εκείνος ο ιερέας, κι οι φιλενάδες µου ακόµα, καλύτερες εκείνες δεν τις κάνω.(παύση)τεχνάσµατα δαιµονικά, αλλεπάλληλες δοκιµές, πρόβες για να πετύχει ο θάνατός µας. Εκείνος τα κατάφερε στο τέλος. Εγώ απέτυχα πιο λίγη πάντα, πιο µικρή, πιο καταδικασµένη, δεµένη πάνω στη ζωή σα γυναίκα που ήµουν. phrases sans m arrêter. Parfois pourtant je me laisse aller et je lis, du coin de l œil, «comme je t aime», «ma joie», «reste» Chaque syllabe fait renaître mes larmes. (pause) Pareille occupation n a plus aucun sens pour moi. Seule peut-être cette douleur qui me rappelle ce que je dois aux couteaux. Et un souvenir de mort qui vient. (petite pause) Je n ai jamais répondu à ses lettres. J ai toujours eu du mal avec les mots ; je m obstinais à faire des fautes d orthographe, pourtant je prenais plaisir à rédiger mon journal intime, mais à ma façon et j avais peur de paraître ridicule et bizarre aux yeux d un éventuel lecteur. Je n avais rien à offrir à celui m apportait ces lettres. Une touffe de jasmin, une paire de boucles d oreilles en corail, une petite ruche vide et une pierre rouge de rien du tout souvenir et portebonheur du monastère de Saint-Sébastien qui protège les nouveaux mariés à leurs débuts. Je répondais par ces banals cadeaux aux mots à double tranchant qu il m envoyait. (pause) Depuis je lui écris tout le temps sans toucher ni papier ni porte-plume. C est avec ma voix la plus profonde, la plus précise que je lui dis mes lettres, une voix cristalline comme celle qui vous fait frissonner dans vos rêves. C est la voix qu entendent les morts. Le reste est venu après, les choses anciennes, vous devez savoir. Plus personne ne l ignore. Les crieurs des rues y ont bien sûr veillé, ils ont pris soin d en informer les taverniers, les gens de maisons, les cochers, jusqu à ce prêtre qui en a jasé et, pour tout vous dire, même mes amies, je ne vais pas les faire meilleures qu elles ne sont. (pause) Machinations diaboliques, tentatives répétées, répétition générale de notre mort. Lui, finalement, y est parvenu. Moi, j ai échoué jamais à la hauteur, plus petite, toujours condamnée, enchaînée à la vie en femme que j étais. (pause) Maintenant que je pense à tout cela avec plus de sang-froid, je me dis que c est comme cela que cela devait se passer. Il faut toujours que quelqu un

12 (παύση) Τώρα που σκέφτοµαι πιο ψύχραιµα τα περασµένα, λέω πως έτσι έπρεπε να γίνει. Πάντοτε πρέπει να µένει κάποιος στο τέλος, και µετά το τέλος ακόµη να µένει όρθιος, εκεί, να υποδέχεται τη φρίκη, να πονάει, να µατώνει και να ξεσκίζεται, να ταΐζει στο στόµα το πιο µαύρο λιοντάρι, να απελπίζεται και να µη λυτρώνεται ποτέ, κάποιος πρέπει πάντα να µένει πίσω, ακρωτηριασµένος, ανάπηρος, κοµµατιασµένος, να δοξάζει έναν άδοξο έρωτα και µε την ιαχή της ήττας λιωµένη στα χείλη του να σωριάζεται άδειος, ένας σωρός από σκουριά, ένα κατάρτι σάπιο, αταξίδευτο, καρφωµένο στην άµµο σαν σταυρός. (παύση) ε θέλω να µιλώ γι αυτά. Παρασύρθηκα. Νύχτωσε κιόλας. Βασιλικό φεγγάρι έχει απόψε. Αγαπάτε το φεγγάρι; Εγώ πολύ. Ω, αν ξέρατε να δείτε!...κρατάω κρυµµένο ένα τοπίο µες στο νου µου. Άκακη φύση, που τα χρόνια δεν την κάψανε. Φρέσκα, ευωδιαστά νερά κι οι φλέβες κάθε πέτρας ανθισµένες. Υπάρχει πάντα ένα φεγγάρι βαρύ και περήφανο εκεί. Φαντάζοµαι πολλές φορές πως πηγαίνω. Είναι µια Τρίτη, µέρα έρηµη σαν όλες. Περνώ ανάµεσα απ τους κήπους, τ αυτοκρατορικά παγώνια ραµφίζουν τις µπιγκόνιες, στις φυλλωσιές µικρά πουλιά τινάζουν από τα φτερά τους τ αποµεινάρια µιας πρόσφατης βροχής, πουλιά µικρά και µαλακά σαν διλήµµατα προορισµένα να µείνουν εσαεί αναπάντητα. Όσο προχωρώ, το τοπίο αποµακρύνεται µια απρόσιτη γεωγραφία ανυπότακτη στα βήµατά µου. Ποτέ δε φτάνω. Γυρίζω πάλι εδώ, στην ίδια ανάγλυφη έρηµο Βλέπετε πως αλλάζουν χρώµα οι σκιές αυτή την ώρα; (παύση) «Έλα καλή µου νύχτα: έλα µου µε αγάπη / νύχτα µαυρόφρυδη, έλα µου µε τον Ρωµαίο / κι όταν πεθάνει πάρτον, σκόρπα τον αστράκια /και τόσο τ ουρανού την όψη θα λαµπρύνει / που όλος ο κόσµος θα ερωτευτεί τη νύχτα / και πια δε θα λατρεύει τον λαµπρόφωτο ήλιο.» reste à la fin, et puis après aussi, qu il reste là pour supporter l horreur, souffrir, saigner et être mis en pièces, pour donner la becquée au lion le plus noir, ne jamais être délivré du désespoir, quelqu un doit rester après, mutilé, handicapé, déchiqueté, pour glorifier un amour sans gloire, et un cri de défaite sur les lèvres, s effondrer vide, comme un tas de rouille, un mat pourri, n ayant connu aucun voyage, cloué dans le sable comme une croix. (pause) Je ne veux pas parler de ça. Je me suis laissée entraînée. Il fait déjà nuit. La lune est royale ce soir. Vous aimez la lune? Moi oui, beaucoup. Ah, si vous saviez regarder!... Je cache au fond de moi un paysage. Une nature innocente que les années n ont pas gâchée. Fraîche, où les eaux embaument et les veines de chaque pierre fleurissent. Là, la lune est toujours lourde et fière. J imagine souvent que j y vais. C est un mardi, un jour aussi vide que les autres. Je traverse les parterres; les paons impériaux picorent les bégonias; dans les feuillages de petits oiseaux secouent de leurs ailes les gouttelettes de la dernière pluie, des oiseaux aussi tendres que les questions destinées à rester sans réponse. Plus j avance, plus le paysage s éloigne une géographie inabordable insoumise à mes pas. Je ne l atteints jamais. Je reviens ici dans le même désert en relief Voyez comme à cette heure les ombres changent de couleur. (pause) «Viens, gentille nuit ; viens / chère nuit au front noir, donne-moi mon Roméo / et, quand il sera mort, prendsle et coupe le en petites étoiles / et il rendra la face du ciel si splendide / que tout l'univers sera amoureux de la nuit / et refusera son culte à l'aveuglant soleil.» Quand j avais huit ans, un dimanche aprèsmidi, nous sommes partis nous promener avec mes parents. Notre maison était sur les hauteurs et, pour arriver au centre de la cité, il nous fallait parcourir une bonne distance. Nous nous préparâmes tôt à partir et lorsque

13 Όταν ήµουν οκτώ χρονών, ένα απόγευµα Κυριακής, µε πήραν οι γονείς µου στον περίπατο. Το σπίτι µας ήταν ψηλά και για να φτάσουµε στο κέντρο της πόλης έπρεπε να διασχίσουµε µια απόσταση ικανή, καθόλου αµελητέα. Ξεκινήσαµε νωρίς, δε θα χε βγει καλά καλά το µεσηµέρι, όταν ο αµαξάς διέταξε τα άλογα να τρέξουν. Τα σύννεφα ήταν χαµηλά, η κοιλιά τους ακούµπαγε σχεδόν την κορυφή της καρότσας, αλλά δεν ήταν για βροχή, ήτανε Μάιος, ο µήνας των κορυδαλλών και της νυφίτσας. Σε µια στροφή του δρόµου, κοιτάζοντας τυχαία έξω απ το παράθυρο της άµαξας, το βλέµµα µου σκάλωσε σ ένα άλλο παράθυρο ενός πέτρινου σπιτιού, µε ελάχιστη περικοκλάδα στους καφετιούς του τοίχους. Μια γυναίκα ζύµωνε. Ήταν µια εύσαρκη, µεσόκοπη γυναίκα, µε στήθος πλούσιο και µπράτσα στιβαρά, γυµνά µέχρι πάνω στους ώµους. Τα µαλλιά της σφιχτά κρατηµένα γύρω απ το κεφάλι της, µόνο χαµηλά στον αυχένα ελευθερώνονταν. Σπίθες ιδρώτα ανάβανε και σβήνανε στο µέτωπο και στο λαιµό της, σκουπιζόταν µε την ανάστροφη της παλάµης και συνέχιζε το ζύµωµα. Ξαφνικά, είδα έναν άντρα να έρχεται κοντά της, πλησίασε πίσω της αθόρυβα, δίχως εκείνη να τον πάρει είδηση. Την έσφιξε πάνω του γερά και της έσκασε ένα φιλί στη ρίζα του λαιµού της, ένα ζεστό, ιδρωµένο, αλήτικο φιλί. Άρχισε η γυναίκα να γελά, γύρισε, τον αγκάλιασε, στα χέρια της αχνίζανε οι σβόλοι απ το ζυµάρι. Θα πρέπει να φιλήθηκαν ξανά, πολλές φορές εκείνη την ηµέρα. Τότε δεν ήξερα τίποτα για κείνο που είχα δει κι αναστάτωσή µου πνίγηκε µετά στη λεµονάδα που ήπια στην πλατεία. Σήµερα όµως Αν ξέρατε πόσες φορές δεν πόθησα να ήµουν εκείνη η ανώνυµη γυναίκα! Με το ζυµάρι, το φιλί και τον ιδρώτα της! Με την ολέθρια κι ευλογηµένη τύχη της! (παύση) Αναρωτιέµαι: είναι ένας τέτοιος πόθος ασεβής; εν είναι ύβρις ν απιστώ στο εξαίσιο χάος που αξιώθηκα να ζήσω; le cocher poussa l allure de ses chevaux, l après-midi n était pas encore entamée. Les nuages étaient bas, leurs ventres touchaient presque le toit de la voiture, mais ils n annonçaient pas la pluie, on était au mois de mai, le mois des alouettes et de la belette. À un tournant de la route, regardant par hasard par la fenêtre de la voiture, mon regard s arrêta sur une autre fenêtre, celle d une maison en pierre sur les murs bruns de laquelle grimpaient quelques maigres plantes. Une femme pétrissait une pâte. C était une femme bien en chair, entre deux âges, à la poitrine généreuse et aux bras fermes, nus jusqu aux épaules. Ses cheveux, attachés en bandeaux autour de sa tête, flottaient librement au bas de la nuque. Des gouttelettes de sueur scintillaient sur son front et son cou. Elle s essuyait avec l envers de sa main et continuait à pétrir. Soudain, j ai vu un homme surgir derrière elle et s en approcher sans bruit, sans qu elle l entende. Il l a serrée contre lui et l a embrassée à la racine du cou, un baiser chaud, humide, canaille. La femme s est mise à rire, elle s est retournée et l a pris dans ses bras, des parcelles de pâte volaient de ses mains. Ils ont dû s embrasser encore plusieurs fois ce jour-là. Je ne connaissais à cet âge encore rien de ce que je venais de voir et j ai noyé mon trouble dans la limonade que j ai bue ensuite sur la place. Aujourd hui par contre Si vous saviez le nombre de fois où j ai désiré être cette femme anonyme! Avec sa pâte, son baiser et sa transpiration! Son destin funeste et béni! (pause) Je me demande : est-ce un péché qu un tel désir? N est-ce pas une offense que de trahir le merveilleux chaos dans lequel j ai mérité de vivre? J ai fait faire une fente sous chaque porte. Je laisse toujours une grille ouverte à la fenêtre pour que les soirées où je m oublie à attendre conservent un peu de lumière. Entre une ombre basse, elle se tord devant moi,

14 Έχω προβλέψει µια χαραµάδα κάτω από κάθε πόρτα. Μια γρίλια µένει πάντα ανοιχτή στο παράθυρο για να κρατάνε λίγο φως τα βράδια που ξεχνώ να περιµένω. Μπαίνει µια χαµηλή σκιά, κουλουριάζεται στα πόδια µου, στις γάµπες µου ζεσταίνει τα χεράκια της, τη νιώθω να κρυώνει, θέλω να σηκωθώ, «ήλιο!» να προστάξω θυµωµένη µε τις δούλες που αργούν ν ανάψουνε τη λάµπα. εν κάνω τίποτα. Στέκοµαι ακίνητη κοιτώντας τη σκιά να λιγοστεύει. Βαραίνει η ανάσα της, η τελευταία της κουβέντα είναι πικρή, σα γράµµα που αναγγέλλει κάποιο τέλος. Πριν ξηµερώσει, έχει προλάβει να καεί βγάζοντας µια σιγανή, θεσπέσια φλόγα, όλο άρωµα.(παύση) Είµαι εγώ. Μακρινή. Λυπηµένη. Ελάχιστη. Είµαι η σκόνη που χει πνίξει το µπαλκόνι. Το σαλιγκάρι που κοιµήθηκε στη γλάστρα του. Οι πιο σκισµένες κάλτσες µου. Τα χρυσαφένια πέδιλά µου που κοπήκανε. Η µέντα και η µαστίχα που ξεράθηκαν. Το λερωµένο µάρµαρο στην πόρτα της εισόδου. Ο σκληρός σπόρος της λεβάντας που δεν κάρπισε. Το ρόπτρο στην πόρτα µια µικρή, σκουριασµένη γροθιά. Είµαι η οσµή των αγοριών κάθε που αναπολούν την άλωσή τους. Γιατί είµαι πρώτα από κείνα αλωµένη. (παύση) Κανένα παραµύθι πια για µένα. Μη µε κοιτάζετε έτσι. Το ξέρω πως µεγάλωσα. Το είπα και στο χρόνο: ας µε κάνει ό,τι θέλει. Ας ασελγήσει πάνω µου, ας µε συνθλίψει. εν περιµένω ανταπόδοση καµιά για τις παλιές µου καλοσύνες.(παύση)υπάρχουν στιγµές που δεν τον σκέφτοµαι καθόλου κι είναι αυτό µια νίκη µου περίλαµπρη, µε κόπο συγκρατώ κραυγές θριάµβου. Όσο βαθιά κι αν είναι ξεριζώνονται τα στίγµατα της µνήµης. Είναι σοφή η ξενιτιά, σοφή και γενναιόδωρη, όπως δεν ήτανε ποτέ καµιά πατρίδα.(παύση)έτσι ήµουν πάντα: έφηβη στη χαρά, γριά στη elle se chauffe les mains sur mes jambes. Je la sens se refroidir, je veux me lever, taper dans mes mains pour commander au soleil, furieuse contre les servantes qui tardent à allumer les lampes. Je ne fais rien. Je reste immobile à regarder l ombre rapetisser. Son souffle se fait pesant, ses dernières paroles sont amères, comme une lettre qui annonce une fin. Avant que le jour ne se lève, elle a eu le temps de brûler avec une flamme silencieuse, sublime, toute parfumée. (pause) C est moi. Lointaine. Chagrine. Infime. Je suis la poussière qui a étouffé le balcon. L escargot qui s est endormi dans son pot de fleurs. Mes bas les plus déchirés. Mes sandales dorées qui ont lâché. La menthe et le mastic qui ont séché. Le marbre sali à la porte d entrée. La graine coriace de la lavande qui n a pas donné. Le heurtoir sur la porte petit poing rouillé. Je suis l odeur des garçons toutes les fois où ils songent au jour de leur conquête. Parce que la mienne remonte plus loin que la leur. (pause) Je ne crois plus aux contes de fées. Ne me regardez pas comme ça. Je sais que j ai vieilli. Je l ai dit au temps aussi : qu il fasse de moi ce qu il veut. Qu il abuse de moi, qu il m écrase. Je n attends rien en échange de mes bontés passées. (pause) Il y a des moments où je ne pense pas du tout à lui et c est pour moi une victoire éclatante je me fais violence pour réprimer des cris de triomphe. Si profonds soient-ils, on finit par extirper les stigmates de la mémoire. L exil est sage, sage et généreux comme ne l est jamais aucune patrie. (pause) J ai toujours été ainsi ; adolescente dans la joie, vieille dans le chagrin. Un âge ou un autre, qu importe. Plus rien ne m atteint. Et mon souffle existe comme ça, parce que j ai voulu ressembler à n importe qui. Je n ai rien non plus à partager avec cet été où nous existions. Je peux donc penser à lui sans crainte de me noyer ou de sombrer dans les algues. Je redeviens tendre, le pardon s étale

15 λύπη. Ασήµαντες, τυχαίες ηλικίες. Τίποτα πια δε µε πληγώνει. Κι η ανάσα µου υπάρχει έτσι, γιατί το θέλησα να µοιάσω του οποιουδήποτε ανθρώπου. Ούτε έχω τίποτα να µοιράσω µε κείνο το καλοκαίρι που ήµασταν. Μπορώ, λοιπόν, να τον φέρνω στο µυαλό µου χωρίς το φόβο να πνιγώ ή να βουλιάξω στα φύκια. Ξαναγίνοµαι τρυφερή, στα µάγουλά µου απλώνεται η συγχώρεση Ας µην έζησα, λέω. Ας µην έζησα. Μου αρκεί να βλέπω απ το παράθυρο, πέρα µακριά, τα βουνά ν αναπαύονται ήσυχα σαν την αγκαλιά των εραστών στον µοιρασµένο τους ύπνο, όταν τα σώµατα στεγνώνουν και τα χείλη µουδιασµένα σαλεύουν ελάχιστα. (παύση) Βάζω µε το νου µου µια βόλτα Ανεβαίνω την πλαγιά, οι κυνηγοί µε χαιρετούν βγάζοντας το κασκέτο τους σκύβω και τρώω απ τη χούφτα τους, αφήνοµαι να πλανηθώ σα να µην ξέρω η δροσερή χλόη µου χαϊδεύει τις πατούσες, αγκάθια δεν υπάρχουν πουθενά κι όλες οι παγίδες είναι αθώες. Από µακριά, βλέπω την πέτρινη καµινάδα του σπιτιού µου να τραβάει όλο το φως καταπάνω της µ έναν βαθύ, πνιχτό λυγµό που µοιάζει µε το γέλιο µου την ώρα που σφαδάζω στο χώµα µε χυµένα τα σπλάχνα, κοιτάζοντας κατάµατα την κάνη του όπλου τους που καπνίζει. (παύση) Άλλες στιγµές, νοµίζω πως µπορώ να σηκώσω το σκοτάδι µε το ένα µου χέρι. Να το κρατήσω απαλά και µετά µια, δυο, τρεις βόλτες να το φέρω γύρω απ το λαιµό µου σαν τα µαργαριτάρια των δεκάξι µου χρόνων. Ή σαν θηλιά. (παύση) Βγαίνω για λίγο στο κατώφλι, συλλογίζοµαι: γδαρµένα πάθη, γέλια αλλοτινά, γουλιές φαρµάκι που λερώσανε οριστικά το νυφικό µου ρούχο. Προπάντων µια αγάπη που τέλειωσε στα λόγια. Ρωτάω πάντα σιωπηλά χωρίς να καταδέχοµαι καµιά απάντηση. Μάταιος κόπος να προσπαθείς να ξεκλειδώσεις την άβυσσο. Βουρκώνω άθελά µου. Κρίµα να πάει η νιότη µας χαµένη! Μα δεν αντέχω άλλο να λυπάµαι. Ό,τι φυτρώνει µέσα µας, φυτρώνει για να µαραθεί σαν τα sur mes joues Tant pis si je n ai pas vécu, me dis-je. Tant pis si je n ai pas vécu. Il me suffit de voir par la fenêtre au loin les montagnes qui se reposent paisiblement comme l étreinte des amants dans le sommeil partagé, quand les corps sèchent et que les lèvres engourdies remuent à peine. (pause) Je laisse mon esprit vagabonder... Je gravis la pente, les chasseurs me saluent en retirant leur casquette je me penche et je mange dans leur main, je me laisse aller à flâner, comme si je ne savais pas l herbe fraîche me caresse la plante des pieds, il n y a d épines nulle part et tous les pièges sont innocents. De loin, j aperçois la cheminée en pierre de ma maison qui draine sur elle toute la lumière avec un sanglot profond, étouffé qui ressemble à mon rire au moment où je m affaisse, palpitante, sur la terre, mes entrailles répandues, regardant fumer le canon de leur arme. (pause) À d autres moments, je crois pouvoir soulever les ténèbres d une main. Les soutenir doucement puis, un, deux, trois tours, les enrouler autour de mon cou comme les perles de mes seize ans. Ou comme un nœud coulant. (pause) Je sors un peu sur le seuil, je songe : passions écorchées, rires d antan, gorgées de poison qui ont taché à jamais ma robe de mariée. Et surtout un amour qui s est fini dans les mots. J interroge toujours en silence, sans daigner accepter la moindre réponse. C est peine perdue que d essayer de déverrouiller l abîme. Les larmes me montent aux yeux malgré moi. Quel dommage d avoir gaspillé notre jeunesse! Mais je ne supporte plus de regretter. Ce qui pousse en nous, pousse pour se faner comme les lys des champs, comme une anémone. Ne dit-on pas que c est la loi de la nature, de la vie? Toujours à la fin, un feu cerne le sang. Jusqu'à ce que la mer se fige dans nos bras et le goût salé des baisers est pur poison. (pause) Je reste assise sur le seuil de ma maison jusqu'à une heure tardive. Un cheval passe devant moi.

16 κρινάκια του αγρού, σαν ανεµώνη. Νόµος της φύσης, της ζωής έτσι δε λένε; Πάντα στο τέλος µια φωτιά κυκλώνει το αίµα. Μέχρι που πήζει η θάλασσα στα χέρια µας κι είναι η αλµύρα των φιλιών σκέτο φαρµάκι. (παύση) Κάθοµαι στο κατώφλι ως αργά. Ένα άλογο περνάει από µπροστά µου. Έχει δεµένο στο λαιµό του τον Ρωµαίο και καλπάζει σέρνοντας έναν κατακόκκινο ουρανό. «Χαίρε!», φωνάζω και µετά «Καλό σου θάνατο!».(παύση) Τρέµω γι αυτά που θα ρθουν, τα λιγότερα. «Αξιοπρέπεια!», διατάζει η καταγωγή µου, «ψηλά το κεφάλι, ψηλά τη λύπη σου, ψηλά!» Το κλάµα έρχεται πάντοτε στην ώρα του. Κρατάει λίγο. Ύστερα, ξαναµπαίνω στο σπίτι. (µεγάλη παύση)ναυαγισµένη είµαι. Και σαπίζω. Σ έναν βυθό που κόσµο σας τον λέτε. Όµως ακόµα ξεγελιέµαι µε τ αρώµατα. Βάφω µενεξεδιά τα νύχια των ποδιών µου, αλλάζω κρόσσια στην εσάρπα µου, ράβω τα γάντια µου Περνώ τη νύχτα µου κρυφά απ τους καθρέφτες. Κάθε πρωί, βρέχω τα βλέφαρά µου µε ροδόνερο πρέπει κανείς να ξέρει να κρατάει τα όνειρά του στη ζωή. Όπως και να ξεδοντιάζει τους εφιάλτες. (παύση) Το µέλλον, λέω, είναι µια κατασκότεινη σπηλιά. Βρίσκοµαι ήδη µέσα της. Μην το νοµίσετε αυτό υπερβολή. είτε τα χέρια µου: τρύπια απ τα βράχια κι απ τις ριπές των κυµάτων. Αρκετά µε τις θάλασσες, το ταξίδι µου πάει. Ας γλυκαίνουν τους άλλους οι έρωτες. Εγώ διπλώθηκα στα δυο. Κι ακόµα δε µπορώ να χωρέσω. Σας στενοχώρησα, το βλέπω. Ελάτε, µη λυπάστε. Τουλάχιστον όχι για µένα. Υπάρχει τόσος έρωτας γύρω σας και µέσα σας που και η ελάχιστη θλίψη για τη δική µου ερηµιά είναι µια ανώφελη σπατάλη. Φυλάξτε τα δάκρυά σας, θα τ αναζητήσετε αργά ή γρήγορα. Τότε θυµηθείτε µε για λίγο. Και κλάψτε µόνος σας µετά. Όχι για τη δική µου ορφάνια, µα για τον δικό σας ανεκτίµητο καηµό.(παύση)αν είχε αστέρια απόψε, θα πήγαινα µια βόλτα στη λίµνη µε την άµαξα ή Portant, accroché à son encolure, Roméo et il galope, traînant sous ses sabots un ciel pourpre. «Salut», dis-je dans un cri, puis : «Bonne mort à toi!» (pause) Je tremble à la pensée de ce qui va suivre, des choses secondaires. «Dignité!», commande mon origine. «Haute la tête haute, haut ton chagrin, haut!» Les pleurs arrivent toujours à leur heure, durent un petit moment, puis j entre à nouveau dans la maison. (longue pause) Je suis naufragée. Et je pourris. Dans des fonds que vous appelez votre monde. Pourtant, je me laisse encore abuser par les parfums. Je peins en violet mes ongles de pied, je change souvent les franges de mon châle, je couds mes gants Je passe mes nuits en cachette des miroirs. Chaque matin, je baigne mes paupières à la fleur d oranger il faut savoir préserver ses rêves dans la vie. Et arracher les cauchemars comme de mauvaises dents. (pause) Mon avenir, me dis-je, est une grotte obscure. Je me trouve déjà à l intérieur. N allez pas croire que j exagère. Regardez un peu mes mains : trouées par les rochers et par les giclées de vagues. J ai mon content de la mer, mon voyage s achève. Que les amours adoucissent d autres cœurs. Moi, je me suis pliée en deux. Et je suis encore trop grande pour tenir. Je vous ai fait de la peine, je vois bien. Allons, ne soyez pas triste. Du moins pas pour moi. Il y a tant d amour autour de vous et en vous que la moindre tristesse pour ma solitude est un gâchis inutile. Gardez vos larmes. Vous les chercherez tôt ou tard. À ce moment-là, ayez une petite pensée pour moi. Et ensuite, pleurez tout seul. Pas sur mon abandon mais sur votre inestimable chagrin. (pause) S il y avait des étoiles ce soir, j irais faire un tour au lac avec la voiture ou avec la moto du fils de l intendant. C est un beau garçon, tout en bras, un peu terne, vous l avez peut-être croisé en arrivant. J aurais

17 µε τη µηχανή του γιού του επιστάτη. Ίσως τον συναντήσατε καθώς ερχόσασταν, είναι ένα όµορφο, λίγο θαµπό αγόρι, όλο χέρια. Θα ήθελα πολύ να βυθίσω τα πόδια µου στην άµµο, να µείνω ώρα έτσι, παρατηρώντας τους κωπηλάτες να λάµνουν ιδρωµένοι. Έχετε δει ποτέ νυχτερινή κωπηλασία; Θα σας µάγευε η κίνηση των κουπιών, η αυστηρή τους συµµετρία καθώς λογχίζουν τα νερά σκάβοντας ασηµένιες λακκούβες στην ήρεµη επιφάνεια της λίµνης. Θα επέστρεφα προτού χαράξει, θα τίναζα την άµµο απ τα πόδια µου, το πάτωµα θα γέµιζε απ την ξανθή της σκόνη. εν θα βιαζόµουν καθόλου να καθαρίσω. Θα την άφηνα εκεί, να τρίζει ελαφρά κάθε φορά που θα πατούσα πάνω της ξυπόλητη Θα την άφηνα να µου θυµίζει τότε που εκεί, στη λίµνη, ένα βράδυ εγώ, µε τ όνοµά µου ολόκληρο, ολόκληρο τα όνοµά µου µέσα στο άλλο όνοµα, µέσα σ εκείνο το θάµβος µε όλα µου τα µάτια και τα χέρια και µε την καρδιά µου όλη να µε καταπίνει µ όλη µου τη ζωή σ ένα βράδυ, προτού ο θάνατος προτού εγώ µισή, καλέ µου, κι από µισή πιο λίγη, προτού µόνη µου και τίποτα, τίποτα πια κανένας, κανένας πουθενά πουθενά µέσα µου κανείς µέχρι κι εγώ να λείπω απ το κορµί µου Να µην ξανάρθετε εδώ. Μ αναστατώνει κάθε ξένη παρουσία. Όποτε µιλώ, σα να σκάβω το ίδιο µου το σώµα, σα να βυθίζοµαι στη σάρκα µου κι όταν ξαναβρίσκω τον κόσµο γύρω µου είµαι άδεια, ρηµαγµένη και άοπλη, µ όλα µου τα µέλη κατεστραµµένα, µε κλονισµένες τις αισθήσεις, δίχως όψη. ε σας ζητώ παρά να µε ξεχάσετε. (παύση) Φύγετε, σας παρακαλώ! ε µε λυπάστε; tant voulu enfoncer mes pieds dans le sable et rester longtemps dans cette posture à observer tranquillement les canoteurs qui rament, brillants de sueur. Avez-vous déjà vu canoter la nuit? Le mouvement des rames, leur rigoureuse symétrie tandis qu elles fendent l eau, en dessinant des creux argentés sur la surface paisible du lac, vous enchanteraient. Je rentrerais avant le petit jour, je secouerais le sable de mes pieds, le plancher se remplirait de sa poussière blonde. Je ne me hâterais aucunement de nettoyer. Je le laisserais là, à craquer légèrement chaque fois que j y poserais mon pied nu Je le laisserais me rappeler le temps où... là-bas, sur le lac, un soir...moi, avec mon nom tout entier, mon nom dans l autre nom, dans cet éblouissement avec tous mes yeux et mes bras, et avec tout mon cœur qui m engloutit avec toute ma vie, en un soir avant que la mort... avant que moi réduite de moitié, mon cher, et de moitié plus petite encore, avant que toute seule plus rien, rien... personne, personne nulle part...personne en moi... jusqu'à ce qu à mon tour je déserte mon corps... Ne revenez pas ici. Toute présence étrangère me bouleverse. Quand je parle, c est comme si je creusais mon propre corps, comme si je plongeais dans ma chair et quand je retrouve le monde autour de moi, je suis vide, dévastée et désarmée, les membres cassés, les sens ébranlés, privée de visage. Tout ce que je vous demande, c est de m oublier. (pause) Partez, je vous en prie. N avez-vous pas pitié de moi? Θα δύσουνε τα χρώµατα, θα ξηµερώσει αέρας, τις µέρες µου θα διώξει που λυπήθηκα. Με φύλλα δυόσµου θα στολίσει την ανάσα µου. Θα έρθει µια νύχτα µόνιµη, προσωπική µου νύχτα, όλη δικιά µου, µακριά από άγρια µεσηµέρια κι ενοχλητικά ηλιοβασιλέµατα. ε θα µε γδέρνει πια η Les couleurs se coucheront, un vent se lèvera, il chassera mes jours dont je suis en peine. Il parera mon souffle de menthe. Viendra une nuit permanente, ma nuit personnelle, toute à moi, loin des midis sauvages et des fâcheux couchers de soleil. L absence ne m écorchera plus. Je serai une

18 απουσία. Θα είµαι µια καλή γριά, στις αναµνήσεις µου θα χαίρεται µια άλλη. Θα χω φιλιώσει µε τον ίσκιο σου, δεν θα τον πολεµώ που µου κρατάει κρυµµένο το κορµί σου. Θα ζεις κι εσύ µαζί µου, εδώ, όπως άλλοτε τόσες φορές ονειρευτήκαµε. Θα έχουµε πια γιατρευτεί από εκείνον το θάνατο. Θα κάθεσαι κοντά µου, ξαπλωµένος στα πόδια µου, µικρό πουλί, αναµνηστικό µιας νεκρής από αιώνες ηλικίας. Θα µου τραγουδάς σαν άνθρωπος: αιθέρια ψέµατα, απίστευτες αλήθειες. Ξελογιασµένα θα υπόσχεσαι σµιξίµατα. Θα ξεκουµπώνεις τα φτερά σου να ελαφρύνεις, τα φώτα θα ραµφίζεις να µη µας δει κανείς, δεν είµαστε εµείς για τους ανθρώπους. Ύστερα θα κουρνιάζεις στο κρεβάτι µου. Θα σου φέρνω νερό, ζεστό καφέ, τριµµένα παξιµάδια. Τινάζοντας τις στάχτες απ τα µάτια µου, θα σε κοιτώ που θα γελάς. Θα σ αγκαλιάζω και θα φεύγει ο µαύρος χρόνος τροµαγµένος. Κάποιος να ποτίσει τα αγάλµατα απόψε. Έχει τόση φωτιά εκεί έξω Και οι βροχές το νιώθω θ αργήσουνε πολύ να επιστρέψουν. Ιούλιος 1994 bonne vieille ; une autre se réjouira dans mes souvenirs. Je me serais réconciliée avec ton ombre, je ne lui ferai plus la guerre parce qu elle dissimule ton corps à mes regards. Tu vivras toi aussi avec moi ici, comme nous l avions jadis tant de fois rêvé. Nous serons enfin guéris de cette mort. Tu te tiendras ici près de moi, tu te coucheras à mes pieds, petit oiseau du souvenir d un âge défunt depuis des siècles. Tu chanteras pour moi comme un être humain : mensonges éthérés, vérités impossibles à croire. Tu promettras des retrouvailles éperdues. Tu détacheras tes ailes pour plus de légèreté, tu becquetteras les lumières pour que personne ne nous voie, nous ne sommes pas faits pour les hommes. Puis, tu te percheras sur mon lit, je t apporterai de l eau, du café chaud, des biscottes émiettées. En secouant les cendres de mes yeux, je te regarderai rire, je te serrerai dans mes bras, et le temps noir s enfuira, épouvanté. Que quelqu un arrose les statues ce soir. Il y a un tel feu, là-bas dehors... Et les pluies je le sens tarderont beaucoup à revenir. Juillet 1994 Σηµείωση: τα (εντός εισαγωγικών) αποσπάσµατα προέρχονται από το έργο «Ρωµαίος και Ιουλιέττα» του Ουίλλιαµ Σαίξπηρ, σε µετάφραση Βασίλη Ρώτα. Les passages entre guillemets dans le texte sont tirés de Roméo et Juliette de Shakespeare. Traduit par Hélène Zervas