ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ

Transcript

1 ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Σκοπός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ομάδα Έργου Ενημέρωση του προσωπικού των Υπηρεσιών και των Νομικών Προσώπων του Δήμου Μεθοδολογία Εργασίας 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Διάγνωση Δημογραφικά Στοιχεία Σύνοψη της SWOT Analysis Όραμα Αποστολή Αξίες Στόχοι 12 ΜΕΡΟΣ Α : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Διεθνές, Ευρωπαϊκό και Εθνικό Θεσμικό Περιβάλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 3.2 Οι νέες προκλήσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών - Επικοινωνιών (ΤΠΕ), Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (E-Government) 3.4 Περιγραφή Περιοχής Δήμου Ιστορικά Δεδομένα Δημοτική Κοινότητα Αγίων Αναργύρων Δημοτική Κοινότητα Καματερού Απογραφή Περιβαλλοντικά Δεδομένα Δημογραφικά Δεδομένα Καταγραφή Περιβαλλοντικών Συνθηκών Δημοτικής Επικράτειας Διαχείριση Περιβάλλοντος Πολιτιστικά Δεδομένα Αθλητικές Υποδομές Προσωπικό Δήμου Οικονομικά Δεδομένα Κοινωνικά Δεδομένα Εσωτερικό Περιβάλλον Οργανόγραμμα Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού

3 Περιγραφή Διευθύνσεων Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) Περιγραφή Νομικών Προσώπων Σχολικές Επιτροπές Συνεργασίες: Συμμετοχή του Δήμου σε Ενώσεις και Δίκτυα Αξιολόγηση Εσωτερικού Περιβάλλοντος Δήμου Κρίσιμα Ζητήματα Εσωτερικής Ανάπτυξης Ανάλυση Εξωτερικού Περιβάλλοντος Δήμου Κρίσιμα Ζητήματα Τοπικής Ανάπτυξης 92 4 ΟΡΑΜΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ - ΑΞΙΕΣ 93 5 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Άξονες Μέτρα Στόχοι Καθορισμός Μέτρων και Στρατηγικών Στόχων του Δήμου Καθορισμός Κριτηρίων Ιεράρχησης Στόχων 118 ΜΕΡΟΣ Β : ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 6 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Πενταετής Προγραμματισμός Δράσεων Πηγές και Πόροι Χρηματοδότησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κατάρτιση Σχεδίων Δράσης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Μεθοδολογία Κατάρτισης Οικονομικού Προγραμματισμού Χρηματοοικονομικά Στοιχεία Οικονομικός Προγραμματισμός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκτίμηση Εσόδων Εκτίμηση Εξόδων ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 272 Βιβλιογραφία 283

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ B' MEΡΟΥΣ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 1. Πίνακας 6.1: Άξονες, Μέτρα και Δράσεις του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2. Πίνακας : Πενταετής Προγραμματισμός Δράσεων ανά Μέτρο, Γενικό Στόχο και Έργο. Ενδεικτικοί Προϋπολογισμοί. 3. Πίνακας 6.3.2: Δράσεις ανά Μέτρο, Γενικό Στόχο, Ενδεικτικό Προϋπολογισμό 5ετίας, Πηγή Χρηματοδότησης, Υπηρεσία Υλοποίησης, Προτεραιότητα 4. Πίνακας 6.3.3: Δράσεις ανά Φορέα Υλοποίησης, Κατανομή Δαπανών και Πηγή Χρηματοδότησης Πίνακας 6.3.4: Συνοπτική Περιγραφή των Δράσεων Πίνακας Συνολικές Κατανομές κατά έτος σε ευρώ Πίνακας Πίνακας ανά Πηγή Χρηματοδότησης Πίνακας Εκτίμηση Εσόδων για την χρονική περίοδο Πίνακας Εκτίμηση Εξόδων για την χρονική περίοδο Πίνακας Προϋπολογισμός Εσόδων για τη χρονική περίοδο Πίνακας Προϋπολογισμός Εξόδων για τη χρονική περίοδο

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικά Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καθορίζει τον οδικό χάρτη πορείας ενός Οργανισμού προς το μέλλον. Περιλαμβάνει: 1. Στρατηγικό Σχέδιο : περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του Δήμου, των Νομικών Προσώπων και Επιχειρήσεων, το αναπτυξιακό όραμα, της στρατηγικής του Δήμου. 2. Επιχειρησιακό Σχέδιο : αναπτυξιακές προτεραιότητες του Δήμου που διατυπώνονται με τη μορφή αξόνων οι οποίοι εξειδικεύονται περαιτέρω σε μέτρα και στόχους, έργα που απαιτούνται για να επιτευχθούν οι στόχοι, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, οικονομικές πηγές. 3. Δείκτες Παρακολούθησης και Αξιολόγησης: Δείκτες εισροών, εκροών και αποτελεσμάτων 4. Τα Έργα που απαιτούνται για να επιτευχθούν οι στόχοι 5. Τον Προγραμματισμό των έργων με βάση την Εκτίμηση του Προϋπολογισμού 5ετίας. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε βασίστηκε στη συμμετοχική διαδικασία, ενώ το Γραφείο Προγραμματισμού, Οργάνωσης, Πληροφορικής και Διαφάνειας άσκησε ρόλο διευκολυντού (facilitator) στην αποτύπωση των προβλημάτων, στον σχεδιασμό των στόχων και στην καταγραφή των Έργων Δράσεων που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των στόχων. Με βάση την Ιεράρχηση Στόχων - Έργων και τον προϋπολογισμό έγινε η κατανομή των έργων στην 5ετία. 1.2 Σκοπός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Σκοπός του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι η προώθηση της τοπικής και της εσωτερικής ανάπτυξης του Δήμου, σε εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Α) Προώθηση της τοπικής ανάπτυξης Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα κατά κύριο λόγο προσδιορίζει τις νέες δραστηριότητες που θα πρέπει να εκτελέσει ο Δήμος στο πλαίσιο των θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων του, με απώτερους σκοπούς : 5

6 α) την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, με παρεμβάσεις στους τομείς : Της προστασίας και της αειφόρου διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος Της βελτίωσης και διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Των τεχνικών υποδομών και των δικτύων εξυπηρέτησης β) τη βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας των κατοίκων της περιοχής του, με παρεμβάσεις στους τομείς : Της Κοινωνικής Πολιτικής και της Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Της Υγείας Της Παιδείας / Πολιτισμού / Αθλητισμού Της Ισότητας των Φύλων και των Ευκαιριών γ) τη βελτίωση της τοπικής οικονομίας και απασχόλησης, με παρεμβάσεις στους τομείς : o o Των οικονομικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων Της απασχόλησης Β) Εσωτερική ανάπτυξη του Δήμου ως οργανισμού Εκτός από τις δράσεις για την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου ως δημόσιου οργανισμού με σκοπούς τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της νομιμοποίησης της λειτουργίας του. Ειδικότερα, οι σχετικές δράσεις αποσκοπούν : o στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων και στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, o στη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας των υπηρεσιών της, της ανάπτυξης του υφιστάμενου προσωπικού, της μηχανοργάνωσης και της προμήθειας εξοπλισμού, o στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του Δήμου, μέσω του μεσοπρόθεσμου οικονομικού προγραμματισμού, της παρακολούθησης του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών και της ορθολογικότερης οικονομικής διαχείρισης. 6

7 Γ) Ανάπτυξη των συνεργασιών του Δήμου Ο ρόλος του Δήμου, πλέον των οριοθετημένων από το θεσμικό πλαίσιο αρμοδιοτήτων, είναι να μεριμνά για τη συνολική ευημερία της περιοχής του. Η διοίκηση γίνεται αντιληπτή όχι μόνο ως διοίκηση για τη παροχή ορισμένων πάγιων υπηρεσιών του Δήμου, αλλά ως μέριμνα για το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. ΣΕ αυτή την κατεύθυνση, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου επισημαίνει τη συμβολή που μπορούν να έχουν στην ανάπτυξή του Δήμου: o Οι τοπικοί κοινωνικοί και οικονομικοί φορείς (ιδιωτικές επιχειρήσεις, σύλλογοι και μη κυβερνητικές οργανώσεις) o Οι γειτονικοί όμοροι Δήμοι o Περιφέρεια) Οι λοιποί φορείς του πολιτικο-διοικητικού συστήματος της χώρας (Κεντρικοί φορείς και Επομένως, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα εκτός από τις υπηρεσίες, τα έργα και τις ρυθμίσεις για τα οποία είναι αρμόδιος ο Δήμος, εντοπίζει δραστηριότητες που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων φορέων και προσδιορίζει τις αναγκαίες ενέργειες συνεργασίας και συντονισμού με αυτούς. Το πρόγραμμα, εκτός των άλλων στοχεύει επίσης, στην αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας του Δήμου με φορείς του ιδιωτικού, δημόσιου και κοινωνικού τομέα, σε τοπικό, διαπεριφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, για τη συντονισμένη προώθηση της τοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών ή υλοποίηση δράσεων και συμφωνιών. Τα προσδοκώμενα οφέλη από την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος εκτιμάται ότι θα είναι τα ακόλουθα: Η ενίσχυση της λειτουργίας του Δήμου ως θεσμού πολιτικού, κοινωνικού και αναπτυξιακού Η ρεαλιστική κατανομή πόρων Η βελτίωση εσόδων Η μείωση λειτουργικού κόστους Η μέγιστη δυνατή ικανοποίηση των Πολιτών Η αποτελεσματική λειτουργία των Υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων Η προσαρμογή Δομών και λειτουργιών στις νέες απαιτήσεις λειτουργίας Η ανάπτυξη δεξιοτήτων των στελεχών του Δήμου στον τομέα Εκπόνησης και υλοποίησης Επιχειρησιακών Σχεδίων και στον τομέα διαχείρισης έργων δράσεων που προκύπτουν από τα Επιχειρησιακά Σχέδια Η γενικότερη βελτίωση Δεξιοτήτων του Προσωπικού Οι κυριότεροι παράγοντες για την επιτυχή υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι οι 7

8 κατωτέρω: 1. Ο ρεαλιστικός και λεπτομερής σχεδιασμός των αλλαγών μεταβολών και σχεδίων ανάπτυξης που απαιτούνται (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα), διασφαλίζοντας παράλληλα τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση των τοπικών φορέων μέσω της διαδικασίας της Διαβούλευσης (Δημοτικό Συμβούλιο, Πολίτες, Στελέχη του Δήμου, κτλ). 2. Η αντίληψη της ανάγκης επίτευξης σημαντικών αλλαγών στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και την συστηματική ανάπτυξη, που επιτάσσει το εξωτερικό περιβάλλον (Κοινωνία, Περιφέρεια, ΥΠ.ΕΣ. και Ευρωπαϊκή Ένωση). 3. Η συνειδητοποίηση ότι οι μεταβολές αλλαγές για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, είναι μια διαρκής συστηματική προσπάθεια σε όλο το περιβάλλον του Δήμου. 4. Η βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσα από: α) τη συστηματική κατανομή πόρων και μέσα από μία ρεαλιστική πρόκριση στόχων βάσει των διαθέσιμων πόρων και β) τη συστηματική παρακολούθηση της πορείας των έργων δράσεων υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος με συστηματική διαχείριση των Έργων Δράσεων και μέσα από το Σύστημα Δεικτών. 5. Η ανάγκη ενεργού συμμετοχής του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού στελεχών στην προσπάθεια, μέσα από τη δημιουργία θετικού κλίματος για αλλαγές. 6. Η απλότητα και λιτότητα αποτύπωσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος με τη χρήση σύγχρονων διεθνώς καταξιωμένων τεχνικών στρατηγικού σχεδιασμού Οργανισμών που εγγυώνται τη σωστή διάχυση των στόχων και δράσεων του Προγράμματος σε όλο το Δήμο. 7. Η χρήση εργαλείων και τεχνικών για την υποβοήθηση των στελεχών του Δήμου στην υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού υλοποιώντας και εφαρμόζοντας την κείμενη νομοθεσία και καλύπτοντας τις απαιτήσεις του ΥΠ.ΕΣ. σχετικά με τη διαμόρφωση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ο.Τ.Α., προχωρά στη διαδικασία εκπόνησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου και των Νομικών Προσώπων. Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιλαμβάνεται η ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον του Δήμου και των Νομικών Προσώπων, ο καθορισμός της Στρατηγικής και των Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων, ο σχεδιασμός των απαραίτητων Δράσεων και Έργων κάθε υπηρεσίας και Νομικού Προσώπου για την επίτευξη της Στρατηγικής του Δήμου, η ιεράρχηση των Δράσεων Έργων κατά Σειρά Προτεραιότητας, ο 8

9 Οικονομικός Προγραμματισμός, καθώς και οι Δείκτες παρακολούθησης της Υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα υλοποιείται, όπως προβλέπεται από το Π.Δ. 185 και με την τροποποίηση σύμφωνα με το Π.Δ. 89/ , με την ενεργό συμμετοχή και τις εισηγήσεις των στελεχών και της Διοίκησης του Δήμου σε όλα τα στάδια της δημιουργίας και επεξεργασίας του. Το Νομικό Πλαίσιο που καθορίζει τις απαιτήσεις του ΥΠ.ΕΣ. σύμφωνα με τις οποίες συντάσσεται το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα είναι το εξής: ΦΕΚ 2970/ Περιεχόμενο, Δομή και τρόπος υποβολής των Πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α' βαθμού για τη δημοτική περίοδο , Υπ αριθμ Υπουργική απόφαση ΦΕΚ 534, Β, 13/4/2007 «δομή και το περιεχόμενο των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Ο.Τ.Α», Τροποποίηση της υπ αριθμ / Υπουργικής Απόφασης, Α.Π /2/2011 Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού) ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α /ΕΓΚ.66/ : Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) ΟΤΑ «Οδηγός Κατάρτισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ο.Τ.Α» Σεπτέμβριος 2011, ο οποίος έχει συνταχθεί από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) Α.Ε, στο πλαίσιο της εγκυκλίου 66, Α.Π / του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. ΦΕΚ A 213/ : Τροποποίηση του υπ αριθμ. 185/2007 (ΦΕΚ 221Α ) Προεδρικού Διατάγματος «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού» Σημειώνεται, ότι το παρόν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, το οποίο περιγράφεται αναλυτικά στη συνέχεια, συμπίπτει χρονικά με τη νέα προγραμματική περίοδο. Για το λόγο αυτό, συνάδει απόλ υτα τόσο με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του Δήμου, όσο και με τη στρατηγική που διέπει το νέο ΕΣΠΑ

10 Το εύρος των αναγκών και δυνατοτήτων που αναδεικνύονται παρακάτω στην ανάλυση, καθώς και η πολλαπλότητα των ενεργειών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, οδηγούν τον Δήμο να υιοθετήσει συγκεκριμένους θεματικούς στόχους και αντίστοιχους τομείς και δράσεις, δεδομένου ότι είναι ανάγκη να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα προβλήματα οικονομικά, κοινωνικά, υποδομών, ποιότητας ζωής, κλπ. 1.3 Ομάδα Έργου Για τις ανάγκες του Έργου, συγκροτήθηκε με την υπ' αρ. 445/ απόφαση Δημάρχου, Διεπιστημονική Ομάδα Έργου, η οποία απαρτίζεται από τα εξής στελέχη του Δήμου: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Γεώργιος-Σταύρος Τσίρμπας Άννα Στασινού Αγγελική Οικονομοπούλου Σπύρος Μαγγίνας Κωνσταντίνος Μούσιος Ελένη Καλτσά Λίζα Μπάστα Διονύσιος Δημάκος ΙΔΙΟΤΗΤΑ Αντιδήμαρχος Παιδείας, Διοικητικών Υπηρεσιών, Προγραμματισμού και Εξυπηρέτησης του Πολίτη, υπεύθυνος της ομάδας, ο οποίος προεδρεύει αυτής Προϊσταμένη Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών Προϊσταμένη Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής Προϊστάμενος Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Προϊστάμενος Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Προϊσταμένη Διεύθυνσης Oικονομικών Υπηρεσιών Υπάλληλος του Οργανισμού Πολιτισμού, Άθλησης και Παιδείας του Δήμου ΑΑΚ Πρόεδρος της ΓΑΙΑ Α.Ε. Υπεύθυνη για την υποστήριξη της ανωτέρω ομάδας έργου ορίστηκε η Ιωάννα Λεγάκη με αναπληρωτή τον Κωνσταντίνο Κυριόπουλο, υπάλληλοι του Αυτοτελούς Γραφείου Προγραμματισμού, Οργάνωσης, Πληροφορικής και Διαφάνειας. Υπεύθυνη για την εποπτεία και τον συντονισμό της διαδικασίας ορίστηκε η Γενική Γραμματέας του Δήμου, Δήμητρα Σπηλιοπούλου. 10

11 1.4 Ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών και των Νομικών Πρόσωπων του Δήμου Μεθοδολογία Εργασίας Από την έναρξη υλοποίησης του έργου, βασικό στοιχείο επιτυχίας θεωρήθηκε η διασφάλιση της μέγιστης δυνατής αποδοχής και συνέργειας της Ομάδας Έργου, των εμπλεκόμενων Στελεχών του Δήμου και όλων των ενδιαφερομένων μερών. Αναλυτικά, τα βήματα της μεθοδολογίας για την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι τα παρακάτω: ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1 ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΓΙΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΟΥ 2 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ & ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ 3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ & ΠΡΟΕΔΡΟΥΣ 4 ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 5 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ - ΑΞΙΩΝ 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 7 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΝΑΤΩΝ-ΑΔΥΝΑΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ, ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ, ΑΠΕΙΛΩΝ (SWOT ANALYSIS) 8 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 9 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΞΟΝΩΝ -ΣΤΟΧΩΝ 10 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΟΧΩΝ 11 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΔΕΙΚΤΩΝ 12 ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΜΕΣΩ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 13 ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 14 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ 15 ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 16 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ 17 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΩΝ 18 ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΕΡΓΩΝ 19 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 20 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΓΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ 21 ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ 22 ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ Δ.Σ. ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 23 ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 11

12 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 2.1 Διάγνωση Στη φάση της Διάγνωσης, αναλύθηκαν οικονομικά και δημογραφικά στοιχεία του Δήμου και μέσω της SWOT Analysis και με την ευρεία συμμετοχή των Διευθυντών και των Προϊσταμένων υπηρεσιών, αποτυπώθηκαν όλα τα στοιχεία (Δυνατά Αδύνατα Σημεία Ευκαιρίες Απειλές) Δημογραφικά Στοιχεία Από τα Δημογραφικά Οικονομικά Στοιχεία προέκυψε ότι το 2011 στο Δήμο Αγίων Αναργύρων Καματερού έχουμε αύξηση του συνολικού πληθυσμού κατά 11,26% σε σχέση με το 2001, ενώ στη περιφέρεια Αττικής έχουμε μια μικρή αύξηση κατά 1,3% περίπου. Η πληθυσμιακή αυτή αύξηση στον Δήμο οφείλεται τόσο στην αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα και στο γεγονός ότι κάποιες περιοχές εντάχθηκαν στο Σχέδιο Πόλης. Ένα άλλο σημείο άξιο αναφοράς είναι ότι ο δείκτης νεανικότητας στο Δήμο είναι 21,3% σύμφωνα με την απογραφή του 2011 (έναντι 16,5% το 2001) όταν ο αντίστοιχος δείκτης στο σύνολο της χώρας είναι 19,62%. Επίσης ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού στο Δήμο είναι 19,6% ενώ στο σύνολο της χώρας είναι 25,28%. Έχουμε δηλαδή αυξημένο δείκτη νεανικότητας και μειωμένο δείκτη γήρανσης σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Εξετάζοντας τη διαχρονική εξέλιξη ηλικιακής σύνθεσης πραγματικού πληθυσμού, από τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. το 2011, διαπιστώνουμε ότι ο πραγματικός πληθυσμός της περιοχής του Δήμου είναι σχετικά νέος ηλικιακά, γεγονός το οποίο εκφράζεται ως καθοριστικός παράγοντας για τη δυναμική ανάπτυξη της περιοχής. Πράγματι, ο πραγματικός πληθυσμός κάτω των 39 ετών καταγράφει στην απογραφή του 2011 ποσοστό συμμετοχής 49,3% επί του συνόλου του πραγματικού πληθυσμού της δημοτικής επικράτειας, ενώ οι παραγωγικές ηλικίες από ανέρχονται στο 64% Σύνοψη της SWOT Analysis Ακολουθεί η σύνοψη των δυνατών αδύνατων σημείων ευκαιριών απειλών ενώ η αναλυτική περιγραφή τους καταγράφεται στο Κεφάλαιο 3. Α. Ανάλυση Εξωτερικού Περιβάλλοντος Δήμου 1) Διοικητική Ικανότητα και Οικονομική Κατάσταση του Δήμου Δυνατότητες και Ευκαιρίες: χωρική συγκέντρωση υπηρεσιών, σύζευξη των δομών του Δήμου, ένταξη των νέων τεχνολογικών εφαρμογών στην καθημερινή λειτουργία, λειτουργία ιστοσελίδας για την ενημέρωση του πολίτη, στοχοθεσία για την παρακολούθηση εσόδων-εξόδων, αξιοποίηση 12

13 προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ και του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ) Δυτικής Αττικής, δυνατότητα αξιοποίησης συνεργασιών και συμμετοχής σε δίκτυα με άλλους Δήμους, φορείς, κλπ. Προβλήματα και Απειλές: Γραφειοκρατία-πολυνομία, εξάρτηση από εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης, ελλιπείς ψηφιακές υποδομές (Ευρυζωνικότητα, Συστήματα GIS), μη εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες μεγάλου μέρους του πληθυσμού, κυρίως ηλικιωμένων, απαξίωση ρόλου δημοσίου υπαλλήλου. 2) Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής Δυνατότητες και Ευκαιρίες: ύπαρξη αρκετών χώρων πρασίνου, πλατειών, πάρκων, παιδικών χαρών, υψηλό ποσοστό ανένταχτων εκτάσεων και δημόσιας γης, υλοποίηση μέρους αντιπλημμυρικών έργων, λειτουργία διαδικασίας ανακύκλωσης, αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ύπαρξη δικτύου εθελοντών για περιβαλλοντικά θέματα, συμμετοχή του Δήμου σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και δίκτυα (πχ Σύμφωνο των Δημάρχων, Mayor's Adapt, Green Twinnning). Προβλήματα και Απειλές: υποβαθμισμένες περιοχές εντός του Δήμου, κατακερματισμός πόλης και γειτονιών, αδυναμίες υποδομών οδικού δικτύου, ελλειψη προσβασιμότητας ΑΜΕΑ σε δημόσιες υπηρεσίες, περιορισμένη περιβαλλοντική συνείδηση, αναπαλλοτρίωτοι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι, υψηλό ενεργειακό κόστος υποδομών. 3) Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός, Αθλητισμός Δυνατότητες και Ευκαιρίες: λειτουργία κοινωνικών δομών και υπηρεσιών για την υποστήριξη του πολίτη και την κοινωνική ενσωμάτωση των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, υλοποίηση δράσεων για την καταπολέμηση της φτώχειας, συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, δικτύωση με τοπικούς, εθνικούς και διεθνείς φορείς, δίκτυο εθελοντών, πολυάριθμοι αθλητικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι, ύπαρξη μνημείων προς αξιοποίηση και ανάδειξη. Προβλήματα και Απειλές: η αρνητική οικονομική συγκυρία, κοινωνικές, πολιτισμικές, επιδημιολογικές μεταβολές του πληθυσμού, διαρκής αλλαγή της νομοθεσίας, έλλειψη πόρων και υποδομών, ανεργία, ελλιπής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε θέματα κοινωνικής πολιτικής, πολιτιστικά, κλπ. 4) Τοπική Οικονομία και Απασχόληση Δυνατότητες και Ευκαιρίες: ύπαρξη εμπορικών ζωνών με σημαντική εμπορική κίνηση, αξιοποίηση και επαρκής διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Δήμου, λειτουργία Γραφείου Προώθησης στην Απασχόληση και στην ενημέρωση των ανέργων, ανάπτυξη των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της περιοχής μέσω προγραμμάτων δια βίου μάθησης, υλοποίηση 13

14 προγραμμάτων καταπολέμησης της ανεργίας, όπως ΤΟΠΕΚΟ, ΤΟΠΣΑ. Προβλήματα και Απειλές: δυσχερές οικονομικό περιβάλλον για ανάπτυξη επιχειρηματικότητας, μείωση της καταναλωτικής ζήτησης και αγοραστικής δύναμης, ραγδαία αύξηση της ανεργίας, προβλήματα προσβασιμότητας και στάθμευσης στην εμπορική ζώνη του κέντρου, ο ανταγωνισμός από γειτονικές περιοχές κυρίως στον τομέα του εμπορίου. Β. Ανάλυση Εσωτερικού Περιβάλλοντος Δήμου 1) Διοικητικές Υπηρεσίες-ΚΕΠ Δυνατότητες και Ευκαιρίες: Άμεση ανταπόκριση στα αιτήματα των πολιτών, λειτουργία Γραφείου Προγραμματισμού, χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, Κ.Ε.Π. με καλή οργάνωση, υψηλή αποτελεσματικότητα και αναγνώριση από τους δημότες. Προβλήματα και Απειλές: αποχώρηση έμπειρου προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης, έλλεψη μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού, ελλιπής επιμόρφωση σε σύγχρονες τεχνολογίες και ξένες γλώσσες, μη ολοκληρωμένη και συστηματοποιημένη διαχείριση αιτημάτων των πολιτών. 2) Τεχνικές Υπηρεσίες και Περιβάλλον Δυνατότητες και Ευκαιρίες: Πιστοποίηση των υπηρεσιών ως δικαιούχου σε έργα υποδομών για το ΕΣΠΑ (Διαχειριστική Επάρκεια), συσσωρευμένη εμπειρία στη διαχείριση τεχνικών έργων, εμπειρία στη διαχείριση συγχρηματοδοτούμενων έργων, συμμετοχή του Δήμου σε πρωτοβουλίες και δίκτυα (πχ Σύμφωνο των Δημάρχων). Προβλήματα και Απειλές: Έλλειψη προσωπικού ορισμένων ειδικοτήτων, έλλειψη επαρκούς εξοπλισμού και υποδομών, έλλειψη οργανωμένης αποθήκης υλικών, γραφειοκρατία-καθυστέρηση στις διαδικασίες, μη μηχανογραφημένη διαχείριση τεχνικών έργων. 3) Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Αθλητισμός, Πολιτισμός Δυνατότητες και Ευκαιρίες: Δομές έντασης υπηρεσιών με χαμηλό κόστος λειτουργίας, καλή διασπορά δομών στα όρια του Δήμου, συνεργασίες με τοπικούς, εθνικούς, διεθνείς φορείς, αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, συμμετοχή σε δίκτυα, δίκτυο εθελοντών και εξειδικευμένων εθελοντών επιστημόνων (πχ γιατροί, φαρμακοποιοί), αξιοποίηση χορηγιών και δωρεών. Προβλήματα και Απειλές: περιορισμένοι οικονομικοί πόροι, ελλιπής στελέχωση με μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό, ελλείψεις υποδομών και υλικοτεχνικού εξοπλισμού, ελλιπής μηχανοργάνωση των υπηρεσιών. 4) Οικονομικές Υπηρεσίες-Προμήθειες 14

15 Δυνατότητες και Ευκαιρίες: Προσωπικό με δυνατότητες και επαρκούς επιπέδου μόρφωσης, απλοποίηση ορισμένων διαδικασιών, διαφάνεια στις διαδικασίες ανάθεσης των προμηθειών. Προβλήματα και Απειλές: Προβλήματα ρευστότητας, δυσκολίες στη διαδικασία κατάρτισης και υλοποίησης του προϋπολογισμού, αδυναμία είσπραξης εσόδων, μη λειτουργία μηχανογραφημένης αποθήκης, υψηλό κόστος προμήθειας υλικών λόγω μικρού ανταγωνισμού που αναπτύσσεται, ελλιπής επιμόρφωση σε σύγχρονες τεχνολογίες, απουσία τηλε-εξυπηρέτησης. 2.2 Όραμα Κατά τη διατύπωση του οράματος λήφθηκαν υπόψη : Η υφιστάµενη κατάσταση µε βάση τα αποτελέσµατα από τις µέχρι σήµερα αναπτυξιακές προσπάθειες στον Δήμο, Οι επιδράσεις του τοπικού, εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος και οι αντίστοιχες προκλήσεις που προκύπτουν από την σηµερινή, ιδιαίτερα αρνητική οικονοµική συγκυρία. Οι πρώτες κατευθύνσεις εθνικών αναπτυξιακών επιλογών και οι προτεραιότητες του ΕΣΠΑ Με βάση τα παραπάνω, το όραμα του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού είναι: Με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον να αποτελέσει σύγχρονο, συνεκτικό, λειτουργικό και φιλικό προς τον πολίτη Δήμο, αξιοποιώντας τοπικούς, εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, με απώτερο σκοπό την βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία 2.3 Αποστολή Η αποστολή του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού είναι: Να εξυπηρετούνται οι πολίτες με ταχύτητα και με τη χρήση νέων τεχνολογιών μέσα σε περιβάλλον ευγένειας και φιλικότητας σε όλες τις φάσεις της επικοινωνίας του προσωπικού με τους συναλλασσόμενους πολίτες. Να παρέχεται φροντίδα στα ΑΜΕΑ και στις ευπαθείς ομάδες εξαντλώντας κάθε δυνατότητα για συμπαράσταση σε περιπτώσεις που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα επείγοντα και σοβαρά προβλήματα. Να αναπτύσσει κοινωνική αλληλεγγύη μέσω Δράσεων πρωτοβάθμιας περίθαλψης, προληπτικής ιατρικής και υπηρεσιών στήριξης οικογένειας. 15

16 Να προστατεύεται συστηματικά το περιβάλλον και να διασφαλίζει την λειτουργικότητα της Πόλης. Να διασφαλίζεται η στήριξη στην αντιμετώπιση δυσκολιών, η Παιδεία, ο Αθλητισμός, ο Πολιτισμός και η Επαγγελματική Αποκατάσταση της Νεολαίας. 2.4 Αξίες Οι αξίες που διέπουν τη λειτουργία του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού είναι οι εξής: Κοινωνική Αλληλεγγύη Αξιοκρατία Σεβασμός στο Περιβάλλον Σεβασμός στους Οικονομικούς Πόρους Σεβασμός στον Πολίτη Διαφάνεια Ταχύτατη Εξυπηρέτηση του Πολίτη 2.5 Στόχοι Οι στόχοι του Δήμου περιγράφονται αναλυτικά στο κεφάλαιο 5. 16

17 ΜΕΡΟΣ Α: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 17

18 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης αποτυπώνεται σε δύο επίπεδα. Σε πρώτο επίπεδο περιγράφεται το σύγχρονο διεθνές και εθνικό περιβάλλον μέσα στα πλαίσια του οποίου απαιτείται να κινηθεί ο Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού, γίνεται μια συνοπτική περιγραφή της περιοχής και παρουσιάζονται τα σημαντικότερα δημογραφικά στοιχεία, καθώς και στατιστικά στοιχεία που αφορούν την Οικονομική και Κοινωνική ζωή της περιοχής. Επίσης, καταγράφονται και τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δημότες. Σε δεύτερο επίπεδο περιγράφεται η διοικητική δομή του Δήμου, αποτυπώνονται τα δυνατά και αδύνατα σημεία των υπηρεσιών του και παρουσιάζονται τα σημαντικότερα προβλήματα ανά διεύθυνση του Δήμου. 3.1 Διεθνές, Ευρωπαϊκό και Εθνικό Θεσμικό Περιβάλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Η κατάρτιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου, εκτός από τις προτάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, της Διοίκησης, των κοινωνικών εταίρων και των δημοτών βασίζεται και σε ένα μεγάλο αριθμό εγγράφων που αφορούν στο εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Το πλαίσιο εντός του οποίου καλείται ο Δήμος να εκπονήσει τον πενταετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την περίοδο συνδέεται άμεσα με την προγραμματική περίοδο και καθορίζεται, εκτός από το τοπικό περιβάλλον, και από τις δεσµεύσεις της χώρας, οι οποίες αποτυπώνονται σε µία σειρά κειµένων σχετικά µε τους αναπτυξιακούς και δηµοσιονοµικούς στόχους για το προσεχές µέλλον. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτουργεί μέσα σε ένα ρευστό περιβάλλον λόγω κρίσης εμπιστοσύνης και αμφισβήτησης των θεσμών από πλευράς πολιτών. Η λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν αφορά βεβαίως μόνο στην ίδια την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά έχει επιπτώσεις και συνέπειες συνολικά στην ανάπτυξη της πόλης. Η τοπική ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ικανότητα προσαρμογής του Δήμου στα νέα δεδομένα και με την ανάγκη πλήρους ανταπόκρισής του στις ανάγκες των πολιτών και των επιχειρήσεων. Τα τελευταία χρόνια, στην Τ.Α. έχουν συντελεστεί σημαντικές αλλαγές, ωστόσο, είναι σημαντικά τα περιθώρια βελτίωσης ώστε να αντιμετωπίσει επάξια τις σημαντικές προκλήσεις του ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος. Οι προκλήσεις αυτές εμφανίζονται σε τέσσερα βασικά επίπεδα: το επίπεδο αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των πολιτών έναντι των θεσμών, την υποστήριξη της επιχειρηματικής δράσης, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων. Σημαντική προτεραιότητα αποτελεί η ανάπτυξη σύγχρονων υπηρεσιών προσβάσιμων σε όλους τους πολίτες και οι οποίες είναι προσανατολισμένες στα αποτελέσματα, στην εξυπηρέτηση πολιτών 18

19 και επιχειρήσεων, στη διαχείριση διαδικασιών, στην ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και στην κοινωνική ευθύνη. Η Τ.Α. εμφανίζει σχετικά χαμηλούς δείκτες απόδοσης καθώς πάσχει από: ανεπαρκή οργάνωση και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, έλλειψη εξειδικευμένου και καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού, αποχώρηση έμπειρων στελεχών και μη αντικατάστασή τους, ανεπαρκή επικοινωνία και συντονισμό εντός και μεταξύ των δήμων, πολύπλοκο νομικό πλαίσιο με διοικητικές διαδικασίες υπερβολικά τυπολατρικές και εστιασμένο στις διαδικασίες μάλλον παρά στα αποτελέσματα, έλλειψη συστηματικής συλλογής και διαχείρισης δεδομένων απαραίτητων για την εφαρμογή τεκμηριωμένων μεταρρυθμίσεων, μηχανισμούς που παρουσιάζουν προβλήματα στον έλεγχο και στην επίβλεψη διοικητικών μονάδων με συνακόλουθα προβλήματα νομιμότητας. Η αποτελεσματική λειτουργία της Τ.Α., ειδικότερα όσον αφορά στην εφαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά & Επενδυτικά Ταμεία, είναι κρίσιμης σημασίας, με δεδομένο ότι για τα επόμενα χρόνια οι πόροι των Ταμείων αποτελούν τα κύρια, αν όχι τα αποκλειστικά, μέσα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Η βελτίωση της διοικητικής ικανότητας της Τ.Α. αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την σωστή λειτουργία αλλά και για την υλοποίηση και την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλους τους τομείς και κυρίως σε αυτούς που έχουν την μεγαλύτερη συνάφεια με την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Ως κύρια κρίσιμα σημεία εντοπίζονται, ενδεικτικά, τα εξής: Η ισχυρή τρωτότητα απέναντι σε εξωτερικούς παράγοντες (κρίση ρευστότητας, δημοσιονομική κρίση): Παρά την προσπάθεια στήριξης που δόθηκε από την Ε.Ε. στην Τ.Α. το κυρίαρχο πρόβλημα παραμένει η έλλειψη πόρων. Η εφαρμογή της διοικητικής μεταρρύθμισης στο αυτοδιοικητικό επίπεδο (Πρόγραμμα Καλλικράτης): Οι σημαντικότερες δυσκολίες οφείλονται στην αναδιάρθρωση των υπηρεσιών, την ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπηρεσιών του Α και Β βαθμού της Αυτοδιοίκησης, όπως για παράδειγμα η κατάργηση των Νομαρχιών και η μεταφορά των Διευθύνσεων Τεχνικών Υπηρεσιών των Νομαρχιών στην αιρετή Περιφέρεια, οι συγχωνεύσεις Δήμων, η κατάργηση/συγχώνευση των Δημοτικών Επιχειρήσεων, η μετατροπή των συλλογικών φορέων της αυτοδιοίκησης με κρίσιμες αρμοδιότητες όπως ο ΕΣΔΚΝΑ (διαχείριση στερών αποβλήτων) που οδήγησε σε σημαντικές καθυστερήσεις, ιδιαίτερα των περιβαλλοντικών παρεμβάσεων (διαχείριση υδάτων, υγρών αποβλήτων, στερεών αποβλήτων). Η ανεπαρκής στελέχωση και οργάνωση των λειτουργιών ιδιαίτερα σε τομείς που αποβλέπουν στην αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων. 19

20 Παρά τους περιορισμούς και τα προβλήματα, διαμορφώνεται διεθνώς ένα θετικό κλίμα υπέρ του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και του ρόλου που αυτή μπορεί να διαδραματίσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η παγκοσμιοποίηση ενδυναμώνει σταδιακά τις τοπικές αρχές και η έμφαση των διεθνών και περιφερειακών οργανισμών, κρατικών και μη, επικεντρώνεται τώρα στην Τ.Α., καθώς η τελευταία βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες και στα προβλήματά τους. Η Τ.Α., ιδίως οι μεγάλες πόλεις, αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα παγκοσμίως και κοινές, ή ανάλογες, είναι και οι λύσεις που επιδιώκουν να βρουν γι' αυτά. Οι βασικοί λόγοι που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του νέου ρόλου για την τοπική αυτοδιοίκηση είναι: Η νέα διεθνής οικονομική πραγματικότητα επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στον τομέα των υπηρεσιών, οι οποίες μπορούν να οργανωθούν και να λειτουργήσουν καλύτερα εντός των αστικών κέντρων και δια της συνεργασίας των αστικών κέντρων μεταξύ τους. Ο πολιτισμός, όπως πάντοτε συνέβαινε, είναι κυρίως πολιτισμός πόλεων. Επομένως, μέσω των πολιτιστικών επαφών ανάμεσα στις πόλεις, τίθενται τα θεμέλια για την πολιτισμική εξέλιξη, κατανόηση και ανοχή. Τα αστικά κέντρα αποτελούν την κύρια πηγή της τεχνολογικής ανάπτυξης, καθώς σε αυτά κυρίως διεξάγεται η έρευνα και εφαρμόζεται η τελευταία λέξη της τεχνολογίας, η οποία έχει μετατρέψει την γη στο περίφημο "πλανητικό χωριό". Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο από αυτό των κυβερνήσεων. Ένα πλήθος Διεθνών και περιφερειακών μη-κυβερνητικών οργανισμών έχουν ως κύριο σκοπό τη συνεργασία μεταξύ πόλεων και τοπικών κοινωνιών. Ανάμεσα στους οργανισμούς αυτούς είναι και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τοπικών Κυβερνήσεων (UCUE), η οργάνωση EUROCITIES, το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών και αρκετοί άλλοι. Ο θεσμός της αδελφοποίησης, ως μια συμβολική πράξη που παρέχει την ευκαιρία για επικοινωνία ανάμεσα στους πληθυσμούς δύο πόλεων, προωθείται και θεσμικά στην Ευρώπη. Με την Τελική Διακήρυξη του 8ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου των Αδελφοποιημένων Πόλεων, τον Μάιο του 2002, οι αντιπρόσωποι των πόλεων συμφώνησαν να καθιερώσουν την αδελφοποίηση ως ένα μέσο το οποίο θα φέρει κοντά τους ανθρώπους που θα ζήσουν αρμονικά, με αλληλεγγύη και συνεργασία στη διευρυμένη Ευρώπη. Η οικονομική συνεργασία, η συνεισφορά στην κοινωνική ζωή και η αειφόρος ανάπτυξη είναι σχετικά καινούργιες ιδιαίτερα σημαντικές παράμετροι στη σχέση ανάμεσα σε αδελφοποιημένες πόλεις. Εδώ, σημειώνεται, ότι και αυτός ο θεσμός έχει παγώσει στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, καθώς και οι ελάχιστοι πόροι που απαιτούνται, πολλές φορές, δεν υπάρχουν. 20

21 3.2. Οι νέες προκλήσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση Η ελληνική οικονοµία βρίσκεται σε µια κρίσιµη συγκυρία όσον αφορά στις προοπτικές ανάπτυξης, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κατάσταση ύφεσης της οικονοµίας, η οποία επιπλέον περιβάλλεται από κινδύνους και αβεβαιότητες, που επιτείνονται από την αργή ανάκαµψη στην ευρωζώνη και την παγκόσµια οικονοµία. Η αρνητική οικονομική συγκυρία δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας για τις αυτοδιοικητικές αρχές, το οποίο θα πρέπει να διέπεται από αυστηρό οικονομικό ορθολογισμό και διαχειριστική συνέπεια. Είναι σαφές, ότι οι ΟΤΑ θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ορθή αξιοποίηση των ελάχιστων πόρων, καθώς και τη χρηστή διοίκηση και διαχείριση των δημοσιονομικών τους. Βασικό εργαλείο ανάπτυξης τόσο σε επίπεδο στοχευµένης χρηµατοδότησης, όσο και στήριξης των διαθρωτικών αλλαγών, αποτελεί το ΕΣΠΑ και, γενικώς, οι πόροι των ιαρθρωτικών Ταµείων, του Ταµείου Συνοχής. Οι παρεµβάσεις και τα έργα αυτά συµβάλλουν στην οικονοµική, κοινωνική και χωρική συνοχή, στην αειφόρο ανάπτυξη, στην ανανέωση και την αύξηση του ιδιωτικού και δηµόσιου κεφαλαίου της οικονοµίας, στηρίζουν την αναπτυξιακή διαδικασία, την επιχειρηµατικότητα, τις επενδύσεις και την απασχόληση, συµβάλλοντας συνολικά στον εκσυγχρονισµό της χώρας σε µακροχρόνια βάση. Οι παρεµβάσεις του ΕΣΠΑ στηρίζουν επίσης την αναδιάρθρωση της δηµόσιας διοίκησης, την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα και στα νοικοκυριά, ενώ συµβάλουν στην προάσπιση της δηµόσιας υγείας, της πρόνοιας, της ψυχικής υγείας κλπ. Με βάση τα παραπάνω, η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να ανταποκριθεί σε ένα νέο, δυναμικότερο ρόλο, τα χαρακτηριστικά του οποίου θα πρέπει να είναι τα εξής: Βελτίωση της θεσµικής επάρκειας και της αποτελεσµατικής δηµόσιας διοίκησης Προώθηση της προσαρµογής στις κλιµατικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων Επίτευξη κοινωνικής συνοχής, µέσω πολιτικών για την καταπολέµηση της φτώχειας και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτοµίας, 21

22 Ενίσχυση της πρόσβασης και χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, Αναχαίτιση, και στη συνέχεια, στην αναστροφή των δεικτών της ανεργίας, σε συνδυασµό πάντοτε µε τη δροµολόγηση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, την αύξηση της παραγωγικότητας και την προώθηση της καινοτοµίας καθώς και τη στήριξη της απασχόλησης όλων, µε έµφαση στους νέους και στην ενεργό γήρανση, ώστε να δηµιουργούνται σταθερά νέες θέσεις εργασίας σε ανταγωνιστικούς τοµείς δραστηριοτήτων, Βελτίωση των υποδοµών, εκεί όπου εξακολουθούν να υπάρχουν σηµαντικές διαπιστωµένες ανάγκες, µε στόχο την ποιότητα ζωής των κατοίκων, Ενίσχυση της µετάβασης σε µία κοινωνία χαµηλών εκποµπών ρύπων, Προώθηση των απαιτήσεων περιβαλλοντικής προστασίας, απόδοσης των πόρων, αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής και της προσαρµογής σε αυτήν στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης, Έµφαση στη χωρική προσέγγιση (place-based) και προσφυγή στα προτεινόµενα εργαλεία ολοκληρωµένων παρεµβάσεων (community-led local development, integrated local development strategies κτλ). Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η εκπόνηση του παρόντος Επιχειρησιακού Προγράμματος, συμπίπτει χρονικά με τη νέα προγραμματική περίοδο. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να συνάδει απόλυτα τόσο με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του Δήμου, όσο και με τη στρατηγική που διέπει το νέο ΕΣΠΑ Επιπροσθέτως, το Νοέμβριο 2014 εγκρίθηκε το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ) Δυτικής Αττικής το οποίο αφορά στους δήμους Αγίας Βαρβάρας, Άγιων Ανάργυρων Καματερού, Αιγάλεω, Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου και Φυλής. Το Πρόγραμμα Δράσης εκτείνεται στην χρονική περίοδο , και προσεγγίζει ολοκληρωμένα την αστική ανάπτυξη καλύπτοντας, πέραν των πολεοδομικών παρεμβάσεων, δράσεις οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα. 3.3 Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών - Επικοινωνιών (ΤΠΕ), Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (E-Government) Στην αντιμετώπιση των πολυάριθμων προκλήσεων, ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης, και συγκεκριμένα των ΟΤΑ, σε όλα τα επίπεδα και τομείς, αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας. Οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αποτελούν ουσιαστικό εργαλείο για ανοιχτή και αποτελεσματική διακυβέρνηση και για την παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών στον πολίτη. Παράλληλα, δημιουργούν µία νέα οικονομία βασισμένη στη γνώση και αναβαθμίζουν το ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού. 22

23 Δυστυχώς, η έκταση και ένταση της οικονομικής κρίσης με ανύπαρκτες σχεδόν δημόσιες επενδύσεις, έχει επιβραδύνει την εμφάνιση του αναμενόμενου αντίκτυπου των ήδη δρομολογημένων επενδύσεων, συντελώντας έτσι σε μια σημαντική υστέρηση σε κρίσιμους δείκτες που αφορούν σε Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, και ειδικότερα: α) ευρυζωνική κάλυψη, με 22% διαθεσιμότητα δικτύων υψηλών ταχυτήτων (>30 ΜBps) και χαμηλή ανταπόκριση για τέτοιες συνδέσεις (0,1% του συνόλου των συνδέσεων), ενώ δεν έχει αρχίσει ακόμη η διάθεση συνδέσεων υπερ-υψηλών ταχυτήτων (>100Mbps), και χαμηλό ποσοστό των νοικοκυριών/επιχειρήσεων που έχουν σταθερή ευρυζωνική πρόσβαση, ωστόσο καλή κάλυψη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 4 ης γενιάς, β) τακτική ή καθημερινή χρήση Διαδικτύου, σε ποσοστά μικρότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ, ιδίως από μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες, ενώ υψηλό παραμένει το ποσοστό των ανθρώπων που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο (42%), γ) Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, με χαμηλό ποσοστό των βασικών ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες/επιχειρήσεις και με επίπεδο απόδοσης της δημόσιας διοίκησης και ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών αρκετά κάτω του μέσου όρου της ΕΕ (0.52 σε σχέση με την ΕΕ 1.18), Στα θετικά στοιχεία καταγράφονται, οι αναγνωρισμένες δυνατότητες της χώρας στο εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό (επιστημονικό και τεχνικό), η ύπαρξη αξιόλογου αριθμού νέων επιχειρήσεων με αντικείμενο την ανάπτυξη εφαρμογών σε Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, οι ανταγωνιστικές και συνεχώς βελτιούμενες τηλεπικοινωνιακές υποδομές και υπηρεσίες μέσα σε μια ανοιχτή τηλεπικοινωνιακή αγορά και η δυναμική προσαρμογή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ειδικότητες που αφορούν σε Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών. Ως αδυναμίες σημειώνονται η έλλειψη συντονισμού σε κεντρικό επίπεδο για το σχεδιασμό και την προώθηση των μεγάλων έργων σε Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, η μεγάλη δυσκολία στην ωρίμανση των έργων λόγω και της έλλειψης εμπειρίας του προσωπικού σε μεγάλο αριθμό δικαιούχων, αλλά και η μη ύπαρξη καταλλήλου θεσμικού πλαισίου για τη μελέτη, αξιολόγηση, κοστολόγηση παρακολούθηση και υλοποίηση των έργων σε Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών, καθώς και το χαμηλό ποσοστό ιστοτόπων και υπηρεσιών προσβάσιμων σε άτομα με αναπηρίες. Στο πλαίσιο της δημιουργίας περιβάλλοντος φιλικού προς τις επιχειρήσεις καθώς και της μετατροπής της δημόσιας διοίκησης, περιλαμβανομένης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε παράγοντα στήριξης της ανάπτυξης, βασική ανάγκη που πρέπει να καλυφθεί κατά προτεραιότητα αποτελεί η ηλεκτρονική διακυβέρνηση. 23

24 3.4. Περιγραφή Περιοχής Δήμου Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού έχει έκταση 9,11 km 2 και πληθυσμό κατοίκων, σύμφωνα με την απoγραφή της ΕΣΥΕ του Έδρα του είναι οι Άγιοι Ανάργυροι και αποτελεί τον 52ο μεγαλύτερο δήμο της Ελλάδας. Ο Δήμος βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από το Κέντρο της πόλης των Αθηνών και συνορεύει βόρεια με το Δήμο Αχαρνών (Μενιδίου) και Φυλής, ανατολικά με τους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας - Ν. Χαλκηδόνας, νότια με το Δήμο Αθηναίων και Περιστερίου και δυτικά με το Δήμο Ιλίου (Ν. Λιοσίων) και Πετρούπολης. Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού αποτελεί κατά βάση οικιστική περιοχή κύριας κατοικίας, περιλαμβάνοντας ωστόσο στα όριά του το 301ο Στρατιωτικό Εργοστάσιο Βάσης. Αρχικά 2 ξεχωριστοί Δήμοι, οι Άγιοι Ανάργυροι και το Καματερό, ενώθηκαν σε έναν Δήμο με το Πρόγραμμα 24

25 Καλλικράτης το Παρά την ένωση αυτή, οι διαφορές ανάμεσα στις 2 οικιστικές ενότητες ως προς τον χαρακτήρα τους και τις παροχές προς τους δημότες εξακολουθούν και είναι μεγάλες. Ο πρώην Δήμος Αγίων Αναργύρων, παρά το γεγονός ότι παρουσιάζει σχετικά χαμηλή δόμηση, 1-3 ορόφους, και χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού, περιλαμβάνει στα όρια του ένα ικανοποιητικά διαμορφωμένο αστικό κέντρο όπου συγκεντρώνονται διοικητικές υπηρεσίες, εμπορικές επιχειρήσεις, ο σταθμός του Προαστιακού, πάρκο με πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο καθώς και μία κεντρική πλατεία. Ο πρώην Δήμος Καματερού αντιθέτως, έχει πιο αγροτικό χαρακτήρα, με πολλές περιοχές εκτός σχεδίου και άλλες υπό ένταξη στο σχέδιο με πολλά προβλήματα, όπως κακό οδικό δίκτυο και χωρίς αντιπλυμμηρική προστασία. Επίσης, η συγκεκριμένη περιοχή έχει στο μεγαλύτερο μέρος της ακόμη πιο χαμηλή δόμηση, 1-2 ορόφους, και παρουσιάζει σοβαρή έλλειψη όχι μόνο ενός αστικού κέντρου αλλά και γενικά δημόσιων χώρων. Σημαντικά στοιχεία στην όλη περιοχή αποτελούν το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», η εμφανής κοίτη του ποταμού Κηφισού και το Ποικίλο Όρος στους πρόποδες του οποίου είναι χτισμένο το Καματερό. 3.5 Ιστορικά Δεδομένα Δημοτική Κοινότητα Αγίων Αναργύρων Η ιστορική εξέλιξη της περιοχής των Αγίων Αναργύρων, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορική εξέλιξη της δυτικής πλευράς του Λεκανοπεδίου της Αθήνας. Πολλές ενδείξεις συνηγορούν στο ότι η ζωή στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας άρχισε από τη μεταλιθική εποχή. Βέβαια, τα περισσότερα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν εντοπιστεί στους προϊστορικούς οικισμούς ανάγονται κυρίως στη νεολιθική εποχή. Στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας, αυτοί οι προϊστορικοί οικισμοί αναπτύχθηκαν, όπως ήταν φυσικό επόμενο, κοντά στους ποταμούς Ιλισό και Κηφισό. Τόσο από τις αρχαίες γραπτές πηγές, όσο και από τα αρχαιολογικά ευρήματα που έρχονται στην επιφάνεια προκύπτει ότι στο Δυτικό Τομέα του Λεκανοπεδίου αναπτύχθηκε πλήθος οικισμών, για την ταυτότητα των οποίων έχουμε πολύ λίγα στοιχεία, δεδομένου ότι στην περιοχή αυτή δεν έχει γίνει καμία συστηματική ανασκαφή μέχρι σήμερα. Μετά την κλασική περίοδο και κυρίως μετά την κατάρρευση της πόλης των Αθηνών, οι ανθούσες περιοχές του Δυτικού Τομέα του Λεκανοπεδίου, που είχαν αναπτυχθεί πέριξ του ποταμού Κηφισού, οδηγήθηκαν σε μαρασμό. Όμως, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα, που διαμόρφωσαν τις συνθήκες ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, ήταν ο Ελαιώνας των Αθηνών, ο οποίος ήταν ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά έργα του Πεισίστρατου. Ο Ελαιώνας των Αθηνών άρχιζε από τους πρόποδες της Πάρνηθας και έφθανε μέχρι τον Πειραιά, αναπτυσσόμενος κατά μήκος του ποταμού Κηφισού. Την εποχή εκείνη τα νερά του ήταν άφθονα και καθαρά, παρέχοντας τη δυνατότητα στους κατοίκους της περιοχής να ποτίζουν τις καλλιέργειές τους, κατά το μήκος της 25

26 κοίτης του, όπου ο φυτικός πλούτος της περιοχής ήταν ιδιαίτερα σημαντικός, περιλαμβάνοντας ελαιόδεντρα, αμπέλια, δημητριακά, συκιές, λαχανικά και διάφορα άλλα οπωροφόρα και μη δέντρα. Ένα σημαντικό ζωντανό ιστορικό μνημείο της εποχής εκείνης φέρεται να είναι η Ελιά του Πεισίστρατου, ηλικίας χρόνων, που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων και ανάμεσα στις γραμμές του Ο.Σ.Ε. Κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων η Αττική και φυσικά η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού, υπέστη πολλές καταστροφές και γνώρισε πολλούς κατακτητές (Ρωμαίους, βυζαντινούς, Φράγκους, Καταλανούς). Το 1382 μ.χ. αρχίζει ο εποικισμός της Αττικής από το αρβανίτικο στοιχείο, όταν μεγάλες οικογένειες Αρβανιτών εγκαθίστανται στην Αττική και το 1456 μ.χ. η Αθήνα περνά στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι κατέχουν και διαχειρίζονται τις εκτάσεις και τις περιουσίες της περιοχής. Λίγο πριν το 1821, οι Τούρκοι διαβλέποντας την επερχόμενη Επανάσταση, άρχισαν να πωλούν τα κτήματά τους σε Έλληνες και ξένους αγοραστές. Σύμφωνα με γραπτά κείμενα, από τις αρχές του1800 έως τον Ιανουάριο του 1831, έχουν πουληθεί τα 9/10 των τουρκικών ιδιοκτησιών της Αττικής. Τον Σεπτέμβριο του 1848, η πρώτη βασιλική οικογένεια (Όθων-Αμαλία) αγοράζει ένα κτήμα από τον Δημήτρη Κοντάκη, στην κυριότητα του οποίου είχε περιέλθει από την οικογένεια Williams. Η τελευταία είχε αγοράσει το κτήμα αυτό συνεταιρικά με τον George Miles, ο οποίος αποχώρησε στη συνέχεια, αφήνοντας έτσι την κυριότητα αποκλειστικά στην οικογένεια Williams. Το κτήμα αυτό αρχικής έκτασης 300 στρεμμάτων, το είχε πουλήσει στους Williams και Miles ο Ιωάννης Παπαθεοδώρου-Λεφάκης το Την περίοδο εκείνη, η περιοχή ήταν γνωστή με το όνομα Δραγουμάνο. Στα τέλη του 1856, το πιο πάνω κτήμα είχε επεκταθεί στα στρέμματα. Το κτήμα αυτό το οποίο ονομάστηκε «Επτάλοφος» επειδή είχε επτά φυσικούς λοφίσκους εξελίχθηκε σε ένα πρότυπο κέντρο γεωργίας και κτηνοτροφίας. Το 1854, η βασιλική οικογένεια εγκαινίασε μια νέα έπαυλη στο κτήμα αυτό. Την περίοδο εκείνη, η λειτουργία των τρένων έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και πληθυσμιακή συγκέντρωση των περιοχών που συνδεόντουσαν μέσω σιδηροδρομικού δικτύου. Οι αναπτυξιακές προοπτικές που δημιούργησε η ύπαρξη των σταθερών τροχιών του σιδηροδρομικού δικτύου ανατράπηκαν, λόγω του προβλήματος που αυτές προκάλεσαν στην περιοχή, εξαιτίας της παρεμπόδισης και διακοπής της κυκλοφοριακής ροής των αυτοκινήτων προς και από την περιοχή. Στη διοικητική περιφέρεια της περιοχής περιλαμβάνονται οι περιοχές Δραγουμάνο, Μιχελή, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Άσπρα Χώματα, Ρουπάκι, Μπουρνάζο, Γκονέα, Παλιά Εκκλησία, Άγιοι Ανάργυροι, Φλέβα, Ανάκασα, Δερβιγασού, Σκουντούπι και Γεροβουνό. Επρόκειτο για μία τεράστια έκταση, που τότε συμπεριελάμβανε εκτός από την περιοχή του σημερινού Δήμου Ιλίου και το μισό περίπου Περιστέρι, το μεγαλύτερο τμήμα του σημερινού Δήμου Καματερού και ολόκληρους τους 26

27 σημερινούς Δήμους Αγίων Αναργύρων και Πετρούπολης. Το 1927, με το Διάταγμα της 29 ης Σεπτεμβρίου 1927 (ΦΕΚ 207/1927) αποσπάται ο συνοικισμός των Αγίων Αναργύρων από την κοινότητα των Νέων Λιοσίων και αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητη Κοινότητα. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την πρώτη συρρίκνωση αυτής της διοικητικής περιφέρειας και προκάλεσε σωρεία προστριβών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι Άγιοι Ανάργυροι «αναγνωρίζονται ως κοινότητα αποσπώμενη από το Δήμο Αθηναίων» το 1934 (ΦΕΚ Α22/1934). Το 1972 προάγεται σε Δήμο. Διοικητικά, ανήκει στον Δυτικό Τομέα της Περιφέρειας Αττικής. Πρόκειται για μια περιοχή στην οποία κυριαρχεί η αγροτική ζωή. Ελιές, αμπέλια και κηπευτικά υπάρχουν παντού, λόγω του νερού που ρέει άφθονο και καθαρό από τον Κηφισό για το πότισμα των αγρών και των ζώων. Στην περιοχή αυτή αναπτύσσονται θερμοκήπια και μεγάλες ανθοκομικές μονάδες, όπως του Φλεριανού, του Πονηράκη και του Αγαλιώτη Δημοτική Κοινότητα Καματερού Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι το όνομα της περιοχής προέρχεται από το όνομα του βυζαντινού άρχοντα Επιφανίου Καματηρού, η οικογένεια του οποίου την κατείχε ως φέουδο περί το 1000 μ. Χ. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μεταξύ μ.χ. Στις 27 Ιανουαρίου 1827, στις παρυφές του οικισμού, στην τοποθεσία Ταμπούρι του Ποικίλου όρους, έγινε η μάχη του Καματερού, όπου ο συνταγματάρχης Βούρβαχης με 300 συμπολεμιστές θυσιάστηκαν ηρωικά πεσόντες μαχόμενοι για την απελευθέρωση της Αθήνας. Σε ανάμνηση της θυσίας κάθε χρόνο (προς το τέλος Ιανουαρίου) διοργανώνονται πολιτιστικές αθλητικές τριήμερες εκδηλώσεις στον Δήμο Καματερού με τον γενικό τίτλο «ΒΟΥΡΒΑΧΕΙΑ». Το 1928 ο οικισμός του Καματερού είχε 388 κατοίκους. Το Καματερό υπήρξε ένα μικρό αγροτικό χωριό μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 50. Μέχρι τότε, κύρια απασχόληση των κατοίκων ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ πολλοί εργάζονταν στα κτήματα του «Πύργου Βασιλίσσης». Αλματώδης ήταν η εξέλιξη του Καματερού, δημογραφική και οικιστική, στις επόμενες δεκαετίες: από 783 κατοίκους το 1950 έφθασε στους κατοίκους το Το Καματερό αναπτύχθηκε μεταπολεμικά από την εγκατάσταση εσωτερικών μεταναστών. Το Καματερό «αναγνωρίζεται ως κοινότητα αποσπώμενη από το Δήμο Αθηναίων» το 1934 (ΦΕΚ Α22/1934). Το 1972 προάγεται σε Δήμο. Διοικητικά ανήκει στον Δυτικό Τομέα της Περιφέρειας Αττικής. Το 1989, από κοινού με τους Δήμους Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων, Αιγάλεω, Ζεφυρίου, Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης και Χαϊδαρίου, ιδρύει τον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ), στον οποίο σήμερα, συμμετέχει και ο Δήμος Κορυδαλλού. 27

28 3.6 Απογραφή 2011 Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, Η Απογραφή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του Μόνιμου Πληθυσμού της Χώρας σε αντίθεση με τις προηγούμενες Απογραφές, οι οποίες είχαν σκοπό τη καταγραφή του de facto πληθυσμού (δηλαδή των ατόμων που βρέθηκαν παρόντα στον τόπο Απογραφής). Γενικότερα, η μεθοδολογία της Απογραφής του 2011 διαφέρει σημαντικά σε αρκετά σημεία από αυτή προηγούμενων Απογραφών, όπως στη διάρκεια της Απογραφής, στην απογραφή ατόμων στον τόπο μόνιμης κατοικίας τους κλπ. Συνεπώς, τα αποτελέσματα της Απογραφής του 2011 και αυτά προηγούμενων Απογραφών δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής : Γεωγραφική Ενότητα Πληθυσμός Άρρενες Θήλεις Πυκνότητα Μόνιμου Πληθ. / km2 ΕΛΛΑΔΑ ,96 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ , ,77 Για όλα τα υπόλοιπα στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας από την Απογραφή του Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την εξέλιξη του πληθυσμού του Δήμου κατά τα έτη σε σύγκριση με την αντίστοιχη μεταβολή στο Νομό Αττικής και σε ολόκληρη την Ελλάδα: Μόνιμος πληθυσμός Γεωγραφική Ενότητα ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ

29 Όπως προκύπτει από τον ανωτέρω πίνακα, στο Δήμο έχουμε αύξηση του συνολικού πληθυσμού κατά 11,41% σε σχέση με το 2001, ενώ στη περιφέρεια Αττικής έχουμε μικρή μείωση κατά 1,72% περίπου. 3.7 Περιβαλλοντικά Δεδομένα Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού, βρίσκεται στο κέντρο του Δυτικού Λεκανοπεδίου της Αττικής και συγκεκριμένα στη βόρια πλευρά του Δυτικού Τομέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, στην οποία υπάγεται διοικητικά. Καλύπτει συνολική έκταση 970 ha, από την οποία η εντός σχεδίου νομοθετημένη έκταση ανέρχεται 279 ha (βλ. Γ.Π.Σ./1985), ενώ σημαντικό μέρος της μη νομοθετημένης έκτασης θεωρείται ως δομημένη έκταση και αφορά τις εγκαταστάσεις του 301 Στρατιωτικού Εργοστασίου Βάσης, τις εγκαταστάσεις του Ο.Σ.Ε., καθώς και εκείνες του Υπουργείου Γεωργίας. Την περιοχή διασχίζει, το ρέμα Εσχατέας, το οποίο καταλήγει στον Κηφισό αφού διασχίσει το Δήμο Ιλίου. Το ρέμα δέχεται καθημερινά μ3 νερού από τα απόβλητα των διυλιστηρίων της ΕΥΔΑΠ στο Δήμο Αχαρνών. Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από το Κέντρο της πόλης των Αθηνών και συνορεύει βόρεια με το Δήμο Αχαρνών (Μενιδίου) και Α. Λιοσίων, ανατολικά με τους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Ν. Χαλκηδόνας, νότια με το Δήμο Αθηνών και Περιστερίου και δυτικά με το Δήμο Ιλίου (Ν. Λιοσίων). Στην ανατολική περιοχή του Δήμου (ανατολικά της Λ. Φυλής), στην περιοχή με την ονομασία Γεροβουνό υπάρχουν δύο λόφοι με υψόμετρα 130μ.και 170 μ., αντίστοιχα. Με το Δήμο Άνω Λιοσίων τα όρια είναι επί του Ποικίλου. Η δημοτική κοινότητα Αγίων Αναργύρων, προσδιορίζεται από τον άξονα Βορρά-Νότου και οριοθετείται ανατολικά από τον οδικό άξονα της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας και δυτικά από τον οδικό άξονα της Λεωφόρου Δημοκρατίας. Διαχωρίζεται οικιστικά σε τρεις συνοικίες και οκτώ γειτονιές, η διαμόρφωση των οποίων είναι αποτέλεσμα της ιστορικής εξέλιξης των δημογραφικών, οικονομικών, πολεοδομικών και κοινωνικών στοιχείων της περιοχής. Από τα 650 Ha που καταλαμβάνει η δημοτική ενότητα του Δήμου Καματερού, τα 181 Ha, βρίσκονται εκτός του πολεοδομικού ιστού, στο Ποικίλο όρος της οροσειράς του Αιγάλεω. Η περιοχή παρουσιάζει στέρηση από πλευράς τεχνικών υποδομών και δικτύων, κυρίως όσον αφορά το οδικό δίκτυο και το δίκτυο διάθεσης όμβριων. Σοβαρό είναι επίσης το πρόβλημα της έλλειψης κοινοχρήστων χώρων και χώρων πρασίνου οι οποίοι κινδυνεύουν να αποχαρακτηρισθούν. Το Κέντρο της Δημοτικής Ενότητας Καματερού, όπως είχε σχεδιαστεί στο ΓΠΣ, είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο. Στη θέση και με τη μορφή που έχει αναπτυχθεί, είναι πολύ αποδυναμωμένο και κατά συνέπεια δεν έχει τη δυναμική που θα έπρεπε. Σήμερα, λειτουργεί ως τοπικό κέντρο, σε επίπεδο 29

30 Δυτικής Αθήνας, καθώς οι λειτουργίες που συγκεντρώνει είναι τοπικού επιπέδου για την εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών των κατοίκων. Εξαρτάται από το πολεοδομικό κέντρο του Δήμου Αχαρνών σύμφωνα με τις απόψεις εκείνων που συνέταξαν το ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας, ενώ στην πραγματικότητα επηρεάζεται από το δίπολο κεντρικών λειτουργιών Αγίων Αναργύρων - Ιλίου, με το Ίλιον να αυξάνει διαρκώς το μερίδιό του. Τα κυριότερα προβλήματα στην ανάπτυξη, οργάνωση και λειτουργία της δημοτικής κοινότητας Καματερού συνίστανται στα εξής: πολύ μεγάλες ελλείψεις σε αστικό πράσινο και διαμορφωμένους ελεύθερους χώρους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 130 στρ. χώρων πρασίνου που καθόριζε το Γ.Π.Σ. πριν 20 χρόνια και για πληθυσμό που ξεπεράστηκε από τις εξελίξεις, μόνον τα 20 στρ. έχουν διαμορφωθεί (ποσοστό 15%). Την ανάγκη αυτήν, την ιεραρχούν και οι κάτοικοι πολύ υψηλά, αφού την αναδεικνύουν σε τρίτο ζήτημα μετά τα ζητήματα της απομάκρυνσης της χωματερής και της καθαριότητας, αδιάνοικτο οδικό δίκτυο σύμφωνα με την Π.Μ.Ε. σε ποσοστό άνω του 50%, γεγονός που επιτείνει την εικόνα μιας άναρχης κατάστασης στη λειτουργία της πόλης και δεν επιτρέπει και τη βελτίωση άλλων υπηρεσιών, όπως π.χ. της αποτελεσματικής συλλογής απορριμμάτων, ελλείψεις στην κτιριακή υποδομή των κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών, καθώς και αθλητικών χώρων, αλλά και σχολείων, με τις πιθανότητες για χωρική ισοκατανομή τους σε όλες τις Γειτονιές να λιγοστεύουν συνεχώς, κυκλοφοριακή συμφόρηση και ανεπαρκείς συνθήκες ασφάλειας στην κίνηση πεζών και οχημάτων στο βασικό οδικό δίκτυο που διαπερνά την περιοχή, κυρίως στη Φυλής υψηλές πυκνότητες στην περιοχή του παλαιού εγκεκριμένου σχεδίου σε συνδυασμό με τη μεγάλη κατάτμηση στη γη, παρουσία ζωνών που χρήζουν ιδιαίτερου προγράμματος ανάπλασης μέσα στον οικιστικό ιστό με έμφαση στους θύλακες γεγονός που εντείνει τις ανισότητες μέσα στον ίδιο το Δήμο και την έλλειψη κοινωνικής και χωρικής συνοχής. η κακή εικόνα του δημόσιου χώρου, η υποβαθμισμένη αισθητική του κτιριακού αποθέματος, κ.ά., οι ανεπάρκειες στη διέξοδο των κατοίκων προς την περιαστική ζώνη του Ποικίλου. 3.8 Δημογραφικά Δεδομένα Ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 (στοιχεία ΕΣΥΕ) είναι άτομα και παρουσιάζει αυξητική τάση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. 30

31 2011 ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Πληθυσμός % ,16% ,13% ,70% ,61% ,29% ,47% ,64% ,95% ΣΥΝΟΛΟ ,00% 31

32 Επιπλέον, σύμφωνα με τον πιο πάνω πίνακα, προκύπτει ότι η ιεράρχηση των ηλικιακών ομάδων κατά τάξη σχετικού μεγέθους έχει ως ακολούθως: Ηλικιακή Ομάδα ,61% Ηλικιακή Ομάδα ,29% Ηλικιακή Ομάδα ,70% Ηλικιακή Ομάδα ,47% Ηλικιακή Ομάδα ,16% Ηλικιακή Ομάδα ,13% Ηλικιακή Ομάδα ,95% Ηλικιακή Ομάδα: ,64% Εξετάζοντας τη διαχρονική εξέλιξη ηλικιακής σύνθεσης πραγματικού πληθυσμού, από τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. το 2011, διαπιστώνουμε ότι ο πραγματικός πληθυσμός της περιοχής του Δήμου είναι σχετικά νέος ηλικιακά, γεγονός το οποίο εκφράζεται ως καθοριστικός παράγοντας για τη δυναμική ανάπτυξη της περιοχής. Πράγματι, ο πραγματικός πληθυσμός κάτω των 39 ετών καταγράφει στην απογραφή του 2011 ποσοστό συμμετοχής 51,60% επί του συνόλου του πραγματικού πληθυσμού της δημοτικής επικράτειας. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τον πίνακα της διαχρονικής εξέλιξης της ηλικιακής σύνθεσης του πραγματικού πληθυσμού του Δήμου παρατηρούμε ότι οι ηλικίες ετών, που είναι οι πλέον παραγωγικές, καταλαμβάνουν το 46,6% του μόνιμου πληθυσμού. Δηλαδή, το προφίλ του τοπικού πληθυσμού είναι νεανικό και οικονομικά ενεργό αφού σχεδόν ο μισός πληθυσμός ανήκει στην οικονομικά ενεργή ηλικιακή ομάδα των ετών. Άρα, ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου είναι σχετικά νέος ηλικιακά και αυτό καταδεικνύει τη δυναμική ανάπτυξη της περιοχής. Το παρακάτω γράφημα δείχνει και τη σχέση μεταξύ ανδρικού και γυναικείου πληθυσμού με βάση την απογραφή ΕΣΥΕ

33 Στη συνέχεια, με βάση την απογραφή του 2001 (λόγω μη διαθεσιμότητας από την ΕΣΥΕ των στοιχείων του 2011) με τη χρήση τριών δημογραφικών δεικτών, θα προσδιοριστούν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού του Δήμου. Οι δείκτες αυτοί είναι: α) Ο δείκτης γήρανσης: Πληθυσμός 65 ετών και άνω Δ. Γ = x 100% Συνολικός πληθυσμός β) Ο δείκτης νεανικότητας: Πληθυσμός 0-14 ετών Δ. Ν. = x 100% Συνολικός Πληθυσμός γ) Ο δείκτης εξάρτησης: Πληθυσμός [ και άνω] Δ. Ε. = x 100% Πληθυσμός ετών Δείκτης γήρανσης Ο δείκτης γήρανσης, στον Δήμο, βρίσκεται αρκετά κάτω από το μέσο όρο της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθυσμός του Δήμου είναι νεανικότερος του γενικού μέσου όρου. 33

34 ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2001 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 16,71% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 14,81% ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΑΘΗΝΩΝ 15,11% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 12,5% Πηγή: ΕΣΥΕ Δείκτης νεανικότητας Ο Δήμος εμφανίζει υψηλό δείκτη νεανικότητας μεγαλύτερο από αυτόν της Περιφέρειας Αττικής αλλά και του συνόλου της χώρας. Χαμηλό δείκτη εμφανίζει και η Περιφέρεια Αττικής μικρότερο από αυτόν του συνόλου της Ελλάδος. ΔΕΙΚΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2001 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 15,19% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 14,25% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ16,50% Πηγή: ΕΣΥΕ ΔΕΙΚΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2001 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 15,19% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 14,25% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 16,50% Πηγή: ΕΣΥΕ Δείκτης εξάρτησης Ο Δείκτης εξάρτησης του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού είναι σαφέστατα υψηλότερος από αυτόν της χώρας και της Περιφέρειας. Αυτό σημαίνει ότι στην περιοχή αυτή συγκεντρώνεται αρκετά μικρό ποσοστό του παραγωγικού ανθρωπίνου δυναμικού. Αυτή είναι μια τάση που υπάρχει για την υπόλοιπη Ελλάδα και βρίσκεται σε αντίθεση με την τάση η οποία εμφανίζεται στο σύνολο της Περιφέρειας Αττικής αλλά και γενικότερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 2001 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 31,90% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 29,06% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 40,86% Πηγή: ΕΣΥΕ 34

35 Η πληθυσμιακή εξέλιξη αναφέρεται κατωτέρω σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ. Γεωγραφική Ενότητα Πραγματικός Ποσοστιαία κατανομή Ποσοστό μεταβολής Πληθυσμός πληθυσμού (%) πληθυσμού ΕΛΛΑΔΑ ,86% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ,34% 34,33% 6,84% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ,47% 0,51% 15,80% Γεωγραφική Ενότητα Πραγματικός Πληθυσμός Ποσοστιαία κατανομή πληθυσμού (%) Ποσοστό μεταβολής πληθυσμού ΕΛΛΑΔΑ ,61% ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ,33% 35,34% 1,27% ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ - ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ,51% 0,58% 11,26% Στοιχεία Δημοτολογίου Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δημοτολογίου του πρώην Δήμου Αγίων Αναργύρων, ο αριθμός των εγγεγραμμένων δημοτών σχεδόν διπλασιάστηκε στην περίοδο , καταγράφοντας μία αύξηση της τάξης του 91,90%. Πράγματι, από εγγεγραμμένους δημότες το 1981, τα αρχεία του πρώην Δήμου Αγίων Αναργύρων απαριθμούν εγγεγραμμένους δημότες το Με βάση τα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2015, στο Δημοτολόγιο Αγίων Αναργύρων-Καματερού καταγράφονται συνολικά Οικογενειακές Μερίδες με συνολικό αριθμό δημοτών από 35

36 τους οποίους είναι εκλογείς ( από τους Αγίους Αναργύρους και από το Καματερό). 3.9 Καταγραφή Περιβαλλοντικών Συνθηκών Δημοτικής Επικράτειας Οι επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής, που υπαγορεύονται κυρίως από την χωροταξική εικόνα και τους αντίστοιχους περιορισμούς του Δήμου, αποτυπώνουν την εικόνα ενός Δήμου με σημαντικές δυνατότητες ουσιαστικών ποιοτικών και τεχνικών παρεμβάσεων για τη γρήγορη ανατροπή της παρούσας εικόνας, η οποία είναι εφικτή. Παρότι στόχος της παρούσας μελέτης δεν είναι η ολοκληρωμένη περιβαλλοντική ενδελεχής και κατά περίπτωση μελέτη των σχετικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Δήμος, καταγράφονται οι παρακάτω παρατηρήσεις προτάσεις άμεσης προτεραιότητας, οι οποίες και χρήζουν αντιμετώπισης σε επίπεδο επιχειρησιακού σχεδιασμού: 1. Σημαντικό έλλειμμα ύπαρξης ελεύθερων χώρων και πρασίνου. Πλημμελής συντήρηση των υφιστάμενων χώρων. 2. Έντονος κυκλοφοριακός φόρτος, ο οποίος εκτονώνεται αποσπασματικά μέσα από τις γειτονιές. 3. Αέρια ρύπανση από την κυκλοφορία αυτοκινήτων κάθε μεγέθους και ηχορύπανση, ιδιαίτερα στο κέντρο και κατά το μήκος των κύριων οδικών αξόνων. 4. Ρύπανση επί των οδών μεγάλης κυκλοφορίας λόγω διέλευσης απορριμματοφόρων ετέρων δήμων κινούμενων προς το ΧΥΤΑ. Οι δρόμοι που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι: Αγ. Αναργύρων, Λ. Κατσώνη, Μ. Αλεξάνδρου, Κεφαλληνίας, Δημοκρατίας, Κύπρου, Κ.Παλαμά, Γούναρη, Φυλής, Παπάγου Ιερού Λόχου. 5. Κατάληψη πεζοδρομίων, ιδιαιτέρως στις νότιες συνοικίες, από ασύμβατες χρήσεις (π.χ. στάθμευση αυτοκινήτων) που, ως εκ τούτου, αναγκάζει τους πεζούς να καταλαμβάνουν το οδόστρωμα βάζοντας τα παιδιά και τους υπερήλικες σε κίνδυνο ατυχήματος. Επιπλέον, η δενδροκάλυψη του δικτύου των πεζοδρομίων είναι μικρή. Με μια ορθά σχεδιασμένη δημοτική παρέμβαση, όσον αφορά τα πεζοδρόμια, ο στόχος της αύξησης της δενδροκάλυψης θα μπορούσε να επιτευχθεί, παρέχοντας άλλη μια άμεση και ουσιαστική αναβάθμιση του πρασίνου στην πόλη. 6. Καταγραφή όλων των επαγγελματικών δραστηριοτήτων στην επικράτεια του Δήμου και έλεγχος τήρησης της νόμιμης λειτουργίας, κατά το ισχύον πλαίσιο αδειοδότησης από τις Δημοτικές Υπηρεσίες. Ενθάρρυνση απόφαση απομάκρυνσης περιβαλλοντικά οχλουσών δραστηριοτήτων από τα όρια του Δήμου. 7. Παρακολούθηση και αποτελεσματική διαχείριση του ρέματος του Κηφισού και αντιμετώπιση των ανεξέλεγκτων ρίψεων από όμορους Δήμους που συνιστούν το στοιχείο της «εισαγόμενης ρύπανσης». 36

37 8. Οικολογικά βιώσιμη τεχνική διαχείριση του ρέματος Καναπιτσερί και ολοκλήρωση του ρέματος Εσχατιάς. 9. Ολοκληρωμένη συγκοινωνιολογική μελέτη και πλήρης ανασχεδιασμός όδευσης στα όρια του Δήμου. 10. Απαλλοτριώσεις χώρων για χρήση πρασίνου, έτσι ώστε να προσεγγιστεί ο προβλεπόμενος σχεδιασμός κατά το ισχύον Γ.Π.Σ. 11. Απελευθέρωση του χώρου του 301 Στρατιωτικού Εργοστασίου Βάσης, έκτασης περίπου 22 ha και πολύπλευρη αξιοποίηση αυτού (χώρος στάθμευσης, πάρκο πρασίνου κ.ά.). 12. Ενεργός προστασία του πευκώνα, παραπλεύρως του 301 Στρατιωτικού Εργοστασίου Βάσης. 13. Καταγραφή και χωροθέτηση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας και αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλεί ο υποσταθμός της ΔΕΗ καθώς και τα καλώδια υπερυψηλής τάσης που διέρχονται μέσα στα όρια του αστικού ιστού. 14. Πλήρης παραχώρηση στο Δήμο και περιβαλλοντικά αποδεκτή αξιοποίηση του χώρου του Υπουργείου Γεωργίας. 15. Διερεύνηση μεταφοράς των υπαρχόντων νεκροταφείων από τον οικιστικό ιστό της πόλης σε νέα περιοχή, σύμφωνα με την πρόταση του Γ.Π.Σ. 1985, στα όρια των Δήμων Ιλίου και Καματερού (δημιουργία διαδημοτικού νεκροταφείου). 16. Ανάπτυξη του πάρκου «Αντώνης Τρίτσης», ως υπερτοπικού πόλου πρασίνου & αναψυχής, σε συνεργασία με τους όμορους δήμους. 17. Ανάπτυξη του Ποικίλου Όρους, ως εναλλακτικού υπερτοπικού πόλου πρασίνου αναψυχής, σε συνεργασία με τους όμορους δήμους. 18. Ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης με τη διασφάλιση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών. 19. Δημιουργία βάσης δεδομένων γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών (Geographical Information System G.I.S.) σε τρισδιάστατο επίπεδο (και για τη μέτρηση περιβαλλοντικών παραμέτρων). 20. Δημιουργία ολοκληρωμένου πλαισίου παρακολούθησης δεικτών αειφορίας στο Δήμο, μέσω ενός Ολοκληρωμένου Έμπειρου Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Ποιότητα Ατμόσφαιρας Στη δημοτική επικράτεια δεν υφίσταται δίκτυο μέτρησης των παραμέτρων ποιότητας της ατμόσφαιρας και κατά συνέπεια, για την εκτίμηση της ποιότητας της ατμόσφαιρας αυτής, θα μπορούσαν να γίνουν μόνο αναγωγές. Οι πλησιέστεροι σταθμοί που υπάγονται στο μετρητικό δίκτυο του ΕΑΡΘ/ΥΠΕΧΩΔΕ (17 στο σύνολο για όλο το λεκανοπέδιο της Αθήνας) είναι αυτοί της Νέας Φιλαδέλφειας, Λιοσίων και Περιστερίου. Λαμβανομένου υπόψη του φόρτου ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Δυτική Αττική, αλλά και της 37

38 ανάγκης ενεργού παρακολούθησης των σχετικών παραμέτρων, ο Δήμος Αγίων Αναργύρων- Καματερού έχει ήδη ξεκινήσει προσπάθεια να εγκαταστήσει τρεις (3) μετρητικούς σταθμούς στα όριά του (έναν για κάθε συνοικία), για την καταγραφή των παρακάτω βασικών παραμέτρων: (όζον, διοξείδιο του αζώτου, διοξείδιο του θείου, μονοξείδιο του άνθρακα, καπνός, αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ-10 και θόρυβος). Επίσης, για την πληρότητα της παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας και λόγω του ότι στο λεκανοπέδιο υπάρχει αλληλοσυσχέτιση μεταξύ των επικρατουσών κλιματολογικών συνθηκών με την ποιότητα της ατμόσφαιρας (π.χ. φωτοχημική ρύπανση), με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας θα μπορούσε, χωρίς μεγάλο κόστος, να εγκατασταθεί και βασικός αυτογραφικός μετεωρολογικός σταθμός για τις βασικές μετεωρολογικές μετρήσεις με ταυτόχρονη καταγραφή στοιχείων σε βάση δεδομένων Η/Υ. Ρυπογόνες Πηγές Στη δημοτική επικράτεια, όπου η κατοικία αποτελεί την κύρια χρήση, με την παράλληλη λειτουργία μικρού μεγέθους μη καταγεγραμμένων επαγγελματικών χρήσεων, οι ρυπογόνες πηγές είναι δύσκολο να αποτυπωθούν στην παρούσα φάση, εκτός βεβαίως αυτών που είναι προφανείς: Θόρυβος και υψηλά ατμοσφαιρικά φορτία από τη διέλευση οχημάτων, κυρίως μέσω των κυρίων οδικών αξόνων της δημοτικής επικράτειας, της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας και της Αττικής Οδού. Αστικά απορρίμματα και απόβλητα επαγγελματικών χρήσεων. Με την περαίωση των έργων εγκατάστασης του προαστιακού σιδηροδρόμου, πλην της υπογειοποιημένης γραμμής, αναμένεται επίσης, να αυξηθεί η ένταση των δονήσεων και του θορύβου στις παρακείμενες περιοχές, καθώς και ενδεχόμενη αισθητική υποβάθμιση. Τα προβλήματα αυτά οφείλουν να αντιμετωπιστούν με ανάλογες κατά περίπτωση παρεμβάσεις. Πιθανή χρήση ηχοπετασμάτων (sound barriers) θα μπορούσε να μειώσει το θόρυβο τουλάχιστον κατά db. Σε αυτή την κατεύθυνση, γίνονται διαρκείς προσπάθειες. Ρέματα Πλημμύρες Η διαχείριση του ρέματος Φλέβας Ρουβίκωνος (Εσχατιάς), το οποίο ξεκινάει από την Πάρνηθα και παροχετεύει όμβρια νερά, μέσω των Δήμων Αχαρνών, Ζεφυρίου, Καματερού, Ιλίου και Αγίων Αναργύρων, αποτελεί έργο που διαχειρίζεται η Διεύθυνση Δ10/ΥΠΕΧΩΔΕ. Το έργο αυτό αποτελεί ένα δύσκολο αλλά αναγκαίο εγχείρημα, που απαιτεί τον κατά τόπους ανασχεδιασμό του πρωτεύοντος και δευτερεύοντος δικτύου απορροής των ομβρίων. Επισημαίνεται ότι η διαχείριση των ρεμάτων υπάγεται στην ενεργό προστασία σειράς νομοθετημάτων, τα οποία απορρέουν από το Άρθρο 24 του Συντάγματος και εξειδικεύονται με σειρά νόμων, όπως π.χ. ο Ν. 1650/86 (αρ. 1 παρ. 3). 38

39 Επίσης, έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για τη διευθέτηση-κάλυψη του ρέματος Καναπιτσερί στα Μυκονιάτικα, το οποίο συνδέεται με το ρέμα Εσχατιάς και η ολοκλήρωσή του αποτελεί αίτημα του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού. Τέλος, σημαντικά πλημμυρικά φαινόμενα παρατηρούνται ενίοτε παραπλεύρως της Λεωφ. Δημοκρατίας, λόγω ανυπαρξίας αγωγού επί της λεωφόρου, καθώς και της οδού Γούναρη σε περιπτώσεις εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων, τα οποία θα συνεχίσουν να προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις και στο μέλλον, μέχρις ότου τα ζητήματα της αντιπλημμυρικής προστασίας διευθετηθούν συνολικά. Όσον αφορά το θέμα των πλημμυρών, οι παράγοντες που διαμορφώνουν την ένταση του φαινομένου αυτού είναι αφενός μεν το πεδινό της περιοχής της δημοτικής επικράτειας, αφετέρου δε οι εκτιμήσεις για επέλευση ακραίων καιρικών φαινομένων τους χειμερινούς μήνες κατά τα επόμενα χρόνια. Αποτέλεσμα αυτού του δεύτερου παράγοντα είναι η ανάγκη επαναχαρακτηρισμού του κλίματος της Δυτικής Αθήνας. Συγκεκριμένα, το κλίμα της Δυτικής Αθήνας οφείλει να επαναπροσδιορισθεί με σκοπό τον αποχαρακτηρισμό του, ως ασθενούς θερμομεσογειακού. Ταυτόχρονα, ως αποτέλεσμα της αύξησης των πλημμυρικών φαινομένων που ενδέχεται να ενταθούν τα προσεχή χρόνια θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες και δράσεις που θα αφορούν την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας και την αντιμετώπιση των υπερχειλίσεων σε ολοκληρωμένη βάση και με σκοπό τη θωράκιση της δημοτικής επικράτειας από τέτοια φαινόμενα. Σημειώνεται ότι η Δυτική Αττική έχει πληγεί επανειλημμένα από τέτοια φαινόμενα στο παρελθόν (1949, 1961, 1972, 1977, 1988, 1994, 1996, 2002). Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε την ιδιαιτερότητα του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, το οποίο στερεί τη δυνατότητα παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν τη διαχείριση - διευθέτηση των ρεμάτων και των ζωνών απορροής αυτών. Οι όποιες παρεμβάσεις στην περιοχή του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού ανάγονται στην ευρύτερη περιοχή της επικράτειας του. Οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να γίνουν με τη συμμετοχή και συνεργασία όλων των συναρμόδιων δήμων και φορέων (π.χ. ΕΥΔΑΠ, ΑΣΔΑ, Οργανισμός Αθήνας, Περιφέρεια, Υπουργεία, κ.ά.), τηρώντας αυστηρά το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των υδατορεμάτων (ενδεικτικά αναφέρεται η Υ.Α. 9173/1642/93 «Χαρακτηρισμός ως διατηρητέου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ρεμάτων, χειμάρρων και ρυακίων του Νομού Αττικής» ΦΕΚ 281 Δ/ και ο Ν. 2576/98 ΦΕΚ 25/Α/98). Απορρίμματα Η αποκομιδή των οικιακών απορριμμάτων και των ογκωδών αντικειμένων γίνεται από τις υπηρεσίες του Δήμου με τελική απόθεση αυτών στο ΧΥΤΑ Λιοσίων. Ο μέσος όρος παραγωγής οικιακών 39

40 απορριμμάτων υπολογίζεται ότι έχει μειωθεί, χωρίς όμως να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Στη δημοτική επικράτεια λειτουργεί σύστημα 245 μόνιμων υπόγειων κάδων απορριμμάτων και 255 μεταλλικών τροχήλατων στους Αγίους Αναργύρους καθώς και μεταλλικών τροχήλατων στο Καματερό, το οποίο συνεισφέρει στη μείωση της οπτικής ρύπανσης και στην προστασία της υγείας των πολιτών από τη σήψη αυτών. Επίσης, σε κομβικά σημεία υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης της Ε.Ε.Α.Α. 430 στους Αγίους Αναργύρους και 350 στο Καματερό και με τη συνεχή ενημέρωση του κόσμου η συμμετοχή του θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία τύπου και όγκου παραγόμενων τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων από τις εκτελούμενες παραγωγικές διαδικασίες στη δημοτική επικράτεια Διαχείριση Περιβάλλοντος Τόσο η μέτρηση του οικολογικού αποτυπώματος ενός δήμου, όσο και η ολοκληρωμένη διαχείριση των θεμάτων που αφορούν την ποιότητα του περιβάλλοντος κάθε δημοτικής επικράτειας αποτελεί στις μέρες μας αποκλειστικό μέλημα κάθε δημοτικής αρχής και υπαγορεύεται από τον ισχύοντα Δημοτικό Κώδικα. Σημειώνεται, ότι σε πλήθος διευρωπαϊκών δικτύων πρωτοβάθμιας ή και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης τα ζητήματα του περιβάλλοντος, όχι μόνο έχουν αναχθεί σε θέματα πρώτης προτεραιότητας, αλλά και διαμορφώνονται προϋποθέσεις άντλησης τεχνολογίας και χρηματοδοτικών πόρων για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη μέτρων πρόληψης και προστασίας. Στα πλαίσια αυτά, ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα των Δημάρχων της Ευρώπης να υπερβούν το στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 20% έως το 2020, υπέγραψε το Σύμφωνο των Δημάρχων στις 22/03/2011 και ξεκίνησε να προσαρμόζεται και να υλοποιεί τις δεσμεύσεις που απορρέουν από αυτό. Στο πλαίσιο των δεσμεύσεων αυτών, ο Δήμος προχώρησε στην εκπόνηση των παρακάτω: 40

41 Βασική απογραφή εκπομπών CO2, που οφείλονται τόσο σε δημόσιες όσο και ιδιωτικές δραστηριότητες εντός των ορίων του Δήμου, Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια, στο οποίο τίθενται οι στόχοι που θέτει ο Δήμος μέχρι το Με βάση τα στοιχεία των ενεργειακών καταναλώσεων που συλλέχθηκαν και μελετήθηκαν για τα δημόσια κτίρια, το δημοτικό φωτισμό, τις δημόσιες και ιδιωτικές μεταφορές, καθώς και τον οικιακό και τριτογενή τομέα, υπολογίστηκε ότι για το έτος 2005 (έτος βάσης), οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα εντός των ορίων του Δήμου ανέρχονται σε ,08 τόνους. Το Σχέδιο Δράσης που καταρτίστηκε προβλέπει ενδεικτικά μέτρα μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας στους παρακάτω τομείς: Δημόσια κτίρια: Ενεργειακή αναβάθμιση και πιστοποίηση των κτιριακών εγκαταστάσεων του Δήμου, Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των χρηστών των δημοσίων κτιρίων Δημοτικός φωτισμός: Χρήση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης για κάλυψη των αναγκών σε δημοτικό φωτισμό και ανάπτυξη συστήματος τηλε-διαχείρισης του δημοτικού φωτισμού Οικιακός και Τριτογενής τομέας: Ενημέρωση/ευαισθητοποίηση του κοινού, δράσεις διανομής λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας, ενημέρωση για σχετικά προγράμματα. Επιπροσθέτως, ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού είναι μία από τις 5 πόλεις που συμμετείχαν στη δεύτερη δοκιμαστική εφαρμογή του Πλαισίου Επιθεώρησης ADVANCE. Το Πλαίσιο Επιθεώρησης και Πιστοποίησης ADVANCE αποτελεί ένα πρακτικό εργαλείο για τη βελτίωση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (Σ.Β.Α.Κ.). Βοηθάει μία πόλη να δημιουργήσει, να υλοποιήσει και να βελτιώσει την ποιότητα του Σ.Β.Α.Κ. και της πολιτικής που ακολουθεί στα θέματα κινητικότητας. Καθοδηγεί την πόλη βασιζόμενη σε 5 απλά βήματα μέσα από την διαδικασία επιθεώρησης και στοχεύει στη συστηματοποίηση της διαδικασίας βιώσιμου σχεδιασμού με: Την αξιολόγηση του Σ.Β.Α.Κ. της πόλης και της πολιτικής που αυτή ακολουθεί Την περιγραφή των δυνατών και αδύνατων σημείων στις διάφορες διαδικασίες και φάσεις του σχεδιασμού Την ανάπτυξη, αξιολόγηση και ιεράρχηση βελτιωτικών κινήσεων σε συνεργασία με τους σχετικούς φορείς Την ανάπτυξη ενός Σχεδίου Δράσης ADVANCE που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα καινούργιο ή αναβαθμισμένο Σ.Β.Α.Κ. 41

42 Η εφαρμογή του Πλαισίου Επιθεώρησης ADVANCE στο Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο Το όραμα πίσω από το Σχέδιο Δράσης είναι «ο Δήμος A.A.K. να μπορεί να χαρακτηριστεί Ανερχόμενη Πόλη το 2016», και οι προτεινόμενες δράσεις, ένας συνδυασμός από βραχυπρόθεσμα χαμηλού κόστους μέτρα και πιο μακροπρόθεσμα, εστιάζουν στους ακόλουθους στόχους: α) Εσωτερική Οργάνωση, β) Προώθηση Πεζής Μετακίνησης, γ) Προώθηση Ποδηλάτου, δ) Ευαισθητοποίηση Κοινού, ε) Περιορισμός της Κίνησης στο Εσωτερικό του Δήμου με βελτίωση της Διαχείρισης Εμπορευματικών Μεταφορών. Επίσης, ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού έχει ξεκινήσει την υλοποίηση του έργου SUMPNetwork το οποίο χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα URBACT III. Αντικείμενο του έργου SUMPNetwork είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων αστικής κινητικότητας και η υποστήριξη της πόλης στην ανάπτυξη στρατηγικών βιώσιμης αστικής κινητικότητας οι οποίες θα οδηγήσουν σε ένα πιο ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μετακινήσεων και μεταφορών στην πόλη μας. Στα πλαίσια του έργου, έχει αναπτυχθεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο στο οποίο, εκτός από τον Δήμο μας, συμμετέχουν ο Δήμος Bielefeld (συντονιστής του έργου), Γερμανία, ο Δήμος Burgos, Ισπανία, ο Δήμος Szekesfehervar, Ουγγαρία και ο Δήμος Slatina, Ρουμανία. Στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης της δημοτικής επικράτειας, το θέμα της χρήσης φιλικών τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας αποτελεί πλέον ουσιώδες ζήτημα προτεραιότητας. Είναι στο πλαίσιο αυτό που τα θέματα των ενεργειακά φιλικών υποδομών οφείλουν να αντιμετωπίζονται πλέον, σε όλο το φάσμα των κτιριακών υποδομών της πόλης, ξεκινώντας από τα κτίρια δημοσίου ενδιαφέροντος. Κατά συνέπεια, τέτοιου είδους φιλικές υποδομές θα μπορούσαν να διασφαλιστούν στα δημόσια κτίρια σε συνεργασία με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). Τέλος, οφείλουμε να επισημάνουμε τη συσταθείσα Διεύθυνση Διαχείρισης Περιβάλλοντος, της οποίας όμως περιορισμένος αριθμός υπαλλήλων δύναται να ασχοληθεί με το κατ εξοχήν αντικείμενο αυτής Πολιτιστικά Δεδομένα Ο Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού διαθέτει αρκετές πολιτιστικές υποδομές και στα όριά του δραστηριοποιείται σημαντικός αριθμός πολιτιστικών συλλόγων. Οι δράσεις σε θέματα περιβαλλοντικά, πολιτισμικά, εικαστικών τεχνών, χορού, κλπ υλοποιούνται καθ'όλη τη διάρκεια του έτους από δημοτικούς και ιδιωτικούς φορείς, εθελοντές, κλπ. Στο Δήμο Αγίων Αναργύρων Καματερού υπάρχουν τα παρακάτω πολιτιστικά κέντρα και σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος: Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού αίθουσα «Μαρία Έλενα» και θερινός Δημοτικός 42

43 κινηματογράφος «ONAR» Βίλλα Μέρλα Καφέ Τέχνης «Πευκώνας» Κλειστό κινηματοθέατρο ΜΕΛΙΝΑ (επί της Λεωφ. Φυλής) Ανοιχτό θέατρο ΟΡΦΕΑΣ (πάρκο Ειρήνης, Συντάγματος & Αττάλου) Ανοιχτό θέατρο Προφήτη Ηλία (περιοχή Αγ. Νικολάου) Ανοιχτό θεατράκι Κοκκινόπουλου Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο Αγιών Αναργύρων «Σπύρος Αποστόλου» ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ Δημοτική Κοινότητα Αγίων Αναργύρων ΕΝΩΣΗ ΚΡΗΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΑΞΙΩΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΒΟΙΩΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΙΩΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΑΟΡΕΙΤΗΣ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΩΝ ΠΑΝΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Δημοτική Κοινότητα Καματερού ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΡΗΤΩΝ «ΑΡΚΑΔΙ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΒΟΙΩΤΩΝ,ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΟΡΝΤΑΝΙ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ «ΑΤΤΑΛΟΣ» 3.12 Αθλητικές Υποδομές Οι αθλητικές υποδομές στην κοινότητα Αγίων Αναργύρων είναι οι ακόλουθες: Κολυμβητήριο για μικρά παιδιά, Γήπεδο Ποδοσφαίρου, Γήπεδο 5x5, 43

44 Γήπεδα Αθλοπαιδιών, Γήπεδα τένις (3) Κλειστό γυμναστήριο- προπονητήριο Επιπρόσθετα των ανωτέρω, στην περιοχή Αγίων Αναργύρων, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η κατασκευή Κλειστού Γυμναστηρίου. Οι αθλητικές υποδομές της κοινότητας του Καματερού είναι οι ακόλουθες: Δημοτικό Στάδιο Καματερού (ποδοσφαίρου) Δημοτικό Γυμναστήριο Καματερού (κλειστό γυμναστήριο) Γήπεδα Αθλοπαιδιών Γήπεδα 5Χ5 ποδοσφαίρου Ανοικτό γήπεδο χειροσφαίρισης Γήπεδο Τέννις Αγωνιστικός Αθλητισμός Γ. Σ. Αγίων Αναργύρων Α.Ο. Ελπίς Α.Σ. Εντελέχεια Α.Ο. Λεωνίδας Μπαλόκας ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ (Α.Μ.Ε.Α) Α.Γ.Σ. Ηρακλής Όμιλος Αντισφαίρισης Αγίων Αναργύρων Γ.Σ.Μαλεβιζόπουλος Θεμιδα Α.Τ.Ο.Φιλοκτήτης Ανοιχτή Αγκαλιά- ΑΜΕΑ Α.Π.Σ. ΑΣΤΕΡΑΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ (ΧΟΚΕΥ) Α.Σ. Μαχητές του Λεωνίδα Π.Α.Ο. ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ΓΑΣ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ Α.Ο. ΑΤΤΑΛΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΦΟΙΝΙΚΑΣ Ν. ΟΛΥΜΠΙΑΣ» Α. Σ. ΔΙΑΣΤΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ «ΑΘΛΗΣΗ & ΖΩΗ» 44

45 ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΑΜΙΛΛΑ» «ΗΛΙΣ» ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΤΟΞΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ «ΚΕΡΑΥΝΟΣ» 3.13 Προσωπικό Δήμου Σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα, το συνολικά απασχολούμενο ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού ανέρχεται σε 348 άτομα, εκ των οποίων τα 294 άτομα απασχολούνται στην κεντρική υπηρεσία του Δήμου και τα 54 άτομα απασχολούνται στα νομικά πρόσωπα. Όπως προκύπτει από τον παρακάτω πίνακα, επί του συνόλου των 348 συνολικά απασχολουμένων ατόμων, 152 άτομα (43,67%) είναι μόνιμοι υπάλληλοι στην κεντρική υπηρεσία και στα δημοτικά νομικά πρόσωπα και 196 άτομα (56,32%) απασχολούνται με συμβάσεις αορίστου χρόνου στην κεντρική υπηρεσία και στα δημοτικά νομικά πρόσωπα. Με βάση το συνολικό αριθμό των απασχολουμένων στο Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού (348 άτομα), προκύπτει ότι για κάθε ένα απασχολούμενο στο Δήμο άτομο, αντιστοιχούν: 151 εγγεγραμμένοι δημότες (αριθμός εγγεγραμμένων δημοτών τον Σεπτέμβριο 2015: ), 180 απογραφέντα άτομα (στοιχεία πραγματικού πληθυσμού απογραφής Ε.Σ.Υ.Ε. 2011: ). 45

46 Με βάση τα στοιχεία Οκτωβρίου 2015, που προσκόμισε το Γραφείο Προσωπικού του Δήμου, ισχύουν τα εξής: Μόνιμοι Υπάλληλοι Υπάλληλοι Αορίστου Χρόνου ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ (ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ, ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ) ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 15 9 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΝΗΠΙΑΚΩΝ & ΒΡΕΦΟΝ/ΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΥΝΟΛΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ο.Π.Α.Π. * 4 30 ΓΑΙΑ Α.Ε. 20 ΣΥΝΟΛΑ 4 50 Πηγή: Γραφείο Προσωπικού Δήμου ΑΑΚ, Οκτώβριος 2015 * Σύμφωνα με την υπ' αρ. 248/2015 απόφαση του Δ.Σ. εγκρίθηκε η κατάργηση του Νομικού Προσώπου Ο.Π.Α.Π. και η μεταφορά προσωπικού και αρμοδιοτήτων στον Δήμο, ωστόσο, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η διαδικασία, παρουσιάζεται ως Νομικό Πρόσωπο. 46

47 3.14 Οικονομικά Δεδομένα Κατανομή των οικονομικών τομέων το 2000 ΔΗΜΟΙ Α γενης Β γενης Γ γενης ΛΟΙΠΕΣ Αγίων Αναργύρων 0,23 25,14 73,55 1,08 Αγίας Βαρβάρας 0,46 25,66 70,53 3,34 Αιγάλεω 0,10 29,28 68,85 1,77 Καματερού 0,00 46,61 52,08 1,31 Κορυδαλλού 0,08 22,25 75,72 1,95 Ιλίου 0,08 31,51 66,27 2,15 Περιστερίου 0,05 29,82 68,30 1,84 Πετρούπολης 0,04 31,29 67,76 0,91 Χαϊδαρίου 0,04 18,95 78,55 2,46 Δυτική Αθήνα 0,09 29,02 69,04 1,85 Πηγή: Π.Κ.Σ.Α. Βασικά Στοιχεία Αποτελεσμάτων Η σχέση Εισπραχθέντα προς Προϋπολογισθέντα που απεικονίζει την αξιοπιστία του προϋπολογισμού των εσόδων παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: Προϋπολογισθέντα Εισπραχθέντα Εισπραχθέντα / Προϋπολογισθέντα ,67% ,48% ,40% ,50% Στους παρακάτω πίνακες, ο Δείκτης της προτελευταίας στήλης δείχνει την προβλεπόμενη αναλογία γενικών εξόδων προς τις προβλεπόμενες επενδύσεις και ο Δείκτης της τελευταίας στήλης δείχνει την αξιοπιστία του Προϋπολογισμού στην εκτίμηση των εξόδων. 47

48 2011 Προϋπ/ντα Ενταλθέντα % επί συνόλου (Προϋπ/ντα) % επί συνόλου (Ενταλθέντα) Γενικά Έξοδα χρήσης ,96% 72,16% Σύνολο εξόδων Προϋπ/ντα Ενταλθέντα % επί συνόλου (Προϋπ/ντα) % επί συνόλου (Ενταλθέντα) Γενικά Έξοδα χρήσης ,63% 75,26% Σύνολο εξόδων Προϋπ/ντα Ενταλθέντα % επί συνόλου (Προϋπ/ντα) % επί συνόλου (Ενταλθέντα) Γενικά Έξοδα χρήσης Σύνολο εξόδων ,89% 57,74% 48

49 2014 Προϋπ/ντα Ενταλθέντα % επί συνόλου (Προϋπ/ντα) % επί συνόλου (Ενταλθέντα) Γενικά Έξοδα χρήσης Σύνολο εξόδων ,85% 80,40% Στοιχεία Ισολογισμών Δείκτης Ρευστότητας Κυκλοφορούν Ενεργητικό Δείκτης Ρευστότητας = Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ-ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ,41 / ,40 = 0, / ,58 = 0, / = 1,31 Ο παραπάνω Δείκτης Ρευστότητας που εξετάζεται για το 2012 και το 2013 αποτυπώνει το γεγονός ότι ο Δήμος είχε μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας. Ωστόσο, από τα στοιχεία του 2014 διαφαίνεται βελτίωση. Καθαρά Αποτελέσματα Χρήσεως ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ-ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ , ,20 * ,74 * προέκυψε από δικαστικές αποφάσεις απαλλοτριώσεων, καθώς και του ατυχήματος στον Δημοτικό Β.Ν.Σ. χωρίς αντίστοιχα έσοδα. 49

50 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Δάνεια Ταμιευτηρίων ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ-ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ , , ,82 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ-ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ , , ,22 50

51 3.15 Κοινωνικά Δεδομένα Εκπαίδευση Από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (Απογραφή 2011), διαπιστώνεται ότι το ποσοστό του πληθυσμού που έχει τελειώσει το δημοτικό σχολείο ανέρχεται στο 22,5%% του πραγματικού πληθυσμού. Κατά συνέπεια, το ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση (δηλαδή δημοτικό και γυμνάσιο, όπως απαιτείται σήμερα) θεωρείται πάρα πολύ υψηλό. Αντίθετα, το ποσοστό των πτυχιούχων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.), ανερχόμενο σε 14,5% θεωρείται ως αποδεκτό. Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό αυτό συγκρινόμενο με αντίστοιχα άλλων αστικών κέντρων της χώρας και ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έπρεπε να υπερβαίνει το 20% του πραγματικού πληθυσμού. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 60,00% 50,00% 40,00% 50,45% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 22,50% Οικογενειακή Κατάσταση Β'βάθμια ΜεταΒ'βάθμια Πρωτοβάθμια 15,67% Τριτοβάθμια 11,35% Λοιπά Από το παρακάτω διάγραμμα, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι έγγαμο και ανέρχεται στο 50,63%, ενώ ακολουθεί το ποσοστό των άγαμων που ανέρχεται στο 40,25%. 51

52 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 3,13% 5,99% 40,25% 50,63% Άγαμοι: Έγγαμοι, με σύμφωνο συμβίωσης και σε διάσταση Χήροι και χήροι από σύμφωνο συμβίωσης Διαζευγμένοι και διαζευγμένοι από σύμφωνο συμβίωσης Απασχόληση Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2011, οι απασχολούμενοι της περιοχής ανέρχονται στο 38,17% ενώ το ποσοστό των ατόμων που αναζητούν εργασία ανέρχεται στο 8,83%. Επί του παρόντος, η αρνητική οικονομική συγκυρία έχει επηρεάσει δραματικά τα παραπάνω ποσοστά. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 8,45% 16,94% 10,84% Απασχολούμενοι 38,17% Ζητούν εργασία Μαθητές/Σπουδαστές Συνταξιούχοι Οικιακά Λοιπά 16,77% 8,83% Απασχολούμενοι κατά Τομέα Οικονομικής Δραστηριότητας Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2011), οι παραγωγικές δραστηριότητες του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού αφορούν κυρίως τον τριτογενή τομέα, δηλαδή τον κλάδο εμπορίου και παροχής υπηρεσιών. Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, από το σύνολο των 52

53 απασχολουμένων το 77,79% δραστηριοποιείται στον Τριτογενή Τομέα, το 21,73% στον Δευτερογενή Τομέα και μόλις το 0,48% απασχολείται στον Πρωτογενή Τομέα. ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 77,79% 30,00% 20,00% 21,73% 10,00% 0,48% 0,00% Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Στο κεφάλαιο αυτό, παρουσιάζεται η αποτύπωση και αξιολόγηση του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου με βάση τις εισηγήσεις των μελών της Ομάδας Έργου, καθώς και της ενεργούς παρουσίας και συμμετοχής των στελεχών των υπηρεσιών. Για την καταγραφή των δυνατών αδυνάτων σημείων του Οργανισμού, των ευκαιριών και απειλών στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου χρησιμοποιήθηκε η μεθοδολογία της SWOT Analysis, από τα αρχικά των λέξεων S(trengths) - W(eaknesses) - O(pportunities) T(hreats) Οργανόγραμμα Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού Στην επόμενη σελίδα παρατίθεται το οργανόγραμμα με βάση τον Ο.Ε.Υ. του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού σύμφωνα με το ΦΕΚ 2375/Τεύχος Β'/ και την τροποποίηση, ΦΕΚ 2898/Τεύχος Β/ Σημειώνεται, ωστόσο, ότι με την υπ' αρ. 248/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε η κατάργηση του Νομικού Προσώπου Οργανισμός Πολιτσμού, Αθλητισμού, Παιδείας (Ο.Π.Α.Π.) και η μεταφορά προσωπικού και αρμοδιοτήτων στον Δήμο. Στα πλαίσια αυτά, θα 53