ΑΛΛΟ ΑΠΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

Transcript

1 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ RESEARCH INSTITUTE FOR TOURISM ΑΛΛΟ ΑΠΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Έρευνα για τα Χαρακτηριστικά των Τουριστών από τις υτικοευρωπαϊκές Χώρες ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008

2 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 2 Πίνακας Περιεχοµένων 1. Εισαγωγή 3 2. Μεθοδολογικές Παρατηρήσεις 4 3. Ανάλυση των Αποτελεσµάτων ηµογραφικά Χαρακτηριστικά Χαρακτηριστικά Ταξιδιού Κοινωνικοοικονοµικά Χαρακτηριστικά των Επισκεπτών Συµπεράσµατα 21 Παράρτηµα Ερωτηµατολόγιο 23

3 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 3 1. Εισαγωγή Το ΙΤΕΠ διεξήγαγε έρευνα µεταξύ των τουριστών του εξωτερικού που επισκέφτηκαν τη χώρα µας το καλοκαίρι του 2008, µε αντικείµενο την καταγραφή των χαρακτηριστικών του ταξιδιού τους (είδος πακέτου, αριθµός διανυκτερεύσεων, αριθµός ατόµων που ταξιδεύουν µαζί, κλπ), το κοινωνικό-οικονοµικό τους προφίλ (ηλικία, µόρφωση, κοινωνική τάξη, κλπ) και το ύψος της δαπάνης του ταξιδιού µε επιµερισµό στο ποσό που δαπανήθηκε στην χώρα προέλευσης και στο ποσό που δαπανήθηκε στην Ελλάδα. Με αυτήν την έρευνα το ΙΤΕΠ συµβάλλει στη διερεύνηση δύο ουσιαστικών θεµάτων που αφορούν τον τουρισµό. Το πρώτο είναι η καταγραφή του κοινωνικού προφίλ των επισκεπτών µας και ως εκ τούτου την διερεύνηση των ενεργειών που απαιτούνται προκειµένου να προσελκύσουµε τουρίστες υψηλότερου επιπέδου. Το δεύτερο είναι η εκτίµηση του συναλλάγµατος που εισρέει στη χώρα µας µε βάση τις άµεσες δαπάνες των τουριστών, αφού η καθιέρωση του Ευρώ και η κατάργηση των συνόρων κάνει δύσκολη τη συγκέντρωση τέτοιων στοιχείων. Η έρευνα κάλυψε τους επισκέπτες των µεγαλυτέρων χωρών - πελατών µας, και ειδικότερα τις δυτικές χώρες που έχουν το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδηµα, και είναι οι παραδοσιακοί επισκέπτες της χώρας µας. Συγκεκριµένα, εξετάστηκε το προφίλ των επισκεπτών από ΗΠΑ, Ηνωµένο Βασίλειο, Γερµανία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία και Βέλγιο. Οι χώρες αυτές συµµετέχουν µε ποσοστό 53% στο σύνολο των αφίξεων στην Ελλάδα (µε βάση τα στοιχεία του 2007). Η έρευνα διεξάχθηκε στα διεθνή αεροδρόµια Ελ. Βενιζέλος, Μακεδονία, Ηράκλειο, Ρόδος και Κέρκυρα κατά τη χρονική περίοδο 10 Αυγούστου - 10 Σεπτεµβρίου Οι συνεντεύξεις έγιναν κατά την αναχώρηση των τουριστών από εξειδικευµένους ερευνητές της εταιρίας δηµοσκοπήσεων Focus - Bari SA.

4 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 4 2. Μεθοδολογικές Παρατηρήσεις Με βάση τα στοιχεία των αφίξεων του έτους 2007, οι µεγαλύτεροι πελάτες του ελληνικού τουρισµού είναι οι χώρες - µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ηνωµένο Βασίλειο, Γερµανία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία και Βέλγιο) καθώς και οι Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής (Πίνακας 1). ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΝΑ ΤΟ 2007 ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΙΓΜΑΤΟΣ Ε.Ε. (ΚΥΡΙΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ) ΑΦΙΞΕΙΣ ΠΟΣΟΣΤ. % ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΩΡΩΝ ΕΙΓΜ. % ΠΟΣΟΣΤ. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΓΜ. % ΤΕΛΙΚΟ ΕΙΓΜΑ ,8% ΕΙΓΜΑ % ΗΝΩΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ,9% 14,9% 28,0% ,0% ΓΕΡΜΑΝΙΑ ,9% 12,9% 24,2% ,6% ΙΤΑΛΙΑ ,6% 6,6% 12,4% ,9% ΟΛΛΑΝ ΙΑ ,7% 4,7% 8,9% 166 8,7% ΓΑΛΛΙΑ ,3% 4,3% 8,1% 176 9,2% ΑΥΣΤΡΙΑ ,8% 2,8% 5,2% 105 5,5% ΣΟΥΗ ΙΑ ,6% 2,6% 4,8% 87 4,6% ΒΕΛΓΙΟ ,3% 2,3% 4,2% 90 4,7% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ,4% ΑΛΒΑΝΙΑ ,3% ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ,3% ΡΟΥΜΑΝΙΑ ,0% Π.Γ..Μ ,1% ΠΟΛΩΝΙΑ ,8% ΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ ,2% ΚΡΑΤΗ ΑΣΙΑΣ ,0% ΚΡΑΤΗ ΑΦΡΙΚΗΣ ,3% ΚΡΑΤΗ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ,3% Η.Π.Α ,2% 2,2% 4,1% 73 3,8% ΛΟΙΠΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ,1% ΚΡΑΤΗ ΩΚΕΑΝΙΑΣ ,6% ΣΥΝΟΛΟ ,0% 53,3% 100,0% ,0%

5 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 5 Οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουµανία, Π.Γ..Μ. και Πολωνία) συµµετέχουν επίσης µε µεγάλο ποσοστό στις αφίξεις, πλην όµως είναι οι χώρες από τις οποίες προέρχονται και οι περισσότεροι οικονοµικοί µετανάστες. Κατόπιν τούτου εξαιρέθηκαν από το δείγµα. Αξίζει να αναφερθεί ότι, ενώ οι αφίξεις από τις χώρες που περιελήφθησαν στην έρευνα αποτελούν το 53,3% του συνόλου των αφίξεων, εάν εξαιρέσουµε τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σχεδόν σε 70% (69,6%). Όπως ήδη αναφέρθηκε, σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των χαρακτηριστικών των παραδοσιακών επισκεπτών της χώρας µας από τους οποίους προέρχεται και το µεγαλύτερο ποσοστό των τουριστικών εισπράξεων. Η τελευταία στήλη δείχνει την ποσοστιαία κατανοµή του τελικού δείγµατος που προσεγγίζει σε µεγάλο βαθµό την πραγµατική ποσοστιαία συµµετοχή των χωρών αυτών. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΑΕΡΟ ΡΟΜΙΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΕΡΟ ΡΟΜΙΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΡΟ ΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ Η.Π.Α ΙΤΑΛΙΑ ΟΛΛΑΝ ΙΑ ΣΟΥΗ ΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΦΙΞ ,8% 16,8% 10,9% 5,9% 6,5% 100,0% 64,0% 13,2% 12,4% 6,6% 3,8% 100,0% Οι συνεντεύξεις έγιναν κατά την αναχώρηση των τουριστών στα διεθνή αεροδρόµια Ελ. Βενιζέλος, Μακεδονία, Ηράκλειο, Ρόδος και Κέρκυρα. Με βάση τα στοιχεία των αφίξεων από το εξωτερικό κατά το πρώτο πεντάµηνο του 2008, οι αφίξεις στα πέντε

6 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 6 αυτά αεροδρόµια αποτελούν το 88,2% του συνόλου των αφίξεων. Η δε κατανοµή του δείγµατος ανά αεροδρόµιο προσεγγίζει σε ικανοποιητικό βαθµό την πραγµατική ποσοστιαία συµµετοχή των εν λόγω αεροδροµίων (Πίνακας 2). Οι αποκλίσεις των ποσοστών του δείγµατος από τα αντίστοιχα των αφίξεων του 2008 (Ιαν. - Μάϊος) οφείλονται στη διαθεσιµότητα των πτήσεων κατά τις ηµέρες που επισκέφθηκαν τα αεροδρόµια οι ερευνητές. Προκειµένου η ποσόστωση του δείγµατος να είναι σύµφωνη µε την ποσόστωση του πληθυσµού, θα έπρεπε οι αναχωρήσεις των πτήσεων να έχουν συγκεκριµένες χώρες προορισµού, και αυτό δεν ήταν πάντα εφικτό. 3. Ανάλυση των Αποτελεσµάτων 3.1 ηµογραφικά Χαρακτηριστικά Με βάση τη σύνθεση του δείγµατος, οι άνδρες υπερτερούν των γυναικών (52,7% έναντι 47,3% των γυναικών), ενώ, η πλειονότητα των επισκεπτών έχει ηλικία µεταξύ 20 και 40 ετών ( ιάγραµµα 1). ΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ

7 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 7 Συγκεκριµένα, το 5,4% των ερωτηθέντων έχει ηλικία κάτω των 20 ετών (µε ελάχιστο τα 18 έτη). Το 50,4% έχει ηλικία µεταξύ 20 και 39 ετών, 34,3% µεταξύ 40 και 59 ετών, και 9,9% είναι 60 ετών και άνω. Έτσι, η µέση ηλικία των ερωτηθέντων ανέρχεται σε 38,7 έτη. Σηµειώνεται ότι το ερωτηµατολόγιο συµπληρώθηκε από εκείνους που ήσαν υπεύθυνοι για το κόστος του ταξιδιού, που σηµαίνει ότι η µέση ηλικία των ερωτηθέντων είναι µεγαλύτερη από τη µέση ηλικία του συνόλου του δείγµατος. ΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΤΑΞΙ ΕΥΟΥΝ Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι εάν συνυπολογίσουµε την ηλικία των ατόµων που τους συνόδευαν καθώς και τα ανήλικα µέλη, η µέση ηλικία είναι σαφώς µικρότερη ( ιαγράµµατα 2 & 3). Το ιάγραµµα 4 δείχνει τη µέση ηλικία των ατόµων που συµπλήρωσαν τα ερωτηµατολόγια ανά εθνικότητα µε διαστήµατα εµπιστοσύνης 95%. Είναι εµφανής η σχετικά µεγαλύτερη ηλικία των επισκεπτών από τις Η.Π.Α., που πιθανόν να οφείλεται στην οικονοµική ευρωστία που απαιτείται για την πραγµατοποίηση µακρινών ταξιδιών εκτός ΗΠΑ.

8 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 8 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 ΜΕΣΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΝΑ (F 8,1855 = 6,431, p = 0,000)

9 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών Χαρακτηριστικά Ταξιδιού Το ατοµικό πακέτο είναι ο πιο δηµοφιλής τρόπος οργάνωσης του ταξιδιού µε ποσοστό προτίµησης 50,8% (Πίνακας 3). Ακολουθεί το οργανωµένο group µε ποσοστό 26,1% και οι λοιποί τρόποι µε ποσοστό 23,1%. Παρατηρούνται, όµως, σηµαντικές διαφορές µεταξύ των χωρών προέλευσης των τουριστών. ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ GROUP ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΑΛΛΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ Count ,9% 68,9% 26,2% 100,0% ΒΕΛΓΙΟ Count ,4% 34,9% 40,7% 100,0% ΓΑΛΛΙΑ Count ,4% 38,3% 34,3% 100,0% ΓΕΡΜΑΝΙΑ Count ,4% 51,0% 20,6% 100,0% ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Count ,7% 50,6% 17,7% 100,0% ΗΠΑ Count ,3% 63,9% 27,8% 100,0% ΙΤΑΛΙΑ Count ,5% 62,6% 18,9% 100,0% ΟΛΛΑΝ ΙΑ Count ,5% 41,8% 32,7% 100,0% ΣΟΥΗ ΙΑ Count ,3% 40,7% 14,0% 100,0% ΣΥΝΟΛΟ Count ,1% 50,8% 23,1% 100,0% (Χ 2 = 123,790, p = 0,000)

10 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 10 Για παράδειγµα, το οργανωµένο group εµφανίζει µεγάλο ποσοστό προτίµησης στη Σουηδία (45,3%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (31,7%), ενώ παρουσιάζει πολύ µικρά ποσοστά προτίµησης στην Αυστρία (4,9%) και στις ΗΠΑ (8,3%). Το ατοµικό πακέτο είναι ο πιο δηµοφιλής τρόπος ταξιδιών στην Αυστρία (68,9%) στια ΗΠΑ (63,9%) και στην Ιταλία (62,6%), ενώ οι λοιποί τρόποι εµφανίζονται περισσότερο στο Βέλγιο (40,7%), στη Γαλλία (34,3%) και στην Ολλανδία (32,7%). Τα συνηθέστερα «πακέτα» που επέλεξαν οι ερωτώµενοι είναι, «µόνο εισιτήρια»: 27,4%, «all inclusive»: 17,6% και «ύπνο & πρωινό»: 16,4%. «Ύπνο & ηµιδιατροφή» και «ύπνο & πλήρη διατροφή» συγκέντρωσαν την προτίµηση του 9,7% και 8,7% του δείγµατος, αντίστοιχα, ενώ τα «άλλα πακέτα» εµφανίζουν ποσοστό προτίµησης 20,1%. ΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΚΕΤΟΥ ΜΟΝΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ 27,4% ΑΛΛΟ 20,1% Το Πακέτο Περιλαµβάνει ALL INCLUSIVE ΥΠΝΟ & ΠΡΩΙΝΟ 16,4% 17,6% ΥΠΝΟ & ΗΜΙ ΙΑΤΡΟΦΗ 9,7% ΥΠΝΟ & ΠΛΗΡΗ ΙΑΤΡΟΦΗ 8,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

11 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 11 Όµως, σηµαντικές διαφορές παρατηρούνται µεταξύ των χωρών προέλευσης των τουριστών (Πίνακας 4). Πιο συγκεκριµένα, «µόνο εισιτήρια» επέλεξαν οι επισκέπτες από ΗΠΑ και Ιταλία µε ποσοστά 50,7% και 48,5%, αντίστοιχα. Το πακέτο «all inclusive» προτιµούν το 41,7% των Σουηδών και «ύπνο & πρωινό» το 30,5% των Αυστριακών. Το πακέτο «ύπνο & ηµιδιατροφή» συγκεντρώνει την προτίµηση του 13% των Βρετανών, 12,4% των Αυστριακών, 12,3% των Γάλλων και 11,2% των Γερµανών. Τέλος, «ύπνο & πλήρη διατροφή» επέλεξε το 16% των Βρετανών. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΚΕΤΟΥ ΑΝΑ ΥΠΝΟ & ΠΡΩΙΝΟ ΥΠΝΟ & ΗΜΙ ΙΑ- ΤΡΟΦΗ ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΝΟ & ΠΛΗΡΗ ΙΑΤΡΟΦΗ ΜΟΝΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ALL INCLUSIVE ΑΛΛΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ Count % 30,5 12,4 3,8 22,9 26,7 3,8 100,0 ΒΕΛΓΙΟ Count % 12,8 7,0 4,7 15,1 23,3 37,2 100,0 ΓΑΛΛΙΑ Count % 12,9 12,3 7,6 26,3 17,0 24,0 100,0 ΓΕΡΜΑΝΙΑ Count % 18,6 11,2 5,4 29,1 22,6 13,1 100,0 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ Count % 20,2 13,0 16,0 17,2 9,4 24,4 100,0 ΗΠΑ Count % 10,1 0,0 2,9 50,7 5,8 30,4 100,0 ΙΤΑΛΙΑ Count % 9,5 5,0 8,4 48,5 13,4 15,3 100,0 ΟΛΛΑΝ ΙΑ Count % 14,4 8,8 5,6 20,6 21,3 29,4 100,0 ΣΟΥΗ ΙΑ Count % 7,1 2,4 6,0 27,4 41,7 15,5 100,0 ΣΥΝΟΛΟ Count % 16,4 9,7 8,7 27,4 17,6 20,1 100,0 (Χ 2 = 316,679, p = 0,000) Ο µέσος αριθµός διανυκτερεύσεων των επισκεπτών της χώρας µας ανέρχεται σε 10,3 διανυκτερεύσεις (95 % διάστηµα εµπιστοσύνης 10,1-10,5 νύκτες). Η διάρκεια παραµονής µε τη µεγαλύτερη συχνότητα εµφάνισης είναι 7 διανυκτερεύσεις µε ποσοστό 20,1%, 10 (17,4%) και 14 (10,3%) - ιάγραµµα 6.

12 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 12 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΩΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 7 ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΩΝ ΑΝΑ (F 8,1840 = 11,087, p = 0,000)

13 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 13 Το µεγαλύτερο αριθµό διανυκτερεύσεων σηµειώνουν οι Αµερικάνοι (µέση διάρκεια 12,6 διανυκτερεύσεις), οι Αυστριακοί (11,7 διανυκτερεύσεις), οι Γερµανοί και οι Ολλανδοί (µε 11,3 διανυκτερεύσεις). Αντίθετα, η µικρότερη διάρκεια παραµονής συναντάται στους Γάλλους (8,8 διανυκτερεύσεις), στους Ιταλούς (9,1 διανυκτερεύσεις), στους Βέλγους (9,3 διανυκτερεύσεις) και στους Βρετανούς (9,8 διανυκτερεύσεις). Η µέση διάρκεια παραµονής των Σουηδών προσεγγίζει το συνολικό µέσο του δείγµατος (10,1 διανυκτερεύσεις) - ιάγραµµα Κοινωνικοοικονοµικά Χαρακτηριστικά των Επισκεπτών Το ποσό που ξόδεψαν για διακοπές, το κοινωνικό προφίλ και η εισοδηµατική κατάσταση των τουριστών, που επισκέπτονται τη χώρα µας, αποτελούν το κύριο αντικείµενο της παρούσας έρευνας. Όσον αφορά το κόστος του ταξιδιού, οι ερωτήσεις ήταν κατά τέτοιο τρόπο διατυπωµένες, ώστε να είναι δυνατός ο επιµερισµός της συνολικής δαπάνης (ανά άτοµο) στο ποσό που δαπανήθηκε στη χώρας τους και στο αντίστοιχο που δαπανήθηκε στην Ελλάδα. Το ιάγραµµα 8 παρουσιάζει τη µέση συνολική δαπάνη ανά άτοµο (και το αντίστοιχο 95% διάστηµα εµπιστοσύνης) για όλες τις εθνικότητες καθώς και για το σύνολο του δείγµατος, σε φθίνουσα τάξη µεγέθους. Όπως είναι γνωστό, όσο µικρότερο είναι το δείγµα τόσο µεγαλύτερο είναι το δειγµατοληπτικό σφάλµα και ως εκ τούτου και το αντίστοιχο διάστηµα εµπιστοσύνης. Έτσι, για τις χώρες εκείνες που ο αριθµός των παρατηρήσεων είναι σχετικά µικρός (ΗΠΑ, Σουηδία και Βέλγιο) παρατηρείται και η µεγαλύτερη διασπορά των αντίστοιχων εκτιµήσεων. Οι ΗΠΑ παρουσιάζουν την υψηλότερη µέση δαπάνη, που ανέρχεται σε / άτοµο. Ακολουθεί η Σουηδία µε µέση δαπάνη και η Ολλανδία µε Για τις λοιπές χώρες η µέση ανά άτοµο δαπάνη ταξιδιού κυµαίνεται από (Ιταλία) έως (Γερµανία).

14 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 14 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 8 ΜΕΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΑΝΗ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ ΑΝΑ ΑΤΟΜΟ Ευρώ ΗΠΑ ΣΟΥΗ ΙΑ ΟΛΛΑΝ ΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΙΤΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ (F 8,1782 = 31,681, p = 0,000) ΙΑΓΡΑΜΜΑ 9 ΜΕΣΗ ΑΠΑΝΗ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥΣ Ευρώ ΗΠΑ ΣΟΥΗ ΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΟΛΛΑΝ ΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΒΕΛΓΙΟ ΙΤΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

15 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 15 Οι δαπάνες αυτές επιµερίζονται στα ποσά που δαπανήθηκαν στη χώρα τους και στα ποσά που δαπανήθηκαν στην Ελλάδα. Το ιάγραµµα 9 παρουσιάζει τη µέση δαπάνη ανά άτοµο (και το αντίστοιχο 95% διάστηµα εµπιστοσύνης) που δαπανήθηκε στη χώρα διαµονής των τουριστών. Οι δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν στη χώρα τους αποτελούν, στο σύνολο του δείγµατος, το 51,2% της συνολικής δαπάνης. Υπάρχουν, όµως, διαφορές µεταξύ των χωρών. Συγκεκριµένα, οι δαπάνες στη χώρα τους ως ποσοστό της συνολικής δαπάνης, κυµαίνεται από 45,1% στο Βέλγιο έως 61,5% στις ΗΠΑ. Αποτέλεσµα αυτού είναι η µέση δαπάνη ανά άτοµο που πραγµατοποιήθηκε στην Ελλάδα να διαµορφώνεται σε µέσα επίπεδα στα 672 και να κυµαίνεται από 542 για τους Αυστριακούς έως 661 για τους Βέλγους, χωρίς όµως οι διαφορές αυτές να είναι στατιστικά σηµαντικές. Οι µόνες χώρες που παρουσιάζουν σηµαντικά υψηλότερες δαπάνες ανά άτοµο στην Ελλάδα, είναι η Ολλανδία µε 867, η Σουηδία µε 936 και οι ΗΠΑ µε ( ιάγραµµα 10). ΙΑΓΡΑΜΜΑ 10 ΜΕΣΗ ΑΠΑΝΗ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Ευρώ ΗΠΑ ΣΟΥΗ ΙΑ ΟΛΛΑΝ ΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΙΤΑΛΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

16 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 16 ιαιρώντας τη δαπάνη ανά άτοµο στη χώρα µας µε τον αριθµό διανυκτερεύσεων προκύπτει η ηµερήσια δαπάνη των επισκεπτών στην Ελλάδα ( ιάγραµµα 11). Η µέση ηµερήσια δαπάνη, για το σύνολο του δείγµατος, ανέρχεται σε 79. ΙΑΓΡΑΜΜΑ 11 ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Ευρώ ΗΠΑ ΒΕΛΓΙΟ ΣΟΥΗ ΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΟΛΛΑΝ ΙΑ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ Τη χαµηλότερη µέση ηµερήσια δαπάνη εµφανίζουν οι Αυστριακοί µε 54 και την υψηλότερη οι Αµερικάνοι µε 132. Χαµηλή ηµερήσια δαπάνη εµφανίζουν επίσης οι Γερµανοί µε 65, οι Ιταλοί µε 70 και οι Βρετανοί µε 71. Στατιστικά υψηλότερες ηµερήσιες δαπάνες πραγµατοποιούν οι Ολλανδοί µε 90, οι Γάλλοι µε 102, οι Σουηδοί µε 107 και οι Βέλγοι µε 110. Είναι γνωστό ότι οι καταναλωτικές δαπάνες, γενικότερα, και οι τουριστικές δαπάνες, ειδικότερα, εξαρτώνται από τη εισοδηµατική δυνατότητα των καταναλωτών και γενικά από το κοινωνικοοικονοµικό τους προφίλ. Από την ανάλυση των σχετικών στοιχείων προκύπτει ότι η πλειονότητα των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα µας είναι µεσαίας προς κατώτερης κοινωνικής τάξης και εισοδήµατος.

17 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 17 ΠΙΝΑΚΑΣ 5 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΑΞΗ ΑΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΑΞΗ A/B C1 C2 D E ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ Count ,3% 32,4% 24,8% 7,6% 1,0% 100,0% ΒΕΛΓΙΟ Count ,6% 42,2% 13,3% 6,7% 2,2% 100,0% ΓΑΛΛΙΑ Count ,0% 28,4% 12,5% 13,1% 0,0% 100,0% ΓΕΡΜΑΝΙΑ Count ,0% 38,6% 24,0% 6,0% 1,4% 100,0% ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ Count ,6% 36,9% 18,0% 7,5% 1,0% 100,0% ΗΠΑ Count ,9% 28,8% 11,0% 1,4% 0,0% 100,0% ΙΤΑΛΙΑ Count ,8% 41,5% 24,5% 11,7% 1,5% 100,0% ΟΛΛΑΝ ΙΑ Count ,2% 28,9% 17,5% 7,8% 0,6% 100,0% ΣΟΥΗ ΙΑ Count ,2% 51,7% 14,9% 0,0% 1,1% 100,0% ΣΥΝΟΛΟ Count ,0% 36,8% 19,5% 7,7% 1,0% 100,0% (Χ 2 = 107,774, p = 0,000) Ο Πίνακας 5 δείχνει την κατανοµή των συµµετεχόντων στην έρευνα ανά κοινωνική τάξη και εθνικότητα. Η κοινωνική τάξη προκύπτει από το συνδυασµό επιπέδου µόρφωσης και επαγγέλµατος σύµφωνα µε το τυποποιηµένο σύστηµα της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Ερευνών Κοινής Γνώµης & Μάρκετινγκ (European Society for Opinion & Marketing Research - ESOMAR). Για παράδειγµα, διευθυντικό στέλεχος µε ανώτατη εκπαίδευση ανήκει στην κοινωνική τάξη Α/Β, ενώ εάν είναι προϊστάµενος τµήµατος ή απλό στέλεχος στην τάξη C1. Ειδικευµένος τεχνίτης µε µέση ή ανώτερη εκπαίδευση κατατάσσεται στην κοινωνική τάξη C2, υπάλληλος γραφείου µε κατώτερη εκπαίδευση στην τάξη D, και ανειδίκευτος εργάτης µε στοιχειώδη εκπαίδευση στη τάξη Ε.

18 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 18 Με βάση τα παραπάνω προέκυψε ο Πίνακας 5 ο οποίος είναι αποκαλυπτικός για την κοινωνικοοικονοµική σύνθεση των τουριστών µας. Στην ανώτερη τάξη Α/Β βρέθηκε να ανήκει το 35% του συνόλου του δείγµατος, στις τάξεις C1 και C2 το 56,3% και στις τάξεις D και Ε το 8,7%. Παρατηρούνται όµως σηµαντικές διαφορές µεταξύ των διαφόρων εθνικοτήτων. Το υψηλότερο ποσοστό της ανώτερης τάξης Α/Β εµφανίζεται στους Αµερικάνους (58,9%), στους Γάλλους (46%) και στους Ολλανδούς (45,2%). Οι κοινωνικές τάξεις C1 και C2, αθροιστικά, έχουν το µεγαλύτερο ποσοστό συγκέντρωσης στους Σουηδούς (66,7%), στους Ιταλούς (66%) και στους Γερµανούς. Τέλος, οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις D και Ε συγκεντρώνουν τα µεγαλύτερα ποσοστά στους Ιταλούς (13,2%) και τους Γάλλους (13,1%). ΙΑΓΡΑΜΜΑ 12 ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΑΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΑΞΗ (F 4,1727 = 1,209, p = 0,305) Στο ιάγραµµα 12 εµφανίζονται οι µέσες ηµερήσιες δαπάνες ανά κοινωνική τάξη µαζί µε τα αντίστοιχα διαστήµατα εµπιστοσύνης (σε 95%). Παρά το γεγονός ότι η µέση ηµερήσια δαπάνη µειώνεται όσο κατώτερη είναι η κοινωνική τάξη, οι διαφορές µεταξύ των µέσων δεν είναι στατιστικά σηµαντικές, υποδεικνύοντας ότι γενικά οι

19 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 19 τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα µας είναι φειδωλοί στα χρήµατα που ξοδεύουν. Αρκεί να αναφέρουµε ότι ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη, το 25% των τουριστών ξοδεύει ηµερησίως έως 36, το 50% των τουριστών έως 57 και το 75% έως 93. Περισσότερο από 100 ηµερησίως βρέθηκε να ξοδεύει µόνο το 18% του δείγµατος. Το καθαρό µηνιαίο εισόδηµα των τουριστών είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό που εξέτασε η παρούσα έρευνα. Από την ανάλυση των σχετικών στοιχείων προέκυψε ότι τη χώρα µας επισκέπτονται κατά κανόνα άτοµα µέσης προς κατώτερης εισοδηµατικής τάξης. Σύµφωνα µε τον Πίνακα 6, καθαρό µηνιαίο εισόδηµα άνω των δήλωσε το 26,9% των ερωτώµενων. Στην εισοδηµατική τάξη ανήκει το 30,8%, στην εισοδηµατική τάξη το 37,4% και κάτω από το 4,9%. Λαµβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες που κάλυψε η έρευνα έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήµατα, τα αποτελέσµατα ως προς την εισοδηµατική τους τάξη είναι µάλλον απογοητευτικά. Το συµπέρασµα αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα σηµαντικές διαφορές µεταξύ των µέσων ηµερησίων δαπανών των εισοδηµατικών τάξεων ( ιάγραµµα 13). Η µόνη σηµαντική διαφορά που παρατηρείται είναι µεταξύ των εισοδηµατικών τάξεων και άνω των Στην πρώτη περίπτωση η µέση ηµερήσια δαπάνη ανέρχεται σε 69 και σε 91 στη δεύτερη.

20 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 20 ΠΙΝΑΚΑΣ 6 ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΑΝΑ ΚΑΘΑΡΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΙΣΟ ΗΜΑ Total < > 5000 ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΣΤΡΙΑ Count ,2% 44,6% 32,5% 15,7% 100,0% ΒΕΛΓΙΟ Count ,9% 61,0% 20,8% 14,3% 100,0% ΓΑΛΛΙΑ Count ,5% 58,5% 17,6% 15,5% 100,0% ΓΕΡΜΑΝΙΑ Count ,4% 35,5% 34,8% 24,3% 100,0% ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ Count ,4% 30,2% 33,2% 34,2% 100,0% ΗΠΑ Count ,8% 7,1% 21,4% 69,6% 100,0% ΙΤΑΛΙΑ Count ,8% 45,3% 29,1% 17,9% 100,0% ΟΛΛΑΝ ΙΑ Count ,7% 34,8% 37,8% 23,7% 100,0% ΣΟΥΗ ΙΑ Count ,8% 14,3% 34,9% 46,0% 100,0% ΣΥΝΟΛΟ Count ,9% 37,4% 30,8% 26,9% 100,0% (Χ 2 = 168,45, p = 0,000) Τέλος, σηµαντικές διαφορές παρατηρούνται µεταξύ των αεροδροµίων από τα οποία αναχωρούσαν οι τουρίστες όσον αφορά τη µέση ηµερήσια δαπάνη ( ιάγραµµα 14). Οι υψηλότερες µέσες ηµερήσιες δαπάνες συναντώνται στους τουρίστες που αναχώρησαν από τα αεροδρόµια του Ηρακλείου και Ελ. Βενιζέλος µε 87 και 86, αντίστοιχα. Ακολουθεί το αεροδρόµιο Μακεδονία µε 69, της Κέρκυρας µε 55 και της Ρόδου µε 38.

21 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 21 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 13 ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΑΝΑ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ (F 3,1297 = 3,247, p = 0,021) ΙΑΓΡΑΜΜΑ 14 ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΑΝΑ ΑΕΡΟ ΡΟΜΙΟ ΑΝΑΧΩΡΗΣΗΣ % ιάστηµα Εµπιστοσύνης ( ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑ ΡΟ ΟΣ ΣΥΝΟΛΟ (F 4,1723 = 8,28, p = 0,000)

22 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών Συµπεράσµατα Οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα µας είναι κατά κανόνα νεαρής ηλικίας, µεσαίας και κατώτερης κοινωνικής και εισοδηµατικής τάξης, που ξοδεύουν στη χώρα µας κατά µέσο όρο από 74 έως 83 ηµερησίως. Αυτό προκύπτει από έρευνα µεταξύ τουριστών που αναχώρησαν από τα αεροδρόµια Ελ. Βενιζέλος, Μακεδονία, Ηρακλείου, Κέρκυρας και Ρόδου κατά την περίοδο 10 Αυγούστου - 10 Σεπτεµβρίου 2008 και προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ην. Βασίλειο, Ιταλία, Γαλλία, Γερµανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία και Αυστρία) και τις ΗΠΑ. Πιο αναλυτικά: Το 5,4% των ερωτηθέντων έχει ηλικία κάτω των 20 ετών, το 50,4% έχει ηλικία µεταξύ 20 και 39 ετών, 34,3% µεταξύ 40 και 59 ετών, και µόνο το 9,9% είναι άνω των 60 ετών δίνοντας µέση ηλικία τα 38,7 έτη. Κατά µέσο όρο συνταξιδεύουν 1,8 άτοµα, εκ των οποίων κατά µέσο όρο ένας στους τρεις (0,32) είναι ανήλικος. Ο πιο δηµοφιλής τρόπος οργάνωσης του ταξιδιού είναι το ατοµικό πακέτο είναι µε ποσοστό προτίµησης 50,8%. Ακολουθεί το οργανωµένο group µε ποσοστό 26,1% και οι λοιποί τρόποι µε ποσοστό 23,1%. Τα συνηθέστερα πακέτα που επέλεξαν οι ερωτώµενοι είναι, «µόνο εισιτήρια»: 27,4%, «all inclusive»: 17,6%, «ύπνο & πρωινό»: 16,4%, «ύπνο & ηµιδιατροφή»: 9,7% και «ύπνο & πλήρη διατροφή»: 8,7%. Τα «άλλα πακέτα» εµφανίζουν ποσοστό προτίµησης 20,1%. Ο µέσος αριθµός διανυκτερεύσεων των επισκεπτών της χώρας µας ανέρχεται σε 10,3 διανυκτερεύσεις. Η συνηθέστερη διάρκεια παραµονής είναι οι 7 διανυκτερεύσεις µε ποσοστό 20,1%, 10 διανυκτερεύσεις µε ποσοστό 17,4% και 14 διανυκτερεύσεις µε ποσοστό 10,3%. Οι ΗΠΑ παρουσιάζουν την υψηλότερη µέση δαπάνη ταξιδιού ανά άτοµο, που ανέρχεται σε Ενώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η µέση δαπάνη ανά

23 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 23 άτοµο κυµαίνεται από (Ιταλία) έως (Σουηδία). Οι δαπάνες αυτές επιµερίζονται στα ποσά που δαπανήθηκαν στη χώρα τους και στα ποσά που δαπανήθηκαν στην Ελλάδα. Οι δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν στη χώρα µας αποτελούν, για το σύνολο του δείγµατος, το 48,8% της συνολικής δαπάνης και κυµαίνεται από 38,5% στις ΗΠΑ έως 54,9% στο Βέλγιο. Αποτέλεσµα αυτού είναι η µέση δαπάνη ανά άτοµο που πραγµατοποιήθηκε στην Ελλάδα να διαµορφώνεται σε µέσα επίπεδα στα 672 και κυµαίνεται για τις χώρες της Ε.Ε. από 542 για τους Αυστριακούς έως 936 για τους Σουηδούς και για τους Αµερικάνους. Ο λόγος της δαπάνης ανά άτοµο στη χώρα µας µε τον αριθµό διανυκτερεύσεων δίνει την ηµερήσια δαπάνη των τουριστών στην Ελλάδα, που κατά µέσο όρο ανέρχεται σε 79 και κυµαίνεται από 54 για τους Αυστριακούς έως 110 για τους Βέλγους, για τις χώρες της Ε.Ε., και 132 για τους Αµερικάνους. Πιο αναλυτικά, το 25% των τουριστών ξοδεύει ηµερησίως έως 36, το 50% των τουριστών έως 57 και το 75% έως 93. Περισσότερο από 100 ηµερησίως ξοδεύει µόνο το 18% των τουριστών. Όσον αφορά την κοινωνικοοικονοµική σύνθεση των τουριστών, στην ανώτερη τάξη Α/Β βρέθηκε να ανήκει το 35% των τουριστών, στις τάξεις C1 και C2 το 56,3% και στις τάξεις D και Ε το 8,7%. Ενώ, σε αναφορά µε το καθαρό µηνιαίο εισόδηµα, άνω των δήλωσε το 26,9%, το 30,8%, το 37,4% και κάτω από το 4,9%. Λαµβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες που κάλυψε η έρευνα έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήµατα, τα αποτελέσµατα ως προς την εισοδηµατική τους τάξη κρίνονται ως απογοητευτικά. Τέλος, όσον αφορά τα αεροδρόµια αναχώρησης, η υψηλότερη µέση ηµερήσια δαπάνη εµφανίζεται στους τουρίστες που αναχώρησαν από τα αεροδρόµια του Ηρακλείου και Ελ. Βενιζέλος µε 87 και 86, αντίστοιχα, και ακολουθούν το αεροδρόµιο Μακεδονία µε 69, της Κέρκυρας µε 55 και της Ρόδου µε 38.

24 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 24 Παράρτηµα - Ερωτηµατολόγιο ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 1 ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ: 2 ΗΛΙΚΙΑ: (ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ) 3 ΠΟΣΑ ΑΤΟΜΑ ΜΑΖΙ ΤΑΞΙ ΕΥΕΤΕ; (ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΣΤΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΑΞΕΙ ΙΟΥ) 4 ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΛΙΚΑ & ΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟ; Η ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΕΙΣΗΤΗΡΙΟ 5 ΠΩΣ ΟΡΓΑΝΩΣΑΤΕ ΤΟ ΤΑΞΕΙ Ι ΣΑΣ; ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ GROUP ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΠΟΥ ΠΡΟΤΙΜΗΣΑΤΕ (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) ΥΠΝΟ & ΠΡΩΙΝΟ ΥΠΝΟ & ΗΜΙ ΙΑΤΡΟΦΗ ΥΠΝΟ & ΙΑΤΡΟΦΗ ΜΟΝΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ALL INCLUSIVE ΑΛΛΟ 6 ΠΟΣΕΣ ΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΑΤΕ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ; 7 ΠΕΡΙΠΟΥ, ΤΙ ΠΟΣΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΠΑΝΗΣΑΤΕ ΓΙ' ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΑΞΕΙ Ι; Ή $ 8 ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΣΟ ΑΥΤΟ ΠΟΣΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΑΠΑΝΗΣΑΤΕ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΣΑΣ; Ή $ 9 ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΣΟ ΑΥΤΟ ΠΟΣΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΑΠΑΝΗΣΑΤΕ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ; Ή $

25 Έρευνα των Χαρακτηριστικών των Τουριστών των υτικών Χωρών 25 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ / ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ Επιστήµονας / Ειδικός Επιχειρηµατίας, Ελευθ. Επαγγελµατίας, κλπ. Γεωργός / Κτηνοτρόφος / Ψαράς - Πόσους εργαζόµενους απασχολείτε; ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ (ΜΙΣΘΩΤΟΙ) Επιστήµονας / Ειδικός Γεν. ιευθυντής / Στέλεχος Επιχειχειρήσεων Προϊστάµενος Τµήµατος / Καταστήµατος, κλπ. Υπάλληλος Γραφείου Ειδικευµένος / Τεχνίτης Υπάλληλος Ανειδίκευτος Εργάτης / Υπάλληλος - Πόσους υπαλλήλους εποπτεύετε; ΧΩΡΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ Συνταξιούχος Νοικοκυρά / Εισοδηµατίας Προσωρινά χωρίς απασχόληση (Άνεργος, Ασθενής, κλπ.) Φοιτητής / Σπουδαστής ΜΟΡΦΩΣΗ Βασική εκπαίδευση ή Μικρότερη Κατώτερη (Έως 3η Τάξη Γυµνασίου) Μέση (Έως 3η Τάξη Λυκείου) Ανώτερη (Τεχνικές Σχολές, Κολλέγια, κλπ) Ανώτατη (Πανεπιστήµιο, Μεταπτυχιακά, κλπ)