ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Transcript

1 ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ) Επιλογή διαδικασίας ανάθεσης Για την ανάθεση της δημόσιας σύμβασης, οι φορείς του Δημοσίου, μπορούν να επιλέγουν: α) τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, β) το συνοπτικό διαγωνισμό (πρόχειρος διαγωνισμός), γ) την ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, δ) τη σύμπραξη καινοτομίας (ισχύει για συμβάσεις που εμπίπτουν στο κοινοτικό δίκαιο), ε) την ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση ή τον ανταγωνιστικό διάλογο για συμβάσεις που εμπίπτουν στο κοινοτικό δίκαιο, υπό τη συνδρομή προϋποθέσεων και μετά τη σύμφωνη γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. Απευθείας ανάθεση Οι φορείς του Δημοσίου επιτρέπεται να προσφύγουν στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.. Επίσης, επιτρέπεται μια σύμβαση να ανατίθεται απευθείας, όταν πρόκειται για τμήμα ή τμήματα σύμβασης, της οποίας η εκτιμώμενη αξία είναι μεγαλύτερη του ποσού των ,00 ευρώ, εφόσον η συνολική εκτιμώμενη αξία των συγκεκριμένων τμημάτων δεν υπερβαίνει το ποσό των ,00 ευρώ και ούτε το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων της σύμβασης (αριθμ. 115/2016 πράξη Κλιμακίου Π.Ε.Δ. στο VII Τμήμα). Η απευθείας ανάθεση διενεργείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, χωρίς να απαιτείται συγκρότηση συλλογικού οργάνου (επιτροπή) για το σκοπό αυτό. Η απευθείας ανάθεση σε συγκεκριμένο οικονομικό φορέα, γίνεται με κριτήριο τη δυνατότητα καλής και έγκαιρης εκτέλεσης της σύμβασης από τον ανάδοχο, σύμφωνα με την προσφορά του, συνεκτιμώντας και την οικονομική του προσφορά. Μετά την έκδοση της απόφασης για την ανάθεση της σύμβασης με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, η Υπηρεσία δημοσιεύει την απόφαση ανάθεσης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Η απόφαση ανάθεσης περιέχει τουλάχιστον τα εξής στοιχεία: α) την επωνυμία και τα στοιχεία επικοινωνίας της Υπηρεσίας, β) περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης και της αξίας της,

2 γ) όνομα και στοιχεία επικοινωνίας του οικονομικού φορέα, στον οποίο ανατίθεται η σύμβαση, δ) κάθε άλλη πληροφορία που κρίνει απαραίτητη η Υπηρεσία. Αν η απόφαση ανάθεσης δεν περιέχει κάποιο από τα παραπάνω στοιχεία, η καταρτισθείσα σύμβαση είναι αυτοδίκαια άκυρη. Δεν απαιτείται η προσκόμιση εγγύησης καλής εκτέλεσης για συμβάσεις αξίας ίσης ή κατώτερης των ,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., εκτός και αν αυτή επιβάλλεται από την Υπηρεσία και προβλέπεται από τα έγγραφα της σύμβασης. Ως χρόνος έναρξης της απευθείας ανάθεσης, θεωρείται η ημερομηνία αποστολής πρόσκλησης προς τους οικονομικούς φορείς για να υποβάλλουν προσφορά. Συνοπτικός (πρόχειρος) διαγωνισμός Επιτρέπεται οι φορείς του Δημοσίου να επιλέγουν τη διαδικασία του συνοπτικού (πρόχειρου) διαγωνισμού, όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000,00) ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Επιτρέπεται, επίσης, όταν ανατίθεται τμήμα ή τμήματα σύμβασης, της οποίας η εκτιμώμενη αξία είναι μεγαλύτερη του ποσού των ,00 ευρώ, εφόσον η συνολική εκτιμώμενη αξία των συγκεκριμένων τμημάτων δεν υπερβαίνει το ποσό των ,00 ευρώ και ούτε το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων της σύμβασης. Το ποσό των τμημάτων που ενδεχόμενα έχουν ανατεθεί απευθείας, συνυπολογίζεται στην περίπτωση αυτή (αριθμ. 115/2016 πράξη του Κλιμακίου Π.Ε.Δ. στο VII Τμήμα). Για τη διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού, η Υπηρεσία δημοσιεύει απλοποιημένη προκήρυξη στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και στην ιστοσελίδα της. Επιπρόσθετα, μπορεί να προσκαλεί και συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς, τρεις (3) τουλάχιστον, εφόσον δραστηριοποιούνται τόσοι στη σχετική αγορά. Η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής προσφορών ανέρχεται σε δώδεκα (12) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης της σύμβασης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν έγγραφες προσφορές. Η υποβολή μόνο μιας προσφοράς, δεν αποτελεί κώλυμα για τη συνέχιση της διαδικασίας του διαγωνισμού και την ανάθεση της σύμβασης. Ο συνοπτικός διαγωνισμός διεξάγεται από ειδική τριμελή Επιτροπή, που συγκροτείται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου, χωρίς να προηγηθεί κλήρωση, για να διενεργήσει το συγκεκριμένο συνοπτικό διαγωνισμό. Η Επιτροπή διενεργεί όλα τα στάδια του διαγωνισμού, από τον έλεγχο των προβλεπομένων στη διακήρυξη δικαιολογητικών συμμετοχής, μέχρι την αποσφράγιση των φακέλων των οικονομικών προσφορών.

3 Η αποσφράγιση των φακέλων των δικαιολογητικών συμμετοχής, των τεχνικών προσφορών και των οικονομικών προσφορών, μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία δημόσια συνεδρίαση, εφόσον κριθεί σκόπιμο από την Επιτροπή. Οι λεπτομέρειες διενέργειας του συνοπτικού διαγωνισμού καθορίζονται στη διακήρυξη. Για τη συμμετοχή σε συνοπτικό διαγωνισμό δεν απαιτείται η προσκόμιση εγγύησης συμμετοχής. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης είναι απαραίτητη, το ύψος της οποίας καθορίζεται σε ποσοστό μέχρι 5% επί της αξίας της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α., ανάλογα με τη βούληση του οργάνου, που καθορίζει τους όρους διακήρυξης του πρόχειρου διαγωνισμού. Ως χρόνος έναρξης του συνοπτικού διαγωνισμού θεωρείται η ημερομηνία καταχώρησης της απλοποιημένης διακήρυξης στο Κ.Η.ΜΗ.Δ.Σ. Ανοικτή διαδικασία Στον ανοικτό διαγωνισμό, κάθε ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλλει προσφορά. Η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των προσφορών σε διεθνή διαγωνισμό ανέρχεται σε τριάντα πέντε (35) ημέρες από την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης σύμβασης. Αν ο φορέας του Δημοσίου έχει δημοσιεύσει προκαταρκτική προκήρυξη που δεν χρησιμοποιήθηκε η ίδια ως μέσο προκήρυξης του διαγωνισμού, η παραπάνω ελάχιστη προθεσμία για την παραλαβή των προσφορών, μπορεί να περιορίζεται σε δεκαπέντε (15) ημέρες, εφόσον: α) η προκαταρκτική προκήρυξη περιείχε όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την προκήρυξη σύμβασης και αυτές ήταν διαθέσιμες κατά τη στιγμή δημοσίευσης της προκαταρκτικής προκήρυξης και β) η προκαταρκτική προκήρυξη απεστάλη προς δημοσίευση εντός διαστήματος τριάντα πέντε ( 35) ημερών έως δώδεκα ( 12) μηνών πριν από την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης της σύμβασης. Όταν συντρέχει επείγουσα κατάσταση που αιτιολογείται από την Υπηρεσία, η οποία καθιστά αδύνατη την τήρηση της ελάχιστης 35ημερης προθεσμίας, μπορεί να ορίζεται ελάχιστη προθεσμία, που δεν είναι μικρότερη των δεκαπέντε ( 15) ημερών από την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης. Η Υπηρεσία μπορεί να μειώσει κατά πέντε ( 5) ημέρες την προθεσμία παραλαβής των προσφορών - και συνεπώς η προθεσμία παραλαβής των προσφορών να ορισθεί σε τριάντα (30) ημέρες - όταν γίνεται χρήση του Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ. για την ανάδειξη της συμφερότερης από οικονομικής άποψης προσφοράς.

4 Δημοσίευση σε εθνικό επίπεδο Οι φορείς του Δημοσίου δημοσιεύουν τις προκηρύξεις, διακηρύξεις και τις αποφάσεις ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, ανεξάρτητα της διαδικασίας ανάθεσής τους στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και στην ιστοσελίδα τους. Οι προκηρύξεις και διακηρύξεις δημοσίων συμβάσεων πρέπει να φέρουν Α.Δ.Α.Μ. Οι γνωστοποιήσεις και οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτές δεν δημοσιεύονται σε εθνικό επίπεδο πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης στην εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Οι γνωστοποιήσεις που δημοσιεύονται σε εθνικό επίπεδο δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες διαφορετικές από εκείνες που περιέχονται στις προκηρύξεις που αποστέλλονται στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ. λειτουργεί ως το επίσημο εθνικό πληροφοριακό σύστημα για την απευθείας ηλεκτρονική υποβολή των προκηρύξεων και γνωστοποιήσεων που αποστέλλονται στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο TED. Προθεσμίες Στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων εθνικού δικαίου, τηρούνται οι ακόλουθες προθεσμίες: α) Στην ανοικτή διαδικασία, η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής προσφορών ανέρχεται σε είκοσι δύο (22) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. β) Στην κλειστή διαδικασία και στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των αιτήσεων συμμετοχής ανέρχεται σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των προσφορών των οικονομικών φορέων που έχουν προεπιλεγεί για την υποβολή προσφοράς ανέρχεται σε δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία αποστολής της πρόσκλησης υποβολής προσφοράς προς τους προεπιλεγέντες. γ) Στο συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό, η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής προσφορών ανέρχεται σε δώδεκα (12) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης της σύμβασης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Για τον καθορισμό των προθεσμιών παραλαβής των αιτήσεων συμμετοχής και των προσφορών, η Υπηρεσία λαμβάνει υπόψη, ιδίως, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της σύμβασης και τον χρόνο που απαιτείται για την προετοιμασία των αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών. Οι προθεσμίες για την παραλαβή των αιτήσεων συμμετοχής και των προσφορών πρέπει να καθορίζονται με τρόπο που να προκύπτει η ακριβής ημερομηνία και ώρα, κατά την οποία οι αιτήσεις συμμετοχής και οι προσφορές μπορούν να υποβάλλονται.

5 Εγγυήσεις Οι φορείς του Δημοσίου ζητούν από τους προσφέροντες να προσκομίσουν: - εγγύηση συμμετοχής, - εγγύηση καλής εκτέλεσης και - εγγύηση προκαταβολής, σε περίπτωση χορήγησης προκαταβολής. Εγγύηση συμμετοχής Είναι απαραίτητη σε ανοικτό διαγωνισμό. Το ύψος της καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης σε συγκεκριμένο χρηματικό ποσό και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 2% της προεκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, εκτός Φ.Π.Α. Σε περίπτωση υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα τμήματα της σύμβασης, εφόσον τούτο προβλέπεται από τη διακήρυξη, η εγγύηση συμμετοχής υπολογίζεται επί της προεκτιμώμενης αξίας, εκτός Φ.Π.Α. του προσφερομένου τμήματος ή τμημάτων. Πρέπει να ισχύει τουλάχιστον για τριάντα (30) ημέρες μετά τη λήξη του χρόνου ισχύος της προσφοράς, που καθορίζουν τα έγγραφα της σύμβασης. Η Υπηρεσία μπορεί, πριν τη λήξη της, να ζητά από τον προσφέροντα να παρατείνει τη διάρκεια ισχύος της προσφοράς και της εγγύησης συμμετοχής. Δεν απαιτείται εγγύηση συμμετοχής για τη συμμετοχή σε συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό ή σε διαδικασίες ανάθεσης συμφωνιών -πλαίσιο ή σε δυναμικό σύστημα αγοράς. Η εγγύηση συμμετοχής καταπίπτει εφόσον ο προσφέρων: - αποσύρει την προσφορά του κατά τη διάρκεια ισχύος της, - παρέχει ψευδή στοιχεία ή πληροφορίες, - δεν προσκομίσει έγκαιρα τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, - δεν προσέλθει έγκαιρα για να υπογράψει τη σύμβαση. Η εγγύηση συμμετοχής επιστρέφεται στον ανάδοχο με την προσκόμιση της εγγύησης καλής εκτέλεσης και στους λοιπούς προσφέροντες: - μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας άσκησης ή την έκδοση απόφασης επί της τυχόν ασκηθείσας προσφυγής κατά της κατακυρωτικής απόφασης, - μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας άσκησης ασφαλιστικών μέτρων ή την έκδοση απόφασης επ' αυτών, - μετά την ολοκλήρωση του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, εφόσον η εκτιμώμενη δαπάνη υπερβαίνει το ποσό των ,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. για τους Ο.Τ.Α. ή των ,00 ευρώ για το Δημόσιο.

6 Εγγύηση καλής εκτέλεσης Είναι αναγκαία σε κάθε διαγωνιστική διαδικασία και το ύψος της καθορίζεται σε ποσοστό μέχρι 5% επί της αξίας της σύμβασης, χωρίς το Φ.Π.Α.. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης καταπίπτει στην περίπτωση παράβασης των όρων της σύμβασης. Δεν απαιτείται η προσκόμιση εγγύησης καλής εκτέλεσης για συμβάσεις αξίας ίσης ή κατώτερης των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ, εκτός και αν επιβάλλεται από την απόφαση ανάθεσης. Σε περίπτωση τροποποίησης της σύμβασης με επαύξηση του συμβατικού ποσού, όπου επιτρέπεται, ο ανάδοχος υποχρεούται πριν την τροποποίηση της σύμβασης να καταθέσει συμπληρωματική εγγύηση ύψους μέχρι το 5% επί του ποσού της αύξησης. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης κατατίθεται πριν ή κατά την υπογραφή της σύμβασης. Επιστρέφεται μετά την οριστική ποσοτική και ποιοτική παραλαβή του υλικού ή της υπηρεσίας. Αν στο πρωτόκολλο παραλαβής αναφέρονται παρατηρήσεις ή υπάρχει εκπρόθεσμη παράδοση, η επιστροφή της εγγύησης γίνεται μετά την αντιμετώπιση των παρατηρήσεων και του εκπρόθεσμου. Σε περίπτωση που το υλικό ή η υπηρεσία είναι διαιρετά και η παράδοση γίνεται τμηματικά, η εγγύηση καλής εκτέλεσης αποδεσμεύεται σταδιακά, κατά ποσόν που αναλογεί στην αξία της προμήθειας ή της υπηρεσίας που παραλήφθηκε οριστικά. Για την σταδιακή αποδέσμευση της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση της επιτροπής αξιολόγησης. Εάν στο πρωτόκολλο παραλαβής αναφέρονται παρατηρήσεις ή υπάρχει εκπρόθεσμη παράδοση, η σταδιακή αποδέσμευση γίνεται μετά την αντιμετώπιση των παρατηρήσεων και του εκπρόθεσμου. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης συμφωνίας-πλαίσιο, ανέρχεται σε ποσοστό έως 0,5% επί της συνολικής αξίας, χωρίς Φ.Π.Α. της συμφωνίας-πλαίσιο ή του τμήματος της συμφωνίας πλαίσιο, η οποία θα αποδεσμεύεται ισόποσα και αναλογικά, κάθε έτος, σε σχέση με το χρόνο συνολικής διάρκειας της συμφωνίας-πλαίσιο. Εγγύηση προκαταβολής Στην περίπτωση χορήγησης προκαταβολής, είναι ισόποση με το ύψος της προκαταβολής. Η προκαταβολή είναι έντοκη και από την καταβολή της επιβαρύνεται με επιτόκιο, το ύψος του οποίου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Όταν προσκομίζεται και εγγύηση καλής εκτέλεσης, αυτή καλύπτει και την παροχή ισόποσης προκαταβολής προς τον ανάδοχο, χωρίς να απαιτείται η κατάθεση εγγύησης προκαταβολής.

7 Αν από τα έγγραφα της σύμβασης προβλέπεται μεγαλύτερο ύψος προκαταβολής, αυτή λαμβάνεται με την κατάθεση από τον ανάδοχο εγγύησης προκαταβολής που θα καλύπτει τη διαφορά μεταξύ του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης και του ποσού της καταβαλλομένης προκαταβολής. Η προκαταβολή απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί για σκοπό μη σχετιζόμενο με το αντικείμενο της σύμβασης. Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης Για τις συμβάσεις, που λόγω εκτιμώμενης αξίας διενεργούνται με βάση το εθνικό δίκαιο (προμήθειες - υπηρεσίες μικρότερης των ,00 για το Δημόσιο, ,00 για Ο.Τ.Α. ή ,00 για ΔΕΥΑ ή για έργα, ,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.), η διαδικασία σύναψης σύμβασης μετά από ανοικτό διαγωνισμό αρχίζει από την ημερομηνία δημοσιοποίησης της σχετικής προκήρυξης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Ως χρόνος έναρξης της απευθείας ανάθεσης θεωρείται η ημερομηνία αποστολής πρόσκλησης προς τους οικονομικούς φορείς για να υποβάλλουν προσφορά. Ως χρόνος έναρξης του συνοπτικού διαγωνισμού θεωρείται η ημερομηνία καταχώρησης της απλοποιημένης διακήρυξης στο Κ.Η.ΜΗ.Δ.Σ. Για τις συμβάσεις που λόγω εκτιμώμενης αξίας διενεργούνται με βάση το κοινοτικό δίκαιο (ίσης ή μεγαλύτερης των παραπάνω ποσών), ως χρόνος έναρξης της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας, της ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, του ανταγωνιστικού διαλόγου και της σύμπραξης καινοτομίας, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προκήρυξης σύμβασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως χρόνος έναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, νοείται η ημερομηνία αποστολής προς τους οικονομικούς φορείς της πρώτης πρόσκλησης συμμετοχής σε διαπραγμάτευση. Ως χρόνος έναρξης ενός διαγωνισμού μελετών, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού μελετών στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκρούσεις συμφερόντων Οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν να διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων. Θεωρείται ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων όταν: α) Τα μέλη του προσωπικού του φορέα του Δημοσίου, των οικονομικών φορέων, καθώς και τα μέλη αποφαινόμενων ή γνωμοδοτικών οργάνων. β) Ο επικεφαλής και τα μέλη των οργάνων διοίκησης της αναθέτουσας αρχής.

8 γ) Οι σύζυγοι και οι συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού των προσώπων των περιπτώσεων α και β, εμπλέκονται καθ οιονδήποτε τρόπο στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης, (σχεδιασμός, προετοιμασία της διαδικασίας, κατάρτιση των εγγράφων της σύμβασης, καθορισμός όρων διακήρυξης, κλπ) ή μπορούν να επηρεάσουν την έκβασή της, και έχουν, άμεσα ή έμμεσα, χρηματοοικονομικό, οικονομικό ή άλλο προσωπικό συμφέρον, που θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία τους, στο πλαίσιο της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης. Ως «συμφέροντα» νοούνται προσωπικά, οικογενειακά, οικονομικά, πολιτικά ή άλλα κοινά συμφέροντα με τους υποψηφίους ή υπεργολάβους αυτών, συμπεριλαμβανομένων και αντικρουόμενων επαγγελματικών συμφερόντων, όπως ιδίως: α) Η συμμετοχή του προσώπου των περιπτ. α, β και γ, στα όργανα διοίκησης του οικονομικού φορέα. β) Η κατοχή από πρόσωπο των περιπτώσεων α και β, ποσοστού άνω του 0,5% των μετοχών του οικονομικού φορέα. γ) Η ύπαρξη, κατά τη χρονική περίοδο που έχει ως αφετηρία δώδεκα (12) μήνες πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης και λήξη την ημέρα σύναψης αυτής, συμβατικού δεσμού, που αφορά είτε στην παροχή εξηρτημένης εργασίας είτε στην εκτέλεση δημόσιας σύμβασης μεταξύ ενός προσώπου των περιπτ. α και β, με έναν οικονομικό φορέα, που συμμετέχει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Εφόσον συντρέχει προϋπόθεση σύγκρουσης συμφερόντων, τα πρόσωπα των περιπτ. α και β, υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν τυχόν σύγκρουση συμφερόντων των ιδίων ή των συγγενικών τους προσώπων, σε σχέση με οποιονδήποτε υποψήφιο ή προσφέροντα, από τη στιγμή που γνωρίζουν για τη συγκεκριμένη σύγκρουση, προκειμένου ο φορέας του Δημοσίου να αντικαταστήσει τον υπάλληλο ή να μη λάβει μέρος στην έκδοση της πράξης, το μέλος της διοίκησης. Παράλληλα, οφείλουν να απέχουν από κάθε ενέργεια σχετική με τη διενέργεια της διαδικασίας ανάθεσης. Εφόσον διαπιστωθεί σύγκρουση συμφερόντων, ο φορέας του Δημοσίου ενημερώνει αμέσως την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση των υποψηφίων και των προσφερόντων. Δηλαδή, την εξαίρεση του συγκεκριμένου μέλους από οποιαδήποτε συμμετοχή στη σχετική διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης. Εάν η σύγκρουση συμφερόντων δεν μπορεί να επανορθωθεί με άλλον τρόπο, ο υποψήφιος ή προσφέρων αποκλείεται από τη διαδικασία. Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή φαινομένων σύγκρουσης συμφερόντων τεκμηριώνονται σε χωριστή έκθεση, που περιλαμβάνεται στο φάκελο της σύμβασης.

9 Λόγοι αποκλεισμού - Κριτήρια ποιοτικής επιλογής Οι Δημόσιοι φορείς αποκλείουν οικονομικό φορέα από τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης όταν υπάρχει εις βάρος του τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση για: α) συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, β) δωροδοκία, γ) απάτη, δ) τρομοκρατικά εγκλήματα, ε) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, στ) παιδική εργασία και άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων. Ο οικονομικός φορέας αποκλείεται και όταν η τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση αφορά άτομο, που είναι μέλος του διοικητικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχει εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε αυτό. Επιπλέον, αποκλείεται από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης ο οικονομικός φορέας, εάν: α) έχει αθετήσει τις υποχρεώσεις του όσον αφορά την καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης (δεν ισχύει όταν υπάρχει διακανονισμός). β) Δεν τηρεί τις υποχρεώσεις του στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργασιακού δικαίου. γ) Τελεί υπό πτώχευση ή έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης ή πτωχευτικού συμβιβασμού ή έχει αναστείλει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ή εάν βρίσκεται σε οποιαδήποτε ανάλογη κατάσταση. Κατά παρέκκλιση μπορεί να μην αποκλείεται, εφόσον η Υπηρεσία έχει στοιχεία ότι ο φορέας θα εκτελέσει τη σύμβαση. δ) Συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. ε) Υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, που δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλο τρόπο, στ) Επιλέχθηκε προκαταρκτική διαβούλευση και ο συμμετέχων συμμετείχε αποφασιστικά σ αυτήν, με συνέπεια τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και εφόσον τούτο, δεν μπορεί να θεραπευθεί με άλλο τρόπο, ζ) Έχει επιδείξει σοβαρές ή επαναλαμβανόμενες πλημμέλειες κατά την εκτέλεση προηγούμενης σύμβασης, με συνέπεια την πρόωρη καταγγελία αυτής, αποζημιώσεις, κλπ. η) Έχει αποκρύψει ή δήλωσε ψευδώς ότι δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπό του λόγοι αποκλεισμού ή δεν είναι προσκομίζει τα σχετικά δικαιολογητικά.

10 θ) Προσπαθεί να επηρεάσει με αθέμιτο τρόπο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Υπηρεσίας ή να παράσχει παραπλανητικές πληροφορίες που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αποφάσεις που αφορούν τον αποκλεισμό ή την ανάθεση. Οι φορείς του Δημοσίου μπορούν να αποκλείουν οποιονδήποτε, εάν έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, που σχετίζονται με την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας, της υπεξαίρεσης, της απάτης, της εκβίασης, της πλαστογραφίας, της ψευδορκίας, της δωροδοκίας και της δόλιας χρεωκοπίας. Κριτήρια επιλογής Τα κριτήρια επιλογής μπορεί να αφορούν: α) την καταλληλότητα για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας (εγγραφή σε εμπορικό ή επαγγελματικό μητρώο). β) την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια (ετήσιος κύκλος εργασιών το ανώτερο διπλάσιος της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, ετήσιοι λογαριασμοί ενεργητικού και παθητικού, επίπεδο ασφαλιστικής κάλυψης έναντι επαγγελματικών κινδύνων). γ) την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα (αναγκαίοι ανθρώπινοι και τεχνικοί πόροι και εμπειρία για την ορθή εκτέλεση της σύμβασης). Οι φορείς του Δημοσίου περιορίζουν τις όποιες απαιτήσεις συμμετοχής σε εκείνες που σχετίζονται και είναι ανάλογες με το αντικείμενο της σύμβασης. Οι φορείς του Δημοσίου αναφέρουν τα απαιτούμενα κριτήρια συμμετοχής, που μπορεί να εκφράζονται ως ελάχιστα επίπεδα ικανότητας, καθώς και τα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα, στην προκήρυξη σύμβασης. Για συμβάσεις κάτω των ορίων εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, η Υπηρεσία μπορεί να μην επιβάλει ελάχιστες απαιτήσεις ως προς την χρηματοοικονομική ή οικονομική επάρκεια και την επαγγελματική ή και τεχνική ικανότητα των οικονομικών φορέων, παρά μόνον εφόσον αυτό αιτιολογείται από τυχόν ιδιαιτερότητες της σύμβασης και υπό την προϋπόθεση της τήρησης της αρχής της αναλογικότητας. Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων Όσον αφορά τα κριτήρια της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τα κριτήρια σχετικά με την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, ένας οικονομικός φορέας μπορεί για συγκεκριμένη σύμβαση, να στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων, ασχέτως της νομικής φύσης των δεσμών του με αυτούς. Όσον αφορά τα κριτήρια που σχετίζονται με τους τίτλους σπουδών και τα επαγγελματικά προσόντα ή με τη σχετική επαγγελματική εμπειρία, οι οικονομικοί φορείς, μπορούν να

11 βασίζονται στις ικανότητες άλλων φορέων, μόνο εάν οι τελευταίοι θα εκτελέσουν τις εργασίες ή τις υπηρεσίες, για τις οποίες απαιτούνται οι συγκεκριμένες ικανότητες. Σε περίπτωση που ο οικονομικός φορέας επιθυμεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων, αποδεικνύει ότι θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους, με την προσκόμιση της σχετικής δέσμευσης των φορέων αυτών για το σκοπό αυτό. Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης Κατά την υποβολή προσφορών, οι φορείς του Δημοσίου δέχονται το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.), δηλαδή υπεύθυνη δήλωση, ως προκαταρκτική απόδειξη, προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή άλλοι φορείς, επιβεβαιώνοντας ότι ο συμμετέχων: α) πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, β) πληροί τα σχετικά κριτήρια επιλογής (καταλληλότητα, οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, τεχνική και επαγγελματική ικανότητα). Όταν ο συμμετέχων στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων, το Ε.Ε.Ε.Σ. περιέχει τις ανωτέρω πληροφορίες και για τους φορείς αυτούς. Το Ε.Ε.Ε.Σ. περιλαμβάνει η δήλωση ότι ο συμμετέχων θα είναι σε θέση, εφόσον του ζητηθεί, να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά. Όταν η Υπηρεσία μπορεί να λάβει τα σχετικά δικαιολογητικά απευθείας, με πρόσβαση σε βάση δεδομένων, το Ε.Ε.Ε.Σ. περιέχει την απαραίτητη δήλωση συναίνεσης. Για τις συμβάσεις που λόγω ποσού εμπίπτουν στις κοινοτικές διατάξεις, το Ε.Ε.Ε.Σ. καταρτίζεται βάσει τυποποιημένου εντύπου του Κανονισμού 2016/7 της και παρέχεται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή. Για τις συμβάσεις εθνικού δικαίου, η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. μπορεί να εκδίδει αντίστοιχο τυποποιημένο έντυπο. Η Υπηρεσία μπορεί να ζητεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο, οι συμμετέχοντες να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας. Πριν από την ανάθεση της σύμβασης, η Υπηρεσία, εξαιρουμένων των συμβάσεων που βασίζονται σε συμφωνίες-πλαίσιο, απαιτεί από τον προσφέροντα, στον οποίο έχει αποφασίσει να αναθέσει τη σύμβαση να υποβάλει ενημερωμένα τα σχετικά δικαιολογητικά. Οι οικονομικοί φορείς δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν τα σχετικά δικαιολογητικά ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία, στις περιπτώσεις και στο μέτρο που η Υπηρεσία έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει τα πιστοποιητικά ή τις συναφείς πληροφορίες απευθείας μέσω πρόσβασης σε εθνική βάση δεδομένων σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ένωσης, η οποία διατίθεται δωρεάν.

12 Οι οικονομικοί φορείς δεν υποχρεούνται να υποβάλουν τα σχετικά δικαιολογητικά, όταν η Υπηρεσία που έχει αναθέσει τη σύμβαση διαθέτει τα δικαιολογητικά αυτά. Περιεχόμενο των προσφορών Στον ανοιχτό διαγωνισμό οι οικονομικοί φορείς μαζί με την προσφορά τους, υποβάλλουν τα εξής: α ) Ξεχωριστό σφραγισμένο φάκελο, με την ένδειξη «Δικαιολογητικά Συμμετοχής», ο οποίος περιέχει: 1. Εγγύηση συμμετοχής, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 2% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α Στους διεθνείς διαγωνισμούς, το Ε.Ε.Ε.Σ., δηλαδή υπεύθυνη δήλωση, ότι ο διαγωνιζόμενος δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις που επιβάλλουν τον αποκλεισμό του (κριτήρια ποιοτικής επιλογής) και ότι πληροί τα σχετικά κριτήρια επιλογής, εφόσον αυτά έχουν προβλεφθεί από τα έγγραφα της σύμβασης (καταλληλότητα, οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, τεχνική και επαγγελματική ικανότητα) Στους εθνικούς διαγωνισμούς, υπεύθυνη δήλωση των συμμετεχόντων, με την οποία θα δηλώνεται: - ότι στο πρόσωπό τους δεν συντρέχουν οι λόγοι αποκλεισμού (κριτήρια ποιοτικής επιλογής), - ότι δεν έχουν αποκλειστεί από τη συμμετοχή σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων, - ότι πληρούν τα κριτήρια επιλογής, εφόσον αυτά έχουν προβλεφθεί από τα έγγραφα της σύμβασης (καταλληλότητα, οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, τεχνική και επαγγελματική ικανότητα), - ότι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να προσκομίσουν τα δικαιολογητικά που αναφέρει η διακήρυξη κατά το στάδιο της κατακύρωσης και - τη χώρα παρασκευής του προϊόντος. Επίσης, δηλώνεται η μονάδα κατασκευής και ο τόπος εγκατάστασης. Όταν δεν θα κατασκευάσει ο ίδιος το προϊόν, επισυνάπτει υπεύθυνη δήλωση συναίνεσης του κατασκευαστή σε περίπτωση κατακύρωσης. Προσφορά στην οποία δεν θα υπάρχουν οι ανωτέρω δηλώσεις θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη. 3.Τα αποδεικτικά έγγραφα νομιμοποίησης του οικονομικού φορέα. 4. Δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 4 και της παρ. 4 του άρθρου 8 του Ν. 3310/2005 (ονομαστικοποίηση μετοχών), όπως ισχύουν, εφόσον η υπό ανάθεση σύμβαση υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του (ισχύει για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας ,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.). 5. Απόδειξη κατάθεσης ή αποστολής του δείγματος, εφόσον απαιτείται. 6. Οποιοδήποτε άλλο απαιτεί η διακήρυξη. 7. Παραστατικό εκπροσώπησης.

13 8. Οι ενώσεις οικονομικών φορέων που συμμετέχουν με κοινή προσφορά, υποβάλλουν τα δικαιολογητικά, για κάθε οικονομικό φορέα που συμμετέχει στην Ένωση. β) Ξεχωριστό σφραγισμένο φάκελο, με την ένδειξη «Τεχνική Προσφορά». Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητά από τους συμμετέχοντες να υποβάλουν με την προσφορά τους σχετική βεβαίωση εκδιδόμενη από ανεξάρτητο αναγνωρισμένο φορέα πιστοποίησης, προκειμένου να διαπιστώσει την τεχνική επάρκεια του κατασκευαστή των προσφερομένων υλικών και της τήρησης των εθνικών και ευρωπαϊκών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας, γ) Ξεχωριστό σφραγισμένο φάκελο, με την ένδειξη «Οικονομική Προσφορά», ο οποίος περιέχει τα οικονομικά στοιχεία της προσφοράς. Αντιπροσφορές δεν γίνονται δεκτές και σε περίπτωση υποβολής τους απορρίπτονται ως απαράδεκτες. Ειδικά για την ανάθεση παροχής υπηρεσιών καθαρισμού και φύλαξης, οι φορείς του Δημοσίου ζητούν υποχρεωτικά, από τους οικονομικούς φορείς να αναφέρουν στην προσφορά τους, επιπλέον και τα εξής: α) Τον αριθμό των εργαζομένων που θα απασχοληθούν. β) Τις ημέρες και τις ώρες εργασίας. γ) Τη Σ.Σ.Ε., στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι. δ) Το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού, που αφορά τις πάσης φύσης νόμιμες αποδοχές αυτών των εργαζομένων. ε) Το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά. στ) Τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, όταν πρόκειται για καθαρισμό χώρων. Οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών καθαρισμού και φύλαξης υποχρεούνται, με ποινή αποκλεισμού, να εξειδικεύουν σε χωριστό κεφάλαιο της προσφοράς τους τα ανωτέρω στοιχεία. Στην προσφορά τους πρέπει να υπολογίζουν εύλογο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών τους, των αναλώσιμων, του εργολαβικού τους κέρδους και των νόμιμων υπέρ Δημοσίου και τρίτων κρατήσεων. Επιπροσθέτως, υποχρεούνται να επισυνάπτουν στην προσφορά αντίγραφο της Σ.Σ.Ε. στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι. Σε περίπτωση που ο οικονομικός φορέας είναι νομικό πρόσωπο, οι υπεύθυνες δηλώσεις, υποβάλλονται: α) από τους Διαχειριστές, όταν το νομικό πρόσωπο είναι Ο.Ε., Ε.Ε. ή Ε.Π.Ε. β) από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, από τον Διευθύνων Σύμβουλο και όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, όταν το νομικό πρόσωπο είναι Α.Ε. γ) σε κάθε άλλη περίπτωση νομικού προσώπου, από τους νόμιμους εκπροσώπους του. δ) Όταν ο οικονομικός φορέας είναι συνεταιρισμός η δήλωση υποβάλλεται από τον Πρόεδρο και από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.

14 Όλα τα ανωτέρω έγγραφα αντί πρωτοτύπων ή επικυρωμένων αντιγράφων, υποβάλλονται και γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά από τις Υπηρεσίες, ευκρινή φωτοαντίγραφα των πρωτοτύπων εγγράφων που εκδόθηκαν από τις υπηρεσίες και τους φορείς αυτούς ή των ακριβών αντιγράφων τους. Όμοια, υποβάλλονται και γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά ευκρινή φωτοαντίγραφα από αντίγραφα ιδιωτικών εγγράφων, τα οποία έχουν επικυρωθεί από δικηγόρο, καθώς και ευκρινή φωτοαντίγραφα από τα πρωτότυπα όσων ιδιωτικών εγγράφων φέρουν θεώρηση από δημόσιες υπηρεσίες, Ο.Τ.Α. και φορείς του δημοσίου τομέα. Επίσης, υποβάλλονται και γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά ευκρινή φωτοαντίγραφα από αντίγραφα εγγράφων που έχουν εκδοθεί από αλλοδαπές αρχές και έχουν επικυρωθεί από δικηγόρο. Οι υπεύθυνες δηλώσεις φέρουν ημερομηνία εντός των τελευταίων τριάντα (30) ημερών πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών και δεν απαιτείται βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής ακόμα και το ορίζει η προκήρυξη. Προσφερόμενη τιμή σε προμήθειες και υπηρεσίες Με την προσφορά, η τιμή του υλικού ή της υπηρεσίας δίνεται ανά μονάδα. Η τιμή περιλαμβάνει κρατήσεις υπέρ τρίτων, ως και κάθε άλλη επιβάρυνση, εκτός από το Φ.Π.Α., για παράδοση στον τόπο και με τον τρόπο που καθορίζει η διακήρυξη. Η προσφερόμενη τιμή δίνεται σε ευρώ. Προσφορά που θέτει όρο αναπροσαρμογής, χωρίς αυτό να προβλέπεται, απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Εφόσον από την προσφορά δεν προκύπτει με σαφήνεια η προσφερόμενη τιμή, η προσφορά απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Στους διαγωνισμούς που προκηρύσσονται για την προμήθεια αγαθών με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, αποκλειστικά βάσει της τιμής, η τιμή μπορεί να προκύπτει από την προσφερόμενη έκπτωση επί τοις εκατό στην τιμή του είδους, βάσει τιμών αναφοράς, όπως αυτές προσδιορίζονται από τη νομοθεσία (καύσιμα, τρόφιμα, κλπ). Ανάδοχος αναδεικνύεται εκείνος που προσφέρει το μεγαλύτερο ποσοστό έκπτωσης. Αναπροσαρμογή τιμών Για συμβάσεις προμήθειας, όταν από τα έγγραφα της σύμβασης προβλέπεται χρόνος παράδοσης των υλικών μεγαλύτερος των δώδεκα (12) μηνών, μπορεί να ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης όρος περί αναπροσαρμογής της τιμής. Στην περίπτωση αυτή πρέπει υποχρεωτικά να καθορίζεται ο τύπος, ο τρόπος και οι προϋποθέσεις της αναπροσαρμογής. Για τμηματικές παραδόσεις, η τιμή αναπροσαρμόζεται για τις ποσότητες που θα παραδοθούν μετά την παρέλευση των δώδεκα (12) μηνών.

15 Για συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, μπορεί να ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης όρος περί αναπροσαρμογής της τιμής. Για την πληρωμή του επί πλέον ποσού που προκύπτει μετά την αναπροσαρμογή, δεν απαιτείται σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Όταν προβλέπεται αναπροσαρμογή τιμών, τότε στα έγγραφα της σύμβασης ορίζεται ότι η προσφορά υποβάλλεται σε ποσοστό έκπτωσης επί της τιμής της εκτιμώμενης αξίας του υλικού ή της παροχής υπηρεσίας. Χρόνος ισχύος προσφορών Οι προσφορές ισχύουν και δεσμεύουν τους οικονομικούς φορείς για διάστημα που ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης και δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες από την επόμενη της διενέργειας της διαδικασίας ανάθεσης, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στα έγγραφα της σύμβασης. Προσφορά που ορίζει χρόνο ισχύος μικρότερο από αυτόν που προβλέπεται, απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Για τους οικονομικούς φορείς που κλήθηκαν να παρατείνουν την ισχύ των προσφορών τους πέραν του χρόνου που ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης και αποδέχθηκαν την παράταση, πριν τη λήξη ισχύος των προσφορών τους, οι προσφορές ισχύουν και τους δεσμεύουν για το επιπλέον αυτό χρονικό διάστημα. Η ισχύς της προσφοράς μπορεί να παρατείνεται εγγράφως, εφόσον τούτο ζητηθεί από την αναθέτουσα αρχή, πριν από τη λήξη της, κατ' ανώτατο όριο για χρονικό διάστημα ίσο με το προβλεπόμενο από τη διακήρυξη. Μετά τη λήξη και του παραπάνω ανώτατου ορίου χρόνου παράτασης ισχύος της προσφοράς, τα αποτελέσματα της διαδικασίας ανάθεσης υποχρεωτικά ματαιώνονται, εκτός αν η αναθέτουσα αρχή κρίνει αιτιολογημένα, ότι η συνέχιση της διαδικασίας εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, οπότε οι οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία ανάθεσης μπορούν να επιλέξουν, είτε να παρατείνουν την προσφορά τους, εφόσον τους ζητηθεί πριν την πάροδο του ανωτέρω ανώτατου ορίου παράταση της προσφοράς τους, είτε όχι. Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων Οι φορείς του Δημοσίου αναθέτουν τις δημόσιες συμβάσεις με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αυτή προσδιορίζεται βάσει της τιμής ή του κόστους (κοστολόγηση του κύκλου ζωής, βέλτιστη σχέση ποιότητας - τιμής, η οποία εκτιμάται βάσει ποιοτικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών, κλπ κριτηρίων), τα οποία μπορεί να είναι:

16 α) η ποιότητα, η τεχνική αξία, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, η προσβασιμότητα, ο σχεδιασμός, τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά και η εμπορία, β) η οργάνωση, τα προσόντα και η εμπειρία του προσωπικού που θα εκτελέσει τη σύμβαση, γ) η εξυπηρέτηση μετά την πώληση και η τεχνική υποστήριξη, οι όροι παράδοσης. Το στοιχείο του κόστους μπορεί να λαμβάνει τη μορφή σταθερής τιμής ή κόστους, βάσει του οποίου οι οικονομικοί φορείς θα ανταγωνίζονται αποκλειστικά και μόνο βάσει ποιοτικών κριτηρίων. Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά, εξειδικεύονται κύρια σε: α) απασχόληση εργαζομένων ευπαθών ομάδων, για διάστημα τουλάχιστον δώδεκα ( 12) μηνών πριν τη συμμετοχή του οικονομικού φορέα σε διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης. β) διευκόλυνση της κοινωνικής ή και εργασιακής ένταξης ατόμων που προέρχονται από ευπαθείς ομάδες, γ) καταπολέμηση των διακρίσεων ή και δ) προαγωγή της ισότητας ανδρών και γυναικών. Ειδικότερα, στις συμβάσεις προμήθειας αγαθών: - Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με τη φύση και το είδος της σύμβασης, οι φορείς του Δημοσίου μπορούν να προσδιορίζουν την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, αποκλειστικά βάσει της τιμής. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον δεν προβλέπεται η υποβολή τεχνικής προσφοράς, τότε για την τελική επιλογή του προμηθευτή ή του παρόχου λαμβάνεται υπόψη αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή. - Όταν υποβάλλονται ισότιμες προσφορές, η Υπηρεσία καλεί εγγράφως τους προσφέροντες, που υπέβαλαν τις ισότιμες προσφορές, να υποβάλουν εντός πέντε έως δέκα (5-10) ημερών, βελτιωμένη οικονομική προσφορά σε σφραγισμένο φάκελο και ανάδοχος ανακηρύσσεται ο μειοδότης. Αν και μετά τη διαδικασία αυτή δεν προκύψει μειοδότης, διενεργείται κλήρωση. - Όταν υποβάλλονται ισοδύναμες προσφορές, η κατακύρωση γίνεται είτε στην προσφορά με την ανώτερη τεχνική βαθμολογία, είτε με τη χαμηλότερη τιμή, με βάση τα αναφερόμενα στη διακήρυξη. Σε περίπτωση που οι ισοδύναμες προσφορές έχουν την ίδια τιμή, η Υπηρεσία καλεί εγγράφως τους προσφέροντες με την ίδια τιμή να υποβάλουν, εντός πέντε έως δέκα (5-10) ημερών, βελτιωμένη οικονομική προσφορά σε σφραγισμένο φάκελο και ανάδοχος ανακηρύσσεται ο προσφέρων με τη χαμηλότερη τιμή. Αν και μετά από τη διαδικασία αυτή δεν προκύψει αποτέλεσμα, ο ανάδοχος επιλέγεται μετά από κλήρωση. Σε διαγωνιστικές διαδικασίες, όπου η σύμβαση αποκλειστικά ανατίθεται στον προσφέροντα τη χαμηλότερη τιμή, ισότιμες θεωρούνται οι προσφορές με την ίδια ακριβώς τιμή.

17 Σε διαγωνιστικές διαδικασίες, όπου η σύμβαση ανατίθεται στον προσφέροντα την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψή προσφορά, ισοδύναμες θεωρούνται οι προσφορές με την ίδια συνολική τελική βαθμολογία. Ο Ν. 4019/2011 διακρίνει δυο κατηγορίες ευπαθών ομάδων πληθυσμού: α) Τις «Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού», όπου η ένταξη στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες. β) Τις «Ειδικές Ομάδες Πληθυσμού», όπου η ένταξη στην αγορά εργασίας οφείλεται σε οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά αίτια (άνεργοι νέοι, άνεργες γυναίκες, άνεργοι > 50 ετών, μακροχρόνια άνεργοι, αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών, μέλη πολύτεκνων οικογενειών, γυναίκες θύματα κακοποίησης, αναλφάβητοι, κάτοικοι απομακρυσμένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών, μετανάστες και οι πρόσφυγες. Κοστολόγηση κύκλου ζωής Η κοστολόγηση του κύκλου ζωής ενός προϊόντος, μιας υπηρεσίας ή ενός έργου καλύπτει: α) το κόστος που βαρύνει την Υπηρεσία ή άλλους χρήστες, όπως: - το κόστος κτήσης, - το κόστος χρήσης (κατανάλωση ενέργειας και άλλων πόρων), - το κόστος συντήρησης, - το κόστος τέλους του κύκλου ζωής (κόστος συλλογής και ανακύκλωσης), β) το κόστος που οφείλεται σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες (κόστος εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων εκπομπών ρύπων, καθώς και το κόστος για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής). Αξιολόγηση προσφορών στις προμήθειες αγαθών Στις δημόσιες συμβάσεις προμήθειας αγαθών, όταν η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά βάσει της τιμής, για την αξιολόγηση των προσφορών λαμβάνονται υπόψη τα εξής στοιχεία: α) Η τιμή. β) Το κόστος εγκατάστασης, το κόστος λειτουργίας και συντήρησης και το κόστος του κύκλου ζωής. γ) Η συμφωνία των υλικών με τις τεχνικές προδιαγραφές. δ) Τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά. ε) Τα κοινωνικά κριτήρια. στ) Η εγγύηση καλής λειτουργίας ή διατήρησης.

18 ζ) Η εξυπηρέτηση μετά την πώληση, η τεχνική βοήθεια, η εξασφάλιση ύπαρξης ανταλλακτικών. η) Ο χρόνος παράδοσης των υλικών. θ) Κάθε άλλο στοιχείο. Τα κριτήρια αξιολόγησης επιλέγονται με βάση τα ανωτέρω στοιχεία αξιολόγησης, πλην των οικονομικών (πχ. τιμή, κόστος εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης) και κατατάσσονται σε δύο ομάδες: Α) Ομάδα Τεχνικών Προδιαγραφών, Ποιότητας και Απόδοσης, στην οποία περιλαμβάνονται τα στοιχεία γ, δ και ε, με συντελεστή βαρύτητας 70%-80%. Β) Ομάδα Τεχνικής Υποστήριξης και Κάλυψης, στην οποία περιλαμβάνονται τα στοιχεία στ, ζ και η, με συντελεστή βαρύτητας 20%-30%. Το κάθε κριτήριο αξιολόγησης έχει ένα συντελεστή βαρύτητας. Το άθροισμα των συντελεστών βαρύτητας των δύο ομάδων κριτηρίων αξιολόγησης ανέρχεται σε 100. Κάθε προσφορά βαθμολογείται, ως εξής: α) Κάθε κριτήριο αξιολόγησης βαθμολογείται αυτόνομα από 100 έως 120 βαθμούς (100 όταν ικανοποιούνται ακριβώς οι τεχνικές προδιαγραφές και μέχρι 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται). β) Για κάθε κριτήριο αξιολόγησης παράγεται η σταθμισμένη βαθμολογία του, που είναι το γινόμενο του συντελεστή βαρύτητας του κριτηρίου αξιολόγησης επί τη βαθμολογία του. γ) Η συνολική βαθμολογία της κάθε προσφοράς είναι το άθροισμα των σταθμισμένων βαθμολογιών όλων των κριτηρίων αξιολόγησης και των δύο ομάδων και κυμαίνεται από 100 έως 120 βαθμούς. Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά είναι εκείνη που παρουσιάζει το μικρότερο λόγο της συγκριτικής τιμής της προσφοράς προς τη βαθμολογία της. Συγκριτική τιμή προσφοράς είναι η τιμή που υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη την τιμή της προσφοράς και εφόσον προβλέπεται από τη διακήρυξη, το κόστος εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης και το κόστος του κύκλου ζωής. Αξιολόγηση προσφορών στις υπηρεσίες Στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όταν η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά βάσει της τιμής, τα κριτήρια αξιολόγησης είναι: - κόστος των προσφερομένων υπηρεσιών, - ποιότητα, η τεχνική αξία, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, - περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά,

19 - κοινωνικά κριτήρια, - κόστος λειτουργίας, η αποδοτικότητα, η εξυπηρέτηση μετά την πώληση και η τεχνική συνδρομή, - χρόνος εκτέλεσης και - κάθε άλλο στοιχείο. Τα κριτήρια αξιολόγησης μπορεί, επίσης, να είναι: α) Τεχνικά Κριτήρια, όπως ορθότητα αντίληψης προσφέροντος, επισήμανση τυχόν προβλημάτων, καταλληλότητα, αποτελεσματικότητα της μεθοδολογίας υλοποίησης, πληρότητα - επάρκεια παραδοτέων, εφαρμοσιμότητα λύσεων, κλπ β) Οικονομικά Κριτήρια, δηλαδή το κόστος υπηρεσιών. Κάθε προσφορά βαθμολογείται αυτόνομα από 100 έως 120 βαθμούς (100 όταν ικανοποιούνται ακριβώς οι ελάχιστες απαιτήσεις και μέχρι 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται). Για κάθε κριτήριο αξιολόγησης παράγεται η σταθμισμένη βαθμολογία του, που είναι το γινόμενο του συντελεστή βαρύτητας του κριτηρίου αξιολόγησης επί τη βαθμολογία του. Η συνολική βαθμολογία της Τεχνικής Προσφοράς είναι το άθροισμα των σταθμισμένων βαθμολογιών των τεχνικών κριτηρίων αξιολόγησης και κυμαίνεται από 100 έως 120 βαθμούς. Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά είναι εκείνη που παρουσιάζει το μεγαλύτερο άθροισμα σταθμισμένης βαθμολογίας των Τεχνικών Κριτηρίων και σταθμισμένης βαθμολογίας των Οικονομικών Κριτηρίων. Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές Όταν υποβάλλονται ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά τους, εντός δέκα (10) ημερών. Κατά τις αριθμ. 104, 105/2009, 11/2010 πράξεις του ΣΤ Κλιμακίου και 41/2012 πράξη του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως όριο για τον χαρακτηρισμό μιας προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής, λαμβάνεται το 50% της προϋπολογισθείσας δαπάνης, για το είδος που αφορά. Η αναθέτουσα αρχή αξιολογεί τις εξηγήσεις και μπορεί να απορρίψει την προσφορά μόνο εάν τα στοιχεία δεν εξηγούν αξιόπιστα τη χαμηλή τιμή. Η ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά απορρίπτεται, αν διαπιστωθεί ότι παραβιάζει το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και εργατικό δίκαιο.

20 Διαδικασία αποσφράγισης και αξιολόγησης προσφορών Προσφορές που υποβάλλονται στην Επιτροπή Διαγωνισμού μετά την έναρξη της διαδικασίας αποσφράγισης, δεν αποσφραγίζονται αλλά επιστρέφονται, ως εκπρόθεσμες. Προσφορές που περιέρχονται στην Υπηρεσία με οποιοδήποτε τρόπο πριν από την διενέργεια του διαγωνισμού, δεν αποσφραγίζονται αλλά παραδίδονται στην Επιτροπή Διαγωνισμού πριν τη λήξη της προθεσμίας για την αποσφράγιση. Αποσφράγιση των προσφορών γίνεται δημόσια. Όταν δεν προβλέπεται η υποβολή τεχνικής προσφοράς ή προβλέπεται η υποβολή της και μόνο ο έλεγχος της πληρότητας και κανονικότητας της, η διαδικασία αποσφράγισης και αξιολόγησης της προσφοράς διενεργείται, ως εξής: Αποσφραγίζεται ο κυρίως φάκελος προσφοράς και ο φάκελος της τεχνικής προσφοράς, μονογράφονται και σφραγίζονται από την Επιτροπή Διαγωνισμού όλα τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται κατά το στάδιο αυτό και η τεχνική προσφορά, ανά φύλλο. Οι φάκελοι των οικονομικών προσφορών δεν αποσφραγίζονται, αλλά μονογράφονται και σφραγίζονται από την Επιτροπή Διαγωνισμού και τοποθετούνται σ ένα νέο φάκελο, ο οποίος σφραγίζεται και υπογράφεται από την Επιτροπή Διαγωνισμού και παραδίδεται στην Υπηρεσία, για να αποσφραγισθεί την ημερομηνία και ώρα που ορίζεται από τη διακήρυξη. Μετά την αποσφράγιση των προσφορών η Επιτροπή Διαγωνισμού προβαίνει στην καταχώρηση αυτών που υποβάλλουν προσφορές, καθώς και των δικαιολογητικών που υπέβαλαν σε πρακτικό, το οποίο υπογράφει και σφραγίζει. Οι σφραγισμένοι φάκελοι με τα οικονομικά στοιχεία των προσφορών, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, επαναφέρονται για όσες προσφορές κρίθηκαν αποδεκτές στην Επιτροπή Διαγωνισμού, για την αποσφράγισή τους την ημερομηνία και ώρα που ορίζεται από τη διακήρυξη και ακολουθεί ανακοίνωση τιμών. Η Υπηρεσία προσκαλεί τους προσφέροντες, των οποίων οι τεχνικές προσφορές κρίθηκαν αποδεκτές, να προσέλθουν σε συγκεκριμένη ημέρα και ώρα για την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών. Όσες προσφορές δεν κρίθηκαν αποδεκτές δεν αποσφραγίζονται, αλλά επιστρέφονται. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών και την ανάδειξη προσωρινού μειοδότη, η Επιτροπή Διαγωνισμού προβαίνει στον έλεγχο των δικαιολογητικών του, τα οποία προσκομίζονται από τον υπόχρεο την ημερομηνία και ώρα που ορίζεται από τη σχετική διακήρυξη. Τα αποτελέσματα του ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του αρμοδίου οργάνου. Ως προς την αποσφράγιση προσφορών σε διαγωνισμό που διενεργείται με ηλεκτρονικό τρόπο, ισχύει αριθμ. Π1/2390/ απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΦΕΚ 2677 Β).

21 Λόγοι απόρριψης προσφορών Η προσφορά απορρίπτεται όταν: α) Είναι ελλιπής ή υποβλήθηκε κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης. β) Η τιμή δεν είναι απόλυτα προσδιορισμένη. γ) Περιέχει ατέλειες, ελλείψεις, ασάφειες ή σφάλματα, εφόσον αυτά δεν επιδέχονται συμπλήρωση ή διόρθωση. δ) Ο προσφέρων δεν έχει παράσχει τις απαιτούμενες εξηγήσεις ή αυτές δεν έγιναν αποδεκτές. ε) Δεν πληροί τις προϋποθέσεις που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά του αντικειμένου της σύμβασης. στ) Είναι εναλλακτική προσφορά, αν τέτοια δυνατότητα δεν προβλέπεται από τη διακήρυξη. ζ) Υποβάλλεται από έναν προσφέροντα που έχει υποβάλει δύο ή περισσότερες προσφορές. η) Η προσφορά είναι αόριστη ή είναι υπό αίρεση. Εφόσον από τη διακήρυξη προβλέπεται η κατάθεση δειγμάτων, η μη κατάθεσή τους αποτελεί λόγο απόρριψης. Η απόρριψη της προσφοράς, γίνεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου, μετά από γνώμη της Επιτροπής Διαγωνισμού. Υποβολή δικαιολογητικών κατακύρωσης Μετά την αξιολόγηση των προσφορών, ειδοποιείται εγγράφως ο προσωρινός ανάδοχος, να υποβάλει εντός δέκα μέχρι είκοσι ( 10-20) ημερών, τα πρωτότυπα ή αντίγραφα των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Τα δικαιολογητικά κατακύρωσης αποδεικνύουν την πλήρωση των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής κατά τον χρόνο υποβολής τους. Αν δεν προσκομισθούν δικαιολογητικά κατακύρωσης ή έχουν ελλείψεις, παρέχεται προθεσμία στον προσωρινό ανάδοχο να τα προσκομίσει ή να τα συμπληρώσει μέσα σε προθεσμία πέντε (5) ημερών. Αν ο προσωρινός ανάδοχος δεν υποβάλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά η αν διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία που δηλώθηκαν είναι ψευδή ή ανακριβή, ο προσωρινός ανάδοχος κηρύσσεται έκπτωτος και καταπίπτει η εγγύηση συμμετοχής του, η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν υπέβαλε αληθή ή ακριβή δήλωση, η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται. Η Υπηρεσία δέχεται τα ήδη κατατεθειμένα σε αυτόν πρωτότυπα ή αντίγραφα των δικαιολογητικών κατακύρωσης, εφόσον αυτά υποβλήθηκαν σε προγενέστερη διαδικασία και είναι σε ισχύ.

22 Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από την Επιτροπή Διαγωνισμού και τη διαβίβαση του φακέλου προς το αρμόδιο όργανο, για να ληφθεί απόφαση είτε για: α) την κήρυξη του προσωρινού αναδόχου ως εκπτώτου, β) τη ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης, γ) την κατακύρωση της σύμβασης. Όσοι υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές λαμβάνουν γνώση των δικαιολογητικών κατακύρωσης που κατατέθηκαν. Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού Η Επιτροπή αξιολόγησης με αιτιολογημένη γνωμοδότησή της, μπορεί να προτείνει: - Κατακύρωση της σύμβασης για ολόκληρη ή μεγαλύτερη ή μικρότερη ποσότητα κατά ποσοστό, που θα καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. - Ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης, εφόσον συντρέχει αποδεικτικός λόγος ματαίωσης. Κατακύρωση - σύναψη σύμβασης Η κατακυρωτική απόφαση κοινοποιείται, σε κάθε προσφέροντα εκτός από τον προσωρινό μειοδότη με απόδειξη. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, αν δεν κοινοποιηθεί σε όλους τους προσφέροντες. Τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης και ιδίως η σύναψη της σύμβασης επέρχονται από την άπρακτη πάροδο των προθεσμιών άσκησης προσφυγής (10 ημέρες) και μετά την ολοκλήρωση του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο (> ,00 για Ο.Τ.Α. ή ,00 για λοιπούς φορείς του Δημοσίου). Στη συνέχεια, η Υπηρεσία προσκαλεί τον ανάδοχο για την υπογραφή της σύμβασης, εντός είκοσι (20) ημερών από τη λήψη της πρόσκλησης. Εάν ο προσωρινός ανάδοχος δεν προσέλθει να υπογράψει τη σύμβαση, κηρύσσεται έκπτωτος και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν προσέλθει, η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται. Ειδικότερα στην ανάθεση προμηθειών ή υπηρεσιών: α) Η σύμβαση περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία της προμήθειας ή της παροχής υπηρεσίας και τουλάχιστον τα εξής: - τον τόπο και χρόνο υπογραφής της σύμβασης, - τα συμβαλλόμενα μέρη, - τα προς προμήθεια υλικά και την ποσότητα,

23 - την τιμή, - τον τόπο, τρόπο και χρόνο παράδοσης, - τις τεχνικές προδιαγραφές των αγαθών ή των υπηρεσιών, - τις προβλεπόμενες εγγυήσεις και ρήτρες, - τον τρόπο επίλυσης των τυχόν διαφορών, - τον τρόπο και χρόνο πληρωμής, - τον τρόπο αναπροσαρμογής, εφόσον προβλέπεται. β) Δεν χωρεί διαπραγμάτευση στο κείμενο της σύμβασης που επισυνάφθηκε στην διακήρυξη του διαγωνισμού, ούτε τροποποίηση ή συμπλήρωση της προσφοράς. Σύμβαση παροχής υπηρεσιών καθαρισμού ή φύλαξης Ειδικά, για τη σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών καθαρισμού ή φύλαξης, θα περιλαμβάνονται, επιπλέον και τα εξής (άρθρο 68 του Ν. 3863/2010, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 22 του Ν. 4144/2013): α) ο αριθμός των εργαζομένων που θα απασχοληθούν. β) Οι ημέρες και τις ώρες εργασίας. γ) Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας στην οποία τυχόν υπάγονται οι εργαζόμενοι. δ) Το ύψος του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσης νόμιμες αποδοχές αυτών των εργαζομένων. ε) Το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών. στ) Τα τετραγωνικά μέτρα καθαρισμού ανά άτομο, όταν πρόκειται για καθαρισμό χώρων. Επίσης, στη σύμβαση θα περιέχεται όρος για την εφαρμογή της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Όταν δεν αναγράφονται τα παραπάνω, η σύμβαση είναι άκυρη και ενδεχόμενη ενταλματοποίηση της απαίτησης του παρόχου δεν θα ικανοποιείται. Όταν η Υπηρεσία ή η επιτροπή παρακολούθησης καλής εκτέλεσης της σύμβασης διαπιστώσει παράβαση των ανωτέρω κατά τη διάρκεια υλοποίησης της σύμβασης, αυτή καταγγέλλεται από την Υπηρεσία. Όταν οι παραβάσεις διαπιστώνονται κατά την παραλαβή, η Υπηρεσία καταβάλλει τις αποδοχές στους εργαζομένους και αποδίδει τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Ειδική ρήτρα ακεραιότητας Οι φορείς του Δημοσίου περιλαμβάνουν στη διακήρυξη και τη σύμβαση ειδική ρήτρα ακεραιότητας, βάσει της οποίας ο ανάδοχος ή οι εκπρόσωποί του δεσμεύονται ότι, σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν, δεν ενήργησαν αθέμιτα, παράνομα ή καταχρηστικά και ότι θα