ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΜΗΜΑ Α6

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΜΗΜΑ Α6

2 Η Θεσσαλονίκη μέσα απ τα μνημεία της Ελληνιστικής εποχής (316π.Χ.- 168π.Χ)

3 Εισαγωγή Η Ελληνιστική περίοδος αφορά την ελληνική ιστορία και την ιστορία των άλλων εθνοτήτων της Ανατολής αλλά και τη ρωμαϊκή ιστορία μετά το Β Καρχηδονιακό πόλεμο. Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε από τον Κάσσανδρο και έλαβε το όνομά της προς τιμήν της συζύγου του, Θεσσαλονίκης.

4 Κάσσανδρος Ο Κάσσανδρος ήταν ένας από τους Επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μια από τις πρωταγωνιστικές φυσιογνωμίες στους πολέμους των Διαδόχων, που βασίλεψε στο χώρο της Μακεδονίας. Επιπλέον είχε ήδη συνδεθεί με τη βασιλική οικογένεια παίρνοντας για σύζυγο τη Θεσσαλονίκη, ετεροθαλή αδερφή του Μ. Αλεξάνδρου.

5 ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο Αλέξανδρος Γ' ο Μακεδών ή Αλέξανδρος ο Μέγας, Βασιλεύς Μακεδόνων, Ηγεμών της Πανελλήνιας Συμμαχίας κατά της Περσικής αυτοκρατορίας, διάδοχος των Φαραώ της Αιγύπτου, Κύριος της Ασίας και βορειοδυτικής Ινδίας, οι κατακτήσεις του οποίου αποτέλεσαν τον θεμέλιο λίθο των βασιλείων των Διαδόχων του, ήταν Έλληνας Μακεδών βασιλεύς.

6 ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΗΡΙΟΥ Η Πλατεία Διοικητηρίου βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και είναι μια από τις 11 πλατείες που σχεδιάστηκαν μετά το 1917 με συγκεκριμένο οργανωτικό ρόλο στο δίκτυο των πολεοδομικών χαράξεων της πόλης. Βρίσκεται μπροστά στο εκλεκτικιστικό κτίριο του Διοικητηρίου και συνιστά εστιακό σημείο από το οποίο ξεκινούν ακτινωτά 10 δρόμοι.

7 ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ Με την άνοδο στον θρόνο του Μ. Αλεξάνδρου, το αρχαίο Ελληνικό νόμισμα θα οδηγηθεί σε νέους καλλιτεχνικούς προσανατολισμούς. Πλέον το νόμισμα καλείται να παρουσιάσει τα επιτεύγματα του, να γίνει δηλαδή ένα μέσο προπαγάνδας.

8 ΟΜΑΔΑ Α Τίταρος Δημήτρης Τσιοπλής Ανέστης Τοσουνίδης Κυριάκος Σμίλκου Μαίρη

9 ΣΧ. ΈΤΟΣ ΕΥΟΣΜΟΥ 1ο Γ.Ε.Λ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ» ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ( 30 Π.Χ. 3ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ Μ.Χ.) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΖΑΡΙΑΔΟΥ ΜΑΚΡΙΝΑ

10 168 π.χ. Η Μακεδονία, και μαζί της η Θεσσαλονίκη, υποτάσσεται στους Ρωμαίους, μετά την ήττα του βασιλιά Περσέα, το 168 π.χ., στη μάχη της Πύδνας. Μερικά από τα πιο επιβλητικά και όμορφα διακοσμημένα κτίρια της πόλης δημιουργήθηκαν κατά την Ρωμαϊκή Περίοδο της ιστορίας της όταν ήταν μια από τις πρωτεύουσες των επαρχιών κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Τετραρχίας, ενώ για περιορισμένο χρονικό διάστημα υπήρξε πρωτεύουσα όλων των Επαρχιών του Ελληνικού χώρου.

11 ΓΑΛΕΡΙΑΝΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ Κτίστηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Γαλέριο και περιλαμβάνει: τα Ανάκτορα, το Οκτάγωνο, τον Ιππόδρομο, την Αψίδα του Γαλερίου, (πομπική στοά και αψίδα) και τη Ροτόντα.

12 ΡΩΜΑΪΚΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ Τα Ρωμαϊκά Ανάκτορα ήταν ένα μεγάλο και πολυσύνθετο κτιριακό συγκρότημα, στο οποίο κυριαρχούσε μία μεγάλη εσωτερική αυλή και ένα περιμετρικό περιστύλιο. Στο ορθογώνιο αυτό κτίριο με τους μεγάλους διαδρόμους, όπου βρέθηκαν σημαντικής αξίας ψηφιδωτά δάπεδα, θα πρέπει να αναζητηθούν: η αίθουσα του θρόνου, η βασιλική (αίθουσα) για τις συνεδριάσεις και δίκες, οι χώροι των ναών και τελετών, οι στρατώνες της ανακτορικής φρουράς, οι κοιτώνες, τα μαυσωλεία κ.ά.

13 Στο νοτιοδυτικό τμήμα του όλου χώρου βρέθηκε ένα μεγάλο οκταγωνικό κτίσμα, το Οκτάγωνο, του οποίου η χρήση δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη. Ίσως να πρόκειται για την αίθουσα του θρόνου, των ανακτόρων του Γαλερίου ή ακόμα μπορεί να ήταν αυτοκρατορικό μαυσωλείο ή ναός. Το Οκτάγωνο έχει εσωτερικά επτά κόγχες, μεγάλο προθάλαμο και κυκλικές εξέδρες.

14 ΡΟΤΟΝΤΑ Ανήκει στα περίκεντρα οικοδομήματα και στο κυκλικό της σχήμα άλλωστε οφείλει και την ονομασία της. Κτίστηκε στα χρόνια του καίσαρα Γαλερίου, γύρω στα 306 μ.χ., ως ναός του Δία ή του Κάβειρου ή κατ άλλους ως Μαυσωλείο του ιδίου..

15 Στα χρόνια του Μεγάλου Θεοδοσίου ( ) έγιναν στο μνημείο πολλές τροποποιήσεις, καθώς μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό

16 ΑΨΙΔΑ ΓΑΛΕΡΙΟΥ (ΚΑΜΑΡΑ) Η αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία Εγνατία, που διέσχιζε την πόλη (από τη δύση στην ανατολή) και κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας, όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.χ.) μετά από πολέμους του κατά των Περσών.

17 Η τέχνη των ανάγλυφων της Καμάρας είναι αφηγηματική και συγχρόνως διακοσμητική. Το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι ο πληθωρισμός των παραστάσεων και των μορφών. Εικονίζονται ιππομαχίες και τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων Γαλέριο να μπαίνει έφιππος στην πόλη, ενώ πλήθη λαού τον υποδέχονταν έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης, μάχες μεταξύ Ρωμαίων και Περσών, ο Γαλέριος και ο Διοκλητιανός σε διάφορες τελετουργίες, Νίκες που κρατούν τρόπαια.

18 Ο ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ Ο ιππόδρομος ήταν ένας διαμορφωμένος υπαίθριος δημόσιος χώρος, πολύ αγαπητός στους πολίτες. Είχε σχήμα παραλληλόγραμμο ελλειψοειδές, με δύο μακρές πλευρές μεγάλου μήκους που ενώνονταν στα άκρα με δύο πολύ στενότερες. Ο ιππόδρομος έμεινε στην ιστορία για την σφαγή 7000 πολιτών της πόλης το 390 μ.χ. με διαταγή του αυτοκράτορα Θεοδόσιου Α. Αγώνες στον ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης μαρτυρούνται ως τα τέλη του 5ου αιώνα μ.χ.

19 Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ Η Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά είναι ένα από τα ομορφότερα στολίδια της Θεσσαλονίκης που χτίστηκε το 42 π.χ.-138 μ.χ Ήταν οργανωμένη γύρω από μία ορθογώνια πλακοστρωμένη πλατεία, μαζί με τις παρακείμενες (στις τρεις πλευρές της) στοές. Εκεί στεγάζονταν οι δημόσιες υπηρεσίες - αρχείο εγγράφων και νομισματοκοπείοκαταστήματα καθώς και αποθηκευτικός χώρος εμπορευμάτων.

20 Πολιτικές ζυμώσεις και αποφάσεις λαμβάνονταν στο στεγασμένο βουλευτήριο (1 ος αι τέλη 2 ου αι. μ.χ.) το οποίο στη συνέχεια μετεξελίχθηκε σε ωδείο (επίσης στεγασμένο, τέλη 2 ου έως μέσα 4 ου αι. μ.χ.) Στα ρωμαϊκά χρόνια, η Αγορά αποκαλείτο με την λατινική της ονομασία "forum" Η αγορά παρήκμασε στον ελλαδικό χώρο στα χρόνια του Βυζαντίου.

21 H ΟΜΑΔΑ MAΣ ΤΣΑΛΤΑΜΠΑΣΗ ΚΙΚΗ ΤΑΛΤΑΜΠΑΝΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΜΙΛΚΟΣ ΘΑΝΟΣ

22 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ (4 ος - 6 ος αιώνας)

23 ΚΑΤΑΚΟΜΒΕΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΝΑΟΥ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΥ

24 ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τα Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης, που παρουσιάζονται μέσα από αυτή την εργασία, έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, το 1989.

25 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ

26 ΤΑ ΤΕΙΧΗ

27 Τα τείχη της Θεσσαλονίκης αποτελούν την οχύρωση βυζαντινής πόλης και παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον και σημασία από αρχαιολογική, αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική άποψη.

28 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ Η κάτοψη των τειχών είναι ένα τετράπλευρο με δύο κάθετες προς τη θάλασσα πλευρές και δύο παράλληλες. Είχαν ύψος 10 12μ. και ανάπτυγμα περίπου 8 χιλιόμετρα.

29 ΟΣΙΟΣ ΔΑΒΙΔ (ΜΟΝΗ ΛΑΤΟΜΟΥ)

30 Ο ναός του Οσίου Δαβίδ βρίσκεται στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης. Χρονολογείται στα τέλη του 5 ου ή στις αρχές του 6 ου αιώνα. Το όνομα «μονή Λατόμου» οφείλεται στο ότι υπήρξε από τη μια καθολικό μοναστήρι και από την άλλη ότι χτίστηκε σε μια περιοχή που υπήρχαν λατομεία. Ο μικρός αυτός ναός παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για την αρχιτεκτονική του όσο και για τη διακόσμησή του.

31 Η ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ Η διακόσμηση του ναού είναι πολύ σημαντική καθώς τόσο το ψηφιδωτό όσο και οι τοιχογραφίες, που κοσμούν το εσωτερικό του, είναι εξαιρετικά δείγματα βυζαντινής τέχνης.

32 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

33 Ο ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, βορειοανατολικά της Αρχαίας Αγοράς, σε επαφή με τη σημερινή οδό Αγίου Δημητρίου. Πρόκειται για ένα σημαντικό παλαιοχριστιανικό μνημείο με μακρά ιστορία.

34 Η ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ Πρόκειται για το χαρακτηριστικό τύπο της βασιλικής «ελληνιστικού τύπου» αλλά με πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Έχει δίρριχτη ξυλόστεγη στέγη, χωρίς θόλο. Στην ανατολική πλευρά του ναού κτίστηκε από τους Παλαιολόγους το μικρό παρεκκλήσι του Αγίου Ευθυμίου.

35 ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΣ

36 Η εκκλησία της Αχειροποιήτου είναι μια σημαντική παλαιοχριστιανική βασιλική της Θεσσαλονίκης, σωζόμενη σήμερα στην ίδια μορφή που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα - γεγονός που την καθιστά μοναδική στην ανατολική Μεσόγειο. Βρίσκεται βόρεια της οδού Εγνατίας, στην οδό Αγίας Σοφίας, απέναντι από την πλατεία Μακεδονομάχων και η ίδρυσή της τοποθετείται στην περίοδο Είναι αφιερωμένη στη Θεοτόκο και η ονομασία της οφείλεται στην "αχειροποίητη" λατρευτική εικόνα της Θεοτόκου δεομένης που βρισκόταν στο ναό.

37 ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

38 Η ιστορία του ναού Ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδας. Βρίσκεται νότια της οδού Εγνατίας, προς τη θάλασσα. Πρόκειται για έναν ναό που είναι αφιερωμένος στη σοφία του Θεού όπως και ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Κτίστηκε τον 8ο αιώνα στη θέση μιας μεγάλης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που καταστράφηκε, πιθανόν από σεισμό, στις αρχές του 7ου αιώνα.

39 Η μορφή του ναού Η Αγία Σοφία είναι χτισμένη στον αρχιτεκτονικό τύπο της βασιλικής με τρούλο. Μπορεί να θεωρηθεί μια μεταβατική μορφή μεταξύ της βασιλικής με τρούλο και του εγγεγραμμένου σταυροειδούς, που κυριαρχεί στη βυζαντινή ναοδομία από το 10ο αιώνα και μετά. Η Αγία Σοφία της Θεσσαλονίκης αντιπροσωπεύει ένα από τα κύρια αρχιτεκτονικά παραδείγματα αυτού του τύπου αρχιτεκτονικής αρκετά διάσημης τη βυζαντινή περίοδο.

40 ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΚΕΩΝ

41 Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων είναι βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη τον 11ο αιώνα και βρίσκεται νοτιοδυτικά της Αρχαίας Αγοράς και βόρεια της οδού Εγνατίας. Ονομάστηκε "Η Παρθένος των Χαλκουργών", επειδή η τοποθεσία της γειτνιάζει με την περιοχή όπου παραδοσιακά ζούσαν οι χαλκουργοί.

42 Mε την άλωση της πόλης το 1430 από τους Οθωμανούς Τούρκους, η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν Καζανκιλάρ Καμί (Τζαμί των Καζανοεμπόρων)

43 ΥΣΤΕΡΟΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

44 ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

45 Ο ναός της Αγίας Αικατερίνης βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης, βόρεια της οδού Αγίου Δημητρίου, κοντά στα Βυζαντινά Τείχη. Ο ναός χτίστηκε το 13 ο αιώνα.

46 Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ναού είναι οι περίτεχνες τοιχοποιίες εξωτερικά, που εκμεταλλεύονται αισθητικά κάθε αρχιτεκτονικόμορφολογικό στοιχείο αναδεικνύοντάς το.

47 ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ

48 Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων είναι σημαντικό μνημείο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα αρχιτεκτονικής της Παλαιολόγειας περιόδου. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της πόλης, στην αρχή της σημερινής οδού Ολύμπου, κοντά στα δυτικά τείχη. Κτίστηκε την περίοδο από τον τότε οικουμενικό πατριάρχη Νήφωνα Α όπως φαίνεται από επιγραφές της εκκλησίας που φέρουν το όνομά του: Νίφων πατριάρχης και κτήτωρ ( επιγραφή χαραγμένη στο ανώφλι της νότιας εισόδου του ναού).

49 Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες και ψηφιδωτά άριστης τέχνης της εποχής των Παλαιολόγων (14ος αιώνας) που αποκαλύφθηκαν μόλις το 1940 κατά τη διάρκεια αναστηλωτικών εργασιών.

50 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ

51 Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού είναι παλαιό βυζαντινό καθολικό μοναστήρι της Θεσσαλονίκης. Ήταν μετόχι της μονής Βλατάδων και κτίστηκε το Βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία της παλιάς πόλης, εντός των τειχών, μεταξύ των οδών Ηροδότου και Αποστόλου Παύλου.

52 Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ Το όνομα του ναού, Ορφανός ή των Ορφανών ταυτίζεται με τον άγνωστο κτήτορα του μνημείου που ανήκε στην οικογένεια των Ορφανών ή στη λειτουργία ορφανοτροφείου στο χώρο της μονής, είτε αποδίδεται στην ιδιότητα του Αγίου Νικολάου ως προστάτη των χηρών και των ορφανών. Ως ιδρυτής του ναού έχει προταθεί από τους ερευνητές ο Νίκων Σκουτέριος Καπανδρίτης Ορφανός, καθώς και ο κράλης της Σερβίας Μιλούτιν.

53 ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ

54 Ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος είναι παλαιό καθολικό βυζαντινής μονής. Χρονολογείται στα τέλη 13ου - αρχές 14ου αιώνα. Η μονή αποτέλεσε πνευματικό κέντρο του 14ου αιώνα και συνδέθηκε με τη συγγραφική και διδακτική δραστηριότητα των κορυφαίων ελληνιστών Θωμά Μάγιστρου και Ματθαίου Βλάσταρη. Μετά τα μέσα του 16ου αιώνα (περ ) ο ναός μετατρέπεται σε τζαμί με την επωνυμία ''Ισαακιέ Τζαμί'' (=το τζαμί του Ισαάκ).

55 ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ

56 Ο ναός του Προφήτη Ηλία αποτελεί σημαντικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα ναοδομίας της Παλαιολόγειας περιόδου. Βρίσκεται στη σημερινή συμβολή των οδών Ολυμπιάδος και Προφήτη Ηλία στην Άνω Πόλη, σε ένα φυσικό ύψωμα που παλαιότερα έκανε το ναό να δεσπόζει στην πόλη, με τον επιβλητικό όγκο του και τον περίτεχνο τρούλο του. Ο αρχιτεκτονικός του τύπος, τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος με πλάγιους χόρους, γνωστός ως αθωνικός ή αγιορείτικος χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για καθολικά μονών και είναι μοναδικός στη Θεσσαλονίκη.

57 Ο ναός, πέρα από την ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική του μορφολογία, έχει περίτεχνη τοιχοποιία με επάλληλα τόξα και διακοσμητικές ταινίες.

58 ΜΟΝΗ ΒΛΑΤΑΔΩΝ

59 Η Μονή Βλατάδων (ή Βλαταίων) βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Άνω Πόλης της Θεσσαλονίκης, νότια των Βόρειων Τειχών απέναντι από τον Πύργο των Παλαιολόγων και σε υψόμετρο 130 περίπου μέτρων από τη θάλασσα. Είναι το μόνο από τα πολυάριθμα βυζαντινά μοναστήρια της Θεσσαλονίκης που διασώθηκε ως τις μέρες μας παρά τις καταστροφές που έπαθε μέχρι σήμερα.

60 Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του ναού που υπήρχαν με βεβαιότητα πριν από την άλωση της πόλης από τους Τούρκους (1430), καθώς και πολλά μαρμάρινα "θωράκια", φορητές εικόνες και διάφορα μοναδικά κειμήλια της Μονής.

61 Ο μικρός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος βρίσκεται νοτιοδυτικά της Καμάρας και παράπλευρα της οδού Εγνατία και μεταξύ των ναών της Υπαπαντής και Παναγούδας. Η άποψη που επικρατεί, σχετικά με τη χρονολόγηση του μνημείου είναι ότι αποτελεί κτίσμα της εποχής των Παλαιολόγων.

62 ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΛΟΥΤΡΑ

63 Τα βυζαντινά λουτρά ήταν δημόσια, ιδιωτικά και μοναστηριακά. Τα ιδιωτικά κτίζονταν σε κατοικίες εύπορων ευγενών και τα δημόσια σε κεντρικά σημεία των πόλεων. Οι Βυζαντινοί τα αποκαλούσαν λούσμα ή βαλάνειο.

64 Από τον 7 ο αιώνα τα μεγάλα λουτρά έπεσαν σε αχρηστία, εξαιτίας της μείωσης του πληθυσμού, της έλλειψης νερού και του υψηλού κόστους συντήρησής τους, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός και το μέγεθος τους, τόσο στην πρωτεύουσα όσο και στις επαρχίες, ενώ οι λειτουργίες τους περιορίστηκαν σε απλές και μόνο λούσεις.

65 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΔΟΜΗ

66 ΤΕΛΟΣ ΟΜΑΔΑ Γ ΣΚΑΦΑ ΕΛΕΝΗ ΤΟΓΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΟΥΝΑ ΑΘΗΝΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ ΔΑΦΝΗ ΤΣΟΥΡΕΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΧΑΤΖΗΦΩΤΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

67 Οθωμανική εποχή

68 Οθωμανική εποχή Αλατζά Ιμαρέτ Λεμπέτ Τζαμί Χαμζά Μπέη Χαμάμ Γενί Χαμάμ Γιαχουντί Χαμάμ Μπέη Χαμάμ Πασά Χαμάμ Μπεζεστένι Επταπύργιο Λευκός Πύργος

69 Αλατζά Ιμαρέτ Το Αλατζά Ιμαρέτ σημαίνει "Πολύχρωμο άσυλο και βρίσκεται στην οδό Κασσάνδρου βορειοανατολικά της εκκλησίας του Αγ. Δημητρίου. Ιδρύθηκε το 1484 από τον Ισάκ Πασά. Στο χώρο λειτουργούσε ιμαρέτ (πτωχοκομείο) και μεντρεσές (ιερατική σχολή).

70 Λεμπέτ Τζαμί Τζαμιά Χαμζά Μπέη Τζαμί Το τζαμί του Λεμπέτ βρίσκεται στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης και χρίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από έγκλειστους στο στρατόπεδο μουσουλμάνους, για την εξυπηρέτηση των θρησκευτικών τους αναγκών. Τέμενος συμβολή των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας. Ανεγέρθηκε από τη Παφσέ Πατούν χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία. Λειτουργούσε ως τζαμί.

71 Γενί Χαμάμ Χαμάμ Γιαχουντί Χαμάμ Το Γενί Χαμάμ βρίσκεται στη γωνία των σημερινών οδών Κασσάνδρου και Αγίου Νικολάου στη Θεσσαλονίκη. Εικάζεται ότι κτίστηκε το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα από τον Χουσρέφ Κεντχουντά. Λειτούργησε ως διπλό λουτρό με ξεχωριστά διαμερίσματα για άνδρες και γυναίκες Το Γιαχουντί Χαμάμ είναι κτήριο της Οθωμανικής περιόδου στη γωνία των σημερινών οδών Βασιλέως Ηρακλείου και Φραγγίνη στη Θεσσαλονίκη στην περιοχή Λουλουδάδικα. Το λουτρό το χρησιμοποιούσαν άντρες και γυναίκες.

72 Μπέη Χαμάμ Το λουτρό (χαμάμ) του Μπέη, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Αριστοτέλους, χτίστηκε στα 1444 από το σουλτάνο Μουράτ Β. Πρόκειται για το μεγαλύτερο από τα χαμάμ που διασώζονται στον ελλαδικό χώρο. Είναι ένα διπλό χαμάμ, με το αντρικό και το γυναικείο τμήμα του να αποτελούν ενιαίο αρχιτεκτονικά σύνολο Πασά Χαμάμ Βρίσκεται στη συμβολή των σημερινών οδών Πηνειού, Κάλβου και Π.Καρατζά, κοντά στο Ναό των Αγίων Αποστόλων. Κτίστηκε στη δεκαετία από τον Τζεζερί-ζαντέ Κοτζά Κασίμ πασά.. Αρχικά επρόκειτο για απλό λουτρό ενώ αργότερα λειτούργησε ως διπλό.

73 Μπεζεστένι Είναι ένα Οθωμανικό μνημείο το οποίο κτίστηκε επί Σουλτάνου Μεχμέτ Β' ( ). Βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Σολωμού. ο Μπεζεστένι ήταν ένας πολύ σημαντικός θεσμός των οθωμανικών πόλεων. Εκεί πωλούνταν πολύτιμα αντικείμενα, φυλάσσονταν έγγραφα και περιουσιακά στοιχεία, γινόταν έλεγχος της ποιότητας των εμπορευμάτων και καθορίζονταν οι ισοτιμίες των νομισμάτων

74 Φρούριο του Επταπυργίου Το Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ, βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης. γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και στρατιωτικές φυλακές. Κατά τη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε φυλακή

75 Λευκός Πύργος Ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης είναι οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ ). Το σύγχρονο όνομά του το πήρε όταν ένας εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το Μέχρι το 1912 ο χριστιανικός πληθυσμός συνεχίζει να τον αναφέρει Kanli-Kule, ενώ ο εβραϊκός υιοθετεί το Torre Blanca, που υιοθετούν και οι τούρκοι ως Beyaz-Kule, δηλαδή Λευκός Πύργος.

76 Σταϊκαλάκη Χρύσα Στρατίδου Χρυσαλίνα Τερζίδου Στέλλα Φωτιάδου Μελίνα Χατζηδαβίδης Κυριάκος Χατζηπαπά Δήμητρα ΟΜΑΔΑ Δ

77

78 H Πλατεία Αριστοτέλους είναι μία από τις κεντρικές πλατείες της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στην αρχή της οδού Αριστοτέλους στη θάλασσα, στην καρδιά της πόλης. Η πλατεία αποτελεί ένα δημοφιλές σημείο για τους τουρίστες και τους ντόπιους, με πολλά καφέ, εμπορικά καταστήματα και ξενοδοχεία. Η πλατεία σχεδιάστηκε το 1917 από τον Ερνέστ Εμπράρ, ο οποίος σχεδίασε ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης Θεσσαλονίκης.

79

80 Το Μνημείο προς τιμή των Ελλήνων Εβραίων της Θεσσαλονίκης που μαρτύρησαν στα Ναζιστικά στρατόπεδα του θανάτου, βρίσκεται στην Πλατεία Ελευθερίας όπου μεταφέρθηκε το Αποκαλύφθηκε στη συμβολή των οδών Αλεξάνδρου Παπαναστασίου και Νέας Εγνατίας, στις 23 Νοεμβρίου 1997 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο. Σχεδιάστηκε από τους αδελφούς Glid και παριστάνει την επτάφωτο λυχνία και φλόγες με ένα πλέγμα ανθρώπινων σωμάτων.

81

82 Η Αγορά Μοδιάνο είναι κλειστή (σκεπαστή) αγορά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Χτίστηκε από τον μηχανικό Ελί Μοδιάνο το 1922.Στεγάζει κυρίως καταστήματα τροφίμων (κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, κ.ά.), αλλά και κάποιες ταβέρνες, εστιατόρια και μπαρ. Είναι σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, και υπενθυμίζει την παλιά αίγλη της πόλης.

83

84 Κτίσματα που δείχνουν την αίγλη της περιοχής που κτίσθηκε μετά το 1900 από Τούρκους, Εβραίους και Έλληνες. Αρχιτεκτονική κληρονομιά που ευτυχώς, σώθηκαν 22 αρχοντικά, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σήμερα σε χρήση, ενώ ένας μικρός αριθμός τελεί υπό εγκατάλειψη. Οι περισσότερες από αυτές τις βίλλες είναι χαρακτηριστικά δείγματα του αρχιτεκτονικού ρεύματος του εκλεκτικισμού.

85 Στην περιοχή Ντεπό, στα ανατολικά του Δήμου Θεσσαλονίκης και επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας (198) βρίσκεται η τριώροφη Βίλλα Αλλατίνη του 19ου αιώνα, ιδιοκτησίας των Εβραίων Θεσσαλονικέων βιομηχάνων Αλλατίνη. Είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι και χτίστηκε το Η Βίλλα Αλλατίνι είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά οικοδομήματα της παλιάς Θεσσαλονίκης και ένας από τους παλιούς εβραϊκούς "τόπους", μνημείο-δείκτης της ιστορίας της πολυπολιτισμικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης.

86

87 Η Βίλλα Μορντώχ είναι μια έπαυλη που στολίζει τη διασταύρωση των οδών Βασιλίσσης Όλγας και 25ης Μαρτίου. Χτίστηκε το 1905 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη. Η οικογένεια Μορντώχ από την οποία πήρε το όνομά της κατοίκησε εκεί από το 1930 ως το Μεγάλο αισθητικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική αλλά και η ξυλόγλυπτη διακόσμηση του αρχοντικού που εκφράζει την καλαισθησία, το μορφολογικό πλουραλισμό του κτηρίου αλλά και την οικονομική ευρωστία των πρώτων ιδιοκτητών.

88

89 Η Βίλα Καπαντζή βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 108 στη Θεσσαλονίκη και είναι μια έπαυλη που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Ντονμέ Μεχμέτ Καπαντζή και σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας. Χαρακτηριστικά της έπαυλης είναι η πολυπλοκότητα του όγκου και η σύνθετη στέγη με τις έντονες κλίσεις.

90

91 Η Κάζα Μπιάνκα ή Βίλα Μπιάνκα βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Όλγας και Θεμιστ. Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη και είναι πολυτελής κατοικία η οποία χτίστηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα από τον Ιταλοεβραίο βιομήχανο και εμπορικό αντιπρόσωπο Ντίνο Φερνάντεζ Ντίαζ σε σχέδια του Πιέτρο Αρριγκόνι και από το 2013 στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη της Θεσσαλονίκης.

92

93 Ε Ομάδα Μέλη: 1.Τριανταφυλλίδης Νικόλαος 2.Τσιαρδάκη Αικατερίνη-Μαρία 3.Τσότα Έντζη 4.Φαρμάκη Παναγιώτα 5.Φωτιάδης Γεώργιος 6.Χήτα Ειρήνη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αζαριάδου Μακρίνα