ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:.

Transcript

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΜΑΘΗΜΑ : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:13/06/2016 ΒΑΘΜΟΣ ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ.. ΥΠΟΓΡΑΦΗ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:. ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ: ΕΦΤΑ (7) Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δύο (2) μέρη. Να απαντήσεις σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα στο ξεχωριστό φύλλο εξέτασης. ΜΕΡΟΣ Α : ΓΛΩΣΣΑ ( ΜΟΝΑΔΕΣ 30) ΚΕΙΜΕΝΟ 1:ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΟΥ: Η φιλία Πόσο σημαντικό είναι να έχει κάποιος φίλους! Δυστυχώς όμως σήμερα οι σχέσεις των ανθρώπων είναι δύσκολες...τι σημαίνει φιλία τελικά;τι είναι αυτό που μας δένει με τον άλλον και μας κάνει να λέμε «ο φίλος μου»; Η φιλία για εμένα είναι η σημαντικότερη σχέση ενός ανθρώπου. Καμία άλλη σχέση δεν μπορεί να συγκριθεί με την φιλική. Η μητρική, η πατρική και η αδελφική είναι σχέσεις που ξεκινούν από βιολογικούς παράγοντες. Η ερωτική κρύβει δύο πτυχές. Μία φιλική και μία που καθορίζεται και αυτή από βιολογικούς παράγοντες πολλές φορές. Η φιλική σχέση δεν δέχεται συμβιβασμούς. Ένας φίλος είναι προέκταση του εαυτού μας και του εγώ μας. Αυτά δεν συμβιβάζονται. Αν συμβαίνει αυτό, τότε κάτι δεν πάει καλά με την προσωπικότητά μας. Πρέπει να στηρίζουμε τις απόψεις άρα και τους φίλους μας. Φυσικά και στα εύκολα και στα δύσκολα...οι περισσότερες «φιλίες» σήμερα κρύβουν συμβιβασμό. Δεν έχουν αυθεντικότητα και κατ' επέκταση δεν είναι αληθινές φιλίες. Δυστυχώς το ίδιο γίνεται και στις ερωτικές (αφού, όπως γράφω και πιο πάνω, οι ερωτικές έχουν φιλικές πτυχές). Είναι δύσκολο σήμερα να «χτίσεις» μια αληθινή φιλία, που να δίνεις χωρίς να ζητάς. Να προσφέρεις τον εαυτό σου στον άλλον, χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα. Και φυσικά όλα αυτά φαίνονται στα δύσκολα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές φιλίες θρυμματίστηκαν σε δύσκολες στιγμές. Τους φίλους πρέπει να τους διαλέγουμε προσεχτικά. Υπάρχουν φιλαράκια, φίλοι και ΦΙΛΟΙ. 1

2 Προσωπικά νιώθω πολύ χαρούμενος που δίπλα μου ξέρω τι έχω. Φιλαράκια δεν έχω πολλά και χαίρομαι. Φίλους πάρα πολλούς. Αλλά ΦΙΛΟΥΣ έχω πολύ λίγους και νιώθω πολύ τυχερός γι αυτό. Θα μου πείτε τώρα, «μα με λίγους φίλους και αισθάνεσαι τυχερός»; Ναι, αισθάνομαι πολύ τυχερός, γιατί οι πολλοί είναι η ποσότητα, οι λίγοι είναι η ποιότητα! Και στη ζωή μας αυτό μετράει. Εκλεκτισμός σε όλους τους τομείς. Υλικούς και μη. Ηλεκτρονική διεύθυνση: (προσωπικό ιστολόγιο) ΚΕΙΜΕΝΟ 2:Η φιλία είναι θησαυρός Κοντά στους φίλους μας αισθανόμαστε ευχάριστα, η διάθεσή μας βελτιώνεται και οι στενοχώριες εξαφανίζονται μονομιάς. Πιο απαραίτητοι κι από τα πλούτη ή την εξουσία, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, οι φίλοι είναι πηγή ζωής αλλά και διέξοδος ή καταφύγιο σε μια δύσκολη στιγμή. Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι η φιλία θεραπεύει το στρες και την κατάθλιψη, ευνοεί την ανάπτυξη των νοητικών λειτουργιών και μειώνει τα εμφράγματα. Για τα παιδιά αποτελεί βασικό στάδιο της ανάπτυξής τους και για τους ηλικιωμένους πηγή νεότητας. Ο Γκαίτε συμβούλευε να μην εξαπατούμε τους φίλους μας, ακόμα κι αν εκείνοι μας εξαπάτησαν πρώτοι, ενώ ο Βίκτορ Ουγκό υποστήριζε ότι η φιλία μοιάζει με τα παλιά κιτρινισμένα βιβλία που η πάροδος του χρόνου τούς προσδίδει μεγαλύτερη αξία. Η Αμερικανίδα κοινωνιολόγος Γιαν Γιάγκερ κατατάσσει τους φίλους σε τρεις κατηγορίες: τους περιστασιακούς, τους στενούς και τους «κολλητούς». Οι πρώτοι είναι οι πιο συχνοί, εντοπίζονται κυρίως στο επαγγελματικό περιβάλλον και η σχέση μαζί τους δεν είναι δεσμευτική. Μ' αυτούς κουτσομπολεύουμε, πάμε βόλτες, μοιραζόμαστε την αγάπη μας για το ποδόσφαιρο. Δεν πειράζει που δε βρισκόμαστε συχνά, γι' αυτό και τα μυστικά που αποκαλύπτουμε είναι λίγα και ελάσσονος σημασίας. Αντίθετα, με τους στενούς μας φίλους βρίσκουμε παρηγοριά, μοιραζόμαστε μαζί τους τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Οι δεσμοί μιας τέτοιας φιλίας στηρίζονται στην εντιμότητα και στην αγάπη και μας επιτρέπουν σε κάθε περίσταση να είμαστε ο εαυτός μας. Μας δίνουν έναν ώμο, για να κλάψουμε αλλά και να μοιραστούμε τις χαρές μας. Όσο για τους «κολλητούς», είναι οι πιο στενοί από τους στενούς μας φίλους. Μαζί τους το συναισθηματικό δέσιμο είναι απόλυτο, το ίδιο και η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αν χρειαστεί, θα τρέξουμε κοντά τους μέσα στα άγρια μεσάνυχτα ή θα γυρίσουμε άρον άρον από τις διακοπές μας. «Για να θεωρήσουμε κάποιον φίλο μας ως κολλητό, πρέπει να έχει φανεί συνεπής και έντιμος απέναντί μας για πολλά χρόνια» τονίζει ο ψυχολόγος Γιώργος Πιντέρης. Και συνεχίζει: «Η συνέπεια και η εντιμότητα οδηγούν στην εμπιστοσύνη, η οποία αποτελεί κολόνα κάθε υγιούς διαπροσωπικής σχέσης, άρα και της φιλίας». [...] Σε κάθε περίπτωση, οι φίλοι είναι μια προσωπική και ελεύθερη επιλογή, σε αντίθεση με τους συγγενείς και τους συναδέλφους. Έτσι, όπως λέει και το τραγούδι, «τους φίλους τους διαλέγουμε, γι' αυτό δεν τους παιδεύουμε»... Γ. Παλιούρης, Δημοσιογράφος (Διασκευή) Ένα Ιστολόγιο - Περιοδικό Ποικίλης Ύλης με συνεχείς αναρτήσεις θεμάτων αναπηρίας, υγείας, δραστηριοτήτων του συλλόγου «Η Διαδρομή». 2

3 Α1.Ερωτήσεις κατανόησης κειμένων: (μονάδες 10) Α1.1. Ο συντάκτης του κειμένου 2 αναφέρεται στη σημαντικότητα της φιλίας για τον άνθρωπο. Να εντοπίσεις, μέσα από το κείμενο, δύο (2) επιχειρήματα που στηρίζουν την πιο πάνω άποψη. (μονάδες 2,5) Α1.2. Ποιο από τα δύο κείμενα θεωρείς πιο αξιόπιστο; Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου με τρία (3) στοιχεία από τα κείμενα, όπως: πομπός, χώρος δημοσίευσης, τεκμηρίωση πληροφοριών, λεξιλόγιο κ.τ.λ. (μονάδες 5) Α1.3. Ο συγγραφέας του κειμένου 1 διατυπώνει την άποψη ότι σήμερα είναι δύσκολο να υπάρχει αληθινή φιλία. Να αναφέρεις δύο (2) σημεία του κειμένου που τεκμηριώνουν την άποψη αυτή. (μονάδες 2,5) Α2. Οργάνωση κειμένων: (μονάδες 5) Α2.1.Να εντοπίσεις με ποιον από τους τρεις παρακάτω τρόπους αναπτύσσεται η δεύτερη (2 η ) παράγραφος του κειμένου 2 «Η Αμερικανίδα κοινωνιολόγος... και της φιλίας» και να δικαιολογήσεις την απάντησή σου. Η δεύτερη παράγραφος αναπτύσσεται με : α) αιτιολόγηση β) ορισμό γ) διαίρεση (μονάδες 2,5) Α2.2. Να διατυπώσεις έναν πλαγιότιτλο για τη δεύτερη (2 η ) παράγραφο του κειμένου 1. Α3. Μορφοσυντακτικά Φαινόμενα: (μονάδες 10) (μονάδες 2,5) Α3.1. «Να προσφέρεις τον εαυτό σου στον άλλον χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα» (κείμενο 1). Να εντοπίσεις, στην πιο πάνω περίοδο λόγου, το άμεσο και το έμμεσο αντικείμενο του υπογραμμισμένου ρήματος. (μονάδες 2,5) Α3.2.α. Να αναγνωρίσεις την έγκλιση του υπογραμμισμένου ρήματος στην πιο κάτω περίοδο λόγου του κειμένου 2. «Ο Γκαίτε συμβούλευε να μην εξαπατούμε τους φίλους μας, ακόμα κι αν εκείνοι μας εξαπάτησαν πρώτοι,...» β. Τι φανερώνει η συγκεκριμένη έγκλιση στην πιο πάνω πρόταση; (μονάδες 2,5) Α3.3.α. Να αναγνωρίσεις τον βαθμό (θετικό, συγκριτικό, υπερθετικό) του επιθέτου συνεπής. (κείμενο 2) β. Να γράψεις και τους άλλους δύο βαθμούς του ίδιου επιθέτου. 3

4 «Για να θεωρήσουμε κάποιον φίλο μας ως «κολλητό», πρέπει να έχει φανεί συνεπής και έντιμος...πολλά χρόνια.» (μονάδες 3) Α3.4. Να γράψεις τη χρονική βαθμίδα των ρημάτων: θρυμματίστηκαν συμβιβάζονται συμβούλευε θα τρέξουμε (μονάδες 2) Α4. Λεξιλογικές Ασκήσεις: (μονάδες 5) Α4.1. Να αναλύσεις τις λέξεις «συναισθήματα» και «εμφράγματα» στα συνθετικά τους μέρη. (μονάδες 2) Α4.2. α) Να σχηματίσεις μία (1) νέα λέξη, για κάθε σύνθετη λέξη, χρησιμοποιώντας ως α συνθετικό το α συνθετικό της λέξης «συναισθήματα» και της λέξης «εμφράγματα». (μονάδα 1) β) Γράψε δύο (2) προτάσεις με τις δύο νέες λέξεις που σχημάτισες. (μονάδες 2) Α5. Παραγωγή Γραπτού Επικοινωνιακού Λόγου: (μονάδες 40) Ως μέλος της συντακτικής ομάδας του σχολείου σου καλείσαι να γράψεις ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στην ηλεκτρονική σχολική εφημερίδα, με τίτλο «Η αξία της φιλίας και τα κριτήρια επιλογής φίλων» στο οποίο θα καταγράψεις τις απόψεις σου για την αξία της φιλίας και τα κριτήρια επιλογής φίλων.(λέξεις ) ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 30) ΚΕΙΜΕΝΟ 1:«Στο άλογό μου» Το να γράψει κανείς σ έναν άνθρωπο, είναι ίσως εύκολο στους πολλούς. Το να γράψει σ ένα ζώο, είναι αφάνταστα δύσκολο. Για τούτο φοβάμαι. Δε θα τα καταφέρω. Τα χέρια μου έχουνε σκληρύνει από τα λουριά σου, κι η ψυχή μου από άλλη αιτία. Όμως πρέπει. Αισθάνομαι την ανάγκη. Γι αυτό θα σου γράψω. Στην αρχή δεν με ήθελες. Καταλάβαινες σε μένα τον άπραγο με το αδύνατο χέρι. Είχες δίκιο. Ίσως για πρώτη φορά έβλεπα άλογο από τόσο κοντά. Τ άλογα που είχα δει στη ζωή μου ήτανε στα τσίρκα, που τα δουλεύανε κοζάκοι, και στις κούρσες, που τα παίζαν οι άνθρωποι. Αυτό με είχε πειράξει. Δεν είστε προορισμένα για τόσο χαμηλές πράξεις. Ας είναι Αυτό είναι μιαν άλλη ιστορία, καθώς λέει ο Κίπλινγκ, αυτός που τόσο σας είχε αγαπήσει και ιστορήσει. Το ξέρω πόσο σε κούρασα. Στραβά φορτωμένο ακολούθησες υποταχτικά στις πορείες της νύχτας. Γρήγορα γίναμε φίλοι. Με συνήθισες. Έπαψα πια να σε χάνω μέσα στ άλλα ζώα της Μονάδας μας. Έπαψα να μη σε γνωρίζω. 4

5 Αν αρχίσω τα «θυμάσαι» δε θα τελειώσω ποτέ. Λατρεύω τη συντομία! Θα σου θυμίσω μονάχα τρεις νύχτες μας. (Απορώ με τον εαυτό μου απόψε. Τόσο στοργικά δε μίλησα ποτέ σε κανέναν.) Θυμάσαι τη νύχτα με τη βροχή; Ανελέητα κι οι δυο μουσκεμένοι, προχωρούσαμε μέσα στη νύχτα. Μόνοι. Σε οδηγούσα ή με οδηγούσες; Κάρφωνα τα νυσταγμένα μου μάτια στο νυχτερινό παραπέτασμα, όπως δεν τα κάρφωσα τότε που αναζητούσα φανάρια στη Βόρειο Θάλασσα. Η όσφρησή σου μας έσωσε. Ένας στάβλος μάς έγινε άσυλο. Παραμερίσαμε τον σανό κι ανάψαμε μεγάλη φωτιά. Λέω, ανάψαμε. Εσύ μού δινες θάρρος. Ξαπλωμένος σ άκουα να μασάς. Κατόπι σου μίλησα. Ποτέ δε συμφώνησα με τους ανθρώπους όπως τότε με σένα. Κοιμηθήκαμε συζητώντας. Εγώ ξαπλωμένος στο χόρτο. Εσύ όρθιο. Πόσοι άνθρωποι δεν κοιμούνται όρθιοι περπατώντας δίχως νά χουν τη δική σου νόηση; Ας είναι Η δεύτερη νύχτα: Τότε που μπήκαμε μ άλλους πολλούς μες στη μάχη. Μπορούσε κοντά από κει να κουβαλήσουμε τραυματίες. Ακούσαμε μαζί το θόρυβο του πολέμου και τον συνηθίσαμε. Πήραμε το παλικάρι με το πληγωμένο πόδι και φύγαμε. Ποτέ μου δε σε είδα πιο προσεχτικό και τόσο αλαφροπάτητο. Είχες ξεχάσει κείνο το νευρικό σου συνήθειο να πηδάς σηκώνοντας το σαμάρι. Τά χες όλα νιώσει ίσως πριν από μένα. Και τώρα, η νύχτα στο βουνό με τη λάσπη: βαρυφορτωμένοι, κατάκοποι προχωρούσαμε. Είν αφάνταστη η λύπη κι η κακομοιριά που δοκιμάζεις σαν αισθάνεσαι νά σαι και να βλέπεις ανθρώπους και ζώα και τα πάντα μες στη λάσπη. Άλογα και μουλάρια πεσμένα μας κόψανε το δρόμο. Εμείς προχωρούσαμε. Άξαφνα έπεσες. Πέσαμε θέλω να πω. Με τα δυο σου πόδια σπασμένα, με το κεφάλι χωμένο στις λάσπες. Θυμάσαι πόσο προσπάθησα. Δεν το κατόρθωσα. Πρέπει να νιώσεις καλά πως δε φταίω. Ποτέ δεν προσπάθησα τόσο. Έμεινα δίπλα σου ολόκληρη νύχτα. Πιο πέρα από μας ένας Ιταλός σκοτωμένος. Πάνω μας η Μεγάλη Άρκτος, το Βόρειο Στέμμα, ο Αστερισμός του Ωρίωνα ψιχάλιζαν φως. Δεν είδα ποτέ πώς πεθαίνουν οι άνθρωποι. Γύρισα πάντα τα μάτια μου από τον θάνατο. Μα φαντάζομαι Παύω. Φοβάμαι μήπως πω λόγο μεγάλο. Φυλάω ακόμα το ξυστρί και τη βούρτσα σου. Κι όταν κάποτε κι αυτά θα τα παραδώσω, θα σε φυλάξω στη μνήμη μου. Οι κάλοι των χεριών μου από τα λουριά σου μου είναι τόσο αγαπητοί, όσο εκείνοι που κάποτε απόχτησα στις θαλασσινές μου πορείες. Θα σου ξαναγράψω!... Κούδεσι, Μάρτης 1941 ΚΕΙΜΕΝΟ 2 : «Ο μπάρμπα-γιάννης κι ο γάδαρός του», Αργύρη Εφταλιώτη Αν έχει ιστορία ο μπαρμπα-γιάννης, τη χρωστάει στο γάδαρό του. [..]Όταν ο μπαρμπα- Γιάννης έχασε το περιβόλι του, άλλο δεν του έμενε παρά ο Ψαρός. Αυτός ήταν ο φίλος του η σερμαγιά του, το στήριγμά του. Μ' αυτόνα δούλευε, μ' αυτόνα μιλούσε. Ανεβοκατέβαινε το βουναράκι του χωριού του με τον Ψαρό, και δεν ήταν πραμάτεια, δεν ήτανε λαχανικά, πωρικά, ξύλο, που δεν περνούσαν από του Ψαρού τη σταυρωτή ράχη, πριν να 'ρθουνε στου μπαρμπα-γιάννη τη γειτονιά. Κατάντησε μπαρμπα-γιάννης και Ψαρός να είναι ένα πράμα. Μαζί τρώγανε, μαζί περπατούσανε, μαζί κοιμούνταν. Έξω, έξω στην άκρη του χωριού, ο μπαρμπα-γιάννης στο καλύβι ολομόναχος, ο Ψαρός στην αυλή. Έβγαινε ο μπαρμπα-γιάννης στην πόρτα του 5

6 πρωί πρωί, κι η πρώτη του καλημέρα ήτανε στον Ψαρό. Γύριζε τότες ο Ψαρός το κεφάλι κατά τον αφέντη του, σάλευε τ' αυτιά του με λαχτάρα κι αγάπη, και τον κοίταζε με μάτια πανώρια, μάτι που μπορούσε κι η πιο μαυρομάτα κοπέλα να τα ζουλέψει. [ ] Μα όλα τα πράματα αυτουνού του κόσμου έχουν ένα τέλος κι είχε και του μπαρμπα-γιάννη και του Ψαρού η αχώριστη φιλία το τέλος της. Ανέβαινε τ' αγαπημένο ζευγάρι από τον κάμπο, μέρα μεσημέρι. Αύγουστο μήνα, με γομάρι σταφύλια. Ήταν τρυγητός, καιρό δεν είχανε να χάνουν, τα σταφύλια περίμεναν στ' αμπέλι κομμένα, να κουβαληθούνε, να ζουληχτούνε, να γίνουν πετμέζι, μούστος, κρασί. Ήταν το τρίτο ταξίδι τούτο. Έπρεπε να γίνουν άλλα τρία ταξίδια και μήτε να σταθούνε στο μισό δρόμο, να ξεκουραστούνε, δεν είχαν καιρό. Ήταν τώρα γέρος ο μπαρμπα-γιάννης μα κι ο Ψαρός ακόμα πιο γέρος. Δεν είχε πια ο Ψαρός την πρώτη σβελτάδα του. Τρέχα, κακόμοιρε, του έλεγε ο μπαρμπα-γιάννης βραχνά βραχνά, τρέχα, γιατί έχουμε άλλα τρία. Και τότες πια θα 'χεις χειμωνικόφλουδα απόψε στο φαγί σου. Άιντε και φτάσαμε κακορίζικε! Κι έκανε ο Ψαρός να τρέξει γληγορότερα, μα τα πόδια του έτρεμαν, ήταν κατεβασμένα τ' αυτιά του και γόγγυζε. Εκεί που γόγγυζε, κοντοστέκεται, λυγίζουν τα γόνατά του, πέφτει κάτω, η άσπρη κοιλιά του στον ήλιο, τα πόδια του στον αέρα, τα κοφίνια με τα σταφύλια από πίσω του. Έτρεξε ο μπαρμπα-γιάννης κατατρομαγμένος, πρώτη φορά που πάθαινε τέτοιο πράμ' ο Ψαρός. Άρχισε να ξελύνει του σαμαριού το λουρί, που του παράσφιγγε την κοιλιά του Ψαρού και του 'κοβε την αναπνοή. Το 'σκισε το λουρί με το μαχαίρι του, παραμέρισε το σαμάρι όσο μπορούσε, ύστερα παίρνει το καπίστρι, και τραβάει τον Ψαρό να τόνε σηκώσει. Έλα γέρο μου, σήκω καημένε, σήκω κι έχουμε τρία ταξίδια ακόμα. Σήκω και θα 'χεις και κριθάρι απόψε. Σ' αξίζει, καημένε. Σήκω. Ψαρέ μου! Μα πού να σηκωθεί ο Ψαρός! [ ] Σκύβει ο μπαρμπα-γιάννης και χαδεύει τη ράχη του, το λαιμό του, το μέτωπό του, τραβάει έπειτα πάλι, του κάκου! Δε σηκώνεται ο Ψαρός! Κάθισε λαχανιασμένος, αφανισμένος από την κούραση, από τη βιάση του να ξελύσει το σαμάρι να παραμερίσει τα κοφίνια, από τα τράβα τράβα το καπίστρι να σηκωθεί ο Ψαρός, από τον ήλιο το φοβερό που τον έδερνε, καθώς έπεφτε στην κoρφή του. Κάθισε και σηκωμό πια δεν είχε. Μόνο έγειρε σ' έναν βράχο πλαγινό, στο μισό το δρόμο του βουνού, που ψυχή δεν φαίνονταν από πουθενά να 'ρθει και να του χύσει μια στάλα νερό να τόνε συνεφέρει. Ξανασυλλογίστηκε άξαφνα τον δόλιο τον Ψαρό και πάσκισε να συρθεί κατακεί που ήταν πλαγιασμένος, να τόνε χαδέψει, να τον κάμει να σηκωθεί, να τον καβαλικέψει έπειτα και να πάει στο καλύβι του, να συχάσουν κι οι δύο τους κι ας πάνε στο καλό τα σταφύλια. Μα πού να σηκωθεί πια ο μπαρμπα-γιάννης! Όσο το συλλογιότανε να σηκωθεί, άλλο τόσο βούλιαζε μέσα στη λιγοθυμιά που τον πήρε, βούλιαζε, όλο βούλιαζε, και τώρα πια άλλο δεν έμενε μέσα στο νου του παρά να μπορέσει ν' απλώσει το χέρι του απάνω στον Ψαρό, να του δώσει να καταλάβει πως είναι κοντά του, πως παρακουράστηκε κι αυτός, και θα μείνει πλαγιασμένος, ώσπου να συνεφέρει. Μάζεψε τη στερνή του δύναμη κι άπλωσε ο γέρος το χέρι του. Έπεσε βαριά το χέρι απάνω στον άψυχο το λαιμό του Ψαρού. Έμεινε καθώς έπεσε το χέρι, έμεινε κι ο γέρος ασάλευτος, αμίλητος, αξύπνητος. Τίποτις δεν έφεγγε πια μέσα στον σβησμένο το νου του, και μήτε τα μερμήγκια κι οι μύγες, μήτ' αυτά δεν τον πείραζαν πια. Μόνο τον έδερνε ο ήλιος, κι αυτός κοιμούνταν τον αιώνιο τον 6

7 ύπνο, κοντά στον Ψαρό του, τον ήρωα τον Ψαρό, που απόθανε στη δουλειά του απάνω, σαν πολεμιστής απάνω στο κάστρο του. Την άλλη μέρα σε κείνο το μέρος τίποτις άλλο δεν έβλεπες παρά μερικές ρώγες σκόρπιες εδώ και εκεί. Ο μπαρμπα-γιάννης ήτανε θαμμένος στην Αγια-Μαρίνα λίγο παραπάνω, ο δύστυχος ο Ψαρός ήταν γκρεμισμένος μέσα σε χαράδρα βαθιά παρακάτω. [ ] ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Β1. Να σημειώσεις «σωστό» ή «λάθος» στις πιο κάτω προτάσεις : α) O συγγραφέας του κειμένου «Στο άλογό μου» είναι ο Στρατής Τσίρκας. β) Στο κείμενο 2 πεθαίνει πρώτα ο μπαρμπα- Γιάννης και μετά ο γάδαρός του. γ) Το κείμενο «Στο άλογό μου» είναι επιστολή προς το άλογό του, για αυτό γίνεται χρήση του β ενικού προσώπου. δ) Ο γάδαρος του μπαρμπα Γιάννη ήταν ένας καλότυχος γάδαρος, παρόλο που δούλεψε βαριά στη ζωή του. ε) Οι πρωταγωνιστές των δύο κειμένων παρέμειναν κοντά στα ζώα τους την ώρα που ξεψυχούσαν. (μονάδες 5) Β2. Στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι κυριαρχούν στα ζώα. Στα πιο πάνω κείμενα όμως το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται. Να σχολιάσεις την άποψη αυτή και να την τεκμηριώσεις με δύο (2) στοιχεία από κάθε κείμενο. (μονάδες 10) Β3. α) Τι ήταν αυτό που έδεσε σε φιλία τον συγγραφέα του κειμένου 1 με το άλογό του; β) Να τεκμηριώσεις την άποψή σου με δύο (2) προτάσεις του κειμένου. (μονάδες 10) Β4. α) Σε ποιο κείμενο χρησιμοποιείται πρωτοπρόσωπη αφήγηση και σε ποιο τριτοπρόσωπη; β) Τι εξυπηρετεί η χρήση της πρωτοπρόσωπης αφήγησης; (Να αναφέρεις δύο (2) στοιχεία). (μονάδες 5) ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Η ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ανθή Παλιομυλίτη Ιωάννα Μεταξά Β.Δ. Βαρβάρα Κάσσαρη... Μύριελ Θεοδούλου. Αθηναις Χριστοφή. Σοφία Φιακά 7