Πράσινες λύσεις για την κρίση Μπορεί η Ελλάδα να ξεπεράσει τα αδιέξοδα

Transcript

1 ΜΑΪΟΣ 2010 ΦΥΛΛΟ 84 Μηνιαία οικολογική Εφημερίδα Τιμή φύλλου 0,01 Πράσινες λύσεις για την κρίση Μπορεί η Ελλάδα να ξεπεράσει τα αδιέξοδα της; Σίγουρα ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος, αν αναλογιστούμε τις αιτίες της κατάρρευσης: Ένα διεφθαρμένο κράτος που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας. Κάθε μέρα διαβάζουμε για μικρά ή μεγάλα σκάνδαλα, που κανένας κρατικός λειτουργός δεν στέλνει στον εισαγγελέα: Υπάλληλος του ΕΟΤ πήρε ευρώ για να προωθήσει την Ελλάδα ως προορισμό Σαββατοκύριακου σε χώρα της Άπω Ανατολής. Βρετανική φαρμακοβιομηχανία καταδικάστηκε από βρετανικό δικαστήριο γιατί υπερτιμολογούσε % τα φάρμακα, που έστελνε στο ελληνικό ΕΣΥ, για να λαδώνει τους υπευθύνους. Μία βιομηχανική παραγωγή σε κάθετη πτώση: Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών, συνεισφέρει στο Ελληνικό ΑΕΠ με ποσοστό μόνο 3,04%. Βρίσκεται λίγο πάνω από την εισαγωγή και επισκευή αυτοκινήτων, που συνεισφέρει με 2,97%. Κανένας άλλος βιομηχανικός κλάδος δεν συνεισφέρει πάνω από 2%. Μία αγροτική παραγωγή με ημερομηνία λήξεως, που συνεισφέρει στο ΑΕΠ μόνο 3,4%. Ένας ιδιωτικός τομέας, που αναπτύχθηκε με βασικό πελάτη το κράτος. Δυστυχώς πολλές επιχειρήσεις θα κλείσουν, γιατί το κράτος και οι δήμοι τους χρωστάνε πολλά δις. «Σου χρωστάω 100. Βολεύεσαι με 5 ή να τα δώσω αλλού;» είναι η συνήθης εκβιαστική πρακτική. Η λύση σίγουρα δεν είναι η Ευρωπαϊκή «βοήθεια» για πολλούς λόγους: Κατ αρχάς από το 2001 μέχρι το 2008 πήραμε από την Ε.Ε. 40,3 δις για ενίσχυση παραγωγικών κλάδων. Οι περισσότεροι από αυτούς συρρικνώθηκαν ή εξαφανίστηκαν εντελώς. Θα ήταν ψεύτης και λαϊκιστής όποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι έχει έτοιμες λύσεις στο πιάτο. Ωστόσο θα μπορούσαμε να σκιαγραφήσουμε έναν πράσινο οδικό χάρτη για το ξεπέρασμα της κρίσης: Η ΧΩΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο βασικό πυλώνας μίας πράσινης οικονομίας είναι η αγροτική παραγωγή. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει μεγάλη εξαγωγική δύναμη στον αγροτικό τομέα εάν: Εκμεταλλευτεί την ποιότητα αντί να είναι ουραγός στην ποσότητα. Ένα απλό παράδειγμα είναι το αγνό παρθένο ελαιόλαδα: Η Ελλάδα παράγει το 80% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών γίνεται από την Ιταλία, που αγοράζει ατυποποίητο το ελληνικό προϊόν, το τυποποιεί και το εξάγει ως Ιταλικό. Πρόσφατα σε σούπερ μάρκετ της Νέας Υόρκης αναζήτησα INside INformation: γράφει ο Γιάννης Τσιρώνης αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Είχε 5 μάρκες: Οι τέσσερις ιταλικές, που κόστιζαν από 11-14$ τα 700ml και μία ελληνική, που κόστιζε 6$ για την ίδια ποσότητα. Η κοινή λογική λέει, ότι για να πωλείται ακριβότερα το ιταλικό, πρέπει να έχει εδραιωθεί στην συνείδηση του καταναλωτή ως καλύτερο. Προϋπόθεση για να μπορεί ο παραγωγός να πουλάει σε καλές τιμές, είναι να ιδρυθούν συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Δεν εννοώ φυσικά τους κομματοκρατούμενους συνεταιρισμούς της μεταπολίτευσης, που μοίραζαν τις επιδοτήσεις με πελατειακά κριτήρια. Για όσους αμφιβάλουν εάν μπορεί να υπάρξει υγιής συνεταιριστική επιχείρηση συνιστώ να αναζητήσουν στο διαδίκτυο την συνεταιριστική οργάνωση Mondragon της Ισπανίας. Στροφή στην βιολογική γεωργία: Η βιολογική γεωργία παραδοσιακών ποικιλιών απαιτεί λιγότερο νερό και πόρους, και αποδίδει προϊόντα ανταγωνιστικά στις αγορές της Ε.Ε. Οι καταναλωτές αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι, πέρα από τον κίνδυνο των φυτοφαρμάκων, το επιπλέον κόστος των βιολογικών προϊόντων αντισταθμίζεται από την περισσότερη θρεπτική ύλη τους, σε σχέση με τα «φουσκωμένα» με νερό συμβατικά προϊόντα. Το σίγουρο είναι ότι σήμερα η ζήτηση ξεπερνά την παραγωγή. Επιπλέον τα βιολογικά προϊόντα χρειάζονται περισσότερη εργασία για να παραχθούν. Αυτό με οικονομικούς όρους σημαίνει, ότι το χρήμα του καταναλωτή δεν πάει σε εισαγόμενα φυτοφάρμακα. Ξαναγυρίζει σε εργαζόμενους και μειώνει την ανεργία. Ίδρυση συνεταιρισμών παραγωγών-καταναλωτών: Είναι ένα κίνημα, που ανθεί σε πολλές χώρες, όπως η Γαλλία. Κάτοικοι μίας γειτονιάς συνεταιρίζονται και προαγοράζουν την παραγωγή κάποιων παραγωγών, χωρίς μεσάζοντες. Ο παραγωγός κάθε εβδομάδα, με ένα δρομολόγιο, παραδίδει τα καλάθια με τα προϊόντα για κάθε οικογένεια. Σήμερα πολλά προϊόντα φτάνουν στο ράφι σε δεκαπλάσια τιμή από την τιμή παραγωγού. Η κατάργηση των μεσαζόντων σημαίνει μεγάλη μείωση στα έξοδα του νοικοκυριού και μεγάλη αύξηση στα έσοδα του παραγωγού. > σελ. 15 Οι μισθοί στο απόσπασμα Σελ. 5 Ο σιδηρόδρομος & η πολιτική Σελ. 7 Φάκελος Aυτοδιοίκηση Σελ. 8-9 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ γράφει ο Γιάννης Παρασκευόπουλος «Υποστηρίζουμε τη κατάργηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.), εκτός αν μεταρρυθμιστούν ριζικά, με δημοκρατία στους όρους συμμετοχής των χωρών και τις διαδικασίες αποφάσεων και με δεσμευτική υπαγωγή κάθε δραστηριότητάς τους στις αρχές της αειφορίας και» σε όλες τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα και εργατικά δικαιώματα, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος (από την Παγκόσμια Χάρτα των Πράσινων). Στις 25 Μαρτίου 2010 η ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου υιοθετούσε με ευρύτατη πλειοψηφία την ετήσια έκθεση για την κατάσταση της ευρωζώνης, γνωστή ως Έκθεση Giegold από το όνομα του Πράσινου ευρωβουλευτή που την είχε εισηγηθεί. Ανάμεσα στα μέτρα που ζητούσε η Έκθεση, ήταν και η έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες αποκλίσεις στα επιτόκια δανεισμού των χωρών μελών. Λίγες ώρες αργότερα, την ίδια μέρα, το κοινό ανακοινωθέν των 16 ηγετών της ευρωζώνης εκτιμούσε ομόφωνα ότι τα μέχρι τότε μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης ήταν επαρκή για το 2010 και ότι οι αγορές θα έπρεπε να ξαναδείξουν εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα. Παράλληλα όμως δημιουργούσε ένα μηχανισμό που απέκλειε τις προτάσεις του ευρωκοινοβουλίου, βάζοντας επίσημα στο παιχνίδι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Λιγότερο από ένα μήνα μετά, στις 23 Απριλίου, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας είχε μηδενιστεί (σε μεγάλο βαθμό λόγω της προτεραιότητας αποπληρωμής που θα είχε ο μηχανισμός ευρωζώνης-δ.ν.τ.) και ο πρωθυπουργός ζητούσε επίσημα τη συνδρομή του μηχανισμού στήριξης της Ευρωζώνης και του Δ.Ν.Τ. Τα μέτρα είχαν πάψει να είναι επαρκή, και η συνέχεια είναι γνωστή. Οι Οικολόγοι Πράσινοι χαρακτήρισαν τα νέα μέτρα ως «βαρύ τίμημα, με άδικη κατανομή και αμφίβολο αντίκρισμα». Σημαντικότερη όμως, ως αποτίμηση, ήταν η δήλωση του διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι δε μπορεί να αποκλειστεί η λήψη και νέων μέτρων στο επόμενο διάστημα. Μετά από 3 διαδοχικές αυξήσεις έμμεσων φόρων, 2 κύματα μισθολογικών περικοπών στο Δημόσιο και μια σαρωτική περικοπή συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, ομολογείται ότι είναι αμφίβολο αν οι θυσίες αυτές θα αποδώσουν. Οι θυσίες δεν αφορούν μόνο τα εισοδήματα και την οικονομία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι. «Αναδιοργάνωση του ΟΣΕ» σημαίνει ευθείες πιέσεις για κλείσιμο των ελλειμματικών γραμμών (δηλαδή όλων, πλην του άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη), ενώ η «εκποίηση ακινήτων του Δημοσίου» απειλεί άκτιστους χώρους ζωτικής σημασίας, όπως ενεργά και ανενεργά στρατόπεδα ή το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. > σελ. 15

2 2 Οικο-νομία ΕΠΙ ΧΕΙΡΩΝ ΜΑΪΟΣ 2010 Στάση πληρωμών Ή μήπως ο πνιγμένος πιάνεται από τα μαλλιά του; γράφει ο Γιάννης Τσιρώνης Σ τις δύσκολες ώρες, που περνά η χώρα, οι ακραίες ανατροπές είναι μονόδρομος. Οι δειλές μεταρρυθμίσεις, με εξοικονόμηση χρημάτων σχεδόν αποκλειστικά από την μείωση μισθών, θα οδηγήσουν αναπόδραστα στην κατάρρευση. Τα μέτρα του ΔΝΤ δεν αγγίζουν ούτε στο ελάχιστο τις αιτίες της κρίσης και απλά οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης. Στην Ελλάδα όμως η αύξηση της κατανάλωσης σε βάρος της παραγωγής ήταν ένα σύμπτωμα της παθογένειας και όχι η αιτία! Η μείωση της κατανάλωσης, όταν παραπαίουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, απλά θα τις οδηγήσει στην κατάρρευση και τους υπαλλήλους τους στην ανεργία. Πολλοί οικονομολόγοι κυρίως από τον χώρο της Αριστεράς, θεωρούν ότι μία στάση πληρωμών του εξωτερικού χρέους είναι η λύση. Το επιχείρημα υπέρ αυτής της λύσης είναι κυρίως ιδεολογικό παρά οικονομικό: «Αφού για την φτώχια μας φταίνε οι καπιταλιστές που μας κλέβουν τον ιδρώτα, θα τους κλέψουμε και εμείς. Τους χρωστάμε 300 δις, και, εάν δηλώσουμε στάση πληρωμών, θα πέσουν στα γόνατα για να σώσουν τα χρωστούμενα.» Πραγματικά οι ακραίες καταστάσεις απαιτούν ακραίες λύσεις. Δυστυχώς αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε ακραία πρόταση είναι και λύση. Στάση πληρωμών σημαίνει ότι θα πάψουμε να πληρώνουμε τα περίπου δισεκατομμύρια (οι πληροφορίες διίστανται), που είναι τα τοκοχρεολύσια του χρέους. Την ίδια όμως στιγμή οι δανειστές μας θα πάψουν να μας δανείζουν, που σημαίνει ότι το έλλειμμα των 40 δις του δημοσίου θα πάψει να εξυπηρετείται. Σε αυτό το έλλειμμα συγκαταλέγονται οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, τα δημόσια έργα κοινής ωφέλειας, στα οποία απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι. Επίσης σημαίνει άμεση χρεοκοπία για εκατοντάδες επιχειρήσεις, που το δημόσιο τους χρωστά δισεκατομμύρια και τα παίρνουν λίγα-λίγα και με μεγάλη καθυστέρηση. Την τελευταία 20ετία το δημόσιο χρέος εκτινάχτηκε γιατί ακριβώς κάθε χρόνο δανειζόμασταν πολύ περισσότερα από αυτά που ξοφλούσαμε. Όποιος προτείνει να μην ξοφλήσουμε αυτά που χρωστάμε, πρέπει να εξηγήσει ότι θα πάψουμε επίσης να δανειζόμαστε. Αυτό σημαίνει ότι για τα επόμενα χρόνια το δημόσιο θα πρέπει να έχει μηδενικό έλλειμμα, όταν σήμερα το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο από 13% του ΑΕΠ. Όσοι υποθέτουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει εσωτερικός δανεισμός, ξεχνάνε ότι η αποταμίευση της Ελλάδας είναι η μικρότερη στην Ευρώπη, άρα ελάχιστα ποσά μπορούν να αντληθούν από την εσωτερική αγορά. Ας εξηγήσουν λοιπόν, όσοι προτείνουν αυτή την λύση, ποιοι θα πάψουν να πληρώνονται, πόσοι θα μείνουν άνεργοι και σε πόσους το δημόσιο θα χρωστά τρεις, τέσσερεις ή 20 μισθούς. Μία δεύτερη απώλεια θα είναι τα δισεκατομμύρια που θα χαθούν από τα κοινοτικά κονδύλια, εκτός εάν κάποιοι φαντάζονται ότι εμείς θα διακηρύσσουμε το «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», και η Ε.Ε. θα εξακολουθήσει να μας επιδοτεί τις καλλιέργειες κ.λ.π. Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα δεν είναι η εξαθλίωση των δημοσίων υπαλλήλων, των αγροτών και όσων τους χρωστά το δημόσιο. Στο κάτω-κάτω ας πρόσεχαν! Σήμερα το έλλειμμα εξαγωγών-εισαγωγών, ξεπερνά κατά πολύ το δημόσιο έλλειμμα. Αν ήμουν η «ΝΟΥΝΟΥ» και μάθαινα ότι η Ελλάδα έκανε στάση πληρωμών, θα απαιτούσα από τον Έλληνα εισαγωγέα να μου στέλνει πρώτα τα λεφτά και ύστερα να του στέλνω γάλα, για να σιγουρέψω τα χρήματά μου. Το ίδιο θα έκανε όποιος εξάγει στην Ελλάδα ανταλλακτικά, σιτάρι, φάρμακα κ.λ.π. Όταν στην Πορτογαλία έγινε η επανάσταση των γαρυφάλλων, το πρώτο που έκαναν οι μεγάλες πολυεθνικές ήταν να πάψουν να εξάγουν στην Πορτογαλία πρώτες ύλες, ανταλλακτικά κ.λ.π. Η επανάσταση κατέρρευσε γιατί, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, τα τρακτέρ, τα εργοστάσια και οι κατασκευαστές δεν είχαν ανταλλακτικά και πρώτες ύλες. Όταν η Αργεντινή έκανε στάση πληρωμών, οι πολίτες έπαιζαν ξύλο για μία κονσέρβα γάλα. Και αυτό στην Αργεντινή, που είναι μία χώρα με τεράστιο παραγωγικό δυναμικό. Τι θα συμβεί στην Ελλάδα, που ακόμα και το μαλακό αλεύρι το εισάγει κατά 100% από το εξωτερικό; Αν σε αυτά προσθέσουμε την κατάρρευση του τουρισμού, και το γεγονός ότι οι εφοπλιστές θα προτιμήσουν άλλες σημαίες από την ελληνική, τότε θα έχουμε μία αρχική εικόνα του τι σημαίνει στάση πληρωμών. Όσοι προτείνουν την στάση πληρωμών, ουσιαστικά κάνουν ακριβώς το ίδιο λάθος με όσους υποστηρίζουν το ΔΝΤ: Προσπαθούν να λύσουν ένα πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα με οικονομικούς όρους. Δεν αντιμετωπίζουν κατάματα τον κρατικό συγκεντρωτισμό και την διαφθορά, δεν εξηγούν το γιατί η Ελλάδα έπαψε να παράγει στάρι και εισάγει τομάτες από την Ολλανδία. Απλά νομίζουν ότι το πρόβλημα θα λυθεί εάν φεσωθεί κάποιος: Οι νεοφιλελεύθεροι προτείνουν φεσωθούν οι μισθωτοί, και κάποιοι αριστεροί να φεσώσουμε τους κακούς δανειστές μας. Δεν έχω κανένα οίκτο για τους δανειστές μας, αλλά είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται να απαλλαγούμε από τον ληστρικό τους εναγκαλισμό με λεονταρισμούς. Η χώρα μπορεί και πρέπει να αρχίσει να παράγει χρήσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Με αυτό το πραγματικό και όχι πέτσινο ΑΕΠ θα μπορέσει να απαλλαγεί από το χρέος της και να οικοδομήσει μία βιώσιμη οικονομία. Λεφτά υπάρχουν: είναι όσα μπορούμε να παραγάγουμε με την δουλειά μας και αξιοποιώντας βιώσιμα τον πλούτο της χώρας, εάν δεν καταληστεύεται και δεν εξαρτόμαστε από νταβατζήδες. Αυτό όμως είναι το πολιτικό ζητούμενο, που δεν αντιμετωπίζεται με καταγγελίες και αναζήτηση νέων σωτήρων, αλλά με την συμμετοχή των πολιτών. Συνδέθηκαν τα 4 πρώτα Φωτοβολταϊκά πάρκα στο Δήμο Θέρμου. Ο ι πρώτοι 4 φωτοβολταϊκοί σταθμοί συνδέθηκαν με τη ΔΕΗ 19 και 20 Μαρτίου 2010 στο Δήμο Θέρμου από τις Εταιρείες ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΑΠΟΚΟΥΡΟΥ (2X100 Kw) ΚΑΙ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΙΧΩΝΙΔΑΣ (2X100 KW). Ο σκοπός των επενδύσεων είναι η παραγωγή και η πώληση στη ΔΕΗ ηλεκτρικού ρεύματος από τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Η αναμενόμενη ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και για τα 4 πάρκα ανέρχεται περίπου στις KWh.Το νούμερο αυτό αντιστοιχεί σε ετήσια παραγωγή της τάξης των 1400 kwh ανά εγκατεστημένο kwp, δηλαδή capacity factor λίγο μεγαλύτερο του 15%. Με τη λειτουργία του θα αντισταθμίσει περίπου 580 τόνους εκπομπών CO2 ετησίως. Η εν λόγω αντιστάθμιση αντιστοιχεί σε δασική έκταση 600 στρεμμάτων. Το εγγεκριμένο παραγωγικό δυναμικό των 2 εταιριών έιναι συνολικά 1,9 MW. Από αυτά το 1,6 MW της εταιρείας ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΑΠΟΚΟΥΡΟΥ και το 0,3 MW της εταιρείας ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΙΧΩΝΙΔΑΣ. Όλοι οι φ/β σταθμοί διαθέτουν πλήρη έλεγχο και διαχείριση καθώς και πλήθος αισθητηρίων (ηλιακής ακτινοβολίας, ταχύτητας ανέμου, θερμοκρασίας φωτοβολταϊκών, θερμοκρασίας περιβάλλοντος κ.α.) για σωστή εκτίμηση της απόδοσης κάθε στιγμή. Το σύστημα παρακολούθησης τους δίνει τη δυνατότητα αποστολής σε πραγματικό χρόνο των αναφορών παραγωγής ενέργειας, εικόνων μέσω καμερών(24 ώρες) αλλά και των του συστήματος. Όλα τα δεδομένα καταγράφονται στον server και παρακολουθούνται από οπουδήποτε στον πλανήτη. Η στροφή στις καθαρές πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, αποτελεί τη μόνη διέξοδο για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών που απειλούν σήμερα τον πλανήτη. Επιπλέον, η χρήση της ηλιακής ενέργειας συνεπάγεται λιγότερες εκπομπές άλλων επικίνδυνων ρύπων (όπως τα καρκινογόνα μικροσωματίδια, τα οξείδια του αζώτου, οι ενώσεις του θείου, κ.λπ). Οι ρύποι αυτοί επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον. Πηγή: Κώστας Κιτσίκης

3 θέμα ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΜΑΪΟΣ Πολυνομοσχέδιο λιτότητας «Πρώτα ο μαθητής» Επιχειρείται η δημιουργία μιας αντίθεσης ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και τους γονείς. Όμως μια πραγματική μεταρρύθμιση, προωθείται από ένα ολόκληρο κίνημα εκπαιδευτικών, μαθητών, γονέων, πνευματικών ανθρώπων, όπως έγινε με τη μεγάλη μεταρρύθμιση του Δεν έγινε ενάντια στους εκπαιδευτικούς, αλλά με τους ίδιους πρωτοπόρους με τη μεγάλη απεργία τους. «Ψηφιακές τάξεις» και λιτότητα Πολλά σχολεία δεν έχουν καν τις απαιτούμενες αίθουσες: Να πούμε για τα νηπιαγωγεία στα υπόγεια ή ισόγεια πολυκατοικιών, για εργαστήρια που λείπουν, για τα λυόμενα στις αυλές, σε ορισμένα από τα οποία μάλιστα βρέθηκαν από το Τμήμα Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τριπλάσιες ποσότητες φορμαλδεΰδης, που είναι επικίνδυνη για καρκίνους. Το ελληνικό κράτος αδυνατεί να προστατέψει τους μαθητές μέσα στις σχολικές αίθουσες, αλλά κι έξω από αυτές, με τις ανύπαρκτες αυλές σε πολλά σχολεία που αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια των μαθητών. «Δει δη χρημάτων, κι άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων» που έλεγαν κι οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Η λιτότητα δεν πλήττει μόνο τους εκπαιδευτικούς, μειώνοντας τους μισθούς τους, και μάλιστα από μια κυβέρνηση που προεκλογικά άλλα έλεγε κι άλλα κάνει τώρα. Πλήττει και τα σχολεία με τη μείωση των κονδυλίων για τα λειτουργικά τους έξοδα σταθερά εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα φέτος αρκετά σχολεία να κινδυνεύουν να τους κόψουν ως και το τηλέφωνο! Έτσι θα γίνουν οι «ψηφιακές τάξεις», χωρίς τηλέφωνο καν στο σχολείο; Στη δε Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, το Υπουργείο «πάγωσε» για τη φετινή χρονιά τα προγράμματα των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, κόβοντας Επιμορφωτικά Σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς, διήμερες και άνω επισκέψεις σχολείων, την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού! Η κατάσταση αναμένεται να χειροτερέψει δραματικά με τη μείωση των διορισμών εκπαιδευτικών λόγω του Προγράμματος σταθερότητας που εξήγγειλε η κυβέρνηση: 50% λιγότεροι μόνιμοι θα διοριστούν του χρόνου και αναπληρωτές λιγότεροι. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να καλύψει τις ελλείψεις αυξάνοντας στους 30 τους μαθητές σε κάθε τμήμα. Το ρουσφετολογικό κράτος Εξυπηρετείται με το διορισμό από την εκάστοτε κυβέρνηση των «δικών της παιδιών» σε θέσεις στελεχών της εκπαίδευσης, με τις αποσπάσεις με υπογραφή μόνο υπουργού (άλλη μια «καινοτομία» των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ την οποία αξιοποίησαν στη συνέχεια κι εκείνες της ΝΔ) χωρίς κανένα έλεγχο από υπηρεσιακό συμβούλιο όπου υπάρχουν και εκλεγμένοι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών. Με τις διατάξεις του νέου πολυνομοσχεδίου για η επιλογή στελεχών της εκπαίδευσης θα γίνεται από διορισμένα κατά πλειοψηφία από την υπουργό συμβούλια επιλογής και με τη διάτρητη διαδικασία της συνέντευξης να παραμένει. Ο άνωθεν έλεγχος από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα των στελεχών της εκπαίδευσης αποτελεί μια «ιερή αγελάδα» που καμιά «μεταρρύθμιση» δεν αγγίζει. Η πρόταση για εκλογή π.χ. των διευθυντών των σχολείων από τα μέλη του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου δε συζητείται ούτε καν ως ιδέα, ακόμη κι αν εφαρμόζεται σε άλλες χώρες. Αποσπάσεις, και μεταθέσεις Αποτελούν κοινωνική ανάγκη, μόνο που οι αποσπάσεις δε γίνονται με μοριοδότηση, όπως ζητάμε εδώ και δεκαετίες, ακριβώς για να γίνεται «παιχνίδι» με «εξυπηρετήσεις» από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Η λύση δεν είναι η κατάργηση αλλά η μοριοδότηση και των αποσπάσεων, ώστε να γίνονται με αντικειμενικά κριτήρια. Η διάταξη για υποχρεωτική τριετή παραμονή των νεοδιόριστων και διετή των παλιών εκπαιδευτικών στο ίδιο σχολείο θα εγκλωβίσει χιλιάδες εκπαιδευτικούς μακριά από τους τόπους καταγωγής τους. Το Πιστοποιητικό Διδακτικής Επάρκειας με εξάμηνα σεμινάρια Αντί να δημιουργούμε ένα καινούριο «Ελντοράντο» διαπλοκής πανεπιστημιακών με το υπουργείο και κατασπατάλησης δημόσιων κονδυλίων ελληνικών και ευρωπαϊκών, η απόκτηση της Επάρκειας για τους νυν αναπληρωτές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορεί να γίνει με Σεμινάρια (χωρίς εξτρά αποζημιώσεις των επιμορφωτών συμβούλων και πανεπιστημιακών) πριν ή μετά το διορισμό τους και να ενταχθεί μέσα στο πτυχίο ως ειδίκευση στις καθηγητικές σχολές για τους μελλοντικούς απόφοιτους. Είναι αδιανόητο ακόμη να αγνοείται η προϋπηρεσία, κάτι που αποτελεί προσόν διορισμού σε οποιαδήποτε θέση εργασίας και στον ιδιωτικό τομέα. Αξιολόγηση Η φιλολογία περί αξιολόγησης επιχειρεί να ρίξει όλα τα βάρη για τα στραβά της Παιδείας στους εκπαιδευτικούς. Σε ένα κράτος όπου κυριαρχεί ο κομματισμός, αξιολόγηση σημαίνει «βόλεμα» των φίλα προσκείμενων στην εκάστοτε κυβέρνηση, των «δικών της παιδιών». Το πολυνομοσχέδιο επιχειρεί να τρομοκρατήσει τους νέους εκπαιδευτικούς που θα «αξιολογούνται» στο τέλος της διετίας από το σχολικό σύμβουλο, το διευθυντή του σχολείου και τον «μέντορά» τους, τον παλιό εκπαιδευτικό που τους έχει «αναλάβει». Τριπλή υποταγή δηλαδή, στο διευθυντή, το σύμβουλο και τον παλιό εκπαιδευτικό, ακριβώς για να είμαστε σίγουροι ότι τίποτε δεν θα αλλάξει, κανένα πνεύμα νεωτερισμού και καινοτομίας δεν θα «μολύνει» το σχολείο από τους νέους εκπαιδευτικούς. Μια δεκαετία και πλέον πριν, το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης προειδοποιούσε για το στόχο των πολυεθνικών για «απελευθέρωση» (δηλαδή ιδιωτικοποίηση, ξεπούλημα) των δημόσιων υπηρεσιών Παιδείας, Υγείας, Κοινωνικής Ασφάλισης. Σήμερα, η κυβέρνηση υλοποιεί αυτή την πολιτική, οδηγώντας τα σχολεία στην αναζήτηση «χορηγών», πόρων από ιδιώτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων ανάμεσα σε πλούσια και φτωχά σχολεία, πλούσιες και φτωχές γειτονιές, δεσμεύσεις απέναντι στους χορηγούς για το πρόγραμμα του σχολείου, τη διδακτέα ύλη, τις προσλήψεις, τα δικαιώματα κλπ. Η «κοινωνία των δύο τρίτων» σε όλο της το μεγαλείο, με το κράτος να αποσύρεται στη γωνία. Φώτης Ποντικάκης Σ το 11ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου (Αθήνα 15-25/4) προβλήθηκε στις 21/4, μετά από πρόταση της κας Αλεξάνδρας Μητσοτάκη, προέδρου της ActionAid Hellas, το οικολογικό ντοκιμαντέρ των Nicolas Hulot και Jean-Albert Lievre, το οποίο και προλόγισε η Υπουργός Περιβάλλοντος Κα Τίνα Μπιρμπίλη. Εκτός των άλλων, το ντοκιμαντέρ έδειξε πως ο άλογος πολιτισμός μας ευθύνεται για την εξαθλίωση των λεγόμενων τριτοκοσμικών χωρών. Κύριο σύνθημά του ήταν να διατηρήσουμε τη βιοποικιλότητα του πλανήτη μας και να μάθουμε να μοιραζόμαστε όλοι τα αγαθά του. Ο Nicolas Hulot είναι ρεπόρτερ και συγγραφέας, αλλά, έπειτα από την απήχηση που είχε η τηλεοπτική του εκπομπή Ushuaia Nature, άρχισε να δραστηριοποιείται όλο και πιο έντονα για την προστασία του περιβάλλοντος και To σύνδρομο του Τιτανικού την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στα οικολογικά ζητήματα. Το 1990 δημιουργεί το ίδρυμα Ushuaia που τον Ιανουάριο του 1995 θα μετονομαστεί σε ίδρυμα Nicolas Hulot για τη φύση και τον άνθρωπο. Τη σκηνοθεσία του φιλμ συνυπογράφει μαζί με τον Nicolas Hulot o Jean-Albert Lievre, ο οποίος έχει φτιάξει πολλά ντοκιμαντέρ κυρίως για τον κόσμο των ζώων, με γυρίσματα σε όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιώντας τον τίτλο ενός βιβλίου του Nicolas Hulot που εκδόθηκε το 2004, το ντοκιμαντέρ αυτό μας θυμίζει φυσικά τη συμπεριφορά των επιβατών του ξακουστού υπερωκεάνιου που συνέχισαν να χορεύουν και να γλεντούν χωρίς να συνειδητοποιούν πόσο κοντά τους βρισκόταν το μοιραίο παγόβουνο Όμως αυτό το υπερωκεάνιο, στο οποίο έχουμε όλοι μας επιβιβαστεί, είναι ο πλανήτης γη. Και δεν έχουμε άλλον από αυτόν. Από το απειροελάχιστο στοιχείο μέχρι το πιο τεράστιο. Το σύνδρομο του Τιτανικού τοποθετεί ξανά τη γη και τους ανθρώπους σε μια προοπτική στην κλίμακα του Γαλαξία μας, και δίνει τη δυνατότητα στον καθένα από εμάς να έχει άμεση εποπτεία για ένα φαινόμενο που ακόμα δεν είναι μη αναστρέψιμο. Κι αυτό αποτελεί ένα μήνυμα ελπίδας για τις μελλοντικές γενιές! H γη δεν έχει έξοδο κινδύνου!! Ας προσέξουμε! Ρόζα Μηνακούλη

4 4 εις Υγείαν ΜΑΪΟΣ 2010 Πώς χάσαμε την πρωτιά; Σ ήμερα ο πληθυσμός της Ελλάδας υπολογίζεται σε κατοίκους, από τους οποίους το 14% είναι παιδιά και το 19% άτομα 65 ετών και άνω. Την τελευταία δεκαετία, η φυσική αύξηση (η διαφορά μεταξύ γεννήσεων και θανάτων) ήταν κοντά στο μηδέν και ο πληθυσμός αυξήθηκε περίπου 4% κυρίως λόγο της μετανάστευσης. Η βρεφική θνησιμότητα (βρεφικοί θάνατοι ανά γεννήσεις) θεωρείται καλός δείκτης για την υγεία μιας χώρας, αλλά και για το γενικό επίπεδο ζωής, και εκεί δεν τα πάμε άσχημα. Με βρεφική θνησιμότητα 2,7/1000 το 2008, ήμασταν αρκετά χαμηλότερα από το μέσον όρο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το «προσδόκιμο ζωής» είναι άλλος ένας σημαντικός δείκτης υγείας. Ένα παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα, μπορεί να ζήσει σχεδόν μέχρι τα 80 τα κορίτσια μέχρι τα 82 και τα αγόρια μέχρι τα 77. Παλιότερα, είχαμε σχεδόν το μακρότερο προσδόκιμο ζωής στο κόσμο. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουμε χάσει την πλεονεκτική αυτή θέση. Δηλαδή, το 1991 είχαμε την 2η θέση, σήμερα μεταξύ 53 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του Π.Ο.Υ. είμαστε στην 14η θέση. Γιατί συνέβη αυτό; Απλά, άλλες χώρες εφάρμοσαν εντατικά προγράμματα δημόσιας υγείας για την προαγωγή και την προστασία της υγείας, αντιμετωπίζοντας παράγοντες που προσδιορίζουν την υγεία, όπως το κάπνισμα, η διατροφή, η φυσική άσκηση, τα ατυχήματα, το κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον κλπ. Ενώ εμείς μείναμε κολλημένοι στο θέμα των νοσοκομειακών κλινών και των γιατρών, και δεν πετύχαμε ένα λειτουργικό ΕΣΥ. Το αποτέλεσμα είναι ότι στην Ελλάδα το προσδόκιμο ζωής σε ηλικία ενός έτος αυξήθηκε κατά 4 έτη μεταξύ 1970 και 2007, ενώ σε άλλες χώρες η αύξηση αυτή ήταν 8 έτη. Δηλαδή, οι άλλοι πέτυχαν πολύ πιο γρήγορη βελτίωση από εμάς. Στη χώρα μας το κάπνισμα παραμένει σε πολύ ψηλά επίπεδα (50% των ενηλίκων ανδρών και 31% των γυναικών καπνίζουν σε καθημερινή βάση). Το κάπνισμα είναι ο νούμερο ένα κίνδυνος για την υγεία. Συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε τα άφθονα φρούτα, λαχανικά και λάδι ελιάς που παράγει η χώρα μας, αλλά σταδιακά απομακρυνόμαστε από την υγιεινή παραδοσιακή μας διατροφή. Σχεδόν το 50% των Ελλήνων είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Το 35% των ανδρών και 45% των γυναικών δεν γυμνάζονται τακτικά. Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών κυμαίνεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, και σε αντίθεση με ορισμένες πιο βόρειες χώρες οι έλληνες δεν πίνουν για να μεθύσουν. Αλλά ενώ παλαιοτέρα οι έλληνες έπιναν κυρίως κρασί, σήμερα η λήψη αλκοόλ γίνεται όλο και περισσότερα με την κατανάλωση ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Μεταξύ 1984 και 1998 παρουσιάστηκε σημαντική αύξηση στη χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών, αλλά στη συνέχεια η πορεία της υπήρξε πτωτική. Δυστυχώς, η προστασία του φυσικού, κτισμένου ή του εργασιακού περιβάλλοντας δεν αποτελεί πολιτική προτεραιότητα, με αποτέλεσμα αρκετοί θάνατοι να οφείλονται στην άμεση επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις και σε περιοχές με υψηλά επίπεδα μόλυνσης και ρύπων. Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Μεγαλόπολη, και Βοιωτία, Ασωπός, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα περιοχών με υψηλά επίπεδα ρύπων και επιπτώσεις στην υγεία. Επίσης σημαντικές επιπτώσεις παρατηρούνται στην υγεία του πληθυσμού των αγροτικών περιοχών λόγω βιομηχανοποίησης της γεωργίας. Και σε αντίθεση με πολλές Ευρωπαϊκές χώρες - όπου είναι η πρώτη προτεραιότητα - δεν έχουμε ασχοληθεί καθόλου σε πολιτικό επίπεδο με τις κοινωνικό-οκονομικές συνθήκες που προσδιορίζουν τις ανισότητες στην υγεία. Συνοπτικά, οι κύριες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα είναι : νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος (48%), καρκίνος (25%), νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος (7%) και ατυχήματα (5%). Τα χρόνια νοσήματα είναι πιο συχνά στις κατώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις. Η υπέρταση ευθύνεται για το 25% του συνόλου των θανάτων, το κάπνισμα για το 19,3%, η υψηλή χοληστερόλη για το 11,6%, και το βάρος (πάνω από το κανονικό) για το 8,3%. Όλες αυτές οι αιτίες μπορούν να μειωθούν με σωστά προγράμματα δημόσιας υγείας, και χωρίς πολλά έξοδα. Άννα Ριτσατάκη Τι ρόλο παίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υγεία μας; Φ έτος, το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας (7 Απριλίου) ήταν «Υγεία και Αστικοποίηση». Το 60% του πληθυσμού μας μένει σε αστικές περιοχές. Αλήθεια, τι ευθύνη έχουν οι Δήμοι για την υγεία των πολιτών? Σήμερα, οι αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκηση είναι περιορισμένες, και οι πόροι ανεπαρκείς. Δεν ξέρουμε ακόμα τι επίπτωση θα έχει το Σχέδιο Καλλικράτης στις αρμοδιότητες των Δήμων, αλλά σίγουρα η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα συνεχίσει να έχει ευθύνη για πολλούς από τους παράγοντες που καθορίζουν την υγεία του πολίτη. Οι κύριες αιτίες θανάτου στη χώρα μας είναι τα καρδιολογικά νοσήματα, ο καρκίνος, τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος και τα ατυχήματα. Η υπέρταση, το κάπνισμα, η υψηλή χοληστερόλη και η παχυσαρκία είναι από τις κύριες αιτίες των παθήσεων αυτών. Φυσικά, είναι προσωπική μας ευθύνη να εφαρμόσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δηλαδή να τρώμε καλά, να πίνουμε 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα, να μην καπνίζουμε, και να φροντίζουμε για την φυσική μας άσκηση. Αλλά και η Τ.Α. πρέπει να πάρει μέτρα για να διευκολύνει την επιλογή υγιούς τρόπου ζωής, και να μας προστατεύει από διαφόρους κινδύνους. Π.χ. η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο από ένα ευρύ φάσμα παθήσεων όπως η υπέρταση, οι καρδιολογικές παθήσεις και ο καρκίνος. Οι Δήμοι μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη ενημέρωση για μια υγιεινή διατροφή, αλλά δεν φτάνει αυτό. Πρέπει να προωθήσουν βιολογικά προϊόντα σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς και κυλικεία. Επίσης, να οργανώσουν λαϊκές αγορές ώστε οι βιοκαλλιεργητές να πωλούν τα προϊόντα τους σε προσιτές τιμές. Αλλά η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας χρειάζεται και φυσική άσκηση, και σε αυτό το σημείο η Τ.Α. έχει μεγάλη ευθύνη. Πεζοδρόμια με τρύπες και κτήρια χωρίς ράμπες δυσκολεύουν ιδιαίτερα την κυκλοφορία ηλικιωμένων, ατόμων σε αναπηρικές καρέκλες και μανάδων με παιδιά σε καρότσια. Ασφαλή πεζοδρόμια, πεζόδρομοι και ποδηλατοδρόμοι θα ενθαρρύνουν το περπάτημα και την χρήση του ποδηλάτου, χωρίς το φόβο να πέσει κανείς σε τρύπα, ή να τον κτυπήσει αυτοκίνητο. Πράσινοι χώροι αναψυχής και χώροι άθλησης ενθαρρύνουν την φυσική άσκηση και βελτιώνουν την ψυχική υγεία. Η προστασία του πράσινου, η δημιουργία πάρκων και η φύτευση δένδρων και λουλουδιών δεν βοηθούν μόνο στην ψυχική υγεία, αλλά και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην αισθητική της πόλης δηλαδή, όλοι κερδίζουμε. Η χώρα μας είναι στη χειρότερη σχεδόν θέση στην Ευρώπη όσον αφορά τους θανάτους στο δρόμο (μας ξεπερνά μόνο η Πορτογαλία). Η εφαρμογή μειωμένης ταχύτητας στις περιοχές κατοικίας, η απαγόρευση της παράνομης στάθμευσης, η καλή κατάσταση των δρόμων κλπ μειώνουν τα ατυχήματα στο δρόμο και σώζουν νέες ζωές. Οι συνθήκες εργασίας έχουν κεντρική σημασία για την υγεία των εργαζομένων. Κάθε Δήμος οφείλει να είναι «μοντέλο» για τις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων του. Σε συνεργασία με τους τοπικούς επιχειρηματίες, θα μπορούσε να βελτιώνει την υγεία στους χώρους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Σημαντικό πρόβλημα επίσης για τη δημόσια υγεία (και τον κίνδυνο πυρκαγιάς) είναι η διαχείριση των απορριμμάτων. Κάθε δήμος και δημότης θα πρέπει πρώτα να συμβάλει στη μείωση των απορριμμάτων (λιγότερες συσκευασίες, μη-χρήση πλαστικών σακουλών, κομποστοποίηση κλπ), και στη συνέχεια στην εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης. Σε ορισμένες τέλος περιοχές, εξίσου σοβαρά προβλήματα προκύπτουν από τα λατομεία, τα ναυπηγεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες κοντά σε κατοικημένες περιοχές και παραλίες. Μα αυτά τα λίγα παραδείγματα, είναι φανερό ότι στις δημοτικές εκλογές, το Νοέμβριο, απαιτούμε από την Τ.Α. πιο ελκυστικές πόλεις που προάγουν την υγεία μας. Άννα Ριτσατάκη

5 Ο ι ΕΡΓΑ & ΣΙΑ ΜΑΪΟΣ Οι μισθοί στο απόσπασμα γράφει ο Γιάννης Τσιρώνης μισθοί στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλοί και ελάχιστη ώθηση στην οικονομία θα φέρει η μείωσή τους. Άλλωστε μεγάλο κομμάτι του εργασιακού κόστους, ιδιαίτερα στην αγροτική παραγωγή, αφορά την μαύρη εργασία, που δεν πρόκειται να μειωθεί. Γιατί λοιπόν, ενώ είμαστε οι πιο κακοπληρωμένοι και συγχρόνως οι πιο σκληρά εργαζόμενοι Ευρωπαίοι, τελικά η εργασία στην Ελλάδα είναι πανάκριβη; Το εργασιακό κόστος εκτινάσσεται από τις εξοντωτικές εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία: Έχουν χυθεί τόνοι μελάνης για το εάν πρέπει να βγαίνουμε στην σύνταξη στα 55 ή τα 60, αλλά δεν έχει γραφτεί τίποτα για το γεγονός ότι ένας εργαζόμενος με 1000 ευρώ μισθό πληρώνει μαζί με τον εργοδότη του περισσότερα από 7000 ευρώ ετησίως για ασφαλιστικές εισφορές!! Το σκάνδαλο λοιπόν δεν είναι το γιατί κάποιος συνταξιοδοτείται νωρίς, αλλά το γεγονός ότι, από τις τερατώδεις εισφορές που πληρώνουμε, μικρό ποσοστό θα επιστρέψει στα χέρια μας εάν αρρωστήσουμε ή συνταξιοδοτηθούμε! Προσωπικά δεν θα είχα καμία αντίρρηση να συνταξιοδοτηθώ στα 70 εάν πλήρωνα κάθε μήνα ευρώ εισφορές όπως οι Ευρωπαίοι συνάδελφοι μου και όχι ευρώ, που ξεζουμίζουν και εμένα και τον εργοδότη μου εάν δουλεύω σε μία μικρή επιχείρηση των 4-10 εργαζομένων. Ένα ακόμα σκανδαλώδες κόστος είναι η γραφειοκρατία, που επιβαρύνει δραματικά μία επιχείρηση ειδικά την μικρομεσαία. Γιατί μία επιχείρηση με 1000 εργαζόμενους αντέχει να πληρώνει ένα λογιστή και 2-3 κλητήρες για να ξημεροβραδιάζονται στις διάφορες υπηρεσίες. Ένας όμως ελεύθερος επαγγελματίας ή καταστηματάρχης, με μία γραμματέα και 2 υπαλλήλους, βλέπει να χάνεται περίπου το 30% των ωρών εργασίας, των δικών του και των υπαλλήλων του, σε ουρές και δαιδαλώδεις διαδικασίες. Η τρίτη πληγή της ελληνικής εργασίας, είναι η παντελής απουσία αξιολόγησης και ανταμοιβής. Όχι μόνο το ελληνικό δημόσιο, αλλά και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις ελάχιστη σχέση έχουν με ορθή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού: Ο επιχειρηματίας, που έπιασε την καλή, και από εργολάβος έγινε βιομήχανος, προτιμά να περιστοιχίζεται από ρουφιάνους και περιορισμένων δυνατοτήτων παρατρεχάμενους, παρά από σοβαρούς τεχνοκράτες. Η σεξουαλική παρενόχληση και η άδηλη πορνεία στον εργασιακό χώρο δεν είναι εξαιρέσεις στην ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά καθεστώς. Ένας ικανός επαγγελματίας σπάνια ανταμείβεται στην ελληνική επιχείρηση. Είτε θα προσαρμοστεί και θα ανέχεται το αφεντικό και τους παρατρεχάμενους του και θα αποφεύγει να ταράζει τα νερά, είτε θα το σκάσει και θα ανοίξει δική του δουλειά. Άλλωστε η ολιγοπωλιακή πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς, που επέτρεπε το εύκολο κέρδος και την απουσία ανταγωνισμού, έδωσε την δυνατότητα να παριστάνουν τους επιχειρηματίες άνθρωποι που απλά βρήκαν τα χρήματα να ανοίξουν μία δουλειά και να θησαυρίζουν λόγω του τεράστιου περιθωρίου κέρδους. Τέτοιες επιχειρήσεις ουδέποτε επιδίωξαν την σοβαρή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού τους. Οι εργαζόμενοι με την σειρά τους, με νοοτροπία δουλοπάροικου, ουδέποτε πίστεψαν, όπως οι Γιαπωνέζοι συνάδελφοί τους, ότι η επιχείρηση είναι το επαγγελματικό τους σπίτι. Η παροιμία λέει ότι το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι: Όταν βλέπεις άξιους συναδέλφους να απολύονται και η ξανθιά γλάστρα του αφεντικού να πληρώνεται για να κάνει μανικιούρ, ξέρεις ότι η πρωτοβουλία και το δόσιμο δεν έχει αξία. Ο εργάτης, που βλέπει το ελαττωματικό ύφασμα να παράγεται και δεν απλώνει το χέρι να κλείσει το μηχάνημα, έχει διδαχθεί την ανευθυνότητα. Η καλλιέργεια της πρωτοβουλίας και της αυτενέργειας είναι ανύπαρκτες στην πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων. Αντίθετα, ακόμα και τα μεσαία στελέχη έχουν μάθει απλά να αναφέρουν στους ανωτέρους τους για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο, χωρίς οι ίδιοι να παίρνουν καμία πρωτοβουλία. Με τις παραπάνω συνθήκες η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα επέζησε μόνο όσο οι δασμοί την προστάτευαν από τον ξένο ανταγωνισμό. Η κατάργηση των δασμών ήταν η θανατική καταδίκη της ελληνικής βιομηχανίας, στην οποία δεν πίστεψαν ούτε οι εργαζόμενοι αλλά κυρίως ούτε οι ίδιοι οι βιομήχανοι. Οι ελάχιστοι που επένδυσαν σοβαρά και με όραμα πέθαναν στην ψάθα. Οι υπόλοιποι, όταν είδαν ότι η αρπαχτή έχει ημερομηνία λήξεως, είτε έκλεισαν την παραγωγή και στράφηκαν στις εισαγωγές, είτε πούλησαν τις επιχειρήσεις τους σε μεγάλες πολυεθνικές, που γρήγορα έκλεισαν τις γραμμές παραγωγής και τις έστειλαν σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Ισοπεδωτική σάρωση του προσωπικού των οτα Η παθογένεια των εργασιακών σχέσεων στους Ο.Τ.Α. Οφείλουμε, κατ αρχήν, να συνομολογήσουμε ότι ο χώρος του προσωπικού των Ο.Τ.Α. έχει όλες τις παθογένειες και παραλογισμούς της νοοτροπίας λειτουργίας του δημόσιου τομέα. Ι. Όλες σχεδόν οι προσλήψεις γίνονται με κριτήρια κομματικά, δημαρχοκεντρικά και πελατειακά. Ένα μεγάλο μέρος των δημοτικών υπαλλήλων αποτελούν επιλογή των κομματικών καταλόγων, σε ανταπόδοση της κομματικής συμμετοχής και βοήθειας του υπαλλήλου-μέλους. Και δεν εννοώ στελέχη που περιβάλλουν την πολιτική εκπροσώπηση στον Ο.Τ.Α. για την εφαρμογή της πολιτικής πρότασης της παράταξης. Πρόκειται για απλά υπαλληλικό προσωπικό, που κινείται στην καθημερινή λειτουργία του Ο.Τ.Α. Ένα αντίστοιχο τμήμα προσλαμβάνεται από το «Τοπάρχη» για να ασκεί για λογαριασμό του την πολιτική του, επιβεβαιώνοντας στην καθημερινή λειτουργία του Ο.Τ.Α. την αυταρχικότητα του «μονοπρόσωπου» θεσμού. Και ένα σοβαρό κομμάτι του προσωπικού των Ο.Τ.Α. αποτελεί ανταποδοτική προσφορά πελατειακού χαρακτήρα των τοπικών αρχόντων στους σπόνσορες και κομματάρχες τους. Βέβαια μια τέτοια λογική δεν σημαίνει ότι δεν προσλαμβάνονται απ αυτό τον ανορθόδοξο τρόπο και ικανοί υπάλληλοι, αφού δεν μπορούν να προσληφθούν αλλιώς. Μένει ένα μικρό κομμάτι προσωπικού που προσλαμβάνεται (συνήθως έχει προσληφθεί προ πολλού) με ανιδιοτελή κριτήρια. ΙΙ. Υπό τα δεδομένα αυτά, η ανάγκη παράκαμψης του νομοθετικού καθεστώτος, εδώ και μια και πλέον δεκαετία, διαμόρφωσε είτε με δημόσιο είτε με ιδιωτικό χαρακτήρα, εργασιακές σχέσεις «κάθε είδους» (8μηνες συμβάσεις, συμβάσεις έργου, επιλογές «stage» κλπ.), πλην της «κλασσικής» δηλ. αυτής της σύμβασης αορίστου χρόνου. Δυστυχώς, επειδή δεν «ελέγχονται», σ αυτές τις κατηγορίες περιλαμβάνονται και όλοι σχεδόν οι χωρίς ιδιοτέλεια εργαζόμενοι, πλην αυτών που προσλήφθηκαν παλιά. ΙΙΙ. Η τρίτη παθογένεια του δημόσιου παραλογισμού στον χώρο των εργαζομένων στους Ο.Τ.Α. συνίσταται στο γεγονός ότι ως προϊσταμένους τους λειτουργικά έχουν την πολιτική ηγεσία του Ο.Τ.Α. και ιεραρχικά, προαγωγικά και μισθολογικά την Κεντρική Διοίκηση υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εσωτερικών...Και το ΔΝΤ Αν κανείς ανοίξει τα συγκριτικά στοιχεία των χωρών στις οποίες κλήθηκε και παρενέβη το ΔΝΤ, θα διαπιστώσει ότι η γράφει ο Κώστας Διάκος πρώτη απαίτηση για την εγγύησή του είναι η δραστική περικοπή του εργατικού δυναμικού στον χώρο του Δημοσίου. Και προτεραιότητα στην απαίτηση αυτή έχει το εργατικό δυναμικό των «πληθωριστικών» και «παράλληλων» με την κεντρική διοίκηση Ο.Τ.Α. Στα πλαίσια αυτά το Σχέδιο Σταθερότητας δίνει προτεραιότητα στην μείωση του προσωπικού των ΟΤΑ και κυρίως των δημοτικών επιχειρήσεων, που ουσιαστικά μειώνει κατά 80%. Θεσμοθετείται λοιπόν ουσιαστικά η καταγγελία όλων των εργασιακών συμβάσεων πλην αυτών της αόριστης διάρκειας. Έτσι περιορίζεται το προσωπικό των ΟΤΑ στο 30% περίπου. Ο «Καλλικράτης» στην συνέχεια προβλέπει, εκτός της θεσμοθέτησης των επιλογών του Σχεδίου Σταθερότητας, και ένα πλαίσιο εγκυρότερων και αντικειμενικότερων προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ κυρίως. Αλλά μια τέτοια επιλογή θέλει τον χρόνο της. Προτάσεις Με τέτοιες επιλογές είναι βέβαιο ότι βρεφονηπιακοί σταθμοί, αθλητικά κέντρα, ΚΑΠΗ και άλλοι χώροι κοινωνικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. με την άμεση απόλυση προσωπικού θα υπολειτουργήσουν. Όμως αναμφισβήτητα υπάρχουν υπάλληλοι που υπηρετούν σήμερα στους Ο.Τ.Α. και διαθέτουν ικανότητες, εργατικότητα και εμπειρία, εκ των οποίων οι περισσότεροι προσλήφθηκαν χωρίς «μέσον». Πολλοί απ αυτούς ανήκουν σε κατηγορίες που δεν έχουν εργασιακή σύμβαση αορίστου χρόνου. Κατά την γνώμη μου εκτιμώ ότι πριν από την οποιαδήποτε ρύθμιση του εργασιακού καθεστώτος στους Ο.Τ.Α. απαιτείται οργανόγραμμα, που θα προσδιορίζει αρμοδιότητες, ανάγκες, λειτουργίες, δράσεις. Και αυτό είναι πιο αναγκαίο τώρα που οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν αρμοδιότητες που δεν είχαν. Στην συνέχεια πρέπει να γίνει η αξιολόγηση του υπάρχοντος προσωπικού σε γνωστικές δυνατότητες και εργασία στον Ο.Τ.Α., να μετατραπούν οι συμβάσεις τους σε συμβάσεις αορίστου χρόνου και να διαμορφωθούν έτσι οι όροι ασφάλειας εργασίας. Και οι υπόλοιποι να στελεχώσουν μεταβατικά τις υπηρεσίες των ΟΤΑ, μέχρι την πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ, στο οποίο θα μπορούν αυτοί να έχουν κλιμακωτή μοριοδότηση. Με αυτές τις προϋποθέσεις εξασφαλίζεται αρχικά η καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα του Ο.Τ.Α., αποφεύγεται η αρχή «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά» και παράλληλα ενισχύεται και τελικά εγκαθιδρύεται η αρχή της ισονομίας και της χρησιμότητας στον εργασιακό χώρο της Ο.Τ.Α.

6 6 oxygenergy ΜΑΪΟΣ 2010 Πυρηνική ενέργεια / Μέρος 2ο Ιστορικό Η κατάσταση σήμερα - Προοπτικές Αφιέρωμα Τ α πρώτα εμπορικά πυρηνικά εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη την δεκαετία του 50. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι αντιδραστήρων είναι αντιδραστήρες συμπιεσμένου νερού και αντιδραστήρες ζέοντος νερού. Σήμερα υπάρχουν περίπου 444 πυρηνικά εργοστάσια στον πλανήτη (τα 437 εξ αυτών σε πλήρη λειτουργία) που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια ονομαστικής ισχύος πάνω από 360 Gwe. Από αυτά τα 147 βρίσκονται στην Ευρώπη και παράγουν ρεύμα συνολικής ισχύος 130 GWe που ετήσια αντιστοιχεί στο 34% του παραγόμενου ευρωπαϊκού ηλεκτρικού ρεύματος. Σε πλανητικό επίπεδο, άλλα 41 βρίσκονται υπό κατασκευή και επιπλέον 158 στο στάδιο του σχεδιασμού. Το 16% του παγκόσμιου ηλεκτρικού ρεύματος και το 34% του ευρωπαϊκού παράγεται από πυρηνική ενέργεια. Επίσης, πλήθος πυρηνικών μονάδων βρίσκονται εγκατεστημένες σε πολεμικά πλοία και υποβρύχια των υπερδυνάμεων του πλανήτη. Πρωτοπόρος στην χρήση πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι η Γαλλία που παράγει το 85% του ηλεκτρικού ρεύματος από πυρηνικά και σημαντικές εξαγωγές. Σημαντική ηλεκτροπαραγωγή από πυρηνική ενέργεια ανά τον κόσμο έχουν επίσης οι ΗΠΑ (20%), η Ρωσία (16%), ο Καναδάς (15%), η Ιαπωνία, η Βρετανία (20%) και η Γερμανία (28%). Άλλες χώρες που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα από πυρηνικούς αντιδραστήρες είναι η Ελβετία (42%) και η Φινλανδία (27%). Τα περισσότερα από πυρηνικά εργοστάσια που λειτουργούν σήμερα έχουν κλείσει ήδη ζωή 20 ετών και πάνω και σύντομα θα απαιτηθεί η διάλυσή τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Κίνα, Ινδία και Ρωσία κατασκευάζουν την στιγμή αυτή από 6-10 αντιδραστήρες η κάθε μία, Κορέα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία από 2, και Αργεντινή, Φινλανδία, Γαλλία, Ιράν, Ιαπωνία, Πακιστάν και ΗΠΑ από 1. Η Τουρκία έχει επίσης εξαγγείλει την ίδρυση πυρηνικού εργοστασίου στα παράλια της απέναντι από την Κύπρο. Ανάλογα προγράμματα εξαγγελίες έχουν κάνει η ΠΓΔΜ, η Κροατία, η Σλοβακία, η Αλβανία, η Αίγυπτος, η Λιβύη, η Τυνησία, το Μαρόκο, η Αλγερία. Η Ιταλία έκλεισε όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες μετά το ατύχημα του Τσερνομπιλ πριν αυτοί καν φτάσουν στο όριο ζωής τους, όμως τώρα η ιταλική ENEL και η γαλλική Electricite de France διαπραγματεύονται την έναρξη κατασκευής νέου πυρηνικού εργοστασίου στο έδαφος της Ιταλίας από το Στην Γερμανία υπάρχει αναστολή του πυρηνικού προγράμματος της χώρας, ενώ στην Ισπανία πάρθηκε απόφαση κάθε πυρηνικός αντιδραστήρες που φτάνει στο όριο ζωής να αντικαθίσταται από εργοστάσιο που θα λειτουργεί με φυσικό αέριο. Στην Αυστρία έχει κατασκευασθεί πυρηνικό εργοστάσιο, το οποίο όμως ποτέ δεν τέθηκε σε λειτουργία. Μεγάλες εταιρείες κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων είναι η γαλλική Arreva, οι γερμανικές Siemens Ε.ON RWE Westinghouse Candu - Thyssen, η ιαπωνική Tokyo Electric Power η αμερικανική Exelon Nuclear και η ρωσική Atomo Sroyexport. Στον Καναδά υπάρχουν επίσης εταιρείες που κατασκευάζουν πυρηνικούς αντιδραστήρες χαμηλού κόστους και χαμηλότερης απόδοσης. Ξενοφών Ζήσης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία: Μία Πράσινη Λύση για την Οικονομία της Πελοποννήσου Β ρισκόμαστε σε μια πολιτική και οικονομική συγκυρία, η οποία εκ των πραγμάτων βάζει το πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου. Στην οικονομία της χώρας μας, το 73% του Α.Ε.Π. αποτελεί η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία ουσιαστικά κινείται ερήμην της παραγωγικής ταυτότητας και ικανότητας, μεγεθύνοντας το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα. Η κατανάλωση αυτή υποστηρίζει (η μάλλον υποστήριζε μέχρι σήμερα) μια πλαστή ευημερία, δημιουργεί ανεργία και αποδιαρθρώνει παραδοσιακούς κλάδους της εγχώριας οικονομίας, που αδυνατούν να εκσυγχρονιστούν και να γίνουν ανταγωνιστικοί. Ο αγροτικός τομέας συμπυκνώνει τις αρνητικές συνέπειες του παραγωγικού καταναλωτικού προτύπου και πολλαπλασιάζει τα προβλήματα. Οι ορεινές περιοχές έχουν εγκαταλειφθεί παντελώς και η ύπαιθρος καταρρέει οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά. Στις πεδινές περιοχές ακολουθείται το βιομηχανοποιημένο μοντέλο παραγωγής με πολλά χημικά, που σπαταλά και μολύνει τους υδάτινους πόρους και βασίζεται στις επιδοτήσεις. Η διαθεσιμότητα των οικονομικών μεταναστών για ανασφάλιστη εργασία και οι επιδοτήσεις συντηρούν ακόμη μια θνησιγενή γεωργία και κτηνοτροφία, που αδυνατεί όμως να εφοδιάσει την αγορά με βασικά είδη διατροφής, που και σε αυτά ακόμη είμαστε ελλειμματικοί. Ο αγροτικός τομέας της χώρας μας αποτελείται ως επί το πλείστον από μικρές αγροτικές επιχειρήσεις (96,5% > 100 στρ.). Στο σύνολό του μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 70 ακολουθούσε το παραδοσιακό μοντέλο παραγωγής. Η μακροβιότητα αγαθών και υπηρεσιών, η ενίσχυση της εργασίας και όχι της κατανάλωσης, η επανάχρηση του αγροτικού χώρου και των χωριών, η παραγωγή προϊόντων διατροφής στην γεωργία και κτηνοτροφία με στροφή στα βιολογικά και υγιεινά προϊόντα με μείωση φυτοφαρμάκων, η μεταποίηση και ο εξαγωγικός προσανατολισμός, αποτελούν λέξεις κλειδιά για αναζήτηση απαντήσεων. Η συζήτηση όμως δεν μπορεί να είναι θεωρητική. Είναι απαραίτητη η γενναία μεταφορά πόρων από το κόστος λειτουργίας του δημοσίου και την παραοικονομία στην πραγματική παραγωγική οικονομία. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης π.χ. δεν μπορεί να είναι απλά ο μεταφραστής και ο λογιστής των Κοινοτικών Κανονισμών και Πόρων. Τηρώντας τις υποχρεώσεις του αφού εισπράττει επιδοτήσεις, πρέπει ταυτόχρονα να ξεκινήσει με ισχυρό κεφάλαιο κίνησης, που του αναλογεί από την προτεινόμενη μεταφορά πόρων, την Εθνική Στρατηγική για την Ελληνική Ύπαιθρο και Διατροφή. Οι επενδύσεις στον Αγροτουρισμό, την «μικρή» μεταποίηση προϊόντων αγροτικής παραγωγής, οι καινοτόμες πρωτοβουλίες συλλογικής επιχειρηματικότητας, η ανάδειξη της αγροτικής πολιτιστικής κληρονομιάς και του Φυσικού Περιβάλλοντος, που υποστηρίχθηκαν από τα προγράμματα LEADER και ΟΠΑΑΧ, είναι επενδύσεις για την πράσινη οικονομία. Η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία αποτελεί από την φύση της βασικό κεφάλαιο του παραπάνω προτεινόμενου και απόλυτα ρεαλιστικού παραγωγικού προτύπου. Ο Αγροτουρισμός και οι εξαγωγές τυποποιημένων αγροτικών προϊόντων ποιότητας θα είναι από τους ελάχιστους τομείς εισροών χρημάτων την προσεχή περίοδο, και μπορούν να καταστούν πρωταγωνιστικοί καθώς θα διαθέτουν ρευστότητα όταν σε πολλούς τομείς της οικονομίας αναμένεται σμίκρυνση δραστηριοτήτων. Η Ε.Ε και τα διαρθρωτικά ταμεία αντιμετωπίστηκαν μέχρι σήμερα από την κυρίαρχη πολιτική στην χώρα μας κυρίως ως την αγελάδα που αρμέγουμε και όχι ως ευκαιρία διαρθρωτικών αλλαγών, σε συμπληρωματικότητα με εθνικούς στόχους για την ελληνική γεωργία. Μερικά χαρακτηριστικά μεγέθη και δείκτες: Το 80% των επιδοτήσεων εισπράττεται από το 20% των παραγωγών. Διατίθενται στην αγορά ως βιολογικά προϊόντα το 20% των παραγόμενων με βάση τις καλλιεργούμενες εκτάσεις. To 2008 οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων ανήλθαν σε 7 δις ευρώ ενώ το έλλειμμα 3,4 δις ευρώ. Οι επιδοτήσεις με κάθε τρόπο αποτέλεσαν για δεκαετίες την κυρίαρχη απασχόληση των αρμοδίων υπηρεσιών και το κεντρικό θέμα του δημόσιου διαλόγου για τον αγροτικό τομέα. Χωρίς αυτές σήμερα οι περισσότερες αγροτικές εκμεταλλεύσεις είναι μη βιώσιμες. Όμως ταυτόχρονα με πανωγραψίματα, με το ΟΣΔΕ που πολλαπλασιάζει την έκταση της χώρας, με ολιγοσπερμία και ολιγοκαρπία, με παγετούς και με χαλάζια κλπ ακόμη και χθες τα ,00 ευρώ για τις αποζημιώσεις μέσω ΕΛΓΑ προέκυψαν ως προϊόν αγροτικών κινητοποιήσεων.αλλά σήμερα αναζητούνται από την Ε.Ε. Η κοινωνία στην δύσκολη περίοδο που εισερχόμεθα πρέπει να λειτουργήσει, να οργανωθεί, να αντισταθεί, να προτείνει αλλά και να αντιμετωπίσει καταστάσεις. Οι κομματικές πολιτικές και οικονομικές ελίτ και οι επαγγελματικές συντεχνίες που δεν οργάνωσαν την χώρα και την κοινωνία όταν έπρεπε, όταν είχαν πόρους και πολιτική ισχύ, γιατί να το κάνουν τώρα που παρέδωσαν τα κλειδιά στις υπερατλαντικές ελίτ; Η συνεργασία, η συνεκτικότητα, η κοινωνική αλληλεγγύη, αποτελούν έννοιες που θα αναζητήσουν εκ νέου περιεχόμενο την προσεχή περίοδο. Είναι έννοιες που συμβάλουν σε άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα στα μικρά μεγέθη. Να καταναλώνουμε λιγότερα και ποιοτικότερα προϊόντα. Να καλύπτουμε πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες. Να μειώσουμε τις ψεύτικες ανάγκες. Να επαναχρησιμοποιήσουμε την ύπαιθρο και τα χωριά. Να δημιουργήσουμε δίκτυα ανταλλαγής αγροτικών προϊόντων, παραγωγικούς και καταναλωτικούς συνεταιρισμούς. Να ενισχύσουμε τις παραδοσιακές καλλιέργειες, την εξωστρέφεια και το εξαγωγικό εμπόριο. Να παράγουμε ποιοτικά, υγιεινά και άρα ανταγωνιστικά αγροτικά προϊόντα, και να ενισχύσουμε την μεταποίησή τους. Να γίνει διασύνδεση του τουρισμού με την παραγωγική ταυτότητα των περιοχών. Οικολόγοι Πράσινοι Πελοποννήσου

7 ανάπτυξη ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΑΪΟΣ Ο σιδηρόδρομος και η πολιτική Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε ιδιαίτερους λόγους να ενδιαφερόμαστε για το σιδηρόδρομο στην Ελλάδα γράφει ο Γιάννης Παρασκευόπουλος Για το ίδιο μεταφορικό έργο, ο σιδηρόδρομος απαιτεί μέχρι 7 φορές λιγότερη ενέργεια από το αυτοκίνητο και έχει 16 φορές λιγότερα ατυχήματα, 10 φορές λιγότερη ρύπανση και 2 φορές λιγότερο θόρυβο. Στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, οι μεταφορές είναι ο αδύναμος κρίκος κάθε προσπάθειας για μείωση των εκπομπών. Την τελευταία 20ετία στη χώρα μας οι εκπομπές από μεταφορές όχι μόνο δε μειώνονται, αλλά έχουν αυξηθεί πάνω από 50%, ρυθμός υπερδιπλάσιος από την αύξηση των συνολικών εθνικών εκπομπών. Με τα δεδομένα αυτά, η απλή λογική υπαγορεύει έναν ολοκληρωμένο ανασχεδιασμό των μεταφορών, με το σιδηρόδρομο κορμό των χερσαίων μεταφορών για μεγάλες και μεσαίες αποστάσεις, και τις οδικές μεταφορές να τον συμπληρώνουν στις μικρότερες διαδρομές. Όμως η ελληνική πραγματικότητα απέχει πολύ από την απλή αυτή λογική. Για κατάκτηση διαφάνειας και αποτελεσματική αναδιοργάνωση, θα άξιζε στενή συνεργασία με άλλο δημόσιο ευρωπαϊκό οργανισμό. Η εμπλοκή κοινωνικών εταίρων (όπως οι ΜΚΟ που ασχολούνται με βιώσιμες μεταφορές) σε ρόλους παρατηρητηρίου θα μπορούσε να συμβάλει θετικά στη διαφάνεια και την καλύτερη εξυπηρέτηση. Για το οικονομικό πάντως πρόβλημα του ΟΣΕ, κλειδί αποτελεί η αύξηση του μεριδίου του στις μεταφορές, ώστε να μειωθεί το κόστος ανά μονάδα μεταφορικού έργου. Η αντίληψη ότι το έλλειμμα αντιμετωπίζεται με «μικρότερο ΟΣΕ», είναι εκ του πονηρού: ό,τι χρήματα εξοικονομήσουμε από τη συρρίκνωση του, θα τα πληρώσουμε σύντομα σε επιπλέον δικαιώματα εκπομπής από την αύξηση των οδικών μεταφορών. Κάτι που κυκλοφορούσε ανεπίσημα από την προηγούμενη κυβέρνηση, και συνεχίζει να κυκλοφορεί και από την τωρινή, είναι ότι το «μικρότερο ΟΣΕ» μας τον επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω των ελλειμμάτων. Αρχές Σεπτεμβρίου φέραμε λοιπόν το θέμα στο ευρωκοινοβούλιο και πήραμε, από τον αρμόδιο επίτροπο Μεταφορών, γραπτά την απάντηση ότι οι στόχοι για μη υποβάθμιση των σιδηροδρομικών μεταφορών θα μετρήσουν τουλάχιστον εξίσου με τις ανησυχίες για πιθανές Το μερίδιο του σιδηροδρόμου στις χερσαίες μεταφορές βρίσκεται κάτω από το 2%, με τάσεις μάλιστα περαιτέρω μείωσης. Περνάμε μόνο χώρες χωρίς καθόλου τρένα, όπως η Κύπρος, η Μάλτα ή η Ισλανδία. Με τα τρέχοντα επενδυτικά σχέδια, το 2014 στοιχειωδώς σύγχρονο τρένο θα υπάρχει σε 10 το πολύ νομούς, την ίδια στιγμή που κλειστοί αυτοκινητόδρομοι θα καλύπτουν τους 37 από τους 43 νομούς της ηπειρωτικής χώρας. Για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ο σιδηρόδρομος ήταν μέχρι τώρα ο φτωχός συγγενής, για εκείνες της Νέας Δημοκρατίας, ο ανεπιθύμητος συγγενής. Τα συμφέροντα που ανταγωνίζονται το σιδηρόδρομο, από τα μικρομεσαία ΚΤΕΛ μέχρι τις μεγάλες κοινοπραξίες των ιδιωτικών αυτοκινητοδρόμων, υπαγορεύουν πολιτική στις κυβερνήσεις, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα το πάγωμα των επενδύσεων πέρα από τα έργα που όφειλαν να είχαν ήδη ολοκληρωθεί, και τις εγκληματικές περικοπές δρομολογίων το περασμένο καλοκαίρι, που δυστυχώς δεν έχουν ακόμη αντιστραφεί. Για να λειτουργήσει λοιπόν μια ορθολογική πολιτική μεταφορών στην Ελλάδα, χρειάζεται πρώτα από όλα στοιχειώδης πολιτική βούληση. Κεντρικό της στοιχείο, ο στόχος να γίνει ο σιδηρόδρομος ελκυστικότερος από τις οδικές μεταφορές, αλλά και να αποκτήσει μαζί τους μια σχέση αλληλοσυμπλήρωσης. Χρειαζόμαστε λοιπόν: Να πληρώνουν και οι οδικές μεταφορές όλο τους το έμμεσο κόστος, ώστε να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Να αποκτήσουμε επιτέλους υποδομές συνδυασμένων μεταφορών: από τη φόρτωση αυτοκινήτων και φορτηγών σε πλατφόρμες τρένου για μακρινές αποστάσεις, μέχρι την ολοκληρωμένη σιδηροδρομική υποδομή που υπάρχει σε όλα σχεδόν τα λιμάνια του κόσμου εκτός από τα ελληνικά. Να θεσπιστεί ότι, για κάθε ευρώ δημόσιου και ιδιωτικού χρήματος που επενδύεται σε δρόμους, δύο τουλάχιστον ευρώ θα πηγαίνουν για να καλύψουμε το έλλειμμά μας σε σιδηροδρομικές υποδομές, με στόχο ένα σύγχρονο δίκτυο σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Να καθιερωθούν ολοκληρωμένα Σχέδια Βιώσιμων Μεταφορών σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ως προϋπόθεση για κάθε εθνική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έργων. Να δεσμευτούν για επενδύσεις στο σιδηρόδρομο και τη δημόσια συγκοινωνία τα έσοδα από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εκπομπής, αλλά και από τους φόρους στα καύσιμα. Για να μπορέσει όμως ο σιδηρόδρομος να δείξει τις δυνατότητές του, χρειάζεται να αλλάξει και ο ίδιος: Για τις διοικήσεις του ΟΣΕ, θα πρέπει να επιλέγονται άνθρωποι με κριτήριο όχι μόνο τις διοικητικές τους ικανότητες (ή την κομματική τους αφοσίωση) αλλά και το ενδιαφέρον για το σιδηρόδρομο. Για τα διαχειριστικά θέματα, όπου υπάρχει όντως πρόβλημα, η σημερινή κυβέρνηση χρειάζεται να διερευνήσει για ποιους λόγους τα ελλείμματα διπλασιάστηκαν την περίοδο , και να τους αναιρέσει. στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Τον «μικρότερο ΟΣΕ» δε μας τον επιβάλλει λοιπόν η Κομισιόν, αλλά άλλα πράγματα. Στη σημερινή συγκυρία, βρισκόμαστε ταυτόχρονα: Στη δίνη μιας οικονομικής κρίσης που καταστρέφει θέσεις εργασίας. Στον προθάλαμο μιας νέας έκρηξης στις τιμές των καυσίμων, μόλις η διεθνής οικονομική κρίση φθάσει στο τέλος της. Στη μέγγενη των ακριβών ιδιωτικών διοδίων, που ανεβάζουν το κόστος μεταφορών και δικαιώνονται μόνο αν υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις. Στο κατώφλι της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των αυξημένων δικαιωμάτων εκπομπής. Καθένα από αυτά είναι από μόνο του ένας ακαταμάχητος λόγος να επενδύσουμε άμεσα στο σιδηρόδρομο, όσο δύσκολη και αν είναι σήμερα η δημοσιονομική κατάσταση. Λύσεις δεν πρέπει να αναζητηθούν μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό, στα πλαίσια της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών Η σημερινή κρίσιμη καμπή για τις ελληνικές μεταφορές αποτυπώνεται συμβολικά στον πολύμηνο αποκλεισμό των Τεμπών: ή λοιπόν θα κάνουμε μια νέα αρχή στην πολιτική μεταφορών, αρχή που συμβολίζεται με την πρόταση που καταθέσαμε για λύσεις με βάση το σιδηρόδρομο, ή θα μείνουμε επ αόριστον κολλημένοι στα σημερινά αδιέξοδα.