Αθήνα, 1 η Ιουνίου 2017

Transcript

1 Ευρωπαϊκή Επιτροπή- Δίκτυο Αστικής Ανάπτυξης Εργαστήριο Αξιολόγησης Στρατηγικών Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης απο Ομολόγους Οδηγός Επιτόπιας Τεχνικής Επίσκεψης Αθήνα, 1 η Ιουνίου 2017 Εισαγωγή Η επιτόπια τεχνική επίσκεψη αφορά μια διαδρομή 4 χιλιομέτρων από τη οδό Πραξιτέλους στις Τζιτζιφιές (Δ. Καλλιθέας) μέχρι την Μαρίνα Φλοίσβου μέσω του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, της Εσπλανάδας και του σταδίου Τάε Κβόν Ντό. Θα μας συνοδεύσουν και ξεναγήσουν με αλφαβητική σειρά, οι: κ. Νίκος Καραδημητρίου (Αν. Καθηγητής στο UCL και επιστημονικός υπεύθυνος του εργαστηρίου), κα Ήβη Νανοπούλου (Δ/νων Συνέταιρος της «Θύμιος Παπαγιάνης & Συνεργάτες»), κ Δημήτρης Οικονόμου (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), κ. Ίωνας Σαγιάς (Αν. Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Αναπληρωτής Συνήγορος του Πολίτη αρμόδιος για Πολεοδομικά Θέματα). Όλοι οι ομιλητές έχουν γνώση των θεμάτων της συγκεκριμένης διαδρομής μιάς και έχουν ασχοληθεί με τα έργα και τις υποδομές κατά μήκος της, ο καθένας με διαφορετική επαγγελματική ιδιότητα και από διαφορετική σκοπιά. Στόχος είναι να ακούσουμε πολλαπλές διαφορετικές απόψεις που κάποιες φορές συνάδουν μεταξύ τους και κάποιες όχι αλλά και να μάθουμε από πρώτο χέρι πληροφορίες που θα βοηθήσουν να καταλάβουμε τα αίτια των φαινομένων που θα δούμε. Οι απόψεις που θα ακούσουμε εκφράζουν τους ομιλητές-ξεναγούς και δέν αποτέλουν απόψεις ή θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μετά το πέρας της επίσκεψης θα παρατεθεί γεύμα στο εστιατόριο Νήσος στη Μαρίνα Φλοίσβου. Χρήσιμες Πρακτικές Πληροφορίες Η διαδρομή έχει μήκος 4 χιλιόμετρα και αναμένουμε να διαρκέσει περί τα 120 λεπτά (2 ώρες) καθώς περιλαμβάνει ενδιάμεσες στάσεις και ομιλίες. Είναι ελαφρά ανηφορική και κατηφορική σε μερικά σημεία. Δέν χρειάζονται ειδικά περιπατητικά παπούτσια αλλά ενδείκνυται να αποφύγετε στενά παπούτσια ή παπούτσια με ψηλά τακούνια. Η θερμοκρασία τον Ιούνιο στην Αθήνα μπορεί να υπερβαίνει τους 30 βαθμούς Κελσίου ενώ δέν είναι ασυνήθιστες σχετικά σύντομες καταιγίδες. Η πρόγνωση για την 1 η Ιουνίου είναι ηλιοφάνεια με θερμοκρασία 30 βαθμούς υπό σκιάν, όμως η διαδρομή που θα περπατήσουμε δέν είναι σκιαζόμενη στην πλειοψηφία της. Είναι απαραίτητο να φορέσετε καπέλο ενώ εάν έχετε ευαίσθητο δέρμα καλό θα ήταν να το προστεύσετε με αντιηλιακή προστασία. Φορέστε επίσης ελαφρά θερινά ρούχα. Απαραίτητο επίσης είναι να έχετε μαζί σας νερό. Κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, στις 11:00, που προηγείται της αναχώρησης θα σερβιριστούν σάντουϊτς. Εάν νομίζετε οτι θα χρειαστείτε κάποιο μικρό γεύμα μέχρι τις 14:30 παρακαλούμε εφοδιαστείτε κατάλληλα. Κατά μήκος της διαδρομής υπάρχουν καφέ και λοιπές εξυπηρετήσεις στο κολυμβητήριο του Δ. Καλλιθέας, στο πάρκο του ΚΠΙΝΣ, στο κτίριο του ΚΠΙΝΣ αλλά και στη μαρίνα Φλοίσβου. Χρονοδιάγραμμα 11:30 Παρουσίαση της επίσκεψης (κκ Καραδημητρίου, Οικονόμου, Σαγιάς) 12:00 Αναχώρηση από την «Αθηναϊδα» για την οδό Πραξιτέλους 10, Καλλιθέα. 12:30 Άφιξη στην οδό Πραξιτέλους 10, Καλλιθέα και εκκίνηση περιπάτου.

2 Θα ακολουθήσουμε τη διαδρομή: Πραξιτέλους, Λυσικράτους, Κυδωνίων, Μάκρης, Ξενοφώντος, Ασκληπιού, Επαμεινώνδα, Αγησιλάου, Βότση, Κολύμβητήριο Καλλιθέας, Πάρκο Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, Εσπλανάδα, Στάδιο Τάε Κβόν Ντό, Ναυτικός Όμιλος Αμφιθέας, Μαρίνα Φλοίσβου Χάρτης 1: Αποτύπωση της διαδρομής Σε καμμία περίπτωση μήν βγάλετε φωτογραφίες συγκεκριμένων ανθρώπων χωρίς τη γραπτή συγκατάθεσή τους και μήν πλησιάσετε εντός οικιών ή καταστημάτων με σκοπό τη φωτογράφιση. Αυτό που για εσάς μπορεί να είναι μια αξιοπερίεργη δραστηριότητα ή ένα ιδιαίτερα αξιομνημόνευτο κτίσμα είναι επίσης κατοικίες, τόποι λατρείας και καταστήματα, η καθημερινότητα κάποιων ανθρώπων, στην οποία δυνάμει παρεισφρύετε. Υπάρχει δέ πιθανότητα να φωτογραφίσετε ανθρώπους που δέν θέλουν να φωτογραφηθούν για λόγους θρησκευτικούς, νομικούς κλπ. και αυτό μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις. Σας συνιστούμε να μήν απομακρύνεστε από την ομάδα και σε περίπτωση που το πράξετε να ειδοποιήσετε έναν συαδελφό σας ή τους επικεφαλής της επίσκεψης.

3 Τηλέφωνα Ανάγκης: Νίκος Καραδημητρίου (κινητό) / Αστυνομία (Άμεση Δράση):100 Ειδικές Πληροφορίες Η διαδρομή χωριζεται σε τουλάχιστον 5 διακριτές λειτουργικά χωρικές ενότητες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Ο πυρήνας των Τζιτζιφιών είναι ένας προσφυγικός συνοικισμός που άρχισε να κατοικείται από Μικρασιάτες πρίν ακόμα την ανταλλαγή πληθυσμών. Σήμερα κατοικείται από κάποιους λίγους απογόνους των Μικρασιατών, άλλους Έλληνες (στην πλειοψηφία τους εσωτερικούς μετανάστες με χαμηλά εισοδήματα) αλλά και ξένους μετανάστες που ήρθαν στη χώρα τη δεκαετία του 1970 και του 1990 (Φωτογραφία 1). (Φωτογραφία 1: Κτίσματα στον πυρήνα του προσφυγικού οικισμού, Πηγή: Κ. Καταμπελίση) οι εγκαταστάσεις του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Στάυρου Νιάρχου που στεγάζουν την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη είναι πολιτιστικές υποδομές διεθνούς ακτινοβολίας και περιβάλλονται από χώρο πάρκου και κοινωνικές αθλητικές υποδομές υπερτοπικής σημασίας (Φωτογραφία 2).

4 (Φωτογραφία 2: Το πάρκο και οι αθλητικές εγκαταστάσεις περί το ΚΠΙΣΝ, Πηγή: Κ.Καταμπελίση) η Εσπλανάδα (Φωτογραφία 3) είναι η σχεδιαστική λύση που δόθηκε με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων στο πρόβλημα της χωρικής διάσπασης μεταξύ πρώην Ιπποδρόμου και παραλίας. Κατάφερε να υπερκεράσει κυριολεκτικά τον δυτικό κλάδο του τεράστιας πολυπλοκότητας και προβληματικότητας οδικού κόμβου που συνδέει την Λ. Συγγρού με την Λ. Ποσειδώνος και να ενοποιήσει την πόλη με την παραλία. Αντιμετωπίζει όμως θέματα συντήρησης, ενίοτε δε και κατάληψης από απρόβλεπτες χρήσεις. (Φωτογραφία 3: Η Εσπλανάδα στο ύψος του ΚΠΙΣΝ, Πηγή: Κ.Καταμπελίση)

5 Το κλειστό στάδιο Τάε Κβόν Ντό κατασκευάστηκε για να στεγάσει το ομώνυμο και σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα άθλημα. Η μετα-ολυμπιακή του χρήση ώς συνεδριακού κέντρου συναντά πολλαπλά εμπόδια παρ οτι υπάρχει τόσο σχεδιασμός όσο και επενδυτικό ενδιαφέρον για τη μετατροπή του σε συνεδριακό και εκθεσιακό κέντρο διεθνούς εμβελείας (Φωτογραφία 4) (Φωτογραφία 4: Το κλειστό στάδιο Τάε Κβον Ντο, Πηγή: Ι. Σαγιάς) Η διαδρομή από το στάδιο μέχρι τη μαρίνα Φλοίσβου είναι έμφορτη συμβολικού κεφαλαίου μιάς και διασχίζει το χώρο του Μουσείου Ναυτικής Παράδοσης όπου αγκυροβολούν το θωρηκτό «Αβέρωφ», η τριήρης «Ολυμπιάς», το αντιτορπιλικό «Βέλος» και το πλοίο πόντισης καλωδίων «Θαλής ο Μιλήσιος». Κατά μήκος της διαδρομής υπάρχει χώρος ανέγερσης επίγειου Ναυτικού Μουσείου καθώς και οι εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου Αμφιθέας και τοπικής εμβέλειας αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου Π. Φαλήρου. Η πολυδιάσπαση του δημόσιου χώρου σε συνδυασμο με την λειτουργική και συμβολική της σημασία την καθιστούν μοναδικό παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο αστικός χώρος στην Ελλάδα. Πολύ προσφατα υπεγράφη η σύμβαση για τα έργα υποδομών που θα στηρίξουν τη χωρική αναδιοργάνωση της περιοχής αυτής όπως και όλου του Φαληρικού Όρμου (Φωτογραφία 5).

6 (Φωτογραφία 5: Το σχέδιο χωρικής αναδιοργάνωσης του Φαληρικού όρμου, Πηγή: Η. Νανοπούλου) Η μαρίνα Φλοίσβου (Φωτογραφία 6) είναι μια σημαντική τουριστική υποδομή κατασκευασμένη με ιδιωτικά κεφάλαια. Αποτελεί μια από τις ελάχιστες μαρίνες στη Μεσόγειο όπου μπορούν να ελλιμενιστούν Σούπεργιωτ και έχει αναδειχτεί σε σημαντικό πόλο έλξης τουριστών υψηλής εισοδηματικής επιφανείας. (Φωτογραφία 6: Άποψη της μαρίνας από νοτιοδυτικά, Πηγή:

7 Η μαρίνα απασχολεί περί τους 1100 εργαζομένους και το 2015 είχε κύκλο εργασιών 11.7 εκ ευρώ (κέρδη: 1.4 εκ). Μέρος της επίγειας ζώνης (έκτασης 56 στρεμμάτων) είναι ιδιωτικός χώρος με χρήσεις εμπορίου και αναψυχής, ανοιχτός στο κοινό, και χρησιμοποιείται ευρύτατα από τους κατοίκους των γύρω Δήμων και όχι μόνον (μέση επισκεψιμότητα Σ/Κ: άτομα). Οι γύρω χώροι πρασίνου υπερβαίνουν τα 24 στρέμματα. Σε εφαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας για την προστασία προσωπικών δεδομένων, η φωτογράφιση εντός του χώρου της μαρίνας δέν επιτρέπεται χωρίς άδεια. Κεντρικά Θέματα πρός Συζήτηση Επιλέξαμε να σας δείξουμε τη διαδρομή αυτή γιατί είναι χαρακτηριστική των πολλαπλών δυνατοτήτων και προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο αστικός χώρος στις πόλεις της Ελλάδος. Προφανώς ο κάθε ένας από εσάς θα δεί το χώρο της διαδρομής διαφορετικά και θα εστιάσει σε διαφορετικά θέματα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις εμπειρίες του. Εμείς θα θέλαμε να σας επιστήσουμε την προσοχή στα ακόλουθα γενικά θέματα αλλά είμαστε στη διάθεσή σας να συζητήσουμε ο,τιδήποτε σας κεντρίσει το ενδιαφέρον. - Μετανάστευση, πολλαπλή υποβάθμιση και η μέτρησή τους. - Την αργή, εξελικτική και συσσωρευτική διαδικασία αλλαγής του δομημένου περιβάλλοντος (λύσεις σε θέματα που προέκυψαν 100 η 50 χρόνια πρίν, δημιουργούν νέα προβλήματα πρός λύση σήμερα). Απαιτείται ευέλικτη και προσαρμοστική προσέγγιση έαν στόχος είναι η αειφορία. - Τις τεράστιες δυνατότητες αλλά και τους περιορισμούς των σχεδιαστικών λύσεων, είναι εργαλείο και όχι πανάκεια. - Την ανάγκη και τη σημασία (κρατικής) παρέμβασης τόσο σε στρατηγικό όσο και σε τοπικό χωρικό επίπεδο προκειμένου να οργανωνεται και να αναδιοργανώνεται ο χώρος, ιδιαίτερα προκειμένου να παρασχεθούν δημόσια αγαθά σε ικανοποιητικό βαθμό. - Τις δυνατότητες αλλά και τις προκλήσεις που προκύπτουν από τις υπερτοπικής ή και διεθνούς σημασίας επενδύσεις τουριστικών, συγκοινωνιακών και πολιτιστικών υποδομών. - Τη σημασία των συστημάτων διακυβέρνησης για την αναδιοργάνωση του χώρου και τα θέματα που προκύπτουν όταν τέτοια συστήματα είτε δέν υπάρχουν είτε είναι ασαφώς προσδιορισμένα ή ελλιπώς δομημένα (πχ πολυδιασπασμένα όρια αυτοδιοίκησης, μερικώς αρμόδιοι φορείς, ασαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς κλπ)