4 Ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΘΕΜΑ«ΕΡΓΑΣΙΑ- ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ» ΤΑΞΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΜΑΝΩΛΗ ΦΩΤΕΙΝΗ

Transcript

1 4 Ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΘΕΜΑ«ΕΡΓΑΣΙΑ- ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ» ΤΑΞΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΜΑΝΩΛΗ ΦΩΤΕΙΝΗ

2 «ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΟΜΑΔΑ 1: ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΤΣΗ ΑΝΘΗ ΠΑΥΛΙΔΟΥ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ **'Άρθρο 22 Του συντάγματος (Προστασία της εργασίας) 1.H εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Kράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας. 2. Mε νόμο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συμπληρώνονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας συναπτόμενες με ελεύθερες διαπραγματεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, με τους κανόνες που θέτει η διαιτησία. 3. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους δημόσιους υπαλλήλους και τους υπαλλήλους οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. 4. Οποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται. Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για την αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της xώρας ή επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς και τα σχετικά με την προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ικανοποίηση τοπικών αναγκών. 5. Tο Kράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει.

3 Ορισμοί Εργασία : κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που ασκείται με στόχο τη δημιουργία ενός χρήσιμου αποτελέσματος. Ετυμολογία< αρχ. Εργασία ήδη από τον 8 ο αιώνα Π.Χ στον ομηρικό κόσμο. Εργάζομαι< αρχ. Εργάζομαι από τα ομηρικά έπη, όπου γίνεται αναφορά στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Εργάτης< αρχ. Εργάτης από τον μυκηναϊκό κόσμο (we- ka- ta). Δουλεία : η κατάσταση στην οποία βρίσκεται: α. κάποιος που έχει στερηθεί την προσωπική του ελευθερία και που αποτελεί ιδιοκτησία κάποιου άλλου. β. ένα έθνος ή ένας λαός που έχει στερηθεί τις προσωπικές του ελευθερίες και την εθνική του ανεξαρτησία. Δουλειά : σωματική ή πνευματική δραστηριότητα, που το αποτέλεσμά της εξυπηρετεί κάποια συγκεκριμένη ανάγκη εργασία.

4 ΕΞΕΛΙΞΗ: ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Η εργασία εμφανίζεται αρχικά ως ανάγκη επιβίωσης. Ο άνθρωπος ξεκινά ως κυνηγός και τροφοσυλλέκτης και σταδιακά προοδεύει, βελτιώνει τις συνθήκες ζωής και τελειοποιεί τον εργαλειακό του εξοπλισμό. ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Παρουσιάζονται για πρώτη φορά: Η γεωργία Η κτηνοτροφία Η χρήση της κεραμικής Το εμπόριο Η ειδίκευση και

5 Οι τεχνίτες ΕΠΟΧΗ ΧΑΛΚΟΥ Ναυτιλία Ορυχεία Εμπόριο ξυλουργοί, οικοδόμοι, σιδηρουργοί, επεξεργαστές μετάλλων, χρυσοχόοι, ξυλογλύπτες, λιθοξόοι ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ, ΜΙΝΩΙΚΟΣ & ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Εμπόριο Ναυτιλία Βιοτεχνία Αρχιτεκτονική Τεχνίτες Γραφείς Αξιωματούχοι Υπάλληλοι των ανακτόρων ΟΜΗΡΙΚΗ & ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ Ποιητές Ραψωδοί Έμποροι Βιοτέχνες Κάπηλοι Λιανοπωλητές

6 Είλωτες στη Σπάρτη ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Ανάπτυξη της δουλείας. Οι δούλοι εργάζονταν ως οικιακοί βοηθοί, υπηρέτες, δεσμοφύλακες, λογιστές, εργάτες και παιδαγωγοί, γραμματιστές, παιδοτρίβες και κιθαριστές (οι μορφωμένοι) Επαγγελματίες ηθοποιοί Επαγγελματίες ρητορο-διδάσκαλοι Λογογράφοι ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ &ΡΩΜΑΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ Γραμματικοί Φιλόλογοι Λεξικογράφοι Οδοποιία ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Εμπόριο Βιοτεχνία Γεωργία Ναυτιλία Διπλωματία Μισθοφόροι στο βυζαντινό στρατό Ναύκληροι, τραπεζίτες Τα πρώτα σωματεία (συντεχνίες- συστήματα)

7 Νοσοκομεία- ιατροί ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ 17 ος - 18 ος αιώνας: Αγροτική επανάσταση: Εξέλιξη της γεωργίας, δημιουργία αγροκτημάτων, εφαρμογή νέων μεθόδων καλλιέργειας, χρήση μηχανημάτων. Επιχειρηματίες, βιομήχανοι, τραπεζίτες, μεγαλέμποροι. Άγγλοι άποικοι στην Αμερική υποδουλώνουν τους ιθαγενείς. Μαύροι σκλάβοι. ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ: Μεταβολές στην αγροτική οικονομία, εφαρμόζονται νέοι μέθοδοι εργασίας. Αγροτική επανάσταση. Εμπόριο μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής, Αμερικής οι οποίες συνιστούν το τριγωνικό εμπόριο. Δημιουργία ευρωπαϊκών εσωτερικών και εξωτερικών επιχειρήσεων. Βιομηχανική επανάσταση που οδήγησε στην εκβιομηχάνιση. ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ: Τεχνίτες κυρίως άποικοι. Κατεστραμμένοι μικροεπιχειρηματίες. Ακμή εμπορίου. Μεγάλος αριθμός μαύρων σκλάβων. ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: 19 Ος ΑΙΩΝΑΣ Το φαινόμενο βιομηχανική επανάσταση Οι πρώτες βιομηχανίες (εκβιομηχάνιση) δημιουργήθηκαν στη Μ. Βρετανία γύρω στα (όπως είδαμε στην ενότητα 1). Κύρια γνωρίσματα της εκβιομηχάνισης ήταν η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων (κυρίως της ατμομηχανής) που περιόριζαν τη

8 χειρωνακτική εργασία αυξάνοντας την παραγωγή και μειώνοντας το κόστος των προϊόντων, η αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας (κυρίως του άνθρακα, του καύσιμου των ατμομηχανών), η εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία, η συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια (βιομηχανικό σύστημα) και οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Κύριοι πόλοι εκβιομηχάνισης ήταν η υφαντουργία και η μεταλλουργία. Από τις αρχές του 19ου αιώνα το φαινόμενο άρχισε να επεκτείνεται, αρχικά στη δυτική Ευρώπη και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο, οδηγώντας στη μετάβαση από την αγροτικήχειροτεχνική οικονομία στη βιομηχανική οικονομία και προκαλώντας οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές αλλαγές. Οι μεταβολές αυτές υπήρξαν τόσο σημαντικές, ώστε οι ιστορικοί τις ονόμασαν βιομηχανική επανάσταση (βλέπε και ενότητα 1). Η εξάπλωση της βιομηχανικής επανάστασης Στα μέσα του 19ου αιώνα η εκβιομηχάνιση περιοριζόταν ακόμη στη Μ. Βρετανία, στη βόρεια και ανατολική Γαλλία, στο Βέλγιο, στις Κάτω Χώρες, σε κάποιες περιοχές στις όχθες του ποταμού Ρήνου και σε ορισμένα κέντρα στη βόρεια Ιταλία. 1. Δύο ανθρακωρυχεία του 1800 περίπου (αριστερά) και του 1910 περίπου (δεξιά). Από τα μέσα του 19ου αιώνα, όμως, εξαπλώθηκε με γρήγορους ρυθμούς σε νέες περιοχές της Ευρώπης, καθώς και στις ΗΠΑ, χάρη στην αδιάκοπη πρόοδο των παραδοσιακών βιομηχανικών τομέων (υφαντουργία, μεταλλουργία). Μετά το 1880 πρωτοπόροι έγιναν νέοι βιομηχανικοί κλάδοι που συνδέονταν με την επιστημονική έρευνα. Η χημεία πέρασε από τον χώρο του εργαστηρίου στη μαζική παραγωγή. Επαναστατικές επιστημονικές ανακαλύψεις γέννησαν την οργανική χημεία και επέτρεψαν την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων συνθετικών βαφών, λιπασμάτων, πλαστικών υλών και εκρηκτικών (δυναμίτιδα). Χάρη στη χημεία αναπτύχθηκαν, ακόμη, οι

9 βιομηχανίες φαρμάκων, ψυγείων, φωτογραφικών και κινηματογραφικών ειδών. Πρωτοπόρος αναδείχτηκε η Γερμανία. Παράλληλα, ο ηλεκτρισμός αποτέλεσε, ίσως, την κυριότερη καινοτομία του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, τόσο ως πηγή ενέργειας για τους ηλεκτρικούς κινητήρες όσο και ως μέσο φωτισμού, καθώς άρχισε να αντικαθιστά το φωταέριο και τις λάμπες πετρελαίου. Αυτή την εποχή επινοήθηκαν ο ηλεκτρικός λαμπτήρας πυρακτώσεως, καθώς και μέθοδοι μετατροπής της ενέργειας των υδάτων σε ηλεκτρική ενέργεια και μεταφοράς της σε μεγάλες αποστάσεις. Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και στις επικοινωνίες Οι πρόοδοι στις συγκοινωνίες και στις επικοινωνίες επιτάχυναν τη βιομηχανική ανάπτυξη. Όλα άρχισαν με τον σιδηρόδρομο. Το 1825 ο Άγγλος μηχανικός Στίβενσον (Stephenson) κίνησε την πρώτη ατμάμαξα στη σιδηροδρομική γραμμή Λίβερπουλ-Μάντσεστερ. Το επίτευγμα ήταν τεράστιο, αν σκεφτεί κανείς ότι έως τότε τα χερσαία μέσα μεταφοράς λίγο διέφεραν από εκείνα της αρχαιότητας. Ξεκίνησε, έτσι, μια διαδικασία συνεχών βελτιώσεων του σιδηροδρόμου, που έφτασε, στα τέλη του 19ου αιώνα, μέχρι την κατασκευή ηλεκτροκίνητων τραμ και αστικών υπόγειων ηλεκτρικών σιδηροδρόμων (μετρό). Η χρησιμοποίηση ατμομηχανής για την κίνηση στη θάλασσα οδήγησε στο σιδερένιο ατμόπλοιο, που αντικατέστησε, βαθμιαία, το ξύλινο ιστιοφόρο πλοίο. Ο χρόνος και το κόστος του ταξιδιού μειώθηκαν θεαματικά. Ο σιδηρόδρομος και το ατμόπλοιο έγιναν τα σύμβολα της βιομηχανικής ανάπτυξης, τα σύμβολα της νέας εποχής. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η εξέλιξη των κινητήρων και η ενσωμάτωσή τους σε οχήματα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του αυτοκινήτου, αλλά και τον πειραματισμό στη δημιουργία ιπτάμενων μηχανών, των πρώτων αεροπλάνων. Παράλληλα, το καύσιμο των κινητήρων, το πετρέλαιο, άρχιζε να αποκτά μεγάλη αξία και σημασία.

10 2. Σιδηρόδρομοι στη Βρετανία, 1800 περίπου. Ενώ συνέβαιναν τα παραπάνω, η επανάσταση των μέσων μετάδοσης ήχου σε μεγάλες αποστάσεις (ηλεκτρικός τηλέγραφος, τηλέφωνο, ασύρματος τηλέγραφος), που είχε ξεκινήσει από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, συνεχιζόταν κάνοντας ευκολότερη την επικοινωνία. Έτσι, άρχισε να διαμορφώνεται ένα δίκτυο μεταφορών και επικοινωνιών που αγκάλιαζε, βαθμιαία, όλη τη Γη, ενσωματώνοντας συνεχώς νέες περιοχές, οι οποίες εντάσσονταν μέρα με την ημέρα στο νέο οικονομικό σύστημα Ένα από τα πρώτα ατμόπλοια

11 Εισαγωγή στο τραπεζικό σύστημα: Η ανάγκη συγκέντρωσης τεράστιων κεφαλαίων για να ιδρυθούν μεγάλες βιομηχανίες οδήγησε στη δημιουργία εταιρειών με τη συμμετοχή πολλών κεφαλαιούχων. Το κεφάλαιο αυτών των επιχειρήσεων εκφραζόταν σε μετοχές. Ο κάθε κεφαλαιούχος, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του στην εταιρεία, είχε έναν αριθμό μετοχών. Την ίδια εποχή δημιουργήθηκαν μεγάλες τράπεζες που συγκέντρωναν κεφάλαια, τα οποία δάνειζαν σε επιχειρηματίες με τόκο. Η ανάγκη μείωσης του κόστους παραγωγής προκάλεσε συγχωνεύσεις και οδήγησε στη δημιουργία ολιγοπωλίων και μονοπωλίων, δηλαδή τεράστιων επιχειρήσεων που κατόρθωναν να επικρατήσουν μόνο αυτές στην αγορά. 1. Μετανάστες στο κατάστρωμα πλοίου ταξιδεύουν προς την Αμερική

12 Παιδική εργασία σε ανθρακωρυχείο την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης Οι εργάτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, αυξάνονταν όσο αναπτυσσόταν η βιομηχανία. Εργάζονταν ώρες καθημερινά, δίχως ούτε μια μέρα ανάπαυσης, και έπαιρναν μισθούς πείνας. Ζούσαν, στριμωγμένοι πολλοί μαζί, σε μικρά και ανθυγιεινά σπίτια και πέθαιναν νέοι. Το 1827 ο μέσος όρος ζωής των εργατών της γαλλικής βιομηχανικής πόλης Μιλούζ ήταν τα 27 χρόνια! Η ανάπτυξη του συνδικαλισμού (βλέπε γλωσσάριο) Οι άθλιες συνθήκες ζωής έκαναν τους εργάτες να ξεσηκώνονται αυθόρμητα. Όμως, μόνο μετά το 1830, άρχισαν να διεκδικούν οργανωμένα την ικανοποίηση αιτημάτων, όπως η οκτάωρη εργασία. Το 1838 η αγγλική Ένωση Εργατών δημοσίευσε τη Χάρτα του Λαού, με την οποία οι χαρτιστές, όπως ονομάστηκαν τα μέλη της, διατύπωναν πολιτικά αιτήματα (θέσπιση της καθολικής ψηφοφορίας για τους άνδρες κ.ά.). Κύριος τρόπος διεκδίκησης ήταν οι απεργίες, που συχνά καταστέλλονταν βίαια. Την 1η Μαΐου 1886 μια εργατική απεργία στο Σικάγο των ΗΠΑ με αίτημα την καθιέρωση οκτάωρης εργασίας πνίγηκε στο αίμα. Έτσι, από το 1890 τα σοσιαλιστικά κόμματα και τα συνδικάτα άρχισαν να γιορτάζουν την Πρωτομαγιά ως παγκόσμια μέρα των εργατών, πράγμα που συμβαίνει και σήμερα σε όλο τον κόσμο. Στα τέλη του 19ου αιώνα, το εργατικό κίνημα είχε πετύχει τη μείωση των ωρών εργασίας σε δέκα, τη δημιουργία ταμείων ασφάλισης που στήριζαν οικονομικά τους εργάτες σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ασθένειας ή απόλυσης και την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας με τους εργοδότες που όριζαν

13 τις κατώτερες αμοιβές προστατεύοντας τους εργάτες, σε κάποιο βαθμό, από την υπερεκμετάλλευση. Η πολιτική οργάνωση των εργατών Το 1864 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η πρώτη Διεθνής Ένωση Εργατών (πρώτη Διεθνής), που διαλύθηκε, ωστόσο, το 1876 εξαιτίας διαφωνιών μεταξύ των σοσιαλιστών. Το 1889, στο Παρίσι, ιδρύθηκε η δεύτερη Διεθνής, με τη συμμετοχή μόνο πολιτικών κομμάτων που δέχονταν, τουλάχιστον θεωρητικά, τον μαρξισμό. Τα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες σοσιαλιστικά και εργατικά κόμματα. Πολλά από αυτά επιδίωκαν να ανέλθουν στην κυβέρνηση μέσα από εκλογές. Με την τακτική αυτή διαφωνούσαν οι Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ στη Γερμανία, ο Λένιν στη Ρωσία και άλλοι σοσιαλιστές, που πίστευαν ότι έπρεπε να επιδιώκεται η ανατροπή του καπιταλισμού με επανάσταση και η εγκαθίδρυση ενός νέου σοσιαλιστικού καθεστώτος. 3. Γυναίκες διαδηλώνουν. Οι πινακίδες που κρατούν γράφουν: «ψήφο στις γυναίκες». Το κίνημα για τη χειραφέτηση της γυναίκας Στη διάρκεια του 19ου αιώνα πολλές γυναίκες άρχισαν να εργάζονται σε εργοστάσια και άλλες επιχειρήσεις. Απέκτησαν, έτσι, οικονομική ανεξαρτησία και άρχισαν να διεκδικούν τη νομική και πολιτική τους χειραφέτηση. Το 1903 η Αγγλίδα Έμελιν Πάνκχορστ ίδρυσε την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών, που μαχόταν για την παραχώρηση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες, πράγμα που επιτεύχθηκε, στη διάρκεια του 20ού αιώνα, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Στη σημερινή εποχή παρατηρείται υποβάθμιση των δικαιωμάτων που απέκτησαν οι εργαζόμενοι με τα προαναφερθέντα κινήματα.

14 Οι μόνες εξελίξεις που συντελούνται στο χώρο της εργασίας αφορούν στην τηλεργασία(εργασία από το σπίτι). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αρχαία Ιστορία, Α Γυμνασίου Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία, Β Γυμνασίου Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, Γ Γυμνασίου Κοινωνιολογία, Γ Λυκείου Δίκαιο, Β Λυκείου «Η δουλεία στην αρχαία Ελλάδα», Yvon Gallan, Κοινωνιολογική Βιβλιοθήκη, Gutenberg «Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου», Αντώνης Λιάκος, Ίδρυμα Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδας o

15 «ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ» : ΟΜΑΔΑ 2: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΕΣΙΔΟΥ ΜΥΡΤΩ ΠΡΑΣΣΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΡΟΥΣΟΥ ΒΙΟΛΕΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ Αίτια δημιουργίας συλλογικών οργάνων Το 18 ο αι η βιομηχανική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών χωρών οδηγεί σε μια γενικότερη οικονομική ανάπτυξη. Όμως η οικονομική ανάπτυξη δεν συνοδευόταν με αντίστοιχη κοινωνική ανάπτυξη. Ο άνθρωπος τότε εργαζόταν γύρω στις 10 με 12 ώρες κάθε μέρα σε ένα ακατάλληλο περιβάλλον χωρίς τη φροντίδα του εργοδότη ή της πολιτείας σε περίπτωση ασθένειας ατυχήματος λη γήρατος. Ακόμη η αλλοτρίωση του εργάτη καθώς και η αδυναμία ανάπτυξης των πνευματικών ικανοτήτων και συμμετοχής του σε θέματα που τον αφορούν τον εμπόδιζαν να καταξιωθεί στο χώρο της δουλειάς του και κατ επέκταση στην κοινωνία. Η ανάγκη να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα οδήγησαν στην ενότητα των εργαζομένων για την απόκτηση δύναμης απαραίτητης για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Έτσι οι πρώτες εργατικές ενώσεις κατά κλάδο, κατά επιχείρηση η κατά επάγγελμα κάνουν την εμφάνιση τους. Τα πρώτα αιτήματα αφορούν διεκδικήσεις για αμοιβές ικανοποιητικές για τη συντήρηση του ιδίου του εργαζομένου και της οικογένειας του. Άλλες διεκδικήσεις αφορούν πιο ανθρώπινες συνθήκες εργασίας όπως πχ η μείωση χρόνου εργασίας,βελτίωση συνθηκών στο χώρο της δουλειάς, κοινωνική ασφάλεια και πρόνοια κτλ. Ο συνδικαλισμός των εργαζομένων ήταν το κύριο μέσο που θα εξασφάλιζε την αυτοπροστασία τους. Όμως απαραίτητη ήταν και η υποστήριξη της πολιτείας με την αναγνώριση των δίκαιων αιτημάτων τους και

16 τη θέσπιση νόμων που θα αποτελούσαν τη σφραγίδα κράτους δικαίου και πρόνοιας. Συνδικαλιστικό κίνημα Η οργάνωση των εργατών και εργοδοτών επί επαγγελματικής βάσεως είναι από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας. Οι οργανώσεις αυτές έχουν άμεση και αποφασιστική επίδραση (συχνά πιο βαθιά και από την ίδια την νομοθεσία) στο βιοτικό επίπεδο και στον τρόπο ζωής του λαού. Βάζουν την σφραγίδα τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή των περισσοτέρων χωρών ενώ έχουν διαμορφώσει το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σύστημα..στις περισσότερες χώρες οι εργατικές και εργοδοτικές οργανώσεις έχουν γίνει ή γίνονται αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής διάρθρωσης..ένα νέο στοιχείο σαν αυτό δεν μπορεί να ενταχθεί αυτομάτως στο παλιό κοινωνικοοικονομικό σύστημα χωρίς να προκαλέσει εντάσεις ιδιαίτερα αν η αλλαγή αυτή βλάψει προστατευόμενα από τον νόμο συμφέροντα και να δημιουργήσει νέες νομικές σχέσεις, Πολλές φορές η ένταξη πραγματοποιήθηκε μετά από σκληρούς αγώνες και επίπονες προσπάθειες. Οι εργατικές και εργοδοτικές αυτές οργανώσεις δημιουργήθηκαν με διαφορετικό τρόπο σε κάθε χώρα ανάλογα με τον βαθμό της οικονομικής ανάπτυξης, την ύπαρξη ή έλλειψη πλουτοπαραγωγικών πηγών και ανθρώπινου υλικού την διαφορετική οργάνωση κάθε κράτους.συνεπώς το κίνημα καθρεπτίζει το περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκε. Τα συνδικαλιστικά κινήματα δημιουργήθηκαν παράλληλα με την εξάπλωση της εκβιομηχανίσεως που έχει μεταβάλλει τη μορφή της παραγωγής σε όλες τις χώρες του κόσμου. Αφού λοιπόν αναπτύχθηκαν τα συνδικάτα υπήρχε η δυνατότητα να αναζητηθεί πέρα από τις εθνικές διαφορές ένα σύστημα προστατευτικών μέτρων που μπορεί να εφαρμοσθεί σε κάθε χώρα. Καθορίστηκε λοιπόν μια σειρά από αρχές που αποτελούν

17 την συνδικαλιστική ελευθερία και την προστασία του συνδικαλιστικού δικαιώματος, καθώς και το δικαίωμα οργανώσεως και συλλογικών διαπραγματεύσεων. Όσο προστατευμένη και αν είναι η συνδικαλιστική ελευθερία μπορεί να κινδυνέψει αν οι κυβερνήσεις με το πρόσχημα της προστασίας της δημόσιας τάξεως απαγορεύσουν τις οργανώσεις, ελέγξουν τις δραστηριότητες τους και προβούν στην διάλυσή τους. Οι οργανώσεις αυτές λειτουργούν ανεξάρτητα από τις κρατικές αρχές. Δεν είναι τυχαίο ότι οι εργοδότες και οι οργανώσεις τους αγωνίσθηκαν με πείσμα για να εμποδίσουν την συνδικαλιστική επιρροή να εισχωρήσει στις επιχειρήσεις τους γιατί ήξεραν πως αυτή η επιρροή θα άλλαζε ριζικά τις εργασιακές σχέσεις. Οι εργοδότες δεν προσλάμβαναν ούτε κρατούσαν συνδικαλισμένους εργάτες (αντισυνδικαλιστικό συμβόλαιο) και προπάντων δεν αναγνώριζαν τα σωματεία ως εξουσιοδοτημένους αντιπρόσωπους των εργατών. Τα σωματεία από την άλλη μποϊκοτάριζαν τους εργοδότες, κήρυτταν απεργίες και έκαναν δολιοφθορές(σαμποτάζ). Πολύ συχνά οι εργατικές διαμάχες τελειώνουν με συμφωνίες. Σήμερα οι κυριότερες οργανώσεις που δρούν στον διεθνή χώρο είναι οι εξής : α) Διεθνής Συνομοσπονδία Ελεύθερων Εργατικών Συνδικάτων β) Παγκόσμια Συνομοσπονδία Εργασίας γ) Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία δ) Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων

18 Συνδικαλισμός στην Ελλάδα 'Αρθρο 23 - (Συνδικαλιστική ελευθερία) 1. Tο Kράτος λαμβάνει τα προσήκοντα μέτρα για τη διασφάλιση της συνδικαλιστικής ελευθερίας και την ανεμπόδιστη άσκηση των συναφών μ' αυτή δικαιωμάτων εναντίον κάθε προσβολής τους, μέσα στα όρια του νόμου. 2. H απεργία αποτελεί δικαίωμα και ασκείται από τις νόμιμα συστημένες συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη διαφύλαξη και προαγωγή των οικονομικών και εργασιακών γενικά συμφερόντων των εργαζομένων. Απαγορεύεται η απεργία με οποιαδήποτε μορφή στους δικαστικούς λειτουργούς και σ' αυτούς που υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας. Tο δικαίωμα προσφυγής σε απεργία των δημόσιων υπαλλήλων και των υπαλλήλων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, καθώς και του προσωπικού των κάθε μορφής επιχειρήσεων δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, που η λειτουργία τους έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου, υπόκειται στους συγκεκριμένους περιορισμούς του νόμου που το ρυθμίζει. Oι περιορισμοί αυτοί δεν μπορούν να φθάνουν έως την κατάργηση του δικαιώματος της απεργίας ή την παρεμπόδιση της νόμιμης άσκησής του.. Στην Ελλάδα η βιομηχανική ανάπτυξη δεν ήταν παράλληλη με αυτή της Δ. Ευρώπης. Το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού απασχολούνταν στο εμπόριο, στις υπηρεσίες και στις πολύ μικρές βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες. Οι μεγάλες βιομηχανίες όπως ναυπηγεία μεταλλεία,ορυχεία κτ.λ απορροφούσαν πολύ μικρό αριθμό εργατών. Οι πιο ανεπτυγμένες περιοχές ήταν οι αστικές όπου και δημιουργήθηκαν μικρές βιοτεχνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις που απασχολούσαν κυρίων εργάτες από τις αστικές και αγροτικές

19 περιοχές της χώρας. Η παρουσία της βιομηχανίας ήταν υποτονική και δεν αποτέλεσε τη βάση της οικονομικής ανάπτυξης όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το εμπόριο και οι υπηρεσίες δεν μπορούν να δώσουν αρκετή οικονομική ώθηση στη χώρα. Το 19 και αρχές 20 ου αι έχουμε έντονο το φαινόμενο της εξωτερικής μετανάστευσης με αποτέλεσμα ένα σημαντικό ποσοστό εργατικού δυναμικού να χαθεί. Συγκεντρωμένο λοιπόν το εργατικό δυναμικό στο εμπόριο, στον αγροτικό τομέα και στις υπηρεσίες και όχι στη βιομηχανία ήταν φυσικό να οδηγήσει στην καθυστέρηση μαζικών φορέων εργαζομένων αλλά και στη συνειδητοποίηση των κοινών συμφερόντων των εργαζομένων. Υπήρχαν βέβαια διάσπαρτες εργασιακές ενώσεις που διεκδικούσαν οικονομικά κυρίως αιτήματα αλλά συνήθως επικρατούσε κλίμα ανταγωνισμού. Στα τέλη 19 ου αι σχηματίζονται τα πρώτα συνδικαλιστικά όργανα των εργαζομένων στις βιομηχανίες εκείνης της εποχής με τη μορφή εργατικών ενώσεων και επαγγελματικών σωματείων που διαδέχθηκαν τις συντεχνίες. Ονομάζονταν αδελφότητες αλληλοβοήθειας, γιατί βοηθούσαν μέλη τους σε περιπτώσεις ανεργίας, ατυχήματος, γήρατος ή θανάτου. Στα περισσότερα από τα πρώτα σωματεία συμμετείχαν και εργοδότες. Τα σωματεία αυτά ιδρύθηκαν το 1879 στην Ερμούπολη Σύρου, το κυριότερο βιομηχανικό κέντρο της εποχής. Αργότερα δημιουργήθηκε η ανάγκη σύστασης δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών οργάνων που τα αποτελούσαν οι ομοσπονδίες και τα εργατικά κέντρα που αντιπροσωπεύουν τα σωματεία και τις εργατικές ενώσεις της κάθε πόλης. Τέλος τα εργατικά κέντρα και οι ομοσπονδίες οργανώνονται σε συνομοσπονδίες. Η γενική συνομοσπονδία εργατών Ελλάδας(ΓΣΕΕ), που οργανώθηκε το 1918, είναι το ανώτερο συνδικαλιστικό οργανο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Στο δημόσιο τομέα το αντίστοιχο όργανο είναι η Ανώτατη Διοικούσα Επιτροπή Δημοσίων Υπαλλήλων (ΑΔΕΔΥ), αλλά όργανα είναι η ΟΤΟΕ, ΟΛΜΕ κ.α. Η ταχύρυθμη οικονομική ανάπτυξη, η επίτευξη δίκαιας κατανομής του εθνικού εισοδήματος, η συγκράτηση του

20 πληθωρισμού και η δημιουργία ίσων ευκαιριών οικονομικής και κοινωνικής ανόδου για όλους τους πολίτες,αποτελούν το οικονομικό πιστεύω σύγχρονης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και τα βασικά αιτήματα μεγάλων κατηγοριών του πληθυσμού. Τα εργατικά συνδικάτα βρίσκονται στο κέντρο των αιτημάτων αυτών. Δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι που θεωρούν τις εργατικές ενώσεις υπεύθυνες για τον πληθωρισμό, την οικονομική στασιμότητα και ύφεση. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία οι οργανώσεις των Ελλήνων μισθωτών ανήκουν στην ΓΣΕΕ, το ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των μισθωτών που ασχολούνται με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, αλλά και στην ΑΔΕΔΥ που εκπροσωπεί συλλόγους μισθωτών του δημοσίου. Αυτές οι οργανώσεις αποβλέπουν κυρίως στην προαγωγή των επαγγελματικών συμφερόντων των μισθωτών και αναπτύσσουν δραστηριότητα για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού. Επιπλέον έχουν κοινωνικοπολιτικές επιδιώξεις. Παλιότερα, αντικείμενο του συνδικαλισμού ήταν η τήρηση των νόμων ή των εθιμικών κανόνων, από τους εργοδότες και η βελτίωση των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας Ελευθερία αγωνιστικής αντιπαράθεσης: Το δικαίωμα της απεργίας. Στοιχείο και βασικό εργαλείο αυτοπροστασίας αποτελεί η ελευθερία αγωνιστικής αντιπαράθεσης, που συμπυκνώνεται κυρίως στο δικαίωμα απεργίας. Χωρίς το δικαίωμα απεργίας και την πίεση που δημιουργεί για τον εργοδότη η άσκηση του δικαιώματος αυτού, η αυτοπροστασία και η αυτόνομη κανονιστική εξουσία των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Η άσκηση του διαπλαστικού δικαιώματος απεργίας προκαλεί ζημία στον εργοδότη και, συχνά, και στο κοινωνικό σύνολο και αυτό αποτελεί μια πλήρως νομιμοποιημένη συνέπεια. Ακριβώς λόγω της νομιμοποίησης της πρόκλησης ζημίας στους εργοδότες και τους τρίτους, επιβάλλεται μια σειρά περιορισμών στην άσκηση του

21 δικαιώματος. Ας σημειωθεί πάντως ότι η πρόκληση ζημίας αποτελεί συνέπεια της άσκησης και άλλων διαπλαστικών δικαιωμάτων, όπως είναι τα δικαιώματα καταγγελίας και υπαναχώρησης. Αυτό που διαφοροποιεί τα πράγματα στην περίπτωση του δικαιώματος απεργίας είναι η ένταση και η έκταση των ζημιογόνων συνεπειών από την άσκησή του. Κύρια χαρακτηριστικά Νεοελληνικού Συνδικαλισμού Η μέχρι τώρα ιστοριογραφία του νεοελληνικού συνδικαλισμού, και ιδίως εκείνη που αναφέρεται στην μέχρι το έτος 1919 περίοδό του, εμφανίζει τα εξής κυρίως χαρακτηριστικά: α)ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με τις εξωνομικές συνδικαλιστικές σχέσεις και δραστηριότητες και αγνοεί το επίσημο και το λαϊκό συνδικαλιστικό δίκαιο, μολονότι δε νοείται συνδικαλισμός χωρίς την ύπαρξη συνδικαλιστικών νομικών κανόνων και νομικών σχέσεων. β) Αλλά και σε σχέση με το συνδικαλιστικό κίνημα, ενδιαφέρεται κυρίως για το τι έπραξαν υπέρ ή κατά αυτού τα κόμματα, οι διανοούμενοι και άλλοι παράγοντες της νεοελληνικής κοινωνίας και πολύ λιγότερο για τις πρωτοβουλίες που είχαν λάβει και για τις δραστηριότητες που είχαν αναπτύξει τα ίδια τα συνδικάτα, μολονότι αυτές κυρίως συνιστούν το συνδικαλιστικό κίνημα. γ) Αναφέρεται κυρίως στον συνδικαλισμό των μισθωτών και ελάχιστα μόνο στον συνδικαλισμό των ανεξαρτήτων επαγγελματιών και των εργοδοτών. δ) Είναι, κατά το πλείστον, γενικόλογη και συχνά ατεκμηρίωτη και χωρίς πρωτοτυπία. Οι μεταγενέστεροι συγγραφείς χρησιμοποιούν κυρίως τα πενιχρά κριτήρια κα τις γνώμες των προγενέστερων μελετών, τις οποίες μάλιστα μερικές φορές παραλείπουν να μνημονεύσουν. ε) Ανατρέχει το πολύ μέχρι τη δεκαετία του 1870, επειδή επικρατεί η γνώμη ότι τότε ιδρύθηκαν τα πρώτα συνδικάτα στο ελληνικό κράτος, ενώ σε πολλές περιοχές της Ελλάδας υπήρχαν συνδικαλιστικές οργανώσεις από το 1821 αλλά και προηγουμένως.

22 στ) Αδιαφορεί για τον συνδικαλισμό που ανέπτυξαν οι Έλληνες στις υπόδουλες περιοχές πριν αυτές να ενταχθούν στο ελληνικό κράτος, μολονότι, όπως προαναφέρθηκε, η νεοελληνική ιστορία εκτείνεται και σε αυτές. Κομματικοποίηση Ελληνικού Συνδικαλισμού Η πλειοψηφία των Ελλήνων Συνδικαλιστών, πιστεύει πως η προαγωγή των συμφερόντων των μισθωτών θα επιτευχθεί με τον καλύτερο τρόπο αν το πολιτικό κόμμα, το οποίο κάθε συνδικαλιστής ακολουθεί, κερδίσει την εξουσία. Η πολιτικοποίηση του συνδικαλισμού άρχισε τον 20ο αιώνα και γνώρισε νέα ένταση την περίοδο της δικτατορίας Οι συνδικαλιστές ανεξάρτητα από τις αρχές τους δέχονταν με ευχαρίστηση την κρατική παρέμβαση, αν τους εξυπηρετούσε. Η έντονη αυτή παρέμβαση ζημιώνει πρώτα και κύρια τους μισθωτούς, οι οποίοι προάγουν τα συμφέροντά τους πιο σίγουρα αν αντιλαμβάνονται τον πολιτικό κόσμο ως ξεχωριστή οντότητα, με διαφορετικούς στόχους. Γενικά Συμπεράσματα Τα συνδικάτα σήμερα σχηματίζουν ομοιοεπαγγελματικές κλαδικές ομοσπονδίες και εθνικές συνομοσπονδίες που συνεργάζονται με τις κυβερνήσεις όχι μόνο για τα εργατικά ζητήματα αλλά και για την κοινωνική και οικονομική πολιτική.η συνδικαλιστική ελευθερία και το συνδικαλιστικό δικαίωμα έχουν αναπτυχθεί σε τέτοιο σημείο,.ώστε τα συνδικάτα να αποτελούν μέρος της οικονομικής διάρθρωσης και εκπροσωπούνται σε διάφορους δημόσιους οργανισμούς..η εξέλιξη της συνδικαλιστικής ελευθερίας έγινε σε άλλες χώρες με μεγάλη ταχύτητα και άλλοτε με βραδύτητα. Η βραδύτητα.οφείλεται συνήθως σε τοπικές συνθήκες και στη βιομηχανική καθυστέρηση.

23 «ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑ 3 : ΗΛΙΚΙΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΝΑΣΙΑ ΛΟΤΣΙΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ ΜΟΥΤΕΣΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΊΑ ΑΝΕΡΓΙΑ Ανεργία είναι η κατάσταση ενός ατόμου, που, ενώ είναι ικανό, πρόθυμο και διαθέσιμο να απασχοληθεί, δεν δύναται να βρει εργασία. Το εργατικό δυναμικό αποτελείται από όσους έχουν εργασία (απασχολούμενοι) και εκείνους που δεν απασχολούνται (άνεργοι) αλλά έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν και είναι διαθέσιμοι να εργασθούν Το μη-εργατικό δυναμικό είναι το μέρος του ενήλικου πληθυσμού που ασχολείται με τα οικιακά, είναι συνταξιούχοι, ασθενούν σοβαρά ώστε απέχουν από την εργασία, ή δεν ψάχνουν για εργασία. Τι είναι το ποσοστό ανεργίας? Το ποσοστό ανεργίας είναι ο αριθμός των ανέργων διαιρούμενος με το σύνολο του εργατικού δυναμικού.

24 Είδη ανεργίας Υπάρχουν τρία κύρια είδη ανεργίας: Η Ανεργία τριβής προκύπτει λόγω της ακατάπαυστης κίνησης των ανθρώπων μεταξύ περιοχών και θέσεων εργασίας ή διαφόρων σταδίων του κύκλου ζωής. Επίσης, περιλαμβάνονται τα άτομα που, λόγω φυσικών αιτιών, καθίστανται ανίκανα προς εργασία. Ουσιαστικά, αποτελεί το ελάχιστο επίπεδο ανεργίας που δεν μπορεί να μειωθεί σε μια δυναμική κοινωνία (εφ όσον, ακόμη και αν η οικονομία είναι σε πλήρη απασχόληση, κάποιοι θα αποχωρούν από τις θέσεις τους, κάποιοι φοιτητές θα ψάχνουν για εργασία μετά την αποφοίτησή τους, κάποιοι γονείς θα επανεντάσσονται στο εργατικό δυναμικό, και κάποιοι θα θέλουν μια καλύτερη ή μια διαφορετική εργασία). Η Δομική ανεργία (ή διαρθρωτική ανεργία), οφείλεται στις αναντιστοιχίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, καθώς κάποιοι κλάδοι (ή ειδικότητες, ή γεωγραφικές περιοχές) έχουν αυξανόμενη ζήτηση και κάποιοι άλλοι πτωτική ζήτηση. Η Κυκλική ανεργία οφείλεται στην μειωμένη συνολική ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτή η μορφή ανεργίας είναι αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, η οποία έχει ως επακόλουθο την αδυναμία απορρόφησης του εργατικού δυναμικού.

25 Ποια είναι τα αίτια της ανεργίας; Η ανάπτυξη της τεχνολογίας είχε ως συνέπεια τη μηχανοποίηση της εργασίας και την αυτοματοποίηση της παραγωγής. Η μηχανή υποκατέστησε τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να παραγκωνισθούν πολλά εργατικά χέρια και επαγγέλματα. Ο καταμερισμός της εργασίας και η αυστηρή εξειδίκευση οδήγησαν στην ανεργία όσους είχαν ελλιπή κατάρτιση Η έλλειψη ορθού επαγγελματικού προσανατολισμού και η στροφή των νέων σε επαγγέλματα υψηλής μόρφωσης οδήγησαν στον κορεσμό των τομέων αυτών.

26 Η έλλειψη δευτερογενούς τομέα παραγωγής και ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα οι εισαγωγές να είναι μεγαλύτερες από τις εξαγωγές Η αναξιοκρατία οδηγεί στην απονέκρωση δημιουργικών και παραγωγικών υπηρεσιών του δημόσιου τομέα. Η έλλειψη επαγγελματικής συνείδησης ορισμένων εργαζομένων και η αστάθειά τους σε μια εργασία. Ο περιορισμός των εργατικών χεριών με σκοπό τη μεγιστοποίηση του κέρδους Η αναξιοκρατία οδηγεί στην απονέκρωση δημιουργικών και παραγωγικών υπηρεσιών του δημόσιου τομέα. Ποιες είναι οι συνέπειες της ανεργίας; Η ανεργία μπορεί να επιφέρει και οικονομικές επιπτώσεις στην κοινωνία. Μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία της δημοκρατίας.

27 Μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία του ατόμου. Μπορεί να οδηγήσει στον κοινωνικό αποκλεισμό του ατόμου Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ανεργία; Η σχεδίαση προγραμμάτων βασικής εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα προσφέρουν την ευρύτερη δυνατή υποδομή στους εκπαιδευόμενους, ώστε να μπορούν να

28 παρακολουθήσουν τις εξελίξεις με βάση την υποδομή αυτή και να συμμετέχουν σε προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης. Η πρόβλεψη στα εκπαιδευτικά συστήματα διαδικασιών που θα διευκολύνουν τους νέους να προσαρμόζονται στις τεχνολογικές αλλαγές. Η εξασφάλιση διαδικασιών που θα εξασφαλίζουν ισότητα ευκαιριών για όλους. Η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων όλων των ανθρώπων στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Κίνητρα για προσέλκυση των επενδύσεων του εξωτερικού..μείωση του ορίου συνταξιοδότησης και του εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας Το πρόβλημα της ανεργίας στην Ελλάδα Όπως είναι γνωστό, ανεργία ορίζεται ως το πηλίκο των ανέργων μιας περιοχής προς το συνολικό εργατικό σε αυτήν και εκφράζεται ως ποσοστό επί της εκατό του εργατικού δυναμικού της συγκεκριμένης περιοχής (εργατικό δυναμικό είναι το άθροισμα των ανέργων και των απασχολουμένων στη συγκεκριμένη περιοχή) και αποτελεί δείκτη του παραγωγικού συστήματος μιας περιοχής που μετρά ποσοτηκοποιεί την ανεργία σε αυτήν. Μετά την εισαγωγή του Ευρώ, μόνο με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων μπορεί να

29 επιτευχτεί μείωση της ανεργίας. 'Έτσι, η πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί στην ταχεία αύξηση της παραγωγικότητας, μέσω της αναμορφώσεως του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος επαγγελματικής και τεχνικής κατάρτισης, αλλά και της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας. Η εισαγωγή του Ευρώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναμένεται να επιδράσει θετικά με στόχο την ελαχιστοποίηση της ανεργίας, την διευκόλυνση των συναλλαγών, την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας, την τόνωση των επενδύσεων και τελικά την ωφέλεια των καταναλωτών και των αποταμιευτών. 'Όμως, όπως είναι γνωστό, με την εισαγωγή του Ευρώ, οι επιμέρους χώρες δεν έχουν πλέον την δυνατότητα συναλλαγματικών χειρισμών προς επηρεασμό του εξωτερικού εμπορίου, αλλά και των εξωτερικών συναλλαγών γενικότερα, διότι το μεν μέρος τους που αναφέρεται στις λοιπές χώρες της Ευρωζώνης διεξάγεται στο κοινό νόμισμα, το δε μέρος που αναφέρεται στον εκτός της Ευρωζώνης κόσμο, διεξάγεται βάσει συναλλαγματικών ισοτιμιών που είναι δεδομένες και εκφράζουν την κοινή ευρωπαϊκή συναλλαγματική πολιτική. Έτσι λοιπόν, οι μικρότερες χώρες της Ευρωζώνης στη άσκηση της νομισματικής πολιτικής την οποία καθορίζουν βάσει των επιδιώξεων και των συνθηκών που επικρατούν στις μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες της Ευρωζώνης, δεν δύνανται να υλοποιήσουν τους στόχους τους στον τομέα της απασχόλησης ούτε να αναμένουν μεγάλη στήριξη από την νομισματική πολιτική η οποία χαράσεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα και όλες οι άλλες μικρότερες χώρες της Ευρωζώνης, περιορίζονται σε άλλες πολιτικές, όπως η εισοδηματική και η δημοσιονομική, παρόλο που η τελευταία έχει αποδυναμωθεί λόγω των περιορισμών που θέτει το σύμφωνο σταθερότητας. 'Όμως, οι πολιτικές αυτές που επηρεάζουν το κόστος εργασίας, τα περιθώρια συμπιέσεων τους με τα σημερινά δεδομένα στη χώρα μας τείνουν να εξαντληθούν με δεδομένες τις κοινωνικές και οικονομικές παρενέργειες, την αλματώδη αύξηση

30 της ανεργίας και το γεγονός ότι οι αμοιβές στην χώρα μας είναι σχεδόν στο ήμισυ των μέσων ευρωπαϊκών. Αναλύοντας τα ανωτέρω, προκύπτει ότι η πολιτική προς ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων και μείωση της ανεργίας πρέπει άμεσα να επικεντρωθεί στην ταχεία αύξηση της παραγωγικότητας, της αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος και της επαγγελματικής και τεχνικής κατάρτισης όλων των κατηγοριών των εργαζομένων και ειδικότερα των ανέργων. Απαραίτητη επίσης είναι η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς εργασίας καθώς και η εισαγωγή και ενίσχυση σύγχρονων θεσμών στον τομέα της απασχόλησης. Μόνο έτσι θα θα διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες, ασφαλώς μαζί και με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την περαιτέρω δραστηριοποίηση των παραγωγικών μονάδων που ήδη λειτουργούν στην χώρα, την δημιουργία νέων σύγχρονων μονάδων και θέσεων εργασίας με στόχο την σταδιακή έξοδο από την κρίση της ανεργίας. Συνέντευξη από μια άνεργη Στη συνέντευξη οι ερωτήσεις γίνονται από μια κοπέλα (K) με υψηλό IQ... Θα καταλάβετε τι εννοούμε διαβάζοντας τη συνέχεια... Κ: Είστε άνεργη; Α: Ε ναι, τι λέτε να δουλεύω και να ήρθα να δω πόσους ανέργους απογράψατε; Κ: Επιθυμείτε να βρείτε δουλειά; Α: Ναι! (Δηλαδή αν έλεγα όχι θα τελείωνε η συνέντευξη; Καλά ένας άνεργος τι άλλη επιθυμία να έχει εκτός από το να δέσει μια πέτρα στο λαιμό, να βρει έναν βράχο και να κάνει το salto mortale;)

31 Κ: Τί σπουδάσατε; Α: Πληροφορική! Κ: Τί hobby έχετε; Α: Να σας πω... φέτος δε χρειάστηκε να πάω Ελβετία και έτσι έκανα εδώ ορειβασία και σκι. Επίσης μου αρέσουν πολύ το γκολφ, το πατινάζ, το τένις, η ιππασία, οι υπολογιστές και το bungee jumbing! Κ: Τί προσπάθειες κάνατε για ανεύρεση εργασίας εκτός από τον ΟΑΕΔ; Α: Μέσω αγγελιών και μέσω internet. Κ: Internet; Τι είναι αυτό; Α: Είναι κάτι που όταν το ανοίγεις κάνεις ααααα και όταν το κλείνεις και έρχεται ο λογαριασμός του ΟΤΕ κάνεις ωχχχχχ! Κ: Ποιοί πιστεύετε είναι οι λόγοι που σας δυσκολεύουν για την ανεύρεση εργασίας; Α: Δεν έχω μέσο! K: Θα σημειώσω έλλειψη γνωριμιών! Α: Συμφωνώ ακούγεται καλύτερα... Κ: Επιθυμείτε να δουλέψετε εκτός νομού; Α: Εξαρτάται από τον μισθό! Κ: Σημειώνω ΟΧΙ γιατί ο μισθός θα είναι ο βασικός... Κ: Στο εξωτερικό επιθυμείς να δουλέψεις; Α: Ναι, Αμερική! Αν με θέλει ο Bill Gates δέχομαι! (Καλά με δουλεύει;) Κ: Θα' θελες να παρακολουθήσεις σεμινάρια και αν ναι με τι θέμα; Α: Θα με ενδιέφερε ένα σεμινάριο για εκμάθηση asp και java. K: Μάλιστα... δηλαδή τι να γράψω;

32 Α: Γράψε ό,τι κατάλαβες, δηλαδή τίποτα... Κ: Επιθυμείτε να μάθετε ένα νέο επάγγελμα; Α: Ναι, από μικρή ήθελα να ασχοληθώ με την ιατρική και να πάρω ειδικότητα ιατροδικαστή! Μη μου πείτε ότι υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιήσω το όνειρο μου! Κ: (Κοιτάει με άγριο βλέμμα δεν σχολιάζει και προχωράει στην τελευταία και πιο σημαντική ερώτηση) Πριν φύγεις θα σε ρωτήσω και κάτι τελευταίο... επειδή πείνασα ξέρεις κανένα καλό μαγαζί; Α:...;(Αφήνω αναπάντητη αυτήν την ερώτηση, γιατί δεν κάνω δωρεάν διαφήμιση σε μαγαζιά). Αυτές είναι αγαπητοί μου οι SOS ερωτήσεις που θα αντιμετωπίσετε σε μια συνέντευξη απογραφής ανέργων! Ερωτήσεις κρίσεως και με ουσία!

33 Ανεργία (%) κατά φύλο και επίπεδο εκπαίδευσης Επίπεδο εκπαίδευσης Α τρίμηνο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Σύνολο 13,3 19,5 15,9 19,7 26,5 22,6 Διδακτορικό ή μεταπτυχιακό Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Πτυχίο Ανώτερης Τεχνολογικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Απολυτήριο Μέσης Εκπαίδευσης Απολυτήριο Τριτάξιας Μέσης Εκπαίδευσης Απολυτήριο Δημοτικού Μερικές τάξεις Δημοτικού Δεν πήγε καθόλου σχολείο 10,6 8,7 9,8 11,7 12,4 12,0 7,4 13,7 10,6 11,9 19,3 15,7 13,0 23,3 17,9 20,9 29,3 25,0 14,1 22,9 17,6 20,9 30,5 24,7 16,3 22,3 18,2 21,4 32,7 25,2 14,4 15,4 14,8 22,4 23,1 22,7 21,9 12,8 18,9 35,1 29,2 33,1 27,5 17,0 23,4 35,4 32,5 34,3

34 Ανεργία (%), κατά φύλο και ομάδες ηλικιών Ηλικία Α' τρίμηνο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Σύνολο 13,3 19,5 15,9 19,7 26,5 22, ,9 46,6 39,6 46,1 60,4 52, ,2 30,1 26,3 33,3 38,7 35, ,0 18,8 15,0 18,1 25,4 21, ,0 11,3 9,9 13,9 17,0 15, ,7 2,9 2,1 2,4 4,8 3,2

35 Ανεργία (%), κατά Περιφέρειες Α Τρίμηνο Σύνολο Χώρας 15,9 22,6 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 18,0 22,7 Κεντρική Μακεδονία 17,5 24,7 Δυτική Μακεδονία 22,3 28,5 Ήπειρος 15,4 20,6 Θεσσαλία 14,3 20,4 Ιόνιοι Νήσοι 20,3 15,9 Δυτική Ελλάδα 15,1 23,1 Στερεά Ελλάδα 16,1 24,5 Αττική 14,7 22,9 Πελοπόννησος 12,4 19,0 Βόρειο Αιγαίο 12,6 19,6 Νότιο Αιγαίο 24,3 13,9 Κρήτη 15,7 23,4

36 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Σκοπός της ερευνητικής μας εργασίας ήταν να δούμε και να κατανοήσουμε το σημαντικό ρόλο που έχει η εργασία στη ζωή του ανθρώπου, ότι η εργασία, σαν μια δυναμική δραστηριότητα, δεν είναι μόνο ένα αναπόσπαστο στοιχεία των οικονομικών θεσμών αλλά και βασικός παράγοντας ανέλιξης του ατόμου και διαμόρφωσης της ταυτότητας του. να γνωρίσουμε και να αντιληφθούμε το πρόβλημα της ανεργίας καθώς και τις συνέπειες της τόσο στο άτομο όσο και στην κοινωνία. Στην πορεία της ερευνάς μας είδαμε την εξέλιξη της εργασίας αλλά και το ρόλο που αυτή έπαιξε στην κοινωνία ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική της διάρθρωση. Τους αγώνες για την κατοχύρωση των εργατικών δικαιωμάτων και την δημιουργία των πρώτων συλλογικών οργάνων των εργαζομένων Το κοινωνικό φαινόμενο της ανεργίας καθώς και τις συνέπειες της τόσο στο άτομο όσο και στην κοινωνία. Τρόπους αντιμετώπισης της ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Αρχικά πριν ξεκινήσουμε την εργασία μας συζητήσαμε το θέμα μας. Αφού εκφράστηκαν διάφορες απόψεις χωριστήκαμε σε τέσσερις ομάδες και η καθεμιά πήρε και ένα μέρος με το οποίο θα έπρεπε να ασχοληθεί Το διαδίκτυο ήταν μια από τις πηγές πληροφόρησης μας. Επίσης κάποιες από τις ομάδες επισκέφτηκαν τη βιβλιοθήκη της πόλης μας για να βρουν περαιτέρω στοιχεία. Ακόμη πολλά σχολικά βιβλία εμπλούτισαν τις πληροφορίες μας.όσον αφορά

37 την ανεργία τόσο της χώρας μας όσο και του τόπου μας βοήθησαν πληροφορίες τόσο από την Ε.Σ.Υ.Ε όσο και από το τοπικό ΟΑΕΔ. Επίσης η συνέντευξη που πήραμε από κάποιο άνεργο άτομο καθώς και οι συζητήσεις με άλλους άνεργους, κυρίως νέους, μας βοήθησε να κατανοήσουμε το πρόβλημα της ανεργίας και τις συνέπειες της. Στη διάρκεια της εργασίας μας, μας επισκέφτηκε η υπεύθυνη του ΚΕΣΥΠ και μας ενημέρωσε για τα επαγγέλματα και τις προοπτικές τους καθώς και για τη δυσκολία επιλογής ενός επαγγέλματος σήμερα. Ακόμη απευθυνθήκαμε στον καθηγητή πληροφορικής του σχολείου μας όπου και μας βοήθησε στο μοντάρισμα του βίντεο που χρησιμοποιήσαμε στην τελική παρουσίασή μας. Τέλος αφού ολοκληρώθηκε η εργασία μας δημιουργήσαμε ένα κολάζ που περιλάμβανε σύγχρονα επαγγέλματα του μέλλοντος.