Τρια χρόνια τώρα ο δημόσιος διάλογος και η δημόσια συζήτηση.

Transcript

1 Τρια χρόνια τώρα ο δημόσιος διάλογος και η δημόσια συζήτηση. Θεωρώ ότι κάνουμε αυτή συζήτηση για την φορολογική πολιτική γιατί έχουμε ως απώτερο στόχο αφενός για την εξασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας και αφετέρου για την ανάπτυξη. Ο σχεδιασμός της φορολογικής πολιτικής είναι κάτι που πρέπει να συνάδει με τους δημοσιονομικούς αλλά και τους αναπτυξιακούς στόχους της οικονομίας. Η αναστροφή της ύφεσης είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Καταρχήν δεν νομίζω ότι αμφιβάλλει κανείς ότι μπορεί να συνεχιστεί αυτή η ταχύτατη συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου στην συνέχεια όμως υπάρχει κάτι που ενδιαφέρει τόσο εμάς όσο και τους ευρωπαίους εταίρους και τους δανειστές μας. Το ελληνικό χρέος μέχρι το 2020 πρέπει να 1

2 είναι διαχειρίσιμο δηλαδή να ο λόγος χρέος προς ΑΕΠ να είναι μικρότερος του 120% -Κοίταξα με μεγάλο ενδιαφέρον τις εκθέσεις της Ε.Ε. και την πιο πρόσφατη του ΔΝΤ. Ενώ έχουν εξειδικεύσει απόλυτα την διαδικασία της δημοσιονομικής σταθεροποίησης δεν μας λένε τίποτα ουσιαστικά για την ανάπτυξη. Το μεγάλο ερώτημα που πλανάται είναι πώς θα γίνει η ανάπτυξη; Ο γνωστός τρόπος της επέκτασης του δημοσίου δεν μπορεί να λειτουργήσει. Και μπορώ επίσης να σας διαβεβαιώσω, ότι ούτε οι ΞΑΕ ούτε και τα μεγάλα έργα μπορούν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό ανάχωμα στην μεγάλη κρίση. Δεν θα πραγματοποιηθεί από τις ευρωπαικές επιδοτήσεις όπως επίσης δεν θα πραγματοποιηθεί από την πράσινη ανάπτυξη και τις νέες τεχνολογίες. 2

3 Κυρίες και κύριοι Ο πλούτος στην Ελλάδα παράγεται από συγκεκριμένους τομείς. Η Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και ο σχηματισμός κεφαλαίου πραγματοποιείται από συγκεκριμένους κλάδους. Είτε μας αρέσει ή όχι το 75% της ΑΠΑ τα τελευταία 10 χρόνια πραγματοποιήθηκε από την μεταποίηση, τον τουρισμό, τις κατασκευές, το εμπόριο, την πρωτογενή παραγωγή και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ετσι η συζήτηση κυρίες και κύριοι για την έξοδο από την κρίση είναι ταυτόσημη με την συζήτηση για το ποιος κλάδος της οικονομίας παράγει τι. Αν παρακολουθήσει κανείς την πορεία αύξησης του ΑΕΠ και την πορεία της αγοράς ακινήτων θα καταλάβει ότι υπάρχει μια ουσιαστική και θετική σχέση. Αρα η Ελληνική Οικονομία και Αγορά ακινήτων έχουν μια αμφίδρομη σχέση 3

4 Συζητώντας όμως για την έξοδο από την κρίση υπάρχει όμως και κάτι που το ξεχνάμε και αυτό έχει να κάνει με την περιουσία των ελλήνων καταναλωτών, επενδυτών αποταμιευτών φορολογουμένων. Διαχρονικά οι επενδύσεις στις κατασκευές (κατοικίες και λοιπές κατασκευές) ανέρχονταν στο 15% του ΑΕΠ περίπου. Τα τελευταία χρόνια της κρίσης έχει μειωθεί στο 5%. Το σημαντικό είναι ότι το ακίνητο αποτελεί βασικό στοιχείο της περιουσιακής σύνθεσης πολλές μελέτες κάνουν λόγο για 80% και ανάλογα από αυτή την σύνθεση θα εξαρτηθεί και η συμπεριφορά του πολίτη ως αποταμιευτής φορολογούμενου καταναλωτή επενδυτή. Επιπλέον υπάρχει και κάτι που λέγεται σχηματισμός κεφαλαίου. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί να βγεί μια οικονομία από την κρίση όταν δεν παρέχονται στοιχειωδώς επενδυτικές διέξοδοι στον μικρο μεγάλο και μεσαίο αποταμιευτή- επενδυτή. Το ότι έπαιξαν για πολλά χρόνια τα ακίνητα αυτό τον ρόλο είναι γνωστό αυτό που δεν είναι 4

5 γνωστό είναι ότι συνεχίζουν να παίζουν αυτό τον ρόλο και αν δοθεί η δυνατότητα βελτίωσης της αγοράς ακινήτων τότε θα μπορούσαν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην αναπτυξιακή διαδικασία. Τώρα η φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων ενώ μπορεί να δώσει εφήμερες και βραχυχρόνιες δημοσιονομικές λύσεις αντιστρατεύεται την μακροχρόνια ανάπτυξη και τον οδικό χάρτη της σταθεροποίησης. Eχουμε déjà vu για άλλη μια φορά και σε μια άλλη ακόμα περίπτωση. Φορολόγηση αξιών που δεν υπάρχουν. Σύγκρουση μεταξύ μικρο και μάκρο, σύγκρουση μεταξύ βραχυχρόνιου και μακροχρόνιου. Ότι δηλαδή πρέπει να αποφεύγεται στον σχεδιασμό προγραμμάτων πολιτικής. 5

6 Η κατάσταση σήμερα όπως επισημαίνεται σε μελέτες αλλά και στα στοιχεία της ΤτΕ, οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα παρουσίασαν κατακόρυφη μείωση μετά την σημαντική αύξηση κατά 170,4% από το 1ο τρίμηνο του 1997 μέχρι το 4ο τρίμηνο του Επίσης στην διάρκεια της κρίσης οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στις κατασκευές γνώρισαν πολλαπλάσια μείωση σε σχέση με το ΑΕΠ. Παρόλα αυτά το 2012 διασώθηκε ο προυπολογισμός από την εισφορά των ακινήτων. Βλέπουμε λοιπόν ότι παρουσιάζεται μια μείωση της αξίας των ακινήτων. Εχουμε έναν ταχύτατο αποπληθωρισμό των αξιών των ακινήτων. Τι σημαίνει όμως αυτό? 1.Μείωση των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών και κατ επέκταση της καταναλωτικής τους δαπάνης 6

7 2. Μείωση της αξίας των χαρτοφυλακίων των τραπεζών 3. Νέκρωση της αγοράς ακινήτων και των εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων με παράλληλη αύξηση των επισφαλειών 4. Επηρεάζει την τραπεζική πίστη μια και τα ακίνητα χρησιμοποιούνται ως εγγύηση για την παροχή δανείων άρα μείωση της ρευστότητας Σήμερα περισσότερο από ποτέ οι προοπτικές της αγοράς ακινήτων είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την σταθερότητα και την βεβαιότητα του οικονομικού περιβάλλοντος και στην συνέχεια με την επαναφορά της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας σε πιο χαμηλά επίπεδα. Σε μελέτη την οποία ολοκληρώνω με την συνεργασία Κυρίες και κύριοι το κεντρικό ερώτημα σε όλες τις συζητήσεις είναι απλό πότε θα 7

8 τελειώσει η κρίση. Εγώ απαντώ σ αυτό όταν θα αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι γι αυτό και αυτό το κάτι είναι να εμπιστευτούμε τους παραγωγικούς μηχανισμούς που μπορούν να παράγουν πλούτο. Η αναπτυξιακή αντιπρόταση στην ύφεση δεν μπορεί να είναι η απελευθέρωση των επαγγελμάτων; Με άλλα λόγια η αύξηση της ανεργίας από το 10% το 2009 στο 27% το 2013 θα αντισταθμιζόταν από το άνοιγμα του επαγγέλματος των κομμωτών και των φαρμακοποιών. Ή ακόμα το άλλο φοβερό επιχείρημα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και οι επενδύσεις των σείχηδων θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν την συρρίκνωση του ελληνικού παραγωγικού συστήματος. Όλα αυτά παιδαριώδη επιχειρήματα πρέπει να αναθεωρηθούν και να μας δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε σοβαρά για την ανάπτυξη. Τρια χρόνια τώρα η δημοσιονομική σταθεροποίηση αποτέλεσε το κύριο σημείο αναφοράς της οικονομικής πολιτικής αλλά και του δημόσιου διαλόγου. Να μιλήσουμε για την 8

9 ανάπτυξη με ρεαλιστικούς όρους. Η βελτίωση του κλίματος στην αγορά ακινήτων μεταφράζεται αυτόματα σε ανάπτυξη για το σύνολο της χώρας. Η συνεχής άνοδος των φόρων για τα ακίνητα σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος μεταβίβασης αποτελεί το σημαντικότερο εμπόδιο για την ανάκαμψη της αγοράς. Πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα της άσκησης κλαδικής πολιτικής αργά ή γρήγορα η πολιτεία θα υποχρεωθεί να ξεχωρίσει τους κλάδους που μπορούν να αποτελέσουν τον βασικό πυλών ανάσχεσης της κρίσης. Τότε Αν ενεργοποιηθεί η εγχώρια μικρομεσαία επιχειρηματική δραστηριότητα στην αγορά ακινήτων. Θα μπορούσαν βέβαια να αντιταχθούν τα γνωστά επιχειρήματα περί του παραγωγικού μετασχηματισμού της Χώρας, της πράσινης ανάπτυξης, της τεχνολογικής επανάστασης κ.λ.π. Το μεγάλο μειονέκτημα με αυτή την συζήτηση είναι ότι χρειάζεται πολύ χρόνος που δεν τον έχει η ελληνική οικονομία. 9

10 10