Αφήνουν έξω από το σχέδιο ανάπτυξης τη γεωργία

Transcript

1 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 4 n ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΣΕΓΕΣ: Έτσι θα έρθει η ανάπτυξη Σελ. 4-5 Ερχονται ελλείψεις και αυξήσεις στα αυγά Σελ. 10 Εναλλακτικές καλλιέργειες: Κρύβει παγίδες το «πράσινο χρυσάφι» Σελ. 8-9 Λάδι με κάρτα καυσαερίων! Σελ. 12 Αφήνουν έξω από το σχέδιο ανάπτυξης τη γεωργία Σελ. 3 Σελ. 3 ΕΠΙΣΗΣ: u «Ακροκώλιον»: Από τον Προυσό στην Ευρώπη u Ειδήσεις u Αυτοκίνητο u Αγροτουρισμός

2 2 ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Η προετοιμασία των χωραφιών έχει ήδη αρχίσει και οι «επεμβάσεις» πλέον των παραγωγών πρέπει είναι καλά σχεδιασμένες για αποτελεσματική προστασία από ζιζάνια και μύκητες. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι καλλιέργειες καπνού, ηλίανθου και ζαχαροτεύτλων. ΤΩΝ ΑΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΟΡΕΣΤΗ ΚΑΪΡΗ Γεωπόνων 31/3-6/4/2012 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ Ειδικό ένθετο της εφημερίδας «ΧΡΗΜΑ PLUS» για την αγορά και την οικονομία της υπαίθρου Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35, Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , FAX: info@xrimaonline.gr ΗΛΙΑΝΘΟΣ Ολοκληρώθηκε η προετοιμασία των χωραφιών και αρχίζει η σπορά του ηλιάνθου, που θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα. Η σπορά γίνεται με πνευματικές σπαρτικές μηχανές (μηχανές ακριβείας) και η απαιτούμενη ποσότητα σπόρου ανά στρέμμα είναι γραμμάρια. Συνιστάται πρώιμη σπορά για καλύτερες αποδόσεις και υψηλότερη περιεκτικότητα του σπόρου σε λάδι. ΖΑΧΑΡΟΤΕΥΤΛΑ Ξεκίνησε και συνεχίζεται η προετοιμασία των χωραφιών και η σπορά των ζαχαροτεύτλων. Η πρώιμη σπορά εγγυάται καλύτερες αποδόσεις. Απαιτούμενη ποσότητα σπόρου ανά στρέμμα 1,5-3,0 κιλά. Προτείνεται σπορά με πνευματικές σπαρτικές μηχανές, πιστοποιημένο και γενετικά μονόσπερμο σπόρο. ΚΑΠΝΟΣΠΟΡΕΙΑ Συνεχίζεται και ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος Μαρτίου, η εγκατάσταση σπορείων καπνού ανάλογα με την περιοχή. Στα εγκατεστημένα σπορεία συνιστάται συχνό πότισμα για τη διατήρηση της υγρασίας, σκόρπισμα νέου στρώματος κοπριάς (μετά το φύτρωμα) και επιφανειακές λιπάνσεις με φωσφορική αμμωνία. Απαραίτητα τα βοτανίσματα και οι ψεκασμοί κατά των ασθενειών. ΑΜΠΕΛΙ Συνιστάται επέμβαση με κατάλληλο και εγκεκριμένο εντομοκτόνο στο στάδιο του φουσκώματος των ματιών, κατά προτίμηση τις απογευματινές ή βραδινές ώρες. Οι επεμβάσεις προτείνονται σε περιοχές που έχουν παρατηρηθεί σοβαρές προσβολές τον προηγούμενο χρόνο και σε περιπτώσεις που οι προσβολές των εντόμων στα «μάτια» του αμπελιού είναι μεγάλες. Συνιστώνται, επίσης, ψεκασμοί ή σκονίσματα με κατάλληλα μυκητοκτόνα, στο στάδιο των 2-3 φύλλων, για την καταπολέμηση του ωϊδίου. ΜΗΛΙΑ Συνιστώνται 1-2 ψεκασμοί με κατάλληλο και εγκεκριμένο εντομοκτόνο κατά του τετράνυχου την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου. Οι επεμβάσεις είναι απαραίτητες όταν οι οπωρώνες είχαν προσβολή από τετράνυχο την προηγούμενη χρονιά ή εάν τη φετινή χρονιά παρατηρήθηκε μεγάλος αριθμός χειμερινών αυγών. ΕΛΙΑ Για την αντιμετώπιση της θερινής φυλλόπτωσης που προκαλείται από το κυκλοκόνιο, συνιστάται ψεκασμός με κατάλληλα και εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα, όταν τα φύλλα αποκτήσουν μήκος 2 εκατοστών. Ιδιοκτησία: MEDIHOLD A.E. Εκδότης: Γιώργος Τασσιόπουλος Διευθυντής:Γιάννης Λιάρος Αρχισυντάκτης:Πάνος Μπαΐλης Επιστημονικός σύμβουλος: Χρήστος Αυγουλάς Επιμέλεια ύλης: Χριστίνα Χρήστου Συντακτική ομάδα: Μιχάλης Παπανίδης, Άννα Αραμπατζή, Κώστας Αδαμόπουλος, Ευθυμία Κωνσταντίνου Creative director:καίτη Αυγουστάκη Ατελιέ: Μαρία Παπαδέα Εμπορική διεύθυνση:μένια Κουκουγιάννη Εκτύπωση: NEWSPRESS HOLD A.E. Στην ύπαιθρο το μέλλον των νέων Η κρίση δεν έχει επηρεάσει απλώς τα εισοδήματα αλλά και πολλά στερεότυπα τα οποία μέχρι τώρα καθόριζαν το μέλλον χιλιάδων νέων. Η κυρίαρχη τάση που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα την δεκαετία του 60, να εγκαταλείπουν δηλαδή οι νέοι την επαρχία και να αναζητούν καλύτερες μέρες στα μεγάλα αστικά κέντρα, έχει πλέον ανατραπεί δραματικά. Οι νέοι, και κυρίως αυτοί με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, σύμφωνα με έρευνα της Κάπα Research σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σκέφτονται πλέον την επιστροφή τους στην ύπαιθρο, έστω και αν χρειαστεί να συμβιβαστούν με μικρότερες απολαβές. Όπως προέκυψε από την έρευνα, περίπου ενάμιση εκατομμύριο νέοι απαντούν θετικά στο ερώτημα εάν σχεδιάζουν την επιστροφή τους στην περιφέρεια προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κρίση, αλλά και να εξασφαλίζουν μια διαφορετική ποιότητα ζωής. Στην έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε επισήμως από το υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Σκανδαλίδη, το 68,2% των ερωτηθέντων έχει σκεφτεί να εγκαταλείψει τα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ το 19,3% έχει κάνει ήδη συγκεκριμένες κινήσεις για να εγκατασταθεί στην ύπαιθρο. Περίπου οι μισοί απ όσους επιθυμούν να φύγουν θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα (φυτική παραγωγή, κτηνοτροφία, αλιεία), το 18,3% με τον τουρισμό-πολιτισμό, το 14,2% με την επικοινωνία και τις νέες τεχνολογίες, το 11,8% με την εκπαίδευση, το 10,6% με την ενέργεια και τις ΑΠΕ, το 7% με το εμπόριο, το 6,7% με τον αγροτουρισμό και το 5,8% με τη μαζική εστίαση. Τα 2/3 σχεδόν, όσων επιθυμούν να γυρίσουν σελίδα στη ζωή τους, έχουν υψηλή μόρφωση. Ειδικότερα, το 25,4% είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων, το 43% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ-ΤΕΙ, το 17,1% είναι απόφοιτοι επαγγελματικών σχολών, το 8,2% απόφοιτοι λυκείου και 1,2% γυμνασίου. Πρόκειται, δε, για τις πιο δυναμικές επαγγελματικές ηλικίες, αφού το 10,6% είναι μεταξύ ετών, το 21,2% μεταξύ 30 και 34 ετών, το 25,3% μεταξύ ετών και το 12,9% μεταξύ ετών. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι το 70,3% των ερωτηθέντων δήλωσε πως θα έφευγε για το ίδιο ή μικρότερο εισόδημα, σε αντάλλαγμα μιας πιο ουσιαστικής και ποιοτικής ζωής. Το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται στις παραδοσιακές καλλιέργειες, όσο και στα βιολογικά-εναλλακτικά προϊόντα. Ειδικότερα, απ' όσους έχουν κάνει συγκεκριμένες κινήσεις για να φύγουν, το 51,5% ενδιαφέρεται για ελιά-ελαιόλαδο, το 51,5% για βιολογικά προϊόντα, το 33,3% για αρωματικά φυτά, το 31,8% για οπωρολαχανικά, το 30,3% για αμπέλι/κρασί, το 24,2% για μανιτάρια, το 21,2% για τρούφα, το 19,7% για ρόδια, το 13,6% για φρούτα, το 13,6% για στέβια, το 12,1% για βιοκαύσιμα και το 10,6% για ψυχανθή/όσπρια. Ενδιαφέρον έχει, επίσης, το στοιχείο πως η τάση επιστροφής στην ύπαιθρο θεωρείται θετική προοπτική για την οικονομία από το 75,9% των ερωτηθέντων, για την οικογένεια το 72,9%, για το ίδιο το άτομο το 70,6% και για την αγορά εργασίας το 64,2%. Επαναπροκήρυξη προγράμματος για νέους αγρότες Μέσα σε αυτό το κλίμα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αποφάσισε άμεσα να επαναπροκηρυχθεί το πρόγραμμα εγκατάστασης νέων αγροτών, συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα μπορεί να καλύψει περίπου αγρότες, ενώ θα προβλεφθεί και ειδική πριμοδότηση ύψους ευρώ για κάθε άνεργο. Επιπλέον, το υπουργείο έχει καταρτίσει πλήρεις φακέλους για 52 προϊόντα με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την καλλιέργειά τους, τις στρεμματικές αποδόσεις κ.ά. «Από την αρχή ήμασταν αντίθετοι με το μίζερο κρατισμό που κρατά τον αγρότη δέσμιο των επιδοτήσεων και αποφασίσαμε να υποστηρίξουμε το πρότυπο του μικρού και μεσαίου αγρότη, που θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη», τόνισε ο κ. Σκανδαλίδης. Για τη διευκόλυνση των νέων αγροτών, όπως ανακοινώθηκε, έχουν αναρτηθεί σε όλη τη χώρα πίνακες προς ενοικίαση αγροτεμαχίων, για τα οποία έχουν κατατεθεί αιτήσεις, εκ των οποίων οι από ανέργους, οι από άτομα που δεν ξεπερνούν το 35ο έτος της ηλικίας τους και 585 από κατόχους γεωτεχνικών διπλωμάτων. Όμως, παρά τη διαφαινόμενη τάση επιστροφής στην επαρχία μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός περιπτώσεων εγκατάστασης, αν και πολλοί νέοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον προκειμένου να ενημερωθούν για συγκεκριμένες καλλιέργειες. Όσοι παρακολουθούν τα νέα δεδομένα επιμένουν ότι εκείνοι που θα αποφασίσουν να εγκατασταθούν στην ύπαιθρο οφείλουν να λάβουν υπόψη τους ότι πρέπει να γνωρίζουν καλά το αντικείμενο με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν και φυσικά να έχουν δικές τους εκτάσεις για να επιτύχουν στο εγχείρημα τους.

3 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ τ ο θ έ μ α 3 Χωρίς χρηματοδότηση αφήνουν την ελληνική γεωργία Μόλις το 1,7% των δανείων που θα διατεθούν συνολικά για την πολυπόθητη ανάπτυξη θα καταλήξουν στη γεωργία, καταδικάζοντας χιλιάδες παραγωγούς σε απόγνωση. ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΝΙΔΗ Το μεγάλο κόλπο των κερδοσκόπων Οργιο κερδοσκοπίας σε βάρος παραγωγών και καταναλωτών καταγράφεται καθημερινά, με την κυβέρνηση και τους αρμόδιους υπουργούς να καταγγέλλουν τα «καρτέλ» χωρίς όμως να υπάρχει αποτέλεσμα. Τελευταία δια στόματος του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης κ. Σωκράτη Ξινίδη καταγγέλθηκε επισήμως η ύπαρξη «καρτέλ» στο ρύζι, ενώ προσεχώς θα γίνουν «αποκαλύψεις» και για άλλα προϊόντα. Όμως παρά τις καταγγελίες οι μεγαλέμποροι συνεχίζουν να ακολουθούν τους δικούς τους κανόνες επιβάλλοντος αυξήσεις οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν και το 200%.Την ίδια ώρα μεγάλες αλυσίδες σούπερ-μάρκετ απαιτούν από τους παραγωγούς τεράστια ποσά προκειμένου να «φιλοξενήσουν» στα ράφια τους τα προϊόντα. Με την τακτική αυτή που καλύπτει όλα τα προϊόντα θέτουν εκτός αγοράς εκατοντάδες παραγωγούς και ανοίγουν τον δρόμο στους μεγαλοεισαγωγείς. Ο φαύλος κύκλος της κερδοσκοπίας συνεχίζεται με τις παράνομες «ελληνοποιήσεις» προϊόντων από τρίτες χώρες με συνέπεια χιλιάδες τόνοι Ελλήνων παραγωγών να σαπίζουν στις αποθήκες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με τα όσπρια όπου καταναλώνουμε περί τους τόνους. Εμείς ως χώρα παράγουμε τόνους οι οποίοι μένουν αδιάθετοι! Όπως έχει παρατηρηθεί μεγάλες αλυσίδες ενώ αγοράζουν προϊόντα σε μικρή τιμή υποχρεώνουν τους παραγωγούς να αναφέρουν άλλη τιμή πώλησης στο τιμολόγιο. Για παράδειγμα αν και αγοράζει ένα προϊόν 30 λεπτά στο τιμολόγιο η τιμή πώλησης φτάνει τα 90 λεπτάκαι με τον τρόπο αυτό οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ κρατούν ψηλά τις τιμές. Oπρωτογενής τομέας παραγωγής προσπαθεί να θρέψει τον πληθυσμό, να στηρίξει τις εξαγωγές και να απορροφήσει μέρος της καλπάζουσας ανεργίας, ουσιαστικά χωρίς χρηματοδότηση από τις τράπεζες ή από παράλληλο χρηματοπιστωτικό μηχανισμό. «Είδος προς εξαφάνιση» τα δάνεια στον αγροτικό τομέα, αλλά και στις αγροτικές επιχειρήσεις, που έχουν πλέον περιέλθει σε καθεστώς ασφυξίας, το ίδιο αν όχι οξύτερο με τις επιχειρήσεις των άλλων κλάδων της οικονομίας. Χαρακτηριστικό της άρνησης των τραπεζών να δώσουν ακόμη και καλλιεργητικά δάνεια (για την αγορά σπόρων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων) είναι το γεγονός ότι απαιτούν ακόμη για ευρώ υποθήκη ακινήτων, πολύ μεγαλύτερης αξίας. Τα δε επιτόκια δανεισμού, όταν εγκρίνεται και μάλιστα κατ εξαίρεση κάποιο δάνειο υπερβαίνουν πλέον εκείνα των καταναλωτικών δανείων! Όπως προκύπτει από πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος από την ανάλυση της τραπεζικής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, διαπιστώνεται ότι ο τομέας της γεωργίας απορροφά μόλις το 1,7% του συνόλου των δανείων. Πραγματικά, τον Οκτώβριο του 2011, το υπόλοιπο των δανείων που προορίζονται για τις επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα ανέρχεται σε 2,018 δισ., έναντι των 25,153 δισ. του εμπορίου (20,7%) των 23,884 δισ. της βιομηχανίας (19,6%), των 17,600 δισ. της ναυτιλίας (14,5%), των 10,962 δισ. των κατασκευών (9 %) και των 7,291 δισ. του τουρισμού (6%). Τονίζεται ότι από το 2009, από την έναρξη της ύφεσης στην οικονομία μέχρι και πρόσφατα, ο ρυθμός επιβράδυνσης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις γεωργικές επιχειρήσεις, με βάση τη μεταβολή του υπολοίπου των δανείων (2009: 3,962 δισ., Οκτώβριος 2011: 2,018 δισ. ) καταγράφει πτώση της τάξεως του 49% και πλέον. Εξάλλου και σε μηνιαία βάση διαπιστώνεται η έντονα πτωτική πορεία στη χρηματοδότηση των γεωργικών επιχειρήσεων (από 0,8% τον Οκτώβριο του 2010, σε αρνητικό ρυθμό -4,7% τον Οκτώβριο του 2011) σε σχέση με τη χρηματοδότηση των άλλων τομέων της οικονομίας. Σημειώνεται ότι στους άλλους κλάδους της οικονομίας, η ροή τραπεζικής χρηματοδότησης στο ίδιο χρονικό διάστημα (Οκτώβριος 2010-Οκτώβριος 2011) ήταν σαφώς ευνοϊκότερη, με σημαντική αύξησή της κυρίως προς τη ναυτιλία (2,68%) και μικρότερη προς τον τουρισμό (0,65%), ενώ η μείωση που καταγράφεται στη βιομηχανία (-3,25%), στις κατασκευές (-2,26%) και στο εμπόριο (-1,99%), ήταν σαφώς μικρότερη από εκείνη των επιχειρήσειων του αγροτικού τομέα. Από τα παραπάνω προκύπτει ευχερώς ότι κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο η δυνατότητα τραπεζικής χρηματοδότησης των αγροτών και των επιχειρήσεων τους είναι μηδενική. Σε σχέση με τα μέτρα στήριξης, συγκριτικά με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις άλλων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, τονίζεται ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα εξαιρέθηκαν από προηγούμενα προγράμματα του ΤΕΜΠΜΕ για την κάλυψη με ευνοϊκούς όρους δανειοδότησης, τόσο ως προς τις ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις, όσο και για την προμήθεια πρώτων υλών, εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι κατά την περίοδο της ύφεσης στην οικονομία πέραν του περιορισμού της ρευστότητας προς τον αγροτικό τομέα, διαπιστώνεται ιδιαίτερα μεγάλη - μέχρι και διπλάσια, αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, τόσο στα βραχυπρόθεσμα δάνεια, όσο και στα μεσοπρόθεσμα. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ότι το μέσο επιτόκιο νέων επιχειρηματικών δανείων, συγκεκριμένης διάρκειας, κυμαινόμενο ή σταθερό για μικρά σχετικώς ποσά (δάνεια Κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο η δυνατότητα τραπεζικής χρηματοδότησης των αγροτών και των επιχειρήσεων τους είναι μηδενική μέχρι και 1 εκατ. ευρώ) από 4,43% που ήταν τον Οκτώβριο του 2009, εκτινάχθηκε στο 6,85% τον Οκτώβριο του 2011, σημειώνοντας άνοδο της τάξεως του 55% περίπου. Επίσης για τα μεγαλύτερα βραχυπρόθεσμα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ, το μέσο επιτόκιο από 2,96% τον Οκτώβριο του 2009 ανήλθε τον Οκτώβριο του 2011 στο 6,20%, καταγράφοντας άνοδο της τάξεως του 109% και πλέον. Ανάλογες εξάλλου αυξήσεις σημειώνονται και στα υφιστάμενα υπόλοιπα των δανείων, στα οποία το μέσο επιτόκιο δανεισμού από 4,24% τον Οκτώβριο του 2009, ανήλθε σε 6,42% τον Οκτώβριο του 2011, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 51% και πλέον. Τονίζεται ότι αυτές οι εξαιρετικά μεγάλες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού των αγροτών και των επιχειρήσεών τους αναφέρονται μόνο στο βασικό επιτόκιο δανεισμού, χωρίς να περιλαμβάνουν τις απαιτούμενες επιβαρύνσεις (επιβαρύνσεις περιθωρίου Τραπεζών, αλλά και άλλες πρόσθετες επιβαρύνσεις) με αποτέλεσμα η συνολική επιβάρυνση του δανεισμού να προσαυξάνεται, υπερβαίνοντας συχνά το επίπεδο των 12 και πλέον ποσοστιαίων μονάδων. Από την άλλη πλευρά, η δυνατότητα στήριξης των αγροτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του αγροτικού τομέα από το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, που έχει συσταθεί από το Μάρτιο του 2011 με σκοπό τη χρηματοδότησή τους με ευνοϊκούς όρους για τη βελτίωση της απόδοσης των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων, εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής στενότητας, δεν έχει μέχρι σήμερα καταστεί δυνατό να αξιοποιηθεί.

4 4 π ρ ο τ ά σ ε ι ς Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Μέτρα-ευκαιρία (τελευταία;)για «Ανάπτυξη με σχέδιο και συγκεκριμένα μέτρα είναι η μόνη απάντηση στην κρίση που πλήττει και τον πρωτογενή τομέα, αλλά και η τελευταία ευκαιρία -λόγω συνθηκών- για να έρθει και πάλι η ύπαιθρος στο προσκήνιο». Τη θέση αυτή διατυπώνει επισήμως το τελευταίο διάστημα η ΠΑΣΕΓΕΣ προς όλους τους αρμόδιους φορείς, απαιτώντας «να υιοθετηθούν πολιτικές κρίσιμης προτεραιότητας στον αγροτικό τομέα». Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, η ΠΑΣΕΓΕΣ προτείνει εννέα μέτρα που έχουν σχέση με την διαχείριση των νερών, τη δημιουργία αγροτικού κτηματολογίου, την αξιοποίηση των δασών, αλλά και την ενίσχυση των παραγωγών και των συνεταιρισμών Στόχος όλων των μέτρων; Η εξασφάλιση αυτάρκειας «με την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων της ΚΑΠ, ώστε να δημιουργηθούν ευνοϊκές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα». Ίσως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που πρέπει να αναληφθούν άμεσες και ουσιαστικές αλλαγές στον πρωτογενή τομέα, ο οποίος υπό προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην έξοδο από την κρίση. Και ίσως είναι η πρώτη φορά, εν όψει εκλογών, όπου οι υποψήφιοι θα πρέπει να καταθέσουν προτάσεις συγκεκριμένες για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί και που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν και όσοι επιλέξουν να επιστρέψουν και να εγκατασταθούν στην ύπαιθρο. Αναλυτικά τα μέτρα: Η σωστή διαχείριση των νερών σε μία περίοδο που όλο και περισσότερες περιοχές αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της «ερημοποίησης» χιλιάδων στρεμμάτων, είναι η βάση για την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας. Από την ΠΑΣΕΓΕΣ προτείνεται «μια ολοκληρωμένη παρέμβαση με σκοπό την ίδρυση, οργάνωση και την επιχειρησιακή λειτουργία Φορέων Διαχείρισης Νερού» στα πρότυπα των οργανισμών κοινής ωφέλειας. Η ίδρυση των νέων οργανισμών θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα από τις περιοχές όπου παρατηρούνται έντονα τα φαινόμενα της ερημοποίησης και της υφαλμύρωσης όπως στη Θεσσαλία, την Αργολίδα, το Κιλκίς και πολλά νησιά του Αιγαίου. Όλοι έχουν διαπιστώσει το πρόβλημα στη χρήση των αγροτικών εκτάσεων, αλλά μέχρι σήμερα ουδείς έχει παρέμβει ώστε να αρχίσει επιτέλους να συντάσσεται το «αγροτικό κτηματολόγιο» που θα καθορίζει το πλαίσιο δραστηριοτήτων σε όλη την ύπαιθρο. Έτσι, θα πρέπει άμεσα να γίνει «χωροθέτηση και καθιέρωση χρήσεων γεωργικής και κτηνοτροφικής γης» αλλά και να ληφθούν μέτρα σε σχέση με την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας των εκτάσεων που παραχωρήθηκαν σε επαγγελματίες αγρότες. Η αρχή μπορεί να γίνει με την αξιοποίηση της βάσης δεδομένων των «αιτήσεων ενιαίας ενίσχυσης και του μητρώου αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων». Η κατάσταση στον τομέα της κτηνοτροφίας γίνεται καθημερινά πιο δύσκολη, λόγω του κόστους ζωοτροφών αλλά και εξαιτίας των αθρόων εισαγωγών κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, την ώρα που στην χώρα μας ακόμη δεν έχει εκπονηθεί ένα ουσιαστικό σχέδιο παρέμβασης. Ένα από τα βασικά θέματα είναι η επίλυση των προβλημάτων των βοσκοτόπων (οριοθέτηση, ιδιοκτησιακό καθεστώς, εκμετάλλευση) καθώς και η απλοποίηση των διαδικασιών έκδοσης αδείας των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Μέτρα και μάλιστα άμεσα θα πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ελληνοποιήσεων για τα εισαγόμενα κρέατα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Σχέδιο θα πρέπει να υπάρξει και για τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι λόγω χρεών σε τράπεζες και ιδιώτες δεν μπορούν να προμηθευτούν ζωοτροφές, με άμεσο κίνδυνο την μείωση της παραγωγής κατά 15%. 4Το ζήτημα της ανάπτυξης της δασοπονίας ήταν πάντα ένα από τα θέματα που η πολιτεία ποτέ δεν αντιμετώπισε συντονισμένα, με αποτέλεσμα κάθε καλοκαίρι να καταστρέφονται δεκάδες χιλιάδες στρέμματα σε όλη τη χώρα, χωρίς κάθε περιοχή να εκμεταλλεύεται «τον πλούτο των δασών» υπέρ των κατοίκων της και του περιβάλλοντος. Προκειμένου να «γυρίσουμε σελίδα» θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων με στόχο την απομάκρυνση της βιομάζας, αλλά και την παραχώρηση της χρήσης και καλλιέργειας των δασών στους συνεταιρισμούς. 5 Η συμπλήρωση του αγροτικού εισοδήματος των αγροτών με παράλληλες δράσεις είναι πλέον ανάγκη αυτή την περίοδο. Ένας τομέας που ενδείκνυται για τον σκοπό αυτό είναι η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από συλλογικά σχήματα αγροτών, τα οποία θα μπορούν να επενδύσουν στη γεωργική βιομάζα από τα υπολείμματα φυτικής και ζωικής παραγωγής. Για την αξιοποίηση της βιομάζας από γεωργικά υπολείμματα θα πρέπει να τροποποιηθεί το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε να ενταχθούν σε αυτό δράσεις από συνεταιρισμούς ή και από κοινοπραξίες για τη δημιουργία σταθμών συγκέντρωσης και αποθήκευσης, με τελικό στόχο την μετατροπή της βιομάζας σε πράσινη ενέργεια. Για να φτάσουμε σε αυτό το στάδιο θα πρέπει να ενισχυθούν οι συνεταιρισμοί για την απόκτηση εξοπλισμού συλλογής, μεταφοράς και αποθήκευσης. Στην επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα έχει έρθει, άλλοτε αρνητικά και άλλοτε θετικά, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από επαγγελματίες αγρότες. Η ΠΑΣΕΓΕΣ προτείνει την κατά έξι μήνες παρά-

5 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ π ρ ο τ ά σ ε ι ς 5 την ανάπτυξη της υπαίθρου 6 ταση της χρονικής ισχύος για τις προσφορές σύνδεσης από τη ΔΕΗ, την κατάργηση της κατάθεσης της εγγυητικής επιστολής (ανέρχεται στις ευρώ) για την υπογραφή της σύνδεσης του φωτοβολταϊκού σταθμού με το δίκτυο της ΔΕΗ - στην περίπτωση που υπάρχει τραπεζική έγκριση για την υλοποίηση της εγκατάστασης. Τελευταία, φορείς και ιδιώτες έχουν κατανοήσει την αναγκαιότητα για την προβολή και την προώθηση των αγροτικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού. Προϊόντα όπως οι ελιές, η φέτα, το μέλι, το κρασί, τα οπωροκηπευτικά και τα ψάρια σε συνδυασμό με τον τουρισμό μπορούν με τον κατάλληλο σχεδιασμό να γίνουν ευρύτερα γνωστά. Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στα προϊόντα γεωργικής ένδειξης (ΠΟΟ.ΠΓΕ, Ειδικά παραδοσιακά-εππε) αλλά και σε αυτά που διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα ως προς τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, προερχόμενα από συστήματα παραγωγής που είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Για την επιτυχία του εγχειρήματος χρειάζεται η σύσταση μιας Επιτροπής από τα συναρμόδια υπουργεία όπου θα συμμετέχουν εκπρόσωποι επαγγελματικών φορέων και οργανώσεων, οι οποίοι θα αναλάβουν τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, αλλά και την παρακολούθηση της στρατηγικής προβολής και προώθησης. 8 αδιαφανών συναλλαγών και της κερδοσκοπίας, παρά τις προτάσεις της ΠΑΣΕΓΕΣ, συνεχίζει να «ρυθμίζει» το όλο σύστημα διάθεσης των προϊόντων μέσα από άτυπες... έως περίεργες συμφωνίες κυρίων. Ακόμη τα αρμόδια υπουργεία δεν έχουν υιοθετήσει «ένα καθολικό σύστημα ιχνηλασιμότητας των αγροτικών προϊόντων με αποτέλεσμα πολλοί παραγωγοί και επιχειρήσεις να είναι ανοικτές στον αθέμιτο ανταγωνισμό». Το χειρότερο: Ακόμη δεν έχει υιοθετηθεί -την ώρα που οι αρμόδιοι «κλαίνε» για τις αυξημένες τιμές στα ράφια- η καθιέρωση ενός και μοναδικού τιμολογίου από τις αλυσίδες λιανικής πώλησης, στο οποίο πρέπει να εμφανίζονται ενσωματωμένες οι τιμές αγοράς και οι εκπτώσεις. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την πληρωμή των προμηθευτών από κάποια σούπερ μάρκετ, τα οποία καταστρατηγούν εκβιαστικά το νομικό καθεστώς που διέπει τις συναλλαγές. Για να μπει ένα τέλος στο πρόβλημα των ελέγχων της αγοράς θα πρέπει να καταργηθεί, όπως προτείνει η ΠΑΣΕΓΕΣ, το «πιστωτικό τιμολόγιο και να εκδοθεί ένα και μόνο στο οποίο θα αναγράφεται η αρχική τιμή και οι εκπτώσεις. Να καθιερωθεί ένα σύγχρονο σύστημα ιχνηλασιμότητας των αγροτικών προϊόντων με την εφαρμογή ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων για όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης και διανομής. Παράλληλα, θα πρέπει επιτέλους να αλλάξει και το καθεστώς επιβολής προστίμων με αύξηση του ελάχιστου ύψους και αφαίρεση της άδειας λειτουργίας για δύο χρόνια (για τους υπότροπους) σε περιπτώσεις νοθείας. Μέτρα θα πρέπει να ληφθούν και για την αντιμετώπιση του προβλήματος «ελληνοποίησης» στα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα. Στη νέα εποχή στην οποία ήδη έχει μπει η Ελλάδα, λόγω μνημονίου, οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να ανασυγκροτηθούν. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να γίνει αποδεκτό από τους αρμόδιους, ένα πρόγραμμα εξυγίανσης των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων. Αυτό το «νέο σχέδιο» θα πρέπει να στηριχτεί με στόχο την αντιμετώπιση με βιώσιμο τρόπο των οφειλών τους σε τράπεζες, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία με εκχώρηση στους πιστωτές μη παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων, με προσαρμογή των εργασιακών σχέσεων στο πλαίσιο της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Για την ριζική αλλαγή στον πρωτογενή τομέα, θα πρέπει να αλλάξει ο σχεδιασμός του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και η προσαρμογή του στα νέα δεδομένα με άμεση διάθεση πόρων για την στήριξη των επενδύ- 9σεων στον πρωτογενή τομέα. Η κίνηση ομάδων πολιτών να αγοράσουν αγροτικά προϊόντα απευθείας από τους παραγωγούς παρακάμπτοντας τους μεσάζοντες, έφερε με δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα το ζήτημα του ελέγχου και της εποπτείας της αγοράς. Η παντελής έλλειψη κανόνων λειτουρ- 7γίας της αγοράς και ο ανύπαρκτος έλεγχος των

6 6 σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Σεμινάριο για υποψήφιους μελισσοκόμους Πενθήμερο ενημερωτικό σεμινάριο για όσους θέλουν να ασχοληθούν με τη Μελισσοκομία (νεοεισερχόμενοι/αρχάριοι), στο οποίο οι συμμετέχοντες δεν θα επιβαρυνθούν οικονομικά, διοργανώνει ο ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ» σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, στη Δράμα. Το σεμινάριο με θέμα «Οργάνωση και διαχείριση μιας μελισσοκομικής εκμετάλλευσης», ξεκινά στις 2 Απριλίου και θα διαρκέσει έως τις 6 Απριλίου Τα μαθήματα, συνολικής διάρκειας 30 ωρών, θα διεξάγονται από τις π.μ. έως τις μ.μ. Όσοι παρακολουθήσουν το σεμινάριο θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν και πρακτική άσκηση, ενώ για το τέλος έχει προγραμματιστεί εκπαιδευτική επίσκεψη σε μελισσοκομείο της περιοχής και σε εργαστήριο κατασκευής κυψελών και άλλων μελισσοκομικών εφοδίων. Επίσης, όσοι παρακολουθήσουν το σεμινάριο θα λάβουν βεβαίωση παρακολούθησης του προγράμματος κατάρτισης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορεί να απευθυνθούν και να δηλώσουν συμμετοχή στο Κέντρο «Δήμητρα» Δράμας, στο τηλέφωνο Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Προσοχή στα παράνομα φυτοφάρμακα Πόλεμο στα παράνομα φυτοφάρμακα έχει κηρύξει η Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, εν όψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου του βαμβακιού. Ήδη η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας (Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου) με ανακοίνωσή της συνιστά στους παραγωγούς να χρησιμοποιούν μόνο εγκεκριμένα σκευάσματα, ακολουθώντας τις οδηγίες χρήσης που αναγράφονται στις ετικέτες στην ελληνική γλώσσα, καθώς ο τελικός χρήστης φέρει και την ευθύνη χρήσης του προϊόντος. Όπως επισημαίνεται, η χρησιμοποίηση μη εγκεκριμένων ουσιών εκτός της ποινικής ευθύνης, εγκυμονεί κινδύνους για τις καλλιέργειες και το περιβάλλον, ενώ η αποτελεσματικότητά τους είναι αμφίβολη. Κίνδυνος για τη δημόσια υγεία πιθανώς να προκύψει από την εφαρμογή προϊόντων φυτοπροστασίας που είναι διαφορετικά από τα αναφερόμενα στα εγκεκριμένα, καθώς και σκευασμάτων μη εγκεκριμένων ή σκευασμάτων που έχουν αποσυρθεί από την κυκλοφορία. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση, παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι να επικοινωνούν με το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Υπηρεσίας στα τηλ , 144, 211 και 181. Να διατεθούν όλοι οι πόροι για τους νέους αγρότες Να διατεθεί το σύνολο των πόρων από αγροτικά προγράμματα για τη στήριξη των νέων αγροτών, προτείνει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κ. Σκανδαλίδης. Κι αυτό γιατί υπάρχει η διάθεση χιλιάδων νέων ανθρώπων να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα και να «επενδύσουν» στην παραγωγή τροφίμων και την μεταποίηση προϊόντων. Το πρόγραμμα σε βάθος χρόνου μπορεί να φτάσει περίπου τα 10 δισ. ευρώ. Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εκτιμούν ότι με την διάθεση πόρων, την υλοποίηση του προγράμματος «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» και την παραχώρηση εκτάσεων του δημοσίου σε νέους, σε λίγα χρόνια θα εγκατασταθούν στην ύπαιθρο χιλιάδες άτομα, τα οποία τώρα ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σύμφωνα με δηλώσεις του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιάννη Δριβελέγκα, μέχρι τον Ιούλιο πρέπει να έχουν αναρτηθεί συνολικά στρέμματα γεωργικής και κτηνοτροφικής γης προς μίσθωση. EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Διανομή Μεταξόσπορου στην Κρήτη Από τις Απριλίου θα γίνει στην Περιφέρεια Κρήτης η παράδοση του «μεταξόσπορου» για όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με την εκτροφή μεταξοσκώληκα για τη νέα Σηροτροφική Περίοδο Οι μεταξοσκώληκες διανέμονται σε μορφή αυγών, εντός κουτιών που περιέχουν περί τα αυγά. Για να πάρει κάποιος την προβλεπόμενη ενίσχυση (133,26 ευρώ ανά κουτί) πρέπει από κάθε κουτί να έχει παραχθεί ποσότητα τουλάχιστον 20 κιλών χλωρών κουκουλιών, τα οποία να είναι σε καλή κατάσταση για αναπήνιση. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι για την ολοκλήρωση της εκτροφής, για κάθε κουτί απαιτείται συνολικά ποσότητα 500 κιλών αποκλειστικά φύλλων μουριάς κατά προτίμηση αρσενικής, δηλαδή δέντρων μουριάς που δεν κάνουν καρπούς, ενώ ενθαρρύνεται η δημιουργία φυτειών μουριάς που θα έχει τριπλή δράση (διατροφή μεταξοσκώληκα, αιγοπροβάτων και καυσόξυλα). Για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων διανέμεται φυλλάδιο με τεχνικές πληροφορίες φύτευσης δένδρων μουριάς. Δεδομένου ότι από 1 στρέμμα μουριές μπορούν να παραχθούν περί τους 2-3 τόνους φύλλα, με την ποσότητα φύλλων που θα παραχθούν από 1 στρέμμα μουριές, μπορούν να εκτραφούν γύρω στα 4-5 κουτιά. Δημοτικός Λαχανόκηπος και στην Τρίπολη Μετά το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και ο Δήμος Τρίπολης αποφάσισε να διαθέσει εκτάσεις σε ιδιώτες για τη δημιουργία «Δημοτικού Λαχανόκηπου». Όπως ανακοινώθηκε, «η Δημοτική Αρχή Τρίπολης, στην προσπάθεια της να ευαισθητοποιήσει κάθε πολίτη που δεν έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει αλλά και να ασχοληθεί με την αγροτική ζωή του τόπου του, εξετάζει τη δυνατότητα κατασκευής «Δημοτικού Λαχανόκηπου», όπου οι δημότες θα μπορούν να καλλιεργούν λαχανικά με βιολογικό τρόπο».η διάθεση έναντι συμβολικού τιμήματος αγροτεμαχίων τ.μ. θα γίνει σε μια έκταση 20 στρεμμάτων, πολύ κοντά στην πόλη, ενώ την επιστημονική υποστήριξη στους «παραγωγούς» θα αναλάβουν οι γεωπόνοι του δήμου. Δικαίωμα να υποβάλουν αιτήσεις έχουν όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι του δήμου, με την προϋπόθεση ότι θα παράγουν χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να διαθέτουν ένα μικρό ποσοστό της παραγωγής στο κοινωνικό παντοπωλείο της πόλης. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν σχετική αίτηση μέχρι τις 10 Απριλίου του 2012 (νέο δημαρχείο) και σε περίπτωση που υπάρχει μεγάλος αριθμός, προτεραιότητα θα δοθεί σε άτομα τα οποία ανήκουν στις ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες. Εκτός της Θεσσαλονίκης και της Τρίπολης και η Λάρισα σχεδιάζει να μοιράσει χώρους για καλλιέργεια σε δημότες της περιοχής. Ήδη ο δήμος αποφάσισε να διαθέσει 22 στρέμματα, τα οποία θα χωριστούν σε κηπάκια των 50 τ.μ., τα οποία θα διατεθούν δωρεάν για δύο χρόνια σε 155 ανέργους και 6Ο συνταξιούχους. Ενδιαφέρον έχει επιδείξει και ο Δήμος Καβάλας, ενώ ο ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος στην Αθήνα κ. Γ. Αμυράς πρότεινε στον δήμαρχο Αθηναίων κ. Γ. Καμίνη, τη δημιουργία Δημοτικών Λαχανόκηπων στο Πεδίον του Άρεως και τον Εθνικό Κήπο. Έργα προστασίας της Κορώνειας Το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας αποφάσισε να εντάξει στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ δύο έργα που αφορούν τη διαμόρφωση του υγροτόπου στην λίμνη Κορώνεια. Το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να αρχίσουν οι εργασίες «για τη διαμόρφωση του υγροτόπου και βαθέων ενδιαιτημάτων και τη δημιουργία λιμνοδεξαμενών». Επίσης, το Συμβούλιο ενέκρινε τη διάθεση 3,5 εκατομμυρίων ευρώ για «αγροπεριβαλλοντικές δράσεις» που σχετίζονται με την αλλαγή των αγροτικών καλλιεργειών που είναι ιδιαίτερα υδροβόρες. >> Αιτήσεις για προγράμματα εμπορίας αλιευτικών προϊόντων: Μέχρι τις 31 Ιουλίου μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν τις επενδυτικές τους προτάσεις για τη συμμετοχή τους στα κοινοτικά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της μεταποίησης και εμπορίας αλιευτικών προϊόντων και του εκσυγχρονισμού μονάδων υδατοκαλλιέργειας, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. >> Συνεργασία Τρικάλων - Βράνιε: Άμεσα και ουσιαστικά αποτελέσματα απέφερε η αδερφοποίηση του Δήμου Τρικκαίων με τον Δήμο Βράνιε της Σερβίας, όπως αυτά καταγράφηκαν στη συνάντηση αντιπροσωπειών που έγινε πριν λίγες μέρες. Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν εκτός του δημάρχου Τρικκαίων κ. Χρήστου Λάπα και εκπρόσωποι της Ένωσης Αγροτικών Τρικάλων και του τοπικού επιμελητηρίου, εξετάστηκε η συνεργασία του εκκοκκιστηρίου βάμβακος της ΕΑΣ με σερβική κλωστοϋφαντουργία και βιομηχανία ενδυμάτων, η οποία ήδη εισάγει βαμβάκι. Επίσης, εξετάστηκε η εξαγωγή φρούτων και λαχανικών από την περιοχή Τρικάλων. Ενδιαφέρον έδειξαν οι Σέρβοι και για την εισαγωγή μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από τα Τρίκαλα όπου υπάρχουν πολλές μάντρες. >> Συντονιστές οι ελαιοκομικοί δήμοι της Κρήτης: Την ανάληψη πρωτοβουλιών για τον καλύτερο συντονισμό παραγωγών τυποποιημένου λαδιού και των δήμων των οποίων οι πολίτες επιθυμούν να αγοράσουν λάδι κατευθείαν από τους παραγωγούς λαδιού, εξετάζει ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης. Το ενδιαφέρον του Συν-

7 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α 7 Άρχισαν οι παραγγελίες για τη νέα σοδειά πατάτας στο Νευροκόπι Οι πατατοπαραγωγοί του Νευροκοπίου σχεδιάζουν από τώρα τη διάθεση και της «αυγουστιάτικης παραγωγής» μέσω Ίντερνετ. Ήδη δέχονται ηλεκτρονικά παραγγελίες για τη νέα σοδειά στη διεύθυνση ενώ την διανομή σε όλη τη χώρα αναλαμβάνει ομάδα παραγωγών. Κάθε σύλλογος ή ομάδα πολιτών, αλλά και δήμοι, μπορούν να παραγγείλουν πατάτες απευθείας χωρίς μεσάζοντες σε τιμή κόστους από τώρα για την νέα περίοδο, η οποία θααρχίσει μετά τις 15 Αυγούστου. Την όλη ευθύνη της διάθεσης ανέλαβε η Ομάδα Πατατοπαραγωγών Λεκανοπεδίου Κάτω Νευροκοπίου. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από τόνοι πατάτας έχουν διατεθεί μόνο από το Νευροκόπι από τότε που ξεκίνησε το «Κίνημα της Πατάτας» σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Οι αδιάθετες ποσότητες έχουν πλέον περιοριστεί στους τόνους, ενώ καθημερινά εκτιμάται ότι πωλούνται συνολικά πάνω από 500 τόνοι πατάτας και τα Σαββατοκύριακα ακόμη περισσότεροι. Η ετήσια παραγωγή του Νευροκοπίου ανέρχεται σε τόνους πατάτας, κάτι που σημαίνει ότι οι ποσότητες που πωλήθηκαν μέσω του κινήματος, είναι μεν εντυπωσιακές για το διάστημα ενός μήνα, αλλά παραμένουν συγκριτικά μικρές. Συνεταιρισμός παραγωγών Ιπποφαούς στη Μεσσηνία Το Ιπποφαές κερδίζει έδαφος και στην Πελοπόννησο. Μόνο στο Νομό Μεσσηνίας καλλιεργούνται περίπου 200 στρέμματα, με τους παραγωγούς να θέλουν να δημιουργήσουν σύγχρονη ομάδα επεξεργασίας. Για το λόγο αυτό, πενήντα παραγωγοί του νομού αποφάσισαν να ιδρύσουν Αγροτικό Συνεταιρισμό με την ονομασία «Πελοποννησιακό Ιπποφαές» και ήδη προχωρούν στη σύνταξη του καταστατικού. «Νέα εποχή» στους Γαργαλιάνους Καμπάνια για την κομποστοποίηση και την περιφρούρηση πηγών Καμπάνια ευαισθητοποίησης πολιτών αλλά και μαθητών σχεδιάζει ο Δήμος Ζαγοράς- Μουρεσίου για το θέμα της κομποστοποίησης, ενώ θα διερευνήσει στη συνέχεια την δυνατότητα επένδυσης σε μία εγκατάσταση κομποστοποίησης σε μεγάλη κλίμακα, ώστε ο δήμος να έχει έσοδα από την πώληση του τελικού προϊόντος (λίπασμα) και να μειώσει το κόστος μεταφοράς και εναπόθεσης των απορριμμάτων του στο ΧΥΤΑ του Βόλου. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Ζαγοράς-Μουρεσίου Μαγνησίας, «το θέμα της κομποστοποίησης ενδιαφέρει ιδιαίτερα την δημοτική αρχή και θα διερευνηθεί η πιθανότητα να γίνει μία τέτοια επένδυση από το δήμο, καθώς θα προκύψει μεγάλο όφελος από την πώληση του λιπάσματος». Ο δήμαρχος συναντήθηκε με την Περιβαλλοντική Κίνηση Ζαγοράς, μία εθελοντική ομάδα, η οποία αποτελείται και από επιστήμονες που έχουν επαφές Την επέκταση των δραστηριοτήτων του σε Ελλάδα και εξωτερικό επιδιώκει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γαργαλιάνων «Νέα Εποχή». Ο συνεταιρισμός δίνει ιδιαίτερο βάρος στην διάθεση τυποποιημένου ελαιολάδου με την επωνυμία «Έραγο» σε επιλεγμένα καταστήματα στην Ελλάδα, όπως επίσης στην Αμερική, την Αγγλία και την Δανία, εξασφαλίζοντας καλύτερες τιμές για τον παραγωγό. με το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου που έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κομποστοποίηση. Οι εθελοντές έθεσαν στον δήμαρχο και το θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων της περιοχής και μάλιστα πρότειναν να συμμετέχουν οι ίδιοι στην περιφρούρηση των πηγών, την περίφραξη τους, καθώς και στον καθαρισμό των δεξαμενών. Στην πρωτοπορία πέντε Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών Το «Ευρωπαϊκό Βραβείο Συνεταιριστικής Καινοτομίας» διεκδικούν πέντε μεγάλες Συνεταιριστικές Ενώσεις της χώρας. Η βράβευση γίνεται κάθε τρία χρόνια, με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Οργάνωσης COGACA, στην οποία συμμετέχει και η ΠΑΣΕΓΕΣ, και αφορά τους τομείς: α) επεξεργασίας τροφίμων, β) επεξεργασίας μη τροφίμων, γ) αειφορίας και αξιοποίησης πόρων και δ) συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας και εξυπηρέτησης μελών. Από ελληνικής πλευράς θα πάρουν μέρος στον διαγωνισμό οι εξής συνεταιρισμοί: α) Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Θηραϊκών προϊόντων (Santο), για να αναδείξει τη μοναδικότητα του παραδοσιακού προϊόντος «τοματάκι Σαντορίνης» αλλά και των παραγόμενων με βάση αυτό, επίσης μοναδικών προϊόντων, όπως ο τοματοπελτές τριπλής συμπύκνωσης και μία σειρά προϊόντων delicatessen που ανταποκρίνονται σε απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς. β) Η Παναιγιάλειος Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, η οποία πέτυχε σε συνεργασία με τους παραγωγούς να αναζωογονήσει ποιοτικά και ποσοτικά την παραγωγή κορινθιακής σταφίδας και να τονώσει τις τιμές παραγωγού, εφάρμοσε σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία για την αναβάθμιση της ποιότητας και τη δημιουργία προϊόντων ειδικών προδιαγραφών με βάση τη σταφίδα, ενώ παράλληλα στις υπερσύγχρονες εργαστηριακές εγκαταστάσεις της διεξάγεται έρευνα για τη διατροφική αξία της σταφίδας, σε συνεργασία με ερευνητικά κέντρα, προχωρώντας σε κλινικές μελέτες επί ομάδων πληθυσμού. γ) Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Νάουσας Vaeni, ο οποίος, στον κλάδο των εμφιαλωμένων κρασιών, με στοχευμένες ενέργειες πέτυχε διείσδυση στην αγορά της Κίνας και γι αυτό βραβεύθηκε τόσο από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας όσο και από το Επιμελητήριο Εξαγωγέων Ελλάδας. δ) Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών του Νομού Μεσσηνίας, η οποία πρωτοπορεί στον τομέα του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου με τον υπολογισμό και την αντιστάθμιση του ανθρακικού αποτυπώματος του προϊόντος, αυξάνοντας παράλληλα το μερίδιό της στις ευαισθητοποιημένες αγορές και ε) Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός VENUS Growers της Βέροιας, για να προβάλλει την ανάπτυξη νέων, ως προς το υλικό, διαφανών συσκευασιών των προϊόντων της κομπόστας φρούτων για χρήση πιο φιλική από τον καταναλωτή. Το βραβείο έχει θεσμοθετηθεί από την COGECA, με σκοπό την προώθηση των βέλτιστων πρακτικών για την καινοτομία, αλλά και τη διάδοση των πληροφοριών των σχετικών με αυτές τις επιτυχείς, καινοτόμες, βέλτιστες πρακτικές στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σε άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Ο φετινός διαγωνισμός συμπίπτει με την ανακήρυξη του έτους 2012 από τον Ο.Η.Ε. ως Διεθνούς έτους Συνεταιρισμών με σύνθημα: «Οι Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις χτίζουν ένα καλύτερο κόσμο». δέσμου προέκυψε λόγω του «Κινήματος της πατάτας» με στόχο οι δημότες κάθε περιοχής να γνωρίζουν την ταυτότητα του προϊόντος και την τιμή πώλησης. >> Ακίνδυνα τα φυτοφάρμακα εάν Η σωστή χρήση των φυτοφαρμάκων μειώνει σημαντικά τα υπολείμματα, τα οποία πολλές φορές αποδεικνύονται επικίνδυνα για παραγωγούς, καταναλωτές και περιβάλλον. Τουλάχιστον αυτό απέδειξε η πειραματική εφαρμογή ενός πρωτοποριακού περιβαλλοντικού προγράμματος που εφάρμοσε ο Δήμος Λεβαδέων σε εκτάσεις στην Χαιρώνεια. Η εφαρμογή του προγράμματος άρχισε το 2009, δίνοντας την ευκαιρία στους αγρότες να ψεκάζουν σωστά τις καλλιέργειες με τα κατάλληλα μηχανήματα και εξοπλισμό και παράλληλα να κάνουν σωστή χρήση του νερού. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: Παρατηρήθηκε μείωση των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων στο έδαφος και τις καλλιέργειες κατά 80%, καθώς και μείωση των υπολειμμάτων στο «αίμα» των αγροτών! >> Πρωτοβάθμιος Συνεταιρισμός η ΕΑΣ Βέροιας: Κατ εφαρμογή των διατάξεων του νέου νόμου (4015/2011) για τις συνεταιριστικές οργανώσεις, η ΕΑΣ Βέροιας αποφάσισε τη μετατροπή της σε «Αγροτικό Συνεταιρισμό Βέροιας».Η απόφαση ελήφθη την Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012 από τη Γενική Συνέλευση της ΕΑΣ Βέροιας και είναι το πρώτο στάδιο της διαδικασίας του νόμου, η οποία προβλέπει αναγκαστική επιλογή μεταξύ δύο λύσεων: μετατροπή των ΕΑΣ σε Α.Σ. ή κατάργηση (διάλυση) και εκκαθάριση.υπενθυμίζεται ότι η ΕΑΣ Βέροιας λειτουργεί υπό αυτή τη μορφή εδώ και 84 χρόνια, από το 1928 που ιδρύθηκε.

8 8 ε ν α λ λ α κ τ ι κ έ ς κ α λ λ ι έ ρ γ ε ι ε ς Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ ε ν α λ λ α κ τ ι κ έ ς κ α λ λ ι έ ρ γ ε ι ε ς 9 & Μύθοι αλήθειες για τις νέες τάσεις στη γεωργία Προβάλλονται ως το «σίγουρο χαρτί» για όσους θέλουν να επενδύσουν στο μέλλον. Ωστόσο οι σύγχρονες - εναλλακτικές καλλιέργειες, αν και εμφανίζονται ως «η μεγάλη ευκαιρία», κρύβουν πολλές παγίδες και ως προς το κόστος αλλά και ως προς τη διάθεση. Δεν παύουν όμως να αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση για όλους όσοι θέλουν να ανατρέψουν το αρνητικό κλίμα που κυριαρχεί και στον πρωτογενή τομέα. Σύγχρονες προσεγγίσεις Γράφει ο Χρήστος Αυγουλάς Καθηγητής Γεωργίας Τo φυτό Στέβια, ευκαιρία ή φενάκη; Γράφει ο Ηλίας Ντζάνης Γεωπόνος Χιλιογραμμένη και χιλιοειπωμένη η συνταγή: Στη σημερινή δεινή οικονομική θέση την οποία βιώνουμε όλοι, η βαθειά ύφεση που μαστίζει τη χώρα αντιμετωπίζεται και τιθασεύεται μόνο με μια στέρεη, σταθερή, συνεχή αναπτυξιακή προσπάθεια. Με την παραγωγική δομή και διάρθρωση που διαθέτει σήμερα η πατρίδα μας, βασική συνισταμένη μιας αναπτυξιακής πορείας πρέπει να είναι η αγροτική ανάπτυξη, η πρόοδος και η προαγωγή της πρωτογενούς παραγωγής. Τα περιθώρια εκεί είναι μεγάλα Υπάρχει «πεδίον δόξης λαμπρόν». Είναι ήδη ορατή μια ισχυρή τάση επιστροφής πολλών ατόμων στην ύπαιθρο χώρα και η ευρεία αναζήτηση πρακτικών λύσεων αξιοποίησης γεωργικών εδαφών, μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης. Ενθαρρυντικό ποιοτικό στοιχείο, ως αποτέλεσμα της σημερινής κρίσης και όπως αυτό προκύπτει από πληθώρα δεδομένων, είναι πως οι υποψήφιοι νεογεωργοί και νεοκτηνοτρόφοι αντιμετωπίζουν την πρόκληση με σοβαρότητα, μεθοδικότητα και καινοτόμο διάθεση. Το ενδιαφέρον των περισσοτέρων, μετά από πολύπλευρη αναζήτηση, επικεντρώνεται στην άντληση πληροφοριών για νέες, αλλά και παλιές Γράφει ο Δρ. Στέφ. Διαμαντής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Το φυτό Στέβια, ένας μικρός πολύκλαδος θάμνος, καλλιεργείται συστηματικά εδώ και αρκετά χρόνια τόσο στις χώρες καταγωγής του - Κεντρική και Νότια Αμερική- όσο και σε άλλες χώρες, όπως Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία κ.λπ. Στην Ελλάδα εισήχθη για πρώτη φορά το 2005 από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (καθ. κ. Π. Λόλας), στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος για ανάπτυξη εναλλακτικών προτάσεων της καπνοκαλλιέργειας. Η συστηματική έρευνα που έγινε από τότε μέχρι σήμερα σε διάφορες περιοχές της χώρας (Θεσσαλία, Μακεδονία, Αιτωλ/νία) έδειξε, ότι το φυτό προσαρμόζεται πολύ καλά στις συνθήκες των περιοχών αυτών και, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να καλλιεργηθεί με επιτυχία και να δώσει θετικό οικονομικό αποτέλεσμα. υποσχόμενες καλλιέργειες, χωρίς να αγνοείται και η πιθανή ενασχόλησή τους με κάποιον από τους κλάδους της ζωικής παραγωγής. Καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες χορήγησης συμβουλών για την καλλιέργεια της κρανιάς, της τρούφας, του ιπποφαούς, της στέβια, της εχινάτσεα, του Goji berry, του μύρτιλλου, της αλόης, της φραγκοσυκιάς κ.ά. Δεν θα πρέπει να αδιαφορήσουμε για την επέκταση καλλιεργειών όπως η ρίγανη, το φασκόμηλο, το μελισσόχορτο, η μέντα, η λεβάντα, ο σιδερίτης (τσάι του βουνού), ο ύσσωπος, η ματζουράνα, η τριανταφυλλιά, το δενδρολίβανο, το θυμάρι και πολλά άλλα της ομάδας των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Αξίζει τον κόπο να αυξηθεί η καλλιεργούμενη έκταση με γλυκάνισο, η επανεισαγωγή στην καλλιέργεια του κορίανδρου και η συστηματική καλλιέργεια της κάππαρης, που είναι γνωστά ως αρτυματικά φυτά. Αναζωπυρώνεται ήδη στη χώρα μας η καλλιέργεια δύο παλαιών, κλασσικών φυτών, του λιναριού και του σουσαμιού, για την παραγωγή λαδιού το πρώτο και χαλβά (σουσαμοπολτός - ταχίνι - χαλβάς) το δεύτερο. Σημαντικές εκτάσεις στην ορεινή και ημιορεινή χώρα εγκαταλείφτηκαν κατά τη διάρκεια της εικονικής ευημερίας που βίωσε η χώρα μας την 30ετία , λόγω της αστικοποίησης της νέας γενιάς και αποδημίας της παλιάς γενιάς. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες -σήμερα αστοί που δεν έχουν σχέση με αγροτική απασχόληση- ενδιαφέρονται ξαφνικά, λόγω της οικονομικής κρίσης, να αξιοποιήσουν αγρούς στην ορεινή και ημιορεινή χώρα. Ως τέτοια θεωρούμε την υψομετρική ζώνη για τη Βόρεια Ελλάδα μ. περίπου, την Κεντρική Ελλάδα μ. και τη Νότια Ελλάδα μ. περίπου. Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) ενθαρρύνει νέες, δυναμικές αλλά και απαξιωμένες, παραδοσιακές, δενδρώδεις καλλιέργειες που δεν απαιτούν εντατική καλλιεργητική φροντίδα, ενώ μπορεί να αποδώσουν ικανοποιητικά. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προβαίνουν σε εδαφολογική ανάλυση των χωραφιών τους, πριν ζητήσουν γνωμάτευση για καταλληλότητα μιας συγκεκριμένης από τις παρακάτω καλλιέργειες. Η απαξίωση της καστανοκαλλιέργειας άρχισε τη 10ετία του 70 με την είσοδο στη χώρα μας της ασθένειας του έλκους της καστανιάς. Συνέβαλε βέβαια και η εγκατάλειψη των ορεινών οικισμών από τους νέους και η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για το κάστανο. Σήμερα η Ελλάδα εισάγει τόνους νωπό κάστανο από την Τουρκία, Πορτογαλία, Κίνα και Ν. Κορέα, ενώ έχει τη δυνατότητα να διπλασιάσει την παραγωγή της φθάνοντας τους τόνους και να καταστεί εξαγωγική. Το φυτό καλλιεργείται για τη παραγωγή φυσικών γλυκαντικών ουσιών, που υπάρχουν στα φύλλα του και που είναι γνωστές ως γλυκοζίδια της στεβιόλης (στεβιοσίδη, ρεμπαουδιοσίδη Α, Β, δουλκοσίδη Α, κ.ά.), έχοντας το καθένα διαφορετική γλυκαντική δύναμη. Σε ορισμένες χώρες (Ιαπωνία, Κίνα, Κορέα, κ.ά.) οι γλυκαντικές ουσίες της Στέβια χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα ζάχαρης χωρίς περιορισμούς. Σε άλλες πάλι χώρες επιτρέπονται ως πρόσθετα γλυκαντικά, ή βελτιωτικά της γεύσης, των τροφίμων. Στην Ε.Ε. μέχρι τον Νοέμβριο του 2011 δεν υπήρχε έγκριση χρήσης ουσιών Στέβια στα προϊόντα διατροφής. Ύστερα από την ολοκλήρωση ερευνών και μελετών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε - Κανονισμός (Ε.Ε.) αριθ. 1131/2011 της Ξεχάσαμε ή υποβαθμίσαμε τη σημασία φυτών που στο παρελθόν αποτελούσαν σημαντικές καλλιέργειες της ελληνικής παραγωγής, όπως τα όσπρια (φακές - ρεβίθια - λαθούρι κ.ά.) η αραχίδα (αράπικο φιστίκι) και ο λυκίσκος. Σημαντικά περιθώρια επέκτασης στον τομέα των δενδρωδών καλλιεργειών, έχει η καλλιέργεια της καστανιάς, της καρυδιάς, της συκιάς, της κουκουναριάς κ.ά. Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) ενθαρρύνει νέες, δυναμικές αλλά και απαξιωμένες, παραδοσιακές, δενδρώδεις καλλιέργειες Η ασθένεια του έλκους αντιμετωπίζεται σε εθνική κλίμακα από τα αρμόδια υπουργεία, ενώ παρέχεται κάθε δυνατή υποστήριξη από το ΙΔΕ. Η καστανιά απαιτεί όξινα εδάφη με οξύτητα από 5,0 έως 6,2. Η αρχική στρεμματική δαπάνη ανέρχεται σε 700 περίπου ευρώ (δενδρύλλια-αρδευτικό σύστημαπερίφραξη) ενώ η στρεμματική ετήσια απόδοση στο 15ο έτος μπορεί να φθάσει τα 350 ευρώ. Η ελληνική αγορά είναι ελλειμματική και σε καρύδια και φουντούκια. Η Ελλάδα αναγκάζεται να εισάγει από την Τουρκία, Γαλλία, ΗΠΑ κ.ά. Όλες οι καρυδιές ιδίως της Δυτικής Ελλάδας είναι προπωλημένες σε ιταλικές βιομηχανίες επίπλων. Και εμείς αντί να γεμίσουμε την Ελλάδα με φυτείες καρυδιάς αλλά και φουντουκιάς, ενθαρρύνουμε τους νέους μας σε «νέες» καλλιέργειες και σε αβέβαιες αγορές. Η καλλιέργεια της κρανιάς ενθαρρύνεται εδώ και 5 περίπου χρόνια, μετά από αναλύσεις που αναδεικνύουν τα εξαιρετικά διατροφικά χαρακτηριστικά των κράνων που φέρονται ως ισότιμα, αν όχι και καλύτερα του ροδιού. Νέα προϊόντα εμφανίστηκαν στην ελληνική αγορά, ενώ η θετική Όλα τα παραπάνω μπορούν να εμπλουτίσουν το οπλοστάσιο των καλλιεργουμένων φυτικών ειδών και να αποδώσουν ένα ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα στον παραγωγό, κύριο ή συμπληρωματικό, εάν με θρησκευτική ευλάβεια εξασφαλισθούν ορισμένες απαραίτητες προϋποθέσεις: α. Αποφυγή των «επιτηδείων» που ψάχνουν για εύπιστους υποψήφιους καλλιεργητές. Συνεργασία και τη τροποποίηση του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) 1333/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους γλυκοζίτες της στεβιόλης. Με λίγα λόγια επιτρέπεται η χρήση γλυκοζιτών της στεβιόλης ως πρόσθετο τροφίμων με αριθμό Ε 960 και καθορίζονται ανώτατα επίπεδα αυτών (εκφραζόμενα ως ισοδύναμα στεβιόλης), που μπορεί να περιέχονται στα διάφορα τρόφιμα ή ποτά, καθοδήγηση μόνο από έμπειρους και έγκυρους γνώστες των θεμάτων. β. Διερεύνηση της αγοράς, πριν την έναρξη του εγχειρήματος και πριν από οποιαδήποτε απόφαση, για την εξασφάλιση της διάθεσης του προϊόντος σε ικανοποιητική τιμή. γ. Κατάλληλες, κατά περίπτωση, εδαφοκλιματικές συνθήκες, ανάλογες των απαιτήσεων των συγκεκριμένων φυτικών ειδών. Οι υποψήφιοι νεογεωργοί και νεοκτηνοτρόφοι αντιμετωπίζουν την πρόκληση με σοβαρότητα, μεθοδικότητα και καινοτόμο διάθεση ανταπόκριση του καταναλωτικού κοινού είναι ανερχόμενη. Αναπτύσσεται άριστα σε όξινα εδάφη με οξύτητα από 5,5 έως 6,8. Το κόστος εγκατάστασης φθάνει τα ευρώ κατά στρέμμα, ενώ η στρεμματική ετήσια απόδοση στο 12-15ο έτος μπορεί να φθάσει τα ευρώ. Το ΙΔΕ διεξάγει έρευνα και προωθεί την καλλιέργεια της τρούφας εδώ και 15 τουλάχιστον χρόνια. Μετά από επίπονες προσπάθειες, μόλις τα τελευταία 7-8 χρόνια η νέα αυτή καλλιέργεια άρχισε να ελκύει το ενδιαφέρον. Σήμερα έχουν ιδρυθεί πολλές φυτείες σε όλη σχεδόν τη χώρα, ενώ το εμπόριό της αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς στην εντόπια αγορά, ενώ άρχισαν να πραγματοποιούνται και εξαγωγές. Η στρεμματική δαπάνη εγκατάστασης ανέρχεται σε ευρώ, ενώ η απόδοση μετά το 7ο έτος μπορεί να φθάσει τα ευρώ περίπου. Μετά από πολύχρονα πειράματα του ΙΔΕ και η φελλοδρύς αποτελεί επιλογή για την ορεινή και ημιορεινή ζώνη. Στοιχεία απόδοσης δεν υπάρχουν ακόμη για τη χώρα μας, όμως η επιλογή είναι ελκυστική για όσους κατέχουν εκτάσεις σε δασικές περιοχές. Η Ελλάδα, μια χώρα παραδοσιακά οινοποιητική μπορεί να απορροφήσει σημαντικές ποσότητες φελλού, τις οποίες τώρα εισάγει από την Πορτογαλία και την Ισπανία. Τέλος, για την παραλιακή ζώνη και μέχρι το υψόμετρο των 200 περίπου μέτρων όσοι κατέχουν εκτάσεις μπορούν, μετά από εδαφολογική ανάλυση, να καλλιεργήσουν την κουκουναριά. Όλο σχεδόν το κουκουνάρι που διακινείται στην ελληνική αγορά εισάγεται, κυρίως, από την Τουρκία και Ισπανία. Η στρεμματική απόδοση μπορεί να φθάσει στο 15ο έτος τα 250 περίπου ευρώ, ενώ στο 25ο έτος τα 600 ευρώ. Εκτός από την κρανιά και την τρούφα, όλα τ άλλα είδη επιδοτούνται από τον Κανονισμό Δάσωσης που υποστηρίζεται από το ΕΣΠΑ. Δυστυχώς όλη η πρωτοβουλία για τις παραπάνω καλλιέργειες εκφράζεται από μεμονωμένους ερευνητές και Ινστιτούτα, αντί να αρχίζει με μεσοπρόθεσμες και μακροπόθεσμες στρατηγικές από το αρμόδιο υπουργείο. κατά περίπτωση. Τίποτε περισσότερο. Αυτό βεβαίως ανοίγει το δρόμο για την καλλιέργεια του φυτού, αλλά όχι για ανεξέλεγκτη χρήση προϊόντων Στέβια. Συνεπώς ο χειρισμός του όλου θέματος απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό και αποφάσεις, που κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε ήδη να έχουν ληφθεί. Η Στέβια και στον τομέα της βιομηχανοποίησης έχει ιδιαιτερότητες, τουλάχιστον προς το παρόν, που Οι όποιες προσδοκίες και προσπάθειες θα πρέπει να στηρίζονται σε ρεαλιστικές εκτιμήσεις και σοβαρές μελέτες δ. Εξασφάλιση του απαραίτητου υγιούς (άνοσου) πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόροι σποράς, μοσχεύματα, δενδρύλλια κ.ά.). ε. Καλή γνώση της τεχνικής καλλιέργειας των συγκεκριμένων φυτών, με στόχο υψηλές, ποσοτικά και ποιοτικά, αποδόσεις. στ. Γνώση του κόστους παραγωγής των συγκεκριμένων προϊόντων. ζ. Σχεδιασμός μεταποίησης και τυποποίησης των προϊόντων, για μεγιστοποίηση του εισοδήματος, μέσω της προστιθέμενης αξίας. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των εντελώς νέων καλλιεργειών, το πρότυπο της «συμβολαιακής γεωργίας» Νέες, αλλά και απαξιωμένες παραδοσιακές καλλιέργειες για την ορεινή και ημιορεινή Ελλάδα είναι απαραίτητο πριν από οποιαδήποτε άλλη δράση και ενέργεια. Ο κατάλογος των εναλλακτικών επιλογών δεν τελειώνει εδώ. Είναι μακρύς και δεν μπορεί να εξαντληθεί σ ένα μόνο σημείωμα. Θα δοθεί η ευκαιρία να επανέλθουμε και να συμπληρώσουμε το χάρτη αναζήτησης και τον προβληματισμό μας, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά σ αυτό με το οποίο ξεκίνησε ετούτο το άρθρο: η πορεία προς την ανάπτυξη διέρχεται υποχρεωτικά μέσα από την ανάπτυξη της γεωργίας μας. δεν υπάρχουν στη ζάχαρη. Πολλά ζητήματα τόσο της χρήσης των γλυκοζιτών της Στέβια, όσο και των μεθόδων παραλαβής αυτών από το φυτό, έχουν κατοχυρωθεί νομικά ως «πατέντες». Συνεπώς, για τη χρήση και βιομηχανοποίηση απαιτούνται προσεκτικοί χειρισμοί. Κινήσεις, για ανεξέλεγκτην καλλιέργεια, ή αντίθετα για χειραγώγηση των παραγωγών μέσω απαρχαιωμένων σχημάτων, θα οδηγήσουν το όλο εγχείρημα με το φυτό αυτό σε αποτυχία. Ας αξιοποιηθεί, τουλάχιστον, η εμπειρία άλλων χωρών που έχουν αναπτυγμένο κλάδο παραγωγής προϊόντων Στέβια. Όσοι, πάλι, υπόσχονται στους αγρότες εύκολο και υψηλό εισόδημα, θα πρέπει να γνωστοποιήσουν τον τρόπο που θα γίνει αυτό και τις χώρες που υπάρχουν αντίστοιχα εισοδήματα από την καλλιέργεια αυτή και τέλος, επώνυμα την αγορά που θα απορροφήσει το προϊόν. Οι κρίσεις δημιουργούν ευκαιρίες, αλλά γεννούν και «ψευδοπροφήτες». Η Στέβια μπορεί να έχει ένα καλό μέλλον. Δεν μπορεί όμως να λύσει το γεωργικό πρόβλημα της Ελλάδας. Οι όποιες προσδοκίες και προσπάθειες θα πρέπει να στηρίζονται σε ρεαλιστικές εκτιμήσεις και σοβαρές μελέτες. Διαφορετικά, και η Στέβια μπορεί να αποδειχθεί μία φενάκη.

9 10 ρ ε π ο ρ τ ά ζ Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Αυγά: Όσο πιο αναπαυτικά τόσο πιο ακριβά Ακριβότερα θα πληρώνουν οι καταναλωτές το αυγό από τον Ιούνιο του 2012, αν τελικώς η χώρα μας εφαρμόσει σχετική ευρωπαϊκή οδηγία που, ναι μεν κάνει πιο άνετη τη ζωή των κοτόπουλων που παράγουν αυγά για το κοινό, εντούτοις αναγκάζει τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις του πτηνοτροφικού χώρου, να επιβαρυνθούν πληρώνοντας για νέες επενδύσεις. Από τον πτηνοτροφικό συνεταιρισμό των Μεγάρων, μάλιστα, προειδοποιούν για ελλείψεις στην αγορά, που θα κάνουν το αυγό ακριβότερο για τον τελικό καταναλωτή. Τα κοτόπουλα είναι σίγουρο πως θα νιώθουν πιο άνετα στα καινούργια τους, πιο ευρύχωρα σε σχέση με τα παλιά κλουβιά (τις λεγόμενες κλωβοστοιχίες), το καταναλωτικό κοινό όμως, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να πληρώσει σε χρήμα το νέο αυτό περιβάλλον. Η νέα κοινοτική οδηγία που επιβάλλει καλύτερους όρους ζωής για τα κοτόπουλα που προορίζονται για την παραγωγή αυγών έπρεπε να έχει ήδη εφαρμοστεί και στη χώρα μας από τις αρχές του 2012, οι καθυστερήσεις όμως που διαπιστώθηκαν οδήγησαν σε νέα παράταση με αυστηρό, αυτή τη φορά, χρονοδιάγραμμα. «Αρχικώς δόθηκε μια παράταση μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2013, αλλά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μετέθεσε χρονικά την ημερομηνία, με τα περιθώρια να στενεύουν ακόμη περισσότερο για τις επιχειρήσεις, αφού καλούνται να προσαρμοστούν στην οδηγία μέχρι τις 30 Ιουνίου του τρέχοντος έτους», εξηγεί ο διευθυντής του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Μεγάρων, Θωμάς Παπαγιάννης και κρούει τον «κώδωνα του κινδύνου»: «Αμφιβάλλω αν υπάρχει στην ελληνική επικράτεια μια ή το πολύ δυο επιχειρήσεις του κλάδου που έχουν τη δυνατότητα να συμμορφωθούν στη νέα οδηγία», λέει, ενώ δεν αποκλείει αρκετοί επαγγελματίες να βρεθούν προ αδιεξόδου, αφού καλούνται να μειώσουν τους πληθυσμούς των κοτόπουλων που εκτρέφουν. «Τι να κάνουμε, θα αναγκαστούμε να κατεβάσουμε χιλιάδες κότες στα πατώματα. Κάθε κότα στοιχίζει ευρώ, δεν γίνεται να τις πετάξουμε στο δρόμο»! ΤOΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΠΙΚΑ Ανησυχία και προβληματισμό εκφράζει με δηλώσεις του στην «ΠαραγωΓΗ» και ο πρόεδρος της κλαδικής οργάνωσης των Συνεταιρισμένων Πτηνοτρόφων της χώρας, Πτηνοτροφική κ. Χριστόδουλος Μπαλτογιάννης:«Για να γίνουν οι αλλαγές που επιβάλλει η νέα νομοθεσία απαιτείται νέος εξοπλισμός, μηχανολογικός και τεχνολογικός. Σε μια περίοδο δυστοκίας από άποψη οικονομικής δραστηριότητας και με τα χρέη να πνίγουν τους πτηνοτρόφους και τις επιχειρήσεις τους, είναι εξαιρετικά δύσκολη η μετάβαση στο νέο καθεστώς, αφού πρέπει οι επαγγελματίες του κλάδου να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη και να εκσυγχρονίσουν τις εγκαταστάσεις τους. Εκτός αυτού τα επενδυτικά σχέδια για πτηνοτρόφους δεν τρέχουν», εξηγεί ο κ. Μπαλτογιάννης. Πιο ακριβό λόγω έλλειψης το αυγό Μια άλλη διάσταση του ζητήματος με τα νέα κλουβιά των κοτόπουλων δίνει ο διευθυντής του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Μεγάρων, κ. Παπαγιάννης. Το στέλεχος του συνεταιρισμού, από την παραδοσιακά αυγοπαραγωγική περιοχή των Μεγάρων, διαπιστώνει ήδη ελλείψεις στην αγορά του αυγού, οι οποίες -όπως επισημαίνει- ενδέχεται να πολλαπλασιαστούν την εορταστική περίοδο του Πάσχα. Αυτό όμως, εξηγεί, θα έχει σίγουρα επίπτωση στον τελικό καταναλωτή, καθώς ήδη οι τιμές παραγωγού σημειώνουν αύξηση και κυμαίνονται από 4-4,5 ευρώ η «πλακέτα» με τα τριάντα αυγά. Αντίθετα ο πρόεδρος του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Άρτας κ. Παύλος Μίχας όπως λέει δεν συμμερίζεται τις ανησυχίες για ελλείψεις στην αγορά αυγού, «αφού υπάρχουν ιδιαίτερα μεγάλες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις». «Σε μια περίοδο δυστοκίας από άποψη οικονομικής δραστηριότητας και με τα χρέη να πνίγουν τους πτηνοτρόφους, είναι εξαιρετικά δύσκολη η μετάβαση στο νέο καθεστώς» λέει στην ΠαραγωΓΗ ο πρόεδρος των Συνεταιρισμένων Πτηνοτρόφων της χώρας Το ιστορικό της υπόθεσης Το 1999 η Ευρωπαϊκή Ένωση ψήφισε την επίμαχη οδηγία που απαγορεύει τη χρήση του ισχύοντος συστήματος από την 1η Ιανουαρίου 2012 και την πώληση αυγών από όρνιθες κλωβοστοιχιών. Το σύστημα που θα αντικαταστήσει τις κλωβοστοιχίες, τα λεγόμενα «εμπλουτισμένα κλουβιά», παρέχει στις όρνιθες αυγοπαραγωγής μεγαλύτερο χώρο, ευελπιστώντας να βελτιώσει τη ζωή των πτηνών. Τους παρέχει έτσι καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Σε ορισμένα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ένα ποσοστό των αυγοπαραγωγών έχει καθυστερήσει να υιοθετήσει τις αλλαγές που έπρεπε να γίνουν, με αποτέλεσμα σήμερα ν αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε ελάχιστο χρόνο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά με προειδοποιητική επιστολή της από τα κράτη-μέλη να αναλάβουν δράση, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις εφαρμογής της νομοθεσίας της Ε.Ε. σχετικά με την καλή μεταχείριση των πτηνών και ειδικότερα την εφαρμογή της απαγόρευσης των μη διευθετημένων κλωβών για όρνιθες ωοπαραγωγής. Η σύσταση της Κομισιόν αφορά εκτός της Ελλάδος και άλλα 12 κράτη-μέλη: Το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Κύπρο, τη Λετονία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και τη Ρουμανία, γεγονός που «γεννά ελπίδες για νέα παράταση». Όμως αντίθετος σ ένα τέτοιο ενδεχόμενο εμφανίστηκε ο αρμόδιος Επίτροπος Τζον Ντάλι, ο οποίος επισήμανε ότι «η Κομισιόν θα κινήσει τις νομικές διαδικασίες κατά των κρατών που δεν θα συμμορφωθούν το συντομότερο δυνατό με την κοινοτική οδηγία 1999/74, που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2012 και αφορά πάνω από 51 εκατομμύρια όρνιθες σε 11 κράτη-μέλη που θα συνεχίσουν να εκτρέφονται σε συμβατικές κλωβοστοιχίες. Για τα αυγά που θα παράγονται κατά παράβαση της οδηγίας θα αναζητηθεί μια τεχνική λύση». Συνεπώς, ύστερα από την προειδοποιητική επιστολή της Επιτροπής, τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη έχουν περιθώριο μέχρι τον Ιούνιο, να στείλουν τις απαντήσεις τους βάσει της διαδικασίας «επί παραβάσει». Εάν δεν απαντήσουν κατά τρόπο ικανοποιητικό, η Επιτροπή θα αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη ζητώντας από τα οικεία κράτη-μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθούν με την οδηγία το αργότερο εντός δύο μηνών.

10 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η11 ΝIKH AΡΑΜΠΑΤΖΗ Η λύση θα δοθεί από την ύπαιθρο O πρωτογενής τομέας μπορεί σ αυτή την κρίσιμη περίοδο για τον τόπο, να αποτελέσει την «αιχμή του δόρατος» στη μάχη για να βγούμε από το τούνελ. Η κυρία Νίκη Αραμπατζή, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της Δημοκρατικής Συμμαχίας και Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, υποστηρίζει σε συνέντευξή της στην ΠαραγωΓΗ «πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος ανάπτυξης που να μην περνάει από την ύπαιθρο». ΣΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΜΠΙΚΑ Το κόστος παραγωγής στον αγροτικό τομέα αυξάνεται, ενώ το εισόδημα μειώνεται. Θεωρείτε ότι υπάρχει «διέξοδος» για τον Έλληνα αγρότη επαγγελματία, σε μια τόσο δύσκολη εποχή; Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για τον τόπο και άρα για τους τομείς ανθρώπινης δραστηριότητας. Είναι αλήθεια ότι παρά τη δυσκολία, το κόστος παραγωγής αυξάνεται αντί να μειώνεται, συμμορφούμενο με τις απαιτήσεις της εποχής. Η Δημοκρατική Συμμαχία δεσμεύεται ότι επειδή ακριβώς αφουγκράζεται τον Έλληνα παραγωγό και τις δυσκολίες του, να καταθέσει ερώτηση στη Βουλή για το θέμα της πολιτικής που ακολουθεί η Αγροτική Τράπεζα. Πίστη μας είναι ότι με υπομονή και μεθοδευμένες κινήσεις, αλλά και σωστή χρήση των επιδοτήσεων ο ενεργός αγρότης μπορεί και πρέπει να γίνει αυτοδύναμος επιχειρηματίας κι όχι επαίτης του συστήματος που είναι σήμερα. Ποια η θέση της Δημοκρατικής Συμμαχίας για το «κίνημα της πατάτας» και των αμνοεριφίων; Είναι ικανές από μόνες τους αυτές οι προσπάθειες να «χτυπήσουν» την αισχροκέρδεια; Δε νομίζω ότι αμφισβητεί κανένας ότι έπρεπε εδώ και χρόνια η πολιτεία με συντεταγμένες κινήσεις, να μειώσει τη διαφορά από το χωράφι στο ράφι. Η αναλογία στην Ευρώπη είναι 1 προς 2,5 ενώ σε εμάς είναι 1 προς 5 τουλάχιστον. Το «κίνημα της πατάτας» ήδη παίρνει μεγάλες και Πανελλαδικές διαστάσεις για πολλά προϊόντα. Σαν αρχή οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι έφερε «τριγμούς» στο ήδη διαμορφωμένο σύστημα. Όμως για εμάς, τη Δημοκρατική Συμμαχία, προέχει η ποιότητα των προϊόντων που τελικά φτάνουν στον καταναλωτή για την ολοκλήρωση της διατροφικής αλυσίδας. Με τις διαστάσεις που παίρνει το εν λόγω κίνημα φοβάμαι ότι μπροστά στη χαμηλή τιμή, οι παραγωγοί θα παρακάμψουν το θέμα της ποιότητας. Λόγου χάρη τώρα το Πάσχα, αν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ελέγχων και πιστοποίησης των αμνοεριφίων, καλό θα ήταν ο καταναλωτής να μην προμηθευτεί κρέατα αμφιβόλου ποιότητας και προελεύσεως. Το «κίνημα της πατάτας» όντως έθεσε τις βάσεις και τις προϋποθέσεις να χτυπηθούν οι μεσάζοντες. Γι αυτό πρέπει τώρα να παρέμβει η πολιτεία να θέσει κανόνες, όρους και προϋποθέσεις. Δεν μπορεί, κατά τη γνώμη μας, το κίνημα να εξακολουθήσει να είναι ανεξέλεγκτο. Ήδη με τις τόσο χαμηλές τιμές εξαθλιώνονται τα προϊόντα που έχουν όπως είπαμε υψηλό κόστος παραγωγής. «Αν δεν τονώσουμε τον πρωτογενή, δεν έχουμε να περιμένουμε από κανέναν άλλο τομέα» Ο Νόμος για τους συνεταιρισμούς ήδη υλοποιείται, παρότι καταγγέλλεται ως αντισυνταγματικός σε ορισμένα του σημεία. Πιστεύετε ότι θα συμβάλλει στην εξυγίανση και ανάπτυξη των συνεταιρισμών; Θα συμφωνήσουμε όλοι στο ότι έπρεπε να αλλάξει η νοοτροπία στους συνεταιρισμούς, οι οποίοι είδαμε σε πολλές περιπτώσεις τις παθογένειες που επέφεραν. Μαζί, όμως, με τα ξερά δεν πρέπει να καίγονται και τα χλωρά. Η Δημοκρατική Συμμαχία από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την αντίθεσή της απέναντι στο νομοσχέδιο, το οποίο κατά τη γνώμη μου και ως νομικού, έχει τεράστια θέματα εφαρμογής, υλοποίησης στην πράξη, αλλά και σαφώς αντισυνταγματικότητας. Δεν γίνεται με διατάξεις αναγκαστικού δικαίου να προσπαθείς να ξεριζώσεις μια ολόκληρη διοικητική δομή που αφορά στον συνεργατισμό, δηλαδή μια εκ φύσεως κι εκ συντάγματος οικειοθελή δραστηριότητα. Γι αυτό κι εμείς ταχθήκαμε ανοιχτά υπέρ μιας χρονικής παράτασης - αναστολής των χρονικών ορίων που θέτει ο Νόμος. Δεν γίνεται υγιείς ενώσεις να υποχρεούνται σε συγχώνευση με άλλες ζημιογόνες, επειδή δεν προβλέπεται άλλος τρόπος από το Νόμο. Οι συνεταιρισμοί μπορούν να φέρουν ανάπτυξη στον τόπο; Όταν γεννήθηκαν οι συνεταιρισμοί, γι αυτό τον σκοπό δημιουργήθηκαν. Δυστυχώς όμως η λάθος νοοτροπία που αναπτύχθηκε τόσα χρόνια τώρα, σε συνδυασμό με την χρόνια αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας, αλλά και την έλλειψη ενημέρωσης για τους παραγωγούς οδήγησε σε πολλές περιπτώσεις σε παθογόνους συνεταιρισμούς, με τους παραγωγούς που συμμετέχουν στις διοικήσεις τους (που συνήθως δεν ευθύνονται γιατί κληρονόμησαν μια κατάσταση), να προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα παρά τις λοιπές αντιξοότητες και να κινδυνεύουν να διώκονται κιόλας. Κι εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να αναφέρω ότι η Δημοκρατική Συμμαχία τάσσεται σαφώς υπέρ της απόδοσης των ευθυνών των διοικήσεων, αλλά μόνο όπου προκύψει δόλος. Η ΔΗ.ΣΥ. «βλέπει» μέλλον για τον αγροτικό τομέα; Η Δημοκρατική Συμμαχία και η Πρόεδρος Ντόρα Μπακογιάννη μέσα σ αυτή την ιστορική κρίση που διανύει ο τόπος θεωρεί ότι ο πρωτογενής τομέας και η αγροτική παραγωγή αποτελούν τη μια από τις λύσεις στο αδιέξοδο, από το οποίο μπορούμε να δούμε φως στο τούνελ. Σ αυτό πρέπει να πιστέψουν και οι ίδιοι οι παραγωγοί. Αν δεν τονώσουμε τον πρωτογενή τομέα, δεν έχουμε να περιμένουμε από κανέναν άλλο τομέα. Η βιομηχανία δεν υπήρξε ποτέ, τη βιοτεχνία τεχνηέντως την αποτελείωσαν οι πολιτικές ηγεσίες, οπότε μας απομένουν ο αγροτικός τομέας και ο τουρισμός.

11 12 κ α ι ν ο τ ο μ ί α Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Ελαιόλαδο από τη Μεσσηνία με... κάρτα καυσαερίων Την παραγωγή ενός αγροτικού προϊόντος με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για το περιβάλλον πέτυχε η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας. Το νέο προϊόν μπορούν να βρουν οι καταναλωτές στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Το συγκριτικό του πλεονέκτημα, που το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ελαιόλαδα στον κόσμο και το κάνει να ξεχωρίζει είναι η «ταυτότητά» του. Γιατί όπως μπορεί να διαβάσει κανείς στην ετικέτα του είναι «Κλιματικά Ουδέτερο». ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΠΙΚΑ Το προϊόν φέρει τη σφραγίδα της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, «η οποία επενδύει στο μέλλον» με στόχο την μείωση των εκπομπών ρύπων από τα ελαιοτριβεία και τα συσκευαστήρια. Η βασική καινοτομία που το χαρακτηρίζει και το κάνει διαφορετικό σε σχέση με τα αντίστοιχα ελαιόλαδα που μπορεί να βρει ο καταναλωτής στο ράφι του σούπερ μάρκετ, είναι η φιλική προς το περιβάλλον πορεία του από τον ελαιώνα μέχρι το πιάτο του τελικού καταναλωτή. Κλιματικά ουδέτερο χαρακτηρίζεται ένα προϊόν το οποίο έχει μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα (carbon footprint). Το ενεργειακό αποτύπωμα είναι η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος από την πρωτογενή παραγωγή και την επεξεργασία μέχρι την τοποθέτησή του στο ράφι. Το πρόγραμμα Η ΕΑΣ Μεσσηνίας εφαρμόζοντας ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα χρηματοδότησε έργα προστασίας του κλίματος, ώστε να εξισορροπηθούν οι εκπομπές του άνθρακα που παράγονται ως αποτέλεσμα της λειτουργίας ή ακόμα και της παραγωγικής διαδικασίας των προϊόντων της. Για να φτάσει όμως μέχρι το ράφι το τελικό προϊόν, προηγήθηκε ολόκληρη διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΑΣ ανέθεσε σε επιστημονική ομάδα να υπολογίσει τις ποσότητες των εκπομπών άνθρακα που παράγονται ανά κιλό τυποποιημένου ελαιόλαδου στα διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και της διαδικασίας τυποποίησης, ώστε να διαμορφωθεί μια σαφή εικόνα της επίπτωσης στο περιβάλλον της όλης διαδικασίας. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με την οργάνωση «My Climate» που χρηματοδοτεί τέτοιου είδους έργα, κατάφερε να παράξει 200 τόνους, σε ετήσια βάση, «καθαρού» από Διοξείδιο του Άνθρακα ελαιολάδου. Επιστέγασμα της προσπάθειας, η κατοχύρωση του ειδικού σήματος, το οποίο φέρουν τα μπουκαλάκια με το συγκεκριμένο προϊόν, με τον καταναλωτή να μπορεί να δει το ακριβές ανθρακικό αποτύπωμα του προϊόντος. «Αφού μάθαμε για την επίπτωση του προϊόντος μας στο κλίμα του πλανήτη, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην εφαρμογή μιας στρατηγικής για τη μείωση των εκπομπών αυτών στο βαθμό του δυνατού, ώστε να επιβαρύνει όλο και λιγότερο το περιβάλλον», δηλώνουν στην «ΠαραγωΓΗ» στελέχη της τοπικής Ένωσης. Η ΕΑΣ, έχει αναπτύξει εκείνες τις διαδικασίες (ολοκληρωμένη γεωργία, ιχνηλασιμότητα προϊόντων, σύστημα ποιότητας κ.λπ.) που διασφαλίζουν ότι στο μέλλον ολόκληρη η διαδικασία παραγωγής θα γίνεται όλο και πιο φιλική προς το περιβάλλον και θα ξεκινάει από τα πρώτα στάδια της παραγωγής ως την συσκευασία. Ενδιαφέρον για το πρόγραμμα αυτό έχουν επιδείξει κι άλλοι συνεταιρισμοί με στόχο τη μείωση των ρύπων και τη δημιουργία ενός προϊόντος με «προστιθέμενη αξία», το οποίο θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά με τις άλλες ελαιοπαραγωγές χώρες που έχουν υιοθετήσει τέτοιες πρακτικές. Η ΕΑΣ Μεσσηνίας ΗΈνωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας ιδρύθηκε το 1987 από την συνένωση επτά υπαρχόντων Ενώσεων Συνεταιρισμών του Νομού Μεσσηνίας και σήμερα διατηρεί στη δύναμή της φυσικά μέλη. Ιδιαίτερο βάρος δίνει στην τυποποίηση και διάθεση των προϊόντων αυτών, όπως το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, την επιτραπέζια ελιά Καλαμών και την Κορινθιακή σταφίδα. Η επιχείρηση διαθέτει τρία σύγχρονα τυποποιητήρια συσκευαστήρια ελαιολάδου, ελιάς, και σταφίδας, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, συνοδευόμενα από διακριτούς στεγασμένους αποθηκευτικούς και βοηθητικούς χώρους. Λόγω του ιδιαίτερου βάρους που δίδεται στον τομέα των τροφίμων η ΕΑΣ Μεσσηνίας, έχει εγκαταστήσει πρότυπο χημείο πλήρως εξοπλισμένο. Με το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό που διαθέτει, είναι σε θέση να αντεπεξέλθει στις υψηλές απαιτήσεις που θέτουν σήμερα οι διεθνείς κανονισμοί σε θέματα ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων. Η ΕΑΣ χρησιμοποιεί ως πρώτες ύλες μόνο προϊόντα από την Μεσσηνία και ειδικά προερχόμενα από τους συνεταιριστές της, ώστε να διαφυλάττει την υψηλή ποιότητα του τελικού προϊόντος. Είναι από τις πρώτες ενώσεις στην Ελλάδα που διαθέτει πιστοποίηση κατά ISO 9001, πιστοποιημένο από την TUV Γερμανίας και φάκελο HACCP. Μεγάλο ενδιαφέρον για συνεταιριστικό λάδι χωρίς μεσάζοντες Μετά το «κίνημα της πατάτας», ήρθε το «κίνημα του ελαιολάδου». Η Κοινοπραξία Αγροτικών Συνεταιρισμών Επιδαύρου Λιμηράς Λακωνίας, (Κ.Α.Σ.Ε.Λ), μόνο στο Δήμο Νέας Ιωνίας Αττικής, έχει συμφωνήσει μέχρι αυτή τη στιγμή, να παραδώσει 20 τόνους έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ενώ οι παραγγελίες συνεχίζονται. Το λάδι παραδίδεται σε συσκευασίες των πέντε λίτρων, έναντι 3,00 ευρώ ανά λίτρο, γεγονός που χαροποιεί τους Λάκωνες παραγωγούς, οι οποίοι έχουν αδιάθετους χιλιάδες τόνους στις αποθήκες, διότι με την παράκαμψη των μεσαζόντων κερδίζουν περίπου ένα ευρώ ανά λίτρο. Κερδισμένοι όμως είναι και οι καταναλωτές που προμηθεύονται εξαιρετικό ελαιόλαδο, έξτρα παρθένο, στο 50% περίπου της τιμής που πωλείται στα καταστήματα τροφίμων. Λακωνικό, αλλά και Μεσσηνιακό ελαιόλαδο μπορούν να παραγγείλουν οι καταναλωτές και σε άλλους δήμους της Αττικής, όπως στο Νέο Ηράκλειο, αλλά και σε πολλούς δήμους της Βόρειας Ελλάδας. Την ίδια στιγμή σε όλες τις περιοχές που παράγεται λάδι παρατηρείται έντονη κινητικότητα, όπου δήμοι και συνεταιρισμοί συνεργάζονται προκειμένου να διατεθεί λάδι που έχουν στις δεξαμενές. Εκτός των δήμων, δυναμικά έχουν μπει στη μάχη κατά των μεσαζόντων σύλλογοι, ανεξάρτητοι φορείς αλλά και ομάδες πολιτών, οι οποίοι έρχονται σε απευθείας συνεννοήσεις με ελαιοπαραγωγούς και συνεταιρισμούς. Αυτή την περίοδο έντονη κινητικότητα δείχνουν οι Συνεταιρισμοί Κρήτης και Πελοποννήσου, οι οποίοι είναι έτοιμοι να διαθέσουν λάδι σε όλη την Ελλάδα. Ωστόσο υπάρχουν και περιοχές που παράγουν λάδι και οι οποίες «δεν προτιμούνται» ακόμη και από τους δήμους στους οποίους ανήκουν, με συνέπεια να προκύπτουν κάποια μικροπροβλήματα. Όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τους ελαιοπαραγωγούς της ευρύτερης περιοχής της Πάργας, οι οποίοι «βλέπουν» τους καταναλωτές της περιοχής να απευθύνονται αλλού, λόγω κακού προγραμματισμού. Όμως παρά τα μικροπροβλήματα, η διάθεση προϊόντων χωρίς μεσάζοντες παίρνει καθημερινά διαστάσεις με αιχμή το λάδι, το οποίο ο καταναλωτής πλέον μπορεί να το αγοράσει στη μισή τιμή και χωρίς τον κίνδυνο να καταναλώνει αμφιβόλου ποιότητας προϊόν. Παράλληλα,ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει άμεσα τον προμηθευτή του και έτσι να μπορεί να ελέγχει την ποιότητα, και βεβαίως να εντοπίζει τυχόν προβλήματα, και όπως λένε οι συνεταιριστές «να αποδίδει μόνος του ευθύνες σε όσους τυχόν επεδίωξαν να τον ξεγελάσουν».

12 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ δ ι α τ ρ ο φ ή13 «Ακροκώλιον»: Από τον Προυσό στην Ευρώπη Ο κ. Δημήτρης Παπαδόπουλος ήταν, μέχρι πριν ένα χρόνο, ένας επιτυχημένος μηχανολόγος-μηχανικός. Και τώρα επιτυχημένος είναι, μόνο που πρόσθεσε στο βιογραφικό του και μια νέα επιτυχημένη προσπάθεια που έχει σχέση με την παραγωγή αλλαντικών, αντλώντας γνώσεις από την αρχαία Ελλάδα, υλικά 100% από ελληνικές ράτσες ζώων και μέσα σ ένα περιβάλλον με έλατα και αρωματικά φυτά, στον Προυσό της Ευρυτανίας. «Οι αρχαίοι Έλληνες πρώτοι παρασκεύασαν το προσούτο, δηλαδή το ακροκώλιον το τακερόν (παστωμένο χοιρινό με αλάτι σε συνθήκες ψύχους) αλλά και το ακροκώλιον το δίεφθον, δηλαδή το διπλοψημένο» Eκεί, σε αυτό το περιβάλλον, ο κ. Παπαδόπουλος, οποίος εδώ και ένα χρόνο απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών της αλλαντοποιίας Στρεμμένου, έχει τις δικές του απαντήσεις στην κρίση παρασκευάζοντας νέα προϊόντα αναζητώντας νέες αγορές στο εξωτερικό. «Σ αυτή τη συγκυρία διαπίστωσα ότι για να υπάρχει μια διαφορετική πορεία έπρεπε να γίνει μια στροφή στην πραγματική ανάπτυξη, η οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στον πρωτογενή τομέα. Διαβλέποντας αυτή την κρίση δεν έκανα τίποτε άλλο παρά να αξιοποιήσω τις όποιες γνώσεις και όποιες επαφές είχα για ένα νέο ξεκίνημα. Είχα την τύχη να γνωρίζω τον κ. Χρήστο Στρεμμένο, τον καθηγητή Χημείας στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ο οποίος αφού επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του έστησε μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση αλλαντικών. Πριν από περίπου ένα χρόνο απέκτησα ο ίδιος τη πλειοψηφία των μετοχών και πλέον πάντα σε συνεργασία με τον κ. Στρεμμένο επενδύουμε σε καινοτόμα προϊόντα, όπως του πρώτου ελληνικού προσούτου», λέει στην «Παραγωγή» ο κ. Παπαδόπουλος. Όλα έγιναν σε συνεργασία με πανεπιστήμια αλλά και τους κατάλληλους παραγωγούς, οι οποίοι έχουν επιλέξει να εκτρέφουν χοιρινά με φυσικές τροφές. «Πριν περάσουμε στην παραγωγή των νέων προϊόντων σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και με τη συμμετοχή ερευνητών από Ιταλία και Ισπανία, αποδείξαμε με την μέθοδο του DNA ότι ο μαύρος χοίρος (από το κρέας του οποίου παράγεται το προσούτο) είναι καθαρόαιμη ελληνική ράτσα. Αυτή την περίοδο συνεργαζόμαστε με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την παραγωγή προϊόντων με Ω3 λιπαρά που θεωρούνται ευεργετικά για τον άνθρωπο, εκτρέφοντας στην ουσία χοιρινά με τροφές όπως το αγριοκούκι, το βελανίδι και ο λιναρόσπορος. Και εκτός των χοιρινών πλέον, σχεδιάζουμε και προϊόντα από αγριογούρουνο». Αυτή η προσέγγιση της δημιουργίας της πρώτης ύλης απέδωσε καρπούς και άνοιξε νέες προοπτικές για την βιοτεχνία αλλαντικών Στεμμένου. Πέραν των καθιερωμένων αλλαντικών, σήμερα στην αγορά από την βιοτεχνία παρασκευάζονται: προσούτο από κρέας φυσικής ωρίμανσης και γαστρονομίας, χοιρομέρι κρασάτο, χοιρινό φιλέτο, πορκέτα (ολόκληρο γουρουνάκι έτοιμο ψημένο, μπέικον από πανσέτα ελαφρώς καπνιστό που είναι και το μοναδικό που δεν γίνεται από πεπιεσμένα μόρια κρέατος) και φυσικά το λουκάνικο Ευρυτανίας. Το επόμενο διάστημα θα διατεθούν στην αγορά και νέα προϊόντα, όπως προσούτο από αγριογούρουνο (παράγεται μόνο στην Ιταλία), προσούτο καλαθάκι με πιπέρι, φυσικής ωρίμανσης. Και βέβαια ο «μεζές», που είναι ένα πακέτο σε ειδική συσκευασία με τέσσερα διαφορετικά κρέατα (προσούτο, σαλάμι, χοιρινό φιλέτο και χοιρομέρι) και μπορεί να καταναλωθεί άμεσα. Το προϊόν αιχμή για την βιοτεχνία του Προυσού είναι το προσούτο, το οποίο όμως θα το βρείτε με την ονομασία «μέλαν ακροκώλιον».το συγκεκριμένο προϊόν στην ουσία παρασκευάστηκε στη χώρα μας σχεδόν μετά από 2000 χρόνια. Για την ιστορία (όπως αναφέρεται στους δειπνοσοφιστές) οι αρχαίοι Έλληνες πρώτοι παρασκεύασαν το προσούτο, δηλαδή το «ακροκώλιον το τακερόν» (παστωμένο χοιρινό με αλάτι σε συνθήκες ψύχους) αλλά και το «ακροκώλιον το δίεφθον», δηλαδή το διπλοψημένο. Όλη η διαδικασία «εμπλουτίζεται» από το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Η φυσική ωρίμανση των προϊόντων γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο: Από τα μεσάνυχτα και μέχρι τις 6 το πρωί ανοίγονται τα ειδικά παράθυρα, «ντάμερ», γεγονός που διευκολύνει τον αέρα «να ψήνει τα αλλαντικά και να τα ποτίζει με όλα τα αρώματα του βουνού». Μεγάλο ενδιαφέρον από το εξωτερικό Εκτός της ελληνικής αγοράς, τα αλλαντικά «Στρεμμένου» ήδη εξάγονται στην Αγγλία, την Ιρλανδία, τη Σαγκάη(!) και βεβαίως στη Γερμανία. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του κ. Δημήτρη Παπαδόπουλου, στο τέλος του 2012 οι εξαγωγές αναμένεται να φτάσουν στο 30% της συνολικής παραγωγής, η οποία υπολογίζεται ετησίως στους 40 τόνους. Για το 2013 οι εξαγωγές αναμένεται να φτάσουν το 50%. Όπως λέει ο κ. Παπαδόπουλος «η στροφή των ελληνικών επιχειρήσεων προς τις αγορές του εξωτερικού είναι πλέον ανάγκη. Εμείς, αν και μια μικρή βιοτεχνία, προσπαθούμε να ανοίξουμε με τις δικές μας δυνάμεις, νέους δρόμους με μόνο όπλο την ποιότητα των προϊόντων μας. Τα ποιοτικά προϊόντα μπορούν να καθιερωθούν μέσα σε αυτό το σκληρό ανταγωνιστικό περιβάλλον της Ευρωπαϊκής αγοράς. Είτε το θέλουμε, είτε όχι θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα. Την γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή,τον τουρισμό και τη ναυτιλία. Έχουμε θάλασσα, ήλιο και βεβαίως τη γη της, η οποία δεν έχει επιβαρυνθεί τόσο πολύ από λιπάσματα και φυτοφάρμακα».

13 14 α υ τ ο κ ί ν η τ ο Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ Νέο Mazda BT-50 facelift πολυεργαλείο Με το νέο μοντέλο ΒΤ-50 η Mazda εισάγει νέες δυνατότητες στην παράδοση των επαγγελματικών αυτοκινήτων. Η ακαταμάχητη σχεδίαση με τη μεγάλη ποικιλία αμαξωμάτων και αξεσουάρ, προδίδει από την πρώτη κιόλας στιγμή τον ασυμβίβαστο χαρακτήρα του. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ adamopoulos@xrimaonline.gr Εντυπωσιακό στην εμφάνιση, αλλά και πολυτελές με εξαιρετικά δυναμικά χαρακτηριστικά, είναι απροσδόκητα απολαυστικό στην οδήγηση. Ο σκληρός αλλά και ευέλικτος χαρακτήρας του, χαρίζει στιγμές απόλαυσης τόσο στην πόλη και στον αυτοκινητόδρομο, όσο και εκτός δρόμου. Μεγάλo σε διαστάσεις και ισχυρό στo δρόμo, τo εντυπωσιακό νέo Mazda BT-50 μπoρεί να αντιμετωπίσει με άνεση όλες τις σκληρές εκτός δρόμoυ διαδρoμές, δίχως να κoυράζει τoυς επιβαίνoντες. Σε όλα τα παραπάνω πρoσθέστε την εξαιρετική τoυ σχεδίαση, τoυς άφθoνoυς απoθηκευτικoύς χώρoυς και τoν πλoύσιo εξoπλισμό τoυ, o oπoίoς περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- αυτόματo κλιματισμό και ένα πoιoτικό ηχoσύστημα, τo oπoίo παράγει κρυστάλλινo ήχo. Τo νέo Mazda BT-50 συνδυάζoντας πoλυτέλεια, άνετoυς χώρoυς και ευελιξία, πρoσφέρει πoλλά περισσότερα απ όσα ζητάει κάπoιoς από ένα αυτoκίνητo αυτής της κατηγoρίας. Κινητήρας Το BT-50 είναι εξοπλισμένο με έναν υπερτροφοδοτούμενο πετρελαιοκινητήρα MZR- CD 2.5 common-rail turbo 2,5 lt, του οποίου η ισχύς και η ομαλή λειτουργία ταιριάζουν του προκάτοχου μοντέλου, ο νέος κινητήρας είναι ισχυρότερος, με μεγαλύτερη ροπή, πιο αθόρυβος και με ιδιαίτερα χαμηλή κατανάλωση (το διπλοκάμπινο τετρακίνητο BT-50 καίει μόλις 8,9 λίτρα πετρέλαιο στα 100 χιλόμετρα). Χάρη στo πρoηγμένo σύστημα τετρακίνησης, που μπορείτε να διαλέξετε, το BT-50 μπoρεί να σας χαρίσει μoναδικές στιγμές απόλαυσης τόσo στoυς δρόμoυς της πόλης, όσo και στα πιo απόκρημνα και κακοτράχαλα μέρη πoυ θα επιλέξετε να πάτε. Θα σηκώσει άνετα ωφέλιμο φορτίο κιλά και θα ρυμουλκήσει με ευχάριστη ευκολία φορτίο 3 τόνων. Κιβώτιο Το BT-50 διαθέτει ένα 5τάχυτο μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων, το οποίο μάλιστα διαθέτει ενός τριπλού κώνου συγχρονιζέ για την 1η και 2η σχέση, οι οποίες είναι και οι πιο σημαντικές σχέσεις για μοντέλα-εργάτες, όπως το BT-50. Το κιβώτιο έχει ακριβή συγχρονισμό για ευκολία αλλαγής ταχυτήτων. Το ειδικά εξελιγμένο και σκληρά δοκιμασμένο κιβώτιο, σε συνδυασμό με το πίσω διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης LSD, καθιστά την πρόσφυση των πίσω τροχών κατάλληλη και αυτόματα ρυθμιζόμενη για κάθε είδους επιφάνειες. Έτσι, το BT-50 είναι πάντοτε έτοιμο να αναλάβει όλα τα φορτία που θα θελήσει ο οδηγός του, είτε στη σκληρή επαγγελματική χρήση, είτε στην άνετη, χωρίς θορύβους βόλτα. Με την έκδοση Regular Cab, δίνεται η επιλογή της πίσω κίνησης ή της κίνησης στους τέσσερεις τροχούς. Το Rap Cab διαθέτει κίνηση στους πίσω τροχούς ή και στους τέσσερις, ενώ τα μοντέλα Double Cab διαθέτουν κίνηση σε όλους τους τροχούς, για ενισχυμένες δυνατότητες σε ανώμαλους δρόμους. Με τη βοήθεια του συστήματος ελεύθερου τροχασμού RFW (Remote Free Wheel), επιτρέπεται η αλλαγή από την κίνηση στους 2 τροχούς, στην κίνηση και στους τέσσερις τροχούς, ή το αντίστροφο. Αυτό γίνεται ακόμα και όταν το αυτοκίνητο είναι σε κίνηση, αυξάνοντας έτσι την πολυχρηστικότητα και την ευκολία λειτουργίας του pick-up σε όλα τα εδάφη. Ο σκληρός αλλά και ευέλικτος χαρακτήρας του, χαρίζει στιγμές απόλαυσης τόσο στην πόλη και στον αυτοκινητόδρομο όσο και εκτός δρόμου Παθητική ασφάλεια Tο αμάξωμα του Mazda BT-50 είναι άκαμπτο και στιβαρό για να παρέχει εξαιρετική ασφάλεια στους επιβάτες. Στηρίζεται σε ένα πλαίσιο που αποτελείται από διαμήκη στοιχεία διατομής σχήματος U υψηλής αντοχής. Τα στοιχεία αυτά χαρακτηρίζονται από την εξαιρετική ακαμψία, ακόμα και στις πιο σκληρές συνθήκες οδήγησης. Με στόχο να αποφευχθεί η μετάδοση συντονισμών και κραδασμών στους επιβάτες κατά την κίνηση σε ανώμαλους δρόμους, το αμάξωμα στηρίζεται πάνω στο πλαίσιο μέσω βραχιόνων ασφαλείας. Οι βραχίονες αυτοί βοηθούν στην απορρόφηση κραδασμών κάθε είδους, παρέχοντας άνεση στον θάλαμο των επιβατών. Ανάρτηση Ένα σύγχρονο pick-up πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αντέχει στις πιο σκληρές συνθήκες, ενώ παράλληλα να παρέχει στους επιβαίνοντες υψηλά επίπεδα άνεσης. Με διπλά ψαλίδια στον μπροστινό άξονα και ράβδους στρέψης και χαμηλής πίεσης αμορτισέρ για περισσότερη άνεση και απόδοση. Από την άλλη, τα προοδευτικά ημι-ελλειπτικά ελατήρια του πίσω άξονα, εξασφαλίζουν τον καλύτερο συνδυασμό μεταξύ σταθερότητας και ακρίβειας στους χειρισμούς. Υπάρχουν επίσης μεγαλύτερες σούστες χλστ. (1.200 χλστ. στο παρελθόν) οι οποίες προσφέρουν περισσότερη άνεση. Η τεχνολογία χαμηλής πίεσης στα αμορτισέρ επιτρέπει πλέον την πιο γρήγορη αντίδρασή τους στις κάθετες κινήσεις του αμαξώματος και συνεισφέρει στη βελτίωση της άνεσης κατά την οδήγηση. Στo εσωτερικό του νέου ΒΤ-50 θα ανακαλύψετε άνετoυς χώρoυς για πέντε επιβάτες, με τα πιo άνετα καθίσματα της κατηγoρίας. Πρoσφέρoντας σιγoυριά και ευκινησία, τo νέo Mazda BT-50 ανταπoκρίνεται σε κάθε σας πρoσταγή. Η προσεκτικά σχεδιασμένη ανάρτησή τoυ, διευκoλύνει τoυς χειρισμoύς σας και προσφέρει άνετη οδήγηση, ακόμα και όταν μεταφέρετε μεγάλα φoρτία. Τo στιβαρό τιμόνι και τα πoικίλα ηλεκτρoνικά συστήματα ασφαλείας, όπως oι τέσσερις αερόσακoι και τo σύστημα αντί-μπλoκαρίσματoς των τρoχών (ABS), με την ηλεκτρoνική κατανoμή πέδησης (EBD), σας εξασφαλίζoυν σιγoυριά και απόλυτη ασφάλεια σε κάθε διαδρoμή. απόλυτα στον χαρακτήρα του οχήματος. Με ιπποδύναμη 143 ίππων (PS) και μέγιστη ροπή στις χαμηλές στροφές 330 Nm/1.800 σ.α.λ. είναι ο ακαταμάχητος, ανυποχώρητος και αγαπημένος σας σύντροφος. Η τουρμπίνα μεταβλητής γεωμετρίας που διαθέτει, προσδίδει σταθερή ροπή σε όλο το εύρος στροφών, καλύτερη κατανάλωση καυσίμου και χαμηλά επίπεδα εκπομπής ρύπων. Συγκρίνοντάς τον με τον κινητήρα Εκδόσεις Regular Cab Low, με κίνηση 4x2 ή 4x4, 2θυρο με 2 θέσεις. Rap (Freestyle) Cab Mid, με κίνηση 4x2 ή 4x4, και Rap Cab High 4x4, με 2 «κρυμμένες» πίσω πόρτες οι οποίες ανοίγουν προς τα έξω, 5 θέσεις. Double Cab High, 4x4, 4θυρο, 5 θέσεις

14 Σ Α Β Β Α Τ Ο 3 1 M A Ρ Τ Ι Ο Υ α γ ρ ο τ ο υ ρ ι σ μ ό ς15 ΞΕΝΩΝΑΣ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ «Καούρ Εκάνατε» Καλώς ήρθατε στην Τσακώνα ΟΣαράντος Κυρίος και η κα Αγγελική Μερικάκη δημιούργησαν ένα μικρό χωριό αποτελούμενο από δέκα πέτρινα αγροτόσπιτα, δείγματα της τσακώνικης αρχιτεκτονικής. Πέτρα, ξύλο και σίδερο σε ακατέργαστη μορφή, συνδυάστηκαν αρμονικά, δημιουργώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Κάτω από τις κατάφυτες πλαγιές του Πάρνωνα, στο βάθος μιας εύφορης κοιλάδας προβάλει το Λεωνίδιο, η πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, ανάμεσα στην άγρια μεγαλοπρέπεια των αρκαδικών βουνών και στη γαλήνη των δαντελωτών ακτών της Ανατολικής Πελοποννήσου. Δραστηριότητες/Διαδρομές Η παραμονή στο «Αγρόκτημα» μπορεί να συνδυαστεί με περιηγήσεις, επίσκεψη σε μοναστήρια, εκδρομές σε γραφικά χωριουδάκια, πεζοπορία, ορειβασία, ψάρεμα, κολύμπι κ.ά. Περπατήστε στα γραφικά σοκάκια του Λεωνιδίου και βρεθείτε αντιμέτωποι με εικόνες που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη σας. Παραδοσιακά αρχοντόσπιτα με πλακόστρωτες και βοτσαλωτές αυλές, πέτρινες στέρνες, σκαλιστά και ζωγραφιστά ταβάνια, πέτρινοι ασβεστωμένοι μαντρότοιχοι, δίνουν στον επισκέπτη μια πρώτη γεύση της Τσακώνικης Αρχιτεκτονικής. Αν σας αρέσει η πεζοπορία, ξεκινήστε για μια υπέροχη διαδρομή προς το εκκλησάκια της Παναγίας της Χατζαλιούς, του Αγίου Γεωργίου, του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Αθανασίου και ατενίστε από ψηλά την εύφορη πεδιάδα με τα εσπεριδοειδή και τα ελαιόδεντρα. Η διαδρομή Λεωνίδιο-Κοσμάς είναι από τις πιο εντυπωσιακές της Πελοποννήσου. Είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός με ιστορικά διατηρητέα μνημεία, αρχοντικά και πύργους, που έχουν χτιστεί πριν από το 1800 και νεοκλασικά του 19ου αιώνα. Το Λεωνίδιο ή «Άγιε Λήδι» στα Τσακώνικα, ονομαζόταν στην αρχαιότητα «Κήπος του Διονύσου». ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ adamopoulos@xrimaonline.gr Σε μια απότομη στροφή ξεπροβάλλει κάτασπρη μες στον κόκκινο βράχο, η Μονή της Παναγίας της Έλωνας, απαραίτητη στάση για κάθε προσκυνητή. Ο Κοσμάς λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω, χτισμένος στις κορυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο μ. αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για λίγη ξεκούραση κάτω από τον τεράστιο πλάτανο στην πλατεία του χωριού. Σε μικρή απόσταση από το Λεωνίδιο (4 χλμ.) βρίσκεται η Πλάκα, παραθαλάσσιος οικισμός με γραφικό λιμανάκι, βοτσαλωτή παραλία, θαλάσσια σπορ και παραδοσιακά ταβερνάκια. Αριστερά της Πλάκας ανοίγει η περίφημη παραλία του Λάκκου μπροστά ακριβώς από τη μικρή κοιλάδα του Λεωνιδίου, καλλιεργημένη με ελιές, οπωροφόρα και κηπευτικά. Η περιοχή Το Λεωνίδιο είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός με ιστορικά διατηρητέα μνημεία, αρχοντικά και πύργους που έχουν χτιστεί πριν από το 1800 και νεοκλασικά των μέσων του 19ου αιώνα. Οι κάτοικοι του κατάφεραν να κρατήσουν τον τόπο τους μακριά από τον μαζικό τουρισμό και να φυλάξουν τα ήθη και έθιμα της περιοχής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίοδος του Πάσχα, όπου η παράδοση θέλει το βράδυ της Ανάστασης εκατοντάδες αερόστατα να ελευθερώνονται στον ουρανό δημιουργώντας αμέτρητα φωτεινά φαναράκια. Ο Δημήτριος Ψαθάς είχε πει «Απόκριες στην Πάτρα και Πάσχα στο Λεωνίδιο». Οι πιο παλιοί κάτοικοι μιλάνε ακόμα την τοπική διάλεκτο τα «Τσακώνικα», γλώσσα αρχαία δωρική που σώζεται ως τις μέρες μας και καλωσορίζουν τον επισκέπτη με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. «Καούρ Εκάνατε».

15