γιγνώσκω ἤδη πολλά 1.- Tracta de deduir el significat de les següents paraules gregues a partir dels hel lenismes.

Transcript

1 γιγνώσκω ἤδη πολλά.- Tracta de deduir el significat de les següents paraules gregues a partir dels hel lenismes.. mono-gàm-ia a) Persona unida en matrimoni amb dues o més persones. - b. polí-gam b) Cassament d'una persona només amb una altra.. endo-gàm-ia c) Persona unida en matrimoni amb dues persones. 4. bí-gam d) Fecundació produïda pel vent. 5. anemo-gàm-ia e) Cassament dins el grup familiar. γαμέω =.- D on prové la paraula església i per què? ἐκκλεσία =. Què significa la paraula dinosauri? δεινός = 4. Què fa un taumaturg? θαυμάζω =

2 ια' δεύτερον καὶ δέκατον μάθημα π β φ + σ > ψ κ γ χ + σ > ξ τίνες ἐπαίδευσαν τοὺς Ἕλληνας; τ δ θ + σ > σ α Ὁ διδάσκαλος διδάσκει με γράφειν τε καὶ ἀναγιγνώκειν. παιδεύει οὖν με. τίς ἐπαίδευσέ σε, ὦ διδάσκαλε; ἔφην ποτε ἐγώ. πρῶτον μὲν, ἔφη, ἐμὲ ἐπαίδευσεν ὁ Ὅμηρος, ὥσπερ πάντας τοὺς Ἕλληνας δεύτερον δὲ φιλόσοφοί τινές με ἐπαίδευσαν. ὁ Ὅμηρος οὖν πρῶτος διδάσκαλος τοῖς Ἕλλησι ἦν. ἔγραψεν αὐτὸς τὴν Ἰλιάδα τε καὶ τὴν Ὀδύσσειαν καὶ ἄλλα πολλὰ ποιήματα. καὶ δὴ καὶ ἄλλοι ποιηταὶ ἔγραψαν ποιήματα, ἀλλὰ ὁ Ὅμηρος πρῶτος καὶ βέλτιστος τῶν ποιητῶν ἦν. διὰ ταῦτα οἱ ἄριστοι οἱ Ἕλληνες ἐβουλεύσαντο ὑφ Ὁμήρου πρώτου παιδεύεσθαι. καὶ ὁ διδάσκαλος ἐβουλεύσατο περὶ τοῦ Ὁμήρου πρῶτον με διδάσκειν. ὁ διδάσκαλος ἐ-παίδευ-σε(ν) οἱ διδάσκαλοι ἐ-παίδευ-σα-ν ποτε ἐν χρόνῳ τινί ἔφην ἔλεγον ἔφη ἔλεγε ὥσπερ ὥς * ἔ-γραφ-σε > ἔγραψε * ἔ-γραφ-σαν > ἔγραψαν βουλεύομαι < βουλή ὁ διδάσκαλος ἐ-βουλεύ-σα-το οἱ διδάσκαλοι ἐ-βουλεύ-σα-ντο β Καὶ ὁ διδάσκαλος ἐπαίδευσε ἄλλους μαθητάς πρὸ ἐμοῦ. ἐπαίδευσα ἐγωγὲ πολλοὺς Ἀθηναίους, τοὺς μὲν πλουσίους, τοὺς δὲ πένητας, λέγει. οἱ γὰρ διδάσκαλοι οἱ ἀγαθοὶ οὔποτε χρήματα λαμβάνοντες ἐπαιδεύσαμεν τοὺς νεούς. καὶ ἐγὼ καὶ οἱ ἐμοῦ ἑταῖροι ἐβουλευσάμεθα μετ αὐτοῦ μανθάνειν. ἀλλὰ τὸν Θράσυλλον χρὴ νῦν βουλεύσασθαι πότερον μετὰ τς μητρός μανθάνειν ἤ μεθ ἡμῶν παρὰ τ διδασκάλῳ. ἐβουλευσάμην μετὰ τς μητρός μανθάνειν, ἔφη. ἐγωγέ = ἐγώ + γε χρμα, τό *πλ.+ = ἀργύριον ἐγὼ ἐ-παίδευ-σα ἡμεῖς ἐ-παιδεύ-σα-μεν ἐγὼ ἐ-βουλευ-σά-μην ἡμεῖς ἐ-βουλευ-σά-μεθα πότερον... ἤ ἤ... ἤ βουλεύ-σα-σθαι γ Νεὸς ἔτι ὢν ἐποίησε ποιήματά τινα ὁ διδάσκαλος. χρὴ τοὺς καλοὺς καὶ ἀγαθοὺς τὸ καλὸν καὶ τὸ ἀγαθὸν διώκειν, λέγει, καὶ ἐδίωξε αὐτὸς καλὰ ποιήματα ποιεῖν. ἐκέλευσέ με ἐνίοτε ποιήματα ποισαι καὶ ἐπιστολὰς γράψαι. γράψας ἐγὼ ποίημα τί, τοῦτο ἀναγιγνώσκω καὶ διαλέγομεν περὶ τούτου. ἔπειτα δεῖ λέγειν τί μὲν μέρος καλῶς ἐστιν, τί δὲ μή. ἅμα βουλευσάμενοι τί μέρος καλῶς ἐστιν, πάλιν ταῦτα γράφομεν. μεταγράψαντες δὲ πάλιν τοῦτο ἀναγιγνώσκω. τοιαῦτα πράττομεν καὶ οὕτως καλῶς γράψαι καὶ ποιήσαι μανθάνω. * ἐ-ποίε-σε > ἐποῖησε * ἐ-δίωκ-σε> ἐδίωξε ἐνίοτε οὐ πολλάκις ποι-σαι ἅμα: ἐν τ αὐτ χρόνῳ // σύν γράψας - γράψαντες βουλευσάμενος μεταγράψω: μετὰ + γράφω

3 δ Ἐξ ἀρχς οἱ ἄριστοι ἐπαίδευσαν καὶ ἐδίδαξαν αὐτοὶ τοὺς υἱοὺς μουσικὴν καὶ ἄλλας τέχνας βουλόμενοι καλοὺς καὶ ἀγαθοὺς ἄνδρας γίγνεσθαι. ἐνίοτε ἔπεμψαν αὐτοὺς παρὰ διδάσκαλόν τινα, ὥστε πλεῖον ἐμανθάνοντο. ἀλλὰ μόνον τοὺς υἱούς, οὔποτε τὰς θυγατέρας ἔπεμψαν παρὰ τὸν διδάσκαλον. ἔστι γὰρ τς γυναικός ἐν τῆ οἰκίᾳ μένειν καὶ ἐργάζεσθαι, οὐκ ἐν τῆ ἀγορᾷ. διᾶ ταῦτα ἐν ταῖς Ἀθήναις γε οὔτε ἐδίδαξαν οὔτε διδάσκουσιν τὰς γυναῖκας μουσικὴν καὶ τὰς ἄλλας τέχνας οἱ διδάσκαλοι. ἀρχή τέλος διδάσκω - ἐδίδαξαν!!! ὥστε οὖν ε ζ Πάλαι ὁ φιλόσοφος ἐπεθύμησε τὸν μαθητὴν σοφόν ποιήσασθαι, νῦν δέ οἱ σοφισταὶ ἐπιθυμοῦσι ποιεῖν τοὺς νεοὺς δεινοὺς λέγειν, ἔφη ποτέ ὁ διδάσκαλος. οὐ γιγνώσκεις, ἔλεγε, ὅτι οἱ παλαὶ ἐδίδαξαν τοὺς υἱοὺς ἱππέας ἀγαθοὺς γίγνεσθαι; ἐκεῖνοι οὖν ἐμάχοντο καλῶς ἀπὸ τῶν ἵππων καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ θαυμαστὰ εἰργάζοντο. νῦν δὲ οἱ πατέρες πέμπουσιν τοὺς παῖδας παρὰ τοὺς σοφιστὰς βουλόμενοι ἐκείνους δεινοὺς λέγειν γίγνεσθαι καὶ ἐν τῆ ἀγορᾷ καὶ ἐν τῆ ἐκκλησίᾳ καὶ ἐν τ δικαστερίῳ. χρὴ γὰρ ἐν τοιούτοις τόποις δεινόν εἶναι, ὥστε πείσαι τε καὶ μὴ πείσασθαι. Θαυμάζω ὁρῶν τοὺς φιλοσόφους διαλεγομένους ἀλλήλοις. ἐθαύμασα δὴ ἐγώ ποτε ἐν τῆ ἀγορᾷ ἀκούων τούτων τινῶν. διελέγοντο περὶ τοῦ γάμου καὶ θαυμαστὰ καὶ δεινὰ ἔλεγεν. σοφιστής τις ἠρώτα τὸν διδάσκαλον ἆρα νομίζεις δεῖν πάντας τοὺς ἄνδρας γαμεῖν; ὁ δε διδάσκαλος ἐνόμισε τάδε τὸ γαμεῖν κακὸν μέν ἐστιν, ἀλλὰ ἀναγκαῖον κακόν. γάμου δὴ εὖ πράττοντος, ἔφη ἄλλος τις, αἱ μὲν γυναῖκες πάντα ἔχειν νομίζουσιν, οἱ ἄνδρες δ οὔ. καὶ ἄλλος τις πολλῶν ζῴων ὄντων χείριστον ζον γυνή ἐστιν. τοιαῦτας δὴ νομίζοντες τὰς γυναῖκας, οὐ βούλονται ταύτας παιδεῦσαι. διὰ τούτους λόγους καὶ πράγματα Ἑλένη οὐκ ἐπιθυμεῖ γαμεῖσθαι. πάλαι: πρὸ πολλοῦ χρόνου ἐπιθυμέω (+Γ): πάνυ θέλω * ἐπι-ε-θύμησε > ἐπεθύμησε δεινός: σοφὸς περὶ τέχνης τινός θαυμαστός: πολὺ καλός ἤ κακός ἐκκλησία δική > δικαστέριον πείθω πείθομαι θαυμαστός > θαυμάζω * ἐ-θαύμαζ-σα > ἐθαύμασα ἀκούω (+ Γ) ὁ ἀνήρ: γαμεῖν ἡ γινή: γαμεῖσθαι ἀναγκαῖος: ὅ τι δεῖ εὖ πράττω καλῶς ἔχω πράττω > πράγμα η Ὁ Ὅμηρος μὲν πρῶτος ἐπαίδευσε τοὺς Ἕλληνας, δεύτεροι δὲ οἱ φιλόσοφοι τούτους ἐπαίδευσαν. ὁ πατήρ μοῦ ἐβουλέυσατό με πέμψαι παρὰ τὸν διδάσκαλον, καὶ δὴ καὶ ἄλλοι τῶν ἀρίστων ἐβουλέυσαντο τἀυτά. ἐθαύμασα μάλλιστα ὅτε ὁ διδάσκαλος τὸ γαμεῖν, ἔφη, ἀναγκαῖον κακόν ἐστιν. κακὸν γὰρ μέγα νομίζεται ἡ γυνὴ ὑπὸ τοῖς πλείστοις. διὰ ταῦτα χαλεπόν ἐστιν αὐταῖς παρὰ τὸν διδάσκαλον ἔρχεσθαι καὶ οὔποτε Ἔλένη ἐποίησε ποιήματα οὔδε ἐπιστολὰς ἔγραψε. ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν λῦσαι λύσας ἐλυσάμην ἐλύσω ἐλύσατο ἐλυσάμεθα ἐλύσασθε ἐλύσαντο λύσασθαι λυσάμενος ἔγραψα / ἐδίωξα / ἔπεισα ἐτίμησα / ἐφίλησα / ἐδούλωσα

4 γραμματική - L aorist sigmàtic L aorist ( indefinit ) és EN INDICATIU el temps que expressa el nostre pretèrit perfet simple ( vaig anar, aní ). En la resta de modes indica que l accio és PUNTUAL (valor aspectual, no temporal). Normalment, en traduir un aorist en subjuntiu o en infinitiu no ho farem en passat, sinó en present. Només en PARTICIPI és possible traduir-lo en passat: HAVENT ANAT o QUE HA ANAT, QUE ANÀ. Morfològicament l aorist es caracteritza per l augment (només en idicatiu), el morfema σα i les desinències secundàries.. Aorist dels verbs temàtics No duu vocal temàtica (és atemàtic), sinó que en el seu lloc es caracteritza per una -σ*α]-. a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. VEU ACTIVA INDICATIU ἔ-λυ-σ-α ἔ-λυ-σα-ς ἔ-λυ-σ-ε(ν) ἐ-λύ-σα-μεν ἐ-λύ-σα-τε ἔ-λυ-σα-ν a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. VEU ΜITJANA INDICATIU ἐ-λυ-σά-μην ἐ-λύ-σω ἐ-λύ-σα-το ἐ-λυ-σά-μεθα ἐ-λύ-σα-σθε ἐ-λύ-σα-ντο INFINITIU λῦ-σαι INFINITIU λύ-σα-σθαι PARTICIPI PARTICIPI N. λύ-σα-ς λύ-σα-σα λῦ-σα-ν N. λυ-σά-μεν-ος, μέν-η, μεν-ον G. λύ-σα-ντ-ος λυ-σά-σης λύ-σα-ντ-ος G. λυ-σα-μέν-ου, μέν-ης, μέν-ου Explicació de les desinències. - En INDICATIU duu augment i desinències secundàries o de passat. En la a. sg. activa (ἔλυσα) la desinència és /ņ/ (com en l imperfet, però vocalitza en α, com els acusatius de la a. declinació), però va ser sentit com a característica el grup -σα-, que es va estendre a la resta de persones (llevat de la a. sg. activa), a l infinitiu i al participi. - En INFINITIU (amb -σα-) és -σαι per a l activa i σα-σθαι per a la mitjana. - El PARTICIPI (amb -σα-) es declina en activa com πᾶς πᾶσα πᾶν, i en mitjana com el de present, però substituint la vocal temàtica per -σα- (σά-μεν-ος...). - L aorist en els verbs en oclusiva En els verbs en oclusiva (aquells el tema dels quals acaba en consonant oclusiva) el contacte de la sigma de l aorist amb l oclusiva final del tema dóna lloc a diversos fets. Ocorre exactament el mateix que en els temes en oclusiva de la a. declinació en trobar-se una oclusiva i la sigma del Nom. Sg. o del Dat Pl:. Labial (π β φ) + σ > ψ. Ex.: de γράφω > aor. *ἔγραφ-σα > ἔγραψα.. Gutural (κ γ χ) + σ > ξ. Ex.: de διώκω > aor. *ἐδίωκ-σα > ἐδίωξα.. Dental (τ δ θ) + σ > *σσ > σ (cau). Ex.: de πείθω > aor. *ἔπειθ-σα > ἔπεισα. 4- L aorist en els verbs en -άω, -έω, -όω. En els verbs en -άω, -έω, -όω, en formar l aorist sigmàtic, la vocal final del tema (α, ε, ο) es fa llarga (η, ω), seguint les regles que ja coneixem: - α > η: p. ex., de τιμάω > aor. ἐτίμησα. - ε > η: p. ex., de φιλέω > aor. ἐφίλησα. - ο > ω: p. ex., de δουλόω > aor. ἐδούλωσα. 4

5 λόγοι μανθανόμενοι ἐκκλησία ἀρχή δικαστέριον χρμα πράγμα πράττω ἀναγκαῖος δεινός θαυμαστός θαυμάζω δεύτερος ἐγωγέ μεταγράφω ἐπιθυμέω πείθω πείθομαι βουλεύομαι ἐνίοτε ποτε πάλαι ὥσπερ ὥστε πότερον... ἤ ἅμα α - Διαγράφε τοὺς ξένους λόγους ἀσκήσεις τῶν λόγων μέρος ποίημα δικαστερίον ἐκκλησία γαμέω πέμπω μένω μεταγράφω ἀγορά γάμος ἐπιστολή θυγάτηρ βουλεύομαι θαυμάζω μένω πέμπω πρῶτος δεινός δεύτερος ἀναγκαῖος πράγμα γάμος ἐκκλησία θυγάτηρ β - Συνδεῖ τοὺς ἐναντίους λόγους θυγάτηρ πρῶτος ἅμα πράγμα μέρος πείθω δεύτερος ἄνευ πείθομαι υἱός λόγος πᾶς γ - Διαγράφε τοὺς ξένους λόγους - γράφω / ἐπιστολή / ἀναγιγνώσκω / γάμος - σύν / μετά / ἅμα / πρό - θυγάτηρ / τέκνον / υἱός / ἐκκλησία - δεῖ / δύναμαι / χρή / ἀναγκαῖόν ἐστι - ποίημα / ἀγορά / δικαστέριον / ἐκκλησία - ποίημα / πράγμα / σῶμα / μέρος - μουσική / γάμος / γυνή / ἀνήρ - δύο / πρῶτος / εἷς / τρία - πρῶτον / δεύτερον / ἔπειτα / ἅμα - πέμπω / πείθω / μένω / βουλεύομαι 5

6 .- Πλήρου τὰ πινάκια ἀσκήσεις κελεύω ἀκούω διώκω πείθω ἀδικέω SG. α. ἐκέλευσα ἤκουσα ἐδίωξα ἔπεισα ἠδίκησα α. α. PL. α. α. α. SG. α. ἐκελευσάμην ἠκουσάμην ἐδιωξάμην ἐπεισάμην ἠδικησάμην α. ἐκελεύσω ἠκούσω ἐδιώξω ἐπείσω ἠδικήσω α. Pl. α. α. α.. - Πλήρου τὰ πινάκια a. sg. a. pl. Infinitiu Participi κελεύω ἐκέλευσε ἐκέλευσαν κελέυσαι κελέυσας διώκω διδά(σ)κω πέμπω φρονέω τελευτάω οἰκέω. - Πλήρου τὰ πινάκια a. sg. a. pl. Infinitiu Participi βουλεύομαι ἐβουλεύσατο ἐβουλεύσαντο βουλεύσασθαι βουλευσάμενος ποιέομαι διαλέγομαι ὀργίζομαι πείθομαι 4. - Πλήρου τὰ κενὰ μετὰ τῶν ὀρθῶν καταλήξεων α β γ δ ε ζ Ὁ πατήρ πρῶτον μὲν ἐπαίδευσ αὐτὸς τοὺς παῖδας, δεύτερον δὲ τούτους ἔπεμψ παρὰ τὸν διδάσκαλον. Πάντες οἱ νεοὶ τῶν Ἀθηναίων βούλονται ποιήματα ποιήσ καὶ ἐπιστολὰς γράψ. Ἡ ἐκκλησία ἐβουλεύσ οὐκ εἰς τὸν πόλεμον ἔρχεσθαι, ἀλλὰ τοῖς πολεμίοις διαλέξ. Οὐκ ἐφοβήσ οἱ στραιῶται ἐν τῆ μάχῃ. Οἱ στρατιῶται ἀνδρείως ἐπολέμησ καὶ ἐδίωξ τοὺς πολεμίους. Χρὴ τοὺς μὲν χειρίστους πεῖσ, τοῖς δὲ βελτίστοις πείσ. -ε -αν -ατο -αντο -αι -ασθαι 6

7 γιγνώσκω ἤδη πολλά. Per què el peix era el símbol dels primers cristians? ἰχθύς =. Saps què és una diálisi? διαλύομαι = 4. Tracta de deduir el significat de les paraules derivades: εὐτυχής > εὐτυχέω (verb): δμος > δημοσίᾳ (adverbi): δάκτυλος > δακτύλιος (adorn): 7

8 ιβ' τρίτον καὶ δέκατον μάθημα ἐπιστολή τις ἀφίκετο α β Ὁ διδάσκαλος εἶπε μοί ποτε τάδε ὁ Πολυκράτης, ὁ τς Σάμου τύραννος, ἦν πλουσιώτατος φιλίαν δ ἐποιήσατο πρὸς Ἄμασιν, τὸν Αἰγύπτου βασιλέα. ὁ Πολυκράτης οὐκ ἔφυγε τὸν κίνδυνον, ὥστε ἔλαβε πολλὰς τῶν ἐν τῆ Ἰωνίας χώρᾳ πόλεων ἦσαν γὰρ αὐτ πλεῖστοι καὶ ναῦται καὶ ἱππεῖς καὶ στρατιῶται. ἐπειδὴ δ ὁ Ἄμασις ἤκουσε περὶ τς τοῦ Πολυκράτους εὐτυχίας, ἔγραψεν ἐπιστολὴν λέγουσαν τάδε Ἄμασις Πολυκράτει οὔτω λέγει ἡδὺ μέν ἐστιν, ὦ φίλε, τὸ εὖ πράττειν ἐμοὶ δέ ἡ μεγάλη εὐτυχία οὔποτε ἔδοξε καλή. Καίπερ τὴν ἐπιστολὴν ἀναγιγνώσκων, ὁ δὲ Πολυκράτης οὔκ ἔμαθεν ἅ ὁ φίλος ἐβούλετο αὐτ εἰπεῖν. ὁ οὖν τς Σάμου τύραννος ἔπεμψε πρὸς ἐκεῖνον ἄλλην ἐπιστολήν ἐβούλετο γὰρ πλεῖον γιγνώσκειν. ἔγραψε πάλιν ὁ Ἄμασις ἐπιστολήν τινα λέγουσαν τάδε δεῖ με τὴν ἀλήθειαν εἰπεῖν οὐδένα ἔτι γιγνώσκω ὅστις οὐ κακῶς ἐτελεύτησεν εὐτυχῶν ἀεὶ πάντως. οὗτοι οὖν οἳ οὐδὲν κακὸν ἔπαθον ἐν τ βίῳ, ἀπέθανον αἰσχρῶς. δεῖ οὖν ἐμοὶ πείσασθαι καὶ τῶν σῶν χρημάτων σε ἀποβαλεῖν, καίπερ μὴ πιστεύοντα ἐμοί. τύραννος βασιλεύς φίλος > φιλία χώρα: τόπος τς γς εὐτυχής > εὐτυχία δοκεῖ μοι ἐγὼ νομίζω δοκ(έ)ω - ἔδοξα!!! ἔ-λαβ-ον ἔ-λαβ-ε-ς ἔ-λαβ-ε ἐ-λάβ-ο-μεν ἐ-λάβ-ε-τε ἔ-λαβ-ον λέγω εἶπον φ(ε)ύγω ἔφυγον λα(μ)β(άν)ω ἔλαβον καίπερ... -ων, -ουσα, -ον μα(ν)θ(άν)ω ἔμαθον πάσχω ἔπαθον ἀποθν(ῄσκ)ω ἀπέθανον βάλ(λ)ω ἔβαλον εἶπον > εἰπεῖν τελευτάω ἀποθνῄσκω εὐτυχία > εὐτυχέω βίος θάνατος ἀποβάλλω βάλλω γ Εἶδε ὁ τύραννος τὸν δακτύλιον τὸν κάλλιστον περὶ τὸν ἑαυτοῦ δάκτυλον καὶ ἔδοξε αὐτ τοῦτο βαλεῖν εἰς τὴν θάλατταν, νομίσας τὸν ὁράω εἶδον φέρω ἤνεγκον ἀξιώτατον χρμα αὐτ εἶναι. οὐ πολλαῖς ἡμέραις ὕστερον ἀνήρ τις, ἰχθὺν μέγαν τε καὶ καλὸν λαβών, ἐνόμισε αὐτὸν πολὺ ἄξιον τοῦ Πολυκράτους ἤνεγκε οὖν παρὰ τὸν βασιλέα καὶ εἶπεν ὦ βασιλεῦ, ἐγὼ τοῦτον τὸν ἰχθὺν λαβὼν οὐκ ἐθέλησα ἐνεγκεῖν εἰς τὴν ἀγοράν, καίπερ ὢν πένης, ἀλλὰ ἔδοξέ μοι σοῦ τε εἶναι ἄξιος καὶ τς σς ἀρχς σοὶ οὖν τοῦτο φέρω. δακτύλιον ἔβαλον > βαλεῖν ἄξιος: εὐτελής ὕστερον ἔπειτα λαμβάνω > λαβών θέλω ἐθέλησα!!! ἰχθύς 8

9 δ Ὁ δὲ Πολυκράτης ἔχαιρε ἀκούσας τοὺς λόγους καὶ ἀπεκρίνετο σὺ εὖ ἐποίησας καὶ χαίρω πολλὰ ἐπὶ τοῖς τε λόγοις καὶ τ δώρῳ. ὁ μὲν οὖν ἀνὴρ μάλιστα χαίρει, ὅτι ὁ τύραννος αὐτὸν οὕτω τιμᾷ καὶ εἰς τὴν οἰκίαν ἔρχεται οἱ δὲ τοῦ τυράννου δοῧλοι ἐν τῆ γαστρί εὑρίσκουσι τὸν δακτύλιον. ἐπεὶ δ εἶδον καὶ ἔλαβον αὐτό, ταχέως παρὰ τὸν Πολυκράτη ἔνεγκον καὶ εἶπον ὅτι τὸν δακτύλιον ἐν τῆ γαστρί ηὗρον. ποῦ ὁ ἀνήρ ἐστιν;, ἠρώτα ὁ Πολυκράτης. εἰς τὴν οἰκίαν ἤδη ἦλθε, ἔφασαν, καί οὐ δυνάμεθα τοῦτον εὑρεῖν. χαίρω: ἄσμενός εἰμι εὑρίσκω ηὗρον ἔρχομαι ἦλθον ἔφασαν < φημι ε Πάντα οὗτως ἐγένετο, τοῦ Πολυκτράτους ἀεὶ εὐτυχοῦντος. ὁ δ Ἄμασις, ἐπεὶ ἤκουσε τὸ γενόμενον, πάλιν ἐπιστολὴν ἔγραψε τ Πολυκράτει καὶ διελύσατο τὴν πρὸς αὐτὸν φιλίαν, πολὺν χρόνον γενομένην οὐκέτι γὰρ ἔθελε φίλος εἶναι τοῦ Πολυκράτους, εἰ ἀεὶ ηὐτύχει καὶ οὐδὲν κακὸν ἔπασχε. μετὰ οὐ πολὺν χρόνον ἀφικνεῖται ὁ (γί)γνομαι ἐγενόμην ἀφικ(νέ)ομαι ἀφικόμην (γί)γνομαι > γενόμενος Πολυκράτης εἰς τὴν Μαγνησίαν. γενομένης μάχης τινὸς πρὸς τοὺς Πέρσας, ὁ τύραννος ἀφίκετο μετὰ μεγάλου στρατεύματος βουλόμενος εἰ... διαλύομαι πολεμεῖν καὶ μεγάλην δόξαν λαμβάνειν. ἀλλὰ οἱ Πέρσαι ἔλαβον αὐτὸν καὶ ὁ τύραννος αἰσχρῶς ἀπέθανε ὑπὸ τῶν Περσῶν. δόξα < δοκέω ζ Καὶ εἶπε μοι ὁ διδάσκαλος τόδε ὁ Σόλων ποτὲ ἦλθεν εἰς Σάρδεις παρὰ Κροῖσον, βασιλέα τῶν Λυδῶν οὗτος δὲ τὸν Σόλονα ἠρώτησεν εἰ ἄνθρωπον ἤδη πάντων εἶδεν εὐδαιμονέστατον Σόλων δ εἶπεν ὅτι Τέλλον τινὰ Ἀθηναῖον. θαυμάζων δὲ Κροῖσος ἠρώτησε διὰ τί ᾤετο Τέλλον εἶναι εὐδαιμονέστατον. ὁ δὲ Σόλων εἶπεν Τέλλῳ, τς πόλεως εὖ πραττούσης, υἱοὶ ἦσαν καλοὶ καὶ ἀγαθοὶ καὶ εἶδε τοὺς παῖδας ἐκγενομένους ἐκ τῶν ἑαυτοῦ υἱῶν καὶ ἐν τ βίῳ εὖ ἔπαθεν τελευτή δὲ τοῦ βίου ἀρίστη ἐγένετο. γενομένης γὰρ μάχης πρὸς τοὺς πολεμίους ἀπέθανε καλῶς καὶ αὐτὸν οἱ Ἀθηναῖοι δημοσίᾳ ἔθαψαν ἐκεῖ ὅπου ἀπέθανε καὶ ἐτίμησαν μεγάλως. εὐδαίμων εὐτυχής ἐκγίγνομαι: ἐκ + γίγνομαι οἴομαι νομίζω δμος > δημοσίᾳ θάπτω * ἔθαπ(τ)σα > ἔθαψα ὅπου = ἐν τ τόπῳ ἐν ᾧ η Πολλὰ εἶδεν ὁ διδάσκαλος ἐν σ βίῳ. πολλὰ καὶ ἔπαθε, τὰ μὲν καλὰ, τα δὲ κακὰ. καὶ ἦλθεν εἰς πολλοὺς τόπους ὅπου ἔμαθε περὶ τῶν θεῶν τε καὶ τῶν ἀνθρώπων. ἐξ ἀρχς οἱ φιλόσοφοι ἐδίωξαν τὴν ἀλήθειαν εἴ τινες ηὗρον, οὐ γιγνώσκω. ούποτε ἔφυγόν ἐγωγέ τὰ χαλεπὰ, ἔφη ποτε ὁ διδάσκαλος. ὅτε ἀφίκετο εἰς τὴν πόλιν ἔλαβε μαθητάς, ἀλλὰ καὶ διελέγετο ἄλλοις φιλοσόφοις. ὁ πατήρ λέγει οὐκ ἔξεστι τ φιλοσόφῳ μὴ λέγειν. τοῦτό ἐστι τὸ γενομένον. ἔλαβον ἔλαβες ἔλαβε(ν) ἐλάβομεν ἐλάβετε ἔλαβον λαβεῖν λαβών ἐγενόμην ἐγένου ἐγένετο ἐγενόμεθα ἐγένεσθε ἐγένοντο γένεσθαι γενεμενος 9

10 γραμματική - L aorist temàtic Hi ha bastants verbs que tenen aorist temàtic, ja que en comptes de -σ*α+- afegeixen la vocal temàtica, igual que l imperfet. Llavors les desinències són les mateixes. Però, perquè un verb puga tenir un aorist temàtic, el tema d aorist ha de ser diferent del de present, que és sobre el que es forma l imperfet. Quant a la resta de modes (INFINITIU, PARTICIPI), es formen exactament igual que el present, però amb el TEMA D AORIST. Fixeu-vos:. Aorist dels verbs temàtics a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. VEU ACTIVA INDICATIU ἔ-λαβ-ο-ν ἔ-λαβ-ε-ς ἔ-λαβ-ε(ν) ἐ-λάβ-ο-μεν ἐ-λάβ-ε-τε ἔ-λαβ-ο-ν a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. VEU ΜITJANA INDICATIU ἐ-γεν-ό-μην ἐ-γέν-ου ἐ-γέν-ε-το ἐ-γεν-ό-μεθα ἐ-γέν-ε-σθε ἐ-γέν-ο-ντο INFINITIU λαβ-εῖν INFINITIU γέν-ε-σθαι PARTICIPI PARTICIPI N. λαβ-ών λαβ-οῦσα λαβ-όν N. γεν-ό-μεν-ος, μέν-η, μεν-ον G. λαβ-όντος λαβ-οῦσης λαβ-όντος G. γενο-μέν-ου, μέν-ης, μέν-ου. Llistat de verbs més freqüents amb aorist temàtic PRESENT tema d aorist AORIST PRESENT tema d aorist AORIST ἀποθνῄσκω morir -θαν- ἀπ-έ-θαν-ον ὁράω veure -(w)ἰδ- ε-ἶδ-ον γίγνομαι esdevenir -γεν- ἐ-γεν-όμην πάσχω patir -παθ- ἔ-παθ-ον ἔρχομαι anar, vindre -ελθ- ἦλθ-ον φεύγω fugir -φυγ- ἔ-φυγ-ον εὑρίσκω trobar -ε(w)ὑρ- ηὗρ-ον μανθάνω aprendre -μαθ- ἔ-μαθ-ον λαμβάνω agafar -λαβ- ἔ-λαβ-ον φέρω dur, suportar -ἐνεγκ- ἤνεγκ-ον λέγω dir (w)ε(w)ἰπ- εἶπ-ον ἀφικνέομαι arribar -ἀφικ- ἀφικόμην - a. declinació: temes en sigma Són paraules el tema de les quals acaba en sigma, que en POSICIÓN INTERVOCÁLICA desapareix i pot donar lloc a CONTRACCIONS. γένος γένους τριήρης τριήρους ἀληθής ἀληθές neutre masc./ fem. m / f neutre SG. N. γένος τριήρης ἀληθής ἀληθές V. γένος τριρες ἀληθές ἀληθές A. γένος τριήρη (< *τριήρεσ-α) ἀληθ ἀληθές G. γένους (< *γένεσ-ος) τριήρους (< *τριήρεσ-ος) ἀληθοῦς D. γένει (< *γένεσ-ι) τριήρει (< *τριήρεσ-ι) ἀληθεῖ PL. N. γένη (< *γένεσ-α) τριήρεις (< *τριήρεσ-ες) ἀληθεῖς ἀληθ V. γένη (< *γένεσ-α) τριήρεις (< *τριήρεσ-ες) ἀληθεῖς ἀληθ A. γένη (< *γένεσ-α) τριήρεις* (< *τριήρεσ-ας) ἀληθεῖς* ἀληθ G. γενῶν (< *γενέσ-ων) τριήρων (< *τριήρεσ-ων) ἀληθῶν D. γένεσι (< *γένεσ-σι) τριήρεσι (< *τριήρεσ-σι) ἀληθέσι 0 - El Nom. Sg. no pren la desinència -ς, sinó que allarga (excepte el neutre). - El tipus γένος presenta en l arrel ALTERNÀNCIA VOCÀLICA ο (N, V. i A. Sg.) / e (la resta dels casos). - El tipus τριήρης (i l adjectiu ἀληθής) no té alternància vocàlica. - L Ac. Pl. Masc./Fem. és ANALÒGIC al Nom.

11 λόγοι μανθανόμενοι φιλία χώρα εὐτυχία δόξα βίος τύραννος δακτύλιος ἰχθύς ἄξιος εὐδαίμων ον οἴομαι θάπτω δοκέω τελευτάω εὐτυχέω ἀποβάλλω χαίρω διαλύομαι ἐκγίγνομαι ὕστερον δημοσίᾳ ὅπου καίπερ εἰ εἶπον εἶδον ἦλθον ἤνεγκον ἔλαβον ἔφυγον ἔμαθον ηὗρον ἀπέθανον ἔπαθον ἐγενόμην ἀφικόμην α - Διαγράφε τοὺς ξένους λόγους ἀσκήσεις τῶν λόγων θάπτω βάλλω εὑρίσκω ἀφικνέομαι δῶρον ἡμέρα δάκτυλος ἰχθύς εἶπον εἶδον ἦλθον ἤνεγκον εὐτυχέω βάλλω ἀφικνέομαι θάπτω ἰχθύς γαστήρ δακτύλιος δῶρον γαστήρ δῶρον ἡμέρα σός β - Συνδεῖ τοὺς ὀρθοὺς λόγους ὁράω λαμβάνω φεύγω λέγω ἔρχομαι πάσχω φέρω ἀποθνῄσκω γίγνομαι μανθάνω ἀφικνέομαι εὑρίσκω εἶπον εἶδον ἦλθον ἤνεγκον ἔλαβον ἔφυγον ἔμαθον ηὗρον ἀπέθανον ἔπαθον ἐγενόμην ἀφικόμην

12 ἀσκήσεις.- Πλήρου τὰ πινάκια λαμβάνω φεύγω ἔρχομαι ὁράω γίγνομαι SG. α. ἔλαβον ἔφυγον ἦλθον εἶδον ἐγενόμην α. ἐγένου α. PL. α. α. α. SG. N. μέρος ψευδής ψευδές A. G. μέρους D. PL. N. ψευδεῖς ψευδ A. G. D.. - Πλήρου τὰ πινάκια a. sg. a. pl. Infinitiu Participi Tipus present ὁράω εἶδε εἶδον ἰδεῖν ἰδών a) λέγω ἀποθνῄσκω λαμβάνω βάλλω φεύγω ἔρχομαι πάσχω μανθάνω εὑρίσκω γίγνομαι ἀφικνέομαι Tipus de present amb aorist temàtic: a) Diferent arrel: PRES. λέγ-ω > AOR. εἶπ-ον. b) Diferent grau vocàlic (o/e/ø): PRES. λείπ-ω > AOR. ἔ-λιπ-ον. c) Present reduplicat: PRES. γίγν-ομαι> AOR. ἐ-γεν-όμην. d) Present amb infix nasal (-ν-, -αν-): PRES. λαμβάν-ω > AOR. ἔ-λαβ-ον. e) Present amb sufixos (-σκ-, etc.) PRES. ἀπο-θνῄσκ-ω> AOR. ἀπ-έ-θαν-ον.

13 γιγνώσκω ἤδη πολλά.- Tracta de deduir el significat de les següents paraules gregues a partir dels hel lenismes.. sin-taxi. para-taxi. hipo-taxi 4. taxi-derm-ista 5. tax-o-nom-ia a) Relació de subordinació entre dos o més sintagmes o oracions de tal manera que l'un depèn sintàcticament de l'altre. b) Branca de la lingüística que estudia l ordenació gramatical dels mots, de manera conjunta, en una oració. c) Disciplina que classifica i ordena els éssers vius en grups de diferent categoria. d) Coordinació entre diversos elements al mateix nivell sintàctic, de manera que cap element no predomina sobre els altres. e) Persona especialitzada en l'art de dissecar animals, a partir de l ordenació de la pell i de l aparença externa. τάξις = - b.- De què tracta l energia cinètica? κινέω =. Quina és per als cristians la principal funció dels àngels? ἀγγέλλω = 4. Què porta un semàfor? σημαίνω = 5. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: εἰσβαίνω (εἰς + βαίνω anar ) (verb) = > en un vaixell = ἐκβαίνω (εκ + βαίνω anar ) (verb) = > en un vaixell = προσβάλλω (πρός + βάλλω) (verb) = > en la guerra = ἀποπλέω (ἀπό + πλέω navegar ) (verb) =

14 ιδ' τέταρτον καὶ δέκατον μάθημα 4 κελεύω - κελεύσω κελεύσεις κελεύσει κελεύσομεν κελεύσετε κελεύσουσι ποιέω - ποιήσω... ἐρωτάω - ἐρωτήσω... ἥκω - ἥξω... ναυμαχήσομεν καὶ νικήσομεν!! εἰμι a. sg ἔσται inf. ἔσεσθαι α Στρατιῶταί τινες διελέγοντο πρὸς ἀλλήλους - τί κελεύει ὁ στρατηγός περὶ τς ναυμαχίας; ἆρα ναυμαχήσομεν; - νῦν μὲν οὐδὲν κελεύει ὁ στρατηγός. ἔπειτα δὲ κελεύσει τί δεῖ ποιεῖν. - ἡμεῖς ποιήσομεν ὅ τι ὁ στρατηγὸς κελέυσει, ἀλλὰ οὐ βουλόμεθα εἰς τὴν μάχην ἐλθεῖν. - μετὰ ὀλίγον χρόνον ἥξει καὶ αὐτὸν ἐρωτήσετε ὅ τι ἅν βούλησθε. ἀλλήλους: ἄλλοι ἄλλους * ἥκσει > ἔξει β Μετὰ ὀλίγον χρόνον ἥκει ὁ στρατηγός. - τί ποιήσομεν, ὦ στρατηγέ; ἆρα συμπολεμήσομεν κατὰ θάλατταν; - οἱ μὲν σύμμαχοι πολεμήσουσιν κατὰ γν, ἡμεῖς δὲ ναυμαχήσομεν ἀπὸ τῶν νεῶν. - πότε ἔσται ἡ ναυμαχία; πότε χρὴ προσβαλεῖν; - ναυμαχήσετε ὅταν βούλησθε. - ναυμαχήσομεν δὴ καὶ νικήσομεν τοὺς πολεμίους. συμπολεμέω: σύν + πόλεμέω κατὰ θάλατταν ἐν τῆ θαλάττῃ κατὰ γῆν ἐν τῃ γῆ γ Τῆ δὲ ὑστεραίᾳ κατὰ γν συνεπολέμησαν πάντες οἱ σύμμαχοι. πρὸς οὖν τὰς πολεμίας πόλεις προσέβαλον. ἐν τῆ μάχῃ ὁ τῶν συμμάχων στρατηγὸς τοῖς ὁπλίταις εἶπε ὡς μηδεὶς κινήσετο ἐκ τς τάξεως. οἱ ὁπλῖται ἐποίησαν ὅ τι ὁ στρατηγὸς ἐκέλευσε καὶ οἱ σύμμαχοι τοὺς πολεμίους ἐνίκησεν. ὡς ὅτι οὐδεὶς κινεῖτο ἐκ τῆς τάξεως δ Τῆ δὲ ὑστεραίᾳ, ἐπεὶ ὄρθρος ἦν, οἱ Λακεδαιμόνιοι ἐκ τοῦ λιμένος ἔπλευσαν πρὸς τοὺς ἐχθροὺς καὶ προσέβαλον κατὰ θάλατταν. πάσαν τὴν ἡμέραν ἐναυμάχουν καὶ νικήσαντες νυκτὸς ἀπέπλευσαν εἰς τὸν λιμένα. οὔποτε ἔσται στρατιῶται ἀνδρειώτεροι τῶν Λακεδαιμονίων, ἔφη ὁ στρατηγός. καὶ εἶπε εὐθὺς εἰρένην ἔσεσθαι ἐν τῆ πατρίδι. ὄρθρος πλέω (aor. ἔπλευσα) ἐχθρός πολέμιος πατρίς < πατήρ 4

15 ε Ὁ στρατηγὸς πέμπει πρέσβεις εἰς Λακεδαίμονα οἳ τοῖς Λακεδαιμονίοις ἀγγέλλουσι τὴν νίκην. ὅταν ἀφίξεσθε εἰς τὴν πατρίδα ἀγγελεῖσθε τὰ πράγματα, εἶπε πρὸς αὐτοὺς. ἐπεὶ ἧκον οἴκαδε οἱ πρέσβεις εἶπον τάδε ὁ στρατηγὸς ἔπεμψε ἡμᾶς ἀγγελοῦντας ὅτι ἐκράτησε τῆ ναυμαχίᾳ τὸ στράτευμα. ἐπεὶ ἤγγειλαν ταῦτα εἰς τὴν πόλιν, σὺν ὀκτὼ ναυσὶν ἀπέπλευσαν εἰς τὰς Ἀθήνας, σύμμαχον τῶν Λακεδαιμονίων, ἀγγελοῦντες τοῖς Ἀθηναίοις τὰ πράγματα. εἰς τὰς Ἀθήνας ἀφικόμενοι ἔλεγεν ἐν ἐκκλησίᾳ τοιαῦτα ὁ πρέσβυς ἀγγέλλει τὴν νίκην ὄταν ὅτε κρατέω νικάω Pres. ἀγγέλλω Fut. ἀγγελῶ Aor. ἤγγειλα ζ Λύσανδρος ἐκέλευσεν ἡμᾶς ἀποπλεῖν καὶ ὑμῖν ἀγγεῖλαι τάδε τῶν μὲν Λακεδαιμονίων κατὰ θάλατταν, τῶν δὲ συμμάχων κατὰ γν κρατησάντων, οἱ πολέμιοι παντελῶς ἡττώμενοι ἐβουλεύσαντο εἰρήνην ποιεῖσθαι τε καὶ ἡμῖν συμμαχεῖν. ἔδοξε οὖν τοῖς Ἀθηναίοις εὐθὺς εἰσβαίνειν καὶ προσβάλλειν πρὸς τοὺς πολεμίους τοὺς ἐν τῆ Ἀσίᾳ. ἔδοξε οὖν αὐτοῖς πεντεκαίδεκα ναῦς πέμψαι εἰς Ἀσίαν, δώδεκα τριήρεις καὶ τρεῖς πλοῖα. ἀφικόμενοι εἰς Ἀσίαν, ἐκβαίνουσι καὶ παντελῶς παντῶς ἠττάομαι νικάω συμμαχέω < σύμμαχος εἰσβαίνω ἐκβαίνω προσέβαλον πρὸς τὰς ἐχθρὰς πόλεις. τριήρης πλοῖον η Λαβόντες κατὰ κράτος ταύτας τὰς πόλεις, ἀποκτείνουσιν τοὺς οἰκοῦντας. ἔδοξε αὐτοῖς τοὺς οἰκοῦντας ἀποκτεῖναι οὐκ ὀλίγους, ἀλλὰ πάντας. ἀπέκτειναν καὶ ἄνδρας καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας. οὗτοι οἱ πολέμιοι οὐκέτι ἀποκτενοῦσιν οὔτε Ἀθηναίους οὔτε Πελοποννησίους, εἶπε στρατηγός τις τῶν κρατούντων. τῆ δὲ ὑστεραίᾳ, ἐπεὶ ὄρθρος ἦν, ὁ στρατηγὸς ἐσήμηνεν εἰς τὰς ναῦς εἰσβαίνειν καὶ εὐθὺς ἐσήμηνε ὡς τάχιστα πλεῖν. οἱ οὖν Ἀθηναῖοι κατὰ θάλατταν προσβαλόντες δὲ ἄλλαις πόλεσιν αἱροῦσι καὶ κατὰ κράτος. κράτος δύναμις Pres. ἀποκτείνω Fut. ἀποκτενῶ Aor. ἀπέκτεινα σημαίνω (aor. ἐσήμηνα) ὡς τάχιστα: τάχιστα ὡς δύναται αἱρέω λαμβάνω θ Οὐ ναυμαχήσομεν ὑπὲρ τς δουλεῖας, ἀλλὰ ὑπὲρ τς ἐλευθερίας, δουλεῖα ἐλευθερία εἶπε στρατηγός τις τοῖς στρατιώταις, καὶ ἐσήμενε εἰς τὰς ναῦς εἰσβαίνειν τε καὶ πλεῖν πρὸς τὰς πόλεις τὰς ἐχθράς. ἐπεὶ ἐκ τοῦ λιμένος ἔπλευσαν εἶδον τὰς τῶν πολεμίων τριήρεις καὶ προσέβαλον αὐταῖς. τότε δὴ πάλιν λέγει ὁ στρατηγός ταύτῃ τῆ ἡμέρᾳ οὐδεῖς ὑμῶν ἀποκτενεῖ. ἐναυμάχησαν οὖν καὶ ἐκράτησαν. τῆ δὲ ὑστεραίᾳ, ἡττωμένου τοῦ πολεμίου στρατεύματος, οἱ κρατήσαντες ἔπεμψαν πρέσβεις τρεῖς εἰς τὰς Ἀθήνας ἀγγελοῦντας τὰ πράγματα. οἱ πρεσβεῖς ἥκον οἴκαδε καὶ ἤγγειλαν τοῖς Ἀθηναίοις τὴν νίκην. ἡ τοῦ πολέμου νίκη ἡμῖν ἔσται, ἔλεγον οἱ Ἀθήναιοι νυκτὸς ἐν τ λιμένι, πολὺ ἐσθίοντές τε καὶ πίνοντες. κελεύσω κελεύσεις κελεύσει κελεύσομεν κελεύσετε κελεύσουσι κελεύσεσθαι κελεύσων Pres. ἀγγέλλω Fut. ἀγγελῶ Aor. ἤγγειλα Pres. ἀποκτείνω Fut. ἀποκτενῶ Aor. ἀπέκτεινα 5

16 γραμματική - El futur temàtic El futur és un temps SIGMÀTIC i sempre duu VOCAL TEMÁTICA -o-/-e- i desinències PRIMÀRIES. Formalment no és més que un present amb sigma intercalada. PRESENT FUTUR INDICATIU λύ-ω, λύ-εις, λύ-ει... λύ-σ-ω, λύ-σ-εις, λύ-σ-ει... INFINITIU λύ-ειν λύ-σ-ειν PARTICIPI λύ-ων λύ-ουσα λύ-ον λύ-σ-ων λύ-σ-ουσα λύ-σ-ον - Futur del verb εἰμι El verb εἰμί fa el futur en veu mitjana sobre el tema ε-, de manera que tenim, per exemple: - a. sg.: ἔσ-ται. - Infinitiu: ἔσ-ε-σθαι. Futur dels verbs contractes i en oclussiva Es donen els mateixos fenòmens que en l aorist sigmàtic: Els verbs contractes fan el futuro amb la vocal final del tema allargada: Així, - α > η: p.ex., de τιμάω > fut. τιμήσω. - ε > η: p.ex., de φιλέω > fut. φιλήσω. Els verbs en oclussiva, en contacte amb la sigma, donen lloc a canvis gràfics: 4. Labial (π β φ) + σ > ψ. Ex.: de πέμπω > fut. *πέμπ-σω > πέμψω. 5. Gutural (κ γ χ) + σ > ξ. Ex.: de ἥκω > fut. *ἥκ-σω > ἥξω. 4. Verbs en líquida i nasal (limonero) Els verbs en líquida/nasal són aquells el tema dels quals acaba -λ-, μ-, -ν- -ρ- (limonero). Ex.: ἀγγέλλω, διαφθείρω, κτείνω. En aquests verbs, el TEMA DE PRESENT NO SOL COINCIDIR AMB EL TEMA PUR DEL VERB. 4.. Present: l arrel es veu reforçada: Verbs en -λω: la λ apareix geminada (*-λλω). Així, ἀγγέλλω (tema pur: ἀγγελ-; tema de present: ἀγγέλλ-). Verbs en -ρω i -νω: la vocal es reforça amb una -ι-. Així, κτείνω (tema pur: κτεν-; tema de present: κτείν-). 4.. Futur: és contracte sobre el tema pur (igual que els presents en -έω, tipus φιλέω). Així, de ἀγγέλλω (tema *ἀγγελ-) > fut.: ἀγγελῶ (cf. la λ simple i l accent circumflex). 4.. Aorist: sol ser SIGMÀTIC (en -σ*α+-), però la -σ- cau i es produeix un allargament compensatori de la vocal anterior (α en η i ε en ει). Per exemple: de ἀγγέλλω (tema *ἀγγελ-): *ἤγγελ-*σ+-α > ἤγγειλα; de σημαίνω (tema *σημαν-): *ἐσήμεν-*σ+-α > ἐσήμενα). PRESENT FUTUR AORIST ἀγγέλλω ἀγγελῶ ἤγγειλα 5. El participi de futur El participi de futur, sense article, té sovint valor final: Ex.: ἔπεμψε πρέσβεις ἀγγελοῦντας τὰ πράγματα = envià ambaixadors per a anunciar els fets. 6- a. declinació: irregulars SG. Tema en -ι Tema en -υ Tema en -ες PLURAL de N πόλις πρέσβυς τριήρης ναῦς A πόλιν πρέσβυν τριήρη G πόλεως πρέσβεως τριήρους - D πόλει πρέσβει τριήρει A ναῦς PL. N πόλεις πρέσβεις τριήρεις G νεῶν A πόλεις πρέσβεις τριήρεις D ναυσί Observació: πόλις, πρέσβυς, τριήρης FAN Nom pl. i Ac. Pl. en εις. 6

17 λόγοι μανθανόμενοι δουλεῖα ὄρθρος πλοῖον πατρίς -ίδος, ἡ πρέσβυς -εως, ὁ τάξις -εως, ἡ τριήρης -ους, ἡ κράτος -ους, τό κρατέω ἐχθρός ἀλλήλους ὄταν συμπολεμέω κινέω αἱρέω ἀγγέλλω (fut. ἀγγελῶ aor. ἤγγειλα) σημαίνω [aor: ἐσήμηνα] ἡττάομαι συμμαχέω εἰσβαίνω ἐκβαίνω κατά ὑπέρ ὡς παντελῶς α Διάγραφε τοὺς ξένους λόγους ἀσκήσεις τῶν λόγων ἀγγέλλω ἐκβαίνω ναυμαχέω αἱρέω στράτευμα ὄρθρος εὐθύς πρέσβυς νύξ ὄρθρος ὑστεραῖος οἴκαδε κράτος λιμήν τάξις πλοῖον σημαίνω ἥκω κρατέω προσβάλλω πλέω νικάω ἡττάομαι συμμαχέω β Διάγραφε τὸν ξένον λόγον - κρατέω / ἡττάομαι / κινέω / νικάω - πλοῖον / πρέσβυς / τριήρης / ναῦς - ὄρθρος / νύξ / ἡμέρα / λιμήν - τάξις / δώδεκα / πεντεκαίδεκα / δύο - ναυμαχέω / ἥκω / συμπολεμέω / προσβάλλω - πλέω / λέγω / σημαίνω / ἀγγέλλω - εἰσβαίνω / ἐκβαίνω / ναυμαχία / οἴκαδε - αἱρέω / λαμβάνω / κρατέω / πλέω 7

18 ἀσκήσεις.- Πλήρου τὰ πινάκια a. sg. a. pl. Infinitiu Participi κελεύω κελεύσει κελεύσουσιν κελεύσειν κελεύσων ἥκω ναυμαχέω ὁμολογέω a. sg. a. pl. Infinitiu Participi κελεύομαι κελεύσεται κελεύσονται κελεύσεσθαι κελευσόμενος πολιτεύομαι ἄγομαι κινέομαι.- Πλήρου τὰ πινάκια ναυμαχήσετε ὁμολογήσειν ἀπέκτειναν ἀποκτεῖναι ἐσήμηνε ἀπεκρίνατο ἀγγελοῦντα ἀγγελοῦσα ἀγγείλαντος Persona Nombre Temps Mode Veu Cas Nombre Gènere Mode Temps Veu. - Πλήρου τὰ κενὰ μετὰ τοῦ ὀρθοῦ λόγου τε καὶ πτώσεως α β γ δ ζ η θ Οὐδεὶς ἐκινήσετο ἐκ τς *τάξις / τάξεως / τάξεις+. Οἱ ἄνδρες ἔρχονται εἰς τὰς *πόλις / πόλεως / πόλεις+. Αἱ *τριήρης / τριήρους / τριήρεις+ πλέουσιν κατὰ θάλατταν. Οἱ [ἱππεύς / ἱππέως / ἱππεῖς+ μάχονται ἀπὸ τῶν ἵππων. Οἱ ὁπλῖται εἰσβαίνουσιν εἰς τὰς *ναῦς / νεῶν / ναυσί]. Οἱ πολεμῖοι ἐκβαίνουσιν ἐκ τῶν *ναῦς / νεῶν / ναυσί]. Οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέπλευσαν σὺν πεντακαίδεκα *ναῦς / νεῶν / ναυσί]. 8

19 γιγνώσκω ἤδη πολλά.- Tracta de deduir el significat de les següents paraules gregues a partir dels hel lenismes.. auto-nom-ia a) Absència de llei. - c. astro-nom-ia b) Estudi de les normes per a l administració de l entorn.. iso-nom-ia c) Facultat de governar-se per les seues pròpies lleis. 4. a-nom-ia d) Ciència que estudia les lleis físiques de l Univers. 5. eco-nom-ia e) Igualtat de drets davant la llei. νόμος =. Què és l ataràxia? ταράττω =. Saps de què tracta la poliorcètica? πολιορκία = 4. Saps què és la bulímia? λίμος = 5. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: καταβαίνω (κατά + βαίνω anar ) (verb) = ἀνέρχομαι (ἀνά + ἔρχομαι anar ) (verb) = παρανομέω (παρά + νόμος llei ) (verb) = παραβαίνω (παρά + βαίνω anar ) (verb) = > respecte d una llei = ἐμμένω (ἐν + μένω romandre ) (verb) = > respecte d una llei = περιέχω (περί + ἔχω tenir, estar ) (verb) = περιλαμβάνω (περί + λαμβάνω agafar, capturar ) (verb) = πάρειμι (παρά + εἰμι estar ) (verb) = 6. Tracta de deduir el significat de les paraules derivades i compostes: πίστις confiança > πιστός (adjectiu) = > ἀπιστία (substantiu) = > ἀπιστέω (verb) = ὅρκος jurament > εὔορκος (adjectiu) = 9

20 ιδ' πέμπτον καὶ δέκατον μάθημα 4 παιδεύω πεπαίδευκα πεπαίδευκας πεπαίδευκε πεπαιδεύκαμεν πεπαιδεύκατε πεπαιδεύκασι πεπαίδευμαι πεπαίδευσαι πεπαίδευται... ποιέω πεποίηκα... Ουδέποτε παρανενόμηκα τοὺς ὅρκους ἀδικέω ἠδίκηκα... ἐμμένω ἐμμεμένηκα... α Ὁ διδάσκαλος εἶπέ μοι ποτε τάδε ἡ φιλοσοφία τοὺς Ἕλληνας πεπαίδευκε καὶ αὐτοὺς πεποίηκεν ἐλευθέρους. ἆρα ἡ πάσα Ἑλλὰς ὑπὸ τῶν φιλοσόφων πεπαίδευται; ἐρώτησα ἐγώ. καὶ οὗτος ἀπεκρίνατο οὐ μόνον ὑπὸ τῶν φιλοσόφων, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν ποιητῶν πεπαιδεύμεθα πάντες οἱ Ἕλληνες. ὁ δὲ πατὴρ λέγει ὅτι οὐ μόνον ἡ φιλοσοφία β γ ἐλευθέρους ἡμᾶς πεποίηκε, ἀλλὰ καὶ ἡ δικαιωσύνη καὶ ἡ τέχνη πολιτική καὶ ἡ πίστις πρὸς ἀλλήλους. ὁ πιστὸς ἄνθρωπος ἐν τῆ ἐλευθερίᾳ πεπαίδευται. ταῦτα λέγει πολλάκις. Πολίτης τίς τοιαῦτα ἔλεγεν τοῖς καλοῖς καὶ ἀγαθοῖς ἐν τῆ ἐκκλησίᾳ ὁ μὲν δμος, πενέστερος ὑμῶν ὢν, οὐδὲν πώποτε ἕνεκα χρημάτων ὑμᾶς ἠδίκηκεν ὑμεῖς δέ, πλουσιώτεροι πάντων ὄντες, πολλὰ καὶ αἰσχρὰ ἕνεκα κερδέων πεποιήκατε. οἱ οὖν πλούσιοι, πολλὰ ἔχοντες, οὐ πείθονται τοῖς νόμοις καὶ ἕνεκα κερδέων ἠδικήκασι τὸν δμον. διὰ τοῦτο χρὴ ὅρκους λέγεῖν, καὶ ὀμόσαντες ὅρκους τοῖς ὅρκοις ἐμμένειν. ὁ καλὸς καὶ ἀγαθὸς λέγει μόνος τόδε ὀμώμοκα ὄρκον τινὰ καὶ οὐδέποτε παρανενόμηκα τοὺς νόμους. Εὔορκοι οὖν καὶ ὅσιοι γεγόναμεν, λέγουσιν οἱ καλοὶ καὶ ἀγαθοί. ὅστις γὰρ τοῖς ὅρκοις καὶ τοῖς νόμοις ἐμμεμένηκε τε καὶ μὴ παρανενόμηκε εὔορκος γέγονε καὶ δίκαιος καὶ ἄξιος πολλοῦ. ἐκεῖνοι μέντοι οἱ παραβαίνουσι τὸν νόμον πονηροὶ καὶ αἰσχροὶ γίγνονται καὶ πάντες αὐτοῖς ἀπιστοῦσιν. καὶ διὰ τὴν ἀπιστίαν οἱ φίλοι ἐχθροὶ γίγνονται καὶ αἱ πόλεις διαφθείρονται ἄνευ πιστέως. ἐπεὶ δὲ γιγνώσκουσιν οἱ πολέμιοι τὰ πράγματα διεφθαρμένα, ἄγγείλαντες τὰ γεγονότα τοῖς δικαιωσύνη δίκη πίστις < ἐλπίζω πιστός < πίστις πώποτε ποτε ἕνεκα χρημάτων διὰ χρήματα ἀδικέω: ἀ + δίκη κέρδος χρήματα νόμος ὅρκος ὄμνυμι: ὅρκον λέγω ὄμνυμι (aor. ὤμοσα; pft. ὀμώκοκα) ἐμμένω: πείθω τοῖς νόμοις παρανομέω: οὐκ ἐμμένω τοῖς νόμοις εὔορκος: ὃς ἐμμένει τοῖς ὅρκοις ὅσιος: ἀγαθὸς περὶ τῶν θεῶν γίγνομαι (aor. ἐγενόμην; pft. γέγονα) δίκαιος < δίκη μέντοι ἀλλά παραβαίνω παρανομέω πονηρός κακός ἀπιστέω; ἀπιστία < α + πίστις 0 συμμάχοις, προσβάλλουσιν τῆ πόλει τε καὶ κρατοῦσιν. διαφθείρω κακῶς ποιέω διαφθείρω (pft. διέφθαρκα)

21 δ ε Καὶ διὰ πολλὴν πίστιν ἐνίοτε αἱ πόλεις ἡττῶνται ὑπὸ τῶν πολεμίων καὶ αἱροῦνται. στρατηγός τις Πελοπονήσσιος εἶπέ ποτε τάδε τοῖς Ἀθηναίοις ἔχοντες καὶ ὅπλα καὶ χρήματα καὶ συμμάχους, καὶ τεῖχος περιεχόμενον τὸ ἄστυ, διὰ πολλὴν πίστιν ὑπὸ τῶν οὐδὲν τούτων ἐχόντων περιείληφθε. μετὰ οὐ πολλὰς ἡμέρας διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον, ἔπεμψαν τοὺς ἐν τ ἄστει πρέσβεις παρὰ τοὺς πολιορκοῦντας ἀγγελοῦντας ὅτι ἐβούλοντο τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι. οἱ μέντοι πολέμιοι οὐκ ἐβούλοντο τὴν εἰρήνην ποιεῖσθαι. Ἐπεὶ δὲ παντελῶς ἤδη ὁ σῖτος ἐπελελοίπει καὶ γιγνώσκοντες ὅτι ἀπολεῖσθαι τ λίμῳ οἱ δ ἐν τ ἄστει πάλιν ἔπεμψαν πρέσβεις παρὰ τοὺς πολιορκοῦντας, οἱ δὲ πολεμῖοι οὐκ ἐβούλοντο διαλέγεσθαι περὶ διαλλαγς, ἀλλὰ πολλὰς ἡμέρας ἔτι ἐπολιόρκουν τὴν πόλιν. ἐπεὶ οἱ πολιορκοῦντες οὐκ ἐβούλοντο διαλλάξαι, ὑστέρῳ χρόνῳ, πολλῶν μὲν ἀπολωλότων λίμῳ, τῶν δ ἄλλων πολὺ τεταραγμένων καὶ φοβουμένων, τὸ τῶν πολεμίων στράτευμα τὴν πόλιν εἴληφε. οὕτως ἐτελεύτησε ἡ πολιορχία καὶ ἔλάβετο τὸ ἄστυ διὰ τὴν πολλὴν πίστιν, πολλῶν μὲν ἀπολωλότων λίμῳ διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον. τὸ τεῖχος περιέχει τὸ ἄστυ περιλαμβάνω περιέχω λαμβάνω (aor. ἔλαβον; pft. εἴληφα) ἐπιλείπω: οὐκ ἔστι ἔτι λείπω (aor. ἔλιπον; perf. λέλοιπα) πολιορκέω: περιέχω τὴν πόλιν ἐπ-ε-λε-λοίπ-ει ἀπόλλυμι ἀποθνῄσκω ἀπόλλυμι (fut. ἀπολῶ; pft. ἀπόλωλα) λίμος: τὸ μὴ ἐσθίειν διαλλαγή εἰρήνη διαλλάττω (*διαλαγ-) < διαλλαγή ὕστερος πρῶτος τάραττω (*ταραγ-) πολιορχία < πολιορκέω τὸ ἄστυ τὸ τεῖχος ζ η Νῦν δὲ πάρεστιν ὁ ἀδελφός μου. ποῦ ἐστιν ὁ διδάσκαλος, ἐρωτᾷ με. οὐ γὰρ ὁρᾷ αὐτόν. ἐγὼ νῦν γράφω καὶ ἀναγιγνώσκω οὐκ οἶδα γὰρ ὅπου ἐστὶν ὁ διδάσκαλος. οὐ πάρεστι, λέγω δή, ἀλλὰ οἰδα τὸν διδάσκαλον ἐν τῆ οἰκίᾳ ὄντα. εἰδὼς οὖν τὸν διδάσκαλον ἐν τῆ οἰκίᾳ ὄντα, Θράσυλλος αὐτὸν καλεῖ. ὁ δὲ διδάσκαλος καταβαίνει καὶ χαῖρε, ὦ Θράσυλλε, λέγει, τί ἐστιν;. καὶ ὁ ἀδελφός μου ὁ πατήρ τε καὶ ἡ μήτηρ οὐκ ᾔδεσαν ὅπου Θρασύμαχός ἐστιν καὶ ἐκέλευσαν ἐμὲ παρεῖναι. τς ἡμέρας ὀψέ ἐστιν. ὁ μὲν διδασκαλος πάλιν ἀνέρχεται, ἡμεῖς δὲ οἴκαδε πορευόμεθα πρίν ἡ νῦξ γίγνεσθαι. Ἀεὶ εὐ πεποίηκα τοὺς φίλους, οὐκέτι κακῶς ἐγὼ οὖν οὐδένα τῶν φίλων πώποτε ἠδίκηκα. ἆρ ὑμεῖς ἠδικήκατε τοὺς φίλους;, ἠρώτησέ ποτε ἡμᾶς ὁ διδάσκαλος. οὐ πιστεύω τοῖς ἀδικοῦσι τοῖς φίλοις, εἶπε ἡμῖν, ὅτι πολλάκις ὁ ἀδικῶν παραβαίνει τοὺς νόμους τε καὶ τοὺς ὅρκους. ἐγὼ δέ, ἔφη ὁ ἀδελφός μου, ἐμμένω τ ὀμωμοκάτι οὐ γὰρ πονηρὸς γέγονα. εἰδὼς σὲ ἀγαθὸν ὄντα, οὐ φοβοῦμαι μὴ ἀδικήσειν ἐμέ, εἶπε ἐκεῖνος. ταῦτα καὶ ἄλλα εἴποντες τε καὶ ἀκούσαντες, ὅτε τς ἡμέρας ὀψέ ἐστιν, ἡμεῖς μὲν οἴκαδε πορευόμεθα πρίν ἡ νῦξ γίγνεσθαι, ὁ δὲ διδάσκαλος ἀνέρχεται.!!ὁράω (aor. εἶδον; pft. οἶδα) πρίν πρότερον ἀνέρχομαι πεπαίδευκα πεπαίδευκας πεπαίδευκε πεπαιδεύκαμεν πεπαιδεύκατε πεπαιδεύκασι πεπαίδευκέναι εἰδώς (part.) ᾔδεσαν (plsq.) πεπαιδευκώς (-ότος) ποιέω πεποίηκα... ἀδικέω ἠδίκηκα... ἐμμένω ἐμμεμένηκα...

22 γραμματική - El perfet El Perfet expressa l estat actual d una acció passada. Sovint es pot traduir per un perfet compost en català. Un verb regular segueix el següent paradigma: a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. ACTIVA MITJ.-PASSIVA PERFET PLUSQ. PERFET PLUSQ. λέ-λυ-κ-α λέ-λυ-κα-ς λέ-λυ-κ-ε(ν) λε-λύ-κα-μεν λε-λύ-κα-τε λε-λύ-κα-σι(ν) ἐ-λε-λύ-κ-ει-ν ἐ-λε-λύ-κ-ει-ς ἐ-λε-λύ-κ-ει ἐ-λε-λύ-κ-ει-μεν ἐ-λε-λύ-κ-ει-τε ἐ-λε-λύ-κ-ε-σαν INFINITIU λε-λυ-κ-έναι λέ-λυ-μαι λέ-λυ-σαι λέ-λυ-ται λε-λύ-μεθα λέ-λυ-σθε λέ-λυ-νται ἐ-λε-λύ-μην ἐ-λέ-λυ-σο ἐ-λέ-λυ-το ἐ-λε-λύ-μεθα ἐ-λέ-λυ-σθε ἐ-λέ-λυ-ντο INFINITIU λέ-λυ-σθαι PARTICIPI PARTICIPI N. λελυκώς, -κυῖα, -κός λελυμένος -μένη, -μένον G. λελυκότος, -κυῖας, -κότος λελυμένου -μένης, -μένου Observacions: - Allò més característic és la reduplicació, que consisteix a anteposar la consonant inicial del verb seguida d una épsilon (ε). Així, del verb λύω el perfet és λέ-λυ-κα. La reduplicació només apareix EN INDICATIU. - La lletra kappa (κ) apareix en tot el paradigma actiu, però no en la mitjana. - Les desinències són PRIMÀRIES, llevat de l indicatiu actiu, en què coincideixen amb les de l aorist sigmàtic. - La desinència de l infinitiu actiu és la pròpia dels verbs atemàtics (-ναι). - El participi actiu no és en -ντ-, sinó en -τ-, el femení segueix la declinació en alfa pura i el N.S.N. en ς és extrany. - El plusquamperfet porta augment i desinències secundàries. - Perfets especials Verbs contractes: s allarga l última vocal del tema verbal (de ποιέω > pft. πεποίηκα). Verbs compostos: la reduplicació s intercala entre la preposició i el tema verbal (δια-λύω > pft. δια-λέ-λυκα). Verbs començats per vocal: s allarga la vocal, com en els augments (ἀδικέω > pft. ἠδίκηκα). - Alguns perfets irregulars AOR. PERFET γίγνομαι esdevenir ἐγενόμην γέγονα δια-φθείρω destruir διέφθειρα διέφθαρκα λαμβάνω prendre ἔλαβον εἴληφα λείπω deixar, abandonar ἔλιπον λέλοιπα ὄμνυμι jurar ὤμοσα ὀμώκοκα ἀπόλλυμι morir, estar mort fut. ἀπολῶ ἀπόλωλα ὁράω veure, mirar εἶδον οἶδα 4- El verb οἶδα οἶδα és el perfet de ὁράω (amb tema ιδ-), però no significa haver vist, sinó saber. Fixa t que té triple alternànça de grau e/ø/o/. S P INDICATIU PERFET PLUSCUAMP. οἶδα οἶσθα οἶδε ἴσμεν ἴστε ἴσασι(ν) ᾔδη ᾔδεις ᾔδει ᾔδειμεν ᾔδειτε ᾔδεσαν INFINITIU εἰδέναι M F N N G N G N G PARTICIPI εἰδώς εἰδότος εἰδυῖα εἰδυίας εἰδός εἰδότος

23 λόγοι μανθανόμενοι δικαιωσύνη δίκαιος ἀδικέω διαλλαγή διαλλάττω πολιορχία πολιορκέω νόμος παρανομέω ὅρκος εὔορκος λίμος πίστις -εως, ἡ πιστός ἀπιστέω ἀπιστία κέρδος -ους, τό τεῖχος -ους, τό ἄστυ -εως, τὸ πονηρός ὅσιος ὕστερος τάραττω ἐμμένω παραβαίνω ἐπιλείπω περιλαμβάνω περιέχω διαφθείρω ἀπόλλυμι (fut. ἀπολῶ; pft. ἀπόλωλα) ὄμνυμι (aor. ὤμοσα; pft. ὀμώκοκα) ἀνέρχομαι ἕνεκα πώποτε μέντοι πρίν α - Συνδεῖ τοὺς ὁμοίους λόγους ἀσκήσεις τῶν λόγων ἄστυ δικαιωσύνη κέρδος οἶδα παραβαίνω περιλαμβάνω ἀπόλλυμι διαλλαγ πορεύομαι πονηρός γιγνώσκω χρήματα πόλις ἔρχομαι δίκη ἀποθνῄσκω παρανομέω κακός περιέχω εἰρήνη β Διάγραφε τὸν ξένον λόγον - ἀλλὰ / μέντοι / δέ / πώποτε - καταβαίνω / ἀνέρχομαι / πορεύομαι / ἀπόλλυμι - λίμος / ἐμμένω / ὅρκος / ὄμνυμι - πολιορκία / ἄστυ / περιέχω / πάρειμι - πονηρός / πιστός / σῖτος / ὅσιος - σῖτος / ἐσθίω / λίμος / τεῖχος - περιλαμβάνω / περιέχω / πολιορκία / ὕστερος - ὕστερος / διαλλαγ / δικαιωσύνη / πίστις

24 ἀσκήσεις.- Συνδεῖ τοὺς ὀρθοὺς λόγους γέγονα διέφθαρκα εἴληφα λέλοιπα ὀμώκοκα ἀπόλωλα οἶδα λείπω ἀπόλλυμι διαφθείρω ὁράω γίγνομαι ὄμνυμι λαμβάνω.- Πλήρου τὰ πινάκια πεποιήκατε ἠδίκηκεν ὀμωμόκατε περιείληφθε ἐπελελοίπει παρενενομήκεσαν Persona Nombre Temps Mode Veu Cas Nombre Gènere Mode Temps Veu γεγονότα ἀπολωλότας τεταραγμένων ἠδικημένῳ διεφθαρμένα ἐπιλελοιπέναι Τί σημαίνει τάδε τὰ ρήματα; ἀποπλέω προσπλέω παραπλέω ἐπιπλέω καταπλέω ἐκπλέω προσβάλλω καταβάλλω παραβάλλω ἀπέρχομαι ἀνέρχομαι Significat del preverbi Significat del verb simple Significat del verb compost 4

25 ιε' ἕκτον καὶ δέκατον μάθημα 5 λέγ-ω λέγ-ῃ-ς λέγ-ῃ λέγ-ω-μεν λέγ-η-τε λέγ-ω-σι(ν) ὅταν οἱ θεοὶ ὀργίζωνται λέγ-ω-μαι λέγ-ῃ λέγ-η-ται λεγ-ώ-μεθα λέγ-η-σθε λέγ-ω-νται α Ὁ διδάσκαλος πολλάκις λέγει τάδε εἰ θεοὶ αἰσχρόν τι πράττουσιν, οὔκ εἰσι θεοί. ὁ Κρόνος, ὅτε τοὺς ἑαυτοῦ υἱοὺς ἐσθίει, ἀδικεῖ. καὶ ὁ Ζεὺς ἀδικεῖ ὅτε τοὺς ἀνθρώπους ἀδικῶς κολάζει. ἀλλὰ ἡ μήτηρ λέγει ὅτι οὐδὲν τοῖς ἀνθρώποις ἔστιν ἀγαθὸν ὅ τι ἂν μὴ θεοὶ παρέχωσιν. ἐὰν θεός τις ὀργίζηται καὶ μάχηται ἑτέρῳ θε, ἆρ αἰσχρόν τι πράττει, ὦ διδάσκαλε; ὅταν τις ἢ θεὸς ἢ ἄνθρωπος τ ἑαυτοῦ ἀδελφ ἀδικῶς ὀργίζηται, αἰσχρὰ πράττει, λέγει οὗτος. ἀεὶ ἀποκρίνεται ὅταν οἱ μαθηταὶ ἐρωτῶμεν, ἵνα μανθάνωμεν. ἄδικος δίκαιος ἂν... παρέχωσιν εἰ + ἄν > ἐάν ὅτε + ἄν > ὅταν ἐπειδὴ + ἄν > ἐπειδὰν ἵνα / ἐάν / ὅταν / ἐπειδὰν... ὀργίζηται ργίζωνται β Ἐπειδὰν σκοπῶμεν τοὺς μύθους, ὁρῶμεν τοὺς θεοὺς ἀδικοῦντας καὶ μαχομένους ἀλλήλοις. πρῶτον μὲν, παιδία ὄντες, ἀκούομεν τς μητρὸς λεγούσης μύθους. ἡμεῖς δὲ πολὺ χαίρομεν τούτων ἀκούοντες. ἔπειτα, ἔπειδὴ παρὰ τοὺς διδασκάλους ἐρχόμεθα ἵνα πλεῖον μανθάνωμεν, οὗτος ἐκείνους καὶ διδάσκει ἡμᾶς. ὁ διδάσκαλος σκοπεῖ ἡδέως τὸν περὶ τοῦ Ὀδυσσέως τε καὶ τοῦ Πολυφήμου μύθον. σκοπέω ὁράω ἀκριβῶς παιδίον: παῖς μικρός ὁρῶμεν τοὺς θεοὺς ἀδικοῦντας ἀκούομεν τς μητρὸς λεγούσης ἵνα... ἀκούωσιν γ Πολύφημος τυνχάνει Κύκλωψ τις ὤν. ἕνα ὀφθαλμὸν ἔχει ὁ Κύκλοψ. τὸν Ὀδυσσέα καὶ τοὺς αὐτοῦ ἑταίρους ὁρῶν ἐν τῆ ἑαυτοῦ οἰκίᾳ, ὁ Κύκλωψ βούλεται τούτους ἀποκτείνειν. ἀλλὰ ὁ Ὀδυσσεὺς πολὺν οἶνον παρέχει τ Πολυφήμῳ. ἔπειτα Ὀδυσσεὺς λέγει ἐκεῖνῳ ὄνομά μοι Μηδείς ἐστιν, καὶ κακῶς αὐτὸν ποιεῖ ἐν τ μόνῳ ὀφθαλμ. τότε Πολύφημος καλεῖται τοὺς ἄλλους ἀδελφούς καὶ λέγει τὰδε μηδείς με κακῶς ποιεῖ. τίς σε κακῶς ποιεῖ;, ἐρωτῶσιν οὗτοι. καὶ οὗτος ἀποκρίνεται ὅτι μηδείς. οἱ μὲν ἀδελφοὶ οὐ πείθονται τούτῳ, Ὀδυσσεὺς δὲ καὶ οἱ ἑταῖροι ἑαυτοῦ φεύγουσιν τὸν Κύκλοπα. ὁ Κύκλωψ Πολύφημος Πολύφημος τυνχάνει Κύκλωψ ὤν μηδείς οὐδείς 5

26 γραμματική - El subjuntiu El subjuntiu gairebé sempre afegeix un matiç d EVENTUALITAT al verb, i per això sol anar acompanyat de la partícula modal ἄν, que no s ha de traduir. De vegades la partícula ἄν s uneix a diverses conjuncions, com ara: CONJUNCIÓ + PARTÍCULA = NOVA CONJUNCIÓ εἰ (si condicional ) ἄν ἐάν (si, en el cas que) ὅτε (quan temporal ) ἄν ὅταν (quan, sempre que). Paradigma del subjuntiu La característica del mode subjuntiu és la vocal predesinencial llarga: a. Sg. a. Sg. a. Sg. a. Pl. a. Pl a. Pl. εἰμί ὦ ᾖς ᾖ ὦμεν ἦτε ὦσι(ν) Verb temàtic Verb en -άω Verb en -έω ACTIVA MITJANA ACTIVA MITJANA ACTIVA MITJANA λέγ-ω λέγ-ῃ-ς λέγ-ῃ λέγ-ω-μεν λέγ-η-τε λέγ-ω-σι(ν) λέγ-ω-μαι λέγ-ῃ λέγ-η-ται λεγ-ώ-μεθα λέγ-η-σθε λέγ-ω-νται τιμῶ τιμᾷς τιμᾷ τιμῶμεν τιμᾶτε τιμῶσι(ν) τιμῶμαι τιμᾷ τιμᾶται τιμῶμεθα τιμᾶσθε τιμῶνται ποιῶ ποιῆς ποιῆ ποιῶμεν ποιτε ποιῶσι(ν) ποιῶμαι ποιῆ ποιῆται ποιῶμεθα ποισθε ποιῶνται. Oracions circumstancials 6 - TEMPORALS: introduïdes per ὅτε, ἐπεί, ἐπειδή quan (+ INDICATIU), ὅταν, ἐπειδάν (+ SUBJUNTIU). - CONDICIONALS: introduïdes per εἰ si (+ INDICATIU = Real), ἐάν (+ SUBJUNTIU = Eventual). - FINALS: introduïdes per ἵνα perquè, per tal que i el verb sempre va en SUBJUNTIU sense ἄν. 4- Adjectius irregulars: πολύς i μέγας / οὗτος πολύς πολλή πολύ molt μέγας μεγάλη μέγα gran οὗτος αὕτη τοῦτο eixe M. F. N. M. F. N. M. F. N. SG. N. πολύς* πολλή πολύ* μέγας* μεγάλη μέγα* οὗτος αὕτη τοῦτο A. πολύν* πολλήν πολύ* μέγαν* μεγάλην μέγα* τοῦτον ταύτην τοῦτο G. πολλοῦ πολλς πολλοῦ μεγάλου μεγάλης μεγάλου τούτου ταύτης τούτου D. πολλ πολλῆ πολλ μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ τούτῳ ταύτῃ τούτῳ Pl. N. πολλοί πολλαί πολλά μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα οὗτοι αὗται ταῦτα A. πολλούς πολλάς πολλά μεγάλους μεγάλας μεγάλα τούτους ταύτας ταῦτα G. πολλῶν πολλῶν πολλῶν μεγάλων μεγάλων μεγάλων τούτων τούτων τούτων D. πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις τούτοις ταύταις τούτοις πολύς i μέγας: Només són irregulars les formes marcades amb asterisc. οὗτος: És un demostratiu ( aqueix, aquest ) que pot actuar com a pronom personal ( ell, ella, allò ). Pel que fa a la declinació, només cal tenir en compte el següent: Es declina com l article, llevat el Nom. Sg. Masc., que acaba en ος. La distribució de formes amb τ- i sense és igual que en l article. Irregularitats: Nom./Ac. Pl. Neutre (ταῦτα) i Gen. Pl. Fem. (τούτων). 5. El participi predicatiu Alguns verbs fan en participi allò que per a nosaltres seria sovint una oració substantiva. El participi, segons el tipus de verb, anirà concertat amb el subjecte o amb el complement del verb principal: a) Concerten amb el subjecte: alguns verbs que espressen l estat del subjecte (τυγχάνω, χαίρω...) Εx.: ὁ διδάσκαλος τυγχάνει σοφὸς ὤν ( * el mestre resulta sent savi > resulta que el mestre és savi ) b) Concerten amb el complement els verbs que espressen percepció (ὁράω, ἀκούω...). Εx.: ὁρῶ τὸν παῖδα λέγοντα ( escolte el xiquet parlant > escolte que el xiquet parla ).

27 λόγοι μανθανόμενοι παιδίον ἄδικος μηδείς σκοπέω τυνχάνω ἄν ἵνα ἐάν ὅταν ἐπειδὰν ἀσκήσεις.- Πλήρου τὰ πινάκια INDICATIU SUBJUNTIU INDICATIU SUBJUNTIU INDICATIU SUBJUNTIU φιλοῦμεν φιλῶμεν λαμβάνει φέρει πράττω ἔχω φαίνομαι ἔχουσι βούλῃ φαίνομεν λέγεις βούλεσθε λέγετε ἀποκτείνομεν βούλονται ἐστι ἀκούουσι βούλεται εἰσι. - Τίθει τοὺς ὀρθοὺς συνδέσμους α β γ δ ε ζ η θ οἶνον πίνει, εὐδαίμων εστίν. οἶνον πίνῃ, τότε εὐδαίμων εστίν. Ὁ διδάσκαλος σοφός ἐστιν πολλὰ γιγνώσκει. Παρὰ τὸν διδάσκαλον ἔρχομαι πολλὰ μανθάνω. Ἄνθρωπός τις ἀδικεῖ κακῶς ἄλλους ποιῆ. Οὐ πολὺν ἀργύριον δεῖ τινα ἔχειν εὐδαίμων γίγνηται. Ἕλληνές ἐσμεν Ἀθηναῖοί ἐσμεν. σύ με φιλεῖ, ἐγώ σε φιλεῖ. εἰ ἐάν ἵνα ὅτι. Μετάγραφε τοὺς λόγους κατὰ τὸν παραδεῖγμα α β γ δ ε ζ η θ ἡδέως πίνω οἰνον > χαίρω πίνων οἰνον. ἡδέως ἔρχόμεθα παρὰ τὸν διδάσκαλον > χαίρομεν. ἡδέως αὗται πολλὰ λέγουσιν >. ἡδέως οὗτος ὀλίγον ἐσθίει >. ὁρῶ τοὺς παῖδας + οἱ παῖδες λέγουσιν > ὁρῶ τοὺς παῖδας λέγοντας. ὁρῶ τὸν πατέρα + ὁ πατὴρ μάχεται > ὁρῶ. ὁρῶ τὴν ἀδελφήν + ἡ ἀδελφὴ ἀκούει > ὁρῶ. ὁρῶ τὰς γυναῖκας + αἱ γυναῖκες πείθονται > ὁρῶ. 7

28 γιγνώσκω ἤδη πολλά.- Tracta de deduir el significat de les següents paraules gregues a partir dels hel lenismes.. hidro-teràpia a) Cura mitjançant l exposició del cos als rajos solars. - b. helio-teràpia b) Cura de malalties per l aplicació de l aigua sobre el cos.. grafo-teràpia c) Cura de malalties per la inducció a la lectura de llibres. 4. talasso-teràpia d) Cura de malalties pels banys de mar. 5. biblio-teràpia e) Tècnica de curació que utilitza exercicis d escriptura. θεραπεία = θεραπεύω =. Què significa homologar? ὁμολογέω =. De què tracta en l àmbit religión la soteriologia? σωτηρία = 4. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: ἐπιπλέω (ἐπί + πλέω navegar ) (verb) = καταπλέω (κατά + πλέω navegar ) (verb) = παραπλέω (παρά + πλέω navegar ) (verb) = προσπλέω (πρός + πλέω navegar ) (verb) = ἀνάγομαι (ἀνά + ἄγομαι anar ) (verb) = > respecte d un vaixell = ἀντανάγομαι (ἀντί + ἀνά + ἄγομαι anar ) (verb) = > respecte d un vaixell = προλέγω (πρό + λέγω dir ) (verb) = παρατάττω (παρά + τάττω ordenar ) (verb) = ἐπιτάττω (ἐπί + τάττω ordenar ) (verb) = 8

29 ις' ἕβδομον καὶ δέκατον μάθημα 6 πλέω πλέοιμι πλέοις πλέοι πλέοιμεν πλέοιτε πλέοιεν πλέσοιμι... πλεοίμην πλέοιο πλέοιτο... εἰ προσβάλλοιμεν, φεύγοιεν ἄν πλεύσαιμι πλεύσειαν εἴην / φαίην / ἐπαινοίην α Στρατιώτης τις καὶ ὁ στρατηγὸς διαλέγονται πρὸς ἀλλήλλους - τί οὖν οὐ προσβάλλομεν πρὸς τοὺς πολεμίους; - εἰ νῦν προσβάλλοιμεν, οἱ πολέμιοι φεύγοιεν ἄν. - τί οὖν οὐ κελεύεις ἐπιπλεῖν νυκτός; - νυκτὸς οὐ καταπλείοιμεν ἄν καὶ ἡ ναῦς ἐν μεγίστῳ κινδύνῳ γένοιτο. - ἀλλ εἰ ἡ ναῦς παραπλέοι τὴν χώραν, οὐκ ἐν κινδύνῳ γενοίμεθα. - οὐκ ἔξεστι ταῖς ναυσὶ νυκτὸς προσπλεῖν οὐδὲν ὁρεν ἄν. ταῦτα εἰπόντος τοῦ στρατηγοῦ, ὁ στρατιώτης ὁμολογεῖ ὅ τι λέγει. ὁμολογέω β Ὁ στρατηγὸς τὸ στράτευμα ἐθεράπευε πάσῃ θεραπείᾳ, ὡς ἐπαινοίη πάντα ἃ κελεύοι καὶ πράττοι. τῆ οὖν ὑστεραῖᾳ, ἐπεὶ ὄρθρος ἦν, βουλομένων τῶν στρατιώτων μάχεσθαι, ἐκέλευσε εἰς τὰς ναῦς εἰσβαίνειν, φοβούμενος μὴ οἱ πολέμιοι ἥκοιεν. οἱ γὰρ σύμμαχοι οὐκέτι ἐβοήθησαν. πάντα δὲ παρασκευασάμενος ὡς εἰς ναυμαχίαν προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τς τάξεως μηδὲ ἀνάξοιτο πρὶν αὐτὸν σημήνασθαι. ἐν τ λιμένι παρετάξαντο, ἐπεὶ δὲ οὐκ ἀντανήγαγε τὸ ἐχθρὸν στράτευμα καὶ τς ἡμέρας ὀψὲ ἦν, πάλιν εἰς τὴν γν προσέπλευσαν καὶ ταύτῃ τῆ ἡμέρᾳ οὐκ ἐναυμάχουν. θεραπεία < θεραπεύω ἐπαινέω προλέγω: πρὸ + λέγω ἀνάγομαι ἐκπλέω παρατάττω: παρά + τάξις ἀντανάγω: ἀντί + ἀνάγω γ Πολιορκούμενοι γὰρ κατὰ τὴν γν καὶ κατὰ θάλατταν ἠπόρουν οἱ πολέμιοι τί χρὴ ποιεῖν, οὔτε νεῶν οὔτε συμμάχων αὐτοῖς ὄντων οὔτε σίτου. ἐνόμιζον δὲ οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν. ἔπεμψαν οὖν πρέσβεις τινὲς ἀγγελοῦντα ὅτι βουλοίοντο ποιεῖσθαι τὴν εἰρήνην. ἐπέταξε δὲ ὁ στρατηγὸς σὺν τοῖς ἐχθροῖς διαλλάξαι ὅπῃ δύναιντο κάλλιστα, εἰδὼς ὅτι εἰ μὴ κρατήσειαν τῆ ναυμαχίᾳ, οὐ νικεν τὸν πόλεμον. ἐνόμισε καὶ ὅτι ὅ τι τις λέγοι ὁμολογήσειν. σωτηρία: φεύγειν καὶ ζν ἐπιτάττω κελεύω ὅπῃ ὡς 9

30 γραμματική - L optatiu L optatiu és un MODE que serveix per a expresar POSSIBILITAT. Morfològicament es caracteritza per: - Morfema modal: és la lletra iota (ι). - Desinències secundàries. - Optatius temàtics i atemàtics - Optatiu en -oι-: dels verbs temàtics (en -ω). Les desinències de a. sg. (μι) i de a. pl. (-εν) són irregulars. - Optatiu en -ι(η)-: dels verbs atemàtics (en -μι) i contractes (en -αω, -εω, -οω) en activa. - Paradigma del optatiu en present a. sg. a. sg. a. sg. a. pl. a. pl. a. pl. TEMÀTIC λύω λύοιμι λύοις λύοι λύοιμεν λύοιτε λύοιεν ACTIVA εἰμί εἴην εἴης εἴη εἴμεν εἴτε εἴεν CONTRACTE ποιέω ποιοίην ποιοίης ποιοίη ποιοῖμεν ποιοῖτε ποιοῖεν MITJANA TEMÀTIC CONTRACTE λύω ποιέω λυοίμην λύοιο λύοιτο λυοίμεθα λύοισθε λύοιντο ποιοίμην ποιοῖο ποιοῖτο ποιοίμεθα ποιοῖσθε ποιοῖντο 4- Optatiu d aorist És irregular: λύσαιμι, λύσειας, λύσειε, λύσαιμεν λύσαιτε, λύσειαν. 5- Traducció de l optatiu Optatiu + ἄν (o εἰ): valor potencial (en català un condicional, pret. imperf. subj. o perífrasi amb el verb podria ). Ex.: λέγοιμι ἄν = jo diria o jo diguera o jo podria dir. L optatiu oblicu : Si una oració subordinada depend d un verb en temps passat (imperfet, aorist), el verb de la subordinada pot anar en optatiu, tot i que es traduïsca com un temps passat. Ex.: ἤρώτησε τίς ἦν / ἤρώτησε τίς εἴη ( preguntà qui era ). λόγοι μανθανόμενοι ἐπιπλέω καταπλέω προσπλέω ἀνάγομαι ἀντανάγομαι παρατάττω ἐπιτάττω ὁμολογέω ἐπαινέω προλέγω ἀπορέω θεραπεία σωτηρία ὅπῃ 0

31 ἀσκήσεις.- Συνδεῖ τοὺς ὁμοίους λόγους ἐπιπλέω καταπλέω ἀνάγομαι ἐπιτάττω ἀπορέω ἐκπλέω προσπλέω οὐκ οἶδα ἐκβαίνω κελεύω.- Πλήρου τὰ πινάκια κελεύοι ἥκοιεν ἀνάξοιτο ἐρωττο φοβοῖντο κρατήσειαν ὁμολογήσαισθε ἀποκρίναιτο γένοιτο δυναιντο εἴη εἶεν ἐξείη φαίητε Persona Nombre Temps Mode Veu. - Τί σημαίνει τάδε τὰ ρήματα; παραπλέω ἀνάγομαι ἀντανάγομαι παρατάττω προλέγω Significat del preverbi Significat del verb simple Significat del verb compost

32 γιγνώσκω ἤδη πολλά. Quants bous se sacrificaven en una hecatomb? ἕκατον =. Quants dies passaren des de la passió fins a Pentecostés? πεντήκοντα =. τρεῖς + κοντα > τριάκοντα = 4. Què és un hebdomanari? ἑβδομήκοντα = 5. Què mesura un baròmetre? βαρύς = 6. Què és l abúlia? βουλή = 7. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: συναλλάττω (σύν + ἀλλάττω conciliació ) (verb) = συγγράφω (σύν + γράφω escriure ) (verb) = συλλαμβάνω (σύν + λαμβάνω agafar ) (verb) = συμβουλεύω (σύν + βουλεύω decidir ) (verb) = καθαιρέω (κατά + αἱρέω agafar ) (verb) = παραγγέλλω (παρά + ἀγγέλλω anunciar ) (verb) = 8. Tracta de deduir el significat de les paraules derivades: τέτταρες > τέταρτος (ordinal) = φεύγω > φυγάς (substantiu) = πολιτεῖα > πολιτεύω (verb) =

33 ιζ' ὄγδοον καὶ δέκατον μάθημα 7 δέω ἔδεθην ἔδεθης ἔδεθη ἐδέθημεν ἐδέθητε ἐδέθησαν δεθναι δεθεῖς, δεθέντος Ἡρέθησαν οἱ Τριάκοντα ἁθροίζω > * ἁθροισθπείθω > * πεισθπέμπω > * πεμφθ- ἀνάγω > * ἀναχθ- α Μάχῃ ἡττηθέντων τῶν Ἀθηναίων ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων, ὁ πόλεμος ἔληγεν. οἱ μὲν οὖν Λακεδαιμόνιοι ἔδησαν καλοὺς κἀγαθούς τινας τῶν Ἀθηναίων καὶ οὗτοι Ἠτιάθησαν μὴ ἐμμένειν τοῖς ὅρκοις. οἱ μέντοι βουλόμενοι εἰρήνην ποιεῖσθαι οὐκ ἐδέθησαν οὐδὲ Ἠτιάθησαν. συλλαμβάνοντες οὖν τοὺς βαρεῖς ὄντας, ἔδοξε τοῖς Λακεδαιμονίοις τά τε μακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ καθαιρεῖν. ἐπεὶ δὲ τάχιστα τὰ μακρὰ τείχη καὶ τὰ περὶ τὸν Πειραιᾶ καθῃρέθη, Ἡρέθησαν τριάκοντα ἄνδρας φίλους ὄντας τοῖς Πελοποννησίοις συγγράψαι νόμους. λήγω ἄρχομαι δέω αἰτιάομαι συλλαμβάνω: σύν + λαμβάνω καθαιρέω < κατά τριάκοντα: XXX συγγράφω: σύν + γράφω β Ἐπεὶ δ οἱ Τριάκοντα ἡθροίσθησαν, ἀνελθόντες εἰς τὴν ἀκρόπολιν πρῶτον μὲν ἔθυσαν τῆ Ἀθηνᾷ, ἔπειτα δὲ, ἁθροίσαντες τοὺς αἰχμαλώτους, ἐβουλεύσαντο περὶ αὐτῶν. ἐκείνης τς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκάθευδε ἐν τῆ πόλει, φοβούμενος μὴ ἀποκτεῖναι τοὺς αἰχμαλώτους. ἁθροίζω αἰχμαλῶτος τῆ δὲ ὑστεραίᾳ πάλιν ἐβουλεύσαντο περὶ αὐτῶν καὶ τῆ ἐπιούσῃ νυκτί πάλιν οὐδεὶς ἐκοιμήθη. τῆ τετάρτῃ ἡμέρᾳ ἔδοξε αὐτοῖς τῶν αἰχμαλώτων τοὺς μὲν ἀποκτεῖναι, τοὺς δ οὐκ. ὑστέρῳ δὲ χρόνῳ, ὁ τῶν Λακεδαιμονίων βασιλεύς, πεισθεὶς ὑπὸ τῶν φυγάδων τῶν Ἀθηναίων, ἐκέλευσε πρέσβεις πεμφθναι ὥστε ἔπεισαν τοὺς Τριάκοντα συναλλαγναι τ δήμῳ. ἐπιούσα ὑστεραῖα κοιμάομαι καθεύδω τέταρτος < τέτταρα φυγάς < φεύγω συναλλάττω διαλλάττω γ Τούτων πεπραγμένων, εὐθὺς ἀνήχθησαν οἱ πρέσβεις εἰς τὴν Πελοποννησίον καὶ παρήγγειλαν τοῖς ἐφόροις ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι πάλιν ὁμοῦ ἐπολιτεύοντο. ἡ δὲ βουλὴ τῶν Ἀθηναίων συνεβουλεύετο περὶ τῶν φυγάδων καὶ ἔδοξε αὐτοῖς πάντας οἴκαδε πάλιν ἔρχεσθαι, πλὴν τῶν πεντήκοντα οἳ μὴ ἐβούλονται ἅμα τῶν Τριάκοντα πολιτεύεσθαι. ἦλθον οὖν οἴκαδε ἑβδομήκοντα καὶ ἕκατον τῶν φυγάδων. παραγγέλλω ἀγγέλλω ἔφορος: ἄρχων τῶν Λακεδαιμονίων ὁμοῦ ἅμα πολιτεύω: ζν ὁμοῦ ἐν τῃ πόλει βουλή: ὅπου βουλεύονται συμβουλεύω: σύν + βουλεύω πλήν: ἀλλὰ οὐκ πεντήκοντα: L ἑβδομήκοντα: LXX ἕκατον: C

34 γραμματική - La veu passiva Llevat de l aorist i el futur, la veu passiva és idéntica a la veu mitjana. El Complement Agent (C. Ag.) es forma amb ὑπό + Genitiu. La veu passiva és diferent a la veu mitjana en els temes d AORIST i de FUTUR. Normalment es caracteritzen per un morfema -θη- (de vegades només -η-). - Futur passiu El futur passiu es forma inserint el sufix -θη-/-η- entre el tema verbal i les desinències. Així, un verb λύω té un futur mitjà λύσομαι > futur passiu λυ-θή-σομαι. - Aorist passiu És atemàtic: afegeix les desinències directament al tema d aorist. Sufix -θη-/-η-: és el sufix passiu característic. DESINÈNCIES ACTIVES: en principi, el sufix θη-/-η- no indicava passivitat, sinó intransitivitat, valor que mantenen alguns futurs i aoristos en θη-/-η-. S P INDICATIU INFINITIU PARTICIPI ἐ λύ θη ν ἐ λύ θη ς ἐ λύ θη ἐ λύ θη μεν ἐ λύ θη τε ἐ λύ θη σαν λυ θ ναι M F N λυ θείς λυ θέ ντ ος λυ θεῖ σα λυ θεί σης λυ θέ ν λυ θέ ντ ος Fixa t en les següents particularitats: - Indicatiu: la a. pl. recupera el morfema -σα: ἐ-λύ-θη-σα-ν (i no *ἐ-λύ-θη-ν). - Infinitiu: té la desinència atemàtica -ναι (λυ-θ-ναι). - Participi: -θη- se abreuja en -θε-/-θει-. λόγοι μανθανόμενοι βουλή συμβουλεύω ἔφορος φυγάς -άδος, ὁ αἰχμαλῶτος ἐπιοῦσα τέταρτος τριάκοντα πεντήκοντα ἑβδομήκοντα ἕκατον λήγω δέω συλλαμβάνω συγγράφω παραγγέλλω καθαιρέω ἁθροίζω κοιμάομαι πολιτεύω συναλλάττω αἰτιάομαι ὁμοῦ πλήν 4

35 ἀσκήσεις.- Συνδεῖ τοὺς ὁμοίους λόγους κοιμάομαι ἐπιούσῃ ἔφορος ὁμοῦ δέω ἅμα λαμβάνω καθεύδω ἄρχων ὑστεραίᾳ.- Πλήρου τὰ πινάκια ἐδέθη Ἡρέθησαν πεμφθναι καθῃρέθη ἀνήχθησαν Ἠτιάθη ἡθροίσθησαν συναλλαγναι ἀνδραποδισθήσεσθαι Persona Nombre Temps Mode Veu.- Πλήρου τὰ πινάκια πεισθεὶς αἱρεθέντες ἡττηθέντων G. N. C. Temps Mode Veu 4. - Τί σημαίνει τάδε τὰ ρήματα; ἄπειμι ἔξειμι εἴσειμι ἀνίστημι ἐφίστημι ἀφίστημι Significat del preverbi Significat del verb simple εἶμι anar ἵστημι posar (dret) Significat del verb compost 5

36 γιγνώσκω ἤδη πολλά. Què és un profilàctic? φυλακή =. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: κατέχω (κατά completament + ἔχω tenir ) = ἐκπλέω (ἐκ allunyament + πλέω navegar ) =. Tracta de deduir el significat dels següents verbs per comparació: δίδωμι (llatí do ) = ἵστημι (llatí sto ; anglés stand ) = 4. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: ἀνίστημι ἀνά ( amunt ) + ἵστημι ( posar dret ) desertar, passar-se ἀφίστημι ἀπό (allunyament) + ἵστημι ( posar dret ) apostar καθίστημι κατά (completament) + ἵστημι ( posar dret ) alçar ἐφίστημι ἐπί ( sobre ) + ἵστημι ( posar dret ) canviar de bàndol μεθίστημι μετά (canvi) + ἵστημι ( posar dret ) establir, col locar 5. Què significa el nom Anastàsia (cf. ἀνίστημι)? 6. Què és una metàstasi (cf. μεθίστημι)? 7. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: ἀφίημι ἀπό (allunyament) + ἵημι ( enviar ) llicenciar καθίημι κατά (completament) + ἵημι ( enviar ) deixar anar διίημι διά (distribució) + ἵημι ( enviar ) enviar a casa 6

37 ιη' ἔνατον καὶ δέκατον μάθημα 8 ἡ πόλις ἐφέστησε φυλακάς δί δω-μι δί δω-ς δί δω-σι δί δο-μεν δί δο-τε δι δό ασι ἧ κ α ἧ κα ς ἧ κε... ἔ δω κ α ἔ δω κα ς ἔ δω κε ἔ δο-μεν ἔ δο-τε ἔ δο-σα ν ἔ-στη-σ-α ἔ-στη-σα-ς ἔ-στη-σε ἐ-στή-σα-μεν ἐ-στή-σα-τε ἔ-στη-σα ν α Ληγομένου μὲν τοῦ πολέμου, πρὶν δὲ ἡμέρας δέκα γενέσθαι, οἱ Λακεδαιμόνιοι διδόασι τοῖς Ἀθηναίοις τὰς ναῦς καὶ τὰ ὅπλα. ἔδωκε γὰρ ἡ πόλις τοῖς Πελοποννησίοις πᾶσας τὰς ναῦς τε καὶ πάντα τὰ ὅπλα ἐπεὶ ἐποιοῦντο εἰρήνην. οὗτοι οὖν ἀποδιδόασιν τὰς ναῦς παραδόντας καὶ πάντα τὰ ὅπλα. Λύσανδρος μήν, ἡγούμενος μὲν τὸ τῶν Λακεδαιμονίων στράτευμα, ἀφικόμενος δ εἰς τὰς Ἀθήνας, ἀπέδωκε πάντα ταῦτα τοῖς Ἀθηναίοις. συνεβουλεύσαντο γὰρ οἱ ἔφοροι τε καὶ ἡ ἐκκλησία τῶν Λακεδαιμονίων ἀποδοῦναι τὰς ναῦς τε δίδωμι παραδίδωμι δίδωμι ἀποδίδωμι: πάλιν δίδωμι ἡγέομαι < ἡγεμών δί-δω-μι / ἔδωκα καὶ τὰ ὅπλα. β Λύσανδρος δέ, τούτων πεπραγμένων, δικε τὸ στράτευμα καὶ καθκε οἴκαδε τοὺς στρατιώτας. περὶ μὲν τῶν φυγάδων τῶν Ἀθηναίων ἐκέλευσε τοῖς ἐν τῆ πόλει μὴ ἀδικεῖν τοὺς φυγάδας καθέντας. περὶ δὲ τῶν αἰχμαλώτων ἔδοξε αὐτ τούτους ἐλευθέρους γένεσθαι καὶ τούτους ἀφκε. διίημι καθίημι: δίιημι οἴκαδε ἀφίημι: διίημι ἐλευθέρους γ Τῆ δ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἔδοξε αὐτοῖς φυλακὰς ἐφιστάναι ἐν τῆ πόλει, φοβούμενοι μὴ οἱ φυγάδες καθέντες ταράττοιεν, καὶ ἔπεισαν Λύσανδρον σφίσι συμπρᾶξαι, ἕως δὴ καταστήσαιντο τὴν πολιτείαν. βουλὴν δὲ καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς κατέστησαν. εἰπὼν δὲ ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, ἀνέστησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ τότε μὲν ἀρχὰς καταστησάμενοι ἐπολιτεύοντο. ὑστέρῳ μέντοι χρόνῳ φυγάδες καθέντες τινὲς ἀφεστήκησαν πρὸς τοὺς πολεμίους καὶ μετέστησεν ἄλλαι πόλεις συμμάχοι. Λύσανδρος οὖν ἔκπλει ναυσὶ διακοσίαις ἐπὶ τὰς ἀφεστηκυίας πόλεις καὶ κατεῖχε τὰς πόλεις τε καὶ τοὺς ἀφεστηκότας φυγάδας. φυλακή ἐφίστημι σφίσι αὐτοῖς ἕως: ἐν τ χρόνῳ ἐν ᾧ... καθίστημι ἐφίστημι ἀνίστημι: ἀνά + ἵστημι ἀφίστημι: ἀπό + ἵστημι μεθίστημι ἀφίστημι διακόσιος: CC κατέχω λαμβάνω 7

38 γραμματική - Verbs atemàtics Són verbs atemàtics els que no porten al tema de present vocal temàtica i, per tant, acaben la a. sg. activa en μι (εἰμι, φημί, δείκνυμι, δίδωμι,... ). N hi ha tres tipus: I. Amb reduplicació en el tema de present: δίδωμι, ἵημι, ἵστημι. II. Sense reduplicació en el tema present: εἰμί, εἶμι, φημί. III. Sense reduplicació, però amb sufix nasal -νυ-: δείκνυμι. - Verbs amb reduplicació Present d indicatiu: - alternància de quantitat, amb vocal llarga en el singular i breu en la resta, - desinències especials i - reduplicació de present δίδωμι, ἵημι (< *yί-yη-μι) i ἵστημι (< *σί-στη-μι). S P δί δω-μι δί δω-ς δί δω-σι δί δο-μεν δί δο-τε δι δό ασι Aorist d indicatiu: morfema κα (només en singular) i alternància de quantitat, amb vocal llarga en el singular i breu en la resta (llevat de ἵστημι). S P δίδωμι ἵημι ἵστημι ἧ κ α però ἧ κα ς ἧ κε εἶ μεν... ἔ δω κ α ἔ δω κα ς ἔ δω κε ἔ δο-μεν ἔ δο-τε ἔ δο-σα ν ἔ-στη-σ-α ἔ-στη-σα-ς ἔ-στη-σε ἐ-στή-σα-μεν ἐ-στη-σα-τε ἔ-στη-σα ν Infinitiu: amb desinència -ναι: δοῦ ναι (aorist). Participi d aorist: sense vocal temàtica i amb vocal breu: δούς εἵς δό ντ ος ἕ ντ ος Perfet: allarga la vocal del tema: ἕ-στη-κ α / ἑ-στη-κ ώ ς Veu mitjana : no té major complicació: στη σα ί-μην (optatiu aorist) στη-σ-ά-μενος (participi aorist) λόγοι μανθανόμενοι δίδωμι παραδίδωμι ἀποδίδωμι ἵημι ἀφίημι καθίημι διίημι ἵστημι καθίστημι ἀφίστημι ἐφίστημι μεθίστημι ἀνίστημι κατέχω ἡγέομαι φυλακή διακόσιος σφίσι ἕως 8 Com ἵσταμαι es conjuguen δύναμαι ( poder )...

39 ἀσκήσεις.- Συνδεῖ τοὺς ὁμοίους λόγους ἐκπλέω σφίσι κατέχω παραδίδωμι καθίστημι αὐτοῖς ἀποπλέω ἐφίστημι λαμβάνω παρέχω.- Πλήρου τὰ πινάκια παραδιδόασιν ἀπέδωκε προδοῦναι ἀφκε δικε ἐφιστάναι ἀνέστησε κατέστησαν καταστήσαιντο ἀφεστήκησαν Persona Nombre Temps Mode Veu.- Πλήρου τὰ πινάκια δόντες παραδόντας καθέντας ἀφεστηκυίας καταστησάμενοι C. N. G. Temps Mode Veu 4. Γράφε τοὺς ὀρθοὺς λόγους ἀπό + ἵημι > ἀπό + ἵστημι > ἐπί + ἵστημι > κατά + ἵημι > κατά + ἵστημι > μετά + ἵστημι > 9

40 γιγνώσκω ἤδη πολλά. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: ἀνδραποδίζω (ἀνήρ home + πούς peu ) (verb) = ἐπιχειρέω (ἐπί sobre + χεῖρ mà ) (verb) = πανδημεὶ (πᾶς tot + δμος poble ) (adverbi) =. Tracta de deduir el significat de les paraules compostes: ἄπειμι ἀπό (allunyament) + εἶμι ( anar ) entrar ἔξειμι ἐκ (cap a fora) + εἶμι ( anar ) anar-se n εἴσειμι εἰς (cap a dins) + εἶμι ( anar ) tornar a casa κάτειμι κατά (completament) + εἶμι ( anar ) eixir 5. Relaciona: Λακεδαίμων (< Λακεδαιμόνιος) (topònim) = Ἑλληνίς (< Ἕλλας) (adjectiu) = 40

41 ιθ' εἰκοστὸν μάθημα 9 εἰμί ἦν... ἦσαν εἶναι ὤν, ὄντος εἶμι ᾔει... ᾖσαν ἰέναι ἰών, ἰόντος οἴχονται ἀπιόντες γιγνώσκω ἔγνω... ἔγνω-σαν γνῶ-ναι βαίνω ἔβην... ἔβησαν βναι α β Μετὰ δὲ ταῦτα τὰς φύλακας Λύσανδρος εἰς Λακεδαίμονα ἐκέλευεν ἰέναι οὐ γὰρ ἐνόμιζε Λακεδαιμονίους εἶναι κυρίους μετὰ τὸν πόλεμον καὶ εἰρένης οὔσης. ἐκέλευσαν οὖν ἀπιέναι τοὺς φρουρούς καὶ οἴκαδε κατιέναι. οἱ οὖν Λακεδαιμόνιοι ἐκ τῶν Ἀθηνῶν οἴχονται ἀπιόντες. ἐπειδὴ οἱ φρουροί τῶν Λακεδαιμονίων ἐξῆσαν ἐκ τς πόλεως, ἐξῆσαν καὶ πανδημεὶ οἱ Ἀθηναῖοι, ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες καὶ παῖδες. ἀλλὰ ἐκ τοῦ ἄστεως οὐδεὶς σὺν ὅπλοις ἐξῄει. κατῆσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι εἰς Λακεδαίμονα καὶ εἰσιόντας δ αὐτοὺς ὄχλος περιείχετο πολύς. Λακεδαιμόνιοι δὲ οὐκ ἔφασαν πόλιν Ἑλληνίδα ἀνδραποδιεῖν μέγα ἀγαθὸν εἰργασμένην ἐν τοῖς μεγίστοις κινδύνοις γενομένοις τῆ Ἑλλάδι, ἀλλὰ ποιοῖεν ἅν εἰρήνην. διὰ ταῦτα ἔδοξε αὐτοῖς βοηθεῖν τοῖς Ἀθηναίοις καὶ ἐπέταξαν αὐτοῖς διαλλάξαι ὅπῃ δύναιντο κάλλιστα. καὶ ἐβουλεύσαντο ἐπιχειρεῖν τοὺς φυγάδας κατιέναι, ὅσους ἐδύνατο πλείστους αὐτῶν. δίκαιόν ἐστι, ἔφη τις τῶν ἐφόρων. Λακεδαίμων > Λακεδαμόνιος εἶμι (ἰέναι, ιών) ἔρχομαι κύριος δεσπότης ἄπειμι: ἀπό + εἶμι φρουρός φυλακή κάτειμι: εἶμι εἰς τὴν πατρίδα οἴχομαι ἄπειμι ἔξειμι: ἐκ + εἶμι πανδημεί: πᾶς + δμος εἰσειμι: εἰς + εἶμι ὄχλος: πολλοὶ ἄνθρωποι Ἑλληνίς: Ἑλληνική ἀνδραποδίζω: ποιῶ δοῦλον ἐπιχειρέω: βούλομαι ποιεῖν ὅσοι: πάντες οἵ γ Ἐπεὶ δὲ κατέβησαν οἱ τῶν Ἀθηναίων στρατηγοί ἐκ τς ἀκροπόλεως, θύσαντες τῆ Ἀθηνᾷ, ἔνθα δὴ ὁ Θρασύβουλος εἶπεν ὑμῖν συμβουλεύω ἐγὼ γνῶναι ὑμᾶς αὐτούς. μάλιστα δ ἅν γνοίητε, εἰ νομίσαιτε ἐπὶ τίνι ὑμῖν μέγα φρονητέον ἐστίν. οὐχ ὑμᾶς ἀξιῶ ἐγὼ ὧν ὀμωμόκατε παραβναι οὐδέν. ἔνθα τότε / ἐν τούτῳ τ τόπῳ μέγα φρονητέον ἐστίν: δεῖ νομίζειν ἑαυτὸν ἀγαθόν δ Ἐπεὶ ἔγνω τῶν Ἀθηναίων πάντα τὰ πράγματα εὖ ἔχουσιν, Λύσανδρος ὀκτὼ ναυσὶν ἀπέπλευσε εἰς Ἀσίαν. ἐκεῖ ὤν, τὰς ταχίστας τῶν νεῶν ἐκέλευσε μὲν ἕπεσθαι τοῖς πολεμίοις, ἐπειδὰν δὲ ἐκβῶσι μάχεσθαι πρὸς αὐτοῖς. ἐνταῦθα δὴ ἐκράτησε παντελῶς. 4