Ὁ Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμος

Transcript

1

2

3 Ὁ αναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμος

4 Ἀρχιερατικές εὐχές Αγαπητοί μου ἀδελφοί καί παιδιά μου τῆς ἐνορίας Μεταμορφώσεως-Γεννήσεως τοῦ ω - τῆρος Θεσσαλονίκης, Χαίρετε ἐν υρίῳ. Μέ τήν ἔκδοση καί κυκλοφορία τοῦ παρόντος Ἡμερολογίου τῆς Ἐνορίας σας γιά τόν προσεγγίζοντα καινούργιο χρόνο 2009, ἀφιερωμένο στό ἱερό Μυστήριο τῆς Ἱερωσύνης, εὑρίσκω τήν εὐκαιρία νά ἀπευθύνω πρός ὅλους σας ἐγκάρδιες πατρικές Εὐχές, γιά νά εἶναι καί τό ἔτος αὐτό εἰρηνικό, ὑγιεινό καί πλούσιο σέ εὐλογίες ἀπό τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία, ὥστε ὅλοι μας λαμβάνοντας τήν χάρη καί τήν δύναμη τοῦ ἁγίου νεύματος καί συμμετέχοντας στά ἅγια Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας νά ἀγωνιζώμεθα γιά τήν ἀρετή καί τήν ἁγιότητα.

5 Εὔχομαι ἰδιαίτερα στά παιδιά μας καί στούς νέους μας, πού εἶναι ἡ ἐλπίδα γιά τό μέλλον τῆς ατρίδος μας, νά προοδεύουν κατά πάντα, νά τούς προστατεύῃ ὁ Θεός ἀπό τούς μυρίους κινδύνους πού τούς περικυκλώνουν, νά εἶναι κοντά στούς γονεῖς τους καί νά ἔχουν ἐπιτυχίες στά μαθήματά τους καί στίς σπουδές τους. αί πρό πάντων νά μή λησμονοῦν ποτέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας πού τούς θέλουν πάντοτε κοντά τους, μέσῳ τῆς Ἐνορίας τους, ὁ δέ ἅγιος ριαδικός Θεός νά ἀναδεικνύῃ πολλούς ἀξίους καί ἱκανούς λειτουργούς καί ἐργάτας τῆς Ἐκκλησίας ου. αλή καὶ εὐλογημένη χρονιά Ἔτη πολλά Εὐχέτης Ο ΜΗΡΟΟΛΙΗ Ο ΘΕΑΛΟΝΙΗ ΑΝΘΙΜΟ

6 ΡΟΛΟΓΟ Οτῶν αἰώνων οιητής καί εσπότης μᾶς ἐπέτρεψε καί φέτος νά εἰσέλθουμε εἰς τόν νέον ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητός ου καί μέ τή χάρη ου προβήκαμε στήν ἔκδοση τοῦ 11ου κατά σειρά ἐγκολπίου-ἡμερολογίου τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ. ό ἀφιερώσαμε στήν ἱερωσύνη, μέ τή βεβαιότητα ὅτι ἐπιτελοῦμε ὕψιστο καθῆκον, δεδομένου ὅτι ἡ ἱερωσύνη ἀποτελεῖ τό σπουδαιότερο καί ἁγιότερο δῶρο, πού χάρισε ὁ Χριστός στήν Ἐκκλησία ου. Ὁ Χριστός δέν ἦρθε στόν κόσμο, γιά νά διακονηθεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο, ἀλλά γιά νά διακονήσει. Ἐγώ δέ εἰμι ἐν μέσῳ ὑμῶν ὡς ὁ διακονῶν (Λουκ. 22, 27). αί ἡ διακονία πού προσέφερε ὁ Χριστός στόν ἄνθρωπο εἶναι τό μυστήριο τῆς ἔνσαρκης παρουσίας ου. Ἡ διακονία αὐτή τοῦ Χριστοῦ συνεχίζεται, διότι μέ τή θεία Λειτουργία παρατείνεται ἀδιάκοπα τό μυστήριο τῆς ἔνσαρκης οἰκονομίας. ή θεία Λειτουργία ὅμως μόνο ὁ ἱερεύς μπορεῖ νά ἐπιτελέσει. Ὁ ἱερεύς φορώντας τήν ἱερατική του στολή σάν Ἄγγελος ἐν ἐσθήσεσιν ἀστραπτούσαις

7 (Λουκ. 24, 4) περιμένει τούς πιστούς στό ἅγιο Θυσιαστήριο τόν Ζωοδόχο άφο τοῦ υρίου, γιά νά τούς προσκαλέσει στό εῖπνο τῆς Ἀναστάσεως, καί μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι, ἐνῶ εἶναι ἐκ τοῦ κόσμου τούτου, δέν ἀνήκει μόνο στόν κόσμο αὐτό. τέκεται ἀνάμεσα στόν ἄνθρωπο καί στόν Θεό καί εἶναι μπροστά στό ἅγιο Θυσιαστήριο ἡ ζῶσα εἰκόνα τοῦ Ἀρχιερέως Χριστοῦ. «Ἐπί γῆς τοῦ Θεοῦ τήν εἰκόνα ἔχεις λαχών», δηλ. ἐπάνω στή γῆ σοῦ τυχε σάν λαχεῖο νά εἶσαι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, γράφει ὁ θεοφόρος Μάξιμος πρός τόν Ἐπίσκοπο Ἰωάννη. ό χέρι πού προσφέρει τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ καί εὐλογεῖ τά προσφερόμενα ῶρα εἶναι τό χέρι τοῦ Ἀρχιερέως Χριστοῦ. Ὁ εσπότης Χριστός, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Θεοφάνη Νικαίας, πρίν ἀναληφθεῖ στούς οὐρανούς, ἔδωσε στούς ἁγίους Ἀποστόλους καί δι αὐτῶν στούς Ἐπισκόπους καί στούς Ἱερεῖς τή χάρη νά ἐνεργοῦν τό δικό ου ἔργο. αί ὁ ἱερεύς ἐνεργεῖ ὡς χείρ Χριστοῦ. αί ὁ ἱερός Χρυσόστομος μᾶς συνιστᾶ νά πιστεύουμε ὅτι, ὅταν ὁ ἱερεύς μᾶς προσφέρει τά φρικτά μυστήρια, ἐκεῖνο τό χέρι πού ἁπλώνεται πρός τό μέρος μας εἶναι τό χέρι τοῦ Χριστοῦ. Ὕψιστο λοιπόν καί θεόσδοτο τό ἀξίωμα τῆς ἱερωσύνης! Μέσα ἀπό αὐτή καί μέσω τῶν ταπεινῶν ἱερέων ὁ Χριστός διδάσκει, θαυματουργεῖ, σταυρώνεται, ἀνασταίνεται, μεταδίδει τό ῶμα ου καί τό

8 Αἷμα ου καί σώζει τόν ἄνθρωπο. αί ἄν κατά καιρούς τό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας κλυδωνίζεται σφοδρά ἀπο ψευδαδέλφους, αἱρετικούς ἤ καί ἀνάξιους τῆς ἀποστολῆς τους κληρικούς καί μοναχούς, ἄς μήν ξεχνοῦμε τόν λόγο τοῦ υρίου πρός τόν έτρο: ύ εἶ έτρος, καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν ἐκκλησίαν, καί πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς (Ματθ. ιστ, 18). Ἀδελφοί μου, κλείνοντας τόν πρόλογό μου ἀφενός μέν σᾶς παρακαλῶ νά δεηθεῖτε στόν Μέγα Ἀρχιερέα Ἰησοῦ Χριστό, πού εἶναι κύριος καί ἰδιοκτήτης τοῦ ἀμπελώνα, νά καλέσει καί νά ἀποστείλει νέους ἄξιους πνευματικούς ἐργάτες στόν ἀμπελώνα ου καί ἀφετέρου καταφεύγω εὐλαβικά στόν ἅγιο υμεών Θεσ/νίκης, γιά νά ἐπισφραγίσει ἐκεῖνος τήν ταπεινή προσπάθεια τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ: «Ὅσαπερ εἴπομεν οὐκ ἀφ ἑαυτῶν εἴπομεν, ἀλλά ἀφορμάς ἔχοντες ἐκ ατέρων καί τῶν τῆς εὐσεβείας μᾶλλον διδασκάλων, οἵ περί τούτων ὑψηλοφρόνως ἐδίδαξαν. ηλ. ὅσα εἴπαμε (μέ τά κείμενα πού ἀκολουθοῦν) δέν τά εἴπαμε μέ τίς δικές μας πνευματικές δυνάμεις ἀλλά ἔχοντας ὁρμητήριο τούς ατέρες καί τούς εὐσεβέστατους διδασκάλους, οἱ ὁποῖοι δίδαξαν γι αὐτά τά θέματα μέ ὑψηλό φρόνημα. αλή καί εὐλογημένη χρονιά! Ἀρχιμ. εραφείμ Ζώγκας

9 Ἡ χάρη τῆς ἱερωσύνης Αποφάσισαν κάποτε οἱ Γέροντες στή σκήτη νά κάνουν πρεσβύτερο τόν ἀββά Ἰσαάκ. Μόλις τό ἔμαθε ἐκεῖνος, ἔφυγε κρυφά καί κρύφτηκε σ ἕνα χωράφι κοντά στόν δρόμο, πού ὁδηγοῦσε στήν πόλη. Οἱ Γέροντες τόν κυνήγησαν κι ὅταν ἔφτασαν σ ἐκεῖνο τό χωράφι, στάθηκαν νά ξεκουραστοῦν καί ἄφησαν τό ζῶο πού εἶχαν μαζί τους νά βοσκήσει. Ἐκεῖνο τότε ὁδηγημένο ἀπό τή Θεία ρόνοια πῆγε καί στάθηκε κοντά στόν θάμνο πού ἦταν κρυμμένος ὁ ἀββάς. Ὅταν πῆγαν οἱ Γέροντες νά τό πάρουν, εἶδαν τόν Ἰσαάκ. Ἀποφάσισαν τότε νά τόν δέσουν καί νά τόν ὁδηγήσουν διά τῆς βίας πίσω στή σκήτη. Ἐκεῖνος ὅμως δέν τούς ἄφησε. Ἄν καί εἶμαι ἀνάξιος γι αὐτό τό ὑψηλό ἀξίωμα, τούς εἶπε, δέν φεύγω πιά, γιατί βλέπω πώς εἶναι θέλημα Θεοῦ νά τό δεχθῶ. Ὅπου κι ἄν πάω, δέν θά τό ἀποφύγω. Ἀπό τό Γεροντικό.

10 Ὅσοι διστάζετε νά λάβετε τή χάρη τῆς ἱερωσύνης... Εξετάζοντας τούς πιό ἔνδοξους ἀπό τούς παλαιούς ἀνακαλύπτω ὅτι, ἀπό ὅσους δέχθηκαν κάποτε ἀπό τή χάρη κάποια ἡγεσία ἤ τό προφητικό χάρισμα ἄλλοι ὑπάκουσαν μέ προθυμία στήν κλήση, ἐνῶ ἄλλοι δέχθηκαν τό χάρισμα ὕστερα ἀπό ἀναβολές καί δισταγμούς. αί δέν θεωρήθηκε ἀξιοκατάκριτη οὔτε ἡ δειλία ἐκείνων πού δίστασαν οὔτε ἡ προθυμία ἐκείνων πού ἔσπευσαν. ιότι οἱ πρῶτοι ἔδειξαν σεβασμό στό μέγεθος τοῦ ὑπουργήματος καί οἱ δεύτεροι ἀκολούθησαν, ἐπειδή εἶχαν πίστη σ Ἐκεῖνον πού τούς κάλεσε. Ὁ Ἀαρών ἦταν πρόθυμος, ἀλλά ὁ Μωυσῆς δίσταζε. Ὁ Ἠλίας ὑπάκουσε μέ προθυμία, ἀλλά ὁ Ἱερεμίας φοβήθηκε τό νεαρό τῆς ἡλικίας του καί δέν τόλμησε νά ἀναλάβει τήν προφητεία, προτοῦ λάβει ἀπό τόν Θεό καί ὑπόσχεση μεγαλύτερη καί δύναμη ἀνώτερη τῆς ἡλικίας του. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος Λόγος Β, Ἀπολογητικός ἤ περί ἱερωσύνης

11 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ Á ΕΡΙΟΜΗ Ι. ΧΡΙΟΥ. Βασιλείου Μεγ.,Ἐμμελείας ιλβέστρου, Θεαγένους, Θεοπίστου,εραφείμ άρωφ Μαλαχίου προφήτου, Γορδίου μάρτ., Θωμαΐδος ΡΟ ΩΝ ΦΩΩΝ. ύναξις τῶν 70 Ἀπ., Θεοκτίστου μ. Θεοπέμπτου μάρτ., υγκλητικῆς ὁσ. (νηστεία) Α ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ύναξις ροδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου Γεωργίου Χοζεβίτου, αρθένας Ἐδεσσαίας ολυεύκτου μάρτ., Εὐστρατίου ὁσίου Γρηγορίου Νύσσης, ομετιανοῦ, Μαρκιανοῦ ΜΕΑ Α ΦΩΑ. Θεοδοσίου οινοβιάρχου, Ἀγαπίου ατιανῆς, Εὐθασίας, Μερτίου μαρτ. Ἑρμύλου, τρατονίκου μαρτ., Μαξίμου αυσοκ. Ἐν ινᾷ & Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, Ἁγνῆς, Νίνας μαρτύρ. αύλου Θηβαίου, Ἰωάννου τοῦ αλυβίτου ροσκ. ἁλύσεως ἀπ. έτρου, Νικολάου Μυτιλήνης Ἀντωνίου Μεγάλου, Ἀντωνίου Βερ., Γεωργίου νεομ. Ἰωαν. ΙΒ ΛΟΥΑ. Ἀθανασίου καί υρίλλου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, Μακαρίου Αἰγυπτ., Ἀρσενίου Εὐθυμίου Μεγάλου, Εὐσεβίου, Ζαχαρίου νεομ. Εὐγενίου ραπεζουντίου, Μαξίμου Γραικοῦ,Νεοφύτου ιμοθέου ἀποστόλου, Ἀναστασίου τοῦ έρσου ιονυσίου ἐν Ὀλύμπῳ, λήμεντος Ἀγκύρας, Ἀγαθαγγέλου μάρτ. Ξένης ὁσ., Ζωσιμᾶ ὁσ., Βαβύλα ἱερομ., Φίλωνος, Νεοφύτου ύπρου ΙΕ ΛΟΥΑ. Γρηγορίου Θεολ., Μαργαρίτας Ξενοφῶντος ὁσίου καί οἰκείων αὐτοῦ Ἀνακομ. λειψ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, λήμεντος Ἐφραίμ τοῦ ύρου, αλλαδίου, Ἰακώβου, Χάριτος μ. Ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου,ημητρίου Χίου ριῶν Ἱεραρχῶν (Ἑορτή αιδείας), Θεοφίλου τοῦ νέου ύρου, Ἰωάννου Ἀναργύρων, Ἠλιού Ἀρδ.,Ἀρσενίου

12 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ ολασ. β 8-12 Β ιμ. δ 5-8 ίτ. β 11-14, γ 4-7 ράξ. ιθ 1-8 Β ορ. δ 6-15 Ἑβρ. ιγ Ἑβρ. ιγ 7-16 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἑβρ. ιγ 7-16 Λουκ. β 20-21, Μάρκ. α 1-8 Ματθ. γ Ἰωαν. α Ματθ. δ Λουκ. στ Λουκ. ιζ Λουκ. ιθ 1-10 Ἰωάν. ι 9-16 Ματθ. ε εριτ. τοῦ Χριστοῦ δ Ι Ζ Θεοφανείων Βαπτιστοῦ Ἰωάννου πλ. α Η Ἀντωνίου Μεγάλου πλ. β Ι Θ βαρύς Ι Ι Ἰωάν. Χρυσοστόμου ριῶν Ἱεραρχῶν «ατήρ, Υἱός καί τό Ἅγιον νεῦμα πάντα οἰκοδομεῖ ὁ ἱερεύς τήν ἑαυτοῦ δανείζει γλῶσσαν καί τήν ἑαυτοῦ παρέχει χεῖρα». Ἰωάννης Χρυσόστομος

13 ό ἱερό πρόσωπο τοῦ ἱερέως Εγώ ἔχω χρέος ὅταν ἀπαντήσω (συναντήσω) ἱερέα νά σκύψω νά τοῦ φιλήσω τά χέρια καί νά τόν παρακαλέσω νά παρακαλῇ τόν Θεόν διά τάς ἁμαρτίας μου. ιότι ὅλος ὁ κόσμος νά παρακαλέσῃ τόν Θεόν δέν δύναται νά τελειώσουν τά Ἄχραντα Μυστήρια, καί ἕνας ἱερεύς, ἔστω καί ἁμαρτωλός, δύναται μέ τήν χάριν τοῦ Ἁγίου νεύματος νά τά τελειώσῃ. οσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ιδαχή Γ Ν ά προσέχετε, ἀδελφοί μου, οἱ κοσμικοί νά μήν κατηγορῆτε τούς παπᾶδες σας, νά μή τούς ὑβρίζετε καί νά μή τούς παραμελῆτε, διότι βάνετε φωτιά καί καίεσθε διότι οἱ παπᾶδες εἶναι ἀνώτεροι καί ἀπό τούς Ἀγγέλους καί ἀπό τούς βασιλεῖς. Ἐγώ, ἀδελφοί μου, ἡ γνώμη μου ἔτσι μέ λέγει νά κάμω. Ἐάν ἀπαντῶ (=συναντῶ) ἕνα παπᾶ καί ἕνα βασιλέα, μέ φαίνεται εὔλογον τόν παπᾶ νά βάλω νά καθήσῃ ὑψηλότερα ἀπό τόν

14 βασιλέα καί ἐάν ἀπαντήσω ἕνα παπᾶ καί ἕναν ἄγγελον, πρῶτα θά χαιρετήσω τόν παπᾶ καί ἔπειτα τόν ἄγγελον. ιότι, ἀδελφοί μου, εἶναι ἀνώτερος καί ἀπό τήν ἁγίαν ράπεζαν, ἀνώτερος καί ἀπό τό ἅγιον οτήριον διότι τό ἅγιον οτήριον εἶναι ἄψυχον, μά ὁ ἱερεύς μεταλαμβάνει τά Ἄχραντα Μυστήρια καθ ἑκάστην ἡμέραν, τό τίμιον σῶμα καί αἷμα τοῦ υρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ. Ἐγώ, ἀδελφοί μου, δέν ἔχω καμμίαν κατηγορίαν νά κάμω τῶν παπάδων, διότι εἶναι παπᾶδες καί ἔχουν τόν Χριστόν ὁπού τούς παιδεύει καί ὅ,τι σφάλμα κάμουν οἱ παπᾶδες ἔχει ὁ Χριστός μας ράβδον σιδηρᾶν δι αὐτούς. Ἔχω νά ὁμιλήσω τώρα δι ἐκείνους, ὁπού ἔχουν νά γίνουν παπᾶδες. Ἐσύ, ἀδελφέ μου, ὁπού ἔχεις νά γίνεις παπᾶς, δεκαοκτώ χρονῶν πρέπει νά γίνεις ἀναγνώστης, εἴκοσι ὑποδιάκονος, εἰκοσιπέντε ἱεροδιάκονος καί τριάντα ἱερεύς. αί νά μανθάνῃς ἑλληνικά γράμματα, νά ἠξεύρῃς νά ἐξηγῇς τό ἅγιον Εὐαγγέλιον νά τό κλείῃς καί ἔπειτα νά τό ἐξηγῇς εἰς τούς χριστιανούς, καί τότε νά γίνεσαι, ἀδελφέ μου, παπᾶς εἰ δέ καί γίνεσαι παπᾶς δι ἀνάπαυσιν ἤ γίνεσαι διά δόξαν ἤ γίνεσαι παρανόμως, σοῦ κόβει ὁ Θεός τήν ζωήν παράκαιρα καί πηγαίνει ἡ ψυχή σου εἰς τήν κόλασιν καί καίεται πάντοτε. οσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ιδαχή Ε

15 χετικά μέ τή χειροτονία σέ κληρικό Sοῦ παραγγέλνω ἐπίσης καί τό ἑξῆς ἄν γίνεις κληρικός καί ὑπάρχει περίπτωση νά γίνεις ἴσως καί ἐπίσκοπος, νά μήν τό δεχτεῖς, μέχρις ὅτου μέ νηστεία καί ἀγρυπνία σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ἀπό τόν οὐρανό καί βεβαιωθεῖς μέ σιγουριά ἀπό τόν Θεό. ι ἄν ἀργεῖ ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ, νά κάνεις ὑπομονή καί νά ἐπιμένεις καί νά ταπεινώνεις τόν ἑαυτό σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί θά τό δεῖς. Ἀρκεῖ ἡ ζωή σου νά εἶναι καθαρή καί πάνω ἀπό τά πάθη, πού τήν ἐμποδίζουν σ αὐτό. αί τί λέω ἐπίσκοπος; Ἀκόμα κι ἄν ἐκλεγεῖς νά καταλάβεις πατριαρχικό θρόνο, μήν τολμήσεις νά πάρεις στό χέρι σου τό τιμόνι τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ, ἄν δέν δεῖς θεϊκό ὅραμα. ι ἄν τό πάρεις, νά μή γίνεις ματαιόδοξος, νά μή σέ περιτριγυρίζουν ἀκόλουθοι νά μή συσσωρεύσεις χρήματα μαζεύοντας τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι οὔτε νά φροντίζεις γιά πλούσια δεῖπνα. Ἀντίθετα ἡ φροντίδα σου νά εἶναι στό νά τρέφεις ὀρφανά καί χῆρες, στά νοσοκομεῖα καί στήν ἀπελευθέρωση αἰχμαλώτων καί στό νά συμφιλιώνεις τούς ἀνθρώπους καί νά προστατεύεις τούς ἀδυνάτους. ι ὄχι νά προσθέτεις τό ἕνα σπίτι μετά τό ἄλλο, στό ἕνα χωράφι καί τό πλαϊνό του καί νά

16 παίρνεις τά ὑπάρχοντα τοῦ γείτονα μέ τή δικαιολογία δῆθεν πώς δέν τά παίρνεις γιά τόν ἑαυτό σου ἀλλά γιά τόν Θεό καί τήν ἐκκλησία ου. Γιατί εἶδα κι ἄλλους ἀρχιερεῖς νά λένε παρόμοια καί θαύμασα τίς πονηριές τοῦ διαβόλου, πῶς μᾶς ἐξαπατᾶ μ ἐκείνους πού παριστάνουν τούς εὐσεβεῖς. ιότι θά σοῦ ἀπαντήσω. Ὁ ἅγιος Νικόλαος καί ὁ Βασίλειος καί οἱ ἄλλοι, ὅσο ἀκόμα ζοῦσαν στόν κόσμο μοίρασαν τά ὑπάρχοντά τους στούς φτωχούς καί δίδαξαν τήν ἀκτημοσύνη. ώρα πού βρίσκονται στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, τώρα ἔχουν ἀνάγκη ἀπό τήν διαρπαγή τῶν φτωχῶν; Θεός φυλάξοι. χετικά μέ αὐτό πού σοῦ εἶπα, νά προσευχηθεῖς στόν Θεό καί νά ἀξιωθεῖς νά δεῖς θεϊκό ὅραμα... πρόσεχε μήπως ἀντί γιά θεϊκό ἄγγελο δεῖς ἄγγελο πονηρό... αί νά σέβεσαι τά θεῖα πάρα πολύ... Μόνο καί τά δύο νά τά κάνεις μέ εὐσέβεια, τό ἕνα ἐξαιτίας τῆς προσωπικῆς ἀδυναμίας καί τό ἄλλο ἐξαιτίας τῆς δύναμης Ἐκείνου, πού σέ καλεῖ. Νά μελετᾶς νύχτα μέρα τά θεῖα καί τό πῶς θά ἀνακουφίσεις φτωχούς καί πλούσιους. εκαυμένου, τρατηγικόν (εκαυμένος: Γόνος ἀριστοκρατικῆς οἰκογένειας τοῦ Βυζαντίου, συγγραφέας τοῦ ἔργου τρατηγικόν 11ος αἰώνας)

17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ ΙΖ ΜΑΘΑΙΟΥ. ρύφωνος, ερπετούας μαρτύρ. Ἡ Ὑπαπαντή τοῦ ωτῆρος Χριστοῦ, Ἀγαθοδώρου μ. υμεών Θεοδόχου, Ἄννης προφ., ταματίου νεομ. πετσῶν Ἰσιδώρου ηλουσ., Νικολάου ὁμ., Ἀβραμίου ἱερομ. Ἀγάθης μάρτ.,ολυεύκτου /λεως, Θεοδοσίου ὁσ. Φωτίου πατρ. ων/πόλεως, Βουκόλου ἐπ. μύρνης αρθενίου ἐπ. Λαμψάκου, Λουκᾶ τοῦ ἐν τειρίῳ ΕΛΩΝΟΥ-ΦΑΡΙΑΙΟΥ. Ζαχαρίου προφ., Θεοδώρου στρατηλ. Νικηφόρου μάρτ., Μαρκέλλου ἐπ., αγκρατίου ἐπ. Χαραλάμπους ἱερομάρτ., Ζήνωνος ταχυδρόμου Θεοδώρας βασιλίσσης, Βλασίου ἱερομ. Μελετίου Ἀν/χείας, Ἀντωνίου /λεως, Χρήστου νεομ. Ἀκύλα καί ρισκίλλης ἀποστ., Εὐλογίου Ἀλεξανδρ. Αὐξεντίου, Ἀβραάμ, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου ορινθ Á ΑΩΟΥ. Ὀνησίμου ἀπ., Εὐσεβίου ὁσ., Ἀνθίμου Χίου αμφίλου μαρτ., Φλαβιανοῦ ἐπισκ. ων/λεως Θεοδώρου ήρ., ουλχερίας, Θεοδώρου Μυτιλ. Λέοντος ἐπισκ. Ρώμης, Ἀγαπητοῦ ἐπ. ιναίου Φιλοθέης Ἀθηναίας,Ἀρχίππου, Φιλήμονος, Ἀπφίας Λέοντος ἐπ. ατάνης, Ἀγάθωνος, Βησσαρίωνος Ψυχοσάββατον. Εὐσταθίου Ἀντιοχ., ιμοθέου ΑΟΡΕΩ. ῶν ἐν τοῖς Εὐγενίοις Μαρτύρων ολυκάρπου μύρνης, ροτερίου ἱερομάρτ. Α καί Β εὕρεσις κεφαλῆς τοῦ ροδρόμου αρασίου ων/λεως, Ρηγίνου ἐπισκ. κοπέλου ορφυρίου Γάζης, Φωτεινῆς ἰσαπ., Θεοκλήτου μ. ροκοπίου εκαπολίτου, τεφάνου γηροκόμου Βασιλείου ὁμ., Νέστορος, Βάρσου, υράννης νεομ.

18 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Ρωμ. η Ἑβρ. ζ 7-17 Β ιμ. γ Β ιμ. β 1-10 Α ορ. στ Α Ἰωάν. δ 20-21, ε 1-21 Α Θεσ. δ Α ορ. η 8-θ 2 Β ορ. δ 6-15 Ματθ. ιε Λουκ. β Λουκ. ιη Ἰωάν. ιε 17-ιστ 2 Λουκ. ιε Μάρκ. ιε 1-15 Λουκ. κα 8-9, 25-27, Ματθ. κε Ματθ. ια 2-15 πλ. δ ΙΑ Ὑπαπαντῆς α Α Χαραλάμπους ἱερ β Ι Β Φιλοθέης Ἀθην. Ψυχοσάββατον γ Ι Γ ροδρόμου Χωρίς τήν ἐξομολόγηση στόν πνευματικό δέν εἶναι δυνατό νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν πλάνη, γιατί στόν πνευματικό ἔδωσε ὁ Θεός τή χάρη τοῦ «δεσμεῖν καί λύειν». ἅγ. ιλουανός ὁ Ἀθωνίτης

19 Ἡ εἰκόνα τοῦ ἀληθινοῦ κληρικοῦ Εκεῖνος πού πρόκειται νά γίνει ἱερέας πρέπει νά ἔχει σύνεση καί πρίν ἀπό τή σύνεση πολλή χάρη Θεοῦ καί τρόπους καλούς καί ζωή καθαρή καί μεγαλύτερη ἀπό κάθε ἄλλο ἄνθρωπο ἀρετή... Γιατί ὁ ἱερέας πρέπει νά εἶναι σεμνός καί ὄχι ὑπεροπτικός. Νά ἐμπνέει ἱερό φόβο καί δέος καί ταυτόχρονα καταδεκτικός καί γλυκύς. Νά ἔχει παιδαγωγικό καί διοικητικό χάρισμα, ὅπως καί κοινωνική πείρα καί ἐνδιαφέρον γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Νά εἶναι ἀπροσωπόληπτος και ἐξυπηρετικός πρός ὅλους. απεινός καί ἀδούλωτος, δραστήριος καί γενναῖος ἀλλά καί πράος... Ὅταν σκεφθεῖ κανείς ὅτι ὁ ἱερέας καλεῖ τό Ἅγιο νεῦμα καί ἐπιτελεῖ τήν πιό φρικτή Θυσία καί ἀγγίζει συνεχῶς τόν ύριο καί Θεό τῶν ὅλων, πόση ἁγνότητα ἀλλά καί πόση εὐλάβεια πρέπει νά ἀπαιτήσουμε νά ἔχει; κέψου πόσο ἁγνά πρέπει νά εἶναι τά χέρια πού διακονοῦν σ ἕνα τέτοιο ἔργο, πόσο καθαρή ἡ γλώσσα πού προφέρει τά λόγια τοῦ Θεοῦ καί πόσο καθαρότερη καί ἁγιότερη ἡ ψυχή πού ὑποδέχεται τό Ἅγιο νεῦμα. άν τό φῶς πού φωτίζει τήν οἰκουμένη πρέπει νά λάμπει ἡ ψυχή τοῦ ἱερέως. Ἰωάννης Χρυσόστομος

20 αθῆκον τοῦ ἱερέα τά οὐράνια, ὄχι τά ἐπίγεια Οἱερέας παίρνει κατά τή χειροτονία του τήν ἴδια φλόγα τοῦ οὐρανοῦ, πού κατέβηκε ἐπί τῶν Ἀποστόλων κατά τήν εντηκοστή. ι ἄν ἔπειτα ἀπό τή χειροτονία, ὕστερα ἀπ τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου νεύματος πάνω του ὁ ἱερεύς ἐπιμένει νά μένει στήν ἐπίγεια Ἱερουσαλήμ καί νά κάνει ἔργα τῆς γῆς γιά τή γῆ, δέν βρίσκεται πιά στήν Ἐκκλησία. Ἄν ὁ ἱερεύς, πού κατέχει τό φῶς, δέν τό μεταδίδει καί ἀσχολεῖται μέ ἄλλα πράγματα, ποιός θά τό μεταδώσει σ ἐκείνους πού τό περιμένουν; Ὁ ἱερέας εἶναι ὁ μόνος ἄνθρωπος πού κατέχει τό πῦρ τοῦ οὐρανοῦ. «αί χρειάζεται νά χεις φωτιά, γιά νά μεταδώσεις φωτιά». Οἱ ἱερεῖς πῆραν τήν ἐξουσία ἀπό τόν Θεό, ὅπως οἱ Ἀπόστολοι, τῶν ὁποίων τό ἔργο συνεχίζουν. ατέχουν τόν Θεό «αί γιά νά τούς κάνεις μετόχους τῆς θεότητος πρέπει νά σαι Θεός». Οἱ ἱερεῖς ἔχουν τό καθῆκον νά ἀσχολοῦνται μέ πράγματα τοῦ οὐρανοῦ. Νά θεοποιοῦν τούς ἀνθρώπους ἐδῶ κάτω. Νά τούς ὁδηγοῦν πρός τόν οὐρανό. ιότι οὔτε καί οἱ προφῆτες δέν ὀνομάσθηκαν, ὅπως οἱ χριστιανοί, Ναοί τοῦ Ἁγ. νεύματος. «άθε χριστιανός εἶναι μεγαλύτερος ἀπό τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Βαπτιστή: ἐν μείζοσι γεγόναμεν διά Χριστόν». Βιργιλίου Γεωργίου Ἕνα ὄνομα γιά τήν αἰωνιότητα

21 ΜΑΡΙΟ Á ΥΡΙΝΗ. Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου, Ἀντωνίνης αθαρά ευτέρα. Ἡσυχίου, Εὐθαλίας, Νικολάου λανᾶ Εὐτροπίου, λεονίκου, Βασιλίσκου μ., Θεοδωρήτου Γερασίμου ὁσ., αύλου καί Ἰουλιανῆς μαρτ. Εὐλαμπίου, όνωνος, Γεωργίου Ραψ., Ἀρχελάου Α Χαιρετισμοί. ῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 μαρτύρων Ἀνάμνησις τοῦ διά κολλύβων θαύματος, Λαυρεντίου Μεγάρων Α ΝΗΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΟΞΙΑ) Θεοφυλάκτου, Ἑρμοῦ ἀπ. ῶν Ἁγίων εσσαράκοντα Μαρτύρων, αισαρίου οδράτου, Ἀναστασίας ατρικ., Μιχαήλ Μαυρουδῆ νεομ. ωφρονίου πατρ. Ἱεροσολ., Θεοδώρας βασ. Ἄρτης Γρηγορίου ιαλόγου, υμεών Θεσ/κης, Θεοφάνους Β Χαιρετισμοί. Νικηφόρου ων/λεως, Χριστίνης μ. Μαρίου Βενεδίκτου ὁσ., Εὐσχήμονος ὁμολ. ἐπ. Λαμψάκου Β ΝΗΕΙΩΝ (ΓΡΗΓ. ΑΛΑΜΑ) Ἀγαπίου, Μανουήλ νεομ. αββίνου, Ἰουλιανοῦ μ., Χριστοδούλου ἐν άτμῳ Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Θεοστηρίκτου ὁμολ. υρίλλου Ἱεροσολύμων, ροφίμου, Εὐκαρπίωνος Χρυσάνθου & αρείας μ., λαυδίου, ημητρίου νεομ. Γ Χαιρετ. ῶν ἐν μονῇ Ἁγ.άββα ἀναιρεθέντων Ἰακώβου, Φιλήμονος, Θωμᾶ ων/πόλεως, Λουκᾶ Γ ΝΗΕΙΩΝ (ΑΥΡΟΡΟΥΝΗΕΩ) Βασιλείου, αλλινίκης μ. Νίκωνος καί τῶν σύν αὐτῷ 199 μαθητῶν μαρτύρων Ἀρτέμονος ἱερομ. ελευκείας,αρθενίου νεομ. Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου (ἐθνική ἑορτή) ύναξ. ἀρχαγγέλ. Γαβριήλ. ῶν ἐν Γοτθίᾳ 26 μαρτ. Χαιρετ. Ματρώνης Θεσ/νίκης. Φιλητοῦ, Λυδίας Ἱλαρίωνος ὁσίου, Ἡρωδίωνος ἀποστ. ἐκ τῶν 70 ΝΗΕΙΩΝ (ΙΩ. ΛΙΜΑΟ) Μάρκου ἐπ. Ἀρεθουσίων, υρίλλου διακ. Ἰωάννου ὁσ., συγγραφ. τῆς «λίμακος», Ζαχαρίου Ὑπατίου ἐπισκόπου Γαγγρῶν, Ἀκακίου ὁμολογητ.

22 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Ρωμ. ιγ 11 - ιδ 4 Β ιμ. β 1-10 Ἑβρ. ια 14-26, Ἑβρ. ιβ 1-10 Ἑβρ. α 10 - β 3 Ἑβρ. δ 14 - ε 6 Ἑβρ. β Ἑβρ. στ Ματθ. στ Μάρκ. β 23 - γ 5 Ἰωάν. α Ματθ. κ 1-16 Μάρκ. β 1-12 Μάρκ. η 34 - θ 1 Λουκ. α Μάρκ. θ δ άββατον Α Νηστ. πλ. α Ε εσσαράκοντα μ. πλ. β βαρύς Ι Ζ Εὐαγγελισμοῦ πλ. δ Ι Η Ηἱερωσύνη ἀσκεῖται στή γῆ, ὅμως εἶναι ὑπηρεσία πού ἁρμόζει στούς ἀγγέλους. Ἰωάννης Χρυσόστομος Οἱερέας δέν ἐπιτρέπεται οὔτε ἀπό τούς ἐπαίνους νά ὑπερηφανεύεται οὔτε ἀπό τίς κατηγορίες νά στενοχωριέται, ὅταν αὐτά γίνονται ἀβασάνιστα. Ἰωάννης Χρυσόστομος

23 ά ἄμφια τοῦ ἱερέως ό στιχάριον, ἄμφιο κοινό καί γιά τούς τρεῖς βαθμούς τῆς ἱερωσύνης, ἀρχικά ἦταν ὅπως ὁ χιτών τοῦ Βαπτίσματος λευκοῦ χρώματος: σύμβολο τῆς ἁγνότητος ἀλλά καί τοῦ ἀγγελικοῦ ὕψους τῆς ἱερατικῆς διακονίας. «ό στιχάριο», λέγει ὁ ἅγιος υμεών Θεσ/νίκης, «φανερώνει τή φωτεινή στολή τῶν Ἀγγέλων, ἐπειδή πολλές φορές ἐμφανίστηκαν Ἄγγελοι ἐνδεδυμένοι ἔνδυμα φωτεινό, καθώς καί ὁ ἐπί τοῦ δεσποτικοῦ μνήματος ἐφάνη ἐνδεδυμένος ἐσθῆτα λευκήν. Ἐπίσης ἡ λευκότης τοῦ στιχαρίου εἰκονίζει τό καθαρόν καί ἀμόλυντον τῆς ἱερατικῆς τάξεως». Ὁ συμβολισμός τῶν ἐπιμανίκων ἀναφέρεται στή δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καί στή θεία οἰκονομία. ά ἴδια χέρια πού δημιούργησαν τόν ἄνθρωπο ἱερουργοῦν καί τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Μή πιστεύεις, λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος, ὅτι ὁ ἱερεύς σοῦ προσφέρει τά φρικτά μυστήρια, ἀλλά πίστευε «τήν τοῦ Χριστοῦ χεῖρα εἶναι τήν ἐκτεινομένην». ό ἐπιτραχήλιον εἶναι τό σύμβολο τῆς ἱερωσύνης καί τῆς συμμετοχῆς τοῦ ἱερέως στήν ἱερωσύνη

24 τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἱερεύς τό χρησιμοποιεῖ «ἐπί πάσῃ ἱερᾷ τελετῇ», διότι συμβολίζει τή Χάρη τοῦ νεύματος, πού κατέρχεται ἀπό ψηλά καί τελεσιουργεῖ. Ὁ ἱερεύς γίνεται ὁ ἀγωγός, ἀπό τόν ὁποῖο διέρχεται ἡ Χάρις καί φθάνει στούς πιστούς. αί αὐτή ἀκριβῶς τήν πραγματικότητα μᾶς θυμίζει τό ἐπιτραχήλιον. Ὁ αὐχένας του συμβολίζει τόν Χριστό καί τά κρόσια πού βρίσκονται χαμηλά εἶναι τό σύμβολο τῶν ψυχῶν, πού ὁ Θεός ἐμπιστεύτηκε στόν ἱερέα. Ἡ ζώνη δύο πράγματα συμβολίζει: πρῶτον τή δύναμη τοῦ Θεοῦ, πού ἐνισχύει τόν λειτουργό στή θεία Μυσταγωγία. εύτερον τήν καθαρότητα καί σωφροσύνη, πού πρέπει νά στολίζει τόν ἱερέα. ό φελόνιον εἶναι τό σύμβολο τῆς θείας δικαιοσύνης. ῆς δικαιοσύνης πού ἦρθε ἀπό τόν Θεό καί δόθηκε στόν ἄνθρωπο. Εἶναι δηλ. τό σύμβολο τοῦ Χριστοῦ. Ἡ διακονία τοῦ διακόνου εἶναι μίμηση τῆς λειτουργικῆς διακονίας τῶν Ἀγγέλων. Γι αὐτό, καθώς φορεῖ τό ὀράριον, λέγει τόν τρισάγιο ἀγγελικό ὕμνο: Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος ύριος αβαώθ. Ἱερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΟΥΡΓΙΑ

25 ΑΡΙΛΙΟ Á Ὁ Μέγας ανών. Μαρίας Αἰγ., Γεροντίου μάρτ. ίτου ὁσ., Ἀμφιανοῦ καί Αἰδεσίου μ., Θεοδώρας Ἀκάθιστος Ὕμνος. Νικήτα ὁμολ., Ἰωσήφ ὑμν. Γεωργίου ἐν Μαλεῷ, λάτωνος, Ζωσιμᾶ Ε ΝΗΕΙΩΝ (ΜΑΡΙΑ ΑΙΓΥ.) Θεοδώρας ἐν Θεσ/κῃ Εὐτυχίου ἐπισκ. ων/λεως, λατωνίδος ὁσίας Ἀκυλίνης μ., Γεωργίου ἐπ. Μυτιλήν., άββα αλυμνου Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου ἀπ., Ἰωάννου νεομ. ἐν ῷ Εὐψυχίου μάρτ., Βαδίμου ἱερομ. Γρηγορίου Ε /λεως, ερεντίου, οφοκλέους μ. Λαζάρου. Ἀντίπα εργάμου, ρυφαίνης ΒΑ Ι ΩΝ. Βασιλείου ἐπ. αρίου, Ἀνθούσης ὁσ. Μ. ευτέρα. Ἰωσήφ τοῦ αγκάλου Μ. ρίτη. ῶν έκα αρθένων Μ. ετάρτη. ῆς ἀλειψάσης τόν ύριον μύρῳ Μ. έμπτη. Μυστικός εῖπνος Μ. αρασκευή. ά Ἅγια άθη τοῦ υρίου Μ. άββατον. Ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος τοῦ υρίου Ο ΑΓΙΟΝ ΑΧΑ. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ευτέρα ιακαινησίμου. Ζακχαίου, Θεοδώρου Ἀλεξάνδρας, Ραφαήλ, Νικολ. & Εἰρήνης νεομ. Ναθαναήλ ἀποστόλου, Θεοδώρου υκεώτου Γεωργίου μεγαλομάρτ. τοῦ τροπαιοφόρου Ζωοδ. ηγῆς. Ἐλισάβετ ὁσ., Λουκᾶ & Νικολ. νεομ. Μάρκου εὐαγγελιστοῦ, Νίκης μάρτ ΟΥ ΘΩΜΑ. Βασιλέως ἱερομ., Γλαφύρας μάρτ. υμεών Ἱεροσολύμων, ημητρίου νεομ. ῶν ἐν υζίκῳ 9 μαρτ., Θεόγνιδος & σύν αὐτῷ Ἰάσονος & ωσιπάτρου ἀποστ., ερκύρας μάρτ. Ἰακώβου υἱοῦ Ζεβεδαίου, Ἀργυρῆς νεομ.

26 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Ἑβρ. θ Ἑβρ. ιβ 28-ιγ 8 Φιλιπ. δ 4-9 ράξ. α 1-9 ράξ. α 12-17, ράξ. ιβ 1-11 ράξ. γ 1-8 ράξ. γ ράξ. ε Μάρκ. ι Ἰωάν. ια 1-45 Ἰωάν. ιβ 1-18 Ἰωάν. α 1-17 Ἰωάν. α Ἰωάν. γ 1-15 Ἰωάν. β Λουκ. ι Ἰωάν. κ α Ι Θ Λαζάρου ῶν Βαΐων Ἀναστάσεως ευτέρας ιακαινησ. Ἁγίου Γεωργίου Ζωοδόχου ηγῆς Μάρκου εὐαγγελιστ. Ι Α Οἱερέας, ἀφοῦ εἶναι ἄνθρωπος, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἴδιος πάντοτε οὔτε νά πετυχαίνει σέ ὅλα, ἀλλά εἶναι φυσικό νά ἀποτυχαίνει καί νά παρουσιάζεται κάποτε κατώτερος ἀπό τή συνηθισμένη του ἱκανότητα. Ἰωάννης Χρυσόστομος

27 ῶς πρέπει νά εἶναι ὁ καλός ποιμένας έν πρέπει μόνο νά μήν εἶναι κακός ἐκεῖνος στόν ὁποῖο ἔχει ἀνατεθεῖ τό νά καθοδηγεῖ τούς ἄλλους στήν ἀρετή, ἀλλά πρέπει καί νά διακρίνεται γιά τήν ἀρετή του σύμφωνα πρός τήν ἐντολή, ἡ ὁποία παραγγέλλει «νά ἀποφεύγουμε τό κακό καί νά πράττουμε τό καλό». Οὔτε πρέπει μόνο νά ἐξαλείψει ἀπό τήν ψυχή του τά κακά στοιχεῖα, ἀλλά πρέπει καί νά ἐγχαράξει σ αὐτή τά καλά, εἰς τρόπον ὥστε νά ὑπερέχει περισσότερο ὡς πρός τήν ἀρετή παρά ὡς πρός τό ἀξίωμα. αί νά μή γνωρίζει μέτρο στό καλό καί στήν πορεία πρός τά ἄνω οὔτε νά θεωρεῖ κέρδος ἐκεῖνο τό ὁποῖο κατέχει ἀλλά μᾶλλον ζημία ἐκεῖνο πού τοῦ διέφυγε καί νά τό χρησιμοποιεῖ ὡς βάση, γιά νά προχωρήσει περαιτέρω. Νά μή θεωρεῖ σπουδαῖο ἄν διαφέρει ἀπό τούς πολλούς, ἀλλά νά θεωρεῖ ζημία ἄν εἶναι κατώτερος ἀπό αὐτούς στήν ἀξία. αί αὐτό πού κατορθώνει νά τό συγκρίνει μέ τήν ἐντολή καί ὄχι μέ τούς πλησίον του εἴτε εἶναι κακοί εἴτε ἔχουν φτάσει σέ ὁρισμένο βαθμό ἀρετῆς. Οὔτε νά νομίζει ὅτι τά ἴδια πράγματα ταιριάζουν σέ ὅλους, ὅπως ἀκριβῶς ὅλοι δέν ἔχουν τό ἴδιο ἀνάστημα οὔτε ἴδια χαρακτηριστικά προσώπου. αί νά μήν ὁδηγήσει τούς πολλούς στήν ἀρετή μέ τή βία,

28 ἀλλά νά τούς πλησιάσει μέ τήν πειθώ. Γιατί τό ἀκούσιο εἶναι αὐταρχικό καί οὔτε νά ἐπαινεθεῖ μπορεῖ οὔτε εἶναι μόνιμο. ιότι συνήθως ἐκεῖνο τό ὁποῖο γίνεται μέ τή βία ἐπιστρέφει πάλι στόν ἑαυτό του, ὅπως ἀκριβῶς τό φυτό, τό ὁποῖο λυγίζει μέ τή βία τῶν χεριῶν, γυρίζει ὅμως πάλι πίσω, ὅταν ἀφεθεῖ ἐλεύθερο. Ἐκεῖνο ὅμως πού μεταβάλλεται ἀπό προαίρεση εἶναι καί νόμιμο καί ἀσφαλές καί μένει μόνιμα ἐξαιτίας τῆς καλῆς διαθέσεως. Γι αὐτό ἀκριβῶς ὁ νόμος καί ὁ νομοθέτης μας παραγγέλλει νά ποιμαίνεται τό ποίμνιο μέ τή θέλησή του καί ὄχι μέ ἐξαναγκασμό. Ἐκτός ἀπό αὐτά ὅμως χρειαζόμαστε πολλή καί τέλεια πίστη, μεγαλύτερη βοήθεια ἀπό τόν Θεό καί ἀρκετή ἐκ μέρους μας ἐφευρετικότητα καί ἐξυπνάδα καί στά λόγια καί στά ἔργα, ἱκανή νά ἀντικρούσει τά τεχνάσματα τοῦ ἀντιπάλου (ὅπως βεβαίως πιστεύω), ἐάν θέλουμε νά θεραπεύσουμε καί νά καθαρίσουμε σωστά τίς ψυχές, οἱ ὁποῖες ἔχουν πολύ μεγάλη ἀξία καί ἀποτελοῦν ὅ,τι πολυτιμότερο διαθέτουμε. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος Λόγος Β

29 ΜΑΪΟ Á Ἱερεμίου προφ., Εὐθυμίου ὁσιομάρτ., ημητσάνης Ἀνακομιδή λειψάνων Μ. Ἀθανασίου, Ματρώνης ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ. ιμοθέου, Μαύρας μ., έτρου Ἄργ. ελαγίας μ., Ἱλαρίου θαυμ., 5 νεομαρτ. αμοθράκης Εἰρήνης μεγαλομ., Εὐθυμίου ἐπισκ. Μαδύτου Ἰώβ πολυάθλου, εραφείμ ὁσίου τοῦ ἐν ομβοῦς οῦ φανέντος ἐπί Μ. ων/νου ταυροῦ. Ἀκακίου μ. Ἰωάννου Θεολόγου, Ἀρσενίου Μεγάλου Ἡσαΐου πρ., Χριστοφόρου, Νικολάου ἐν Βουνένοις ΑΡΑΛΥΟΥ. ίμωνος ἀπ. Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου υρίλλου καί Μεθοδίου ἰσαπ., Μωκίου, Ἀργυρίου Ἐπιφανίου ύπρου, Γερμανοῦ ων/πόλεως Μεσοπεντηκοστῆς. Γλυκερίας μ., εργίου ὁμολ. Θεράποντος ἱερομ., Ἰσιδώρου ἐν Χίῳ, Λεοντίου αχωμίου Μεγάλου, Ἀχιλλείου ἐπ. Λαρίσης, Ναούμ Θεοδώρου ἡγιασμ., Νικολάου, Γεωργίου ΑΜΑΡΕΙΙΟ. Ἀνδρονίκου καί Ἰουνίας ἀποστ. έτρου, ιονυσίου, Ἀνδρέου, Ἰουλίας, Ἡρακλείου ατρικίου ἐπ., Ἀκακίου, Μενάνδρου καί τῶν σύν αὐτῷ Λυδίας Φιλιππησίας,Νικήτα, Ἰωάννου,Ἰωσήφ ὁσίων ωνσταντίνου καί Ἑλένης ἰσαποστόλων Βασιλίσκου μάρτ., αύλου & ημητρίου νεομ. ριπόλ. Μιχαήλ ἐπ. υνάδων, υνεσίου ἐπ. αρπασίας ΥΦΛΟΥ. υμεών τυλίτου, Ἱλαρίωνος, Μελετίου Γ εὕρεσις. κεφαλῆς ροδρόμου, Βησσαρίωνος άρπου καί Ἀλφαίου ἀπ., Ἀλεξάνδρου νεομ. Θεσ/κης Ἀπόδοσις άσχα. Ἑλλαδίου ἱερ., Ἰωάννου Ρώσου ΑΝΑΛΗΨΕΩ. Εὐτυχοῦς, Ἑλικωνίδος,Ἀνδρέου Θεοδοσίας παρθ., Θεοδοσίας μάρτ.,ὑπομονῆς Ἰσαακίου ἡγουμ. Μονῆς αλμάτων, Βαρλαάμ ὁσίου ΑΕΡΩΝ Α ΟΙΟΥΜ. ΥΝΟΟΥ. Ἑρμείου μ.

30 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Ἑβρ. ιγ 7-16 ράξ. στ 1-7 ράξ. η 5-17 Α Ἰωάν. α 1-7 ράξ. θ ράξ. ιδ 6-18 ράξ. ια ράξ. κστ 1,12-20 ράξ. ιστ Β ορ. δ 6-15 ράξ. ιη ράξ. α 1-12 ράξ. κ 16-18, Ματθ. ε Μάρκ. ιε 43-ιστ 8 Ἰωάν. στ Ἰωάν. ιθ 25-27, κα Ἰωάν. ε 1-15 Ἰωάν. ζ Ἰωάν. δ 5-42 Ἰωάν. ι 1-9 Ἰωάν. θ 1-38 Ματθ. ια 2-15 Ἰωάν. ιβ Λουκ. κδ Ἰωάν. ιζ 1-13 Ἁγίου Ἀθανασίου β Ι Ἁγ. Εἰρήνης Μεγαλ. Ἰωάννου Θεολόγου γ Ε Μεσοπεντηκοστῆς δ Ζ ων/ντίνου-ἑλένης πλ. α Ι Η ροδρόμου Ἀποδόσεως άσχα Ἀναλήψεως πλ. β Ι Ι Μέ ποιά προθυμία νά διδάξω ἀνθρώπους, πού δέν θέλουν νά κερδίσουν τίποτε ἀπό τά λόγια μου; Ἰωάννης Χρυσόστομος

31 Ὑπόδειγμα ποιμένος ὁ αῦλος αραλείπω νά ἀναφέρω τούς κόπους, τίς ἀγρυπνίες, τούς φόβους, τίς ταλαιπωρίες ἀπό τήν πείνα καί τή δίψα, ἀπό τό κρύο καί τή γυμνότητα, τούς ἐξωτερικούς ἐχθρούς, τούς ἐσωτερικούς ἀντιπάλους. Ἀφήνω τούς διωγμούς, τά συνέδρια, τά κρατητήρια, τίς φυλακίσεις, τούς κατηγόρους, τά δικαστήρια, τούς θανάτους κάθε μέρα και ὥρα, τό δίχτυ, τούς λιθοβολισμούς, τίς περιοδεῖες, τούς κινδύνους στήν ξηρά, τούς κινδύνους στή θάλασσα, τόν βυθό, τά ναυάγια, τούς κινδύνους τῶν ποταμῶν, τούς κινδύνους τῶν ληστῶν, τούς κινδύνους ἀπό τούς ὁμοεθνεῖς του, τούς κινδύνους ἀπό τούς ψευδαδέλφους, τή χειρωνακτική του ἐργασία πρός βιοπορισμό, τή διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου χωρίς προσωπική ὑλική ὠφέλεια. οιός θά μποροῦσε νά ἐξετάσει ἐπαξίως τήν καθημερινή φροντίδα καί καθοδήγηση, τή φροντίδα καί τό ἐνδιαφέρον γιά τόν καθένα χωριστά, τή φροντίδα γιά ὅλες τίς Ἐκκλησίες, τή συμπάθεια καί τήν ἀγάπη γιά ὅλους; Ἡ προθυμία του πάλι γιά τή διδασκαλία; Οἱ διάφοροι τρόποι τῆς θεραπείας εἰς τρόπον ὥστε νά μήν εἶναι οὔτε μαλακοί ἐξαιτίας τῆς καλωσύνης οὔτε πολύ σκληροί ἐξαιτίας τῆς αὐστηρότητας; Θέτει νόμους γιά τούς δούλους καί τούς κυρίους, γιά τούς

32 ἄντρες καί τίς γυναῖκες, γιά τούς γονεῖς καί τά τέκνα, γιά τούς ἔγγαμους καί τούς ἄγαμους, γιά κείνους πού ἐγκρατεύονται καί γιά κείνους πού ζοῦν βίο τρυφηλό, γιά σοφούς καί ἀγραμμάτους, γιά περιτμημένους καί ἀπερίτμητους. Ἄλλους εὐχαριστεῖ, ἄλλους κατηγορεῖ. ότε ἀποκόπτει ἀπό τήν Ἐκκλησία καί πότε προσφέρει ἀγάπη. ότε θρηνεῖ καί πότε ἐνθουσιάζεται καί χαίρει. ότε ποτίζει μέ γάλα καί πότε πλησιάζει στά μυστήρια. ότε ταπεινώνεται μαζί μέ τούς ἄλλους καί πότε ἀνυψώνει τόν ἑαυτό του. ότε ἀπειλεῖ μέ ράβδο καί πότε παρουσιάζεται με;πνεῦμα πραότητος. ότε ὑπερηφανεύεται γιά τά ὑψηλά καί πότε ταπεινώνεται γιά τά χαμηλά. ότε εἶναι ἐλάχιστος ἀπό τούς ἀποστόλους καί πότε ὑπόσχεται ἀπόδειξη ὅτι δι αὐτοῦ ὁμιλεῖ ὁ Χριστός. ότε ἐπιθυμεῖ τόν θάνατο καί θυσιάζεται καί πότε ἀποφαίνεται ὅτι εἶναι πιό συμφέρον γι αὐτούς νά παραμείνει στή ζωή. ιότι δέν ἐπιδιώκει τό δικό του συμφέρον ἀλλά τό συμφέρον τῶν τέκνων του, τῶν πιστῶν, τούς ὁποίους γέννησε εἰς Χριστόν διά μέσου τοῦ Εὐαγγελίου. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος Λόγος Β

33 ΙΟΥΝΙΟ Á Ἰουστίνου φιλοσόφου καί μάρτ., ύρρου ὁσ. Χαριτοῦς Νικηφόρου ων/πόλεως, ωνσταντίνου νεομ. Λουκιλλιανοῦ καί τῶν σύν αὐτῷ, Ἰωσήφ, ωροθέου Μάρθας, Μαρίας (ἀδελφ. Λαζάρου), Μητροφάνους ωροθέου, Μάρκου, Ἀπόλλωνος, Νικάνδρου μαρτύρ. Ψυχοσάββατον. Ἱλαρίωνος αλμάτων, Ἀττάλου ὁσ. ΕΝΗΟΗ. Θεοδότου ἱερομ., εβαστιανῆς ΑΓ. ΝΕΥΜΑΟ.αλλιόπης, Θεοδώρου τρατ. υρίλλου ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας Ἀλεξάνδρου & Ἀντωνίνης μ., Θεοφάνους, ανσέμνης Βαρθολομαίου & Βαρνάβα ἀποστ., Θεοτόκου «Ἄξιον ἐστιν» Ὀνουφρίου ὁσ., έτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ,Ἰωάννου Ἀκυλίνης μάρτ., ιοδώρου,ἄννης & υἱοῦ αὐτῆς Ἰωάννου Α ΜΑΘΑΙΟΥ (Ἁγ. άντων)ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου Ἱερωνύμου, Αὐγουστίνου, Ἀμώς πρ.,ἀχαϊκοῦ, τεφανᾶ ύχωνος ἐπισκόπου Ἀμαθοῦντος Ἰσαύρου, Μανουήλ, αβέλ, Ἰσμαήλ μαρτύρων Λεοντίου, Θεοδούλου, Ὑπατίου, Αἰθερίου μαρτ. Ἰούδα ἀποστ., Ζήνωνος μάρτ., Ζωσίμου ὁσ.,αϊσίου Μεθοδίου ἐπ. ατάρων, Νικολάου αβάσιλα, αλλίστου Β ΜΑΘΑΙΟΥ (λῆσις μαθητῶν)ἰουλιανοῦ, ερεντίου, Νικήτα Νισύρου Εὐσεβίου ἱερομ., Ζήνωνος, Ζηνᾶ, μαρτύρων Ἀγριππίνης, Ἀριστοκλέους πρεσβ., ημητρίου διακ. Γενέθλιον ροδρόμου, αναγιώτου νεομάρτυρος Φεβρωνίας ὁσ.,ὀρεντίου καί τῶν 6 ἀδελφῶν, ιονυσίου αβίδ τοῦ ἐν Θεσ/νίκῃ, Ἰωάννου ἐπισκ. Γοτθίας αμψών Ξενοδόχου, Ἰωάννας μυροφόρου Γ ΜΑΘΑΙΟΥ (Ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλ.) ύρου, Ἰωάννου Ἀναργύρων έτρου καί αύλου τῶν πρωτοκορυφαίων ύναξις τῶν ώδεκα Ἀποστόλων

34 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Α Θεσ. δ ράξ. β 1-11 Ἐφεσ. ε 8-19 Ἑβρ. ια ιβ 1-2 Ρωμ. β Ρωμ. ιγ 11 - ιδ 4 Ρωμ. ε 1-10 Β ορ. ια 21-ιβ 9 Α ορ. δ 9-16 Ἰωάν. κα Ἰωάν. ζ 37-52,η 12 Ματθ. ιη Ματθ. ι 32-33, 37-38, ιθ Ματθ. δ Λουκ. α 1-25, 57-68, Ματθ. στ Ματθ. ιστ Ματθ. θ 36, ι 1-8 Ψυχοσαββάτου εντηκοστῆς Ἁγίου νεύματος πλ. δ Α α Β Γενεθ. ροδρόμου β Ι Γ έτρου - αύλου ώδεκα Ἀποστ. έν εἶναι μόνο ἀξίωμα ἡ ἐξουσία ἀλλά καί τέχνη καί μάλιστα τέχνη ἀνώτερη ἀπό ὅλες τίς ἄλλες. Ἰωάννης Χρυσόστομος

35 Οἱ λειτουργοί τῆς Ἐκκλησίας ρέπει λοιπόν ὁ ἐπίσκοπος νά εἶναι ἀκατηγόρητος, ὥστε κανείς νά μήν μπορεῖ νά πεῖ τίποτε εἰς βάρος του. ρέπει νά εἶναι σύζυγος μιᾶς μόνης γυναίκας καί νά μήν ἔχει ἔλθει σέ δεύτερο γάμο. Νά εἶναι προσεκτικός, ἐγκρατής, σεμνός, φιλόξενος, διδακτικός. Νά μήν εἶναι μέθυσος οὔτε νά βιαιοπραγεῖ καί νά δέρνει μέ τά χέρια του τούς ἄλλους οὔτε νά ἐπιζητεῖ κέρδη μέ μέσα αἰσχρά, ἀλλά νά εἶναι ἐπιεικής, ξένος πρός μάχες καί φιλονικίες, ἀφιλάργυρος. Νά κυβερνᾶ καλά τό σπίτι του, νά ἔχει παιδιά πού νά ὑποτάσσονται μέ κάθε σεμνότητα, διότι ἐάν ἕνας δέν γνωρίζει νά διευθύνει τό σπίτι του, πῶς θά ἐπιμεληθεῖ καί θά φροντίσει γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ; ρέπει νά μήν εἶναι νεοκατήχητος καί νεοφυτευμένος στόν πνευματικό ἀμπελώνα τοῦ υρίου, γιά νά μήν ὑπερηφανευτεῖ καί πέσει στήν ἴδια καταδίκη πού ἔπεσε ἀπό ὑπερηφάνεια καί ὁ διάβολος. ρέπει ἀκόμη νά ἔχει καί καλή μαρτυρία ἀπό τούς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι δέν εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, γιά νά μήν τόν κατηγορήσουν καί τόν διαπομπεύσουν οἱ ἄπιστοι καί πέσει στήν παγίδα τοῦ διαβόλου εἴτε θυμώνοντας καί μισώντας τούς κατηγόρους του εἴτε χάνοντας

36 τό κύρος του καί ἀπογοητευόμενος εἴτε καί παρασυρόμενος πάλι στά παλιά. Οἱ διάκονοι πρέπει ἐπίσης νά εἶναι σεμνοί, ὄχι διπρόσωποι, ὥστε νά λένε ἄλλα στόν ἕνα καί ἄλλα στόν ἄλλον, νά μήν ἔχουν τόν νοῦ τους στό πολύ κρασί, νά μήν εἶναι αἰσχροκερδεῖς. Νά κατέχουν τή μυστηριώδη ἀλήθεια τῆς πίστεως μαζί μέ βίο ἄμεμπτο καί καθαρή συνείδηση. αί αὐτοί ἄς ἐξετάζονται πρῶτα προσεκτικά καί ἄς δοκιμάζονται καί ἔπειτα ἄς ἀναλαμβάνουν τήν ὑπηρεσία τοῦ διακόνου, ἐφόσον βρεθοῦν ὅτι εἶναι ἀκατηγόρητοι καί ἄμεμπτοι. Οἱ διάκονοι ἄς εἶναι μονόγαμοι, ἄντρες μιᾶς γυναίκας, νά κυβερνοῦν καλά τά τέκνα τους καί τά σπίτια τους. ιότι ὅσοι διακόνησαν καλά ἀποκτοῦν καί καλό βαθμό καί προάγονται εἰς (πρεσβυτέρους καί) ἐπισκόπους. Ἀποκτοῦν ἀκόμη καί πολλή παρρησία καί θάρρος στό νά διακηρύττουν τήν πίστη πού ὁμολογοῦμε ὅσοι βρισκόμαστε σέ κοινωνία μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἀπόστολος αῦλος (Α ιμ. 3, 1-13)

37 ΙΟΥΛΙΟ Á οσμᾶ καί αμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων ἐν Ρώμῃ ατάθεσις τιμ. ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου ἐν Βλαχέρναις Ἀνατολίου, Θεοδότης, Γερασίμου τοῦ νέου, ὁσιομ. Ἀνδρέου ἐπ. ρήτης τοῦ μελωδοῦ, Μιχαήλ Χωνιάτη ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀθανασίου ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ ὁσ. ισώη τοῦ Μεγάλου, Λουκίας παρθενομάρτυρος υριακῆς μεγαλομάρτ., Θωμᾶ τοῦ ἐν Μαλεῷ ροκοπίου μεγαλομ., Θεοφίλου Ζίχνης, Ἀναστασίου αγκρατίου, ιονυσίου, Μητροφάνους, Μιχαήλ νεομ. ῶν ἐν Νικοπόλει 45 μαρτ., Γρηγορίου ἐπ. Ἄσσου Εὐφημίας μεγαλομ., Ὄλγας ἰσαποστ., Νεκταρίου ὁσ. Ε ΜΑΘΑΙΟΥ. ρόκλου, Ἱλαρίου μ., Βερονίκης ύναξις ἀρχαγγ. Γαβριήλ, τεφάνου ὁσ. αββαΐτου Ἀκύλα ἀποστ., Ἰωσήφ Θεσ/κης, Νικοδήμου Ἁγιορ. ηρύκου καί Ἰουλίττης, Βλαδιμήρου ἰσαποστ. Ἀθηνογένους, Φαύστου μ., μ. ἐν ισιδίᾳ Μαρίνης μεγαλομάρτυρος, περάτου αύλου, Θεῆς, Οὐαλεντίνης μαρτύρων, Αἰμιλιανοῦ ΑΕΡΩΝ ΟΙ. ΥΝ. Μακρίνης ὁσ., Θεοδώρου ροφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου υμεών διά Χριστόν σαλοῦ, αρθενίου Ἄρτης Μαρίας Μαγδαληνῆς, Μαρκέλλης παρθενομάρτ. Ἱεζεκιήλ προφ, Φωκᾶ ἱερομ., ελαγίας ὁσ. ήνου Χριστίνης μεγαλομ., Θεοφίλου νεομ. ἐκ Ζακύνθου οίμησις ἁγ. Ἄννης, Ὀλυμπιάδος διακ., Εὐπραξίας Ζ ΜΑΘΑΙΟΥ. αρασκευῆς ὁσιομ., Ἑρμολάου ἱερ. αντελεήμονος μεγαλομάρτυρος, τοῦ ἰαματικοῦ ροχόρου, Νικάνορος, ίμωνος, αρμενᾶ, Εἰρήνης Χρυσοβ. αλλινίκου καί Θεοδότης, μαρτύρων ίλα, ρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ, Ἀνδρονίκου Ἰωσήφ ἀπό Ἀριμαθαίας, Εὐδοκίμου δικαίου

38 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Α ορ. ιβ 27-ιγ 8 Γαλ. ε 22 - στ 2 Ρωμ. ιδ 9-19 Β ορ. στ 1-10 Ρωμ. ι 1-10 Γαλ. γ 23 - δ 5 ίτ. γ 8-15 Ἰακ. ε Γαλ. δ Γαλ. γ 23-29,δ 1-5 Β ιμ. β 1-10 Ματθ. ι 1, 5-8 Ματθ. η 5-13 Ματθ.ιβ 14-17,22-30 Λουκ. ζ Ματθ. η 28-34, θ 1 Μάρκ. ε Ματθ. ε Λουκ. δ Λουκ. η Ματθ. θ Λουκ. κα Ἁγίων Ἀναργύρων γ Ι υριακῆς Μεγαλ. Ἁγίας Εὐφημίας δ Ι Ε Ἁγίας Μαρίνης πλ. α ροφήτου Ἠλιού οίμησ. Ἁγ. Ἄννης πλ. β Ζ Ἁγ. αντελεήμ. ΟἘπίσκοπος πρέπει νά εἶναι καί ἐλεήμων καί εἰρηνοποιός καί εὐσυνείδητος, καθαρός ἀπό κάθε κακία καί πονηρία καί ἀδικία. ιαταγές τῶν Ἀποστόλων, Β, α

39 Οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας Ούριος ἔδωσε στήν ἁγία Ἐκκλησία ποιμένες καί αὐτοί διακονοῦν κατά τό ὑπόδειγμα τοῦ Χριστοῦ καί μέ τό Ἅγιο νεῦμα ἔχουν τήν ἐξουσία νά συγχωροῦν τίς ἁμαρτίες. Αὐτοί ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων καί κατά τή χάρη πού τούς δόθηκε μᾶς ὁδηγοῦν στόν Χριστό. Αὐτοί μᾶς διδάσκουν τή μετάνοια. Αὐτοί μᾶς διδάσκουν νά τηροῦμε τίς ἐντολές τοῦ υρίου. Αὐτοί κηρύττουν σέ μᾶς τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, γιά νά γνωρίσουμε τόν ύριο. Αὐτοί μᾶς κατευθύνουν νά ἀνεβοῦμε στό ὕψος τοῦ ταπεινοῦ πνεύματος τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοί συγκεντρώνουν στήν αὐλή τῆς Ἐκκλησίας τά θλιμμένα καί σκορπισμένα πρόβατα τοῦ Χριστοῦ, γιά νά βροῦν οἱ ψυχές τους ἀνάπαυση ἐν τῷ Θεῷ. Αὐτοί προσεύχονται γιά μᾶς στόν ύριο, γιά νά σωθοῦμε ὅλοι μας. Αὐτοί θλίβονται, ὅταν βλέπουν ὅτι ἐμεῖς προσβάλλουμε τόν Θεό καί ἔτσι παρεμποδίζουμε τό Ἅγιο νεῦμα νά κατοικήσει μέσα μας. τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας δόθηκε τόσο μεγάλη χάρη, ὥστε ὅλος ὁ κόσμος θά ξαφνιαζόταν, ἄν μποροῦσαν οἱ ἄνθρωποι νά δοῦν τό μεγαλεῖο αὐτῆς τῆς χάριτος. Ὁ ύριος ὅμως τήν

40 ἔκρυψε, γιά νά μήν ὑπερηφανεύονται οἱ λειτουργοί του, ἀλλά νά σώζονται μέ τήν ταπείνωση. Γιά τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη τους γιά τόν λαό τούς ἀγαπᾶ ὁ ύριος. Ὅλους μᾶς ἀγάπησε ὁ ύριος τόσο, ὥστε ἔπαθε γιά μᾶς στόν σταυρό. αί τά πάθη του ἦταν τόσο μεγάλα πού δέν μποροῦμε νά τά ἐννοήσουμε, γιατί ἀγαποῦμε λίγο τόν ύριο. ό ἴδιο πάσχουν καί οἱ πνευματικοί μας ποιμένες γιά μᾶς, ἔστω καί ἄν ἐμεῖς δέν ἀντιλαμβανόμαστε τίς περισσότερες φορές τίς στενοχώριες τους. αί ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ ποιμένα, τόσο μεγαλύτερη εἶναι καί ἡ θλίψη του. ι ἐμεῖς τά πρόβατα ὀφείλουμε νά τό καταλαβαίνουμε αὐτό καί νά ἀγαποῦμε καί νά τιμοῦμε τούς ποιμένες μας. Μεγάλο πρόσωπο εἶναι ὁ ἱερέας, ὁ λειτουργός τοῦ Θυσιαστηρίου τοῦ Θεοῦ. Ὅποιος τόν προσβάλλει προσβάλλει τό Ἅγιο νεῦμα πού ζεῖ σέ αὐτόν. αί ἄν ἔχει κάποιο ἐλάττωμα, αὐτό δέν παρεμποδίζει τή χάρη νά ζεῖ στήν ψυχή του, ὅπως τό πράσινο δέντρο, κι ἄν ἔχει μερικά ξερά κλαδιά, αὐτό δέν τό ἐμποδίζει νά καρποφορεῖ ἤ ὅπως τά ζιζάνια πού δέν ἐμποδίζουν νά βλαστάνει τό σιτάρι. Ἅγ. ιλουανός ὁ Ἀθωνίτης (ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιμ. ωφρονίου αχάρωφ)

41

42

43 Ἀπό τό προοίμιο τῆς ὁμιλίας τοῦ Χρυσοστόμου ὅταν χειροτονήθηκε πρεσβύτερος τό 386 Αραγε εἶναι ἀληθινά ὅσα ἔγιναν ἐδῶ μέσα; αί ἔγιναν πράγματι ὅσα ἔγιναν ἤ μήπως ἐξαπατηθήκαμε; Μήπως ἡ ὥρα αὐτή εἶναι νύχτα καί ὀνειρευόμαστε καί δέν βρισκόμαστε σέ ἡμέρα ὅλοι ἐμεῖς ξύπνιοι; Γιατί ποιός θά πίστευε ὅλα αὐτά, ὅτι σέ καιρό ἡμέρας κι ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι κυριαρχοῦν στή σκέψη καί στίς αἰσθήσεις τους ἕνα ἄσημο καί παραπεταμένο παιδί ἀνέβηκε σέ μιά ψηλή ἐξουσία;... [Ὅταν τά ἔλεγε αὐτά ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἦταν σαράντα χρονῶν, ὅμως θεωροῦσε τόν ἑαυτό του νήπιο γιά τήν ἱερωσύνη].

44 Ἡ κατάληξη τῆς ἴδιας ὁμιλίας του Ας ἱκετεύσουμε τόν ύριο ἡ κοινή μας μητέρα (ἡ Ἐκκλησία) νά μένει ἀσάλευτη καί ἀμετακίνητη, ὅπως καί νά ζήσει πολλά ἔτη ὁ πατέρας αὐτός, ὁ διδάσκαλος, ὁ ποιμένας καί κυβερνήτης (ὁ ἐπίσκοπος Φλαβιανός)... Εἶχα ἀνάγκη βέβαια ἀπό ἀσφάλεια καί πρίν, ὅταν μόνος περνοῦσα ἡσυχαστικό βίο. Μά τώρα πού ὁδηγήθηκα ἐδῶ, μέσα σέ τόσες ἐκκλησιαστικές φροντίδες καί ἀνέλαβα τόν ζυγό αὐτόν τόν μεγάλο καί βαρύ, χρειάζομαι τή βοήθεια πολλῶν χεριῶν, πού θά μέ συντρέχουν καί θά ὑψώνονται ἄπειρες φορές σέ προσευχή, ὥστε νά μπορέσω νά ἀποδώσω ἀκέραιη τήν παρακαταθήκη στόν εσπότη, πού μοῦ τήν ἐμπιστεύτηκε τήν ἡμέρα ἐκείνη, κατά τήν ὁποία ὅσοι πῆραν τά τάλαντα θά καλοῦνται καί θά ὁδηγοῦνται νά δώσουν λογαριασμό. ροσευχηθεῖτε λοιπόν νά μήν καταταχθῶ μέ αὐτούς πού δεμένοι θά ὁδηγηθοῦν στό αἰώνιο σκοτάδι, ἀλλά νά εἶμαι ἕνας ἀπό κείνους πού θά συγχωρήσει ὁ Θεός μέ τή χάρη καί τή φιλανθρωπία τοῦ υρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού οῦ ἀνήκει ἡ δόξα καί ἡ δύναμις καί ἡ προσκύνησις σέ ὅλους τούς αἰῶνες. Ἀμήν.

45 Ὁ ποιμένας ἐπικαλεῖται τίς προσευχές τοῦ ποιμνίου του Εχω μεγάλη ἀνάγκη ἀπό τίς προσευχές σας. ανένας ἄς μή μοῦ ἀφαιρέσει ἀπό ἄμετρη ταπεινοφροσύνη αὐτή τή συμμαχία καί τή βοήθεια. Ὑψῶστε τά χέρια σας γιά χάρη μας, γιά νά μή παραλύουν τά δικά μας. Ἀνοῖξτε τό στόμα γιά μᾶς, γιά νά μή φράσσεται τό δικό μας. αρακαλέστε τόν Θεό, παρακαλέστε ον γι αὐτό. Βέβαια αὐτό γίνεται γιά μᾶς, τό πᾶν ὅμως γίνεται γιά σᾶς. Γιατί βρισκόμαστε ἐδῶ γιά τή δική σας ὠφέλεια καί μεριμνοῦμε γιά τά δικά σας. Ἄν τά δικά μας εὐδοκιμοῦν, καί τά δικά σας θά εἶναι λαμπρότερα. Ἄν εἰσρέει ἡ χάρη τῆς διδασκαλίας σέ μᾶς, ὁ πλοῦτος θά μεταβεῖ σέ σᾶς. Βλέπεις τόν αῦλο πού ἐπιζητεῖ συνέχεια αὐτές τίς προσευχές; Ἀκοῦς ὅτι ὁ έτρος ἁρπάχτηκε ἀπό τή φυλακή ἔτσι, ἐπειδή γινόταν ἐκτενής προσευχή γι αὐτόν; ιστεύω πάρα πολύ ὅτι πολλά θά κατορθώσει ἡ προσευχή σας, ἐφόσον γίνεται μέ τόση ὁμοφωνία. Γιατί, ἄν ἐγώ ὁ ἴδιος δέν ἔχω παρρησία νά προσευχηθῶ γιά τόν ἑαυτό μου, πολύ περισσότερο δέν

46 ἔχω παρρησία γιά ἄλλους. Ἀλλ ὅμως, ἐπειδή ἡ ἀγάπη τά πάντα τολμᾶ, γι αὐτό παρακαλῶ τόν Θεό ὄχι μόνο στήν ἐκκλησία ἀλλά καί στό σπίτι πρίν ἀπό ὅλα γιά τή δική σας ὑγεία, τήν ψυχική καί σωματική. Γιατί στόν ἱερέα δέν ὑπάρχει ἄλλη εὐχή τόσο κατάλληλη, ὅσο τό νά πλησιάζει καί νά συνομιλεῖ μέ τόν Θεό πρίν ἀπό τά δικά του καλά γιά τά καλά τοῦ λαοῦ. Γιατί τό νά ζητᾶ ἕνας γιά πολλούς εἶναι πολύ τολμηρό καί χρειάζεται πολλή παρρησία, ὅταν ὅμως συνέλθουν πολλοί μαζί καί παρακαλέσουν γιά ἕναν, δέν εἶναι δύσκολο. Γιατί δέν τό κάνει αὐτό κανείς πιστεύοντας στήν προσωπική του ἀρετή ἀλλά πιστεύοντας στό πλῆθος, στήν ὁμόνοια, ἀπό τήν ὁποία ὁ Θεός προπαντός κάμπτεται. Γιατί λέγει «ὅπου εἶναι δύο ἤ τρεῖς συγκεντρωμένοι στό ὄνομά μου, ἐκεῖ εἶμαι ἀνάμεσά τους» (Ματθ. 18, 20). κεφτεῖτε λοιπόν ὅλα αὐτά καί δῶστε χέρι βοήθειας, γιά νά γίνετε κι ἐσεῖς καύχημά μου κι ἐγώ δικό σας κατά τήν ἡμέρα τοῦ υρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποία εἴθε μέ παρρησία νά δοῦμε ὅλοι μας στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ υρίου μας. Ἰωάννης Χρυσόστομος Ὁμιλία (Β Θεσ. 2, 6-3, 2)

47 ΑΥΓΟΥΟ Á ρόοδος ταυροῦ. 7 Μακκαβαίων, ολομονῆς, Ἐλεαζάρου Η ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀνακ. λειψ. πρωτ. τεφάνου αλώμης μυροφ., Θεοδώρας Θεσ/νίκης, Θεοκλητοῦς ῶν ἐν Ἐφέσῳ ἑπτά παίδων Εὐσιγνίου μάρτ., Νόννης, Εὐγενίου τοῦ Αἰτωλοῦ Η ΜΕΑΜΟΡΦΩΙ ΟΥ ΩΗΡΟ Ἀστερίου, Νικάνορος, Ἀγάθωνος, Θεοδοσίου Ἄργους Αἰμιλιανοῦ υζίκου, Μύρωνος ρήτ., ριανταφύλλου Θ ΜΑΘΑΙΟΥ. Ματθίου τοῦ ἀποστόλου Λαυρεντίου διακ, Ξύστου ἐπισκ. Ρώμης,Ἱππολύτου Εὔπλου, Νήφωνος, Ἀνάμν. θαύματος ἁγ. πυρίδωνος Φωτίου, Ἀνικήτου, αμφίλου μαρτύρων Μαξίμου ὁμολογητοῦ, Εἰρήνης βασιλ., οσιθέου Μιχαίου προφ., Μαρκέλλου ἱερομ., υμεών νεομ. ΟΙΜΗΙ Η ΘΕΟΟΟΥ Ι ΜΑΘΑΙΟΥ.Ἁγ. Μανδηλίου, ιομήδους μαρτ. Μύρωνος, αύλου, Ἰουλιανῆς μαρτ., ημητρίου αμαρίνης Φλώρου, Λαύρου, Λέοντος, Ἑρμοῦ, ωφρονίου ὁσ. Ἀνδρέου στρατ. καί μ., Θεοφάνους Ναούσης αμουήλ προφ., Λουκίου μάρτ., Θεοχάρους Θαδδαίου ἀποστ., Βάσσης καί τῶν τέκνων αὐτῆς Ἀγαθονίκου μάρτ. καί τῶν σύν αὐτῷ, Ἀνθούσης ΙA ΜΑΘΑΙΟΥ.αναγίας ρουσοῦ, Λούπου μ. Εἰρηναίου Λουγδ. οσμᾶ Αἰτωλοῦ ἱερομ., Εὐτυχοῦς ἱερομ., ιονυσίου ίτου τοῦ ἀποστόλου, ἐπισκ. Γορτύνης ρήτης Ἀδριανοῦ καί Ναταλίας μαρτύρων, Ἰωάσαφ ὁσίου οιμένος ὁσίου, Ἀνθούσης καί Φανουρίου μαρτύρων Μωϋσέως Αἰθίοπος, ιομήδους, Λαυρεντίου μαρτ. Ἀποτομή κεφαλῆς ροδρόμου(νηστεία), Θεοπίστης ὁσ. ΙΒ ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀλεξάνδρου, αύλου, Ιωάννου ατάθεσις Ἁγ. Ζώνης τῆς Θεοτόκου ἐν τοῖς Χαλκοστρατείοις

48 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Α ορ. α Β έτρ. α Α ορ. γ 9-17 Φιλιπ. β 5-11 Α ορ. δ 9-16 Φιλιπ. β 5-11 ράξ. ιγ Α ορ. ιε 1-11 Ἑβρ. θ. 1-7 Ματθ. ιδ Ματθ. ιζ 1-9 Ματθ. ιδ Λουκ. ι 38-42, ια Ματθ. ιζ Λουκ. ι 38-42, ια Μάρκ. στ Ματθ. ιθ Λουκ. ι 38-42, ια βαρύς Ι Η Μεταμορφώσεως πλ. δ Θ οιμήσ. Θεοτόκου α Ι β Ι ΙΑ Ἀποκεφαλ.. ροδρ. γ Α ατάθ.ἁγ. Ζώνης Θεοτόκου Νά εἶναι ἐπίσης ὁ Ἐπίσκοπος ἀμερόληπτος, χωρίς οὔτε τόν πλούσιο νά ντρέπεται ἤ νά κολακεύει περισσότερο ἀπ ὅσο πρέπει οὔτε τόν φτωχό νά περιφρονεῖ ἤ νά καταπιέζει. ιαταγέςτῶν Ἀποστόλων, Β, α

49 Ἡ θεραπευτική μέθοδος Οπως εἰς τά σώματα δέν προσφέρουν τήν ἴδια τροφή καί τά ἴδια φάρμακα, ἀλλά καθένας τρέφεται διαφορετικά, ἀνάλογα ἄν εἶναι ὑγιής ἤ ἀσθενής, ἔτσι καί τίς ψυχές τίς θεραπεύουν μέ δια φορετικούς τρόπους καί μέ τήν κατάλληλη ἀγωγή. Ἄλλους τούς καθοδηγεῖ ὁ λόγος, ἄλλοι συμμορφώνονται ἀπό τά παραδείγματα. Ἄλλους χρειάζεται νά τούς κεντρίσει κανείς, ἐνῶ ἄλλοι χρειάζονται χαλινάρι. Ἄλλους τούς ὠφέλησε ὁ ἔπαινος, ἄλλους ἡ ἐπίπληξη. αί τά δύο ὠφελοῦν, ὅταν γίνονται τήν κατάλληλη στιγμή. Ἀντίθετα βλάπτουν, ὅταν γίνονται παράκαιρα καί χωρίς λογική. Ἄλλους τούς διορθώνει ἡ παρηγοριά, ἐνῶ ἄλλους ἡ ἐπιτίμηση καί αὐτή πάλι ἄλλους διορθώνει, ὅταν ἐλέγχονται δημόσια, ἐνῶ ἄλλους, ὅταν νουθετοῦνται κρυφά. ιότι οἱ πρῶτοι συνήθως περιφρονοῦν τίς κατ ἰδίαν συμβουλές καί σωφρονίζονται, ὅταν τούς καταδικάζει τό πλῆθος, ἐνῶ οἱ ἄλλοι γίνονται περισσότερο ἀναίσχυντοι ἀπό τούς δημόσιους ἐλέγχους καί σωφρονίζονται μόνο ὅταν ἐπιτιμηθοῦν κρυφά, ἀν τα ποδίδοντας τή διάθεση νά ὑπακούσουν στή συμπάθεια πού τούς δείχνεται. έ ἄλλους εἶναι ἀναγκαῖο νά τηροῦν μέ ἐπιμέλεια τά πάντα, ἀκόμη καί τά πιό ἀσήμαντα, σέ ἄλλους εἶναι κα-

50 λύτερο νά παραμελοῦν ὁρισμένα πράγματα, γιά νά μήν τούς ἐρεθίζουμε καί τούς παρακινοῦμε σέ ἀδιαφορία μέ τό νά τούς καταπιέζουμε μέ τούς διαρκεῖς ἐλέγχους. αί πρέπει βεβαίως νά κάνουμε νά ὀργισθοῦν μερικοί οἱ ὁποῖοι δέν ὀργίζονται καί νά παραβλέψουν ἄλλοι οἱ ὁποῖοι δέν παραβλέπουν καί νά ἔλθουν σέ ἀπόγνωση ὅσοι δέν ἔχουν φτάσει σέ αὐτή, ὅταν ὁ χαρακτήρας τους τό ἐπιτρέπει καί τό ἔχουν ἀνάγκη. Ἄλλους πρέπει νά τούς θεραπεύσουμε μέ τήν καλωσύνη καί τήν ταπείνωση καί μέ τήν προθυμία μας νά ἐμπνεύσουμε σ αὐτούς τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας. τή δική μας θεραπευτική μέθοδο ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι ἕνα καί τό αὐτό φάρμακο δέν συντελεῖ πάντοτε στήν ὑγεία ἤ ὅτι εἶναι ἐπικίνδυνο πάντοτε καί γιά τούς ἴδιους ἀνθρώπους, ὅπως π.χ. ἡ αὐστηρότητα ἤ ἡ πραότητα. Ἀλλά σέ ἄλλους εἶναι καλό καί χρήσιμο αὐτό, σέ ἄλλους πάλι τό ἀντίθετο. όσο σπουδαῖο ἔργο ἔχει νά ἐπιτελέσει στό θέμα αὐτό ὁ καλός ποιμένας, ὁ ὁποῖος θά γνωρίζει καλά τίς ψυχές τοῦ ποιμνίου του καί θά τίς ὁδηγήσει, ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ σωστή καί δίκαιη ποιμαντική, ἡ ἀντάξια τοῦ Ἀληθινοῦ οιμένα μας. Γρηγόριος ὁ Θεόλόγος Λόγος Β

51 Ἡ ἱερωσύνη ὄχι ὁ ἱερέας... Ημεγαλύτερη τιμή, τό μεγαλύτερο προνόμιο πού ἔδωσε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο εἶναι ἀκριβῶς τό νά μπορεῖ νά μετέχει στό ῶμα ου καί στό Αἷμα ου καί ἀκόμη περισσότερο νά τελεῖ ὁ ἴδιος, νά γίνεται ὁ ἴδιος ὄργανο τῆς Χάριτος, ὥστε νά τελεσιουργεῖ αὐτό τό φοβερό καί ἀνέκφραστο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ξέρετε ὅτι τή Θεία Λειτουργία δέν μπορεῖ κανείς νά τήν τελέσει, οὔτε ἄγγελος οὔτε ἀρχάγγελος. Μόνο ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἱερωσύνης. Ὁ Θεός καταδέχτηκε νά δέχεται τή Θεία Λειτουργία ἀπό μᾶς τούς ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους. ό χάρισμα τῆς ἱερωσύνης εἶναι ἀνεξάρτητο ἀπό τίς προσωπικές ἁμαρτίες. Ἄλλο εἶναι οἱ προσωπικές ἁμαρτίες καί ἄλλο τό χάρισμα τῆς ἱερωσύνης. Ὅταν ὁ ἱερέας εὑρίσκεται ἐνώπιον τοῦ θυσιαστηρίου τῆς Ἁγίας ραπέζης, δέν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὁ Μάριος, ὁ Ἀθανάσιος, ὁ Γεώργιος. Εἶναι ὁ ἱερεύς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου. αί ὁ ἱερεύς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου λειτουργεῖ μέ τή χάρη τοῦ Ἁγ. νεύματος. Οἱ ἁμαρτίες ἀφοροῦν τόν ἄνθρωπο, τά μυστήρια ἀφοροῦν τήν ἱερωσύνη. ό ἕνα δέν ἐμποδίζει τό

52 ἄλλο. Μπορεῖ ἕνας ἱερέας νά πάει στήν κόλαση, ὅμως ὅσα μυστήρια τελεῖ καί ὅσες προσευχές πεῖ εἶναι ἔγκυρες, ἔχουν χάρη λόγω τῆς χειροτονίας τοῦ Ἁγ. νεύματος. Γι αὐτόν τόν λόγο προσκυνοῦμε τά χέρια τῶν ἱερέων. αμιά φορά νομίζουμε καί ἐμεῖς οἱ ἱερεῖς ἀκόμη ὅτι τό κάνουνε, γιά νά μᾶς τιμήσουν καί δέν ἀφήνουμε τό χέρι μας, τό τραβᾶμε πίσω σέ ἔνδειξη ταπεινώσεως. Ὅμως προσκυνοῦμε τό χέρι τοῦ ἱερέως, γιατί αὐτό τό χέρι τελεῖ τά μυστήρια διά τῆς χάριτος τοῦ Ἁγ. νεύματος. Αὐτό εὐλογεῖ τόν λαό. Ὁ ἱερέας μπορεῖ νά εἶναι ἁμαρτωλός, ἐλεεινός. ά μυστήρια ὅμως τελοῦνται εἴτε εἶναι εὐλαβής εἴτε ὄχι. Ἄν τιμᾶς, λέει ὁ Χρυσόστομος, τόν καλό ἱερέα, τόν εὐλαβή ἱερέα, ἄνθρωπο τιμᾶς. αί τόν εὐλαβή ἱερέα λίγο-πολύ ὅλοι τόν τιμοῦν. Ἄν τιμᾶς ὅμως ὁποιονδήποτε ἱερέα, ἐπειδή εἶναι ἱερέας, τότε τόν ἱερέα τιμᾶς. αί τιμώντας τόν ἱερέα τιμᾶς τόν Θεό, ὁ ὁποῖος ἔχει τούς ἱερεῖς ὥς ὄργανά ου. Ἡ τιμή πού ἀπονέμουμε στούς ἱερεῖς, στούς ἐπισκόπους δέν ἀφορᾶ τά πρόσωπά τους. Ἀλλοίμονο! Εἴμαστε προσωπολάτρες; Ἀλλά ἀναβαίνει διά τῶν προσώπων αὐτῶν στόν Θεό. Ἀποσπάσματα ἀπό μαγνητοφωνημένες ὁμιλίες τοῦ Μητρ. Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου

53 ΕΕΜΒΡΙΟ Á ΑΡΧΗ Η ΙΝΙΟΥ. υμεών τυλίτου, Ἀσπασίας Μάμαντος μ., Ἰωάννου ων/λεως τοῦ Νηστευτοῦ Ἀνθίμου ἱερομ., Θεοκτίστου, Φοίβης διακ., ολυδώρου νεομ. Μωϋσέως προφ., Βαβύλα ἱερο., Ἑρμιόνης, Ἀνθίμου εφαλ. Ζαχαρίου προφήτου, πατρός τοῦ ροδρόμου ΙΓ ΜΑΘΑΙΟΥ.ό ἐν Χώναις θαῦμ. ἀρχαγγ. Μιχαήλ ώζοντος μάρτ., Εὐψυχίου, Λουκᾶ, Ἀθανασίου Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου Ἰωακείμ καί Ἄννης, εβηριανοῦ μάρτυρος Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μαρτύρ. Θεοδώρας ὁσ., Εὐφροσύνου μαγείρου, Εὐανθίας μ. Αὐτονόμου ἱερομ., ανιήλ Θασίου, Θεοδώρου Ἀλεξανδρ. ΡΟ ΥΨΩΕΩ. ορνηλίου ἑκατ., Ἱεροθέου, Ἀριστείδου μ. ΥΨΩΙ ΙΜΙΟΥ ΑΥΡΟΥ(νηστεία) Νικήτα,Φιλοθέου, Βησσαρίωνος Λαρ., υμεών Θεσ. Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος, Μελιτινῆς μάρτ. οφίας, ίστεως, Ἐλπίδος, Ἀγάπης, Ἡρακλειδίου Εὐμενίου ἐπισκ. Γορτύνης, Ἀριάδνης μάρτυρος ροφίμου, αββατίου, ορυμέδοντος, ωσσάνης ΜΕΑ ΥΨΩΙΝ. Εὐσταθίου μεγαλομ. & σύν αὐ τῷ Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου, οδράτου ἱερομ. Ἀθηνῶν Φωκᾶ ἱερομάρτ., Φωκᾶ κηπουρ.,ἰσαάκ, Μαρτίνου μ. ύλλ. ροδρόμου, Ξανθίππης & ολυξένης ὁσίων Θέκλης ἰσαποστόλου, αναγίας Μυρτιδιωτίσσης αφνουτίου καί τῆς θυγατρός αὐτοῦ Εὐφροσύνης Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου Α ΛΟΥΑ. αλλιστράτου, Ἀκυλίνης νεομ. Ζαγκλιβερίου Βαρούχ προφήτου, Χαρίτωνος ὁμολογητοῦ υριακοῦ ἀναχωρητοῦ, ετρωνίας μάρτ.,ἰωσήφ Γρηγορίου ἱερομάρτυρος φωτιστοῦ Ἀρμενίας

54 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Α ιμ. β 1-7 Α ορ. ιστ Φιλιπ. β 5-11 Γαλ. στ Α ορ. α Γαλ. β Γαλ. δ Α Ἰωάν. δ Β ορ. στ 1-10 Λουκ. δ Ματθ. κα Λουκ. ι 38-42, ια Ἰωάν. γ Ἰωάν. ιθ 6-11, 13-20,25-28, 30 Μάρκ. η 34-θ 1 Λουκ. α 5-25 Ἰωάν. ιθ 25-27, κα Λουκ. ε 1-11 Ἀρχή Ἰνδίκτου δ Ι Β Γενεσίου Θεοτόκου πλ. α Γ Ὑψώσεως ταυροῦ πλ. β Ι υλ. ροδρόμου Μετάστασις Ἰωάννου Θεολόγου βαρύς Ι Ε Γνώριζε, ἐπίσκοπε, τήν ἐξουσία σου, ὅτι, ὅπως ἔχεις τό δικαίωμα νά δένεις, ἔτσι πῆρες τήν ἐξουσία καί νά συγχωρεῖς. ιαταγές τῶν Ἀποστόλων, Β, α

55 Ὁ ποιμένας ἀγαπᾶ καί νοσταλγεῖ φλογερά τό ποίμνιό του Αραγε μέ θυμόσασταν στόν ἐνδιάμεσο αὐτό χρόνο πού χωρίστηκα ἀπό σᾶς; Γιατί ἐγώ ποτέ δέν μπόρεσα νά σᾶς ξεχάσω, ἀλλά, ἄν καί ἄφησα τήν πόλη, δέν ἄφησα τή θύμησή σας. αί ὅπως αὐτοί πού ἀγαποῦν τά ὡραῖα σώματα, ὅπου καί νά πᾶνε, φέρνουν μαζί τους τό πρόσωπο πού ποθοῦν, ἔτσι καί ἐγώ, ἐπειδή ἀγάπησα τήν ὀμορφιά τῆς ψυχῆς σας, φέρνω πάντοτε μαζί μου τήν ὀμορφιά της. αί ὅπως ἀκριβῶς οἱ ζωγράφοι ἀναμιγνύοντας διάφορα χρώματα φτιάχνουν τίς εἰκόνες τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι κι ἐγώ, τό ἐνδιαφέρον σας γιά τίς συγκεντρώσεις μας, τήν προθυμία σας γιά τήν ἀκρόαση, τήν ἀγάπη σας γιά τόν ὁμιλητή καί ὅλα τά ἄλλα σας κατορθώματα, ἀφοῦ τά ἀνακάτωσα σάν διάφορα χρώματα τῆς ἀρετῆς καί ζωγράφισα τήν εἰκόνα τῆς ψυχῆς σας καί τήν τοποθέτησα μπροστά στά μάτια τῆς διανοίας μου, ἔπαιρνα μέ τή φαντασία αὐτή μεγάλη παρηγοριά στόν χωρισμό αὐτό. Ἔτσι λοιπόν καί ὅταν ἔμενα στό σπίτι καί ὅταν ἀπουσίαζα καί ὅταν διάβαζα καί ὅταν ἀναπαυόμουνα καί ὅταν ἔμπαινα καί ὅταν ἔβγαινα, ἔφερνα συνέχεια στή φαντασία μου τήν ἀγάπη σας καί εὕρισκα εὐχαρίστηση στίς ὀνειροπο-

56 λήσεις αὐτές ὄχι μόνο τήν ἡμέρα ἀλλά καί τή νύχτα. αί ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ ολομών, «ἐγώ κοιμᾶμαι καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ», αὐτό πάθαινα καί ἐγώ τότε. Ἡ ἀνάγκη δηλαδή τοῦ ὕπνου βάραινε τά βλέφαρά μου, ἀλλά ἡ τυραννική δύναμη τῆς ἀγάπης σας ἀπομάκρυνε τόν ὕπνο ἀπό τά μάτια τῆς ψυχῆς μου καί πολλές φορές νόμιζα ὅτι μιλοῦσα μαζί σας. Γιατί ἡ φύση τῆς ψυχῆς εἶναι τέτοια, ὥστε νά βλέπει τή νύχτα στό ὄνειρό της ὅσα σκέφτεται τήν ἡμέρα, πράγμα πού συνέβαινε τότε καί σέ μένα. ι ἐνῶ δέν σᾶς ἔβλεπα μέ τά μάτια τοῦ σώματος, σᾶς ἔβλεπα μέ τά μάτια τῆς ἀγάπης, κι ἐνῶ δέν βρισκόμουν κοντά σας μέ τό σῶμα, βρισκόμουν κοντά σας μέ τή διάθεση καί στ αὐτιά μου ἀντηχοῦσε ἡ φωνή σας πάντοτε. Γι αὐτό, ἄν καί ἡ σωματική ἀρρώστια μέ ἀνάγκαζε νά μένω ἐκεῖ περισσότερο ὠφελούμενος στήν ὑγεία τοῦ σώματος ἀπό τόν καθαρό ἀέρα, ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης σας δέν τό ἀνεχόταν αὐτό, ἀλλά κραύγαζε δυνατά καί δέν ἔπαψε νά μέ ἐνοχλεῖ, ὥσπου μέ ἔπεισε νά φύγω καί πρίν ἀπό τήν ὥρα πού ἔπρεπε, κάμνοντάς με νά θεωρήσω σάν ὑγεία καί εὐχαρίστηση καί ὁτιδήποτε ἄλλο ἀγαθό τή συντροφιά σας. Ἰωάννης Χρυσόστομος ΕΕ 30, 86-88

57 Οἱ κακοί ποιμένες ἀποτελοῦν φαῦλο πρότυπο ίστευα καί τό πιστεύω καί τώρα ὅτι δέν εἶναι τό ἴδιο νά ἐξουσιάζει κανείς ἕνα κοπάδι πρόβατα ἤ βόδια καί τό νά ἐπιβλέπει ψυχές ἀνθρώπων. Γιατί τό λέω αὐτό; Γιά νά πῶ τό ἑξῆς: Ὅτι εἶναι δύσκολο ἡ ἀνθρώπινη φύση νά προσλάβει τό καλό, ὅπως εἶναι δύσκολο νά πάρουν φωτιά τά ὑγρά ξύλα. Ὅμως οἱ περισσότεροι, νομίζω, εἶναι πρόθυμοι νά δεχθοῦν τό κακό, ὅπως μιά καλαμιά εὔκολα ἀνάβει ἀπό μία σπίθα ἐξαιτίας τοῦ ἀνέμου καί, ἐπειδή εἶναι ξερή, κατακαίγεται. ιότι γρηγορότερα δέχεται κανείς ἄφθονα λίγη κακία παρά λίγο-λίγο μιά μεγάλη ἀρετή. Ἡ ἀποστολή αὐτή, δηλ. τό νά ὁδηγεῖ κανείς τόν ἄνθρωπο, τό πολύπλευρο αὐτό καί εὐμετάβλητο ζῶο, μοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι ἡ τέχνη τῶν τεχνῶν καί ἡ ἐπιστήμη τῶν ἐπιστημῶν. ρῶτα πρέπει νά καθαρίσουμε τούς ἑαυτούς μας καί

58 ἔπειτα νά καθαρίσουμε ἄλλους. Νά ἀποκτήσουμε πρῶτα ἐμεῖς σοφία καί ἔπειτα νά κάνουμε καί τούς ἄλλους σοφούς. Νά γίνουμε πρῶτα ἐμεῖς φῶς καί ὑστερα νά φωτίσουμε. Νά πλησιάσουμε πρῶτα ἐμεῖς τόν Θεό, γιά νά φέρουμε κοντά καί τούς ἄλλους. Νά ἁγιασθοῦμε, γιά νά ἁγιάσουμε. ροτοῦ ἀνυψώσει κανείς τήν ψυχή του μέ ὅση δύναμη διαθέτει καί καθαρίσει ἱκανοποιητικά τή διάνοιά του καί ξεχωρίσει κατά πολύ ἀπό τούς ἄλλους ὡς πρός τό πλησίασμα πρός τόν Θεό, γνωρίζω ὅτι εἶναι ἐπικίνδυνο νά ἀναλάβει τήν καθοδήγηση ψυχῶν ἤ τή μεσολάβηση μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων (διότι αὐτός περίπου εἶναι ὁ ρόλος τοῦ ἱερέα). ρῶτα πρέπει νά εἶναι κανείς ἄξιος γιά τήν Ἐκκλησία καί ἔπειτα γιά τό Ἱερό Βῆμα. ρῶτα γιά τό Ἱερό Βῆμα καί ἔπειτα γιά τό ἐπισκοπικό ἀξίωμα. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος Λόγος Β

59 ΟΩΒΡΙΟ Á Ἀνανίου ἀπ.., Ρωμανοῦ μελ., Ἰωάννου ουκουζέλη Θεοφίλου ὁμολ., υπριανοῦ ἱερομ., Ἰουστίνης μ. ιονυσίου Ἀρεοπαγίτου, Θεαγένους, αμάριδος Β ΛΟΥΑ. Ἱεροθέου ἀεροπ. πρώτου ἐπ. Ἀθηνῶν Χαριτίνης, Εὐδοκίμου, Μεθοδίας ιμώλου Θωμᾶ ἀποστόλου, Ἐρωτηΐδος μάρτ., Μακαρίου εργίου καί Βάκχου μαρτ., ολυχρονίου,ἰουλιανοῦ ελαγίας ὁσ., ελαγίας παρθενομ., αϊσίας, ώζοντος Ἰακώβου τοῦ Ἀλφαίου, Ἀβραάμ, Ἀνδρονίκου & συμβίας Εὐλαμπίου, Εὐλαμπίας μαρτύρων, Θεοφίλου ὁσίου ΛΟΥΑ. ατ. Ζ υν. Φιλίππου διακ., Θεοφάνους Γραικοῦ ρόβου, αράχου, Ἀνδρονίκου, υμεών ν. Θεολόγου απύλου, Ἀγαθοδώρου, Ἀγαθονίκης, Χρυσῆς νεομ. Γερβασίου, οσμᾶ μελ.,ἰγνατίου,αρασκευῆς Ἐπιβατ. Λουκιανοῦ ἱερομ., αβίνου ὁσ., Βἀρσου, Εὐθυμίου Λογγίνου ἑκατοντ., Λεοντίου & ομετίου, στρατιωτῶν Ὠσηέ προφ., Ἀνδρέου ὁσιομ., Ἱλαρίας μάρτυρος Λουκᾶ Εὐαγγελιστοῦ. Μαρίνου μάρτυρος Ἰωήλ προφήτου, Μνάσωνος ύπρου, λεοπάτρας ὁσ. Γερασίμου εφαλλ., Ἀρτεμίου, Ματρώνης Χίου Ἱλαρίωνος, Χριστοδούλου άτμου, ωκράτους μάρτ. Ἀβερκίου, Ἡρακλείου, τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων Ἰακώβου Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ων/πόλεως Ἀρέθα μεγαλομάρ., εβαστιανῆς μάρτ., ρόκλου ΛΟΥΑ. αβιθᾶς, Χρυσάφου & Χρυσάνθης μαρτ. ημητρίου Μυροβλύτου, πολιούχου Θεσ/νίκης Νέστορος μάρτ., ρόκλης συζύγ. ιλάτου, Λούπου Ἁγ. κέπης (ἐθνική ἑορτή). Ἀγγελῆ νεομ., Εὐνίκης μ. Ἀναστασίας Ρωμαίας, Ἀβραμίου ὁσ., ιμοθέου λεόπα, Ἀρτεμᾶ ἀπ., Ζηνοβίου καί Ζηνοβίας μαρτ. τάχυος, Ἀριστοβούλου, Νικολάου νεομάρτ.

60 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ ράξ. ιζ Β ορ. στ 16-18, ζ 1 ίτ. γ 8-15 ολ. δ 5-11,14-18 Γαλ. α Γαλ. α Β ιμ. β 1-10 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ε Λουκ. στ Λουκ. η 5-15 Λουκ. ι Ματθ. ιγ Λουκ. η Ἰωάν. ιε 17-ιστ 2 Λουκ. ι 38-42, ια ιονυσίου Ἀρεοπαγίτ. πλ. δ Ι α Ζ β Η Ἁγίου Ἰακώβου γ Ι Θ Ἁγίου ημητρίου Ἁγίας κέπης όν ποιμένα τόν ἀγαθόν ὁ λαϊκός τιμάτω, ἀγαπάτω, φοβείσθω ὡς πατέρα, ὡς κύριον, ὡς δεσπότην, ὡς ἀρχιερέα Θεοῦ, ὡς διδάσκαλον εὐσεβείας. ιαταγές τῶν Ἀποστόλων, Β, α

61 Ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει τόν δρόμο της παρά τά σκάνδαλα Μπορεῖ στήν πορεία τῆς Ἐκκλησίας νά συμβαίνουν πράγματα πολύ δυσάρεστα ἤ ἀκόμα νά φαίνεται πρός στιγμή ὅτι τό κακό θριαμβεύει. «Ἄκουσες τί ἔκανε ὁ δεσπότης; Νά, οἱ παπάδες... Νά, οἱ δεσποτάδες... λέφτες, ψεῦτες, ἀπατεῶ - νες!». Βρέ, καί τί ἔγινε μ αὐτό; ατήργησε ἡ ἁμαρτία τοῦ δεσπότη τή σωτηρία πού ἔδωσε ὁ Χριστός στόν κόσμο; Εἴμαστε τόσο ἀφελεῖς νά στεκόμαστε στίς ἀρετές τῶν δεσποτάδων, τῶν παπάδων ἤ τῶν ὁποιωνδήποτε; Αὐτό τό πράγμα εἶναι ἀφέλεια. έν ἔχουμε ἀνάγκη ἡ Ἐκκλησία μας νά ἀποδείξει ὅτι εἶναι τέλεια ἠθικά. έν εἴμαστε τέλειοι. Εἴμαστε γιά κλάματα. Ἀνθρωπίνως εἴμαστε γιά κλάματα. Αὐτό ὅμως ἐμποδίζει τή σωτηρία; Ὄχι. ό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας τελεῖται. αί τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἴναι ἡ παραγωγή ἁγίων. Αὐτό μπορεῖ νά τό καταργήσει κανένας; Ἐάν αὐτό δέν τό καταργεῖ κανένας, τότε δέν μᾶς φοβίζουν τά σκάνδαλα. ά σκάνδαλα εἶναι ἕνα ὅπλο τοῦ διαβόλου κατά τῆς Ἐκκλησίας. ίποτε ἄλλο δέν εἶναι. Ἅγιος δέν εἶναι αὐτός πού κάνει θαύματα. Ἀπό τή στιγμή πού ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νά μετανοεῖ, τότε ἀρχίζει ὁ δρό-

62 μος πρός τήν ἁγιότητα. αί οὐσιαστικά ἅγιοι ἄνθρωποι εἶναι αὐτοί πού μετανοοῦν. έν εἶναι αὐτοί πού δέν ἔχουν ἁμαρτίες. Ἀναμάρτητος ἄνθρωπος δέν ὑπάρχει οὔτε θά ὑπάρξει. Ἀναμάρτητος ἄνθρωπος εἶναι μόνο ὁ Χριστός! ανένας ἄλλος! Οἱ ἅγιοι ἔλεγαν: «Ὅ,τι κι ἄν γίνει, ἐγώ ἀπό τά πόδια ου, Χριστέ μου, δέν πρόκειται νά φύγω». Αὐτό ἦταν τό αἴσθημα τῶν ἁγίων. Γι αὐτό οἱ ἅγιοι ἦταν ἰσορροπημένοι ἄνθρωποι. Γι αὐτό καί δέν ξιπάζονταν, ὅταν ἔβλεπαν τόν διπλανό ἄνθρωπο νά κάμνει ἁμαρτίες. Ἐμεῖς σήμερα: «Οὔ! αππούς ἔκανε αὐτό τό πράγμα! Αὐτός, ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας, ἱερέας, πνευματικός, ἐπίσκοπος, ἀρχιεπίσκοπος, πατριάρχης πῶς τό ἔκανε!» ί πῶς; Ἐάν εἴχαμε τή γνώση τήν ἀληθή καί γιά τόν ἑαυτό μας καί γιά τόν ἀδελφό μας, τί θά βλέπαμε; Θά βλέπαμε ἕναν ἀδελφό ὁμοιοπαθή μέ μᾶς. ίποτε περισσότερο. Ἕναν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μέσα στήν πορεία τοῦ ἀγώνα του ἔ, σκόνταψε καί ἔπεσε. ί τό παράξενο! Μήπως ἐμεῖς πού κρίνουμε τούς ἄλλους δέν πέφτουμε; «Ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μή πέσῃ» λέει ὁ Ἀπ. αῦλος. Ἀποσπάσματα ἀπό μαγνητοφωνημένες ὁμιλίες τοῦ Μητρ. Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου

63 «Μή κρίνετε, ἵνα μή κριθῆτε» Ηαναγία μας ἀλλά καί ὅλοι οἱ ἅγιοι γίνονται ἅγιοι, διότι μετέχουν στήν ἁγιαστική Χάρη τοῦ Θεοῦ. έν εἶναι ἅγιοι ἀφ ἑαυτοῦ τους. Ὁ μόνος ἅγιος εἶναι ὁ Θεός. αί αὐτή ἡ αἴσθηση δίνει καί τή διαφορετική στάση καί ἀντιμετώπιση τῶν διαφόρων γεγονότων καί τῶν «ἐν Χριστῷ» ἀδελφῶν μας. Ὁπωσδήποτε βλέπουμε πολλά γύρω μας καί μέσα στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. ι ὅταν λέω Ἐκκλησία, ἐννοῶ καί τούς κληρικούς καί τούς μοναχούς καί ἐσᾶς τούς λαϊκούς. Λέμε δηλ. αὐτός, ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ τάδε ἱερέας, ὁ τάδε δεσπότης, ὁ τάδε μοναχός ἔκανε αὐτά τά πράγματα; Ὅταν ὅμως καταλάβουμε ὅτι ὁ μόνος ἅγιος εἶναι ὁ Θεός, τότε δέν ἔχουμε ἀξιώσεις ἀπό κανέναν. Ὅλοι εἶναι ἄνθρωποι. αί ὁ πατριάρχης καί ὁ ἀρχιεπίσκοπος καί ὁ ἐπίσκοπος καί ὁ ἱερέας καί ὁ μοναχός καί ἐσύ ὁ λαϊκός. Εἶναι ἄνθρωπος, δέν εἶναι ἅγιος. Μετέχει τῆς ἁγιότητος τοῦ Θεοῦ κατά τό μέτρο τοῦ ἀγώνα του. Ἄλλος πολύ, ἄλλος λίγο. Ὁ μόνος ἅγιος εἶναι ὁ Θεός. αί οἱ μεγάλοι ἅγιοι ἀκόμα ἔχουν ἐλαττώματα. ό λέει καί ὁ ἀββάς Ἰσαάκ ὁ ύρος ὁ Θεός ἀφήνει στούς ἁγίους ἀνθρώπους καί μερικά ἐλαττώματα, τά ὁποῖα δέν τούς βοηθᾶ νά τά κόψουν, ὥστε νά φαίνεται σάν στίγμα ἐπάνω τους ἡ ἀνθρώπινη

64 ἀτέλεια. Ἄν διαβάσετε τίς ράξεις τῶν Ἀποστόλων, ἔγραψαν οἱ Ἀπόστολοι καί στοιχεῖα πού δέν εἶναι καθόλου ἐπαινετικά γι αὐτούς. ό Γεροντικό πάλι μιλάει γιά πτώσεις μοναχῶν. Γιά πιό πολλές πτώσεις μιλάει παρά γιά κατορθώματα. Γιατί τά εἶπαν αὐτά οἱ πατέρες; Οἱ πατέρες δέν εἶχαν αὐτή τή λανθασμένη ἀντίληψη πού ἔχουμε σήμερα. Ἤξεραν ὅτι εἶναι μέσα στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί τά λάθη μας. Μᾶς παιδαγωγεῖ ὁ Θεός. αί πολλές φορές, ξέρετε, ἡ ἴδια ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ τρόπον τινά σάν νά μᾶς σπρώχνει νά σκουντουφλοῦμε, νά πέφτουμε, γιά νά ταπεινωθοῦμε. αμιά φορά νομίζουμε ὅτι εἴμαστε καί μεῖς ἅγιοι καί ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα νά περιγράψουμε τόν ἑαυτό μας, π.χ. στήν ἐξομολόγηση, βγαίνει ἀπό μέσα ἡ καλή περιγραφή τοῦ ἑαυτοῦ μας. «Ξέρεις, πάτερ, ἐγώ δέν εἶμαι κακός ἄνθρωπος. Οὔτε... οὔτε... οὔτε...». αί αὐτό δημιουργεῖ μετά πολλά κακά καί κυρίως δύο καί ἐμᾶς μᾶς καταπιέζει αὐτή ἡ καλή ἰδέα τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ἔτσι, ἄν κάνουμε καμιά στραβοτιμονιά, μᾶς πιάνει ἡ ἀπελπισία καί μᾶς συντρίβει καί μετά γινόμαστε αὐστηροί κριτές καί τῶν ἄλλων. Γι αὐτό ὁ Χριστός εἶπε: Μή κρίνετε, ἵνα μή κριθῆτε. Ἀποσπάσματα ἀπό μαγνητοφωνημένες ὁμιλίες τοῦ Μητρ. Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου

65 ΝΟΕΜΒΡΙΟ Á Ε ΛΟΥΑ.οσμᾶ-αμιανοῦ, αβίδ Εὐβοίας Ἀκινδύνου, ηγασίου, Ἐλπιδοφόρου, Ἀνεμποδίστου μαρτύρ. Ἀκεψιμᾶ, Ἀειθαλᾶ, Ἰωσήφ μαρτ., Γεωργίου Νεαπολίτου, ἱερομ. Ὁσίου Γεωργίου τοῦ ἐν ράμα Γαλακτίωνος καί Ἐπιστήμης μαρτύρων αύλου ων/πόλεως, Λουκᾶ ὁσ., αύλου διά Χριστόν σαλοῦ ῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων, Λαζάρου,Θεσ/νίκης Ζ ΛΟΥΑ. αμμεγίστων αξιαρχῶν Μιχαήλ-Γαβριήλ Νεκταρίου Αἰγίνης, Ὀνησιφόρου μ, Θεοκτίστης Λέσβου Ὀλυμπᾶ, ωσιπάτρου, Ροδίωνος ἀπ., Ἀρσενίου απ. Μηνᾶ μεγαλ., Βίκτωρος, Βικεντίου, Θεοδώρου τ. Ἰωάννου Ἐλεήμονος, Νείλου ὁσίου, Μαρτίνου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστ., Ἀνθούσης, αμασκηνοῦ Φιλίππου ἀποστόλου, ωνσταντίνου Ὑδραίου, νεομάρτ. Η ΛΟΥΑ.Γουρία, αμωνᾶ μάρτ. & ὁμολογ. (ἀρχή νηστ.) Ματθαίου Ἀποστ καί Εὐαγγελ.,Ἰφιγενείας μάρτ. Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Γενναδίου ων/πόλεως λάτωνος, Ρωμανοῦ μαρτ., Ἀναστασίου νεομάρ. Ἀβδιού πρ., Βαρλαάμ μάρτ., Ἡλιοδώρου, Εὐφημίας μαρτύρ. Γρηγορίου εκαπολίτου, ρόκλου ωνστ/λεως Α ΕΙΟΙΑ Η ΘΕΟΟΟΥ Θ ΛΟΥΑ.Ἀρχίππου, Φιλήμονος, Ὀνησίμου Ἀμφιλοχίου Ἰκονίου, ισινίου ὁμ., Γρηγορίου λήμεντος Ρώμ., έτρου Ἀλεξανδρείας, Φιλουμένου Αἰκατερίνης μεγαλομάρτ., Μερκουρίου μεγαλομ. τυλιανοῦ, Ἀλυπίου ὁσ., Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε» Ἰακώβου τοῦ έρσου, Ναθαναήλ ὁσ., ινουφρίου ὁσ. τεφάνου ὁμολ., Εἰρηνάρχου μάρτ., 15 μαρτ.ιβεριουπόλ. ΙΓ ΛΟΥΑ. αραμόνου μ., ιονυσίου ορίνθ. ἱερομ. Ἀνδρέου ἀποστόλου, Φρουμεντίου Αἰθιοπίας

66 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Α ορ. ιβ 27-ιγ 7 Ἑβρ. β 2-10 Α Θεσ. β 1-7 Β ορ. θ 6-11 Ἑβρ. ζ 26 -η 2 Α ορ. δ 9-16 Ἐφεσ. β 4-10 Ρωμ. ι 11-ια 2 Ἑβρ. θ 1-7 Ἐφεσ. β Γαλ. γ 23 - δ 5 Ἐφεσ. δ 1-7 Α ορ. δ 9-16 Λουκ. ιστ Λουκ. η Λουκ. ιβ Λουκ. ιγ 1-9 Ἰωάν ι 9-16 Ἰωάν α Λουκ. ι Ματθ. θ 9-13 Λουκ. ι 38-42, ια Λουκ. ιβ Μάρκ. ε Λουκ. ιη Ἰωάν. α δ Ι Ι πλ. α Ι ΙΑ Μηνᾶ Μεγαλομάρτ. Ἰωάννου Ἐλεήμονος Ἰωάννου Χρυσοστ. Ἀποστόλου Φιλίππου πλ. β Ι Α Εὐαγγελ. Ματθαίου Εἰσοδίων Θεοτόκου βαρύς Ι Β Ἁγίας Αἰκατερίνης πλ. δ Ι Γ Ἁγίου Ἀνδρέου Οποιος εἴτε μέ λόγια εἴτε μέ ἔργα κακολογεῖ τόν ἐπίσκοπο γίνεται ἔνοχος ἀπέναντι στόν Θεό. ιαταγές τῶν Ἀποστόλων, Β, α

67 Ἡ τιμή πρός τόν ἱερέα μεταβαίνει στόν Θεό Μᾶς γράφετε ὅτι, ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία εἶναι σύναξη πιστῶν καί ἁγίων, ἄν τά μυστήρια ὑπηρετοῦνται ἀπό φαύλους καί ὑποκριτές, σέ τίποτε δέν βλάπτεται ὁ ἁγιαζόμενος σύμφωνα μέ τό εὐαγγελικό «τή θέση τοῦ Μωυσῆ ὡς διδασκάλου τήν πῆραν οἱ γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι» (Ματθ. 23, 2) καί τά λοιπά. Θά ὑποστηρίξουμε λοιπόν κι ἐμεῖς πώς, ἔστω κι ἄν τά μυστήρια τελοῦνται ἀπό ἀνάξιους ἱερεῖς, καί οἱ ἴδιοι δέν ὠφελοῦνται καθόλου, ἀλλά μᾶλλον βλάπτονται, ὅμως ἐκεῖνοι πού λαμβάνουν τά μυστήρια ἁγιάζονται καί ὠφελοῦνται. ιότι ἡ θεία χάρη ἐνεργεῖ καί μέσω ἀναξίων ὑπηρετῶν καί τελειοποιεῖ τά μυστήρια. Ἑπομένως πρέπει νά τιμῶνται ὅσοι τά ὑπηρετοῦν καί ὄχι νά καταφρονοῦνται καί οἱ καλοί μέ τήν πρόφαση τῶν ὑποκριτῶν. Ἄλλωστε καί ὁ Ἰούδας ἦταν μεταξύ τῶν ἀποστόλων. ιότι ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας τήν πρός ιμόθεο ἐπιστολή λέει: Ὅποιος τιμᾶ τόν ἱερέα θά τιμήσει καί τόν Θεό. Ὅποιος ὅμως ἔμαθε νά περιφρονεῖ τόν ἱερέα πού βαδίζει στόν δρόμο καί τόν

68 Θεό θά βρίσει κάποτε. Ὅποιος δέχεται ἐσᾶς, λέει, δέχεται ἐμένα καί τά λοιπά. Ἀλλά καί τούς ἱερεῖς τοῦ Θεοῦ πρέπει νά τιμᾶς, εἶναι γραμμένο. Ἀπό αὐτό ἔμαθαν οἱ Ἰουδαῖοι νά περιφρονοῦν τόν Θεό, διότι περιφρόνησαν καί τόν Μωυσῆ, ἀφοῦ ἤθελαν νά τόν λιθοβολήσουν. Γιατί ὅποιος ὑποδέχεται προφήτη στό ὄνομα τοῦ προφήτη θά λάβει καί μισθό προφήτη. αί ὅποιος ἀκολουθεῖ καί ὑπακούει στόν ἱερέα καί τιμᾶ γιά χάρη τοῦ υρίου θά εἶναι εὐλογημένος. Ἄν περιφρονεῖς τόν ἱερέα, δέν περιφρονεῖς τόν ἴδιο ἀλλά τόν Θεό, πού τόν χειροτόνησε. αί ἀπό ποῦ γίνεται φανερό ὅτι τόν χειροτόνησε ὁ Θεός; Ἄν δέν ἔχεις αὐτή τήν πίστη καί τήν πεποίθηση, ἡ ἐλπίδα σου εἶναι κενή. Γιατί, ἄν ὁ Θεός δέν κάνει τίποτε μέσω τοῦ ἱερέως, οὔτε βάπτισμα ἔλαβες οὔτε στά μυστήρια μετέχεις οὔτε εὐλογίες ἀπολαμβάνεις. Ἄρα οὔτε χριστιανός εἶσαι. ηλ. ὅλους ὁ Θεός τούς χειροτονεῖ, ἀκόμη καί τούς ἀναξίους; Ὅλους βέβαια δέν τούς χειροτονεῖ ὁ Θεός, ὅμως μέσω ὅλων ὁ ἴδιος ἐνεργεῖ, ἔστω καί ἄν αὐτοί εἶναι ἀνάξιοι, προκειμένου νά σωθεῖ ὁ λαός. Ἀπό τήν ἀπάντηση τοῦ Οἰκουμ. ατριάρχου τό 1576 στούς Λουθηρανούς θεολόγους

69 Ὁ Θεός τά ἐνεργεῖ ὅλα, ὁ ἱερεύς τελεῖ τά σύμβολα Ακου τόν αῦλο πού λέει «Οὔτε ἐγώ ὁ ἴδιος δέν μπορῶ νά δικάσω τόν ἑαυτό μου» (Α ορ. 4, 3). αί πάλι «Ἐσύ γιατί κρίνεις τόν ἀδελφό σου;» (Ρωμ. 14, 40). Ἄν λοιπόν δέν πρέπει νά κρίνουμε τόν ἀδελφό μας, πολύ περισσότερο τόν διδάσκαλο. Ἄν ἔχει πίστη διεστραμμένη, καί ἄγγελος νά εἶναι, μή τόν πιστεύεις. Ἄν ὅμως διδάσκει ὀρθόδοξα, μή προσέχεις τή ζωή του ἀλλά τά λόγια του. Ἐσύ εἶσαι πρόβατο, μή ἐξετάσεις τόν ποιμένα, γιά νά μή κατηγορήσεις κι ἐκεῖνον καί εἶσαι ὑπόλογος. Εἶσαι καλύτερος; Μή μιλᾶς, γιά νά μένεις καλύτερος. Ἄν μιλήσεις, ἄδειασες τό πᾶν. Ἐξέτασε τή ζωή σου. Ἐσύ λές γιά τόν ἱερέα πώς δέν εἶμαι σάν αὐτόν ἱερόσυλος. αί δέν τά ἀδειάζεις ὅλα; ές μου, ἄν πᾶς στό ἰατρεῖο ἔχοντας ἕνα τραῦμα, ἀδιαφορεῖς γιά τή θεραπεία σου καί περιεργάζεσαι τόν γιατρό, ἄν τυχόν ἔχει ἤ δέν ἔχει ὁ ἴδιος τραῦμα; ιότι, ἄν ὁ ἱερέας εἶναι κακός, δέν σημαίνει ὅτι δέν θά παρηγορηθεῖ ὁ χριστιανός. αθόλου δέν εἶναι ἔτσι. Ἀλλά ὁ μέν

70 ἱερέας θά κριθεῖ γιά τό ἦθος του, ἀλλά θά κριθεῖς καί σύ ὅπως πρέπει. αί γιά ποιό λόγο, λές, προΐσταται; Μήν κακολογοῦμε, παρακαλῶ, τούς ἱερεῖς, γιά νά μήν κριθοῦμε γιά τά δικά μας αὐστηρά. Ἄς σεβαστοῦμε τήν ἡμέρα ἐκείνη, κατά τήν ὁποία μᾶς βάπτισε. εβάσου ὅτι καθημερινά διακονεῖ, σέ παρακινεῖ νά διαβάζεις τίς Γραφές, στολίζει γιά λογαριασμό σου τόν οἶκο τοῦ Θεοῦ, γιά σένα ἀγρυπνεῖ, προσεύχεται, στέκεται καί παρακαλεῖ γιά σένα τόν Θεό. Γιά πές μου εἶναι φαῦλος; αί τί σημαίνει αὐτό; ηλ. αὐτός πού δέν εἶναι φαῦλος ἱερέας, αὐτός σοῦ χαρίζει τά μεγάλα ἀγαθά; αθόλου. Οὔτε, ἄν εἶναι δίκαιος ὁ ἱερέας, θά ὠφελήσει σέ κάτι, ἄν ἐσύ δέν εἶσαι πιστός, οὔτε ὁ φαῦλος θά σέ βλάψει καθόλου, ἄν εἶσαι πιστός. Αὐτά πού χαρίζει ὁ Θεός δέν ἀπορρέουν ἀπό τήν ἀρετή τοῦ ἱερέα. Ἀπό τήν ἀπάντηση τοῦ Οἰκουμ. ατριάρχου τό 1576 στούς Λουθηρανούς θεολόγους

71 ΕΕΜΒΡΙΟ Á Ναούμ προφ., Φιλαρέτου, Θεοκλήτου Λακεδ.,Ἀνανίου Ἀββακούμ προφ., Μυρόπης μάρτ., Θεοφίλου ὁσ. οφονίου προφ., Ἀγαπίου, ελεύκου μ., Ἀγγελῆ νεομ. Βαρβάρας μεγαλ., Ἰωάννου αμασκ., εραφείμ ἱερ. άββα τοῦ ἡγιασμ., άββα αλύμνου, ιογένους μ. Ι ΛΟΥΑ. Νικολάου τοῦ ἐν Μύροις τῆς Λυκίας Ἀμβροσίου ἐπισκ. Μεδιολ., Γερασίμου Εὐβοίας, Ἀθηνοδώρου αταπίου ὁσ., ωσθένους, Ἀπολλώ, υχικοῦ ἀπ. ύλληψις Θεοτόκου ὑπό ἁγ. Ἄννης, Ἄννης προφ. Μηνᾶ καλλικελ., Ἑρμογένους, Εὐγράφου, μαρτύρ. ανιήλ, Λουκᾶ τυλιτῶν, Βαρσαβᾶ, Αἰμιλιανοῦ πυρίδωνος ριμυθοῦντος, Ἰωάννου Ζιχνῶν ὁσ. ΙΑ ΛΟΥΑ. Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Ὀρέστου Θύρσου, Φιλήμονος, Ἀπολλωνίου, Λευκίου, Ἀρριανοῦ Ἐλευθερίου ἱερομ. καί Ἀνθίας μητρός αὐτοῦ Ἀγγαίου, Θεοφανοῦς βασ., Μοδέστου, Μαρίνου ιονυσίου Αἰγίνης, ανιήλ προφήτου εβαστιανοῦ, Ζωῆς καί τῶν σύν αὐτοῖς μαρτύρων Βονιφατίου, Ἀγλαΐας, Ἄρεως, Εὐτυχίου Θεσ/νίκης ΡΟ ΧΡΙΟΥ ΓΕΝΝΗΕΩ. Ἰγνατίου Θεοφόρου Ἰουλιανῆς & τῶν σύν αὐτῇ 500 μαρτ., Θεμιστοκλέους Ἀναστασίας Φαρμακ., Χρυσογόνου καί Θεοδότης μ. ῶν ἐν ρήτῃ 10 μαρτύρων, Ναούμ ἱεραπ.,νήφωνος Εὐγενίας ὁσιομ., Φιλίππου, Βασίλας, Ἀχαϊκοῦ μ. Η ΓΕΝΝΗΙ ΟΥ ΩΗΡΟ ΧΡΙΟΥ ύναξις τῆς Θεοτόκου. Εὐθυμίου άρδεων ΜΕΑ ΧΡΙΟΥ ΓΕΝΝΗΙΝ. τεφάνου πρωτομάρτ. ῶν ἐν Νικομηδείᾳ δισμυρίων μαρτ., όμνας ῶν ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων νηπίων, Γεωργίου Ἀνυσίας ὁσ., Φιλεταίρου, Λέοντος, Γεδεών νεομ. Μελάνης Ρωμαίας ὁσ., Ζωτικοῦ ὀρφανοτρόφου

72 ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ Γαλ. γ 23 - δ 5 Γαλ. ε 22-στ 2 Ἑβρ. ιγ Γαλ. δ Ἐφεσ. ε 8-19 ολασ. γ 4-11 Β ιμ. α 8-18 Ἑβρ. ια 9-10, Γαλ. δ 4-7 Ἑβρ. β ράξ.στ 8-15, ζ 1-5, Μάρκ. ε Ματθ. ια Λουκ. ιγ Λουκ. η Ἰω. ι 9-16 Λουκ. ιδ 16-24, Μάρκ. β 23-γ 5 Ματθ. α 1-25 Ματθ. β 1-12 Ματθ. β Ματθ. β Βαρβάρας μεγαλομ. άββα Ἡγιασμένου α Ἁγίας Ἄννης Ἁγίου πυρίδωνος β Ε Ἁγίου Ἐλευθερίου γ Ι Χριστουγέννων ύναξις Θεοτόκου τεφάνου ρωτομ. δ Ι Ζ Οφείλετε νά ἀγαπᾶτε τόν ἐπίσκοπο ὡς πατέρα, νά τόν σέβεστε ὡς βασιλιά, νά τόν τιμᾶτε ὡς ύριο προσφέροντας σ αὐτόν τούς καρπούς καί τά ἔργα τῶν χειρῶν σας, γιά νά τά εὐλογεῖ ὡς ἱερέας τοῦ Θεοῦ. ιαταγές τῶν Ἀποστόλων, Β, α

73 Ὁ Λειτουργός τοῦ Ὑψίστου Ενας Ἐπίσκοπος κάποτε περιοδεύοντας τά χωριά τῆς ἐπαρχίας του ἔφτασε σ ἕνα πολύ μακρινό χωριουδάκι. Ζήτησε νά δεῖ τόν ἱερέα. Ὕστερα ἀπό ἀρκετή ὥρα παρουσιάστηκε μπροστά του ἕνας ἁπλοϊκός χωρικός, πού μόλις εἶχε γυρίσει ἀπό τό χωράφι καί φοροῦσε τά ροῦχα τῆς δουλειᾶς. Ἦταν ὁ ἱερέας τοῦ χωριοῦ. Ὁ Ἐπίσκοπος δέν ἔμεινε ἱκανοποιημένος. Ἤθελε πιό εὐπαρουσίαστο τόν Λειτουργό τοῦ Ὑψίστου. Ἡ ἄλλη μέρα ἦταν υριακή. Ὁ ἱερεύς ἑτοιμάστηκε νά λειτουργήσει καί ὁ Ἐπίσκοπος δέν τόν ἄφηνε ἀπό τά μάτια του. Ἤθελε νά τά παρακολουθήσει ὅλα. Θά ἔβρισκε πολλά σφάλματα στόν ἀγροῖκο ἐκεῖνο χωρικό. αράδοξο ὅμως! Ἀπό τή στιγμή πού ἄρχισε ἡ Θεία Λειτουργία ὁ ἱερεύς κυκλώθηκε ἀπό ἕνα οὐράνιο φῶς, πού τόν θέρμαινε καί τόν λάμπρυνε χωρίς νά τόν καίει. ι αὐτό κράτησε ὡς τό τέλος τῆς Λειτουργίας. Ἀφοῦ μοίρασε ὁ ἱερεύς τό ἀντίδωρο στούς χωρικούς, τόν φώναξε στό Ἅγιο Βῆμα ὁ Ἐπίσκοπος καί πέφτοντας στά γόνατα τοῦ ζήτησε νά τόν εὐλογήσει. Ὁ ἁπλοϊκός ἱερεύς σάστισε.

74 ῶς εἶναι δυνατόν ὁ ἀνώτερος νά εὐλογηθεῖ ἀπό τόν κατώτερό του; Ἐσύ εὐλόγησέ με, ἅγιε έσποτα. Ἀδύνατον νά εὐλογήσω ἐκεῖνον πού στέκεται μέσα σέ θεϊκή φλόγα καί προσφέρει τήν ἀναίμακτη Θυσία. «ό ἔλαττον ὑπό τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται». Ὑπάρχει τάχα, ἅγιε έσποτε, Ἐπίσκοπος ἤ ρεσβύτερος καί ιάκονος ἀκόμη, πού νά πλησιάζει τό ἅγιο Θυσιαστήριο καί νά μήν περικυκλώνεται ἀπό οὐράνιο φῶς; εἶπε μέ ἀπορία ὁ ἁπλοϊκός ἱερεύς. ί νά ἀπαντήσει ὁ Ἐπίσκοπος σ ἐκεῖνον πού ἔβλεπε τό ὑπερφυσικό σάν τό φυσικότερο πράγμα τοῦ κόσμου; Θαύμασε τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς του καί ἔφυγε ἀπό τό μικρό χωριό ὠφελημένος. Ἀπό τό Γεροντικό

75 ΕΡΙΟΟΙ ΑΙ ΗΜΕΡΕ ΝΗΕΙΑ ΑΙ ΑΑΛΥΕΩ ερίοδοι νηστείας: ῆς Μεγάλης εσσαρακοστῆς ῶν Ἀποστόλων οῦ εκαπενταυγούστου ῶν Χριστουγέννων Ἡμερήσιες νηστεῖες (οὔτε λάδι): ῆς ετάρτης καί τῆς αρασκευῆς (ὅλο τόν χρόνο). ῆς 5ης Ἰανουαρίου (παραμονή Θεοφανείων) ῆς 29ης Αὐγούστου (Ἀποτομή τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ ροδρόμου) ῆς 14ης επτεμβρίου (Ὕψωσις ιμίου ταυροῦ) Ἀπολυτές περίοδοι (καταλύσεως εἰς πάντα): ῆς Α Ἑβδομάδος τοῦ ριωδίου (υριακή τοῦ ελώνου καί Φαρισαίου ἕως υριακή τοῦ Ἀσώτου). ῆς Γ Ἑβδομάδος τοῦ ριωδίου (Ἀπό ευτέρα ἕως υριακή τῆς υρινῆς. έν τρῶμε μόνο κρέας). ῆς ιακαινησίμου Ἑβδομάδος (υριακή τοῦ άσχα ἕως υριακή τοῦ Θωμᾶ). ῆς Ἑβδομάδος μετά τήν εντηκοστή (υριακή τῆς εντηκοστῆς ἕως υριακή τῶν Ἁγίων άντων).

76 οῦ ωδεκαημέρου (25 εκεμβρίου ἕως 6 Ἰανουαρίου, ἐκτός τῆς παραμονῆς τῶν Θεοφανείων, 5 Ἰανουαρίου). Ἡμέρες καταλύσεως ἰχθύος * Ἡ 7η Ἰανουαρίου (ύναξις ιμίου ροδρόμου). * Ἡ 2α Φεβρουαρίου (Ὑπαπαντή τοῦ υρίου). Ἡ 25η Μαρτίου (Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου). Ἡ υριακή τῶν Βαΐων. Ἡ ετάρτη τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Ἡ ετάρτη τῆς Ἀποδόσεως τοῦ άσχα. Ἀπό ευτέρα τῶν Ἁγίων άντων ἕως 28 Ἰουνίου, ἐκτός ἀπό τίς ετάρτες καί αρασκευές. Ἡ 24η Ἰουνίου (Γενέθλιον τοῦ ροδρόμου). * Ἡ 29η Ἰουνίου (Ἁγίων έτρου καί αύλου). Ἡ 6η Αὐγούστου (Μεταμόρφωσις τοῦ ωτῆρος). * Ἡ 15η Αὐγούστου (οίμησις τῆς Θεοτόκου). * Ἡ 8η επτεμβρίου (Γενέθλιον τῆς Θεοτόκου). * Ἡ 14η Νοεμβρίου (Ἀποστόλου Φιλίππου). Ἡ 21η Νοεμβρίου (Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου). Ἀπό 21 Νοεμβρίου ἕως 17 εκεμβρίου, ἐκτός ἀπό τίς ετάρτες καί αρασκευές. (ημείωση: Ὁ ἀστερίσκος (*) σημαίνει ὅτι καταλύεται μόνο ψάρι αὐτές τίς ἡμέρες, ἄν πέσουν ετάρτη ἤ αρασκευή. Ἄν πέσουν ὁποιαδήποτε ἄλλη ἡμέρα, γίνεται κατάλυση σέ ὅλα).

77 ΑΧΑΛΙΟΝ τοῦ ἔτους 2010 Ἰνδικτιῶνος: 3 ρεοφαγίας ἡμέραι: 45 ό ριώδιον ἄρχεται: 24 Ἰανουαρίου Ἡ Ἀπόκρεως: 7 Φεβρουαρίου Ὁ Εὐαγγελισμός: έμπτη Νηστειῶν Λατίνων άσχα: 4 Ἀπριλίου Ο ΑΓΙΟΝ ΑΧΑ: 4 Ἀπριλίου Ἡ Ἀνάληψις: 13 Μαΐου Ἡ εντηκοστή: 23 Μαΐου υριακή τῶν Ἁγ. άντων: 30 Μαΐου Ἡ νηστεία τῶν Ἀποστόλων: 29 ἡμέραι Ἡ μνήμη αὐτῶν: ἡμέρα ρίτη αραμονή Χριστουγέννων: ἡμέρα έμπτη.

78 ΗΛΕΦΩΝΑ ΑΙ ΙΕΥΘΥΝΕΙ ΙΕΡΕΩΝ ανοσ. Ἀρχιμ. εραφείμ Ζώγκας. Μητροπούλου 13, Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: ανοσιολ. Ἀρχιμ. Νικόλαος απαγεωργίου Μακεδονίας 53, Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: ινητό: Αἰδεσ. ρωτοπρ. Χρῖστος αζανᾶς Λογοθέτου 2, Ν. Ἐπιβάτες Θεσ/νίκης ηλ. οἰκίας: Αἰδεσ. ρωτοπρ. Εὐστάθιος αλπακίδης όλωνος 9 υλαία, Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: ινητό: ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΑΜΟΡΦΩΕΩ- ΓΕΝΝΗΕΩ ΟΥ ΩΗΡΟ ελφῶν Μιαούλη, Θεσ/νίκη ηλ.: , Fax: ΦΙΛΟΩΧΟΥ ΑΜΕΙΟΥ (ΟΙΝΩΝΙΑ ΑΓΑΗ) α) Ἀλεξ. Φλέμιγκ Θεσ/νίκη ηλ.: β) Ἐδμ. Ροστάν Θεσ/νίκη ηλ.:

79 O N O M A T E Ω N Y M O N %

80 O N O M A T E Ω N Y M O N %

81 Η Μ Ε Ι Ω Ε Ι ΕΥΩΙ - ΒΙΒΛΙΟΕΙΑ «ΜΕΛΙΑ» ΑΡΟΒΑΛΑ, ΗΛ , FAX:

82