OIKOYMΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2O13 ΠΕΡΙΟΔΟΣ Γ ΕΤΟΣ Γ ΡΕΘΥΜΝΟΝ

Transcript

1 OIKOYMΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2O13 ΠΕΡΙΟΔΟΣ Γ ΕΤΟΣ Γ ΡΕΘΥΜΝΟΝ

2 Ἦχος δ. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ. Ὡς Δεσπότῃ τοῦ παντός, καὶ χορηγῷ τῶν ἀγαθῶν, σοὶ προσπίπτομεν πιστῶς, ἀναβοῶντες ἐκτενῶς. Ὑπὸ τῆς σῆς δυσωπούμενος εὐσπλαγχνίας, Σωτὴρ καὶ ταῖς εὐχαῖς τῆς τεκούσης σε, καὶ πάντων τῶν ἀεὶ εὐαρεστούντων σοι, ἐνιαυτὸν εὐπρόσδεκτον προσάξαι σοι, ὡς ἀγαθὸς καταξίωσον, τοὺς ἐν οὐσίαις δυσὶ τιμῶντας, καὶ πιστῶς σε δοξάζοντας. Κάθισμα τοῦ Ὄρθρου τῆς Ἑορτῆς τῆς Ἰνδίκτου, ψαλλόμενον μετά τόν Πολυέλεον. 2

3 Ἡ Α.Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑρΘΟλΟμΑΙΟς. Ἀπό τήν ἐπίσκεψιν εἰς τήν Ἱεράν μητρόπολιν ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κατά τήν 2αν ςεπτεμβρίου

4 4 Ὁ μητροπολίτης ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Εὐγένιος

5 Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ Ε Υ Γ Ε Ν Ι Ο Σ Πρός τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς μοναχικές ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ λαό τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. Ἀγαπητά παιδιά τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, Παραδίδομε μέ πολλή χαρά στήν ἀγάπη σας τό Ἡμερολόγιο τοῦ 2013 τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καί δοξάζομε τόν Τρισάγιο Θεό μας, τόν Κύριο τοῦ χρόνου καί τῆς ἱστορίας, πού μᾶς ἀξιώνει νά εἰσερχόμαστε στό νέο ἔτος. Τό ἔτος 2012 ὁ Θεός μᾶς χάρισε πολλές εὐλογίες, μεταξύ τῶν ὁποίων πρωτεύουσα θέση ἔχει ἡ ἐπίσημη Ἐπίσκεψη τοῦ Πατριάρχου μας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟ- ΜΑΙΟΥ, στήν Μητρόπολή μας στίς 2 καί 3 Σεπτεμβρίου. Ἡ ἐπίσκεψη αὐτή τοῦ Πατριάρχου τοῦ Γένους καί πνευματικοῦ μας Πατέρα γέμισε τίς καρδιές μας εὐφροσύνη καί ἀγαλλίαση. Ὁ Πατριαρχικός Του λόγος καί ἡ πατρική Του ἀγάπη ἀποτελοῦν πλέον διαρκῆ ἐπιστηριγμό στόν βημα- 5

6 τισμό μας. Ἡ εὐχή Του μᾶς συνοδεύει στή ζωή καί τά καλά ἔργα μας. Ἀπό τό ἔτος πού πέρασε, ὅπως σᾶς εἶναι γνωστό, τό Ἡμερολόγιό μας ἀφιερώνεται στούς Ἁγίους τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας. Ἡ ἀρχή ἔγινε μέ τόν Ἅγιο Μάρτυρα Ἀγαθόποδα, τόν ἕνα ἀπό τούς Ἁγίους Δέκα Μάρτυρες, ὁ ὁποῖος καταγόταν ἀπό τό Πάνορμο. Εἴχαμε γράψει τότε, προλογίζοντας τήν ἔκδοση τοῦ ἡμερολογίου ἐκείνου, ὅτι, «ὁ τόπος μας καί ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἔχει εὐλογηθεῖ ἀπό τόν Θεό νά ἔχει ἀναδείξει μεγάλο ἀριθμό Ἁγίων. Ὀφείλομε νά τούς γνωρίζομε καί νά τούς τιμοῦμε. Ὅλοι ἐκεῖνοι μέ τίς πρεσβεῖες τους στό Θρόνο τοῦ Θεοῦ σκεπάζουν τήν Τοπική μας Ἐκκλησία.» Συνεχίζοντας ἐφέτος τήν ἔκδοση αὐτή, ἀφιερώνομε τό Ἡμερολόγιο αὐτό τοῦ ἔτους 2013 στόν Ἅγιο Ἱερομάρτυρα Γεράσιμο, Ἐπίσκοπο Ρεθύμνης, ὁ ὁποῖος κατατάχθηκε τελευταῖα στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου. Παρακαλέσαμε μάλιστα τόν Ἐλλογ. κ. Ἐμμ. Δουνδουλάκη, Ἐπίκουρο Καθηγητῆ τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἡρακλείου Κρήτης, ὅπως καί πέρυσι ἔτσι καί ἐφέτος, νά συλλέξει καί νά μᾶς παρουσιάσει τά ἁγιολογικά στοιχεῖα πού ὑπάρχουν γιά τόν Ἅγιο Γεράσιμο, καί ἐκεῖνος τό ἔπραξε μέ πολλή προθυμία. Τόν εὐχαριστοῦμε πολύ. 6

7 Eὐχόμαστε πατρικά σέ ὅλους καλή δύναμη καί ὑπομονή στόν πνευματικό μας ἀγῶνα καί γιά τό νέο ἔτος 2013, τό ὁποῖο μᾶς χαρίζει ἡ παναγαθότητα τοῦ Θεοῦ. Γνωρίζομε τίς δυσκολίες πού περνᾶ ὁ τόπος μας, ἡ πατρίδα μας. Γνωρίζομε τά πολλά καί ποικίλα προβλήματα τῶν ἀνθρώπων τοῦ λαοῦ μας, πού πληθαίνουν καθημερινά. Ἀλλά καί γνωρίζομε πώς δέν πρέπει νά χάσομε τό θάρρος, τήν ἐλπίδα καί τήν αἰσιοδοξία μας, πώς πρέπει νά ἀγωνισθοῦμε καί νά νικήσομε. Ὅπως ἔκαναν οἱ πρόγονοί μας, μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ Ἅγιοί μας. Αὐτοί εἶναι τά πρότυπά μας καί στά δικά τους πρόσωπα βρίσκομε κατανόηση, συγχώρηση καί ἀπαντοχή καί ἀπ αὐτά ἀντλοῦμε καρτερία, εὐψυχία, παρρησία, ἀλλά καί προθυμία γιά ὅ,τι τελικά ὠφελεῖ τίς ψυχές μας καί τήν σωτηρία μας. Εἴθε, μέ τίς εὐχές καί τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου προκατόχου μας, Ἱερομάρτυρος Γερασίμου, Ἐπισκόπου Ρεθύμνης καί ὅλων τῶν Ἁγίων τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας τό νέο ἔτος νά εἶναι πλῆρες ἀπό θεῖες εὐλογίες καί δωρήματα καί νά ἀποβεῖ γιά ὅλους σωτήριο. Σᾶς ἀσπάζομαι μέ ἐγκάρδιες εὐχές καί πολλή πατρική ἀγάπη Ὁ Ἐπίσκοπός σας Ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Εὐγένιος 7

8 8 Ἀπό τήν ἐπίσκεψιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς τήν Ἱεράν μητρόπολιν ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κατά τήν 2αν ςεπτεμβρίου 2012.

9 Ὁμιλία τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ κατὰ τὴν Δοξολογίαν εἰς τὸν Ἱερὸν Μητροπολιτικὸν Ναὸν τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Ρεθύμνης (2 Σεπτεμβρίου 2012) Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κρήτης κύριε Εἰρηναῖε, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ρεθύμνης καὶ Αὐλοποτάμου, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας, κύριε Εὐγένιε καὶ λοιποὶ ἅγιοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς, Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες τοῦ τόπου, Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, Ὀλίγαι μόλις ὧραι παρῆλθον ἀπὸ τῆς πανηγυρικῆς τελέσεως τῶν Ἐγκαινίων τοῦ Καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς Χρυσοπηγῆς, τὸ ὁποῖον ἀφιερώσαμεν εἰς τὸν Μεταμορφωθέντα Κύριον, καὶ εἰσέτι τὰ ὦτα ἡμῶν δονοῦνται ἐκ τῶν ἀναπεμφθέντων θεσπεσίων ὕμνων καὶ εὐχῶν ἐπὶ τῷ κορυφαίῳ τούτῳ, ὡς εἶναι πάντοτε ὁ ἐγκαινισμὸς ἑνὸς ναοῦ, γεγονότι. Καὶ νῦν ἀξιούμεθα νὰ παριστάμεθα εἰς τὸν ἐν Ρεθύμνῳ Ἱερὸν Οἶκον τῆς Θεομήτορος, τὸν 9

10 ἀφιερωμένον εἰς τὴν ἐν τῷ Ναῷ Εἴσοδον τῆς Πανάγνου. Ἐξ ἀφορμῆς δὲ τούτου ἐσκέφθημεν ὅτι ἡ σημερινὴ ἡμέρα φέρει πρὸ ὀφθαλμῶν ἡμῶν τὰ δύο πρόσωπα τὰ ἀποτελοῦντα τὴν συγκεφαλαίωσιν, θὰ ἐλέγομεν, τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας: τὸν Μεταμορφωθέντα Κύριον, τὸν τέλειον Θεὸν καὶ τέλειον ἄνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ τὴν εἰσαχθεῖσαν εἰς τὰ ἅγια τῶν ἁγίων Θεοτόκον, τὸ μεθόριον ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ κόσμου, τὴν ὑπουργήσασαν τὸ μυστήριον τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὴν Κυρίαν τῶν Ἀγγέλων, ἡ ὁποία κατέχει ὅλως ἰδιαιτέραν θέσιν εἰς τὰς καρδίας τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν. Ἐν ἄλλοις λόγοις, τὰ ἐναλλασσόμενα λαμπρὰ γεγονότα τῆς σημερινῆς ἡμέρας ὑπομιμνήσκουν εἰς ἡμᾶς, τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ἑνότητα τοῦ οὐρανίου κόσμου καὶ τῆς ἐπὶ γῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας, ἐνῶ ἡ ἐπίσκεψίς μας αὐτὴ εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τῶν Εἰσοδίων ἐνισχύει συγχρόνως τὴν ἀδυναμίαν μας, διὰ τῆς ὑπενθυμίσεως ὅτι συνεχὴς καὶ θερμὴ μεσίτρια ὑπὲρ ἡμῶν πρὸ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης τοῦ Κυρίου ἵσταται ἡ Παρθένος καὶ Δέσποινα Θεοτόκος. Ἡ ὑπόμνησις αὕτη ἔρχεται ὡς ἀναστηλωτικὴ τῶν ἐκ διαφόρων πειρασμῶν καὶ βιοτικῶν θλίψεων καὶ προβλημάτων ἐκλυομένων γονάτων τῶν ψυχῶν μας, ὥστε νὰ δυνηθῶμεν νὰ συνεχίσωμεν ἕκαστος τὴν πορείαν τῆς προσωπικῆς του ζωῆς. 10

11 Ἡ συγκινητικὴ ὑποδοχὴ τὴν ὁποίαν ἐζήσαμεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, πρὸ ὀλίγου κατὰ τὴν ἄφιξίν μας εἰς τὴν πόλιν σας, ἦτο δι ἡμᾶς ἀφορμὴ νὰ ἀναλογισθῶμεν καὶ πάλιν τὴν σημασίαν τὴν ὁποίαν ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ τὸν ρόλον τὸν ὁποῖον ἠμπορεῖ νὰ διαδραματίσῃ εἰς τὴν ζωὴν τοῦ λαοῦ, εἰδικῶς μάλιστα κατὰ τὴν σημερινὴν δυσχερῆ συγκυρίαν. Δὲν θὰ ἧτο ὑπερβολὴ ἤ καυχησιολογία νὰ εἴπωμεν ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ μόνον ἀσφαλὲς καταφύγιόν μας. Ὄχι μόνον διότι συνδράμει εἰς τὰς πολλαπλᾶς, ὑλικὰς καὶ λοιπάς, ἀνάγκας τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ κυρίως διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ μόνη ἡ ὁποία δύναται νὰ βοηθήσῃ τὸν ἄνθρωπον νὰ εἶναι εὐτυχὴς καὶ ὅταν ἀκόμη ὑλικῶς δὲν εὐημερῇ, μανθάνουσα εἰς αὐτὸν νὰ ἔχῃ τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν του προσηλωμένα εἰς τὸν Χριστόν. Καὶ δὲν λέγομεν ταῦτα διὰ νὰ μειώσωμεν τὴν τεραστίαν κοινωνικὴν προσφορὰν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὴν ἐνεστῶσαν περίστασιν, οὔτε διὰ νὰ σμικρύνωμεν τὸ μέγεθος τῶν ἀναγκῶν καὶ τῶν προβλημάτων τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ διὰ νὰ ὑπενθυμίσωμεν ὅτι διὰ τὸν Χριστὸν οὐδὲν ἀδιέξοδον, οὐδεμία κρίσις, οὐδεμία δυστυχία ὑπάρχουν. Δύναται ἐντὸς ὀλίγων στιγμῶν νὰ μεταβάλῃ τὰ πάντα. Θὰ ἠδύνατο ἀμέσως νὰ μεταβάλῃ τὴν κρίσιν εἰς εὐημερίαν, τὴν στένωσιν εἰς ἄνεσιν. Ἐὰν ὅμως ὁ Κύριος ἐπιτρέπῃ τὴν δυστυχίαν, τὸν πόνον, τὰς θλίψεις, τὰς ἐλλείψεις, τὴν πενίαν, τὴν 11

12 πεῖναν ἀκόμη, τοῦτο ἀσφαλῶς γίνεται διὰ νὰ μᾶς βοηθήσῃ νὰ ἐπιστρέψωμεν εἰς Αὐτόν, νὰ Τὸν ζητήσωμεν, νὰ Τὸν ποθήσωμεν, νὰ Τὸν ζήσωμεν, ἀφοῦ ἐλευθερωθῶμεν ἐξ ὅλων ἐκείνων τῶν ἐξωτερικῶν καὶ προσκαίρων καὶ φθαρτῶν, τὰ ὁποῖα ἄχρι τοῦδε ἐθεωρούσαμεν ὡς τὰ πολυτιμότερα εἰς τὴν ζωὴν μας. Καὶ τότε ὅλα θὰ ἀλλάξουν δι ἡμᾶς, ἔστω καὶ ἐὰν ἐξωτερικῶς μᾶς περιζωννύουν πανταχόθεν κίνδυνοι, στένωσις καὶ πειρασμοί. Πολλοὶ ὁμιλοῦν σήμερον διὰ τὸν αὐξανόμενον ἀριθμὸν τῶν δυστυχῶν ἐκείνων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι, ἐνώπιον τῶν φαινομενικῶς ἀδιεξόδων διότι διὰ τὸν Θεόν, ὡς εἴπομεν, δὲν ὑπάρχει ἄλυτον πρόβλημα-, θέτουν μόνοι των τέρμα εἰς τὴν ζωήν των, πίπτοντες εἰς τὴν χειροτέραν μορφὴν ἐγωϊσμοῦ, τὴν ἀπελπισίαν. Ἂς μὴ λησμονῶμεν, ὅμως, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, καὶ ὅτι τὰ πρωτεῖα εἰς τὰ τοιαῦτα θλιβερὰ περιστατικά εἰς τὰς αὐτοκτονίας- ἔχουν αἱ χῶραι μὲ τὴν πλέον προηγμένην οἰκονομίαν καὶ τὴν μεγαλυτέραν εὐημερίαν, ὅπου οἱ ἄνθρωποι ζοῦν ἀπολαμβάνοντες τὰς καλλιτέρας ἀνέσεις, τὰς μεγαλυτέρας ἡδονάς, τὰ περισσότερα προνόμια καὶ ἐλευθερίας. Ἡ διαπίστωσις αὕτη ἀσφαλῶς δεικνύει ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν ἠμπορεῖ νὰ ζήσῃ χωρὶς τὸν Θεόν. Ἡ μόνη πραγματικὴ δυστυχία καὶ ἀποτυχία αὐτοῦ εἶναι ἡ ἀπομάκρυνσίς του ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ἡ ἐγωϊστικὴ στροφὴ εἰς τὸν ἑαυτόν του. Ἐὰν 12

13 λοιπὸν αὐτὴ ἡ κρίσις μᾶς βοηθήσῃ νὰ πλησιάσωμεν τὸν Θεόν, νὰ πλησιάσωμεν τὸν συνάνθρωπόν μας, νὰ βοηθήσωμεν ὁ ἔχων τὸν μὴ ἔχοντα, θὰ εἶναι ἡ σωτηρία ὅλων μας. Εὐχαριστοῦμεν θερμῶς τὸν προσφωνήσαντα τὴν ἡμετέραν Μετριότητα ποιμενάρχην τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως κύριον Εὐγένιον διὰ τοὺς λόγους ἀγάπης καὶ ἀφοσιώσεώς του πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν, οἱ ὁποῖοι ἀσφαλῶς καὶ ἐκφράζουν τὴν ἀγάπην καὶ ἀφοσίωσιν καὶ πάντων ὑμῶν. Δηλοῦμεν τὴν ἔκδηλον χαράν μας διότι εὑρισκόμεθα εἰς τὴν ἕδραν του καὶ μάλιστα θὰ ἔχωμεν μετὰ ταῦτα τὴν τιμὴν νὰ τελέσωμεν τὰ ἐγκαίνια τοῦ Κέντρου Πολιτισμοῦ τῆς κατ αὐτὸν Ἱερᾶς Μητροπόλεως, τὸ ὁποῖον θὰ βοηθήσῃ σημαντικῶς εἰς τὸ πνευματικὸν ἔργον αὐτῆς, εἰς τὴν καλλιτέραν οἰκείωσιν τοῦ ποιμνίου της μὲ τὴν τοπικὴν ἐκκλησιαστικὴν ἱστορίαν, εἰς τὴν κατήχησιν τῶν προσερχομένων εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ διὰ τοῦ βαπτίσματος, καὶ εἰς τὴν πραγματοποίησιν καὶ ἄλλων ποικίλων ποιμαντικῶν δραστηριοτήτων. Ὡσαύτως τὰ τελεσθησόμενα θυρανοίξια τοῦ Παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Τίτου καὶ πάντων τῶν Ρεθυμνίων ἁγίων εἰς τὸ Ἐπισκοπεῖον θὰ ἐπιστεγάσουν τὰς εὐλογίας τῆς ἡμέρας, δίδοντα εἰς ἡμᾶς τὴν χαρὰν τῆς κοινωνίας μετὰ τῶν ἁγίων, οἵτινες ἐσφράγι- 13

14 σαν μὲ τὴν ζωήν των τὴν πορείαν τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως διαχρονικῶς, καὶ εἰς τοὺς ὁποίους, κυρίως οἱ σημερινοὶ χριστιανοί, ὀφείλομεν τὴν διαφύλαξιν τῆς ἀμωμήτου πίστεώς μας. Εὐχόμεθα νὰ λάβωμεν πάντες ὀλίγην ἐκ τῆς εὐωδίας τῆς ἀναδυομένης ἐκ τῶν τιμίων τούτων ἀνθέων, τὰ ὁποῖα ἐξήνθησεν ἡ ἁγιοτόκος Νῆσος Κρήτη, τοὺς ἀληθεῖς τούτους μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ. Ὡς ταπεινοὶ διάκονοι τῆς μαρτυρικῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, σᾶς διαβεβαιοῦμεν διὰ τὴν ἐν Χριστῷ καύχησίν μας, καθὼς βλέπομεν τὴν καθ ὅλα πρόοδον τῶν ἐν Ρεθύμνῳ κατὰ πνεῦμα τέκνων μας. Εὐχαριστοῦμεν πάντας διὰ τὴν συγκινητικὴν καὶ λίαν τιμητικὴν ὑποδοχήν σας, μὲ τὴν ὁποίαν ἀποδίδετε εἰς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν τὰ τροφεῖα τιμῆς καὶ σεβασμοῦ. Ἀσπαζόμεθα πατρικῶς καὶ εὐλογοῦμεν ἅπαντας τοὺς ἐν τῷ Ἱερῷ τούτῳ Ναῷ τῆς Θεοτόκου εὑρισκομένους, ὡς καὶ τοὺς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ρεθυμνίους, εὐχόμενοι πλουσίαν τὴν χάριν τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἡμῶν. Κατακλείοντες τὸν λόγον, στρεφόμεθα πρὸς τὴν ὑμετέραν ἀγάπην, Ἱερώτατε ἅγιε ἀδελφέ, Μητροπολῖτα Ρεθύμνης καὶ Αὐλοποτάμου κύριε Εὐγένιε, καὶ σᾶς ἀσπαζόμεθα ἐν φιλαδελφίᾳ καὶ ἀγάπῃ. Σᾶς συγχαίρομεν διὰ τὴν ἐκλογὴν καὶ κατάστασιν εἰς τὴν 14

15 ἱστορικὴν ταύτην Ἐπαρχίαν τῆς Μεγαλονήσου Κρήτης, ἥτις ἐκοσμήθη διὰ σειρᾶς ὅλης διακεκριμένων Ἱεραρχῶν, καταστολισάντων τὸ νοητὸν στερέωμα αὐτῆς διὰ τῆς προσφορᾶς των. Ἡ δεδοκιμασμένη διακονία σας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ αἱ ἐμπειρίαι τὰς ὁποίας ἀπεκομίσατε ἐξ αὐτῆς παρέχουν τὰ ἐχέγγυα ὅτι θὰ ἀποτελέσητε ἕνα εἰσέτι χρυσοῦν κρίκον εἰς τὴν μακρὰν ἅλυσιν τῶν μορφῶν αἱ ὁποῖαι ἐκόσμησαν τὸν Ἐπισκοπικὸν κατάλογον αὐτῆς. Ἡμεῖς, ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Κέντρου, μετ ἐνδιαφέροντος θὰ παρακολουθῶμεν τὰς ποιμαντικάς σας πρωτοβουλίας καὶ θὰ προσευχώμεθα ὑπὲρ εὐοδώσεως αὐτῶν καὶ θὰ καυχώμεθα δι αὐτάς ἐν Κυρίῳ. Ὁ Κύριος, διὰ πρεσβειῶν τῶν ἐν τῇ Ἱερᾷ ταύτῃ Μητροπόλει ἁγιασάντων, νὰ σκέπῃ, νὰ προστατεύῃ καὶ νὰ εὐλογῇ τὴν ὑμετέραν φίλην Ἱερότητα καὶ τὸ προσφιλὲς ποίμνιον αὐτῆς. 15

16 Φορητή εἰκόνα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου Ἐπισκόπου Ρεθύμνης, ἔργο τοῦ ἁγιογράφου Ἀντωνίου Λίτινα, ἡ ὁποία βρίσκεται στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Ρεθύμνης. 16

17 ΑΓΙΟΣ ΝΕΟ-ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ Τοῦ Δρ. κ. Ἐμμανουήλ Κ. Δουνδουλάκη, ἐκλ. Ἐπικούρου Καθηγητοῦ Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἡρακλείου Κρήτης έ τρεῖς, κυρίως, κατηγορίες διακρίνουμε τούς Σ Ἁγίους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας: τούς Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι συνδέονται μέ τήν περίοδο τῶν διωγμῶν τῆς πρώτης Ἐκκλησίας, ὑπέμειναν τό «μαρτύριο τοῦ αἵματος» καί διαιροῦνται -μεταξύ τῶν ἄλλων- σέ Ἱερομάρτυρες, Παιδομάρτυρες, Ὁσιομάρτυρες, Παρθενομάρτυρες, Μεγαλομάρτυρες, κ.ἄ. Τούς Ὁσίους, στούς ὁποίους ἐντάσσονται ὅσοι ἁγίασαν διαχρονικά βιώνοντας τό «μαρτύριο τῆς συνειδήσεως», καί προέρχονται ἀπό τίς τάξεις τοῦ Μοναχισμοῦ, π.χ. Ἀναχωρητές, Στυλίτες, Δενδρίτες, Γυμνίτες, Σαλοί, κ.ἄ. καί τέλος τούς Νεομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ὑπέμειναν τό «μαρτύριο τοῦ αἵματος» -ὅπως καί οἱ Μάρτυρες- ἀλλά ἡ μαρτυρική τελείωσή τους τοποθετεῖται ἀπό τήν πτώση τοῦ Βυζαντίου μέχρι τίς ἡμέρες μας. Ἡ Ἁγιοτόκος Κρήτη ἀνέδειξε καί ἀναδεικνύει Ἁγίους καί τῶν τριῶν παραπάνω κατηγοριῶν. Ὁ Ἅγιος Νέο-ἱερομάρτυρας Γεράσιμος, Ἐπίσκοπος Ρε- 17

18 θύμνης, τοποθετεῖται στήν τρίτη κατηγορία, ἐκείνη τῶν Νεομαρτύρων. Ἐπιπροσθέτως, μέ δεδομένη τήν ἀρχιερατική του ἰδιότητα, ἀποκαλεῖται «Νέο- ἱερομάρτυρας». Ἐλάχιστα εἶναι σ ἐμᾶς γνωστά γιά τό βίο του, καί τά σπάργανα τῶν πληροφοριῶν πού ἐντοπίζουμε στίς πηγές ἀφοροῦν τήν περίοδο πρίν ἀπό τή μαρτυρική τελείωσή του, τό Σύμφωνα μέ τούς, κατά καιρούς, ἐκδεδομένους καταλόγους τῆς Ἐπισκοπῆς Ρεθύμνης, ὁ Γεράσιμος, ὁ ἐπονομαζόμενος «Καστρινός», φέρεται μέ τό ἐπώνυμο «Περδικάρης» ἤ «Κοντογιαννάκης», ἐνῶ στό χειρόγραφο τῶν Ἐπισκοπικῶν Καταλόγων τοῦ ἰατροῦ καί Ἐκκλησιάρχη Γεωργίου Νικολετάκη καταχωρίζεται μέ τό ἐπώνυμο «Μακριγιανναδάκης». Ἡ διαφοροποίηση αὐτή, ὡς πρός τό ἐπώνυμο τοῦ Ἐπισκόπου, ὤθησε τόν ὁμότιμο, πλέον, Καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Θεοχάρη Δετοράκη, νά διατυπώσει τήν ἄποψη -κατά τό παρελθόν- ὅτι ἕνα ἀπό τά δύο θά πρέπει νά θεωρηθεῖ ὡς παρώνυμο. Ἀπό τά ἐλάχιστα στοιχεῖα πού διαθέτουμε ἀπό τήν περίοδο τῆς ἀρχιερατικῆς διακονίας τοῦ Γερασίμου εἶναι καί ἡ ἐπιστολή πού ἔστειλε (1819) στόν Μητροπολίτη Οὐγγροβλαχίας Ἰγνάτιο, μέ τήν ὁποία τόν παρακαλοῦσε νά θέσει ὑπό τήν προστασία του τόν ἀνιψιό του -κομιστῆ τῆς ἐπιστολῆς- ὁ ὁποῖος μετέβαινε ἐκεῖ γιά σπουδές. 18

19 Ἡ μαρτυρική τελείωση τοῦ Ἐπισκόπου Ρεθύμνης Γερασίμου ἦρθε ὡς συνέχεια τῶν θηριωδιῶν τῶν Τούρκων στήν Κρήτη, ἀφοῦ προηγουμένως (1821) εἶχαν δεχθεῖ τό «μαρτύριο τοῦ αἵματος» ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος (Παρδάλης) καί οἱ Ἐπίσκοποι: Κνωσοῦ Νεόφυτος Φυντικάκης, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας, Πέτρας Ἰωακείμ Κλώντζας καί Διοπόλεως (βοηθός τοῦ Κρήτης) Καλλίνικος, Κισάμου Μελχισεδέκ Δεσποτάκης καί Κυδωνίας Καλλίνικος Σαρπάκης, καθώς ἐπίσης καί πλῆθος κληρικοί καί λαϊκοί. Ὁ Ρεθύμνης Γεράσιμος φυλακίστηκε (1821) σέ ἕνα «καταφρονεμένο, ἄχρηστο καί δυσῶδες σπίτι» τοῦ Ρεθύμνου -σύμφωνα μέ τόν Τρύφωνα Εὐαγγελίδη- ὅπου καί ὑπέμεινε βασανιστήρια, μέχρι τό Μάϊο τοῦ 1822, ὁπότε καί ἀπαγχονίστηκε στή «Μεγάλη Πόρτα» τῆς πόλης. Σύμφωνα μέ τήν παράδοση, μετά τόν ἀπαγχονισμό τοῦ Ἐπισκόπου Ρεθύμνης, οἱ Τοῦρκοι ἔλαβαν αἷμα ἀπό τήν καρδιά του καί ράντισαν, μέ ὑπόδειξη τῶν Ἑβραίων, τίς σημαῖες τους, προκειμένου νά νικήσουν τούς χριστιανούς στίς μάχες. Τό Ἐκκλησιαστικό σῶμα δέν ἔπαψε νά ἐνθυμεῖται τό περιστατικό τῆς θυσίας καί τῆς μαρτυρικῆς τελείωσης τῶν Ἱεραρχῶν, ἀλλά καί τῶν λοιπῶν κληρικῶν καί λαϊκῶν τῆς περιόδου ἐκείνης. Οἱ Θεῖες Λειτουργίες καί ἐπιμνημόσυνες δεήσεις πρός αὐτούς, πού ἔλαβαν χώρα τόσο κατά τή διάρκεια 19

20 Φορητή εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου Ἐπισκόπου Ρεθύμνης καί τοῦ Ὁσίου Ἰγνατίου τοῦ Σιναΐτου τοῦ ἐκ Ρεθύμνης, ἔργο τοῦ ἁγιογράφου Ἀντωνίου Λίτινα, ἡ ὁποία βρίσκεται στό Ἐπισκοπεῖο. 20

21 Ὁ ἀνεγειρόμενος Ναός τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου Ἐπισκόπου ρεθύμνης στήν ἐνορία Χουμερίου τῆς Ἱερᾶς μητροπόλεως ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. Ἀπό τόν πρῶτο Ἀρχιερατικό Ἑσπερινό στόν ἀνεγειρόμενο Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Γερασίμου στίς 22 Ἰουνίου

22 τοῦ 19ου ἀλλά καί τοῦ 20οῦ αἰῶνα, καταδεικνύουν τήν πεποίθησή του ὅτι ὁ Ρεθύμνης Γεράσιμος καί οἱ λοιποί Ἀρχιερεῖς μαρτύρησαν ὑπέρ τοῦ Ἀρχιθύτη Χριστοῦ, γι αὐτό καί συγκαταλέγονται στή χορεία τῶν Νεομαρτύρων Του. Στό πλαίσιο αὐτό γίνεται κατανοητή ἡ ὑποβολή (περί τό 2000) ἀπό μέρους τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης τοῦ αἰτήματος πρός τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, γιά τήν ἔνταξή τους στό Γενικό Ἁγιολόγιο καί Ἑορτολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ Μητέρα Ἐκκλησία, τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, μέ τήν ὑπ ἀριθμ. 837 τῆς 21ης Σεπτεμβρίου 2000 Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη Της, διακήρυξε τήν Ἁγιότητα τοῦ Ρεθύμνης Γερασίμου, καθώς καί τῶν λοιπῶν Ἐπισκόπων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, τοῦ Μητροπολίτου τῆς νήσου, τῶν κληρικῶν καί λαϊκῶν, τῆς περιόδου Ἡ ἐν λόγῳ Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη ἀναγνώσθηκε στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ στίς 28 Ἰανουαρίου τοῦ 2001, ὅπου καί ἔλαβε χώρα Συνοδική Θεία Λειτουργία. Ὡς ἡμέρα μνήμης τῶν ἐν λόγῳ Ἁγίων Νέο-ἱερομαρτύρων ὁρίστηκε ἡ 23η Ἰουνίου. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ συγκεκριμένη Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη, εἶναι, μακράν, ἡ ἐκτενέστερη ὅλων ὅσων συντάχτηκαν στά εἴκοσι χρόνια τῆς Πατριαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Α, ἡ μεστότερη σέ θε- 22

23 ολογικά νοήματα καί ἀρτιότερη, ὡς πρός τό περιεχόμενο καί τίς Κανονικές διατυπώσεις. Ἐξ ἐπόψεως Ὑμνογραφίας, ὁ Ἅγιος Νέο-ἱερομάρτυρας Γεράσιμος, Ἐπίσκοπος Ρεθύμνης, δέν παρουσιάζεται, γενικά, μέ αὐτονομημένα ὑμνογραφήματα, ἀλλά σέ Ἀσματική Ἀκολουθία γιά τούς Κρῆτες Νέο-ἱερομάρτυρες τοῦ , καθώς ἐπίσης καί σέ ἐκείνη πού ἀφορᾶ «Πάντες τούς ἐν Κρήτῃ διαλάμψαντες Ἁγίους», οἱ ὁποῖες καταχωρίζονται στό «Κρητικόν Πανάγιον» (τ. Β, Γ ). Εἰδικότερα, στήν πρώτη Ἀσματική Ἀκολουθία, ποίημα τῶν ὑμνογράφων Ἱερομονάχου (νῦν Μητροπολίτου) κ. Κυρίλλου Κογεράκη καί Πρωτ. Εὐαγγέλου Παχυγιαννάκη, ὁ Ἅγιος Γεράσιμος μνημονεύεται, ὀνομαστικά, πέντε φορές, ἐκτός ἀπό τό Μηνολόγιο ὑπόμνημα καί τό Συναξάριο τοῦ Ὄρθρου, ἐνῶ καταχωρίζεται, ὀνομαστικά, μονάχα μία φορά στήν Ἀσματική Ἀκολουθία πού ἀφορᾶ ὅλους τούς Κρῆτες Ἁγίους. Πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου συνέθεσε ὁ Ἱερομόναχος, νῦν Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος, Ἀπολυτίκιο, τό ὁποῖο ἀναφέρεται στίς κακώσεις πού ὑπέμεινε ὁ Νέο-ἱερομάρτυρας κατά τή διάρκεια τῆς φυλάκισής του, καθώς ἐπίσης καί στή μαρτυρική του τελείωση μέ ἀπαγχονισμό. Ὁ Ἅγιος Γεράσιμος, Ἐπίσκοπος Ρεθύμνης, ἐντοπίζεται -μεταξύ τῶν ἄλλων- σέ τέσσερις σύγχρονες παραστάσεις: μία στό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου 23

24 Τίτου καί πάντων τῶν Ρεθυμνίων Ἁγίων στό Ἐπισκοπεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου -τοῦ ὁποίου τά θυρανοίξια τέλεσε ὁ Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος στίς 2 Σεπτεμβρίου τοῦ ἀλλά καί σέ φορητή εἰκόνα, ἡ ὁποία βρίσκεται στό γραφεῖο τοῦ Ἐπισκόπου στό Μητροπολιτικό Μέγαρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, στήν παλιά πόλη τοῦ Ρεθύμνου. Στήν πρώτη, ὁ Ἅγιος ἱστορεῖται ὄρθιος, ὁλόσωμος, σέ φυσικό μέγεθος, μετωπικός. Τά χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου, ὅπως καί τῆς κόμης, τῆς ὑπόλοιπης τριχοφυΐας τοῦ ἱεράρχη εἶναι καλά σχηματισμένα. Ἡ στάση του εἶναι ἱερατική καί ἡ περιβολή ἀνάλογη τῆς ἰδιότητάς του, φέρει δηλαδή τά διακριτικά τοῦ ἀρχιερατικοῦ βαθμοῦ: ἀρχιερατικό σάκκο, ὠμοφόριο, καί ἐγκόλπιο. Ἡ πλούσια γραμμική πτυχολογία τῶν ἐνδυμάτων προσδίδει ὄγκο σέ αὐτά καί μεγαλοπρέπεια στόν Ἅγιο. Στήν κεφαλή φέρει ἐπανωκαλύμμαυχο -ἀντί μίτρας- καί στό δεξί χέρι κρατεῖ ἀρχιερατική ράβδο, ἐνῶ στό ἀριστερό κλειστό διάλιθο Εὐαγγέλιο, ἀπό τό ὁποῖο φαίνεται τό πλάγιο πάχος τῶν σελίδων σέ χρῶμα ἐρυθρό. Περιμετρικά, παρά πόδας, τοῦ Ἁγίου ἱστοροῦνται ὁ παλαιός Μητροπολιτικός Ναός τοῦ Ρεθύμνου, καθώς ἐπίσης καί τά κτηριακά συγκροτήματα πού τόν πλαισίωναν, ὅπως διασώθηκε σέ παλαιά χαλκογραφία τοῦ 19ου αἰῶνα. Ἡ τοιχογραφία εἶναι ἔργο τοῦ ἱερέως ἁγιογράφου 24

25 Νικολάου Ρουσσάκη καί τοῦ υἱοῦ του Νικολάου Ρουσσάκη. Στήν δεύτερη παράσταση, ὁ Ἅγιος Νέο-ἱερομάρτυρας Γεράσιμος ἱστορεῖται μετωπικός. Φέρει τήν περιβολή τῶν ἀρχιερέων τῆς πρωτοχριστιανικῆς περιόδου, δηλαδή φαιλόνιο καί ὠμοφόριο -ἀντί γιά ἀρχιερατικό σάκκο- καί εἶναι ἀσκεπής. Ἡ στάση του εἶναι ἐπίσης ἱερατική. Ἁπλοί σχηματισμοί καί γραμμώσεις εἶναι τό κύριο χαρακτηριστικό τῶν ἐνδυμάτων του. Κρατεῖ μέ τό ἀριστερό χέρι του - τό ὁποῖο δέν διακρίνεται ἐξαιτίας τῶν ἐνδυμάτωνκλειστό Εὐαγγέλιο, ἐνῶ μέ τό δεξί του χέρι εὐλογεῖ. Ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου ἱστορήθηκε ἀπό τόν ἁγιογράφο Σπυρίδωνα Καλαϊτζαντωνάκη καί φέρει τήν ἑξῆς ἐπιγραφή: «Γερασίμῳ Ἱερομάρτυρι τῷ ἐν Ἁγίοις προκατόχῳ αὐτοῦ πανευλαβῶς ἀφιέρωσεν τήνδε τήν ἁγίαν εἰκόνα, τήν διά χειρῶν Σπυρίδωνος Καλαϊτζαντωνάκη ποιηθεῖσαν, ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Εὐγένιος ἐν ἔτει 2011». Στήν τρίτη παράσταση, ἡ ὁποία βρίσκεται, ἐπίσης, στό Ἐπισκοπεῖο, ὁ Ἅγιος Γεράσιμος ἱστορεῖται μέ τόν Ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Σιναΐτη, τόν ἐκ Ρεθύμνης. Εἶναι ἔργο τοῦ ἁγιογράφου Ἀντωνίου Λίτινα καί ἀποτέλεσε προσφορά του στό μακαριστό Μητροπολίτη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Ἄνθιμο. Ὁ Ἅγιος νέο-ἱερομάρτυρας Γεράσιμος ἱστορεῖται καί σέ μία ἄλλη φορητή εἰκόνα, τοῦ παρα- 25

26 πάνω ἁγιογράφου, ἡ ὁποία χρονολογεῖται τό 2002 καί βρίσκεται στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου τῆς πόλεως Ρεθύμνης. Ὁ Ἅγιος φέρεται καί ἐδῶ μετωπικός, μέ τήν περιβολή τῶν Ἀρχιερέων τῆς πρωτοχριστιανικῆς περιόδου. Τό φαιλόνιο εἶναι «πολυσταύρι» καί τό ὠμοφόριο σέ ἀπαλά χρώματα καί λιτούς σχηματισμούς. Κρατεῖ μέ τό ἀριστερό του χέρι κλειστό διάλιθο Εὐαγγέλιο, ἐνῶ τό ὑψωμένο δεξί βρίσκεται σέ κίνηση εὐλογίας. Τά χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του, ἡ κόμη καί ἡ λοιπή τριχοφυΐα εἶναι καλά σχηματισμένα. Τά σπαθωτά φρύδια προσδίδουν σοβαρότητα καί αὐστηρότητα στή μορφή, χωρίς νά στεροῦν τήν ἱλαρότητα τοῦ προσώπου. Ἀξίζει, τέλος, νά σημειωθεῖ ὅτι πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου Γερασίμου ἀνεγείρεται τά τελευταῖα χρόνια Ἱερός Ναός στήν ἐνορία Χουμερίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. 26

27 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Δετοράκης Θ., «Γεωργίου Νικολετάκη, Ἀνέκδοτοι Ἐπισκοπικοί Κατάλογοι τῆς Κρήτης», ἐν Κρητολογίᾳ, τεῦχ. 4 (1977) τοῦ ἰδίου, «Ἱστορία τῆς Κρήτης», Ἡράκλειο Κρήτης 1990 Δουνδουλάκης Ἐμμαν., «Κανονικαί Πράξεις διακήρυξης τῆς Ἁγιότητας κεκοιμημένων μελῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κατά τήν 20ετῆ Πατριαρχία τοῦ κ.κ. Βαρθολομαίου Α (Ἀρχοντώνη)», ἐν Ἐπιστημονικῇ Ἐπετηρίδι Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἡρακλείου Κρήτης, 1 (2012), σσ. 24 (ὑπό δημοσίευση) Εὐαγγελίδης Τ., «Ἀνέκδοτον ἔγγραφον ἐκ Σφακίων», ἐν Μύσων, Α (1932) Κριτοβουλίδης Κ., «Ἀπομνημονεύματα», Ἀθήνα 1859 Νανάκης Ἀνδρέας (Ἀρχιμ. νῦν Μητροπολίτης Ἀρκαλοχωρίου), «Ἐκκλησιαστικά Κρήτης 19ος-20ός αἰῶνας», ἔκδ. Ἀφῶν Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1997 τοῦ ἰδίου, «Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Νεώτερα Ἱστορικά Β», ἔκδ. University Studio Press / Ἔκφραση, Θεσσαλονίκη 2004 Παχυγιαννάκης Εὐάγγ. (Πρωτ.), «Ὁ Ἱερός Κλῆρος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης στήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821», ἔκδ. Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας, Νεάπολη 1992 «Ἀκολουθία τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων τῶν κατά τά ἔτη ΑΩΚΑ καί ΑΩΚΒ ἐν Κρήτῃ Μαρτυρησάντων. Ψαλλομένη τῇ ΚΓ Ἰουνίου», ἔκδ. Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου Ἐκκλησίας Κρήτης, Ἡράκλειον 2001 «Κρητικόν Πανάγιον, ἤτοι Ἀκολουθίαι πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ Ἁγίων», τ. Β, Γ, ἔκδ. Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου Ἐκκλησίας Κρήτης, Ἡράκλειον 2001 Τρούλης Μ., «Ἱερά Μητρόπολις Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. Ἱστορία- Μνημεῖα- Θησαυροί», ἔκδ. Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, Ρέθυμνο 2000 Τωμαδάκης Ν., «Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἐπί Τουρκοκρατίας ( ), τ. Α. Αἱ Πηγαί», Ἀθήνα 1974 τοῦ ἰδίου, «Εἰδήσεις καί ἔγγραφα τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἐπί Τουρκοκρατίας», ἐν ΕΕΒΣ, ἔτος Ι (1933) 192 ἑξ τοῦ ἰδίου, «Ἔλεγχος τῶν ἐν Κρήτῃ Ἀρχιερατευσάντων ἐπί Τουρκοκρατίας ( )», ἐν ΕΕΚΣ, 3 (1940)

28 28 Φορητή εἰκόνα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου Ἐπισκόπου Ρεθύμνης, ἔργο τοῦ ἁγιογράφου Σπυρίδωνος Καλαϊτζαντωνάκη, ἡ ὁποία βρίσκεται στό γραφεῖο τοῦ Ἐπισκόπου στό Μητροπολιτικό Μέγαρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου.

29 Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου Ἐπισκόπου Ρεθύμνης (23 Ἰουνίου) Ἦχος α. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Ἐν Κυρίῳ ὑπάρχων, ἀρεταῖς σου ἐλεύθερος, χαίρων τῆς εἱρκτῆς τάς κακώσεις, καθυπέστης Γεράσιμε, καί ἤθλησας ἀγχόνῃ καρτερῶς, Ῥεθύμνης τοῦ λαοῦ ὑπερμαχῶν διά τοῦτο ἐκομίσω στέφος διπλοῦν, ὡς Μάρτυς καί Ἱεράρχης. Δόξα τῷ σέ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ δωρησαμένῳ σε ἡμῖν, γέρας καί καύχημα. 29

30 KΡHTIKON ΠΑΝΑΓΙΟΝ 5/1 Γρηγόριος ὁ ἐν Ἀκρίτᾳ ὅσιος (820). 11/1 Νικηφόρος ὁ ἐκ Κριτσᾶς Μεραμβέλλου νεομάρτυς (1832). 22/1 Ἰωσήφ Σαμᾶκος ὁ Ἡγιασμένος, ὁ ἐξ Ἀζωκεράμου Σητείας ὅσιος (1511). 29/1 Ἰγνάτιος ὁ Σιναΐτης, ὁ Πνευματικός, ὁ ἐκ Ρεθύμνης ὅσιος (17ος αἰ). 4/2 Νικόλαος ὁ Στουδίτης, ὁ ἐκ Κυδωνίας ὁμολογητής (868). 7/2 Γεώργιος Διβόλης, ὁ ἐξ Ἀλικιανοῦ Κυδωνίας νεομάρτυς (1866). 15/3 Μανουήλ ὁ ἐκ Σφακίων νεομάρτυς (1792). 17/3 Παῦλος ὁσιομάρτυς (8ος αἰ). 20/3 Μύρων ὁ ἐξ Ἡρακλείου νεομάρτυς (1793). 31/3 Θεόφιλος μάρτυς καί οἱ σύν αὐτῷ (4ος αἰ.). 3/4 Ἰωσήφ ὁ Ὑμνογράφος ὅσιος (833). 7/4 Γεράσιμος ὁ Βυζάντιος ὅσιος (1770). 1/5 Μαρία Μεθυμοπούλα ἡ ἐκ Φουρνῆς Μεραμβέλλου νεομάρτυς (1826). 14/5 Λεόντιος Ἱεροσολύμων (11ος αἰ.). 14/5 Μᾶρκος ὁ ἐν Σμύρνῃ νεομάρτυς (1643). 30

31 15/5 Ἀνάμνησις τῆς ἐκ Βενετίας εἰς Ἡράκλειον ἐπανακομιδῆς τῆς τιμίας Κάρας τοῦ Ἀποστόλου Τίτου (1966). 9/6 Πέντε Κανονικαί Παρθένοι Μαρία, Μαριάμνη, Μάρθα, Θέκλα καί Ἐνναθᾶ. 14/6 Κύριλλος Γορτύνης ἱερομάρτυς (3ος αἰ.). 23/6 Γεράσιμος Κρήτης, Νεόφυτος Κνωσοῦ, Ἰωακείμ Χερρο νήσου, Γεράσιμος Ρεθύμνης, Καλλίνικος Κυδωνίας, Ἱερόθεος Λάμπης, Ζαχαρίας Σητείας, Ἰωακείμ Πέτρας, Μελχισεδέκ Κισάμου, Καλλίνικος Διοπόλεως καί οἱ σύν αὐτοῖς νεομάρτυρες ( ). 25/6 Μεθόδιος ὁ ἐν Νιβρύτῳ ὅσιος, ὁ ἐκ Ρεθύμνης (16ος αἰ.). 28/6 Σέργιος Νικητιάτης μάγιστρος (9ος αἰ.). 4/7 Ἀνδρέας Κρήτης ὁ Ἱεροσολυμίτης (712). 5/7 Ἀθανάσιος ὁ ἐν τῷ Ἄθῳ ὅσιος (10ος αἰ.). 9/7 Μεθόδιος Λάμπης ἱερομάρτυς (1793). 10/7 Παρθένιος καί Εὐμένιος οἱ ἐν Κουδουμᾷ ὅσιοι (1905 καί 1920). 12/7 Γεράσιμος Βυζάντιος καί Ἀκάκιος οἱ ἐν Μονῇ Τζαγκαρόλων Χανίων ὅσιοι (17ος αἰ.). 14/7 Πέτρος Κρήτης ὁ νέος ἱερομάρτυς (4ος αἰ.;). 14/7 Ἐμμανουήλ, Ἀνεζίνα, Γεώργιος καί Μαρία οἱ ἐκ Μελισσουργείου Κισάμου νεομάρτυρες (1681). 7/8 Ἰωσήφ Γεροντογιάννης ὁ ἐν Καψᾷ Σητείας ὅσιος (1874). 8/8 Μύρων Κρήτης ὁ θαυματουργός. 12/8 Δώδεκα Στρατιῶται ἐν Κρήτῃ μάρτυρες (4ος αἰ.;). 31

32 17/8 Εὐτύχιος Γορτύνης, Εὐτυχιανός καί Κασσιανή αὐτάδελφοι ὅσιοι (4ος αἰ.). 18/8 Ματθαῖος ὁ ἐκ Γερακαρίου Ἀμαρίου νεομάρτυς (1697). 21/8 Ἀθανάσιος Πατελάρος, ὁ ἐκ τῆς Ἀξοῦ Μυλοποτάμου Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ὁ θαυματουργός (1654). 23/8 Χαραλάμπης ὁ ἐν Καλυβιανῇ Μεσαρᾶς Ἡρακλείου ὅσιος (1788). 25/8 Τίτος ἀπόστολος, πρῶτος Ἐπίσκοπος Κρήτης (1ος αἰ.). 1/9 Νικόλαος Κουρταλιώτης ὅσιος (17ος αἰ.). 2/9 Κοσμᾶς ὁ Ἐρημίτης ὅσιος (658). 4/9 Ἄνθιμος ἐκ Κεφαλληνίας νέος ἀσκητής (1781). 8/9 Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου Ἀντιφωνητρίας ἐν τῇ ὑπό τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου Ξένου ἱδρυθείσῃ Ἱερᾷ Μονῇ Μυριοκεφάλων Ρεθύμνης. 15/9 Ἰωάννης ὁ ἐκ Σφακίων νεομάρτυς (1811). 18/9 Εὐμένιος Γορτύνης ὁ θαυματουργός (7ος αἰ.). 20/9 Ἰωάννης ὁ Ξένος ὅσιος (1027). 20/9 Ἱλαρίων ὁ ἐξ Ἡρακλείου νέος ὁσιομάρτυς (1804). 7/10 Ἰωάννης Ἐρημίτης καί οἱ σύν αὐτῷ ἐν Κυδωνίᾳ 98 ὅσιοι (1632). 8/10 Φίλιππος Γορτύνης (2ος αἰ.). 10/10 Πινυτός Κνωσοῦ (2ος αἰ.). 32

33 13/10 Μελέτιος Πηγᾶς, Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί ἐπιτηρητής τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου (1601). 17/10 Ἀνδρέας ὁσιομάρτυς ὁ ἐν Κρίσει (8ος αἰ.). 20/10 Ἀνδρόνικος ὁσιομάρτυς (8ος αἰ.). 20/10 Γεράσιμος ἐν Κεφαλληνίᾳ ὅσιος (1579). 28/10 Ἀγγελῆς, Γεώργιος, Μανουήλ καί Νικόλαος οἱ ἐν Ρεθύμνῃ νεομάρτυρες (1824). 22/11 Ἄνθιμος Ἀθηνῶν καί Πρόεδρος Κρήτης ὁμολογητής (15ος αἰ.). 26/11 Νίκων ὁ «Μετανοεῖτε», ὁ ἐν Σπάρτῃ ὅσιος (10ος αἰ.). 27/11 Γρηγόριος Κλαζομένιος καί Γεράσιμος Εὐβοεύς οἱ Σιναΐται ὅσιοι (μετά τόν 10ον αἰ.). 27/11 Ἀρσένιος ὁ Ἁγιοφαραγγίτης ὅσιος (μετά τόν 10ον αἰ.). 11/12 Νικηφόρος Φωκᾶς βασιλεύς (966). 23/12 Γελάσιος, Εὐνικιανός, Εὔπορος, Θεόδουλος καί Σατορνῖνος ἐκ Γορτύνης, Ζωτικός ἐκ Κνωσοῦ, Πόμπιος ἐκ Λεβῆνος, Ἀγαθόπους ἐκ Πανόρμου, Εὐάρεστος ἐξ Ἡρακλείου καί Βασιλείδης ἐκ Κυδωνίας δέκα μάρτυρες (250). 30/12 Γεδεών Καρακαληνός ὁ ἐν Τυρνάβῳ ὁσιομάρτυς (1818). 33

34 Τοιχογραφία τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Γερασίμου στό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἐπισκοπείου τῆς Ἱερᾶς μητροπόλεώς μας, ἔργο τοῦ ἱερέως ἁγιογράφου Νικολάου ρουσσάκη καί τοῦ υἱοῦ του Νικολάου ρουσσάκη. 34

35 ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2013 Ἰνδικτιῶνος ΣΤ - Ἡλίου κύκλοι 17 Σελήνης κύκλοι 16 - Σελήνης θεμέλιον 29. *** Τό Τριώδιον ἄρχεται 24 Φεβρουαρίου. Ἦχος πλ.α. Ἑωθινόν Ε. Ἡ Ἀπόκρεως: 10 Μαρτίου. Ὁ Εὐαγγελισμός: Δευτέρα Β Νηστειῶν Νομικόν Φάσκα: 30 Ἀπριλίου. Λατίνων Πάσχα: 31 Μαρτίου. ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ: 5 Μαΐου. Ἡ Ἀνάληψις: 13 Ἰουνίου Ἡ Πεντηκοστή: 23 Ἰουνίου. Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων: 30 Ἰουνίου. Κρεωφαγίας ἡμέραι

36 Ἡ Θεία Λειτουργία στίς Ἐνορίες τῆς Πόλεως Ρεθύμνης Καθ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ ἔτους, μέ ἐξαίρεση τίς περιόδους τῶν νηστειῶν (Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί Δεκαπενταυγούστου), καθημερινά τελεῖται ἡ Θεία Λειτουργία στούς Ἱερούς Ναούς μας σύμφωνα μέ τό παρακάτω πρόγραμμα: ΔΕΥΤΕΡΑ ΙΕΡΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΡΙΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΥΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ, ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΠΕΡΙΒΟ- ΛΙΩΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ, ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΚΟΥΜΠΕ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΡΙΑΣ ( μ.μ.) ΠΕΜΠΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ ΜΙΣΙΡΙΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΑ- ΣΤΑΜΠΑ, ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ 36

37 Ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου ἀρχίζει στίς 7.οο π.μ. καί ἡ Θεία Λειτουργία τελειώνει στίς 9.00 π.μ. Στόν Ἱερό προσκυνηματικό Ναό τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τελεῖται κάθε δεύτερη Κυριακή ἡ Θεία Λειτουργία καί κάθε Τετάρτη στίς 4.30 μ.μ. ἡ ἀκολουθία τῆς Ἱερᾶς Παρακλήσεως. Στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Λουκᾶ τοῦ Νοσοκομείου, ἐκτός ἀπό τήν Θεία Λειτουργία τοῦ Σαββάτου, κάθε Τρίτη στίς 5.00 μ.μ. γίνεται ἡ ἀκολουθία τῆς Παρακλήσεως στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί τήν πρώτη Πέμπτη κάθε μηνός στίς 5.00 μ.μ. τελεῖται τό μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου. 37

38 IANOYAPIOΣ Τ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου. 2 Τ Σιλβέστρου Ρώμης, Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, Μάρκου τοῦ Κωφοῦ 3 Π Μαλαχίου προφ., Γορδίου μάρτ., Θωμαΐδος μάρτ. ἐκ Λέσβου 4 Π Σύναξις τῶν 70 Ἀποστόλων, Θεοκτίστου μ., Χρυσάνθου μ. 5 Σ Θεοπέμπτου καί Θεωνᾶ μ., Συγκλητικῆς ὁσίας 6 Κ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (Μέγας Ἁγιασμός) 7 Δ Ἡ Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ 8 Τ Γεωργίου Χοζεβίτου, Δομνίκης ὁσ., Ἀττικοῦ καί Κύρου ΚΠόλεως 9 Τ Πολυεύκτου μ., Εὐστρατίου θαυματ. ὁσ., Παρθένας Ἐδεσσαίας 10 Π Γρηγορίου ἐπισκ. Νύσσης, Δομετιανοῦ ἐπισκ. Μελιτινῆς 11 Π Θεοδοσίου ὁσ. Κοινοβιάρχου, Θεοδοσίου ὁσ. Ἀθωνίτου 12 Σ Τατιανῆς, Εὐθασίας, Μερτίου καί Πέτρου καί ἑτέρων 8 μαρτύρων 13 Κ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ Ἑρμύλου καί Στρατονίκου μ., Μαξίμου ὁσ. Καυσοκαλυβίτου 14 Δ Ἁγίων Ἀββάδων τῶν ἐν Σινᾷ καί Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, Νίνας ἰσαποστ. 15 Τ Παύλου τοῦ Θηβαίου, Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου, Πανσοφίου μ. 16 Τ Προσκύνησις τιμίας ἁλύσεως Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου Μυτιλ. νεομ. 17 Π Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου, Γεωργίου νεομ. ἐν Ἰωαννίνοις 18 Π Ἀθανασίου καί Κυρίλλου Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας 19 Σ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Ἀρσενίου Κερκ. 20 Κ ΙΒ ΛΟΥΚΑ (10 ΛΕΠΡΩΝ), Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου νεομ. 21 Δ Μαξίμου ὁμολογ., Ἁγνῆς μ. τῆς Ρωμαίας, Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ 22 Τ Τιμοθέου Ἀπ., Ἀναστασίου, Ἰωσήφ ὁσ. Ἡγιασμένου τοῦ Κρητός 23 Τ Κλήμεντος ἐπ. Ἀγκ., Ἀγαθαγγέλου μ., Διονυσίου ὁσ. τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ 24 Π Ξένης ὁσ., Νοεφύτου Ἐγκλ., Βαβύλα ἱερομ., Φίλωνος ἐπ. Καρπασίας 25 Π Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Αὐξεντίου νεομ. ἐκ Βελλᾶς, Πουπλίου 26 Σ Ξενοφῶντος καί Μαρίας ὁσ. καί συνοδείας αὐτῶν, Κλήμεντος Ἀθην. 27 Κ ΙΕ ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ), Ἀνακομιδή λειψάνων Ἰωάν. Χρυσοστόμου 28 Δ Ἐφραίμ ὁσ. τοῦ Σύρου, Παλλαδίου τοῦ Μεγάλου, Χάριτος μάρτ. 29 Τ Ἰγνατίου Σιναΐτου τοῦ ἐκ Ρεθύμνης 30 Τ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Ἀνάμ. εὑρέσ. εἰκ. Εὐαγγελιστρίας Τήνου 31 Π Κύρου καί Ἰωάννου Ἀναργ., Ἀρσενίου ὁσίου τοῦ ἐν Πάρῳ 38

39 IANOYAPIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Κολ. β 8-12 Λουκ. β 20-21, Περιτ. Χριστοῦ, Μεγ. Βασιλείου 6 Τίτ. β 11-14, Ματθ. γ Θεοφανείων γ Πράξ. ιθ 1-8 Ἰω. α Τιμίου Προδρόμου 13 Ἐφεσ. δ 7-13 Ματθ. δ βαρύς Ι 17 Ἑβρ. ιγ Λουκ. στ Ἁγίου Ἀντωνίου 18 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε Ἀθανασίου καί Κυρίλλου 20 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ιζ πλ. δ ΙΑ 25 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰω. ιβ 9-16 Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου 27 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Λουκ. ιθ 1-10 α Α 30 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε Τριῶν Ἱεραρχῶν ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Μεγάλου Βασιλείου: Ἀΐμονος, Ἀξοῦ, Κρασούνα, Ὄρους, Πλευριανῶν. 2. Μάρκου Κωφοῦ: Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρσανίου. 7. Συνάξεως Τιμίου Προδρόμου: Γαράζου, Κυριάννας, Μύλων, Περιβολίων. 17. Μεγάλου Ἀντωνίου: Ἀγγελιανῶν, Ἀλφᾶς, Ἄνω Καλλιθέας, Ἀτσιποπούλου, Βλυχάδας, Κεραμωτῶν, Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ρεθύμνης, Πρασσῶν, Πρινέ, Σισῶν, Φωτεινοῦ, Χαρκίων. 18. Ἀθανασίου καί Κυρίλλου: Πασσαλιτῶν, Ρουστίκων. 30. Τριῶν Ἱεραρχῶν: Ἀγγελιανῶν, Μαργαριτῶν, Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ρεθύμνης. 39

40 ΦΕΒΡOYAPIOΣ Π Τρύφωνος μ., Βασιλείου Θεσ/νίκης, Ἀναστασίου νεομ. ἐκ Ναυπλίου 2 Σ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Ἀγαθοδώρου μ., Ἰορδάνου Τραπ. 3 Κ ΙΕ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Συμεών Θεοδόχου, Ἄννης πρ., Σταματίου, Ἰωάν. 4 Δ Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου, Ἀβραμίου ἱερομ., Ἰωσήφ Χαλεπλῆ νεομ. 5 Τ Ἀγάθης μάρτυρος, Πολυεύκτου πατριάρχου ΚΠόλεως, Θεοδοσίου 6 Τ Βουκόλου Σμύρ., Φωτίου ΚΠόλεως τοῦ μεγ., Νόννης καί Ἀνθούσας 7 Π Παρθενίου Λαμψάκου, Λουκᾶ ὁσ. ἐν Στειρίῳ, Γεωργίου νεομ. Κρήτ. 8 Π Θεοδώρου Στρατηλάτου μεγαλ., Ζαχαρίου πρ., Μάρθας, Μαρίας 9 Σ Νικηφόρου μ., Μαρκέλλου Σικελίας, Παγκρατίου Ταυρομενίου μ. 10 Κ ΙΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Χαραλάμπους ἱερομ., Ζήνωνος ὁσ. ταχυδρόμ. 11 Δ Βλασίου Σεβαστείας ἱερομ., Θεοδώρας Αὐγούστας, Γεωργίου νεομ. 12 Τ Μελετίου ἐπισκ. Ἀντιοχείας, Ἀντωνίου Β ΚΠόλεως, Χρήστου νεομ. 13 Τ Ἀκύλλα καί Πρισκίλλης ἀπ., Μαρτινιανοῦ ὁσ., Εὐλογίου Ἀλεξανδρ. 14 Π Αὐξεντίου, Ἀβραάμου, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου νεομ. Τραπεζούντ. 15 Π Ὀνησίμου ἀπ., Ἀνθίμου ἐν Χίῳ, Ἰωάννου νέου ὁσιομ. ἐκ Χαλάστρας 16 Σ Παμφίλου μάρτ., Φλαβιανοῦ πατριάρχου ΚΠόλεως, ὁσ. Μαρουθά 17 Κ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Χαναναίας), Θεοδώρου, Μαρκιανοῦ καί Πουλχερίας 18 Δ Λέοντος Πάπα Ρώμης, Ἀγαπητοῦ Σιναίου, Παρηγορίου μάρτυρος 19 Τ Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ., Νικήτα νεομ. τοῦ Ἠπειρώτου 20 Τ Λέοντος ἐπισκ. Κατάνης, Ἀγάθωνος Πάπα Ρώμης, Εὐτροπίου 21 Π Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, Τιμοθέου ὁσίου, Ζαχαρίου Ἱεροσολύμων 22 Π Εὕρεσις λειψ. τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου μ., Θαλασσίου ὁσ., Βαραδάτου ὁσ. 23 Σ Πολυκάρπου ἐπισκ. Σμύρνης, Γοργονίας ὁσίας, Πολυχρονίου 24 Κ ΙΣΤ ΛΟΥΚΑ (ΤΕΛΩΝΟΥ καί ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ)Α καί Β εὕρ. τιμ. κεφ. Ἁγ. Ἰωάν. Πρ. 25 Δ Ταρασίου ΚΠόλεως, Ρηγίνου ἐπισκόπου Σκοπέλου ἱερομάρτυρος 26 Τ Πορφυρίου ἐπισκ. Γάζης, Φωτεινῆς μ. καί ἰσαπ., Σαμαρείτιδος 27 Τ Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου μίμου, Στεφάνου γηροκόμου 28 Π Βασιλείου ὁμ., Κυράννης νεομ. ἐν Θεσ/νίκη, Προτερίου Ἀλεξανδρ. 40

41 ΦEBPOYAPIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἑβρ. ζ 7-17 Λουκ. β Ὑπαπαντή Χριστοῦ 3 Β Κορ. δ 6-15 Ματθ. κβ β Β 10 Β Τιμ. β 1-10 Ματθ. κε γ Γ 17 Β Κορ. στ 16-ζ 1 Ματθ. ιε δ Δ 24 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ιη πλ. α Ε ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 2. Ὑπαπαντῆς: Ἀβδελᾶ, Κάτω Μαλακίου, Κούμων, Λαγκᾶς, Μισιρίων. 10. Χαραλάμπους ἱερομάρτυρος: Ἀλφᾶς, Ἀργυρουπόλεως, Γάλλου, Γαράζου, Γωνιᾶς, Δοξαροῦ, Ἐλεύθερνας, Ζωνιανῶν, Καλύβου, Λιβαδίων, Μαργα ριτῶν, Περιβολίων, Πηγῆς, Ρουμελῆ, Ρουστίκων, Χαμαλευρίου. 11. Βλασίου ἱερομάρτυρος: Ἔρφων. 17. Θεοδώρου Τήρωνος: Ἄδελε, Περιβολίων, Πετρέ, Σελλίου. 19. Φιλοθέης Ἀθηναίας: Ἀργυρουπόλεως, προσκυνήματος Μεταμορφώσεως Ρουστίκων. 41

42 ΜΑΡΤIOΣ Π Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου καί Ἀντωνίνης μ., Παρασκευᾶ νεομ. Τραπ. 2 Σ Ἡσυχίου μ., Νικολάου Πλανᾶ ὁσ., Εὐθαλίας, Θεοδότου Κυρηνείας 3Κ ΙΖ ΛΟΥΚΑ (ΑΣΩΤΟΥ), Θεοδωρήτου, Εὐτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου μ. 4 Δ Γερασίμου ὁσ. τοῦ ἐν Ἰορδάνῃ, Παύλου καί Ἰουλιανῆς μαρτύτων 5 Τ Μάρκου ὁσ. Ἀθηναίου, Γεωργίου νεομ. ἐκ Ραψάνης, Κόνωνος ὁσιομ. 6 Τ Τῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 μαρτύρων, Μνήμη εὑρέσεως Τιμίου Σταυροῦ 7 Π Λαυρεντίου ὁσ. Μεγάρων, Εὐγενίου, Ἐλπιδίου, Παύλου ὁσ. τοῦ ἁπλοῦ 8 Π Θεοφυλάκτου ἐπ. Νικομηδείας, Ἑρμοῦ ἀπ., Παύλου ὁμολογητοῦ 9Σ Ψυχοσάββατον, Τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων ἐν Σεβαστείᾳ 10 Κ ΑΠΟΚΡΕΩ, Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας τῆς Πατρικίας 11 Δ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων, Θαλλοῦ, Θεοδώρας Ἄρτης 12 Τ Θεοφάνους ὁμολογητοῦ, Γρηγορίου Διαλόγου, Συμεών τοῦ νέου θεολ. 13 Τ Πουπλίου Ἀθηνῶν ἱερομ., Ἀνακ. λειψ. Νικηφόρου ΚΠόλεως 14 Π Βενεδίκτου ὁσίου, Εὐσχήμονος ἐπισκόπου Λαμψάκου 15 Π Ἀγαπίου μάρτ., Ἀριστοβούλου Βρετανίας, Μανουήλ νεομ. Κρητός 16 Σ Ἰουλιανοῦ μ., Χριστοδούλου ὁσίου ἐν Πάτμῳ, Σαβίνου 17 Κ ΤΥΡΙΝΗΣ, Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Θεοστηρίκτου ὁμολογ. 18 Δ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ, Κυρίλλου Ἱεροσολ., Τροφίμου, Εὐκαρπίωνος 19 Τ Χρυσάνθου καί Δαρείας μαρτύρων, Δημητρίου Τορναρᾶ νεομάρ. 20 Τ Τῶν ἐν Μονῇ Ἁγίου Σάββα ἀναιρεθέντων ὁσίων, Νικήτα ὁμ. 21 Π Θωμᾶ ΚΠόλεως, Ἰακώβου ὁσ. ὁμ., Μιχαήλ τοῦ Εὐρυτάνος νεομ. Θεσ. 22 Π Α ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Βασιλείου ἱερ., Καλλινίκης μ., Εὐθυμίου νεομ. 23 Σ Θεοδώρου θαῦμα Κολλύβων, Νίκωνος καί τῶν 199 μαρτ., Λουκᾶ νεομ. 24 Κ Α ΝΗΣΤΕΙΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 25 Δ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 26 Τ Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁμολογητοῦ 27 Τ Ματρώνης τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ, Φιλητοῦ καί Λυδίας μαρτύρων 28 Π Ἱλαρίωνος ὁσίου, Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν Ο ἀποστόλων, Διονυσίου ἐλεήμ. 29 Π Β ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Μάρκου Ἀρεθ., Κυρίλλου διακ. καί σύν αὐτοῖς μ. 30 Σ Ἰωάννου Κλίμ., Ζαχαρίου νεομ. Κορίνθου, Εὐβούλης μητρ. Παντελεήμ. 31 Κ Β ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρηγορίου Παλαμᾶ), Ὑπατίου ἐπ. Γαγγρῶν 42

43 MAPTIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Α Κορ. στ Λουκ. ιε πλ. β ΣΤ 9 Α Θεσ. δ Λκ. κα 8-9, Ψυχοσάββατον 25-27, Μαρτύρων 10 Α Κορ. η 8-θ 2 Ματθ. κε βαρύς Ζ 17 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Ματθ. στ πλ. δ Η 23 Β Τιμ. β 1-10 Μάρκ. β 23-γ 5 Θαῦμα Ἁγίου Θεοδώρου 24 Εβρ. ια 24-26, Ἰω. α α Θ Ἑβρ. β Λουκ. α Εὐαγγελισμοῦ 31 Εβρ. α 10-β 3 Μάρκ. β 1-12 β Ι ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 9. Τεσσαράκοντα Μαρτύρων: Ἁγίων Τεσσάρων Μαρτύρων Ρεθύμνης, Δαφνέδων, Μέσης, Σαϊτουρῶν. 25. Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου: Ἀγγελιανῶν, Ἁγίου Κωνσταντίνου, Ἁγίου Μάμαντος, Ἀλφᾶς, Ἀνωγείων, Ἀργυρουπόλεως, Ἐλεύθερνας, Καλανδαρέ, Κυρίας Ἀγγέλων Ρεθύμνης, Λιβαδίων, Μαργαριτῶν, Μελιδονίου, Μούνδρου, Μισιρίων, Ὀρθέ, Πηγῆς, Πίκρη, Πλευριανῶν, Πρινέ, Πρίνου, Σαϊτουρῶν, Σκουλουφίων, Φαρατσίου, Φραντζεσκιανῶν Μετοχίων, Χώνους. 43

44 ΑΠΡΙΛIOΣ Δ Ὁσ. Μαρίας Αἰγυπτίας, Σάββα Καλύμν., Μακαρίου ὁσ., Γεροντίου 2Τ Τίτου ὁσ. θαυμ., Ἀμφιανοῦ και Αἰδεσίου μαρτ., Θεοδώρας Παρθενομ. 3Τ Ἐλπιδοφόρου μάρτ., Νικήτα ὁσίου ὁμολογητοῦ, Ἰωσήφ ὑμνογράφου 4Π Γεωργίου ὁσ. τοῦ ἐν Μαλεῷ, Ζωσιμᾶ ὁσίου, Νικήτα ἱερομ. ἐν Σέρραις 5Π Γ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Διοδώρου, Νικηφόρου μ., Γεωργίου νεομ. 6Σ Εὐτυχίου Κ/Πόλεως, Τῶν ἐν Περσίδι 120 μαρτ., Πλατωνίδος μ. 7Κ Γ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ 8 Δ Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου, Ρούφου, Ἀσυγκρίτου Τεκτῶν 70 Ἀπ., Ἑρμοῦ 9Τ Ἰωσήφ Παγκάλου, Εὐψυχίου μαρτ., Βαδίμου ὁσιομάρτυρος 10 Τ Γρηγορίου Ε Κ/πόλεως, Τερεντίου, Δήμου νεομάρτυρος 11 Π Ἀντίπα Περγάμου, Ματρώνης ὁσίας τῆς ἐν Κυζίκῳ ἐν Σμύρνῃ 12 Π Δ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Βασιλείου Παρίου, Ἀνθούσης, Ἀκακίου 13 Σ Μαρτίνου πάπα Ρώμης, Θεοδοσίου, Ζωίλου μάρτυρος 14 Κ Δ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάννου τῆς Κλίμακος), Ἀριστάρχου, Πούδη 15 Δ Λεωνίδου μάρτ. ἐπ. Ἀθηνῶν, Κρήσκεντος μάρτυρος 16 Τ Ἀγάπης, Εἰρήνης, Χιονίας καί τῶν σύν αὐταίς μαρτύρων ἐν Κορίνθῳ 17 Τ Ἀδριανοῦ μ., Μακαρίου Κορίνθου τοῦ Νοταρᾶ (Μ. Κανών) 18 Π Μ. ΚΑΝΩΝ, Σάββα στρατηλ., ὁσ. Ἰωάννου καί Ἀθανασίας Αἰγίνης 19 Π ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Παφνουτίου ἱερ., Φιλίππας, Ἀγαθαγγέλου 20 Σ Ζακχαίου ἀποστόλου, Θεοδώρου τοῦ Τριχινᾶ, Ἀθανασίου ὁσ. 21 Κ Ε ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Ἰανουαρίου ἱερ., Ἀλεξάνδρας Βασ., Ἀναστασίου Σιν. 22 Δ Θεοδώρου ὁσίου Συκεώτου, Ναθαναήλ ἀποστόλου, Νεάρχου μάρτ. 23 Τ Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου, Γεωργίου νεομ. ἐκ Κύπρου 24 Τ Ἐλισάβετ ὁσ. θαυμ., Νικολάου νεομ. ἐν Μαγνησίᾳ, Σάββα Στρατηλ. 25 Π Μάρκου Εὐαγγελιστοῦ, Μακεδονίου ΚΠόλεως, Νίκης μ. 26 Π Βασιλέως Ἀμασείας ἱερομ., Γλαφύρας καί Ἰούστας ὁσ., Νέστορος 27 Σ ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, Συμεών ἐπισκ. Ἱεροσολύμων 28 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ 29 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ τοῦ Παγκάλου 30 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Παρθένων 44

45 AΠPIΛΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 7 Ἑβρ. δ 14 - ε 6 Μάρκ. η 34-θ 1 γ ΙΑ 14 Ἑβρ. στ Μάρκ. θ δ Α 21 Ἑβρ. θ Μάρκ. ι πλ. α Β 27 Ἑβρ. ιβ 28-ιγ 8 Ἰω. ια 1-45 Τοῦ Λαζάρου 28 Φιλίπ. δ 4-9 Ἰω. ιβ 1-18 Τῶν Βαΐων ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 20. Θεοδώρου Τριχινᾶ: Φορτέτζας Ρεθύμνης. 45

46 ΜΑΪOΣ Τ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ 2 Π Μ. ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος 3Π Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου 4Σ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟΝ, Ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος τοῦ Κυρίου 5 Κ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΚΥΡΙΟΥ, Εἰρήνης μεγαλομ. 6Δ Γεωργίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Τροπαιοφόρου 7Τ Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης μ., Μάρκου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ 8Τ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί Εὐαγγελιστοῦ, Ἀρσενίου ὁσ. Μεγάλου 9 Π Ἠσαΐου πρ., Χριστοφόρου μεγαλομ., Νικολάου ἐν Βουνένοις 10 Π Ζωοδόχου Πηγῆς, Σίμωνος ἀποστόλ. τοῦ Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσ. 11 Σ Κυρίλλου καί Μεθοδίου ἰσαπ., Μωκίου ἱερομ., Ἀργυροῦ νεομ. 12 Κ ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Ἐπιφανίου Κύπρ., Γερμανοῦ ΚΠόλεως, Θεοδώρου ὁσ. 13 Δ Γλυκερίας, Εὐθυμίου Ἰβήρων, Σεργίου ὁμολογητοῦ 14 Τ Ἰσιδώρου Χίου, Θεράποντος Κύπρου ἱερομ., Λεοντίου Ἱεροσολύμων 15 Τ Παχωμίου ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Ἀχιλλίου Λαρίσης, Θεοδώρου Βυζαντ. 16 Π Θεοδώρου ἡγιασμένου, Γεωργίου Μυτιλήνης ὁμολ, Νικολάου Μυστ. 17 Π Ἀνδρονίκου καί Ἰουνίας ἀπ., Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως Τριφυλίας 18 Σ Διονυσίου, Ἀνδρέου, Παύλου, Χριστίνης, Ἡρακλείου καί τῶν σύν αὐτῷ 19 Κ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Πατρικίου Προύσσης καί σύν αὐτῷ μαρτ. 20 Δ Θαλλελαίου μάρτ., Λυδίας Φιλιππισίας, Νικήτα Χίου 21 Τ Κωνσταντίνου καί Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων, Παχωμίου νεομ. 22 Τ Δημητρίου καί Παύλου νεομ. ἐν Τριπόλει, Βασιλίσκου μάρτυρος 23 Π Μιχαήλ Συννάδων, Μαρίας μυροφ., Συνεσίου ἐπισκ., Ἰωακείμ Ἰθακησ. 24 Π Συμεών ὁσ. ἐν θαυμαστῷ ὄρει, Μελετίου Στρατηλάτου 25 Σ Ἡ Γ Εὕρεσις Τιμίας Κεφαλῆς Προδρόμου, Κελεστίνου μάρτ. 26 Κ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, Κάρπου καί Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 Ἀποστόλων 27 Δ Ἰωάννου τοῦ Ρώσου ὁμολ., Θεράποντος ἱερομ., Ἑλλαδίου ἱερομ. 28 Τ Εὐτυχοῦς ἐπισκ. Μελιτινῆς, Ἑλικωνίδος μάρτ., Νικήτα Χαλκηδόνος 29 Τ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Θεοδοσίας παρθενομ., Ὑπομονῆς ὁσ. 30 Π Ἰσαακίου ὁσ., Ναταλίου μ., Ἐμμελείας ἁγ. μητρός Μεγ. Βασιλείου 31 Π Ἑρμείου μάρτυρος, Εὐσεβίου μ., Εὐσταθίου πατρ. ΚΠόλεως 46

47 MAΪΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 5 Πράξ. α 1-8 Ἰω. α 1-17 Τό Ἅγιον Πάσχα 6 Πράξ. ιβ 1-11 Ἰω. α Ἁγίου Γεωργίου 8 Πραξ. β' Ἰω. ιθ 25-28, Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου α 1-7 κα Πράξ. γ 1-8 Ἰω. β Ζωοδόχου Πηγγῆς 12 Πράξ. ε Ἰω. κ Α 19 Πράξ. στ 1-7 Μάρκ. ιε 43-ιστ 8 β Δ 21 Πράξ. κστ 1, Ἰω. ι 1-9 Ἁγίου Κων/νου καί Ἑλένης 26 Πράξ. θ Ἴω. ε 1-15 γ Ε 29 Πράξ. ιδ 6-18 Ἰω. ζ Μεσοπεντηκοστῆς ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Μαρίας Μεθυμοπούλας: Κυριάννας. 2. Μυστικοῦ Δείπνου: Καλανδαρέ. 4. Πελαγίας μάρτυρος: Μισιρίων. 5. Ἀναστάσεως: Ὀρθέ. Εἰρήνης μεγαλομάρτυρος: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Εἰρήνης, Ἁγίου Μάμαντος, Ἀξοῦ, Γωνιᾶς, Δαμαβόλου, Ἐπισκοπῆς, πόλεως Ρεθύμνης, Σκεπαστῆς. Εὐφραίμ νεοφ. μεγαλομάρτυρος : Ἀτσιποπούλου, Ἐλευθέρνης, Καστέλλου. 6. Γεωργίου Τροπαιοφόρου: Ἱερῶν Μονῶν Ἀρσανίου καί Δισκουρίου, Ἁγίου Γεωργίου Ἀρμένων, Ἁγίου Γεωργίου Ζουριδίου, Γαρίπα, Γερανίου, Γρόττας Ρεθ., Δαφνέδων, Ἐπισκοπῆς Μυλοποτάμου, Καλλιθέας, Κυνηγιανῶν, Λιβαδίων, Μονοπαρίου, Μύρθιου, Ξηροῦ Χωριοῦ, Παλαιλίμνου, Περάματος, Περιβολίων, Ρουμπάδου, Σκορδίλου, Σωματᾶ, Χουμερίου, Χρωμοναστηρίου. 7. Μάρκου εὐαγγελιστοῦ: Μισιρίων. Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης μαρτύρων: Ἱ. Μ. Ἁγίας Εἰρήνης, Ἀλλοείδων, Ἀξοῦ, Ἀτσιποπούλου, Μαρουλᾶ. 8. Ἰωάννου εὐαγγελιστοῦ: Ἀγγελιανῶν, Ἀλώνων, Καβουσίου, Κάτω Πόρου, Κουμπέ, Μαργαριτῶν, Σελλίου, Φαρατσίου, Χρωμοναστηρίου. 9. Χριστοφόρου μάρτυρος: Κράνας, Χαμαλευρίου. 10. Ζωοδόχου Πηγῆς: Ἀβδανιτῶν, Ἁγίου Κωνσταντίνου κοιμητηρίου πόλεως, Ἄδελε, Ἀμνάτου, Ἀμπελακίου, Κάτω Πόρου, Καστελλακίων, Κούφης, Πρίνου, Σκεπαστῆς, Σωματᾶ, Φραντζεσκιανῶν Μετοχίων. 12. Θωμᾶ ἀποστόλου: Σισῶν. 21. Κωνσταντίνου καί Ἑλένης: Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου, Ἁγίου Κωνσταντίνου, Ἀξοῦ, Ζωνιανῶν, Λιβαδίων, Μισιρίων, πόλεως Ρεθύμνης. 47

48 IOYΝIOΣ Σ Ἰουστίνου φιλοσόφου μάρτ., Θεσπεσίου ὁμολογητοῦ, Χαρίτωνος 2 Κ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Νικηφόρου ΚΠόλεως, Κωνσταντίνου μ. 3 Δ Λουκιλλιανοῦ καί Παύλης μαρτ. καί 4 νηπίων, Πάππου 4 Τ Μάρθας καί Μαρίας ἀδελφῶν Λαζάρου, Μητροφάνους Κ/Πόλεως 5 Τ Δωροθέου Τύρου ἱερομ., Νικάνδρου ἱερομ., Μάρκου νεομ. ἐν Χίῳ 6 Π Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ νέου (Μ. Δαλμάτων), Ἀττάλου ὁσ., Γελασίου μ. 7 Π Θεοδότου Ἀγκύρας, Ζηναΐδος μ., Σεβαστιανῆς ὁσ., Παναγῆ Μπασιᾶ 8 Σ Ἀν. λειψ. Θεοδώρου Στρατηλάτου, Καλλιόπης μ., Θεοφάνους νεομ. 9 Κ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Κυρίλλου Ἀλεξ., Πέντε Κανονικῶν Παρθένων 10 Δ Ἀλεξάνδρου καί Ἀντωνίνης μαρτ., Τιμοθέου Προύσης ἱερομ. 11 Τ Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα Ἀποστ., Παναγίας Ἄξιόν ἐστιν 12 Τ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΕΟΡΤΗΣ ΠΑΣΧΑ, Ὀνουφρίου ὁσ., Πέτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ 13 Π ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ, Ἀκυλίνης μ., Ἄννης καί υἱοῦ αὐτῆς Ἰωάννου 14 Π Ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου ΚΠόλεως ὁμολ., Νήφωνος ὁσ. Ἀθωνίτου 15 Σ Ἀμώς προφ., Ἱερωνύμου ὁσίου, Αὐγουστίνου Ἱππῶνος καί Μόνικας 16 Κ ΑΓ. 318 ΠΑΤΕΡΩΝ, Τύχωνος καί Μνημονίου Ἀμαθοῦντος Κύπρ. 17 Δ Μανουήλ, Σαβέλ, Ἰσμαήλ μαρτύρων, Ἰσαύρου διακόνου 18 Τ Λεοντίου ἐξ Αἰγίνης, Ὑπατίου, Θεοδούλου καί Αἰθερίου μαρτύρων 19 Τ Ἰούδα ἀποστόλου, Παϊσίου ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Ἀσυγκρίτου ἱερομ. 20 Π Μεθοδίου ἐπισκ. Πατάρων, Νικολάου Καβάσιλα, Καλλίστου ΚΠόλεως 21 Π Ἰουλιανοῦ μάρτ., Τερεντίου ἱερομ., Νικήτα νεομ. τοῦ Νισυρίου 22 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Εὐσεβίου Σαμοσάτων, Ζήνωνος καί Ζηνᾶ μ. 23 Κ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Γερασίμου Ἐπισκόπου Ρεθύμνης Νεομ. 24 Δ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Γεν. Ἰωάννου Προδρ., Ἀθανασίου Παρίου 25 Τ Φεβρωνίας ὁσιομ., Διονυσίου ὁσ., Γεωργίου ἐξ Ἀτταλείας 26 Τ Δαβίδ ὁσίου ἐν Θεσ/νίκῃ, Δαβίδ νέου ὁσιομ., Ἰωάννου ἐπισκόπ. Γοτθ. 27 Π Σαμψών Ξενοδόχου ὁσ., Μαρκίου καί Μαρκίας μαρτ., Ἰωάννας μυροφ. 28 Π Ἀνακομιδή λειψ. Κύρου καί Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων, Παύλου ὁσίου 29 Σ ΠΕΤΡΟΥ καί ΠΑΥΛΟΥ Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων 30 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ), Σύναξις 12 Ἀποστόλων 48

49 IOYNIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Πράξ. ια Ἰω. δ 5-42 δ Ζ 9 Πράξ. ιστ Ἰω. θ 1-38 πλ. α Η 12 Πράξ. ιη Ἰω. ιβ Ἀπόδοσις Πάσχα 13 Πράξ. α 1-12 Λουκ. κδ Τῆς Ἀναλήψεως 16 Πράξ. κ 16-18, Ἰω. ιζ 1-13 πλ. β Ι 22 Α Θεσ. δ Ἰω. κα Ψυχοσάββατον 23 Πράξ. β 1-11 Ἰω. ζ 37-52, η 12 Τῆς Πεντηκοστῆς 24 Ἐφεσ. ε 8-19 Λκ. α 1-25, Ἁγ. Πνεύματος, 76, 80 Γεν. Προδρόμου 29 Β Κορ. ια 21-ιβ 9 Ματθ. ιστ Πέτρου καί Παύλου 30 Ἑβρ. ια 33-ιβ 2 Ματθ. θ 36, ι 1-8 πλ. δ Α ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 2. Φωτεινῆς Σαμαρείτιδος: Κουμπέ, Λούτρας, Σιριπιδιανῶν. 8. Θεοδώρου Στρατηλάτου: Κουνάλου. 9. Πέντε Κανονικῶν Παρθένων: Ἀργυρουπόλεως, Μύλων. 12. Ὀνουφρίου: Ἁλώνων, Μαργαριτῶν, Ἰρφάν Μετοχίου, Ρουσσοσπιτίου. 13. Ἀναλήψεως Σωτῆρος: Ἀνωγείων, Ἀτσιποπούλου, Ζουριδίου, Μαρουλᾶ, Μπαλῆ, Πανόρμου, Ρουστίκων. 16. Πατέρων Α Οἰκουμενικῆς Συνόδου: Σισῶν. 23. Ἁγίας Πεντηκοστῆς: Ἀργουλιοῦ, Ρουστίκων, Γερασίμου Ρεθύμνης: Χουμερίου. 24. Ἁγίου Πνεύματος: Ἀλλοείδων, Ἀμπελακίου, Ἄνω Μαλακίου, Βρύσινα, Γωνιᾶς, Κούφης, Λιβαδίων. Ἁγίας Τριάδος :Ἁγίας Τριάδος, Ἀγγελιανῶν, Κάτω Βαλσαμονέρου, Μπαλῆ, Πλατανιᾶ. Γενεθλίου Τιμίου Προδρόμου: Ἱερᾶς Μονῆς Ἀτάλης- Μπαλῆ, Βεδέρων, Μαργαριτῶν, Μέσης, Παγκαλοχωρίου. 29. Πέτρου καί Παύλου: Ἱερᾶς Μονῆς Γάλλου, Ἄδελε, Ἀξοῦ, Γωνιᾶς, Καστέλλου, Μισιρίων, Τσαχιανῶν, Χουμερίου. 30. Δώδεκα Ἀποστόλων: Καλανδαρέ, Μητροπολιτικοῦ ναοῦ Ρεθύμνης. Ἁγίων Πάντων: Ἀΐμονος, Δαφνέδων. 49

50 IOYΛIOΣ Δ Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώμῃ, Κων/νου ἐν Κύπρ. 2 Τ Κατάθεσις Τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου, Παναγίας ἐν Βλαχέρναις 3 Τ Ὑακίνθου μ., Ἀνατολίου ΚΠόλεως, Γερασίμου νέου Καρπενησιώτου 4 Π Ἀνδρέου Κρήτης, Μιχαήλ Χωνιάτου Ἀθηνῶν, Θεοδώρου Κυρήνης 5 Π Ἀθανασίου ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ ὁσ., Κυπριανοῦ νέου ὁσιομ. 6 Σ Σισώη ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Λουκίας τῆς Παρθενομάρτυρος σύν 24 μ. 7 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Κυριακῆς Μεγαλομ., Θωμᾶ ὁσ. τοῦ ἐν Μαλεῷ 8 Δ Προκοπίου Μεγαλομ., Θεοφίλου ὁσ. τοῦ Μυροβλήτου ἐκ Ζίχνης 9 Τ Παγκρατίου ἱερομ., Μιχαήλ (Πακνανᾶ) Ἀθηναίου νεομ. 10 Τ Τῶν ἐν Νικοπόλει Ἀρμενίας 45 μ., Γρηγορίου ἐπ. Ἄσσου 11 Π Εὐφημίας Μεγαλ., Ὄλγας ἰσαποστ., Νεκταρίου ὁσιομ. Βρυούλων 12 Π Πρόκλου καί Ἱλαρίου μ, Βερονίκης αἱμορροούσης, Ἀνδρέου στρατηλ. 13 Σ Σύναξις Ἀρχαγγ. Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσίου τοῦ Σαββαΐτου 14 Κ Γ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ Οἰκ. Σύν), Ἀκύλα ἀπ., Ἰούστου μ. 15 Δ Κηρύκου καί Ἰουλίττης μ., Βλαδιμήρου ἰσαποστόλου 16 Τ Ἀθηνογένους ἱερομάρτυρος, Φαύστου μάρτυρος, Ἀντιόχου μάρτ. 17 Τ Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος, Βερονίκης, Σπεράτου μ. 18 Π Αἰμιλιανοῦ μ., Παύλου, Θέης καί Οὐαλεντίνης μ., Ὑακίνθου μ. 19 Π Μακρίνης καί Δίου ὁσίων, Θεοδώρου Σαββαΐτου 20 Σ Προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου 21 Κ Δ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἰωάννου καί Συμεών Σαλοῦ, Παρθενίου ἐπ. Ἄρτης 22 Δ Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυροφόρου, Μαρκέλλης παρθενομ. Χιοπολίτιδος 23 Τ Φωκᾶ ἱερομ., Ἰεζεκιήλ πρ., Πελαγίας ὁσ. ἐν Τήνῳ, Θύρσου ἐπ. Καρπ. 24 Τ Χριστίνης Μεγαλομάρτυρος, Θεοφίλου Ζακυνθίου νεομάρτ. 25 Π Ἡ Κοίμησις Ἁγ. Ἄννης, Ὀλυμπιάδος διακόνου, Εὐπραξίας ὁσ. 26 Π Παρασκευῆς ὁσιομάρτυρος, Ἑρμολάου ἱερομάρτυρος 27 Σ Παντελεήμονος Μεγαλομ. καί Ἰαματικοῦ, Ἀνθούσης ὁσ. ὁμολογητρ. 28 Κ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Προχόρου, Νικάνορος, Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου 29 Δ Καλλινίκου, Θεοδότης μαρτ. καί τῶν τέκνων αὐτῆς, Θεοδοσίου Β 30 Τ Σίλα, Σιλουανοῦ, Κρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ καί Ἀνδρονίκου ἐκ 70 ἀπ. 31 Τ Εὐδοκίμου τοῦ δικαίου, Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριμαθαίας 50

51 IOYΛΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. ι 1, 5-8 Ἁγ. Ἀναργύρων 7 Γαλ. γ 22-δ 5 Ματθ. δ α Β 11 Β Κορ. στ 1-10 Λουκ. ζ Ἁγίας Εὐφημίας 14 Τίτ. γ 8-15 Ματθ. ε β Γ 17 Γαλ. γ 23-δ 5 Μάρκ. ε Ἁγίας Μαρίνης 20 Ἰακ. ε Λουκ. δ Προφήτου Ἠλιοῦ 21 Ρωμ. στ Ματθ. η 5-13 γ Δ 25 Γαλ. δ Λουκ. η Ἁγίας Ἄννης 26 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε Ἁγίας Παρασκευῆς 27 Β Τιμ. β 1-10 Λουκ. κα Ἁγίου Παντελεήμονος 28 Ρωμ. ι 1-10 Ματθ. η 28-θ ι δ Ε ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ: Ἁγίας Παρασκευῆς, Ἀρμένων, Βιράν Ἐπισκοπῆς, Περιβολίων. 2. Τιμίας Ἐσθῆτος: Βιράν Ἐπισκοπῆς. 3. Ὑακίνθου μάρτυρος: Ἀνωγείων. 4. Ἀνδρέου Κρήτης: Ἱ. Μ. Δισκουρίου, Καλονύκτη, παλαιᾶς πόλεως Ρεθύμνης. 5. Ἀθανασίου Ἀθωνίτου: Ἀργυρουπόλεως. 7. Κυριακῆς μεγαλομάρτυρος: Γαράζου, Γουλεδιανῶν, Γωνιᾶς, Τριῶν Μοναστηρίων. 11. Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Εἰρήνης. 17. Μαρίνης μεγαλομάρτυρος: Ἀμνάτου, Ἰρφάν Μετοχίου, Κούφης, Λατζιμᾶ, Λιβαδίων, Λούτρας, Περάματος. 20. Ἠλιού Θεσβίτου: Ἱερᾶς Μονῆς Ρουστίκων, Ἄνω Καλλιθέας, Ἀρχαίας Ἐλευθέρνης, Ἐπισκοπῆς, Λιβαδίων, Τριῶν Μοναστηρίων. 22. Μαρίας Μαγδαληνῆς: Νέας Μαγνησίας. Μαρκέλλης μάρτυρος : Ἁγίου Κωνσταντίνου. 25. Ἄννης, μητρός Θεοτόκου: Λούτρας, Τριῶν Μοναστηρίων, Χαρκίων. 26. Παρασκευῆς ὁσιομάρτυρος: Ἁγίας Παρασκευῆς, Ἀχλαδέ, Βενίου, Κεραμωτῶν, Ρουσσοσπιτίου, Σεισάρχων, Χουμερίου. 27. Παντελεήμονος ἰαματικοῦ: Ἐπισκοπείου, Ἄδελε, Ἀρολιθίου, Ζουριδίου. 28. Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου: Σταυρωμένου. 30. Σίλα ἀποστόλου: ὁμων. οἰκισμοῦ Δαμαβόλου. 51

52 ΑΥΓΟΥΣΤOΣ Π Ἡ Πρόοδος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τῶν Ἑπτά παίδων Μακκαβαίων 2 Π Ἀνακομ. λειψ. Ἁγ. Στεφάνου, Θεοδώρου νεομ. Δαρδανελλίων 3 Σ Φαύστου καί Ἰσαακίου, Σαλώμης μυροφόρ., Θεοδώρας τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ 4 Κ ΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων, Εὐδοκίας ὁσίας 5 Δ Εὐσιγνίου μ., Εὐγενίου ὁσ. Αἰτ., Νόννης μητρ. Γρηγορίου Θεολόγου 6 Τ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7 Τ Δομετίου ὁσιομ., Νικάνορος ὁσ. θαυμ., Θεοδοσίου ὁσ. ἰαματικοῦ 8 Π Αἰμιλιανοῦ Κυζίκου, Τριανταφύλλου Ζαγορᾶς 9 Π Ματθίου ἀποστόλου, Ἁγίων 10 μαρτύρων ἐν τῇ Χαλκῇ Πύλῃ 10 Σ Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν 11 Κ Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Εὔπλου, Νήφωνος ΚΠόλεως 12 Δ Φωτίου καί Ἀνικήτου, Παμφίλου καί Καπίτωνος μαρτύρων 13 Τ Μαξίμου ὁμολ., Εὐδοκίας, Δωροθέου καί Δοσιθέου, Ξένης μοναχῆς 14 Τ Μιχαίου προφ., Συμεών τοῦ Τραπεζουντίου τοῦ Χρυσοχόου νεομ. 15 Π Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 16 Π Διομήδους μάρτ., Τιμοθέου Εὐρίπου, Σταματίου, Διομήδους μ. 17 Σ Μύρωνος μάρτ., Παύλου καί Ἰουλιανῆς μαρτύρων, Στράτωνος 18 Κ Η ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Φλώρου καί Λαύρου, Λέοντος καί Ἕρμου μαρτ. 19 Δ Ἀνδρέου μεγαλομάρτυρος Στρατηλάτου, Θεοφάνους τοῦ θαυματουρ. 20 Τ Σαμουήλ προφ., Λουκίου μ., Θεοχάρους νεομάρτυρος 21 Τ Ἀθανασίου Πατελάρου τοῦ ἐκ τῆς Ἀξοῦ, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως 22 Π Ἀγαθονίκου μάρτυρος καί τῶν σύν αὐτῷ μαρτύρων 23 Π Ἀπόδοσις Κοιμήσεως Θεοτόκου, Εἰρηναίου Λουγδ., Παναγίας Προυσ. 24 Σ Κοσμᾶ Ἱερομ. Αἰτωλοῦ, Εὐτυχοῦς ἱερομ., Ἀν. λειψ. Ἁγ. Διονυσίου 25 Κ Θ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Τίτου Α Ἐπισκόπου Κρήτης 26 Δ Ἀδριανοῦ καί Ναταλίας μ., Ἰωάσαφ ὁσίου, Τιθόη, Ἀττικοῦ 27 Τ Φανουρίου Μεγαλομάρτυρος, Ποιμένος ὁσίου, Ἀνθούσης νέας μ. 28 Τ Μωϋσέως ὁσ. τοῦ Αἰθίοπος, Διομήδους, Λαυρεντίου μάρτυρος 29 Π Ἀποτομή Τιμίας Κεφαλῆς Ἰωάννου Βαπτιστοῦ, Θεοπίστης ὁσίας 30 Π Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου, Παύλου Πατριαρχῶν ΚΠόλεως 31 Σ Κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου 52

53 AYΓΟΥΣΤΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 4 Ρωμ. ιβ 6-14 Ματθ. θ 1-8 πλ. α ΣΤ 6 Β Πέτρ. α Ματθ. ιζ 1-9 Μεταμορφώσεως 11 Ρωμ. ιε 1-7 Ματθ. θ πλ. β Ζ 15 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια Κοίμησις τῆς Θεοτόκου 18 Α Κορ. α Ματθ. ιδ βαρύς Η 23 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια Ἀπόδ. Κοιμ. Θεοτόκου 25 Α Κορ. γ 9-17 Ματθ. ιδ πλ. δ Θ 29 Πράξ. ιγ Μάρκ. στ Ἀποτομῆς Προδρόμου 31 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ι 38-42, ια Τιμίας Ζώνης ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Ἐλέσσης μάρτυρος: Λαγκᾶς. 2. Στεφάνου πρωτομάρτυρος: Δαμαβόλου, Καρέ, Μελισσουργακίου. 6. Μεταμορφώσεως Σωτῆρος: Ἱερῶν Μονῶν Ἀρκαδίου, Κουμπέ καί Χαλέπας, Ἀμπελακίου, Ἀρμένων, Δαμαβόλου, Δροσιᾶς, Καπεδιανῶν, Κάτω Μαλακίου, Κούμων, Λιβαδίων, Πασσαλιτῶν, Ρουστίκων, Σελλίου, Σκουλουφίων. 8. Μύρωνος Κρήτης: παλ. πόλεως Ρεθύμνης. 12. Φωτίου καί Ἀνικήτου: Ἁγιᾶς. 15. Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου: Ἱερῶν Μονῶν Ἀτάλης-Μπαλῆ καί Χαλεβῆ, Ἄνω Βαλσαμονέρου, Ἀνωγείων, Ἄνω Τριπόδου, Βελονάδου, Γάλλου, Γαράζου, Καμαριανῆς Γερανίου, Γωνιᾶς, Δοξαροῦ, Ἐλεύθερνας, Ἔρφων, Καλανδαρέ, Καρωτῆς, Κράνας, Κρυονερίου, Κυριάννας, Μαργαριτῶν, Μασταμπᾶ, Ρουστίκων, Χαμαλευρίου. 17. Εὐτυχίου Κρητός: Χρωμοναστηρίου. 21. Ἀθανασίου Κωνσταντινουπόλεως: Ἀξοῦ. 24. Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Ἀναστασίας Ρωμαίας. 25. Τίτου Ἀποστ.: Ἁγ. Κωνσταντίνου, Ἀργυρουπόλεως, Μισιρίων, Πρίνου, Σελλίου. 27. Φανουρίου μάρτυρος: Ἀτσιποπούλου, Ἀχλαδέ, Καπεδιανῶν, Κρυονερίου, Ὀρθέ, Ἁγίου Κωνσταντίνου, Φραντζεσκιανῶν Μετοχίων. 29. Ἀποτομῆς Τιμίου Προδρόμου: Ἱερῶν Μονῶν Κουμπέ καί Ἀτάλης-Μπαλῆ, Ἀβδελᾶ, Ἀνωγείων, Καστέλου. 30. Ἀλεξάνδρου Κωνσταντινουπόλεως: Ἀλεξάνδρου Χανίου, Μουρτζανῶν, Περιβολίων. 31. Ἁγίας Ζώνης: Ἀτσιποπούλου, Μύρθιου, Ρουμελῆ, Ἱ.Μ. Ρουστίκων. 53

54 ΣΕΠΤΕΜΒPIOΣ Κ Ι ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, Συμεών Στυλίτ., Ἁγ. 40 παρθ. 2 Δ Μάμαντος, Διομήδους, Ἰωάννου Νηστευτοῦ πατρ. ΚΠόλεως, Ἡσυχίου 3 Τ Ἀνθίμου ἱερομάρτυρος, Θεοκτίστου, Φοίβης διακόνου, Πολυδώρου 4 Τ Βαβύλα ἱερομ., Μωϋσέως πρ., Ἑρμιόνης θυγ. ἀπ. Φιλίππου 5 Π Ζαχαρίου προφήτου πατρός Προδρόμου, Ἀβδαίου ἐπισκ. Περσίδος 6 Π Ἀνάμν. τοῦ ἐν Χώναις θαύματος Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ, Καλοδότης μ. 7 Σ Σώζοντος μάρτ., Κασσιανῆς τῆς ὑμνογράφου, Εὐψυχίου μ. 8 Κ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ, ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 9 Δ Σύναξις Θεοπατόρων Ἰωακείμ καί Ἄννης 10 Τ Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μ., Πουλχερίας 11 Τ Θεοδώρας ὁσίας, Εὐφροσύνου ὁσίου μάγειρος, Εὐανθίας μάρτυρος 12 Π Αὐτονόμου, Κουρνούτου ἱερομ., Ἰουλιανοῦ πρεσβ., Ἰκονίου 13 Π Ἀριστείδου μ., Ἱεροθέου ὁσ. Καλαμῶν, Κορνηλίου ἑκατοντάρχου 14 Σ Η ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 15 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ, Νικήτα μεγαλομ., Βησσαρίωνος Λαρίσης 16 Δ Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος, Μελιτινῆς μάρτυρος, Κασσιανοῦ 17 Τ Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης μαρτ., Ἡρακλείδους καί Μύρωνος 18 Τ Εὐμενίου Γορτύνης, Ἀριάδνης, Ρωμύλου μ., Κάστορος μάρτυρος 19 Π Δορυμέδοντος μάρτυρος, Τροφίμου, Σαββατίου, Σωσσάνης 20 Π Εὐσταθίου μεγαλομ., Ἰωάννου τοῦ Ξένου, Ἰλαρίωνος Κρητός. 21 Σ Κοδράτου ἀποστόλου, Ἰωνᾶ προφήτου, Ἀκακίου, Ἰσαακίου Κύπρου 22 Κ Α ΛΟΥΚΑ, Φωκᾶ ἱερομ., Ἰσαάκ καί Μαρτίνου μ., Λοΐζου ὁσιομ. 23 Δ Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου, Νικολάου Καρπ., Ξανθίππης καί Πολυξένης 24 Τ Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης, Θέκλης ἰσαπ., Σιλουανοῦ Ἀθωνίτου 25 Τ Εὐφροσύνης ὁσ., Παφνουτίου πατρός αὐτῆς, Σεργίου Ράντονεζ 26 Π Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Γεδεών τοῦ Δικαίου 27 Π Καλλιστράτου μάρτ., Ἀριστάρχου, Ἀκυλίνης νεομ. ἐκ Ζαγκλιβερίου 28 Σ Χαρίτωνος, Νεοφύτου Ἐγκλείστου, Αὐξεντίου ὁσ., Βαρούχ προφ. 29 Κ Β ΛΟΥΚΑ, Κυριακοῦ Ἀναχωρητοῦ, Μαλαχία ν. ὁσιομ. ἐν Ρόδῳ 30 Δ Γρηγορίου ἐπισκ. Ἀρμενίας τοῦ Φωτιστοῦ, Στρατονίκου καί Μαρδονίου 54

55 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Τιμ. β 1-7 Λουκ. δ α Ι 8 Γαλ. στ Ἰω. γ β ΙΑ 14 Α Κορ. α Ἰω. ιθ 6-11, 13-20, Ύψώσεως Τιμίου Σταυροῦ 15 Γαλ. β Μάρκ. η 34 - θ 1 γ Α 22 Α Κορ. ιστ Λουκ. ε 1-11 δ Β 23 Γαλ. δ Λουκ. α 5-25 Σύλληψη Προδρόμου 26 Α Ἰω. δ Ἰω. ιθ 25-27, Μετάστ. Ἰωάννου Θεολόγου 29 Β Κορ. α 21-β 4 Λουκ. στ πλ. α Γ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Παμμακαρίστου Θεοτόκου: Πετρέ. Νικολάου Κουρταλιώτου: Ἀργυρουπόλεως, πόλεως Ρεθύμνης. 2. Μάμαντος μάρτυρος: Ἁγίου Μάμαντος, Ἀνωγείων, Λιβαδίων, Σελλίου, Πρασσῶν. 3. Ἀνθίμου Νικομηδείας: Ἄδελε. 5. Ζαχαρίου προφήτου: Ἀγγελιανῶν. 6. Θαύματος ἐν Χώναις: Πασσαλιτῶν, Σελλίου, Σωματᾶ, Χρωμοναστηρίου. 8. Γενεσίου τῆς Θεοτόκου: Ἱερᾶς Μονῆς Μυριοκεφάλων, Ἀρχοντικῆς, Καλλέργου, Καλονύκτη. 14. Τιμίου Σταυροῦ: Ἱερᾶς Μονῆς Βωσάκου, Ἀξοῦ, Κουλούκωνα, Κυριάννας, Σταυρωμένου, Πλευριανῶν, πόλεως Ρεθύμνης, Τζανακιανῶν, Ψηλορείτη. 15. Νικήτα μεγαλομάρτυρος: Ἀνωγείων, Χρωμοναστηρίου. 16. Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Εἰρήνης. 17. Σοφίας μάρτυρος καί θυγατέρων: Δροσιᾶς, Μελιδονίου, Μουρτζανῶν, Φραντζ. Μετοχίων. 18. Εὐμενίου Κρήτης: Σαϊτουρῶν. 20. Ἰωάννου Ξένου ὁσίου: Ἰρφάν Μετοχίου, Μυριοκεφάλων. 24. Μυρτιδιωτίσσης: Καψαλιανῶν, Πρασσῶν. Θέκλης ἰσαποστόλου: Περάματος. 26. Ἰωάννου Θεολόγου: Ἁγίας Τριάδας, Γωνιᾶς. 55

56 ΟΚΤΩΒPIOΣ Τ Παναγίας Γοργοϋπηκόου, Ἀνανίου, Ρωμανοῦ Μελωδοῦ, Ἰωάν. Κουκουζέλους ὁσ. 2 Τ Κυπριανοῦ καί Ἰουστίνης μαρτ., Θεοφίλου ὁσ. ὁμολογητοῦ 3 Π Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου, Δαμάρεως μ., Θεαγένους, Θεοκτίστου 4 Π Ἱεροθέου Ἀθηνῶν, Κρίσπου Ἀθ., Δομνίνης, Ἰωάννου Λαμπαδιστοῦ 5 Σ Χαριτίνης μ., Εὐδοκίμου, Μεθοδίας ὁσ. ἐν Κιμώλῳ, Ἑρμογένους ἱερ. 6 Κ Γ ΛΟΥΚΑ, Θωμᾶ Ἀποστ., Μακαρίου νέου ἐκ Κίου Βιθυνίας 7 Δ Σεργίου καί Βάκχου μαρτ., Πολυχρονίου ἱερομ., Ἰωάννου τοῦ Ἐρημίτου 8 Τ Πελαγίας ὁσίας, Πελαγίας παρθένου, Ταϊσίας ὁσ., Ἰγνατίου νεομ. 9 Τ Ἰακώβου ἀπ. τοῦ Ἀλφαίου, Ἀνδρονίκου καί Ἀθανασίας ὁσ. 10 Π Εὐλαμπίου καί Εὐλαμπίας μαρτ., Θεοφίλου ὁσ., Ἀμβροσίου ὁσ. 11 Π Φιλίππου τοῦ ἀποστόλου, Θεοφάνους ὁμολογ. τοῦ Γραπτοῦ Νικαίας 12 Σ Πρόβου, Ταράχου, Ἀνδρονίκου μαρτ., Συμεών Νέου Θεολόγου 13 Κ Δ ΛΟΥΚΑ, Κάρπου, Παπύλου μ., Ἀγαθονίκης, Χρυσῆς νεομ. 14 Δ Γερβασίου, Κοσμᾶ Μελωδοῦ, Παρασκευῆς ὁσίας Ἐπιβατινῆς 15 Τ Λουκιανοῦ πρεσβ. Ἀντιοχ., Σαββίνου ὁσ., Βάρσου, Εὐθυμίου νεομ. 16 Τ Λογγίνου Ἑκατοντάρχου, Μαλοῦ ὁσ. καί Λεοντίου μαρτύρων 17 Π Ὠσηέ προφ., Ἀνδρέου ὁσιομ. τοῦ ἐν Κρίσει, Σύναξις Ἁγ. Ἀναργύρων 18 Π Λουκᾶ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, Μαρίνου τοῦ γέροντος μάρτυρος 19 Σ Ἰωήλ προφήτου, Σαδώθ ἐπισκ. καί 120 σύν αὐτῷ μαρτ. ἐν Περσίδι 20 Κ ΣΤ ΛΟΥΚΑ, Ἀρτεμίου μεγαλομ., Γερασ. Κεφαλ, Ματρώνης ὁσ. Χιοπολ. 21 Δ Ἰλαρίωνος ὁσ. τοῦ Μεγάλου, Σωκράτους, Θεοδότης 22 Τ Ἀβερκίου Ἱεραπόλεως ἰσαποστόλου, Τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων 23 Τ Ἰακώβου ἀποστ. τοῦ Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ἀρχιεπ. ΚΠόλεως 24 Π Ἀρέθα μεγαλομάρτυρος, Σεβαστιανῆς μάρτυρος, Σαβίνου 25 Π Μαρκιανοῦ καί Μαρτυρίου Νοταρίων, Ταβιθᾶς ἐλεήμον., Χρυσάνθης 26 Σ Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Μυροβλήτου, Ἰωάσαφ ὁσιομ. 27 Κ Ζ ΛΟΥΚΑ, Νέστορος μάρτυρος, Πρόκλης συζύγου τοῦ Πιλάτου 28 Δ Ἁγίας Σκέπης Θεοτόκου, Ἁγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων Ρεθύμνης 29 Τ Ἀναστασίας ὁσιομ. τῆς Ρωμαίας, Ἀβραμίου ὁσ. καί Μαρίας ἀνηψ. αὐτοῦ 30 Τ Ζηνοβίου καί Ζηνοβίας μαρτ., Κλεόπα καί Ἀρτεμᾶ ἐκ τῶν Ο ἀπ. 31 Π Στάχυος, Ἀπελλοῦ, Ἀριστοβούλου ἐκ τῶν Ο ἀπ., Νικολάου νεομ. 56

57 OKTΩΒΡΙΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Πράξ. ιζ Λουκ. ζ Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου 6 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. ζ πλ. β Δ 13 Τίτ. γ 8-15 Λουκ. η 5-15 βαρύς Ε 18 Κο. δ 5-11, Λουκ. ι Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ 20 Γαλ. ε 22-στ 2 Λουκ. η πλ. δ ΣΤ 23 Γαλ. α Ματθ. ιγ Ἰακώβου Ἀδελφοθέου ἤ Μάρκ. στ Β Τιμ. β 1-10 Ἰω. ιε 17 - ιστ 2 Ἁγίου Δημητρίου 27 Β Κορ. θ 6-11 Λουκ. η α Ζ 28 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ι 38-42, ια Ἁγίας Σκέπης ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Παναγίας Ἐλευθερώτριας: Ἄνω Καλλιθέας. Παναγίας Γοργοϋπηκόου: Mαρουλοῦς. 2. Κυπριανοῦ ἱερομάρτυρος: Ἄνω Καλλιθέας, Ἐξάντη. 8. Πελαγίας ὁσίας: Ἀπλαδιανῶν, Πανόρμου. 13. Χρυσῆς νεομάρτυρος: Ἀτσιποπούλου. 18. Λουκᾶ εὐαγγελιστοῦ: Γάλλου, Νοσοκομείου, Ρουσσοσπιτίου. 26. Δημητρίου Μυροβλήτου: ὁμων. οἰκισμοῦ, Ἀγριδίων, Ἀΐμονος, Ἀλλοείδων, Ἀνωγείων, Ἀχλαδέ, Βιράν Ἐπισκοπῆς, Ἐπισκοπῆς, Καλλιθέας, Κοιμητηρίου Ρεθύμνης, Λιβαδίων, Μαργαριτῶν, Μελιδονίου, Μπαλίου, Ὁμάλας, Ρουστίκων, Σκουλουφίων, Χουμερίου. 28. Τεσσάρων Νεομαρτύρων Ρεθύμνης: Ἀλφᾶς, Ἀπλαδιανῶν, Περιβολίων, πόλεως Ρεθύμνης. 29. Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Ἀναστασίας Ρωμαίας. 57

58 NOEMBPIOΣ Π Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ Ἀναργ. καί Θεοδότης μητρός αὐτῶν, Δαυΐδ ὁσ. 2Σ Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδοφόρου καί Ἀνεμποδίστου μ. 3Κ Ε ΛΟΥΚΑ, Ἀκεψιμᾶ, Ἀνακομιδή λειψάνων Ἁγίου Γεωργίου 4Δ Ἰωαννικίου ὁσίου, Νικάνδρου ἱερομ., Πορφυρίου μίμου 5 Τ Γαλακτίωνος καί Ἐπιστήμης μαρτ., Ἑρμᾶ καί Λίνου ἐκ τῶν Ο ἀποστόλ. 6Τ Παύλου ἀρχιεπ. ΚΠόλεως, Λουκᾶ ὁσίου, Δημητριανοῦ Κύπρου 7Π Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων, Λαζάρου ὁσ. τοῦ Γαλησιώτου 8Π Τῶν Παμ. Ταξιαρχῶν Μιχαήλ καί Γαβριήλ, Ὁλοκαύτωμα Ἀρκαδίου 9Σ Νεκταρίου Αἰγίνης, Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας ὁσ., Ὀνησιφόρου μ. 10 Κ Η ΛΟΥΚΑ, Ἀρσενίου Καππαδ., Ροδίωνος, Ὀλυμπᾶ, Ὀρέστου μ. 11 Δ Μηνᾶ μεγαλομ., Βίκτωρος, Βικεντίου μ., Θεοδώρου Στουδίτου 12 Τ Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, Νείλου ὁσίου τοῦ Μυροβλήτου, Μαρτίνου 13 Τ Ἰωάννου Χρυσοστόμου Κ/πόλεως καί μητρός αυτοῦ Ἀνθούσης 14 Π Φιλίππου τοῦ Ἀποστόλου, Κωνσταντίνου νεομ. τοῦ Ὑδραίου 15 Π Γουρία, Σαμωνᾶ καί Ἀβίβου μαρτύρων καί ὁμολογητῶν, Παϊσίου ὁσ. 16 Σ Ματθαίου Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ, Ἰφιγενείας 17 Κ Θ ΛΟΥΚΑ, Γρηγορίου Νεοκαισαρ., Μαξίμου καί Γενναδίου ΚΠόλεως 18 Δ Πλάτωνος μεγαλομάρτυρος, Ἀναστασίου νεομ., Ρωμανοῦ μ. 19 Τ Ἀβδιοῦ προφήτου, Ἡλιοδώρου καί Ἀγαπίου μαρτύρων, Βαρλαάμ μ. 20 Τ Γρηγορίου Δεκαπολίτου ὁσ., Πρόκλου πατρ. ΚΠόλεως 21 Π ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Ἱερός Μητρ. Ναός Ρεθύμνης 22 Π Φιλήμονος, Ἀρχίππου, Ὀνησίμου ἐκ τῶν Ο ἀποστ., Ἀνθίμου Κρήτης 23 Σ Ἀμφιλοχίου ἐπ. Ἰκονίου, Ἰσχυρίωνος ἐπ., Γρηγορίου Ἀκραγαντινῶν 24 Κ ΙΓ ΛΟΥΚΑ, Κλήμεντος Ρώμης, Πέτρου Ἀρχιεπ. Ἀλεξανδρείας 25 Δ Αἰκατερίνης μεγαλομάρτυρος καί πανσόφου, Μερκουρίου, Πέτρου ὁσ. 26 Τ Στυλιανοῦ, Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε», Γεωργίου νεομ. Χίου 27 Τ Ἰακώβου μεγαλομ. τοῦ Πέρσου, Πινουφρίου, Ναθαναήλ ὁσ. 28 Π Στεφάνου τοῦ Νέου ὁσ. ὁμ., Εἰρηνάρχου μάρτ. 29 Π Διονυσίου Κορίνθου ἱερομαρτ., Φαίδρου μάρτ., Παραμόνου 30 Σ Ἀνδρέου Ἀποστ. τοῦ Πρωτοκλήτου, Θρονική Ἑορτή Οἰκ. Πατριαρχείου 58

59 NOEMBPIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. ι 1, 5-8 Ἁγίων Ἀναργύρων 3 Β Κορ. ια 31-ιβ 9 Λουκ. ιστ β Η 8 Ἑβρ. β 2-10 Λουκ. ι Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν 9 Β Κορ. α 8-11 Λουκ. θ Ἁγίου Νεκταρίου 10 Γαλ. α Λουκ. ι γ Θ 13 Ἑβρ. ζ 26-η 2 Ἰω. ι 9-16 Ἰωάννου Χρυσοστόμου 14 Α Κορ. δ 9-16 Ἰω. α Ἀποστόλου Φιλίππου 16 Ρωμ. ι 11-ια 2 Ματθ. θ 9-13 Εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου 17 Γαλ. β Λουκ. ιβ δ Ι 21 Ἑβρ. θ 1-7 Λκ. ι 38-42, ια Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου 24 Γαλ. στ' Λουκ. ιη' ΙΑ' πλ.α' (ηχος) 25 Γαλ. γ 23-δ 5 Μάρκ. ε Ἁγίας Αἰκατερίνης 30 Α Κορ. δ 9-16 Ἰω. α Ἁγίου Ἀνδρέου ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 1. Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ: Ἱερᾶς Μονῆς Κουμπέ, Μούνδρου. 3. Γεωργίου Τροπαιοφόρου: Ἀγριδίων, Ἀλλοείδων, Κρασοῦνα, Κεφαλίου, Λιβαδίων. 8. Ἀρχαγγέλων: Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου, Ἀλιακῶν, Ἀργυρουπόλεως, Γιαννουδίου, Καλύβου, Φωτεινοῦ. 9. Νεκταρίου Πενταπόλεως: Ἱερᾶς Μονῆς Ἀνωγείων, παλ. πόλεως Ρεθύμνης, Ἀρμένων, Κάμπου Δοξαροῦ, Κυριάννας, Περάματος, Πλατανιά. 11. Μηνᾶ μεγαλομάρτυρος: Γαράζου, Καλλιθέας, Ρουμελῆ. 13. Ἰωάννου Χρυσοστόμου: Ἁγίου Ἰωάννου, Ἀτσιποπούλου, Βιράν Ἐπισκοπῆς, Μαρουλοῦς. 21. Εισοδίων Θεοτόκου: Μητροπολιτικός, Βιλανδρέδου, Παγκαλοχωρίου, Χουμερίου. 25. Αἰκατερίνης Πανσόφου: Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Εἰρήνης, Ἀγγελιανῶν, Ἀστερίου, Φορτέτζας. 26. Στυλιανοῦ Παφλαγόνος: Ἀρμένων, Λατζιμᾶ, Ρουστίκων. 30. Ἀνδρέου Πρωτοκλήτου: Ἁγίου Ἀνδρέου, Κάτω Τριπόδου, Ρουπῶν. 59

60 ΔEKEMBPIOΣ Κ ΙΔ ΛΟΥΚΑ, Ναούμ Προφήτου, Φιλαρέτου ὁσίου τοῦ Ἐλεήμονος 2 Δ Ἀββακούμ προφήτου, Μυρόπης μάρτ. τῆς ἐν Χίῳ, Θεοφίλου ὁσ. 3 Τ Σοφονίου προφήτου, Ἀγγελῆ νεομ., Θεοδούλου ὁσίου 4 Τ Βαρβάρας μεγαλομ. πολιούχου Ρεθύμνης, Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ 5 Π Σάββα ὁσ. τοῦ ἡγιασμένου, Διογένους μάρτυρος 6Π Νικολάου ἀρχιεπισκ. Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ θαυματουργοῦ 7 Σ Ἀμβροσίου Μεδιολάνων, Γερασίμου ἀσκ. ἐξ Εὐβοίας 8Κ Ι ΛΟΥΚΑ, Σωσθένους, Ἀπολλώ, Τυχικοῦ κλπ. Ο ἀπ., Παταπίου ὁσ. 9 Δ Σύλληψις Ἁγ. Ἄννης (μητρ. Θεοτόκου), Ἄννης προφ. (μητρ. πρ. Σαμουήλ) 10 Τ Μηνᾶ τοῦ Καλλικελάδου τοῦ Ἀθηναίου, Ἑρμογένους, Εὐγράφου μ. 11 Τ Δανιήλ καί Λουκᾶ νέου τῶν Στυλιτῶν, Μείρακος καί Βαρσαβᾶ μάρτ. 12 Π Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος θαυματ., Ἰωάννου ὁσ. Ζιχνῶν 13 Π Εὐγενίου, Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Μαρδαρίου, Ὀρέστου μαρτ. 14 Σ Θύρσου, Λευκίου, Καλλινίκου, Φιλήμονος, Ἀπολλωνίου μαρτ. 15 Κ ΙΑ ΛΟΥΚΑ, Ἐλευθερίου ἱερομάρ. καί τῆς μητρός αὐτοῦ Ἀνθίας 16 Δ Ἀγγαίου προφ., Μοδέστου, Θεοφανοῦς βασιλίσσης 17 Τ Διονυσίου ἐπ. Αἰγίνης θαυματ., Δανιήλ προφ. καί Ἁγ. Τριῶν Παίδων 18 Τ Νικοστράτου, Σεβαστιανοῦ καί Ζωῆς κλπ. μαρτ., Φωκᾶ μάρτυρος 19 Π Ἀγλαΐδος Ρωμ. καί Βονιφατίου μ., Ἄρεως Εὐτυχίου καί Θεσσαλονίκης μ. 20 Π Ἰγνατίου ἱερομ. τοῦ Θεοφόρου, Φιλογονίου ὁσίου, Ἰωάννου Θάσου 21 Σ Ἰουλιανῆς καί τῶν σύν αὐτῇ 500 μαρτύρων, Θεμιστοκλέους μάρτ. 22 Κ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ἀναστασίας Φαρμακολυτρίας 23 Δ Τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων Κρήτης 24 Τ Εὐγενίας ὁσιοπαρθενομάρτυρος, Φιλίππου μάρτ. πατρός αὐτῆς 25 Τ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 26 Π Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου, Εὐθυμίου Σάρδεων ἱερομ. καί ὁμολ. 27 Π Στεφάνου πρωτομάρτ. καί Ἀρχιδιακ., Θεοδώρου τοῦ Γραπτοῦ 28 Σ Τῶν ἁγ. Δισμυρίων μ. τῶν ἐν Νικομηδείᾳ καέντων, Δόμνης μάρτ. 29 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ Τῶν ἁγίων νηπίων 30 Δ Γεδεών Καρακαληνοῦ ὁσιομ., Ἀνυσίας καί Φιλεταίρου μαρτύρων 31 Τ Μελάνης ὁσίας τῆς Ρωμαίας, Ζωτικοῦ τοῦ Ὀρφανοτρόφου 60

61 ΔEKEMBPIOΣ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Ἐφεσ. β 4-10 Λουκ. ιη πλ. β Α 4 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε Ἁγίας Βαρβάρας 5 Γαλ. ε 22 - στ 2 Ματθ. ια Ἁγίου Σάββα 6 Ἑβρ. ιγ Λουκ. στ Ἁγίου Νικολάου 8 Ἐφεσ. β Λουκ. ιγ βαρύς Β 9 Γαλ. δ Λουκ. η Ἁγίας Ἄννης 12 Ἐφεσ. ε 8-19 Ἰω. ι 9-16 Ἁγίου Σπυρίδωνος 15 Β Τιμ. α 8-18 Λουκ. ιδ πλ. δ Γ 22 Ἑβρ. ια 9-10, Ματθ. α 1-25 α Δ 25 Γαλ. δ 4-7 Ματθ. β 1-12 Χριστουγέννων 26 Ἑβρ. β Ματθ. β Β Χριστουγέννων 27 Πράξ. στ 8 -ζ 5, Ματθ. κα Ἁγίου Στεφάνου 29 Γαλ. α Ματθ. β β Ε ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΕΣ ΙEΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ 4. Βαρβάρας μεγαλομάρτυρος: πόλεως Ρεθύμνης, Ἀργυρουπόλεως, Βεργιανῶν, Γουλεδιανῶν, Μαργαριτῶν, Μελιδονίου. 5. Σάββα ἡγιασμένου: πόλεως Ρεθύμνης, Δαφνέδων. 6. Νικολάου Μύρων: πόλεως Ρεθύμνης, Ἁγιᾶς, Βιράν Ἐπισκοπῆς, Μακρυγιάννη, Μικρῶν Ἀνωγείων, Μούνδρου, Πηγῆς, Σκεπαστῆς. 7. Ἀμβροσίου Μεδιολάνων: ὁμωνύμου Μετοχίου Ἀρκαδίου. 8. Παταπίου ὁσίου: Ἐπισκοπῆς, Μύλων. 9. Ἄννης μητρός Θεοτόκου: Ἀβδανιτῶν. 12. Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος: Κουμπέ, Πηγουνιανῶν, Φορτέτζας. 13. Εὐγενίου μάρτυρος: Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου πόλεως Ρεθύμνης. Εὐστρατίου μάρτυρος: Ἐπισκοπῆς. 15. Ἐλευθερίου ἱερομάρτυρος: παλαιᾶς πόλεως Ρεθύμνης, Ἀτσιποπούλου. 17. Διονυσίου Αἰγίνης: Περιβολίων. 22. Ἀναστασίας Φαρμακολυτρίας: Ἁγιᾶς, Βενίου, Λιβαδίων. 23. Δέκα Μαρτύρων Κρήτης: πόλεως Ρεθύμνης. 25. Γεννήσεως Χριστοῦ: Ἱερᾶς Μονῆς Χαλέπας, Ἀρχοντικῆς. 27. Στεφάνου Πρωτομάρτυρος: Ἄνω Βαλσαμονέρου, Ἰρφάν Μετοχίου, Μαργαριτῶν, Ρουπῶν. 30. Γεδεών Καρακαληνοῦ: Μαργαριτῶν 61

62 ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ Ι) ΑΚΙΝΗΤΕΣ ΕΟΡΤΕΣ Α) Κυριακές, ἑορτές καί λοιπές ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος. Ἑσπερινές Ἱερές Ἀκολουθίες ἀπό 1ης Μαΐου ἕως 31ης Ὀκτωβρίου, ὥρα 6:30 μ.μ. Ἀπό 1ης Νοεμβρίου ἕως 30ῆς Ἀπριλίου ὥρα 5:00 μ.μ. Ὁ Ὄρθρος ὥρα 7:00 π.μ. Β) Παραμονή Χριστουγέννων, ἑορτή Χριστουγέννων καί παραμονή Φώτων: ἔναρξις ἱερῶν ἀκολουθιῶν 6:00 π.μ. Γ) Ἑορτή Φώτων: ἔναρξις ἱερῶν ἀκολουθιῶν 6:30 π.μ. ΙΙ) ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΟΡΤΕΣ Α) Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Οἱ ἀκολουθίες τῶν Χαιρετισμῶν, τοῦ Μεγ. Κανόνος, τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου καί οἱ ἑσπερινές Θεῖες Λειτουργίες τῶν Προηγιασμένων Δώρων: 7:00 μ.μ. 62

63 Β) Μεγάλη Ἑβδομάδα. 1) Οἱ ἀκολουθίες τοῦ Νυμφίου: 8:00 μ.μ. 2) Οἱ Ὧρες και ἡ Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων: 7:00 π.μ. 3) Μεγάλη Τετάρτη: Τό Ἅγιον Εὐχέλαιον: 5:30 μ.μ. 4) Μεγάλη Πέμπτη: α) Ἑσπερινός καί Θεία Λειτουργία: 6:30 π.μ. β) Ἀκολουθία τῶν Παθῶν: 7:00 μ.μ. Μεγάλη Παρασκευή: α) Μεγάλες Ὧρες καί Μέγας Ἑσπερινός τῆς Ἀποκαθηλώσεως: 9:00 π.μ. β) Ὄρθρος τοῦ Μεγάλου Σαββάτου (Ἐπιτάφιος Θρῆνος): 7:30 μ.μ. 6) Μέγα Σάββατον: Ὁ Μέγας Ἑσπερινός καί ἡ Θεία Λειτουργία: 8:30 π.μ. Γ) Κυριακή τοῦ Πάσχα. 1) Κρούση κωδώνων καί ἔναρξις ἱερᾶς ἀκολουθίας: 11:00 μ.μ. τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. 2) Ἡ Ἀνάσταση: 12:00 νυκτερινή καί στή συνέχεια ἡ Θεία Λειτουργία. 3) Ὁ Μέγας Ἑσπερινός τῆς Ἀγάπης: 11:00 π.μ. 63

64 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ 1) Νηστεία σέ ὅλα: Ἰανουαρίου 5, Αὐγούστου 29, Σεπτεμβρίου 14, Δεκεμβρίου 24. Ἐπίσης κατά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Ἑβδομάδα καί κατά τίς νηστήσιμες Τετάρτες καί Παρασκευές τοῦ ἔτους. 2) Κατάλυση ἰχθύος: Ἰανουαρίου 7, Φεβρουαρίου 2, Μαρτίου 25, Ἰουνίου 24 καί 29, Αὐγούστου 6 καί 15, Σεπτεμβρίου 8, Νοεμβρίου 14 καί 21, ἀνεξαρτήτως τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος, στήν ὁποία συμπίπτουν. Ἐπίσης κατά τίς Τετάρτες τῆς Μεσοπεντηκοστῆς καί τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα, κατά τά Σάββατα καί τίς Κυριακές ἀπό Νοεμβρίου 21 ἕως Δεκεμβρίου Κατάλυση τυροῦ, αὐγῶν καί γάλακτος: Καθ ὅλη τήν ἑπομένη τῆς Κυριακῆς τῆς Ἀπόκρεω ἑβδομάδα (τῆς Τυροφάγου). 4) Κατάλυση σέ ὅλα: Ἀπό Δεκεμβρίου 25 ἕως Ἰανουαρίου 4, Ἰανουαρίου 6, ἀπό τῆς Κυριακῆς τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Ἀσώτου καί κατά τίς ἑβδομάδες τῆς Διακαινησίμου (Κυριακή τοῦ Πάσχα ἕως Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ) καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς ἕως Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Πάντων). 64

65 Πρακτικές ὁδηγίες ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ Βαπτίσεις τελοῦνται καθ ὅλον τό ἔτος, πλήν τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, καί εἰς αὐτήν, ἐάν παραστεῖ ἔκτακτη ἀνάγκη. Πρός τοῦτο προσάγεται ἀπαραιτήτως ληξιαρχική πράξη γεννήσεως τοῦ βαπτι σθησομένου. Γιά τή βάπτιση καί τό ὄνομα πού θά δοθεῖ στό παιδί ἀπαιτεῖται ἡ συγκατάθεση τοῦ πατέρα καί τῆς μητέρας. Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά εἶναι Ὀρθόδοξος χριστιανός. Δέν μπορεῖ νά γίνει ἀνάδοχος ὅποιος δέν εἶναι βαπτισμένος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Δέν γίνονται ἀνάδοχοι ὅσοι ἔχουν τελέσει πολιτικό γάμο. ΓΑΜΟΙ Ἡτέλεση Γάμων δέν ἐπιτρέπεται γενικῶς κατά τίς νηστήσιμες ἡμέρες. Πιό συγκεκριμένα, κατά τίς νηστήσιμες Τετάρτες καί Παρασκευές ὅλου τοῦ ἔτους, ἀπό 15 Νοεμβρίου ἕως 24 Δεκεμβρίου, τήν 5ην Ἰανουαρίου, κατά τή διάρκεια ὅλης τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς Νηστείας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί 65

66 τοῦ Δεκαπενταύγουστου, τήν 29ην Αὐγούστου καί τήν 14η Σεπτεμβρίου. Ἐπίσης δέν γίνονται οἱ Γάμοι μετά μή χριστιανῶν ἤ μετά προτεσταντῶν, τῶν ὁποίων τό βάπτισμα δέν ἀναγνωρίζεται ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γιά τήν τέλεση Γάμου ἀπαιτεῖται εἰδική ἄδεια, ἐκδιδόμενη ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη τοῦ τόπου τελέσεως αὐτοῦ. Ὁ δέ παράνυμφος πρέπει νά εἶναι Χριστιανός Ὀρθόδοξος. ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ Τά Σάββατα ὁρίζονται ἀπό τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ὡς οἱ προσφορώτερες ἡμέρες τελέσεως Μνημοσύνων ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν κεκοιμημένων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Μνημόσυνα μετά κολλύβων δέν τελοῦνται ἀπό τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου ἕως τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ, ἀπό τῆς 24ης Δεκεμβρίου ἕως καί τῆς 6ης Ἰανουαρίου, κατά τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς καί τήν Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τήν 15ην Αὐγούστου. Ἡ τέλεση αὐτῶν πρέπει νά ἀποφεύγεται ἐπίσης στούς ἑορτάζοντες ἱερούς ναούς κατά τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς αὐτῶν. 66

67 ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 33 μ.χ. Κρῆτες εὐαγγελίζονται τόν Χριστιανισμό στά Ἱεροσόλυμα παρά τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου (Πράξ. β, 10) μ.χ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀγόμενος στή Ρώμη, διέρχεται ἀπό τόν ὅρμο τῶν Καλῶν Λιμένων τῆς νότιας Κρήτης (Πράξ. κζ 8) μ.χ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καθιστᾶ στή Γόρτυνα τόν μαθητή του Τίτο πρῶτον ἐπίσκοπο τῆς νήσου, καί τοῦ ἀπευθύνει μετά ἀπό λίγο ἀπό τή Μακεδονία τή γνωστήν ἐπιστολή. 733 μ.χ. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἀποσπᾶται ὑπό Λέοντος Γ τοῦ Ἰσαύρου ἀπό τή Ρώμη καί προσαρτᾶται ὁριστικῶς στήν Κωνσταντινούπολη. 827 μ.χ. Ἡ Κρήτη κατακτᾶται ὑπό τῶν Σαρακηνῶν Ἀράβων, οἱ ὁποῖοι καί καταστρέφουν τόν στή Γόρτυνα περίλαμπρον Ἱερό Ναό τοῦ Ἀποστόλου Τίτου, κτίσμα τοῦ 6ου αἰῶνος. 961 μ.χ. Ἡ νῆσος ἀπελευθερώνεται ἀπό τόν Νικηφόρο Φωκᾶ μ.χ. Ἡ Κρήτη περιέρχεται στούς Ἑνετούς ( ) μ.χ. Ἡ νῆσος κατακτᾶται ἀπό τούς Τούρκους. 67

68 μ.χ. Θανατώνονται ἀπό τούς Τούρκους οἱ ἀρχιερεῖς τῆς νήσου Γεράσιμος Παρδάλης, Μητροπολίτης Κρήτης, Νεόφυτος, Ἐπίσκοπος Κνωσοῦ, Ἰωακείμ, Ἐπίσκοπος Χερρονήσου, Ἰερόθεος, Ἐπίσκοπος Λάμπης, Ζαχαρίας, Ἐπίσκοπος Σητείας, Ἰωακείμ, Ἐπίσκοπος Πέτρας, Γεράσιμος, Ἐπίσκοπος Ρεθύμνης, Καλλίνικος, Ἐπίσκοπος Κυδωνίας, Μελχισεδέκ, Ἐπίσκοπος Κισάμου καί ὁ Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος, καθώς καί ἄλλοι κληρικοί καί πρόκριτοι τοῦ λαοῦ τῆς Κρήτης μ.χ. Ἄθληση τῶν ἐν Ρεθύμνῃ νεομαρτύρων Ἀγγελῆ, Γεωργίου, Μανουήλ καί Νικολάου μ.χ. Ὁλοκαύτωμα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου Ρεθύμνης μ.χ. Ἡ νῆσος αὐτονομεῖται μ.χ. Ψηφίζεται ὁ Καταστατικός Χάρτης τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας (Νόμος 276 τῆς Κρητικῆς Πολιτείας) μ.χ. Ἡ νῆσος ἑνώνεται μέ τή μητέρα Ἑλλάδα μ.χ. Οἱ Ἐπισκοπές τῆς Μεγαλονήσου ἀνακηρύσσονται σέ τιμῆς ἕνεκεν Μητροπόλεις. Ψηφίζεται ὁ Νόμος 4149 (Καταστατικός Χάρτης τῆς ἐν Κρήτῃ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας) μ.χ. Ἡ Μητρόπολις Κρήτης ἀνακηρύσσεται σέ Ἀρχιεπισκοπήν ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μ.χ. (9-23 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη. 68

69 1993 μ.χ. (9 Μαρτίου) Ἔκδοση Πατριαρχικοῦ τόμου ἀνακηρύξεως σέ ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις τῶν τιμῆς ἕνεκεν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Κρήτης μ.χ. (10-11 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α ἐπισκέπτεται τήν Κρήτη καί προεξάρχει τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν 100ετηρίδα τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ Ἡρακλείου μ.χ. Ἱδρύεται ἡ Ἱερά Μητρόπολις Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου. Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Λάμπης καί Σφακίων μετονομάζεται σέ Ἱερά Μητρόπολη Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων καί ἡ Ἱερά Μητρόπολις Πέτρας σέ Ἱερά Μητρόπολη Πέτρας καί Χερρονήσου μ.χ. (15-21 Ἰουνίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α ἐπισκέπτεται γιά τρίτη φορά τήν Κρήτη μ.χ. (16 Ὀκτωβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α καί Προκαθήμενοι ἄλλων αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐπισκέπτονται τό Ηράκλειο, τή Γόρτυνα καί τούς Καλούς Λιμένες Κρήτης στό πλαίσιο τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ 2008 ὡς ἔτους Ἀποστόλου Παύλου μ.χ. (2 καί 3 Σεπτεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ὁ Α ἐπισκέπτεται ἐπίσημα τήν Ἱερά Μητρόπολη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. 69

70 Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία Κρήτης, ἀπαρτιζομένη ἀπό τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή καί ὀκτώ Ἱερές Μητροπόλεις, εἶναι ἡμιαυτόνομος, καί ἔχει τήν κανονική ἐξάρτησή της ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Ἀνωτάτη διοικητική Ἀρχή της εἶναι ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος Κρήτης, ἡ ὁποία ἐκλέγει, χειροτονεῖ καί ἐγκαθιστᾶ τούς Ἀρχιερεῖς - πλήν τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁ ὁποῖος ἐκλέγεται ἀπό τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου - καί ἀποτελεῖται ἀπό τούς ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολῖτες τῆς Μεγαλονήσου. ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ 1. Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος πάσης Εὐρώπης κ.κ. ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ. Ἕδρα: Ἡράκλειον. Τηλ

71 2. Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Κεντρώας Κρήτης κ.κ. ΜΑΚΑΡΙΟΣ. Ἕδρα: Μοῖρες. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Ἄνω Κρήτης καί Πελάγους Κρητικοῦ κ.κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ. Ἕδρα: Ρέθυμνον. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Μυρτώου καί Κρητικοῦ Πελάγους κ.κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ. Ἕδρα: Χανιά. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Νοτίου Κρήτης κ.κ. ΕΙΡΗ- ΝΑΙΟΣ. Ἕδρα: Σπήλι. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Ἀνατολικῆς Κρήτης κ.κ. ΕΥΓΕ- ΝΙΟΣ. Ἕδρα: Ἱεράπετρα. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Πέτρας καί Χερρονήσου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Καρπαθίου Πελάγους κ.κ. ΝΕ- ΚΤΑΡΙΟΣ. Ἕδρα: Νεάπολις. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου καί Σελίνου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Ἑσπερίας Κρήτης κ.κ. ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ. Ἕδρα: Καστέλλιον. Τηλ Σεβ. Μητροπολίτης Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Πεδιάδος κ.κ. ΑΝ- ΔΡΕΑΣ. Ἕδρα: Ἀρκαλοχώριον. Τηλ

72 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ Τηλ Ἀρχιγραμματεύς: Ἀρχιμ. Κύριλλος Διαμαντάκης. Ὑπογραμματεύς: Διάκονος Πρόδρομος Ξενάκης. Κωδικογράφος : Ἀρχιμ. Νήφων Βασιλάκης ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ «Ἀπόστολος Τίτος», Δ/ντής Συντάξεως: Ἀρχιμ. Κύριλλος Διαμαντάκης. ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ ΕΠΟΠΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ Δ/νσις: Κυρίλλου Λουκάρεως 1, Ἡράκλειον. Τηλ καί Πρόεδρος ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ. Ἀντιπρόεδρος ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ.κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ. ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Δ/νσις: Ἀλκιβιάδου 10, Ἡράκλειον. Τηλ καί Πρόεδρος Διοικούσας Ἐπιτροπῆς: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἀρκαλοχωρίου Καστελλίου καί Βιάννου κ.κ. ΑΝΔΡΕΑΣ. 72

73 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΡΗΤΗΣ (Γυμνάσιο καί Λύκειο) Δ/νσις: Ἅγιος Ματθαῖος, Χανιά. Τηλ καί Διευθυντής: Θωμᾶς Παναγιώτου. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Δ/νσις: Κολυμπάρι Χανίων. Τηλ Πρόεδρος: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου καί Σελίνου κ.κ. ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ Γεν. Διευθυντής: Δρ. Κωνσταντῖνος Κενανίδης. 73

74 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ Α. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ α) Ὁ Μητροπολίτης ὉΣεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος Ἄνω Κρήτης καί Πελάγους Κρητικοῦ κ.κ. Εὐγένιος (κατά κόσμον Εὐάγγελος Ἀντωνόπουλος) γεννήθηκε στό Ἡράκλειο τήν 14η Φεβρουαρίου Μετά τίς ἐγκύκλιες σπουδές, φοίτησε στή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἀπ ὅπου ἔλαβε τό πτυχίο του τόν Μάϊο τοῦ Τό 1992 περάτωσε τά μαθήματα τοῦ κλάδου Ἱστορικῆς Θεολογίας τοῦ τμήματος Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ἐκάρη μοναχός στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Γεωργίου Σελλινάρι τό 1991 ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Πέτρας καί Χερρονήσου κ.κ. Νεκτάριο, ὁ ὁποῖος τόν χειροτόνησε διάκονο τήν 24η Φεβρουαρίου 1991 στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Μεγάλης Παναγίας Νεαπόλεως καί πρεσβύτερο στόν Ἱερό Ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Βραχασίου τήν 3η Μαρτίου 74

75 1991. Διορίσθηκε Ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας καί ἔλαβε τό ὀφφίκιο τοῦ Ἀρχιμανδρίτου τήν 24η Δεκεμβρίου Ἀπό τό ἔτος 1994 διακόνησε ὡς ἐφημέριος στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Μεγάλης Παναγίας Νεαπόλεως καί ἀπό τό ἔτος 1997 ἀνέλαβε τήν διεύθυνση τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς πόλεως Ἁγίου Νικολάου. Ἔχει διατελέσει Ἀντιπρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Κρητῶν Θεολόγων ( ), Ἀντιπρόεδρος τῆς Ἐταιρείας Προστασίας Ἀνηλίκων καί τῆς Ἐταιρείας Ἀποφυλακιζομένων Νομοῦ Λασιθίου, Μέλος τοῦ Δ.Σ. τῆς Ἐταιρείας Στήριξης ἀτόμων μέ εἰδικές ἀνάγκες τῆς Περιφέρειας Κρήτης «Ὁ Ἅγιος Τίτος» καί Πρόεδρος τοῦ Σωματείου «Οἱ φίλοι τοῦ παιδιοῦ Κρήτης», τό ὁποῖο ἑδρεύει στή Νεάπολη. Τήν 6ην Ἰουνίου 2001 διορίσθηκε Ὑπογραμματέας τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης καί τό ἔτος 2004 ἀνέλαβε τήν Διεύθυνση Συντάξεως τοῦ Ἐπίσημου Δελτίου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης «Ἀπόστολος Τίτος», τό πρῶτο τεῦχος τοῦ ὁποίου ἐκδόθηκε τόν Δεκέμβριο τοῦ ἔτους Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης τήν 26η Μαΐου 2005 τόν ἐξέλεξε παμψηφεί στή θέση τοῦ Ἐπισκόπου Κνωσοῦ καί στή θέση τοῦ Ἀρχιγραμματέως Αὐτῆς. Ἡ Χειροτονία του ἐτελέσθη στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ Ἡρακλείου τό Σάββατο 28η Μαΐου Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου ἐξελέγη παμψηφεί τήν 9η Σεπτεμβρίου τοῦ 2010 καί ἐνθρονίσθηκε τήν 16ην Ὀκτωβρίου

76 Ὀνομαστήρια: 13 Δεκεμβρίου. Διεύθυνση: Ἱερά Μητρόπολις, Π. Μανουσάκη 3, Τ.Θ. 64, ΡΕΘΥΜΝΟΝ Τηλ. γραφείων Ἱερᾶς Μητροπόλεως: Fax γραφείων Ἱερᾶς Μητρόπολεως: Τηλ. γραφείου Μητροπολίτου: Fax γραφείου Μητροπολίτου: Τηλ. Οἰκίας: Fax Οἰκίας: β) Μητροπολιτικό Γραφεῖο Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος (Τηλ. γραφ , οἰκ ) Περιφερειακοί Ἀρχιερατικοί Ἐπίτροποι Α Ἀρχιερατικῆς Περιφερείας Πρωτ. Δημήτριος Χριστοδουλάκης (Τηλ. γραφ καί ). Β Ἀρχιερατικῆς Περιφερείας Πρωτ. Δημήτριος Μπεμπῆς (Τηλ ). Γ Ἀρχιερατικῆς Περιφερείας Πρωτ. Εὐάγγελος Δερμιτζάκης (Τηλ ). Δ Ἀρχιερατικῆς Περιφερείας Πρωτ. Ἰωάννης Ἀλεξανδράκης (Τηλ , οἰκ ). Ε Ἀρχιερατικῆς Περιφερείας Πρωτ. Γεώργιος Μυρθιανός (Τηλ ). 76

77 Γραμματέας: Γεώργιος Σηφάκης, πτ. Θεολογίας. Τηλ , Fax Γραφεῖο Γάμων: Ὑπεύθυνος ὁ Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος. Τοπικό Ταμεῖο Προνοίας Ὀρθοδόξου Ἐφημεριακοῦ Κλήρου Ἑλλάδος ( Τ.Π.Ο.Ε.Κ.Ε.): Ὑπεύθυνος ὁ Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος. Κλητήρας: Γεώργιος Βελονάκης (Τηλ. οἰκ ). γ) Μητροπολιτικό Συμβούλιο Πρόεδρος: ὁ Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ. Μέλη: οἱ Πρωτ. Σταῦρος Γοργοράπτης καί Ἰωάννης Κλειδῆς, ὁ κ. Πέτρος Πετρουλάκης, ἐκπρόσωπος Δ.Ο.Υ. Ρεθύμνης, ὁ κ. Νικόλαος Κοτζαμπασάκης, δικηγόρος και ὁ κ. Ἀναστάσιος Τριποδιανάκης, Ἐκκλησιαστικός Σύμβουλος. Γραμματέας: ὁ κ. Γεώργιος Σηφάκης. Νομικοί Σύμβουλοι: Νικόλαος Κοτζαμπασάκης, Γεώργιος Βλατάκης. 77

78 δ) Ἐπισκοπικό Δικαστήριο Πρόεδρος: ὁ Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ. Μέλη: οἱ Πρωτ. Ἰωάννης Λελεδάκης καί Ἰωάννης Ἀλεξανδράκης. Ἀναπληρωματικά Μέλη: π. Ἀντώνιος Ἀνδρεδάκης καί π. Δημήτριος Χριστοδουλάκης. Γραμματέας: ὁ κ. Γεώργιος Σηφάκης. ε) Δ.Σ. Ὀργανισμοῦ Διοικήσεως Μοναστηριακῆς Περιουσίας Νομοῦ Ρεθύμνης Πρόεδρος: Ἀντιπρόεδρος: Τακτικά Μέλη: Γραμματέας: ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ. ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων κ. ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ. ὁ κ. Στέφανος Πετροπουλάκος, Δικαστικός Ἀντιπρόσωπος τοῦ Νομικοῦ Συμβουλίου τοῦ Κράτους εἰς Ρέθυμνον καί ὁ Διευθυντής τῆς Τραπέζης Πειραιῶς. ὁ κ. Ἐμμανουήλ Γοργοράπτης, πτ. Θεολογίας (Τηλ ). 78

79 ΙΙ. ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ α) Ἀνδρῶες: Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Ἀρκαδίου Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνο. Τηλ Μον.5. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Ἀρχιμ. Οἰκ. Θρόνου Ἅνθιμος Καλπάκης, Ἡγούμενος (Τηλ ), Ἱερομ. Εὐμένιος Τσιλιμπῶκος, Γραμματέας, Ἀρχιμ. Τίτος Βαμβακᾶς, Ταμίας. Ἑορτές: 21 Μαΐου, 6 Αὐγούστου καί 8 Νοεμβρίου. Μετόχιο τῆς Μονῆς ἀποτελεῖ ἡ ὑπό ἀναστήλωση Ἱερά Μονή Ἁγίου Παύλου Γάλλου. Ἁγίου Γεωργίου Ἀρσανίου. Τ.Κ Ρέθυμνο. Τηλ Μον. 3. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Ἀρχιμ. Θεόφιλος Μανδελενάκης, Ἡγούμενος (Τηλ ), Ἀρχιμ. Ἀγαθάγγελος Πηγουνάκης, Γραμματέας, Ἀρχιμ. Εὐφραίμ Μανουσάκης, Ταμίας. Ἑορτές: 23 Ἀπριλίου καί 2 Ἰανουαρίου. Προφήτου Ἠλιού Ρουστίκων Ρεθύμνης. Τ.Κ Ἐπισκοπή. Τηλ Μον. 3. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Ἀρχιμ. Ἰωάννης Κουφουδάκης, Ἡγούμενος (Τηλ ), Ἀρχιμ. Βασίλειος Ζαμπετάκης, Γραμματέας, Ἱερομ. Ρωμανός Ἀναστασιάδης, Ταμίας. Ἑορτή: 20 Ἰουλίου. 79

80 Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χαλέπας. Τ.Κ Γαράζο. Τηλ Μον. 1. Ὑπό ἀναστήλωση. Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Ἀρχιμ. Πορφύριος Ἀουάντ, Πρόεδρος (Τηλ ), Πρωτ. Γεώργιος Μυρθιανός, Μαρίνα Βενιανάκη, Ἀν. Ζαχαράκης, Νικ. Καραγιαννάκης, Ἑλ. Κεφαλογιάννη, Δημ. Κόκκινος, Γεωργ. Μαρῆς, Ἐμμ. Σαμόλης, Νικ. Σκουραδάκης, Μιχ. Τρούλης καί Μιχ. Τσαχάκης. Ἑορτές: 6 Αὐγούστου καί 25 Δεκεμβρίου. Τιμίου Σταυροῦ Βωσάκου. Τ.Κ Γαράζο. Τηλ Μον. 2. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Ἀρχιμ. Τιμόθεος Παναγιωτάκης, Ἡγούμενος, Ἱερομ. Σάββας Δρακουλάκης, Γραμματέας, Πρωτ. Σταῦρος Γοργοράπτης, Ταμίας. Ἑορτές: 14 Σεπτεμβρίου καί 6 Δεκεμβρίου. Ἁγίου Γεωργίου Δισκουρίου. Τ.Κ Ἀνώγεια. Τηλ Μον. 1. Ἡγούμενος: Ἁρχιμ. Ραφαήλ Μαϊνωλᾶς, Ἡγουμενοσυμβούλιον, Πρωτ. Νικόλαος Ρουσσάκης, Γραμματέας, Πρωτ. Γεώργιος Μυρθιανός, Ταμίας. Ἑορτή: 23 Ἀπριλίου. Τιμίου Προδρόμου Ἀτάλης Μπαλῆ. Τ.Κ Πάνορμο. Τηλ Μον. 2. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Ἀρχιμ. Παρθένιος Καλυβιανάκης, Ἡγούμενος, Πρεσβ. Γεώργιος Τσιρίτας, Γραμματέας, Ἀρχιμ. Γεράσιμος Πυθαρούλιος, Ταμίας. Ἑορτές: 24 Ἰουνίου καί 29 Αὐγούστου. Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνον. Τηλ Μον. 1 Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Ἀρχιμ. Βασίλειος Παπαδάκης, Πρόεδρος, Νικόλαος Γαγάνης, Ἀντιπρόεδρος, Ἐμμα- 80

81 νουήλ Βενιέρης, Γραμματέας, Εὐάγγελος Μπικάκης, Ταμίας, Γεώργιος Γαγάνης, Νικόλαος Καλέμης, Κωνσταντῖνος Χάσικος καί Γεώργιος Καραβιώτης, Μέλη. β) Γυναικεῖες: Σωτῆρος Χριστοῦ Κουμπέ Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνον. Τηλ Μον. 11. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Μον. Πανσέμνη Αὐγουστάκη, Ἡγουμένη, Μον. Μαρκιανή Μπαρμπουνάκη, Γραμματέας, Μον. Μαριάμ Θωμᾶ, Ταμίας. Ἐφημέριος: Πρωτ. Κωνσταντῖνος Ἀστρινάκης. Ἑορτές: 6 καί 29 Αὐγούστου καί 1 Νοεμβρίου. Ἁγίας Εἰρήνης Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνον. Τηλ Μον. 8. Ἡγουμενοσυμβούλιον: Μον. Θέκλα Τσαγκαράκη, Ἡγουμένη, Μον. Νικοδήμη Μπότση, Γραμματέας, Μον. Θεοδοσία Σηφάκη, Ταμίας. Ἐφημέριος: Πρωτ. Ἐμμανουήλ Δεληγιώργης. Ἑορτές: 5 Μαΐου, 11 Ἰουλίου, 16 Σεπτεμβρίου, 25 Νοεμβρίου καί Τρίτη τῆς Διακαινησίμου. Μετόχιον τῆς Μονῆς ἀποτελεῖ ἡ Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Χαλεβῆ Ρεθύμνης (ἑορτή 15 Αὐγούστου). Ἁγίου Νεκταρίου Ἀνωγείων. Τ.Κ Ανώγεια. Τηλ Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος, Πρεσβ. Ἀνδρέας Κεφαλογιάννης καί Οἰκον. Κωνσταντῖνος Πλουσῆς. Ἑορτές: 9 Νοεμβρίου καί 21 Μαΐου. 81

82 ΙΙΙ. ΙΕΡΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ Τιμίου Σταυροῦ πόλεως Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνον. Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ, Πρόεδρος. Ἀρχιμ. Ἄνθιμος Μαντζουράνης, Ἀναπληρωτής. Εὐάγγελος Λαδάκης, Ἐμμανουήλ Μακρυδάκης. Προφ. Ἠλιού πόλεως Ρεθύμνης. Τ.Κ Ρέθυμνον. Ἐφημέριος: Πρεσβ. Γεώργιος Γαβαλάκης (Τηλ ). Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ, Πρόεδρος. Πρωτ. Νικόλ. Νικηφόρος, Ἀναπληρωτής. Πρεσβ. Γεώργιος Γαβαλάκης. Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου Μυριοκεφάλων. Τ.Κ Ἐπισκοπή Ρεθύμνης. Παλαιά Μονή, ἱδρυθεῖσα ὑπό τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Ξένου (11ος αἰ.), τῆς ὁποίας τό Καθολικόν χρησιμοποιεῖται προσωρινῶς ὡς ἐνοριακός ναός τῆς ὁμωνύμου Ἐνορίας. Ἐφημέριος: Πρωτ. Ἰωάννης Λελεδάκης (Τηλ ). Ἑορτές: 8 καί 12 Σεπτεμβρίου. Παναγίας Χαρακιανῆς. Τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Ἀτάλης Μπαλῆ. Τ.Κ Πάνορμον. Τηλ Ἑορτή: 15 Αὐγούστου. Θείας Μεταμορφώσεως Ρουστίκων. Τ.Κ Ἐπισκοπή Ρεθύμνης. Τηλ Ὑπεύθυνος: Πρωτ. Σταῦρος Τζαγκαράκης (Τηλ καί ). Ἑορτές: 6 Αὐγούστου, 14 Σεπτεμβρίου καί 12 Δεκεμβρίου. 82

83 Β. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ α) Θεῖο κήρυγμα: 1) Κήρυκες θείου λόγου: Οἱ Ἐφημέριοι Κληρικοί τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί οἱ λαϊκοί θεολόγοι αὐτῆς. 2) Τόποι ἑσπερινῶν ὁμιλιῶν: Οἱ ἐνοριακές αἴθουσες. β) Ἱερά Ἐξομολόγηση: Τελεῖται ἀπό τούς Ἐφημερίους Πνευματικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. γ) Γραφεῖον Ἀντιαιρετικοῦ ἀγῶνος: Ὑπεύθυνος: Πρωτ. Χαράλαμπος Καμηλάκης (Τηλ καί ). Συνεργάτης: Θεόδωρος Ρηγινιώτης. δ) Θρησκευτική Ὑπηρεσία Ἀσθενῶν: Τίς πνευματικές καί λατρευτικές ἀνάγκες τῶν νοσηλευομένων εἰς τό Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομεῖο Ρεθύμνης ἐξυπηρετεῖ ὁ Πρωτ. Ἀντώνιος Ἀνδρεδάκης (Τηλ καί ) καί ὁ Οἰκον. Ἐμμανουήλ Καμαρίτης (Τηλ ). ε) Θρησκευτική Ὑπηρεσία Στρατοῦ: Τίς πνευματικές καί λατρευτικές ἀνάγκες τοῦ Στρατοπέδου «Θεοδωράκη» (547 Τάγματος Πεζικοῦ) Ρεθύμνης ἐξυπηρετοῦν ἐφημέριοι τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. στ) Θρησκευτική Ὑπηρεσία Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας: Τίς πνευματικές καί λατρευτικές ἀνάγκες τῆς Ἀστυνομίας καί τῆς Σχολῆς Δοκίμων Ἀστυφυλάκων Ρεθύμνης ἐξυπηρετεῖ ὁ Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος (Τηλ καί ). ζ) Χριστιανική Ἀγωγή Νεολαίας. 1) Κατηχητικά Σχολεῖα. Ἐπόπτης Κατηχητικοῦ Ἔργου: Ὁ Πρωτ. Δημήτριος Ἀμπανάβας (Τηλ ). 83

84 2) Σύναξη Νέων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Γίνεται στήν αἴθουσα «Πατριάρχης Βαρθολομαῖος Α» τοῦ Κέντρου Ὀρθοδόξου Πολιτισμοῦ στό Μητροπολιτικό Μέγαρο μέ τήν συμμετοχή τοῦ Ἐπισκόπου. Ὑπεύθυνοι οἱ Πρωτ. Ἰωάννης Κλειδῆς (Τηλ ) καί Σωκράτης Ξενικάκης. Ἐκπρόσωποι τῆς Συνάξεως Νέων στήν Παγκρήτια Σύναξη Νέων τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης: Φώτιος Ξενικάκης και Γεώργιος Παπαδόσηφος. Θεατρική ὁμάδα τῆς Συνάξεως τῶν Νέων: Ὑπεύθυνος ὁ Γεώργιος Καλογεράκης. 3) Ἵδρυμα Κοινωνικῆς Μέριμνας καί Νεότητας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου. Διοικητικόν Συμβούλιον: Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ, Πρόεδρος. Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος, Ἀντιπρόεδρος. Πρωτ. Σωκράτης Ξενικάκης, Γραμματέας. Δέσποινα Λουκογεωργάκη, Ταμίας. Κωνσταντῖνος Ἀραμπατζόγλου, Μέλος. Στίς ἐπί τοῦ λόφου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ κτηριακές ἐγκαταστάσεις τοῦ Κέντρου φιλοξενοῦνται ἡ Σχολή Ἐκκλησιαστικῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς καί ἡ Ἐκπαιδευτική Μονάδα τοῦ Συλλόγου Γονέων, Κηδεμόνων καί Φίλων τῶν Παιδιῶν μέ ἀναπηρία «Ἀγάπη» (τηλ ). η) Γραφεῖο Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς. Λειτουργεῖ στό Ἐνοριακό Κέντρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου Καλλιθέας Ρεθύμνης. Ὑπεύθυνος: Πρωτ. Δημήτριος Χριστοδουλάκης (τηλ καί ). Συνεργάτες: Πρωτ. Ἐμμανουήλ Κυριαννάκης, Ἐμμανουήλ Ἀλυγιζάκης, Ἀντώνιος Λίτινας, Γεώργιος Λιοδάκης καί Ζαμπία Μανουσέλη. 84

85 θ) Γραφεῖο Συμπαραστάσεως στή Μητέρα «ΕΛΠΙΔΑ». Λειτουργεῖ στούς χώρους τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Ρεθύμνης. Ὑπεύθυνος: Πρωτ. Ἀντώνιος Ἀνδρεδάκης (Τηλ καί ). Συνεργάτιδες: Εἰρήνη Λαουτατζῆ - Δαμανάκη, Ζαμπία Μανουσέλη καί Τερέζα Νησιανάκη. ι) Σχολή Ἐκκλησιαστικῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς. Διοικοῦσα Ἐπιτροπή: Σεβ. Μητροπολίτης κ. ΕΥΓΕ- ΝΙΟΣ, Πρόεδρος. Πρωτ. Ἀντώνιος Ἀνδρεδάκης, Ἀντιπρόεδρος. Ἀρχιμ. Παρθένιος Τσιλιμπῶκος, Πρωτ. Χαράλαμπος Καμηλάκης, Διάκ. Στυλιανός Καλαϊτζάκης καί Γεώργιος Φραντζεσκάκης. Διευθυντής ὁ Πρωτοψάλτης Εὐάγγελος Καπαϊδονάκης, Καθηγητής Βυζαντινῆς Μουσικῆς (τηλ ). Στή Σχολή διδάσκει καί ὁ ἱεροψάλτης Ἐμμανουήλ Πρωτογεράκης (τηλ ). ια) Τομέας Ἐκδόσεων. «Νέα Χριστιανική Κρήτη». Ἐπιστημονική περιοδική ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ἐπιτροπή ἐκδόσεως: Μιχαήλ Τρούλης, φιλόλογος (τηλ ), Ἰωάννης Παπιομύτογλου (τηλ ) καί Νικόλαος Παπαδογιαννάκης, Καθηγητής Παν/μίου. Ὑπεύθυνοι λογιστηρίου καί διεκπεραιώσεως: Οἰκον. Ἐμμανουήλ Καμαρίτης καί Οἰκον. Νικόλαος Κεριμάκης (τηλ ). «Ἡμερολόγιον» τῆς Μητροπόλεως. Ἐκδίδεται κατ ἔτος. Ὑπεύθυνος λογιστηρίου καί διεκπεραιώσεως: Πρωτ. Δημήτριος Καραγιαννάκης (τηλ ). «Μέ ἁπλᾶ λόγια». Φυλλάδιο πνευματικῆς οἰκοδομῆς. Συντακτική Ἐπιτροπή : Πρωτ. Δημήτριος Χριστοδουλάκης, Θεόδωρος Ρηγινιώτης, θεολόγος. 85

86 «Ἐνοριακή Παρουσία». Περιοδική ἔκδοση (τριμηνιαία) τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Ρεθύμνης. Ὑπεύθυνος ἐκδόσεως ὁ Πρωτ. Χαράλαμπος Καμηλάκης (τηλ ). ιβ) Ραδιοφωνικὁς Σταθμός: Ἐκπέμπει στή συχνότητα τῶν 93,6 FΜ. ιγ) Γραφεῖο Προσκυνηματικῶν Ἐκδρομῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ἀσχολεῖται μέ τήν ὀργάνωση τῶν προσκυνηματικῶν ἐκδρομῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ὑπεύθυνος: Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος (τηλ καί ). ιδ) Πνευματικά Κέντρα. 1) Κέντρο Ὀρθοδόξου Πολιτισμοῦ. Λειτουργεῖ ἐπί τῆς ὁδοῦ Π. Μανουσάκη 1 εἰς τήν αἴθουσα «Πατριάρχης Βαρθολομαῖος Α» τοῦ Μητροπολιτικοῦ Μεγάρου. Εἰς αὐτό προβάλλονται ἡ ἱστορία, ἡ παράδοση, ὁ πολιτισμός καί τά μνημεῖα τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας. Ἀπό ἐφέτος θά λειτουργεῖ στόν ἴδιο χῶρο καί ἡ Ὀρθόδοξη Κατηχητική Σχολή γιά ἐκείνους πού ἐπιθυμοῦν νά γνωρίσουν ἤ καί νά ἐμβαθύνουν εἰς τά τῆς πίστεως. 2) Ἐνοριακό Πνευματικό Κέντρο Πρινέ Ρεθύμνης, «Ἅγιος Νικόλαος». Λειτουργεῖ σέ ἰδιόκτητο κτήριο παρά τόν Ἱερόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου Πρινέ Ρεθύμνης. Διοικητικό Συμβούλιο: Πρωτ. Δημήτριος Μπεμπῆς, Πρόεδρος (τηλ ). Μέλη: Γεώργιος Γεωργαλῆς, Γεώργιος Καλούδης, Ἐμμανουήλ Κουτσουδάκης, Χαράλαμπος Μανιᾶς, Νικόλαος Μπεμπῆς, Χρυσούλα Ρόμπολα, Δημήτριος Σοφουλάκης. 86

87 3) Πνευματικό Κέντρο «Ἡ Θεία Μεταμόρφωσις» εἰς Ρούστικα Ρεθύμνης. Λειτουργεῖ στούς χώρους τοῦ Ἱεροῦ προσκυνήματος τῆς Θείας Μεταμορφώσεως Ρουστίκων Ρεθύμνης (τηλ ). Διοικητικό Συμβούλιο: Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. ΕΥΓΕΝΙΟΣ, Πρόεδρος. Μέλη: Πρωτ. Σταῦρος Τζαγκαράκης, Ἀνδρέας Καπετανάκης, Κωνσταντῖνος Χρυσουλάκης καί Στυλιανός Βαβουράκης. ιε) Αἴθουσες ἐκδηλώσεων. Αἴθουσα «Πατριάρχης Βαρθολομαῖος Α» τοῦ Μητροπολιτικοῦ Μεγάρου, Ἐνοριακῆς Ἑστίας Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, Ἱεροῦ ἐνοριακοῦ Ναοῦ Ἁγίων Τεσσάρων Μαρτύρων Ρεθύμνης, Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Νεκταρίου (Ἐνορίας Κυρίας τῶν Ἀγγέλων) Ρεθύμνης, Ἱεροῦ ἐνοριακοῦ Ναοῦ Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Ρεθύμνης, Ἱεροῦ ἐνοριακοῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου Μασταμπᾶ Ρεθύμνης, Ἐνοριακοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου Ἁγίου Γεωργίου Καλλιθέας Ρεθύμνης, Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύρων (Ἐνορίας Ἁγίου Γεωργίου Περιβολίων) Ρεθύμνης, Ἐνοριακοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου Πρινέ Ρεθύμνης, Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Γεωργίου Ἀρσανίου Ρεθύμνης, Ἱεροῦ ἐνοριακοῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀνωγείων. 87

88 ιστ) Ἐκκλησιαστικά μουσεῖα. Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου, Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρσανίου, Ἱερᾶς Μονῆς Δισκουρίου, Ἱερᾶς Μονῆς Σωτῆρος Χριστοῦ Κουμπέ, Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Εἰρήνης, Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Ρεθύμνης, Ἐνορίας Ρουστίκων καί Ἐνορίας Ἄδελε. 88

89 Ἡ Σύναξη τῶν νέων τῆς Μητροπόλεώς μας στό Ἐπισκοπεῖο. Προσκυνηματική ἐπίσκεψη τῆς Συνάξεως στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Γεωργίου Σελλινάρι. 89