ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της λειτουργίας των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2014) 105 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της λειτουργίας των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων EL EL

2 Η παρούσα ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο καθορίζει σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της λειτουργίας των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων. Σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της λειτουργίας των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή 2. Νομικό πλαίσιο, υποχρεώσεις, ρυθμίσεις διαχείρισης βάσει του ισχύοντος συστήματος 3. Αδυναμίες του ισχύοντος συστήματος 4. Προσφυγές 5. Σύνοψη 2

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της ορθής παρακολούθησης της λειτουργίας των προτιμησιακών καθεστώτων είναι να διασφαλιστεί ότι το νομικό πλαίσιο εφαρμόζεται ορθά και ότι οι προτιμήσεις εφαρμόζονται μόνο σε εισαγωγές που είναι πραγματικά καταγωγής της χώρας ή της περιοχής εταίρου/της δικαιούχου χώρας ή περιοχής. 1 Η Επιτροπή διαθέτει σημαντικά δικαιώματα και εξουσίες στο πλαίσιο της υποχρέωσής της όσον αφορά την επιτήρηση και την παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής των κανόνων καταγωγής και κατά την εξέταση των αιτήσεων για επιστροφή ή διαγραφή των εισαγωγικών δασμών. Η ανεπαρκής παρακολούθηση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως το να καθιστά δυνατή μια «ειδική κατάσταση» 2 σύμφωνα με το άρθρο 239 του τελωνειακού κώδικα. Η παρακολούθηση, συνεπώς, συμβάλλει στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και στο δίκαιο εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και των εμπορικών εταίρων της. Η Επιτροπή πρότεινε, στο σημείο της ανακοίνωσης COM(2005) 100 τελικό, της 16ης Μαρτίου 2005, να προσδιοριστούν αρχικά οι νομικές βάσεις, οι τεχνικές λεπτομέρειες και η χρηματοδότηση των δαπανών τις οποίες αφορά η παρακολούθηση και να δημιουργηθεί ένα κεντρικό σημείο προς το οποίο θα πρέπει να κατευθύνονται τα δεδομένα σχετικά με την πρακτική χρήση των προτιμησιακών καθεστώτων (βλ. σημείο 2.2.). Έκτοτε, η Επιτροπή έχει συγκροτήσει μία ειδική ομάδα 3 για την παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων καταγωγής, η οποία ενεργεί ως «κεντρικό σημείο». 1 Οι χώρες που επωφελούνται από αυτόνομα εμπορικά μέτρα αναφέρονται ως «δικαιούχες χώρες», ενώ εκείνες με τις οποίες η ΕΕ έχει συνάψει διμερείς προτιμησιακές συμφωνίες αναφέρονται ως «χώρες εταίροι». 2 Ειδική κατάσταση προκύπτει από περιστάσεις που δεν συνεπάγονται ούτε δόλο ούτε πρόδηλη αμέλεια εκ μέρους του ενδιαφερομένου. 3 Η εν λόγω ειδική ομάδα δημιουργήθηκε με την τροποποίηση του οργανογράμματος της ΓΔ TAXUD, τον Σεπτέμβριο του

4 2 ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 2.1. Νομικό πλαίσιο Αυτόνομα και διμερή προτιμησιακά καθεστώτα Το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) 4 παρέχει νομικό πλαίσιο για την παρακολούθηση της δραστηριότητας, περιλαμβανομένων των επισκέψεων επαλήθευσης από τελωνειακούς υπαλλήλους της Επιτροπής ή των κρατών μελών. Η απόφαση για τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών και Εδαφών 5 δεν προβλέπει νομικό πλαίσιο για την παρακολούθηση της δραστηριότητας, αντίθετα με τη μελλοντική απόφαση για τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών και Εδαφών 6. Εν αναμονή της σύναψης και της εφαρμογής των αναθεωρημένων συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), έχει θεσπιστεί προσωρινό μονομερές καθεστώς στο πλαίσιο του κανονισμού για την πρόσβαση στην αγορά (MAR) 7 από την 1η Ιανουαρίου Το παράρτημα Ι του εν λόγω κανονισμού περιλαμβάνει κατάλογο των περιοχών ή κρατών που έχουν ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 2, και το άρθρο 4 παράγραφος 3 παρέχει νομικό πλαίσιο για την παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων καταγωγής στο πλαίσιο των συναλλαγών με τις εν λόγω περιοχές ή κράτη. Ωστόσο, από την 1η Οκτωβρίου 2014 ο κατάλογος θα περιοριστεί στις χώρες με τις οποίες εφαρμόζεται ΣΟΕΣ και το πεδίο της παρακολούθησης στο πλαίσιο του MAR θα είναι περιορισμένο. Ως αποτέλεσμα, οι δικαιούχες χώρες ΑΚΕ δυνάμει του κανονισμού όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά θα είναι μόνο οι χώρες εταίροι ΣΟΕΣ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω διμερών συμφωνιών. Κανένα άλλο αυτόνομο ή προτιμησιακό καθεστώς (εκτός από το ΣΓΠ, την απόφαση ΥΧΕ και τον MAR) δεν περιλαμβάνει ρητές διατάξεις σχετικά με την παρακολούθηση Νυν άρθρο 97ια και από την 1η Ιανουαρίου 2017 άρθρα 68 και 69 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 (διατάξεις εφαρμογής του τελωνειακού κώδικα), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1063/2010. Απόφαση 2001/822/EΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2001, για τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών και Εδαφών με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΕ L 314 της ). Άρθρο 51 του παραρτήματος VI της πρότασης απόφασης για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ (COM(2012) 362 final της ). Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1528/2007 του Συμβουλίου. 4

5 2.1.2 Ρήτρα για τη διαχείριση των διοικητικών σφαλμάτων Εάν από τις δραστηριότητες παρακολούθησης με δικαιούχους χώρες/χώρες εταίρους προκύπτει ότι σφάλματα κατά τη διαχείριση των προτιμησιακών καθεστώτων οδήγησαν σε απώλεια εισαγωγικών δασμών της ΕΕ, μπορεί να εφαρμοστεί η ρήτρα για τη διαχείριση διοικητικών σφαλμάτων. Βάσει της εν λόγω ρήτρας, την οποία η ΕΕ προτείνει σε νέες προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες οι οποίες τελούν υπό διαπραγμάτευση, το συμβαλλόμενο μέρος που υφίσταται τις εν λόγω απώλειες μπορεί να ζητήσει ο φορέας που καθορίζεται για τον σκοπό αυτό στη συμφωνία να εξετάζει ενδεχόμενα μέτρα για την εξομάλυνση της κατάστασης Τελωνειακή συνεργασία, αμοιβαία διοικητική συνδρομή και προσωρινή ανάκληση των προτιμήσεων Τα προτιμησιακά εμπορικά καθεστώτα περιλαμβάνουν συνήθως διατάξεις όσον αφορά την τελωνειακή συνεργασία και την αμοιβαία διοικητική συνδρομή 8, οι οποίες προβλέπουν την τακτική ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία για την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας, ιδίως με την πρόληψη, τη διερεύνηση και την καταπολέμηση των παράνομων δραστηριοτήτων. Οι διατάξεις αυτές προβλέπουν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, την προσωρινή ανάκληση ή αναστολή των προτιμήσεων όταν η δικαιούχος χώρα/χώρα εταίρος: έχει επιδείξει επανειλημμένως αδυναμία επαλήθευσης χαρακτήρα καταγωγής 9 έχει αρνηθεί επανειλημμένως να προβεί σε εκ των υστέρων επαλήθευση της απόδειξης της καταγωγής ή/και να κοινοποιήσει τα αποτελέσματα, ή καθυστέρησε αδικαιολόγητα να εκπληρώσει τα καθήκοντα αυτά και έχει αρνηθεί επανειλημμένως να χορηγήσει άδεια όσον αφορά τη διενέργεια ελέγχων (πρωτοβουλία που πρέπει να αναλάβει(-ουν) ο OLAF ή/και τα κράτη μέλη) για να εξακριβωθεί η γνησιότητα των εγγράφων ή η ακρίβεια των πληροφοριών σχετικά με την παραχώρηση της προτιμησιακής μεταχείρισης, ή καθυστέρησε αδικαιολόγητα να χορηγήσει την εν λόγω άδεια. Η συμπερίληψη των εν λόγω διατάξεων που περιλαμβάνονται στον κανονισμό ΣΓΠ 10 και στη μελλοντική απόφαση για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ (ΑΣΥΧΕ), 11 προτείνεται στα νέα προτιμησιακά καθεστώτα Για το δεύτερο σκέλος αρμόδια είναι η OLAF. δηλ. ότι το (τα) προϊόν (τα) κατάγεται (-ονται) πράγματι από την περιοχή ή το κράτος στο οποίο χορηγήθηκε η προτίμηση. Άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 978/2012 (ΕΕ L 303 της ). Άρθρο 46 της πρότασης απόφασης για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ (COM(2012) 362 final της ). 5

6 2.1.4 Διαδικασίες παράβασης κατά των κρατών μελών Σοβαρές ανωμαλίες στη λειτουργία των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων μπορεί επίσης να προκύψουν από τη μη συμμόρφωση κράτους μέλους με τη νομοθεσία της ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, η Επιτροπή μπορεί να κινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει που προβλέπεται στο άρθρο 258 της ΣΛΕΕ Υποχρεώσεις της Επιτροπής Εναπόκειται στην Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι εφαρμόζονται ορθά τα προτιμησιακά εμπορικά καθεστώτα. Ακόμη και αν οι συμφωνίες δεν αναφέρονται ρητώς στην παρακολούθηση, μπορούν να συνεπάγονται ορισμένες εναλλακτικές δυνατότητες για την Επιτροπή, όπως: διάλογο στο πλαίσιο των μικτών επιτροπών ή των επιτροπών συνεργασίας γενικές αιτήσεις πληροφοριών και προειδοποίηση των εισαγωγέων της ΕΕ σε περίπτωση αμφιβολιών ως προς την ορθή εφαρμογή της συμφωνίας. Για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των προτιμησιακών κανόνων καταγωγής, οι ελλείψεις πρέπει να εντοπισθούν και να καλυφθούν. Η εξασφάλιση της τήρησης των προτιμησιακών κανόνων καταγωγής, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη διοικητική συνεργασία, είναι ουσιαστικής σημασίας για την αξιοπιστία ως προς την εφαρμογή των μελλοντικών συμφωνιών ελευθέρων συναλλαγών και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σχετικά μ αυτές Διατάξεις σε θέματα διαχείρισης Σύστημα περιοδικής αναφοράς Οι πληροφορίες που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη και συγκεντρώνονται μέσω του συστήματος περιοδικής αναφοράς της Επιτροπής επικεντρώνονται κυρίως στον αριθμό των επαληθεύσεων που ζητείται ανά δικαιούχο χώρα, στις απαντήσεις που ελήφθησαν και στην τήρηση των προθεσμιών απάντησης. Τα δεδομένα αξιολογούνται και οι δικαιούχες χώρες/χώρες εταίροι επιλέγονται για συνεδριάσεις παρακολούθησης, στις οποίες συμμετέχουν εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, κατά περίπτωση. Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων για την παρακολούθηση. 6

7 2.3.2 Βάση δεδομένων για το σύστημα διαχείρισης δειγμάτων (SMS) Τα προτιμησιακά εμπορικά καθεστώτα περιλαμβάνουν συνήθως, στο κεφάλαιο για τη διοικητική συνεργασία, διάταξη η οποία επιβάλλει στις δικαιούχες χώρες/χώρες εταίρους να κοινοποιούν στην Επιτροπή υποδείγματα των αποτυπωμάτων των σφραγίδων που χρησιμοποιούν οι αρχές τους κατά την έκδοση πιστοποιητικών κυκλοφορίας ή πιστοποιητικών καταγωγής. Η Επιτροπή αποθηκεύει αυτά τα αποτυπώματα, καθώς και τα ονόματα των αρχών που είναι αρμόδιες για την έκδοση και τον έλεγχο πιστοποιητικών καταγωγής, στη βάση δεδομένων για το σύστημα διαχείρισης δειγμάτων (SMS). Στη βάση δεδομένων, η οποία επικαιροποιείται διαρκώς, έχουν πρόσβαση οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών κατά τον εκτελωνισμό εμπορευμάτων ή την αξιολόγηση της ανάγκης διαβίβασης αιτήσεων επαλήθευσης στις δικαιούχες χώρες/χώρεςεταίρους Ανακοινώσεις προς τους εισαγωγείς Σε περίπτωση βάσιμης αμφιβολίας σχετικά με την καταγωγή των εμπορευμάτων που εισάγονται βάσει προτιμησιακών δασμολογικών καθεστώτων, η Επιτροπή μπορεί να δημοσιεύει ανακοινώσεις προς τους εισαγωγείς στην Επίσημη Εφημερίδα. 12 Οι οφειλέτες της τελωνειακής οφειλής δεν μπορούν να επικαλεστούν την καλή τους πίστη σε περιπτώσεις εσφαλμένων πιστοποιητικών καταγωγής, αν η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει ανακοίνωση στην οποία επισημαίνει ότι υφίστανται βάσιμες αμφιβολίες όσον αφορά την ορθή εφαρμογή του καθεστώτος από την εν λόγω χώρα Σύστημα εγγεγραμμένων εξαγωγέων (REX) Η Επιτροπή ολοκληρώνει επί του παρόντος τη δομή ΤΠ που απαιτείται για το σύστημα των εγγεγραμμένων εξαγωγέων (REX), το οποίο θα πρέπει να καλύπτει τις δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ και τους εξαγωγείς ΥΧΕ από την 1η Ιανουαρίου 2017 και το οποίο θα εφαρμοστεί σε μεταγενέστερο στάδιο στο πλαίσιο των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών. Αντί των αρμόδιων αρχών που εκδίδουν πιστοποιητικά καταγωγής, οι εξαγωγείς στις δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ θα εκδίδουν δηλώσεις καταγωγής ως: (i) εγγεγραμμένοι εξαγωγείς αν η αξία της αποστολής υπερβαίνει τα ευρώ ή (i) μη εγγεγραμμένοι εξαγωγείς αν η αξία της αποστολής δεν υπερβαίνει τα ευρώ Βλ. ανακοίνωση 2012/C 332/01 (ΕΕ C 332 της , σ. 1). Βλ. άρθρο 220 παράγραφος 2 στοιχείο β) του τελωνειακού κώδικα. 7

8 Το σύστημα θα περιλαμβάνει μια κεντρική βάση δεδομένων με τις πληροφορίες που παρέχονται από τις αρχές της δικαιούχου χώρας (και τις αρχές των κρατών μελών που χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα πιστοποίησης για διμερή σώρευση). Για την τήρηση των κανόνων καταγωγής, οι δικαιούχες χώρες θα επαληθεύουν τον χαρακτήρα καταγωγής των προϊόντων μετά από αίτηση των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών και θα διεξάγουν τακτικά, με δική τους πρωτοβουλία, ελέγχους και λογιστικούς ελέγχους στους εξαγωγείς. 3. ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΟΥ ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Οι τρέχουσες δραστηριότητες παρακολούθησης παρουσιάζουν τις ακόλουθες αδυναμίες: το σύστημα περιοδικής αναφοράς επικεντρώνεται κυρίως στη συλλογή ποσοτικών πληροφοριών όσον αφορά τις διατυπώσεις διοικητικής συνεργασίας, και σε μικρότερο βαθμό μόνο, στην εξασφάλιση της τήρησης των κανόνων καταγωγής επί του παρόντος, δεν υφίσταται σύστημα περιοδικής αναφοράς όσον αφορά τη διαχείριση και τον έλεγχο της προτιμησιακής καταγωγής στις δικαιούχους χώρες τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται σήμερα για την παρακολούθηση παρέχονται βασικά από τα κράτη μέλη και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής. Άλλες πηγές δεν αξιοποιούνται και οι επισκέψεις επαλήθευσης που αναφέρονται στην ανακοίνωση COM(2005) 100 δεν έχουν ακόμη διεξαχθεί τυχόν ελλείψεις που διαπιστώνονται εξετάζονται γραπτώς ή κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων παρακολούθησης μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των ενδιαφερομένων δικαιούχων χωρών/χωρών εταίρων. Οι συνεδριάσεις αυτές διοργανώνονται επί του παρόντος κατά περίπτωση και επιπροσθέτως των συνεδριάσεων των επιτροπών που συγκροτούνται στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών άλλα μέσα αντιμετώπισης των ελλείψεων δεν έχουν αξιοποιηθεί ακόμα η δραστηριότητα παρακολούθησης της Επιτροπής δεν καλύπτει τα μέτρα των κρατών μελών για την εξασφάλιση της τήρησης των κανόνων καταγωγής, ιδίως κατά την έκδοση πιστοποιητικών καταγωγής και το κοινό σύστημα διαχείρισης των κινδύνων14 δεν περιλαμβάνει προφίλ κινδύνου για τους κανόνες καταγωγής. 14 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε, στις 8 Ιανουαρίου 2013, ανακοίνωση για τη διαχείριση τελωνειακών κινδύνων και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας (COM/2012/793). Η εν λόγω ανακοίνωση καθορίζει στρατηγική σκοπός της οποίας είναι να καταστεί δυνατή η καλύτερη αντιμετώπιση από τις τελωνειακές αρχές των κινδύνων που συνδέονται με εμπορεύματα τα οποία αποτελούν αντικείμενο συναλλαγών στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού. 8

9 Το σωρευτικό αποτέλεσμα των εν λόγω αδυναμιών προτρέπει την Επιτροπή να βελτιώσει περαιτέρω το ισχύον σύστημα. 4. ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες του ισχύοντος συστήματος, είναι σημαντικό να επιτευχθούν οι ακόλουθοι στόχοι. 4.1 Βελτίωση της συλλογής δεδομένων και εντοπισμός των κενών σε επίπεδο εφαρμογής Συλλογή και ανάλυση δεδομένων Οι πληροφορίες σχετικά με την παρακολούθηση θα πρέπει να συμπληρώνονται με δεδομένα από την ολοκληρωμένη στατιστική βάση δεδομένων (ISDB), το COMEXT, το COMTRADE και το TARIC, καθώς και με πληροφορίες από τα κράτη μέλη. Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει σε γενική αξιολόγηση των διαθέσιμων δεδομένων για τις 89 δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στους δυνητικούς κινδύνους που προκύπτουν από τις εμπορικές ροές και τις διαφορές στο επίπεδο του δασμού, και αφού ληφθούν υπόψη οι πληροφορίες από τα κράτη μέλη. Σε μεταγενέστερο στάδιο, θα μπορούσαν να εκτιμηθούν πληροφορίες για άλλες δικαιούχους χώρες/χώρες-εταίρους Επιλογή χωρών για περαιτέρω παρακολούθηση Με βάση την αξιολόγησή της, η Επιτροπή θα επιλέξει περιορισμένο αριθμό δικαιούχων χωρών/χωρών εταίρων για διεξοδική παρακολούθηση. Οι χώρες εταίροι των οποίων το προτιμησιακό καθεστώς δεν προβλέπει ρητές διατάξεις όσον αφορά την παρακολούθηση, θα πρέπει να συμφωνούν ρητά να αποτελούν αντικείμενο της λόγω παρακολούθησης. Από το 2014, η Επιτροπή θα προτείνει ετήσιο σχέδιο παρακολούθησης το οποίο θα είναι επικεντρωμένο σε χώρες και προϊόντα για τα οποία θεωρείται χρήσιμη διεξοδικότερη παρακολούθηση, με κάποια ευελιξία για τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες και τους κινδύνους Ερωτηματολόγια Η Επιτροπή θα απευθύνει σε επιλεγμένες χώρες λεπτομερή ερωτηματολόγια σχετικά με τη διαχείριση των κανόνων καταγωγής στην πράξη και την έκδοση πιστοποιητικών προτιμησιακής καταγωγής. Οι ερωτήσεις θα προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες και πράξεις, ιδίως αφού τεθεί σε λειτουργία το σύστημα REX. 9

10 Οι απαντήσεις θα αξιολογηθούν και θα χρησιμοποιηθούν για να προετοιμάσουν τις συνεδριάσεις και τις επισκέψεις παρακολούθησης. 4.2 Λήψη διορθωτικών μέτρων Συνεδριάσεις παρακολούθησης, επισκέψεις παρακολούθησης και μικτές επιτροπές ή επιτροπές συνεργασίας Από τη στιγμή που αξιολογηθούν τα δεδομένα (βλ. σημείο 4.1.1) και οι απαντήσεις του ερωτηματολογίου (βλ. σημείο 4.1.3), η Επιτροπή θα αποφασίσει, κατά περίπτωση, αν θα διοργανώσει: συνεδριάσεις παρακολούθησης επισκέψεις παρακολούθησης στην ενδιαφερόμενη χώρα ή συζητήσεις στο πλαίσιο μικτής επιτροπής ή επιτροπής συνεργασίας για την επίλυση τυχόν προβλημάτων που συνδέονται με την ορθή εφαρμογή των προτιμησιακών κανόνων καταγωγής και την παροχή λεπτομερών εξηγήσεων προκειμένου να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση και να υπάρχει καθοδήγηση. Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή θα συντάξει λεπτομερή έκθεση, από κοινού με τη δικαιούχο χώρα/χώρα εταίρο, τα πορίσματα της οποίας θα ενσωματωθούν στο σχέδιο παρακολούθησης του επόμενου έτους Χρήση διορθωτικών μηχανισμών και μηχανισμών διασφάλισης Ανάλογα με τα αποτελέσματα αυτής της ενισχυμένης διαδικασίας παρακολούθησης (βλέπε σημείο 4.2.1), η Επιτροπή θα πρέπει να αποφασίσει για τη δράση που πρέπει να αναληφθεί ει δυνατόν σε συνεργασία με την δικαιούχο χώρα/χώρα εταίρο για την αντιμετώπιση των κινδύνων που έχουν εντοπιστεί. Τα μέτρα ενδέχεται να περιλαμβάνουν: την παροχή πιο στοχοθετημένης κατάρτισης ή την τεχνική βοήθεια προς τους αρμόδιους υπαλλήλους την έκδοση ανακοινώσεων προς τους εισαγωγείς (βλ. σημείο 2.3.3). ή προσφυγή, όταν προβλέπεται στο εν λόγω προτιμησιακό καθεστώς, στην προσωρινή ανάκληση ή αναστολή των προτιμήσεων. 10

11 4.2.3 Προφίλ κινδύνου Η Επιτροπή θα αξιολογήσει επίσης εάν θα πρέπει να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν κοινά προφίλ κινδύνου σε θέματα καταγωγής και με ποια μορφή. Θα συνεχίσουν να καταβάλλονται προσπάθειες προκειμένου να καθιερωθούν και να επικαιροποιηθούν αποτελεσματικά κοινά πρότυπα για τους ελέγχους 15 και τους εκ των υστέρων ελέγχους μέσω του σχεδίου σύγκλισης των προτύπων ελέγχου και του οδηγού τελωνειακών ελέγχων Παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των κρατών μελών Η ανάγκη της ορθής και ομοιόμορφης εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας της ΕΕ δεν περιορίζεται στις διατάξεις που αφορούν τους ιδίους πόρους, αλλά αφορά όλες τις πτυχές του τελωνειακού δικαίου. Για λόγους αξιοπιστίας των σχέσεων της Ένωσης με τις δικαιούχους χώρες/χώρες εταίρους, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει την παρακολούθηση των λεπτομερειών έκδοσης πιστοποιητικών καταγωγής των κρατών μελών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για την εξασφάλιση της ανιχνευσιμότητας της προτιμησιακής καταγωγής για τους σκοπούς της σώρευσης. Εμπορεύματα που εξέρχονται από ένα κράτος μέλος μπορούν να χρησιμοποιούνται στην παραγωγή προϊόντων σε δικαιούχο χώρα/χώρα εταίρο από την οποία στη συνέχεια επανεισέρχονται στο πλαίσιο καθεστώτων σώρευσης. Η Επιτροπή θα αποστείλει σε όλα τα κράτη μέλη ερωτηματολόγια σχετικά με τη διαχείριση των κανόνων καταγωγής στην πράξη και την έκδοση πιστοποιητικών προτιμησιακής καταγωγής. Με βάση τις απαντήσεις τους καθώς και κάθε άλλη διαθέσιμη πληροφορία, η Επιτροπή θα αποφασίσει σχετικά με τα ενδεδειγμένα μέτρα Τροποποίηση των διατάξεων εφαρμογής του τελωνειακού κώδικα,16 των αυτόνομων καθεστώτων και των διμερών προτιμησιακών συμφωνιών Κατά την αξιολόγηση της προσωρινής ανάκλησης ή αναστολής της προτιμησιακής μεταχείρισης στο πλαίσιο του κανονισμού ΣΓΠ, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάζει, κατά πόσον τα μέτρα αυτά μπορούν να αποκλειστικά να εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες κλάσεις ΣΟ, σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτή η δυνατότητα προβλέπεται στα άρθρα 15, 19 και 21 του κανονισμού ΣΓΠ. Σε σύγκριση με τα μέτρα που επηρεάζουν όλες τις προτιμησιακές εισαγωγές από μία ή περισσότερες δικαιούχους χώρες, η ανάκληση ή η αναστολή για συγκεκριμένες κλάσεις ΣΟ θα μπορούσε να είναι ένα πιο 15 Οι τελωνειακοί έλεγχοι προσδιορίζονται ως προτεραιότητα στο άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1294/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο (Τελωνεία 2020) και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 624/2007/ΕΚ.. 16 Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93. 11

12 αποτελεσματικό και αποδοτικό μέσο στόχευσης των προβληματικών τομέων, όταν αφορούν αποκλειστικά ορισμένες κλάσεις ΣΟ. Θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το κατά πόσο είναι εφικτή η πρόβλεψη νομικού πλαισίου για την παρακολούθηση σε άλλα αυτόνομα καθεστώτα ή η διαπραγμάτευση ενός τέτοιου πλαισίου σε διμερή προτιμησιακά καθεστώτα. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, η προσέγγιση θα μπορούσε να απαιτήσει προσεκτική περαιτέρω αξιολόγηση. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει αναλυτικότερα τον τρόπο με τον οποίο το σύστημα περιοδικής αναφοράς για τη διαχείριση και τον έλεγχο της προτιμησιακής καταγωγής των δικαιούχων χωρών (όπως αναφέρεται στο σημείο της ανακοίνωσης COM (2005) 100) μπορεί να ενσωματωθεί στα διάφορα προτιμησιακά καθεστώτα. 4.3 Μέσα και δραστηριότητες παρακολούθησης Χρηματοδότηση Οι δραστηριότητες παρακολούθησης που αναφέρονται ανωτέρω θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων του πολυετούς προγράμματος «Τελωνεία 2020» 17 και θα αποτελέσουν αντικείμενο πρότασης χρηματοδότησης όσον αφορά: (i) τα έξοδα ταξιδίου για τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών σε συνεδριάσεις και αποστολές παρακολούθησης και (ii) την ανάπτυξη προγραμμάτων ΤΠ και βάσεων δεδομένων. Οι δραστηριότητες κατάρτισης υπέρ των δικαιούχων χωρών/χωρών εταίρων μπορούν να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο των προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ Υποβολή εκθέσεων και ανταλλαγή πληροφοριών Στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους, η Επιτροπή θα δημοσιεύει έκθεση των δραστηριοτήτων παρακολούθησης. Επίσης, θα ανταλλάσσει με τα κράτη μέλη κάθε σχετική πληροφορία που έχει αποκτήσει Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1294/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο (Τελωνεία 2020) και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 624/2007/ΕΚ. Μέσο Αναπτυξιακής Συνεργασίας, Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης ( ), Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας, Παναφρικανικό Μέσο.- Οι νομοθετικές προτάσεις για τη χρηματοδότηση των εν λόγω μέτρων βρίσκονται ακόμη υπό επεξεργασία. 12

13 5. ΣΥΝΟΨΗ Η παρακολούθηση της λειτουργίας των προτιμησιακών εμπορικών καθεστώτων θα μπορούσε να επιτευχθεί αποτελεσματικότερα με: τα συστήματα περιοδικής αναφοράς που εφαρμόζονται στις δικαιούχες χώρες/χώρες εταίρους και στα κράτη μέλη. τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, και την ανάλυση των διαθέσιμων πληροφοριών και τον εντοπισμό χωρών και προϊόντων για τα οποία φαίνεται ότι απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση. Η εν λόγω παρακολούθηση θα πρέπει στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί με: επαφές με τις ενδιαφερόμενες χώρες τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων και εφόσον είναι αναγκαίο, την πραγματοποίηση συνεδριάσεων ή επισκέψεων παρακολούθησης. Με βάση τα αποτελέσματα των ανωτέρω μέτρων, η Επιτροπή θα αξιολογήσει την ανάγκη για περαιτέρω δράση. Η εφαρμογή του εν λόγω σχεδίου δράσης θα πρέπει να αρχίσει άμεσα μετά την έκδοση της παρούσας ανακοίνωσης. Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο να στηρίξει πλήρως τις δράσεις που καθορίζονται στην παρούσα ανακοίνωση. 13