ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΘΗΝΑΣ / ΑΤΤΙΚΗΣ (ΡΣΑ) Σχέδιο Νόµου ΡΣΑ Αθήνας / Αττικής 2021 Οκτώβριος 2011

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΘΗΝΑΣ / ΑΤΤΙΚΗΣ (ΡΣΑ) 2021 ΑΘΗΝΑ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο Α. Περιεχόµενο, στόχοι και κατευθύνσεις πολιτικής Αρθρο 1: Ορισµός, περιεχόµενο και θέση του ΡΣΑ στο σύστηµα σχεδιασµού Αρθρο 2: Στρατηγικοί στόχοι του ΡΣΑ Αρθρο 3: Οικονοµική ανάπτυξη, ισόρροπη, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιµη. Ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της Αθήνας, προώθηση της καινοτοµίας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Αρθρο 4: Περιβαλλοντικά βιώσιµη χωρική ανάπτυξη µε αποτελεσµατική και συνεκτική προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονοµιάς, διατήρηση του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας και προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή. Αρθρο 5: Βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους, εξισορρόπηση στην κατανοµή των πόρων και των ωφελειών από την ανάπτυξη ως βασικών προϋποθέσεων για τη βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Προώθηση πολιτικών άµβλυνσης των φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού. Αρθρο 6: «10+1» Αξονες Προτεραιότητας Κεφάλαιο Β. Χωροταξική οργάνωση Χωρικές Ενότητες Αρθρο 7: Αθήνα / Αττική στο διεθνές, εθνικό και περιφερειακό πλαίσιο Αρθρο 8: Χωρική διάρθρωση Περιοχές Στρατηγικής Σηµασίας: Αναπτυξιακοί Πόλοι Κέντρα / Περιοχές Εξισορρόπησης και Συνοχής Περιοχές Περιβαλλοντικής Βιωσιµότητας. Αρθρο 9: Χωροταξική Οργάνωση Οικιστικό ίκτυο / ίκτυο Πολεοδοµικών Κέντρων Αρθρο 10: Φυσιογνωµία Χωρικών Ενοτήτων Κατευθύνσεις Μέτρα Κεφάλαιο Γ. Προστασία Περιβάλλοντος Αρθρο 11: Ειδικοί στόχοι για την προστασία του περιβάλλοντος Αρθρο 12: Προστασία του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας και προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή 2

3 Αρθρο 13: ιαχείριση υδάτων Αρθρο 14: Περιβαλλοντικές υποδοµές και παρακολούθηση κατάστασης περιβάλλοντος Αρθρο 15: Ολοκληρωµένη διαχείριση κινδύνων από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές Κεφάλαιο. Πολιτισµός και Αττικό Τοπίο Αρθρο 16: Στρατηγική και άξονες πολιτικής για τον πολιτισµό Αρθρο 17: Προστασία και ανάδειξη των ιστορικών / πολιτιστικών πόρων και των πολιτιστικών υποδοµών Αρθρο 18: Ανάδειξη, προστασία και διαχείριση του Αττικού Τοπίου Κεφάλαιο Ε. Οργάνωση παραγωγικών δραστηριοτήτων Αρθρο 19: Πρωτογενής τοµέας Αρθρο 20: ευτερογενής και τριτογενής τοµέας Χωρική στρατηγική για την οικονοµική ανάπτυξη της Περιφέρειας Αρθρο 21: ευτερογενής τοµέας Μεταποίηση Αρθρο 22: Οργάνωση δραστηριοτήτων χονδρικού εµπορίου και εφοδιαστικής Υποδοχείς Αρθρο 23: Οργάνωση δραστηριοτήτων λιανικού εµπορίου Εµπορικά κέντρα Αρθρο 24: Γραφεία Επιτελικές υπηρεσίες Αρθρο 25: Κοινωνική υποδοµή Αρθρο 26: Τουρισµός Αναψυχή Κεφάλαιο ΣΤ. Μεταφορές, µετακινήσεις, δίκτυα Αρθρο 27: Αρχές και στόχοι πολιτικής µεταφορών 3

4 Αρθρο 28: ιευρωπαϊκά και υπεραστικά δίκτυα µεταφορών: αεροδρόµια, λιµάνια και τερµατικοί σταθµοί. Εµπορευµατικά πάρκα και ζώνες χονδρεµπορίου. Αρθρο 29: ίκτυα ηµόσιας Συγκοινωνίας, Μέσα Σταθερής Τροχιάς Αρθρο 30: Συγκοινωνιακά Κέντρα, Σταθµοί Μετεπιβίβασης και Αµαξοστάσια Αρθρο 31: Βασικό Οδικό ίκτυο Αρθρο 32: Πολιτική στάθµευσης Αρθρο 33: Παρεµβάσεις βιώσιµης κινητικότητας υπερτοπικού και τοπικού χαρακτήρα Κεφάλαιο Ζ. Πολεοδοµική οργάνωση και αστική ανασυγκρότηση Αρθρο 34: Εξειδίκευση των στόχων του ΡΣΑ σε επίπεδο πολεοδοµικών πολιτικών και η αρχή της συνεκτικής πόλης Αρθρο 35: Ρόλος, περιεχόµενο και διαδικασίες συµµετοχής και παρακολούθησης της εφαρµογής των ΓΠΣ Αρθρο 36: Πολιτική οικιστικής ανάπτυξης και περιορισµού των επεκτάσεων. Τρόποι ανάπτυξης / πολεοδόµησης. Αρθρο 37: Αστικές αναπλάσεις, πολεοδοµική ανασυγκρότηση και κοινωνική συνοχή Αρθρο 38: Πολιτική χρήσεων γης, ελέγχου της πυκνότητας και τόνωσης της κεντρικότητας Αρθρο 39: Πολιτική προστασίας και ελέγχου του εξωαστικού χώρου Περιορισµός της εκτός σχεδίου δόµησης Αρθρο 40: Πολιτική πλέγµατος πρασίνου και ανάκτησης του δηµόσιου χώρου Αρθρο 41: Εργαλεία πολιτικής γης για τη διαχείριση των ωφελειών από την αστική ανάπτυξη Κεφάλαιο Η. Ρυθµίσεις και προγράµµατα µητροπολιτικής εµβέλειας και πολυτοµεακού χαρακτήρα Αρθρο 42: Μητροπολιτικές Παρεµβάσεις: γενικές κατευθύνσεις, κριτήρια ένταξης, εργαλεία και διαδικασίες ρύθµισης 4

5 Αρθρο 43: Κατευθύνσεις για το σχεδιασµό και τη διαχείριση των δηµόσιων ακινήτων και υποδοµών υπερτοπικής εµβέλειας Αρθρο 44: Ολοκληρωµένος σχεδιασµός και διαχείριση του παράκτιου χώρου Αρθρο 45: Στρατηγική ανάπτυξης για τον Ελαιώνα και πολιτικές υλοποίησης Αρθρο 46: Ανασυγκρότηση Κέντρων Πόλης Αθήνας και Πειραιά Αρθρο 47: Μητροπολιτικά Πάρκα Κεφάλαιο Θ. Παρακολούθηση και εφαρµογή του ΡΣΑ Αρθρο 48: Αναθεώρηση ΡΣΑ και Παραρτηµάτων και διασφάλιση δηµοσιότητας Αρθρο 49: Πρόγραµµα ράσης Αρθρο 50: Συνέπειες της έγκρισης του ΡΣΑ Συντονισµός και εναρµόνιση πολιτικών Αρθρο 51: ιοικητικές και ποινικές κυρώσεις Αστική ευθύνη Αρθρο 52: Καταργούµενες και µεταβατικές διατάξεις ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: Παραρτήµατα Αρθρων του ΡΣΑ Π.1. Παράρτηµα του Αρθρου 9 Π.2. Παράρτηµα του Αρθρου 12 Π.3. Παράρτηµα του Αρθρου 13 Π.4. Παράρτηµα του Αρθρου 14 Π.5. Παράρτηµα του Αρθρου 17 Π.6. Παράρτηµα του Αρθρου 18 Π.7. Παράρτηµα του Αρθρου 19 Π.8. Παράρτηµα του Αρθρου 23 Π.9. Παράρτηµα του Αρθρου 25 5

6 Π.10. Παράρτηµα του Αρθρου 26 Π.11. Παράρτηµα του Αρθρου 28 Π.12. Παράρτηµα του Αρθρου 30 Π.13. Παράρτηµα του Αρθρου 31 Π.14. Παράρτηµα του Αρθρου 33 Π.15. Παράρτηµα του Αρθρου 35 Π.16. Παράρτηµα του Αρθρου 36 Π.17. Παράρτηµα του Αρθρου 37 Π.18. Παράρτηµα του Αρθρου 40 Π.19. Παράρτηµα του Αρθρου 42 Π.20. Παράρτηµα του Αρθρου 44 Π.21. Παράρτηµα του Αρθρου 46 6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Αρθρο 1. Ορισµός, περιεχόµενο και θέση του ΡΣΑ στο σύστηµα σχεδιασµού 1. Ρυθµιστικό Σχέδιο Αθήνας / Αττικής (ΡΣΑ) είναι το σύνολο των στόχων, των κατευθύνσεων πολιτικής, των προτεραιοτήτων, των προγραµµάτων και των µέτρων, που προβλέπονται από το νόµο αυτό ως αναγκαία για τη χωροταξική, πολεοδοµική και οικιστική οργάνωση της Αττικής και την προστασία του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της αρχής της βιώσιµης ανάπτυξης. 2. Πεδίο εφαρµογής του ΡΣΑ είναι το σύνολο της Περιφέρειας Αττικής. Με το ΡΣΑ προσδιορίζεται ο ρόλος της Αττικής, τόσο στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο, όσο και στο εθνικό επίπεδο και σε σχέση µε τις άλλες περιφέρειες της χώρας. Επίσης ορίζονται οι µεσο- και µακροπρόθεσµες προτεραιότητες και οι στρατηγικές επιλογές για την ολοκληρωµένη και αειφόρο ανάπτυξη του χώρου στο πλαίσιο των προγραµµάτων οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης και της εθνικής χωροταξικής πολιτικής. 3. Ειδικότερα το ΡΣΑ θέτει στόχους και προτείνει κατευθύνσεις και µέτρα που αναφέρονται ιδίως: α) Στην προστασία, αποκατάσταση, αναβάθµιση και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και του τοπίου της Αττικής, καθώς και στην αντιµετώπιση της ρύπανσης, µε ενσωµάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στο σύνολο των επιµέρους στόχων και µέτρων. β) Στην κοινωνικοοικονοµική ανασυγκρότηση του περιφερειακού χώρου, κυρίως µε τη δηµιουργία βιώσιµων αναπτυξιακών ενοτήτων σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο. γ) Στη διάρθρωση του οικιστικού δικτύου. δ) Στη χωροταξική δοµή και οργάνωση των τοµέων παραγωγής. ε) Στη χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων και υπηρεσιών µεταφορικής, τεχνικής, διοικητικής και κοινωνικής υποδοµής. στ) Στην πολεοδοµική δοµή της πρωτεύουσας. ζ) Στην πολιτική γης και κατοικίας. η) Στο σχεδιασµό περιοχών ή ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος ή ειδικών προβληµάτων. 7

8 θ) Στο συντονισµό των µελετών και προγραµµάτων που έχουν σχέση µε το ΡΣΑ και εκπονούνται από άλλους φορείς ώστε να εξασφαλίζεται η εναρµόνισή τους µε τις διατάξεις του παρόντος. ι) Στο συντονισµό µε τα περιφερειακά πλαίσια των όµορων περιφερειών 4. Στο Παράρτηµα Ι, που αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του παρόντος Νόµου, περιλαµβάνονται ειδικότερα ρυθµίσεις, µέτρα, προγράµµατα και έργα που προάγουν και συγκεκριµενοποιούν τη στρατηγική και τους στόχους του ΡΣΑ σε χωρικό και τοµεακό επίπεδο. 5. Το ΡΣΑ συνοδεύεται επίσης από ιαγράµµατα που απεικονίζουν τις κατευθύνσεις και προτάσεις του παρόντος, οι οποίες περιλαµβάνονται τόσο στο κυρίως σώµα του νόµου, όσο και στο Παράρτηµα Ι. Τα ιαγράµµατα αυτά είναι : α) οµικό Σχέδιο Χωρικής Οργάνωσης β) Στρατηγικό Σχέδιο γ) Χωροταξική Οργάνωση Αναπτυξιακοί Πόλοι δ) Χωρικές Ενότητες ε) Προστασία και Αναβάθµιση Περιβάλλοντος στ) Πολιτισµός και Αττικό Τοπίο ζ) Οργάνωση Παραγωγικών ραστηριοτήτων η) Υποδοχείς ευτερογενών / Τριτογενών ραστηριοτήτων θ) Μέσα Σταθερής Τροχιάς ι) Βασικό Οδικό ίκτυο 6. Για τα νησιά των Κυθήρων και των Αντικυθήρων προβλέπεται η έκδοση ειδικού σχεδίου µε µορφή Προεδρικού ιατάγµατος (Π ), που θα εξειδικεύει ή τροποποιεί το περιεχόµενο του ΡΣΑ, λαµβανοµένων υπ όψιν των τοπικών ιδιοµορφιών, της απόστασης των νησιών από την υπόλοιπη περιφέρεια Αττικής και των αλληλεπιδράσεών τους µε άλλες περιοχές. 7. Η µε τον παρόντα Νόµο έγκριση του νέου ΡΣΑ επέχει θέση έγκρισης Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο Ν. 2742/1999 (ΦΕΚ 207/Α/ ), ιδίως τα Αρθρα 8 και 9 αυτού. Για το σκοπό αυτό χρησιµοποιούνται οι µηχανισµοί εφαρµογής, ελέγχου και υποστήριξης που 8

9 προβλέπονται στο Ν. 2742/1999, µε εξαίρεση τα ζητήµατα, που ρυθµίζονται ρητά µε διαφορετικό τρόπο στον παρόντα νόµο. Όσον αφορά στο Πρόγραµµα ράσης, που σύµφωνα µε το εδ. 5 της παρ. 1 του Αρθρου 8 του Ν. 2742/1999 συνοδεύει τα Περιφερειακά Πλαίσια, για το ΡΣΑ ισχύουν τα αναφερόµενα στο Κεφάλαιο Θ του παρόντος. Αρθρο 2. Στρατηγικοί στόχοι του ΡΣΑ 1. Οι στρατηγικοί στόχοι του ΡΣΑ, στο πλαίσιο της εθνικής και ευρωπαϊκής αναπτυξιακής και χωρικής πολιτικής, διέπονται από τις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης. Σε αυτό το πλαίσιο προσδιορίζονται οι παρακάτω τρεις ενότητες συµπληρωµατικών στρατηγικών στόχων που αναλύονται / εξειδικεύονται στα επόµενα άρθρα σε βασικούς στόχους θεµατικών και διατοµεακών πολιτικών (Αρθρα 3, 4 και 5 του παρόντος) και σε άξονες προτεραιότητας (Aρθρο 6 του παρόντος) για τις πολιτικές κατά την προβλεπόµενη από το ΡΣΑ περίοδο α) Οικονοµική ανάπτυξη, ισόρροπη, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιµη. Ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της Αθήνας, προώθηση της καινοτοµίας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. β) Περιβαλλοντικά βιώσιµη χωρική ανάπτυξη µε αποτελεσµατική και συνεκτική προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονοµιάς, διατήρηση του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας και προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή. γ) Βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους, εξισορρόπηση στην κατανοµή των πόρων και των ωφελειών από την ανάπτυξη ως βασικών προϋποθέσεων για τη βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Προώθηση πολιτικών άµβλυνσης των φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού. Αρθρο 3. Οικονοµική ανάπτυξη, ισόρροπη, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιµη. Ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της Αθήνας, προώθηση της καινοτοµίας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. 1. Η ενδυνάµωση του διεθνούς ρόλου της Αθήνας συναρτάται στρατηγικά µε την ισόρροπη, κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη. Σε αυτήν την προοπτική ο διεθνής ρόλος συναρτάται και ολοκληρώνεται µε τον ρόλο της Αθήνας ως πόλου ενίσχυσης της αναπτυξιακής δυναµικής στο σύνολο της χώρας, την προώθηση / βελτίωση δικτυώσεων µε τα αστικά κέντρα της χώρας και τις όµορες περιφέρειες (ζώνη άµεσης επιρροής της), την ανταπόκριση της χωρικής οργάνωσης σε ζητήµατα κοινωνικής συνοχής και ποιότητας της καθηµερινής ζωής. 2. Η διεθνώς ευδιάκριτη ιστορική πολιτιστική ταυτότητα της Αθήνας ενισχύεται και εµπλουτίζεται µε την ανάδειξη του πολιτισµού ως βασικού άξονα ενίσχυσης της διεθνούς ακτινοβολίας της µε την ανάδειξη του ιστορικού και φυσικού περιβάλλοντος 9

10 και την προώθηση και προβολή της πολυδιάστατης και καινοτοµικής παραγωγής των σύγχρονων δηµιουργών. 3. Στρατηγικές για την ανάπτυξη της καινοτοµίας πέραν του πολιτισµού προωθούνται και στους άλλους τοµείς προτεραιότητας και γενικότερα σε κάθε τοµέα ανάγοντας την καινοτοµία σε άξονα που διαπερνά όλους τους τοµείς της αναπτυξιακής δυναµικής. 4. Έµφαση στις διεθνείς δικτυώσεις για την ανάπτυξη κοινών δράσεων και συνεργασιών και τη δηµιουργία κοινών υποστηρικτικών δοµών και εξυπηρετήσεων. α) Με τις ευρωπαϊκές µητροπόλεις της Μεσογείου, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των παραδουνάβιων περιοχών, στη βάση της συµπληρωµατικότητας µε προοπτική τη συγκρότηση ευρύτερων δυναµικών οικονοµικών ζωνών. β) Ως επιχειρηµατικού συνδέσµου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) µε τη Μέση Ανατολή και τις χώρες της Ασίας καθώς και, από κοινού µε τη Θεσσαλονίκη, µε τη Νοτιανατολική Ευρώπη και τις χώρες του Εύξεινου Πόντου. γ) Αξιοποίηση και περαιτέρω βελτίωση της υπερτοπικής προσπελασιµότητας της Περιφέρειας και λειτουργική ένταξή της στα διευρωπαϊκά δίκτυα µεταφορών για την ενίσχυση του ρόλου της ως διεθνούς κόµβου µεταφορών. 5. Ρόλος σε εθνικό και διαπεριφερειακό επίπεδο. α) Συµπληρωµατικότητα των πόλεων Αθήνας και Θεσσαλονίκης και αποκρυστάλλωση του σχετικά διακριτού ρόλου της κάθε µίας ως προς το Μεσογειακό και Νοτιοανατολικό τόξο. Επιδίωξη συµπληρωµατικότητας και συνέργειας του διεθνούς ρόλου της πρωτεύουσας µε το διεθνή προσανατολισµό των άλλων ελληνικών αστικών κέντρων. β) Η ποσοστιαία σταθεροποίηση του πληθυσµού της Αττικής ως προς το συνολικό πληθυσµό της χώρας διατηρείται. Περαιτέρω ποσοστιαία µείωση προωθείται υπό όρους συγκράτησης νέων ηλικιών, παραγωγικού δυναµικού και απασχόλησης. γ) Εξισορρόπηση της ανάπτυξης της περιφέρειας ως προς το σύνολο της χώρας µε έµφαση στην ανάπτυξη δυναµικών κλάδων σε στρατηγικούς τοµείς και τον εκσυγχρονισµό των υφιστάµενων δραστηριοτήτων, παράλληλα µε την αντιµετώπιση της ανεργίας και την εξασφάλιση ευκαιριών δηµιουργικής απασχόλησης των νέων ηλικιών. δ) ικτύωση µε τους διεθνείς κυκλοφοριακούς άξονες και τα όµορα αστικά κέντρα, µε έµφαση στα δίκτυα Μέσων Σταθερής Τροχιάς (ΜΣΤ). ε) Συντονισµός πολιτικών και επιδίωξη διαχείρισης από κοινού µε τις όµορες περιφέρειες ζητηµάτων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, των 10

11 υδάτινων πόρων και των ορεινών όγκων, στις παραγωγικές δραστηριότητες και στις µεταφορές. 6. Ενίσχυση και στοχευµένη χωρικά εξειδίκευση του αναπτυξιακού ρόλου της Πρωτεύουσας στους τοµείς συγκριτικών πλεονεκτηµάτων της: πολιτιστική µητρόπολη, κέντρο έρευνας, εκπαίδευσης και τεχνολογικής ανάπτυξης, τουριστικός πόλος διεθνούς ακτινοβολίας, περιοχή ενίσχυσης της αγροτικής παραγωγής, κέντρο προηγµένων υπηρεσιών όπως χρηµατοπιστωτικές υπηρεσίες, ασφάλειες, ναυτιλία, πεδίο ενίσχυσης / υποδοχής µεταποιητικών δραστηριοτήτων, διεθνής κόµβος µεταφορών και διαµετακοµιστικού εµπορίου, κέντρο παροχής υπηρεσιών υγείας, πόλος αθλητισµού. α) Ενίσχυση της συµβολικής ταυτότητας της Αθήνας / Αττικής και της ευρύτερης ζώνης επιρροής της µε προβολή και δικτύωση των διακριτών πολιτιστικών πόλων και του φυσικού, ιστορικού και συγχρόνου πολιτιστικού τοπίου σε αυτές. β) Ανάδειξη της πολυστρωµατικής διάστασης του πολιτισµού ως έννοιας που διαπερνά και εµπεριέχει όλες τις επιµέρους εκφράσεις και συνιστώσες της κοινωνίας, τον τρόπο προσέγγισης των παλαιότερων στρωµάτων της ιστορίας και τη σύγχρονη πολιτιστική δηµιουργία και προκλήσεις. γ) ηµιουργία κατάλληλων χωρικών συνθηκών για τη σύνδεση έρευνας και παραγωγής, την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και της καινοτοµίας και την παραγωγή νέας γνώσης µέσω χωρικών οργανώσεων, όπως επιστηµονικά τεχνολογικά πάρκα, θερµοκοιτίδες νέων επιχειρήσεων, συνεργατικοί σχηµατισµοί οµοειδών / συµπληρωµατικών επιχειρήσεων µε κοινές υψηλού επιπέδου υποδοµές και προβολή. Ενθάρρυνση της εγκατάστασης χωρικών συγκεντρώσεων αυτού του τύπου σε περιοχές όπου υπάρχει κατάλληλο κενό κτιριακό απόθεµα και σε µεγάλα κενά κτίρια και ειδικότερα βιοµηχανικά. Ανάδειξη περιοχών προτεραιότητας σε αυτήν την κατεύθυνση. δ) Ιδιαίτερη έµφαση έχει η ανάπτυξη καινοτοµίας και τεχνογνωσίας σε θέµατα περιβαλλοντικών τεχνολογιών και δόµησης / κατασκευών περιβαλλοντικά φιλικών και ενεργειακά αποδοτικών. ε) Αύξηση της ελκυστικότητας της Αθήνας / Αττικής ως τουριστικού προορισµού µε διεθνή και εθνική ακτινοβολία. Ενίσχυση της τουριστικής υποδοµής ιδίως ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της µε χωρική κατανοµή της προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών ανάλογα µε το δυναµικό κάθε χωρικής ενότητας και τη φέρουσα ικανότητα των φυσικών και ανθρωπογενών οικοσυστηµάτων. στ) ιαφοροποίηση της τουριστικής δραστηριότητας για την επιµήκυνση της τουριστικής περιόδου: Υποστήριξη διαφόρων µορφών θεµατικού τουρισµού και ανάπτυξη συµπλεγµάτων δραστηριοτήτων εναλλακτικών µορφών τουρισµού συσχετισµένων µε τους φυσικούς, ιστορικούς και πολιτιστικούς πόρους και τις 11

12 ιδιαίτερες δραστηριότητες της περιφέρειας συνολικά και των επιµέρους τόπων όλων των χωρικών υποενοτήτων της και της ζώνης άµεσης επιρροής της. ζ) ιατήρηση και προστασία της γεωργικής γης και ενίσχυση της γεωργίας στην Αττική, τόσο για λόγους συµβολής στη κάλυψη των αναγκών των κατοίκων, όσο και για περιβαλλοντικούς λόγους, µε ταυτόχρονη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, των αγροοικοσυστηµάτων και του αγροτικού τοπίου. Συνδυασµός µε παράλληλες πολιτικές εξοικονόµησης και βελτίωσης της ποιότητας υδάτινων πόρων. η) Έµφαση στην προώθηση βιολογικών και φιλικών προς το περιβάλλον καλλιεργειών και µεθόδων εκτροφής καθώς και στην ενίσχυση παραδοσιακών γεωργικών δραστηριοτήτων που, ως άρρηκτα συνδεδεµένες µε το Αττικό Τοπίο, αποτελούν πολιτιστικό και περιβαλλοντικό πόρο. θ) ιατήρηση του ρόλου των συζυγών κέντρων Αθήνας και Πειραιά ως κέντρων επιτελικών διοικητικών υπηρεσιών. Ενθάρρυνση της ενεργοποίησης και αξιοποίησης του κενού κτιριακού αποθέµατος για την εγκατάσταση γραφειακών χώρων ιδιωτικού και δηµοσίου τοµέα, διοικητικών υπηρεσιών και συναφών τριτογενών δραστηριοτήτων. Αποφυγή της διάχυσης µε προγραµµατική κατεύθυνση των αναγκαίων νέων αναπτύξεων. ι) Στήριξη της βιοµηχανίας και ενίσχυση της καινοτόµου επιχειρηµατικότητας µε παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος. Ενθάρρυνση της παραµονής µε βελτίωση των όρων λειτουργίας και στήριξη της ίδρυσης νέων µεταποιητικών δραστηριοτήτων χαµηλής όχλησης στις περιοχές µικτών χρήσεων και ιδιαίτερα όπου υπάρχει κατάλληλο κενό κτιριακό απόθεµα και ειδικότερα βιοµηχανικό. Επιδίωξη οργάνωσης των επιχειρήσεων σε συστάδες οµοειδών / συµπληρωµατικών. ια) Χωροθέτηση µεταποιητικών δραστηριοτήτων σε οργανωµένους υποδοχείς. ιαµόρφωση εξειδικευµένων ζωνών επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων για ένα ή περισσότερους κλάδους που ενισχύονται από τη χωρική εγγύτητα και συνεργασία, και συγκρότησή τους σε δίκτυα αναπτυξιακών ζωνών µε διακριτούς ρόλους και συµπληρωµατικές λειτουργίες. ιβ) Μετεγκατάσταση των ασύµβατων ή και οχλουσών και ρυπαινουσών χρήσεων, ιδιαίτερα από περιοχές που υπόκεινται σε καθεστώς προστασίας ή και διαθέτουν ιδιαίτερη ή πολιτιστική σηµασία. ιγ) Υποστήριξη του χονδρεµπορίου και του διαµετακοµιστικού εµπορίου, µε προώθηση των συνδυασµένων µεταφορών εστιάζοντας κατά προτεραιότητα στις θαλάσσιες και σιδηροδροµικές υποδοµές. Οργάνωση εµπορευµατικών πάρκων παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής διαχείρισης (logistics) µε σύνθετες συµπληρωµατικές λειτουργίες στους στρατηγικούς κόµβους συνδυασµένων µεταφορών. 12

13 ιδ) Ανάπτυξη του κλάδου υγείας πρόνοιας, τόσο για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, όσο και για την υποστήριξη του συνόλου της αναπτυξιακής δυναµικής της Αττικής. ιε) Αξιοποίηση / εντατικοποίηση της χρήσης των Ολυµπιακών Εγκαταστάσεων και άλλων αθλητικών υποδοµών της Αττικής, στην κατεύθυνση της τόνωσης αθλητικών δραστηριοτήτων µεγάλου φάσµατος τόσο για την ενίσχυση της τουριστικής ελκυστικότητας όσο και για την παρότρυνση όλων - και ιδιαιτέρως των νέων - σε δηµιουργική συµµετοχή σε αυτές. 7. Οργάνωση του χώρου της Περιφέρειας στη βάση ενός ολοκληρωµένου δικτύου περιοχών στρατηγικής σηµασίας που καλούνται να προωθήσουν την κοινωνική, οικονοµική και περιβαλλοντική βιωσιµότητα της όλης ανάπτυξης της Αττικής. Στο δίκτυο αυτό εστιάζουν οι δράσεις και τα µέσα για την υλοποίηση των στόχων του περιφερειακού σχεδιασµού: α) Αναπτυξιακοί Πόλοι: Περιοχές που παρουσιάζουν ισχυρό αναπτυξιακό δυναµικό µε έµφαση σε διάφορους τοµείς και µπορούν να αυξήσουν τη σηµασία τους στη διάρθρωση του χώρου και να λειτουργήσουν ως µοχλός ανάπτυξης για το σύνολο της Περιφέρειας ή και σε εθνικό επίπεδο. β) Κέντρα / Περιοχές Εξισορρόπησης και Συνοχής: ίκτυο αστικών κέντρων µητροπολιτικής, ευρείας και τοπικής εµβέλειας, µε καθοριστικό ρόλο για τη διασφάλιση της ισόρροπης ανάπτυξης σε όλα τα τµήµατα της Περιφέρειας, την άµβλυνση των ανισοτήτων και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Συµπληρώνονται από περιοχές και εγκαταστάσεις στρατηγικής σηµασίας για το περιβάλλον, τον πολιτισµό ή τον αθλητισµό, που συµβάλλουν στην ανάδειξη της ταυτότητας και της ιδιαίτερης συµµετοχής των Χωρικών Ενοτήτων στη δυναµική της Περιφέρειας Αττικής. γ) Περιοχές Περιβαλλοντικής Βιωσιµότητας: Επιτελούν καθοριστικές λειτουργίες για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Περιφέρειας και περιλαµβάνουν το δίκτυο προστατευόµενων περιοχών και τους «οικολογικούς διαδρόµους», τις περιαστικές ζώνες πρασίνου, τη Γεωργική Γη Α Προτεραιότητας κ.ά. Αρθρο 4. Περιβαλλοντικά βιώσιµη χωρική ανάπτυξη µε αποτελεσµατική και συνεκτική προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονοµιάς, διατήρηση του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας και προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή. 1. ιαφύλαξη των εδαφικών πόρων της Αττικής ως πολύτιµων, πεπερασµένων και αναντικατάστατων και ανάσχεση της περαιτέρω αλλοίωσης της φυσικής τους κατάστασης. 13

14 α) Αποτελεσµατική και κατ απόλυτη προτεραιότητα προστασία και οικολογική διαχείριση των φυσικών οικοσυστηµάτων, της βιοποικιλότητας και της γεωργικής γης. β) ιασφάλιση της αειφόρου ποσοτικής και ποιοτικής χρήσης των επιφανειακών, των παράκτιων και υπόγειων υδάτων, µε ολοκληρωµένη διαχείριση για την πρόληψη της υποβάθµισής τους, τη διαφύλαξη και την αποκατάστασή τους. γ) ιαµόρφωση δικτύου προστατευόµενων περιοχών και οικολογική διαχείριση και ανάδειξη των περιοχών αυτών ως πυρήνων βιοποικιλότητας. δ) Ανάδειξη των ορεινών όγκων (Γερανείων, Πατέρα, Πάστρας, ορεινών όγκων της Βόρειας Αττικής και κυρίως της Πάρνηθας) ως αδιάκοπης συνέχειας πρασίνου, υπό µορφή «πράσινου τόξου», το οποίο ξεκινά από το Σαρωνικό και τον Κορινθιακό κόλπο και καταλήγει στον Ευβοϊκό. Με το «πράσινο τόξο», αλλά και µεταξύ τους, συνδέονται οι λοιποί ορεινοί όγκοι και χώροι πρασίνου της Αττικής (Ποικίλο Όρος / Αιγάλεω, Πεντέλη, Υµηττός, ορεινοί όγκοι Λαυρεωτικής). ε) ιαµόρφωση εντός του αστικού ιστού ενός δικτύου ανοικτών δηµόσιων χώρων πρασίνου για τη δηµιουργία ευνοϊκών µικροκλιµατικών συνθηκών, την εκτόνωση του θορύβου και την αναψυχή και ξεκούραση των πολιτών και τη λειτουργία τους ως «οικολογικών διαδρόµων» µεταξύ των προστατευόµενων φυσικών περιοχών. 2. Μείωση του οικολογικού αποτυπώµατος, στο σύνολο των επιµέρους πολιτικών και διαδικασιών οικονοµικής, οικιστικής, αγροτικής και λοιπής παραγωγικής δραστηριότητας, καθώς και σε κάθε άλλη διαδικασία. 3. Κάλυψη της πληθυσµιακής ανάπτυξης και των οικιστικών αναγκών, κυρίως εντός της θεσµοθετηµένης αστικής γης, βάσει της αρχής της «συνεκτικής πόλης» και αναχαίτιση του φαινοµένου της αστικής διάχυσης στον φυσικό χώρο. α) Βελτίωση της εσωτερικής συνοχής και αποτελεσµατικότητας του συστήµατος χωρικού σχεδιασµού και του συστήµατος χωρικής διακυβέρνησης. ιατύπωση συγκεκριµένων και δεσµευτικών κατευθύνσεων προς τα υποκείµενα επίπεδα σχεδιασµού και εξασφάλιση της υλοποίησης τους από τα αντίστοιχα επίπεδα διοίκησης και αυτοδιοίκησης. β) Προώθηση ενός πολυκεντρικού και ιεραρχηµένου συστήµατος χωρικής οργάνωσης της Περιφέρειας, βελτιστοποίηση της χρήσης και αξιοποίησης της πολεοδοµηµένης γης, ανάσχεση της εξάπλωσης και διάχυσης του οικιστικού ιστού, αντιµετώπιση του µη δοµηµένου περιβάλλοντος ως κρίσιµου παράγοντα για τη βιωσιµότητα και ολοκληρωµένη αντιµετώπιση του αστικού και του εξωαστικού χώρου ως ισότιµων συµπληρωµατικών συνιστωσών ενός ενιαίου λειτουργικού συνόλου. γ) Εσωτερική οργάνωσή της Περιφέρειας σε ολοκληρωµένες χωροταξικές ενότητες µε σχετική λειτουργική αυτοτέλεια, ιδιαίτερη φυσιογνωµία και συµπληρωµατικότητα που µπορούν να αποτελέσουν και περιοχές αναφοράς για την εφαρµογή επιµέρους 14

15 πολιτικών και αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων κάθε ενότητας µε βάση τα συγκριτικά της πλεονεκτήµατα. δ) Ολοκληρωµένη σύλληψη και διαχείριση του συστήµατος χρήσεων γης στην Αττική. Ιεράρχηση και χωροθέτηση χρήσεων γης και τόνωση της κεντρικότητας σε συνδυασµό µε το σχεδιασµό ενός ιεραρχηµένου συστήµατος µεταφορών για τη µείωση των µετακινήσεων µε χρήση επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης (ΙΧ). Έµφαση σε ζητήµατα ήπιων µέσων µετακίνησης. ε) Άσκηση συνεκτικής πολιτικής για τον επαναπροσδιορισµό της ταυτότητας των κέντρων πόλης Αθήνας και Πειραιά και ενίσχυση της µητροπολιτικής κεντρικότητας µε εξασφάλιση, όχι µόνο πολυλειτουργικότητας, αλλά και κοινωνικής πολυσυλλεκτικότητας. στ) ραστικός περιορισµός της εκτός σχεδίου δόµησης µέσω της σταδιακής κατάργησης των παρεκκλίσεων, τόσο σε διάσπαρτες χωροθετήσεις κατοικίας και παραγωγικών χρήσεων, όσο και σε οριοθετηµένους Υποδοχείς. 4. Ανάδειξη του αποθέµατος της πόλης σε γη και οικοδοµή ως βασικού πεδίου για την ανάπτυξη της οικοδοµικής δραστηριότητας, µε στροφή σε έργα ολοκληρωµένων προγραµµάτων αστικής ανασυγκρότησης. α) Προώθηση προγραµµάτων στρατηγικών παρεµβάσεων και αναπλάσεων στο εσωτερικό του οικιστικού ιστού, σε περιοχές οι οποίες είτε χαρακτηρίζονται από έντονα εντοπισµένα προβλήµατα, είτε έχουν στρατηγική θέση στην αστική δοµή, είτε µπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες βελτίωσης ευρύτερων ζωνών. β) Ανάπτυξη ενός πολύπλευρου πλέγµατος παρεµβάσεων µικρής / τοπικής κλίµακας για την ανασυγκρότηση του υφιστάµενου αστικού ιστού. Επανάχρηση υφιστάµενων κτιρίων και εγκαταλελειµµένων εκτάσεων και προώθηση της τεχνολογίας σε βιοκλιµατικές µεθόδους δόµησης / επισκευής κτιρίων και δηµόσιων χώρων. γ) Προώθηση των πολιτικών για τη συγκρότηση ενός συνεχούς δικτύου περιβαλλοντικά και τοπιακά σηµαντικών χώρων. Συσχετισµός των «πράσινων τόξων» µε µικρότερα στοιχεία του φυσικού ανάγλυφου εντός του Λεκανοπεδίου, µε τις εντός του αστικού ιστού δασικού χαρακτήρα περιοχές, µε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, ιστορικά κέντρα, µνηµεία, ρέµατα, το Θαλάσσιο Μέτωπο, τα Μητροπολιτικά Πάρκα και χώρους πολιτισµού και αθλητισµού. δ) Αξιοποίηση τυπολογιών γραµµικών χώρων ευνοϊκών για την ανάπτυξη της αστικής φύτευσης στην προοπτική διαµόρφωσης ενός δικτύου «πράσινων ή οικολογικών διαδρόµων». Αναβάθµιση της λειτουργικής και αρχιτεκτονικής συγκρότησης του δηµόσιου χώρου και του αστικού τοπίου µε έµφαση στην εξασφάλιση κατάλληλων διαδικασιών διαχείρισης. 15

16 ε) Ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους και επισκέπτες της Αττικής, µέσα από την αποτελεσµατική µείωση του θορύβου και της οπτικής ρύπανσης, την άρση της αποµόνωσης των αστικών κέντρων από τους χώρους πρασίνου και το Θαλάσσιο Μέτωπο και τη δηµιουργία πόλων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης. 5. ιαφύλαξη, προστασία και ανάδειξη της φυσικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς και της φυσιογνωµίας της πόλης, ως σηµαντικών πόρων για το σύνολο της κοινωνίας. Προστασία και ανάδειξη των χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ιστορικών τόπων, µνηµείων, αρχαιολογικών χώρων, παραδοσιακών οικισµών, ιστορικών κέντρων πόλεων, στοιχείων της ιστορίας της πόλης και άλλων πολεοδοµικών σηµείων αναφοράς. Εναρµόνιση της προστασίας της φύσης και της διαφύλαξης / ανάδειξης της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς, µε την οικονοµική ανάπτυξη και χωρική συνοχή. 6. Ανάπτυξη του συστήµατος µεταφορών στην κατεύθυνση της βιώσιµης κινητικότητας και της αειφορίας. α) Ενιαίος πολεοδοµικός και κυκλοφοριακός σχεδιασµός, Προσανατολισµός της αστικής και χωρικής ανάπτυξης κυρίως µε τα δίκτυα των Μέσων Σταθερής Τροχιάς και σε συνάρθρωση συνολικά µε τη ηµόσια Συγκοινωνία, που υποστηρίζουν τα επιθυµητά προς τόνωση υπερτοπικά κέντρα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας και τις Υποπεριφέρειες της Αττικής. Προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση των βασικών ροών καθηµερινών µετακινήσεων από τα δίκτυα των ΜΣΤ. β) Κυκλοφοριακή αναδιοργάνωση σε επίπεδο Γειτονιάς και ήµου, µε βάση τις αρχές της βιώσιµης αστικής κινητικότητας. γ) Προτεραιότητα σε µέτρα και έργα αποθάρρυνσης της χρήσης του ΙΧ στο Λεκανοπέδιο και ελαχιστοποίησης των διαµπερών κινήσεων µε ΙΧ στην ευρύτερη κεντρική περιοχή της Αθήνας και του Πειραιά, σε συνδυασµό µε προγράµµατα ευρύτερων αναπλάσεων προς όφελος των ήπιων µορφών µετακίνησης και της ανάδειξης της φυσιογνωµίας των ιστορικών και εµπορικών κέντρων της Πρωτεύουσας. δ) Αποφυγή κατασκευής νέων αστικών και περιφερειακών αυτοκινητοδρόµων που επιτείνουν το φαινόµενο της αστικής διάχυσης, ιδιαίτερα στις περιοχές προστασίας ορεινών όγκων. ε) Χωροθέτηση των εµπορευµατικών κέντρων και των βασικών µονάδων εφοδιαστικής διαχείρισης και πρακτορείων µεταφορών, σε συνάρτηση µε την ευρύτερη χωροταξική οργάνωση της Αττικής και τους στόχους της κυκλοφοριακής αναδιοργάνωσης και της αποτελεσµατικότερης εξυπηρέτησης των αναγκών της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας. 16

17 7. Προαγωγή µιας ολοκληρωµένης θεώρησης της διαχείρισης κινδύνων και καταστροφών στις φάσεις της πρόληψης, της αντιµετώπισης και της αποκατάστασης / ανασυγκρότησης, στα πλαίσια της βιώσιµης ανάπτυξης. α) Έγκαιρη πρόβλεψη και προετοιµασία για την αντιµετώπιση του κινδύνου βιοµηχανικών ατυχηµάτων, επεισοδίων ρύπανσης και λοιπών περιβαλλοντικών καταστροφών. β) Ενίσχυση πολιτικών πρόληψης καταστροφών και µετριασµού των κινδύνων, ως κρίσιµη συνιστώσα του συστήµατος πολιτικής προστασίας και ανάδειξη των χωρικών συνιστωσών της. Αρθρο 5. Βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους, εξισορρόπηση στην κατανοµή των πόρων και των ωφελειών από την ανάπτυξη ως βασικών προϋποθέσεων για τη βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Προώθηση πολιτικών άµβλυνσης των φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού. 1. Άµβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και καταπολέµηση των φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού που έχουν χωρική διάσταση. Ενσωµάτωση της ιδιαίτερης / διακριτής κουλτούρας και ταυτότητας κοινωνικών οµάδων και της ιδιαίτερης φυσιογνωµίας των τόπων ως βάσεων για τη γόνιµη επεξεργασία των µεταλλαγών και προκλήσεων της εποχής, στην προοπτική µιας ανοικτής πολυσυλλεκτικής κοινωνίας. α) Ανάδειξη της πολυλειτουργικής και κοινωνικά πολυσυλλεκτικής φυσιογνωµίας των συζυγών Μητροπολιτικών Κέντρων Αθήνας Πειραιά ως πολιτισµικού αγαθού που χαρακτηρίζει την ιστορική πορεία τους και αποτυπώνει τις πολυδιάστατες σύγχρονες µεταλλαγές. Προσέγγιση των πρακτικών προστασίας / διατήρησης και µέσα από το πρίσµα της πολιτιστικής διαφοράς. β) Ενδυνάµωση της πολυλειτουργικότητας των κέντρων όλων των βαθµίδων µε χρήσεις που αποτείνονται σε ευρύ φάσµα οµάδων διαφορετικής ηλικιακής, οικονοµικής, πολιτισµικής ταυτότητας. γ) Αποφυγή στιγµατισµού περιοχών και ανάδειξη ήπιων εργαλείων διαχείρισης των τάσεων απαξίωσης / υποβάθµισης, όπου καταγράφονται. δ) Υποστήριξη / προώθηση µορφών συνεργασίας, κοινωνικής ενεργοποίησης, εθελοντισµού. Συµµετοχή σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων και δράσεις ατόµων και οµάδων κοινωνικά ενεργών. ε) Προώθηση πολιτικών για την καταπολέµηση των φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού, µέσα από στοχευµένα προγράµµατα για τις ιδιαιτέρως ευάλωτες οµάδες (όπως άστεγοι, ηλικιωµένοι, εξαρτηµένα άτοµα) και τη στήριξή τους µε δίκτυα αρωγής / ενίσχυσης που να απευθύνονται στις διαφοροποιηµένες ανάγκες τους 17

18 (όπως διατροφής, πρόσκαιρης στέγασης, υγείας, εκπαίδευσης / µαθητείας, διοικητικής µέριµνας). ραστηριοποίηση και υποστήριξη του εθελοντισµού ατόµων και οµάδων κοινωνικά ενεργών σε αυτήν την κατεύθυνση. 2. Καθορισµός της Γειτονιάς ως προνοµιακού πεδίου για την άσκηση ήπιας πολιτικής αναβάθµισης, τόσο του οικιστικού αποθέµατος, όσο και της τοπικής κοινωνικής ζωής. α) Ενίσχυση ενός πολύπλευρου πλέγµατος παρεµβάσεων µικρής κλίµακας για την ανασυγκρότηση, τόσο του δηµόσιου χώρου, όσο και του οικιστικού αποθέµατος, µέσω κατάλληλων σχετικών προγραµµάτων. β) Άσκηση πολιτικών για την εξασφάλιση κοινωνικής κατοικίας ή κατοικίας προσιτής τιµής ειδικότερα για συγκεκριµένες ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού ή και στοχευµένες οµάδες, όπως νέοι και φοιτητές, σε περίπτωση ανανέωσης του οικιστικού αποθέµατος ή εφαρµογής προγραµµάτων µεγάλης κλίµακας για την επανάχρηση κενού κτιριακού αποθέµατος. γ) Προώθηση τοπικού σχεδιασµού για την ένταξη των παρεµβάσεων µικρής κλίµακας σε ένα ευρύτερο δίκτυο «οικολογικών διαδρόµων» και εστιών τοπικού πρασίνου. 3. Ισόρροπη χωρική κατανοµή κοινωνικών εξυπηρετήσεων, αναπτυξιακών έργων και επενδύσεων. α) Πολιτικές για την αύξηση της προσπελασιµότητας από όλους µε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) και µορφές βιώσιµης κινητικότητας. β) Βελτίωση της λειτουργίας του συστήµατος αστικών υποδοµών και αναβάθµιση των παρεχόµενων υπηρεσιών (εκπαίδευση, υγεία, πρόνοια) για όλους τους κατοίκους και ειδικότερα για τις ευάλωτες κοινωνικές οµάδες. γ) Προώθηση παράλληλα µε τις πολιτικές επανάχρησης του κτιριακού αποθέµατος πολιτικών απασχόλησης τόσο κατά τη φάση της κατασκευής όσο και µε την υποστήριξη της εγκατάστασης νέων και καινοτόµων λειτουργιών. δ) Πολιτικές στήριξης µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων. 4. Προώθηση εργαλείων πολιτικής γης για τη διάχυση στην τοπική κοινωνία και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο των ωφελειών που προκύπτουν από την κατασκευή δηµόσιων έργων υποδοµής και από τη θεσµοθέτηση νέων ή αυξηµένων δυνατοτήτων αξιοποίησης των εδαφικών πόρων. Αρθρο Aξονες Προτεραιότητας 18

19 1. Προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας: «Η Αθήνα Μεσογειακή Πρωτεύουσα αναδεικνύει τη διαχρονικότητα του πολιτισµού». α) Ενίσχυση της συµβολικής ταυτότητας της Αθήνας µε : αα) Ανάδειξη της πολυστρωµατικής διάστασης του πολιτισµού ως έννοιας που διαπερνά και εµπεριέχει όλες τις επιµέρους εκφράσεις και συνιστώσες της κοινωνίας, τον τρόπο προσέγγισης των παλιότερων στρωµάτων της ιστορίας και τη σύγχρονη πολιτιστική δηµιουργία και προκλήσεις. αβ) Ανάδειξη του Θαλάσσιου Μετώπου, συστατικού στοιχείου της πολιτιστικής και παραγωγικής / οικονοµικής της φυσιογνωµίας ως Μεσογειακής Πρωτεύουσας. β) Ο πολιτισµός ως έννοια πολυδιάστατη µε έµφαση στη διαχρονική διάσταση και τη σύγχρονη καινοτοµική παραγωγή σε συνδυασµό µε το Θαλάσσιο Μέτωπο και τους πολλαπλούς του ρόλους ανάγεται σε βασική συνιστώσα για τη χωρική, οικονοµική και κοινωνική ανασυγκρότηση της Αθήνας / Αττικής και την προβολή του διεθνούς ρόλου της. 2. Έµφαση στις πολιτικές κοινωνικής συνοχής Βελτίωση και ισόρροπη κατανοµή του συστήµατος αστικών υποδοµών. Η ενίσχυση των χωρικών προϋποθέσεων για την αποφυγή / άµβλυνση φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού και πόλωσης αποτελεί βασική παράµετρο της αστικής αναζωογόνησης και συνολικά κύριο διακύβευµα όλων των πολιτικών. 3. Ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού α) Ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, προβολή των τοπικών προϊόντων και του δυναµισµού της αγοράς της Πρωτεύουσας. β) Αναδιάρθρωση / ανασυγκρότηση του δευτερογενούς και τριτογενούς τοµέα παραγωγής µε έµφαση στη στήριξη της έρευνας, τη δηµιουργία εξειδικευµένων υποδοµών, τη στροφή του κατασκευαστικού τοµέα σε έργα αναπλάσεων µε µεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον και την απασχόληση νέων ηλικιών. γ) Υποστήριξη της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής και δηµιουργικών µεταποιητικών δραστηριοτήτων. δ) Ενίσχυση επιτελικών υπηρεσιών του τριτογενούς τοµέα κατά προτεραιότητα στον προσδιορισµένο Αναπτυξιακό Πόλο Αθήνας Πειραιά. 4. Ενδυνάµωση και αναδιανοµή των πόρων αστικής ανάπτυξης Πολιτική γης και άντληση πόρων από την άνοδο των τιµών λόγω έργων και παρεµβάσεων για τη διάχυση του οφέλους πού προκαλείται και τη συνολική βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος: Η αστική ανασυγκρότηση υποστηρίζεται και από τις προσόδους που δηµιουργεί. 19

20 5. Περιορισµός της εκτός σχεδίου δόµησης α) Επανεξέταση / αυστηροποίηση των υφιστάµενων θεσµικών ρυθµίσεων δόµησης. β) Προώθηση δυνατοτήτων εναλλακτικών χρήσεων στην εκτός σχεδίου γη κυρίως στον γεωργικό τοµέα. γ) Ενσωµάτωση στο κόστος της εκτός σχεδίου οικοδόµησης της επιβάρυνσης που επιφέρει σε αστικές υποδοµές και περιβάλλον, µέσω θέσπισης αντισταθµιστικών οφελών και ενίσχυση του Πράσινου Ταµείου. 6. Ολοκλήρωση «πράσινων τόξων» και «οικολογικών διαδρόµων» α) Συγκρότηση δικτύου «πράσινων τόξων» (εξωαστικός περιαστικός χώρος) και «οικολογικών διαδρόµων» (αστικός χώρος) µε αποκατάσταση της φυσικής συνέχειας ορεινών όγκων, περιβαλλοντικά και τοπιακά σηµαντικών χώρων και αστικών γραµµικών χώρων ευνοϊκών για την ανάπτυξη της αστικής φύτευσης. β) Η περιβαλλοντική αναβάθµιση και ο φυσικός εµπλουτισµός ανάγονται σε βασικό άξονα της αστικής αναζωογόνησης. 7. Αστική Αναζωογόνηση, µε «ανακύκλωση γης και οικοδοµής» α) Ανάπτυξη ενός πολύπλευρου πλέγµατος παρεµβάσεων µητροπολιτικής εµβέλειας και αναπλάσεων µικρής / τοπικής κλίµακας για την ανασυγκρότηση του υφιστάµενου αστικού ιστού και του δηµόσιου χώρου, µε προτεραιότητα σε περιοχές που είτε χαρακτηρίζονται από έντονα εντοπισµένα προβλήµατα, είτε έχουν στρατηγική θέση στην αστική δοµή και µπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες βελτίωσης ευρύτερων ζωνών. Η ενθάρρυνση της στροφής της οικοδοµικής δραστηριότητας σε έργα αναπλάσεων µε βιοκλιµατικές µεθόδους προωθεί παράλληλα την τόνωση του κατασκευαστικού αναπτυξιακού δυναµικού. β) Η αστική αναζωογόνηση και αναβάθµιση της καθηµερινότητας στην πόλη αποτελούν προϋπόθεση για την ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας της Αθήνας / Αττικής και του διεθνούς ρόλου της. 8. Τόνωση της κεντρικότητας α) Ενδυνάµωση της πολυλειτουργικότητας των κέντρων όλων των βαθµίδων µε χρήσεις που αποτείνονται σε ευρύ φάσµα οµάδων διαφορετικής ηλικιακής, οικονοµικής, πολιτισµικής ταυτότητας. β) Προώθηση πολιτικών για την οργάνωση των κεντρικών περιοχών σε δίκτυο µε ενίσχυση της προσβασιµότητας µε ΜΣΤ, ώστε να ευνοηθούν συνέργειες µεταξύ των δραστηριοτήτων και να αµβλυνθούν οι επιπτώσεις του ανταγωνισµού. 20

21 γ) Ανάδειξη της πολυλειτουργικής και κοινωνικά πολυσυλλεκτικής φυσιογνωµίας των συζυγών Μητροπολιτικών Κέντρων Αθήνας Πειραιά ως πολιτισµικού αγαθού που χαρακτηρίζει την ιστορική πορεία τους και αποτυπώνει τις πολυδιάστατες σύγχρονες µεταλλαγές. Παρεµβάσεις αναζωογόνησης µε αναβάθµιση του δηµόσιου χώρου και ενεργοποίηση / αξιοποίηση του κενού κτιριακού αποθέµατος για δραστηριότητες παραγωγής, πολιτισµού και κατοικίας, µε κίνητρα ιδιαίτερα προς τις νέες ηλικίες. 9. Ενίσχυση της βιώσιµης κινητικότητας α) Αύξηση της προσπελασιµότητας όλων των περιοχών µε έµφαση στα ΜΣΤ και την προσιτή σε όλους ηµόσια Συγκοινωνία, για την τόνωση της κεντρικότητας, την περιβαλλοντική προστασία και την αποφυγή / άµβλυνση φαινοµένων κοινωνικού αποκλεισµού και πόλωσης. Ενίσχυση των ήπιων µορφών µετακίνησης (ποδήλατα, περπάτηµα). Συµπληρωµατικότητα και οργάνωση όλων των µέσων µεταφοράς σε ενιαία βάση. β) Οι παρεµβάσεις για τη βελτίωση της βιώσιµης κινητικότητας υποστηρίζονται και από τις προσόδους που δηµιουργούν. 10. Στροφή προς το Θαλάσσιο Μέτωπο Προώθηση πολιτικών που έχουν ήδη δροµολογηθεί και επεξεργασία νέων για την προστασία, άνοιγµα, αναβάθµιση και προβολή των ιδιαίτερων περιοχών και τοπίων του Θαλάσσιου Μετώπου, σε συνάρτηση µε τους διαφοροποιηµένους ρόλους και την ιδιαίτερη φυσιογνωµία τους: Το Θαλάσσιο Μέτωπο προσεγγίζεται συγχρόνως ως συστατικό στοιχείο της φυσιογνωµίας της Αθήνας / Αττικής Μεσογειακής Πρωτεύουσας, αναντικατάστατος περιβαλλοντικός πόρος σε κίνδυνο λόγω κλιµατικής αλλαγής, προνοµιακός τόπος για πολλαπλές δραστηριότητες και διεξόδους καθηµερινότητας των κατοίκων, χωρίς εντατικές χρήσεις και µε τόνωση του δηµόσιου χαρακτήρα του. 11. Βελτίωση του συστήµατος χωρικού σχεδιασµού και διακυβέρνησης Η επίτευξη των στόχων και αξόνων προτεραιότητας που διατυπώνονται στο πλαίσιο του ΡΣΑ συνδέεται άρρηκτα µε : α) Τη βελτίωση της εσωτερικής συνοχής και αποτελεσµατικότητας του συστήµατος χωρικού σχεδιασµού. β) Την προώθηση δοµών διακυβέρνησης που θα διασφαλίζουν οριζόντιες συνεργασίες µεταξύ φορέων / Οργανισµών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ή / και δοµών ή φορέων άσκησης επιµέρους θεµατικών πολιτικών για το συντονισµό των χωρικών µε τις οικονοµικές και κοινωνικές πολιτικές. 21

22 γ) Την επιχειρησιακή διάσταση του σχεδιασµού µέσω προγραµµατισµού διακριτών δράσεων, σύνδεσής τους µε τις κατάλληλες πηγές χρηµατοδότησης, προώθησης διαδικασιών και κριτηρίων που θα τις αξιολογούν ανά τακτά µεσοπρόθεσµα διαστήµατα και θα δίνουν τη δυνατότητα τυχόν αναγκαίων αναπροσαρµογών των επί µέρους πολιτικών. 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΩΡΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Αρθρο 7. Αθήνα / Αττική στο διεθνές, εθνικό και περιφερειακό πλαίσιο 1. ιεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο α) Στόχοι Η ενίσχυση της θέσης της Αθήνας / Αττικής στο σύστηµα των ευρωπαϊκών και διεθνών µητροπόλεων, που αποτελεί στρατηγικό στόχο του παρόντος, θεωρείται προϋπόθεση για την οικονοµική της ανάπτυξη και τη σταδιακή αναστροφή των αρνητικών συνεπειών από την οικονοµική κρίση. Η προώθηση αυτού του στόχου συνδέεται µε τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Αθήνας, και ειδικότερα µε την αναβάθµιση των αστικών λειτουργιών και του αστικού τοπίου, την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος. β) Γεωγραφικοί άξονες συνεργασίας Η στρατηγική θέση της Αθήνας, στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, στην διασταύρωση των διακρατικών ζωνών που οριοθετούν την Ευρώπη προς τα νότια και προς τα ανατολικά, προσδιορίζει τους προνοµιακούς άξονες του διεθνούς προσανατολισµού της. βα) Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) Στα πλαίσια της επιδιωκόµενης από την ευρωπαϊκή πολιτική ισόρροπης και πολυκεντρικής ανάπτυξης του ευρωπαϊκού χώρου, δίδεται έµφαση στην προώθηση συνεργασιών και δικτυώσεων της Αθήνας / Αττικής µε τις µητροπόλεις κατά µήκος αυτών των αξόνων για την προώθηση κοινών δράσεων, µε προοπτική τη συµµετοχή της στις ευρύτερες διαπεριφερειακές και διακρατικές Ζώνες Οικονοµικής Ολοκλήρωσης που σταδιακά θα συγκροτηθούν. Οι άξονες αυτοί είναι: - Ο άξονας προς τον αναπτυξιακό πυρήνα της ΕΕ Επιδιώκεται η αξιοποίηση της προοπτικής, µέσω της ολοκλήρωσης των ιευρωπαϊκών ικτύων Μεταφορών, για ριζική βελτίωση της δυνατότητας συνδεσιµότητας της Αθήνας µε τα ευρωπαϊκά οικονοµικά κέντρα, µε την προώθηση πολιτικών που θα συµβάλλουν στην άρση της περιφερειακότητας που τη χαρακτηρίζει και στην ενίσχυση των ανταλλαγών µε τις µεγάλες αγορές της Ευρώπης. - Ο άξονας προς τα Βαλκάνια, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Ο Άξονας αυτός αποτελεί εν δυνάµει αναπτυξιακό διάδροµο στην ανατολική πλευρά τη ΕΕ που έχει τις δυνατότητες να αναδειχθεί ως άξονας εξισορρόπησης απέναντι στην µοναδική σήµερα Ζώνη Οικονοµικής Ολοκλήρωσης του Ευρωπαϊκού πυρήνα. Οι χώρες που περιλαµβάνει µπορούν να υποστηρίξουν την αναπτυξιακή τους δυναµική ενισχύοντας και προωθώντας τους εξωτερικούς συνδέσµους της ΕΕ µε τις προς ανατολάς χώρες. Η συλλογική δυναµική που θα προκύψει από τη συνέργεια µέσω δικτυώσεων αυτών των χωρών και των µητροπολιτικών περιοχών τους, 23

24 µπορεί να προσδώσει στις περιοχές αυτού του άξονα σηµαντικό πλεονέκτηµα για την µελλοντική ανάπτυξή τους. Για την Αθήνα / Αττική δίδεται ιδιαίτερη έµφαση στην περαιτέρω προώθηση των συνεργασιών µε το χώρο των Βαλκανίων, αλλά και στην ανάπτυξη συνεργασιών µε τα µητροπολιτικά κέντρα της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, των οποίων ο ρόλος αναµένεται να ενισχυθεί στα πλαίσια των νέων συσχετισµών και των δυναµικών που αναδύονται µετά τη ιεύρυνση προς τα ανατολικά και µε τη συµβολή των ιευρωπαϊκών ικτύων. - Ο Μεσογειακός άξονας Η Μεσόγειος αποτελεί στρατηγικό γεωπολιτικό χώρο και χώρο ροών και ανταλλαγών και υπήρξε ανέκαθεν προνοµιακό πεδίο σχέσεων για την Ελλάδα, µε κοινά πολιτισµικά στοιχεία ιδιαίτερα κατά µήκος του Ευρωµεσογειακού Τόξου. Σε αυτή τη βάση επιδιώκεται η προώθηση των συνεργασιών της Αθήνας, τόσο µε τις ευρωπαϊκές µητροπόλεις των µεσογειακών χωρών, όσο και µε τις περιοχές της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ειδικότερα, η Αθήνα / Αττική διαθέτει τη δυναµική ώστε να εξειδικεύσει τα διεθνή της χαρακτηριστικά και να επιδιώξει την ανάδειξη του ρόλου της ως «Μεσογειακής Πρωτεύουσας», τόσο στο σύνολο της Μεσογείου, µε συνεργασίες µητροπόλεων στους τοµείς πολιτισµού και τουρισµού, όσο και ειδικότερα στο επίπεδο της Βόρειας Μεσογειακής Λεκάνης, µε αξιοποίηση των εργαλείων διακυβέρνησης και ευρωπαϊκών χωρικών πολιτικών που συνδέονται µε χρηµατοδοτικά προγράµµατα και προωθούν διαπεριφερειακές συνεργασίες. Ιδιαίτερα επιδιώκεται η δικτύωση µε τα µεγάλα λιµάνια του Ευρωπαϊκού Νότου, τα οποία έχοντας σήµερα σαφώς µικρότερη δυναµική από τα λιµάνια του Ευρωπαϊκού Βορρά, µπορούν να συγκροτήσουν ένα δίκτυο διασυνδεδεµένων κόµβων συνδυασµένων µεταφορών κατά µήκος του Μεσογειακού Τόξου και να αναπτύξουν κοινή στρατηγική, βασισµένη στη συµπληρωµατικότητα, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. ββ) Στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο Η γεωγραφική θέση της «στο σταυροδρόµι» της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας καθιστούν την Αθήνα «Πόλη Πύλη» για την ΕΕ, και επιδιώκεται η αξιοποίηση των πλεονεκτηµάτων που απορρέουν από τη θέση αυτή για την ενίσχυση του ρόλου της ως επιχειρηµατικού συνδέσµου της ΕΕ µε τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τις χώρες της Ασίας και ως διεθνούς κόµβου µεταφορών. Για την ενίσχυση της διεθνούς θέσης της χώρας, επιδιώκεται η Αθήνα να αναλάβει από κοινού µε τη Θεσσαλονίκη προωθητικό ρόλο, λειτουργώντας ως δίπολο στην ευρωπαϊκή και παγκόσµια κλίµακα, µε προοπτική τη συγκρότηση µιας διαπεριφερειακής ζώνης συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που θα αποτελεί συνδετήριο κόµβο µεταξύ υτικής και Ανατολικής Μεσογείου, Παραδουνάβιας Ευρώπης, Μαύρης Θάλασσας, Μέσης Ανατολής και Βορειοανατολικής Αφρικής. Σε αυτό το πλαίσιο επιδιώκεται η σύνθεση του ειδικότερου διεθνούς προσανατολισµού τους, της Αθήνας προς τον Άξονα της Μεσογείου και τη Μέση Ανατολή και της Θεσσαλονίκης προς τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα. γ) Βασικές προτεραιότητες 24

25 Για την ανάδειξη του ρόλου της στο πλαίσιο των παραπάνω διεθνών αξόνων συνεργασίας, και υπό το πρίσµα των νέων προοπτικών που διαγράφονται διεθνώς καθώς και του έντονα ανταγωνιστικού παγκόσµιου περιβάλλοντος, οι στρατηγικές επιλογές για τη βιώσιµη ανάπτυξη της Αθήνας / Αττικής στοχεύουν, µεταξύ άλλων, στη βέλτιστη αξιοποίηση όλων των ισχυρών πλεονεκτηµάτων της. Οι πολιτικές που διατυπώνονται στα επόµενα Κεφάλαια του παρόντος συµβάλλουν συνολικά στην προώθηση αυτού του στόχου. Τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα της Αθήνας / Αττικής που ενισχύονται και αναδεικνύονται κατά προτεραιότητα για την εδραίωση της θέσης της στο διεθνή χώρο είναι: γα) Η πολιτιστική της ταυτότητα, µε την ανάδειξη του ιστορικού και αρχαιολογικού της πλούτου σε συνδυασµό µε την ανάδειξη των σύγχρονων µορφών πολιτιστικής αλλά και τεχνολογικής δηµιουργικότητας. γβ) Η κοµβική γεωγραφική της θέση, τόσο στο σύστηµα των διεθνών µεταφορών όσο και στα λοιπά δίκτυα ροών και ανταλλαγών, µε ενίσχυση και εδραίωση του ρόλου της ως «Πόλης Πύλης» στην ΕΕ, ως κέντρου διαµετακοµιστικού εµπορίου και ως κέντρου προηγµένων υπηρεσιών. γγ) Το επιστηµονικό δυναµικό της µε υψηλό επίπεδο γνώσης και δεξιοτήτων, µε την προώθηση της συµµετοχής στην κοινωνία και στην οικονοµία της γνώσης και τη συνακόλουθη ανάπτυξη καινοτοµικών προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών, για την προοπτική ανάδειξη της Αθήνας / Αττικής σε κέντρο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. γδ) To αξιόλογο φυσικό περιβάλλον, σε συνδυασµό µε τα λοιπά στοιχεία της φυσιογνωµίας της που µπορούν να την αναδείξουν ως ισχυρά ανταγωνιστικό τουριστικό προορισµό. 2. Εθνικό πλαίσιο Ο ρόλος της Αθήνας / Αττικής στο εθνικό πλαίσιο προσδιορίζεται από την κυρίαρχη θέση της στην οικονοµική, διοικητική και χωρική δοµή της χώρας. Στις συνθήκες της παγκοσµιοποιηµένης οικονοµίας και της όξυνσης του διεθνούς ανταγωνισµού, τα µητροπολιτικά κέντρα θεωρούνται ως µοχλοί ανάπτυξης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας για το σύνολο του εθνικού τους χώρου. Σε αυτό το πλαίσιο, η Πρωτεύουσα αναλαµβάνει διευρυµένο ρόλο, προωθητικό στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισµού της εθνικής οικονοµίας, της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού συστήµατος, της προβολής της πολιτιστικής ταυτότητας, της προώθησης της τεχνολογίας και της καινοτοµίας, της εδραίωσης του ρόλου της Ελλάδας στο διεθνές σύστηµα µεταφορών και της πράσινης ανάπτυξης. 3. ιαπεριφερειακό πλαίσιο Η Αθήνα / Αττική, ως Πρωτεύουσα και κυρίαρχο µητροπολιτικό συγκρότηµα της χώρας, ασκεί πολύ έντονη επίδραση και ελκτική δύναµη στις όµορες Περιφέρειες, απορροφώντας µέρος του δυναµικού τους, αλλά και προωθώντας σε αυτές την εγκατάσταση δραστηριοτήτων που ευνοούνται από τη γειτνίαση αυτή. Η δυναµική 25

26 αυτή σχέση υπαγορεύει την προώθηση κατάλληλων συντονισµών και σχεδιασµών στην κατεύθυνση ενίσχυσης της συµπληρωµατικότητας σε επίπεδο βασικών τοµεακών πολιτικών. Προς αυτή την κατεύθυνση, επιδιώκεται η από κοινού αντιµετώπιση και διαχείριση των ζητηµάτων που αφορούν τις γειτονικές Περιφέρειες, όπως η προστασία των κοινών οικοσυστηµάτων, τα δίκτυα µεταφορών, ο τουρισµός, οι παραγωγικές ζώνες και δραστηριότητες, η απασχόληση, µε την καθιέρωση κοινού συντονιστικού πλαισίου. Για τη συνεργασία µε την όµορη Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ως πρώτη προτεραιότητα προωθείται η αντιµετώπιση των προβληµάτων της περιοχής Οινοφύτων µε στόχο τη συνολική αναδιάρθρωση και αναβάθµιση των δραστηριοτήτων και την αντιµετώπιση ζητηµάτων σοβαρής περιβαλλοντικής υποβάθµισης (Ασωπός ποταµός). Στο πλαίσιο λειτουργικής αναβάθµισης των µεταφορικών υποδοµών και µείωσης των χρονοαποστάσεων, η διεύρυνση του πεδίου µετακινήσεων εργασία κατοικία επεκτείνεται στις όµορες Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου. Επιδιώκεται εποµένως η συνεργασία των Περιφερειών µεταξύ τους και µε τους συναρµόδιους φορείς της κεντρικής διοίκησης σε επίπεδο σχεδιασµού και αναβάθµισης της µεταφορικής εξυπηρέτησης, µε προτεραιότητα στις µετακινήσεις µε τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς (ΜΣΤ), καθώς και για την αντιµετώπιση των χωρικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το νέο ανάπτυγµα βασικών µεταφορικών ροών. Προωθείται επίσης η συνεργασία των Περιφερειών Αθήνας / Αττικής, Στερεάς Ελλάδας και υτικής Ελλάδας στο επίπεδο διαχείρισης των υδάτων και των λεκανών απορροής των ποταµών και εφαρµογής πολιτικής, κυρίως σε θέµατα που σχετίζονται µε το υδροδοτικό σύστηµα της Αθήνας. Σχετικές κατευθύνσεις παρέχονται στην παρ. 2 του Αρθρου 13 του παρόντος. Επίσης, προτεραιότητα δίδεται στη συνεργασία µε την Περιφέρεια υτικής Ελλάδας για την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής µεταξύ των Λιµένων Πειραιά και Πάτρας, τη δικτύωσή τους και τη σύνδεσή τους µε τους Λιµένες της Ιονίας Οδού (Αστακός, Ηγουµενίτσα). Αρθρο 8. Χωρική διάρθρωση Περιοχές Στρατηγικής Σηµασίας: Αναπτυξιακοί Πόλοι Κέντρα/ Περιοχές Εξισορρόπησης και Συνοχής Περιοχές Περιβαλλοντικής Βιωσιµότητας. 1. Αρχές και στόχοι της χωρικής διάρθρωσης Tο χωρικό πρότυπο α) Οι κατευθύνσεις πολιτικής και οι στρατηγικές επιλογές για τη βιώσιµη ανάπτυξη της Αθήνας / Αττικής, διέπονται από τις εξής βασικές αρχές: - Πολυκεντρικότητα 26