ΙΔΡΥΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ

Transcript

1 Η ΚΕΔΡΟΣ, θέλοντας να συμβάλει στην ανάπτυξη της Περιφέρειας Ηπείρου, καταθέτει μια πρόταση που πιστεύουμε ότι μπορεί να βοηθήσει καθοριστικά στην τουριστικής της ανάπτυξη, μέσω της δημιουργίας ενός πολυσυμμετοχικού Οργανισμού Τουρισμού. ΙΔΡΥΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγή Η τουριστική ανάπτυξη της Περιφέρειας Ηπείρου, δεν μπορεί να είναι αντικείμενο μιας υπηρεσίας ή λίγων ανθρώπων, όσο σχετικοί ή ειδικοί και αν είναι αυτοί. Οι λόγοι είναι πολλοί, ορισμένοι από τους οποίους είναι: 1. Αποφεύγονται οι άσχημες εντυπώσεις που μπορεί να δημιουργηθούν όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται από μικρές ομάδες στελεχών της Περιφέρειας, έστω και αν αυτοί συνεπικουρούνται από επιχειρηματίες ή επαγγελματίες του αντικειμένου. 2. Είναι αδύνατον λίγοι άνθρωποι να πάρουν υπόψη τους όλες τις πτυχές του τουριστικού προϊόντος της Περιφέρειας, και είναι απολύτως βέβαιο ότι πολλά υποσχόμενοι τομείς δεν αγγίζονται στο ελάχιστο. 3. Δεν διασφαλίζεται η διαφάνεια στην λήψη των αποφάσεων, και τα διαθέσιμα κονδύλια είναι αβέβαιο αν αξιοποιούνται με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο. 4. Με την συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, διασφαλίζεται ότι ο κάθε ένας αναλαμβάνει μέρος της ευθύνης λήψης αποφάσεων, στερώντας του έτσι το δικαίωμα στο μέλλον να κατακρίνει την οποιαδήποτε προσπάθεια. 5. Οι συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων για την τουριστική ανάπτυξη, διασφαλίζουν πλουραλισμό ιδεών, λύσεων και πρακτικής δουλειάς, εξασφαλίζοντας την μέγιστη αποτελεσματικότητα. 6. Η συμμετοχή όλων στην λήψη των αποφάσεων, διασφαλίζει την ολική υποστήριξη της ιδέας από όλους, ενώ διαχέεται αποτελεσματικά η στρατηγική και η τακτική του οργανισμού στους πολίτες της Περιφέρειας, και τους κάνει συμμάχους και πρεσβευτές της ιδέας. 7. Η τουριστική ανάπτυξη και προβολή της Ηπείρου, είναι υπόθεση ΟΛΩΝ. Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι είναι αναγκαία η ίδρυση ενός Οργανισμού Τουρισμού που θα ασχοληθεί με την ανάπτυξη του τουρισμού στην Περιφέρεια Ηπείρου με την συμμετοχή όλων των φορέων που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με αυτόν. Στον οργανισμό αυτόν θα πρέπει να συμμετέχουν τόσο δημόσιοι, όσο και ιδιωτικοί φορείς, με τους ιδιωτικούς να υπερισχύουν των δημοσίων στην λήψη των αποφάσεων. Ο κύριος λόγος αυτής της σύμπραξης αφορά στην αναγκαία συνεργασία για να προχωρήσει αποτελεσματικά η ιδέα, με τους ιδιώτες να σχεδιάζουν και να προτείνουν λύσεις, και τους φορείς του δημοσίου να τις εφαρμόζουν, ακόμη και νομοθετώντας. Φυσικά ο οργανισμός θα πρέπει να οργανωθεί και να λειτουργεί με τέτοιον τρόπο, ώστε οι προτάσεις των ιδιωτικών φορέων να μην είναι ανεφάρμοστοι. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί με πολλούς

2 τρόπους, όπως για παράδειγμα με την δημιουργία ενός κανονισμού λήψης αποφάσεων, ή με την οικονομική συμμετοχή των ιδιωτών στις ιδέες που προτείνουν, έτσι ώστε να μην λαμβάνονται ουτοπικές ή βεβιασμένες αποφάσεις. Συμμετέχοντες φορείς Στον οργανισμό αυτόν θα πρέπει να συμμετέχουν οι παρακάτω φορείς 1. Διεύθυνση Τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου 2. Περιφερειακό γραφείο ΕΟΤ 3. ΠΕΔ Ηπείρου 4. Περιφερειακή Διεύθυνση Δασών 5. Περιφερειακή Αρχαιολογική Υπηρεσία 6. Επιμελητήριο Ηπείρου 7. Πολιτική Προστασία Περιφέρειας Ηπείρου 8. Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών και προστατευόμενων περιοχών Περιφέρειας Ηπείρου Σημείωση: όλοι μαζί οι παραπάνω φορείς δεν θα πρέπει να συμμετέχουν με ποσοστό άνω του 49% στις αποφάσεις του οργανισμού 9. Ένωση Ξενοδόχων Περιφέρειας Ηπείρου 10. Ένωση Γραφείων Τουρισμού και Οδικών μεταφορέων Περιφέρειας Ηπείρου 11. Ένωση Εταιρειών Τουρισμού Ενεργού Αναψυχής Περιφέρειας Ηπείρου 12. Επαγγελματικό Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων 13. Επαγγελματικό Σωματείο Συνοδών Τουρισμού Ενεργού Αναψυχής (Οδηγοί Βουνού, Οδηγοί rafting, ξεναγοί, οικοξεναγοί, κλπ) 14. Ένωση Αγροκτηνοτροφικών Παραγωγών Ηπείρου 15. Ένωση Ορειβατικών Συλλόγων Περιφέρειας 16. Κυνηγητική Ομοσπονδία Περιφέρειας 17. Ένωση Αστικών Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών Περιφέρειας 18. Εκπρόσωποι πολιτιστικών Οργανισμών (Πνευματικό Κέντρο, μουσεία) 19. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σημείωση: Όσοι από τους παραπάνω αναφερόμενους φορείς δεν έχουν περιφερειακή οντότητα, θα πρέπει να αποκτήσουν. Ενδεχομένως στην παραπάνω πρόταση να μην έχουν περιληφθεί όλοι οι φορείς, δημόσιοι ή επαγγελματικοί που μπορούν ή πρέπει να συμμετέχουν. Ενδεχομένως κάποιοι από τους παραπάνω να μην δεχθούν να συμμετάσχουν, τουλάχιστον εξαρχής. Οι παραπάνω φορείς θα πρέπει να συμμετέχουν στον Οργανισμό Τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου με συμμετοχή στο καταστατικό και στην λήψη αποφάσεων. Ο Οργανισμός αυτός θα διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο με μέλη του επαγγελματίες του αντικειμένου, ωστόσο οι σοβαρές αποφάσεις θα λαμβάνονται από κάτω προς τα πάνω με την συμμετοχή όλων των σχετικών με το θέμα φορέων. Μορφή Οργανισμού, αρχική χρηματοδότηση Ο οργανισμός μπορεί να έχει την μορφή Ανώνυμης Εταιρείας ή ΚοινΣΕπ, ή αστικής μη κερδοσκοπικής και θα διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο στο οποίο θα συμμετέχουν στελέχη της αγοράς και θα διαθέτει επαγγελματία αμειβόμενο Εκτελεστικό Διευθυντή. Όλοι οι συμμετέχοντες φορείς θα αποτελούν την ΓΣ του οργανισμού.

3 Ο οργανισμός θα πρέπει να διαθέτει Τεχνικές Ομάδες Εργασίας σε επιμέρους τομείς τουρισμού, οι οποίες θα σχεδιάζουν την ανάπτυξη του τομέα ευθύνης τους (π.χ. Ομάδα Θρησκευτικού τουρισμού, Ομάδα Τουρισμού Πόλης, κλπ) Ένας τέτοιος Οργανισμός Τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου, θα πρέπει να δημιουργηθεί από το μηδέν. Αρχικά μπορούν να συμμετέχουν μόνο όσοι φορείς αποδεχθούν την ιδέα και να υπάρχει καταστατική πρόβλεψη για την είσοδο και νέων φορέων στο μέλλον, με τέτοιο τρόπο ώστε πάντοτε οι φορείς του ιδιωτικού τομέα να διαθέτουν ποσοστό τουλάχιστον 51%. Αφού δημιουργηθεί ο Οργανισμός Τουρισμού, θα πρέπει στη συνέχεια να οργανωθεί εσωτερικά ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται από τη βάση. Αυτό θα γίνει με τον σχηματισμό ομάδων εργασίας. Όλο το περιγραφόμενο σχέδιο, είναι βέβαιο ότι θα χρειαστεί κάποια αρχική χρηματοδότηση. Δυνατότητες μιας τέτοιας χρηματοδότησης μπορούν να βρεθούν σε διακρατικά ή άλλα Ευρωπαϊκά προγράμματα, ή να ενταχθεί για χρηματοδότηση σε κάποιο σχέδιο Ολοκληρωμένης Εδαφικής Επένδυσης. Μέσα από την χρηματοδότηση θα πρέπει να γίνει ο σχεδιασμός ίδρυσης και λειτουργίας του οργανισμού, να αντληθεί τεχνογνωσία και εμπειρία από την διεθνή αγορά, και να δημιουργηθεί το business plan του οργανισμού. Παράλληλα θα πρέπει επίσης να χρηματοδοτηθεί και η ανασυγκρότηση της περιφέρειας (να δημιουργηθούν ενώσεις επαγγελματιών και περιφερειακές διευθύνσεις όπου δεν υπάρχουν). Στη συνέχεια θα πρέπει να δημιουργηθούν σχέδια ευρωπαϊκών προγραμμάτων τα οποία θα σχεδιαστούν από κοινού με τις επαγγελματικές ενώσεις, για τα μέλη τους. Μακροπρόθεσμα ωστόσο ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας του οργανισμού θα πρέπει να εξασφαλίζει την διηνεκή αυτοχρηματοδότησή του, έτσι ώστε να μην είναι αναγκαία ευρωπαϊκά ή Εθνικά κονδύλια για την συνέχιση της ύπαρξής του. Μια άλλη ιδέα είναι, τα χρήματα που διαθέτει η Περιφέρεια Ηπείρου για την τουριστική προβολή να διατεθούν για μερικά χρόνια μόνο στην αναδιοργάνωση του τουρισμού και πουθενά αλλού. Αρμοδιότητες Οργανισμού Μελέτη ταυτότητας Ηπείρου Διαρκείς μελέτες προφίλ επισκεπτών τάσεις αγοράς (Ελληνική και διεθνή αγορά - ορισμένες μελέτες υπάρχουν ήδη) Χάραξη τουριστικής πολιτικής στην Περιφέρεια Ηπείρου με βάση την ταυτότητα της περιοχής και τις ανάγκες του σύγχρονου τουρίστα Σχεδιασμός και υλοποίηση marketing τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου Συμμετοχή με προτάσεις στην χάραξη της Εθνικής Τουριστικής Πολιτικής Σχεδίαση και Διαχείριση Ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την Περιφέρεια Ηπείρου με στόχο την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης Ηπείρου Συμμετοχή στον σχεδιασμό των περιφερειακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ, ΠΕΠ, κλπ Παρεμβάσεις και προτάσεις νομοθετικών ρυθμίσεων προς το Υπουργείο Τουρισμού Συμβουλευτική υποστήριξη επιχειρηματιών κλπ Ομάδες εργασίας Οι ομάδες εργασίας μπορούν ενδεικτικά να περιλαμβάνουν 1. Ομάδα management τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου (επαγγελματική ομάδα με αμοιβή)

4 2. Ομάδα τουριστικού marketing και προβολής τουρισμού Περιφέρειας Ηπείρου (επαγγελματική ομάδα με αμοιβή) 3. Ομάδα εξεύρεσης χορηγών (επαγγελματική ομάδα - αμοιβή με ποσοστά) 4. Ομάδα τουρισμού ενεργού αναψυχής (rafting, canyoning, trekking) 5. Ομάδα τουρισμού πόλης 6. Ομάδα αγροτουρισμού 7. Ομάδα συνεδριακού τουρισμού 8. Ομάδα θαλάσσιου τουρισμού 9. Ομάδα θρησκευτικού τουρισμού 10. Ομάδα ιατρικού / ιαματικού τουρισμού 11. Ομάδα τουρισμού γευσιγνωσίας 12. Ομάδα προμηθειών και διασύνδεσης με την τοπική πρωτογενή παραγωγή 13. Άλλες πιθανόν ομάδες που κριθούν αναγκαίες από τους επιχειρηματίες της Ηπείρου, και μετά από τις προτάσεις της ομάδας marketing Σημείωση: Οι ομάδες 4 έως και 11 δεν θα είναι αμειβόμενες, και ενδεχομένως θα πρέπει να βρίσκουν και χρήματα ή να συμβάλουν οι ίδιοι για την ανάπτυξη και προβολή του αντικειμένου τους. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να έχει το δικό της πεδίο δράσης και εσωτερική οργάνωση, με συγκεκριμένο job description ανά συμμετέχοντα, προεδρείο, και θα πρέπει να σχεδιάζει και να προτείνει οποιαδήποτε ενέργεια θωρεί αναγκαία για την ανάπτυξη του τομέα ευθύνης της. Οι αποφάσεις της θα δεσμεύουν την διοίκηση του Οργανισμού και θα έχουν δικό τους ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Υπάρχει ωστόσο αρνητική εμπειρία από το παρελθόν, στον τρόπο λειτουργίας ομάδων εργασίας ή επιτροπών, με την βασική ανησυχία όλων ότι στην ομάδα θα συμμετέχουν άσχετοι ή γνωστοί της διοίκησης, με αδιαφανείς διαδικασίες, που θα προωθούν τα συμφέροντα της δικής τους επιχείρησης, και αφήνοντας όσους δεν έχουν πρόσβαση στην ομάδα χωρίς εκπροσώπηση. Αυτό μπορεί να ξεπεραστεί με την υιοθέτηση τριών απλών προϋποθέσεων για την συμμετοχή κάποιου στην κάθε ομάδα: 1. Ελεύθερη συμμετοχή οποιουδήποτε το επιθυμεί, ιδιώτη προσώπου ή εκπροσώπου κάποιου φορέα. 2. Χρηματοδότηση των δράσεων της ομάδας από τους συμμετέχοντες στην ομάδα και τους ωφελούμενους επιχειρηματίες. 3. Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται από την συμμετοχή των μελών θα χρησιμοποιούνται για την προβολή του τομέα ευθύνης τους. Με τον τρόπο αυτό όποιος συμμετέχει στην ομάδα θα πρέπει πραγματικά να ενδιαφέρεται για της επιτυχία της (διαφορετικά θα χάσει τα λεφτά του), θα επινοήσει τρόπους μέγιστης απόδοσης των χρημάτων του ή άλλης χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα κανείς δεν θα έχει το δικαίωμα να κριτικάρει αρνητικά την προσπάθεια. Ωστόσο και στο θέμα του τρόπου λειτουργίας μιας ομάδας, οι παραπάνω ιδέες αποτελούν απλά μια βάση συζήτησης. Χρηματοδότηση λειτουργίας του Οργανισμού Μετά την αρχική του ίδρυση, η λειτουργία του οργανισμού απαιτεί κάποια κεφάλαια, τα οποία θα αυξάνονται όσο περισσότερο θα αυξάνονται και οι δράσεις του οργανισμού. Προκειμένου να μειωθεί το κόστος στέγασης του οργανισμού, θα πρέπει να του διατεθεί χώρος σε κάποιο κτίριο της Περιφέρειας ή του Δήμου Ιωαννιτών.

5 Την χρηματοδότηση των επαγγελματικών ομάδων εργασίας και της διεύθυνσης (management, marketing, Εκτελεστικός Διευθυντής, κλπ) θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από την Περιφέρεια Ηπείρου και τους Δήμους (ο κάθε δήμος θα συμβάλει ανάλογα με τον πληθυσμό που έχει). Ο οργανισμός θα αναζητήσει χορηγίες και άλλες πηγές εσόδων τα οποία θα μπορεί να διαθέσει στην χρηματοδότηση ενός ποσοστού των προτάσεων των ομάδων εργασίας. Ενδεικτικά, αν μια ομάδα αποφασίσει την συμμετοχή σε μια έκθεση στο εξωτερικό, ένα μέρος του κόστους θα καλύπτουν τα μέλη της ομάδας και ένα άλλο μέρος θα καλύπτει ο οργανισμός. Παράδειγμα λειτουργίας Ομάδας Τουρισμού Ενεργού Αναψυχής Εξετάζοντας ενδεικτικά τον τρόπο λειτουργίας μιας ομάδας, αναφέρουμε αναλυτικότερα πως θα μπορούσε να λειτουργήσει η ομάδα τουρισμού ενεργού αναψυχής. 1. Ανοιχτή πρόσκληση σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, φορέα, επιχείρηση, ή ιδιώτη θέλει να πάρει μέρος στην ομάδα 2. Εσωτερική ψηφοφορία για ορισμό διοικούσας επιτροπής / συμβουλίου 3. Αποτύπωση (ψηφιακή, φωτογραφική, βίντεο, κλπ) όλων των διαδρομών που προσφέρονται για άσκηση τουρισμού ενεργού αναψυχής στην Ήπειρο (μονοπάτια, διαδρομές ποδηλάτου, ποτάμια, φαράγγια, κλπ) 4. Σχεδιασμό ενός δικτύου μονοπατιών μεγάλων διαδρομών, που να καλύπτει όλη την Ήπειρο (η Ήπειρος χρειάζεται ένα δίκτυο με περισσότερα από χιλιόμετρα μονοπατιών, ιδανικά γύρο στα χιλ.), που να ενώνει υπάρχοντα μονοπάτια με χωριά, μνημεία, τοπία, κορυφές, κλπ) 5. Σχεδιασμό ενός δικτύου ποδηλατικών διαδρομών που να ενώνει χωριά και μνημεία της περιοχής 6. Συντήρηση και καθαρισμός παλαιών μονοπατιών ή κατασκευή νέων όπου κρίνεται αναγκαίο ώστε να υλοποιηθεί το δίκτυο. 7. Ενιαία σήμανση όλων των διαδρομών του κάθε δικτύου 8. Κοινωφελείς υποδομές εξυπηρέτησης τουριστών ενεργού αναψυχής 9. Σχεδιασμός τουριστικών πακέτων τουρισμού ενεργού αναψυχής 10. Προώθηση και προβολή των προσφερόμενων δραστηριοτήτων και δυνατοτήτων ενεργού αναψυχής 11. Προτάσεις θεσμικής λειτουργίας των δικτύων (προδιαγραφές δημιουργίας, κανονισμός λειτουργίας, νομοθετικές παρεμβάσεις, κλπ) 12. Σχεδιασμός marketing plan, συμμετοχής σε εκθέσεις, έντυπα, χάρτες, κλπ για την ανάπτυξη του τουρισμού ενεργού αναψυχής 13. Σχεδιασμός μεθόδων αυτοχρηματοδότησης της ομάδας, μεταφέροντας εμπειρίες και τεχνογνωσία από άλλες περιοχές Με παρόμοιο τρόπο θα λειτουργούν και οι άλλες ομάδες, η κάθε μια στον τομέα της. Marketing Τουρισμού Ηπείρου Ο κάθε επιχειρηματίας ή κάτοικος της Ηπείρου, έχει στο μυαλό του μια διαφορετική εικόνα για την Ήπειρο. Ο καθένας έχει ιδέες για το τι θα μπορούσε να γίνει για να υπάρχει τουριστική ανάπτυξη. Κατά πόσο όμως αυτή η εικόνα του καθενός ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και ποια είναι πραγματικά η ταυτότητα του τουρισμού της Ηπείρου; Ποιο πραγματικά είναι το προφίλ των επισκεπτών της Ηπείρου; Ανταποκρίνεται αυτό το προφίλ στις πραγματικές ανάγκες της τουριστικής πολιτικής της Περιφέρειας Ηπείρου; Είναι απολύτως βέβαιο ότι κανείς δεν ξέρει πραγματικά. Κανείς δεν μπορεί να δώσει μια σίγουρη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και για αυτό θα πρέπει όλα να ξεκινήσουν από μηδενική βάση, θεωρώντας ότι δεν γνωρίζουμε τίποτα. Η σειρά των ενεργειών περιλαμβάνουν:

6 1. Έρευνα (τουριστικής) ταυτότητας Ηπείρου (με έρευνα στους πραγματικούς και δυνητικούς επισκέπτες και όχι με εκτιμήσεις) 2. Έρευνα προφίλ επισκεπτών Ηπείρου (θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια ώστε να παρακολουθούνται οι τάσεις) 3. Καθορισμός στόχων με βάση τις διεθνείς τάσεις της τουριστικής αγοράς 4. Εισαγωγή τεχνογνωσίας από επιτυχημένες εφαρμογές άλλων περιοχών 5. Ανασχεδιασμός της τουριστικής ταυτότητας αν κριθεί αναγκαίο 6. Δημιουργία logo και οράματος Περιφέρειας Ηπείρου 7. Διερεύνηση, ανάδειξη ή δημιουργία των πρεσβευτών της Ηπείρου στην υπόλοιπη Ελλάδα ή το εξωτερικό (brand names με την Ήπειρο, από την Ήπειρο για την Ήπειρο) 8. Σχεδιασμός τουριστικής πολιτικής που θα ικανοποιεί τους στόχους πλάνο marketing target groups 9. Δημιουργία μόνιμων μηχανισμών συλλογής στατιστικών στοιχείων, ώστε να είναι μετρήσιμα τα αποτελέσματα στο διηνεκές 10. Δημιουργία ομάδων εργασίας (π.χ. ομάδα marketing τουρισμού πόλης) Ένα τέτοιο σχέδιο καλό θα ήταν να δημιουργηθεί από κάτω προς τα πάνω, με τους πολίτες και τους επιχειρηματίες να οργανώνονται σε όλα τα επίπεδα και να επιβάλουν την άποψή τους στην ηγεσία της Περιφέρειας. Ωστόσο, δεδομένου του χαρακτήρα των Ελλήνων και κυρίως της ισχυρογνωμοσύνης των Ηπειρωτών, ο μόνος τρόπος να δημιουργηθεί ένας τέτοιος οργανισμός στην Ήπειρο είναι «από πάνω προς τα κάτω». Υπάρχει μια μόνο προϋπόθεση, η εκλεγμένη ηγεσία της περιφέρειας να έχει όραμα και πραγματικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του τόπου και να αφήσει κατά μέρος την προσωπική ωφέλεια από την οποιαδήποτε συμμετοχή και δράση της. Χρήστος Λάμπρης ΥΓ. Οι παραπάνω ιδέες προέκυψαν μετά την ανάλυση του τρόπου ίδρυσης, οργάνωσης και λειτουργίας ενός αντίστοιχου τουριστικού οργανισμού στον Μέλανα Δρυμό.