ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Transcript

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:. ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Αρχή της Δεδηλωμένης β. Σ.Ε.Κ.Ε. γ. Λαϊκό κόμμα Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Α2 Α) Να χαρακτηρίσετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων (Σ/Λ): 1) Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ήταν μια μυστική οργάνωση στρατιωτικών που προσπάθησε να προωθήσει τις απόψεις της μέσω δικτατορίας. 2) Το πολίτευμα το οποίο καθορίστηκε στο σύνταγμα του 1864 ήταν η συνταγματική μοναρχία. 3) Το Εθνικό Κομιτάτον, υπό τον Επαμεινώνδα Μεταξά, υποστήριζε την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού.

2 4) Στο τέλος του 19ου αι. οι κυβερνήσεις δεν χρησιμοποιούσαν καθόλου μεθόδους εξαναγκασμού για να πείσουν τους ψηφοφόρους. 5) Το βενιζελικό κόμμα δεν υπήρξε προσωποπαγές. 6) Στο σύνταγμα του 1844 καθορίστηκαν οι βασιλικές εξουσίες. (Μονάδες 6) Β) Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α με τους αντίστοιχους από τη στήλη Β. (Μονάδες 4) Στήλη Α Στήλη Β 1. Ιωάννης Κωλέττης α) πολιτική δράση που εξέφραζε εκσυγχρονιστικά αιτήματα 2. Αλέξανδρος β) ηγέτης του Εθνικού Κομιτάτου Κουμουνδούρος 3. Δημήτριος γ) αρχηγός του γαλλικού κόμματος και Βούλγαρης πρωθυπουργός τα χρόνια Επαμεινώνδας δ) κύριος πολιτικός αντίπαλος του Χ. Τρικούπη Δεληγιώργης 5. Δημήτριος Γούναρης ε) ηγέτης των πεδινών 6. Θεόδωρος Δηλιγιάννης στ) επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ιαπώνων ΘΕΜΑ Β1 Ποιες ήταν οι βασικές θέσεις του κόμματος των Φιλελευθέρων και ποιο το νομοθετικό έργο του Βενιζέλου το 1911; Μονάδες 15 ΘΕΜΑ Β2 Ποιοι ήταν οι κοινωνικοί, πολιτικοί κι οικονομικοί παράγοντες που οδήγησαν στο κίνημα στο Γουδί το 1909; Μονάδες 10

3 ΘΕΜΑ Γ1 Λαμβάνοντας υπόψη σας το κείμενο του βιβλίου σας και το περιεχόμενο του παραθέματος: α) Να παρουσιάσετε τα αιτήματα των οποίων εκφραστής υπήρξε ο Α. Κουμουνδούρος. (Μονάδες 10) β) Να τεκμηριώσετε το περιεχόμενο της φράσης «ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές που πρέπει να στολίζουν έναν κοινοβουλευτικό άνδρα». (Μονάδες 7) γ) Να αντιπαραθέσετε την κοινοβουλευτική συμπεριφορά του Κουμουνδούρου μ εκείνη του Κωλέττη (Μονάδες 8). Μονάδες 25 Κουμουνδούρος ως ο πρώτος πολιτικός με συνείδηση κοινοβουλευτική Ο Κουμουνδούρος μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρώτος Έλληνας πολιτικός με συνείδηση κοινοβουλευτική. Ήθελε η κυβέρνησή του να στηρίζεται στην πλειοψηφία των βουλευτών και γι αυτό, μιλώντας στην βουλή, προσπαθούσε να πείσει και όχι να δελεάσει όπως επιδίωκε ο Δεληγιώργης. Εκτιμούσε την αγχίνοια του Βούλγαρη και σεβόταν την πατριαρχική νοοτροπία του, αλλά αρνιόταν να υποταχθεί στον αυταρχισμό του. Συμπαθούσε το Δεληγιώργη, αλλά δεν τον εμπιστευόταν, γι αυτό και δε συνεργάστηκε μαζί του. Εκτιμούσε τον Τρικούπη, αλλά και τον αντιπαθούσε βαθύτατα, γι αυτό και τον χρησιμοποίησε μια και μόνη φορά. Ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές που πρέπει να στολίζουν ένα κοινοβουλευτικό άνδρα. Ψυχραιμία, ανεξικακία, ελαστικότητα, προσαρμοστικότητα, καλή διάθεση, ευγένεια στους τρόπους, επιμέλεια, εργατικότητα, επιμονή, όσο και υπομονή, πραότητα. Δεν θύμωνε και δεν λύπησε σχεδόν, κανένα, γι αυτό και τον χαρακτήριζαν «γλυκύτατο». Με απόλυτη ευλάβεια τηρούσε όλους τους κανόνες στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι και δεν προσπάθησε ποτέ να βγει έξω από τα συνταγματικά πλαίσια. Αυτό που δεν του πήγαινε ήταν να βρεθεί στην ίδια κυβέρνηση με το Βούλγαρη... (Ι.Ε.Ε., τόμος ΙΓ, σ. 248) ΘΕΜΑ Δ1 Αφού μελετήσετε το παραπάνω κείμενο και με βάση τις γνώσεις σας από το σχολικό βιβλίο να προσδιορίσετε τις επιδιώξεις του δηλιγιαννικού κόμματος και να αιτιολογήσετε την άποψη ότι ήταν ένα φαινόμενο εξίσου νέο με τον τρικουπισμό. (Μονάδες 25)

4 ΠΗΓΗ Ο Δηλιγιαννισμός Από την άλλη πλευρά, ο δηλιγιαννισμός, ή μάλλον ο αντι-τρικουπισμός, αποτελούσε ένα κίνημα όχι λιγότερο νέο από το προηγούμενο. Προερχόταν ασφαλώς από την παράδοση του Ι. Κωλέττη και του Αλ. Κουμουνδούρου. Στις γραμμές του βρίσκουμε τους οπαδούς των παλιών κομμάτων με το γαλλικό και ρωσικό προσανατολισμό. Φαίνεται ότι το κοινό στοιχείο και των δυο αυτών τάσεων ήταν ο αντι-αγγλισμός, ο οποίος τις οδήγησε ως τη συγχώνευση σε ένα ενιαίο κόμμα. Ο αντι-αγγλισμός του κόμματος αυτού έγινε ακόμα πιο έκδηλος όταν αργότερα άρχισε να εγκαταλείπει και τη Ρωσία και τη Γαλλία, προκειμένου να βρεθεί στην ίδια πλευρά με το ανερχόμενο στρατόπεδο της κεντρικής Ευρώπης και ειδικότερα με τη Γερμανία. Στο αντι-τρικουπικό στρατόπεδο συσπειρώθηκαν τα στοιχεία του εγχώριου (μικρο) αστισμού. Ολόκληρο το απρόσωπο πλέγμα σχέσεων γύρω από το κράτος και την πολιτική εξουσία προσπάθησε να αποτρέψει τον επιδιωκόμενο (από τον Τρικούπη) έλεγχο του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου. Οι αντιτρικουπικοί δεν ήταν εναντίον του κεφαλαίου, αλλά ήθελαν να το θέσουν υπό τον έλεγχο της κρατικής μηχανής. Στιγμάτιζαν με υστερικό πάθος την κερδοσκοπία, το χρηματιστήριο, το χρηματικό κεφάλαιο, το χρηματικό πλούτο, την τοκογλυφία, την τραπεζική παντοδυναμία. Κήρυσσαν τον πόλεμο στους ξένους, στην Ευρώπη, στους πλούσιους Έλληνες της διασποράς. Παρόλα αυτά, ήταν υπέρ των παραγωγικών επενδύσεων, μέσα από έναν κατάλληλο κυβερνητικό προσανατολισμό. Ακόμα και παλιές οικογένειες κοτζαμπάσηδων και «τζακιών» που ξέπεσαν, έρχονταν να συμπαραταχθούν στα πλαίσια της αντι-τρικουπικής παρατάξεως. Παρά την παραδοσιακή μορφή πολλών από αυτούς που μετείχαν στη δηλιγιαννική παράταξη, ωστόσο έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο εξίσου νέο με τον τρικουπισμό. Το φαινόμενο αυτό είναι νέο όχι με βάση την προέλευση των στρωμάτων που το συγκροτούσαν, αλλά με βάση τις επιδιώξεις τους. Δεν είναι τυχαίο ότι οι επιδιώξεις αυτές, ξεκινώντας από ένα δημαγωγικό αντι-τρικουπισμό, κατέληξαν να αναφέρονται όλο και περισσότερο στο γερμανικό αναπτυξιακό υπόδειγμα. Στο φιλελευθερισμό του αγγλικού κόμματος του Τρικούπη, αντέτασσαν εθνικιστικά πρότυπα εμπνευσμένα από τον Κρόμγουελ, τον Καποδίστρια, το Βίσμαρκ. Έτσι, ο δηλιγιαννισμός, στην προσπάθειά του να εμποδίσει το τρικουπικό έργο, κατέληξε να διαμορφώσει στην πράξη ένα πρόγραμμα με αναφορές όχι στο παρελθόν, αλλά στο παρόν και στο μέλλον. Το πρόγραμμα αυτό αντιτιθόταν στο τρικουπικό, αλλά αυτό δε σημαίνει και ότι επιδίωκε το γύρισμα της ιστορίας προς τα πίσω. Αντίθετα, επιδίωκε έναν ορισμένο

5 κοινωνικό εκσυγχρονισμό με άξονα της όλης προσπάθειας το κράτος. Ενώ ο Τρικούπης προσέβλεπε στην αγγλική κοινωνία και γι αυτό επιδίωκε να ενισχύσει την οικονομία και να αποδυναμώσει την πολιτική εξουσία, ο Δηλιγιάννης επιδίωκε ακριβώς το αντίθετο: ισχυρή πολιτική εξουσία που να ελέγχει και την οικονομία. Ο Θ. Δηλιγιάννης ξιφουλκούσε κατά της πλουτοκρατίας, κατά του χρηματικού και χρηματιστικού κεφαλαίου, υποσχόταν ένα συνδυασμό της οικονομικής προόδου με την κοινωνική δικαιοσύνη και κυρίως επιζητούσε να ενισχύσει τη δύναμη του κράτους. Είχε ως κανόνα της διεθνούς πολιτικής του την υποστήριξη της Γαλλίας, όμως ερωτοτροπούσε ακόμα και με τη Ρωσία και θαύμαζε βαθύτατα τη Γερμανία. Έτσι, κατόρθωσε να συσπειρώσει γύρω του ολόκληρη την αντιτρικουπική πανσπερμία. Ι.Ε.Ε., τόμ. ΙΔ, σσ Οδηγίες προς τους εξεταζόμενους: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ PhD ΚΑΛΛΕΡΓΗ ΑΝΘΟΦΙΛΗ 1. Στην κόλλα σας να γράψετε μόνο τα βασικά στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ημερομηνία, τμήμα, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στη φωτοτυπία με τα θέματα. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με την κόλλα σας και την φωτοτυπία με τα θέματα. 3. Να απαντήσετε στην κόλλα σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας με στυλό. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Διάρκεια εξέτασης: Δυόμιση (2,5) ώρες από την ώρα διανομής των θεμάτων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μια (1) ώρα μετά τη διανομή των θεμάτων. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!