11254/14 ΜΑΚ/σα 1 DGG 2B

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 24 Ιουνίου 2014 (OR. en) 11254/14 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Ομάδα «Διαρθρωτικά Μέτρα» Αποδέκτης: FIN 435 FSTR 35 FC 23 REGIO 78 TRANS 339 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων(1ο Τμήμα)/Συμβούλιο Θέμα: Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την ειδική έκθεση αριθ. 1/2014: «Αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που στηρίζονται από την ΕΕ» 1. Στις 10 Απριλίου 2014, η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου παρέλαβε την ειδική έκθεση αριθ. 1/2014 με τίτλο «Αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που στηρίζονται από την ΕΕ» 1, που εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τη συνεδρίασή του στις 5 Φεβρουαρίου Σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της εξέτασης των ειδικών εκθέσεων που καταρτίζει το Ελεγκτικό Συνέδριο 2, η Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων (2ο Τμήμα), κατά τη συνεδρίασή της στις 30 Απριλίου 2014, ανέθεσε στην Ομάδα «Διαρθρωτικά Μέτρα» να εξετάσει την έκθεση αυτή κατά τους προαναφερόμενους κανόνες στα ανωτέρω συμπεράσματα. 1 2 ΕΕ C 106, , σ. 3. Έγγρ. 7515/00 FIN COR /14 ΜΑΚ/σα 1

2 3. Η Ομάδα «Διαρθρωτικά Μέτρα» εξέτασε την ειδική έκθεση στις 20 Μαΐου 2014 και στις 20 Ιουνίου 2014 επιτεύχθηκε συμφωνία επί του σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου κατόπιν σιωπηρής διαδικασίας. 4. Επομένως, η Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων καλείται να εισηγηθεί στο Συμβούλιο να εγκρίνει, ως σημείο «Α», το εν λόγω σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου, ως έχει στο Παράρτημα του παρόντος εγγράφου /14 ΜΑΚ/σα 2

3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την ειδική έκθεση αριθ. 1/2014 «Αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που στηρίζονται από την ΕΕ» Η ειδική έκθεση αριθ. 1/2014 με τίτλο «Αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που στηρίζονται από την ΕΕ» αξιολογεί την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα των έργων δημόσιων αστικών μεταφορών που συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, τη συμμόρφωσή τους προς τις ανάγκες των χρηστών και την επίτευξη των στόχων χρησιμοποίησής τους. Ο έλεγχος καλύπτει δείγμα 26 έργων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή από το Ταμείο Συνοχής κατά τις περιόδους προγραμματισμού και Τα επιλεχθέντα έργα εκτελέστηκαν σε έντεκα πόλεις πέντε κρατών μελών. Η ενωσιακή χρηματοδότηση που χορηγήθηκε για τις αστικές μεταφορές στις εν λόγω πέντε χώρες (5,3 δισεκατομμύρια ευρώ) αντιπροσωπεύει το 50% της συνολικής ενωσιακής χρηματοδότησης (10,7 δισεκατομμύρια ευρώ). Στο δείγμα συμπεριλήφθηκαν έργα τα οποία συνίσταντο στη δημιουργία, την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό σιδηροδρόμων (τρία), μετρό (οκτώ), ελαφρών μετρό (τέσσερα) και τραμ (έξι), καθώς και ένα λεωφορειακό έργο. Ποίκιλαν από μία γραμμή ή ένα απλό τμήμα έως ένα ολόκληρο δίκτυο. Επίσης, το δείγμα περιλάμβανε τέσσερα μικρότερα έργα σε ένα κράτος μέλος, τα οποία αφορούσαν τα συστήματα λειτουργίας, ενημέρωσης ή έκδοσης εισιτηρίων. Οι ελεγκτές της ΕΕ συμπέραναν ότι, σε γενικές γραμμές, οι υποδομές και τα οχήματα, στα περισσότερα έργα, χρησιμοποιούνταν σύμφωνα με τις προδιαγραφές του έργου. Τέσσερα έργα αστικών μεταφορών επηρεάστηκαν από σημαντικές καθυστερήσεις και σε τρία έργα υπήρξε σημαντική υπέρβαση του κόστους. Κατόπιν της ολοκλήρωσής τους, όλα σχεδόν τα ελεγχθέντα έργα πληρούσαν τις ανάγκες των χρηστών. Εντούτοις, η σύγκριση μεταξύ της προβλεπόμενης χρήσης σε συγκεκριμένες ημερομηνίες και της πραγματικής χρήσης καταδεικνύει ότι τα δύο τρίτα των έργων υποχρησιμοποιούνταν. Αυτό συνεπάγεται χαμηλές επιδόσεις σε επίπεδο οικονομικών και κοινωνικών οφελών (περιορισμός της ρύπανσης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης κ.λπ.), οι οποίες, κατά γενικό κανόνα, δεν παρακολουθούνται από τους φορείς υλοποίησης έργου ή τις εθνικές αρχές. Επίσης, αυτό μπορεί να σημαίνει χρηματοοικονομικές ανισορροπίες για τις δημόσιες αρχές οι οποίες πρέπει να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των σχετικών αστικών μεταφορών. Η υποχρησιμοποίηση των δημόσιων μεταφορών οφείλεται κατά κύριο λόγο σε αδυναμίες στον σχεδιασμό των έργων και στην πολιτική κινητικότητας. Αρκετές από αυτές τις αδυναμίες θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί στο στάδιο σχεδιασμού των έργων /14 ΜΑΚ/σα 3

4 Βάσει των ευρημάτων του, το Συνέδριο συνέστησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαιτήσει τα εξής: καθιέρωση εργαλείων διαχείρισης για την παρακολούθηση της ποιότητας των υπηρεσιών και του επιπέδου ικανοποίησης των χρηστών από τη στιγμή που τα έργα τίθενται σε λειτουργία, συμπερίληψη στις συμφωνίες επιχορήγησης ελάχιστου αριθμού δεικτών αποτελεσμάτων με τους σχετικούς επιμέρους στόχους και επακόλουθη μέτρησή τους, αυστηρότερη ανάλυση της εκτίμησης του αριθμού των αναμενόμενων χρηστών και στήριξη της επιλογής του τρόπου μεταφοράς με ποσοτική σύγκριση των διαφόρων εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς, συμπερίληψη των έργων αστικών μεταφορών σε μια εμπεριστατωμένη πολιτική κινητικότητας, προσεκτική αντιμετώπιση των σχετικών συστάσεων και από τις αρχές των κρατών μελών κατά τη διαχείριση έργων αστικών μεταφορών που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (1) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τα συμπεράσματά της. (2) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι οι αστικές μεταφορές έχουν μεγάλη σημασία, διότι το ποσοστό του ευρωπαϊκού πληθυσμού που κατοικεί σε αστικές περιοχές αναμένεται να αυξηθεί από 73% το 2010 σε 82% έως το 2050 και διότι στις ευρωπαϊκές πόλεις πρέπει να ενισχυθούν η κινητικότητα και η κοινωνική ένταξη και να μειωθούν η κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα ατυχήματα και η ρύπανση. Οι δημόσιες συγκοινωνίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των βιώσιμων αστικών μεταφορών και, ως εκ τούτου, η στήριξη από τις δημόσιες αρχές είναι συχνά αναμενόμενη ανάγκη. (3) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για το γεγονός ότι 15 από τα 21 έργα που εξετάστηκαν είχαν τεθεί σε λειτουργία εγκαίρως ή με καθυστέρηση 9 μηνών ή μικρότερη και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι ορισμένες καθυστερήσεις σε μεγάλα έργα υποδομής είναι συχνά αναπόφευκτες λόγω τεχνικών ή άλλων δυσκολιών που εκφεύγουν του ελέγχου των φορέων υλοποίησης (ήτοι αρχαιολογικές ανασκαφές, ενστάσεις πολιτών στις οποίες προσβάλλονται περιβαλλοντικές πτυχές των έργων κ.λπ.) /14 ΜΑΚ/σα 4

5 (4) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων ενδέχεται να επιφέρουν επίσης καθυστερήσεις στην επίτευξη στόχων όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των έργων. Η υποχρησιμοποίηση συνδέεται στενά με τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι οποίες δεν ήταν προβλέψιμες όταν διενεργήθηκαν οι αναλύσεις κατά το στάδιο σχεδιασμού και προγραμματισμού όσον αφορά τη ζήτηση στην αστική κινητικότητα. (5) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης των μεγάλων έργων για την περίοδο προγραμματισμού θα επιτρέψει την έγκαιρη, εκ των προτέρων εξέταση των έργων από εμπειρογνώμονες εξειδικευμένους στη διαχείριση έργων, την ανάλυση κόστους-ωφέλειας και τα τεχνικά/μηχανολογικά θέματα. Επιπλέον, σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο για τη νέα περίοδο προγραμματισμού, όλα τα έργα θα περιλαμβάνουν, όπου απαιτείται, κοινούς δείκτες εκροών. Οι δείκτες αποτελεσμάτων θα συμφωνηθούν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων επί των προγραμμάτων, θα καθοριστούν βάσει προτεραιοτήτων και στη συνέχεια θα παρακολουθούνται κατά την περίοδο υλοποίησης. Ωστόσο, οι ειδικές ρυθμίσεις του συστήματος αξιολόγησης και παρακολούθησης και κυρίως οι συμβατικές ρυθμίσεις μεταξύ των διαχειριστικών αρχών και των φορέων εκμετάλλευσης θα υπάγονται στην αρμοδιότητα της διαχειριστικής αρχής, όπως ορίζεται στο άρθρο 125, παράγραφος 3, στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013. Εντούτοις, το ποσοστό χρησιμοποίησης δεν εντάσσεται στους κοινούς δείκτες τους οποίους καλούνται να παρακολουθούν τα κράτη μέλη. (6) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι κάθε μεγάλο έργο πρέπει να συμβάλει εμφανώς στους στόχους που ορίστηκαν σε προγραμματικό επίπεδο ως προς την προαγωγή της βιώσιμης και πολυτροπικής αστικής κινητικότητας, ως ορίζεται στο άρθρο 5, παράγραφος 4, στοιχείο ε) του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1301/2013 (κανονισμός του ΕΤΠΑ) και στο άρθρο 4, στοιχείο α), σημείο (v) του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1300/2013 (κανονισμός του Ταμείου Συνοχής). (7) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για τη διαπίστωση ότι, σε 18 από τις 21 ελεγχθείσες περιπτώσεις, οι υπηρεσίες που προσφέρονταν στο πλαίσιο των έργων παρακολουθούνταν και ήταν σύμφωνες προς τους σχετικούς ορισθέντες στόχους και ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι στις υπόλοιπες τρεις περιπτώσεις, οι εν λόγω στόχοι θα πληρούνται κατόπιν της ολοκλήρωσης των έργων στο σύνολό τους /14 ΜΑΚ/σα 5