1 4. δ ι κ η γ ο ρ ο ι

Transcript

1 508 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ 1 4. δ ι κ η γ ο ρ ο ι 359/2011 (Πρόεδρος: Γεράσιμος Τσούνης, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Γεώργιος Αλεξόπουλος, Κασσιανή Λιάρου-Εισηγήτρια, Εφέτες). (Δικηγόρος: Άλκηστη Αναστασία Κατσούνη του Νικολάου-Γουλιέλμου). Δικηγόρος με πάγια αντιμισθία (σε ΟΤΑ). Επίδομα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας (10%). Για να το δικαιούται πρέπει να ασκεί τέτοια καθήκοντα σε θέση που προβλέπεται από διατάξεις καταστατικού ή εσωτερικού κανονισμού του εργοδότη ή έστω σε θέση προϊσταμένου, η οποία είτε προβλέπεται από διατάξεις είτε δημιουργείται από τον εργοδότη. Δικηγόρος. Προσαύξηση 10% δικαιούται ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο εφόσον ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας. Το 10% υπολογίζεται στο βασικό μισθό του (1ο μισθολογικό κλιμάκιο από 15/11/1988 και εφεξής) και όχι στο σύνολο των καταβαλλομένων αποδοχών. Περιστατικά. Στην επίδικη περίπτωση, ως εκ του χρόνου στον οποίο ανάγεται η επίδικη αξίωση, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 92Α του Κώδικα περί Δικηγόρων (ΝΔ 3026/1954), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 2 Ν. 1093/1980 και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 Ν.1816/1988. Με το άρθρο 2 Ν. 1093/1980 ορίζοντο τα ακόλουθα: «1. Εν περιπτώσει συμφωνίας όπως ο δικηγόρος δια τας παρεχομένας υπό τούτον υπηρεσίας αμείβεται μόνον δια παγίας περιοδικής αμοιβής, το κατώτατον όριον ταύτης ορίζεται κατά μήνα δια δικηγόρον παρ Αρείω Πάγω ο εκάστοτε βασικός μισθός δημοσίου διοικητικού υπαλλήλου επί τω βαθμώ παρ.3 Δικηγόροι ασκούντες επί τη βάσει διατάξεων, καταστατικών, εσωτερικών κανονισμών ή δι αποφάσεων του αρμοδίου οργάνου καθήκοντα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας δικαιούνται προσαυξήσεως εκ 10 % επί των υπό της παρ.1 οριζομένων κατωτάτων ορίων. Με το δε άρθρο 12 του Ν.1816/1988 που ισχύει κατά το άρθρο 19 αυτού, από και αντικατέστησε το προαναφερόμενο άρθρο 92Α του Κώδικα περί Δικηγόρων ορίζονται τα ακόλουθα: «1. Σε περίπτωση που έχει συμφωνηθεί να αμείβεται ο δικηγόρος για τις παρεχόμενες από αυτόν υπηρεσίες μόνο με πάγια περιοδική αμοιβή, τα κατώτατα όρια αυτής καθορίζονται κατά μήνα.γ)για δικηγόρο στον Άρειο Πάγο το 1ο μισθολογικό κλιμάκιο παρ.3 Δικηγόροι, οι οποίοι ασκούν καθήκοντα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις των καταστατικών, εσωτερικών κανονισμών ή με αποφάσεις αρμόδιων οργάνων, δικαιούνται προσαύξηση 10% στις αποδοχές του μισθολογικού κλιμακίου που ανήκουν». Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ο δικηγόρος, ο οποίος αμείβεται με πάγια αντιμισθία, για να δικαιούται του επιδόματος προϊσταμένου (10%), πρέπει να ασκεί τέτοια καθήκοντα, σε θέση που προβλέπεται από διατάξεις καταστατικού ή εσωτερικού κανονισμού του εργοδότη ή έστω σε θέση προϊσταμένου, η οποία είτε προβλέπεται από διατάξεις είτε δημιουργείται από τον εργοδότη (βλ.

2 ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ ΑΠ 211/2009 Α Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι η προσαύξηση (10%) που δικαιούνται οι δικηγόροι στον Άρειο Πάγο, οι οποίοι ασκούν καθήκοντα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας, υπολογίζεται στο βασικό μισθό τους (1ου μισθολογικού κλιμακίου από και εφεξής) και όχι στο σύνολο των καταβαλλομένων σε αυτούς αποδοχών. Και τούτο διότι η μεν παρ.3 του άρθρου 2 του Ν.1093/1980 παραπέμπει στην παρ.1 αυτού, που αφορά στο βασικό μισθό ο οποίος συνήθως αποτελεί τη βάση υπολογισμού των υπολοίπων εργοδοτικών παροχών (προσαυξήσεων, επιδομάτων), όχι όμως και στην παράγραφο 2 που αφορά προσαυξήσεις και επιδόματα, η δε παρ.3 του άρθρου 12 Ν.1816/1988 παραπέμπει στις «αποδοχές του μισθολογικού κλιμακίου που ανήκουν» οι ασκούντες καθήκοντα προϊσταμένου νομικής υπηρεσίας δικηγόροι και όχι στο σύνολο των καταβαλλομένων αποδοχών, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν προσαυξήσεις και επιδόματα πέρα των αποδοχών του μισθολογικού κλιμακίου στο οποίο αυτοί ανήκουν (βλ. ΑΠ 1329/1996 Ελλ.Δνη , 1080). Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την 442/ απόφαση του Νομάρχη Κεφαλληνίας και Ιθάκης που δημοσιεύθηκε στις στο φύλλο 29 (τεύχος ΝΠΔΔ) της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, η ενάγουσα-εκκαλούσα προσλήφθηκε από το εναγόμενο-εφεσίβλητο νομικό πρόσωπο, στου οποίου τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις υπεισήλθε αυτοδικαίως από η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (άρθρα 3 περ.61 και 283 περ.2 παρ.2 του Ν.3852/2010), σε κενή οργανική θέση του κλάδου ΠΕ δικηγόρων, προβλεπόμενη από τον τότε ισχύοντα Οργανισμό 509 Εσωτερικής Οργάνωσης και λειτουργίας των Υπηρεσιών του εναγομένου (άρθρο 35 περ.3 του οργανισμού), ο οποίος δημοσιεύθηκε νόμιμα στο ΦΕΚ Β 1327/ , με πάγια αντιμισθία και από την υπηρετεί στο εναγόμενο ως δικηγόρος με σχέση έμμισθης εντολής ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Με την 23/ απόφαση του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Κεφαλληνίας, του οποίου μέλος είναι η ενάγουσα, προήχθη αυτή σε δικηγόρο στον Άρειο Πάγο. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα, με την 3834/ απόφαση του Νομάρχη Κεφαλληνίας και Ιθάκης, τοποθετήθηκε προϊσταμένη της Νομικής Υπηρεσίας του εναγομένου, θέση την οποία προέβλεπε ο τότε ισχύον Οργανισμός Εσωτερικής Οργάνωσης και Λειτουργίας των Υπηρεσιών αυτού (άρθρο 37 αρ.6 ΦΕΚ Β 1327/ ) και η οποία προβλέπεται και από το νέο οργανισμό του εναγομένου ο οποίος συμπλήρωσε και τροποποίησε τον προηγούμενο, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1.Β αρ.φύλλου 1390/ , στο άρθρο 37 Α.03 αυτού. Η ενάγουσα από την ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου της Νομικής Υπηρεσίας του εναγομένου κατά την έννοια του άρθρου 12 παρ.3 ν.1816/1988, σε θέση που προβλέπεται από τον Οργανισμό Εσωτερικής Οργάνωσης και Λειτουργίας των Υπηρεσιών του εργοδότη της και συνεπώς κατά τα αναφερόμενα στην προεκτεθείσα νομική σκέψη, δικαιούται έκτοτε και εφεξής στο μέλλον, προσαύξηση 10% στις αποδοχές του 1ου μισθολογικού κλιμακίου στο οποίο ανήκει λόγω της ιδιότητας της ως δικηγόρου στον Άρειο Πάγο. Η προσαύξηση αυτή υπολογίζεται στο βασικό μισθό και όχι στο σύνολο των καταβαλλομένων στην ενάγουσα αποδοχών, όπως αβάσιμα αυτή ισχυρίζεται με την έφεση της.

3 510 Η εκκαλουμένη απόφαση η οποία δέχθηκε τα ίδια και έκαμε δεκτή ως βάσιμη και από ουσιαστική άποψη κατά ένα μέρος την ένδικη αγωγή της εκκαλούσας, δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και ορθά ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ εκτίμησε τις αποδείξεις, όσα δε αντίθετα υποστηρίζονται με τους λόγους της έφεσης είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Επομένως, η έφεση που δεν περιλαμβάνει άλλο λόγο πρέπει να απορριφθεί ως κατ ουσίαν αβάσιμη. 379/2011 (Πρόεδρος: Ελένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Σωτήριος Τσιμπέρης-Εισηγητής, Εφέτες). (Δικηγόροι: Μαρία Σιάτου, Αλέξανδρος- Γεώργιος Τσάκνης). Δικηγόροι. Αμοιβές τους κατά τον Κώδικα των Δικηγόρων και των υπουργικών αποφάσεων του άρθρου 7 του ν.2753/1999. ΙΚΑ. Αμοιβή του δικηγόρου που έχει προσληφθεί για τις δικαστικές υποθέσεις. Αμείβεται σύμφωνα με τις υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ.2 του ν.2753/1999 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων. Περιστατικά. Στο ν.δ. 3026/1954 «περί του Κώδικος των Δικηγόρων», ορίζονται τα εξής: α)στο άρθρο 92 παρ.1 «τα της αμοιβής των Δικηγόρων κανονίζονται κατά συμφωνίαν μετά του εντολέως αυτού ή του αντιπροσώπου του, περιλαμβάνουσαν είτε την όλην διεξαγωγήν της δίκης είτε μέρος, ή κατ ιδίαν πράξεις αυτής, ή άλλας πάσης φύσεως νομικάς εργασίας, εν ουδεμία όμως περιπτώσει επιτρέπεται η αμοιβή να υπολείπεται των εν άρθροις 98 και επόμενα ελαχίστων ορίων αυτής. Πάσα συμφωνία περί λήψεως μικροτέρας αμοιβής είναι άκυρος ανεξαρτήτως χρόνου συνάψεως της», β)στο άρθρο 98 παρ.1 και 2 : Eν ελλείψει ειδικής συμφωνίας, το ελάχιστον ποσόν της αμοιβής του Δικηγόρου ορίζεται κατά τας διατάξεις των επομένων άρθρων αυξανόμενον κατά την κρίσιν του δικαστού ή του δικαστηρίου, αναλόγως της επιστημονικής εργασίας της αξίας και του είδους της διεκπεραιωθείσης υποθέσεως, του καταναλωθέντος χρόνου, της σπουδαιότητος της διαφοράς, των ιδιαζουσών αυτής περιστάσεων και εν γένει των καταβληθεισών δικαστικών ή εξωδίκων ενεργειών. Κατά τον προσδιορισμόν τούτον η αποτίμησις εκάστης πράξεως και ενεργείας δεν δύναται να ορισθή υπό των δικαστηρίων και των δικαστικών αρχών κατωτέρα της εν τοις επομένοις άρθροις», γ)στο άρθρο 99 «Το ελάχιστον όριον αμοιβής επί των πολιτικών υποθέσεων, των ποινικών και ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων και αρχών, εκτός των εν άρθροις 94 και 124 αναγραφομένων, και των εξωδίκων, πλην των εν άρθροις 160 και 161, είναι ίσον προς τον γινόμενον των δραχμών, αίτινες αναγράφονται εν των παρόντι και δι εκάστην ειδικήν εργασίαν, επί συντελεστήν οριζόμενον δι αποφάσεως του Υπουργού Δικαιοσύνης, μετά σύμφωνον γνώμην του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, δημοσιευομένης εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο ανωτέρω υπολογισμός επί βάσει του συντελεστού δεν λαμβάνει χώραν, όπου κατά το παρόντα νόμον η αμοιβή

4 ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ 511 ορίζεται κατά ποσοστόν επί της αξίας του αντικειμένου, πλην αν άλλως ορίζεται εις ειδικάς περιπτώσεις». Με την διάταξη του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν.2753/1999 και τις κατ εξουσιοδότηση αυτής εκδιδόμενες υπουργικές αποφάσεις δεν καταργούνται ούτε τροποποιούνται οι προαναφερόμενες διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων, που προβλέπουν τις αμοιβές των δικηγόρων, οι οποίες εξακολουθούν να εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις νομικών υπηρεσιών γενικά, για τις οποίες δεν προεισπράττεται δικηγορική αμοιβή, καθώς και στις περιπτώσεις που τα καθοριζόμενα από αυτόν ελάχιστα όρια αμοιβών δικηγόρων είναι ανώτερα από αυτά που καθορίζονται από τις παραπάνω υπουργικές αποφάσεις. Περαιτέρω, το ΙΚΑ, κατά τη διάταξη του άρθρου 11 του σχετικού θεσμικού Α.Ν. 1846/1951, ο οποίος κυρώθηκε με τον Ν. 2113/1952, αποτελεί αυτόνομο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, που τελεί υπό την εποπτεία του Κράτους, κατά δε το άρθρο 19 παρ.1 απαλλάσσεται κάθε δημόσιου δημοτικού, κοινοτικού ή λιμενικού φόρου, άμεσου ή έμμεσου, κάθε τέλους ταχυδρομικού και δικαστικού σε κάθε δίκη του και απολαύει ανεξαιρέτως όλων των ατελειών και προνομίων δικαστικών, διοικητικών και οικονομικών, ως εάν είναι αυτό το Δημόσιο. Κατά τη διάταξη του άρθρου 5 Ν. 3210/1955 το ΙΚΑ απολαύει όλων των διαδικαστικών προνομίων του Δημοσίου, επί τούτου δε ως ενάγοντος ή εναγομένου εφαρμόζονται όλες οι εκάστοτε ισχύουσες για το Δημόσιο αντίστοιχες διαδικαστικές διατάξεις του Κώδικα περί δικών του Δημοσίου, της Πολιτικής και Ποινικής Δικονομίας, ενώ κατά τη διάταξη της παραγράφου 9 του άρθρου 21 του Ν. 1902/1990 το ΙΚΑ και οι λοιποί οργανισμοί αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχουν όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του Δημοσίου. Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 28 παρ.4 του ν.2579/1998, οι διατάξεις των άρθρων 11 του κανονιστικού διατάγματος της 26 Ιουνίου-10 Ιουλίου 1944 «Περί Κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου» και 22 παρ.4 του Ν.1868/1989, έχουν εφαρμογή και επί των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, τα οποία έτσι απαλλάσσονται, όπως και το Δημόσιο, από την υποχρέωση καταβολής οποιουδήποτε παραβόλου, τέλους, ενσήμου ή εισφοράς για την άσκηση ή την εκδίκαση αγωγών, ενδίκου μέσου ή βοηθήματος, ή για τη διενέργεια οποιασδήποτε δικαστικής ή διαδικαστικής πράξης, ενώπιον όλων των δικαστηρίων ή δικαστικών ή άλλων αρχών. Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 13 του Ν.Δ. 2698/1953 «περί διοικήσεως του ΙΚΑ και άλλων τινών διατάξεων», σε όσα υποκαταστήματα, γραφεία ή παραρτήματα του ΙΚΑ δεν συσταθούν δικαστικά γραφεία, ορίζεται με απόφαση του Διοικητή του Ιδρύματος, μετά από γνώμη του Νομικού Συμβουλίου, ένας δικηγόρος, στον οποίο ανατίθεται η ενώπιον των δικαστηρίων και δικαστικών αρχών εν γένει της έδρας του παράσταση και υπεράσπιση των συμφερόντων του Ιδρύματος σε όλες τις δικαστικές υποθέσεις αυτού, επιτρέπεται όμως, αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, εξουσιοδότηση από τον Διοικητή, μετά από γνώμη του Νομικού Συμβούλου, και άλλου δικηγόρου ως προς ορισμένη υπόθεση, οι δικηγόροι δε αυτοί, φέροντες τον τίτλον δικηγόροι του ΙΚΑ, αμείβονται με μηνιαία αντιμισθία που ορίζεται από το Δ.Σ. ή με βάση τα κατώτατα όρια των αμοιβών δικηγόρων κατά τον

5 512 δικηγορικό κώδικα ή κάτω αυτών κατόπιν ειδικής συμφωνίας, δεν δικαιούνται όμως αμοιβή για τις παρεχόμενες δικηγορικές συμβουλές και οι σχέσεις τους διέπονται από τον Αστικό Κώδικα. Η προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 13 του Ν.Δ. 2698/1953, κατά το μέρος που με αυτήν ορίζεται ότι οι δικηγόροι του ΙΚΑ αμείβονται και κάτω των κατωτάτων ορίων των αμοιβών κατά τον Κώδικα Δικηγόρων κατόπιν ειδικής συμφωνίας, έχει καταργηθεί με τη μεταγενέστερη διάταξη του εδαφίου 2 της παραγράφου 1 του άρθρου 92 Κώδικα Περί Δικηγόρων, που προστέθηκε με την παρ.3 άρθρου 5 του Ν.Δ. 4272/1962 και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 του Ν. 1093/1980, κατά την οποία κάθε συμφωνία για λήψη μικρότερης αμοιβής είναι άκυρη ανεξαρτήτως του χρόνου συνάψεως της, σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 19 παρ.2 του ίδιου νόμου, κατά την οποία από την έναρξη ισχύος αυτού ( ) καταργείται κάθε άλλη διάταξη γενική ή ειδική που αντίκειται στις διατάξεις αυτού. Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται : Α) ότι, εφόσον οι δικηγόροι του ΙΚΑ αμείβονται σύμφωνα με τα ελάχιστα όρια, τα οποία ορίζει ο Κώδικας περί Δικηγόρων, αμείβονται σύμφωνα με τα ελάχιστα όρια τα οποία καθορίζονται από τις εκδιδόμενες κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ.2 του Ν. 2753/1999 υπουργικές αποφάσεις, στον βαθμό κατά τον οποίο τα ελάχιστα αυτά όρια είναι ανώτερα από τα αντίστοιχα ελάχιστα όρια που ορίζει ο Κώδικας περί Δικηγόρων. Η παραπομπή του ως άνω Ν.Δ. 2698/1953 στις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων για την αμοιβή των δικηγόρων του ΙΚΑ έχει την έννοια ότι οι αμοιβές των δικηγόρων του ΙΚΑ πρέπει να ρυθμίζονται, σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα ελάχιστα όρια δικηγορικών ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ αμοιβών που όρισε ο νομοθέτης στον ως άνω Κώδικα. Δεδομένου, όμως, ότι ο νομοθέτης του ως άνω νομοθετικού διατάγματος είχε υπόψη κατά την σύνταξη του μόνο τις ρυθμίσεις του Κώδικα περί Δικηγόρων, ως μόνου νομοθετήματος που ρύθμιζε τα ελάχιστα όρια των δικηγορικών αμοιβών, η παραπομπή του στις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων, δεν έχει την έννοια ότι αποκλείεται η εφαρμογή τυχόν νεότερων διατάξεων, όπως είναι οι υπουργικές αποφάσεις που εκδίδονται κατ εξουσιοδότηση του άρθρ. 7 παρ.2 του Ν 2753/1999 και καθορίζουν νέα ελάχιστα όρια δικηγορικών αμοιβών και Β)ότι το ΙΚΑ, που είναι αυτοδιοικούμενο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, απολαύει μεν των προαναφερόμενων προνομίων του Δημοσίου, όσον αφορά όμως την καταβλητέα στους απασχολούμενους, ανά υπόθεση, δικηγόρους του, δικηγορική αμοιβή, δεν εξομοιώνεται με το Δημόσιο, αλλά υπάγεται αφενός στις ανωτέρω γενικές ρυθμίσεις και συγκεκριμένα στις εκδιδόμενες κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ.2 του Ν. 2753/1999 υπουργικές αποφάσεις σε συνδυασμό κατά την προαναφερόμενη έννοια- με τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων και αφετέρου στις ειδικές για το ΙΚΑ ρυθμίσεις, όπως είναι η προβλεπόμενη από το άρθρο 19 παρ. 1β του Ν.2556/1997. Επομένως η διάταξη του άρθρου 23 παρ. 5 του Π.Δ. 282/1996 που ορίζει ότι η αμοιβή των Δικηγόρων του Δημοσίου διέπεται από τις διατάξεις του Ν.Δ. 3026/1954 «Περί του Κώδικος των Δικηγόρων», όπως κάθε φορά ισχύουν και καθορίζεται στο διπλάσιο του ελάχιστου ορίου από εκείνο που προβλέπεται από αυτές για κάθε δικαστική ή εξωδικαστική ενέργεια, ότι σε δικαστικές ή εξώδικες ερ-

6 ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ 513 γασίες, για τις οποίες από διατάξεις του Κώδικα η αμοιβή ορίζεται σε ποσοστό επί της αξίας του αντικειμένου της υπόθεσης, οι δικηγόροι του Δημοσίου αμείβονται με το διπλάσιο του ελάχιστου ορίου, που ορίζεται με τις διατάξεις των άρθρων 100 παράγραφος 4, 107 παράγραφος 1 εδάφιο 2 και 110 παράγραφος 1 του πιο πάνω Κώδικα στην πρώτη περίπτωση και από το άρθρο 161 παράγραφος 4 στη δεύτερη περίπτωση και ότι οι αμοιβές αυτές μπορούν κατά την εκκαθάριση τους είτε να μειωθούν μέχρι του ελάχιστου ορίου, που προβλέπουν οι διατάξεις του παραπάνω Κώδικα, όταν πρόκειται για χειρισμό μεγάλου αριθμού ομοίων υποθέσεων ή όταν ο δικηγόρος του Δημοσίου δεν χειρίστηκε την υπόθεση με την προσήκουσα επιμέλεια, είτε να αυξηθούν μέχρι το τετραπλάσιο του ελάχιστου αυτού ορίου, όταν επιδείχθηκε από τον δικηγόρο ιδιαίτερο ενδιαφέρον και επιμέλεια, δεν εφαρμόζεται στις σχέσεις του ΙΚΑ με τους δικηγόρους αυτού, οι οποίες διέπονται από τις εκδιδόμενες κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ.2 του Ν.2753/1999 κοινές υπουργικές αποφάσεις, σε συνδυασμό-κατά την προαναφερόμενη έννοια-με τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων (βλ. ΑΠ 317 και 318/2007 Ελ.Δνη , Α.Π. 797/2007 Ελ.Δνη , Α.Π. 920/2006 Ελ.Δνη ). Περαιτέρω, κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ.2 του Ν. 2753/1999 εκδόθηκε η με ΠΟΛ 1314/2000 (ΦΕΚ Β 1626/ ) κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης με την οποία προσδιορίστηκαν οι ελάχιστες αμοιβές των δικηγόρων για παραστάσεις τους ενώπιον των δικαστηρίων για τη σύμπραξη τους σε εξώδικες ενέργειες και συμβάσεις, όπως καθορίζονται στο συνημμένο πίνακα της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση από την επανεκτίμηση όλων των εγγράφων που οι διάδικοι νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα περιστατικά: Ο ενάγων είναι δικηγόρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αγρινίου και με την 6863/ απόφαση του Υποδιοικητή του Ι.Κ.Α. (εναγομένου- εκκαλούντος) ανατέθηκε σ αυτόν η εντολή εκπροσώπησης και παράστασης ενώπιον των διοικητικών, πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και δικαστικών ή διοικητικών αρχών της περιοχής του υποκαταστήματος Ι.Κ.Α. Αγρινίου για υποστήριξη των συμφερόντων του Ιδρύματος με αμοιβή προσδιοριζόμενη κατά περίπτωση υποθέσεως με βάση τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων, η οποία δύναται να μειωθεί μέχρι και του μισού του ελαχίστου ορίου κατά τη σχετική νομοθεσία του ΙΚΑ. Η παραπάνω απόφαση, κατά το μέρος που σε αυτή εμπεριέχεται ειδική συμφωνία για αμοιβή του ενάγοντος και κάτω από τα ελάχιστα όρια των αμοιβών κατά τον Κώδικα Δικηγόρων, είναι άκυρη και δεν παράγει έννομες συνέπειες, ενόψει του ότι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, η σχετική διάταξη του άρθρου 13 του ν.δ. 2698/1953 που προέβλεπε ως έγκυρη τέτοια συμφωνία, καταργήθηκε από τις με τις διατάξεις των άρθρων 8 και 19 παρ.2 του ν.1093/1980. Στα πλαίσια της σχετικής συμφωνίας ο ενάγων κατά το χρονικό διάστημα από μέχρι προέβη κατ εντολή του εναγομένου σε σειρά δικαστικών ενεργειών, η εκτέλεση των οποίων δεν αμφισβητείται από το εναγόμενο και επιβεβαιώνεται και από το 1285/ έγγραφο της προϊσταμένης της

7 514 Γραμματείας του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αγρινίου. Ειδικότερα ο ενάγων παραστάθηκε για λογαριασμό του εναγομένου κατά την εκδίκαση 128 συνολικά προσφυγών στο Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Αγρινίου, για τις οποίες κατέθεσε ισάριθμα υπομνήματα. Για την εκτέλεση των δικαστικών αυτών ενεργειών ο ενάγων έλαβε σαν αμοιβή από το εναγόμενο στις το ποσό των 73,96 ΕΥΡΩ για καθεμία από αυτές και συνολικά 9.466,88 ΕΥΡΩ. Σύμφωνα όμως με την ισχύουσα τότε 1314/ (ΦΕΚ Β 1626/ ) κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Δικαιοσύνης, σε συνδυασμό με το άρθρ. 7 παρ. 2 του ν. 2753/1999, η ελάχιστη αμοιβή, την οποία δικαιούταν να λάβει ο ενάγων για κάθε μία από τις δικαστικές αυτές ενέργειες ανερχόταν σε 176 ΕΥΡΩ για την παράσταση και 73,40 ΕΥΡΩ για την κατάθεση υπομνήματος, δηλαδή δικαιούταν συνολικά το ποσό των (176 ΕΥΡΩ συν 73,40 ΕΥΡΩ ίσον 249,40 ΕΥΡΩ Χ 128 ίσον) ,20 ΕΥΡΩ. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο ενάγων ως δικηγόρος του ΙΚΑ αμειβόταν, κατά τα προαναφερόμενα, σύμφωνα με τα ελάχιστα όρια των διατάξεων του Κώδικα Δικηγόρων, όπως αυτά καθορίζονταν στη συγκεκριμένη περίπτωση από την κατ εξουσιοδότηση του άρθρ. 7 παρ. 2 του ν. 2753/1999 ως άνω κοινή υπουργική απόφαση και γιατί το ΙΚΑΕΤΑΜ δεν εξομοιώνεται με το Δημόσιο ως προς το διαφορετικό τρόπο αμοιβής των δικηγόρων που χρησιμοποιεί, ο οποίος για το Δημόσιο καθορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 23 παρ. 5 του Π.Δ. 282/1996. Συνεπώς, το εναγόμενο έχει υποχρέωση να καταβάλει στον ενάγοντα το αξιούμενο με την αγωγή υπόλοιπο δικηγορικής αμοιβής, δηλαδή το ποσό των (31.923,20 μείον 9.466,88 ίσον) ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ,32 ΕΥΡΩ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα και δέχθηκε την αγωγή, ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε τις παραπάνω διατάξεις του νόμου και σωστά τις αποδείξεις εκτίμησε είναι δε αβάσιμα και απορριπτέα όσα περί του αντιθέτου διατείνεται το εκκαλούν με την έφεση και τους περιλαμβανόμενους στις προτάσεις του δεύτερο και τρίτο από τους προσθέτους λόγους αυτής. Από τη διάταξη του άρθρου 281 του Α.Κ., με την οποία ορίζεται ότι «η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται, αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος» προκύπτει, ότι ασκείται καταχρηστικά κάποιο δικαίωμα, όταν η συμπεριφορά του δικαιούχου που προηγήθηκε της άσκησής του και η πραγματική κατάσταση που διαμορφώθηκε κατά το χρονικό διάστημα, το οποίο μεσολάβησε, όχι μόνο δεν δικαιολογεί επαρκώς τη μεταγενέστερη άσκησή του, αφού ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα του ίδιου, αλλά αυτή χωρεί κατά τρόπο, ο οποίος προκαλεί επαχθείς επιπτώσεις για τον υπόχρεο, κατά προφανή υπέρβαση των αξιολογικών κριτηρίων και σκοπών που διαλαμβάνονται στην παραπάνω διάταξη (βλ. Α.Π. 1524/2004 Ελ.Δνη , ΑΠ. 1343/2001 Ελ.Δνη , Α.Π. 72/1993 Ελ.Δνη , Α.Π. 1366/1988 Αρχ. Ν. ΜΑ 376). Για την πληρότητα της ένστασης αυτής πρέπει κατά την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης να προβάλλονται τα περιστατικά, που συνιστούν κατάχρηση του δικαιώματος συγχρόνως να γίνεται επίκληση ότι τα περιστατικά αυτά καθιστούν καταχρηστική την άσκηση της αγωγής και να διατυπώνεται αίτημα απόρριψης της αγωγής (Α.Π. 2102/2007 Ελ.Λνη

8 ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ , Α.Π. 966/2004 Ελ.Δνη ). Στη συγκεκριμένη περίπτωση το εκκαλούν με τον πρώτο από τους προσθέτους λόγους της έφεσης παραπονείται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο εσφαλμένα απέρριψε σιωπηρά και χωρίς αιτιολογία την ένσταση περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος του ενάγοντος, που είχε προβάλλει νόμιμα. Για τη θεμελίωση της ένστασης αυτής το ενάγον στις προτάσεις του στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο ανέφερε κατά λέξη «η υπό κρίση αγωγή ασκείται καταχρηστικώς κατ άρθρο 281 ΑΧ., αφού η προηγηθείσα συμπεριφορά του ενάγοντος σε συνάρτηση με εκείνη του Ιδρύματος είχε δημιουργήσει στο υπόχρεο ίδρυμα και μάλιστα ευλόγως, την πεποίθηση ότι ούτος (ενάγων) δεν πρόκειται να ασκήσει το δικαίωμά του». Με το περιεχόμενο αυτό η παραπάνω ένσταση ήταν προεχόντως αόριστη και σωστά απορρίφθηκε έστω και 515 χωρίς ειδική αιτιολογία από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αφού το εκκαλούν δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα περιστατικά, με βάση τα οποία συνεχής και συγκεκριμένη επί σειρά ετών συμπεριφορά του ενάγοντος διαμόρφωσε τέτοια πραγματική κατάσταση και του ενίσχυσε την πεποίθηση ότι δεν πρόκειται να προβεί στην άσκηση του ένδικου δικαιώματος ώστε η μεταγενέστερη άσκησή του να προκαλεί στο εκκαλούν επαχθείς επιπτώσεις και να χωρεί με προφανή υπέρβαση των αξιολογικών κριτηρίων του άρθ. 281 ΑΚ. Μετά την απόρριψη και του λόγου τούτου της έφεσης, η τελευταία πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της ως ουσιαστικά αβάσιμη και καταδικαστεί το εκκαλούν, που ηττάται στη δίκη, στα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, (άρθρ. 106, 176, 183 Κ.Πολ.Δ.) όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.