Διάλεξη 9 Εφαρμογές Περιβαλλοντική Βιοτεχνολογίας στην Γεωργία ΙΙ Ενισχυτικά φυτικής ανάπτυξης βιολογικά λιπάσματα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διάλεξη 9 Εφαρμογές Περιβαλλοντική Βιοτεχνολογίας στην Γεωργία ΙΙ Ενισχυτικά φυτικής ανάπτυξης βιολογικά λιπάσματα"

Transcript

1 Διάλεξη 9 Εφαρμογές Περιβαλλοντική Βιοτεχνολογίας στην Γεωργία ΙΙ Ενισχυτικά φυτικής ανάπτυξης βιολογικά λιπάσματα

2 Oρισμός Βιολογικό λίπασμα είναι κάθε σκεύασμα που περιέχει ζωντανούς μικροοργανισμούς, οι οποίοι όταν εφαρμοστούν σε σπόρους, φυτικές επιφάνειες ή στο έδαφος μπορούν να αποικίσουν την ριζόσφαιρα ή το εσωτερικό του φυτού και να βοηθήσουν την ανάπτυξη του φυτού αυξάνοντας την παροχή ή την διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων για το φυτό

3 Η εφαρμογή μικροοργανισμών στο έδαφος για βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους παρουσιάζει πρακτικά προβλήματα και ο στόχος της Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας είναι να προσπαθήσει να επιλύσει αυτά τα προβλήματα ώστε να γίνει εφικτή η εφαρμογή τους στο περιβάλλον με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και την υψηλότερη δυνατή αποτελεσματικότητα

4 Τα βιολογικά λιπάσματα διαχωρίζονται από τα οργανικά λιπάσματα (κοπριά, κομποστοποιημένα υλικά) καθώς τα πρώτα περιέχουν ζωντανούς οργανισμούς Τα οργανικά λιπάσματα περιέχουν οργανικές ουσίες που άμεσα ή διαμέσου της διάσπασης τους βελτιώνουν την γονιμότητα του εδάφους

5 Είδη βιολογικών λιπασμάτων Συμβιωτικά αζωτοδεσμευτικά βακτήρια Συμβιωτικοί μυκορριζικοί μύκητες Βακτήρια Ενίσχυσης Φυτικής Ανάπτυξης (Plant Growth Promoting Rhizobacteria, PGPR)

6 Συμβιωτική Δέσμευση Αζώτου Η δέσμευση Ν από συμβιωτικά συστήματα μεταξύ φυτών και μικροοργανισμών είναι η σημαντικότερη μορφή φυσικού εμπλουτισμού των εδαφών με άζωτο

7 Anabaena azolla Το παλαιότερο παράδειγμα εφαρμογής της συμβιωτική δέσμευσης αζώτου είναι η συμβίωση του κυανοβακτηρίου Anabaena azolla με ένα είδος υδροχαρούς φτέρης του γένους Αzolla που Azolla χρησιμοποιείται για τον εμπλουτισμό εδαφών όπου καλλιεργείται ρύζι με άζωτο

8 Κατηγορίες συμβιωτικών αζωτοδεσμευτικών μικροοργανισμών Αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων Rhizobium με ψυχανθή (Leguminosae) Aζωτοδεσμευτικών ακτινοβακτήρια Frankia με ανθόφυτα που έχουν ξυλώδεις ρίζες.

9 Συμβιωτική δέσμευση αζώτου Βακτήρια Rhizobium και ακτινοβακτήρια Frankia περιέχουν όλο το γενετικό υλικό για να δεσμεύουν N 2 και στην ελεύθερη τους μορφή αλλά μπορούν να δεσμεύσουν N 2 μόνο σε συμβιωτικά συστήματα Στα συμβιωτικά συστήματα οι αζωτοδεσμευτικοί μικροοργανισμοί παρέχουν στο φυτό περίσσεια Ν υπό την μορφή ΝΗ 3 που την ενσωματώνουν σε οργανικές ενώσεις ενώ τα φυτά παρέχουν στους μικροοργανισμούς άνθρακα για την επιβίωση τους

10 Πως ενεργοποιείται η συμβιώση των Rhizobium στα φυτά

11 Μηχανισμός Αζωτοδέσμευσης Γονίδια Nod: ελέγχουν την έκκριση ουσιών απαραίτητων για την αναγνώριση του φυτούξενιστή, την έναρξη προσβολής και την δημιουργία φυματίων Γονίδια Nif & Fix: Tα γονίδια nif εκφράζονται στο εσωτερικό των φυματίων και ελέγχουν την παραγωγή της νιτρογενάσης ενώ τα γονίδια fix ελέγχουν την μεταφορά ηλεκτρονίων στην νιτρογενάση

12 Εικόνα από το ριζικό σύστημα φυτών σόγιας με φυμάτια από συμβιωτικά αζωτοδεσμευτικά βακτήρια

13

14 Γενετικά χαρακτηριστικά συμβιωτικών αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων Στα Rhizobium sp. και Sinorhizobium meliloti τα οπερόνια που ελέγχουν την ικανότητα συμβιωτικής δέσμευσης αζώτου βρίσκονται συγκεντρώμενα σε ένα μέγα-πλασμίδιο Mesorhizobium loti περιέχει όλα τα απαραίτητα γονίδια για την συμβιωτική δέσμευση στο χρωμόσωμα Τα γονίδια και οι συνολικές περιοχές του γονιδιώματος των παραπάνω αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων παρουσιάζουν χαμηλή ομολογία μεταξύ τους

15 Βιοχημικά χαρακτηριστικά αζωτοδέσμευσης Βασικό χαρακτηριστικό της αζωτοδέσμευσης είναι η παραγωγή Η 2 που ελευθερώνεται στο περιβάλλον και ταυτόχρονα οδηγεί σε απώλεια e - που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην αναγωγή του Ν 2

16 Βιοχημικά χαρακτηριστικά αζωτοδέσμευσης Παρουσία των γονιδίων hup ορισμένοι μικροοργανισμοί παράγουν το ένζυμο υδρογενάση που διασπά το παραγόμενο Η 2 σε e - και Η + που επαναχρησιμοποιούνται για την αναγωγή του Ν 2

17 Συμβιωτική Αζωτοδέσμευση Εφαρμογές Η αζωτοδέσμευση από μικροοργανισμούς έχει θεωρηθεί ως μια ιδανική ευκαιρία για την αντικατάσταση των χημικών αζωτούχων λιπασμάτων από μια φυσική διεργασία Εδώ και περίπου 100 έτη βακτήρια του γένους Rhizobium χρησιμοποιούνται για τον εμβολιασμό εδαφών που καλλιεργούνται με ψυχανθή (τριφύλλι, σόγια) για εμπλουτισμό των εδαφών σε Ν

18 Συμβιωτική Αζωτοδέσμευση Εφαρμογές Σε ορισμένες χώρες (Βραζιλία) η καλλιέργεια της σόγιας πλέον δεν δέχεται αζωτούχο λίπανση διότι τα φυτά εμβολιάζονται με βακτήρια Rhizobium Ανάλογες πρακτικές χρησιμοποιούνται και σε άλλες χώρες παγκοσμίως όπως ΗΠΑ, Αργεντινή, Αυστραλία, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ν. Αφρική και Ν. Ζηλανδία

19 Εμπορικά σκευάσματα Rhizobium Στις αρχές του 20ου αιώνα κυκλοφόρησε και το πρώτο βιολογικό λίπασμα με το όνομα Nitragin που περιείχε βακτήρια Rhizobium Soil Ιmplant : σκεύασμα με φορέα τύρφη Gold Coat TM : σκεύασμα με φορέα βερμικουλίτη Cell -Tech : υγρό σκεύασμα επικάλυψης σπόρων σόγιας Nitragin Gold : σκεύασμα ξηρής αργιλικής σκόνης

20 Προβλήματα εφαρμογής αζωτοδεσμευτικών συστημάτων Υψηλό φόρτο εργασίας (πολλαπλασιασμός, μεταφορά, διατήρηση) Βελτίωση των μεθόδων εγκατάστασης και συντήρησης ιδανικών συνθηκών για την επιτυχημένη εγκατάσταση

21 Λύσεις μέσω της Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας 1. Ενσωμάτωση nif γονιδίων σε ριζοβακτήρια όπως βακτήρια του γένους Pseudomonas. Πρόβλημα η πιθανότητα ανάπτυξης συμβιωτικού μηχανισμού με ζιζάνια και όχι με καλλιεργούμενο φυτό 2. Ενσωμάτωση των γονιδίων nif σε άλλα καλλιεργούμενα φυτά όπως τα σιτηρά αποτελεί εδώ και χρόνια στόχο ερευνητών χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία

22 Είδη βιολογικών λιπασμάτων Συμβιωτικά αζωτοδεσμευτικά βακτήρια Συμβιωτικοί μυκορριζικοί μύκητες Βακτήρια Ενίσχυσης Φυτικής Ανάπτυξης (Plant Growth Promoting Rhizobacteria, PGPR)

23 Συμβιωτική σχέση Μυκορριζικών Μυκήτων - Φυτών Οι μυκόρριζες αποτελούν την συμβίωση μεταξύ μυκήτων και φυτών Οι μυκορριζικοί μύκητες που συμβιώνουν στο ριζικό σύστημα των φυτών παρέχοντας διάφορα πλεονεκτήματα στα φυτά Με ελάχιστες εξαιρέσεις όλα σχεδόν τα φυτά (95%) είναι «μυκορριζικά»

24 Είδη μυκορριζικών συμβιωτικών συστημάτων Εκτομυκόρριζες Ενδομυκόρριζες ή Δενδρόμορφες μυκόρριζες

25 Εκτομυκόρριζες Παρατηρούνται στις ρίζες δασικών δένδρων όπως πεύκα, έλατα. Κυρίως βασιδιομύκητες αλλά και ασκομύκητες έχει βρεθεί ότι σχηματίζουν εκτομυκόρριζες

26 Δενδρόμορφες μυκόρριζες Ονομάσθηκε έτσι λόγω των ενδοκυτταρικών οργάνων που σχηματίζουν και ονομάζονται arbuscules Δημιουργούνται από μύκητες των γενών Glomus, Gigaspora, Acaulospora, Sclerocystis, Paraglomus etc

27 Όλοι οι δενδρόμορφοι μυκορριζικοί μύκητες (ΔΜΜ) ανήκουν όλες στην τάξη Glomeromycota

28 Τι προσφέρει η μυκορρική συμβίωση στο φυτό; Αυξημένη ικανότητα πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων και κυρίως φώσφορο Αντοχή σε ξηρασία Αυξημένη προστασία από προσβολές από μύκητες, νηματώδεις και τοξικότητα μετάλλων Γενικότερα, μυκορριζικά φυτά συνήθως παρουσιάζουν αυξημένη ανάπτυξη και παραγωγή σε σχέση με αντίστοιχα μη-μυκορριζικά φυτά

29 Φυσιολογία της μυκορριζικής συμβίωσης Φυτό-Ξενιστής Αύξηση του ρυθμού φωτοσύνθεσης για να καλυφθούν οι ανάγκες του μύκητα Παρέχει C για την επιβίωση του μύκητα - παρέχει θρεπτικά στοιχεία, κυρίως Ρ - παρέχει αντοχή σε ξηρασία - παρέχει προστασία από μύκητες, 4-14% από τον C της φωτοσύνθεσης αποδίδεται στον μύκητα Μυκόρριζα νηματώδεις, τοξικότητα μετάλλων Ο μύκητας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει C που παράγει ο ίδιος για την δική του ανάπτυξη

30 Προβλήματα πρακτικής εφαρμογής των ΔΜΜ 1. Δεν είναι δυνατή η καλλιέργεια τους σε τριβλίο 2. Για διατήρηση πληθυσμών και απομόνωση τους απαιτείται απαραίτητα η παρουσία φυτού και ριζικού συστήματος Πολύ δύσκολη εώς αδύνατη η μαζική παραγωγή τους σε βιομηχανική κλίμακα Παραγωγή σποροφύτων «εμβολιασμένων» με μυκόρριζες

31 Εφαρμογές Βιοτεχνολογίας - Μυκόρριζες Πιθανή εφαρμογή των μυκορριζών στην βιολογική γεωργία ή γενικότερα σε συστήματα με μικρές εισροές (γεωργικά φάρμακα, λιπάσματα) Σε εντατικά συστήματα καλλιέργειας (θερμοκηπιακές καλλιέργειες) το φυτό δεν χρειάζεται τις μυκόρριζες για να παραλάβει φώσφορο από το έδαφος καθώς του παρέχεται άμεσα με την χρήση συνθετικών φωσφορικών λιπασμάτων

32 Είδη βιολογικών λιπασμάτων Συμβιωτικά αζωτοδεσμευτικά βακτήρια Συμβιωτικοί μυκορριζικοί μύκητες Βακτήρια Ενίσχυσης Φυτικής Ανάπτυξης (Plant Growth Promoting Rhizobacteria, PGPR)

33 Plant Growth Promoting Rhizobacteria Βακτήρια που όταν αναπτυχθούν στην ριζόσφαιρα φυτών ξενιστών ευνοούν την ανάπτυξη των φυτών με διάφορους έμμεσους ή άμεσους μηχανισμούς

34 Με ποιούς μηχανισμούς ενισχύουν την φυτική ανάπτυξη τα PGPR; 1. Δέσμευση και παροχή Ν 2 στα φυτά (αζωτοδέσμευση και όχι συμβιωτική αζωτοδέσμευση) 2. Αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος 3. Αύξηση της επιφάνειας του ριζικού συστήματος 4. Υποβοήθηση δημιουργίας άλλων συμβιωτικών συστημάτων 5. Συνδυασμός των παραπάνω μηχανισμών

35 1. Δέσμευση και παροχή ελεύθερου Ν 2 στα φυτά Πολλά ριζοβακτήρια κατέχουν το ένζυμο νιτρογενάση που είναι υπεύθυνο για την δέσμευση αερίου Ν 2 αλλά μέχρι τώρα δεν υπάρχουν πειραματικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι παρέχουν Ν 2 σε καλλιεργούμενα φυτά χωρίς την ανάπτυξη συμβίωσης

36 Βακτήρια που αζωτοδεσμεύουν αέριο Ν 2 Azoarcus Beijerinckia sp. Klebsiella pneumoniae Pantoea agglomerans Rhizobium sp. Τα παραπάνω βακτήρια έχουν συνδεθεί με την παροχή Ν σε φυτά χωρίς όμως σημαντικές αποδείξεις ότι πραγματικά προωθούν την καλύτερη θρέψη των φυτών

37 Τα περισσότερα PGPR που έχουν απομονωθεί ως σήμερα είναι και αζωτοδεσμευτικά!!!!!!!! Αυτό οφείλεται πιθανότατα στο ότι σε όλες τις μελέτες για απομόνωση PGPB από το έδαφος χρησιμοποιούνται υποστρώματα εκλεκτικά ως προς αζωτοδεσμευτικά βακτήρια (minimal N media)

38 Με ποιούς μηχανισμούς ενισχύουν την φυτική ανάπτυξη τα PGPR; 1. Δέσμευση και παροχή Ν 2 στα φυτά (αζωτοδέσμευση και όχι συμβιωτική αζωτοδέσμευση) 2. Αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος 3. Αύξηση της επιφάνειας του ριζικού συστήματος 4. Υποβοήθηση δημιουργίας άλλων συμβιωτικών συστημάτων 5. Συνδυασμός των παραπάνω μηχανισμών

39 2. Αύξηση διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων Για σημαντικό αριθμό PGPR έχει βρεθεί ότι αυξάνουν την διαθεσιμότητα διαφόρων μακροστοιχείων για το φυτό ή διευκολύνουν την μετακίνηση τους προς το ριζικό σύστημα του φυτού διευκολύνοντας έτσι την πρόσληψη τους i. Διαλυτοποίηση αδιάλυτων μορφών Ρ στο έδαφος ii. Αυξημένη απορρόφηση Fe από το φυτό

40 i. Διαλυτοποίηση Ρ στο έδαφος Ο Ρ είναι το δεύτερο σε συχνότητα στοιχείο μετά το Ν που αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των φυτών Ο Ρ βρίσκεται σε αφθονία στο έδαφος αλλά κυρίως σε αδιάλυτες ανόργανες (οξείδια, υδροξείδια Fe, Al) ή οργανικές μορφές (φυτικό οξύ) Τα φυτά μπορούν να προσλάβουν Ρ από το έδαφος μόνο σε δύο μορφές: Η 2 ΡΟ 4- (μονοβασική) και ΗΡΟ 4-2 (διβασική)

41 i. Διαλυτοποίηση ανόργανου Ρ στο έδαφος Τα βακτήρια μετατρέπουν μη διαθέσιμες μορφές ανόργανου Ρ σε διαθέσιμες μορφές παράγοντας οξέα όπως, γλυκονικό, 2-κετογλυκονικό οξύ, οξαλικό, μαλονικό και ηλεκτρικό οξύ που προκαλούν οξίνηση του βακτηριακού μικροπεριβάλλοντος και διαλυτοποίηση των οξειδίων Fe, Al που περιέχουν Ρ

42 i. Διαλυτοποίηση οργανικού Ρ στο έδαφος Τα βακτήρια μετατρέπουν οργανικές μορφές Ρ (νουκλεϊκά οξέα, φωσφολιπίδια, σάκχαρα, φυτικό οξύ, πολυφωσφορικά και φωσφονικά) σε διαθέσιμες μορφές με την βοήθεια φωσφατασών (υδρολυτικά ένζυμα που διασπούν φωσφοεστερικούς δεσμούς) Όξινες φωσφοεστεράσες Αλκαλικές φωσφοεστεράσες

43 Εφαρμογές βακτηρίων που διαλυτοποιούν Ρ στο έδαφος Βιολογικά Λιπάσματα που περιέχουν φώσφοροδιαλυτοποιητικά βακτήρια περιέχονται σε δύο προϊόντα : Phylazonit M : Bacillus megaterium και Azotobacter chroococcum για αυξημένη παροχή Ν, Ρ στα φυτά Kyusei EM : Βακτήρια που παράγουν λακτικό οξύ και διαλυτοποιούν ανόργανο Ρ

44 ii. Αυξημένη απορρόφηση Fe Ο Fe στο έδαφος βρίσκεται υπό την μορφή Fe +2 (προτιμάται από τα φυτά) και Fe +3 που επικρατεί σε καλά αεριζόμενα εδάφη αλλά μπορεί να καταστεί μη διαθέσιμος σχηματίζοντας οξείδια Τα φυτά παράγουν χηλικές ενώσεις ή σιδηροφόρες ουσίες που συμπλοκοποιούν τον Fe και διευκολύνουν την πρόσληψη του

45 ii. Αυξημένη απορρόφηση Fe Τα βακτήρια παράγουν σιδηροφόρες ουσίες (siderophores) που δημιουργούν σύμπλοκα με Fe +3 με την οποία μορφή είναι πιο διαλυτά στο έδαφος και προσλαμβάνονται με ευκολία από τις ρίζες των φυτών Η σπουδαιότητα των βακτηριακών σιδηροφόρων στην πρόσληψη Fe από τα φυτά έχει αμφισβητηθεί και έχει προταθεί ότι τα βακτήρια βρίσκονται σε ανταγωνισμό με τις φυτικές σιδηροφόρες ουσίες για τον Fe στο έδαφος

46 Με ποιούς μηχανισμούς ενισχύουν την φυτική ανάπτυξη τα PGPR; 1. Δέσμευση και παροχή Ν 2 στα φυτά (αζωτοδέσμευση και όχι συμβιωτική αζωτοδέσμευση) 2. Αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος 3. Αύξηση της επιφάνειας του ριζικού συστήματος 4. Υποβοήθηση δημιουργίας άλλων συμβιωτικών συστημάτων 5. Συνδυασμός των παραπάνω μηχανισμών

47 3. Αύξηση επιφάνειας ριζών Σημαντικός αριθμός βακτηρίων έχει βρεθεί ότι ενεργοποιούν την αύξηση του όγκου της ρίζας και μεταβάλουν της μορφολογίας της με σκοπό την αυξημένη πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος Το Αzospirillum brasilense προκάλεσε 63% αύξηση του ξηρού βάρους του ριζικού συστήματος φυτών σόγιας και 10 φορές αύξηση στο συνολικό μήκος των ριζών

48 Αύξηση ριζών από PGPR Μηχανισμός Ι Μεγάλος αριθμός PGPR παράγουν ινδολιλοξικό οξύ (ΙΑΑ), που αποτελεί την ενδογενή αυξίνη των φυτών και έχει βρεθεί ότι είναι υπεύθυνη για την διαφοροποίηση των ριζών, κυτταρική διαίρεση και αύξηση. Τα PGPB που παράγουν ΙΑΑ προκαλούν αύξηση της συνολικής επιφάνειας των ριζών και κατά συνέπεια αύξηση της πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά

49 Αύξηση ριζών από PGPR Μηχανισμός ΙΙ Πρόσφατα έχει βρεθεί ότι ορισμένα PGPR παράγουν στο έδαφος και άλλες φυτικές ορμόνες που ενεργοποιούν την κυτταρική διαίρεση, επιμήκυνση και αύξηση συγκεκριμένων φυτικών ιστών Κυτοκινίνη Γιβεριλλίνη ΑCC απαμινάση

50 H ACC απαμινάση (Aπαμινάση του 1- αμινοκυκλοπροπανο 1 καρβοξυλικού οξέος) είναι υπεύθυνη για την διάσπαση του ΑCC που αποτελεί την πρόδρομη ουσία για την παραγωγή αιθυλενίου Η δράση του ενζύμου αυτού μειώνει την παραγωγή αιθυλενίου από το φυτό και έτσι περιορίζει την ανάσχεση της ριζικής ανάπτυξης που προκαλείται από την παραγωγή αιθυλενίου

51 Φυτοορμόνη Βακτήρια Φυτό - Ξενιστής ΙΑΑ Aeromonas veronii Ρύζι Κυτοκινίνη Γιβεριλλίνη Agrobacterium sp. Λάχανο Αzospirillum brasilense Σιτάρι Comamonas acidovorans Paenibacillus polymyxa Pseudomonas fluorescens Bacillus sp. Λάχανο Σιτάρι Σόγια, πεύκο ACC απαμινάση Alcaligenes sp. Ελαιοκράμβη Bacillus pumilus P. cepacia Σόγια Ελαιοκράμβη Variovorax paradoxus Ελαιοκράμβη

52 Με ποιούς μηχανισμούς ενισχύουν την φυτική ανάπτυξη τα PGPR; 1. Δέσμευση και παροχή Ν 2 στα φυτά (αζωτοδέσμευση και όχι συμβιωτική αζωτοδέσμευση) 2. Αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος 3. Αύξηση της επιφάνειας του ριζικού συστήματος 4. Υποβοήθηση δημιουργίας άλλων συμβιωτικών συστημάτων 5. Συνδυασμός των παραπάνω μηχανισμών

53 4. Υποβοήθηση δημιουργίας συμβιωτικών συστημάτων i. Συστήματα Ψυχανθών Αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων ii. Συστήματα Φυτών Μυκορριζικών μυκήτων Τα συγκεκριμένα PGPR βακτήρια ονομάζονται και helping bacteria

54 i. Υποβοήθηση δημιουργίας συμβίωσης Ψυχανθών Αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων Δύο βασικοί μηχανισμοί έχουν προταθεί: Παραγωγή ΙΑΑ από PGPR που ευνοούν την αύξηση του ριζικού συστήματος και παρέχουν μεγαλύτερη επιφάνεια για τα Rhizobium να σχηματίσουν συμβιωτικά φυμάτια Ενεργοποίηση από PGPR αυξημένης παραγωγής φλαβονοειδών που αποτελούν τις ουσίες ενεργοποιητές για την έκφραση των nod γονιδίων και την έναρξη της συμβίωσης ψυχανθών - rhizobium

55 PGPR που ευνοούν την ανάπτυξη συμβίωσης μεταξύ Rhizobium Ψυχανθών (helping bacteria) Φυτό Τριφύλλι Κουκιά Ρεβύθια Φυστικιά Σόγια Βακτήριο Pseudomonas syringae Azospirillum brasilense P. putida Αzospirillum lipoferum Bacillus sp. & Pseudomonas sp. Aeromonas hydrophila Serratia proteamaculans Azospirillum brasilense

56 ii.υποβοήθηση δημιουργίας συμβίωσης φυτών Μυκορριζικών μυκήτων Oι μηχανισμοί που έχουν προταθεί: Παραγωγή φυτοορμονών που ευνοούν την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και παρέχουν περισσότερη επιφάνεια για προσβολή από τις μυκόρριζες Συνεργισμός μεταξύ μυκορριζών και P-solubilizing βακτήρια για αυξημένη πρόσληψη P από τα φυτά

57 Με ποιούς μηχανισμούς ενισχύουν την φυτική ανάπτυξη τα PGPR; 1. Δέσμευση και παροχή Ν 2 στα φυτά (αζωτοδέσμευση και όχι συμβιωτική αζωτοδέσμευση) 2. Αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος 3. Αύξηση της επιφάνειας του ριζικού συστήματος 4. Υποβοήθηση δημιουργίας άλλων συμβιωτικών συστημάτων 5. Συνδυασμός των παραπάνω μηχανισμών

58 5. Συνδυασμός μηχανισμών PGPR Συνήθως PGPR που έχουν απομονωθεί κατέχουν περισσότερες από έναν μηχανισμούς δράσης Από τα 266 PGPR που απομονώθηκαν από το έδαφος: 83% παρήγαγαν σιδηροφόρες ουσίες 58% παρήγαγαν ΙΑΑ 54% διαλυτοποιούσαν Ρ

59

60 Πρακτική εφαρμογή PGPR Τα πιο γνωστά PGPB ανήκουν στο γένος Αzospirillum A. brasilense A. lipoferum A. amazonense A. halopraeferens A. irakense Αναπτύσσονται υπό αερόβιες αλλά και αναερόβιες συνθήκες και κατέχουν την ικανότητα να δεσμεύουν ατμοσφαιρικό Ν

61 Μηχανισμοί ενίσχυσης φυτικής ανάπτυξης που παρουσιάζουν τα Azospirillum sp. 1. Δέσμευση και παροχή Ν σε φυτά 2. Παραγωγή φυτικών ορμονών στο έδαφος (ΙΑΑ, γιβεριλλίνη, κυτοκινίνη) 3. Αύξηση των ριζικών τριχιδίων και του μήκους των ριζών 4. Υποστήριξη της δημιουργίας συμβίωσης μεταξύ Rhizobium ψυχανθών φυτών

62 Πρακτική εφαρμογή Azospirillum sp. Γενικά θεωρείται ότι ένα πληθυσμός 10 7 κύτταρα Azospirillum ανά φυτό ή σπόρο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για αποτελεσματική δράση των PGPB στην ανάπτυξη των φυτών Επίσης, το στάδιο ανάπτυξης των PGPB είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας και ως γενικός κανόνας ισχύει: τα PGPB να συσκευάζονται όταν 1) βρίσκονται σε ανθεκτικά στάδια (σπόρια) 2) έχουν συσσωρεύσει υψηλές συγκεντρώσεις αποθηκευτικών ουσιών (πολυδροξυαλκανοϊκά, PAHs) ή ουσίες που ευνοούν την αύξηση των φυτών

63 Εμπορικά σκευάσματα Azospirillum Azo-Green TM : σκεύασμα που περιέχει Azospirillum brasilense και προτείνεται για αύξηση της παραγωγής σε καλλιέργεια καλαμποκιού Zea-Nit TM : σκεύασμα που περιέχει μίγμα A. brasilense και Α. lipoferum με φορέα βερμικουλίτη ή υγρό σκεύασμα που χρησιμοποιείται στην καλλιέργεια καλαμποκιού

64 Γιατί η βιομηχανία να επενδύσει σε βιολογικά λιπάσματα; Mειωμένο κόστος για έγκριση χρήσης Μειωμένος χρόνος για ολοκλήρωση διαδικασιών έγκρισης Περιβαλλοντικά φιλικά Χρήση σε συστήματα βιολογικής γεωργίας

Βιολογική Γεωργία. Είδη Βιολογικών Λιπασμάτων Βακτήρια Εν. Θεωρία Βιολογική Γεωργία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι.

Βιολογική Γεωργία. Είδη Βιολογικών Λιπασμάτων Βακτήρια Εν. Θεωρία Βιολογική Γεωργία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Βιολογική Γεωργία Είδη Βιολογικών Λιπασμάτων Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. 12 / 10 / 2015 ** Σημειώσεις Δημήτριος Καρπούζας - Αναπληρωτής Καθηγητής Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Βιοτεχνολογία και νέα βιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί

Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί Κύκλος Ν Κύκλος S Κύκλος Ρ Κύκλοι Μικροστοιχείων Fe, Mn, Hg Κύκλος Αζώτου Κύκλος Αζώτου στο περιβάλλον Το Ν είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία για την

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος 1 ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο & 3 O

Διαβάστε περισσότερα

Ησυμβιωτικήσχέσημε ενδομυκορριζικούς μύκητες ως στρατηγική αφομοίωσης ανοργάνων θρεπτικών από τα φυτά

Ησυμβιωτικήσχέσημε ενδομυκορριζικούς μύκητες ως στρατηγική αφομοίωσης ανοργάνων θρεπτικών από τα φυτά Ησυμβιωτικήσχέσημε ενδομυκορριζικούς μύκητες ως στρατηγική αφομοίωσης ανοργάνων θρεπτικών από τα φυτά 1 Η ικανότητα των φυτών να προσλαμβάνουν νερό και ανόργανα θρεπτικά από το έδαφος σχετίζεται και με

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων Επιβίωση οργανισμών Ύλη o Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΔΑΦΩΝ Οργανική ουσία Αποτελείται από πολύπλοκες ενώσεις οι οποίες παράγονται από τα υπολείμματα των φυτικών και ζωικών οργανισμών, με την επίδραση βιολογικών, χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί

Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί Διάλεξη 2 Γεωχημικοί Κύκλοι και Μικροοργανισμοί Κύκλος Ν Κύκλος S Κύκλος Ρ Κύκλοι Μικροστοιχείων Fe, Mn, Hg Κύκλος Αζώτου Κύκλος Αζώτου στο περιβάλλον Το Ν είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία για την

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Ο μικρόκοσμος του εδάφους συμβολή του στη γεωργία και παραγωγή τροφίμων

Ο μικρόκοσμος του εδάφους συμβολή του στη γεωργία και παραγωγή τροφίμων Ο μικρόκοσμος του εδάφους συμβολή του στη γεωργία και παραγωγή τροφίμων Δρ. Αθανάσιος Γκέρτσης Καθηγητής - Επικεφαλής Τμήματος ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΓΡΟ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ [Agro-environmental Systems Management]

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή του Καλίου στην ανάπτυξη των φυτών

Η συμβολή του Καλίου στην ανάπτυξη των φυτών Η συμβολή του Καλίου στην ανάπτυξη των φυτών 1. Τα φυτά δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια E H 2 O CO 2 χλωροφύλλη σάκχαρα Ηηλιακήενέργεια μετατρέπεται σε χημική ενέργεια μέσω της φωτοσύνθεσης. Αν και όλα τα

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

Η διεργασία της αποσύνθεσης γίνεται με την βοήθεια των οργανισμών που ζουν στο έδαφος και σχηματίζεται ουσία με βαθύ φαιό χρώμα Οργανική ουσία

Η διεργασία της αποσύνθεσης γίνεται με την βοήθεια των οργανισμών που ζουν στο έδαφος και σχηματίζεται ουσία με βαθύ φαιό χρώμα Οργανική ουσία Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Αποτελείται από πολύπλοκες ενώσεις οι οποίες παράγονται από τα υπολείμματα των φυτικών και ζωικών οργανισμών, με την επίδραση βιολογικών, χημικών και φυσικών παραγόντων. Η οργανική

Διαβάστε περισσότερα

Η ανόργανη θρέψη των φυτών

Η ανόργανη θρέψη των φυτών Η ανόργανη θρέψη των φυτών Φυσιολογία Φυτών 3 ου Εξαμήνου Δ. Μπουράνης, Σ. Χωριανοπούλου 1 Η μελέτη της πρόσληψης και αξιοποίησης των ανόργανων θρεπτικών από τα φυτά H αξιοποίηση περιλαμβάνει τη: διακίνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ- ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ- ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ- ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ. Κυριλλίδου Χριστοδούλα Α.Μ.:351/03 Ξενόπουλος Κωνσταντίνος Α.Μ.:203/02 Επιβλέπων καθηγητής: Παλάτος Γεώργιος Καθηγητής Εφαρμογών ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003 ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.Τα

Διαβάστε περισσότερα

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία.

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία. 7. Βιοτεχνολογία Εισαγωγή Τι είναι η Βιοτεχνολογία; Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό επιστήμης και τεχνολογίας. Ειδικότερα εφαρμόζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί για τις βιολογικές λειτουργίες των

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογική Γεωργία. Χλωρά Λίπανση Φυτά. Θεωρία Βιολογική Γεωργία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου 12 / 10 / 2015

Βιολογική Γεωργία. Χλωρά Λίπανση Φυτά. Θεωρία Βιολογική Γεωργία. Γεώργιος Δημόκας. * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου 12 / 10 / 2015 Βιολογική Γεωργία Χλωρά Λίπανση Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. 12 / 10 / 2015 ** Σημειώσεις από το Βιβλίο του Ιωάννη Πολυμεράκη Χλωρή λίπανση Η καλλιέργεια οποιουδήποτε φυτικού είδους

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Τα κύτταρα που παράγουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ 1. Ποιές πληροφορίες σχετικά µε τη θρέψη των φυτών βρίσκουµε στους

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Οργανική ουσία είναι όλα τα οργανικά υπολείμματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: 1. Οι εδαφικές ιδιότητες μεταβάλλονται: Α. Κατά μήκος των τριών αξόνων (x, y, z) Β. Με το πέρασμα του

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος ΜΑΘΗΜΑ: Γενική Οικολογία 3 η Ενότητα Βιογεωχημικοί κύκλοι άνθρακα και αζώτου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΔΑΦΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ. Άργιλος Οργανική ουσία Ενεργοί μικροοργανισμοί. Προκαλούν δομή (μικρά μεγάλα συνενωμένα συσσωματώματα)

ΕΔΑΦΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ. Άργιλος Οργανική ουσία Ενεργοί μικροοργανισμοί. Προκαλούν δομή (μικρά μεγάλα συνενωμένα συσσωματώματα) ΕΔΑΦΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ Άργιλος Οργανική ουσία Ενεργοί μικροοργανισμοί. Προκαλούν δομή (μικρά μεγάλα συνενωμένα συσσωματώματα) Α. Η άργιλος (ηλεκτρικό φορτίο) συγκρατεί κατιόντα (+) και τα ανταλλάσει

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟ-ΛΙΠΆΣΜΑΤΑ - ΟΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΈΣ ΈΝΝΟΙΕΣ.

ΒΙΟ-ΛΙΠΆΣΜΑΤΑ - ΟΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΈΣ ΈΝΝΟΙΕΣ. Contents ΒΙΟ-ΛΙΠΆΣΜΑΤΑ - ΟΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΈΣ ΈΝΝΟΙΕΣ.... 1 ΕΊΔΗ ΒΙΟΛΙΠΑΣΜΆΤΩΝ ΒΆΣΕΙ ΤΩΝ ΩΦΈΛΙΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΏΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΏΝ ΤΟΥΣ.... 3 Βιολογικά λιπάσματα ρύθμισης αζώτου...4 Ελεύθεροι ρυθμιστές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ Α ΣΙΤΗΡΑ (Χειμερινά, Εαρινά)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ Α ΣΙΤΗΡΑ (Χειμερινά, Εαρινά) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α ΣΙΤΗΡΑ (Χειμερινά, Εαρινά) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 23 1.1. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΙΤΗΡΩΝ... 23 1.1.1. Γενικά - Εξάπλωση... 23 1.1.2. Πλεονεκτήματα των σιτηρών... 25 1.2. ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14 ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Μπορεί να λειτουργήσει ένα οικοσύστημα α) με παραγωγούς και καταναλωτές; β) με παραγωγούς και αποικοδομητές; γ)με καταναλωτές και αποικοδομητές; Η διατήρηση των οικοσυστημάτων προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως:

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: Το νερό (Η 2 Ο) Το οξυγόνο (Ο 2 ) Ο άνθρακας (C) Το άζωτο (N 2 ) Το θείο (S) Οφώσφορος(P) κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 10 Ιουνίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Γενικών Λυκείων Περιεχόμενα ΘΕΜΑ Α.... 2 Α1.... 2 Α2.... 2 Α3.... 2 Α4.... 2 Α5.... 2 ΘΕΜΑ B....

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικοί παράγοντες. και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς

Περιβαλλοντικοί παράγοντες. και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς Περιβαλλοντικοί παράγοντες και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς Νερό Ολοι οι οργανισμοί αποτελούνται κατά μεγάλο ποσοστό από νερό ανεξάρτητα από το εάν ζουν σε χερσαία ή υδατικά περιβάλλοντα

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ» Μάθημα: «Επίδραση του αβιοτικού και βιοτικού περιβάλλοντος στην παραγωγή των φυτών» Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΚΤΚΛΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΣΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΩΝ ΤΓΥΡΟΝΟ. Γμδεικηικές Απαμηήζεις Γ Λσκείοσ Ιαμοσάριος Βιολογία ΘΓΜΑ Α ΘΓΜΑ Β

Γ ΚΤΚΛΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΣΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΩΝ ΤΓΥΡΟΝΟ. Γμδεικηικές Απαμηήζεις Γ Λσκείοσ Ιαμοσάριος Βιολογία ΘΓΜΑ Α ΘΓΜΑ Β Βιολογία γεμικής παιδείας 1. Δ 2. ΘΓΜΑ Α 3. Β 4. Β 5. Α Α2. 1, Β2.Γ, 3Α, 4. Δ ΘΓΜΑ Β Β1. «Τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται από την τάση εξασφαλίζει τροφή από το οικοσύστημα» Β2. Ο μικροοργανισμός αυτός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr OΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Όσο το ποσό της ενέργειας: α) μειώνεται προς τα ανώτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Κύκλος του άνθρακα ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΔΥΟ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΊΝΑΙ ΙΔΙΟΣ ΣΕ ΧΕΡΣΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ» Α. ΦΛΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ» Α. ΦΛΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Τ λεµφοκύτταρα µνήµης (βοηθητικά Τ λεµφοκύτταρα µνήµης και κυτταροτοξικά Τ λεµφοκύτταρα µνήµης). Ο τερµατισµός της δευτερογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης γίνεται µε την βοήθεια των κατασταλτικών Τ λεµφοκυττάρων.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 10 Ιουνίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων Περιεχόμενα ΘΕΜΑ Α.... 2 Α1.... 2 Α3.... 2 Α5.... 2 ΘΕΜΑ B.... 2 Β1.... 2 Β2....

Διαβάστε περισσότερα

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση).

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση). Λίπανση της Ελιάς Η ελιά γενικά δεν θεωρείται απαιτητικό είδος και μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφικών τύπων. Η λίπανση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης του ελαιώνα και στοχεύει

Διαβάστε περισσότερα

E. Καµπουράκης. Τηλ.. 281 0 245851, Fax.. 281 0 245873 ekab@nagref-her.gr

E. Καµπουράκης. Τηλ.. 281 0 245851, Fax.. 281 0 245873 ekab@nagref-her.gr ΛίπανσηστηνΒιολογικήΓεωργία E. Καµπουράκης Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) Ταχ. Θυρ.. 2229, 71003 Ηράκλειο, Κρήτη Ελλάδα Τηλ.. 281 0 245851, Fax.. 281 0 245873 ekab@nagref-her.gr Λίπανσηστηνβιολογικήγεωργία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Οι μικροοργανισμοί είναι αναπόσπαστο τμήμα τόσο της ιστορίας του κόσμου μας όσο και της κοινωνικής εξέλιξης του ανθρώπου Βιοτεχνολογία o Ο όρος Βιοτεχνολογία χρησιμοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

TRUE Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

TRUE Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. "TRansition paths to sustainable legume based systems in Europe" TRUE Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. 3/1/2018 Εργαστήριο Κηπευτικών Καλλιεργειών Τμήμα φυτικής Παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Βραβευμένο σύστημα τροφής φυτών!

Βραβευμένο σύστημα τροφής φυτών! Βραβευμένο σύστημα τροφής φυτών! Powder Feeding Τα οργανικά και ορυκτά λιπάσματα χρησιμοποιούνται στη γεωργία εδώ και χιλιάδες χρόνια, ωστόσο, οι γεωργικές τεχνικές και τα χρησιμοποιούμενα μέσα δεν έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Η μεταφορά ανθρώπινου γονιδίου σε βακτήριο δίνει διαφορετικό προϊόν μεταγραφής και μετάφρασης, ενώ σε μύκητες μεταγράφεται κανονικά αλλά το προϊόν μετάφρασης εμφανίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05/02/1017 ΘΕΜΑ 1 ο Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Σε ένα οικοσύστημα θα τοποθετήσουμε τις ύαινες και τα λιοντάρια στο ίδιο τροφικό επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών

Διαβάστε περισσότερα

υπέργειο στηρικτικό όργανο σύνδεσµος υπέργειων οργάνων µε ρίζα

υπέργειο στηρικτικό όργανο σύνδεσµος υπέργειων οργάνων µε ρίζα λειτουργικότητα βλαστού βλαστός υπέργειο στηρικτικό όργανο σύνδεσµος υπέργειων οργάνων µε ρίζα στηρίζει φύλλα, άνθη, καρπούς παράγει νέους ιστούς και όργανα (ιστογένεση/οργανογένεση) ο πράσινος βλαστός

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA 1. Η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής επέτρεψε: α. την κατανόηση των μηχανισμών αντιγραφής του γενετικού υλικού β. την απομόνωση των πλασμιδίων από τα βακτήρια γ. την πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο. Εισαγωγικές Έννοιες. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο. Εισαγωγικές Έννοιες. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013 Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ IN VITRO ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Εισαγωγικές Έννοιες Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013 Καλλιέργεια in vitro (= μέσα σε γυαλί): η καλλιέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Οικολογία: η επιστήμη που μελετά τις σχέσεις των οργανισμών, και φυσικά του ανθρώπου, με τους βιοτικούς (ζωντανούς οργανισμούς του ίδιου

Διαβάστε περισσότερα

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Αθανάσιος Κουκουνάρας Λέκτορας Εργαστήριο Λαχανοκομίας Τμήμα Γεωπονίας ΑΠΘ thankou@agro.auth.gr 9 Μαρτίου 2015, Λάρισα Κύρια σημεία Η ανάγκη για λίπανση Οργανική

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Μία αλεπού και ένα τσακάλι που ζουν σε ένα οικοσύστημα ανήκουν: Α. Στον ίδιο πληθυσμό Β. Στην

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια Ενότητα 9 η Παραγωγή βιοδραστικών ουσιών (μέρος β) Όνομα καθηγητή: Σ. Κίντζιος Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Στόχοι ενότητας 1. In vitro παραγωγή φαρμακευτικών και βιοδραστικών ουσιών.

Διαβάστε περισσότερα

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του Έδαφος Οι ιδιότητες και η σημασία του ΕΔΑΦΟΣ : Είναι το χαλαρό επιφανειακό στρώμα του στερεού φλοιού της γης. ΕΔΑΦΟΓΕΝΕΣΗ: Το έδαφος σχηματίζεται από την αποσάθρωση των μητρικών πετρωμάτων με την επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Οργανισμοί & θρεπτικές ουσίες 30/12/2014 EVA PAPASTERGIADOU 1

Οργανισμοί & θρεπτικές ουσίες 30/12/2014 EVA PAPASTERGIADOU 1 Κύκλοι των Θρεπτικών - Βιογεωχημικοί Κύκλοι Οργανισμοί & θρεπτικές ουσίες Τα στοιχεία που απαιτούνται για την ανάπτυξη, διατήρηση & αναπαραγωγή των οργανισμών ονομάζονται θρεπτικά, π.χ. φώσφορος (Ρ), άνθρακας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)

Διαβάστε περισσότερα

Ν 2. 78% της σύστασης της ατμόσφαιρας

Ν 2. 78% της σύστασης της ατμόσφαιρας Αφομοίωση του Ν 2 Ν 2 78% της σύστασης της ατμόσφαιρας 3.8 x 10 15 τόνοι Ν 2 σε ατμόσφαιρα 18 x 10 15 τόνοι Ν 2 σε ιζήματα του φλοιού της γης Κύκλος του Ν 2 Αφομοίωση Ν 2 στα φυτά - Άλατα Βασική πηγή αζώτου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΕΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ-ΒΟΤΑΝΙΚΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΕΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ-ΒΟΤΑΝΙΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΕΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ-ΒΟΤΑΝΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αξιοποίηση της οργανικής ουσίας για τη βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ:

ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ: ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ: ΕΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ ΜΕ ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΡΙΜΗΚΥΡΙΟΣ, ΓΕΩΠΟΝΟΣ, Δρ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΦΥΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. β Α3. γ Α4. δ Α5. γ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β B1.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 Το θέμα που απασχολεί το κεφάλαιο σε όλη του την έκταση είναι ο μεταβολισμός και χωρίζεται σε τέσσερις υποκατηγορίες: 3.1)Ενέργεια και οργανισμοί,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 11 ο ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 11 ο ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 11 ο ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ 1 ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ 2 ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ Μυκορριζική συμβίωση: Η συμβιωτική σχέση μεταξύ ριζών μυκήτων / εκδηλώνεται με σχηματισμό ξεχωριστών οργάνων =μυκόρριζες Κατηγορίες μυκόρριζων ενδομυκόρριζες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε τροφή του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού, πρέπει να αυξηθεί η φυτική και ζωική παραγωγή Ελεγχόμενες διασταυρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών 30-12-2014 EVA PAPASTERGIADOU Ανακύκλωση των Θρεπτικών είναι η χρησιμοποίηση, ο μετασχηματισμός, η διακίνηση & η επαναχρησιμοποίηση των θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ Μ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Διαφορές κλειστής και συνεχούς καλλιέργειας (θρεπτικά, απομάκρυνση, φάσεις μικροοργανισμών)

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 7 Περιεχόμενα Περιεχόμενα 1 Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Θέμα 1 ο 2 Θέμα 2 ο 8 Θέμα 3 ο 12 Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Δημήτριος Μπιλάλης Καθηγητής Γεωργίας & Βιολογικής Γεωργίας ΓΠΑ, Επίτιμος Διδάκτωρ USAMV Cluj Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σχολή Αγροτικής Παραγωγής,

Διαβάστε περισσότερα

All from a Single Source

All from a Single Source All from a Single Source Το PeKacid TM είναι μια νέα, καινοτόμος λύση για τον φώσφορο σε ασβεστούχα εδάφη και νερά με μεγάλη σκληρότητα. Στερεό φωσφορικό οξύ σε σάκους Μονοκρυσταλλικό, με χαμηλό ph (2.2)

Διαβάστε περισσότερα

) η οποία απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και ένα ποσοστό σε αμμωνιακά ιόντα (NH + ). Αυτή η διαδικασία

) η οποία απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και ένα ποσοστό σε αμμωνιακά ιόντα (NH + ). Αυτή η διαδικασία Ιδιότητες και αποτελέσματα UTEC 46 = Ο ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΥΨΗΛΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Η Ουρία είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα αζωτούχα λιπάσματα, συνδυάζοντας τις υψηλές λιπαντικές μονάδες και την ευκολία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ.

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. 1 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. το βενζοπυρένιο 2. Τα οξείδια του αζώτου: α. αντιδρούν με το οξυγόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 31-7-14 ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 Στο σχήμα 1 του άρθρου που δημοσιεύσαμε την προηγούμενη φορά φαίνεται η καθοριστικός ρόλος των μικροοργανισμών για την ύπαρξη της ζωής, αφού χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση.

Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση. «ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, ΓΕΩΤΕΕ, 4.02.14 Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση. Π. Βύρλας Γενικότητες Με τον όρο ενεργειακή καλλιέργεια εννοούμε καλλιέργειες που η παραγωγή τους χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική και Διατροφική Μικροβιολογία

Περιβαλλοντική και Διατροφική Μικροβιολογία Περιβαλλοντική και Διατροφική Μικροβιολογία Εισαγωγή στην βιολογική απορρύπανση Βιολογική απορρύπανση ανόργανων ρύπων Δημήτριος Καρπούζας dkarpouzas@bio.uth.gr 1. Βιολογική Αποκατάσταση (Bioremediation)

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Κύκλος του άνθρακα Φαινόμενο του θερμοκηπίου Υπερθέρμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Περιεχόμενο ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ... 1 Χαμηλή τιμή και εύκολες τεχνικές εφαρμογής... 2 Αύξηση της απόδοσης κατά επιπλέον 15-35% στις περισσότερες καλλιέργειες

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Τα τρόφιμα είναι σύνθετοι συνδυασμοί που προέρχονται από πολλές πηγες. Όλα τα τρόφιμα έχουν τη δυνατότητα αλλεπίδρασης (χημικής) σε διαφορετικό βαθμό.

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα).

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). ΒΙΟΛΟΓΙΑ Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). Είδη οργανισμών Υπάρχουν δύο είδη οργανισμών: 1. Οι μονοκύτταροι, που ονομάζονται μικροοργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Καλλιέργεια είναι η διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών με διάφορους τεχνητούς τρόπους στο εργαστήριο ή σε βιομηχανικό επίπεδο. Με τη δημιουργία καλλιεργειών

Διαβάστε περισσότερα

Η αποβολή άνθρακα στη ριζόσφαιρα. 30 60% του καθαρού φωτοσυνθετικού άνθρακα κατανέµεται στη ρίζα

Η αποβολή άνθρακα στη ριζόσφαιρα. 30 60% του καθαρού φωτοσυνθετικού άνθρακα κατανέµεται στη ρίζα Ριζοαπόθεση Η αποβολή άνθρακα στη ριζόσφαιρα 30 60% του καθαρού φωτοσυνθετικού άνθρακα κατανέµεται στη ρίζα 5 70% τουκατανεµηθέντοςστηρίζα αποβάλλεται στη ριζόσφαιρα αποβολή γίνεται από τα αυξανόµενα µέρη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015 ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαντώ Κυριακού 2015 Ενεργειακό Στα βιολογικά συστήματα η διατήρηση της ενέργειας συμπεριλαμβάνει οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις παραγωγή ATP Οξείδωση: απομάκρυνση e από ένα υπόστρωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΤΟ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ. BET Κ.Βαρέλη

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΤΟ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ. BET Κ.Βαρέλη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΤΟ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Δομή προκαρυωτικού κυττάρου Σχήμα προκαρυωτικού κυττάρου Κόκκοι Σχήμα προκαρυωτικού κυττάρου βάκιλοι

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την E-GEOPONOI.GR Πέμπτη, 07 Αύγουστος 2008 11:30 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 14 Νοέμβριος 2009 14:34

Συντάχθηκε απο τον/την E-GEOPONOI.GR Πέμπτη, 07 Αύγουστος 2008 11:30 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 14 Νοέμβριος 2009 14:34 Φυσικά λιπάσματα Τα κύρια θρεπτικά συστατικά των φυτών Τρεις είναι οι θρεπτικές ουσίες που απαιτούνται από τα φυτά σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από τα άλλα στοιχεία. Είναι το άζωτο(n), ο φώσφορος(p) και

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΡΟΣΗΜΟ ΘΑΛΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Α1. γ Α2. α Α3. β Α4. β Α5. δ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΡΟΣΗΜΟ ΘΑΛΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Α1. γ Α2. α Α3. β Α4. β Α5. δ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. β Α4. β Α5. δ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Β 2 Α 3 Α 4 Β 5 Β 6 Α 7 Α 8 Β Β2. Σελ. 18 Σχολικού βιβλίου Το γενετικό

Διαβάστε περισσότερα

«Γενετικά τροποποιημένα φυτά» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

«Γενετικά τροποποιημένα φυτά» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «Γενετικά τροποποιημένα φυτά» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2015-2016 ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί Με τον όρο γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί εννοούμε τους ζωντανούς οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές διεργασίες. Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια

Τεχνικές διεργασίες. Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια Τεχνικές διεργασίες Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια ΓΕΩΡΓΙΑ Γενετική βελτίωση ποικιλιών φυτών για αντοχή στις ασθένειες, ξηρασία, αφιλόξενα εδάφη Μαζική παραγωγή κλώνων Ανάπτυξη βιο-εντομοκτόνων

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια με τη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

= ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ. Ιδιότητες και αποτελέσματα ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ

= ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ. Ιδιότητες και αποτελέσματα ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ Ιδιότητες και αποτελέσματα ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ 2 3 UTEC = Ο ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΥΨΗΛΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ UTEC = ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΣΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα αζωτούχα λιπάσματα, συνδυάζοντας

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή.

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή. 5ο ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Μ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 2/4/2014 Β 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ Μ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Διαφορές κλειστής και συνεχούς καλλιέργειας (θρεπτικά, απομάκρυνση, φάσεις μικροοργανισμών)

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2 Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Κεφάλαιο 2.2 Ο ρόλος της ενέργειας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.2 Τροφικές σχέσεις και ροή ενέργειας Τροφικές Σχέσεις και Ροή Ενέργειας Κάθε οργανωμένο σύστημα,

Διαβάστε περισσότερα

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκάλυψησε αγροοικοσυστήµατα

Εδαφοκάλυψησε αγροοικοσυστήµατα Εδαφοκάλυψησε αγροοικοσυστήµατα ρ. E. Καµπουράκης Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (.Ε) Τηλ. 281 0 245851, Fax. 281 0 245873, ekab@nagref-her.gr Τι είναι η εδαφοκάλυψη Εδαφοκαλυψη είναι η µέθοδος κάλυψης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ Θερινό εξάμηνο 2011 Αύξηση Η μη αντιστρέψιμη μεγέθυνση ή διόγκωση, που συνοδεύεται από

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

Μεταχείριση σπόρου. Εργαστήριο 3

Μεταχείριση σπόρου. Εργαστήριο 3 Εργαστήριο Βιολογικής Γεωργίας «Μεταχείριση σπόρου» Γεώργιος Δημόκας * Καθηγητής Εφαρμογών - Τ.Ε.Ι. 12 / 10 / 2015 Χρήστος Μουρούτογλου Μεταχείριση σπόρου Θα πρέπει να εξηγηθούν οι διαφορετικές μεθοδολογίες

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Βιολογικές ιδιότητες του εδάφους

Δασική Εδαφολογία. Βιολογικές ιδιότητες του εδάφους Δασική Εδαφολογία Βιολογικές ιδιότητες του εδάφους Βιολογικές ιδιότητες εδάφους Οργανική ουσία Οργανισμοί του εδάφους Οργανική ουσία του εδάφους Αποτελείται από πολύπλοκες ενώσεις οι οποίες παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Μικροβιολογία συστημάτων απομάκρυνσης αζώτου και φωσφόρου από απόβλητα.

Θέμα: Μικροβιολογία συστημάτων απομάκρυνσης αζώτου και φωσφόρου από απόβλητα. Εργασία γραπτή Μάθημα:Τεχνολογία επεξεργασίας απόβλητων Θέμα: Μικροβιολογία συστημάτων απομάκρυνσης αζώτου και φωσφόρου από απόβλητα. Καμπούρης Ιωάννης 1. Εισαγωγή Τα υγρά απόβλητα, και κυρίως τα αστικά

Διαβάστε περισσότερα