εἷσεν δ εἰσαγαγών, ῥῶπας δ ὑπέχευε δασείας, ἐστόρεσεν δ ἐπὶ δέρμα ἰονθάδος ἀγρίου αἰγός, 50 αὐτοῦ ἐνεύναιον, μέγα καὶ δασύ. χαῖρε δ Ὀδυσσεὺς ὅττι μιν

Transcript

1 ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ραψωδία Ξ αὐτὰρ ὁ ἐκ λιμένος προσέβη τρηχεῖαν ἀταρπὸν χῶρον ἀν ὑλήεντα δι ἄκριας, ᾗ οἱ Ἀθήνη πέφραδε δῖον ὑφορβόν, ὅ οἱ βιότοιο μάλιστα κήδετο οἰκήων, οὓς κτήσατο δῖος Ὀδυσσεύς. τὸν δ ἄρ ἐνὶ προδόμῳ εὗρ ἥμενον, ἔνθα οἱ αὐλὴ 5 ΟΞ ὑψηλὴ δέδμητο, περισκέπτῳ ἐνὶ χώρῳ, καλή τε μεγάλη τε, περίδρομος ἥν ῥα συβώτης αὐτὸς δείμαθ ὕεσσιν ἀποιχομένοιο ἄνακτος, νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος, ῥυτοῖσιν λάεσσι καὶ ἐθρίγκωσεν ἀχέρδῳ 10 σταυροὺς δ ἐκτὸς ἔλασσε διαμπερὲς ἔνθα καὶ ἔνθα, πυκνοὺς καὶ θαμέας, τὸ μέλαν δρυὸς ἀμφικεάσσας ἔντοσθεν δ αὐλῆς συφεοὺς δυοκαίδεκα ποίει πλησίον ἀλλήλων, εὐνὰς συσίν ἐν δὲ ἑκάστῳ πεντήκοντα σύες χαμαιευνάδες ἐρχατόωντο, 15 ΟΞ θήλειαι τοκάδες τοὶ δ ἄρσενες ἐκτὸς ἴαυον, πολλὸν παυρότεροι τοὺς γὰρ μινύθεσκον ἔδοντες ἀντίθεοι μνηστῆρες, ἐπεὶ προΐαλλε συβώτης αἰεὶ ζατρεφέων σιάλων τὸν ἄριστον ἁπάντων οἱ δὲ τριηκόσιοί τε καὶ ἑξήκοντα πέλοντο. 20 πὰρ δὲ κύνες, θήρεσσιν ἐοικότες αἰὲν ἴαυον τέσσαρες, οὓς ἔθρεψε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν. αὐτὸς δ ἀμφὶ πόδεσσιν ἑοῖς ἀράρισκε πέδιλα, τάμνων δέρμα βόειον ἐϋχροές οἱ δὲ δὴ ἄλλοι ᾤχοντ ἄλλυδις ἄλλος ἅμ ἀγρομένοισι σύεσσιν, 25 ΟΞ οἱ τρεῖς τὸν δὲ τέταρτον ἀποπροέηκε πόλινδε σῦν ἀγέμεν μνηστῆρσιν ὑπερφιάλοισιν ἀνάγκῃ, ὄφρ ἱερεύσαντες κρειῶν κορεσαίατο θυμόν. ἐξαπίνης δ Ὀδυσῆα ἴδον κύνες ὑλακόμωροι. οἱ μὲν κεκλήγοντες ἐπέδραμον αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς 30 ἕζετο κερδοσύνη, σκῆπτρον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός. ἔνθα κεν ᾧ πὰρ σταθμῷ ἀεικέλιον πάθεν ἄλγος ἀλλὰ συβώτης ὦκα ποσὶ κραιπνοῖσι μετασπὼν ἔσσυτ ἀνὰ πρόθυρον, σκῦτος δέ οἱ ἔκπεσε χειρός. τοὺς μὲν ὁμοκλήσας σεῦεν κύνας ἄλλυδις ἄλλον 35 ΟΞ πυκνῇσιν λιθάδεσσιν ὁ δὲ προσέειπεν ἄνακτα "ὦ γέρον, ἦ ὀλίγου σε κύνες διεδηλήσαντο ἐξαπίνης, καί κέν μοι ἐλεγχείην κατέχευας. καὶ δέ μοι ἄλλα θεοὶ δόσαν ἄλγεά τε στοναχάς τε ἀντιθέου γὰρ ἄνακτος ὀδυρόμενος καὶ ἀχεύων 40 ἧμαι, ἄλλοισιν δὲ σύας σιάλους ἀτιτάλλω ἔδμεναι αὐτὰρ κεῖνος ἐελδόμενός που ἐδωδῆς πλάζετ ἐπ ἀλλοθρόων ἀνδρῶν δῆμόν τε πόλιν τε, εἴ που ἔτι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο. ἀλλ ἕπεο, κλισίηνδ ἴομεν, γέρον, ὄφρα καὶ αὐτός, 45 ΟΞ σίτου καὶ οἴνοιο κορεσσάμενος κατὰ θυμόν, εἴπῃς ὁππόθεν ἐσσὶ καὶ ὁππόσα κήδε ἀνέτλης." ὣς εἰπὼν κλισίηνδ ἡγήσατο δῖος ὑφορβός,

2 εἷσεν δ εἰσαγαγών, ῥῶπας δ ὑπέχευε δασείας, ἐστόρεσεν δ ἐπὶ δέρμα ἰονθάδος ἀγρίου αἰγός, 50 αὐτοῦ ἐνεύναιον, μέγα καὶ δασύ. χαῖρε δ Ὀδυσσεὺς ὅττι μιν ὣς ὑπέδεκτο, ἔπος τ ἔφατ ἔκ τ ὀνόμαζεν "Ζεύς τοι δοίη, ξεῖνε, καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι ὅττι μάλιστ ἐθέλεις, ὅτι με πρόφρων ὑπέδεξο." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα 55 ΟΞ "ξεῖν, οὔ μοι θέμις ἔστ, οὐδ εἰ κακίων σέθεν ἔλθοι, ξεῖνον ἀτιμῆσαι πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε δόσις δ ὀλίγη τε φίλη τε γίγνεται ἡμετέρη ἡ γὰρ δμώων δίκη ἐστὶν αἰεὶ δειδιότων, ὅτ ἐπικρατέωσιν ἄνακτες 60 οἱ νέοι. ἦ γὰρ τοῦ γε θεοὶ κατὰ νόστον ἔδησαν, ὅς κεν ἔμ ἐνδυκέως ἐφίλει καὶ κτῆσιν ὄπασσεν, οἶκόν τε κλῆρόν τε πολυμνήστην τε γυναῖκα, οἷά τε ᾧ οἰκῆϊ ἄναξ εὔθυμος ἔδωκεν, ὅς οἱ πολλὰ κάμῃσι, θεὸς δ ἐπὶ ἔργον ἀέξῃ, 65 ΟΞ ὡς καὶ ἐμοὶ τόδε ἔργον ἀέξεται, ᾧ ἐπιμίμνω. τῷ κέ με πόλλ ὤνησεν ἄναξ, εἰ αὐτόθ ἐγήρα ἀλλ ὄλεθ --ὡς ὤφελλ Ἑλένης ἀπὸ φῦλον ὀλέσθαι πρόχνυ, ἐπεὶ πολλῶν ἀνδρῶν ὑπὸ γούνατ ἔλυσε καὶ γὰρ κεῖνος ἔβη Ἀγαμέμνονος εἵνεκα τιμῆς 70 Ἴλιον εἰς εὔπωλον, ἵνα Τρώεσσι μάχοιτο." ὣς εἰπὼν ζωστῆρι θοῶς συνέεργε χιτῶνα, βῆ δ ἴμεν ἐς συφεούς, ὅθι ἔθνεα ἔρχατο χοίρων. ἔνθεν ἑλὼν δύ ἔνεικε καὶ ἀμφοτέρους ἱέρευσεν, εὗσέ τε μίστυλλέν τε καὶ ἀμφ ὀβελοῖσιν ἔπειρεν. 75 ΟΞ ὀπτήσας δ ἄρα πάντα φέρων παρέθηκ Ὀδυσῆϊ θέρμ αὐτοῖς ὀβελοῖσιν ὁ δ ἄλφιτα λευκὰ πάλυνεν ἐν δ ἄρα κισσυβίῳ κίρνη μελιηδέα οἶνον, αὐτὸς δ ἀντίον ἷζεν, ἐποτρύνων δὲ προσηύδα "ἔσθιε νῦν, ὦ ξεῖνε, τά τε δμώεσσι πάρεστι, 80 χοίρε ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσιν, οὐκ ὄπιδα φρονέοντες ἐνὶ φρεσὶν οὐδ ἐλεητύν. οὐ μὲν σχέτλια ἔργα θεοὶ μάκαρες φιλέουσιν, ἀλλὰ δίκην τίουσι καὶ αἴσιμα ἔργ ἀνθρώπων. καὶ μὲν δυσμενέες καὶ ἀνάρσιοι, οἵ τ ἐπὶ γαίης 85 ΟΞ ἀλλοτρίης βῶσιν καί σφι Ζεὺς ληΐδα δώῃ, πλησάμενοι δέ τε νῆας ἔβαν οἶκόνδε νέεσθαι, καὶ μὲν τοῖς ὄπιδος κρατερὸν δέος ἐν φρεσὶ πίπτει. οἵδε δὲ καί τι ἴσασι, θεοῦ δέ τιν ἔκλυον αὐδήν, κείνου λυγρὸν ὄλεθρον, ὅτ οὐκ ἐθέλουσι δικαίως 90 μνᾶσθαι οὐδὲ νέεσθαι ἐπὶ σφέτερ, ἀλλὰ ἕκηλοι κτήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον, οὐδ ἔπι φειδώ. ὅσσαι γὰρ νύκτες τε καὶ ἡμέραι ἐκ Διός εἰσιν, οὔ ποθ ἓν ἱρεύουσ ἱερήϊον, οὐδὲ δύ οἴω οἶνον δὲ φθινύθουσιν ὑπέρβιον ἐξαφύοντες. 95 ΟΞ ἦ γάρ οἱ ζωή γ ἦν ἄσπετος οὔ τινι τόσση ἀνδρῶν ἡρώων, οὔτ ἠπείροιο μελαίνης οὔτ αὐτῆς Ἰθάκης οὐδὲ ξυνεείκοσι φωτῶν

3 ἔστ ἄφενος τοσσοῦτον ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω. δώδεκ ἐν ἠπείρῳ ἀγέλαι τόσα πώεα οἰῶν, 100 τόσσα συῶν συβόσια, τόσ αἰπόλια πλατέ αἰγῶν βόσκουσι ξεῖνοί τε καὶ αὐτοῦ βώτορες ἄνδρες. ἐνθάδε δ αἰπόλια πλατέ αἰγῶν ἕνδεκα πάντα ἐσχατιῇ βόσκοντ, ἐπὶ δ ἀνέρες ἐσθλοὶ ὄρονται. τῶν αἰεί σφιν ἕκαστος ἐπ ἤματι μῆλον ἀγινεῖ, 105 ΟΞ ζατρεφέων αἰγῶν ὅς τις φαίνηται ἄριστος. αὐτὰρ ἐγὼ σῦς τάσδε φυλάσσω τε ῥύομαί τε, καί σφι συῶν τὸν ἄριστον ἐῢ κρίνας ἀποπέμπω." ὣς φύθ, ὁ δ ἐνδυκέως κρέα τ ἤσθιε πῖνέ τε οἶνον ἁρπαλέως ἀκέων, κακὰ δὲ μνηστῆρσι φύτευεν. 110 αὐτὰρ ἐπεὶ δείπνησε καὶ ἤραρε θυμὸν ἐδωδῇ, καί οἱ πλησάμενος δῶκε σκύφον, ᾧ περ ἔπινεν, οἴνου ἐνίπλειον ὁ δ ἐδέξατο, χαῖρε δὲ θυμῷ, καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα "ὦ φίλε, τίς γάρ σε πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν, 115 ΟΞ ὧδε μάλ ἀφνειὸς καὶ καρτερὸς ὡς ἀγορεύεις; φῆς δ αὐτὸν φθίσθαι Ἀγαμέμνονος εἵνεκα τιμῆς. εἰπέ μοι, αἴ κέ ποθι γνώω τοιοῦτον ἐόντα. Ζεὺς γάρ που τό γε οἶδε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι, εἴ κέ μιν ἀγγείλαιμι ἰδών ἐπὶ πολλὰ δ ἀλήθην." 120 τὸν δ ἠμείβετ ἔπειτα συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν "ὦ γέρον, οὔ τις κεῖνον ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν ἀγγέλλων πείσειε γυναῖκά τε καὶ φίλον υἱόν, ἀλλ ἄλλως κομιδῆς κεχρημένοι ἄνδρες ἀλῆται ψεύδοντ, οὐδ ἐθέλουσιν ἀληθέα μυθήσασθαι. 125 ΟΞ ὃς δέ κ ἀλητεύων Ἰθάκης ἐς δῆμον ἵκηται, ἐλθὼν ἐς δέσποιναν ἐμὴν ἀπατήλια βάζει ἡ δ εὖ δεξαμένη φιλέει καὶ ἕκαστα μεταλλᾷ, καί οἱ ὀδυρομένῃ βλεφάρων ἄπο δάκρυα πίπτει, ἣ θέμις ἐστὶ γυναικός, ἐπὴν πόσις ἄλλοθ ὄληται. 130 αἶψά κε καὶ σύ, γεραιέ, ἔπος παρατεκτήναιο. εἴ τίς τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα δοίη. τοῦ δ ἤδη μέλλουσι κύνες ταχέες τ οἰωνοὶ ῥινὸν ἀπ ὀστεόφιν ἐρύσαι, ψυχὴ δὲ λέλοιπεν ἢ τόν γ ἐν πόντῳ φάγον ἰχθύες, ὀστέα δ αὐτοῦ 135 ΟΞ κεῖται ἐπ ἠπείρου ψαμάθῳ εἰλυμένα πολλῇ. ὣς ὁ μὲν ἔνθ ἀπόλωλε, φίλοισι δὲ κήδε ὀπίσσω πᾶσιν, ἐμοὶ δὲ μάλιστα, τετεύχαται οὐ γὰρ ἔτ ἄλλον ἤπιον ὧδε ἄνακτα κιχήσομαι, ὁππόσ ἐπέλθω, οὐδ εἴ κεν πατρὸς καὶ μητέρος αὖτις ἵκωμαι 140 οἶκον, ὅθι πρῶτον γενόμην καί μ ἔτρεφον αὐτοί. οὐδέ νυ τῶν ἔτι τόσσον ὀδύρομαι, ἱέμενός περ ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι ἐὼν ἐν πατρίδι γαίῃ ἀλλά μ Ὀδυσσῆος πόθος αἴνυται οἰχομένοιο. τὸν μὲν ἐγών, ὦ ξεῖνε, καὶ οὐ παρεόντ ὀνομάζειν 145 ΟΞ αἰδέομαι πέρι γάρ μ ἐφίλει καὶ κήδετο θυμῷ ἀλλά μιν ἠθεῖον καλέω καὶ νόσφιν ἐόντα." τὸν δ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς

4 "ὦ φίλ, ἐπειδὴ πάμπαν ἀναίνεαι, οὐδ ἔτι φῇσθα κεῖνον ἐλεύσεσθαι, θυμὸς δέ τοι αἰὲν ἄπιστος 150 ἀλλ ἐγὼ οὐκ αὔτως μυθήσομαι, ἀλλὰ σὺν ὅρκῳ, ὡς νεῖται Ὀδυσεύς εὐαγγέλιον δέ μοι ἔστω αὐτίκ, ἐπεί κεν κεῖνος ἰὼν τὰ ἃ δώμαθ ἵκηται ἕσσαι με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά πρὶν δέ κε, καὶ μάλα περ κεχρημένος, οὔ τι δεχοίμην. 155 ΟΞ ἐχθρὸς γάρ μοι κεῖνος ὁμῶς Ἀΐδαο πύλῃσι γίγνεται, ὃς πενίῃ εἴκων ἀπατήλια βάζει. ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα θεῶν, ξενίη τε τράπεζα, ἱστίη τ Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ἣν ἀφικάνω ἦ μέν τοι τάδε πάντα τελείεται ὡς ἀγορεύω. 160 τοῦδ αὐτοῦ λυκάβαντος ἐλεύσεται ἐνθάδ Ὀδυσσεύς. τοῦ μὲν φθίνοντος μηνός, τοῦ δ ἱσταμένοιο, οἴκαδε νοστήσει, καὶ τίσεται ὅς τις ἐκείνου ἐνθάδ ἀτιμάζει ἄλοχον καὶ φαίδιμον υἱόν." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα 165 ΟΞ "ὦ γέρον, οὔτ ἄρ ἐγὼν εὐαγγέλιον τόδε τίσω, οὔτ Ὀδυσεὺς ἔτι οἶκον ἐλεύσεται ἀλλὰ ἕκηλος πῖνε, καὶ ἄλλα παρὲξ μεμνώμεθα, μηδέ με τούτων μίμνησκ ἦ γὰρ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐμοῖσιν ἄχνυται, ὁππότε τις μνήσῃ κεδνοῖο ἄνακτος. 170 ἀλλ ἦ τοι ὅρκον μὲν ἐάσομεν, αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς ἔλθοι ὅπως μιν ἐγώ γ ἐθέλω καὶ Πηνελόπεια Λαέρτης θ ὁ γέρων καὶ Τηλέμαχος θεοειδής. νῦν αὖ παιδὸς ἄλαστον ὀδύρομαι, ὃν τέκ Ὀδυσσεύς, Τηλεμάχου τὸν ἐπεὶ θρέψαν θεοὶ ἔρνεϊ ἶσον, 175 ΟΞ καί μιν ἔφην ἔσσεσθαι ἐν ἀνδράσιν οὔ τι χέρηα πατρὸς ἑοῖο φίλοιο, δέμας καὶ εἶδος ἀγητόν, τὸν δέ τις ἀθανάτων βλάψε φρένας ἔνδον ἐΐσας ἠέ τις ἀνθρώπων ὁ δ ἔβη μετὰ πατρὸς ἀκουὴν ἐς Πύλον ἠγαθέην τὸν δὲ μνηστῆρες ἀγαυοὶ 180 οἴκαδ ἰόντα λοχῶσιν, ὅπως ἀπὸ φῦλον ὄληται νώνυμον ἐξ Ἰθάκης Ἀρκεισίου ἀντιθέοιο. ἀλλ ἦ τοι κεῖνον μὲν ἐάσομεν, ἤ κεν ἁλώῃ ἦ κε φύγῃ καί κέν οἱ ὑπέρσχῃ χεῖρα Κρονίων. ἀλλ ἄγε μοι σύ, γεραιέ, τὰ σ αὐτοῦ κήδε ἐνίσπες 185 ΟΞ καί μοι τοῦτ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ ἐῢ εἰδῶ τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες; ὁπποίης τ ἐπὶ νηὸς ἀφίκεο πῶς δέ σε ναῦται ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο; οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδ ἱκέσθαι." 190 τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς "τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ ἀτρεκέως ἀγορεύσω. εἴη μὲν νῦν νῶϊν ἐπὶ χρόνον ἠμὲν ἐδωδὴ ἠδὲ μέθυ γλυκερὸν κλισίης ἔντοσθεν ἐοῦσι, δαίνυσθαι ἀκέοντ, ἄλλοι δ ἐπὶ ἔργον ἕποιεν 195 ΟΞ ῥηϊδίως κεν ἔπειτα καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ἅπαντα οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα θυμοῦ, ὅσσα γε δὴ ξύμπαντα θεῶν ἰότητι μόγησα.

5 "ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχομαι εὐρειάων, ἀνέρος ἀφνειοῖο πάϊς πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι 200 υἱέες ἐν μεγάρῳ ἠμὲν τράφεν ἠδ ἐγένοντο γνήσιοι ἐξ ἀλόχου ἐμὲ δ ὠνητὴ τέκε μήτηρ παλλακίς, ἀλλά με ἶσον ἰθαιγενέεσσιν ἐτίμα Κάστωρ Ὑλακίδης, τοῦ ἐγὼ γένος εὔχομαι εἶναι ὃς τότ ἐνὶ Κρήτεσσι θεὸς ὣς τίετο δήμῳ 205 ΟΞ ὄλβῳ τε πλούτῳ τε καὶ υἱάσι κυδαλίμοισιν. ἀλλ ἦ τοι τὸν κῆρες ἔβαν θανάτοιο φέρουσαι εἰς Ἀΐδαο δόμους τοὶ δὲ ζωὴν ἐδύσαντο παῖδες ὑπέρθυμοι καὶ ἐπὶ κλήρους ἐβάλοντο, αὐτὰρ ἐμοὶ μάλα παῦρα δόσαν καὶ οἰκί ἔνειμαν. 210 ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνθρώπων εἵνεκ ἐμῆς ἀρετῆς, ἐπεὶ οὐκ ἀποφώλιος ἦα οὐδὲ φυγοπτόλεμος νῦν δ ἤδη πάντα λέλοιπεν ἀλλ ἔμπης καλάμην γέ σ ὀΐομαι εἰσορόωντα γιγνώσκειν ἦ γάρ με δύη ἔχει ἤλιθα πολλή. 215 ΟΞ ἦ μὲν δὴ θάρσος μοι Ἄρης τ ἔδοσαν καὶ Ἀθήνη καὶ ῥηξηνορίην ὁπότε κρίνοιμι λόχονδε ἄνδρας ἀριστῆας, κακὰ δυσμενέεσσι φυτεύων, οὔ ποτέ μοι θάνατον προτιόσσετο θυμὸς ἀγήνωρ, ἀλλὰ πολὺ πρώτιστος ἐπάλμενος ἔγχει ἕλεσκον 220 ἀνδρῶν δυσμενέων ὅ τέ μοι εἴξειε πόδεσσιν. τοῖος ἔα ἐν πολέμῳ ἔργον δέ μοι οὐ φίλον ἔσκεν οὐδ οἰκωφελίη, ἥ τε τρέφει ἀγλαὰ τέκνα, ἀλλά μοι αἰεὶ νῆες ἐπήρετμοι φίλαι ἦσαν καὶ πόλεμοι καὶ ἄκοντες ἐΰξεστοι καὶ ὀϊστοί, 225 ΟΞ λυγρά, τά τ ἄλλοισίν γε καταριγηλὰ πέλονται. αὐτὰρ ἐμοὶ τὰ φίλ ἔσκε τά που θεὸς ἐν φρεσὶ θῆκεν ἄλλος γάρ τ ἄλλοισιν ἀνὴρ ἐπιτέρπεται ἔργοις. πρὶν μὲν γὰρ Τροίης ἐπιβήμεναι υἷας Ἀχαιῶν εἰνάκις ἀνδράσιν ἦρξα καὶ ὠκυπόροισι νέεσσιν 230 ἄνδρας ἐς ἀλλοδαπούς, καί μοι μάλα τύγχανε πολλά. τῶν ἐξαιρεύμην μενοεικέα, πολλὰ δ ὀπίσσω λάγχανον αἶψα δὲ οἶκος ὀφέλλετο, καί ῥα ἔπειτα δεινός τ αἰδοῖός τε μετὰ Κρήτεσσι τετύγμην. "ἀλλ ὅτε δὴ τήν γε στυγερὴν ὁδὸν εὐρύοπα Ζεὺς 235 ΟΞ ἐφράσαθ, ἣ πολλῶν ἀνδρῶν ὑπὸ γούνατ ἔλυσε, δὴ τότ ἔμ ἤνωγον καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα νήεσσ ἡγήσασθαι ἐς Ἴλιον οὐδέ τι μῆχος ἦεν ἀνήνασθαι, χαλεπὴ δ ἔχε δήμου φῆμις. ἔνθα μὲν εἰνάετες πολεμίζομεν υἷες Ἀχαιῶν, 240 τῷ δεκάτῳ δὲ πόλιν Πριάμου πέρσαντες ἔβημεν οἴκαδε σὺν νήεσσι, θεὸς δ ἐκέδασσεν Ἀχαιούς. αὐτὰρ ἐμοὶ δειλῷ κακὰ μήδετο μητίετα Ζεύς μῆνα γὰρ οἶον ἔμεινα τεταρπόμενος τεκέεσσιν κουριδίῃ τ ἀλόχῳ καὶ κτήμασιν αὐτὰρ ἔπειτα 245 ΟΞ Αἴγυπτόνδε με θυμὸς ἀνώγει ναυτίλλεσθαι, νῆας ἐῢ στείλαντα σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισιν. ἐννέα νῆας στεῖλα, θοῶς δ ἐσαγείρατο λαός.

6 ἑξῆμαρ μὲν ἔπειτα ἐμοὶ ἐρίηρες ἑταῖροι δαίνυντ αὐτὰρ ἐγὼν ἱερήϊα πολλὰ παρεῖχον 250 θεοῖσίν τε ῥέζειν αὐτοῖσί τε δαῖτα πένεσθαι. ἑβδομάτῃ δ ἀναβάντες ἀπὸ Κρήτης εὐρείης ἐπλέομεν Βορέῃ ἀνέμῳ ἀκραέϊ καλῷ ῥηϊδίως, ὡς εἴ τε κατὰ ῥόον οὐδέ τις οὖν μοι νηῶν πημάνθη, ἀλλ ἀσκηθέες καὶ ἄνουσοι 255 ΟΞ ἥμεθα, τὰς δ ἄνεμός τε κυβερνῆταί τ ἴθυνον. "πεμπταῖοι δ Αἴγυπτον ἐϋρρείτην ἱκόμεσθα, στῆσα δ ἐν Αἰγύπτῳ ποταμῷ νέας ἀμφιελίσσας. ἔνθ ἦ τοι μὲν ἐγὼ κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους αὐτοῦ πὰρ νήεσσι μένειν καὶ νῆας ἔρυσθαι, 260 ὀπτῆρας δὲ κατὰ σκοπιὰς ὤτρυνα νέεσθαι οἱ δ ὕβρει εἴξαντες, ἐπισπόμενοι μένεϊ σφῷ, αἶψα μάλ Αἰγυπτίων ἀνδρῶν περικαλλέας ἀγροὺς πόρθεον, ἐκ δὲ γυναῖκας ἄγον καὶ νήπια τέκνα, αὐτούς τ ἔκτεινον τάχα δ ἐς πόλιν ἵκετ ἀϋτή. 265 ΟΞ οἱ δὲ βοῆς ἀΐοντες ἅμ ἠοῖ φαινομένηφιν ἦλθον πλῆτο δὲ πᾶν πεδίον πεζῶν τε καὶ ἵππων χαλκοῦ τε στεροπῆς ἐν δὲ Ζεὺς τερπικέραυνος φύζαν ἐμοῖς ἑτάροισι κακὴν βάλεν, οὐδέ τις ἔτλη μεῖναι ἐναντίβιον περὶ γὰρ κακὰ πάντοθεν ἔστη. 270 ἔνθ ἡμέων πολλοὺς μὲν ἀπέκτανον ὀξέϊ χαλκῷ, τοὺς δ ἄναγον ζωούς, σφίσιν ἐργάζεσθαι ἀνάγκῃ. αὐτὰρ ἐμοὶ Ζεὺς αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα ποίησ --ὡς ὄφελον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν αὐτοῦ ἐν Αἰγύπτῳ ἔτι γάρ νύ με πῆμ ὑπέδεκτο ΟΞ αὐτίκ ἀπὸ κρατὸς κυνέην εὔτυκτον ἔθηκα καὶ σάκος ὤμοιϊν, δόρυ δ ἔκβαλον ἔκτοσε χειρός αὐτὰρ ἐγὼ βασιλῆος ἐναντίον ἤλυθον ἵππων καὶ κύσα γούναθ ἑλών ὁδ ἐρύσατο καί μ ἐλέησεν, ἐς δίφρον δέ μ ἕσας ἄγεν οἴκαδε δάκρυ χέοντα. 280 ἦ μέν μοι μάλα πολλοὶ ἐπήϊσσον μελίῃσιν, ἱέμενοι κτεῖναι--δὴ γὰρ κεχολώατο λίην-- ἀλλ ἀπὸ κεῖνος ἔρυκε, Διὸς δ ὠπίζετο μῆνιν ξεινίου, ὅς τε μάλιστα νεμεσσᾶται κακὰ ἔργα. "ἔνθα μὲν ἑπτάετες μένον αὐτόθι, πολλὰ δ ἄγειρα 285 χρήματ ἀν Αἰγυπτίους ἄνδρας δίδοσαν γὰρ ἅπαντες. ἀλλ ὅτε δὴ ὄγδοόν μοι ἐπιπλόμενον ἔτος ἦλθεν, δὴ τότε Φοῖνιξ ἦλθεν ἀνὴρ ἀπατήλια εἰδώς, τρώκτης, ὃς δὴ πολλὰ κάκ ἀνθρώποισιν ἐώργει ὅς μ ἄγε παρπεπιθὼν ᾗσι φρεσίν, ὄφρ ἱκόμεσθα 290 Φοινίκην, ὅθι τοῦ γε δόμοι καὶ κτήματ ἔκειτο. ἔνθα παρ αὐτῷ μεῖνα τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτόν. ἀλλ ὅτε δὴ μῆνές τε καὶ ἡμέραι ἐξετελεῦντο ἄψ περιτελλομένου ἔτεος καὶ ἐπήλυθον ὧραι, ἐς Λιβύην μ ἐπὶ νηὸς ἐέσσατο ποντοπόροιο 295 ΟΞ ψεύδεα βουλεύσας, ἵνα οἱ σὺν φόρτον ἄγοιμι, κεῖθι δέ μ ὡς περάσειε καὶ ἄσπετον ὦνον ἕλοιτο. τῷ ἑπόμην ἐπὶ νηός, ὀϊόμενός περ, ἀνάγκῃ.

7 ἡ δ ἔθεεν Βορέῃ ἀνέμῳ ἀκραέϊ καλῷ, μέσσον ὑπὲρ Κρήτης Ζεὺς δέ σφισι μήδετ ὄλεθρον. 300 ἀλλ ὅτε δὴ Κρήτην μὲν ἐλείπομεν, οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων, ἀλλ οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα, δὴ τότε κυανέην νεφέλην ἔστησε Κρονίων νηὸς ὕπερ γλαφυρῆς, ἤχλυσε δὲ πόντος ὑπ αὐτῆς. Ζεὺς δ ἄμυδις βρόντησε καὶ ἔμβαλε νηῒ κεραυνόν 305 ΟΞ ἡ δ ἐλελίχθη πᾶσα Διὸς πληγεῖσα κεραυνῷ, ἐν δὲ θεείου πλῆτο πέσον δ ἐκ νηὸς ἅπαντες. οἱ δὲ κορώνῃσιν ἴκελοι περὶ νῆα μέλαιναν κύμασιν ἐμφορέοντο θεὸς δ ἀποαίνυτο νόστον. αὐτὰρ ἐμοὶ Ζεὺς αὐτός, ἔχοντί περ ἄλγεα θυμῷ, 310 ἱστὸν ἀμαιμάκετον νηὸς κυανοπρῴροιο ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν, ὅπως ἔτι πῆμα φύγοιμι. τῷ ῥα περιπλεχθεὶς φερόμην ὀλοοῖς ἀνέμοισιν. ἐννῆμαρ φερόμην, δεκάτῃ δέ με νυκτὶ μελαίνῃ γαίῃ Θεσπρωτῶν πέλασεν μέγα κῦμα κυλίνδον. 315 ΟΞ ἔνθα με Θεσπρωτῶν βασιλεὺς ἐκομίσσατο Φείδων ἥρως ἀπριάτην τοῦ γὰρ φίλος υἱὸς ἐπελθὼν αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον ἦγεν ἐς οἶκον, χειρὸς ἀναστήσας, ὄφρ ἵκετο δώματα πατρός ἀμφὶ δέ με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα ἕσσεν. 320 "ἔνθ Ὀδυσῆος ἐγὼ πυθόμην κεῖνος γὰρ ἔφασκε ξεινίσαι ἠδὲ φιλῆσαι ἰόντ ἐς πατρίδα γαῖαν, καί μοι κτήματ ἔδειξεν ὅσα ξυναγείρατ Ὀδυσσεύς, χαλκόν τε χρυσόν τε πολύκμητόν τε σίδηρον. καί νύ ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γ ἔτι βόσκοι 325 ΟΞ τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος. τὸν δ ἐς Δωδώνην φάτο βήμεναι, ὄφρα θεοῖο ἐκ δρυὸς ὑψικόμοιο Διὸς βουλὴν ἐπακούσαι, ὅππως νοστήσει Ἰθάκης ἐς πίονα δῆμον ἤδη δὴν ἀπεών, ἢ ἀμφαδὸν ἦε κρυφηδόν. 330 ὤμοσε δὲ πρὸς ἔμ αὐτόν, ἀποσπένδων ἐνὶ οἴκῳ, νῆα κατειρύσθαι καὶ ἐπαρτέας ἔμμεν ἑταίρους, οἳ δή μιν πέμψουσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν. ἀλλ ἐμὲ πρὶν ἀπέπεμψε τύχησε γὰρ ἐρχομένη νηῦς ἀνδρῶν Θεσπρωτῶν ἐς Δουλίχιον πολύπυρον. 335 ΟΞ ἔνθ ὅ γέ μ ἠνώγει πέμψαι βασιλῆϊ Ἀκάστῳ ἐνδυκέως τοῖσιν δὲ κακὴ φρεσὶν ἥνδανε βουλὴ ἀμφ ἐμοί, ὄφρ ἔτι πάγχυ δύης ἐπὶ πῆμα γενοίμην. ἀλλ ὅτε γαίης πολλὸν ἀπέπλω ποντοπόρος νηῦς, αὐτίκα δούλιον ἦμαρ ἐμοὶ περιμηχανόωντο. 340 ἐκ μέν με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματ ἔδυσαν, ἀμφὶ δέ μοι ῥάκος ἄλλο κακὸν βάλον ἠδὲ χιτῶνα, ῥωγαλέα, τὰ καὶ αὐτὸς ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὅρηαι ἑσπέριοι δ Ἰθάκης εὐδειέλου ἔργ ἀφίκοντο. ἔνθ ἐμὲ μὲν κατέδησαν ἐϋσσέλμῳ ἐνὶ νηῒ 345 ΟΞ ὅπλῳ ἐϋστρεφέϊ στερεῶς, αὐτοὶ δ ἀποβάντες ἐσσυμένως παρὰ θῖνα θαλάσσης δόρπον ἕλοντο. αὐτὰρ ἐμοὶ δεσμὸν μὲν ἀνέγναμψαν θεοὶ αὐτοὶ

8 ῥηϊδίως κεφαλῇ δὲ κατὰ ῥάκος ἀμφικαλύψας, ξεστὸν ἐφόλκαιον καταβὰς ἐπέλασσα θαλάσσῃ 350 στῆθος, ἔπειτα δὲ χερσὶ διήρεσσ ἀμφοτέρῃσι νηχόμενος, μάλα δ ὦκα θύρηθ ἔα ἀμφὶς ἐκείνων. ἔνθ ἀναβάς, ὅθι τε δρίος ἦν πολυανθέος ὕλης, κείμην πεπτηώς. οἱ δὲ μεγάλα στενάχοντες φοίτων ἀλλ οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι 355 ΟΞ μαίεσθαι προτέρω, τοὶ μὲν πάλιν αὖτις ἔβαινον νηὸς ἔπι γλαφυρῆς ἐμὲ δ ἔκρυψαν θεοὶ αὐτοὶ ῥηϊδίως, καί με σταθμῷ ἐπέλασσαν ἄγοντες ἀνδρὸς ἐπισταμένου ἔτι γάρ νύ μοι αἶσα βιῶναι." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα 360 "ἆ δειλὲ ξείνων, ἦ μοι μάλα θυμὸν ὄρινας ταῦτα ἕκαστα λέγων, ὅσα δὴ πάθες ἠδ ὅσ ἀλήθης. ἀλλὰ τά γ οὐ κατὰ κόσμον ὀΐομαι, οὐδέ με πείσεις εἰπὼν ἀμφ Ὀδυσῆϊ τί σε χρὴ τοῖον ἐόντα μαψιδίως ψεύδεσθαι; ἐγὼ δ εὖ οἶδα καὶ αὐτὸς 365 ΟΞ νόστον ἐμοῖο ἄνακτος, ὅ τ ἤχθετο πᾶσι θεοῖσι πάγχυ μάλ, ὅττι μιν οὔ τι μετὰ Τρώεσσι δάμασσαν ἠὲ φίλων ἐν χερσίν, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσε. τῷ κέν οἱ τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί, ἠδέ κε καὶ ᾧ παιδὶ μέγα κλέος ἤρατ ὀπίσσω 370 νῦν δέ μιν ἀκλειῶς ἅρπυιαι ἀνηρείψαντο. αὐτὰρ ἐγὼ παρ ὕεσσιν ἀπότροπος οὐδὲ πόλινδε ἔρχομαι, εἰ μή πού τι περίφρων Πηνελόπεια ἐλθέμεν ὀτρύνῃσιν, ὅτ ἀγγελίη ποθὲν ἔλθῃ. ἀλλ οἱ μὲν τὰ ἕκαστα παρήμενοι ἐξερέουσιν, 375 ΟΞ ἠμὲν οἳ ἄχνυνται δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος, ἠδ οἳ χαίρουσιν βίοτον νήποινον ἔδοντες ἀλλ ἐμοὶ οὐ φίλον ἐστὶ μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι, ἐξ οὗ δή μ Αἰτωλὸς ἀνὴρ ἐξήπαφε μύθῳ, ὅς ῥ ἄνδρα κτείνας, πολλὴν ἐπὶ γαῖαν ἀληθείς, 380 ἦλθεν ἐμὰ πρὸς δώματ ἐγὼ δέ μιν ἀμφαγάπαζον. φῆ δέ μιν ἐν Κρήτεσσι παρ Ἰδομενῆϊ ἰδέσθαι νῆας ἀκειόμενον, τάς οἱ ξυνέαξαν ἄελλαι καὶ φάτ ἐλεύσεσθαι ἢ ἐς θέρος ἢ ἐς ὀπώρην, πολλὰ χρήματ ἄγοντα, σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισι. 385 ΟΞ καὶ σύ, γέρον πολυπενθές, ἐπεί σέ μοι ἤγαγε δαίμων, μήτε τί μοι ψεύδεσσι χαρίζεο μήτε τι θέλγε οὐ γὰρ τοὔνεκ ἐγώ σ αἰδέσσομαι οὐδὲ φιλήσω, ἀλλὰ Δία ξένιον δείσας αὐτόν τ ἐλεαίρων." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς 390 "ἦ μάλα τίς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἄπιστος, οἷόν σ οὐδ ὀμόσας περ ἐπήγαγον οὐδέ σε πείθω. ἀλλ ἄγε νῦν ῥήτρην ποιησόμεθ αὐτὰρ ὄπισθε μάρτυροι ἀμφοτέροισι θεοί, τοὶ Ὄλυμπον ἔχουσιν. εἰ μέν κεν νοστήσῃ ἄναξ τεὸς ἐς τόδε δῶμα, 395 ΟΞ ἕσσας με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα πέμψαι Δουλίχιόνδ ἰέναι, ὅθι μοι φίλον ἔπλετο θυμῷ εἰ δέ κε μὴ ἔλθῃσιν ἄναξ τεὸς ὡς ἀγορεύω,

9 δμῶας ἐπισσεύας βαλέειν μεγάλης κατὰ πέτρης, ὄφρα καὶ ἄλλος πτωχὸς ἀλεύεται ἠπεροπεύειν." 400 τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε δῖος ὑφορβός "ξεῖν, οὕτω γάρ κέν μοι ἐϋκλείη τ ἀρετή τε εἴη ἐπ ἀνθρώπους ἅμα τ αὐτίκα καὶ μετέπειτα, ὅς σ ἐπεὶ ἐς κλισίην ἄγαγον καὶ ξείνια δῶκα, αὖτις δὲ κτείναιμι φίλον τ ἀπὸ θυμὸν ἑλοίμην 405 ΟΞ πρόφρων κεν δὴ ἔπειτα Δία Κρονίωνα λιτοίμην. νῦν δ ὥρη δόρποιο τάχιστά μοι ἔνδον ἑταῖροι εἶεν, ἵν ἐν κλισίῃ λαρὸν τετυκοίμεθα δόρπον." ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον, ἀγχίμολον δὲ σύες τε καὶ ἀνέρες ἦλθον ὑφορβοί. 410 τὰς μὲν ἄρα ἔρξαν κατὰ ἤθεα κοιμηθῆναι, κλαγγὴ δ ἄσπετος ὦρτο συῶν αὐλιζομενάων αὐτὰρ ὁ οἷς ἑτάροισιν ἐκέκλετο δῖος ὑφορβός "ἄξεθ ὑῶν τὸν ἄριστον, ἵνα ξείνῳ ἱερεύσω τηλεδαπῷ πρὸς δ αὐτοὶ ὀνησόμεθ, οἵ περ ὀϊζὺν 415 ΟΞ δὴν ἔχομεν πάσχοντες ὑῶν ἕνεκ ἀργιοδόντων ἄλλοι δ ἡμέτερον κάματον νήποινον ἔδουσιν." ὣς ἄρα φωνήσας κέασε ξύλα νηλέϊ χαλκῷ, οἱ δ ὗν εἰσῆγον μάλα πίονα πενταέτηρον. τὸν μὲν ἔπειτ ἔστησαν ἐπ ἐσχάρῃ οὐδὲ συβώτης 420 λήθετ ἄρ ἀθανάτων φρεσὶ γὰρ κέχρητ ἀγαθῇσιν ἀλλ ὅγ ἀπαρχόμενος κεφαλῆς τρίχας ἐν πυρὶ βάλλεν ἀργιόδοντος ὑός, καὶ ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσιν νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε. κόψε δ ἀνασχόμενος σχίζῃ δρυός, ἣν λίπε κείων 425 ΟΞ τὸν δ ἔλιπε ψυχή. τοὶ δ ἔσφαξάν τε καὶ εὗσαν αἶψα δέ μιν διέχευαν ὁ δ ὠμοθετεῖτο συβώτης, πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν, καὶ τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε, παλύνας ἀλφίτου ἀκτῇ, μίστυλλόν τ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, 430 ὤπτησάν τε περιφραδέως ἐρύσαντό τε πάντα, βάλλον δ εἰν ἐλεοῖσιν ἀολλέα ἂν δὲ συβώτης ἵστατο δαιτρεύσων περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη. καὶ τὰ μὲν ἕπταχα πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων τὴν μὲν ἴαν νύμφῃσι καὶ Ἑρμῇ, Μαιάδος υἱεῖ, 435 ΟΞ θῆκεν ἐπευξάμενος, τὰς δ ἄλλας νεῖμεν ἑκάστῳ νώτοισιν δ Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρεν ἀργιόδοντος ὑός, κύδαινε δὲ θυμὸν ἄνακτος καί μιν φωνήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς "αἴθ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο 440 ὡς ἐμοί, ὅττι τε τοῖον ἐόντ ἀγαθοῖσι γεραίρεις." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα "ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καὶ τέρπεο τοῖσδε, οἷα πάρεστι θεὸς δὲ τὸ μὲν δώσει, τὸ δ ἐάσει, ὅττι κεν ᾧ θυμῷ ἐθέλῃ δύναται γὰρ ἅπαντα." 445 ΟΞ ἦ ῥα καὶ ἄργματα θῦσε θεοῖς αἰειγενέτῃσι, σπείσας δ αἴθοπα οἶνον Ὀδυσσῆϊ πτολιπόρθῳ ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν ὁ δ ἕζετο ᾗ παρὰ μοίρῃ.

10 σῖτον δέ σφιν ἔνειμε Μεσαύλιος, ὅν ῥα συβώτης αὐτὸς κτήσατο οἶος ἀποιχομένοιο ἄνακτος, 450 νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος πὰρ δ ἄρα μιν Ταφίων πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν. οἱ δ ἐπ ὀνείαθ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον. αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο, σῖτον μέν σφιν ἀφεῖλε Μεσαύλιος, οἱ δ ἐπὶ κοῖτον 455 ΟΞ σίτου καὶ κρειῶν κεκορημένοι ἐσσεύοντο. νὺξ δ ἄρ ἐπῆλθε κακὴ σκοτομήνιος, ὗε δ ἄρα Ζεὺς πάννυχος, αὐτὰρ ἄη Ζέφυρος μέγας αἰὲν ἔφυδρος. τοῖς δ Ὀδυσεὺς μετέειπε, συβώτεω πειρητίζων, εἴ πώς οἱ ἐκδὺς χλαῖναν πόροι, ἤ τιν ἑταίρων 460 ἄλλον ἐποτρύνειεν, ἐπεί ἑο κήδετο λίην "κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι, εὐξάμενός τι ἔπος ἐρέω οἶνος γὰρ ἀνώγει ἠλεός, ὅς τ ἐφέηκε πολύφρονά περ μάλ ἀεῖσαι καί θ ἁπαλὸν γελάσαι, καί τ ὀρχήσασθαι ἀνῆκε, 465 ΟΞ καί τι ἔπος προέηκεν ὅ περ τ ἄρρητον ἄμεινον. ἀλλ ἐπεὶ οὖν τὸ πρῶτον ἀνέκραγον, οὐκ ἐπικεύσω. εἴθ ὣς ἡβώοιμι βίη τέ μοι ἔμπεδος εἴη, ὡς ὅθ ὑπὸ Τροίην λόχον ἤγομεν ἀρτύναντες. ἡγείσθην δ Ὀδυσεύς τε καὶ Ἀτρεΐδης Μενέλαος, 470 τοῖσι δ ἅμα τρίτος ἄρχον ἐγών αὐτοὶ γὰρ ἄνωγον. ἀλλ ὅτε δή ῥ ἱκόμεσθα ποτὶ πτόλιν αἰπύ τε τεῖχος, ἡμεῖς μὲν περὶ ἄστυ κατὰ ῥωπήϊα πυκνά, ἂν δόνακας καὶ ἕλος, ὑπὸ τεύχεσι πεπτηῶτες κείμεθα. νὺξ δ ἄρ ἐπῆλθε κακὴ Βορέαο πεσόντος, 475 ΟΞ πηγυλίς αὐτὰρ ὕπερθε χιὼν γένετ ἠΰτε πάχνη, ψυχρή, καὶ σακέεσσι περιτρέφετο κρύσταλλος. ἔνθ ἄλλοι πάντες χλαίνας ἔχον ἠδὲ χιτῶνας, εὗδον δ εὔκηλοι, σάκεσιν εἰλυμένοι ὤμους αὐτὰρ ἐγὼ χλαῖναν μὲν ἰὼν ἑτάροισιν ἔλειπον 480 ἀφραδίῃς, ἐπεὶ οὐκ ἐφάμην ῥιγωσέμεν ἔμπης, ἀλλ ἑπόμην σάκος οἶον ἔχων καὶ ζῶμα φαεινόν. ἀλλ ὅτε δὴ τρίχα νυκτὸς ἔην, μετὰ δ ἄστρα βεβήκει, καὶ τότ ἐγὼν Ὀδυσῆα προσηύδων ἐγγὺς ἐόντα ἀγκῶνι νύξας ὁ δ ἄρ ἐμμαπέως ὑπάκουσε 485 ΟΞ "διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν Ὀδυσσεῦ, οὔ τοι ἔτι ζωοῖσι μετέσσομαι, ἀλλά με χεῖμα δάμναται οὐ γὰρ ἔχω χλαῖναν παρά μ ἤπαφε δαίμων οἰοχίτων ἔμεναι νῦν δ οὐκέτι φυκτὰ πέλονται." "ὣς ἐφάμην, ὁ δ ἔπειτα νόον σχέθε τόνδ ἐνὶ θυμῷ, 490 οἷος κεῖνος ἔην βουλευέμεν ἠδὲ μάχεσθαι φθεγξάμενος δ ὀλίγῃ ὀπί με πρὸς μῦθον ἔειπε "σίγα νῦν, μή τίς σευ Ἀχαιῶν ἄλλος ἀκούσῃ." "ἦ καὶ ἐπ ἀγκῶνος κεφαλὴν σχέθεν εἶπέ τε μῦθον κλῦτε, φίλοι θεῖός μοι ἐνύπνιον ἦλθεν ὄνειρος. 495 ΟΞ λίην γὰρ νηῶν ἑκὰς ἤλθομεν ἀλλά τις εἴη εἰπεῖν Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι, ποιμένι λαῶν, εἰ πλέονας παρὰ ναῦφιν ἐποτρύνειε νέεσθαι.

11 "ὣς ἔφατ, ὦρτο δ ἔπειτα Θόας, Ἀνδραίμονος υἱός, καρπαλίμως, ἀπὸ δὲ χλαῖναν θέτο φοινικόεσσαν, 500 βῆ δὲ θέειν ἐπὶ νῆας ἐγὼ δ ἐνὶ εἵματι κείνου κείμην ἀσπασίως, φάε δὲ χρυσόθρονος Ἠώς. ὣς νῦν ἡβώοιμι βίη τέ μοι ἔμπεδος εἴη δοίη κέν τις χλαῖναν ἐνὶ σταθμοῖσι συφορβῶν, ἀμφότερον, φιλότητι καὶ αἰδοῖ φωτὸς ἑῆος 505 ΟΞ νῦν δέ μ ἀτιμάζουσι κακὰ χροῒ εἵματ ἔχοντα." τὸν δ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα "ὦ γέρον, αἶνος μέν τοι ἀμύμων, ὃν κατέλεξας, οὐδέ τί πω παρὰ μοῖραν ἔπος νηκερδὲς ἔειπες τῷ οὔτ ἐσθῆτος δευήσεαι οὔτε τευ ἄλλου, 510 ὧν ἐπέοιχ ἱκέτην ταλαπείριον ἀντιάσαντα, νῦν ἀτὰρ ἠῶθέν γε τὰ σὰ ῥάκεα δνοπαλίξεις. οὐ γὰρ πολλαὶ χλαῖναι ἐπημοιβοί τε χιτῶνες ἐνθάδε ἕννυσθαι, μία δ οἴη φωτὶ ἑκάστῳ. αὐτὰρ ἐπὴν ἔλθῃσιν Ὀδυσσῆος φίλος υἱός, 515 ΟΞ αὐτός τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα δώσει, πέμψει δ ὅππῃ σε κραδίη θυμός τε κελεύει." "ὣς εἰπὼν ἀνόρουσε, τίθει δ ἄρα οἱ πυρὸς ἐγγὺς εὐνήν, ἐν δ ὀΐων τε καὶ αἰγῶν δέρματ ἔβαλλεν. ἔνθ Ὀδυσεὺς κατέλεκτ ἐπὶ δὲ χλαῖναν βάλεν αὐτῷ 520 πυκνὴν καὶ μεγάλην, ἥ οἱ παρεκέσκετ ἀμοιβάς, ἕννυσθαι ὅτε τις χειμὼν ἔκπαγλος ὄροιτο. "ὣς ὁ μὲν ἔνθ Ὀδυσεὺς κοιμήσατο, τοὶ δὲ παρ αὐτὸν ἄνδρες κοιμήσαντο νεηνίαι οὐδὲ συβώτῃ ἥνδανεν αὐτόθι κοῖτος, ὑῶν ἄπο κοιμηθῆναι, 525 ΟΞ ἀλλ ὅ γ ἄρ ἔξω ἰὼν ὡπλίζετο χαῖρε δ Ὀδυσσεύς, ὅττι ῥά οἱ βιότου περικήδετο νόσφιν ἐόντος. πρῶτον μὲν ξίφος ὀξὺ περὶ στιβαροῖς βάλετ ὤμοις, ἀμφὶ δὲ χλαῖναν ἑέσσατ ἀλεξάνεμον, μάλα πυκνήν, ἂν δὲ νάκην ἕλετ αἰγὸς ἐϋτρεφέος μεγάλοιο, 530 εἵλετο δ ὀξὺν ἄκοντα, κυνῶν ἀλκτῆρα καὶ ἀνδρῶν. βῆ δ ἴμεναι κείων ὅθι περ σύες ἀργιόδοντες πέτρῃ ὕπο γλαφυρῇ εὗδον, Βορέω ὑπ ἰωγῇ.