ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Ανάπτυξης /2117(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη χρηματοδότηση δράσεων πλην της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας σε χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 (2008/2117(INI)) Επιτροπή Ανάπτυξης Εισηγητής: Thijs Berman (Πρωτοβουλία - άρθρο 39 του Κανονισμού) Εισηγητής γνωμοδότησης (*):..., Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων (* Συνδεδεμένες Επιτροπές Άρθρο 47 του Κανονισμού) PR\ doc PE v01-00

2 PR_INI_art39 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ...6 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...9 PE v /12 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη χρηματοδότηση δράσεων πλην της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας σε χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 (2008/2117(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας 1, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Φεβρουαρίου 2007 σχετικά με τα σχέδια αποφάσεων της Επιτροπής για τη θέσπιση εθνικών στρατηγικών εγγράφων και ενδεικτικών προγραμμάτων για τη Μαλαισία, τη Βραζιλία και το Πακιστάν 2, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουνίου 2007 σχετικά με το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη θέσπιση εγγράφων περιφερειακής στρατηγικής και ενδεικτικών περιφερειακών προγραμμάτων για τη Mercosur και τη Λατινική Αμερική 3, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιουνίου 2007 σχετικά με το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής που αφορά την εκπόνηση εγγράφου περιφερειακής στρατηγικής και ένα Πολυετές Ενδεικτικό Πρόγραμμα για την Ασία 4, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη θέσπιση ειδικού μέτρου για το Ιράκ το , έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Ιουλίου 2008 σχετικά με το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής που αφορά τα Ετήσια Προγράμματα Δράσης για τη Βραζιλία για το 2008 και για την Αργεντινή για το , έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 23ης Οκτωβρίου 2007 στην υπόθεση C-403/05 Κοινοβούλιο κατά Επιτροπής 7, έχοντας υπόψη τη γραμμή του προϋπολογισμού «Προπαρασκευαστικές δράσεις Συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες της ομάδας μέσου εισοδήματος στη Λατινική Αμερική»,που περιλαμβάνεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος , έχοντας υπόψη τη γραμμή του προϋπολογισμού «Προπαρασκευαστική δράση 1 ΕΕ L 378 της , σελ ΕΕ C 287 E της , σελ ΕΕ C 125 E της , σελ ΕΕ C 146 E της , σελ Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2007) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008) [2007] Συλλογή I ΕΕ L 71 της , σελ. II/781. PR\ doc 3/12 PE v01-00

4 Επιχειρηματικές και επιστημονικές ανταλλαγές με την Ινδία», που περιλαμβάνεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος , έχοντας υπόψη τη γραμμή του προϋπολογισμού «Προπαρασκευαστική δράση Επιχειρηματικές και επιστημονικές ανταλλαγές με την Κίνα», που περιλαμβάνεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος , έχοντας υπόψη τη γραμμή του προϋπολογισμού «Προπαρασκευαστική δράση Συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες της ομάδας μέσου εισοδήματος στην Ασία», που περιλαμβάνεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος , έχοντας υπόψη το άρθρο 192, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης ΕΚ, έχοντας υπόψη τα άρθρα 39 και 45 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπή Ανάπτυξης (A6-0000/2008), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κύριος και πρωταρχικός στόχος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (ΜΧΑΣ) είναι η εξάλειψη της φτώχειας στις χώρες και περιφέρειες εταίρους στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα γεωγραφικά προγράμματα του ΜΧΑΣ και τα μέτρα που αντιστοιχούν στο 90% των δαπανών στο πλαίσιο των θεματικών προγραμμάτων του ΜΧΑΣ πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να πληρούν τα κριτήρια της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας που έχει θεσπίσει η Επιτροπή Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ/ΕΑΒ) 4, Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρωταρχική απαίτηση για τον χαρακτηρισμό μιας συναλλαγής ως ΕΑΒ είναι να πραγματοποιείται με βασικό στόχο την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας των αναπτυσσόμενων χωρών 5, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια του 2007, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τέσσερα ψηφίσματα δυνάμει του άρθρου 81 με σκοπό να επιστήσει την προσοχή σε επτά προγράμματα του ΜΧΑΣ που περιελάμβαναν δράσεις οι οποίες δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις για τον χαρακτηρισμό τους ως ΕΑΒ, Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες χρηματοδοτούμενες από το ΜΧΑΣ δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Mundus, ιδίως εκείνες που επιτρέπουν σε υπηκόους της ΕΕ να σπουδάζουν σε πανεπιστήμια τρίτων χωρών, δεν πληρούν τις απαιτήσεις για τον χαρακτηρισμό τους ως ΕΑΒ, 1 ΕΕ L 71 της , σελ. II/ ΕΕ L 71 της , σελ. II/ ΕΕ L 71 της , σελ. II/ Βλ. άρθρο 2, παράγραφος 4, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/ OECD/DAC Factsheet «Is it ODA?», Οκτώβριος PE v /12 PR\ doc

5 ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μπορούσε να είναι επιθυμητή η ανάληψη δράσεων από την Κοινότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες με σκοπό την προώθηση της εξοικείωσης με την ΕΕ, ή τη βελτίωση της αλληλοκατανόησης μεταξύ εθνών ή περιφερειών, ή την προαγωγή των στρατηγικών συμφερόντων της ΕΕ, ακόμη και εάν οι δράσεις αυτές δεν θα πληρούσαν τις προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό τους ως ΕΑΒ, Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον κοινοτικό προϋπολογισμό για το 2008 περιλαμβάνονται τέσσερις προπαρασκευαστικές δράσεις για μέτρα που δεν έχουν χαρακτήρα ΕΑΒ σε χώρες που καλύπτονται από τον ΜΧΑΣ, με συνολικό κόστος 13,5 εκατομμύρια ευρώ 1, 1. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει, εντός έξι μηνών από την ημερομηνία έγκρισης του παρόντος ψηφίσματος, βάσει του άρθρου 308 της Συνθήκης ΕΚ, νομοθετική πρόταση για ένα από τα ακόλουθα: έναν μηχανισμό χρηματοδότησης δράσεων πλην της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας σε χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 τροπολογίες στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1934/2006 του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τη θέσπιση χρηματοδοτικού μέσου για τη συνεργασία με τις εκβιομηχανισμένες και τις λοιπές υψηλού εισοδήματος χώρες και εδάφη, ώστε να επεκταθεί η εφαρμογή του στις χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/ ζητεί να ακολουθήσει η νομοθετική πρόταση τις συστάσεις που διατυπώνονται στο παράρτημα του παρόντος ψηφίσματος 3. διαπιστώνει ότι οι συστάσεις αυτές σέβονται την αρχή της επικουρικότητας και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών 4. θεωρεί ότι η απαραίτητη χρηματοδότηση για τον μηχανισμό θα μπορούσε να αντληθεί από τις γραμμές του προϋπολογισμού , , και και να συμπληρωθεί εάν χρειαστεί από πρόσθετα κεφάλαια προερχόμενα από το περιθώριο του τίτλου 4 για τα εναπομείναντα έτη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα καθώς και τις επισυναπτόμενες λεπτομερείς συστάσεις στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο. 1 Γραμμές του προϋπολογισμού , , και PR\ doc 5/12 PE v01-00

6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Το Κοινοβούλιο προτείνει να συμπεριληφθούν στη ζητούμενη πρόταση οι ακόλουθες πτυχές: 1. Στόχος, πεδίο εφαρμογής και γενικοί κανόνες Η πρόταση θα έπρεπε να προβλέπει την κοινοτική χρηματοδότηση υπό τη μορφή οικονομικής, χρηματοδοτικής και τεχνικής συνεργασίας, καθώς και άλλες μορφές συνεργασίας που εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια για το χαρακτηρισμό τους ως επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια, όπως έχουν οριστεί από τον ΟΟΣΑ/ΕΑΒ, με τις χώρες που αναφέρονται στο παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006. Ο στόχος της συνεργασίας που καλύπτεται από την πρόταση θα έπρεπε να είναι η ειδική αντιμετώπιση της ανάγκης ενίσχυσης των δεσμών και περαιτέρω συνεργασίας με τις χώρες αυτές σε διμερή, περιφερειακή και πολυμερή βάση, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη των σχέσεων της Κοινότητας με τις χώρες και τα εδάφη αυτά, και η προώθηση του διαλόγου παράλληλα με την προαγωγή των συμφερόντων της Κοινότητας. Η καλυπτόμενη από την πρόταση συνεργασία θα έπρεπε να στοχεύει στη συνεργασία με εταίρους που πληρούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια: έχουν παρόμοιες πολιτικές, οικονομικές και θεσμικές δομές και αξίες με την Κοινότητα ή είναι ανοικτοί στην προώθηση τέτοιων δομών και αξιών είναι σημαντικοί διμερείς εταίροι και παράγοντες σε πολυμερή φόρουμ και στην παγκόσμια διακυβέρνηση είναι χώρες η προώθηση των δεσμών με τις οποίες εξυπηρετεί τα στρατηγικά συμφέροντα της Κοινότητας. Η πρόταση και τα μέτρα που καλύπτονται από αυτή θα έπρεπε να στοχεύουν στη διασφάλιση της συνεκτικότητας με τους λοιπούς τομείς της εξωτερικής δράσης της Κοινότητας, καθώς και με άλλες συναφείς κοινοτικές πολιτικές και μέσα. Θα έπρεπε να συμπληρώνουν και να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στις προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη μέλη και οι δημόσιοι φορείς της Κοινότητας, μεταξύ άλλων και στον τομέα των εμπορικών σχέσεων. Ο κανονισμός που θα προκύψει από την πρόταση θα πρέπει να έχει ισχύ έως το 2013 και να υποβληθεί σε ενδιάμεση αξιολόγηση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νομοθετική πρόταση για τυχόν τροποποιήσεις, με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής ή του Συμβουλίου. 2. Τομείς συνεργασίας PE v /12 PR\ doc

7 Η πρόταση θα έπρεπε να προβλέπει δράσεις συνάδουσες με τον στόχο, το πεδίο εφαρμογής και τις γενικές αρχές της, ιδίως στους ακόλουθους τομείς συνεργασίας: (1) την προώθηση, προς αμοιβαίο ή κοινοτικό όφελος, της συνεργασίας, των εταιρικών σχέσεων και των συμπράξεων μεταξύ οικονομικών, ακαδημαϊκών και επιστημονικών φορέων στην Κοινότητα και στις χώρες εταίρους (2) την προώθηση, προς αμοιβαίο ή κοινοτικό όφελος, των διμερών εμπορικών συναλλαγών, των επενδυτικών ροών και των οικονομικών εταιρικών σχέσεων (3) την προώθηση, προς αμοιβαίο ή κοινοτικό όφελος, του διαλόγου μεταξύ πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εταίρων και άλλων κυβερνητικών και μη κυβερνητικών φορέων συναφών τομέων στις χώρες τις Κοινότητας και στις χώρες εταίρους (4) την προώθηση, προς αμοιβαίο ή κοινοτικό όφελος, των δεσμών μεταξύ των λαών, των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και των πνευματικών ανταλλαγών, καθώς και ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ κουλτουρών και πολιτισμών (5) την προώθηση συνεργατικών έργων σε τομείς όπως η έρευνα, η επιστήμη, η τεχνολογία, η ενέργεια, οι μεταφορές και τα περιβαλλοντικά ζητήματα συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής του κλίματος, τελωνειακών και οικονομικών ζητημάτων και κάθε άλλου θέματος αμοιβαίου ενδιαφέροντος μεταξύ της Κοινότητας και των χωρών εταίρων (6) την ενίσχυση των γνώσεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της προβολής της στις χώρες εταίρους (7) τη στήριξη ειδικών πρωτοβουλιών, όπως ερευνητική εργασία, μελέτες, πιλοτικά προγράμματα ή κοινά έργα με σκοπό την αποτελεσματική και ευέλικτη επίτευξη των στόχων συνεργασίας που προκύπτουν από τις εξελίξεις στις διμερείς σχέσεις της Κοινότητας με τις χώρες εταίρους ή που έχουν σκοπό την ώθηση της περαιτέρω εμβάθυνσης και διεύρυνσης των διμερών σχέσεων με τις εν λόγω χώρες. Πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την επέκταση του καταλόγου των τομέων συνεργασίας μέσω των διαδικασιών διαχείρισης δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/ Προγραμματισμός και εφαρμογή Η πρόταση θα έπρεπε να προβλέπει την πραγματοποίηση του προγραμματισμού μέσω εγγράφων πολυετούς προγραμματισμού. Το πρόγραμμα θα έπρεπε να τίθεται σε εφαρμογή μέσω λεπτομερέστερων «προγραμμάτων δράσης» που θα περιλαμβάνουν μια λεπτομερή περιγραφή των δράσεων που πρέπει να χρηματοδοτηθούν και θα καλύπτουν ένα διάστημα όχι μικρότερο του ενός έτους και όχι μεγαλύτερο των τριών ετών. 4. Επιλεξιμότητα, είδη χρηματοδότησης και συγχρηματοδότηση Η πρόταση θα έπρεπε να περιλαμβάνει καταλόγους επιλέξιμων φορέων για χρηματοδότηση και συγχρηματοδότηση και να ορίζει κανόνες για τις νομικές μορφές υπό τις οποίες θα μπορούσε να παρασχεθεί η εν λόγω χρηματοδότηση ή συγχρηματοδότηση. Θα έπρεπε να PR\ doc 7/12 PE v01-00

8 υπάρξει πρόβλεψη για την επέκταση των καταλόγων αυτών μέσω διαδικασιών διαχείρισης δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/ Επιτροπή διαχείρισης, αξιολόγηση και ετήσιες εκθέσεις Η πρόταση θα έπρεπε να περιλαμβάνει προβλέψεις για την έγκριση εγγράφων προγραμματισμού και προγραμμάτων δράσης από μια επιτροπή διαχείρισης, σε συνδυασμό με υποχρεώσεις αξιολόγησης και υποβολής ετήσιων εκθέσεων ανάλογων προς εκείνων που περιλαμβάνονται στους άλλους μηχανισμούς χρηματοδότησης των εξωτερικών δράσεων. PE v /12 PR\ doc

9 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η ανάγκη για την παρούσα νομοθετική έκθεση ίδιας πρωτοβουλίας απορρέει από τις εργασίες που έχει πραγματοποιήσει η Επιτροπή Ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τον μηχανισμό χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (ΜΧΑΣ). Περιορισμένο πεδίο εφαρμογής του ΜΧΑΣ Κατά τη μακρά και δύσκολη νομοθετική διαδικασία της συναπόφασης για τον ΜΧΑΣ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατόρθωσε να ενσωματώσει διατάξεις για τη διατήρηση του χαρακτήρα του κανονισμού ως μηχανισμού αναπτυξιακής πολιτικής. Συγκεκριμένα, επρόκειτο για τις διατάξεις 1 που ορίζουν ότι το 100% της χρηματοδότησης για τα γεωγραφικά προγράμματα και το 90% της χρηματοδότησης για τα θεματικά προγράμματα πρέπει να «σχεδιάζονται ώστε να τηρούν τα κριτήρια για την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) που καθόρισε η Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ) του ΟΟΣΑ». Επίβλεψη της εφαρμογής του ΜΧΑΣ Όταν ο ΜΧΑΣ τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2007, η Επιτροπή Ανάπτυξης εξέτασε όλα τα έγγραφα εθνικής, περιφερειακής και θεματικής στρατηγικής, και εν συνεχεία όλα τα ετήσια προγράμματα δράσης που είχαν συνταχθεί βάσει των εγγράφων στρατηγικής. Πέρα από τη διατύπωση πολιτικών σχολίων επί των περιεχομένων των εν λόγω εγγράφων προγραμματισμού, η επιτροπή εξέτασε από νομικής άποψης εάν όλα τα μέτρα που προτείνονταν στα έγγραφα ήταν σύμφωνα με τον κατά τον ΟΟΣΑ/ΕΑΒ ορισμό της ΕΑΒ. Για τις περιπτώσεις εκείνες όπου η επιτροπή έκρινε ότι τα κριτήρια δεν τηρούνταν, διαβίβασε στην Ολομέλεια ψήφισμα δυνάμει του άρθρου 81 εκφράζοντας την άποψή της ότι το συγκεκριμένο προτεινόμενο μέτρο υπερέβαινε τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονταν στον ΜΧΑΣ 2. Το 2007 εγκρίθηκαν τέσσερα τέτοια ψηφίσματα, τα οποία καλύπτουν έξι έγγραφα γεωγραφικής στρατηγικής και ένα ειδικό μέτρο (για το Ιράκ). Το 2008 εγκρίθηκε ένα ακόμη ψήφισμα, το οποίο καλύπτει δύο γεωγραφικά ετήσια προγράμματα δράσης. Στα μέτρα που επισημαίνονταν στα ψηφίσματα περιλαμβάνονταν: μια δράση για την «αύξηση των γνώσεων της επιχειρηματικής κοινότητας της Μαλαισίας όσον αφορά την αγορά της ΕΕ και αντιστρόφως» και την «αύξηση της προβολής της ΕΕ στη Μαλαισία μέσω κοινών πρωτοβουλιών» η θέσπιση ευρωπαϊκού ινστιτούτου μελετών με κύριο στόχο την «ανύψωση της φυσιογνωμίας της ΕΕ» 1 Περιλαμβάνονται στο άρθρο 2, παράγραφος 4, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας («ΜΧΑΣ»). 2 Προβλέπεται στο άρθρο 8 της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή («απόφαση για την επιτροπολογία») PR\ doc 9/12 PE v01-00

10 ένα μέτρο για «να ενισχυθεί η γνώση και η συνειδητοποίηση της περιφερειακής ταυτότητας και η διαδικασία ολοκλήρωσης στη Mercosur μέσω της στήριξης του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού κλάδου» «η στήριξη πιθανών διαπραγματεύσεων για σύναψη και εφαρμογή συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου ASEAN-EΕ» και η «αύξηση της ορατότητας της συνδρομής της ΕΚ στις χώρες ASEAN» η χρηματοδότηση της κυκλοφορίας των σπουδαστών με κοινοτική ιθαγένεια για σπουδές σε αναπτυσσόμενες χώρες στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Mundus. Διαβιβάζοντας τα ψηφίσματα αυτά στην Ολομέλεια, η Επιτροπή Ανάπτυξης περιορίστηκε στη σύγκριση των προτεινόμενων μέτρων με τις διατάξεις της νομικής βάσης δεν υπονόησε κατ ουδένα τρόπο ότι ήταν αντίθετη προς την εφαρμογή των μέτρων αυτών, εφόσον μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από μια πηγή που δεν θα ήταν αφιερωμένη στον σκοπό της ανάπτυξης. Αντιθέτως, θα μπορούσε να αναπτυχθεί σοβαρή πολιτική επιχειρηματολογία υπέρ της χρηματοδότησης των μέτρων αυτών από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, ιδίως σε χώρες και περιφέρειες που έχουν ήδη επιτύχει ένα επίπεδο ανάπτυξης όπου κυριαρχούν τα εμπορικά και άλλα συμφέροντα έναντι της παροχής βασικών αγαθών. Νομοθετικό κενό Με τον ΜΧΑΣ περιορισμένο σε αναπτυξιακές δράσεις και χωρίς κανέναν άλλο μηχανισμό χρηματοδότησης διαθέσιμο για την κάλυψη τέτοιου είδους μη επειγουσών δράσεων, είναι σαφές ότι υφίσταται ένα κενό στη νομοθετική αρχιτεκτονική για τη χρηματοδότηση εξωτερικών δράσεων. Ο σκοπός της παρούσας νομοθετικής έκθεσης πρωτοβουλίας είναι να ζητηθεί η κατάρτιση μιας νομοθετικής πρότασης για την κάλυψη του κενού αυτού. Δημοσιονομικές διατάξεις Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή Ανάπτυξης συμπεριλάβε πρόβλεψη, στις γνωμοδοτήσεις της για τους προϋπολογισμούς του 2008 και του 2009, για προπαρασκευαστικές δράσεις χρηματοδότησης δράσεων σε μεσαίου εισοδήματος χώρες που δεν ενέπιπταν στον επίσημο ορισμό της ΕΑΒ, και άρα βρίσκονταν εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΜΧΑΣ 1. Για το 2009, η επιτροπή έχει προτείνει την επέκταση αυτής της χρηματοδότησης σε αναπτυσσόμενες χώρες πέραν των χωρών μεσαίου εισοδήματος, δεδομένου του περιορισμένου αριθμού χωρών μεσαίου εισοδήματος στην ασιατική περιφέρεια. Το 2008, ο προϋπολογισμός περιελάμβανε επίσης προπαρασκευαστικές δράσεις για «επιχειρηματικές και επιστημονικές ανταλλαγές με την Ινδία και την Κίνα» 2, οι οποίες βοηθούν και αυτές από την πλευρά τους στην κάλυψη του νομοθετικού κενού. Δεδομένου ότι οι γραμμές του προϋπολογισμού για τις προπαρασκευαστικές δράσεις έχουν στόχο την προετοιμασία του εδάφους για τη θέσπιση νομοθεσίας, κρίνεται σκόπιμο το παρόν αίτημα της Επιτροπής Ανάπτυξης για υιοθέτηση σχετικής νομοθεσίας. Σκοπός της ζητούμενης νομοθεσίας 1 Γραμμές του προϋπολογισμού και Γραμμές του προϋπολογισμού και PE v /12 PR\ doc

11 Στα μέτρα που προτείνεται να καλυφθούν από τη ζητούμενη νομοθεσία περιλαμβάνονται τα μέτρα εκείνα που προτείνονται στο πλαίσιο του ΜΧΑΣ και τα οποία το Κοινοβούλιο, στα ψηφίσματά του τού 2007 και του 2008 δυνάμει του άρθρου 81, έκρινε πως βρίσκονταν εκτός του ορισμού της ΕΑΒ. Ωστόσο, δεν θα ήταν χρήσιμος ο περιορισμός του πεδίου εφαρμογής της νομοθεσίας στις δράσεις αυτές, καθώς θα μπορούσε κάποια στιγμή να είναι χρήσιμη η στήριξη άλλων μη σχετιζόμενων με την ΕΑΒ δραστηριοτήτων στις διάφορες αναπτυσσόμενες χώρες. Για τον λόγο αυτόν, στο παράρτημα της πρότασης ψηφίσματος που παρουσιάζει ο εισηγητής περιλαμβάνεται ένας περιεκτικός κατάλογος πιθανών τομέων συνεργασίας. Υπάρχει επίσης πρόβλεψη για την επέκταση της λίστας μέσω της επιτροπολογίας, εφόσον χρειαστεί. Γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής Προτείνεται ο περιορισμός του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής της ζητούμενης νομοθεσίας στις χώρες εκείνες που καλύπτονται από τον ΜΧΑΣ. Οι κίνδυνοι του περιορισμού της εφαρμογής σε ορισμένες κατηγορίες αναπτυσσόμενων χωρών όπως οι χώρες μεσαίου εισοδήματος έχουν ήδη επισημανθεί από τις δυσκολίες εφαρμογής της γραμμής του προϋπολογισμού για τον σκοπό αυτόν στην Ασία. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής πέρα από τις χώρες του ΜΧΑΣ διότι μόνο ο ΜΧΑΣ περιλαμβάνει την απαίτηση να εμπίπτουν οι δράσεις στον ορισμό της ΕΑΒ: για τον σκοπό αυτόν, οι χώρες που καλύπτονται από άλλους γεωγραφικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης 1 δεν χρειάζεται να υπαχθούν στην εφαρμογή της ζητούμενης νέας νομοθεσίας. Νομική βάση Δυνάμει του άρθρου 39, η νομοθετική έκθεση ίδιας πρωτοβουλίας οφείλει να προσδιορίζει την κατάλληλη νομοθετική βάση της ζητούμενης πρότασης. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, δεν είναι εύκολο να επιλεγεί η νομική βάση. Καθώς τα καλυπτόμενα μέτρα ρητώς δεν έχουν χαρακτήρα ΕΑΒ, δεν είναι κατάλληλη η νομική βάση του άρθρου 179 περί ανάπτυξης. Η πιθανή εναλλακτική λύση, το άρθρο 181Α για την «Οικονομική, χρηματοοικονομική και τεχνική συνεργασία με τρίτες χώρες», έχει λάβει διαφορετικές ερμηνείες στο Κοινοβούλιο και την Επιτροπή, με το Κοινοβούλιο να υποστηρίζει ότι η εφαρμογή του περιορίζεται στις μη αναπτυσσόμενες χώρες. Η άποψη αυτή υιοθετήθηκε και σε προτάσεις γενικού εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου 2. Δεδομένων των δυσκολιών στον προσδιορισμό της νομικής βάσης, ο εισηγητής έχει ζητήσει από τον πρόεδρο της Επιτροπή Ανάπτυξης να ζητήσει έλεγχο της νομικής βάσης δυνάμει του άρθρου 35. Προτείνει να ακολουθηθούν οι συμβουλές που θα διατυπώσει η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων στην απάντησή της στο εν λόγω αίτημα. Επιλογή εναλλακτικών μορφών 1 Περιλαμβανομένου του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1638/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2006, για τον καθορισμό γενικών διατάξεων σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης και της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ. 2 Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα κ. Paolo Mengozzi της 19ης Σεπτεμβρίου 2007 στην υπόθεση C-91/05 PR\ doc 11/12 PE v01-00

12 Ο στόχος της κάλυψης του κενού στη νομοθετική αρχιτεκτονική μπορεί να επιτευχθεί με δύο πιθανούς τρόπους: έγκριση νέου κανονισμού που θα ασχολείται ειδικά με δράσεις που δεν έχουν χαρακτήρα ΕΑΒ στις χώρες που καλύπτονται από τον ΜΧΑΣ τροποποιήσεις που θα εντάσσουν στο πεδίο εφαρμογής μιας υφιστάμενης νομοθετικής πράξης τις δράσεις που δεν έχουν χαρακτήρα ΕΑΒ στις χώρες ΜΧΑΣ. Κατά την άποψη του εισηγητή, οι δύο αυτές επιλογές είναι εξίσου αποδεκτές, εφόσον δεν υπάρξει προσπάθεια να υπαχθούν οι εν λόγω δράσεις στον ίδιο τον ΜΧΑΣ, γεγονός που θα έθιγε τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του κανονισμού αυτού. Εάν επιλεχθεί ο δρόμος των τροποποιήσεων, ο εισηγητής προτείνει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του χρηματοδοτικού μέσου για τη συνεργασία με εκβιομηχανισμένες χώρες 1 : η νομοθεσία αυτή ήδη καλύπτει σχεδόν πλήρως τους απαιτούμενους σκοπούς εκτός ΕΑΒ, επομένως το πρόβλημα του νομοθετικού κενού θα μπορούσε να επιλυθεί εφαρμόζοντας τις διατάξεις της στις χώρες του ΜΧΑΣ. 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1934/2006 του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τη θέσπιση χρηματοδοτικού μέσου για τη συνεργασία με τις εκβιομηχανισμένες και τις λοιπές υψηλού εισοδήματος χώρες και εδάφη PE v /12 PR\ doc