ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Transcript

1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Σύσταση Ν.Π.Ι.Δ. µε την επωνυµία Εθνικό Σύστηµα Διαπίστευσης και άλλες διατάξεις» Ι. Γενικές Παρατηρήσεις Το υπό συζήτηση και ψήφιση νοµοσχέδιο, το οποίο έχει χαρακτηρισθεί α- πό την Κυβέρνηση ως επείγον, αποτελείται, όπως διαµορφώθηκε από τη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εµπορίου, από 13 άρθρα. Με τις διατάξεις του νοµοσχεδίου συνιστάται νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου υπό την επωνυµία «Εθνικό Σύστηµα Διαπίστευσης», το οποίο αποτελεί τον Εθνικό Οργανισµό Διαπίστευσης κατά την έννοια των διατάξεων του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, «για τον καθορισµό των απαιτήσεων διαπίστευσης και εποπτείας της αγοράς όσον αφορά την εµπορία των προϊόντων και για την κατάργηση του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 339/93 του Συµβουλίου» (L 218/30). Α. Η καθιέρωση και λειτουργία εθνικού συστήµατος διαπίστευσης στη χώρα µας πραγµατοποιήθηκε µε τις διατάξεις των άρθρων 8-13Α του ν. 2231/1994, διά του οποίου συστάθηκε στη Γενική Γραµµατεία Βιοµηχανίας του τότε υπουργείου Βιοµηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας το Εθνικό Συµβούλιο Διαπίστευσης. Εν συνεχεία, µε τις διατάξεις των άρθρων του ν. 3066/2002, συστά-

2 2 θηκε ανώνυµη εταιρεία µε την επωνυµία «Εθνικό Σύστηµα Διαπίστευσης Α.Ε.», στην οποία και µεταφέρθηκαν οι αρµοδιότητες της πραγµατοποίησης, εφαρµογής και διαχείρισης του εθνικού συστήµατος διαπίστευσης. Ακολούθως, µε το άρθρο 6 του ν. 4109/2013, η ως άνω ανώνυµη εταιρεία εντάχθηκε, ως αυτοτελής λειτουργική µονάδα µε διαχειριστική, οικονοµική και λογιστική αυτοτέλεια, στο συσταθέν διά του άρθρου αυτού ν.π.ι.δ. «Εθνικό Σύστηµα Υποδοµών Ποιότητας», στο οποίο εντάχθηκαν και το ν.π.ι.δ. «Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας», καθώς και η ανώνυµη εταιρεία «Ελληνικός Οργανισµός Τυποποίησης Α.Ε. - ΕΛ.Ο.Τ. Α.Ε.». Συµφώνως προς το άρθρο 4 του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 765/2008, «κάθε κράτος µέλος ορίζει έναν και µόνο εθνικό οργανισµό διαπίστευσης» (παρ.1), «οι αρµοδιότητες και τα καθήκοντα του εθνικού οργανισµού διαπίστευσης είναι σαφώς διακεκριµένα από εκείνα των άλλων εθνικών αρχών» (παρ. 6), «ο εθνικός οργανισµός διαπίστευσης λειτουργεί σε µη κερδοσκοπική βάση» (παρ. 7) και «ο εθνικός οργανισµός διαπίστευσης δεν µπορεί να προσφέρει ή να παρέχει δραστηριότητες ή υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν οι οργανισµοί αξιολόγησης της συµµόρφωσης, ούτε µπορεί να παρέχει συµβουλευτικές υ- πηρεσίες, να κατέχει µετοχές ή να έχει άλλου είδους οικονοµικό ή διαχειριστικό συµφέρον σε οργανισµό αξιολόγησης της συµµόρφωσης» (παρ. 8). Εξ άλλου, συµφώνως προς την αιτιολογική σκέψη 14 του Κανονισµού, «για τους σκοπούς του παρόντος κανονισµού, η λειτουργία των εθνικών οργανισµών διαπίστευσης σε µη κερδοσκοπική βάση θα πρέπει να νοηθεί ως δραστηριότητα που δεν επιζητεί να προσπορίσει κάποιο όφελος στην περιουσία των ιδιοκτητών ή µελών του οργανισµού. Μολονότι δεν επιδιώκουν τη µεγιστοποίηση ή τη διανοµή κερδών, οι οργανισµοί αυτοί µπορούν να παρέχουν υπηρεσίες έναντι πληρωµής ή να έχουν έσοδα. Κάθε πλεονάζον έσοδο από τις υπηρεσίες αυτές µπορεί να χρησιµοποιηθεί για επενδύσεις µε στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των εθνικών οργανισµών διαπίστευσης, εφόσον αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση µε τις βασικές δραστηριότητές τους». Κατά την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νοµοσχέδιο, µετά τη συγχώνευση του «Εθνικού Συστήµατος Υποδοµών Ποιότητας», του «Ελληνικού Ινστιτούτου Μετρολογίας» και του «Ελληνικού Οργανισµού Τυποποίησης Α.Ε. - ΕΛ.Ο.Τ. Α.Ε.» στο «Εθνικό Σύστηµα Υποδοµών Ποιότητας», διά του άρθρου 6 του ν. 4109/2013, δεν πληρούνται οι προπαρατεθείσες προϋποθέσεις του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 765/2008: «α) ως προς την απαγόρευση ύ- παρξης οικονοµικού ή διαχειριστικού συµφέροντος του εθνικού οργανισµού

3 διαπίστευσης (Ε.Σ.Υ.Δ) σε οργανισµό αξιολόγησης της συµµόρφωσης (Ε.Ι.Μ [Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας]) και β) του περιορισµού χρησιµοποίησης τυχόν πλεοναζόντων εσόδων του εθνικού οργανισµού διαπίστευσης (Ε.Σ.Υ.Δ) αποκλειστικά σε επενδύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του και όχι για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών των άλλων δύο φορέων» (Ελληνικός Οργανισµός Τυποποίησης Α.Ε. και Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας). Στο πλαίσιο αυτό, µε το υπό εξέταση νοµοσχέδιο συνιστάται νέος φορέας διαπίστευσης, ως αυτοτελές νοµικό πρόσωπο, στο ο- ποίο και µεταφέρεται η ως άνω αυτοτελής λειτουργική µονάδα, η οποία και αποσπάται από το «Εθνικό Σύστηµα Υποδοµών Ποιότητας». 3 Β. Το άρθρο 1 του νοµοσχεδίου περιλαµβάνει ρυθµίσεις για τη σύσταση, την έδρα και την άσκηση εποπτείας επί του ν.π.ι.δ. υπό την επωνυµία «Εθνικό Σύστηµα Διαπίστευσης» («Ε.ΣΥ.Δ.»), και µε το άρθρο 2 προσδιορίζονται ο σκοπός και οι αρµοδιότητες του. Με το άρθρο 3 ορίζεται ότι η λειτουργία του Ε.ΣΥ.Δ. υποβοηθείται από το Εθνικό Συµβούλιο Διαπίστευσης και από Α- ξιολογητές και Εµπειρογνώµονες. Με το άρθρο 4 ορίζονται τα όργανα διοίκησης του Ε.ΣΥ.Δ. και, συγκεκριµένως, η σύνθεση, η θητεία και ο διορισµός τους. Με το άρθρο 5 ρυθµίζονται ζητήµατα δικαστικής και εξώδικης εκπροσώπησης του Ε.ΣΥ.Δ. και µε το άρθρο 6 προσδιορίζονται οι πόροι του Ε.ΣΥ.Δ., που διακρίνονται σε τακτικούς και έκτακτους. Με το άρθρο 7 προβλέπεται η κατάρτιση Κανονισµού Οργάνωσης και Λειτουργίας του Ε.ΣΥ.Δ. και ρυθµίζονται ζητήµατα µεταφοράς προσωπικού από το ν.π.ι.δ. «Εθνικό Σύστηµα Υποδοµών Ποιότητας». Με το άρθρο 8 προβλέπεται η κατάρτιση Κανονισµού Οικονοµικής Διαχείρισης και Προµηθειών του Ε.ΣΥ.Δ. Το άρθρο 9 περιλαµβάνει µεταβατικές διατάξεις που αφορούν, κυρίως, στην απόσπαση της αυτοτελούς λειτουργικής µονάδας της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4109/2013 (πρώην Ε.ΣΥ.Δ. Α.Ε.) και την ένταξή της στο συνιστώµενο ν.π.ι.δ. (Ε.ΣΥ.Δ.). Με το άρθρο 10 προβλέπεται η κατάργηση των άρθρων 11 έως 17 και 19 παρ. 1, 3 και 4 του ν. 3066/2002 περί σύστασης ανώνυµης εταιρείας µε την επωνυµία «Εθνικό Σύστηµα Διαπίστευσης Α.Ε.» και µε το άρθρο 11 τροποποιείται το άρθρο 6 του ν. 4412/2016. Με το άρθρο 12 ρυθµίζονται ζητήµατα πρόσβασης αποφοίτων Επαγγελµατικών Λυκείων στην Α- νώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, σε ανώτερες σχολές τουριστικής εκπαίδευσης και σε Τ.Ε.Ι., και προβλέπεται η διεξαγωγή επαναληπτικών εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. Τέλος,

4 4 µε το άρθρο 13 καθορίζεται η έναρξη ισχύος του υπό ψήφιση νοµοθετήµατος. II. Παρατηρήσεις επί των άρθρων του νοµοσχεδίου 1. Επί του άρθρου 1 Συµφώνως προς την προτεινόµενη παράγραφο 3, το συνιστώµενο νοµικό πρόσωπο «ανήκει στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα». Επισηµαίνεται, συναφώς (βλ. και εκθέσεις της Επιστηµονικής Υπηρεσίας επί των νόµων 4242/2014, ν. 4115/2013 και ν. 3812/2009), ότι ο όρος «δηµόσιος τοµέας» εισήχθη στη νοµοθεσία µε το άρθρο 1 παρ. 6 του ν. 1256/1982, η δε παραλλαγή του «ευρύτερος δηµόσιος τοµέας» απαντά στα άρθρα 14 παρ. 9 εδ. ε και 103 παρ. 7 και 8 του Συντάγµατος. Οι όροι αυτοί «έχουν οργανική έννοια» (Σπηλιωτόπουλος, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 2010, σελ. 15, υποσηµ. 2) και περιλαµβάνουν «κρατικούς φορείς ανεξάρτητα από το καθεστώς δηµόσιου ή ιδιωτικού ή µικτού δικαίου που τους διέπει» (άρθρο 1 παρ. 6 του ν. 1256/1982). Όπως παρατηρείται, «µε την νοµοθετική έννοια του δηµόσιου τοµέα ενισχύεται ο συγκεντρωτισµός της κρατικής εξουσίας ως έκφραση της µιας και µοναδικής Εξουσίας στο σύγχρονο ενιαίο Διοικητικό Κράτος» (Α. Τάχος, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, 2005, σελ. 361), υπό την επιφύλαξη, πάντως, της δυνατότητας εξόδου φορέα από τον «δηµόσιο τοµέα» ή επανόδου του σε αυτόν δυνάµει προεδρικού διατάγµατος που εκδίδεται µε πρόταση του Υπουργικού Συµβουλίου (άρθρο 22 παρ. 1 και του ν. 1947/1991). Εν τέλει, «δηµόσιος τοµέας είναι το ιδιαίτερο νοµικό καθεστώς που προκύπτει από επιµέρους νοµοθετήµατα που αφορούν σε περιορισµούς προσήκοντες ή συναφείς προς την έννοια της δηµόσιας υπηρεσίας και αναγόµενους είτε στην πρόσληψη και την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού της, είτε στην απόκτηση και χρήση πόρων προς επίτευξη του δηµόσιου σκοπού τον οποίον επιδιώκουν» (ΣτΕ ΠΕ 158/1992, ΤοΣ 1992, σελ. 157). 2. Επί του άρθρου 2 Για λόγους νοµοτεχνικής αρτιότητας, το δεύτερο εδάφιο της προτεινόµενης παραγράφου 3 πρέπει να αντικατασταθεί ως εξής: «Επίσης, αποφασίζει για την απόρριψη, την ανάκληση ή την αναστολή της διαπίστευσης των α- νωτέρω φορέων».

5 3. Επί του άρθρου 3 Για λόγους νοµοτεχνικής αρτιότητας, η προτεινόµενη παράγραφος 2 πρέπει να αντικατασταθεί ως εξής: «2. Σε περίπτωση που φορέας καθυστερήσει να ορίσει τον εκπρόσωπό του στο Εθνικό Συµβούλιο Διαπίστευσης πέραν των δύο µηνών από της ηµεροµηνίας κατά την οποία ειδοποιήθηκε εγγράφως, αυτό µπορεί να συγκροτείται και να λειτουργεί χωρίς τη συµµετοχή του εκπροσώπου του φορέα αυτού» Επί του άρθρου 6 Η περίπτωση δ της υποπαραγράφου 1.1. πρέπει να αντικατασταθεί ως ε- ξής: «δ) Οι τακτικές ή έκτακτες εισφορές νοµικών ή φυσικών προσώπων, η- µεδαπών ή αλλοδαπών» (βλ. και αντίστοιχη διατύπωση της περ.δ της υποπαραγράφου 1.2.). Αθήνα, 24 Απριλίου 2017 Ο εισηγητής Γεώργιος Φωτόπουλος Ειδικός Επιστηµονικός Συνεργάτης Ο προϊστάµενος του Α Τµήµατος Νοµοτεχνικής Επεξεργασίας Ξενοφών Παπαρρηγόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου Ο Προϊστάµενος της Β Διεύθυνσης Επιστηµονικών Μελετών Αστέρης Πλιάκος Καθηγητής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών Ο Πρόεδρος του Επιστηµονικού Συµβουλίου Κώστας Μαυριάς Οµότιµος Καθηγητής της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών