ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ

Transcript

1 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ Φεβρουάριος 2017

2 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ Ομάδα έργου του EUIPO Nathan Wajsman, Επικεφαλής Οικονομολόγος Carolina Arias Burgos, Οικονομολόγος Ευχαριστίες Οι συντάκτες εκφράζουν τις ευχαριστίες τους στα μέλη της ομάδας εργασίας οικονομικών και στατιστικών του Παρατηρητηρίου για τις χρήσιμες παρατηρήσεις τους επί των εκθέσεων αυτής της σειράς και για τη χρησιμοποιηθείσα μέθοδο. Πολύτιμη ήταν επίσης η υποστήριξη από το Γραφείο Ανάπτυξης Τηλεπικοινωνιών (BDT) της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ΔΕΤ), και ιδίως από το τμήμα ρυθμιστικού πλαισίου και περιβάλλοντος της αγοράς (RME) και το τμήμα δεδομένων και στατιστικών ΤΠΕ (IDS). Επιπλέον, το φόρουμ των κινητών και ασύρματων τηλεπικοινωνιών (MWF) έχει παράσχει στοιχεία για την αγορά των έξυπνων κινητών τηλεφώνων στην ΕΕ. 2

3 Πίνακας περιεχομένων 1. Πρόλογος Περίληψη Μεθοδολογία και δεδομένα Κύρια πορίσματα Μη οικονομικές επιπτώσεις των έξυπνων κινητών τηλεφώνων παραποίησης/απομίμησης 11 3

4 1. ΠΡΌΛΟΓΟΣ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (στο εξής: το Παρατηρητήριο) δημιουργήθηκε για τη βελτίωση της κατανόησης της αξίας της διανοητικής ιδιοκτησίας και των αρνητικών συνεπειών της παραβίασης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ). Μεταφέρθηκε από την Επιτροπή στο EUIPO το 2012 με τον κανονισμό 386/2012. Η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ΔΕΤ) είναι ο ειδικευμένος οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) με αρμοδιότητες, μεταξύ άλλων, την κατανομή του παγκόσμιου φάσματος συχνοτήτων και τροχιάς δορυφόρων και την ανάπτυξη τεχνικών προτύπων που εξασφαλίζουν την αδιάλειπτη διασύνδεση δικτύων και τεχνολογιών. Παράλληλα προσπαθεί να βελτιώσει την πρόσβαση των υπoεξυπηρετούμενων κοινοτήτων στις ΤΠΕ σε παγκόσμια κλίμακα. Σκοπός της Ένωσης είναι να επωφεληθούν οι άνθρωποι σε όλα τα μέρη της γης από τις σύγχρονες τεχνολογίες των επικοινωνιών με επαρκή, ασφαλή, εύκολο και προσιτό τρόπο. Σε μελέτη που διενεργήθηκε από κοινού με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας 1, το Παρατηρητήριο υπολόγισε, για λογαριασμό του EUIPO, ότι το 42 % της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας και το 28 % της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ παράγονται απευθείας από κλάδους εντάσεως ΔΔΙ, πρόσθετο μάλιστα ποσοστό 10 % των θέσεων απασχόλησης στην ΕΕ οφείλεται στο ότι οι κλάδοι εντάσεως ΔΔΙ αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες από άλλους κλάδους. Μια άλλη μελέτη 2 συνέκρινε τις οικονομικές επιδόσεις ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που κατέχουν ΔΔΙ με τις επιδόσεις εκείνων που δεν κατέχουν δικαιώματα και διαπίστωσε ότι τα έσοδα ανά απασχολούμενο των επιχειρήσεων που κατέχουν ΔΔΙ είναι κατά μέσο όρο 28 % υψηλότερα από τα έσοδα των μη κατόχων ΔΔΙ, πόρισμα το οποίο ισχύει ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Αν και μόνο το 9 % των ΜΜΕ κατέχουν κατοχυρωμένα ΔΔΙ, τα ανά απασχολούμενο έσοδα των ΜΜΕ που κατέχουν ΔΔΙ είναι κατά 32 % σχεδόν υψηλότερα από εκείνων που δεν κατέχουν. Στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ΕΕ αξιολογήθηκαν επίσης οι αντιλήψεις και οι συμπεριφορές των Eυρωπαίων πολιτών σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και την παραποίηση/απομίμηση και την πειρατεία 3. Η εν λόγω έρευνα κατέδειξε ότι, καίτοι οι πολίτες αναγνωρίζουν την αξία της διανοητικής ιδιοκτησίας εν γένει, τείνουν ωστόσο να δικαιολογούν ενίοτε τις παραβιάσεις των ΔΔΙ σε ατομικό επίπεδο. Το Παρατηρητήριο προσπαθεί να αποτυπώσει μια πλήρη εικόνα της κατάστασης με την αξιολόγηση των οικονομικών επιπτώσεων της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας. Το 2016, το EUIPO και η ΔΕΤ υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας για τη δημοσίευση μελέτης σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις των παραβιάσεων των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) στα έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας είναι η παρούσα έκθεση. Η εργασία αυτή παρουσιάζει δυσκολίες από μεθοδολογική άποψη, καθώς επιχειρεί να αναδείξει ένα φαινόμενο που από τη φύση του δεν είναι άμεσα παρατηρήσιμο. Για να διευκολύνει τον ποσοτικό προσδιορισμό του εύρους, της κλίμακας και των επιπτώσεων των παραβιάσεων των ΔΔΙ, όπως ορίζονται στην εντολή του, το Παρατηρητήριο έχει «Intellectual Property Rights intensive industries and economic performance in the European Union» (Κλάδοι εντάσεως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και οικονομικές επιδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση), EUIPO/EPO, Οκτώβριος «Intellectual property rights and firm performance in Europe: an economic analysis» (Δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και εταιρικές επιδόσεις στην Ευρώπη: οικονομική ανάλυση)(ιούνιος 2015). «European citizens and intellectual property: perception, awareness and behaviour» (Ευρωπαίοι πολίτες και διανοητική ιδιοκτησία: αντίληψη, συνείδηση και συμπεριφορά), Νοέμβριος 2013, επικαιροποιημένη έκδοση 2017 (υπό έκδοση). 4

5 αναπτύξει μια σταδιακή προσέγγιση για την αξιολόγηση των αρνητικών επιπτώσεων της παραποίησης/απομίμησης και των συνεπειών της για τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις και τους καταναλωτές που τηρούν τους νόμους και, εν τέλει, για το κοινωνικό σύνολο. Έχουν επιλεγεί διάφοροι κλάδοι εντάσεως ΔΔΙ, τα προϊόντα των οποίων είναι γνωστό ή τεκμαίρεται ότι αποτελούν αντικείμενο παραποίησης/απομίμησης. Σε προηγούμενες μελέτες έχουν εξεταστεί οι ακόλουθοι τομείς: καλλυντικά και προϊόντα ατομικής περιποίησης, ενδύματα, υποδήματα και εξαρτήματα ένδυσης, αθλητικά είδη, παιχνίδια κάθε είδους, κοσμήματα και ρολόγια χεριού, τσάντες χεριού και είδη ταξιδιού, ηχογραφημένη μουσική, αλκοολούχα ποτά και κρασί, φάρμακα και φυτοφάρμακα. Οι μέχρι σήμερα δημοσιευθείσες τομεακές μελέτες εκτιμούν τις επιπτώσεις των εμπορευμάτων παραποίησης/απομίμησης στην αγορά της ΕΕ. Η παρούσα ενδέκατη μελέτη, που καλύπτει τον τομέα των έξυπνων κινητών τηλεφώνων, δημοσιεύεται σε συνεργασία με τη ΔΕΤ, οργανισμό του ΟΗΕ με παγκόσμια εμβέλεια και, ως εκ τούτου, ενώ χρησιμοποιεί παρόμοια μέθοδο με αυτήν που εφαρμόστηκε σε προηγούμενες τομεακές μελέτες, δεν περιορίζεται στις χώρες της ΕΕ. Επειδή ήταν αναγκαίο να περιληφθεί μεγαλύτερο σύνολο χωρών και λόγω της ειδικής φύσης του τομέα, έπρεπε να χρησιμοποιηθούν διάφορες πηγές δεδομένων και να επέλθουν μεθοδολογικές προσαρμογές. 5

6 2. ΠΕΡΊΛΗΨΗ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ 2.1. Μεθοδολογία και δεδομένα Σκοπός της μελέτης είναι να εκτιμηθούν οι οικονομικές επιπτώσεις της παραποίησης/απομίμησης στα νόμιμα προϊόντα. Ως σημείο εκκίνησης της παρούσας ανάλυσης είναι ο αριθμός των έξυπνων κινητών τηλεφώνων που πωλήθηκαν σε 86 χώρες βάσει εντοπισμού του σημείου πώλησης από το οποίο αγοράζουν οι καταναλωτές. Οι αναμενόμενες πωλήσεις εκτιμώνται με βάση τις νέες συνδέσεις έξυπνων κινητών τηλεφώνων και την αναμενόμενη αντικατάσταση συσκευών. Στη συνέχεια, με τη χρήση στατιστικών μεθόδων αναλύεται η διαφορά μεταξύ αναμενόμενων και πραγματικών πωλήσεων που έχουν υπολογιστεί για κάθε χώρα. Η διαφορά αυτή μπορεί να αποδοθεί εν μέρει σε κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, όπως το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ ή οι τιμές των κινητών ευρυζωνικών υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, εξετάζονται παράγοντες που σχετίζονται με την παραποίηση/απομίμηση, όπως το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο 4. Η μέθοδος που εφαρμόζεται επεξηγείται αναλυτικά στο τμήμα Κύρια πορίσματα Εκτιμάται ότι το 2015 οι πωλήσεις κινητών τηλεφώνων από τον νόμιμο κλάδο στην ΕΕ ήταν κατά 14 εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα λιγότερες από αυτές που θα ήταν εάν δεν υπήρχε παραποίηση/απομίμηση. Αυτό αντιπροσωπεύει απώλεια περίπου 4,2 δισεκατ. EUR λόγω της παρουσίας στην αγορά της ΕΕ έξυπνων κινητών τηλεφώνων παραποίησης/απομίμησης, που αντιστοιχούν στο 8,3 % των πωλήσεων του κλάδου. Σε παγκόσμια κλίμακα, οι οικονομικές επιπτώσεις της παραποίησης/ απομίμησης στις πωλήσεις έξυπνων κινητών τηλεφώνων υπολογίζονται σε 184 εκατομμύρια μονάδες προϊόντος, που αποτιμώνται σε 45,3 δισεκατ. EUR ή στο 12,9 % των συνολικών πωλήσεων. Οι εκτιμήσεις της απώλειας πωλήσεων σε περιφερειακή 5 κλίμακα, τόσο ως ποσοστό των πωλήσεων όσο και σε ευρώ, παρατίθενται στον κατωτέρω πίνακα μαζί με τα διαστήματα εμπιστοσύνης. 4 5 Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιείται ένας δείκτης της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο δείκτης κυβερνητικής αποτελεσματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο δείκτης αυτός αποτυπώνει τις απόψεις ως προς την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών, την ποιότητα της δημόσιας διοίκησης και τον βαθμό ανεξαρτησίας της από πολιτικές πιέσεις, την ποιότητα της χάραξης και εφαρμογής πολιτικής, καθώς και τη δέσμευση της κυβέρνησης σε αυτές τις πολιτικές. Οι χώρες τις οποίες περιλαμβάνει η κάθε περιφέρεια παρατίθενται στον πίνακα 4. 6

7 ΠΊΝΑΚΑΣ 1: ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΕΞΑΙΤΊΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΊΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΊΜΗΣΗΣ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ ΑΝΆ ΠΕΡΙΟΧΉ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΉΜΑΤΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗΣ (2015) Απώλειες πωλήσεων (εκατ. EUR) Απώλεια (%) Ανώτατη Κατώτατη Ευρωπαϊκή Ένωση * 4.212,2 8,3% 9,1% 7,4% Λοιπές ευρωπαϊκές χώρες 1.207,0 12,9% 16,1% 9,7% ΚΑΚ ** 1.122,9 20,3% 25,0% 15,7% Ασία-Ειρηνικός *** 7.166,6 11,8% 13,7% 10,0% ASEAN **** 2.674,9 16,9% 19,3% 14,6% Αραβικά κράτη 1.975,7 17,4% 20,2% 14,6% Αφρική 1.024,9 21,3% 24,4% 18,2% Λατινική Αμερική 4.706,5 19,6% 22,9% 16,2% Βόρεια Αμερική 4.927,2 7,6% 9,9% 5,3% Κίνα ,8 15,6% 20,4% 10,9% ΣΥΝΟΛΟ ,8 12,9% 13,7% 12,0% ΕΕ28 εκτός από Μάλτα και Βουλγαρία **ΚΑΚ Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών *** Περιοχή Ασίας-Ειρηνικού πλην της Κίνας και των χωρών του ASEAN **** ASEAN Σύνδεσμος Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας Πηγή: Υπολογισμοί του EUIPO Οι προκύπτουσες εκτιμήσεις της απώλειας πωλήσεων λόγω της παραποίησης/απομίμησης έξυπνων κινητών τηλεφώνων κατά περιοχή παρουσιάζονται στο κατωτέρω σχήμα. Οι στήλες υποδεικνύουν την επίπτωση της παραποίησης/απομίμησης στις νόμιμες πωλήσεις του κλάδου, εκφρασμένη σε ποσοστό πωλήσεων, ενώ οι ρόμβοι υποδεικνύουν το διάστημα εμπιστοσύνης σε ποσοστό 95 % αυτής της εκτίμησης 6. 6 Το διάστημα εμπιστοσύνης του 95 % είναι ένας στατιστικός υπολογισμός που σημαίνει ότι υπάρχει 95 % πιθανότητα ο πραγματικός αριθμός να περικλείεται μεταξύ των κατώτατων και ανώτατων τιμών του διαστήματος. Παραδείγματος χάριν, για την ΕΕ συνολικά, με 95 % πιθανότητα το πραγματικό ποσοστό να κυμαίνεται μεταξύ 7,4 % και 9,1 %, το εκτιμώμενο ποσοστό απώλειας πωλήσεων είναι 8,3 %. 7

8 Βόρεια Αμερική Ευρωπαϊκή Ένωση Ασία- Ειρηνικός ΣΥΝΟΛΟ Λοιπές ευρωπαϊκές χώρες Κίνα ASEAN Αραβικά κράτη Λατινική Αμερική ΚΑΚ Αφρική ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΣΧΉΜΑ 1 ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΕΞΑΙΤΊΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΊΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΊΜΗΣΗΣ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ ΑΝΆ ΠΕΡΙΟΧΉ (2015) Πηγή: Υπολογισμοί του EUIPO Οι απώλειες πωλήσεων στην Κίνα αντιπροσωπεύουν το 36 % των απωλειών πωλήσεων παγκοσμίως. Οι απώλειες πωλήσεων σε απόλυτους αριθμούς στη Βόρεια Αμερική και τη Λατινική Αμερική παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα, αν και σε σχετικούς όρους οι απώλειες στη Λατινική Αμερική είναι σχεδόν τριπλάσιες. Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη είναι οι δύο περιοχές με τη χαμηλότερη σχετική επίπτωση της παραποίησης/απομίμησης στις πωλήσεις, με ποσοστά κάτω του 10 % αμφότερες. Μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, τα 11 από αυτά έχουν ποσοστό κατώτερο από τον μέσο όρο του 8,3 %. Η χώρα που πλήττεται λιγότερο από την παραποίηση/απομίμηση σε σχετικούς όρους είναι η Δανία (4,9 %), ενώ η Ρουμανία είναι αυτή που πλήττεται περισσότερο (19,1 %). Σε απόλυτους αριθμούς, η επίπτωση είναι μεγαλύτερη στην Ιταλία, όπου οι απώλειες πωλήσεων εξαιτίας της παραποίησης/απομίμησης εκτιμώνται σε 885 εκατ. EUR, ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο με 660 εκατ. EUR, η Γερμανία (564 εκατ. EUR), η Ισπανία (386 εκατ. EUR) και η Γαλλία (380 εκατ. EUR). Τα πέντε μεγαλύτερα κράτη μέλη αντιπροσωπεύουν απώλεια 2,9 δισεκατ. EUR εξαιτίας της παραποίησης/απομίμησης, σχεδόν το 70 % της συνολικής απώλειας πωλήσεων στην ΕΕ. 8

9 ΣΧΉΜΑ 2 ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΕΞΑΙΤΊΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΊΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΊΜΗΣΗΣ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ ΣΤΑ ΚΡΆΤΗ ΜΈΛΗ ΤΗΣ ΕΕ (2015) 7 Πηγή: Υπολογισμοί του EUIPO Οι εκτιμήσεις της απώλειας πωλήσεων σε επίπεδο χώρας, εκφραζόμενες ως ποσοστό των συνολικών πωλήσεων, παρουσιάζονται στον κατωτέρω πίνακα. 7 Σε όλο το κείμενο της παρούσας έκθεσης χρησιμοποιούνται οι κωδικοί χωρών του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (ISO). Βλ.: 9

10 ΠΊΝΑΚΑΣ 2: ΑΠΏΛΕΙΕΣ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΕΞΑΙΤΊΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΊΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΊΜΗΣΗΣ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ ΣΤΑ ΚΡΆΤΗ ΜΈΛΗ ΤΗΣ ΕΕ (2015) Κωδικός Χώρα Απώλειες πωλήσεων (%) AUT ΑΥΣΤΡΙΑ 7,7 BEL ΒΕΛΓΙΟ 8,0 BGR ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 17,2 CYP ΚΥΠΡΟΣ 11,0 CZE ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 10,9 DEU ΓΕΡΜΑΝΙΑ 5,7 DNK ΔΑΝΙΑ 4,9 EST ΕΣΘΟΝΙΑ 10,6 GRC ΕΛΛΑΔΑ 16,9 ESP ΙΣΠΑΝΙΑ 10,0 FIN ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 5,1 FRA ΓΑΛΛΙΑ 8,0 HRV ΚΡΟΑΤΙΑ 15,0 HUN ΟΥΓΓΑΡΙΑ 15,1 IRL ΙΡΛΑΝΔΙΑ 7,3 ITA ΙΤΑΛΙΑ 15,4 LTU ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 9,8 LUX ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 5,8 LVA ΛΕΤΟΝΙΑ 10,6 MLT ΜΑΛΤΑ 12,4 NLD ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ 5,0 POL ΠΟΛΩΝΙΑ 12,8 PRT ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 9,5 ROM ΡΟΥΜΑΝΙΑ 19,1 SWE ΣΟΥΗΔΙΑ 5,2 SVK ΣΛΟΒΑΚΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 12,5 SVN ΣΛΟΒΕΝΙΑ 11,5 GBR ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 5,7 ΕΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ 8,3 Πηγή: Υπολογισμοί του EUIPO 10

11 2.3. Μη οικονομικές επιπτώσεις των έξυπνων κινητών τηλεφώνων παραποίησης/απομίμησης Η παρούσα έκθεση εστιάζεται στις οικονομικές επιπτώσεις της παραποίησης/απομίμησης έξυπνων κινητών τηλεφώνων. Υπάρχουν, ωστόσο, και ορισμένες άλλες επιπτώσεις σε τομείς όπως η υγεία και ασφάλεια, η περιβαλλοντική ζημία, η ποιότητα του δικτύου, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η ιδιωτικότητα. Πρόσφατη έκθεση του ΔΕΤ εντοπίζει τις ακόλουθες μη οικονομικές επιπτώσεις των συσκευών έξυπνων κινητών τηλεφώνων που είναι προϊόντα παραποίησης/απομίμησης 8 : υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών κινητής τηλεπικοινωνίας και, κατ' επέκταση, αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις δημιουργία κινδύνου για την ασφάλεια των καταναλωτών εξαιτίας της χρήσης ελαττωματικών ή ακατάλληλων κατασκευαστικών στοιχείων ή υλικών πρόκληση απειλών κατά της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο έκθεση της ιδιωτικότητας των πελατών σε κίνδυνο υποβάθμιση της ασφάλειας των ψηφιακών συναλλαγών πρόκληση ζημίας στους οικονομικά ασθενέστερους καταναλωτές λόγω έλλειψης εγγυήσεων και άλλων παραβάσεων της νομοθεσίας περί δικαιωμάτων των καταναλωτών πρόκληση κινδύνων για το περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών λόγω της χρήσης επιβλαβών ουσιών στην κατασκευή των συγκεκριμένων συσκευών. Πολλές από αυτές τις επιπτώσεις είναι εξαιρετικά σοβαρές σε περιοχές όπως η Αφρική, όπου πολλοί καταναλωτές βασίζονται στα έξυπνα κινητά τους τηλέφωνα σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό απ ό,τι οι καταναλωτές στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική. Το έξυπνο κινητό τηλέφωνο είναι συχνά ο μόνος τρόπος πρόσβασης στο διαδίκτυο και η κύρια πηγή τραπεζικών υπηρεσιών (γνωστό παράδειγμα οι τραπεζικές υπηρεσίες M-PESA μέσω κινητού τηλεφώνου στην Κένυα). Η ύπαρξη κακόβουλου λογισμικού ή άλλης παραβίασης της ασφάλειας σε παραποιημένες συσκευές έχει σοβαρές συνέπειες σε αυτόν τον τομέα. Εξαιτίας της πλημμελούς συναρμολόγησης και της κακής ποιότητας των κατασκευαστικών στοιχείων τους, τα προϊόντα παραποίησης/απομίμησης περιέχουν επικίνδυνες ουσίες που είναι απαγορευμένες σε πολλές χώρες βάσει της νομοθεσίας για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών (RoHS) ή βάσει ισοδύναμης εθνικής νομοθεσίας, γεγονός το οποίο θέτει σε κίνδυνο τόσο την υγεία και ασφάλεια των χρηστών όσο και το περιβάλλον. Αν και οι μη οικονομικές επιπτώσεις που επισημαίνονται σε αυτήν την ενότητα του κειμένου δεν εντάσσονται στο πεδίο της παρούσας έκθεσης, είναι σαφώς πολύ σημαντικές από κοινωνική άποψη και πρέπει να συνεκτιμώνται κατά την εξέταση του φαινομένου της παραποίησης/απομίμησης έξυπνων κινητών τηλεφώνων. 8 «Counterfeit ICT equipment», ITU Technical Report, Δεκέμβριος

12 Avenida de Europa, 4, E Alicante Spain ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΊΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΔΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΈΞΥΠΝΩΝ ΚΙΝΗΤΏΝ ΤΗΛΕΦΏΝΩΝ 12