Μονοπάτια της Λήμνου. Πρόταση ανάπτυξης δικτύου πεζοπορικών διαδρομών. Αύγουστος 2014

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μονοπάτια της Λήμνου. Πρόταση ανάπτυξης δικτύου πεζοπορικών διαδρομών. Αύγουστος 2014"

Εφθαλία Κουβέλης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μονοπάτια της Λήμνου Πρόταση ανάπτυξης δικτύου πεζοπορικών διαδρομών Αύγουστος 2014

2 Τον Αύγουστο του 2014, επισκεφθήκαμε τη Λήμνο, μετά από πρόσκληση της οργάνωσης Λημνιοί Εν Δράσει. Σκοπός της επίσκεψής μας ήταν η επιτόπια έρευνα για τις δυνατότητες ανάπτυξης δικτύου πεζοπορικών διαδρομών στο όμορφο αυτό νησί. Στις παρακάτω σελίδες παρουσιάζουμε τα συμπεράσματά μας καθώς και τις προτάσεις μας. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους πολύ φιλόξενους Λημίους, και πιο συγκεκριμένα το Γιώργο, το Γιάννη, τον Τάσο, το Νότη, την Ιωάννα και την εξαιρετική γνώστρια του τόπου της, Ελευθερία. Αθήνα, Αύγουστος 2014 Κείμενα και φωτογραφίες: Φοίβος Τσαραβόπουλος, Σωτήρης Δήμος,

Στις παρακάτω σελίδες παρουσιάζουμε τα συμπεράσματά μας καθώς και τις προτάσεις μας.

3 Καταγραφές Κατά την παραμονή μας, περπατήσαμε περίπου 45 km διαδρομών στη Λήμνο. Τα περισσότερα από αυτά τα χιλιόμετρα ήταν σε χωματόδρομους και μονοπάτια. Προσπαθήσαμε να καλύψουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του νησιού ώστε να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις δυνατότητες που έχει ως πεζοπορικός προορισμός από πλευράς φυσικού τοπίου αλλά και ιστορικών μνημείων. Πιο συγκεκριμένα, περπατήσαμε στις εξής περιοχές: - Ηφαιστία - Ιερό των Καβείρων - Σπηλιά Φιλοκτήτη - Όρμος Τηγάνι - Εκατό Κεφαλές - Κότσινας - Αλυκή - Χορταρόλιμνη - Κέρος - Πολιόχνη - Κρηνίδα - Παχιές Αμμουδιές Γομάτι - Προφήτης Ηλίας (Θέρμα) - Παναγία Κακαβιώτισσα - Άγιος Δημήτριος Φράγμα - Κοντιάς - Χερσόνησος Φακός 3

φυσικού τοπίου αλλά και ιστορικών μνημείων.

4 4

5 Φύση Από γεωμορφολογικής πλευράς, η Λήμνος είναι ένα πολύ ιδιαίτερο νησί. Κυριαρχεί το πεδινό τοπίο, με αμέτρητες καλλιέργειες. Σπάνια συναντά κανείς τόσο μεγάλο κάμπο που να περιβάλλεται από θάλασσα. Οι λόφοι του νησιού είναι καλυμμένοι από φρύγανα, και οι ρεματιές συνήθως έχουν πυκνές συστάδες από πικροδάφνες. Το ηφαιστειακό τοπίο στα νότια και ανατολικά του νησιού παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον με τους περίεργους σχηματισμούς, και φυσικά οι αμμοθίνες είναι ένα μοναδικό φαινόμενο. Η Λήμνος είναι επίσης γνωστή και για τη Λημνία Γη. Το σημείο εξόρυξής της και οι μύθοι που το περιβάλλουν, είναι προς το παρόν τουριστικά ανεκμετάλλευτα. Αξίζει επίσης να αναφερθούμε και στη λίμνη του φράγματος, το οποίο μοιάζει με φυσική λίμνη, καθώς το ίδιο το φράγμα έχει σχεδιασθεί με προσοχή, και χωρίς να φαίνεται καθόλου το τσιμέντο. Η πεζοπορία στη Λήμνο εμπνέει ηρεμία και γαλήνη στον πεζοπόρο, και προσφέρει πολύ δυνατή αίσθηση επαφής με τη γη. 5

Το ηφαιστειακό τοπίο στα νότια και ανατολικά του νησιού παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον με τους περίεργους σχηματισμούς, και φυσικά οι αμμοθίνες είναι ένα μοναδικό φαινόμενο.

6 Πολιτισμός Μυθολογία, αρχαιότητες, νεότερα μνημεία, σημερινός πολιτισμός. Στη Λήμνο ο πεζοπόρος μπορεί να περάσει από τη μια εποχή στην άλλη περπατώντας αρχαία, παλαιότερα αλλά και πρόσφατα μονοπάτια. Ξεκινώντας από τα ηφαίστεια και τη Λημνία Γη που συνδέονται με το μύθο του Ηφαίστου, συνεχίζοντας στην αρχαιότατη Πολιόχνη, στην Ηφαιστία και στο Ιερό των Καβείρων, και διατρέχοντας τα ξωκλήσια και τις «μάντρες», πολλές από τις οποίες χρησιμοποιούνται ακόμη, κάνεις ένα απόλυτο ταξίδι στο χρόνο, σε ένα νησί που είναι βαθειά συνδεδεμένο με την καλλιέργεια της γης. Τα διάφορα δρώμενα που διοργανώνονται, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προσφέρουν άλλο ένα στοιχείο πολιτισμού σε ένα πεζοπορικό ταξίδι στη Λήμνο. 6

Ξεκινώντας από τα ηφαίστεια και τη Λημνία Γη που συνδέονται με το μύθο του Ηφαίστου, συνεχίζοντας στην αρχαιότατη Πολιόχνη, στην Ηφαιστία και στο Ιερό των Καβείρων, και

7 Ανθρώπινο δυναμικό Στη Λήμνο διαπιστώσαμε πως υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων οι οποίοι γνωρίζουν καλά τον τόπο τους, και έχουν τη διάθεση να τον αναδείξουν. Σε ένα πρόγραμμα οργάνωσης δικτύου μονοπατιών, το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο κινητήριος μοχλός της προσπάθειας. Οι Λημνιοί Εν Δράσει, είναι μία από τις πιο δραστήριες και δυναμικές ομάδες που έχουμε συναντήσει πανελληνίως. Θεωρούμε πως όλο το πρόγραμμα των μονοπατιών θα πρέπει να γίνει υπό την αιγίδα τους. Σημαντικές είναι και οι συνεργασίες με πολιτιστικούς συλλόγους της Λήμνου, με τις τοπικές επιχειρήσεις και με ιδιώτες που επιθυμούν να ενισχύσουν την προσπάθεια. 7

Οι Λημνιοί Εν Δράσει, είναι μία από τις πιο δραστήριες και δυναμικές ομάδες που έχουμε συναντήσει πανελληνίως.

8 Διαπιστώσεις Δυσκολίες - Ακτοπλοϊκή σύνδεση του νησιού - Πολλοί χωματόδρομοι, και λίγα μονοπάτια - Γραμμικές διαδρομές, και όχι κυκλικές Θετικά σημεία -Ιδιαίτερο τοπίο με εναλλαγές - Πληθώρα πολιτισμικών στοιχείων - Δυναμική τοπική ομάδα - Σχετικά μικρό κόστος για την οργάνωση του δικτύου μονοπατιών 8

Θετικά σημεία -Ιδιαίτερο τοπίο με εναλλαγές - Πληθώρα πολιτισμικών

9 Προτάσεις Αδιαμφισβήτητα, η Λήμνος θα πρέπει να αποκτήσει ένα καλά οργανωμένο δίκτυο μονοπατιών. Μέσω του δικτύου αυτού θα μπορέσει να προσελκύσει ποιοτικό τουρισμό, που θα επισκέπτεται το νησί κυρίως την Άνοιξη και το Φθινόπωρο. Προτείνουμε τη δημιουργία «θεματικών» διαδρομών στη Λήμνο, μέσω των οποίων ο επισκέπτης πεζοπόρος θα μπορέσει να γνωρίσει σε βάθος όλες τις πτυχές του νησιού (γεωλογία, μυθολογία, ιστορία, αγροτική παραγωγή). Στόχος είναι ο επισκέπτης να ζήσει μια εμπειρία μέσω του περπατήματος. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθεί βάρος στην εκπαίδευση, με προγράμματα βιωματικών εκδρομών των παιδιών στα μονοπάτια. Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε τα εξής: 1. Καθαρισμός μονοπατιών και μικροεπεμβάσεις για τη διόρθωση του κρασπέδου. Να σημειώσουμε εδώ πως οι περισσότερες διαδρομές της Λήμνου θα είναι σε χωματόδρομους, πράγμα που σημαίνει πως το κόστος διάνοιξης των μονοπατιών όπου απαιτείται είναι πολύ μικρό. Ταυτόχρονα, θα μπορούσαν να οργανωθούν και εθελοντικές δράσεις καθαρισμού και σηματοδότησης. 9

Προτείνουμε τη δημιουργία «θεματικών» διαδρομών στη Λήμνο, μέσω των οποίων ο επισκέπτης πεζοπόρος θα μπορέσει να γνωρίσει σε βάθος όλες τις πτυχές του νησιού (γεωλογία, μυθολογία, ιστορία, αγροτική

10 2. Σηματοδότηση των διαδρομών. Η σηματοδότηση θα πρέπει να γίνει επαγγελματικά, και διακρίνεται σε 5 επίπεδα Προσεχτική εφαρμογή χρώματος Μικρά μεταλλικά πινακίδια (προαιρετικά) Ξύλινες ή μεταλλικές πινακίδες κατεύθυνσης (ή μικροί πάσσαλοι κατεύθυνσης για χαμηλότερο κόστος) Πινακίδες εισαγωγής στην αρχή του μονοπατιού Πινακίδες με όλο το δίκτυο στα κομβικά σημεία 10

εφαρμογή χρώματος Μικρά μεταλλικά πινακίδια (προαιρετικά) Ξύλινες ή μεταλλικές πινακίδες

11 3. Φορέας διαχείρισης του προγράμματος των μονοπατιών: Το πρόγραμμα των μονοπατιών της Λήμνου θα πρέπει να έχει ένα διαχειριστικό φορέα, ο οποίος θα αναλάβει αφ ενός την υλοποίηση, και αφ ετέρου την προβολή αλλά και τη συντήρηση του έργου. Πρότασή μας είναι να αναλάβει αυτό το ρόλο η ομάδα των Λημνίων εν Δράσει. 4. Προβολή - Προώθηση Υποχρεωτικές κρίνονται οι ενέργειες προβολής και προώθησης του δικτύου μονοπατιών. «Ναυαρχίδα» της όλης προσπάθειας είναι μία ιστοσελίδα αφιερωμένη στο πρόγραμμα, όπου θα παρέχονται όλες οι πληροφορίες για τις διαδρομές και τη γενικότερη οργάνωση του πεζοπορικού τουρισμού στο νησί. Ταυτόχρονα, προτείνουμε τη χρήση, με βάση την ιστοσελίδα, τεχνολογικών μέσων όπως τα QR-codes και το NFC (Near Field Communication), για τους χρήστες που έχουν Smartphones. Η έκδοση ενός μικρού δωρεάν φυλλαδίου με τις διαδρομές, καθώς και ενός πεζοπορικού οδηγού προς πώληση, είναι επίσης πολύ σημαντικές κινήσεις. Ο οδηγός θα μπορούσε να αποτελέσει και μέσο εσόδων για το Φορέα που θα διαχειρίζεται το πρόγραμμα. 11

Προβολή - Προώθηση Υποχρεωτικές κρίνονται οι ενέργειες προβολής και προώθησης του δικτύου μονοπατιών.

12 Η επαφή και η συνεργασία με τα όργανα τουριστικής προβολής του νησιού (πχ. Δήμος, Ένωση τουριστικών επιχειρήσεων νήσου κτλ.) είναι υποχρεωτική, και θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο σωστό σχεδιασμό μιας κοινής πρότασης, υπό τη μορφή συνεργειών. Επίσης, οι διασυνδέσεις με εξειδικευμένα τουριστικά γραφεία του εξωτερικού, καθώς και με τους πεζοπορικούς συλλόγους της Ελλάδας θα φέρει το πρώτο μεγάλο κύμα οργανωμένου πεζοπορικού τουρισμού. Η όλη προσπάθεια θα πρέπει να έχει μια ταυτότητα. Κάτι αντίστοιχο με την «εταιρική ταυτότητα». Το λογότυπο του δικτύου μονοπατιών, τα χρώματα, και ο γενικότερος τρόπος προσέγγισης πρέπει να ακολουθούν μία κοινή γραμμή, ώστε ο επισκέπτης του νησιού να μπορεί να ταυτοποιήσει και να εμπιστευτεί την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από το πρόγραμμα. HIKE IN LEMNOS The Soil of Lands 12

Επίσης, οι διασυνδέσεις με εξειδικευμένα τουριστικά γραφεία του εξωτερικού, καθώς και με τους πεζοπορικούς συλλόγους της Ελλάδας θα φέρει το πρώτο μεγάλο κύμα οργανωμένου πεζοπορικού τουρισμού.

13 5. Προγράμματα εθελοντισμού Μετά την υλοποίηση της πρώτης φάσης των εργασιών του δικτύου μονοπατιών, προτείνουμε ο Φορέας διαχείρισης να οργανώσει διεθνές πρόγραμμα εθελοντισμού, σε συνεργασία με εξειδικευμένες οργανώσεις. Μέσω του προγράμματος αυτού, θα έρθουν να εργαστούν νέοι από διάφορες χώρες στις διανοίξεις μονοπατιών αλλά και σε άλλους τομείς. Το πρόγραμμα αυτό κινείται στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας. Πέραν της πολύ όμορφης εμπειρίας, και μιας πιθανής θεσμοθέτησης του εθελοντισμού, δημιουργούνται εξαιρετικοί πρεσβευτές των μονοπατιών της Λήμνου στο διεθνή χώρο. 6. Εκπαίδευση Πολύ μεγάλη σημασία έχει και η εκμετάλλευση του πλούτου των μονοπατιών της Λήμνου στην εκπαίδευση. Αυτό πραγματοποιείται μέσω προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, υιοθεσίας μονοπατιών αλλά και άλλων βιωματικών εργαστηρίων με ειδικούς εκπαιδευτές. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η επανασύνδεση των νεώτερων με τον τόπο και τον πολιτισμό των προγόνων τους. 13

Το πρόγραμμα αυτό κινείται στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας.

14 Χρηματοδότηση Η δημιουργία του ολοκληρωμένου δικτύου μονοπατιών θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως επένδυση τουρισμού. Το κόστος της πρώτης επένδυσης είναι σχετικά χαμηλό, και μπορεί να καλυφθεί από μικρούς κρατικούς πόρους, ιδιωτικές χορηγίες (επιχειρήσεις, ιδρύματα, ή ακόμη και ιδιώτες). Ο σχεδιασμός του προγράμματος θα πρέπει να είναι τέτοιος που να αποφέρει έσοδα στο Φορέα που θα τα διαχειρίζεται, ώστε να εξασφαλιστεί η συντήρηση και η ανάπτυξή των μονοπατιών, πέραν της πρώτης φάσης. Το κόστος για την δημιουργία δικτύου μονοπατιών στη Λήμνο, με 8 διαδρομές σε Α φάση εκτιμούμε πως θα κυμανθεί περί τις , συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ*. Το κόστος αυτό περιλαμβάνει: - Μελέτη ανάπτυξης δικτύου και σηματοδοτήσεων - Σχεδιασμό, υλικά και εργασίες σηματοδότησης - Μεταφορικά και άλλα έξοδα - Κατασκευή ιστοσελίδας για τα μονοπάτια - Δημιουργία φυλλαδίων - Συνεχείς συμβουλές και υποστήριξη για την προβολή των μονοπατιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό Για την κάλυψη του πρώτου κόστους, προτείνουμε τη δημιουργία καμπάνιας στο ίντερνετ (πχ. όπου οι Λημνιοί εν Δράσει θα καλέσουν όλους τους Λημνίους εντός κι εκτός Λήμνου, αλλά και τους φίλους του νησιού, να υποστηρίξουν με 1 ο καθένας την προσπάθεια αυτή. *Ακριβής προϋπολογισμός παράγεται μόνο με την τελική μελέτη. 14

Ο σχεδιασμός του προγράμματος θα πρέπει να είναι τέτοιος που να αποφέρει έσοδα στο Φορέα που θα τα διαχειρίζεται, ώστε να εξασφαλιστεί η συντήρηση και η ανάπτυξή των μονοπατιών, πέραν της πρώτης

15 Επόμενα βήματα 1. Απόφαση συνέχισης της προσπάθειας 2. Επισύναψη συνεργασίας μεταξύ Paths of Greece και Λημνίων εν Δράσει 3. Εκπόνηση μελέτης ανάδειξης και προβολής των μονοπατιών της Λήμνου από την Paths of Greece 4. Έγκριση αναλυτικού προϋπολογισμού 5. Υλοποίηση σήμανσης 6. Κατασκευή ιστοσελίδας 7. Δημιουργία φυλλαδίων 8. Λοιπές δράσεις προβολής Εκτιμώμενος χρόνος ολοκλήρωσης έργου: 6 μήνες από την επισύναψη της συμφωνίας 15

Εκπόνηση μελέτης ανάδειξης και προβολής των μονοπατιών της Λήμνου από την Paths of Greece 4.

16 Στοιχεία επικοινωνίας / info@pathsofgreece.com / (+30)

Σχετικά έγγραφα

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΖΑΓΟΡΙΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ. Με την υποστήριξη

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΖΑΓΟΡΙΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ Με την υποστήριξη Απρίλιος 2016 Οικομουσείο Ζαγορίου / Paths of Greece Κείμενα: Πάρις Ζωγράφος, Γεωργία Κανελλοπούλου, Φοίβος Τσαραβόπουλος Φωτογραφίες: