Επιστήμη & Έρευνα. Η αντιμετώπιση της υπερευαισθησίας των δοντιών Παρουσίαση που περιγράφεται η πλέον αποδεκτή θεωρία για την υπερευαισθησία

Transcript

1 30 χρόνια DENTAL TRIBUNE The World s Dental Newspaper Greek Edition EΛΛΑΔΑ, Οκτ ω β ρ ι ο σ -Νο ε μ β ρ ι ο σ -Δε κ ε μ β ρ ι ο σ 2012 Το μ ο σ 8, Τε υ χ ο σ 43 Συνδεθείτε τώρα Εν Συντομία Επιθηλιακά κύτταρα των σιελογόνων αδένων μία θέση στόχος για γονιδιακή θεραπεία Perez P, Rowzee AM, Zheng C, et al. Int J Biochem Cell Biol (δημοσιεύτηκε online 26 Φεβρουαρίου 2010) Οι συγγραφείς έγραψαν αυτήν την αναφορά για να δώσουν μία ενημέρωση των μελετών που διεξάγονται και οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν τελικά στη χρήση των σιελογόνων αδένων για γονιδιακή θεραπεία σε συστηματικές νόσους. Παρατήρησαν ότι, παρόλο που οι σιελογόνοι αδένες τυπικά θεωρούνται ότι παράγουν πρωτεΐνες και τις εκκρίνουν στο σάλιο, μπορούν επίσης να εκκρίνουν πρωτεΐνες στο αίμα και, ως εκ τούτου, να έχουν τόσο ενδοκρινή όσο και εξωκρινή λειτουργία. Από την άποψη της καταδεικνυμένης ενδοκρινούς λειτουργίας, οι συγγραφείς διεξήγαγαν μελέτες in situ μεταφοράς γονιδίων σε σιελογόνους αδένες για γονιδιακή θεραπεία συστηματικών νόσων. Συζήτησαν την ανάπτυξη των σιελογόνων αδένων, τους φορείς που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά γονιδίων και τις εκκριτικές οδούς των διαγονιδιακών πρωτεϊνών. Τέλος, έδωσαν παραδείγματα επιτυχιών γονιδιακής θεραπείας όσον αφορά στην πρόκληση έκκρισης διαγονιδιακών θεραπευτικών πρωτεϊνών σε πειραματόζωα τόσο στο σάλιο όσο και στο αίμα. Παρόλο που η γονιδιακή θεραπεία για την διόρθωση διαταραχών ανεπάρκειας μιας πρωτεΐνης DT σελίδα 6 Επιστήμη & Έρευνα Η αντιμετώπιση της υπερευαισθησίας των δοντιών Παρουσίαση που περιγράφεται η πλέον αποδεκτή θεωρία για την υπερευαισθησία που είναι η λεγόμενη υδροδυναμική θεωρία. Η κρίση στη χώρα Σύγχρονη Τεχνολογία Εστιάζοντας στις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις Μία σάρωση CBCT παρέχει τόσο στον οδοντίατρο όσο και στον ασθενή περισσότερες πληροφορίες εκ των προτέρων. Ο οδοντίατρος δεν χρειάζεται να υπαναχωρεί σε ένα ήδη ακριβό σχέδιο θεραπείας και ο ασθενής μπορεί να λάβει μία πιο ενημερωμένη απόφαση. Κλινικά Θέματα-Ενδοδοντία Η σύγχρονη ενδοδοντική θεραπεία είναι πιο ασφαλής, πιο αποτελεσματική και πιο οικονομική Ο καλύτερος τρόπους για μία λογική λήψη αποφάσεων είναι ο καθορισμός μιας σειράς κριτηρίων, των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν καθώς και η εφαρμογή αυτών των στόχων σαν ένα όργανο μέτρησης ώστε να διαπιστωθεί με ποιό τρόπο τα διάφορα εργαλεία και οι τεχνικές μπορούν να λειτουργήσουν. σελίδα 10 σελίδα 8 σελίδα 16 Κρίση! Και τώρα τι γίνεται; μας ήρθε και κάθισε. Όσοι πιστεύουν ότι ήταν περαστική (και ανεπιθύμητη) διαψεύδονται. Ο χρόνος παραμονής της απροσδιόριστος και οι συνέπειες της πολλές και αρνητικές. Σχεδόν όλα τα επαγγέλματα έχουν αισθανθεί έντονα τις συνέπειες αυτής της κρίσης και μαζί τους βέβαια και οι οδοντίατροι. Οι αντιδράσεις των γιατρών από το ξεκίνημα της κρίσης έως σήμερα περνούν από στάδιο σε στάδιο. Στην αρχή περιέργεια, τι θα γίνει στη δουλειά τους, μετά αγωνία και συγκράτηση εξόδων, στη συνέχεια σε αρκετούς, απελπισία, απογοήτευση και τάση φυγής. Τώρα, μετά την προσπάθεια προσαρμογής στα νέα δεδομένα, διακρίνουμε την επιθυμία των γιατρών για επαναπροσδιορισμό των εργασιών τους στα ιατρεία. Αρχίζει τώρα ο οδοντιατρικός κόσμος να θέλει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και να διερευνά τον τρόπο που θα τα καταφέρει. Μιας λοιπόν και δεν είναι δυνατόν οι οδοντίατροι να μεταναστεύσουν όλοι αφενός, αλλά ούτε να σταματήσουν σίγουρα να εργάζονται, ήρθε η στιγμή να αναζητήσουν τί μορφή υπηρεσιών να δίνουν, σε τι τιμή αλλά κυρίως τι εργασίες μπορούν να πληρώσουν οι πιεσμένοι οικονομικά ασθενείς και πως θα διεκδικήσουν ένα ποσοστό από τα εναπομείναντα εισοδήματα τους. Σ ί γ ο υ ρ α εργασίες που δεν πραγματοποιούσαν στο παρελθόν, ανεπιθύμητοι πελάτες, αδιαφορία για το τι μπορεί να πληρώσει ο ασθενής και υψηλά τιμολόγια ανήκουν στο "ωραίο" παρελθόν. Το μέλλον απαιτεί υψηλού επιπέδου εργασίες, λογικές αμοιβές, διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών και προπάντων δεν συγχωρεί σίγουρα αποτυχημένες εργασίες διότι το κάθε ευρώ για τους ασθενείς είναι απαραίτητο. The Brightest Ideas In Dental Implants ΑΠΟ 95 + Φ.Π.Α. Η Omnipress λοιπόν, με την υπευθυνότητα που διακρίνει την 30χρονη παρουσία της στον χώρο και Μεταξά 33, Γλυφάδα , Τηλ info@southernimplants.gr DT σελίδα2

2 Εμφυτευματολογία 2 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 1 Οστικά ανταποκρινόμενη στην αγωνία του συνόλου των Ελλήνων οδοντιάτρων, διοργανώνει στις 13&14 Απριλίου μερο Συνέδριο, σε μια προσπάθεια αναζήτησης πρακτικών και εφαρμόσιμων λύσεων και απαντήσεων στον αυξανόμενο προβληματισμό των οδοντιάτρων και την αντιμετώπιση των καινούργιων δεδομένων που προσδιορίζουν το μέλλον τους. Με βασικούς εισηγητές των διευθυντή της Αυστραλιανής Ακαδημίας Οδοντοπροσωπικής Αισθητικής Dr. Myles Holt ΕΝΩΣΗ ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ Ι ΙΟΚΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟ ΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ BDS (Syd.) FIADFE, ο οποίος θα παρουσιάσει τις δυνατότητες της Οδοντιατρικής στην Αισθητική προσώπου και τα οφέλη που από αυτή προκύπτουν, καθώς και ο Γάλλος Pascal Steichen, εκδότης οδοντιατρικών περιοδικών, με ειδίκευση στην αποδοτικότητα των οδοντιατρείων και υπεύθυνος διαχείρισης 7 κλινικών στη Γαλλία, ο οποίος θα αναλύσει τις επίκαιρες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης και θα προτείνει λύσεις για την αναβάθμιση των υπηρεσιών, την επέκταση των εργασιών και την ταυτοποίηση των αμοιβών. Ένα διήμερο συνέδριο απαραίτητο για όλους Δύο ημέρες ενημέρωσης για να αποφασίσουμε πως θα βαδίσουμε στο μέλλον. Μια ευκαιρία που πρέπει να την εκμεταλλευτούμε για να προχωρήσουμε μπροστά. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα που ο οδοντιατρικός κόσμος πρέπει να γεμίσει την φαρέτρα του με πιο πολλά βέλη. Αυτά που είχαμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας να πραγματοποιήσουμε και δεν τα υλοποιήσαμε, ήρθε η ώρα να τα πράξουμε. Κάποιος πολιτικός είπε: "να αλλάξουμε ή θα βουλιάξουμε και... λεφτά υπάρχουν". Εμείς International Imprint Licensing by Dental Tribune International Publisher Torsten Oemus Group Editor Daniel Zimmermann newsroom@dental-tribune.com Editorial Assistant Yvonne Bachmann International Editorial Board Dr Nasser Barghi, USA Ceramics Dr Karl Behr, Germany Endodontics Dr George Freedman, Canada Aesthetics Dr Howard Glazer, USA Cariology Prof Dr I. Krejci, Switzerland Conservative Dentistry Dr Edward Lynch, Ireland Restorative Dr Ziv Mazor, Israel Implantology Prof Dr Georg Meyer, Germany Restorative Prof Dr Rudolph Slavicek, Austria Function Dr Marius Steigmann, Germany Implantology 2010, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved. Απαγορεύτεται η αναδημοσίευση όλου ή μέρους της ΰλης του περιοδικού χωρίς την γραπτή άδεια του εκδότη. To Dental Tribune καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να παρουσιάσει με ακρίβεια τα κλινικά δεδομένα και τα στοιχεία για τα νέα προϊόντα των δια φόρων κατασκευαστών, αλλά δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για την αξιοπιστία αυ τών των στοιχείων ή για τυχόν τυπογραφικά λάθη. Επίσης, οι εκδότες δεν φέρουν καμία ευθύνη όσον αφορά τις ονομασίες των προϊόντων ή τις δυνατότητες τους ή αυτά που αναφέρονται από τις διαφημιστικές εταιρείες. Οι απόψεις που εκ φράζονται από τους συγγραφείς των διαφόρων άρθρων αντιπροσωπεύουν μόνον τους ίδιους και δεν εκφράζουν απαραίτητα και τις απόψεις του Dental Tribune International Ελληνική έκδοση Ιδιοκτήτης Δημήτρης Γ. Ρούσσης Νεάπολη Αγρινίου, Τ.Κ Τηλέφωνο info@omnipress.gr Internet Κωδικός Εμβασμα συνδρομών ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 179/ ALPHA BANK 218/ Editors Claudia Salwiczek Copy editors Sabrina Raaff Hans Motschmann σήμερα γνωρίζουμε ότι και βουλιάξαμε και λεφτά δεν υπάρχουν. Γνωρίζουμε όμως επίσης ότι ο χώρος της υγείας είναι ένας ευαίσθητος χώρος και είναι στο χέρι μας να του δώσουν οι ασθενείς μας την αντίστοιχη προτεραιότητα. Αν λοιπόν δεν είμαστε διατεθειμένοι να μας καταπιεί η άμμος που βουλιάξαμε ας προσπαθήσουμε με αφορμή το συνέδριο στις 13 & 14 Απριλίου 2013 να φτάσουμε σε στέρεο έδαφος. Σίγουρα μπορούμε αρκεί να το προσπαθήσουμε. Για την OMNIPRESS, ο εκδότης Publisher/President/CEO Torsten Oemus Sales & Marketing Peter Witteczek, Matthias Diessner, Vera Baptist Director of Finance& Controlling Dan Wunderlich Marketing & Sales Services Nadine Dehmel License Inquiries Jörg Warschat Accounting Manuela Hunger Business Development Manager Bernhard Moldenhauer Executive Producer Gernot Meyer Dental Tribune International Holbeinstr. 29, Leipzig, Germany Tel.: Fax: Internet: info@dental-tribune.com Regional Offices Asia Pacific Dental Tribune Asia Pacific Limited Room A, 20/F, Harvard Commercial Building, 111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong Tel.: Fax The Americas Dental Tribune America 116 West 23rd Street, Ste. 500, New York, NY 10011, USA Tel.: Fax: μοσχεύματα και εμφυτεύματα Είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία; Gordon J. Christensen, DDS, MSD, PHD Προσθετολόγος στο Provo της Utah. Κατέχει πτυχίο DDS από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, MSD από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και PHD από το Πανεπιστήμιο του Ντένβερ. Φέρει το βαθμό του Diplomate της Αμερικανικής Επιτροπής Προσθετολογίας, του Εταίρου και Diplomate στο Διεθνές Συμβούλιο Στοματικής Εμφυτευματολογίας, του Εταίρου στην Ακαδημία Οστεοενσωμάτωσης του Αμερικανικού Σώματος Οδοντιάτρων, του Διεθνούς Σώματος Οδοντιάτρων, του Αμερικανικού Σώματος Προσθετολόγων, AGD (Hon) του Βασιλικού Σώματος Χειρουργών Αγγλίας και του Εταίρου στην Αμερικανική Ακαδημία Εμφυτευματικής Οδοντιατρικής. Οι Gordon και Rella Christensen είναι συνιδρυτές του μη κερδοσκοπικού Ιδρύματος CR (πρώην CRA) και ο Gordon J. Christensen του CLINICIAN S REPORT. Έχει παρουσιάσει περισσότερες από ώρες συνεχόμενης εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο και έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και βιβλία. Paul L. Child Jr, DMD, CDT Διευθυντής του ιδρύματος CR, ενός μη κερδοσκοπικού εκπαιδευτικού και ερευνητικού κέντρου (πρώην CRA). Πραγματοποιεί εκτενή έρευνα σε όλους τους τομείς της οδοντιατρικής και διευθύνει το περιοδικό του Gordon J. Christensen CLINICIAN S REPORT και άλλα δημοσιεύματα. Ο Δρ Child αποφοίτησε από το Case Western Reserve University School of Dentistry, ολοκλήρωσε ειδίκευση στην προσθετική στο Louisiana State University, και διατηρεί ιατρείο στην CR Dental Health Clinic στο Provo, Utah. Είναι επίσης πτυχιούχος οδοντοτεχνίτης από το Εθνικό Συμβούλιο Πιστοποίησης στην Τεχνολογία Οδοντιατρικών Εργαστηρίων. Ο Δρ Child δίνει διαλέξεις και συμπαρουσιάζει τη σειρά μαθημάτων «Dentistry Update» μαζί με τους Δρ Gordon και Rella Christensen. Δίνει διαλέξεις σε όλους τους τομείς της οδοντιατρικής, με έμφαση στις νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες. Είναι μέλος σε πολλούς επαγγελματικούς συνδέσμους και ακαδημίες. Διαβάζοντας τα πιο κατάσταση των ελλείψεων. έγκυρα επιστημονικά δημοσιεύματα στην ελαττωματική περιο- Σε τέτοιες περιπτώσεις, Εκδότης-Διευθυντής Δημήτρης Γ. Ρούσσης σχετικά με τα εμφυτεύματα, φαίνεται ότι η λύση κές ποσότητες αυτογενούς χή τοποθετούνται σημαντι- Διεύθυνση - Σύνταξη Δημήτρης Αρ. Αλεξόπουλος Επιμέλεια ύλης Ευάγγελος Καινούργιος Ειδικοί Συνεργάτες Κατερίνα Σπυροπούλου στα περισσότερα από τα οστού (οστούν του ασθενούς), αλλομοσχεύματος Αριστείδης Αλεξόπουλος δύσκολα περιστατικά μερικής και ολικής νωδότητας (πτωματικό ανθρώπινο Διαφημίσεις Δημήτρης Ρούσσης Art Director Mαρία Σιδερή Υπεύθυνη, με ανεπαρκές οστούν είναι οστούν), αλλοπλαστικού Επιμέλεια τεύχους Αναγνωστάκη Κωνσταντίνα η τοποθέτηση μοσχευμάτων στις ελλειμματικές πε- υλικά), ή ξενομοσχεύματος (συνθετικά εμφυτευόμενα Εκτύπωση Ariagraf & ΣΙΑ ΕΕ, Γραφικές Τέχνες Ανθέων 72, Χαϊδάρι, ριοχές, η αναμονή για την (ζωικό οστούν). τηλ: επούλωση, η τοποθέτηση εμφυτευμάτων και η απο- DT σελίδα 4 επισκευθείτε μας :

3 Δόντια υψηλής αισθητικής, 5 στρωμάτων. Ιδανικά για επιεμφυτευματικές εργασίες. Δόντια 4 στρωμάτων. Σχεδιασμένα για εύκολη και γρήγορη σύνταξη. Kατασκευάζονται από OMP-N (σύμπλεγμα οργανικά τροποποιημένου πολυμερούς) που τους προσδίδει: 4 Αντίσταση στην αποτριβή 4 Αντίσταση στη συσσώρευση πλάκας 4 Χημική & χρωματική σταθερότητα 4 Ευκολία στην επεξεργασία και τη στίλβωση Η επόμενη γενιά... στην αισθητική στην αντοχή στην ποιότητα Μεσογείων 348, Αγ. Παρασκευή Tηλ.: Fax: info@vitsaropoulos.gr Tόμος 8 - τεύχος 40

4 Εμφυτευματολογία 4 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 2 Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτές οι επεμβάσεις είναι ευπρόσδεκτες και, μερικές φορές, επιτυχείς. Εντούτοις, η διαδικασία μπορεί να είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Εάν το υλικό του μοσχεύματος είναι αυτογενές, είναι συχνά επώδυνο τόσο για την περιοχή από την οποία λήφθηκε το μόσχευμα όσο και στη θέση όπου τοποθετήθηκε. Η αύξηση με μόσχευμα μεγάλων ελλειμμάτων μπορεί να είναι χρονοβόρα, συχνά απρόβλεπτη, και μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει σε αισθητικά κατώτερο αποτέλεσμα. Ως επιμελείς οδοντίατροι, είμαστε οι πιο έμπειροι γιατροί για τέτοιες καταστάσεις. Προσφέρουμε επαρκείς πληροφορίες στον ασθενή για να τον καθοδηγήσουμε σε μία ορθολογική και τεκμηριωμένη απόφαση για τη σύνθετη θεραπεία του; Η εκπαίδευση συγκατάθεσης κατόπιν ενημέρωσης παρέχει όλες τις εναλλακτικές λύσεις για τις πολύπλοκες καταστάσεις που αντιμετωπίζει; Συχνά, ο ασθενής βλέπει τον οδοντίατρο αποκατάστασης και τον προσθετολόγο μετά από τη μεταμόσχευση και ενώ η τοποθέτηση μοσχευμάτων έχει ολοκληρωθεί ήδη από τον ειδικό χειρουργό. Σε αυτό το χρόνο δεν υπάρχει πια καμία εναλλακτική λύση εκτός από τη συνέχεια του σχεδίου θεραπείας που προέβλεψε ο κλινικός που πραγματοποίησε τη μεταμόσχευση και την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Το κλινικό αποτέλεσμα μπορεί να αποβεί από ικανοποιητικό έως καταστρεπτικό. Τελευταία, έχουν εμφανιστεί κλινικά περιστατικά που προκαλούν ανησυχία για πιθανή υπερθεραπεία ή κακοτεχνία. Στις ακόλουθες περιπτώσεις, ένα πιο συντηρητικό σχέδιο θα ήταν δυνατό και ενδεχομένως καλύτερο από εκείνα που προγραμματίστηκαν: - Μεγαλύτεροι έφηβοι με μερική ανοδοντία και σταθερά παραμένοντα νεογιλά δόντια προγραμματίστηκαν για εξαγωγή όλων των λειτουργικών και σταθερών νεογιλών δοντιών, εκτεταμένες μεταμοσχεύσεις λαγόνιου οστού και στα 4 τεταρτημόρια, τοποθέτηση πολλών εμφυτευμάτων στις νωδές γνάθους και ακίνητες αποκαταστάσεις και στις δύο γνάθους. Η αποκατάσταση κάθε γνάθου προβλεπόταν να έχει το κόστος ενός καινούργιου αυτοκινήτου. Το κόστος μιας τέτοιας ολικής αποκατάστασης του στόματος συχνά είναι ίσο με το κόστος μιας μέσης κατοικίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. - Μερικώς νωδοί ασθενείς με ανεπαρκές οστούν για εμφυτεύματα τυποποιημένης διαμέτρου (3 mm ή μεγαλύτερα), που προγραμματίστηκαν για εκτεταμένη αύξηση ακρολοφίας με μοσχεύματα από το γένειο ή τον κλάδο, για να ακολουθήσουν εμφυτεύματα, κολοβώματα, και στεφάνες, όταν μία απλή, προβλέψιμη ακίνητη ή κινητή πρόσθεση θα κάλυπτε την κλινική κατάσταση τόσο από λειτουργική όσο και από αισθητική σκοπιά. - Νωδοί ηλικιωμένοι ασθενείς με ανεπαρκές οστούν για εμφυτεύματα τυποποιημένης διαμέτρου, που προγραμματίστηκαν για εκτεταμένη μεταμόσχευση αυτογενούς οστού στην πρόσθια κάτω και άνω γνάθο, για ν' ακολουθήσει αποκατάσταση με κινητή επένθετη οδοντοστοιχία, όταν η τοποθέτηση μικρών, μέχρι διαμέτρου 3 mm, εμφυτευμάτων θα ήταν ιδανική στο υπολειμματικό, κυρίως φλοιώδες οστούν που απέμενε. - Προγραμματισμός για αφαίρεση λειτουργικών και αισθητικά αποδεκτών γεφυρών 3 δοντιών, τοποθέτηση μοσχεύματος στη νωδή περιοχή του ενός δοντιού και τοποθέτηση εμφυτεύματος, ψευδοκολοβώματος και στεφάνης, με τη δικαιολογία ότι ένα εμφύτευμα στη νωδή περιοχή του ενός δοντιού θα εξυπηρετούσε καλύτερα τον ασθενή από την λειτουργική Εικ. 1. Ο ασθενής πριν από τη θεραπεία παρουσιάζει 2 ελλείποντα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου και εκτεταμένο οστικό έλλειμμα. Πίνακας. Ενημερωμένη συγκατάθεση Τα χαρακτηριστικά της ενημερωμένης συγκατάθεσης πρέπει να είναι καλά γνωστά σε κάθε οδοντίατρο. Τόσο από ηθική όσο και νομική άποψη, ο οδοντίατρος πρέπει να ενημερώνει λεπτομερώς τους ασθενείς για τα ακόλουθα 6 σημεία: 1. Εναλλακτικές λύσεις φροντίδας για την κλινική κατάστασή τους 2. Τα πλεονεκτήματα κάθε θεραπευτικής επιλογής 3. Τα μειονεκτήματα κάθε θεραπευτικής επιλογής 4. Το κόστος κάθε επιλογής 5. Οι κίνδυνοι κάθε επιλογής 6. Το αποτέλεσμα της άφεσης χωρίς θεραπεία Καταρτισμένο προσωπικό μπορεί να εκπαιδεύει τους ασθενείς σε αυτά τα 6 σημεία, αφήνοντας έτσι στον οδοντίατρο την ευθύνη να επιβεβαιώσει απλώς ότι η εκπαίδευση έχει πραγματοποιηθεί και ο ασθενής είναι ενήμερος και στα 6 σημεία. Η χρήση βίντεο, προπλασμάτων, φυλλαδίων και άλλων μέσων βοηθά στην απλούστευση της διαδικασίας. ακίνητη πρόθεση των τριών τεμαχίων. - Προγραμματισμός ενός ασθενούς σε κατάσταση ενεργού χημειοθεραπείας/ακτινοθεραπείας να εξαγάγει όλα τα εναπομένοντα δόντια, να δεχθεί μοσχεύματα στις απορροφημένες περιοχές, να τοποθετηθούν 4 εμφυτεύματα σε κάθε τόξο για να ακολουθήσει ακίνητη πρόσθεση. - Προγραμματισμός για τοποθέτηση μεμονωμένων εμφυτευμάτων μεταξύ θεραπευμένων, πρώην περιοδοντικών δοντιών με κινητικότητα. Τέτοιοι ασθενείς είναι συχνά σε ένα στάδιο συντήρησης, αλλά η μακροπρόθεσμη πρόγνωση των δοντιών είναι αμφισβητήσιμη. Αυτοί οι ασθενείς έχουν συχνά αρκετά εναπομείναντα δόντια σε κάθε τόξο, αρκετά εμφυτεύματα μεταξύ των δοντιών, και προγραμματίζεται μία πλήρης αποκατάσταση του στόματος. Η αφαίρεση των υπολοίπων δοντιών και η τοποθέτηση μιας συμβατικής ολικής οδοντοστοιχίας ή μιας επιεμφυτευματικής οδοντοστοιχίας ικανοποιεί συχνά τέτοιες καταστάσεις επαρκέστερα, λιγότερο δαπανηρά, και με περισσότερη προβλεψιμότητα. - Προγραμματισμός για 4 ή περισσότερα εμφυτεύματα με εξομάλυνση του οστού στην ακρολοφία και τοποθέτηση αρκετών εμφυτευμάτων διαμέτρου πάνω από 3 mm και μία ακίνητη πρόσθεση, όταν θα μπορούσαν να εξεταστούν αρκετά άλλα πιο συντηρητικά σχέδια θεραπείας. Πολλά περισσότερα παραδείγματα που απαντώνται στη διάρκεια των χρόνων στην πράξη εντείνουν την ανησυχία που θα πρέπει ήδη να αισθάνεστε. Τα ερωτηματικά που προκύπτουν από αυτό το άρθρο είναι σαφή. Η μεταμόσχευση και η τοποθέτηση εμφυτευμάτων είναι κατάλληλα για όλους; Ή θα έπρεπε περιστασιακά να εφαρμόζεται πιο συμβατική θεραπεία; Αυτό το άρθρο αποτελεί μια έκκληση προς όλους μας να εξασφαλίζουμε ότι ο ασθενής μας: ñ Ενημερώνεται ειλικρινά για τις πολυάριθμες εναλλακτικές λύσεις σχετικά με τις σύνθετες ανάγκες της στοματικής του αποκατάστασης ñ Ενθαρρύνεται να συμβουλευτεί και άλλους επαγγελματίες για τις κλινικές απόψεις τους πέρα από τις δικές μας προτάσεις ñ Πείθεται ότι επιλέγεται τελικά η «καλύτερη» θεραπεία για την κατάστασή του, λαμβάνοντας υπόψη την υγεία, τις αισθητικές ανάγκες και τις ανησυχίες του, την οικονομική του δυνατότητα, την ηλικία, το χαρακτήρα και την ευεξία του. Πρέπει να βεβαιωθεί ότι το σχέδιο θεραπείας του δεν επιλέγεται με βάση άλλα κριτήρια, όπως οι οικονομικές απολαβές του οδοντίατρου ή η εφαρμογή της πιο τεχνολογικά προηγμένης αγωγής. Φαίνεται ότι οι παραπάνω ασθενείς δεν είχαν την ευκαιρία να διαμορφώσουν ενήμερες αποφάσεις για τη θεραπεία τους, δεδομένου ότι πολλές από τις προγραμματισμένες θεραπείες δεν ήταν ούτε λογικές ούτε προς το συμφέρον του ασθενούς. Για μερικούς οδοντιάτρους, ο ενθουσιασμός της αντιμετώπισης μιας «μεγάλης» περίπτωσης και οι προφανείς οικονομικές απολαβές επισκιάζουν τις αληθινές ανάγκες του ασθενούς. Και οι δύο συντάκτες αυτού του άρθρου είμαστε προσθετολόγοι. Και οι δυο τοποθετούμε μοσχεύματα σε περιοχές οστικών ελλειμμάτων και εμφυτεύματα. Συμφωνούμε ότι, σε πολλές καταστάσεις, η μεταμόσχευση, η επούλωση, η τοποθέτηση εμφυτευμάτων και η προσθετική αποκατάσταση αποτελούν την καλύτερη θεραπεία. Εντούτοις, βλέπουμε επίσης πολλές περιπτώσεις στις οποίες η θεραπεία ήταν υπερβολική, σε κακή χρονική στιγμή, πάρα πολύ δαπανηρή για τον ασθενή ή την οικογένεια ώστε να προκαλεί οικονομική στενότητα, ή εφαρμόστηκε σε καταστάσεις όπου η συμβατική στοματική θεραπεία θα ήταν προτιμότερη. Παράγοντες προγραμματισμού θεραπείας: μεταμόσχευση και/ή τοποθέτηση εμφυτευμάτων Θα χρησιμοποιήσουμε έναν πραγματικό ασθενή για να προάγουμε τον προβληματισμό σχετικά με τον προγραμματισμό θεραπείας σε δύσκολες περιπτώσεις. Οι Εικ. 1 και 2 παρουσιάζουν τις ακτινογραφίες ενός ασθενούς που ήλθε σε μας για μία «δεύτερη γνώμη». Σύμφωνα με τον ασθενή, ένας χειρουργός οδοντίατρος στην περιοχή μας είχε εξαγάγει ένα πρόσθιο δόντι της άνω, πράγμα που οδήγησε στην αφαίρεση ενός άλλου προφανώς ελαττωματικού πρόσθιου δοντιού, τη μεταμόσχευση αυτόλογου οστού και τελικά την αποτυχία του οστικού μοσχεύματος. Οι Εικ. 3 και 4 παρουσιάζουν τα επακόλουθα σημαντικά ελλείμματα του οστού και των μαλακών ιστών. Ένας χειρουργός οδοντίατρος είχε προτείνει άλλη μία εκτεταμένη μεταμόσχευση οστού στο έλλειμμα, μερικά εμφυτεύματα και στεφάνες. Ο ασθενής, ένα μορφωμένο και ευφυές άτομο, αντιμετώπισε με προβληματισμό τις νέες επεμβάσεις, την αναμενόμενη επιτυχία τους, το αισθητικό αποτέλεσμα και το χρόνο που απαιτείται για την όλη διαδικασία. Μετά αρκετό χρόνο που αναλώθηκε από τον οδοντίατρο και το προσωπικό για την «ενημέρωση και συγκατάθεση» (Πίνακας) και αξιολόγηση της αναμενόμενης λειτουργικής και αισθητικής επιτυχίας, ο ασθενής αποφάσισε να τοποθετήσει μία συμβατική ακίνητη πρόθεση. DT σελίδα 5

5 Εμφυτευματολογία De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 5 DT σελίδα 4 Συμφωνήσαμε με την απόφαση του ασθενή, θεωρώντας ότι η μεταμόσχευση και οι άλλες επεμβάσεις δεν ήταν προς το συμφέρον του ασθενούς, αν και θα μπορούσαμε εύκολα να ακολουθήσουμε την άλλη οδό, με νέα μεταμόσχευση και αποκατάσταση επί εμφυτευμάτων. Συμφωνήσαμε να επιχειρήσουμε τη θεραπεία. Ένας κατεστραμμένος κυνόδοντας εξήχθη και το μετεξακτικό φατνίο πληρώθηκε με αλλοπλαστικό μόσχευμα, για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη σταθερότητα της φατνιακής ακρολοφίας κάτω από το γεφύρωμα. Τα υπόλοιπα δόντια αποκαταστάθηκαν και παρασκευάστηκαν για ακίνητη προσθετική αποκατάσταση (Εικ. 5). Η αποκατάσταση χυτεύθηκε σε ενιαία μονάδα με το ευγενές μέταλλο παλλάδιο και ολοκληρώθηκε με κεραμικό στο χρώμα του δοντιού και των ούλων επάνω από το μέταλλο. Η τελειωμένη γέφυρα φαίνεται στις Εικ. 6 και 7. Το κλινικό αποτέλεσμα παρουσιάζεται με απώθηση των χειλέων στην Εικ. 8 και με το υψηλότερο φυσικό χαμόγελο του ασθενούς στην Εικ. 9. Μόνο τα άνω δόντια μέχρι τους προγομφίους περιελήφθησαν στην ακίνητη πρόσθεση. Τα κάτω δόντια και οι άνω γομφίοι δεν αποκαταστάθηκαν λόγω της σταθερότητάς τους, της αισθητικά επαρκούς όψης τους και για περιορισμό του κόστους για τον ασθενή. Προφανώς, το κεραμικό σε χρώμα ούλων όπως φαίνεται στην Εικ. 8 δεν θα φανεί ποτέ, παρά μόνο σε ισχυρή απώθηση των χειλέων, αν και έχει επιτευχθεί ένα σχετικά καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Ο ασθενής ικανοποιήθηκε ιδιαίτερα με το αποτέλεσμα. Οι παράγοντες που περιγράφονται στη συνέχεια εξετάστη- DT σελίδα 6 Εικ. 2. Οπισθοφατνιακή ακτινογραφία του οστικού ελλείμματος. Εικ. 3. Πρόσθια όψη του οστικού ελλείμματος και της ατέλειας των μαλακών ιστών. Νέες μελέτες δείχνουν ότι Η Colgate Total προσφέρει ανώτερη * μείωση των βακτηρίων της πλάκας για καλύτερο έλεγχο της υγείας των ούλων. Nέα κλινική μελέτη δείχνει ότι η Colgate Total είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση της ανάπτυξης των βακτηρίων της πλάκας σε σύγκριση με μία οδοντόκρεμα με φθοριούχο κασσίτερο. 1 ΟδΟντΟκρεμα με φθορίούχο κασσίτερο 12 ώρες μετά το βούρτσισμα σημαντική αύξηση των βακτηρίων Η Colgate Total προσφέρει ΟδΟντΟκρεμα ColgaTe ToTal 12 ώρες μετά το βούρτσισμα μείωση της αύξησης των βακτηρίων Εικ. 4. Υπερώια όψη του οστικού ελλείμματος και των μαλακών ιστών. χαμηλη σαρωση στοματοσ: πύκνοτητα βακτηρίων πλακασ ύψηλη μείωση στην επανεμφανίση των βακτηρίων τησ πλακασ 12 ώρες μετά το βούρτσισμα έναντι οδοντόκρεμας με φθοριούχο κασσίτερο χαμηλη σαρωση στοματοσ: πύκνοτητα βακτηρίων πλακασ ** ύψηλη ** Απεικόνιση της μείωσης των βακτηρίων της πλάκας 12 ώρες μετά το βούρτσισμα με Colgate Total έναντι οδοντόκρεμας με φθοριούχο κασσίτερο Εικ. 5. Ανασυστάσεις, εξαγωγή του κυνόδοντα της άνω γνάθου, πλήρωση του φατνίου, προετοιμασία των δοντιών για τη θεραπεία και προσωρινή αποκατάσταση. Οι αποδείξεις τα λένε όλα Η μοναδική σύνθεση με τρικλοζάν και συμπολυμερές της Colgate Total προσφέρει ανώτερο έλεγχο της πλάκας για ένα πιο υγιές στόμα σε σύγκριση με μία οδοντόκρεμα με φθοριούχο κασσίτερο Εικ. 6. Μια ολική χυτή ακίνητη γέφυρα από ευγενές μέταλλο με επικάλυψη πορσελάνης. Για ένα υγιές στόμα προτείνετε τη ΝΕΑ Colgate Total Pro gum Health Περιέχει 1450 ppm Φθοριούχου Νατρίου * Σε σύγκριση με οδοντόκρεμα με φθοριούχο κασσίτερο 1 Furgang et al, J Dent Res. 2011; 90 (Spec Issue): Abstract Εικ. 7. Ιστική επιφάνεια της ακίνητης πρόθεσης. Colgate Ρalmolive Εμπορική (Ελλάς) Μ.ΕΠΕ, Αθηνών 89, Πειραιάς , τηλ , ad 210x280.indd 1 11/6/12 10:22:06 AM

6 Εμφυτευματολογία 6 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 5 Εικ. 8. Πρόσθια όψη με τα χείλη σε απώθηση. Εικ. 9. Μέγιστο χαμόγελο του ασθενούς, όπου δεν φαίνεται ανώμαλη αρχιτεκτονική των ούλων. καν και συζητήθηκαν λεπτομερώς με τον ασθενή, πριν αυτός αποφασίσει να δεχτεί τη συμβατική οδοντιατρική θεραπείας, αντί μιας εκτεταμένης μεταμόσχευσης οστού, μιας μακρόχρονης περιόδου επούλωσης, μιας σημαντικά μεγαλύτερης δαπάνης και μιας άγνωστης κλινικής έκβασης. Υπόδειγμα διαδικασίας ενήμερης συγκατάθεσης Εναλλακτικές λύσεις θεραπείας: ñ Αφήνουμε τα δόντια της άνω γνάθου όπως είναι, διορθώνουμε τα ελαττωματικά όρια των στεφανών και τοποθετούμε μια κινητή μερική οδοντοστοιχία από ακρυλικό ή με μεταλλικό σκελετό. ñ Τοποθετούμε μία ακίνητη πρόσθεση, συμπεριλαμβάνοντας τους άνω προγομφίους και τα υπόλοιπα πρόσθια δόντια. ñ Εκτεταμένη μεταμόσχευση, τοποθέτηση εμφυτευμάτων, κολοβώματα και στεφάνες. ñ Τελική αποτυχία εξάγουμε όλα τα δόντια της άνω γνάθου και τοποθετούμε μία κινητή ολική οδοντοστοιχία, με ή χωρίς εμφυτεύματα. Πλεονεκτήματα κάθε θεραπείας: Μετά από συζήτηση των πλεονεκτημάτων κάθε εναλλακτικής λύσης, ο ασθενής επέλεξε γρήγορα να δεχτεί την ακίνητη πρόθεση. Τα πλεονεκτήματα της ακίνητης πρόσθεσης ήταν: ñ Μόνο τρεις συνεδρίες στη διάρκεια μιας περιόδου αρκετών εβδομάδων. ñ Μετά από την εξαγωγή του κατεστραμμένου κυνόδοντα και την ανάλυση των υπόλοιπων δοντιών, θα μπορεί να υπολογιστεί το κόστος της αποκατάστασης. ñ Σημαντικά χαμηλότερο κόστος από τη μεταμόσχευση και τα εμφυτεύματα. ñ Προβλέψιμη αισθητική και λειτουργικότητα. ñ Σημαντικά μικρότερη ταλαιπωρία έναντι της χειρουργικής προσέγγισης. Μειονεκτήματα και κίνδυνοι της ακίνητης πρόσθεσης: ñ Υψηλότερο κόστος από τις κινητές προσθετικές επιλογές. ñ Πιθανότητα ανάγκης ενδοδοντικής θεραπείας για μερικά από τα εναπομένοντα ζωτικής σημασίας δόντια. Εντούτοις, κάποια αποκατάσταση απαιτείται επίσης και στην περίπτωση μεταμόσχευσης και εμφυτευμάτων. ñ Άγνωστη διάρκεια ζωής της ακίνητης πρόσθεσης, όπως εξάλλου με κάθε επανορθωτική οδοντιατρική θεραπεία. ñ Συγκριτικό κόστος της κάθε θεραπείας: Σε αυτήν την περίπτωση, η μεταμόσχευση, τα εμφυτεύματα, τα κολοβώματα και οι στεφάνες θα κόστιζαν τουλάχιστον 3 φορές περισσότερο από την ακίνητη πρόθεση όπως παρουσιάζεται. Συμπέρασμα εκτεταμένα, δύσκολα περιστατικά που περιλαμβάνουν απώλεια δοντιών και σημαντικά οστικά ελλείμματα. Η διαπιστωμένη σύγχυση πολλών ασθενών σχετικά με την καλύτερη αντιμετώπιση της στοματικής τους κατάστασης δείχνει ότι χρειάζονται περισσότερη ενημέρωση πριν κληθούν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για το σχέδιο θεραπείας. Η θεραπευτική ομάδα (που αποτελείται από τον γενικό οδοντίατρο, τον ειδικό οδοντίατρο και τον οδοντοτεχνίτη) πρέπει να ενημερώσει πλήρως, πριν δεσμεύσει τον ασθενή με σύνθετες ανάγκες σ' ένα εκτεταμένο/δαπανηρό σχέδιο θεραπείας. Τα εμφυτεύματα είναι ιδιαίτερα επιθυμητή θεραπεία όπου ενδείκνυνται, ωστόσο πρέπει να εξεταστούν και να εξηγηθούν στον ασθενή όλες οι πιθανές θεραπείες πριν προχωρήσουμε στην αποκατάσταση του στόματος. Συνήθως, η μεταμόσχευση και η τοποθέτηση εμφυτευμάτων είναι η καταλληλότερη θεραπεία. Εντούτοις, η συμβατική θεραπεία χωρίς τοποθέτηση εμφυτευμάτων και εκτεταμένες μεταμοσχεύσεις οστού σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι η καλύτερη θεραπευτική επιλογή. Υπάρχουν πολυάριθμα σχέδια θεραπείας για Αναδημοσίευση από το περιοδικό Dentistrytoday.com Νοέμβριος 2010 Εν Συντομία DT σελίδα 1 είναι πολλά υποσχόμενη, οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι η εκκριτική οδός για την ενδοκρινή λειτουργία των αδένων δεν είναι προβλέψιμη και ότι, συνεπώς, οι πρωτεΐνες που προορίζονται για συστηματική κατανομή μπορεί τελικά να εκκριθούν στο σάλιο με μία πολύ εξασθενημένη δράση. Η περαιτέρω έρευνα στην κυτταρική βιολογία που υπάρχει κάτω από την ταξινόμηση των εκκριτικών οδών πιθανόν να βοηθήσει να υπερπηδηθεί αυτή η δυσκολία. Αυτή η μελέτη δείχνει επιπλέον την καθολικότητα της βιοϊατρικής έρευνας και τις διασυνδέσεις μεταξύ των ιστών και των οργάνων του στόματος και αυτών του υπολοίπου σώματος. Αναδημοσίευση από το περιοδικό JADA, 5/2012

7 Tetric EvoFlow Η λεπτόρρευστη σύνθετη ρητίνη Λεπτόρρευστη όταν πρέπει. Σταθερή όπως απαιτείται. Ιδανική σύσταση για όλες τις ενδείξεις συνθέτων ρητινών. Η Νο 1 σε πωλήσεις λεπτόρρευστη σύνθετη ρητίνη στην Ευρώπη. Η δοκιμασμένη ποικιλία αποχρώσεων περιλαμβάνει τρεις νέες αποχρώσεις. Ivoclar Vivadent AG Bendererstr. 2 FL-9494 Schaan Liechtenstein Tel.: +423 / Fax: +423 / Επίσημοι διανομείς: Ελλάδας: Dental Vision ΕΠΕ Μιχαλακοπούλου 125 / Αθήνα / τηλ: / Τσιμισκή 34 / Θεσσαλονίκη / τηλ: / SADENT AEΒΕ 1 χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου / Παιανία / τηλ: / Τετραπόλεως 4 / Γουδή / τηλ: / Ν. Τέλογλου 7 / Θεσσαλονίκη / τηλ: / Θεσσαλία / τηλ: / Κύπρου: dentalcon trading ltd. Λ. Λάρνακα 57, PO Box / 1643 Λευκωσία / τηλ: /

8 Σύγχρονη Τεχνολογία 8 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Εστιάζοντας στις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις Suzanne Gilman, DDS, FAGD Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και ασκεί γενική οδοντιατρική επί 12 χρόνια. Έχει κάνει πολλές γραπτές και προφορικές παρουσιάσεις για διάφορα θέματα και είναι δημιουργός ενός εξειδικευμένου προγράμματος οδοντιατρικής ακτινογραφίας. Η Dr. R. Bella ήταν ενθουσιασμένη. Ένας από τους στοματικούς χειρουργούς στην πόλη της απέκτησε ένα μηχάνημα τρισδιάστατης απεικόνισης για τους οδοντιάτρους και τους ασθενείς τους. Σκεφτόταν για μία ασθενή της 30 ετών που εμφάνιζε χρόνιο πόνο ήπιας έντασης γύρω από τους άνω κεντρικούς τομείς και πλαγίους για αρκετούς μήνες. Η κλασική οπισθοφατνιακή ακτινογραφία και οι διαγνωστικές δοκιμασίες δεν προσδιόριζαν ποιο δόντι θα χρειαζόταν ενδοδοντική θεραπεία. Ο παθολόγος της ασθενούς έθεσε διάγνωση ιγμορίτιδας λόγω λοίμωξης ή αλλεργίας, αλλά η θεραπεία για αυτά τα συμπτώματα δεν ανακούφισε ποτέ πλήρως την ασθενή. Είχε αρχίσει να γίνεται εκνευριστική η κατάσταση για εκείνη. Στην επόμενη συνεδρία, η Dr. Bella εξήγησε στην ασθενή πως μία τρισδιά- Εικ. 1. Εικόνα από i-cat. Santorini, Greece the # 1 world island destination as voted at the USA "Leisure & Travel" magazine on June 2013 Εικ. 2. Εικόνα από i-cat σε SimPlant. A 4-days course: Excellence in Aesthetic Dentistry Ed. McLaren DDS,MDT Director at UCLA for Aesthetic Dental design For more Information & Registration please contact: Tel.: education.fidentalmed@gmail.com From Greece: Tel.: , info@omnicongresses.gr Organized by: Each day: Lecture Demo Learn more about Santorini island at: Media Partner: Hands on Registration fee: Includes: ñ 4 days course ñ 27 CE hours ñ All materials for the hands-on courses ñ Coffee & lunch breaks ñ One day excursion (June 15 th ): Akrotiri excavations, winery museum and wine tasting, catamaran dinner cruise ñ Graduation gala dinner ñ Six nights accommodation at the venue hotel. στατη σάρωση δεν θα έδειχνε μόνο τα δόντια από την πρόσθια επιφάνεια, όπως μία κλασική ακτινογραφία, αλλά και μία πλάγια τομή μεταξύ των δοντιών. Η Dr. Bella εξεπλάγη ευχάριστα όταν η τρισδιάστατη σάρωση αποκάλυψε μία περιοχή στον 21 και, προς όφελος του ενδοδοντολόγου, αποκαλύφθηκε μία ασυνήθιστη κάμψη. Πραγματοποιήθηκε ενδοδοντική θεραπεία στο συγκεκριμένο δόντι και η ασθενής ήταν ικανοποιημένη για την εξάλειψη του χρόνιου πόνου. Οι οπιδθοφατνιακές ακτινογραφίες πάντα αποτελούσαν, μέχρι και σήμερα, την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση τερηδόνας και περιοδοντικής νόσου. Όταν παρατηρούμε οστικές δομές, ωστόσο, οι περιορισμοί των δισδιάστατων ακτινογραφιών αποτελούν μία πηγή αβεβαιότητας. Μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθεί ο βαθμός εγκλεισμού των δοντιών, ανωμαλίες και παθολογικές εξεργασίες. Οι πληροφορίες για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό των χειρουργικών επεμβάσεων και των εμφυτευμάτων είναι περιορισμένες. Έως και πριν από 10 χρόνια, μπορούσαμε να λάβουμε κάποια δεδομένα από μία ιατρική σάρωση CT (αξονική τομογραφία), όπου μία δέσμη ακτινοβολίας σε σχήμα ανεμιστήρα δημιουργεί πολλές εικόνες τομών. Αυτές οι τρισδιάστατες ακτινογραφικές εικόνες εισάγουν ένα οβελιαίο επίπεδο, εκτός από στεφανιαίο και αξονικό επίπεδο των συμβατικών δισδιάστατων ακτινογραφιών. Από το 2001, αντί να αποστέλλουμε τους ασθενείς για σάρωση CT, εισήχθη η υπολογιστική τομογραφία κωνικής δέσμης (CBCT) για χρήση στο οδοντιατρείο. Στην CBCT χρησιμοποιείται μία δέσμη ακτινοβολίας Χ κωνικού σχήματος, είναι πιο άνετη με λιγότερη ακτινοβολία για τον ασθενή και η διαδικασία είναι παρόμοια DT σελίδα 9

9 Σύγχρονη Τεχνολογία De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 9 DT σελίδα 8 με τη λήψη μιας πανοραμικής ακτινογραφίας. Η ακτινοβολία μιας ιατρικής σάρωσης CT είναι microsieverts και η σάρωση CBCT έχει microsieverts. (Μία ψηφιακή πανοραμική ακτινογραφία έχει ακτινοβολία 5-15 microsieverts και η καθημερινή ακτινοβολία του ήλιου είναι 8 microsieverts). Ανάλογα με το μηχάνημα, ο χρόνος σάρωσης της CBCT μπορεί να είναι 5-40 και ο χρόνος αναπαράστασης -πόσος χρόνος χρειάζεται για να εμφανιστούν οι εικόνες στην οθόνη του υπολογιστή- είναι 1-6 λεπτά. Χρειάζονται μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να βρείτε την τομή που θέλετε να μελετήσετε. Η ενημέρωση του ασθενή μπορεί να λάβει χώρα στην ίδια συνεδρία. Αφού η CBCT εκθέτει τον ασθενή σε σημαντική ακτινοβολία και μία πρόσθετη δαπάνη, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ως βοήθημα και όχι ως εργαλείο εξέτασης. Ωστόσο, παραμένει η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση παθολογικών καταστάσεων και τον θεραπευτικό σχεδιασμό χειρουργικών επεμβάσεων, εμφυτευμάτων και ορθοδοντικής παρέμβασης. Επίσης, η CBCT θα μπορούσε να αποτελεί κανόνα για ορισμένες από αυτές τις επεμβάσεις. Ο 45χρονος ασθενής του Dr. L. Zivian εμφάνιζε ασυνήθιστα συμπτώματα στον 11. Η ακτινογραφία έδειξε μία μικρή ακτινοδιαύγαση άπω. Με μόνο εργαλείο την ακτινογραφία, ο Dr. Zivian θα έπρεπε πραγματοποιήσει διερευνητική χειρουργική επέμβαση, με μεγάλη πιθανότητα να καταστραφεί το παρειακό οστικό πέταλο. Η οβελιαία άποψη της CBCT έδειξε πως η προστομιακή επιφάνεια της ρίζας είχε απορροφηθεί και το δόντι δεν μπορούσε να αποκατασταθεί. Η σάρωση δεν έδειξε μόνο την έκταση της παθολογικής κατάστασης, αλλά και πως το παρειακό οστικό πέταλο ήταν ακέραιο - μία άριστη πρόγνωση για ένα εμφύτευμα. Αφού ο ασθενής και ο Dr. Zivian γνώριζαν τι να περιμένουν πριν τη χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής δε φοβήθηκε ιδιαίτερα να συναινέσει για μία ταχύτερη και πιο παραγωγική χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς δεν επιθυμούν τις δυσάρεστες εκπλήξεις. Μία σάρωση CBCT παρέχει τόσο στον οδοντίατρο όσο και στον ασθενή περισσότερες πληροφορίες εκ των προτέρων. Ο οδοντίατρος δεν χρειάζεται να υπαναχωρεί σε ένα ήδη ακριβό σχέδιο θεραπείας και ο ασθενής μπορεί να λάβει μία πιο ενημερωμένη απόφαση. Ένας 25χρονος ασθενής της Dr. M. Frances προσήλθε με πρόβλημα στον τρίτο γομφίο, ο οποίος εμφάνιζε αλληλεπίθεση ακτινογραφικά με το κάτω φατνιακό νεύρο, σύμφωνα με την πανοραμική ακτινογραφία. Η CBCT αποκάλυψε πως οι ρίζες του δοντιού βρίσκονταν γύρω από το νεύρο και μπορούσε να προγραμματιστεί η χειρουργική επέμβαση έχοντας αυτό το δεδομένο υπόψη. Η οδοντίατρος ήταν σε θέση να συζητήσει πιο ρεαλιστικά τους κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας (ή μη) με τον ασθενή. Η CBCT μπορεί να αποκαλύψει την πλήρη έκταση ενός αποστήματος ή ανωμαλίας, όπως ένας μεσόδοντας, και την ακριβή σχέση τους με ευαίσθητα ανατομικά μόρια. Οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να είναι συντομότερες και λιγότερο επεμβατικές. Η CBCT μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνεργασία με το εργαστήριο για την κατασκευή οδηγών τρυπάνων και χειρουργικών ναρθήκων, με καλύτερη πρόβλεψη όσον αφορά στο αισθητικό αποτέλεσμα. «Η τρισδιάστατη ακτινογραφία θα πρέπει να χρησιμοποιείται κατά την τοποθέτηση εμφυτευμάτων, καθώς παρέχει κάποιες δικλίδες ασφαλείας που μπορούν μόνο να ωφελήσουν τον ασθενή», λέει ο Dr. M. McCaffery που χρησιμοποιεί το i-cat στο ιατρείο του. «Η πραγματοποίηση προσομοίωσης για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων μέσω SimPlant ή παρόμοιων προγραμμάτων αυξάνει το επίπεδο άνεσης γνωρίζοντας πως θα υπάρχουν ελάχιστες ή καθόλου εκπλήξεις κατά την αναπέταση των μαλακών ιστών και την τοποθέτηση». Κριτήρια και προδιαγραφές Αν σκέφτεστε να αγοράσετε ένα μηχάνημα CBCT για το ιατρείο σας, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας τα εξής: Εύρος πεδίου: Οι σαρώσεις καλύπτουν διαφορετικό εύρος περιοχών, που ποικίλλει από 5 Χ 5 έως 14 Χ 14 ή μεγαλύτερο, ανάλογα με τις ανάγκες. Να γνωρίζετε πως, όπως και με τις συμβατικές ακτινογραφίες, οι οδοντίατροι ευθύνονται για την αναγνώριση και την ενημέρωση του ασθενή για οποιαδήποτε παθολογία στη σάρωση και όχι μόνο την περιοχή ενδιαφέροντος. Όσο μεγαλύτερο το εύρος του οπτικού πεδίου, τόσο περισσότερα ανατο- Αντί να πειραματίζεστε με χθεσινά αντίγραφα χρόνια ANKYLOS TissueCare Connection το 1ο εμφύτευμα κωνικής σύνδεσης ΕΡΕΥΝΑ, ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ANKYLOS 25 YEARS CONNECTED WITH YOU ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΜΑΥΡΑΕΙΔΟΠΟΥΛΟΣ-ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ ΤΖΩΡΤΖ 12, ΑΘΗΝΑ , Τηλ.: , mavraid@otenet.gr μικά μόρια είστε υπεύθυνοι να αναγνωρίζετε. Προτείνεται να συνεργαστείτε με ένα συνάδελφο που να είναι εκπαιδευμένος στην ανάγνωση CBCT, αν δεν είστε βέβαιος. Σε συστήματα λογισμικού για θεραπευτικό σχεδιασμό με εμφυτεύματα, όπως το SimPlant, προσλάβετε γναθοπροσωπικούς ακτινολόγους για να σας δώσουν μία άποψη για τη σάρωση και με μία λογική αμοιβή. Η μορφή DICOM αποτελεί τον κανόνα για τη μεταφορά ακτινογραφικών πληροφοριών μεταξύ υπολογιστών. Οι συσκευές με μία ρύθμιση λειτουργίας μπορεί να διαθέτουν μόνο μία ρύθμιση για το εύρος πεδίου, εκθέτοντας έτσι τον ασθενή σε επιπρόσθετη ακτινοβολία. Λαμβάνετε την ίδια σάρωση σε κάθε ασθενή και επιλέγετε τις τομές που χρειάζεστε. Οι συσκευές διπλής ρύθμισης λειτουργίας μπορεί να διαθέτουν περισσότερες επιλογές για το εύρος πεδίου, μαζί με μία ξεχωριστή επιλογή για ψηφιακή πανοραμική ακτινογραφία. Ορισμένες συσκευές λαμβάνουν και κεφαλομετρικές ακτινογραφίες. Θέματα εγκατάστασης - δίκτυο, χώρος, ηλεκτρολογικά και μηχανικά ζητήματα. Αν έχετε ένα παλιό ακτινογραφικό μηχάνημα στο ιατρείο σας, πού έχει τοποθετηθεί; Σε ξεχωριστό δωμάτιο ή στον προθάλαμο; Είναι πιθανό πως θα χρειαστείτε περισσότερο χώρο για ένα μηχάνημα CBCT. Οι διαστάσεις αρκετών μηχανημάτων CBCT κυμαίνονται γύρω στα 125 εκ. εύρος, 125 εκ. βάθος και εκ. ύψος. Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε τη θέση ενός τοίχου ή να αφιερώσετε ένα ολόκληρο δωμάτιο για το μηχάνημα. Ο Μ. Wendling, τεχνικός οδοντιατρικών μηχανημάτων, αναφέρει πως «Οι οδοντίατροι που επιθυμούν να προσθέσουν ένα μηχάνημα CBCT στο ιατρείο τους θα πρέπει πάντα να σκέφτονται το ζήτημα του χώρου, όπως αρκετός χώρος για τη λήψη κεφαλομετρικών ακτινογραφιών ή για ασθενείς με αναπηρικό καροτσάκι.» Θα πρέπει να εγκατασταθεί μία ξεχωριστή γραμμή παροχής ρεύματος που θα εξυπηρετεί μόνο το μηχάνημα CBCT. Ο ηλεκτρολόγος θα πρέπει επίσης να τοποθετήσει τα καλώδια του δικτύου ή να αφήσει τις υποδοχές για αυτόν που θα εγκαταστήσει το μηχάνημα CBCT να μεταφέρει τα καλώδια δικτύου από το μηχάνημα στον υπολογιστή. Για αποτελεσματική διάγνωση και θεραπευτικό σχεδιασμό, προτείνεται η τοποθέτηση ενός υπολογιστή κοντά στο μηχάνημα για να χρησιμοποιείται μόνο για λήψη CBCT. Οι συσκευές που προαναφέρθηκαν ζυγίζουν περίπου κιλά, αλλά έχουν ελεύθερη στήριξη και δεν απαιτούν την ενίσχυση των τοίχων για επιπρόσθετη στήριξη. Καλέστε το δήμο σας για οδηγίες όσον αφορά στην απομάκρυνση του παλιού πανοραμικού μηχανήματος. Συνήθως καταλήγει στα σκουπίδια εκτός από το τμήμα που ακτινοβολεί. Αν χρειάζεστε σχεδιασμό για το νέο σας μηχάνημα, οι περισσότερες εταιρείες έρχονται στο ιατρείο σας δωρεάν για να εκτιμήσουν το χώρο πριν την αγορά. Όταν ασχοληθείτε με αυτά τα μηχανήματα, θα ακούσετε όρους όπως windows, επιπέδωση, σκλήρυνση δέσμης, σκέδαση, ανάλυση και voxel (voxel είναι ένα τρισδιάστατο pixel). Όλα συνδυάζονται σε διάφορες ποιότητες για να δημιουργήσουν την εικόνα. Κοιτάξτε την εικόνα και αφήστε αυτήν να αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα. Ορισμένες εταιρείες διαθέτουν χώρους επίδειξης διαφόρων μηχανημάτων CBCT με κούκλες προς ακτινογράφηση. Μπορείτε να δοκιμάσετε διάφορες συσκευές και να επιλέξετε εκείνη που σας ταιριάζει καλύτερα. Οι περισσότερες εταιρείες παρέχουν τεχνική υποστήριξη, ακόμη κι αν δεν αγοράζετε τον εξοπλισμό σας από αυτές. Ρωτήστε για αναβαθμίσεις λογισμικού και συμβατότητα. Μην αφήσετε τον προμηθευτή σας ή το λογισμικό ηλεκτρονικής διαχείρισης του ιατρείου σας να περιορίσει τις επιλογές σας για τη συσκευή CBCT που θα αγοράσετε. Η Dr. S. Gayle μετέφερε το ιατρείο της σε μία νέα τοποθεσία. Ο προ- DT σελίδα 10

10 10 Επιστήμη & Έρευνα De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 9 Η μηθευτής της ήταν φίλος του αδελφού της και είχε αγοράσει ολόκληρο τον εξοπλισμό της από αυτόν για χρόνια. Ήταν ικανοποιημένη με το λογισμικό ηλεκτρονικής διαχείρισης, αλλά περιόριζε τις επιλογές της για μηχανήματα CBCT. Το μηχάνημα που ήθελε να αγοράσει δεν το πωλούσε η εταιρεία του προμηθευτή της. Η αναμονή για αλλαγή του λογισμικού της την ενοχλούσε. Θα το έκανε, ωστόσο, αν δε χρειαζόταν να συμβιβαστεί για ένα διαφορετικό μηχάνημα CBCT. Ο προμηθευτής της ανέφερε πως μπορούσε να συνδυάσει διάφορα συστήματα και τη βοήθησε να ψάξει στο Διαδίκτυο για να διευρύνει τις επιλογές της. Μετά από έρευνα, βρήκε πως μπορούσε να συνδυάσει το λογισμικό που διέθετε με το μηχάνημα CBCT που είχε επιλέξει. Είναι ικανοποιημένη και με τα δύο συστήματα και πιστεύει πως παρέχει στους ασθενείς της την καλύτερη δυνατή θεραπεία. Πραγματοποιήστε την έρευνά σας ενδελεχώς, επειδή ο προμηθευτής σας δεν θα σκεφτεί πάντα τι είναι το καλύτερο για εσάς. Βρείτε έναν οδοντίατρο που χρησιμοποιεί CBCT στο ιατρείο του και συζητήστε για τις επιλογές σας. Ρωτήστε το συγκεκριμένο οδοντίατρο: αν αγοράζατε σήμερα το μηχάνημα, τι διαφορετικό θα κάνατε; Σκεφτείτε το ζήτημα του χώρου και το λογισμικό/δίκτυο. Η εικόνα του μηχανήματος είναι το εργαλείο για τη δουλειά σας, για αυτό φροντίστε να είστε ικανοποιημένοι με αυτή. Δίνετε ήδη ιδιαίτερη προσοχή στις διαγνώσεις και τα σχέδια θεραπείας σας. Συνεχίστε με το ίδιο επίπεδο προσοχής για την ενσωμάτωση της CBCT στο ιατρείο σας και θα τελειοποιήσετε τη φροντίδα του παρέχετε στους ασθενείς σας. Αναδημοσίευση από το περιοδικό Dental Economics, Φεβρουάριος 2011 αντιμετώπιση της υπερευαισθησίας των δοντιών Απόψεις και συμπεράσματα από το Παγκόσμιο Ετήσιο Οδοντιατρικό Συνέδριο της FDI που έγινε στη Βραζιλία Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Ετήσιο Οδοντιατρικό Συνέδριο της FDI που έγινε στη Βραζιλία, υπήρχε και ένα συμπόσιο αφιερωμένο στο θέμα της υπερευαισθησίας της οδοντίνης. Αρχικά αναφέρθηκε στο θέμα ο καθηγητής Addy του Πανεπιστημίου Μπρίστολ. Η παρουσίασή του στόχευε στον καθορισμό του πλαισίου του θέματος εξετάζοντας τον αποδεκτό ορισμό της υπερευαισθησίας και τους πιθανούς λόγους που συντείνουν στη δημιουργία αυτής της κατάστασης. Ο Addy περιέγραψε το ιστορικό των επιστημονικών γνώσεων όσον αφορά την υπερευαισθησία της οδοντίνης αναφερόμενος σε παλαιότερους επιστήμονες σύμφωνα με τους οποίους αυτή η κατάσταση είναι ένα αίνιγμα που συχνά αντιμετωπίζουμε αλλά δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως και μολονότι αυτή η κατάσταση είναι γνωστή εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια υπάρχουν ακόμη πολλά άγνωστα στοιχεία γι' αυτήν. Για τον ορισμό της υπερευαισθησίας της οδοντίνης έγινε αναφορά σε παλαιότερες μελέτες σύμφωνα με τις οποίες αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται από μικρής διάρκειας αλλά οξείς πόνους που προκύπτουν από την αποκαλυμμένη οδοντίνη και αποτελεί αντίδραση σε ερεθίσματα που είναι συνήθως θερμικά, λόγω εξαέρωσης, από πίεση, ωσμωτικά ή χημικά και δε μπορούν να αποδοθούν σε οποιαδήποτε άλλη μορφή βλάβης ή παθολογικής κατάστασης των δοντιών. Τονίστηκε ότι είναι πολύ δύσκολο να διαγνωστεί κλινικά αυτή η ευαισθησία γιατί και η ευαίσθητη και η μη ευαίσθητη οδοντίνη έχουν πολλές ομοιότητες στο επίπεδο που μπορεί ένας γιατρός να τις αξιολογήσει. Σ' αυτή την παρουσίαση περιγράφηκε η πλέον αποδεκτή θεωρία για την υπερευαισθησία που είναι η λεγόμενη υδροδυναμική θεωρία. Εξηγώντας τον υδροδυναμικό μηχανισμό σε σχέση με τα δόντια, έγινε αναφορά σε μία μελέτη όπου είχε αναλυθεί ένα ευαίσθητο και ένα μη ευαίσθητο δόντι. Διαπιστώθηκε ότι το ευαίσθητο δόντι είχε οκταπλάσιο αριθμό οδοντινικών σωληναρίων και ότι αυτά τα σωληνάρια είχαν διπλάσια διάμετρο σε σχέση με το μη ευαίσθητο δόντι. Ακολούθησε η ομιλία του καθηγητή West από το ίδιο Πανεπιστήμιο και στην παρουσίαση αυτή με τίτλο: Υπερευαισθησία οδοντίνης, η σημασία των παραγόντων που έχουν σχέση με τον ασθενή, εξετάστηκαν οι αιτιολογικοί παράγοντες για την υπερευαισθησία. Δόθηκε έμφαση στην επίδραση αυτής της κατάστασης στη συμπεριφορά των ασθενών των οποίων η ποιότητα ζωής υποβαθμίστηκε λόγω αυτού του προβλήματος. Έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο ότι η οδοντίνη πρέπει να αποκαλυφθεί για να προληφθεί υπερευαισθησία και στο ότι η αποκάλυψη αυτή προκαλείται κυρίως από υφίζηση των ούλων, παθήσεις των ούλων λόγω περιοδοντικής νόσου ή διάβρωση της αδαμαντίνης. Η υφίζηση των ούλων προκαλείται συχνά από τραυματισμούς στα όρια και συνήθως από έντονο βούρτσισμα εκ μέρους του ασθενή. Συνιστάται ο έλεγχος της οδοντόβουρτσας του ασθενή αλλά και της μεθόδου βουρτσίσματος που ακολουθεί στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας αιτίας για την υπερευαισθησία αλλά τονίζεται ότι θα είναι δύσκολο να ελεγχθεί αυτό γιατί οι ασθενείς αλλάζουν τη σχετική συμπεριφορά τους όταν αισθάνονται ότι βρίσκονται υπό έλεγχο και παρατήρηση. Επίσης συζητήθηκε αναλυτικά η διάβρωση της αδαμαντίνης και εξηγήθηκε η διαφορά μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής (δηλαδή προσβολή από οξέα των τροφών και των ποτών) διάβρωσης. Όσον αφορά την εξωτερική διάβρωση δόθηκε έμφαση στα όξινα ερεθίσματα που δέχονται τα δόντια από τη διατροφή. Πολλά από τα προβλήματα φαίνεται να προέρχονται από τον αριθμό των όξινων υγρών που καταναλώνει ο ασθενής. Σύμφωνα με τα στοιχεία πωλήσεων για το 2009 όσον αφορά τα αναψυκτικά στη Μεγάλη Βρετανία, είναι εντυπωσιακό ότι κάθε Βρετανός πολίτης καταναλώνει περίπου 229 λίτρα αναψυκτικών κάθε χρόνο, δηλαδή 0,65 λίτρα την ημέρα. Για ένα άτομο ευαίσθητο στη διάβρωση αυτό μπορεί να αποτελέσει μία τεράστια προσβολή των δοντιών από οξέα. Ο ομιλητής ζήτησε τον τακτικό έλεγχο για αποτριβή και διάβρωση των δοντιών ιδίως λόγω της αύξησης της διάρκειας ζωής και των ασθενών αλλά και των δοντιών και της ύπαρξης διαφόρων θεραπευτικών μεθόδων που συντελούν στη μείωση της σοβαρότητας της ευαισθησίας για τους ασθενείς. Επίσης παρουσίασε κάποιες οδηγίες που πρέπει να δώσουν οι γιατροί στους ασθενείς και έχουν σχέση με τη μείωση της συχνότητας έκθεσης των δοντιών στα οξέα, με την αποφυγή όξινων τροφών και ποτών κατά τη νύκτα, με την υιοθέτηση υγιεινού διαιτολογίου αλλά και με την αποφυγή διαφόρων αναψυκτικών και ποτών που μπορεί να διαβρώσουν τα δόντια και με την αποφυγή του βουρτσίσματος των δοντιών αμέσως μετά την έκθεσή τους σε οξέα. Η επόμενη παρουσίαση έγινε από τον Dr. Mason όπου υπήρχε λεπτομερής ανάλυση ενός δημοφιλούς προϊόντος μεγάλης εταιρίας για την καταπολέμηση της ευαισθησίας. Στην παρουσίαση έγινε περιγραφή των διαφόρων συνθέσεων του προϊόντος παλαιότερα με τη χρήση χλωριούχου στροντίου και τα ιδιαίτερα προβλήματα που αυτό δημιουργούσε και ειδικότερα μία απεχθής γεύση για πολλούς καταναλωτές και η μη συμβατότητά του με το φθόριο. Στη συνέχεια το χλωριούχο στρόντιο αντικαταστάθηκε από το ακεταλικό στρόντιο λόγω της συμβατότητάς του με το φθόριο, της μη κηλίδωσης των δοντιών και της βελτιωμένης γεύσης. Αυτό το προϊόν διατίθεται πλέον στο εμπόριο με χαρακτηριστική ιδιότητα την άμεση ανακούφιση της ευαισθησίας. Έγινε αναφορά σε μερικές κλινικές έρευνες που έγιναν γι' αυτό το προϊόν, καταρχήν σε σχέση με μία φθοριούχο οδοντόκρεμα ελέγχου και κατόπιν σε σχέση με ένα ανταγωνιστικό προϊόν όπου περιεχόταν σε συγκέντρωση 8% αργινίνη και ανθρακικό ασβέστιο. Οι μελέτες έδειξαν μία σημαντική μείωση του πόνου και στις δύο περιπτώσεις μετά την άμεση εφαρμογή των προϊόντων σε ποσότητα μεγέθους φασολιού και απευθείας στο δόντι και μετά από μία παρατεταμένη περίοδο βουρτσίσματος των δοντιών με αυτό και 2 φορές την ημέρα. Σε όλες σχεδόν τις μελέτες η ομάδα που χρησιμοποιούσε το εμπορικό σκεύασμα ταχείας ανακούφισης είχε μεγαλύτερη βελτίωση. Τελευταίος ομιλητής του συνεδρίου ήταν ο καθηγητής Tinoco του Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο. Η παρουσίασή του είχε τίτλο: Πρακτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της υπερευαισθησίας της οδοντίνης στο ιατρείο και αναφερόταν στη διάγνωση και αντιμετώπιση των ασθενών με αυτό το πρόβλημα. Μετά από μία σύντομη επισκόπηση των πιθανών αιτιών και του ορισμού της υπερευαισθησίας, θέματα που είχαν ήδη καλυφθεί, ο ομιλητής έθεσε το ερώτημα: Πως αντιμετωπίζουμε την υπερευαισθησία της οδοντίνης; Ένα καλό σημείο έναρξης για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης στο ιατρείο και αφού έχει γίνει μία σωστή διάγνωση και έχουν αποκλειστεί ή αντιμετωπιστεί οι πιθανές άλλες αιτίες, είναι η αναγνώριση των αιτιολογικών παραγόντων και η αποφυγή τους με τη ρύθμιση της διατροφής ή με τις οδηγίες στοματικής υγιεινής. Άλλοι παράγοντες που συζητήθηκαν πέρα από αυτούς που αναφέρθηκαν σε άλλες ομιλίες ήσαν κυρίως παράγοντες που έχουν σχέση με διάφορες μορφές απασχόλησης όπως οι κολυμβητές που κάνουν πρωταθλητισμό και οι επαγγελματίες δοκιμαστές κρασιών. Προφανώς, το θέμα με το κρασί είχε ιδιαίτερη απήχηση και ο ομιλητής παρουσίασε το σωστό τρόπο γευσιγνωσίας του κρασιού ως εξής: DT σελίδα 11

11 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Υλικά 11 DT σελίδα 10 Για να έχουμε μία πλήρη εμπειρία της γεύσης ενός κρασιού, περιστρέφουμε μία μικρή ποσότητα από αυτό στο στόμα ώστε να έλθει σε επαφή με όλες τις γευστικές θηλές. Αφήνουμε λίγο χρόνο για να απολαύσουμε το άρωμα του κρασιού προτού το καταπιούμε και πέρα από την αρχική γεύση θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει και μία επίγευση του κρασιού που συνήθως αναφέρεται σαν τελική γεύση. Στη συνέχεια ο ομιλητής ανέπτυξε τις διάφορες βοηθητικές θεραπευτικές λύσεις, και αυτές που ισχύουν για τους ασθενείς στο σπίτι αλλά και για τις κλινικές παρεμβάσεις εκ μέρους του γιατρού. Στις κλινικές θεραπευτικές λύσεις περιλαμβάνεται η χρήση βερνικιών και ειδικών primers, η χρήση υαλοϊονομερών υλικών για την κάλυψη των επίμαχων σημείων και η θεραπεία με laser ή η ουλοβλεννογόνιος χειρουργική επέμβαση. Συμπερασματικά ανέφερε πως πρέπει να υπάρχει προληπτική παρακολούθηση όλων των ασθενών ώστε να έχουμε μία σωστή διάγνωση. Η παροχή συμβουλών στους ασθενείς για τη ρύθμιση του διαιτολογίου τους κ.λπ. πρέπει να συντελεί στην εξάλειψη ή στον περιορισμό της σοβαρότητας της ευαισθησίας και η οδηγία για βούρτσισμα των δοντιών με μία απευαισθητοποιητική οδοντόκρεμα 2 φορές την ημέρα καθώς και η επικάλυψη των επίμαχων σημείων με απευαισθητοποιητικό παράγοντα, αποτελούν μία ιδιαίτερα αποτελεσματική, χαμηλού κόστους και μη επεμβατική θεραπευτική λύση. Αυτό το συμπόσιο πρόσφερε στους συμμετέχοντες μία άριστη ανασκόπηση για τις θεραπευτικές λύσεις και τους τρόπους αντιμετώπισης των ασθενών όσον αφορά την υπερευαισθησία της οδοντίνης. Αναδημοσίευση από το περιοδικό DT-United Kingdom Edition, 27/9-3/10/2010 Η διαφανής ζιρκονία BRUXZIR ως υλικό κατασκευής μονολιθικών στεφάνων ολικής επικάλυψης Του Νικολάου Νικολούδια - οδοντοτεχνίτη Στην ακίνητη προσθετική έχουμε συνηθίσει, τα τελευταία πολλά χρόνια, να ακολουθούμε το μοντέλο κατασκευής στεφανών με διπλή επικάλυψη, δηλαδή σκελετός και αισθητικό υλικό (πορσελάνη ή ρητίνη). Τα αισθητικά υλικά -ειδικά τα κάθε είδους κεραμικά- έχουν τέτοιες φυσικές ιδιότητες που σχεδόν πάντα έχουν ανάγκη από έναν ημιανατομικό σκελετό συνήθως από κάποιο κράμα μετάλλου ή, εσχάτως, ζιρκονία- να τα υποστηρίζει.. Έχουμε λοιπόν δυο τύπους υλικών με εντελώς διαφορετικές ιδιότητες που πρέπει να συνδυαστούν και κυρίως να συνδεθούν αρμονικά για να έχουμε μια σωστή αποκατάσταση. Αυτό γεννά προβλήματα που μέσα στην πορεία του χρόνου έχουν αντιμετωπιστεί με την ανάπτυξη πολλών, διαφορετικών τεχνικών. Τεχνικών που δίνουν αποτέλεσμα αλλά έχουν κόστος σε χρόνο και χρήμα. Ποιός λοιπόν δε θα ήθελε να κατασκευάζονται ακίνητες αποκαταστάσεις από ένα και μόνο υλικό; Στο παρελθόν, έχουν γίνει τέτοιες προσπάθειες όχι όμως με ιδιαίτερη επιτυχία. Σ αυτή την κατεύθυνση κινείται ένα υλικό νέας γενιάς. Η διαφανής ζιρκονία έρχεται να παρακάμψει αυτό το σύνηθες μοντέλο κατασκευής στεφανών διπλής επικάλυψης προσφέροντας μια λύση πολύ μεγάλης αντοχής, υψηλής συμβατότητας με τους ιστούς αλλά και αισθητικής κι όλα αυτά ταχύτατα αλλά και με χαμηλό κόστος κάνοντας χρήση της ψηφιακής οδοντικής τεχνολογίας (συστήματα CAD/CAM). Με τη διαφανή ζιρκονία δίνεται η δυνατότητα κατασκευής στεφανών και γεφυρών ολικής επικάλυψης κάθε μεγέθους και έκτασης. Με ένα και μόνο υλικό αποδίδουμε ολόκληρη την ανατομία του δοντιού. Στο άρθρο αυτό θα γίνει αναφορά στην, αμερικανικής προελεύσεως, διαφανή ζιρκονία BruxZir που είναι το υλικό που πρώτοι στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε στο εργαστήριό μας. Τι είναι η διαφανής ζιρκονία Αυτό που διαφοροποιεί τη διαφανή από την κοινή ζιρκονία είναι η κρυσταλλική Dental Expert Ε.Π.Ε. Άννα Ελμάογλου Φειδιππίδου 30, 11527, Αθήνα Τ , F , anna@dental-expert.gr δομή της. Οι κρύσταλλοι της διαφανούς ζιρκονίας είναι αισθητά μικρότεροι από της κοινής. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση νανοτεχνολογίας. Το μικρότερο μέγεθοςνανοκρυστάλλων έχει σαν αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη διάδοση του φωτός μέσα στη μάζα του υλικού. Άμεση συνέπεια αυτού η αυξημένη διαπερατότητα της ζιρκονίας. Έτσι, η ζιρκονία αποκτά νέα διάσταση και από ένα, φτωχής διαπερατότητας, υλικό σκελετών εντάσσεται στα αισθητικά υλικά διατηρώντας ταυτόχρονα τις ιδιότητες αντοχής που χρειάζεται ένας σκελετός. Η διαφανής ζιρκονία BruxZir κατασκευάζεται στα αμερικανικά Glidewell Laboratories. Το τμήμα έρευνας της Glidewell αποτελούμενο από 73 άτομα-research & Ασφαλές, Απλό & Αποτελεσματικό! Ασφαλές μη κοπτικό άκρο ñ Καλύτερο βιολογικό αποτέλεσμα Εναλασσόμενες κοπτικές ακμές ñ Αποφυγή εμπλοκής του μικροεργαλείου στα τοιχώματα του ρ.σ. ñ Ελαχιστοποίηση της ροπής λειτουργίας Οξείες κοπτικές επιφάνειες ñ Προηγμένη αποτελεσματικότητα ñ Καλύτερη απομάκρυνση των οδοντινικών ρινισμάτων Μοναδική ηλεκτροχημική επεξεργασία της επιφάνειας του μικροεργαλείου ñ Αυξημένη αντίσταση στην κόπωση του μετάλλου ñ Διευκόλυνση του καθαρισμού και της αποστείρωσης Ελαστικός δίσκος μέτρησης της συχνότητας χρήσης του μικροεργαλείου Development departmentέφτασε να ανακοινώσει την κατασκευή νανοκρυστάλλου 3nm. Η συνήθης τεχνική κατασκευής κρυστάλλων ζιρκονίας ακολουθεί την κατεύθυνση «μεγάλο προς μικρό». Μεγάλοι κρύσταλλοι συνθλίβονται για να δώσουν τελικά έναν νανοκρυστάλλους της τάξης των 30nm που μετά τη RaCe RaCe Μηχανοκινούμενα μικροεργαλεία NiTi με μοναδικά χαρακτηριστικά BioRace > Zώνες επαφής < mm Απλουστευμένη σειρά μικροεργαλείων που καλύπτει το 80% των ενδοδοντικών θεραπειών DR1, μυλικό τριτημόριο Νο 30, 10% κωνικότητα DR2, μέσο και ακρορριζικό τριτημόριο Νο 25, 4% κωνικότητα Δύο μόνο εργαλεία για την επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας Δοκιμάστε το και αισθανθείτε τη διαφορά! FKG REF -99.7AA.10.01D.AN Dental Expert Ε.Π.Ε. Επίσημος Αντιπρόσωπος της FKG DENTAIRE D-Race DT σελίδα 12

12 12 Υλικά De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 11 Note: BruxZir's structure is more uniform and grain size is significantly smaller. διαδικασία της σύντηξης συμπυκνώνονται σε «κόκκους» (συσσωματώματα) μεγέθους nm. Αντίθετα, στην Glidewell εφαρμόζεται μια πρωτοποριακή τεχνική αντίστροφης κατεύθυνσης «μικρό προς μεγάλο» που ονομάζεται «συμπύκνωση σε αέρια φάση». Ο νανοκρύσταλλος συντίθεται άτομο προς άτομο, μόριο προς μόριο από συγκρούσεις ιόντων υττρίου, ζιρκονίου και οξυγόνου ευρισκόμενα σε, υψηλά ενεργειακή, αέρια φάση. Η τεχνική αυτή εκτός του ότι δημιουργεί κρυστάλλους κάτω των 5 nm δεν προκαλεί μεταβολές της κρυσταλλικής δομής (π.χ. μεταπτώσεις από τετραγωνική σε μονοκλινή μορφή) όπως οι, αντίστροφης κατεύθυνσης, τεχνικές σύνθλιψης. Οι, τάξης 5 nm, νανοκρύσταλλοι που δημιουργούνται με την τεχνική αυτή μετά τη σύντηξη καταλήγουν σε μια, αισθητά πιο διαπερατή, ζιρκονία με κόκκους πέντε φορές μικρότερους από της συνήθους ζιρκονίας. Θα γίνει προσπάθεια να εξηγηθεί η διαφορά στη φωτοδιαπερατότητα με τη βοήθεια της Φυσικής. Ένα από τα πιο γνωστά φυσικά φαινόμενα είναι η διάθλαση του φωτός που δεν είναι τίποτε περισσότερο από την αλλαγή της διεύθυνσής του όταν διαπερνά ένα φωτοδιαπερατό σώμα. Μια περίπτωση διάθλασης είναι και η λεγόμενη «διπλή διάθλαση». Αυτή παρατηρείται όταν η ακτίνα φωτός όχι μόνο αλλάζει διεύθυνση αλλά ουσιαστικά διχοτομείται. Το συγκεκριμένο φαινόμενο συναντάται όταν το φως διαπερνά σώματα με ανισοτροπική κρυσταλλική δομή. Δηλαδή σώματα που η ασυμμετρία των κρυστάλλων τους οδηγεί αντίστοιχα σε μη συμμετρικές φυσικές ιδιότητες. Οι κόκκοι της ζιρκονίας εμπίπτουν σ αυτή την κατηγορία. Όταν το φως διέρχεται από μια κοινή ζιρκονία υφίσταται πολυδιάσπαση λόγω της έντονης ανισοτροπίας των κόκκων της (μεγέθους nm μετά την σύντηξη). Έτσι, το αποτέλεσμα είναι η πολύ χαμηλή διαπερατότητα. Στα εργαστήρια της Glidewell βρέθηκε ότι όταν το μέγεθος του κόκκου κατεβαίνει τα 100nm (μετά την σύντηξη) μειώνεται δραματικά το φαινόμενο της διπλής διάθλασης. Καταφέρνοντας λοιπόν να συνθέσουν νανοκρυστάλλους κάτω από 5 nm, που μετά τη σύντηξη αποδίδουν συσσωματώματα nm, πέτυχαν να πάρουν πολύ πιο διαπερατή ζιρκονία ελέγχοντας την ανισοτροπία της. Η Glidewell, υπερβαίνοντας το φυσικό όριο της διπλής διάθλασης, κατασκεύασε ένα υλικό που στις, ήδη γνωστές, πολύ σημαντικές φυσικές ιδιότητες της οδοντιατρικής ζιρκονίας προστέθηκε και η υψηλή φωτοδιαπερατότητα. Η διαφανής ζιρκονία BruxZir παρουσιάζει υψηλή διάδοση φωτός με τελικό αποτέλεσμα τη φυσικότητα στη χρωματική αξία. Συμπεριφορά της διαφανούς ζιρκονίας BruxZir Αποτριβή ανταγωνιστών Είναι εύλογο το ερώτημα που προκύπτει για μια στεφάνη εξ ολοκλήρου από ζιρκονία. Μια στεφάνη από ένα τόσο σκληρό υλικό δε θα ήταν λογικό να προκαλέσει ταχύτατη και εκτεταμένη αποτριβή στον ανταγωνιστή του; Σύμφωνα με μελέτη του 2010 αποδεικνύεται ότι η προκαλούμενη αποτριβή δεν είναι ανάλογη της σκληρότητας της ζιρκονίας1. Μάλιστα, η μελέτη αυτή συνέκρινε το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο αισθητικό υλικό, την πορσελάνη, με τη ζιρκονία. Βρέθηκε ότι η πορσελάνη προκαλεί σαφώς μεγαλύτερη αποτριβή στον ανταγωνιστή απ ότι η ζιρκονία Τα ίδια αποτελέσματα έδωσε μελέτη της Glidewell2. Πιο συγκεκριμένα, συγκρίθηκε η πορσελάνη Ceramco της εταιρείας Dentsply με τη διαφανή ζιρκονία BruxZir..Και εκεί η φθορά του ανταγωνιστή από την πορσελάνη ήταν αισθητά μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε η BruxZir. Αυτό που κρίνει τη φθορά του ανταγωνιστή δεν είναι η σκληρότητα αλλά η αδρότητα της επιφάνειας επαφής. Γι αυτό και είναι απαραίτητο οι μονολιθικές αποκαταστάσεις ζιρκονίας να είναι λείες και γυαλισμένες. Ακόμη μεγαλύτερη αντοχή Η σημαντικότερη φυσική ιδιότητα της ζιρκονίας που της επέτρεψε να χρησιμοποιηθεί στην Ιατρική και Οδοντιατρική είναι η αντοχή στην κάμψη (περίπου 1200ΜPa). Η διαφανής ζιρκονία BruxZir,λόγω της ειδικής κατασκευής της που περιγράφηκε παραπάνω, ανεβάζει την τιμή αυτή πάνω από τα 1450 MPa. Χρωματική απόδοση Οι αποκαταστάσεις πλήρους ανατομίας από ζιρκονία είναι μονολιθικές. Δηλαδή από ένα και μόνο υλικό. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι είναι και μονοχρωματικές. Ακριβέστερα, η διαφανής ζιρκονία αποδίδει υψηλή χρωματική αξία και πυκνότητα. Η πυκνότητα αυξάνεται ελαφρά σε μεγαλύτερο πάχος υλικού (π.χ. σε γεφυρώματα). Το στοιχείο που λείπει είναι η διαβάθμιση της αξίας και της φωτεινότητας. Αυτή επιτυγχάνεται με τη χρήση εξωτερικών χρωστικών κατά τη διάρκεια της εφυάλωσης. Ενδείξεις - Προϋποθέσεις Οι εξαιρετικές φυσικές ιδιότητες του χημικού στοιχείου «ζιρκόνιο» που τις συναντάμε και στην οδοντιατρική ζιρκονία είναι ήδη δοκιμασμένες. Υπενθυμίζονται επιγραμματικά οι κυριότερες: ñ Υψηλή αντοχή στην κάμψη ( ΜPa) ñ Βιοσυμβατότητα μεγαλύτερη του τιτανίου ñ Υψηλή αντοχή στην υγρασία (σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ολοκεραμικό υλικό) ñ Θαυμάσια πρόσφυση των μαλακών ιστών ñ Αυξημένη φωτοδιαπερατότητα Χρησιμοποιώντας τη διαφανή ζιρκονία BruxZir εκμεταλλευόμαστε τις παραπάνω ιδιότητες και έτσι κατασκευάζουμε ακίνητες αποκαταστάσεις ολικής επικάλυψης πλήρους ανατομίας όπως στεφάνες, γέφυρες κάθε έκτασης, απλές και επιεμφυτευματικές, ένθετα και επένθετα. Η διαφανής ζιρκονία αποτελεί επιτυχημένη εναλλακτική λύση εκεί όπου η χρήση της μέταλλο-(ή ζιρκόνιο-) κεραμικής δεν μπορεί να δώσει υψηλού επιπέδου αποτελέσματα ή δεν ενδείκνυται η χρήση της. Οι βασικές ενδείξεις χρήσης είναι: ñ Βρουξιστές ασθενείς ñ Ασθενείς με χαμηλή κάθετη διάσταση ñ Ασθενείς με δύσκολα συγκλισιακά σχήματα ñ Γενικά, αποκαταστάσεις οπισθίων δοντιών ñ Αποκαταστάσεις προσθίων δοντιών (ειδικά όταν δε συνδυάζονται με προσθετικές εργασίες άλλου τύπου). Οι προϋποθέσεις για να κατασκευάσουμε αποκαταστάσεις από διαφανή ζιρκονία BruxZir είναι: ñ Ελάχιστο πάχος στεφάνης 0,6 χιλιοστά ñ Τομή συνδετήρων (για γέφυρες) 6mm2 ñ Χρήση μέχρι και δύο γεφυρωμάτων ñ Χρήση προβόλου ñ Συγκλίνουσες, λείες, χωρίς αιχμές επιφάνειες παρασκευής ñ Δεν απαιτούνται βαθροπαρασκευές ñ Επεξεργασία με ειδικά κοπτικά εργαλεία και καταιονισμό νερού Για τη συγκόλληση, όπως σε κάθε ολοκεραμικό υλικό, προτείνονται ρητινώδεις κονίες. Πλεονεκτήματα χρήσης της διαφανούς ζιρκονίας BruxZir Χρησιμοποιώντας το υλικό αυτό έχουμε μια σειρά από πλεονεκτήματα. Συνοπτικά, είναι: ñ Θεωρητικά, άθραυστες στεφάνες. Αν η ζιρκονία σαν υλικό σκελετών με πάχος 0,4-0,5 χιλιοστά δεν αντιμετωπίζει προβλήματα αντοχής τότε μια στεφάνη πλήρους ανατομίας εξ ολοκλήρου από ζιρκονία, που αντικειμενικά θα έχει το διπλάσιο πάχος, θα πρέπει να θεωρείται άθραυστη. ñ Χαμηλή επεμβατικότητα στην οδοντική ουσία. Με ελάχιστο πάχος υλικού πολύ κάτω από ένα χιλιοστό δεν κρίνεται απαραίτητη μια παρασκευή με αφαίρεση μεγάλης ποσότητας οδοντικών ιστών. ñ Απόλυτη βιοσυμβατότητα. ñ Χαμηλή αποτριβή. ñ Όχι ενδιάμεσες δοκιμές στο στόμα. Από τη στιγμή που δεν χρησιμοποιούνται δυο υλικά επικάλυψης (σκελετόςκεραμικό) δεν απαιτούνται ενδιάμεσες δοκιμές. Μετά τη λήψη του αποτυπώματος κατασκευάζεται η εργασία που παραδίδεται έτοιμη. ñ Ταχύτατα χρονοδιαγράμματα και χαμηλό κόστος. Χάρις στην ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας οι εργασίες με τη χρήση της διαφανούς ζιρκονίας BruxZir γίνονται ταχύτατα και οικονομικά. Επίλογος Η διαφανής ζιρκονία BruxZir είναι ένα υλικό κατασκευής ακίνητων αποκαταστάσεων πλήρους ανατομίας. Αποκαταστάσεων από ένα και μόνο υλικό. Δεν γίνεται χρήση πορσελάνης. Χάρις στην υψηλή αντοχή, τη χαμηλή αποτριβή και την αυξημένη διαπερατότητα αποτελεί μια θαυμάσια εναλλακτική λύση εκεί όπου η κλασσική μεταλλοκεραμική δεν αποδίδει. Η κατασκευή των εργασιών αυτών, ενσωματώνοντας την ψηφιακή τεχνολογία (συστήματα CAD/CAM), γίνεται ταχύτατα και οικονομικά. Η ζιρκονία δεν έρχεται να καταργήσει παλιότερες τεχνικές ή υλικά. Σαν υλικό σκελετών δημιούργησε συμπάθειες και αντιπάθειες αποκτώντας φανατικούς φίλους αλλά κι εχθρούς. Φαίνεται ότι σαν υλικό κατασκευής αποκαταστάσεων πλήρους ανατομίας βρίσκει τη θέση που της αξίζει στην οδοντική προσθετική. Βιβλιογραφία A study on the in-vitro wear of the natural tooth structure by opposing zirconia or dental porcelain Yu-Seok Jung1, DDS, MSD, Jae-Whang Lee1,2, DDS, PhD, Yeon-Jo Choi3, DDS, MSD, Jin- Soo Ahn4, DDS, PhD, Sang-Wan Shin1,2, DDS, PhD, Jung-Bo Huh1,2*, DDS, MSD Wear behavior of BruxZir, Prof. Dr. Jürgen Geis- Gerstorfer Head of Section Medical Materials and Technology - University Hospital Tübingen Wear of Enamel on Polished and Glazed Zirconia (AADR Abstract ID# S. SHAH, C. MICHELSON, P. BECK, L.C. RAMP, D. CAKIR, and J. BURGESS) ZΙΡΚΟΝΙΑ. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ, ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Ν. ΣΟΛΔΑΤΟΣ*, Γ. ΚΟΝΤΑ- ΚΙΩΤΗΣ**, Η. ΓΟΥΣΙΑΣ***, Π. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ****, Ι. ΜΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ*****

13 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 13

14 14 Εμφυτεύματα De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Αναφορά κλινικού περιστατικού Εξαγωγή δοντιού στην άνω γνάθο με διατήρηση φατνιακής ακρολοφίας και τοποθέτηση εμφυτεύματος μετά την επούλωση, με την τεχνική της εσωτερικής ανύψωσης ιγμορείου με χρήση οστεοτόμων και τοποθέτηση αλλογενούς μοσχεύματος Μαστρονικόλας, Σταύρος D.D.S., M.S.c., Περιοδοντολόγος Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Chicago (Illinois, U.S.A.) και ειδικεύθηκε στην Περιοδοντολογία και Εμφυτευματολογία στο Πανεπιστήμιο του Maryland (Baltimore, U.S.A.). Είναι διπλωματούχος της American Board of Periodontology και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Γλυφάδα Αττικής με αποκλειστική ενασχόληση με την Περιοδοντολογία και την Εμφυτευματολογία. Αρχική Παρουσίαση Ασθενής, ηλικίας 28 ετών με ελεύθερο ιατρικό ιστορικό παρουσιάστηκε στο ιατρείο για αρχική εξέταση και κύριο αίτημα Θέλω ένα εμφύτευμα πάνω δεξιά. Η ασθενής δεν αναφέρει λήψη φαρμάκων συστηματικά και είναι καπνίστρια. Το σχέδιο θεραπείας που συστήθηκε είναι: α) καθαρισμός και οδηγίες στοματικής υγιεινής. β) λήψη υπολογιστικής τομογραφίας τύπου κωνικής δέσμης (Υ.Τ.Κ.Δ.) στην περιοχή του 16, γ) εξαγωγή του 16 και διατήρηση φατνιακής ακρολοφίας με επιμήκυνση της μύλης άπω του 17, δ) τοποθέτηση εμφυτεύματος τρείς μήνες μετά την εξαγωγή στην περιοχή του 16 χωρίς κρημνό και με κλειστή ανύψωση ιγμορείου με χρήση οστεοτόμων και αλλογενούς μοσχεύματος (Lifenet Health, U.S.A.**). Εξαγωγή και διατήρηση φατνιακής ακρολοφίας Στην ασθενή χορηγήθηκε μία ημέρα προεγχειρητικά 4mg Medrol (dose pack μίας εβδομάδας) και mg Augmentin (2 φορές την ημέρα για 10 ημέρες). Το δόντι 16 αφαιρέθηκε ατραυματικά με χρήση συσκευής πιεζοτόμου. Το φατνίο καθαρίστηκε προσεκτικά με εργαλεία χειρός και τοποθετήθηκε μόσχευμα 0.7cc DFDBA **, το οποίο προηγουμένως είχε ενυδατωθεί σε φυσιολογικό ορό. Το μόσχευμα καλύφθηκε με απορροφήσιμη μεμβράνη, 15mmx30mm Fascia Lata ** η οποία είχε εμποτισθεί σε φυσιολογικό ορό για λεπτά.

15 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Εμφυτεύματα 15 Μετά από τροποποίηση στους μαλακούς ιστούς η μεμβράνη καλύφθηκε πλήρως και η περιοχή συράφτηκε κατά πρωταρχικό σκοπό με ράμματα χωρίς τάσεις. Στην ασθενή δόθηκαν μετεγχειρητικές οδηγίες για εξαγωγή δοντιού και ανύψωση ιγμορείου άντρου. Στο συγκεκριμένο περιστατικό επιλέχτηκε το DFDBA έναντι του FDBA με σκοπό την δημιουργία περισσότερου οστού.* Τα αυτοκόλλητα από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν αποθηκεύονται υποχρεωτικά στα αρχεία για την ιχνηλασιμότητα. Δύο εβδομάδες μετά έγινε αφαίρεση ραμμάτων και η επούλωση δεν παρουσίασε επιπλοκές. Τοποθέτηση εμφυτεύματος Τρείς μήνες μετά την εξαγωγή η ασθενής προσήλθε για τοποθέτηση του εμφυτεύματος. Χορηγήθηκε αντιβίωση mg Augmentin, 2 φορές την ημέρα για 10 ημέρες και η αγωγή ξεκίνησε 1 ημέρα πριν την επέμβαση. Στην θέση του 16 τοποθετήθηκε Αξονική τομογραφία και αποκατάσταση ένα εμφύτευμα 5x11.5mm χωρίς την αναπέταση κρημνού με κλειστή ανύψωση ιγμορείου. Για την ανύψωση χρησιμοποιήθηκε 0.25cc FDBA ** και εργαλεία οστεοτόμων. Η τεχνική περιλαμβάνει την χρήση των συγκεκριμένων εργαλείων και του μοσχεύματος ώστε να ανυψωθεί η μεμβράνη του ιγμορείου προσεκτικά. Το ύψος του οστού προεγχειρητικά στη θέση του 16 ήταν 5mm, επαρκές έτσι ώστε να αναλογεί κατά την τοποθέτηση του εμφυτεύματος με μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης με την τεχνική της εσωτερικής ανύψωσης. + Κατά την τοποθέτηση η αρχική σταθερότητα του εμφυτεύματος ήταν μεγαλύτερη από 45N/cm και για αυτό τοποθετήθηκε άμεσα βίδα επούλωσης. Στην ασθενή δόθηκαν μετεγχειρητικές οδηγίες για τοποθέτηση εμφυτεύματος και ανύψωση ιγμορείου άντρου. Μετά την παρέλευση τριών μηνών από την τοποθέτηση του εμφυτεύματος επιβεβαιώθηκε η παρουσία οστού στην ανύψωση και η θέση του εμφυτεύματος στο ιγμόρειο με μια Υ.Κ.Τ.Δ. (επιτεύχθηκε ανύψωση στην περιοχή του 16 ύψους 4 χιλ με χρήση αλλογενούς μοσχεύματος FDBA **. Κατασκευάστηκε μια κοχλιωτή επιεμφυτευματική στεφάνη μεταλλοπορσελάνης στον 16 και η ασθενής τοποθετήθηκε σε εξάμηνο περιοδοντικό επανέλεγχο. Συμπεράσματα Η διατήρηση των διαστάσεων της φατνιακής ακρολοφίας μετά την εξαγωγή δοντιών είναι απαραίτητη για την προσθετικά καθοδηγούμενη τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε σωστή θέση. Η χρήση αλλογενών μοσχευμάτων με ή χωρίς τη χρήση μεμβρανών είναι μία από τις διαθέσιμες τεχνικές που εφαρμόζονται για το σκοπό αυτό με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ο σύγχρονος οδοντίατρος πρέπει να διαθέτει την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει στους ασθενείς του την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση για κάθε περίπτωση. Επαίνους Ο συγγραφέας θα θέλει να ευχαριστήσει τον Σταύρο Κεκλίκογλου όπου διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Γλυφάδα ( gr) και ολοκλήρωσε τις προσθετικές αποκαταστάσεις, και τον Ακτινολόγο Δρ. Κωσταντίνο Σταυρίδη (Γλυφάδα) για τις λήψεις υπολογιστικής τομογραφίας τύπου κωνικής δέσμης (Υ.Τ.Κ.Δ.-CONE BEAM C.T.). Τέλος να ευχαριστήσω την Περιοδοντολόγο Ειρήνη Μελά για την πολύτιμη βοήθεια της στην οργάνωση του κείμενου. Βιβλιογραφία + Rosen PS, Summers R, et al. The bone added osteotome sinus floor elevation technique: Multi-center retrospective report of consecutively treated patients. Int J Oral Maxillofac Implants 1999;14: * Wood R, Mealey, B. Histologic comparison of healing after tooth extraction with ridge preservation using mineralized versus demineralized freeze-dried bone allograft. J Periodontol 2012;83:

16 16 Κλινικά Θέματα - Ενδοδοντία De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Η σύγχρονη ενδοδοντική θεραπεία είναι πιο ασφαλής, πιο αποτελεσματική και πιο οικονομική Barry Musicant, DMD Με όλα τα σύγχρονα ενδοδοντικά εργαλεία και εφόδια που παρουσιάζονται σήμερα στην αγορά μπορεί εύκολα κάποιος γιατρός να καταλήξει σε σύγχυση όσον αφορά την απόφασή του γι' αυτά που καλύπτουν καλύτερα τις ενδοδοντικές του ανάγκες. Ίσως ένας από τους καλύτερους τρόπους για μία λογική λήψη αποφάσεων είναι ο καθορισμός μιας σειράς κριτηρίων, των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν καθώς και η εφαρμογή αυτών των στόχων σαν ένα όργανο μέτρησης ώστε να διαπιστωθεί με ποιό τρόπο τα διάφορα εργαλεία και οι τεχνικές μπορούν να λειτουργήσουν. Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η προσέγγιση που προσπαθούμε να εφαρμόσουμε στα πλαίσια της διαδικασίας ανάπτυξης τρόπων ώστε να πετύχουμε καλύτερα τις ενδοδοντικές μας εργασίες. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν 3 στόχοι που πρέπει όλοι να επιτευχθούν. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση των ριζικών σωλήνων δεν πρέπει να σπάζουν. Πρέπει να κάνουν επαρκή διαμόρφωση του ριζικού σωλήνα και σε διάσταση αρκετή ώστε να αφαιρείται ο πλείστος όγκος των πολφικών ιστών αλλά και να δημιουργούν ένα χώρο αρκετά μεγάλο ώστε να είναι εφικτοί οι επαρκείς διακλυσμοί για τη χημική απομάκρυνση των υπολειμμάτων που δεν έχουν αφαιρεθεί μηχανικά. Τέλος δεν πρέπει να παραμορφώνονται οι ριζικοί σωλήνες κατά τη διαδικασία της διαμόρφωσής τους. Όσο περισσότερο προσεγγίζει κάποιο ενδοδοντικό σύστημα στην επίτευξη αυτών των τριών, στόχων, τόσο πιο αποτελεσματικό θα είναι στη δημιουργία επιτυχημένων αποτελεσμάτων. Φυσικά θέλουμε επίσης να χρησιμοποιούμε συστήματα οικονομικά, που μπορούν εύκολα να διέρχονται μέσω των ριζικών σωλήνων με ελάχιστη αντίσταση αλλά και να είναι εύχρηστα. Όμως, θέλω να τονίσω ότι αυτά ισχύουν μόνο μετά την ικανοποίηση των τριών πρώτων κριτηρίων που προαναφέραμε. Για την επίτευξη αυτών των τριών στόχων έχουν αναπτυχθεί διάφορες προσεγγίσεις. Τα περιστροφικά εργαλεία νικελίου-τιτανίου (ΠΝΤ) έχουν αποδειχθεί πιο αποτελεσματικά στη διαμόρφωση των ριζικών σωλήνων χωρίς παραμορφώσεις και μάλιστα με απλοποιημένο τρόπο. Με αυτό εννοούμε ότι μετά τη δημιουργία μιας άνετης οδού πρόσβασηςενδοδοντικής διαδρομής, τα εργαλεία μπορούν να εισχωρήσουν μέσα στο χώρο του ριζικού σωλήνα και ανεξάρτητα αν υπάρχουν ή όχι κάμψεις, τα ΠΝΤ παραμένουν επικεντρωμένα μέσα στο ριζικό σωλήνα και δημιουργούν μία ομαλή και συνεχή κωνικότητα, κάτι που θεωρείται ιδανικό γι' αυτή την προσέγγιση. Τα μειονεκτήματα από τα ΠΝΤ προέρχονται από την «μνήμη σχήματος» που διαθέτουν, μία ιδιότητα που κατευθύνει το εργαλείο ώστε να επανέλθει στην αρχική ευθεία διαμόρφωσή του (Εικ. 1). Σε ένα κεκαμένο ριζικό σωλήνα αυτό δε μπορεί να επανέλθει στην αρχική του διαμόρφωση αλλά αυτή η χαρακτηριστική μνήμη σχήματος προκαλεί την επιλεκτική λειτουργία του εργαλείου στο εξωτερικό τοίχωμα ενός ριζικού σωλήνα. Εφόσον η ελαστικότητα του εργαλείου παραμένει σε υψηλό βαθμό, η κοπτική δύναμη που ασκείται στο εξωτερικό τοίχωμα παραμένει αμελητέα και δε μας προβληματίζει η παραμόρφωση. Όμως, καθώς αυξάνεται η κωνικότητα και το μέγεθος του άκρου των εργαλείων διαμόρφωσης και μειώνεται η ελαστικότητά τους, αυξάνεται η πιθανότητα παραμόρφωσης προς το εξωτερικό τοίχωμα, κάτι που επιδεινώνεται περαιτέρω σε ριζικούς σωλήνες με αυξημένη κάμψη. Από πρακτική άποψη, η ιδιότητα της μνήμης σχήματος περιορίζει συχνά τη διαμόρφωση των κεκαμένων ριζικών σωλήνων με τα ΠΝΤ και σε σημείο επεξεργασίας που δεν υπερβαίνει τις διαστάσεις 25/06 και συχνά όχι περισσότερο από τις διαστάσεις 20/04. Με δεδομένους τους περιορισμούς στη διαμόρφωση των κεκαμένων ριζικών σωλήνων χωρίς παραμορφώσεις με τη χρήση των ΠΝΤ, ίσως να μην ικανοποιηθεί ο στόχος της επαρκούς διαμόρφωσης του ριζικού σωλήνα. Στη βιβλιογραφία υπάρχει σχεδόν ομοφωνία όσον αφορά την ανάγκη ακρορριζικής επεξεργασίας όχι μικρότερης του μεγέθους 30 με προτιμητέο το μέγεθος 35. Σε μικρότερο μέγεθος και ο χώρος του ριζικού σωλήνα δεν επαρκεί για την εξασφάλιση επαρκούς διακλυσμού και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να παραμείνουν υπολείμματα ιστών. Από την πρώτη παρουσίαση των ΠΝΤ, το πρόβλημα της θραύσης τους ήταν ένα σοβαρό θέμα και έχει επηρεάσει με πολλούς τρόπους την εφαρμογή τους. Για την αποφυγή της θραύσης έχουμε καταλήξει στις παρακάτω παρατηρήσεις στη βιβλιογραφία: 1. Είναι απαραίτητη η δημιουργία μιας άνετης ενδοδοντικής πρόσβασης-διαδρομής με άλλα μέσα πριν από τη χρήση των ΠΝΤ. 2. Καθώς αυξάνεται η κάμψη ενός ριζικού σωλήνα τόσο περισσότερο επηρεάζονται και η τάση ροπής αλλά και η κόπωση από την κυκλική λειτουργία στην οποία υπόκεινται τα ΠΝΤ. 3. Η αυξημένη τάση ροπής και η κυκλική κόπωση οδηγούν σε αυξημένο ποσοστό θραύσης των εργαλείων. 4. Καθώς αυξάνονται το μέγεθος του άκρου και η κωνικότητα των ΠΝΤ, τόσο αυξάνεται και η συχνότητα θραύσης όταν πρόκειται για κεκαμένους ριζικούς σωλήνες. Εδώ πρέπει Εικ. 1. Τα μειονεκτήματα των ΠΝΤ προέρχονται από τη μνήμη σχήματος που διαθέτουν, μία ιδιότητα που κατευθύνει το εργαλείο να επανέρχεται στην αρχική ευθεία διαμόρφωσή του. Εικ. 2. Διευρυντήρας να προσέξουμε την περίπλοκη σχέση μεταξύ μεγέθους του εργαλείου και κάμψης του ριζικού σωλήνα. 5. Καθώς αυξάνεται η ταχύτητα περιστροφής αυξάνεται και η συχνότητα θραύσης αυτών των εργαλείων. 6. Συνιστάται η χρήση τους μόνο για μία φορά. 7. Στις έντονες κάμψεις δε Εικ. 3. Ρίνη με μια επίπεδη πλευρά συνιστάται η διαμόρφωση με ΠΝΤ. 8. Οι ριζικοί σωλήνες που εμφανίζουν διχασμό, προεκτάσεις, διπλή ανατομικότητα και επανάληψη των κάμψεων πρέπει να αποφεύγονται. Κανένας από αυτούς τους περιορισμούς δε σημαίνει ότι δε μπορούν να χρησιμοποιούνται αυτά τα DT σελίδα 18

17 ENDO Νέα σειρά προϊόντων ένδοδοντιασ De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 17 Hyflex CM Ρίνες Νικελίου - Τιτανίου για μηχανική διεύρυνση των ριζικών σωλήνων Χωρίς μνήμη αρχικού σχήματος + εξαιρετική ευκαμψία = μέγιστη ανίχνευση ριζικού σωλήνα 300% μεγαλύτερη αντοχή στην κυκλική κόπωση = μείωση της πιθανότητας θραύσης Ανακτά το σχήμα μετά την αποστείρωση = πολλαπλής χρήσης Κων. 04, 06, 08 Ανταλλακτικές συσκ. έξη (6) τμχ ass. ή μεμονωμένα Color Syringes CanalPro Syringe Station Σύστημα πλήρωσης συριγγών (για διαλύματα) Καταπολεμήστε την ακαταστασία, καταπολεμήστε την σπατάλη υλικού, κερδίστε χρόνο. Βαλβίδα ενεργοποιούμενη με την είσοδο της σύριγγας Λυχνία η οποία προειδοποιεί για την χαμηλή στάθμη του εκάστοτε υγρού. Μεμονωμένες μονάδες μπορούν να συνδεθούν για να δημιουργήσετε έναν σταθμό για την πλήρωση πολλαπλών διαλυμάτων. CanalPro Syringe Warmer Θερμαίνει κάθε σύριγγα στους 55 ο C Αυξάνει την δραστικότητα NaOCI Προσφέρει μεγαλύτερη αποδοτικότητα για το ξέπλυμα σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις Κατάλληλο για σύριγγες των CanalPro Irrigator Συσκευή αρνητικής πίεσης ταυτόχρονου διακλυσμού και αναρρόφησης των διαλυμάτων καθαρισμού του ριζικού σωλήνα. Συνεχόμενη ροή του υγρού διακλυσμού από το ακρορίζιο προς τη μύλη Σχεδιασμένη για χρήση χωρίς βοηθό (π.χ. δεν χρειάζεται να κρατάει την αναρρόφηση) Σύριγγα ελεγχόμενης πίεσης (0,2ml \ click) 59,90 Σύριγγες διακλυσμών 10ml Εύκολη χρωματική οργάνωση των διαλυμάτων διακλυσμού. Luer lock style για να ασφαλίζουν οι βελόνες σας Λόγω διαφορετικών χρωμάτων μειώνει την πιθανότητα να μπλεχτούν τα διαλύματα διακλυσμών 50συρ./κουτί Κωδ.: red 12,90 Κωδ.: blue 12,90 Κωδ.: yellow Κωδ.: Κωδ.: ,90 12,90 160,50 CanalPro Flex Tips Eύκαμπτο για άριστη πρόσβαση στο ριζικό σωλήνα Ακολουθεί την ανατομία των ριζικών σωλήνων Μιας χρήσης tip Κωδ.: g 20τμχ/κουτί 34,60 CanalPro Side- Port Tips Βελόνα τυφλού άκρου για περισσότερη ασφάλεια. (π.χ αποφυγή εμφυσίματος NaOCI) Κωδ.: τμχ/κουτί 27g Κωδ.: τμχ/κουτί 30g CanalPro Slotted-End Tips Βελόνα κομμένη για διακλυσμούς Λεπτή niti βελόνα η οποία ακολουθεί την μορφολογία του ριζικού σωλήνα Δεν σφηνώνει στον ριζικό σωλήνα Κωδ.: τμχ/κουτί 27g Κωδ.: τμχ/κουτί 30g CanalPro EDTA *17% EDTA (ph 8.5) Διάλυμα για την αφαίρεση του ρυπαρού επιχρίσματος στο τέλος της επεξεργασίας των ριζικών σωλήνων Ανοίγει τα οδοντοσωληνάρια Καλύτερη πρόσφυση των φυραμάτων και των υλικών εμφραξης. Κωδ.: Φιάλη 480ml Κωδ.: Φιάλη 120ml CanalPro NaOCI Υποχλωριώδες νάτριο για την διαδικασία της χημικής απολύμανσης των ριζικών σωλήνων Διατίθεται σε 3% και 6% Κωδ.: Φιάλη 480ml 3% Κωδ.: Φιάλη 480ml 6% 71,80 (0,72/τμχ) 82,60 (0,83/τμχ) 26,90 (0,27/τμχ) 32,40 (0,33/τμχ) CanalPro NaOCI EXTRA Η διαφορά του με το απλό χλώριο είναι ότι διεισδύει καλύτερα στα οδοντοσωληνάρια και στις ανατομικές ανωμαλίες του συστήματος των ριζικών σωλήνων. Έχει επιφανειοδραστικούς παράγοντες. Διαλύει δύο φόρες περισσότερο από το απλό υποχλωριώδες νάτριο τα οργανικά υπολείμματα στο μισό χρόνο. 56,00 17,00 25,00 25,00 Κωδ.: Κωδ.: ,00 10τμχ/κουτί 69,90 Κωδ.: g 20τμχ/κουτί 34,60 Κωδ.: Φιάλη 480ml 55,30 Επιλογές με metro...dent X. ΠΑΝΤΟΣ - Ι. ΣΙΑΚΑΒΑΡΑΣ Ο.Ε. ΠΑΤΗΣΙΩΝ 21, ΑΘΗΝΑ Tηλ: info@metrodent.gr,

18 18 Κλινικά Θέματα - Ενδοδοντία De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 16 εργαλεία αλλά δε μπορούν να μας δώσουν το ιδανικό αποτέλεσμα που επιθυμούμε από ένα σύστημα εργαλείων ενδοδοντικής διαμόρφωσης. Μία άλλη προσέγγιση συνίσταται στη χρήση του παραδοσιακού διευρυντήρα τύπου Κ, το εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούν με το χέρι αυτοί που χρησιμοποιούν και τα ΠΝΤ, για τη δημιουργία της ενδοδοντικής διαδρομής πρόσβασης. Αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνται συνήθως με οριζόντια κίνηση σύμφωνα με την κίνηση των δεικτών του ρολογιού και περιοδικά κάνουμε μία κίνηση κατακόρυφης έλξης όταν αφαιρούμε το εργαλείο για να το καθαρίσουμε. Οι διευρυντήρες Κ είναι έτσι σχεδιασμένοι ώστε να διαθέτουν μία συνεχή σειρά κοπτικών διαμορφώσεων με οριζόντιο προσανατολισμό. Αποτελεί ένα απλό κανόνα στην πράξη το γεγονός ότι προκειμένου μία λεπίδα να μπορεί να κόβει πρέπει να βρίσκεται σε κατακόρυφο επίπεδο σε σχέση με το επίπεδο της κίνησής της. Όλοι όσοι έχουν ασχοληθεί κάποια στιγμή με το πλάνισμα ενός ξύλου μπορούν να καταλάβουν τι σημαίνει αυτό. Όταν διαμορφώνουμε το τοίχωμα ενός ριζικού σωλήνα επιζητούμε την ίδια λειτουργία πλανίσματος. Σε αντίθεση όμως με τον έμπειρο τεχνικό, οι κοπτικές διαμορφώσεις με οριζόντια διαμόρφωση σε συνδυασμό με το στέλεχος του διευρυντήρα Κ, δεν είναι κατάλληλα σχεδιασμένα ώστε να διαμορφώνουν τα τοιχώματα του ριζικού σωλήνα όταν εφαρμόζεται η τεχνική κίνησής τους σύμφωνα με την κίνηση των δεικτών του ρολογιού. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αποκοπή της οδοντίνης είναι μία συνεχής κίνηση ώθησηςέλξης. Όμως, αυτή η κίνηση ώθησης-έλξης δημιουργεί υπολείμματα όταν το εργαλείο ωθείται ακρορριζικά και επιλεκτικά κόβει την οδοντίνη από το εξωτερικό τοίχωμα όταν γίνεται η κίνηση έλξης. Το αποτέλεσμα από τη χρήση ενός εργαλείου σχεδιασμένου για ώθησηέλξη και με μία κίνηση σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού, είναι η δημιουργία ατελειών που προκαλούν αυξημένη αντίσταση κατά μήκος και συσσώρευση υπολειμμάτων στο κοπτικό στέλεχος του εργαλείου με συνέπεια την απώλεια μήκους και την παραμόρφωση του ακρορριζικού ορίου της παρασκευής του ριζικού σωλήνα όταν ο οδοντίατρος επιχειρεί να καλύψει αυτή την απώλεια μήκους εφαρμόζοντας μεγαλύτερη δύναμη προς το ακρορρίζιο. Ακόμη και αν ο οδοντίατρος πρόκειται να χρησιμοποιήσει ΠΝΤ μετά τη δημιουργία της διαδρομής πρόσβασης, μπορεί να έχει ήδη επέλθει η βλάβη στο ριζικό σωλήνα. Μία άλλη προσέγγιση συνίσταται στη χρήση των ρινών χεριού τύπου Κ. Με δεδομένη την κίνηση που αυτές χρησιμοποιούνται, αυτές οι ρίνες είναι μία πιο λογική επιλογή. Αυτές οι ρίνες διαθέτουν το μισό περίπου αριθμό κοπτικών διαμορφώσεων σε σχέση με τους διευρυντήρες Κ (Εικ. 2). Επειδή το λειτουργικό μήκος είναι 16χιλ. και για τα δύο εργαλεία, οι κοπτικές διαμορφώσεις μιας ρίνης Κ έχουν περίπου 2 φορές πιο κατακόρυφο προσανατολισμό σε σχέση με τις κοπτικές διαμορφώσεις ενός διευρυντήρα Κ. Εικ. 4. Πριν Εικ. 5. Μετά Εικ. 6. Πριν Αθήνα, 6 Απριλίου 2013 Αυτή είναι μία ουσιαστική διαφορά στη σχεδίαση επειδή ο αυξημένος κάθετος προσανατολισμός των κοπτικών διαμορφώσεων μιας ρίνης Κ τους επιτρέπει να διαμορφώσουν τα τοιχώματα του ριζικού σωλήνα πολύ πιο αποδοτικά όταν εφαρμόζονται με την οριζόντια κίνηση των δεικτών του ρολογιού. Σαν πρόσθετο πλεονέκτημα, παραμορφώνονται ελάχιστα τα εξωτερικά τοιχώματα του ριζικού σωλήνα με την κίνηση έλξης επειδή οι κατακόρυφες κοπτικές διαμορφώσεις που λειτουργούν τόσο καλά με την κίνηση σύμφωνα με τους δείκτες του ρολογιού, δεν κόβουν τόσο καλά την οδοντίνη όταν γίνεται η κατακόρυφη κίνηση. Στα πρόσθετα πλεονεκτήματά τους περιλαμβάνονται η μεγαλύτερη ευκαμψία λόγω των λιγότερων περιστροφών που χρειάζονται για τη δημιουργία του μικρότερου αριθμού κοπτικών διαμορφώσεων και η μικρότερη δυσκολία προώθησης από ένα διευρυντήρα Κ απλά επειδή υπάρχει μικρότερη επαφή κατά μήκος. Η ανάλυση των πλεονεκτημάτων μιας ρίνης Κ σε σχέση με ένα διευρυντήρα Κ δίνει στον οδοντίατρο Εικ. 7. Μετά μία ακόμη εναλλακτική λύση όταν η δράση των ρινών βελτιώνεται περαιτέρω εφαρμόζοντας αρχικά ένα επίπεδο εργαλείο σε όλο το μήκος εργασίας του ριζικού σωλήνα και κατόπιν εφαρμόζοντας αυτά τα εργαλεία όχι μόνο με το χέρι αλλά και με μία ενδοδοντική χειρολαβή 30 μοιρών. Η επίπεδη διαμόρφωση στη μία πλευρά των εργαλείων αυτών (Εικ. 3) τα καθιστά ακόμη πιο εύκαμπτα με μικρότερη αντίσταση κατά μήκος και αυξάνει το διαθέσιμο χώρο για τα υπολείμματα που προκύπτουν. Αυτοί οι 3 παράγοντες σε συνδυασμό μας δίνουν μία ιδιαίτερη αίσθηση αφής ώστε να μπορεί ο οδοντίατρος να γνωρίζει ακριβώς τι γίνεται στο άκρο του εργαλείου και ανά πάσα στιγμή. Έχοντας τη δυνατότητα να διαχωρίσουμε ένα σφικτό ριζικό σωλήνα από ένα συμπαγές τοίχωμα, έχουμε στη διάθεσή μας ένα καθοριστικό παράγοντα για την αποφυγή των παραμορφώσεων του ριζικού σωλήνα ή των προς τα έξω διατρήσεων στο ακρορριζικό τριτη- DT σελίδα 19

19 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Κλινικά Θέματα - Ενδοδοντία 19 DT σελίδα 18 μόριο του ριζικού σωλήνα. Η ενδοδοντική χειρολαβή 30 μοιρών μιμείται την κίνηση της φοράς των δεικτών του ρολογιού που είναι κατάλληλη για εργαλεία με αυτή τη σχεδίαση αλλά επιτρέπει να λειτουργούν αυτά μεταξύ κύκλων ανά 1 παρά με 30 κύκλους ή περίπου τόσους που προκύπτουν όταν κινούνται με το χέρι. κά και σύντομα. Εν τούτοις όταν ξεπεράσουμε αυτές τις παραμέτρους, αυτά δημιουργούν στο ριζικό σωλήνα αυξημένος βαθμό παραμόρφωσης ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα για τη θραύση τους. Αυτοί οι περιορισμοί οδηγούν στην ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη εργαλείων που επιτυγχάνουν επαρκή διαμόρφωση και χωρίς παραμορφώσεις ώστε οι ριζικοί σωλήνες να μπορούν να καθαρίζονται προβλέψιμα και στο εγγύς-άπω και στο παρειογλωσσικό επίπεδο. Αυτά τα εργαλεία με βελτιωμένη χρήση σε μία εξισορροπητική χειρολαβή 30 μοιρών, ελαχιστοποιούν την πιθανότητα θραύσης, δημιουργώντας μία σχετικά απλή τεχνική με παράλληλη επίτευξη όλων των αρχικών μας στόχων. Όσον αφορά τους αρχικούς στόχους που θέλουμε να πετύχουμε, ο συνδυασμός των ρινών Κ και της ενδοδοντικής χειρολαβής 30 μοιρών συντελεί στην καλύτερη επίτευξή τους συγκριτικά με τα άλλα ενδοδοντικά συστήματα. Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι αυτά είναι πιο οικονομικά κατά 90% περίπου με βάση τον αριθμό των χρήσεών τους. Παρατηρείστε τα κλινικά παραδείγματα στις Εικ. 4-7 για να κατανοήσετε περισσότερο αυτά που προαναφέραμε. Αναδημοσίευση από το περιοδικό Endo Tribune, Νοέμβριος 2009 Η σχεδίαση των εργαλείων και η μέθοδος μεταφοράς της απαιτούμενης κίνησης δίνει στον οδοντίατρο τη δυνατότητα να προχωρήσει στο χώρο ενός ριζικού σωλήνα σε διάστημα λίγων δευτερολέπτων και με ελάχιστες λειτουργικές κινήσεις. Επίσης η εξισορροπητική κίνηση 30 μοιρών της χειρολαβής εξαλείφει πρακτικά την τάση περιστροφής και την κυκλική κόπωση που είναι οι βασικοί παράγοντες θραύσης των εργαλείων. Η παραμόρφωση του ριζικού σωλήνα ελαχιστοποιείται ξεπερνώντας το σημείο ακρορριζικής στένωσης με μία ρίνη Νο 25 και αποφεύγοντας τη συσσώρευση υπολειμμάτων που είναι η αιτία για την παρέκκλιση του εργαλείου και τη μετατόπιση του ριζικού σωλήνα. Η ταχεία εμπρός και πίσω κίνηση της ενδοδοντικής χειρολαβής μας δίνει μία εξισορροπημένη δύναμη που διατηρεί επικεντρωμένα τα εργαλεία εφόσον εξασφαλίζεται η διαβατότητα του ριζικού σωλήνα. Οι στόχοι της μη θραύσης, της επαρκούς διεύρυνσης του ριζικού σωλήνα και της μη παραμόρφωσης ικανοποιούνται όλοι με ένα σύστημα που είναι και οικονομικό αλλά και σχετικά εύκολο στην εκμάθηση και χρήση του. Σε γενικές γραμμές βλέπουμε μία ενδιαφέρουσα εξέλιξη όσον αφορά τη δυνατότητα των ενδοδοντικών εργαλείων να πετύχουν τους στόχους τους. Αν πάρουμε σαν βάση αναφοράς το διευρυντήρα Κ, οι περιορισμοί είναι προφανείς και αυτοί οι περιορισμοί συνδέονται με τη χρήση και των ΠΝΤ γιατί και αυτά χρειάζονται τη δημιουργία μιας διαδρομής πρόσβασης προτού χρησιμοποιηθούν. Διεύρυνση και Έμφραξη ριζικού σωλήνα: Απλά, γρήγορα και προβλέψιμα 3 o Group Αθήνα, 30 Μαρτίου 2013 Τα δύο μεγαλύτερα τμήματα της Οδοντιατρικής πράξης είναι το θεραπευτικό και το επανορθωτικό. Η Ενδοδοντική και η Περιοδοντολογία μέχρι την δεκαετία του 80 έκαναν μεγάλες προόδους προσπαθώντας, η πρώτη να θεραπεύσει το δόντι από το μολυσμένο πολφό, και η δεύτερη να απομακρύνει τη φλεγμονή αρχικά από το περιοδόντιο, και κατόπιν να αναγεννήσει τον χαμένο περιοδοντικό ιστό. Η αδυναμία όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις και των δύο, να θεραπεύσουν κάποια δόντια και η όλο αυξανόμενη ανάγκη να αποκατασταθούν νωδές περιοχές με έναν ικανοποιητικό τρόπο που θα έλυνε λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα οδήγησε στην ανάπτυξη των εμφυτευμάτων και νέων αναγεννητικών τεχνικών των ιστών. Ήταν μια ανάπτυξη σημαντική γιατί σε πολλές περιπτώσεις έφερε μια ισορροπία, καθότι σε πολλές περιπτώσεις ήμασταν αναγκασμένοι να προσπαθούμε να διατηρήσουμε δόντια τα οποία δεν είχαν καλή πρόγνωση με μοναδικό κριτήριο ότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Όπως όμως ήταν φυσικό, έχοντας την δυνατότητα να τοποθετήσουμε εμφυτεύματα ακόμα και σε πολύ δύσκολες περιοχές, η εξαγωγή των δοντιών σε κάποιες περιπτώσεις, προτιμήθηκε παρά το γεγονός ότι θα μπορούσαν να θεραπευθούν. Η εκπαίδευση στο θεραπευτικό κομμάτι έδωσε την θέση της στις φανταχτερές τεχνικές της αναγέννησης των ιστών και των εμφυτευμάτων, με αποτέλεσμα να έχουμε Οδοντιάτρους ικανούς να χρησιμοποιούν τις παραπάνω τεχνικές αλλά να είναι φτωχά εκπαιδευμένοι στην θεραπεία δοντιών και περιοδοντίου. Η σημερινή όμως παγκόσμια οικονομική κρίση που η χώρα μας βιώνει πολύ έντονα, έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη να επανέλθουμε στη θεραπευτική κυρίως αντιμετώπιση των ασθενών. Η οικονομική αδυναμία των συνανθρώπων μας να ανταποκριθούν σε πολύπλοκα και ακριβά σχέδια θεραπείας πιστεύω ότι θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα εξορθολογισμό του σχεδίου θεραπείας. Αυτός ο εξορθολογισμός σημαίνει ότι θα πρέπει να δώσουμε την δυνατότητα στους συναδέλφους Οδοντιάτρους, να εκπαιδευτούν σωστά στην Ενδοδοντία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διατήρηση των δοντιών κοστίζει λιγότερο στον ασθενή. Είναι δε σημαντικό στην εποχή που ζούμε να σταθούμε δίπλα στους ασθενείς μας προσφέροντας τους εναλλακτικά σχέδια θεραπείας. Πρέπει να ξεφύγουμε από το δίλημμα εμφύτευμα ή ενδοδοντική θεραπεία. Αυτό το σεμινάριο έχει σαν κεντρικό θέμα την αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ενδοδοντίας στην καθημερινή κλινική πράξη, γιατί είναι σημαντικό και για εμάς αλλά κυρίως για τους ασθενείς μας, να τους προσφέρουμε θεραπεία μέσα στις οικονομικές τους δυνατότητες και να είναι: Απλή, γρήγορη και προβλέψιμη Σε μια εποχή που οι περισσότερες εταιρείες ενδιαφέρονται να ανταγωνισθούν τη διαφήμιση των υπολοίπων, και όχι να προσφέρουν πραγματικά χρήσιμα εργαλεία και τεχνικές στους οδοντιάτρους, χρειαζόμαστε πάνω από όλα αρχές και στρατηγικές οι οποίες θα κάνουν την ενδοδοντία πιο εύκολη και πιο προβλέψιμη. Πολύ συχνά οι Οδοντίατροι ακολουθούσαν οδηγίες χρήσης εργαλείων ή υλικών, αντί να τους δίνεται η γνώση να κατανοήσουν το βιολογικό υπόστρωμα των ιστών με τους οποίους εργάζονται, είτε αυτοί είναι μαλακοί, είτε σκληροί. Είναι σημαντικό οι εταιρείες να παρέχουν τη δυνατότητα στους οδοντιάτρους χρησιμοποίησης εργαλείων σε μέγεθος και κωνικότητα που οι ίδιοι θα διαλέγουν ανάλογα με τις ανάγκες του δοντιού που επεξεργάζονται. Επειδή οι Οδοντίατροι είναι επιστήμονες και όχι τεχνίτες, αυτό που χρειάζονται πάνω από όλα, είναι γνώσεις για το πως οι ρίνες αφαιρούν την οδοντική ουσία, τι δυνάμεις δέχονται, και πως να χρησιμοποιούν ανάλογα με τον τύπο του ριζικού σωλήνα, διαφορετικά εργαλεία. Αυτά όλα θα παρουσιαστούν με ένα απλό και απόλυτα κατανοητό τρόπο. Θα δοθούν αρχές και στρατηγικές στηριγμένες πάνω στη βιολογία των ιστών και στις ιδιότητες των εργαλείων και υλικών που χρησιμοποιούμε. Σ Ε Μ Ι Ν Α Ρ Ι Ο Ε Ν Δ Ο Δ Ο Ν Τ Ι Α Σ CIVITEL ATTIK Το σεμινάριο αυτό αποτελείται από δύο μέρη: A) Θεωρητικό: θα αναπτυχθούν συγκεκριμένες τεχνικές διεύρυνσης και έμφραξης του ριζικού σωλήνα όπως και αντιμετώπιση και έμφραξη διατρήσεων. Β) Πρακτικό (hands on): Η θεωρία γίνεται πράξη. Οι συμμετέχοντες θα φέρουν μαζί τους δόντια από εξαγωγή, πρόσθια και γομφίους, με καθόλου ή και μεγάλες κάμψεις ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο οι ίδιοι θέλουν να εκπαιδευτούν. Σ αυτά τα δόντια θα πρέπει να έχει προηγηθεί αρκετά μεγάλη διάνοιξη έτσι ώστε τα στόμια των ριζικών σωληνών να μπορούν να εντοπίζονται εύκολα. Θα πάρουμε αρχικές ακτινογραφίες, ενδιάμεσες με ρίνες, και τελικές με την έμφραξη του ριζικού σωλήνα. Όλες οι ακτινογραφίες θα σχολιαστούν, σε όλα τα στάδια, με σκοπό να εντοπιστούν προβλήματα και περιορισμοί κατά την διεύρυνση και έμφραξη. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την δυνατότητα να εντοπίσουν με τη χρήση μικροσκοπίου ( ZEISS ) τους επιπλέον ριζικούς σωλήνες, και να εξοικειωθούν με την ανατομία του πολφικού θαλάμου βοηθώντας τους να κάνουν λιγότερα λάθη κατά τη διάνοιξη και εντόπιση των στομίων των ριζικών σωληνών. Θα χρησιμοποιηθούν μηχανοκίνητες περιστρεφόμενες ρίνες RACE, της εταιρείας FKG DENTAIRE οι οποίες σύμφωνα με την βιβλιογραφία, και όχι τον κατασκευαστή, είναι κορυφαίες, και στα χέρια ακόμη και ενός οδοντιάτρου που δεν είναι εξοικειωμένος, έχουν εκπληκτικά αποτελέσματα. Οι ρίνες αυτές, σε συνδυασμό και με τη τεχνική που θα ακολουθηθεί, θα είναι ικανές να διευρύνουν τους πιο κεκκαμένους ριζικούς σωλήνες. Ο στόχος είναι να κάνουμε πράξη το: Σκέφτομαι με τις αισθήσεις, αισθάνομαι με το μυαλό. Για την έμφραξη θα χρησιμοποιηθούν οι τεχνικές κάθετης συμπύκνωσης ζεστής γουταπέρκας ( ALPHA ) και το πιστόλι έγχυσης θερμής γουταπέρκας ( BETA ), της εταιρείας B&L BIOTECH. Θα γίνει επίσης επίδειξη έμφραξης διατρήσεων με πολλά διαφορετικά υλικά όπως ΜΤΑ και πολλές διαφορετικές ρητίνες ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της διάτρησης. Μετά το τέλος του σεμιναρίου οι συμμετέχοντες θα είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν όλες τις νέες μεθόδους διεύρυνσης και έμφραξης του ριζικού σωλήνα χωρίς κανένα περιορισμό σε κάμψη ή πιθανή απορρόφηση του ακρορριζίου. Κωνσταντίνος Λάγιος DDS, Ms Τα ΠΝΤ έχουν τα πλεονεκτήματα της διαμόρφωσης των ριζικών σωλήνων χωρίς πιεστικές παραμέτρους, χωρίς παραμόρφωση και μάλιστα αποτελεσματι- Διοργάνωση: Για πληροφορίες - εγγραφές: Τηλ.: , info@omnicongresses.gr, info@omnipress.gr web: FKG DENTAIRE Swiss Dental Products Χορηγοί:

20 20 Συνέντευξη De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 5 Ιουνίου, 2012 ASIA PACIFIC Συνέντευξη στον Dr Michael Dieter από τον Daniel Zimmermann «Τα οδοντιατρικά κεραμικά απαιτούν εντελώς διαφορετικές τεχνικές παρασκευής δοντιών» Dr Michael Dieter Για πρώτη φορά στη Νοτιοανατολική Ασία, στο 7ο Διεθνές Συνέδριο για CAD/ CAM και Υπολογιστική Οδοντιατρική, στη Σιγκαπούρη, τον Οκτώβριο, θα παρουσιαστεί μια λεπτομερής ανασκόπηση των τελευταίων εξελίξεων στις τεχνολογίες CAD/CAM, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τους οδοντίατρους να επιτύχουν στο ιατρείο αισθητικές ολοκεραμικές αποκαταστάσεις, με μακρόχρονη επιβίωση. Κατά τη διάρκεια παρουσίασης στο Cape Town, της Ν. Αφρικής, η Dental Tribune ONLINE είχε την ευκαιρία να συζητήσει τηλεφωνικά με τον Dr Michael Dieter, του Ivoclar Vivadent, επικεφαλής του κέντρου κλινικής εκπαίδευσης ICDE, ο οποίος φιλοξενεί το Lecture Theatre μαζί με τον κ. Joerg Vogt, του διεθνούς εκπαιδευτικού προγράμματος CEREC, της Sirona. Σχετικά Άρθρα Συνέντευξη: «Η ψηφιακή τεχνολογία καθίσταται σημαντική» «Η Σιγκαπούρη καλωσορίζει τους ηγέτες της ψηφιακής οδοντιατρικής στο συνέδριο της Ασίας». Dental Tribune ONLINE: Dr Dieter, η κοινή σας παρουσίαση με τον κ. Vogt, στη Σιγκαπούρη, θα κρατηθεί σε μορφή: Lecture Theatre. Τι υπάρχει πίσω από αυτή την ιδέα; Dr Michael Dieter: Ο Joerg Vogt και εγώ αναπτύξαμε αυτή την ιδέα 2 χρόνια πριν. Όταν η Οργανωτική Διευθυντής, Dr Dobrina Mollova, είδε την παρουσίασή μας στο 6ο Διεθνές Συνέδριο για CAD/ CAM και Υπολογιστική Οδοντιατρική, στο Ντουμπάϊ πέρυσι, την ονόμασε Lecture Theatre εξαιτίας της διαδραστικής της φύσης. Ο Joerg και εγώ παρουσιάζουμε σε μορφή συνεχούς διαλόγου μεταξύ μας, γεγονός που κάνει την παρουσίαση περισσότερο ενδιαφέρουσα όχι μόνο για το κοινό, αλλά και για μας. Επιπλέον, οι παρουσιάσεις περιστατικών με το CEREC AC θα πραγματοποιηθούν ζωντανά μπροστά στο κοινό. Πρωτίστως, η παρουσίασή μας μπορεί να βοηθήσει τους οδοντίατρους που ενδιαφέρονται για αισθητικές θεραπευτικές λύσεις ελάχιστης παρέμβασης ή που θέλουν να γνωρίσουν την CAD/CAM οδοντιατρική τεχνολογία. Ο στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε μια προβλέψιμη θεραπευτική φιλοσοφία με την αλληλουχία των κλινικών σταδίων, κατά την εφαρμογή της τεχνολογίας CAD/CAM στο ιατρείο. Εντούτοις, το πρόγραμμα είναι επίσης κατάλληλο για κάθε οδοντίατρο που ενδιαφέρεται για τα ολοκεραμικά, μια σύγχρονη αποκαταστατική θεραπευτική επιλογή. Από την εμπειρία μου μπορώ να πω ότι πολλοί κλινικοί εξακολουθούν να έχουν μικρή γνώση για τα ολοκεραμικά υλικά που χρησιμοποιούν στα περιστατικά τους. Με το δικό μας Lecture Theatre, θέλουμε να δείξουμε ποιες είναι οι κύριες διαφορές στην αισθητική απόδοση, ιδιαίτερα στην πρόσθια περιοχή, όπως και τις φυσικές ιδιότητες / αντοχή κάποιων ολοκεραμικών συστημάτων. Από που πιστεύετε ότι προέρχεται αυτή η έλλειψη γνώσης; Στις μέρες μας, παρατηρούμε ταχεία ανάπτυξη των υλικών και της τεχνολογίας. Για τον κλινικό είναι κάποιες φορές δύσκολο να συμβαδίσει με όλες αυτές τις εξελίξεις. Αυτός είναι και ο λόγος που η δια βίου εκπαίδευση είναι σημαντική. Αν προσέξουμε τον μεγάλο αριθμό των ολοκεραμικών συστημάτων της αγοράς, τα οποία οι κατασκευαστές προτείνουν ως πλήρως αισθητικά, θα δούμε τεράστιες διαφορές. Το ερώτημα παραμένει: τι σημαίνει «αισθητικό» και πόσο κατάλληλα είναι όλα τα υλικά στην κλινική πραγματικότητα; Αυτό ακριβώς θα συζητήσουμε στην παρουσίασή μας: διαφάνεια, οπαλινότητα, φθορισμός οι οπτικές αυτές ιδιότητες των φυσικών δοντιών θα πρέπει να αναπαραχθούν στο στόμα του ασθενούς, με την επιλογή σύγχρονων ολοκεραμικών υλικών. Εγώ θα επικεντρωθώ στην ακολουθία των σταδίων θεραπείας από κλινική άποψη, ενώ ο κος Vogt θα εμβαθύνει στη διαδικασία CAD/CAM, με τη χρήση του συστήματος CEREC AC και της τελευταίας έκδοσης λογισμικού Θα δείξει ζωντανά βήμα βήμα πως γίνεται ο σχεδιασμός των αποκαταστάσεων και εγώ θα παρουσιάσω σχετικά κλινικά περιστατικά. Ποια είναι τα πιο κοινά λάθη όταν επιλέγουμε υλικά; Η επιλογή του σωστού υλικού δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Η σωστή τεχνική παρασκευής του δοντιού παραμένει πρόκληση για πολλούς οδοντίατρους, διότι τα ολοκεραμικά απαιτούν έναν εντελώς διαφορετικό σχεδιασμό κατά την παρασκευή, συγκριτικά με τις συμβατικές ολικές χυτές ή τις μεταλλοκεραμικές. Αν γίνουν λάθη σε αυτό το στάδιο, από την αρχή, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για θραύση των αποκαταστάσεων. Για τον σκοπό αυτόν, θα ασχοληθούμε και με τις παρασκευές για ολοκεραμικές αποκαταστάσεις, με εφαρμογή τεχνολογίας CAD/CAM. Τι επίπτωση έχει η εφαρμογή της τεχνολογίας CAD/CAM στην οδοντιατρική και πιο συγκεκριμένα στην κατασκευή αισθητικών αποκαταστάσεων; Με το CEREC, η τεχνολογία CAD/CAM εφαρμόζεται στην κλινική οδοντιατρική για περισσότερα από 27 χρόνια. Επομένως, πρόκειται για καλά τεκμηριωμένη διαδικασία, με μακροπρόθεσμη κλινική επιτυχία. Σήμερα, υπάρχουν στην αγορά περίπου μονάδες CEREC, οι οποίες δείχνουν με εντυπωσιακό τρόπο πως η τεχνολογία αυτή εξακολουθεί να οδηγεί στον τομέα της κλινικής αισθητικής οδοντιατρικής. Οι κύριες ενδείξεις είναι ένθετα, επένθετα, στεφάνες μερικής και ολικής επικάλυψης και όψεις. Επιπροσθέτως, μπορούν πλέον να κατασκευαστούν και οπίσθιες γέφυρες μεγαλύτερες των τεσσάρων μονάδων είτε ως προσωρινές αποκαταστάσεις από κυλίνδρους πολυμερών (π.χ. Telio CAD, Ivoclar Vivadent), είτε ως μόνιμες αποκαταστάσεις από υψηλής αντοχής υλικό διοξειδίου ζιρκονίου / διπυριτικού λιθίου (π.χ. IPS e.max CAD-on, Ivoclar Vivadent). Ποιοι είναι οι αισθητικοί περιορισμοί της κλινικής εφαρμογής της τεχνικής CAD/CAM; Γενικά, οπίσθιες αποκαταστάσεις, όπως ένθετα, επένθετα ή στεφάνες, μπορούν να κατασκευασθούν με καλά αισθητικά αποτελέσματα. Στις πρόσθιες αποκαταστάσεις, όπως στεφάνες ή όψεις, το αισθητικό αποτέλεσμα εξαρτάται σημαντικά από τα παρακείμενα δόντια στο περιβάλλον των οποίων θα εντάξουμε την αποκατάσταση. Η υψηλής αισθητικής διαβάθμιση του χρώματος των αποκαταστάσεων CEREC επιτυγχάνεται με τους πολυχρωματικούς κυλίνδρους (π.χ. IPS Empress CAD Multi/Ivoclar Vivadent) ή με χρωματικό χαρακτηρισμό των μονοχρωματικών κυλίνδρων διπυριτικού λιθίου (π.χ. IPS e.max CAD, Ivoclar Vivadent). Όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν στο ιατρείο. Όταν τα παρακείμενα δόντια εμφανίζουν ορατούς εσωτερικούς σχηματισμούς, όπως λοβούς, ο οδοντίατρος χρειάζεται την υποστήριξη του οδοντοτεχνικού εργαστηρίου, ώστε να επιτύχει βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα αυτός είναι ο αισθητικός περιορισμός της εφαρμογής της τεχνικής CAD/CAM στο ιατρείο. Γίνονται οι αποκαταστάσεις περισσότερο σύνθετες με την εφαρμογή της τεχνικής CAD/CAM στο ιατρείο; Ναι, η διαδικασία γίνεται λίγο περισσότερο περί- DT σελίδα 22