Εξεταστέα Ύλη. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να μελετήσουν την ιστορία της περιόδου ελεύθερα από τα προτεινόμενα βασικά εγχειρίδια:

Transcript

1 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Ειδίκευση:Βυζαντινή Ιστορία Εξεταστέα Ύλη Ύλη Γραπτών Εξετάσεων Για τις γραπτές εξετάσεις οι υποψήφιοι θα εξεταστούν στην Ιστορία του βυζαντινού κράτους από το 324 μέχρι το 1453 Οι υποψήφιοι θα πρέπει να μελετήσουν την ιστορία της περιόδου ελεύθερα από τα προτεινόμενα βασικά εγχειρίδια: J. Cl. CHEYNET (επιμ. έκδ.), Ο βυζαντινός κόσμος, τ. Β : Η βυζαντινή αυτοκρατορία ( ) (α έκδ. γαλλικά 2004), ελλ. μτφρ. Α. ΚΑΡΑΣΤΑΘΗ, Αθήνα Aικ. XΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ, Βυζαντινή Ιστορία, τόμοι Α, Β1, Β2, Γ1, Θεσσαλονίκη 1992,1993, 1997, Iστορία του Eλληνικού Έθνους, τόμοι Z, H, Θ, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα I. E. KΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Tο βυζαντινό κράτος, Θεσσαλονίκη C. MORRISSON (επιμ. έκδ.), Ο βυζαντινός κόσμος, τ. Α : Η ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία ( ) (α έκδ. γαλλικά 2006), ελλ. μτφρ. Α. ΚΑΡΑΣΤΑΘΗ, Αθήνα D. M. NICOL, Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου (α έκδ. αγγλικά 1972), ελλ. μτφρ. Στ. ΚΟΜΝΗΝΟΣ, Αθήνα G. OSTROGORSKY, Iστορία του βυζαντινού κράτους, τόμοι Α Γ (α έκδ. γερμανικά, Μόναχο 1952), ελλ. μτφρ. Ι. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, Αθήνα Ύλη Προφορικών Εξετάσεων* Στις προφορικές εξετάσεις ελέγχονται οι γνώσεις κυρίως στη Βυζαντινή Ιστορία και, συμπληρωματικά, σε Βυζαντινά Ιστορικά Κείμενα και στη Βυζαντινή Αρχαιολογία. Για τη Βυζαντινή Ιστορία Οι υποψήφιοι, κατά την προφορική δοκιμασία, θα εξεταστούν προκειμένου να διακριβωθεί η επάρκειά τους τόσο σε επίπεδο γενικότερων και ειδικότερων γνώσεων στην ιστορία του βυζαντινού κράτους όσο και σε επίπεδο γλωσσομάθειας. Για τον σκοπό αυτό καλούνται να επιλέξουν:

2 1 (ένα) ελληνόγλωσσο (ελληνικό ή σε ελληνική μετάφραση) βιβλίο [από τον Κατάλογο Α] και 2 (δύο) ξενόγλωσσα επιστημονικά άρθρα (σε γλώσσα/ες της επιλογής τους) [από τον Κατάλογο Β] Κατάλογος Α [επιλογή 1 (ενός) βιβλίου] Ε. ΓΛΥΚΑΤΖΗ ΑΡΒΕΛΕΡ, H πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (α έκδ. γαλλικά, 1975), ελλ. μτφρ. Τ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Αθήνα H. G. BECK, H βυζαντινή χιλιετία (α έκδ. γερμανικά, 1978), ελλ. μτφρ. Δ. KΟΥΡΤΟΒΙΚ, Αθήνα P. BROWN, O κόσμος της ύστερης αρχαιότητας, μ.χ. (α έκδ. αγγλικά, 1971), ελλ. μτφρ. Ε. ΣΤΑΜΠΟΓΛΗ, Aθήνα A. CAMERON, Οι Βυζαντινοί (α έκδ. αγγλικά, 2006), ελλ. μτφρ. Γ. ΤΖΗΜΑΣ, Αθήνα G. DAGRON, Η γέννηση μιας πρωτεύουσας Η Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της από το 330 ως το 451 (α έκδ. γαλλικά, 1974), ελλ. μτφρ. Μ. ΛΟΥΚΑΚΗ, Αθήνα K. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ο αυτοκράτωρ Μιχαήλ Παλαιολόγος και η Δύση , (α έκδ. αγγλικά, 1959), ελλ. μτφρ. Κ. ΠΟΛΙΤΗΣ, Αθήνα A. HARVEY, Οικονομική ανάπτυξη στο Βυζάντιο, (α έκδ. αγγλικά, 1989), ελλ. μτφρ. Ε. ΣΤΑΜΠΟΓΛΗ, Αθήνα W.E. KAEGI, Ηράκλειος, αυτοκράτορας του Βυζαντίου (α έκδ. αγγλικά,2003), ελλ. μτφρ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΚΟΥ, Αθήνα Ι. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, Η εξέλιξη των αγροτικών σχέσεων στο Βυζάντιο (Ελληνική Επιτροπή Σπουδών Ν.Α. Ευρώπης Κέντρο Σπουδών Ν.Α. Ευρώπης, 35), Αθήνα A.P. KAZHDAN A.W. EPSTEIN, Αλλαγές στον Βυζαντινό Πολιτισμό κατά τον 11ο και 12ο αιώνα (α έκδ. αγγλικά, 1985), ελλ. μτφρ. Α. ΠΑΠΠΑΣ, Αθήνα Τ. ΚΙΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ, Βασιλεύς ή Οικονόμος. Πολιτική εξουσία και ιδεολογία πριν την Άλωση, Αθήνα A. LAΪOU C. MORISSON, Η βυζαντινή οικονομία (α έκδ. αγγλικά 2007), ελλ. μτφρ. Δ. ΚΥΡΙΤΣΗΣ, Αθήνα P. LEMERLE, Ο πρώτος βυζαντινός Oυμανισμός. Σημειώσεις και παρατηρήσεις για την εκπαίδευση και την παιδεία στο Bυζάντιο από τις αρχές ώς τον 10ο αιώνα (α έκδ. γαλλικά, 1971), ελλ. μτφρ. Μ. ΝΥΣΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΕΛΕΚΙΔΟΥ, Αθήνα P. MAGDALINO, Η αυτοκρατορία του Μανουήλ Α Κομνηνού, (α έκδ. αγγλικά, 1993), μτφρ. Α. ΚΑΣΔΑΓΛΗ, Αθήνα D. OBOLENSKY, Η Βυζαντινή Κοινοπολιτεία, τ. Α Β, (α έκδ. αγγλικά, 1971), ελλ. μτφρ. Γ. ΤΣΕΒΡΕΜΕΣ, Θεσσαλονίκη Δ. ΠΑΠΑΧΡΥΣΑΝΘΟΥ, O Aθωνικός μοναχισμός. Aρχές και οργάνωση, Αθήνα É. PALTLAGEAN, Ο Ελληνικός Μεσαίωνας. Βυζάντιο, 9ος 15ος αιώνας (α έκδ. γαλλικά, 2007), ελλ. μτφρ. Δ. ΛΑΜΠΑΔΑ, Αθήνα

3 Σπ. ΒΡΥΩΝΗΣ, Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού (11ος 15ος αιώνας) (α έκδ. αγγλικά, 1971), ελλ. μτφρ. Κ. ΓΑΛΑΤΑΡΙΩΤΟΥ, Αθήνα Κατάλογος Β [επιλογή 2 (δύο) επιστημονικών ξενόγλωσσων άρθρων] Χρ. ΑΓΓΕΛΙΔΗ (επιμ. έκδ.), Το Βυζάντιο ώριμο για αλλαγές. Επιλογές, ευαισθησίες και τρόποι έκφρασης από τον 11ο στον 15ο αιώνα. Πρακτικά του 12ου Διεθνούς Συμποσίου (ΕΙΕ/ΙΒΕ. Διεθνή Συμπόσια 13), Αθήνα Β. ΒΛΥΣΙΔΟΥ (επιμ. έκδ.), Η Αυτοκρατορία σε κρίση (;) Το Βυζάντιο τον 11ο αιώνα ( ) (ΕΙΕ/ΙΒΕ Διεθνή Συμπόσια 11), Αθήνα L. BRUBAKER (επιμ. έκδ.), Byzantium in the Ninth Century: Dead or Alive? Papers from the Thirteenth Spring Symposium of Byzantine Studies (Birmingham, March 1996), (Ashgate) Aldershot L. BRUBAKER J. HALDON, Byzantium in the Iconoclast Era, c : a History, Νέα Υόρκη 2011 [τα κεφάλαια: «Leo III: iconoclast or opportunist?» (σελ. 69 κ.ε.), «The background to the reign of Leo III» (σελ. 70 κ.ε.), «The problem of an imperial iconoclasm» (σελ. 79 κ.ε.), «The death of evidence for early imperial iconoclasm» (σελ. 89 κ.ε.), «Constantine V and the institutionalisation of iconoclasm: The Council of 754 and its results» (σελ.189 κ.ε.), «The nature of iconoclastic persecution: myths and realities» (σελ.197 κ.ε.), «The destruction of images?» (σελ. 199 κ.ε.)]. L. BRUBAKER S. TOUGHER (επιμ. έκδ.), Approaches to the Byzantine Family (Birmingham Byzantine and Ottoman Studies 14), Ashgate 2013 (οι μελέτες 9, 10, 11, 14, 15). Βυζάντιο και Σερβία κατά τον ΙΔ αιώνα (ΕΙΕ/ΙΒΕ. Διεθνή Συμπόσια 3), Αθήνα Το εμπόλεμο Βυζάντιο (9ος 12ος αι.) (ΕΙΕ/ΙΒΕ Διεθνή Συμπόσια 4 Ίδρυμα Γουλανδρή Χορν), Αθήνα C. HOLMES, «Political Elites in the Reign of Basil II, στο P. MAGDALINO (έκδ.), Byzantium in the Year 1000, Λέιντεν Βοστώνη 2003, σελ V. KRAVARI, J. LEFORT, C. MORRISON (επιμ. έκδ.), Hommes et richesses dans l empire byzantin, II. VIIIe XVe siècles, Παρίσι H. KÖPSTEIN, «Zur Erhebung des Thomas», στο H. KÖPSTEIN Fr.Winkelmann (εκδ.), Studien zum 8. und 9. Jahrhundert in Byzanz, Βερολίνο 1983, σελ A. E. LAIOU, «Byzantium and the Neighboring Powers: Small State Policies and Complexities», στο S. T. BROOKS (επιμ.), Byzantium: Faith and Power ( ). Perspectives on Late Byzantine Art and Culture, Νέα Υόρκη 2006, σελ P. LEMERLE, Cinq études sur le XI e siècle byzantin, Paris Ν. Γ. ΜΟΣΧΟΝΑΣ (επιμ. έκδ.), Χρήμα και αγορά στην εποχή των Παλαιολόγων 13ος 15ος αι. (ΕΙΕ/ΙΒΕ Το Βυζάντιο σήμερα, 4), Αθήνα N. OIKONOMIDES, Byzantium from the Ninth Century to the Fourth Crusade: Studies, Texts, Monuments (Variorum Collected Studies Series), Λονδίνο Πρακτικά του A Διεθνούς Συμποσίου: «H Kαθημερινή ζωή στο Bυζάντιο. Tομές και συνέχειες στην ελληνιστική και ρωμαϊκή παράδοση» (EIE/KBE), Αθήνα

4 I. ROCHOW, «Leon IV. ( )», στο R. J. LILIE, Byzanz unter Eirene und Konstantin VI. ( ), Φρανκφούρτη 1996, σελ J. SHEPARD S. FRANKLIN (επιμ. έκδ.), Byzantine Diplomacy. Papers from the 24th Spring Symposium of Byzantine Studies (Cambridge, March 1990), Aldershot 1992 (οι μελέτες 1, 2, 3, 4). I. STOURAITIS, «Byzantine War against Christians An Emphylios Polemos?», Βυζαντινά Σύμμεικτα 20 (2010), σελ Για τα Βυζαντινά Ιστορικά Κείμενα α. Οι υποψήφιοι θα εξεταστούν προκειμένου να διακριβωθούν οι γενικές γνώσεις τους περί βυζαντινής ιστοριογραφίας ( ). Προτείνεται, για τον σκοπό αυτό, η μελέτη των: H. HUNGER, Βυζαντινή λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, τόμ. Β Ιστοριογραφία, φιλολογία, ποίηση, ελλ. μτφρ. (από την γερμ. έκδοση του 1978) Τ. ΚΟΛΙΑΣ, Κ. ΣΥΝΕΛΛΗ, Γ.Χ. ΜΑΚΡΗΣ, Ι. ΒΑΣΣΗΣ, Αθήνα Α. ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΣ, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, τ. Α Δ, Αθήνα β. Προκειμένου να διαπιστωθεί η ικανότητα στην κατανόηση και στον ιστορικό σχολιασμό κειμένων της βυζαντινής γραμματείας, οι υποψήφιοι υποχρεούνται να επιλέξουν 1 (μία) από τις 4 (τέσσερις) πηγές, που ακολουθούν. Θεοφάνους Χρονογραφία, έκδ. C. de BOOR, Theophanis, Chronographia, I II, Lipsiae 1883 = ανατ. Λειψία 1963, σελ Συνέχεια Θεοφάνους: Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, έκδ. I. BEKKER (CSHB), Bonnae 1838, σελ (περί της βασιλείας Μιχαήλ του υιού Θεοφίλου). Νικήτα Χωνιάτου Χρονική Διήγησις, έκδ. J. L. Van DIETEN, Nicetae Choniate Historia, (CFHB XI/1,2) Berlin New York 1975, σελ Ιωάννου Καντακουζηνού Ιστορίαι, έκδ. L. SCHOPEN, Ioannis Cantacuzeni ex imperatoris Historiarum libri IV, Ι ΙΙI, (CSHB) Bonnae , τ. Ι, σελ Για τη Βυζαντινή Αρχαιολογία α. Οι υποψήφιοι θα εξεταστούν προκειμένου να διακριβωθούν οι γενικές γνώσεις τους περί Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχιτεκτονικής και Ζωγραφικής (μνημειακή ζωγραφική εικόνες χειρόγραφα) σύμφωνα, σε γενικές γραμμές, με την ύλη που διδάσκεται στα προπτυχιακά μαθήματα του Πανεπιστημίου, στο οποίο φοίτησε ο υποψήφιος. β. Επιπλέον, θα εξεταστούν σε 1 (ένα) βιβλίο της επιλογής τους από τον κατάλογο που παρατίθεται. 4

5 Μ. ΑΧΕΙΜΑΣΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ, Βυζαντινές τοιχογραφίες, Αθήνα Π. ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Βυζαντινές εικόνες, Αθήνα Γ. ΓΑΛΑΒΑΡΗΣ, Ζωγραφική βυζαντινών χειρογράφων, Αθήνα Τζ. ΛΟΟΥΝΤΕΝ, Πρώιμη χριστιανική και βυζαντινή τέχνη, Αθήνα Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ, Βυζαντινά ψηφιδωτά, Αθήνα R. CORMACK, Byzantine Art, Οξφόρδη Ch. DELVOYE, Βυζαντινή τέχνη, Αθήνα * Σημ.: Οι υποψήφιοι, σε κάθε περίπτωση, οφείλουν, έως την 10 η Σεπτεμβρίου το αργότερο, να συναντηθούν με την κ. Τρ. Μανιάτη Κοκκίνη (κυψέλη 401, γρ. 1) ή την κ. Ειρ. Χρήστου (κυψέλη 401, γρ. 4) προκειμένου να γνωστοποιήσουν τις μελέτες και τα κείμενα που έχουν επιλέξει. Για τη διευκόλυνσή τους, παρακαλούνται να συνεννοούνται προηγουμένως για τον καθορισμό ημέρας και ώρας συνάντησης, ή για οποιαδήποτε διευκρίνιση, γράφοντας στην ηλεκτρονική διεύθυνση tmaniati@arch.uoa.gr. 5