Παράρτημα. Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Φεβ, 2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Ανατολή Δύση Βορράς

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα Φεβ, ο Τρ. 2ο Τρ. 3ο Τρ. 4ο Τρ. Ανατολή Δύση Βορράς

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Η εκπόνηση του Σχεδίου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για την περίοδο έγινε με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)

3 Περιεχόμενα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Πίνακες Υφιστάμενης Κατάστασης ΕΤΑΚ στην ΠΔΜ (κεφ. 2)... 4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Παραδείγματα Επιτυχημένων Πολιτικών και Δράσεων σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές Επίπεδο (κεφ. 3) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: Συνοπτικά Τεχνικά Δελτία Δράσεων και Πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ και έξυπνης εξειδίκευσης (κεφ. 5) Παράρτημα 3/205

4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Πίνακες Υφιστάμενης Κατάστασης ΕΤΑΚ στην ΠΔΜ (κεφ. 2) 2. Υφιστάμενη Κατάσταση ΕΤΑΚ στην ΠΔΜ 2.1 Η ταυτότητα και η εξειδίκευση της Δυτικής Μακεδονίας Πίνακας 2. 1: Ποσοστό Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) ανά τομέα Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4,62 50,18 45,20 ΓΡΕΒΕΝΑ 6,83 15,91 77,20 ΚΑΣΤΟΡΙΑ 7,91 21,18 70,91 ΚΟΖΑΝΗ 2,86 59,23 37,91 ΦΛΩΡΙΝΑ 7,22 51,82 40,95 Πηγή: Eurostat, 03/ Οι υποδομές, οι δομές, οι φορείς και το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα ΕΤΑΚ Πίνακας 2. 2: Βασικές Υποδομές ΕΤΑΚ Δημόσιου χαρακτήρα της ΠΔΜ (Ίδια επεξεργασία) Υποδομές (*) ΠΕ Κοζάνης ΠΕ Καστοριάς ΠΕ Φλώρινας ΠΕ Γρεβενών Σύνολο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 1 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 1 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΠΟΛΕΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΚΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΛΛΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ Παράρτημα 4/205

5 (*) Αφορά στα: Πανεπιστήμιο & ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΚΤΕ ΙΔΕΠ (ΠΡΩΗΝ ΙΤΕΣΚ/ΕΚΕΤΑ), ΚΕΠΕ - ΔΕΗ - ΑΝΚΟ ΑΕ - ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ Πίνακας 2. 3: Υποδομές ΕΤΑΚ Δυτικής Μακεδονίας (Ίδια επεξεργασία) Υποδομές (*) ΠΕ Κοζάνης ΠΕ Καστοριάς ΠΕ Φλώρινας ΠΕ Γρεβενών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΚΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΟΖΑΝΗΣ/ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ/ ΕΡΑΤΥΡΑΣ Πίνακας 2. 4: Φορείς στήριξης της επιχειρηματικότητας, της Ε&ΤΑ και της καινοτομίας στην ΠΔΜ (Ίδια επεξεργασία) Φορείς Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας - ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας (ΚΤΕ/ΤΕΙ) Είδος Φορέα / Ρόλος Πανεπιστήμιο / Διάφορες δομές για Ε&ΤΑ Τεχνολογικό Ίδρυμα / Διάφορες δομές για Ε&ΤΑ Ερευνητικό Κέντρο / R&D Συνοπτική Περιγραφή δραστηριοτήτων Η ανάπτυξη των δομών εκμετάλλευσης των προϊόντων έρευνας, η διάδοση του πολιτισμού των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας, η δημιουργία τοπικών κέντρων πιστοποίησης προϊόντων, η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων της περιοχής, η διάχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης, η προώθηση και ο σεβασμός του πολιτιστικού πλούτου, αντανακλούν τη δραστηριότητα του Παν.Δ.Μ. Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας το μεγαλύτερο τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Δ. Μακεδονίας, με τις τρεις Σχολές του, τα τρία Παραρτήματα και τα δεκαπέντε συνολικά Τμήματα αποτελεί βασικό φορέα έρευνας και ανάπτυξης της ΠΔΜ. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής αποστολής του τo Τ.Ε.Ι. δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, στις εφαρμογές των επιστημών, της τεχνολογίας και των τεχνών, στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Συνδυάζονται η ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση. Το Κ.Τ.Ε. είναι Ν.Π.Ι.Δ., εποπτευόμενο από το Υπουργείο Παιδείας - Πολιτισμού. Έχει έδρα την Κοζάνη και είναι συνδεδεμένο με το Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας. Αυτοδιοικείται στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας και του Εσωτερικού Κανονισμού του. Το Κ.Τ.Ε. Δυτικής Μακεδονίας: Διατηρεί αμφίδρομη σχέση με τις παραγωγικές μονάδες της περιοχής του και τους οργανωμένους κλάδους της οικονομίας. Προωθεί την ανάπτυξη σχέσεων με άλλα Τριτοβάθμια Ιδρύματα, Κέντρα Ερευνών, Ακαδημαϊκά Ερευνητικά Ινστιτούτα κ.λπ. της χώρας ή του εξωτερικού και με Υπουργεία ή άλλους φορείς του δημόσιου η ιδιωτικού τομέα. Εκπονεί μελέτες και εκτελεί συγκεκριμένα τεχνολογικά προγράμματα κατά παραγγελία τρίτων ή σε συνεργασία με τρίτους ή άλλα προγράμματα που εμπίπτουν στους Παράρτημα 5/205

6 Φορείς Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (Ι.Δ.Ε.Π.) - πρώην I.Τ.Ε.Σ.Κ.) Αναπτυξιακές Εταιρείες Εμποροβιοτεχνικά Επιμελητήρια Περιφερειακών Ενοτήτων (ΕΒΕ.ΠΕ) Επιστημονικά Επιμελητήρια Είδος Φορέα / Ρόλος Ερευνητικό Ινστιτούτο / Ε&Α 1. ΑΝ.ΚΟ. Α.Ε. 2. ΑΝ.ΓΡΕ. Α.Ε. 3. ΑΝ.ΚΑΣ. Α.Ε. 4. ΑΝ.ΦΛΟ. Α.Ε. / Υποστήριξη, Ε&Α 5. Enterprise Europe Network Hellas (Euro Info Centre) / Υποστήριξη, Ε&Α 1. ΕΒΕ Κοζάνης 2. ΕΒΕ Γρεβενών 3. ΕΒΕ Καστοριάς 4. ΕΒΕ Φλώρινας / Υποστήριξη Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας / Τμήμα ΔΜ / Υποστήριξη Συνοπτική Περιγραφή δραστηριοτήτων σκοπούς του. Επιμελείται την οργάνωση και τη χρηματοδότηση ερευνητικών τεχνολογικών προγραμμάτων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δημοσιεύσεων, εκδόσεων, σεμιναρίων και συνεδρίων. Παράγει τεχνολογικά προϊόντα και παρέχει υπηρεσίες σχετικές με τα ερευνητικά - τεχνολογικά του ενδιαφέροντα. Αναπτύσσει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα συναφή με τους σκοπούς του. Προωθεί τη μεταφορά προηγμένης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας. Είναι o κύριος ελληνικός φορέας για τη μελέτη, έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογίας με σκοπό τη βελτιωμένη και ολοκληρωμένη αξιοποίηση των στερεών καυσίμων υλών και των παραπροϊόντων τους. Ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του Στις 27 Μαρτίου του 2002 εντάχθηκε στο ΕΚΕΤΑ, ως Ερευνητικό Ινστιτούτο. Αποτελεί ΝΠΙΔ υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας -Πολ. Το Ινστιτούτο, από την ίδρυσή του μέχρι και το 2007, βρίσκονταν στο παλιό εργοστάσιο της πρώην ΑΕΒΑΛ στην Πτολεμαΐδα. Έχει εγκατασταθεί από τα μέσα του 2007 σε ιδιόκτητο κτίριο. Το 2005, στο πλαίσιο της ανά πενταετία αξιολόγησης ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων εποπτευόμενων από τη ΓΓΕΤ και του Προγράμματος "Ενίσχυση της Αριστείας Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων Εποπτευόμενων από τη ΓΓΕΤ" του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ανταγωνιστικότητα", το Ινστιτούτο κατετάγη 6ο στον ελληνικό χώρο, μεταξύ περισσότερων από 40 ίδιους ερευνητικούς φορείς κατέχοντας έτσι έναν τίτλο Αριστείας σε δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Οι κύριες δράσεις των Αναπτυξιακών Εταιρειών στοχεύουν στην προώθηση, στη στήριξη και στη συμμετοχή για την ολοκληρωμένη περιφερειακή ανάπτυξη, για την ανάδειξη της Δυτικής Μακεδονίας σε περιοχή υγιούς-ασφαλούς διαβίωσης και αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης, με κοινωνική συνοχή και όραμα, με νέες ιδέες και ανθρώπους. To Enterprise Europe Network Hellas (Euro Info Centre) στεγάζεται στην ΑΝΚΟ ΑΕ, είναι μέλος του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού δικτύου και το μεγαλύτερο δίκτυο ολοκληρωμένης επιχειρηματικής υποστήριξης στην Ελλάδα, ενώ σκοπός του είναι η προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας σε τοπικό επίπεδο τόσο Ευρωπαϊκά όσο και παγκόσμια. Τα Επιμελητήρια αποτελούν υποχρεωτικές, αυτοτελείς κα ανεξάρτητες ενώσεις φυσικών και νομικών προσώπων, που ασκούν εμπορική δραστηριότητα σε ορισμένη περιφέρεια. Τα Επιμελητήρια είναι ΝΠΔΔ, επί των οποίων ο αρμόδιος Υπουργός ασκεί κατασταλτική διαχειριστική εποπτεία, ως προς την νομιμότητα των πράξεων τους. Σκοπός των επιμελητηρίων, στα όρια της περιφέρειας τους, είναι η προστασία και η ανάπτυξη του εμπορίου, της βιομηχανίας, της βιοτεχνίας, των επαγγελμάτων, του τομέα παροχής υπηρεσιών και των εξαγωγών, σύμφωνα με τα συμφέροντα και τους στόχους της εθνικής οικονομίας, για την ανάπτυξη και την πρόοδο αυτής. Η παροχή προς την πολιτεία, γνωμοδοτικών εισηγήσεων για κάθε οικονομικό θέμα, περιλαμβανομένων και των σχετικών νομοσχεδίων, με γνώμονα πάντοτε την οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειάς τους και την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος της εθνικής οικονομίας. Η παροχή στα μέλη τους και σε κάθε ενδιαφερόμενο, γνωμοδοτικών εισηγήσεων και πληροφοριών για κάθε οικονομικό θέμα. Μέλη του ΤΕΕ/ΠΔΜ είναι οι διπλωματούχοι μηχανικοί όλων των ειδικοτήτων. Εκλέγει ανά τριετία πολυμελή Αντιπροσωπεία και διοικείται από 9μελή Διοικούσα Επιτροπή. Ως Περιφερειακό Τμήμα ασκεί τις δραστηριότητες και εξυπηρετεί τους στόχους του ΤΕΕ, όπως προβλέπονται από το θεσμικό του πλαίσιο, στην περιοχή αρμοδιότητάς του που είναι η Δυτική Μακεδονία, δηλ. κυρίως : - Έχει ως σκοπό την προαγωγή της επιστήμης στους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του, της τεχνικής και της τεχνολογίας γενικά Παράρτημα 6/205

7 Φορείς ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ. Α.Ε. Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Δυτικής Μακεδονίας (ΕΔΑ ΠΔΜ) Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΠΤΑ) Είδος Φορέα / Ρόλος Οικονομικό Επιμελητήριο ΔΜ / Υποστήριξη Γεωτεχνικό Επιμελητήριο ΔΜ / Υποστήριξη Εταιρεία ειδικού σκοπού / Ε&Α Υπηρεσία Διαχείρισης / Υποστήριξη - Χρηματοδοτικός Οργανισμός Αναπτυξιακός Φορέας / Υποστήριξη - Χρηματοδοτικός Οργανισμός Συνοπτική Περιγραφή δραστηριοτήτων και την αξιοποίησή τους για την αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξης της Χώρας. - Ασκεί το ρόλο του τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας Το Οικονομικό Επιμελητήριο είναι εποπτευόμενο από το Υπουργείο Οικονομίας. Κάθε τρία χρόνια πραγματοποιούνται εκλογές από τις οποίες εκλέγεται το επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Στοχεύει: Στην προώθηση της οικονομικής επιστήμης Προσφέρει γνώμη σχετικά με σχέδιο νόμου που προτείνονται. Διεξάγει έρευνα και μελέτη για θέματα σχετικά με την οικονομική και λογιστική. Φροντίζει για την απασχόληση, την προώθηση και την προστασία του κύρους των μελών του, την επιστημονική πρόοδο τους, τις πληροφορίες και τη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτισή τους. Στην απλούστευση των γενικών οικονομικών και δημοσιονομικών αρχών και της ΚτΠ κλπ. Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο είναι το θεσμοθετημένο συμβούλιο του κράτους σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της υπαίθρου. Συγκεκριμένα: Εκπονεί μελέτες για τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, τους δασικούς πόρους, τα ορυχεία και τους υδάτινους πόρους. Γνωμοδοτεί, σύμφωνα με τα νομικά ζητήματα της πρωτογενούς παραγωγής και του τομέα της διαχείρισης των φυσικών πόρων, τη γεωτεχνική έρευνα και εκπαίδευση, την προστασία του περιβάλλοντος και την αποκατάσταση των εδαφικών συνθηκών και την κατασκευή διαφόρων τεχνικών έργων. Παρέχει συνδρομή στην εκπαίδευση, ακόμη και στην υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων και μελετών που αναφέρονται σε γεωργικά και γεωλογικά θέματα. Η ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ ιδρύθηκε το 1996 από τους δήμους της Δυτικής Μακεδονίας για την εξυπηρέτηση των αναγκών για τη διαχείριση των αποβλήτων στην περιοχή. Σημαντικό έργο της είναι ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η λειτουργία του Ολοκληρωμένου Συστήματος Απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η Διαχειριστική Αρχή των ΠΕΠ είναι η ειδική υπηρεσία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που ασχολείται με την εφαρμογή και υποστήριξη των κονδυλίων της ΕΕ. Είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΕΣΠΑ και του ΕΣΠΑ σε περιφερειακό επίπεδο, την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της νομιμότητας της διαχείρισης και εφαρμογής του, καθώς και το συντονισμό του σχεδιασμού και της εφαρμογής του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος. Ο τύπος της χρηματοδότησης Ε&Α, αφορά κυρίως τις σχετικές καινοτόμες δράσεις που έχει ως δυνητικούς δικαιούχους όλους τους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς με δραστηριότητες που σχετίζονται με την Ε&Α στην περιοχή. Το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης είναι ΝΠΙΔ και εποπτεύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών. Αρμοδιότητές του, μεταξύ άλλων, είναι: Η διαχείριση, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, των πόρων που προέρχονται από το - Εθνικό - Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, άλλους δημόσιους φορείς και νομικά πρόσωπα, τα ευρωπαϊκά και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με αναφορά στο περιφερειακό, νομαρχιακό, τοπικό και εξειδικευμένο αναπτυξιακά προγράμματα Δυτικής Μακεδονίας. Η βοήθεια και η τεχνική ενίσχυση της διοικητικής μονάδας της Περιφέρειας για την ανάπτυξη μελετών και ερευνών και η εφαρμογή των περιφερειακών προγραμμάτων. Η συμμετοχή του σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα και Έργα. Ο τύπος της χρηματοδότησης Ε&Α που αφορά κυρίως τις σχετικές Καινοτόμες Δράσεις έχει ως δυνητικούς τελικούς δικαιούχους Παράρτημα 7/205

8 Φορείς Περιφερειακή Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμο ύ Κέντρο Περιβάλλοντος (ΚΕΠΕ) ΔΕΗ ΑΕ Είδος Φορέα / Ρόλος Αναπτυξιακός Φορέας / Χρηματοδοτικός Οργανισμός Κέντρο Μελετών/ Ε&Α Ιδιωτική Εταιρεία/ Ε&Α Συνοπτική Περιγραφή δραστηριοτήτων δημόσιους φορείς με δραστηριότητες που σχετίζονται με την Ε&Α στην περιοχή. Η Διεύθυνση είναι μια περιφερειακή αρχή της διοικητικής μονάδας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Ασχολείται με την Εξειδίκευση των περιφερειακών πολιτικών στη Δυτική Μακεδονία Εφαρμογή των διαδικασιών προγραμματισμού για τα Προγράμματα Περιφερειακής Ανάπτυξης Προώθηση της ανάπτυξης κινήτρων και θεσμικής πολιτικής Το είδος της παρεχόμενης χρηματοδότησης Ε&Α αφορά δυνητικούς δικαιούχους όλους τους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς με δραστηριότητες που σχετίζονται με την Ε&Α στην περιοχή. Κύρια δραστηριότητα του είναι η συνεχής ενημέρωση των πολιτών αναφορικά με τις συνθήκες ρύπανσης που επικρατούν στην περιοχή και των μέτρων τα οποία πρέπει να λαμβάνονται κάθε φορά. Πραγματοποιεί επιδημιολογικές μελέτες, περιβαλλοντική εκπαίδευση, έρευνες και άλλες δράσεις μέσω προγραμμάτων που διεκδικεί και υλοποιεί. Ε&Α της ΔΕΗ: Η εταιρεία εφαρμόζει και χρηματοδοτεί μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα για τη μείωση του Διοξειδίου του Άνθρακα στους παρακάτω τομείς: Εισαγωγή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Ανάπτυξη υδροηλεκτρικών και εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Ορθολογική χρήση της ενέργειας Εφαρμογή των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών για την καύση λιγνίτη Επίσης, οι ερευνητικές ανάγκες για χρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Παραγωγής της εταιρείας εστιάζονται στα ακόλουθα: Αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών στις υφιστάμενες και νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής Μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων και κυρίως CO2 Αποκατάσταση των υφιστάμενων θερμοηλεκτρικών μονάδων και την αποτελεσματικότητα των μέτρων βελτίωσης Νερό και προστασία των φυσικών πηγών Παράρτημα 8/205

9 Πίνακας 2. 5: Ποσοστό ερευνητών επί του συνόλου των απασχολουμένων για το % 2008 Αν. Μακεδονία & Θράκη 0,58 Κεντρική Μακεδονία 0,90 Δυτική Μακεδονία 0,23 Θεσσαλία 0,38 Ήπειρος 1,22 Ιόνια Νησιά 0,24 Δυτική Ελλάδα 0,76 Στερεά Ελλάδα 0,17 Πελοπόννησος 0,28 Αττική 1,01 Βόρειο Αιγαίο 0,67 Νότιο Αιγαίο 0,24 Κρήτη 0,82 Πηγή: Eurostat Regional Yearbook, Οι σημαντικές δράσεις ΕΤΑΚ των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και τα αποτελέσματά τους Πίνακας 2. 6: Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ που ξεμπλοκάρονται από το ΕΤΕΑΝ (Ίδια επεξεργασία) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΥΝΟΛΟ / ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 190 εκατ. ευρώ 380 εκατ. ευρώ 570 εκατ. ευρώ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ 155 εκατ. ευρώ ( νοικοκυριά) ΤΕΠΙΧ 300 εκατ. ευρώ 600 εκατ. ευρώ 900 εκατ. ευρώ 36 εκατ. ευρώ ΕΝΑΛΙΟ 35 εκατ. ευρώ 70 εκατ. ευρώ 105εκατ. ευρώ 0 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΓΓΥΟΔΟΣΙΑΣ 150 εκατ. ευρώ ΣΥΝΟΛΟ 675 εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ 91 εκατ. ευρώ Παράρτημα 9/205

10 Πίνακας 2. 7: Τα χαρακτηριστικά των νέων προγραμμάτων του ΕΤΕΑΝ (Ίδια επεξεργασία) Τα χαρακτηριστικά των νέων προγραμμάτων του ΕΤΕΑΝ 1. Δάνεια για κεφάλαιο κίνησης, όχι μόνο για επενδύσεις που προβλέπουν τα υφιστάμενα προγράμματα 2. Χαμηλότερο επιτόκιο (~4 % από 6,5 %) με την αύξηση της επιδότησης επιτοκίου μέσω της μείωσης του συντελεστή μόχλευσης 3. Απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις (*), δυνατότητα συμμετοχής όλων των τραπεζών 4. Αποδεσμεύονται 340 εκατ. ευρώ που παρέμεναν «παρκαρισμένα» στο Ταμείο ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά 5. Παραμένουν ενεργά τα υφιστάμενα προγράμματα για επενδύσεις συνολικού ύψους 260 εκατ. ευρώ 6. Άλλα 90 εκατ. ευρώ μέσω του προγράμματος εγγυοδοσίας για την έκδοση εγγυητικών επιστολών προς τους προμηθευτές (*) Επιλέξιμες επιχειρήσεις: Μεσαίες (έως 250 εργαζόμενοι, έως 50 εκατ. κύκλος εργασιών, έως 43 εκατ. ενεργητικό). Μικρές (έως 50 εργαζόμενοι, έως 10 εκατ. κύκλος εργασιών, έως 10 εκατ. ενεργητικό) Πολύ Μικρές (έως 10 εργαζόμενοι, έως 2,5 εκατ. κύκλος εργασιών) 2.4 Η θέση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στον τομέα ΕΤΑΚ σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές Επίπεδο Πίνακας 2. 8: Δείκτες καινοτομίας έξυπνης ανάπτυξης / Συγκριτικά στοιχεία για τη Δυτική Μακεδονία σε σχέση με την Ελλάδα και την ΕΕ-28 Δείκτης (έτος) Δυτική Μακεδονία Ελλάδα ΕΕ - 28 Τομείς Υψηλής Τεχνολογίας Χαμηλή αξιοπιστία Απασχόληση στην Τεχνολογία και τη Γνώση τομείς έντασης, Ποσοστό επί της συνολικής απασχόλησης (2008) Βιομηχανία Υψηλής Τεχνολογίας Βιομηχανία Χαμηλής Τεχνολογίας Χαμηλή αξιοπιστία Βιομηχανία Υπηρεσίες Ανθρώπινοι Πόροι στην Επιστήμη και Τεχνολογία, Ποσοστό επί του Συνολικού Πληθυσμού (2012) Παράρτημα 10/205

11 Δείκτης (έτος) Δυτική Μακεδονία Ελλάδα ΕΕ - 28 Όλοι οι Τομείς Επιχειρήσεις Σύνολο προσωπικού στην Ε&Α και Ερευνητών στους τομείς επιδόσεων, Ποσοστό επί του ενεργού πληθυσμού (2005) Δημόσιο Ανώτερη/Ανώτατη Εκπαίδευση Ιδιωτικές, μη κερδοσκοπικές Χαμηλή αξιοπιστία Ετήσια στοιχεία για τους Ανθρώπινους Πόρους στην Επιστήμη και Τεχνολογία και τις υποκατηγορίες, ποσοστό επί του ενεργού πληθυσμού (2012) Ανθρώπινοι Πόροι στην Επιστήμη και Τεχνολογία - HRST HRST - Εκπαίδευση HRST Επάγγελμα HRST - Πυρήνας Αιτήσεις για πατέντες στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας σε ετήσια βάση, Αριθμός ανά εκατομμύριο κατοίκους (2009) Ευρώ ανά κάτοικο* Ποσοστό του ΑΕΠ Συνολική κατά κεφαλή δαπάνη για Ε&Α (GERD) στους τομείς επιδόσεων (2005) (*) Επιχειρηματικοί Τομείς ποσοστό του ΑΕΠ Δημόσιος Τομέας - Ποσοστό του ΑΕΠ Πηγές: Ίδια επεξεργασία & Ανώτατη/Ανώτερη Εκπαίδευση Ποσοστό του ΑΕΠ (*) Ο δείκτης της συνολικής κατά κεφαλή δαπάνης για Έρευνα και Ανάπτυξη (Total intramural R&D expenditure, GERD ( /κάτοικο)* σε κάθε κλάδο της Τριπλής Έλικας αποτελεί τον μοναδικό δείκτη (με τα σημερινά δεδομένα) που υιοθετήθηκε για τη διάσταση της έξυπνης ανάπτυξης στη Στρατηγική Ευρώπη Παράρτημα 11/205

12 Πίνακας 2. 9: Δείκτες ανταγωνιστικότητας - Πίνακας κατάταξης των Ελληνικών Περιφερειών (σε σύνολο 262 περιφερειών της ΕΕ-27) για το 2013 Δείκτες ΑΝ.ΜΑΚ. ΘΡΑ. ΚΕΝΤ. ΜΑΚ ΔΥΤ. ΜΑΚ ΘΕΣΣ. ΗΠΕΙΡΟΣ ΙΟΝ.ΝΗΣ. ΔΥΤ.ΕΛΛ. ΣΤΕΡ.ΕΛΛ. ΠΕΛ/ΣΟΣ ΑΤΤΙΚΗ Β.ΑΙΓΑΙΟ Ν.ΑΙΓΑΙΟ ΚΡΗΤΗ Ελλάδα Ποιότητα θεσμών Βασικοί πυλώνες Μακρο-οικονομική σταθερότητα Υποδομές Υγεία /28 Ποιότητα βασικής εκπαίδευσης 24/25 Πυλώνες αποτελεσματικότητας Ανώτατη εκπαίδευση και δια βίου μάθηση Αποτελεσματικότητα της αγοράς εργασίας Μέγεθος αγοράς Πυλώνες Καινοτομίας Τεχνολογική ετοιμότητα Επιχειρηματική κουλτούρα / Καινοτομία RCI κατ άτα ξη των 3 υπο κατ ηγο ριώ ν Βασικοί πυλώνες Παράρτημα 12/205

13 Δείκτες ΑΝ.ΜΑΚ. ΘΡΑ. ΚΕΝΤ. ΜΑΚ ΔΥΤ. ΜΑΚ ΘΕΣΣ. ΗΠΕΙΡΟΣ ΙΟΝ.ΝΗΣ. ΔΥΤ.ΕΛΛ. ΣΤΕΡ.ΕΛΛ. ΠΕΛ/ΣΟΣ ΑΤΤΙΚΗ Β.ΑΙΓΑΙΟ Ν.ΑΙΓΑΙΟ ΚΡΗΤΗ Ελλάδα Πυλώνες αποτελεσματικότητας Πυλώνες Καινοτομίας RCI Τελική κατάταξη Κατάταξη ανταγωνιστικότητας Πηγή: EU Regional Competitiveness Index, RCI 2013 Ίδια επεξεργασία 26/28 GR11: Ανατολική Μακεδονία, Θράκη, GR12: Κεντρική Μακεδονία, GR13: Δυτική Μακεδονία, GR14: Θεσσαλία, GR21: Ήπειρος, GR22: Ιόνια Νησιά, GR23: Δυτική Ελλάδα, GR24: Στερεά Ελλάδα, GR25: Πελοπόννησος, GR30: Αττική, GR41: Βόρειο Αιγαίο, GR42: Νότιο Αιγαίο, GR43: Κρήτη Παράρτημα 13/205

14 Πίνακας 2. 10: Δείκτες χρήσης νέων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το σύνολο της χώρας (2012) Πρόσβαση και χρήση διαδικτύου Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν Η/Υ 89,2 92,4 % υπαλλήλων που χρησιμοποιούν Η/Υ για την διεκπεραίωση των 49,6 56,5 καθηκόντων τους, τουλάχιστον ΜΙΑ (1) φορά την εβδομάδα % επιχειρήσεων με πρόσβαση στο διαδίκτυο 78,4 90,9 % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν Κοινωνικά Δίκτυα (Facebook, 16,2 24,1 LinkedIn, Xing, Viadeo, Yammer, κ.α.) % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν Ιστολόγιο (Blog) επιχείρησης ή άλλα 2,2 3,7 μικρο-ιστολόγια (Twitter, Present.Ly, κ.α.) % επιχειρήσεων (10+) με πρόσβαση ευρείας ζώνης 70,3 79,5 % επιχειρήσεων με πρόσβαση DSL στο διαδίκτυο 70,3 74 % επιχειρήσεων με άλλη σταθερού τύπου σύνδεση στο διαδίκτυο 2,7 7,3 % επιχειρήσεων με πρόσβαση Dial Up / ISDN στο διαδίκτυο 5,4 4,8 % επιχειρήσεων με κινητή σύνδεση (Ευρυζωνική ή Αλλη) στο διαδίκτυο 2,7 5,3 % υπαλλήλων που χρησιμοποιούν υπολογιστές συνδεδεμένους με το 23,6 32,4 Διαδίκτυο, για τη διεκπεραίωση των κανονικών καθηκόντων τους (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα) % επιχειρήσεων που παρέχουν στο προσωπικό τους φορητές συσκευές 21,6 24,0 που επέτρεπαν την απομακρυσμένη σύνδεση στο διαδίκτυο για επιχειρηματική χρήση % επιχειρήσεων με ιστοσελίδα/αρχική σελίδα 46,0 61,0 Ηλεκτρονική διακυβέρνηση Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις 69,3 78,3 δημόσιες αρχές, για Ενημέρωση/ Πληροφόρηση % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις 61,6 75,5 δημ. αρχές, για Πρόσβαση σε έντυπα από τις ιστοσελίδες Δημ.φορέων % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις 64,9 75,6 δημόσιες αρχές, για Επιστροφή/ Υποβολή συμπληρωμένων εντύπων (π.χ. υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ, κ.α.) % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις 59,6 70,5 δημόσιες αρχές, για Υποβολή δήλωσης ΦΠΑ % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις 60,2 70,0 δημόσιες αρχές, για Υποβολή εργοδοτικών εισφορών % επιχειρήσεων που εξοικονομούν <25% σε όρους χρόνου λόγω πραγμ. 20,9 23,9 ψηφιακών συναλλαγών έναντι παραδοσιακών μεθόδων με το δημόσιο. % επιχειρήσεων που εξοικονομούν 25% - 50% σε όρους χρόνου λόγω 16,5 21,3 πραγμ. ψηφιακών συναλλαγών έναντι παραδ. μεθόδων με το δημόσιο. % επιχειρήσεων που εξοικονομούν 50% - 75% σε όρους χρόνου λόγω 14,7 20,9 πραγμ. ψηφιακών συναλλαγών έναντι παραδ.μεθόδων με το δημόσιο. % επιχειρήσεων που εξοικονομούν >75% σε όρους χρόνου λόγω πραγμ. 41,7 40,1 ψηφιακών συναλλαγών έναντι παραδοσιακών μεθόδων με το δημόσιο. % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να προσφέρουν 3,1 3,8 αγαθά ή υπηρεσίες προς τις δημόσιες αρχές ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ μέσω Ηλεκτρονικών Συστημάτων Υποβολής Προσφορών (etendering). Ηλεκτρονικό επιχειρείν Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν πακέτο λογισμικού ERP (αφορά επιχειρήσεις 10+) 36,4 39,2 Παράρτημα 14/205

15 % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν λογισμικό CRM 5,4 13,9 % επιχειρήσεων που αντάλλαξαν ηλεκτρονικά πληροφορίες με 4,2 9,8 προμηθευτές ή πελάτες της μέσω συστήματος Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Supply Chain Management) (αφορά επιχειρήσεις 10+). % επιχειρήσεων που έγιναν αποδέκτες ηλεκτρονικών παραγγελιών για 3,0 6,1 προϊόντα ή/και υπηρεσίες μέσω ενός ιστοτόπου (ιστότοπος που χρησιμοποιεί η εταιρία γι' αυτό τον σκοπό - web sales). % επιχειρήσεων που έγιναν αποδέκτες ηλεκτ. παραγγελιών από την ΕΛΛ. 66,9 84,3 % επιχειρήσεων που έγιναν αποδέκτες ηλεκτρονικών παραγγελιών από 50,8 57,0 ΆΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε % επιχειρήσεων που έγιναν αποδέκτες ηλεκτρονικών παραγγελιών από 66,7 26,8 ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ % επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές για προϊόντα 5,4 12,5 ή/και υπηρεσίες μέσω ενός ιστοτόπου/ηλεκτρονικής πύλης (website) ή συστήματος αυτόματης ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων (EDI: Electronic data Interchange) % επιχειρήσεων που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές (τουλάχιστον 1% των συνολικών αγορών) 7,6 8,7 Ηλεκτρονική Μάθηση Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν εφαρμογές ηλεκτρονικής μάθησης 2,7 7,9 (elearning) για εκπαίδευση και κατάρτιση των υπαλλήλων τους Πράσινες Τεχνολογίες Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν κάποια υπολογιστική εφαρμογή που 13,5 14,5 μειώνει την κατανάλωση ενέργειας Επένδυση σε Νέες Τεχνολογίες Δείκτης ΠΔΜ Ελλάδα % επιχειρήσεων που επένδυσαν σε Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) 37,8 36,9 Πηγή: Eurostat 03/2012, Παράρτημα 15/205

16 Πίνακας 2. 11: Περιφερειακές Στρατηγικές Καινοτομίας για Έξυπνη Εξειδίκευση ΕΝΤΟΠΙΖΟΜΕΝΗ Σχετική Εξειδίκευση σε 20 κλάδους βιομηχανίας ΚΛΑΔΟΙ Αττική Κ. Μακεδονία Κρήτη Εξειδίκευση ανά Περιφέρεια Παραγωγή άλλων προϊόντων διατροφής 2,21 1,63 1,78 2,08 1,63 1,73 Άλλο λιανικό καινούριων ειδών εξειδικευμένα καταστήματα 1,56 1,80 1,68 1,56 2,33 Συντήρηση & επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων 1,91 1,57 2,34 1,61 1,63 1,61 ΑΜΘ Ήπειρος Ιονίων Νήσων Παραγωγή προϊόντων καπνού 11,57 19,28 10,10 Τελειοποίηση υφαντουργικών προϊόντων 4,43 Λιανική πώληση καυσίμων για οχήματα 2,18 2,71 2,13 2,85 Εκμίσθωση ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης 2,17 11,35 Εκπαίδευση για ενηλίκους & λοιπή εκπαίδευση 2,55 2,38 2,26 3,04 2,52-1,81 1,95 2,86 2,80 2,44 2,37 Αλιεία, ιχθυοκαλλιέργεια & συναφείς δραστηριότητες 7,36 4,54 7,46 14,03 23,28 6,78 28,16 11,14 4,47 Κατασκευή κεραμικών πλακιδίων & πλακών 1,69 Καλλιέργεια σιτηρών & κηπευτικών 5,35 9,78 11,36 4,92 6,93 8,04 17,13 1,87 8,14 11,33 9,69 8,12 Παραγωγή άλλων ενδυμάτων & εξαρτημάτων ένδυσης 3,06 Παραγωγή κοσμημάτων & συναφών ειδών 3,32 2,09 Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδότες προσωπικού 5,97 2,79 2,31 2,19 - Πώληση μερών & εξαρτημάτων μηχανοκίνητων οχημάτων 1,61 Εστιατόρια 1,54 2,30 2,52 1,88 Επεξεργασία & συντήρηση φρούτων & λαχανικών 3,75 4,72 4,28 Παρασκευή υφαντικών ινών 2,45 7,86 Μπαρ 2,33 2,30 2,70 4,30 3,89 2,38 2,54 2,79 2,65 1,96 Β. Αιγαίου Πελ/σος Ν. Αιγαίο Στ. Ελλάδα Θεσσαλία Δυτ. Ελλάδα Δυτ. Μακεδονία Παράρτημα 16/205

17 Κλάδοι Εξειδίκευση ανά Περιφέρεια ΑΤΤ ΚΜ ΚΡΗ ΑΜΘ ΗΠ ΙΝ ΒΑ ΠΕΛ ΝΑ ΣΕ ΘΕΣ ΔΕ ΔΜ Επισκευή ειδών ατομικής & οικιακής χρήσης 2,92 1,90 1,83 4,92 8,56 2,63 2,44 2,28 Κοπή, μορφοποίηση, επεξεργασία διακοσμητικών λίθων 6,83 2,00 3,01 Κατασκευή ηλεκτρικών συσσωρευτών, ηλεκτρικών στοιχείων.. 16,03 Κτηνοτροφία 2,61 8,10 9,02 2,78 1,62 2,76 3,97 4,88 3,02 4,93 Παροχή υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο 2,99 2,38 4,96 2,88-6,61 3,51 2,75 1,54 Άντληση αργού πετρελαίου & φυσικού αερίου 5,43 Εξόρυξη λίθων 5,47 3,51 11,37 3,10 Καλλιέργεια σε συνδυασμό με κτηνοτροφία (μεικτές) 2,01 1,65 4,13 1,60 2,23 2,69 Εργοτάξια 2,99 2,60 9,61 4,20 2,29 3,33 2,08 2,76 1,76 Θαλάσσιες & ακτοπλοϊκές μεταφορές 3,27 22,92 17,80 7,37 6,25 8,20 Λιανικό εμπόριο εκτός καταστημάτων 1,66 Άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες 1,74 2,75 1,99 Παραγωγή βασικών χημικών προϊόντων 1,65 - Παρασκευή ποτών 1,76 1,61-2,11 Κατασκευή δεξαμενών, ταμιευτήρων, δοχείων, λέβητων 7,66 Δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων & επιχειρήσεων 2,52 2,77 5,26 Ξενοδοχεία 3,95 7,59 2,14 7,72 Λιανικό εμπόριο τροφίμων, ποτών & καπνού σε καταστήματα 2,17 2,99 2,42 1,70 2,23 2,04 Προγραμματισμένες αεροπορικές μεταφορές 4,69 Αποπεράτωση κτιρίων 1,63 1,59 1,94 1,65 1,59 3,01 Διάθεση αποβλήτων & απορριμμάτων, υγιεινή & συναφείς 1,73 Παραγωγή ξυλουργικών προϊόντων για κτίρια 1,53 5,55 2,86-2,57 Διοίκηση κράτους & οικονομική & κοινωνική πολιτική κοινότητας 1,81 1,54 Βασική (Πρωτοβάθμια) Εκπαίδευση 2,02 1,65 2,10 Παράρτημα 17/205

18 Κλάδοι Εξειδίκευση ανά Περιφέρεια ΑΤΤ ΚΜ ΚΡΗ ΑΜΘ ΗΠ ΙΝ ΒΑ ΠΕΛ ΝΑ ΣΕ ΘΕΣ ΔΕ ΔΜ Παραγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου 3,35 4,99 Εξόρυξη λιγνίτη 6,76 109,39 Παραγωγή δομικών μεταλλικών προϊόντων 2,17 2,00 2,91 Παραγωγή & διανομή ηλεκτρικής ενέργειας 1,76 2,15 6,60 Υπηρεσίες βιβλιοθηκών, αρχείων, μουσείων & λοιπών. 3,28 Παραγωγή τσιμέντου, ασβέστη & γύψου 10,18 15,33 13,04 Κατασκευή & επισκευή πλοίων & σκαφών 5,08 Άλλες βοηθητικές μεταφορικές δραστηριότητες 3,06 1,89 2,40 Λιανικό εμπόριο σε μη εξειδικευμένα καταστήματα 1,64 Παραγωγή φυτικών & ζωικών ελαίων & λιπών 12,35 Κατασκευή σωλήνων 10,76 Εξόρυξη μη σιδηρούχων μεταλλευμάτων, εκτός ουρανίου. 29,86 Παραγωγή προϊόντων από σκυρόδεμα, γύψο & τσιμέντο 3,76 4,75 2,03 Παραγωγή αμύλου & προϊόντων αλευρόμυλου & αμύλου 6,70 Παραγωγή σαπουνιών & απορρυπαντικών, αρωμάτων κτλ 4,62 Παραγωγή βασικών πολύτιμων και μη σιδηρούχων μετάλλων 6,52 Συντήρηση & επισκευή υπολογιστών & μηχανημάτων γραφείου... 2,43 3,48 Κτηνιατρικές δραστηριότητες 2,21 2,37 Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες & δραστηριότητες μηχανικών 1,82 1,71 Παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων 1,68 4,62 3,02 Δευτεροβάθμια εκπαίδευση 2,42 2,33 2,19 2,66 Παραγωγή άλλων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων 2,03 Δασοκομία, υλοτομία & συναφείς δραστηριότητες 2,09 Παράρτημα 18/205

19 Κλάδοι Εξειδίκευση ανά Περιφέρεια ΑΤΤ ΚΜ ΚΡΗ ΑΜΘ ΗΠ ΙΝ ΒΑ ΠΕΛ ΝΑ ΣΕ ΘΕΣ ΔΕ ΔΜ Πώληση, συντήρηση & επισκευή μοτοσυκλετών & εξαρτημάτων 4,08 5,25 Παραγωγή μη πυρίμαχων κεραμικών ειδών και προϊόντων 2,66 Συλλογή, καθαρισμός & διανομή νερού 2,16 1,97 Άλλες δραστηριότητες συναφείς με την πληροφορική 1,51 Κατεργασία & βαφή γουναρικών - Παραγωγή γούνινων ειδών 407,63 Εξόρυξη ανθρακίτη 7,32 Αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων 3,90 Έρευνα στις κοινωνικές & ανθρωπιστικές επιστήμες 2,42 Εκμίσθωση εξοπλισμού μεταφορών 2,33 Παραγωγή φαρμακευτικών, χημικών & βοτανικών προϊόντων 2,27 Εκτυπώσεις & συναφείς δραστηριότητες 1,93 Δραστηριότητες συναφείς με τον κινηματογράφο 1,85 Νομισματική διαμεσολάβηση (monetary intermediation) 1,62 Εκμίσθωση αυτοκινήτων 7,12 Χονδρικό εμπόριο ακατέργαστων γεωργικών προϊόντων & ζώων 1,52 Κατασκευή εξοπλισμού για φωτισμό & ηλεκτρικών λαμπτήρων 4,50 Παραγωγή, επεξεργασία & συντήρηση κρέατος & προϊόντων 1,85 Πηγή: Εμπειρογνωμοσύνες DG REGIO,2013 Παράρτημα 19/205

20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Παραδείγματα Επιτυχημένων Πολιτικών και Δράσεων σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές Επίπεδο (κεφ. 3) 3. Ο Σχεδιασμός και η Εφαρμογή των Πολιτικών για την ΕΤΑΚ 3.4. Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Εθνικό επίπεδο Στην Ελλάδα σήμερα έχουν ήδη καταγραφεί και αναφέρονται κατωτέρω οι πρώτες επιτυχείς (σε μία γενική θεώρηση και σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία) προσπάθειες συστημάτων ΕΤΑΚ σε χρονικό βάθος 10 ετών (και οι οποίες εντοπίστηκαν, ταξινομήθηκαν και ομογενοποιήθηκαν μετά από συστηματική έρευνα διαδικτύου). Πίνακας Καλών Πρακτικών Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Εθνικό επίπεδο Επιχειρηματική Θερμοκοιτίδα THERMI Corallia Clusters Initiative egg - enter grow go Πρόγραμμα Aephoria Θερμοκοιτίδα IQbility Innovation Farm Metavallon Incubation for Growth - i4g Θερμοκοιτίδα BIC Αττικής Hellenic Mobile Cluster «Μαζί στην Εκκίνηση» - ΣΕΒ Η περίπτωση της Creta Farms Η περίπτωση της Xylo Eyewear Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (πρόγραμμα Smart+) Ταμείο Επενδύσεων Κεφαλαίου (MARR) Ίδρυμα Επενδύσεων Αραγονίας Το μοντέλο Sancraiu Ολοκληρωμένο Σύστημα Διακυβέρνησης Τουρισμού Πολιτική για τη δημιουργία συνθηκών για την καινοτομική ικανότητα των ΜΜΕ Τεχνολογική Προοπτική Κρακοβία - Małopolska Δίκτυο Εφοδιαστικής Διαχείρισης Βιοϊατρικής στη Λειψία Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε διεθνές επίπεδο Wine Cluster στην Καλιφόρνια Cluster Ξύλου και Επίπλου «Panfa Παράρτημα 20/205

21 Επιχειρηματική Θερμοκοιτίδα THERMI Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Θεσσαλονίκη Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Η THERMI αποτελεί αρωγό καινοτόμων εταιρειών σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους. Οι εταιρείες του ομίλου στεγάζουν, χρηματοδοτούν και προωθούν την καινοτομία. Η Θερμοκοιτίδα THERMI επενδύει σε τεχνολογίες αιχμής. Η THERMI VENTURES συμμετέχει σε έργα ΑΠΕ, καθώς και στο μετοχικό κεφάλαιο καινοτόμων ΜΜΕ. Το THERMI LINK στεγάζει, ενδυναμώνει και προωθεί φρέσκες και καινοτόμες ιδέες. Ιστορικό Ο όμιλος THERMI ιδρύθηκε το 2005 από την εταιρία Emetris η οποία με την ανάληψη του έργου εισέρχεται στο Χώρο της Εφαρμοσμένης Καινοτομίας - Τεχνολογίας, αξιολογώντας περισσότερα από 500 Επιχειρηματικά Πλάνα και δημιουργώντας τις πρώτες τοποθετήσεις Κεφαλαίου υπό την μορφή του Venture Capital σε νέες επιχειρήσεις έντασης Νέας Γνώσης και Έρευνας. Το Στρατηγικό Σχέδιο της THERMI Α.Ε παρουσιάστηκε σε ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έτυχε θετικής έγκρισης με χρηματοδότηση ύψους 50%. Στην συνέχεια η Emetris παρείχε στον φορέα υπηρεσίες αξιολόγησης και αποτίμησης των καινοτομικών σχεδίων και παρουσίαση αυτών στην επιτροπή επενδύσεων, ώστε αν αξιολογηθούν θετικά να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις και διαδικασίες εισόδου. Σε όλη την διάρκεια του έργου η Emetris παρείχε στους ενοίκους και στους υπό ένταξη φορείς - ερευνητές, μια σειρά από υπηρεσίες σε όλα τα στάδια: pre incubation, incubation και graduation, όπως επιχειρηματικό σχεδιασμό, αποτιμήσεις, υποστήριξη στην καταχώρηση πατεντών και δικαιωμάτων, εξεύρεση χρηματοδότησης, προσλήψεις, εκπαίδευση, οργάνωση κ.α. Μέσα σε μια τριετία έγινε αξιολόγηση 500 περίπου Επιχειρηματικών Σχεδίων καινοτόμων επιχειρήσεων. Επιχειρηματική θερμοκοιτίδα THERMI A.E. - Υπηρεσίες Η επιχειρηματική θερμοκοιτίδα THERMI A.E. φιλοξενεί νεοσύστατες καινοτόμες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν την δυνατότητα να υποστηριχθούν σε θέματα καινοτομιών και γενικότερα στην επιχειρηματική τους ανάπτυξη. Σήμερα, στην θερμοκοιτίδα λειτουργούν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στους τομείς βιοϊατρικής, βιοτεχνολογίας, ανάπτυξης προηγμένου λογισμικού και "έξυπνων" συσκευών, τηλεματικής και ασύρματης μετάδοσης δεδομένων, ανάπτυξης διαδικτυακών εφαρμογών και συστημάτων προστασίας του περιβάλλοντος. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται περιλαμβάνουν: Ενοικίαση κύριων εγκαταστάσεων, με σύγχρονους και άρτια εξοπλισμένους χώρους εργασίας που διαθέτουν επίσης βοηθητικούς και κοινόχρηστους χώρους. Ειδικές εγκαταστάσεις: αίθουσες συνεδρίων, παρουσιάσεων, ειδικών εκδηλώσεων, χώρος συνεργασίας (co-working). Υποστηρικτικές υπηρεσίες: νομικές, γραμματειακή υποστήριξη, τηλεφωνικό ψηφιακό κέντρο, κατοχυρώσεις ευρεσιτεχνιών, διαδίκτυο, λογιστικά, εκτυπώσεις. Υπηρεσίες υπεραξίας: υποστήριξη σε θέματα τεχνολογίας, επιχειρηματικά σχέδια, χρηματοδότηση Συμβουλευτική: υλοποίηση σχεδίων δράσης, συστημάτων μέτρησης του επιχειρηματικού αποτελέσματος. Διασύνδεση: υπηρεσίες διασύνδεσης με επιχειρηματικές ενώσεις, ομοειδείς επιχειρήσεις, τεχνολογικά-ερευνητικά πάρκα, πανεπιστήμια. Αποτελέσματα Παράρτημα 21/205

22 Το 2013 ήταν εγκατεστημένες στη THERMI 31 νέες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες απασχολούσαν συνολικά προσωπικό 250 ατόμων και σε 10 από αυτές έχουν επενδυθεί από τη THERMI κεφάλαια (Venture Capital). Έχει δημιουργηθεί ένα "ζεστό" επιχειρηματικό περιβάλλον, όπου οι επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα να υποστηριχθούν σε όλες τις ανάγκες τους και ειδικότερα στην επιχειρηματική τους ανάπτυξη. THERMI VENTURES H THERMI VENTURES διαχειρίζεται από το 2008 το πρώτο και μοναδικό αμοιβαίο κεφάλαιο επενδυτικών συμμετοχών στη Βόρειο Ελλάδα, που συμμετέχει σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και στο μετοχικό κεφάλαιο μικρών και μεσαίων καινοτόμων επιχειρήσεων. THERMI LINK Το 2011, ξεκίνησε η λειτουργία του THERMI LINK για να στεγάσει, ενδυναμώσει και προωθήσει φρέσκες και καινοτόμες ιδέες νέων επιχειρηματιών και ερευνητών και να συνδέσει τον νέο κόσμο της καινοτομίας και της έρευνας με ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες μάνατζερ επενδυτές. Corallia Clusters Initiative Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Αθήνα, Πάτρα Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Το Corallia Clusters Initiative -εν συντομία Corallia- είναι ο πρώτος φορέας που συστάθηκε στην Ελλάδα για την οργανωμένη και συστηματική διαχείριση και ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας (innovation clusters) με στρατηγικό στόχο τη δημιουργία ολοκληρωμένων παραγωγικών και καινοτομικών οικοσυστημάτων, στα οποία δραστηριοποιούνται συντονισμένα παράγοντες από συγκεκριμένους κλάδους και περιφέρειες της χώρας, όπου προϋπάρχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και εξαγωγικός προσανατολισμός. Στα clusters που αναπτύσσει, το Corallia έχει ρόλο συντονιστή και στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζει και υλοποιεί παρεμβάσεις στήριξης και προώθησης για το σύνολο των φορέων καινοτομίας του οικοσυστήματος, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, των πανεπιστημίων, των ερευνητικών εργαστηρίων, των περιφερειακών και κεντρικών κυβερνητικών φορέων, των επιχειρηματικών αγγέλων και των διαχειριστών επενδυτικών κεφαλαίων, των τραπεζών, των ΜΜΕ, των παρόχων υποδομών και υπηρεσιών και των αγοραστών, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Ιστορικό Το Corallia ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2006 με την ολοκλήρωση της «Φάσης-0» με τον τίτλο «Προκαταρκτική Μελέτη Χαρτογράφησης Συνεργατικών Σχηματισμών». Ακολουθεί πολύ σύντομα η πιλοτική υλοποίηση της «Φάσης-1» με αντικείμενο τον τομέα Μικροηλεκτρονικής και Ενσωματωμένων Συστημάτων με την προκήρυξη του προγράμματος «Ενίσχυση Ελληνικών Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών στη Μικροηλεκτρονική». Οι πρώτες συμβάσεις της «Φάσης-2» με τίτλο «Ενίσχυση Ελληνικών Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών στη Μικροηλεκτρονική» αρχίζουν να υπογράφονται το Οι δράσεις που ανέπτυξε η Corallia είναι πολλές και σημαντικές και οδήγησαν σε πολλές διακρίσεις σε Ελληνικό, Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο. Ο ρόλος του Corallia στην ανάπτυξη των clusters: Λειτουργεί ως one-stop-shop, μέσω του οποίου ολόκληρο το δίκτυο καινοτομίας έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας. Υποστηρίζει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων & αναπτύσσει υποδομές όπου επιστήμονες & ερευνητές μπορούν να εφαρμόσουν καινοτόμες ιδέες & να τολμήσουν το επιχειρηματικό τους ξεκίνημα. Παράρτημα 22/205

23 Διευρύνει τον ορίζοντα της γνώσης με εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, μέσω των οποίων τα μέλη των clusters μπορούν να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Αντιμετωπίζει τις αδυναμίες της εγχώριας τεχνολογικής βιομηχανίας μέσω συμπληρωματικότητας και συνεργασιών ανάμεσα στις επιχειρήσεις-μέλη του cluster, καθώς επίσης και στις επιχειρήσεις-μέλη του cluster με εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων κέντρων καινοτομίας παγκόσμιας εμβέλειας στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Ιαπωνία. Ενισχύει δράσεις που καλλιεργούν ισχυρούς δεσμούς με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, με σκοπό να προωθήσει τη μετάδοση τεχνογνωσίας και τη «προϊοντική» αξιοποίηση της Έρευνας & Ανάπτυξης στους θεματικούς τεχνολογικούς τομείς των clusters. Αξιοποιεί το ισχυρό Ελληνικό ανθρώπινο κεφάλαιο (στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή) επιστημόνων και μηχανικών σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, χτίζοντας παράλληλα την "ταυτότητα" «Καινοτομία Designed in Greece». Υπηρεσίες Θερμοκοιτίδα Athens InnoCenter: Στη θερμοκοιτίδα Athens InnoCenter φιλοξενούνται επιχειρήσεις που απολαμβάνουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλες τις δράσεις δικτύωσης, εκπαίδευσης και ενημέρωσης που πραγματοποιούνται καθώς και της οικονομίας κλίμακας που επιτυγχάνεται. Patras InnoHub: To Patras InnoHub βρίσκεται στην Πάτρα. Ακολουθεί τα πρότυπα του πολύ πετυχημένου Athens InnoCenter, και φιλοδοξεί να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της Δυτικής Ελλάδας, αξιοποιώντας τόσο τις ευκαιρίες συνεργασιών μεταξύ των εταιρειών, όσο και τους πόρους στήριξης και υπηρεσιών μιας στάσης (one-stop shop), που έχει αναπτύξει και παρέχει το Corallia. Το Patras InnoΗub διαθέτει υποδομές και υπηρεσίες που απευθύνονται κυρίως σε start-ups and early-stage επιχειρήσεις, ωστόσο και μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να εγκαταστήσουν και να οργανώσουν το υποκατάστημα τους στο InnoΗub, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στις αγορές της δυτικής Ελλάδας. Career Match-Making: Στη διάθεση των εταιρειών και των υποψηφίων τίθεται η ηλεκτρονική πλατφόρμα εύρεσης εργασίας "Career Match-Making", μέσω της οποίας επιτυγχάνεται, 365 ημέρες τον χρόνο, η διασύνδεση φοιτητών και απόφοιτων που αναζητούν εργασία με εταιρείες που έχουν ανοικτές θέσεις εργασίας. Άλλες υπηρεσίες του Corallia είναι: "News Stream": Υπηρεσία προώθησης δελτίων τύπου από το Corallia "News Watch": Υπηρεσία Αποδελτίωσης από το Corallia "Telepresence": Υπηρεσία Τηλεδιάσκεψης από το Corallia Αποτελέσματα Έως το 2013 το Corallia έχει αναπτύξει και συντονίζει τρία τεχνολογικά clusters υψηλής εξειδίκευσης στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα το mi-cluster (Συστήματα και Εφαρμογές Νανο/Μικροηλεκτρονικής), το sicluster (Διαστημικές Τεχνολογίες και Εφαρμογές) και το gi-cluster (Τεχνολογίες Παιγνίων και Δημιουργικού Περιεχομένου). egg - enter grow go Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Αθήνα Ιστοσελίδα: Παράρτημα 23/205

24 Σύντομη Περιγραφή Το «egg - enter grow go» είναι μια πρωτοβουλία Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Eurobank την οποία σχεδίασε και υλοποιεί με το Corallia με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την τόνωση της νεανικής καινοτομικής επιχειρηματικότητας. Tο Πρόγραμμα «egg - enter grow go» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο επιχειρηματικής επώασης (incubation), επιτάχυνσης (acceleration) και συνεργασίας (co-working). Για ένα χρόνο, οι επιχειρηματικές ομάδες που συμμετέχουν, φιλοξενούνται σε ένα πλήρως εξοπλισμένο κτήριο και απολαμβάνουν υποστηρικτικές υπηρεσίες, ουσιαστική επιχειρηματική κατάρτιση και πρόσβαση σε ένα δίκτυο διακεκριμένων μεντόρων με σκοπό να επιταχύνουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Enter Στο Πρόγραμμα «egg - enter grow go» μπορούν να συμμετέχουν νέοι από όλη την Ελλάδα που έχουν δημιουργικές και καινοτόμες ιδέες, σε όλους τους τομείς της οικονομίας και που διαθέτουν το ζήλο να τις μετατρέψουν από «ιδέα» σε «πράξη». Οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν συνοπτικό επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο αξιολογείται βάσει της καινοτομίας, της προοπτικής και της βιωσιμότητάς του, από ανεξάρτητη επιτροπή αξιολόγησης με εμπειρία στη διαχείριση επενδύσεων για νεοσύστατες επιχειρήσεις. Οι συντελεστές του Προγράμματος βοηθούν τις επιλεγμένες επιχειρηματικές ομάδες ώστε να ξεκινήσουν την επιχείρησή τους και να εγκατασταθούν στο κτήριο. Grow Για 12 μήνες οι νέες επιχειρήσεις εστιάζουν εντατικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής τους ιδέας, αξιοποιώντας τις υποδομές, τις υπηρεσίες, την κατάρτιση και την συμβουλευτική καθοδήγηση που τους προσφέρει το Πρόγραμμα. Χτίζουν συνεργασίες με άλλες επιχειρήσεις και αναπτύσσουν τις ικανότητες και δεξιότητες της ομάδας τους για να επιταχύνουν την ανάπτυξη του επιχειρηματικού τους σχεδίου προς ένα αξιοποιήσιμο προϊόν ή υπηρεσία. Μέσα από το Πρόγραμμα «egg - enter grow go» οι επιχειρηματικές ομάδες βιώνουν την εμπειρία του «επιχειρείν» ως μέλη ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας. Go Το Πρόγραμμα επιδιώκει όλες οι επιχειρήσεις που έχουν συμμετάσχει στη φάση grow να καταφέρουν την ωρίμανση του επιχειρηματικού τους σχεδίου και να είναι πλέον καθ όλα έτοιμες να πραγματοποιήσουν το επιχειρηματικό τους «άλμα». Δηλαδή, να προχωρήσουν στην κεφαλαιοποίηση της αξίας της ιδέας τους με δικούς τους πόρους ή μέσα από άντληση επενδυτικών ή άλλων κεφαλαίων. Υπηρεσίες Το Πρόγραμμα «egg - enter grow go» παρέχει υποστηρικτικές υπηρεσίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση θεμάτων επιχειρηματικής λειτουργίας και ανάπτυξης, προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε επιχειρηματικής ομάδας που συμμετέχει. Συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα παρέχει: Υπηρεσίες οικονομικών συμβουλών και δικτύωσης με επενδυτικά σχήματα: ενημέρωση για διαθέσιμες μορφές χρηματοδότησης και συμβουλευτική καθοδήγηση στην επιλογή της κατάλληλης μορφής, ανάλογα με το επιχειρηματικό πλάνο και το στάδιο ωρίμανσης της κάθε επιχείρησης. Υπηρεσίες λογιστικής και εταιρικής διαχείρισης: υποστήριξη στη σύσταση της επιχείρησης (όπου απαιτείται), καθώς και σε λογιστικά, φορολογικά, ασφαλιστικά και θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Υπηρεσίες διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων: υποστήριξη στην προσέλκυση, επιλογή, ανάπτυξη, αξιοποίηση και διατήρηση των ταλαντούχων ανθρώπινων πόρων στη νεοσύστατη επιχείρηση. Υπηρεσίες εταιρικής ταυτότητας και επικοινωνίας: υποστήριξη για τη δημιουργία, την ενίσχυση και την προώθηση της εταιρικής εικόνας, τόσο των ίδιων των επιχειρήσεων όσο και των προϊόντων και των υπηρεσιών τους. Υπηρεσίες προστασίας διανοητικής ιδιοκτησίας και νομικής κατοχύρωσης: υποστήριξη στη διαδικασία κατοχύρωσης της διανοητικής ιδιοκτησίας και των εμπορικών σημάτων της επιχείρησης εντός και εκτός Ελλάδας. Παράρτημα 24/205

25 Υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης πληροφορικής και επικοινωνιών: τεχνική υποστήριξη στις επιχειρηματικές ομάδες για εξειδικευμένες ανάγκες σε θέματα πληροφορικής και επικοινωνιών. Αποτελέσματα Παρά το γεγονός ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Μάρτιο του 2013, ένα πρώτο καταγεγραμμένο θετικό αποτέλεσμα είναι η μεγάλη συμμετοχή κατά τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων, οι οποίες έφτασαν τις 191. Πρόγραμμα Aephoria Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Αθήνα Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Το Πρόγραμμα Aephoria είναι ένα νέο πρόγραμμα εκκίνησης και υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων (startups) στον τομέα της πράσινης οικονομίας. Αποτελεί μια πρωτοβουλία της περιβαλλοντικής ΜΚΟ «Οργάνωση Γη». Σύμφωνα με τους δημιουργούς του, το Aephoria.net έχει ως στόχο τη στήριξη νέων επιχειρηματικών ιδεών με στόχο την δημιουργία καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών στον τομέα της πράσινης οικονομίας και ανάπτυξης. Το Aephoria.net προσφέρει στις νεόφυτες εταιρίες: Βοήθεια στη δημιουργία εταιρικού σχήματος Παροχή χώρου εργασίας με βασικό εξοπλισμό και ευρυζωνική σύνδεση, καθώς και των απαραίτητων νομικών και λογιστικών υπηρεσιών Ανάδειξη της περιβαλλοντικής προστιθέμενης αξίας και της συμβολής στην συνεχή οικονομική ανάπτυξη Συνδρομή στην προσπάθεια δικτύωσης στην αγορά (συνεργάτες, πελάτες, προμηθευτές) Ανάθεση κάθε νεόφυτης εταιρίας σ ένα μέντορα που υποστηρίζει την ιδέα Συνδρομή στην ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδιασμού, τη διαμόρφωση εταιρικής ταυτότητας και στρατηγική επικοινωνίας Ενημέρωση για τις δυνατότητες χρηματοδότησης και προγραμμάτων επιδότησης και συνδρομή στην προσπάθεια εξεύρεσης αναπτυξιακών κεφαλαίων από ιδιώτες επενδυτές ή/και εταιρίες Αποτελέσματα Το Πρόγραμμα Aephoria ξεκίνησε την λειτουργία του στα μέσα του 2013 και δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα αποτελέσματα. Θερμοκοιτίδα IQbility Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Αθήνα Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Πρόκειται για μία νέα θερμοκοιτίδα, η οποία αποτελεί πρωτοβουλία του Quest Group σε συνεργασία με το PJTechCatalyst fund και παρέχει υποδομές, υπηρεσίες, mentoring αλλά και χρηματοδότηση σε ICT start-ups. Υπηρεσίες Παροχή χώρων εργασίας, κατάλληλα διαμορφωμένων για συναντήσεις, συνεργασίες με άλλες startups επιχειρήσεις, συναντήσεις με πελάτες, διαλέξεις και παρουσιάσεις. Παράρτημα 25/205

26 Αρχική χρηματοδότηση. Το ποσό αρχικής χρηματοδότησης (seed funding) μετοχικής συμμετοχής που θα λαμβάνουν οι επιλεχθείσες ομάδες θα κυμαίνεται μεταξύ ευρώ. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας στη θερμοκοιτίδα νέων επιχειρήσεων, θα γίνεται επαναξιολόγηση τόσο από τον όμιλο Quest όσο και από το PJ Tech Catalyst Fund για επιπλέον χρηματοδότηση συγκεκριμένων ομάδων. Πόροι για την στήριξη της επιχείρησης και συγκεκριμένα: Λογιστικές και φοροτεχνικές υπηρεσίες για την ίδρυση της επιχείρησης Νομικές υπηρεσίες (σχετιζόμενες με τα πνευματικά δικαιώματα) Τεχνολογική υποδομή (πληροφοριακά συστήματα) και συνδεσιμότητα Διοικητικές υπηρεσίες Συμβουλευτική και mentoring. Έμπειροι μέντορες παρέχουν συμβουλές και υπηρεσίες για το στρατηγικό σχεδιασμό της επιχείρησης, το business plan και τις επιχειρηματικές προκλήσεις. Εξωτερικοί συνεργάτες διευκολύνουν και παρέχουν συμβουλές για τα επόμενα βήματα των start ups. Μέσω της Quest Group παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε τρείς κορυφαίες εταιρίες ICT, ένα δίκτυο πλέον των 700 επαγγελματιών για την περαιτέρω ανάπτυξη της επιχείρησης. Παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε κορυφαία επενδυτικά funds στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αποτελέσματα Καθώς πρόκειται για μία νέα δράση δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα συγκεκριμένα αποτελέσματα. Η πρώτη φάση της δράσης η οποία ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2013, προσέλκυσε μεγάλο αριθμό, περισσότερες από 100, start-ups κυρίως στον τομέα των ICT (εφαρμογές smartphones, κοινωνικά δίκτυα, data analysis και υπηρεσίες cloud). Innovation Farm Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Θεσσαλονίκη Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Το Innovation Farm αποτελεί μια οιονεί θερμοκοιτίδα και επιταχυντή (accelerator) για startups, διαθέτοντας το ειδικό πρόγραμμα επιτάχυνσης Stage One, η συμμετοχή στο οποίο δεν προβλέπει κάποια χρηματική επιβάρυνση για τις συμμετέχουσες ομάδες. Οι ομάδες λαμβάνουν ενεργή υποστήριξη και στην αναζήτηση χρηματοδότησης. Υπηρεσίες Παροχή συμβουλών για το χρηματοδοτικό σχεδιασμό των start ups και εντοπισμός επενδυτών. Αναπροσαρμογή και ευθυγράμμιση της επιχείρησης σύμφωνα με τη δυναμική των εξελίξεων. Ενεργοποίηση του δημιουργικού δυναμικού και των καινοτόμων ιδεών. Ενδυνάμωση των ιδεών με στόχο την μετατροπή τους σε προϊόντα. Έμφαση στην καινοτομία Υπηρεσίες διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων (IP Management) όπως σχεδιασμός στρατηγικής Πνευματικών Δικαιωμάτων, εκπαίδευση σε καλές πρακτικές για τα Πνευματικά Δικαιώματα, διαχείριση του φακέλου των ευρεσιτεχνιών κλπ. Αποτελέσματα Παράρτημα 26/205

27 Το 2013 ξεκίνησε η δεύτερη περίοδος με τις προεγγραφές των start ups μετά από μία εξαιρετικά επιτυχημένη πρώτη περίοδο. Η Innovation Farm διοργανώνει με μεγάλη επιτυχία πλήθος εκδηλώσεων και ημερίδων. Metavallon Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Αθήνα Ιστοσελίδα: Σύντομη περιγραφή Η Metavallon προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και υποστήριξης startups. Το πρόγραμμα αυτό ονομάζεται Startup Series και αποτελείται από τρία στάδια (Gymnasium: startup idea development, Academy: acceleration, Institute: incubation), με την ολοκλήρωση των οποίων επιδιώκεται οι επίλεκτοι συμμετέχοντες να έχουν αποκτήσει πολύτιμες δεξιότητες και να έχουν μετατρέψει τις ιδέες τους σε δυναμικές επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα βασίζεται στην πρακτική μάθηση, σε επισκέψεις σε διεθνή κέντρα επιχειρηματικότητας όπως η Νέα Υόρκη και η Silicon Valley και στην καθοδήγηση από ένα διεθνές δίκτυο μεντόρων και ειδικών. Υπηρεσίες Ημερίδες και σεμινάρια για την επιχειρηματικότητα και για την ανάπτυξη δεξιοτήτων από έμπειρους ειδικούς στο αντικείμενο. Υπηρεσίες mentoring Ταξίδια σε σημαντικά επιχειρηματικά κέντρα. Πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία Παροχή εργασιακού χώρου και υπηρεσίες σχετικές με τις επιχειρήσεις κατά το στάδιο της θερμοκοιτίδας. Αποτελέσματα Κατά την πρώτη περίοδο λειτουργίας thw η Metavallon πραγματοποίησε: 38 ημερίδες 395 ώρες διδασκαλίας, εκπαίδευσης και προπόνησης 122 ώρες εκπαίδευσης με μέντορες και ειδικούς 20 ώρες investor pitching 16 άγγελοι επενδυτές και funds της Αθήνας, της Νέας Υόρκης και του Σαν Φραντσίσκο επενδύσεις σε εργασιακούς χώρους και υπηρεσίες 7 συνεργάτες και υποστηρικτές, (Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου, FastTrac of the Kauffman Foundation, Mozilla WebFWD, Alba Graduate Business School και η Πρεσβεία των ΗΠΑ) 20 κοινωνικοί εταίροι και 3 εταίροι των ΜΜΕ Καινοτομία: 37 πρωτοπόρες και διαφορετικές start ups Πληθώρα αναφορών στο internet, στα κοινωνικά δίκτυα κλπ 62 συμμετέχοντες, 8 επιλεγέντες οι πιο ταλαντούχοι, ευέλικτοι, και υποσχόμενοι 8 νέες θέσεις εργασίας Παράρτημα 27/205

28 Incubation for Growth - i4g Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Θεσσαλονίκη Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Η Incubation for Growth - i4g προωθεί την δημιουργία επωφελών διασυνδέσεων μεταξύ της έρευνας και της επιχειρηματικότητας, με την ταυτόχρονη ενεργοποίηση μηχανισμών διαρκείας με απώτερο στόχο την μετατροπή καινοτόμων ιδεών σε κερδοφόρα επιχειρηματικά σχήματα. Ιστορικό Η θερμοκοιτίδα για την ανάπτυξη i4g ξεκίνησε τη λειτουργία της μετά από την απόφαση της εταιρίας «ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ» να υλοποιήσουν μία επένδυση 5,4 εκ. Ευρώ μέσω του προγράμματος του Υπουργείου Ανάπτυξης «ΕΛΕΥΘΩ». Η φάση «κατασκευής» ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2001 και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2003 με την ένταξη των πρώτων επιχειρήσεων στην θερμοκοιτίδα. Έως το 2005 η πληρότητα είχε ανέλθει στο 100%. Υπηρεσίες Οι προσφερόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνουν: Στέγαση και υποστήριξη λειτουργίας Υπηρεσίες συμβουλευτικής Πρόσβαση σε χρηματοδότηση (αρχικά κεφάλαια, χρηματοδοτικά εργαλεία) Αποτελέσματα Η Incubation for Growth- i4g διαθέτει εμπειρία πολλών ετών και έχει αναπτύξει ιδιαίτερες δεξιότητες σχετικά με τις θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας και τα Επιστημονικά/Τεχνολογικά Πάρκα. Συνεργάζεται με διεθνώς αναγνωρισμένα ινστιτούτα και έχει βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς. To 2013 δεν υπάρχουν ανακοινώσεις νέα στην ιστοσελίδα της θερμοκοιτίδας. Θερμοκοιτίδα BIC Αττικής Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Με την ίδρυση και λειτουργία της Θερμοκοιτίδας στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, το BIC Αττικής κεφαλαιοποιεί την πολύχρονη εμπειρία του στο χώρο της υποστήριξης των ΜΜΕ, ενεργοποιώντας και αξιοποιώντας ένα δίκτυο συνεργατών στην Ελλάδα και το εξωτερικό (επιχειρήσεις, τράπεζες, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, ευρωπαϊκό δίκτυο BIC, θερμοκοιτίδες κα). Η Θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων του BIC Αττικής απευθύνεται σε νέους επιχειρηματίες και υφιστάμενες επιχειρήσεις, που σκοπό έχουν την εμπορική εκμετάλλευση μιας καινοτομίας. Στόχος είναι η υποστήριξη επιχειρηματιών με γνώμονα γνώση του αντικειμένου στο οποίο επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν ανεξάρτητα από το αν έχουν προηγούμενη επιχειρηματική εμπειρία (π.χ. ερευνητές, εργαζόμενοι σε συναφές αντικείμενο κα). Οι υποψήφιες προς στέγαση επιχειρήσεις υποβάλλουν με την συνεργασία εξειδικευμένων συμβούλων του BIC Αττικής πρόταση-επιχειρηματικό σχέδιο το οποίο αξιολογείται από τριμελή επιτροπή τόσο για τη βιωσιμότητα του όσο και για τη δυνατότητα υποστήριξής του από τις εγκαταστάσεις και τις προσφερόμενες υπηρεσίες της Θερμοκοιτίδας. Με την έγκριση της πρότασης, και εφόσον υπάρχουν κενές θέσεις στην Θερμοκοιτίδα, η επιχείρηση εντάσσεται στο δυναμικό της Θερμοκοιτίδας. Ο μέγιστος χρόνος παραμονής μιας επιχείρησης στη Θερμοκοιτίδα είναι τρία χρόνια ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις μια επιχείρηση μπορεί να παραμείνει μέχρι και πέντε χρόνια. Υπηρεσίες Παράρτημα 28/205

29 Η Θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων του BIC Αττικής στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου προσφέρει στις επιχειρήσεις-ενοίκους υπηρεσίες σε τρία επίπεδα: Παροχή βασικών λειτουργικών υπηρεσιών (χώροι στέγασης, συσκέψεων, γραμματειακή υποστήριξη, βασικές συμβουλευτικές υπηρεσίες) Δικτύωση με συνεργάτες για την κάλυψη πάγιων αναγκών (δικηγόρους, λογιστές, γραφίστες κα) Δικτύωση με υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας Υπηρεσίες Χρηματοδότησης (υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, δικτύωση με Venture Capital, Τράπεζες, Επενδυτές κα) Υπηρεσίες Μάρκετινγκ (ανάπτυξη σχεδίων μάρκετινγκ, δικτύωση με εξειδικευμένες επιχειρήσεις προώθησης πωλήσεων κα) Υπηρεσίες Διαχείρισης Γνώσης (δικτύωση με φορείς παραγωγής γνώσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ερευνητικά κέντρα κα) για την χρήση υπηρεσιών και την ανάπτυξη συνεργασιών. Αποτελέσματα Το BIC Αττικής απετέλεσε παράδειγμα καλής πρακτικής ως προς την υποβολή και διαχείριση καινοτόμων προτάσεων στο χώρο των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Hellenic Mobile Cluster Χώρα: Ελλάδα Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Tο Hellenic Mobile Cluster είναι μία πρωτοβουλία του ΣΕΚΕΕ (Σύνδεσμος Εταιριών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος) που στοχεύει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των μελών του, στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων και ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών, στη δημιουργία οικονομίας κλίμακας, καθώς επίσης και στη συνεργασία με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα επιδιώκει: να αποτελέσει ένα κέντρο ενίσχυσης της καινοτομίας στον τομέα των υπηρεσιών κινητών εφαρμογών και περιεχομένου, να βοηθήσει τα μέλη του να αναπτυχθούν, μέσω συνεργειών με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις μεγάλες εταιρείες, τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου, τις μεγάλες εταιρίες κινητών εφαρμογών, τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές οντότητες, καθώς και τους κοινωνικούς και επιχειρηματικούς φορείς της χώρας και της Ευρώπης, να αποτελέσει μια κινητήρια δύναμη η οποία να συμβάλλει στην αναγνώριση του πρωταγωνιστικού ρόλου των Ελληνικών επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων, αλλά και της χώρας γενικότερα, στον τομέα των κινητών εφαρμογών, σε παγκόσμιο επίπεδο, να τονώσει τη συνέργεια με αντίστοιχα clusters διεθνώς του κλάδου, καθώς και την ενίσχυση των σχέσεων με τις διεθνείς επιχειρήσεις και τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του cluster και πηγή ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας. Προς την επίτευξη του σκοπού αυτού, ο φορέας αρωγός θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στον συντονισμό της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων της συστάδας, των ερευνητικών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και των αντίστοιχων κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου, να εκμεταλλευτεί ευκαιρίες για τη χρηματοδότηση των τεχνολογικών, επενδυτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων των μελών του, στο πλαίσιο εθνικών ή Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, δράσεων και πρωτοβουλιών. Παράρτημα 29/205

30 Αποτελέσματα Σήμερα το Hellenic Mobile Cluster αριθμεί 25 επιχειρηματικά μέλη και συνεργάζεται με δύο ερευνητικούς φορείς. Η λειτουργία του άρχισε τον Μάιο του «Μαζί στην Εκκίνηση» - ΣΕΒ Χώρα: Ελλάδα Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Τριάντα δύο επιχειρηματικές προτάσεις από ισάριθμες πανεπιστημιακές ομάδες στηρίζει ο ΣΕΒ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Μαζί στην Εκκίνηση». Πρόκειται για συνεργασία με κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα και με τη συμμετοχή δικτύου επιχειρήσεων μελών του ΣΕΒ. Στόχος η έμπρακτη στήριξη νέων που έχουν μια καινοτόμα ιδέα και ενδιαφέρονται για την επιχειρηματική αξιοποίησή της, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες υποστήριξης. Ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την περιφέρεια Θεσσαλίας και το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος έχει εγκαταστήσει σε δύο χώρους, 32 επιχειρηματικές ομάδες (17 στην Αθήνα και 15 στο Βόλο) με καινοτόμες επιχειρηματικές προτάσεις που καλύπτουν ευρεία γκάμα τεχνολογικών περιοχών. Ειδικότερα, 17 προτάσεις αφορούν τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, 5 είναι στον τομέα της υγείας-βιοτεχνολογίας, 3 σε αγροτική & κτηνοτροφική παραγωγή, 3 σε τρόφιμα-τυποποίηση, 2 σε ενέργεια και 2 σε βιομηχανικές κατασκευές. 1. NATUREPLUS Παραγωγή φυσικών βιοενεργών συστατικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Κρόκιδα Μαγδαληνή Κατασκευή και προμήθεια βιοδραστικών ενώσεων από μικροφύκη, σε εταιρίες τροφίμων. Τα προϊόντα αυτά θα περιέχουν φυσικά συστατικά υψηλής ποιότητας και καθαρότητας σε τιμές που μπορούν να ανταγωνιστούν τα φθηνά συνθετικά συστατικά που χρησιμοποιούνται σήμερα. 2. Verde Wash Καθαριστικό φρούτων και λαχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Θλιβίτη Βαρβάρα Παρασκευή καθαριστικού από 100% φυσικά συστατικά, για την αποτελεσματική απομάκρυνση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, και άλλων παθογόνων παραγόντων από φρούτα και λαχανικά. 3. Ανάλυση & Ερμηνεία Βιολογικών Δεδομένων για την Παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών σε Φαρμακοβιομηχανίες Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Χατζηιωάννου Αριστοτέλης. Εφαρμογή σειράς καινοτόμων μεθοδολογιών και αλγορίθμων για την ανάλυση και ερμηνεία βιολογικών δεδομένων μεγάλης κλίμακας, με στόχο την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς φαρμακοβιομηχανίες. 4. Παραγωγή φυσικών προσθέτων για τρόφιμα Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Γώγου Ελένη Παραγωγή αιθέριων ελαίων, φυσικών αντιοξειδωτικών και εκχυλισμάτων από ελληνικά αρωματικά φυτά, για εξατομικευμένη εφαρμογή τους σε προϊόντα τροφίμων. 5. Wave Winch - Κυματικό Βαρούλκο για την παραγωγή ενέργειας Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Λεβεντάκης Νικόλαος Παροχή υπηρεσιών σχεδιασμού προϊόντων και συστημάτων. Εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας που αφορά σε ειδικό βαρούλκο για την παραγωγή ενέργειας από τον κυματισμό σκαφών ή πλωτών σωμάτων. 6. ANALYSIS_Carotid - Διάγνωση & Αξιολόγηση της Καρωτιδικής Αθηρωμάτωσης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Γαστουνιώτη Αιμιλία Το ANALYSIS_Carotid είναι μία εφεύρεση υλοποιούμενη σε υπολογιστή που υποστηρίζει τη διάγνωση / αξιολόγηση της καρωτιδικής αθηρωμάτωσης και την επιλογή θεραπείας. Παράρτημα 30/205

31 7. Σύστημα Απομακρυσμένης Διαχείρισης Δικτύου Θέρμανσης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Χαραλαμπίδης Ιγνάτιος Σύστημα διαχείρισης λειτουργιών και διαδικασιών που απαιτούνται σε οικιακό και βιομηχανικό χώρο. 8. Reneseng Βιοενέργεια & Βιοπροϊόντα Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Εκπρόσωπος Ομάδας: Τσακάλοβα Μαρινέλλα Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σχετικά με την παραγωγή βιοενέργειας και βιοπροϊόντων. 9. PROTEOMΑRKERS BIOTECH Ακαδημία Αθηνών Εκπρόσωπος Ομάδας: Τσάγκαρης Γεώργιος Ανάπτυξη, παραγωγή & προώθηση νέων διαγνωστικών προϊόντων στον τομέα του μη επεμβατικού ελέγχου της υγείας του εμβρύου και των επιπλοκών της κύησης. 10. Προώθηση Ελληνικού ελαιολάδου ανώτερης ποιότητας με καινοτόμα συσκευασία Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Εκπρόσωπος Ομάδας: Αποστολόπουλος Δημήτρης Προώθηση ελληνικού ελαιόλαδου ανώτερης ποιότητας, επιτραπέζιας ελιάς και παραγώγων αυτής, με καινοτόμες συσκευασίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. 11. Εκτροφή Σπάνιας Ελληνικής Φυλής Προβάτου και Παραγωγή Τυροκομικών Προϊόντων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Εκπρόσωπος Ομάδας: Τσουρέκη Δήμητρα Παραγωγή παραδοσιακών ιδιότυπων βιολογικών τυροκομιών προϊόντων φέροντα την σήμανση ποιότητας Ε.Π.Ι.Π. (Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν). 12. Πρότυπο διαγνωστικό κέντρο ζώων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Εκπρόσωπος Ομάδας: Σταυρόπουλος Μιχάλης Λειτουργία ενός πρότυπου διαγνωστικού κέντρου το οποίο θα παρέχει διαγνωστικές εξετάσεις σε παραγωγικά ζώα και ζώα συντροφιάς, σε ταχύτερους χρόνους και με μεγάλη αξιοπιστία. 13. Υπηρεσίες Μοριακής Απεικόνισης στη Βιοτεχνολογία ΤΕΙ Αθήνας Εκπρόσωπος Ομάδας: Λούντος Γιώργος Σχεδιασμός και παραγωγή εξειδικευμένων ανιχνευτών και μετρητικών διατάξεων μοριακής απεικόνισης και παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στον τομέα της Βιοτεχνολογίας. 14. Enologator σύστημα εξασφάλισης ποιότητας παραγωγής οίνου ΤΕΙ Αθήνας - Εκπρόσωπος Ομάδας: Μπανιάς Ευάγγελος Λογισμικό για τη βελτίωση των διαδικασιών ελέγχου ποιότητας στην παραγωγή οίνου. 15. Λογισμικό υποστήριξης των διαιτητών αγώνων πολεμικών τεχνών ΤΕΙ Αθήνας Εκπρόσωπος Ομάδας: Ελευθερίου Στυλιανός Λογισμικό με εφαρμογή στα αγωνίσματα "SANDA" και "QINGDA", το οποίο βελτιώνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ενστάσεων. 16. Έξυπνη ταινία πιστοποίησης της ποιότητας περιεχόμενου φιαλών ΤΕΙ Αθήνας Εκπρόσωπος Ομάδας: Ντρίνι Μένε Δημιουργία ενός συστήματος διασφάλισης γνησιότητας ποτών με τη χρήση έξυπνων ταινιών πιστοποίησης και της τεχνολογίας NFC. 17. Streaminyou.gr Live streaming εκδηλώσεων ΤΕΙ Αθήνας Εκπρόσωπος Ομάδας: Παππάς Σεραφείμ Παροχή υπηρεσιών μετάδοσης εικόνας και ήχου μέσω του διαδικτύου (live streaming και web TV) σε απομακρυσμένες περιοχές της ελληνικής επαρχίας. 18. HPV- Ανίχνευση και τυποποίηση του ιού HPV Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος Ομάδας: Γκορτσίλας Πασχάλης Παράρτημα 31/205

32 Εμπορική αξιοποίηση τεχνολογίας - μεθόδου η οποία ανιχνεύει και τυποποιεί εννέα τύπους HPV και περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η τεχνική αυτή παρουσιάζει εξαιρετική ευαισθησία και ειδίκευση, δίνοντας αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. 19. Καθετοποιημένη & Αειφόρος Παραγωγή Εδώδιμου Αχινού στην Ελλάδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος Ομάδας: Πανταζής Παναγιώτης Ίδρυση μονάδας καθετοποιημένης παραγωγής και μεταποίησης εδώδιμου αχινού (φρέσκες, κονσερβοποιημένες, συσκευασμένες γονάδες) με εξαγωγικό προσανατολισμό. 20. My personal trainer Web application Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωποι: Μανούρας Νικόλαος, Παναγούλης Χαράλαμπος Εφαρμογή για smart phones, i-phones και tablets, η οποία θα παρέχει πληροφορίες και προγράμματα προπόνησης για ποδόσφαιρο στοχευμένα για συγκεκριμένες κατηγορίες- επίπεδα αθλητισμού (π.χ. ανάλογα με την ηλικία). 21. VR - Μέθοδος αποκατάστασης για άτομα με χρόνιες παθήσεις σε συνδυασμό με εικονική πραγματικότητα. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Μαλισόβα Αχιλλεία Παροχή εξοπλισμού και υπηρεσιών που συνδέουν τα όργανα εκγύμνασης με σύστημα εικονικής πραγματικότητας, σε κέντρα αποκατάστασης για άτομα με χρόνιες παθήσεις και κινητικές δυσλειτουργίες, αξιοποιώντας τα οφέλη της εικονικής πραγματικότητας. 22. Fast and safe: παρακολούθηση, αξιολόγηση, εκπαίδευση μοτοσικλετιστών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Λεμονάκης Παναγιώτης Εφαρμογή που παρακολουθεί & αξιολογεί την οδηγική συμπεριφορά του μοτοσικλετιστή και προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την οδηγική του ικανότητα. 23. DIETICIUS! Εξειδικευμένη εφαρμογή για διαιτολόγους Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Γρηγοροπούλου Αγγελική Εφαρμογή για διαιτολόγους σε συνδυασμό με gadget το οποίο λαμβάνει εξατομικευμένες πληροφορίες για τις καθημερινές δραστηριότητες των πελατών, επιτρέποντας έτσι στο διαιτολόγο να προσαρμόζει αποτελεσματικότερα το προτεινόμενο διατροφολόγιο. 24. Ping-pong Computing - Πλατφόρμα κατανεμημένης εκτέλεσης κώδικα μέσω internet. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Κατσόμαλλος Εμμανουήλ Αξιοποίηση των μη χρησιμοποιούμενων πόρων των κινητών συσκευών για την επίλυση απαιτητικών προβλημάτων και την συλλογή και διαχείριση δεδομένων. 25. NOODIO - Πλατφόρμα προώθησης μουσικών καλλιτεχνών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Δημητριάδης Χριστόφορος Πλατφόρμα προώθησης των ανεξάρτητων και ανερχόμενων μουσικών καλλιτεχνών, στοχεύοντας στην ανακάλυψη νέων ήχων και μουσικών από τους ακροατές. 26. Personal Consultant: Track, Monitor & Plan Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Χαλίτσιος Χρήστος Αυτόματη αναγνώριση φυσικής δραστηριότητας μέσω της αξιοποίησης δεδομένων, που μπορούν να αντληθούν από τους αισθητήρες έξυπνων συσκευών και σχεδιασμός εξατομικευμένου προγράμματος άθλησης. 27. Salesboxie: Λογισμικό εύκολης διασύνδεσης eshop με E-bay Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Αναστασιάδης Παναγιώτης Προώθηση λογισμικού που συνδέει ταχύτατα τα ηλεκτρονικά καταστήματα με την διεθνή αγορά του ebay. 28. Talk2me! - Υπηρεσία αναγνώρισης φωνητικών εντολών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Χουρδάκης Γεώργιος-Αναστάσιος Παράρτημα 32/205

33 Παροχή υπηρεσίας αναγνώρισης φωνητικών εντολών σε οποιοδήποτε (υπάρχον ή μελλοντικό) Web Site ή Web Application. 29. Ηχητικά Παιχνίδια Εφαρμογή Εκπαίδευσης σε Μουσικές Έννοιες Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Ροβίθης Εμμανουήλ Εφαρμογές-παιχνίδια για ηλεκτρονικό υπολογιστή, κινητά τηλέφωνα και διαδικτυακούς ιστοτόπους, τα οποία βασίζονται στον ήχο και έχουν ως στόχο την εκπαίδευση των χρηστών σε μουσικές έννοιες. 30. Ζώα στο διάστημα - Εκπαιδευτικό παιχνίδι σε 3D περιβάλλον Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Στώικος Ιωάννης Εκπαιδευτικό παιχνίδι για παιδιά προσχολικής ηλικίας με αφήγηση παραμυθιού με ακουστικά και οπτικά μέσα σε 3D περιβάλλον. 31. egipedo - Ηλεκτρονική Διαχείριση Γηπέδων & Παικτών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Αλέξανδρος Ζαμίχος Ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου ερασιτέχνες παίκτες ποδοσφαίρου μπορούν να κάνουν ηλεκτρονική κράτηση του γηπέδου που τους ενδιαφέρει καθώς και να αναζητήσουν παίκτες αν η ομάδα-παρέα τους δεν επαρκεί για τις ανάγκες του παιχνιδιού. 32. cminds - Ψηφιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εκπρόσωπος: Τσαλαπάτα Χαρίκλεια Ψηφιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια με σκοπό την ανάπτυξη βασικών και άλλων δεξιοτήτων από τα παιδιά της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η περίπτωση της Creta Farms Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Ρέθυμνο Ιστοσελίδα: Η Creta Farms ιδρύθηκε το 1970 στο Ρέθυμνο, και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980 λειτουργούσε ως μια μικρή οικογενειακή βιοτεχνία αλλαντικών. Το 1990, όταν αναλαμβάνει η δεύτερη γενιά της οικογένειας, και σημερινή διοίκηση της επιχείρησης (Κωνσταντίνος και Εμμανουήλ Δομαζάκης), η Creta Farms αριθμεί οκτώ υπαλλήλους. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Creta Farms γνωρίζει μια ραγδαία ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα. Το 2000 η Creta Farms εισάγεται στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, και σήμερα πλέον η επιχείρηση αριθμεί 630 εργαζομένους, έχει ένα χαρτοφυλάκιο περίπου 200 προϊόντων και πουλάει τα προϊόντα της σε 16 χώρες. Αξίζει να αναφερθεί πως μεταξύ 1997 και 2010 η επιχείρηση κατάφερε να δεκαπλασιάσει τον κύκλο εργασιών της, φτάνοντας τα 110 εκατ. ευρώ. Η Creta Farms οφείλει σημαντικό κομμάτι της επιτυχίας της στις καινοτομίες που έχει αναπτύξει. Ακολουθώντας την τάση της εποχής για πιο υγιεινά προϊόντα, ίδρυσε ήδη από τη δεκαετία του 1990 τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Το τμήμα αυτό είχε από την αρχή ως στόχο να αναπτύξει πιο «υγιεινά» αλλαντικά εμπνευσμένα από την κρητική διατροφή, η οποία εκείνη την εποχή γινόταν ευρέως γνωστή τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αμερική. Το πιο σημαντικό από τα επιτεύγματα του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης είναι η μέθοδος παραγωγής «Εν Ελλάδι». Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την αντικατάσταση σημαντικού μέρους των ζωικών λιπαρών με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Το 2001 η μέθοδος «Εν Ελλάδι» κατοχυρώνεται σε παγκόσμια κλίμακα (δίπλωμα ευρεσιτεχνίας), και έκτοτε αποτελεί την «αιχμή του δόρατος» για την ανάπτυξη της Creta Farms τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η προσπάθεια της Creta Farms να εκμεταλλευθεί την πατέντα της εισάγοντας προϊόντα που έχουν παραχθεί με τη μέθοδο «Εν Ελλάδι» στις διεθνείς αγορές. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης των εργασιών της, η Creta Farms συμπράττει με άλλες επιχειρήσεις συνδυάζοντας τις ικανότητές της με αυτές των συνεργατών της. Παρακάτω θα παρουσιάσουμε δύο χαρακτηριστικές συνεργασίες της Creta Farms, η Παράρτημα 33/205

34 πρώτη αφορά στη συνεργασία της με την ισπανική αλλαντοποιία Grupo Alimentario Argal και η δεύτερη με τη γαλακτοβιομηχανία ΜΕΒΓΑΛ. Η Grupo Alimentario Argal είναι μια από τις μεγαλύτερες αλλαντοβιομηχανίες στην Ισπανία, με σημεία πώλησης. Η Creta Farms και η Argal προχώρησαν το 2009 στη σύσταση ισπανικής εταιρείας με την επωνυμία «Creta Farms Spain SL», στην οποία οι δύο εταιρείες συμμετέχουν με ποσοστό 50% η καθεμιά. Η νέα αυτή επιχείρηση είναι μια προσπάθεια να συνδυαστούν οι θεμελιώδεις ικανότητες της Creta Farms με αυτές της Argal, με σκοπό την είσοδο προϊόντων «Εν Ελλάδι» στην ισπανική αγορά με την εμπορική ονομασία «Creta Granjas». Βάσει της συμφωνίας, η Creta Farms θα εισφέρει στη νέα εταιρεία τα δικαιώματα χρήσης και εκμετάλλευσης των πατεντών της, τα εμπορικά της σήματα, την τεχνογνωσία «Εν Ελλάδι», καθώς και τη σχετική γνώση μάρκετινγκ. Η Argal, από την πλευρά της, θα εισφέρει τις εγκαταστάσεις παραγωγής της, καθώς και το εκτεταμένο δίκτυο διανομής και πωλήσεων που διαθέτει. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της νέας επιχείρησης, αναπτύχθηκε ένα νέο πατέ (πολύ δημοφιλές προϊόν της ισπανικής κουζίνας) με τη μέθοδο «Εν Ελλάδι». Το 2010 η Creta Farms ξεκινάει τη συνεργασία της με τη ΜΕΒΓΑΛ προκειμένου να εισέλθει στην αγορά του τυριού. Το πλαίσιο της συνεργασίας των δύο επιχειρήσεων περιλάμβανε κοινό πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης, το αποτέλεσμα του οποίου είναι ένα νέο τυρί. Το νέο αυτό προϊόν παρουσιάστηκε στην ελληνική αγορά στα μέσα του 2011 με την ονομασία «Εν Ελλάδι Μεσογειακή». Για την παραγωγή του «Εν Ελλάδι Μεσογειακή» έχει χρησιμοποιηθεί η βασική αρχή της μεθοδολογίας «Εν Ελλάδι» (αντικατάσταση ζωικού λίπους από αγνό παρθένο ελαιόλαδο). Στη συνεργασία αυτή η ΜΕΒΓΑΛ προσφέρει τη γνώση που έχει για την παρασκευή τυριού, και τις εγκαταστάσεις της για την παραγωγή. Η Creta Farms, από την πλευρά της, προσφέρει τα δίκτυα διανομής και πωλήσεων που διαθέτει, και τις γνώσεις της αναφορικά με το μάρκετινγκ ενός τέτοιου προϊόντος, και το brand name της. Στις δύο παραπάνω συνεργασίες που περιγράψαμε η Creta Farms συνάπτει στρατηγικές συμμαχίες με έναν δυνάμει ανταγωνιστή (Argal) και με μια επιχείρηση με συμπληρωματικές με αυτή θεμελιώδεις ικανότητες (ΜΕΒΓΑΛ). Τόσο στην πρώτη, όσο και στη δεύτερη περίπτωση, η Creta Farms εισέρχεται σε στρατηγικές συμμαχίες για τις οποίες η ανταλλαγή γνώσεων είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία τους. Σε αμφότερες τις προσπάθειες που παρουσιάζονται εδώ (εισαγωγή στην ισπανική αγορά, επέκταση δραστηριοτήτων στην αγορά του τυριού) το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν πιο δύσκολο για την Creta Farms να επιτευχθεί με δικά της μέσα. Ακόμη και αν έφτανε στο ίδιο αποτέλεσμα με δικά της μέσα, η διαδικασία θα ήταν χρονοβόρα και δαπανηρή. Ειδικότερα, και σε σχέση με την πρώτη συνεργασία, η Creta Farms πέτυχε να ισχυροποιήσει τα υφιστάμενα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα, ενώ σε σχέση με τη δεύτερη συνεργασία, η Creta Farms δημιούργησε ένα νέο, δύσκολα αντιγράψιμο, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το οποίο είναι ενσωματωμένο στην αμοιβαία επωφελή σχέση της με τη ΜΕΒΓΑΛ. Η περίπτωση της Xylo Eyewear Χώρα: Ελλάδα Τόπος: Σύρος Ιστοσελίδα: H Χylo eyewear είναι μια νέα επιχείρηση από τη Σύρο που κατασκευάζει και εμπορεύεται χειροποίητα ξύλινα γυαλιά ηλίου. Οι, μέχρι πρόσφατα άνεργοι, ιδιοκτήτες της, ο Περικλής Θερριός και η Ελένη Βακονδίου, είναι αυτοδίδακτοι ξυλουργοί. Η ιδέα τους για την κατασκευή ξύλινων γυαλιών ηλίου χρονολογείται από την άνοιξη του «[ ] στην αρχή ήμασταν πολύ χαρούμενοι γιατί νομίζαμε ότι η ιδέα ήταν δική μας. Μετά ανακαλύψαμε ότι υπάρχουν και άλλοι κατασκευαστές ξύλινων γυαλιών ανά τον κόσμο, αλλά ήδη είχαμε το πείσμα για την κατασκευή». Σε σχέση με τα ξύλινα γυαλιά ηλίου που είδαν να κυκλοφορούν στην αγορά, θεώρησαν πως «[ ] μπορούμε να σχεδιάσουμε και κατασκευάσουμε κάτι καλύτερο». Η αρχική ιδέα τους ήταν να κατασκευάζουν γυαλιά ηλίου από ξύλο ελιάς. Καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμη ξυλεία από ελιά για την πραγματοποίηση κατασκευών, η ιδέα αυτή σταδιακά μετεξελίχθηκε. Τον Μάρτιο του 2013 μια τυχαία συνάντηση αλλάζει την πορεία της επιχειρηματικής τους ιδέας. Μια μέρα ο Περικλής δουλεύει ένα κομμάτι ξύλο στο εργαστήριο ενός εξωτερικού συνεργάτη, ο οποίος Παράρτημα 34/205

35 κατασκευάζει ξύλινες πινακίδες. Την ίδια ώρα επισκέπτεται το εργαστήριο για δική του δουλειά ο Μάριος Γεωρνταμιλής, προπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου (με έδρα τη Σύρο). Καθώς ο Μάριος μαζί με τον Νίκο Αθανασόπουλο έχει κάνει εργασία στο πανεπιστήμιο με θέμα τα ξύλινα γυαλιά, αναγνωρίζει αμέσως τη δουλειά του Περικλή, και η συνάντηση καταλήγει σε ένα καφέ. Στο πλαίσιο επόμενων συναντήσεων ο Μάριος καλεί τους φίλους του Νίκο Αθανασόπουλο (βιομηχανικός σχεδιαστής) και Κωνσταντίνα Γοργογιάννη (βιομηχανική σχεδιάστρια, φωτογράφος) και προτείνουν στη Xylo eyewear συνεργασία, με αντικείμενο την ανάληψη της προβολής και του branding της νέας επιχείρησης. Η πρόταση αυτή βρίσκει τον Περικλή και την Ελένη πολύ επιφυλακτικούς, αφ ενός γιατί δεν μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν αυτή τη συνεργασία, αφ ετέρου γιατί δεν «γνωρίζονταν» επαγγελματικά. Η αντιπρόταση των φοιτητών ήταν το αρχικό κεφάλαιο της επιχείρησης να προερχόταν από crowdfunding και η πληρωμή τους από ενδεχόμενη επιτυχία της εκστρατείας τους (crowdfunding campaign). Με τη βοήθεια των νέων τους συνεργατών, ο Περικλής και η Ελένη απευθύνονται στον θεσμό της χρηματοδότησης από το πλήθος (crowdfunding) για τη χρηματοδότηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Ο στόχος του crowdfunding που τέθηκε αρχικά ήταν η συγκέντρωση του ποσού των ευρώ. Σε όσους ήθελαν να συμβάλουν στη συγκέντρωση του αρχικού κεφαλαίου υπήρχε μια σειρά από ανταλλάγματα, με κυριότερο την επιλογή ενός ζευγαριού γυαλιών ηλίου από τη Xylo eyewear. Όπως εξηγούν οι ίδιοι, «η προσπάθειά μας μέσω crowdfunding είχε ένα διπλό στόχο. Εκτός από τον προφανή (δηλ. την εύρεση του αρχικού κεφαλαίου), προσπαθήσαμε με αυτό τον τρόπο να τεστάρουμε την ανταπόκριση του κόσμου στο νέο αυτό προϊόν». Με άλλα λόγια, η Χylo eyewear χρησιμοποίησε τη μέθοδο του crowdfunding για να κάνει μια «εφαρμοσμένη» έρευνα αγοράς. Σε μια καμπάνια η οποία διήρκεσε ένα μήνα (15 Μαΐου-15 Ιουνίου 2013), η Χylo eyewear κατάφερε να ξεπεράσει κατά πολύ τον αρχικό στόχο, προπωλώντας περίπου 150 ξύλινα γυαλιά ηλίου. Επόμενος στόχος της Χylo eyewear είναι να «ξαναβγάλουν από την τράπεζα ιδεών» την αρχική ιδέα της κατασκευής γυαλιών από ξύλο ελιάς χρησιμοποιώντας δικό τους ξύλο. Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (πρόγραμμα Smart+) Στο πλαίσιο της συμμετοχής της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στην υλοποίηση του έργου SMART+ έγινε καταγραφή και αξιολόγηση των καλών πρακτικών των συμμετεχουσών περιφερειών στο πρόγραμμα. Το Smart+ αφορούσε στην υποστήριξη της καινοτομίας στις μικρές επιχειρήσεις και χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα INTERREG IVC, αποτελούσε δε συνέχεια της επιτυχημένης εφαρμογής του προγράμματος INTERREG IIIC SOUTH Περιφερειακό Πλαίσιο Δράσης SMART. Ο κύριος στόχος του SMART + ήταν η ανάλυση και διάχυση καλών πρακτικών και η προετοιμασία της ευρείας υιοθέτησής τους από τις δημόσιες αρχές, των συμμετεχουσών περιφερειών, για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών τους στον τομέα της ενίσχυσης της ικανότητας των μικρών επιχειρήσεων για καινοτομία και κατ επέκταση τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Παρακάτω περιγράφονται οι καλές εταιρικές πρακτικές σε επίπεδο προγράμματος. Ταμείο Επενδύσεων Κεφαλαίου (MARR) Χώρα: Πολωνία Τόπος: Κρακοβία Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Το Ταμείο Επενδύσεων Κεφαλαίου, της Αναπτυξιακής Εταιρείας της Μαλοπόλσκα (Małopolska Regional Development Agency (MARR)), είναι ένα ταμείο μορφής κεφαλαίου εκκίνησης (seed capital), που επενδύει τα κεφάλαιά του σε νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις, οι οποίες χρησιμοποιούν και εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των κεφαλαίων εκκίνησης είναι η επένδυση κεφαλαίων σε επιχειρήσεις που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους (εξ ου και η ονομασία «σπορά»/seed). Παράρτημα 35/205

36 Το Ταμείο δεν τοποθετεί οικονομικούς πόρους μόνο σε ιδέες που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, αλλά συμμετέχει επίσης ενεργά στη διαδικασία της εμπορευματοποίησης τους στην αγορά. Παρέχει στους πελάτες της εξατομικευμένες υπηρεσίες και υποστήριξη από εμπειρογνώμονες. Εξειδικεύεται στο εμπόριο και συγκεκριμένα στις τηλεπικοινωνίες, ΤΠΕ, τεχνολογίες υγειονομικής και ιατρικής περίθαλψης, φαρμακείο, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προστασία του περιβάλλοντος. Η όλη διαδικασία επενδύσεων χωρίζεται σε 3 στάδια: Στάδιο I - Αξιολόγηση: Οι καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες που υποβάλλονται στην Αναπτυξιακή Εταιρεία και αξιολογούνται θετικά, αναλύονται ως προς το οικονομικό και τεχνολογικό τους περιεχόμενο από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Δημιουργείται το επιχειρηματικό σχέδιο για να αποτελέσει τη βάση για τη συμμετοχή των πόρων του Ταμείου στην αντίστοιχη επένδυση. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων καθορίζονται τα νομικά και χρονικά πλαίσια των προβλεπόμενων μέτρων. Στάδιο II: Η επιλογή των καινοτόμων σχεδίων: Εξασφαλίζοντας την υψηλότερη δυνατή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, το Ταμείο δίνει τη δυνατότητα στους δημιουργούς να επωφεληθούν από εξειδικευμένες εκπαιδευτικές συνεδρίες και συμβουλευτική των οποίων στόχος είναι να προετοιμάσουν τη δομή της νέας εταιρείας και να παρέχουν τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία καινοτόμων επιχειρήσεων. Η έγκριση της υποβληθείσας λύσης ακολουθείται από την αξιολόγηση της ιδέας, την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που μπορεί να αποτελέσουν την συνεισφορά του δημιουργού. Στάδιο ΙΙΙ Επένδυση: Με βάση τα καλύτερα-βάση της αξιολόγησης-έργα, δημιουργούνται οι εταιρείες με τα μερίδια ή τις μετοχές αξίας έως ευρώ να ανήκουν στο Ταμείο. Το κοινό πακέτο των μετοχών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50%, και η περίοδος της επένδυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δέκα έτη. Όταν η εταιρεία φτάσει στην παραγωγική ωριμότητα της (business maturity), η Αναπτυξιακή Εταιρεία αποσύρει τις μετοχές μέσω της πώλησης τους στους εταίρους, σε δημιουργούς (δικαιώματα προτίμησης), και σε στρατηγικούς επενδυτές ή μέσω δημόσιας προσφοράς στο Χρηματιστήριο. Ίδρυμα Επενδύσεων Αραγονίας Χώρα: Ισπανία Τόπος: Σαραγόσα Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Το Ίδρυμα Επενδύσεων της Αραγονίας είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, του οποίου κύριος στόχος είναι η ανάπτυξη ενός μοντέλου για τη διευκόλυνση της συνάντησης/συμφωνίας και κατανόησης μεταξύ των επενδυτών (καθηγητών) και των επιχειρηματιών. Η συνεισφορά στον τομέα αυτόν είναι η υποστήριξη της δημιουργίας μηχανισμών μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης και άλλες καινοτόμες υπηρεσίες. Το πρώτο ορόσημο είναι να εντοπιστούν τα εμπόδια για τη δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, η διεξαγωγή μιας μελέτης για τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς σε εθνικό επίπεδο, με αντίκτυπο στις δημόσιες και ιδιωτικές τεχνολογικά καινοτόμες υφιστάμενες εταιρείες της περιοχής, καθώς ο αριθμός των επιχειρηματιών στην Ισπανία, αλλά και στην περιοχή της Αραγονίας έχει αυξηθεί σημαντικά. Η υποστήριξη του Ιδρύματος επεκτείνει την υποστήριξη πέρα από την τεχνική ανάπτυξη του έργου για να συνεργαστεί με εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση μέσω νέων τύπων όπως επιχειρηματικό κεφάλαιο, επιχειρηματικοί άγγελοι, επαγγελματικά εγχειρήματα, συνεργασίες, κλπ. Ο κύριος στόχος είναι η ενίσχυση των δεξιοτήτων των διοικητών χρηματοδοτικών μηχανισμών (δημόσιοι και ιδιωτικοί) στα αρχικά στάδια (κυρίως επιχειρηματίες και/ή μικρές επιχειρήσεις στην έναρξη δραστηριοποίησής τους). Έτσι προκύπτουν διάφοροι μηχανισμοί: ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων, ημερίδες επιμόρφωσης και μαθητεία. Το Ίδρυμα Επενδύσεων της Αραγονίας αναπτύσσει ένα μοντέλο που διευκολύνει την κατανόηση μεταξύ του επενδυτή και του επιχειρηματία, καλύπτοντας το κενό που δεν έχει καλυφθεί ακόμη από κανένα ίδρυμα, δημόσιο ή ιδιωτικό, σε περιφερειακό επίπεδο. Τα πλεονεκτήματα για τους επενδυτές είναι: Παράρτημα 36/205

37 Πρόσβαση στη βάση δεδομένων ανάκτησης των επιχειρηματικών έργων Επιλογή του έργου σύμφωνα με επενδυτικά κριτήρια Συμμετοχή σε φόρα, σε ειδικές εκπαιδευτικές συναντήσεις ή συναντήσεις δικτύωσης. Ευκολία συν-επενδύσεων με τα άλλα μέλη του δικτύου. Τα πλεονεκτήματα για τους επιχειρηματίες είναι: Πρόσβαση στην δικτυακή πλατφόρμα των επενδυτών Προβολή των επιχειρηματικών σχεδίων Αξιολόγηση των έργων από επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων Ειδικά προγράμματα κατάρτισης για τους επιχειρηματίες Επικοινωνία με τους επενδυτές που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο έργο. Αποτελέσματα Το Ίδρυμα Επενδύσεων της Αραγονίας, ιδρύθηκε από την περιφερειακή κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2012, και έχει ήδη ένα χαρτοφυλάκιο πάνω από 60 υποβληθέντα έργα από επιχειρηματίες και επενδυτές. Τα έργα σχετίζονται με διάφορους τομείς όπως τα τρόφιμα και η γεωργία, οι επαγγελματικές υπηρεσίες και ο τουρισμός. Το μοντέλο Sancraiu Χώρα: Ρουμανία Τόπος: Sancraiu Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Το μοντέλο του Sancraiu αφορά στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού δικτύου παροχής καταλυμάτων (παρέχοντας όχι μόνο καταλύματα, αλλά και ψυχαγωγία μέσα από την παράδοση και τις τοπικές εκδηλώσεις), προκειμένου να μετατραπεί το χωριό Sancraiu σε ένα δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Το δίκτυο ξεκίνησε το 2002 από τον ιδιοκτήτη του ταξιδιωτικού πρακτορείου Davincze Tours. Αρχικά, υπήρχαν 15 οικογένειες που διέθεταν ευρύχωρα σπίτια στο χωριό και σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν 2-3 δωμάτια ως τουριστικά καταλύματα. Παράλληλα με την αύξηση του αριθμού των τουριστών στο χωριό, περισσότερες οικογένειες αποφάσισαν να συμμετάσχουν στο δίκτυο. Επί του παρόντος, υπάρχουν 40 μονάδες καταλυμάτων (δυναμικότητας 250 κλινών) που έχουν καταχωρηθεί στο δίκτυο. Το ταξιδιωτικό πρακτορείο Davincze Tours είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό των τουριστικών δραστηριοτήτων, οργανώνει τα καταλύματα και παρέχει υπηρεσίες αναψυχής, σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές που καθορίζονται για το δίκτυο. Οι ατομικές επιχειρήσεις που παρέχουν τουριστικά καταλύματα δεν θεωρούνται πλέον ανταγωνιστές, αλλά από τώρα και στο εξής συνεργάζονται μεταξύ τους. Η αποτελεσματικότητα αυτής της συνεργασίας είναι εξασφαλισμένη από το συντονιστή του δικτύου (το πρακτορείο Davincze Tours), το οποίο συντονίζει και διαχειρίζεται το σύνολο του δικτύου των τουριστικών υπηρεσιών στο χωριό. Το δίκτυο βασίζεται σε σαφείς κανονισμούς, οι οποίοι είναι δεσμευτικοί για όλα τα μέλη, γεγονός που ενισχύει το επαγγελματικό επίπεδο της συνεργασίας τους. Αποτελέσματα Σήμερα το δίκτυο αποτελείται από 40 μέλη (αρχικά ήταν μόνο 15). Η θετική επίδραση του δικτύου έπεισε τις τοπικές αρχές στο να παρέχουν μια σταθερή υποστήριξη στην ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού. Επένδυσαν στην ανάπτυξη των υποδομών και στη βελτίωση του σχεδιασμού του χωριού. Η προσέλκυση ενός μεγάλου αριθμού τουριστών στην περιοχή αποτελεί άλλη μια ένδειξη της επιτυχίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός των τουριστών στην περιοχή παρατηρήθηκε το 2007 και το 2008, φτάνοντας Παράρτημα 37/205

38 συνολικά τις διανυκτερεύσεις ετησίως, ενώ το 2011, στο χωριό καταγράφηκαν περίπου διανυκτερεύσεις. Ολοκληρωμένο Σύστημα Διακυβέρνησης Τουρισμού Χώρα: Βουλγαρία Τόπος: Μπουργκάς Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Το ολοκληρωμένο σύστημα για τη διαχείριση του τουρισμού παρέχει ένα εργαλείο πληροφορικής για γρήγορη σύνδεση και για ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών στον τομέα του τουρισμού και των δυνητικών πελατών. Το σύστημα λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο για σχεδόν όλες τις τουριστικές υπηρεσίες (αίθουσες, εστιατόρια, αξιοθέατα, κλπ.). Το σύστημα υποστηρίζει το έργο των κέντρων σε διάφορες κατευθύνσεις μέσα από: Ανάπτυξη δειγμάτων - είναι διαθέσιμες αυτόματες λειτουργίες και προκαταρκτικές έτοιμες γραπτές απαντήσεις σε διαφορετικές γλώσσες, μειώνοντας έτσι το χρόνο παράδοσης και επιλύοντας το πρόβλημα της γλώσσας. Παρέχοντας μια πληροφορία με τη χρήση των πολλαπλών κριτηρίων επιλογής. Δίνει επίσης τη δυνατότητα για την τρέχουσα ενημέρωση των πληροφοριών, όπως δωμάτια, ημερολόγιο γεγονότων, τα πλησιέστερα τουριστικά αξιοθέατα, κλπ. Παρέχοντας μια πληροφορία σχετικά με την προσφορά του δήμου: διάφορες συναυλίες, φόρουμ για την ενοικίαση ποδήλατου, συμπεριλαμβανομένου του τιμοκαταλόγου και της διαθεσιμότητας την δεδομένη περίοδο του χρόνου. Το σύστημα είναι χρήσιμο όχι μόνο στους επισκέπτες και στον τοπικό πληθυσμό ως μια πλούσια πηγή πληροφοριών, αλλά και στις τοπικές ΜΜΕ ως μια πλατφόρμα για τη διαφήμιση των επιχειρήσεων. Ο στόχος της δράσης ήταν η διασύνδεση των υπηρεσιών καινοτομίας, της κινητικότητας και του τουρισμού μετατρέποντας τον τοπικό τουρισμό σε έναν τομέα υπηρεσιών "έντασης γνώσης". Ο ειδικός στόχος είναι να ενθαρρυνθούν οι ΜΜΕ του τουριστικού τομέα προκειμένου να χρησιμοποιήσουν καινοτόμα εργαλεία πληροφορικής στις επιχειρήσεις τους (με τη χρήση του ολοκληρωμένου συστήματος), το οποίο θα αυξήσει σταδιακά την ικανότητά τους να απορροφούν τις καινοτομίες. Αποτελέσματα Το ολοκληρωμένο σύστημα για τη διακυβέρνηση του τουρισμού στο Μπουργκάς έχει θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας σε ολόκληρη την περιοχή. Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της εφαρμογής του σε εθνικό επίπεδο δεν είναι ακόμη διαθέσιμα. Πολιτική για τη δημιουργία συνθηκών για την καινοτομική ικανότητα των ΜΜΕ Χώρα: Βουλγαρία Τόπος: Μπουργκάς Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Ο Δήμος του Μπουργκάς έχει αναπτύξει μια τοπική πολιτική η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την υποστήριξη των start-ups και την ενίσχυση της ικανότητας των ΜΜΕ για καινοτομία. Η πολιτική αυτή περιλαμβάνει την ανάπτυξη, την συζήτηση και την έγκριση των βασικών εγγράφων στρατηγικής για την ανάπτυξη των ΜΜΕ, την καινοτομία και την στήριξη επενδύσεων, τις επιστημονικές και τεχνολογικές ανταλλαγές. Στοχεύει στη δημιουργία των εργαλείων για την υποστήριξη των ΜΜΕ σε διοικητικές, τεχνικές και οικονομικές πτυχές. Η πολιτική αυτή περιλαμβάνει: Παράρτημα 38/205

39 Την εξασφάλιση ειδικά προϋπολογισμένων πόρων για τις δραστηριότητες υποστήριξης Την επιλογή μιας ειδικής επιτροπής τον Απρίλιο του 2012 Την δημιουργία ενός ειδικού δικτυακού τόπου και μιας εικονικής θερμοκοιτίδας Την διενέργεια μελετών σχετικά με τις ανάγκες και την προσέγγιση για την ανάπτυξη των ΜΜΕ και της καινοτομίας Την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων και των τοπικών πανεπιστημίων Την παροχή των προγραμμάτων κατάρτισης για τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων, καθώς και καινοτόμες υπηρεσίες για την περιοχή Την οργάνωση συναντήσεων με τους εκπροσώπους των επαγγελματικών συνδέσμων και των ΜΜΕ για να συζητήσουν θέματα που σχετίζονται με τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ, τα δάνεια, τα προγράμματα κατάρτισης κλπ. Το τοπικό πρόγραμμα για την προώθηση των ΜΜΕ είναι το βασικό εργαλείο αυτής της πολιτικής. Η επιτροπή που επιλέγεται από το Δημοτικό Συμβούλιο του Μπουργκάς είναι υπεύθυνη για την προετοιμασία του προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει : Συμβουλευτικές υπηρεσίες για την χορήγηση πίστωσης και την προετοιμασία μιας συμφωνίας με τις τράπεζες και με άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ενίσχυση της συνεργασίας με τις οργανώσεις και τους συνδέσμους των ΜΜΕ για την ανάπτυξη προτάσεων ειδικά για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία. Υπηρεσίες για τις ΜΜΕ με στόχο την εφαρμογή της εταιρικής σχέσης και δικτύωσης με εταίρους τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό, καθώς και συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις. Η διατήρηση μιας βάσης δεδομένων βέλτιστων πρακτικών, διαρκή προβλήματα της υποστήριξης των ΜΜΕ και ιστοσελίδα για την προώθηση των ΜΜΕ. Διοργάνωση θεματικών σεμιναρίων, συναντήσεων, εκθέσεων, και άλλων εκδηλώσεων αφιερωμένες στην οικοδόμηση της καινοτομικής ικανότητας των ΜΜΕ. Ανάπτυξη της τοπικής στρατηγικής για την καινοτομία. Η πολιτική αυτή στοχεύει στη στήριξη των πρωτοβουλιών πολιτικής με επίκεντρο τις νέες start-ups και την ανάπτυξη καινοτομικής ικανότητας των ΜΜΕ στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς από διάφορες δραστηριότητες με την συνεργασία των τοπικών φορέων. Αποτελέσματα Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί τα ακόλουθα θετικά αποτελέσματα της εφαρμογής της πολιτικής: Δημιουργία θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων, ειδική ιστοσελίδα και εικονική θερμοκοιτίδα για καινοτόμες ΜΜΕ. Έναρξη της προετοιμασίας του δημοτικού προγράμματος για την τόνωση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και δημοτική στρατηγική καινοτομίας συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου δράσης. Διοργάνωση συναντήσεων αφιερωμένες στα γενικά προβλήματα των επιχειρήσεων και των ευκαιριών για την υποστήριξή τους εντός του Δημοτικού Προγράμματος - συμμετοχή 22 ΜΜΕ και κλαδικοί σύνδεσμοι. Διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται στο Υπουργείο Εργασίας στο Μπουργκάς με 36 εκπροσώπους των εταιρειών - αποσαφήνιση των δυνατοτήτων απασχόλησης του προσωπικού με ένα ειδικό σχήμα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» Παράρτημα 39/205

40 Εκστρατείες ενημέρωσης για τις δυνατότητες έργων χρηματοδότησης αφιερωμένα στον εκσυγχρονισμό και την καινοτομία των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. (τρίμηνη καμπάνια, συμπεριλαμβανομένων των συναντήσεων με τη συμμετοχή 56 επιχειρήσεων από το Μπουργκάς). Διοργάνωση συναντήσεων και επισκέψεων με επιχειρηματίες και εταιρίες του εξωτερικού (Ρωσία, Λιθουανία Κίνα, Βουλγαρία κλπ) με στόχο την ανάπτυξη σχέσεων και ευκαιριών για συνεργασίες. Εκπαίδευση με τη συμμετοχή 36 εκπροσώπων των ΜΜΕ και των επιχειρηματικών σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας JEREMIE. Τεχνολογική Προοπτική Κρακοβία - Małopolska 2020 Χώρα: Πολωνία Τόπος: Κρακοβία Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Η ιδέα για το έργο προέκυψε ως αποτέλεσμα μιας συζήτησης σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ των μετόχων του Τεχνολογικού Πάρκου της Κρακοβίας. Η βάση για τη διαμόρφωση του σκεπτικού του έργου ήταν η αναγνώριση της αναγκαιότητας για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του εκπαιδευτικού, επιστημονικού και ερευνητικού δυναμικού της περιοχής, προκειμένου να ενισχυθούν οι κοινωνικές και οικονομικές περιοχές και να αναπτυχθεί μια οικονομία βασισμένη στη γνώση. Το έργο με τίτλο «Τεχνολογική Προοπτική Κρακοβία - Μαλοπόλσκα 2020» ανταποκρίνεται σε μια σειρά πολιτιστικών προσκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή. Παρά τις αναμφισβήτητες επιτυχίες στην προσέλκυση επενδυτών και τη δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων, η Περιφέρεια της Μαλοπόλσκα βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση της γρήγορης μετάβασης σε μια ανταγωνιστική οικονομία βασισμένη στη γνώση και την καινοτομία. Το έργο απαντά στα ερωτήματα σχετικά με τη βελτιστοποίηση του προγραμματισμού των πολλά υποσχόμενων κατευθύνσεων της εκπαίδευσης, της επιστημονικής έρευνας και της περιφερειακής πολιτικής, σύμφωνα με την προβλεπόμενη ανάπτυξη των βασικών τεχνολογιών του μέλλοντος. Η συγκεκριμένη πολιτική στοχεύει στα: Προσδιορισμός των 10 τεχνολογιών προτεραιότητας και των κατευθύνσεων της έρευνας και της ανάπτυξης έργων, η οποία θα προκαλέσει την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της Περιφέρειας Μαλοπόλσκα ως μια περιοχή γνώσης. Προσδιορισμός των οικονομικών συνθηκών που σχετίζονται με την απορρόφηση των νέων τεχνολογιών από τις στρατηγικές οικονομικές οντότητες και η αποτελεσματική εμπορευματοποίηση τους στις εθνικές και διεθνείς αγορές. Προσδιορισμός των κατευθύνσεων προτεραιότητας της επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης για τα επόμενα 12 χρόνια. Επιλογή των βασικών θεμάτων δράσης, διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ της έρευνας και ανάπτυξης και των οικονομικών τομέων - κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του έργου για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ του τομέα Ε&Α και των επιχειρήσεων. Προετοιμασία των συστάσεων για τους δημόσιους φορείς που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της τεχνολογίας με δημόσιους πόρους. Ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του έργου, έχουν επιλεγεί 10 τεχνολογίες του μέλλοντος, που είναι τεχνικά εφικτό να υλοποιηθούν και να τεθούν σε λειτουργία στη Μαλοπόλσκα μέχρι το Οι τεχνολογίες που επελέγησαν θα λειτουργήσουν επίσης ως οδηγός σχετικά με τη συνιστώμενη πορεία Παράρτημα 40/205

41 δράσης για την προώθηση της περιοχής ως ζώνη, στην οποία πραγματοποιούνται οι ανεπτυγμένες και τεχνολογικά προηγμένες επενδύσεις. Η επιλογή αυτή δημιουργεί νέες προκλήσεις, τις οποίες το Παρατηρητήριο Τεχνολογίας (ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του 2012, στο πλαίσιο του Τεχνολογικού Πάρκου Κρακοβίας) θα βοηθήσει να ξεπεραστούν. Το έργο θα υποστηρίξει τη διαδικασία λήψης στρατηγικών αποφάσεων σε σχέση με τη χρηματοδότηση των έργων που θα εξασφαλίζουν την τεχνολογική ανάπτυξη της περιοχής. Αποτελέσματα Πάνω από 1000 εμπειρογνώμονες από την Περιφέρεια Μαλοπόλσκα εκπρόσωποι της επιστήμης, των επιχειρήσεων και της διοίκησης έχουν συμμετάσχει στη διαδικασία αναγνώρισης βασικών τεχνολογιών και στην εκπόνηση σχεδίων δράσης για την ανάπτυξή τους. Η επιλογή των τεχνολογιών για το μέλλον είχε ως στόχο την προώθηση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, τη στήριξη της ανάπτυξης των τεχνολογικά προηγμένων τομέων της οικονομίας. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η δικτύωση στην οικονομία, καθώς και επαρκείς θέσεις εργασίας για ένα μεγάλο αριθμό αποφοίτων πανεπιστημίων και ένα αυξανόμενο αριθμό επαγγελματιών με διδακτορικά διπλώματα στους πιο προσανατολισμένους στο μέλλον κλάδους της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η υλοποίηση του έργου έχει οδηγήσει: Στον προσδιορισμό των διαδρομών ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας Στην επιλογή των προτεραιοτήτων όσον αφορά τους βιομηχανικούς τομείς (υπο-τομείς) και στις ανάγκες τους, όσον αφορά την τεχνολογία Στον προσδιορισμό των τομέων έρευνας, για τις οποίες είναι εφικτή η εμπορευματοποίηση των αποτελεσμάτων Στη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας μεταξύ των εκπροσώπων της δημόσιας διοίκησης, της βιομηχανίας και των επιστημονικών κύκλων Τα αποτελέσματα της πρόβλεψης έχουν δώσει πληροφορίες σχετικά με τις τάσεις ανάπτυξης, έχουν καθορίσει τα σενάρια ανάπτυξης, έχουν τη δυνατότητα να εναρμονίσουν τις δράσεις των κοινωνικών εταίρων (η διοίκηση, οι επιστημονικοί και βιομηχανικοί κύκλοι, οι μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, οι διάφοροι τομείς της οικονομίας) και επιπλέον έχουν βοηθήσει στον καθορισμό των κριτηρίων για την χρηματοδότηση της έρευνας και της τεχνολογίας. Δίκτυο Εφοδιαστικής Διαχείρισης Βιοϊατρικής στη Λειψία Χώρα: Γερμανία Τόπος: Λειψία Ιστοσελίδα: Σύντομη Περιγραφή Το δίκτυο "BM-log" συνδέει δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης με τα κορυφαία αποτελέσματα έρευνας υψηλού επιπέδου σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Ο στόχος είναι η κοινή εφαρμογή των εμπορεύσιμων δεξιοτήτων στην εφοδιαστική διαχείριση της ιατρικής, της βιοτεχνολογίας και της βιολογίας με έμφαση στον ανεξάρτητο χαρακτήρα του. Το δίκτυο που αποτελείται κυρίως από ΜΜΕ και ερευνητικά ιδρύματα στοχεύει στην ανάπτυξη, καθώς και στην κυκλοφορία ολοκληρωμένων, εξελιγμένων και ευέλικτων λύσεων για τη διαδικασία εφοδιαστικής διαχείρισης της βιοϊατρικής. Ο στόχος του προτεινόμενου δικτύου είναι να δημιουργηθεί ένα πολύπλοκο σύστημα λογικών διεργασιών που θα περιλαμβάνουν την τεχνική, τις τεχνολογίες, την οργάνωση και την πολιτική ποιότητας, που θα αντιστοιχεί τις ανάγκες των εταιρειών αυτών με τις απαιτήσεις της αγοράς για την ανάπτυξη και τη δημιουργία αυτών των προϊόντων. Το δίκτυο εστιάζει στα ακόλουθα σημεία: Παράρτημα 41/205

42 στην προσαρμογή των βιοτεχνολογικών και βιοϊατρικών διαδικασιών όσον αφορά στην σταθεροποίηση τους, στη διατήρηση ή την αποθήκευση των προϊόντων και των οργανωτικών διαδικασιών στην κατάρτιση και προσαρμογή των λογικών διεργασιών όπως η διαχείριση της ποιότητας, η διαχωριστικότητα ή ο εντοπισμός στην περαιτέρω ανάπτυξη των τεχνικών λύσεων όπως είναι η διατήρηση, η οποία καλύπτει, την αποθήκευση, καθώς και τις εσωτερικές και εξωτερικές μεταφορές στην ενσωμάτωση των βιοτεχνολογικών και βιοϊατρικών συστημάτων μεταφοράς, στη συγκέντρωση και εξειδίκευση των διαγνωστικών ή αναλυτικών διαδικασιών. Αποτελέσματα Το Δίκτυο βραβεύτηκε ως επιτυχημένο παράδειγμα από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογίας. Προκειμένου να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του δικτύου Εφοδιαστικής Διαχείρισης της Βιοϊατρικής σχεδιάζεται η ενσωμάτωση του σε άλλο δίκτυο το "Δίκτυο Εφοδιαστικής Διαχείρισης - Halle", μετά τη λήξη της χρηματοδότησης του "BM-log" από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών και Τεχνολογίας. Υπήρξε εκτεταμένη ανταλλαγή εμπειριών και ιδεών με το διαχειριστή του δικτύου "BayGlog" που ασχολείται με την υγεία και με θέματα που σχετίζονται με (ενδο-) Εφοδιαστική Διαχείριση νοσοκομείων. Παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών και δράσεων σε διεθνές επίπεδο Wine Cluster στην Καλιφόρνια Το wine cluster της Καλιφόρνια αποτελεί ένα διεθνώς αναγνωρισμένο και μακρόβιο σύστημα επιχειρήσεων που αντικειμενικό σκοπό έχει την παραγωγή, διάθεση και συνεχή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του οίνου της Καλιφόρνιας. Υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το αν πρόκειται για ένα cluster ή 17 συνεργαζόμενα clusters που αντιστοιχούν στις 17 επαρχίες της πολιτείας της Καλιφόρνιας. Ως προς το μέγεθός του περιλαμβάνει 680 οινοποιεία και αρκετές χιλιάδες ανεξάρτητων αμπελοκαλλιεργητών. Το δίκτυο συμπληρώνεται από μεγάλο αριθμό βιομηχανιών για την υποστήριξη της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποιίας οι οποίες περιλαμβάνουν: Προμηθευτές μηχανημάτων και εξοπλισμού για την αποθήκευση αποθεμάτων σταφυλιών, άρδευση, συγκομιδή. Προμηθευτές και κατασκευαστές βαρελιών, ετικετών. Εταιρείες εξειδικευμένες σε δημόσιες σχέσεις και διαφήμιση. Εκδόσεις περιοδικών και βιβλίων σχετικά με την οινοποιία. Ένας αριθμός τοπικών οργανισμών υποστηρίζει παντοιοτρόπως το δίκτυο: Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Davis (πρόγραμμα οινολογίας παγκοσμίου φήμης) Ινστιτούτο οίνου Ειδικές επιτροπές της Βουλής της Καλιφόρνια Το δίκτυο διαθέτει δεσμούς με άλλα τοπικά δίκτυα της Καλιφόρνια όπως τα δίκτυα της γεωργίας, τροφίμων και εστιατορίων, οινικού αγροτουρισμού ο οποίος αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς (τα τελευταία χρόνια έχει περισσότερους από 15 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Παράρτημα 42/205

43 Cluster Ξύλου και Επίπλου «Panfa Το cluster Panfa συστάθηκε το 2001 με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Οικονομικής Ανάπτυξης της Επαρχίας Ζάλα της Δυτικής Ουγγαρίας, 8 επιχειρήσεων επεξεργασίας ξύλου και παραγωγής επίπλων καθώς και 7 λοιπών φορέων (τοπικές Αναπτυξιακές Εταιρείες, Πανεπιστήμια, σύνδεσμοι και δημόσιοι φορείς. Σήμερα το cluster Panfa περιλαμβάνει 130 μέλη κυρίως επιχειρήσεις κατασκευής επίπλων και επεξεργασίας ξύλου, εμπορικές επιχειρήσεις και παροχής υπηρεσιών, φορείς σχεδιασμού προϊόντος, επαγγελματικής κατάρτισης και έρευνας και κλαδικούς επαγγελματικούς συνδέσμους. Το 44% περίπου είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις (1-9 άτομα προσωπικό) και το 31% μικρές επιχειρήσεις (10-49 άτομα προσωπικό). Στόχος του cluster Panfa είναι η αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας στην παραγωγή προϊόντων ξύλου και επίπλων καθώς και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και καινοτομικής ικανότητας των τοπικών επιχειρήσεων του κλάδου. Παράλληλα ορίστηκαν 4 στόχοι για την κατεύθυνση των δραστηριοτήτων του cluster: Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μοντέλου ανάπτυξης της βιομηχανίας ξύλου & επίπλου σε περιφερειακό επίπεδο Ανάπτυξη ενός δικτύου συνεργασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων Εξασφάλιση υψηλού βαθμού επεξεργασίας των φυσικών πόρων ξύλου της περιοχής Ανάπτυξη ενός πλέγματος υπηρεσιών σχετικών με την έρευνα & τεχνολογική ανάπτυξη, την πιστοποίηση προϊόντων και το marketing Οι υπηρεσίες που προσφέρει σήμερα το cluster Panfa είναι οι ακόλουθες: Προώθηση συνεργασίας / διασυνδέσεων μεταξύ επιχειρήσεων και έρευνας: Διαμεσολάβηση για την ανάπτυξη επαφών και συνεργασιών μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων/ πανεπιστημίων, με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας και την εφαρμογή παραγωγικών διεργασιών προηγμένης τεχνολογίας. Υλοποίηση προγραμμάτων μεταφοράς τεχνογνωσίας. Διοργάνωση συναντήσεων, εκπαιδευτικών επισκέψεων, ημερίδων και συμμετοχών σε εκθέσεις: Διοργάνωση επιχειρηματικών συναντήσεων (π.χ. με εκπροσώπους ξένων επιχειρήσεων - businessmen meetings ), με σκοπό την προώθηση συνεργασιών και την ανταλλαγή πληροφοριών για τις εξελίξεις στις αγορές ενδιαφέροντος τους), διοργάνωση εργαστηρίων workshops, επισκέψεων σε κέντρα έρευνας & καινοτομίας και εκτέλεση έργων καλής πρακτικής για την επίδειξη σύγχρονων εφαρμογών έρευνας & τεχνολογικής ανάπτυξης στον κλάδο ( showing the state-of-the-art in R&D ), καθώς και συμμετοχών επιχειρήσεων σε εκθέσεις, είτε ως επισκεπτών, είτε ως εκθετών. Συμπεριλαμβάνεται επίσης η εκπροσώπηση των επιχειρήσεων μελών μέσω της συμμετοχής του cluster σε διεθνείς εκθέσεις. Ανάπτυξη κοινών συστημάτων πληροφόρησης/ενημέρωσης, πιστοποίησης και marketing: Λειτουργία ιστοσελίδας/διαδικτυακής πύλης πληροφόρησης και ενημέρωσης σε συνεργασία με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και του τοπικού Επιμελητηρίου. Αποστολή newsletter στα μέλη του cluster. Έκδοση ενημερωτικών εντύπων και οδηγών μελών & προϊόντων του cluster. Υλοποίηση κοινών έργων: Προώθηση κοινών επενδυτικών πρωτοβουλιών, π.χ. για τη δημιουργία ενός Κέντρου Καινοτομίας & Τεχνολογίας της Βιομηχανίας Ξύλου. Σχεδιασμός/ανάπτυξη κοινής γκάμας προϊόντων επίπλου με ενιαία οργάνωση εμπορίας τους στην αγορά. Επισημαίνεται, ότι οι δραστηριότητες και οι παρεχόμενες υπηρεσίες του cluster προς τις επιχειρήσεις προτείνονται από τους εμπειρογνώμονες σύμφωνα με τα συμπεράσματα της αρχικής έρευνας και συναποφασίζονται από επιτροπή διαχείρισης του cluster, στην οποία εκπροσωπούνται οι επιχειρήσεις μέλη του. Βασική δραστηριότητα του cluster αποτελεί η διοργάνωση επιχειρηματιών συναντήσεων, εργαστηρίων workshops και ημερίδων σε θέματα σχετικά με τη βιομηχανία ξύλου & επίπλου. Ενδεικτικά Παράρτημα 43/205

44 αναφέρεται η διοργάνωση συναντήσεων και workshops σε θέματα marketing, σχεδιασμού προϊόντος, αρχιτεκτονικής / εσωτερικής διακόσμησης, ανταλλαγής πληροφόρησης για τις εξελίξεις στην αγορά, αλλά και σχετικά με την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τους ενεργειακούς πόρους. Το cluster δεν αναπτύσσει το ίδιο δραστηριότητες κατάρτισης για τα μέλη του, αλλά προωθεί τη συμμετοχή τους σε προγράμματα κατάρτισης που διοργανώνονται από τους τέσσερις εθνικούς εμπορικούς συνδέσμους της χώρας, το Πανεπιστήμιο του Sopron και κέντρα κατάρτισης (π.χ. σε θέματα εφαρμογών τεχνολογιών πληροφορικής, ευρωπαϊκής νομοθεσίας περιβάλλοντος και προμηθειών, καθώς και της εθνικής νομοθεσίας υγιεινής και ασφάλειας). Το cluster Panfa συγχρηματοδότησε επίσης από πόρους προγραμμάτων τη συμμετοχή επιχειρήσεων σε εκπαιδευτικές επιχειρηματικές αποστολές σε γειτονικές χώρες, καθώς και σε διεθνείς εκθέσεις (είτε ως επισκέπτες, είτε ως εκθέτες). Επίσης συμμετείχε στην υλοποίηση τοπικών έργων παραγωγής ενέργειας από βιομάζα με χρήση των υπολειμμάτων παραγωγής των επιχειρήσεων ξύλου & επίπλου. Σημαντική συνιστώσα της δραστηριότητας του cluster αποτελεί επίσης η προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας με επιχειρήσεις του κλάδου ξύλου & επίπλου στην Αυστρία, την Κροατία, την Ιταλία και τη Σλοβενία, κυρίως με τη μορφή διοργάνωσης επιχειρηματικών συναντήσεων. Οι υπηρεσίες πληροφόρησης/ενημέρωσης διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: την παροχή πληροφόρησης/ενημέρωσης προς τα μέλη του cluster, καθώς και στην ευρύτερη επιχειρηματική κοινότητα με σκοπό τη συμμετοχή νέων μελών. Συγκεκριμένα εκδίδεται σε τακτά χρονικά διαστήματα ένα ενημερωτικό έντυπο που έχει και μορφή οδηγού μελών, ενώ δημιουργήθηκε ιστοσελίδα πληροφόρησης για το cluster και διαδικτυακής πύλης (portal) για τα μέλη του76. Σχετικές είναι και οι δραστηριότητες προβολής που αναπτύσσονται στο πλαίσιο συμμετοχής του cluster σε εθνικές/διεθνείς εκθέσεις. Στα σημαντικότερα αποτελέσματα του cluster συγκαταλέγεται η δημιουργία ενός Περιφερειακού Πανεπιστημιακού Κέντρου Τεχνογνωσίας της Δασοκομίας και Αξιοποίησης Ξύλου (Regional University Knowledge Centre RUKC for Forestry and Timber Utilisation) ως τμήμα του Πανεπιστημίου της Δυτικής Ουγγαρίας, στο οποίο το cluster Panfa συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος, με σκοπό την προώθηση της καινοτομίας και της έρευνας & ανάπτυξης στον κλάδο. Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο Κέντρο επωφελούνται από τη συντόμευση της αλυσίδας καινοτομίας, διαχέοντας άμεσα τα ερευνητικά αποτελέσματα που θα παράγει το Κέντρο μεταξύ των επιχειρήσεων. Επιπλέον, το Κέντρο συμβάλλει στην ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις σε ειδικότητες και δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού και να προσαρμοστεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του πανεπιστημίου στις πραγματικές ανάγκες του κλάδου. Παράρτημα 44/205

45 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: Συνοπτικά Τεχνικά Δελτία Δράσεων και Πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ και έξυπνης εξειδίκευσης (κεφ. 5) ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 1: Αναβάθμιση του υφιστάμενου εργαστηριακού εξοπλισμού και πιστοποίηση ΙΔΕΠ-Πρότυπο Κέντρο στη Δυτική Μακεδονία ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 2: Ίδρυση Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 3: Εργαστήριο Οικολογικής και Ενεργειακής Πιστοποίησης Υλικών ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 4: Χρήση καινοτόμων μηχανισμών οικονομικής στήριξης της έρευνας - LIVING LABS ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 5: Σύνταξη εδαφολογικών χαρτών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 6: Πιλοτική εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργειες ροδάκινων στην περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 7: Περιφερειακό Vortal Αγροτικής Ενημέρωσης & Προώθησης Γεωργίας Ακριβείας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 8: Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 9: Πλήρης Καταγραφή, Ανάλυση και Παρακολούθηση των χαρακτηριστικών της Οινικής Ζώνης Αμυνταίου-Φλώρινας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 10: Αξιοποίηση πολιτιστικού αποθέματος της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη εργαλείων στήριξης τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 11: Πληροφοριακό Σύστημα Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 12: Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 13: Δημιουργία «Φυτωρίου» νεοφυών & καινοτόμων επιχειρήσεων (micro-incubator) ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 14: Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προορισμού - DMS (Destination Management System) Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 15: Περιφερειακή Δομή Πιστοποίησης Ποιότητας τοπικών προϊόντων ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 16: Εξαγωγές στην Πράξη στη Δυτική Μακεδονία ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 17: Προώθηση του Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού των Επιχειρήσεων Μετάλλου (Cluster) Δυτικής Μακεδονίας MetalManu ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 18: Cluster κλάδου τροφίμων ποτών της Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 19: Συνεργατικός σχηματισμός ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης, επεξεργασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδατικού πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 20: Ερευνητική φάρμα παραγωγής γουνοφόρων ζώων αναπαραγωγής- Εργαστήρια γενετικής βελτίωσης ζώων αναπαραγωγής και έρευνα για τη βελτίωση της υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής του κλάδου ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 21: Αναβάθμιση και επέκταση βιολογικού καθαρισμού (έργα διαχείρισης και ασφαλούς διάθεσης ιλύος - κομποστοποίηση ιλύος) της Μακεδονικής Βιομηχανίας κρέατος (ΜΑΒΙΚ) της Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 22: Αξιοποίηση παραπροϊόντων ορυχείων και λατομείων μάρμαρου της δυτικής Μακεδονίας για την παραγωγή καινοτόμων/ έξυπνων υλικών υψηλής προστιθεμένης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 23: Δημιουργία Κέντρου για την «Έξυπνη» Ανάπτυξη ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 24: Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος (CLUBE) Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα 45/205

46 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 25: Πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση διαλογής υλικών και εναρμόνιση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 26: Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας για την τηλεθέρμανση και ηλεκτρικής ενέργειας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 27: Έρευνα και μελέτη των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προοπτικές εκμετάλλευσής τους ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 28: Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 29: Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 30: Καλλιέργεια μικροφυκών του γένους Chlorella για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (βιοκαυσίμων) και φαρμακευτικών προϊόντων/ συμπληρωμάτων διατροφής ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 31: Έρευνα διόδων διαφυγής του CO2 στη λεκάνη της Φλώρινας και πιθανή επίδρασή του στο οικοσύστημα ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 32: Βελτιστοποίηση Αξιοποίησης Προϊόντων Αεριοποίησης και Αναερόβιας Χώνευσης σε Μηχανές Εσωτερικής Καύσης με σκοπό στη Χρησιμοποίηση τους σε Αποκεντρωμένες Μονάδες Συμπαραγωγής Μικρής Ισχύος ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 33: Ανάπτυξη συστήματος αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας στην περιοχή της Δ. Μακεδονίας ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 34: Ανάπτυξη τεχνολογίας μικρών ανεμογεννητριών και υδροστροβίλων για αστικές εφαρμογές Παράρτημα 46/205

47 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 1: Αναβάθμιση του υφιστάμενου εργαστηριακού εξοπλισμού και πιστοποίηση ΙΔΕΠ-Πρότυπο Κέντρο στη Δυτική Μακεδονία ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αναβάθμιση του υφιστάμενου εργαστηριακού εξοπλισμού και πιστοποίηση ΙΔΕΠ-Πρότυπο Κέντρο στη Δυτική Μακεδονία ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης, grammelis@certh.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Εορδαίας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Στο πλαίσιο της επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί για το 2020, η ευρωπαϊκή αγορά των εναλλακτικών καυσίμων (RDF/SRF στερεά βιοκαύσιμα και υγρά βιοκαύσιμα) αναπτύσσεται συνεχώς, με αποτέλεσμα να επιτείνεται όλο και περισσότερο η ανάγκη προτυποποίησής τους. Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αναπτύσσεται σημαντική δραστηριότητα αντικατάστασης ορυκτών καυσίμων από στερεά βιοκαύσιμα μέσω εφαρμογής μικτής καύσης σε υφιστάμενες μονάδες. Επιπλέον παρουσιάζεται έντονο ενδιαφέρον για την προοπτική δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων αποκλειστικής καύσης βιομάζας. Η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών προτύπων (CEN) είναι καταλυτική στην επέκταση της αγοράς των στερεών βιοκαυσίμων και των στερεών ανακτηθέντων καυσίμων (SRF, RDF). Προς το σκοπό αυτό προτείνεται βελτίωση της υπάρχουσας εργαστηριακής υποδομής, καθώς και εφαρμογή των προτύπων όπως αυτά έχουν προκύψει από τις τεχνικές επιτροπές CEN TC 335 Στερεά βιοκαύσιμα και CEN TC 343 Στερεά ανακτηθέντα καύσιμα. Αφορά στα: Πανεπιστήμιο & ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΚΤΕ ΙΔΕΠ (ΠΡΩΗΝ ΙΤΕΣΚ/ΕΚΕΤΑ), ΚΕΠΕ - ΔΕΗ - ΑΝΚΟ ΑΕ - ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της δράσης αποτελεί η αναβάθμιση του εργαστηριακού εξοπλισμού και η επαλήθευση υπαρχόντων τεχνικών προδιαγραφών με βάση την εμπειρία από την έως τώρα εφαρμογή τους στο εργαστήριο με σκοπό την περαιτέρω βελτίωσή τους, την κάλυψη αδυναμιών-ασαφειών και τη διευκόλυνση του έργου των αντίστοιχων επιτροπών CEN 335 και CEN 343. Τα βασικά πρότυπα χημικού χαρακτηρισμού και δειγματοληψίας των στερεών βιοκαυσίμων θα διαπιστευτούν κατά ISO ενώ θα εκπαιδευτεί το υπάρχον προσωπικό αρτιότερα στην πιστή εφαρμογή τους. Τα στερεά βιοκαύσιμα καθώς και τα στερεά ανακτηθέντα καύσιμα θα κατηγοριοποιηθούν με βάση την υγρασία τους, τη θερμογόνο ικανότητά τους, το περιεχόμενο σε ιχνοστοιχεία, την προσεγγιστική και στοιχειακή ανάλυσή τους. Επίσης η μέθοδος προσδιορισμού του βιογενούς κλάσματος σε SRF,RDF θα βελτιστοποιηθεί και θα αναλυθεί εκτενέστερα. Συνεχείς διεργαστηριακοί έλεγχοι θα αποτελούν ένδειξη της πιστής και σωστής εφαρμογής των προτύπων. Παράρτημα 47/205

48 Στερεά Ορυκτά ΚΑύσιμα Βιομάζα Αστικά Απορρίμματα Παροχές Αναλύσεων για στερεά καύσιμα Παροχές RDF SRF Ενεργειακές καλλιέργειες Αγροτικα Υπολείμματα Λιγνίτης Στοιχειακή ανάλυση Θερμοζυγός (TGA) Θερμοζυγός υπό πίεση (Pressurized TGA) Θερμοκρασία τήξης τέφρας (Ash Fusion Temperature Analysis) Προσδιορισμός ανόργανων τέφρας (ICP, XRF) Τεμαχισμός Αναλύσεις Πελλετοποίηση Έλεγχος Σκληρότητας Καυσίμου Ανάλυση πορώδους στερεού (BET surface are analysis Πειραματικές Διατάξεις Λέβητας για τη βελτιστοποίηση κονιοποιημένων καυσίμων (λιγνίτης, βιομάζα, RDF) Mονάδα ήπιας πυρόλυσης Μονάδα ταχείας πυρόλυσης Μονάδα ρευστοποιημένης κλίνης για αεριοποίηση βιομάζας, λιγνίτη, RDF Mονάδα παρασκευής υγρών βιοκαυσίμων Πιθανοί αποδέκτες παροχών ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΔΕΗ ΕΛΠΕ Παραγωγοί Στερεών βιοκαυσίμων Παραγωγοί Υγρών καυσίμων Χαρτοβιομηχανία Αλουμίνιο Ελλάδος ΔΕΤΗΠ ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑΣ Λιθάνθρακας Μύλος κοπής για ομογενοποίηση καυσίμου Κατανομή σωματιδιών στο παραγόμενο αέριο Ανάλυση αερίων με FTIR, micro- GC, GC/MS 2. Ωφελούμενοι Η βελτίωση των εργαστηριακών υποδομών του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ θα έχει ως συνέπεια να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες που παρέχει για αναλύσεις στερεών καυσίμων τόσο σε ερευνητικό/επιστημονικό επίπεδο όσο και σε βιομηχανικό. Στην ΠΔΜ είναι εγκατεστημένη η ενεργειακή καρδιά της Ελλάδος, η οποία προέρχεται κυρίως από την αξιοποίηση του λιγνίτη. Το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ μπορεί να παρέχει πληροφορίες για την σύσταση του αρχικού στερεού καυσίμου, της ποιότητας της τέφρας, τις φυσικές ιδιότητες του καυσίμου, να επεξεργαστεί δείγματα της καύσιμης ύλης ώστε να της αλλάξει μορφή (πελλέτα, μπρικέτα κ.α). Η αγορά νέου εξοπλισμού θα δώσει μεγάλη ώθηση στο ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ το οποίο αποτελεί το μόνο πιστοποιημένο φορέα για αναλύσεις στερεών καυσίμων στην ΠΔΜ αλλά και στην Ελληνική επικράτεια. Η τεχνογνωσία που μπορεί να προσφέρει το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ τόσο για το εγχώριο καύσιμο (λιγνίτης) όσο, για τα εναλλακτικά και υγρά καύσιμα σχετικά με την αξιοποίηση τους στις βιομηχανικές μονάδες της περιοχής, αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης των τεχνολογιών αξιοποίησης των στερεών καυσίμων. Συγκεκριμένα, το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ αποτελεί τον κύριο τεχνικό σύμβουλο των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της Δυτικής Μακεδονίας και συνεπώς η αναβάθμιση του εργαστηριακού του εξοπλισμού, θα έχει θετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη των μονάδων αυτών στη λειτουργία τους, αλλά και στην προοπτική μελλοντικών επενδύσεων. Επιπλέον, το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ συμμετέχει ενεργά στις Επιτροπές του ΥΠΕΚΑ, του Γενικού Χημείου του Κράτους και του ΕΛΟΤ σχετικά με τις κανονιστικές διατάξεις που εκδίδονται ή που είναι στο στάδιο της έκδοσης σχετικά με την πιστοποίηση των στερεών καυσίμων και τη λειτουργία μονάδων παραγωγής ενέργειας. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η ορθή αποτύπωση/καταγραφή για τις ανάγκες αναλύσεων των ΑΗΣ της Δυτικής Μακεδονίας. Η ορθή αποτύπωση/καταγραφή για τις αναλύσεις της βιομηχανίας των εναλλακτικών και υγρών καυσίμων. Εκπαίδευση του επιστημονικού προσωπικού στο νέο εξοπλισμό. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Καθορισμός νέου εξοπλισμού/διερεύνηση Αγοράς Εκπαίδευση του προσωπικού Εξειδικευμένες υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης (R&D) Παράρτημα 48/205

49 Τεχνική και οικονομική αξιολόγηση προσφορών εξοπλισμού 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Αξιολόγηση προσφορών για το νέο εξοπλισμό προκειμένου να καλύπτονται οι ζητούμενες τεχνικές προδιαγραφές. Εύρεση χώρου για την εγκατάσταση της νέας εργαστηριακής υποδομής. Έλεγχος και δρομολόγηση απαραίτητων αδειοδοτικών διαδικασιών για την αγορά των συσκευών. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Στόχοι της παρούσας δράσης είναι: η αγορά νέου εργαστηριακού εξοπλισμού για αναλύσεις στερεών καυσίμων και την υποστήριξη δράσεων έξυπνης εξειδίκευσης στην ΠΔΜ η εφαρμογή ευρωπαϊκών προτύπων (CEN) και συγκεκριμένα το CEN/TC 343 για στερεά ανακτηθέντα καύσιμα, καθώς και το CEN/TC 335 για στερεά βιοκαύσιμα η διαπίστευση του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ως ο μοναδικός φορέας αναλύσεων στερεών καυσίμων η συνεργασία του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ με τη βιομηχανία της Δ. Μακεδονίας η καθιέρωση ηγετικής θέσης του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στην Νοτιοανατολική Ευρώπη σε εξειδικευμένες υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης σχετικά με πιστοποιημένες αναλύσεις στερεών και υγρών εναλλακτικών καυσίμων η διάδοση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν Φορέας Υλοποίησης: Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται το διάγραμμα ροής και σύνδεσης των επιμέρους ενοτήτων του προτεινόμενου έργου. Εντός της Ενότητας Εργασίας Ε.Ε1 η ερευνητική ομάδα, υπό την επίβλεψη του Δρ. Γραμμέλη, θα πραγματοποιήσει τη βασική μελέτη για τον προσδιορισμό του νέου εργαστηριακού εξοπλισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της βιομηχανίας της περιοχής και επεκτείνοντας την έρευνα σε εθνικό επίπεδο (ήδη έχει ξεκινήσει μια προεργασία). Στην Ε.Ε2 το επιστημονικό προσωπικό που διεξάγει τις εργαστηριακές αναλύσεις, θα εκπαιδευτεί ώστε να είναι σε θέση να αξιοποιήσει το νέο εξοπλισμό. Στην Ε.Ε3 θα αγοραστεί ο εξοπλισμός που θα έχει προδιαγραφεί στην ΕΕ1. Με την ολοκλήρωση των αγορών των αναλυτικών οργάνων, θα πραγματοποιηθεί η τοποθέτηση τους στις κτηριακές εγκαταστάσεις του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ (ΕΕ4). Στην ΕΕ5 θα διεξαχθεί βαθμονόμηση όλων των οργάνων και επαλήθευση με την υφιστάμενη βιβλιογραφία. Στην ΕΕ6 το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ θα διαπιστευτεί ως πρότυπο κέντρο για αναλύσεις στερεών καυσίμων. Στην τελευταία ενότητα εργασίας (ΕΕ7), θα υπάρξει διάχυση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν με τη δημοσίευσή τους σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια. Παράρτημα 49/205

50 (Ε.Ε 1) Μελέτη για το νέο εργαστηριακό εξοπλισμό (Ε.Ε 2) Εκπαίδευση επιστημονικού προσωπικού (Ε.Ε 3) Αγορά εργαστηριακού εξοπλισμού (Ε.Ε 4) Τοποθέτηση στις κτηριακές υποδομές του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ (Ε.Ε 5) Βαθμονόμηση νέου εργαστηριακού εξοπλισμού (Ε.Ε 6) Διαπίστευση ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ως πρότυπο κέντρο για αναλύσεις στερεών καυσίμων (Ε.Ε 7) Διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων Διάγραμμα ροής του έργου ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Στην Ευρώπη αναμένεται αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής κατά 25% έως το 2030 σε σύγκριση με το Η εκτίμηση για την προσθήκη νέας ισχύος περιλαμβάνει 49.2 GW σταθμών στερεών καυσίμων που αντιστοιχεί στο ~18% των νέων έργων μέχρι το Η αυξημένη ηλεκτροπαραγωγή δημιουργεί και ανάγκες ύπαρξης ενός διαπιστευμένου φορέα, ικανού να παρέχει προηγμένες αναλύσεις για τους υφιστάμενους ΑΗΣ που αξιοποιούν τα εγχώρια κοιτάσματα λιγνίτη, αλλά και για τους νέους σταθμούς που πρόκειται να αναπτυχθούν με πρώτη ύλη στερεά ή υγρά εναλλακτικά καύσιμα. Η αναβάθμιση του αναλυτικού εξοπλισμού και η διαπίστευσή του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός Πρότυπου Κέντρου Έρευνας, το οποίο θα έχει θέση αρωγού στην ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας και στην ολοένα και περισσότερο βελτίωση των αποδόσεων των ΑΗΣ. Η παρούσα δράση, στα πλαίσια της μεταλιγνιτικής περιόδου, θα ενισχύσει το στρατηγικό στόχο της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για Διατήρηση του ενεργειακού χαρακτήρα της, με κυρίαρχο ρόλο του λιγνίτη και εμπλουτισμό του μίγματος παραγωγής ενέργειας με επενδύσεις περιβαλλοντικά φιλικές. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Δημιουργία Πρότυπου Κέντρου Έρευνας για δράσεις Έρευνας και Ανάπτυξης μέσω πιστοποιημένων αναλύσεων στερεών και υγρών εναλλακτικών καυσίμων Προώθηση εναλλακτικών καυσίμων στην αγορά μέσω της προτυποποίησης τους Συνεργασία του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ με τη βιομηχανία με σκοπό την προώθηση τεχνολογιών αξιοποίησης στερεών και υγρών εναλλακτικών καυσίμων Αξιολόγηση της λειτουργίας των βιομηχανικών μονάδων μέσω προσδιορισμού βαθμού απόδοσης και επιπέδου εκπομπών Το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ μπορεί να αποτελέσει αρωγό στην καθιέρωση της τιμολογιακής πολιτικής στερεών και υγρών εναλλακτικών καυσίμων, μέσω του προσδιορισμού του βιογενούς κλάσματος Ενίσχυση και ώθηση της προοπτικής κατασκευής μονάδας αποκλειστικής αξιοποίησης βιοκαυσίμων/βιομάζας στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα 50/205

51 Επέκταση των ερευνητικών δραστηριοτήτων του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στους τομείς χαρακτηρισμού του καυσίμου και ανάλυσης των αερίων Έλεγχος πιλοτικών μονάδων αξιοποίησης στερεών και υγρών εναλλακτικών καυσίμων Σταδιακή μείωση της εξάντλησης των ορυκτών καυσίμων Δημιουργία θέσεων απασχόλησης Ανάπτυξη του δικτύου επικοινωνίας και συνεργασίας με αναγνωρισμένους φορείς της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία νέων θέσεων επιστημονικού δυναμικού, άρτια εκπαιδευμένο για το χειρισμό/έλεγχο των αναλυτικών οργάνων (3) Απασχόληση τεχνικού προσωπικού στη φάση εγκατάστασης και λειτουργίας (2) Απασχόληση υποψήφιων διδακτόρων (3) Απασχόληση ερευνητών (2) Απασχόληση μεταδιδακτορικών φοιτητών (2) ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ανταγωνιστικά προγράμματα (ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΙΙ, ΚΡΗΠΙΣ, Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΠΕ. Κοζάνης, Προγράμματα ΕΚΑΧ (CRAMUFAT, DRYLIG, OPTICAL), Διακρατικές συνεργασίες ΓΓΕΤ) ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 Πιθανά έσοδα και εισροές από νέα ερευνητικά προγράμματα (εγχώρια ή διεθνή), καθώς και από το HORIZON Το εργαστήριο στερεών καυσίμων κάθε χρόνο προσελκύει από διάφορα ερευνητικά προγράμματα ή παροχές υπηρεσιών προς βιομηχανίες. Παροχές υπηρεσιών σε ΔΕΗ, βιομηχανίες στερεών βιοκαυσίμων, Διυλιστήρια, Χαρτοβιομηχανία, τσιμεντοβιομηχανία, παραγωγούς βιοκαυσίμων 2ης γενιάς (πελλέτες, μπρικέτες κ.α) και στερεών καυσίμων κ.α. ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): Σύνολο Δράσης ,00 Υποστήριξη εργαστηριακών δραστηριοτήτων και Διαπίστευση ,00 Ανάπτυξη νέων πρότυπων μεθόδων & κατηγοριοποίηση βιοκαυσίμων Αγορά τελευταίων εκδόσεων των προτύπων των επιτροπών CEN/TS-343 και CEN/TS-335 που αφορούν στερεά ανακτηθέντα καύσιμα και στερεά βιοκαύσιμα Διεξαγωγή αναλύσεων με βάση τα ισχύοντα πρότυπα με σκοπό την ανίχνευση αδυναμιών και ασαφειώνπροτάσεις βελτιστοποίησής τους Αγορά τελευταίων εκδόσεων των προτύπων των επιτροπών ΕΛΟΤ ΕΝ 15376/2008 και ΕΛΟΤ ΕΝ 14214/2004 που αφορούν αναλύσεις για βιοαιθανόλη και βιοντίζελ αντιστοίχως Αγορά τελευταίων εκδόσεων των προτύπων των επιτροπών ΕΛΟΤ ΕΝ 228/2004 και ΕΛΟΤ ΕΝ 590/2004 που αφορούν αναλύσεις για βιοαιθανόλη και βιοντίζελ αντιστοίχως Διαπίστευση εργαστηριακών πρότυπων μεθόδων κατά EN ISO και κατηγοριοποίηση βιοκαυσίμων Διακρίβωση εργαστηριακού εξοπλισμού & τέλη διαπίστευσης και επιτηρήσεων Χαρακτηρισμός των βιοκαυσίμων με βάση την προσεγγιστική ανάλυση, τη στοιχειακή ανάλυση, τη θερμογόνο ικανότητα και την περιεκτικότητα σε χλώριο και βαρέα μέταλλα Εξοπλισμός ,00 Εξοπλισμός για τον χαρακτηρισμό στερεών (Εκτιμώμενο κόστος) Στοιχειακός Αναλυτής. Προτεινόμενο μοντέλο CHNS Vario Macro Cube» από την εταιρεία «Elementar Analysen Systeme GmbH 60,000,00 Θερμοζυγός για τον υπολογισμό κινητικών χημικών αντιδράσεων. Συγκεκριμένα προτείνεται το παρακάτω μοντέλο: DTG-60 by Shimatzu ,00 Θερμοζυγός υπό πίεση για τον ακριβή υπολογισμό κινητικών χημικών αντιδράσεων υπό πίεση και την ενδελεχή μελέτη φαινόμενων διάβρωσης, αναμόρφωσης κ.α. Προτεινόμενο μοντέλο: DynTHERM HT ,00 Μύλος κοπής για βιομάζα και SRF μεταβλητών στροφών. Προτεινόμενο μοντέλο: Retsch SM ,00 Μύλος κοπής για ομογενή δείγματα βιομάζας και SRF. Προτεινόμενο μοντέλο: Retsch Ultra centrifugal ,00 Παράρτημα 51/205

52 Εργαστηριακός ζυγός με ακρίβεια 0.1g και μέγιστη μάζα 6kg. Προτεινόμενο μοντέλο: IRMECO SLW ,00 Αναλυτής C/S για ακρίβεια αποτελεσμάτων και των προσδιορισμό μορφών C/S. Προτεινόμενο μοντέλο: ELTRA C/S ,00 Δύο ανοξείδωτα δοχεία για τη μέτρηση φαινόμενης πυκνότητας πελλετών. Τα δοχεία θα έχουν όγκο 5l και 50l αντιστοίχως. 500,00 Μονάδα για κατανομή μεγέθους σωματιδίων με περίθλαση laser (μέθοδος υγρής/ξηρής διασποράς, με/χωρίς διασπαρτικό) ,00 Τεμαχιστής ξύλων για την κοπή και σχίση κορμών. 700,00 Θρυμματιστής κλαδιών και κορμών (έως 10cm διάμετρο) ,00 Αναλυτής πορώδους στερεών υλικών. Προτείνεται το μοντέλο: SA-9600 της HORIBA Scientific ,00 Συσκευή μέτρησης σκληρότητας στερεών. Προτείνεται το μοντέλο: Wilson Universal Hardness Tester UH ,00 Συσκευή μέτρησης της θερμοκρασίας τήξης της τέφρας (Ash Fusion Temperature). Προτείνεται το μοντέλο: ASH-10 της εταιρείας MRC ,00 Εξοπλισμός για ισοκινητική δειγματοληψία λιγνίτη (ή λιθάνθρακα) αμέσως μετά τους μύλους. Προτείνεται το παρακάτω μοντέλο: SMG10 της εταιρείας H. SCHALLERT ,00 Συσκευή για τον έλεγχο δυνατότητας κονιοποίησης του λιγνίτη. Προτείνεται το παρακάτω μοντέλο: Z Hardgrove Grindability Tester ,00 Εξοπλισμός για τον χαρακτηρισμό αερίων (Εκτιμώμενο κόστος) Κινητή μονάδα FTIR για την ανίχνευση H 2 O, CO 2, CO, NO, NO 2, N 2 O, SO 2, Η 2 S, NH 3, CH 4, HCl, HF και διάφορες πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) μέσω της μεθόδου Fourier Transform Infrared. Προτεινόμενο μοντέλο: Gasmet DX ,00 Μονάδα Αέριος Χρωματογράφος Φασματογράφος μάζας. Προτεινόμενο μοντέλο: TSQ Quantum XLS Ultra GC-MS/MS ,00 Συσκευή XRF για ανάλυση των ανόργανων τέφρας. Προτείνεται το μοντέλο: XRF S4 Pioneer της Agilent ,00 Αναγκαία υποστηρικτική υποδομή για την ομαλή λειτουργία του εργαστηρίου ,00 Πειραματικές Διατάξεις (Εκτιμώμενο κόστος) Πειραματική διάταξη ταχείας πυρόλυσης ,00 Αντιδραστήρας παραγωγής υγρών βιοκαυσίμων ,00 Εξοπλισμός για βελτίωση των υπολογιστικών υδροδυναμικών μοντέλων (Εκτιμώμενο κόστος) 10 Servers (και UPS) για υδροδυναμική μοντελοποίηση ,00 Λογισμικό για χειρισμό πειραματικών μονάδων και καταγραφή πειραμάτων ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Δεν υπάρχουν θεσμικά προβλήματα καθώς το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ διατηρεί παράρτημα στην Πτολεμαΐδα για μακρύ χρονικό διάστημα και είναι θεσμοθετημένος φορέας με εξειδίκευση στα στερεά καύσιμα και σημαντική εμπειρία στη λειτουργία εργαστηριακού εξοπλισμού. Προβλήματα τεχνικής φύσης: Μη επαρκής κτιριακή υποδομή Εξασφάλιση εκπαίδευσης του επιστημονικού προσωπικού που θα χειρίζεται τον εξοπλισμό Λόγω της μακρόχρονης εμπειρίας του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στη λειτουργία εργαστηρίων και πιλοτικών μονάδων δεν αναμένονται άλλα σημαντικά προβλήματα τεχνικής φύσης. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: λειτουργικό κόστος που θα προκύψει με την απόκτηση και λειτουργία του νέου εργαστηριακού εξοπλισμού (αναλώσιμα, μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος) και το οποίο πρόκειται να καλυφθεί από πόρους ερευνητικών προγραμμάτων και παροχής υπηρεσιών προστασία πνευματικών δικαιωμάτων σχετικά με την νεοποκτηθείσα γνώση και ερευνητική εμπειρία Η μακρόχρονη παρουσία του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ στην περιοχή, η κυρίαρχη θέση του στον ενεργειακό τομέα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και διεθνώς και η μακρόχρονη εμπειρία του επιστημονικού προσωπικού σε ερευνητικά έργα θα χρησιμεύσουν ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των προαναφερθέντων θεμάτων Άλλα προβλήματα: Παράρτημα 52/205

53 Η συνεργασία με τοπικούς φορείς της Δ. Μακεδονίας και επιχειρηματικούς φορείς εκτός Περιφέρειας και η προσέλκυση νέων χρηστών των υπηρεσιών του Εργαστηρίου στερεών καυσίμων του ΙΔΕΠ στην Πτολεμαΐδα. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Τίτλος Ενότητας Εργασίας Δ ιάρ κ ει α (Μ ήν ε ς) Μελέτη για το νέο εργαστηριακό εξοπλισμό 2. Εκπαίδευση επιστημονικού προσωπικού 3. Αγορά εργαστηριακού εξοπλισμού 4. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ 5. ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΝΕΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 6. ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΩΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 7. ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Παράρτημα 53/205

54 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 2: Ίδρυση Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Ίδρυση Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Από την ανάγκη ενίσχυσης του ενεργειακού χαρακτήρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας πέρα από την χρήση συμβατικών καυσίμων ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΕΝΕΡΓΕΙΑ Υποβάλλεται από: ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας Στημονιάρης Δημήτρης, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Οι ενεργειακές απαιτήσεις της σημερινής εποχής σε συνδυασμό με τις προτεραιότητες που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε επίπεδο νέου ΕΣΠΑ και αφορούν τον τομέα της ενέργειας, καθιστούν άμεση προτεραιότητα για την Ελλάδα την έντονη δραστηριοποίησή της στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας, των έξυπνων και ασφαλών δικτύων, κλπ. Σύμφωνα προς το Προοίμιο της υπό ενσωμάτωση Οδηγίας 2010/31/ΕΕ, τα κτίρια (κατοικίες, δημόσια κτίρια, εμπορικά κτίρια κ.λπ.): αποτελούν τον μεγαλύτερο χρήστη ενέργειας, αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ε.Ε. & ευθύνονται για το 40% περίπου της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας Στην Ελλάδα η υφιστάμενη κατάσταση στην κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων είναι σαφώς πιο επιβαρυμένη με τα δημόσια κτίρια να αποτελούν τους πλέον ενεργοβόρους καταναλωτές. Η αυξανόμενη επίσης διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση της αξιοπιστίας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και της ποιότητας ισχύος. Η αντιμετώπιση του σύγχρονου αυτού ενεργειακού προβλήματος, όπως φαίνεται από την κατεύθυνση της έρευνας στην επιστημονική κοινότητα, είναι η ανάπτυξη νέων τοπολογιών ηλεκτρικών δικτύων καθώς και της αντίστοιχης υποδομής ελέγχου που θα μπορεί να εφαρμοστεί από τα οικιακά μικροδίκτυα μέχρι το δίκτυο διανομής. Όμως αυτή η υποδομή ελέγχου πρέπει να είναι συμβατή με τις υπάρχουσες τεχνολογίες ελέγχου της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων. Γίνεται λοιπόν φανερή η ανάγκη της εξέλιξης των υφιστάμενων δικτύων αλλά και η ανάπτυξη νέων έξυπνων δικτύων. Για αυτό πρέπει να διεξαχθούν εκτεταμένες μετρήσεις και δοκιμές προσομοίωσης. Ιδιαίτερα, για την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, την «ενεργειακή καρδιά» της χώρας, ο προσανατολισμός σε θέματα ενέργειας κρίνεται όσο ποτέ άλλοτε επιτακτικός. Η δημιουργία και η εν γένει παρουσία ενός πρότυπου, καινοτόμου Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών, προσανατολισμένου τόσο στις τάσεις που επικρατούν όσο και στη σύνδεση της γνώσης και της επιστημονικής έρευνας με την επιδιωκόμενη επιχειρηματική δραστηριότητα, θα διευρύνει τον ενεργειακό χαρακτήρα της ΠΔΜ, θα τονώσει την επιχειρηματικότητα της περιοχής και θα συμβάλει ενεργά στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την εισαγωγή καινοτομίας, με την εξασφάλιση ενός ασφαλούς και δυναμικού περιβάλλοντος απασχόλησης. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Το ταμείο χρηματοδότησης θα είναι το ΕΤΠΑ, καθώς με τη δημιουργία του εν λόγω Κέντρου επιτυγχάνεται η προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας, η μεταφορά τεχνογνωσίας, η ενθάρρυνση της συνεργασίας φορέων και Παράρτημα 54/205

55 επιχειρήσεων σε θέματα ενέργειας, καθώς και η ανάπτυξη προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρηματικών επενδύσεων μέσω ευφυούς εξειδίκευσης. Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της προτεινόμενης Δράσης αποτελεί η ίδρυση ενός πρότυπου, καινοτόμου Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη. Η νέα υποδομή θα αποτελέσει ένα πρότυπο χώρο όπου θα εφαρμόζονται όλες οι μέθοδοι παραγωγής ενέργειας από συμβατικές αλλά και ανανεώσιμες πηγές. Θα αποτελεί, συνεπώς, χώρο λειτουργίας σε πραγματικές συνθήκες, όλων των ανανεώσιμων πηγών παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας, όλων των μεθόδων μέτρησης ενεργειακής απόδοσης και παράλληλα χώρο εκπαίδευσης, φιλοξενίας μικρών συνεδρίων, εξειδικευμένων συναντήσεων και ασφαλώς χώρο έρευνας και παροχής υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα, το εν λόγω Κέντρο θα δραστηριοποιείται στους εξής τομείς: Στην διεξαγωγή μελετών (με βάση πρότυπες μετρήσεις και επιτόπιες (in-situ) ενεργειακές επιθεωρήσεις) της ενεργειακής κατάστασης των κτιρίων, καθώς και στη μετέπειτα διαμόρφωση προτάσεων ολοκληρωμένων λύσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Στην έρευνα αλλά και εφαρμογή σύγχρονων προτύπων στην εξοικονόμηση κάθε μορφής ενέργειας που καταναλώνεται στις σύγχρονες κατασκευές αλλά και στη βέλτιστη διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας. Στην ανάπτυξη έρευνας προσανατολισμένης στην ανάπτυξη βιοκλιματικών εγκαταστάσεων αλλά και στην ανάπτυξη και λειτουργία έξυπνων δικτύων (Smart Grids) μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην διοργάνωση εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Προγραμμάτων Κατάρτισης καθώς και Σεμιναρίων που θα απευθύνονται σε μηχανικούς, φοιτητές, εταιρίες επιχειρήσεις, αλλά και στον ευρύτερο τοπικό πληθυσμό με αντικείμενα γύρω από τους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας, των έξυπνων δικτύων, των έξυπνων κτιρίων, των κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, της βέλτιστης διαχείρισης ενέργειας κ.α. Στην παροχή πληροφοριών υπηρεσιών σε ενεργειακά θέματα. 2. Ωφελούμενοι Η ίδρυση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών, με την υποστήριξη δράσεων έξυπνης εξειδίκευσης, θα έχει ως συνέπεια την τόνωση/ώθηση ποικίλων δραστηριοτήτων της ΠΔΜ. Πιο συγκεκριμένα θα συμβάλει ενεργά στην: Επιχειρηματικότητα: Η συνεργασία του Κέντρου με επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας θα συντελέσει στην τόνωση της επιχειρηματικότητας της περιοχής και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, συνδέοντας παράλληλα την επιστημονική έρευνα με την εμπορική δραστηριότητα και ενισχύοντας την εξωστρέφεια. Επιστημονική έρευνα: Ανάπτυξη ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας γύρω από ενεργειακά θέματα. Τοπικό πληθυσμό: με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την εξασφάλιση ενός ασφαλούς και δυναμικού περιβάλλοντος απασχόλησης, καθώς και με την ενίσχυση και την παροχή κινήτρων για την παραμονή ή και τον επαναπατρισμό Ελλήνων επιστημόνων. Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας: με τη διεύρυνση του ενεργειακού χαρακτήρα της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας (όπου και είναι εγκατεστημένη η ενεργειακή καρδιά της Ελλάδος, η οποία προέρχεται κυρίως από την αξιοποίηση του λιγνίτη), καθώς θα εδρεύει και θα δραστηριοποιείται σε αυτή ένα πρότυπο και καινοτόμο Κέντρο Ενεργειακής Απόδοσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας, με εξειδίκευση σε θέματα κτιρίων. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Προκειμένου για την επιτυχή υλοποίηση της δράσης, αναφέρονται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: Η επιστημονική εμπειρία των στελεχών του Κέντρου: Το υφιστάμενο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό σε συνδυασμό με την πολύχρονη εμπειρία της επιστημονικής ομάδας μέσα από τη συμμετοχή της σε διεθνή προγράμματα (Interreg, διακρατικά, εθνικά κ.α.) και των συνεργασιών της με φορείς, οργανισμούς και ιδρύματα τόσο της χώρας όσο και του εξωτερικού, καθώς και ο εξειδικευμένος εξοπλισμός που έχει στη διάθεσή της, αποτελούν απαραίτητα συστατικά για την επιτυχή υλοποίηση της Δράσης. Η επικοινωνιακή στρατηγική προβολής και διαφήμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου: Στη μελέτη βιωσιμότητας που αρχικά θα διεξαχθεί, θα καθορίζεται η στρατηγική της προβολής και της διαφήμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου. Θα καθορίζεται δηλαδή: η μέθοδος προβολής των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της εμπειρίας του Κέντρου (Interreg, ΕΑΠ, συμμετοχή σε ενεργειακές δράσεις κλπ.) Παράρτημα 55/205

56 ο τρόπος προσέγγισης πελατών σε τοπικό, εθνικό, αλλά και βαλκανικό και διεθνές επίπεδο η ανάγκη και η σκοπιμότητα μόνιμης και σταθερής συνεργασίας με διαφημιστική εταιρία ή περιοδική και στοχευμένη προβολή η προβολή του επιστημονικού έργου της επιστημονικής ομάδας στους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας και των συνεργασιών του Κέντρου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η στρατηγική διεθνών και εθνικών συνεργασιών: Στο πλαίσιο του διεθνούς χαρακτήρα και της εξωστρέφειας που θα διέπει τη φιλοσοφία λειτουργίας του Κέντρου, είναι απαραίτητη η γνώση των διεθνών πρακτικών και εφαρμογών που εξελίσσονται στους τομείς δραστηριότητάς του. Η μελέτη βιωσιμότητας θα περιλαμβάνει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, έρευνα όλων των ιδρυμάτων, φορέων, εταιριών και οποιουδήποτε άλλου σχήματος, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με σκοπό: την παρακολούθηση του διεθνούς γίγνεσθαι, αλλά κυρίως τη διερεύνηση δυνατότητας συνεργασίας και εκπόνησης κοινών δράσεων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Αξιοποίηση των διαφόρων ειδικοτήτων του Ιδρύματος Αξιοποίηση του υπάρχοντος εξειδικευμένου εξοπλισμού του Ιδρύματος ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας Αξιοποίηση της ερευνητικής εμπειρίας του ΚΤΕ Αξιοποίηση του εξειδικευμένου εξοπλισμού του ΚΤΕ 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Κρίνεται αρχικά απαραίτητη η εκπόνηση μελέτης βιωσιμότητας, η οποία θα περιέχει: Ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης του τομέα ενέργειας. Ανάλυση της στοχοθεσίας: προσδιορισμός επιστημονικών/ερευνητικών, επιχειρηματικών και εμπορικών στόχων. Καταγραφή και σε βάθος ανάλυση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου, με στόχο την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητάς του, καθώς και την ρεαλιστική αποτίμηση του τιμολογίου παροχών. Για την παραπάνω ανάλυση είναι απαραίτητη η έρευνα σε διεθνές επίπεδο για το κόστος αντίστοιχων παρεχόμενων υπηρεσιών, η συνεκτίμηση της δαπάνης επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, οι δαπάνες αναλωσίμων και λοιπών εξόδων και γενικά η καταγραφή όλων των πιθανών παραγόντων που θα διαμορφώσουν το κόστος και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Εύρεση χώρου για την εγκατάσταση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών: Μελέτη σύγχρονης κτιριακής υποδομής όπου θα στεγαστεί το σύνολο των δραστηριοτήτων του Κέντρου. Έρευνα αγοράς για τον προσδιορισμό, την αποτύπωση και την ανάλυση του εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για την υλοποίηση των αποτυπωμένων στόχων. Η διεθνής και σε βάθος έρευνα του εξοπλισμού σε επίπεδο συσκευών μέτρησης θα καθορίσει το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, ενώ η έρευνα του εξοπλισμού σε επιστημονικό επίπεδο θα καθορίσει το επίπεδο της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και το επίπεδο της έρευνας και της καινοτομίας που πρόκειται να παραχθεί. Είναι αυτονόητο ότι η έρευνα αγοράς θα πρέπει να λάβει υπόψη τη δυνατότητα ενσωμάτωσης του υφιστάμενου εξοπλισμού στο νέο, έτσι ώστε να αξιοποιηθεί απόλυτα η υπάρχουσα υποδομή. Χρηματοοικονομική ανάλυση Ανάλυση κόστους καθώς και έρευνα για τις πιο συμφέρουσες προσφορές σε κάθε επίπεδο κόστους: Η αναλυτική μελέτη και παρουσίαση τόσο των επιχειρηματικών όσο και των επιστημονικών στόχων του Κέντρου καθώς και των υπηρεσιών που πρόκειται να παρέχει, θα καθορίσουν εν πολλοίς το μέγεθος, το κόστος και τις προοπτικές της προσπάθειας. Επίσης, τόσο η ακριβής αποτύπωση του εξοπλισμού και η ανάλυση των κτιριακών αναγκών του Κέντρου, όσο και οι πάγιες και λειτουργικές του ανάγκες θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το ύψος του κόστους της τελικής εφαρμογής/σχεδιαζόμενης κτιριακής υποδομής. Αναφέρονται ενδεικτικά τα κόστη των: Εξοπλισμών του Κέντρου (όργανα εξωτερικών μετρήσεων, όργανα μέτρησης και καταγραφής, εξοπλισμός παραγωγής, μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας, τροφοδοσία μικρών μονάδων παραγωγής από βιομάζα, εξοπλισμός διασύνδεσης και παρακολούθησης έξυπνων δικτύων, απαραίτητα λογισμικά, πάσης φύσης αναλώσιμα κλπ.) Αμοιβών τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού για την κατασκευή του Κέντρου Αμοιβών τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού για τη λειτουργία του Κέντρου Αμοιβών εταιρείας πιστοποίησης Κέντρου και ατόμων Παράρτημα 56/205

57 Δαπανών δημοσιότητας, προβολής και διαφήμισης, για την προώθηση των παρεχόμενων υπηρεσιών του Κέντρου Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η ίδρυση ενός Κέντρου με κύριο αντικείμενο την ενασχόληση με ενεργειακά αντικείμενα, έρχεται να ενισχύσει τον ενεργειακό χαρακτήρα της περιφέρειας και να επιβεβαιώσει τον χαρακτηρισμό ως η ενεργειακή περιφέρεια της χώρας. Στόχος της συγκεκριμένης δράσης είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πολυχώρου προσαρμοσμένου στην ενέργεια. Ο προσανατολισμός του υπό ίδρυση Κέντρου είναι διττός: αφενός α) ο ερευνητικός/επιστημονικός (ανάπτυξη έρευνας προσανατολισμένης σε καινοτόμες δράσεις πάνω σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και έξυπνης μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας) και αφετέρου β) ο επιχειρηματικός με την ανάπτυξη συνδυαστικής σχέσης Κέντρου και επιχειρηματικού κόσμου (τόσο της περιοχής όσο και του ευρύτερου ελλαδικού χώρου). Στο business plan, θα γίνεται σαφής καθορισμός των επιστημονικών στόχων που θα αφορά στον προσδιορισμό των διεθνών συνεργασιών που πρέπει να καλλιεργηθούν ώστε να πολλαπλασιαστεί η ήδη υπάρχουσα εμπειρία στους υφιστάμενους τομείς έρευνας. Ο καθορισμός των επιστημονικών στόχων θα ενισχύσει την πρωτοπορία σε εθνικό επίπεδο που διαθέτει το Ίδρυμα στον τομέα των έξυπνων δικτύων και της εξοικονόμησης ενέργειας. Στο business plan θα γίνεται επίσης σαφής καθορισμός των επιχειρηματικών στόχων που θα αφορούν στην παροχή υπηρεσίας σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο στην ενεργειακή μελέτη υφιστάμενων κτιρίων, αλλά και στον ενεργειακό σχεδιασμό νέων εγκαταστάσεων. Πιστοποιημένες μετρήσεις θα καθορίζουν τις ολοκληρωμένες προτάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων με τη χρήση νέων προϊόντων και υλικών που θα βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας. Εξειδίκευση σε ιδιαίτερες εγκαταστάσεις (νοσοκομεία, γυμναστήρια, μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις) μαζί με προτάσεις για έξυπνη διαχείριση της ενέργειας θα αποτελέσει την αιχμή των παρεχόμενων υπηρεσιών. Όσον αφορά τους εμπορικούς στόχους, στο αντίστοιχο τμήμα της μελέτης βιωσιμότητας θα γίνει έρευνα για τον προσδιορισμό του: Target Group για παροχή υπηρεσίας Κρίσιμου μεριδίου αγοράς Target Group για δυνητικούς πελάτες εκτός Ελλάδος, με κύριο στόχο τις χώρες των Βαλκανίων Θα γίνει επίσης: Ανάλυση αναγκών αγοράς Πρόβλεψη προβλημάτων-εμποδίων Στο επιχειρηματικό σχέδιο τέλος, θα διερευνηθούν οι δυνατότητες διεύρυνσης του επιστημονικού και επιχειρηματικού αντικειμένου του Κέντρου. Η έρευνα αυτή θα καταδείξει δυνατότητες αύξησης των παρεχόμενων υπηρεσιών με το ελάχιστο κόστος επιπλέον επένδυσης και συνεπώς αύξηση της απασχόλησης και των εσόδων του εργαστηρίου. Θα καταδείξει επίσης τις προοπτικές ανάπτυξης σε κατευθύνσεις που δεν έχουν εντοπιστεί και που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτικές επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ενδεικτικά, η ίδρυση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών θα συμβάλει ενεργά στην: τόνωση της επιχειρηματικότητας της περιοχής και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την εμπορική δραστηριότητα και ενίσχυση της εξωστρέφειας, ανάπτυξη ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας γύρω από ενεργειακά θέματα, παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου. Φορέας Υλοποίησης: Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας μαζί με το ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίοι συμμετέχουν ήδη σε διεθνή προγράμματα, και έχουν συνάψει συνεργασίες με φορείς, οργανισμούς και ιδρύματα της χώρας και του εξωτερικού. Επίσης στο ΤΕΙ υπάρχει υφιστάμενο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και εξειδικευμένος εξοπλισμός. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Ο ακριβής τρόπος εφαρμογής και υλοποίησης θα καθοριστεί μετά την εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Παράρτημα 57/205

58 Σύμφωνα με τις στρατηγικές «έξυπνης εξειδίκευσης», οι οποίες αποτελούν κεντρικό στοιχείο της νέας πολιτικής για τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρώπη καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για πρωτοπόρες πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη και την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των περιφερειών στον τομέα της καινοτομίας. Η ίδρυση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας («ενεργειακή καρδιά» της χώρας) και εισάγοντας καινοτόμες και πρωτοπόρες δράσεις, αποσκοπεί στο να αποφέρει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία στην περιοχή και να αυξήσει τον αντίκτυπό της, βελτιώνοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της περιφέρειας. Έτσι θα συμβάλει στην αναβάθμιση της οικονομίας της χώρας συμβαδίζοντας παράλληλα με το πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Ένωση Καινοτομίας» του προγράμματος δράσης «Ευρώπη 2020». Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Δημιουργία πρότυπου, καινοτόμου Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών με κύρια κατεύθυνση την ενασχόληση με ενεργειακά θέματα Τόνωση της επιχειρηματικότητας της περιοχής και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την εμπορική δραστηριότητα και ενίσχυση της εξωστρέφειας. Ανάπτυξη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας γύρω από ενεργειακά θέματα. Παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου τόσο στον τοπικό πληθυσμό όσο και στη βιομηχανία αλλά και στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο. Δημιουργία θέσεων απασχόλησης και προώθηση της παραγωγικότητας και της κοινωνικής συνοχής. Ανάπτυξη δικτύου επικοινωνίας και συνεργασίας με αναγνωρισμένους διεθνείς φορείς. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία νέων θέσεων επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού 3. Απασχόληση υποψηφίων διδακτόρων (3) Απασχόληση ερευνητών (2) Απασχόληση μεταδιδακτορικού φοιτητή (1) Απασχόληση τεχνικού προσωπικού στη φάση εγκατάστασης και λειτουργίας (4) ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Άλλα Προγράμματα Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 Πιθανά έσοδα και εισροές από νέα ερευνητικά προγράμματα (εγχώρια ή διεθνή), καθώς και από το HORIZON Παροχές υπηρεσιών σε ιδιωτικά και δημόσια κτίρια, κτίρια ειδικού ενδιαφέροντος (νοσοκομεία, γυμναστήρια, διατηρητέα κτίρια, μουσεία, κ.α.), βιομηχανίες, βιοτεχνίες, κ.α. ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Οι απαιτούμενες ενέργειες για τον καθορισμό και την οργάνωση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών στην ΠΔΜ είναι οι ακόλουθες: ,00 2 Εκπόνηση Μελέτης Βιωσιμότητας ,00 3 Κατασκευή Έργων ,00 4 Δαπάνες Εξοπλισμού ,00 5 Διαπίστευση Εξοπλισμού ,00 6 Ερευνητικό Προσωπικό (2 ερευνητές, 3 υποψήφιοι διδάκτορες, 1 μεταδιδακτορικός φοιτητή, 4 θέσεις τεχνικού προσωπικού) ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Παράρτημα 58/205

59 Δεν υπάρχουν θεσμικά προβλήματα, καθώς το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, εδρεύει σε πέντε πόλεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και είναι θεσμοθετημένος φορέας. Προβλήματα τεχνικής φύσης: Μη επαρκής κτιριακή υποδομή Ολοκλήρωση κτιριακών υποδομών. Διαπίστευση του Κέντρου Ενεργειακής Απόδοσης, Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών. Λόγω της μακρόχρονης εμπειρία του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας στη λειτουργία εργαστηρίων, ερευνητικών προγραμμάτων και εκπόνησης τεχνικών έργων μέσω της τεχνικής υπηρεσίας που διαθέτει, δεν αναμένονται άλλα σημαντικά προβλήματα τεχνικής φύσης. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Το κύριο αντικείμενο προετοιμασίας αποτελεί η εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας, μέσα από την οποία ενδέχεται να αναδειχθούν διάφορα οργανωτικά θέματα. Άλλα προβλήματα: Πιθανά προβλήματα που θα προκύψουν μετά την εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 3 έτη Παράρτημα 59/205

60 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 3: Εργαστήριο Οικολογικής και Ενεργειακής Πιστοποίησης Υλικών ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Εργαστήριο Οικολογικής και Ενεργειακής Πιστοποίησης Υλικών ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Βασική: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΕ ΤΟΜΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Εξοικονόμηση ενέργειας, ΑΠΕ) Εναλλακτική: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΕ ΤΠΕ (Ευρυζωνικότητα-Επίτευξη στόχων Ψηφιακής Σύγκλισης) Υποβάλλεται από: Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Καθηγητής Ιωάννης Μπάρτζης, ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Όλες ΔΗΜΟΣ: Κοζάνης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Το αντικείμενο του προτεινόμενου έργου αφορά την ανάπτυξη του Εργαστηρίου Τεχνολογίας Περιβάλλοντος σε ένα απόλυτα πρωτοποριακό εργαστήριο μετρήσεων μέσω απόκτησης εξειδικευμένου εξοπλισμού και επιμόρφωση του στελεχιακού δυναμικού για τη διενέργεια των απαραίτητων αναλύσεων σχετικών με πιστοποίηση οικοδομικών και άλλων υλικών, που ελέγχονται πειραματικά για: Εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC) όπως πχ φορμαλδεϋδη, ακετόνες, φαινόλες με τη χρήση θαλάμων δοκιμών (test chambers) και σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΝ13419, ISO ASTM D5116, ΕΝ (πατώματα), για έλεγχο εκπομπών και για απόκτηση πιστοποίησης (eco-labelling). Τοξικές ουσίες όπως γλυκόλες, τερπένια φθαλικά, χλωριομένα οργανικά χημικά και αμίαντο. Τοξικές ουσίες στο ξύλο. Επίσης θα είναι δυνατό να παρασχεθούν πιστοποιητικά Enviromental Product Declaration (EPD) με βάση το ISO για την ανάλυση του κύκλου ζωής των υλικών. Εξειδικευμένες μετρήσεις για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Μέτρηση ενεργειακής συμπεριφοράς υλικών: Cp (θεορμοχωρητικότητα) keff (συντ. μετάδοσης θερμότητας) Ενεργειακό περιεχόμενο & κορεσμός υγρασίας συντελεστές ακτινοβολίας κλπ. Χαρακτηρισμός «πράσινων υλικών δόμησης»: Πράσινες πρακτικές κατασκευής υλικών Αποικοδόμηση υλικών Εκπομπές ουσιών καθόλη τη διάρκεια ζωής αυτών Τοξικότητα Μέτρηση Αντοχής Υλικών κάτω από διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Μέτρηση της γήρανσης και φθοράς που προκαλούν οι περιβαλλοντικές συνθήκες στα υλικά (ειδικά αυτά που προορίζονται για συντήρηση σε μνημεία, διατηρητέα κτήρια, έργα τέχνης, κλπ.). 2. Ωφελούμενοι Παράρτημα 60/205

61 Δημιουργία ΝΕΩΝ θέσεων εργασίας (επιστήμονες, τεχνικοί). Διάφορες επιχειρήσεις της περιοχής που δραστηριοποιούνται σε ανάλογες περιοχές. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης: - 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Ο φορέας πιστοποίησης θα υποστηριχθεί σε ότι αφορά τη διεξαγωγή των μετρήσεων από το Εργαστήριο Τεχνολογίας Περιβάλλοντος, το οποίο θα διαπιστευτεί από το ΕΣΥΔ. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ.: - Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Ο φορέας συστήνεται για τους παρακάτω λόγους: Α. Γιατί ο προτεινόμενος φορέας πιστοποίησης θα μπορεί σε λίγα χρόνια να εκμεταλλευτεί την τεχνογνωσία και τον εξειδικευμένο εξοπλισμό για να παρέχει τις υπηρεσίες του στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, όχι μόνο στα στενά όρια της περιφέρειας, αλλά σε εθνικό επίπεδο δεδομένου ότι δεν υπάρχει αυτόνομος φορέας στην Ελλάδα που να μπορεί να καλύψει την αναμενόμενη ζήτηση που θα εμφανισθεί αργά ή γρήγορα στον τομέα των ενεργειακών ελέγχων, πιστοποίησης κτιρίων και δομικών υλικών. Θα μπορέσει να είναι ο πρώτος φορέας που θα μπορεί να παρέχει την απαραίτητη ενεργειακή ταυτότητα που θα φέρουν απαραιτήτως τα κτίρια. Β. Γιατί ο προτεινόμενος φορέας πιστοποίησης θα μπορεί να παρέχει μεγάλο εύρος υπηρεσιών σχετικά με την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, κτιριακών εγκαταστάσεων, ποιότητας αέρα και υλικών, κα. Οι υπηρεσίες μπορούν να περιλαμβάνουν δράσεις εκπαίδευση κατάρτισης μηχανικών και μη πιλοτικές εφαρμογές, εκπόνηση μελετών για νέα και υφιστάμενα κτίρια, κλπ. Γ. Γιατί ο προτεινόμενος φορέας πιστοποίησης, υποστηριζόμενος από το Πανεπιστήμιο και τους τοπικούς φορείς θα μπορεί να καλύπτει μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων και θα αποτελέσει φορέα με σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα των κτιρίων. Φορέας Υλοποίησης: Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: - ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Δημιουργία ΝΕΩΝ θέσεων εργασίας (επιστήμονες, τεχνικοί) Άμεση επίπτωση στις επιχειρήσεις της περιοχής λόγω της εφαρμογής της δράσης στα προϊόντα τους Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία ΝΕΩΝ θέσεων εργασίας (επιστήμονες, τεχνικοί) ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Παράρτημα 61/205

62 Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: - Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Δραστηριότητα Ανάπτυξη υποδομών εργαστηρίου Business plan φορέα πιστοποίησης Ίδρυση και αρχική στελέχωση φορέα πιστοποίησης Λειτουργία Έτος Παράρτημα 62/205

63 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 4: Χρήση καινοτόμων μηχανισμών οικονομικής στήριξης της έρευνας - LIVING LABS ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Χρήση καινοτόμων μηχανισμών οικονομικής στήριξης της έρευνας - LIVING LABS ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Στο πλαίσιο συνεργασίας με την Περιφέρεια της Aosta Valley (Ιταλία, ΠΤΑ ΠΔΜ - Πρόγραμμα DIFASS) έγινε μια παρουσίαση της ιδέας των living labs επεκτείνοντάς την σε διακρατική συνεργασία και σε Διεθνή Πρόσκληση. Στην περιφέρειά μας, μπορεί να γίνει εφαρμογή σε τοπικό επίπεδο ή να πάμε κατευθείαν σε Διεθνή Πρόσκληση (εξαρτάται από τις ανάγκες). ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Βασική: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΕ ΤΟΜΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Εξοικονόμηση ενέργειας, ΑΠΕ) Εναλλακτική: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΕ ΤΠΕ (Ευρυζωνικότητα-Επίτευξη στόχων Ψηφιακής Σύγκλισης) Υποβάλλεται από: Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, Θεοδωρόπουλος Θεόδωρος, th.theodoropoulos@pdm.gov.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Όλες ΔΗΜΟΣ: Αν υπάρξει περιορισμός προϋπολογισμού μπορούν να επιλεγούν 2 δήμοι ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα 2. Δράση Ψηφιακής Οικονομίας και ΤΠΕ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Εκμεταλλεύεται γνώση που παράγεται στις επιχειρήσεις, τα ερευνητικά ινστιτούτα και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στοχεύει στην ανάπτυξη ευφυών συστημάτων ενέργειας. Επίσης εφαρμόζει ανοικτή καινοτομία, συν-δημιουργία (cocreation), συν-ανάπτυξη (co-development), αποτελεί δράση που αξιοποιεί & τις 4 πλευρές της τετραπλής έλικας {quadruple helix (δημόσιος τομέας, επιχειρήσεις, ερευνητικά ινστιτούτα, τελικοί χρήστες)}. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ (ή/και εναλλακτικά HORIZON): Προτιμητέα η λύση του ΕΤΠΑ (καθώς στο HORIZON ο σχεδιασμός γίνεται σε κεντρικό επίπεδο και δε μπορεί να προδιαγράψει προσκλήσεις που αφορούν μικρές περιφέρειες όπως η δική μας.) Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Στο πλαίσιο συνεργασίας Δημοσίου-ΟΤΑ με επιχειρήσεις/ερευνητικά ινστιτούτα/εκπαιδευτικά ιδρύματα δημοσιεύεται από τους πρώτους πρόσκληση/προκήρυξη σχετική με μια ανάγκη τους για την οποία δεν υπάρχει διαθέσιμη λύση στην αγορά 1. Οι δεύτεροι συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία και εφόσον ορισθούν ανάδοχοι σχεδιάζουν και αναπτύσσουν τη λύση. Τα πνευματικά δικαιώματα που τυχόν θα προκύψουν παραμένουν στους φορείς ανάπτυξης ώστε να μπορούν να αναπτύξουν εμπορικά την ιδέα τους. 2. Ωφελούμενοι Δημόσιος Τομέας - ΟΤΑ ως αποδέκτες της λύσης, επιχειρήσεις/ερευνητικά ινστιτούτα/εκπαιδευτικά ιδρύματα ως φορείς ανάπτυξης/εκμετάλλευση της λύσης. Μεγάλη σημασία πρέπει να δοθεί στους τελικούς χρήστες (πολίτες, τοπική κοινότητα) κατά τη φάση της συν-ανάπτυξης και της δοκιμής των λύσεων σε ένα περιβάλλον ζωντανού εργαστηρίου (Living Lab environment). 1 Στην πραγματικότητα πρόκειται για precommercial procurement καθώς όπως έχει ήδη ειπωθεί το προϊόν δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί και δεν διαθέσιμο στην αγορά. Παράρτημα 63/205

64 Μακροσκοπικά, ωφελούμενοι είναι οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις της περιφέρειας που θα χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα της λύσης (π.χ. ενεργειακά αποδοτικά κτίρια). 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Α. Ευρύ πνεύμα κατά τη διερεύνηση αναγκών των φορέων Δημοσίου/ΟΤΑ Β. Γρήγορες Διαγωνιστικές διαδικασίες 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (συντονιστής - αποδέκτης δράσης) Δήμοι ΠΔΜ (αποδέκτες δράσης) Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Επιστημονικά Επιμελητήρια 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Διαμόρφωση πλαισίου δράσης προσδιορισμός θεματικών τομέων της. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: 1. Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας 2. Ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων προϊόντων 3. Εξοικονόμηση ενέργειας Φορέας Υλοποίησης: Η ΠΔΜ μπορεί να παίξει συντονιστικό ρόλο. Εναλλακτικά θα μπορούσαν να είναι φορείς υλοποίησης οι Δήμοι της Περιφέρειας. Το πανεπιστήμιο ή το ΤΕΙ θα μπορούσαν να αποτελούν φορείς υλοποίησης, ωστόσο είναι προτιμότερη η συμμετοχή τους ως φορείς ανάπτυξης των λύσεων (αναδόχων) Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: 1. Οι Δήμοι ή η Περιφέρεια περιγράφουν (και ίσως προδιαγράφουν )την ανάγκη τους σε ΤΔ προς την ΕΔΑ ΠΕΠ Δυτ. Μακεδονίας 2. Εγκρίνεται η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα 3. Οι δήμοι ετοιμάζουν προκήρυξη και εκτελούν τη διαγωνιστική διαδικασία 4. Ο ανάδοχος αναπτύσσει και εφαρμόζει τη λύση 5. Γίνεται εκτίμηση του βαθμού επίτευξης του αποτελέσματος από τους φορείς (Δήμους) 6. Το αποτέλεσμα γνωστοποιείται στους πολίτες/επιχειρήσεις ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: 1. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Υποβοήθηση ανάπτυξης και άμεσης εφαρμογής καινοτόμου ιδέας/λύσης μέσω χρηματοδότησης της λύσης κατά 100%. 2. ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ: Τα δικαιώματα παραμένουν στις επιχειρήσεις και μπορούν να κατοχυρωθούν ως πατέντες. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να αναφερόμαστε με σιγουριά σε Ανοικτή Καινοτομία μια που δίνεται η δυνατότητα α) άμεσης εφαρμογής και β) περαιτέρω εκμετάλλευσης Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Άμεσα χρηματοδοτούνται κάποιοι φορείς/επιχειρήσεις για ανάπτυξη λύσεων. Έμμεσα επωφελούνται κάτοικοι/επιχειρήσεις των περιοχών εφαρμογής Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Άμεσα συμβολή στην δημιουργία λίγων θέσεων απασχόλησης ή στη διατήρηση υφιστάμενων θέσεων. Έμμεσα όμως, η επιτυχημένη λύση μπορεί να προσφέρει εργασία όχι μόνο σε εργαζόμενους στην επιχείρηση που ανέπτυξε τη λύση, αλλά και σε εργαζόμενους δορυφορικών επιχειρήσεων. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή Παράρτημα 64/205

65 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Για τους φορείς υλοποίησης δε θα παράγονται επιπλέον έσοδα, θα υπάρχει όμως εξοικονόμηση πόρων. 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: Ενεργός Συμμετοχή τοπικών κοινωνιών Δημιουργία της Τετραπλής Έλικας ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Εντοπισμός αναγκών που πρέπει να καλυφθούν από καινοτόμα προϊόντα/υπηρεσίες Διαχείριση της pre-commercial public procurement, αξιολόγηση των προσφορών, Διαχείριση/Προστασία Πνευματικών Δικαιωμάτων (Intellectual Property Rights management), συμβατοποίηση Προβλήματα τεχνικής φύσης: Η ανάγκη πρέπει να καλυφθεί μέσα από μια λύση που δεν είναι διαθέσιμη στην αγορά. Δεδομένου ότι η ανάπτυξη της λύσης δεν είναι κατά 100% σίγουρη υπάρχει η πιθανότητα της αποτυχίας. Αυτό γιατί μπορεί α) να μην είναι εφικτή η λύση ή β) το κόστος εφαρμογής (αρχικό κόστος επένδυσης) να είναι απαγορευτικό. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Ωρίμανση προετοιμασία προκήρυξης Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Καθώς πρόκειται τόσο για διαγωνιστική διαδικασία όσο και για ανάπτυξη και εφαρμογή λύσεων εκτιμάται ότι ο συνολικός χρόνος μπορεί να είναι περίπου 3 χρόνια. Παράρτημα 65/205

66 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 5: Σύνταξη εδαφολογικών χαρτών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Σύνταξη εδαφολογικών χαρτών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Αγροτικές επιχειρήσεις Δυτικής Μακεδονίας Υποβάλλεται από: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, Αμανατίδης Γιώργος, Γενικός Διευθυντής, Τηλ: , Fax: , gamanatidis@anko.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 4 Π.Ε. ΠΔΜ ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: H παρούσα πρόταση αποτελεί δράση έξυπνης εξειδίκευσης γιατί η γνώση της εδαφολογικής σύστασης θα συμβάλλει στην ορθολογική διαχείριση των εισροών στη γεωργία και κατ επέκταση στην εφαρμογή μεθόδων γεωργίας ακριβείας, με αναμενόμενα αποτελέσματα τη βελτίωση της ποιότητας, της ποσότητας και τελικά της ανταγωνιστικότητας του κλάδου. Παράλληλα θα συμβάλλει στην αποτελεσματική αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΓΤΑΑ / ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Στο πλαίσιο της δράσης θα γίνουν εδαφολογικές αναλύσεις που θα εισαχθούν σε βάση δεδομένων όπου θα περιλαμβάνονται τουλάχιστον στοιχεία θέσης, σύνθεσης εδάφους, καλλιεργειών κλπ. και θα συσχετισθούν με τις ανάγκες των διαφόρων καλλιεργειών. Αφού αναπτυχθεί η βάση δεδομένων, θα επικαιροποιείται ανάλογα με τις καλλιέργειες και τα διεθνή ισχύοντα. Κάθε ενδιαφερόμενος, π.χ. καλλιεργητής, δυνητικός επιχειρηματίας, Πανεπιστημιακό ίδρυμα, Συνεταιρισμός κλπ. θα αντλούν στοιχεία και θα σχεδιάζουν την στρατηγική ανάπτυξη και επενδύσεων στις ΜΜΕ. 2. Ωφελούμενοι Ωφελούμενοι θα είναι όλοι οι αγρότες κάτοικοι της υπαίθρου, ο καταναλωτής λόγω κατανάλωσης ποιοτικότερων προϊόντων και οι επιχειρήσεις για επένδυση στη μεταποίηση. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Οι εδαφολογικοί χάρτες θα πρέπει να γίνουν για το σύνολο της Περιφέρειας, να υπάρχει σαφής στρατηγική αξιοποίησης των αναλύσεων ως εργαλείο ενίσχυσης της ποσότητας και της ποιότητας της παραγωγής και η δυναμική λειτουργία της βάσης δεδομένων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, οι Δήμοι της Περιφέρειας, οι Δευτεροβάθμιοι Συνεταιρισμοί, οι πρωτοβάθμιοι παραγωγικοί Συνεταιρισμοί, το ΕΘΙΑΓΕ και η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ. Οι παραπάνω θα συνεργάζονται με την υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας, για την εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης της Συνεργασίας με ρόλους και αρμοδιότητες. Ρόλο Συντονιστή & εκπροσώπου της συνεργασίας προτείνεται να αναλάβει η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ. Παράρτημα 66/205

67 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. i. Η καταγραφή και χωρική αποτύπωση των εκτάσεων επί των οποίων θα γίνουν οι εδαφολογικές αναλύσεις για να προκύψουν οι εδαφολογικοί χάρτες. ii. Συσχετισμός των παραπάνω εκτάσεων με τις χρήσεις επ αυτών. iii. Αποτύπωση αρδευόμενων και ξηρικών εκτάσεων Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Σκοπός της Δράσης είναι η ενίσχυση της προστασίας των εδαφικών πόρων, της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα και κατά συνέπεια και της μεταποίησης. Στόχοι της Δράσης είναι η βελτίωση του εισοδήματος, η ενίσχυση της συμβατικής και βιολογικής γεωργίας, η προστασία της υγείας των καταναλωτών, η προστασία των εδαφών, η εξοικονόμηση εισροών με την εφαρμογή γεωργίας ακριβείας. Φορέας Υλοποίησης: Φορέας υλοποίησης προτείνεται να είναι η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ στο πλαίσιο υλοποίησης του Πρωτοκόλλου Συνεργασίας που προαναφέρθηκε. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η υλοποίηση της Δράσης θα γίνει με τη συνεργασία και καθοδήγηση των συναφών ερευνητικών και Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της περιοχής. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Είναι απόλυτα αναγκαία Δράση καθόσον, ο συνδυασμός με τα συναφή ερευνητικά και Πανεπιστημιακά Ιδρύματα θα μεταφέρει στο επίπεδο του αγρότη τη γνώση και τον επαγγελματισμό με χρήση προϊόντων ΕΤΑΚ. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών. Ενίσχυση του εισοδήματος των μεταποιητών. Βελτίωση των αποδόσεων. Μείωση του κόστους παραγωγής που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξοικονόμησης πόρων για τον επιχειρηματία και τον καταναλωτή. Προστασία του περιβάλλοντος. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Διεύρυνση της απασχόλησης στη βάση της γνώσης και άρα της ποιοτικής εργασίας. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΟΧΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Παράρτημα 67/205

68 Προβλήματα τεχνικής φύσης: ΟΧΙ Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Πρωτόκολλο Συνεργασίας Άλλα προβλήματα: ΟΧΙ Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 68/205

69 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 6: Πιλοτική εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργειες ροδάκινων στην περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Πιλοτική εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε καλλιέργειες ροδάκινων στην περιοχή του Βελβεντού Κοζάνης ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Πρωτογενής - Αγροδιατροφικός κλάδος Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Σερβίων - Βελβεντού ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: (γιατί η παρούσα θα πρέπει να θεωρηθεί ως Δράση Έξυπνης Εξειδίκευσης;) Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί της περιοχής Βελβεντού αποτελούν από τους πιο σημαντικούς πρωτογενείς οικονομικούς κινητήριους μοχλούς της ευρύτερης περιοχής. Οι παραγωγοί των συνεταιρισμών καλλιεργούν σήμερα περίπου στρέμματα, ενώ τα προϊόντα (κυρίως ροδάκινα) προωθούνται σε όλα τα μέρη της Ελλάδας και σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (με κύρια αγορά αυτή της Ρωσίας) με ποσοστό εξαγωγών που αγγίζει το 40% επί των συνολικών πωλήσεων. Στο πλαίσιο των Δράσεων Έξυπνης Εξειδίκευσης, οι συνεταιρισμοί μπορούν να αποβλέπουν στην πιλοτική εφαρμογή τεχνικών και μεθόδων γεωργίας ακριβείας (precision agriculture) σε τμήμα της καλλιεργητικής περιοχής τους, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προσθήκη υπεραξίας στο παραγόμενο προϊόν. Η θεμελιώδης διαφορά της γεωργίας ακριβείας από την συμβατική γεωργία είναι ότι η τελευταία αντιμετωπίζει τα αγροτεμάχια ως ομοιόμορφα και αγνοεί την εγγενή ως προς το χώρο ή/και το χρόνο παραλλακτικότητά τους. Η γεωργία ακριβείας, εκμεταλλευόμενη νέες τεχνολογίες για την εις βάθος απόκτηση επιστημονικής πληροφορίας που αφορούν τον αγρό, χρησιμοποιεί την πληροφορία αυτή εξειδικεύοντας την εφαρμογή της γεωργικής πρακτικής, ως προς τον χώρο και τον χρόνο, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την αποδοτικότητα των εισροών και να ελαχιστοποιήσει τις βλαβερές συνέπειες. Κατά συνέπεια, η παρούσα δράση, κρίνεται ως δράση έξυπνης εξειδίκευσης στον πρωτογενή Αγροδιατροφικό Τομέα, αφού στοχεύει στην αναζωογόνηση της παραδοσιακής γεωργικής πρακτικής μέσω δραστηριοτήτων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, στον εκσυγχρονισμό της παραγωγής μέσω υιοθέτησης και χρήσης νέων τεχνολογιών και στην προώθηση μιας αειφορικής αγροτικής ανάπτυξης που είναι βασισμένη στην επιστημονική γνώση. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ ΕΓΤΑΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών και ψηφιακών συστημάτων στον πρωτογενή αγροδιατροφικό τομέα (γεωργία ακριβείας). Χωροχρονική βελτιστοποίηση των εισροών στους οπωρώνες, βελτιστοποίηση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Αξιολόγηση και ανάδειξη εδαφοκλιματικού δυναμικού και αντίστοιχων παραγωγικών δυνατοτήτων. Αξιολόγηση και οριοθέτηση ζωνών παραγωγής αγροτικών προϊόντων με βάση την ποιότητα εδάφους, το ανάγλυφο και το μικροκλίμα με έμφαση στη δημιουργία υποζωνών καλλιέργειας προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των παραγόμενων προϊόντων. 2. Ωφελούμενοι Παράρτημα 69/205

70 Το πλήθος των παραγωγών που συναποτελούν τους αγροτικούς συνεταιρισμούς του Βελβεντού αλλά και το σύνολο των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής (οικονομικά και περιβαλλοντικά). 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η συμμετοχή κατάλληλου εξειδικευμένου φορέα για την μεταφορά της απαιτούμενης τεχνογνωσίας καθώς κι η ενεργός συμμετοχή και ενημέρωση των τοπικών φορέων (π.χ. Τοπική Αυτοδιοίκηση) σχετικά με τη δράση αυτή και τα αναμενόμενα οφέλη της στο σύνολο της κοινότητας 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Παραγωγοί και διοικητικό προσωπικό των συνεταιρισμών Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Ελλάδας ή/και του Εξωτερικού ή άλλα εξειδικευμένα ερευνητικά κέντρα Τοπική Αυτοδιοίκηση 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συνεργασία με εξειδικευμένους συνεργάτες από Ελλάδα ή/και Εξωτερικό (Πανεπιστήμια/ερευνητικά κέντρα/ιδιώτες), με σκοπό τον λεπτομερή σχεδιασμό των επί μέρους δράσεων. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η γνώση σε βάθος των εδαφοκλιματολογικών χαρακτηριστικών και παραγωγικών δυνατοτήτων της καλλιεργητική περιοχής υλοποίησης και η χρήση νέων τεχνολογιών για την εφαρμογή γεωργίας ακριβείας με στόχο το οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος από την μείωση των εισροών καθώς και τη βελτίωση του τελικού προϊόντος και εν τέλει την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος, έναντι των ανταγωνιστικών προϊόντων στις δύσκολες αγορές του εξωτερικού, αλλά και του εσωτερικού. Φορέας Υλοποίησης: Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί Βελβεντού Δήμος Σερβίων Βελβεντού ή/και η ΠΔΜ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η υλοποίηση θα γίνει σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς στο αντικείμενο αυτό, όπως π.χ. Πανεπιστημιακά Ιδρύματα ή Ινστιτούτα από την Ελλάδα ή/και το Εξωτερικό καθώς και με επιστημονικούς συνεργάτες. Ο ακριβής τρόπος εφαρμογής υλοποίησης θα προταθεί από την σχετική αναλυτική οικονομοτεχνική μελέτη. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Η βασική ανάγκη που καλύπτεται από την προτεινόμενη δράση είναι η σε βάθος γνώση των εδαφοκλιματολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής και των παραγωγικών δυνατοτήτων σε επίπεδο καλλιέργειας οπωροφόρων (κυρίως ροδάκινων), καθώς και η αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών για την εφαρμογή καλλιεργητικών πρακτικών ακριβείας. Η υπάρχουσες γεωργικές πρακτικές εκτελούνται εμπειρικά και εντάσσονται στο πλαίσιο της παραδοσιακής γεωργίας. Η αναλυτική επιστημονική γνώση που θα προκύψει από την παρούσα Δράση καθώς επίσης και η χρήση καινοτόμων μεθόδων της σύγχρονης τεχνολογίας για την παρακολούθηση των συνεχών μεταβολών, άμεσα και έγκαιρα, της παραγωγικής διαδικασίας, θα συνεισφέρει θεμελιωδώς προς την κατεύθυνση εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων πρακτικών. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Μειωμένες εισροές (αρδευτικό νερό, λιπάσματα, φυτοφάρμακα) και επομένως μειωμένη περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής υλοποίησης από τις καλλιεργητικές δραστηριότητες Μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία του τοπικά παραγόμενου προϊόντος και κατ επέκταση ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του. Αύξηση του κύκλου εργασιών της περιοχής και άρα της ΠΔΜ. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Αναμένεται αύξηση του εξειδικευμένου προσωπικού στον πρωτογενή τομέα καθώς και ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στο σχετικό αντικείμενο. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή Παράρτημα 70/205

71 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Οικονομοτεχνική Μελέτη Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 2-ετής Δράση Παράρτημα 71/205

72 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 7: Περιφερειακό Vortal Αγροτικής Ενημέρωσης & Προώθησης Γεωργίας Ακριβείας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Περιφερειακό Vortal Αγροτικής Ενημέρωσης & Προώθησης Γεωργίας Ακριβείας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Πρωτογενής & Αγροδιατροφικός κλάδος Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση Ψηφιακής Οικονομίας και ΤΠΕ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Έλλειψη παρόμοιων ψηφιακών εργαλείων σε περιφερειακό επίπεδο. Χρήση ΤΠΕ για την υποστήριξη του πρωτογενούς αγροτικού τομέα και για την προώθηση της εφαρμογής γεωργίας ακριβείας σε περιφερειακό επίπεδο με στόχο την αναζωογόνηση της παραδοσιακής γεωργικής πρακτικής μέσω δραστηριοτήτων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής μέσω υιοθέτησης και χρήσης νέων τεχνολογιών και την προώθηση μιας αειφορικής αγροτικής ανάπτυξης που είναι βασισμένη στην επιστημονική γνώση. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ / ΕΓΤΠΕ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στη δημιουργία, ανάπτυξη και διαρκή ενημέρωση μίας δικτυακής αγροτικής πύλης που θα περιλαμβάνει μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη (e-library) σχετική με θέματα του πρωτογενή τομέα (διαθέσιμα προγράμματα χρηματοδότησης, νέες μορφές και πρακτικές καλλιέργειας με έμφαση στην βιολογική γεωργία και την γεωργία ακριβείας, περιβαλλοντικά θέματα, κοινοτική αγροτική πολιτική, κατάρτιση) και μια Γεωγραφική Βάση Δεδομένων (Geodatabase) σε επίπεδο Περιφέρειας που θα παρέχει πληροφορίες και κατευθύνσεις για την εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας μέσα από την αξιοποίηση μετεωρολογικών και εδαφολογικών δεδομένων και κατάλληλων λογισμικών. Κυρίαρχο σημείο στο προτεινόμενο σύστημα θα είναι η προσφορά υπηρεσιών με τεχνολογίες διαχείρισης της γνώσης και διαχείρισης περιεχομένου. Στο επίπεδο της ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης του συστήματος, εκτός από την ενημέρωση σε σχετικά θέματα (διαθέσιμα προγράμματα χρηματοδότησης, νέες μορφές καλλιέργειας, οικολογικά θέματα, κοινοτική αγροτική πολιτική, κατάρτιση), θα μπορούν να αντληθούν και να συγκριθούν διάφορα ετερογενή στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αφορούν τόπο και σκοπό ερευνών νέων μορφών καλλιέργειας (συγκεκριμένη περιοχή, επιθυμητά αποτελέσματα), ορισμό των παραμέτρων που προκαλούν πιθανούς κινδύνους (κλίμα, δραστηριότητες), ορισμό των οντοτήτων που άμεσα συμμετέχουν (οικοσύστημα, ανθρώπινες λειτουργίες, εγκαταστάσεις κτλ.), καθορισμό διαφόρων συνδεόμενων υπηρεσιών (Δασαρχεία, Δ/νση Γεωργίας, Κτηνιατρική Υπηρεσία, Συλλογικοί φορείς, Συνεταιρισμοί ) κ.α. Με τον τρόπο αυτό, θα επιτυγχάνεται η λειτουργία και σύνδεση όλων των παραμέτρων σε ένα σύστημα αλληλεπίδρασης όπου οι μεταβλητές και οι παράμετροι θα μπορούν να οριστούν από τον χρήστη, για να εξετάζονται διαφορετικά σενάρια. Στο επίπεδο της ΓΒΔ του συστήματος που θα υποστηρίζει την εφαρμογή γεωργίας ακριβείας σε περιφερειακό επίπεδο, με βάση τα εισερχόμενα δεδομένα του συστήματος και τις προβλέψεις των ενσωματωμένων μοντέλων/λογισμικών θα επιδιώκεται η διάγνωση και ο διαχωρισμός του αγρού σε ζώνες ειδικές διαχείρισης, σε Παράρτημα 72/205

73 σχέση κυρίως με τις γεωργικές πρακτικές της άρδευσης και της φυτοπροστασίας, για τη βελτιστοποίηση της ποσότητας και ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος και κατά συνέπεια της αποδοτικότητας της εκμετάλλευσης. 2. Ωφελούμενοι Οι αγρότες παραγωγοί - επιχειρήσεις του αγροτοδιατροφικού κλάδου του πρωτογενούς τομέα σε όλη την Περιφέρεια και ειδικά στις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές Η Δημόσια διοίκηση (εκσυγχρονισμός, βελτίωση της ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ανάπτυξη ολοκληρωμένων δομών και μηχανισμών διαχείρισης και διάθεσης πληροφοριών, ανάπτυξη γεωγραφικών και περιβαλλοντικών χαρτογραφικών και διαχειριστικών πληροφοριακών συστημάτων). 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η πρωτοβουλία και πλήρης οργανωτική υποστήριξη από την ΠΔΜ Η άμεση ευαισθητοποίηση των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα καθώς και καταγραφή των αναγκών του αγροτικού πληθυσμού, όσον αφορά στην πληροφόρηση που είναι σχετική με το φυσικό περιβάλλον της Περιφέρειας και τις συνθήκες που αυτό διαμορφώνει. Η συμμετοχή κατάλληλου εξειδικευμένου φορέα για την κάλυψη των επιστημονικών και τεχνικών απαιτήσεων 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Αγρότες παραγωγοί - επιχειρήσεις του αγροτοδιατροφικού κλάδου του πρωτογενούς τομέα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Ελλάδας ή/και του Εξωτερικού ή άλλα εξειδικευμένα ερευνητικά κέντρα Τοπική Αυτοδιοίκηση ΜΜΕ 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Σύνταξη, σε συνεργασία με εξειδικευμένους συνεργάτες από Ελλάδα ή/και Εξωτερικό (Πανεπιστήμια/ερευνητικά κέντρα/ιδιώτες), σχεδίου δράσης, οικονομοτεχνικής μελέτης και οδικού χάρτη για την δημιουργία του Αγροτικού Vortal (αναλυτική και σαφή περιγραφή των στόχων και του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου, καταγραφή αναγκών αγροτικού πληθυσμού, καθορισμός εξοπλισμού και προσωπικού, προϋπολογισμός, χρονοπρογραμματισμός) Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Το προτεινόμενο έργο στοχεύει: Στην παροχή πληροφορίας και υπηρεσιών προς τον παραγωγό σε πραγματικό χρόνο ώστε να μπορεί να ενημερώνεται άμεσα και αποτελεσματικά για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Στην αύξηση της παραγωγικότητας με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των εισροών στη γεωργία που συνεπάγεται μειωμένο κόστος παραγωγής. Στην προστασία του περιβάλλοντος και βελτίωση της ποιότητας των εδαφοϋδατικών πόρων με έμφαση στην αποδοτικότερη χρήση τους κατά τις γεωργικές πρακτικές. Στην εφαρμογή και διάδοση της τεχνογνωσίας της "Γεωργίας Ακριβείας" ώστε να γίνει δυνατή η χρήση της σε μεγαλύτερη κλίμακα μέσα στη Περιφέρεια. Στην εισαγωγή της χρήσης ΤΠΕ στις γεωργικές πρακτικές Στην αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς τους παραγωγούς του αγροδιατροφικού κλάδου. Φορέας Υλοποίησης: Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η υλοποίηση θα γίνει σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς στο αντικείμενο αυτό, όπως π.χ. Πανεπιστημιακά Ιδρύματα ή Ινστιτούτα από την Ελλάδα ή/και το Εξωτερικό καθώς και με επιστημονικούς συνεργάτες. Ο ακριβής τρόπος εφαρμογής υλοποίησης θα προταθεί από την σχετική αναλυτική οικονομοτεχνική μελέτη. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Αναβάθμιση ψηφιακών υπηρεσιών ΠΔΜ προς τον αγροτικό πληθυσμό, εισαγωγή χρήσης νέων τεχνολογικών και ΤΠΕ στις παραγωγικές διαδικασίες του Αγροδιατροφικού Κλάδου, προώθηση μεθόδων και πρακτικών γεωργικής εκμετάλλευσης βασισμένες στην επιστημονική γνώση (γεωργία ακριβείας). Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Παράρτημα 73/205

74 Ενίσχυση της βιωσιμότητας του Αγροδιατροφικού κλάδου της περιφέρειας με αποτέλεσμα την διατήρηση θέσεων εργασίας, την ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και της τοπικής οικονομίας. Μειωμένες εισροές κατά τις καλλιεργητικές δραστηριότητες και επομένως μειωμένη περιβαλλοντική επιβάρυνση σε επίπεδο Περιφέρειας. Μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία των τοπικών προϊόντων και κατ επέκταση ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους. Αναβάθμιση των δεξιοτήτων της Περιφέρειας και βελτίωση της παροχής υπηρεσιών της Περιφέρειας προς τους παραγωγούς. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Αναμένεται αύξηση του εξειδικευμένου προσωπικού στον πρωτογενή τομέα καθώς και ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στο σχετικό αντικείμενο μέσω της βελτίωσης της θελκτικότητας κλάδων του αγροτοδιατροφικού τομέα. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Οικονομοτεχνική Μελέτη Άλλα προβλήματα: Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 2-ετής Δράση Παράρτημα 74/205

75 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 8: Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Υποβάλλεται από: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, Αμανατίδης Γιώργος, Γενικός Διευθυντής, Τηλ.: , Fax: , gamanatidis@anko.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 4 Π.Ε. Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Αποτελεί Δράση Έξυπνης Εξειδίκευσης καθόσον συνδυάζει: Χωρικό σχεδιασμό Αναπτυξιακό σχεδιασμό με συμπληρωματικότητα πόρων, προγραμμάτων και φορέων υλοποίησης Δημοσιότητα και ίσες ευκαιρίες στην ενημέρωση Διευκόλυνση των επιχειρήσεων στο σχεδιασμό και στη λήψη αποφάσεων επιχειρηματικής δράσης, με βάση τη γνώση και τη συγκριτική αξιολόγηση Αξιοποιεί προϊόντα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η δράση αποτελεί συνέχεια της Βάσης Αναπτυξιακών Δεδομένων (G.I.S.) Νομού Κοζάνης που ανέπτυξε η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας, με τη συγχρηματοδότηση του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος (Ε.Α.Π.). Περιλαμβάνει τη Βάση Αναπτυξιακών Δεδομένων στην οποία καταχωρούνται γεωχωρικά δεδομένα που καλύπτουν τις παρακάτω κύριες θεματικές ενότητες: Διοίκηση Διοικητική διαίρεση Φυσικά χαρακτηριστικά Οικονομική δραστηριότητα Τεχνικές υποδομές Ποιότητα ζωής Οι θεματικές ενότητες αναλύονται περαιτέρω σε υποενότητες οι οποίες περιέχουν τους πίνακες με τα περιγραφικά και χαρτογραφικά δεδομένα της βάσης. Όλα τα στοιχεία που καταχωρούνται στη βάση περιέχουν οπωσδήποτε τρείς βασικές διαστάσεις: πηγή, χώρος και χρόνος, ώστε να γνωρίζουμε την πηγή από την οποία προήλθαν τα στοιχεία, τη χωρική διάστασή τους καθώς και την περίοδο ανανέωσης τους. Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά οι υποενότητες των περιγραφικών δεδομένων καθώς και τα χαρτογραφικά δεδομένα που διαθέτει η βάση: Περιγραφικά δεδομένα: Διοίκηση (Έκταση, Πληθυσμός, Ακίνητη περιουσία) Φυσικά Χαρακτηριστικά (Χρήσεις γης, Διανομές αναδασμοί, Σεισμολογικά και γεωτεχνικά στοιχεία, Κλιματολογικά στοιχεία, Υδάτινο δυναμικό, Αξιόλογα προστατευόμενα οικοσυστήματα, Ατμοσφαιρική ρύπανση, Δομική κατηγοριοποίηση οικισμών, Αξιόλογα παραδοσιακά κτίσματα) Παράρτημα 75/205

76 Οικονομική Δραστηριότητα (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Δασοπονία, Αλιεία, Επιχειρήσεις, Τουρισμός, Απασχόληση, Επιχειρηματικές Τεχνολογικές Υποδομές, Έργα ΑΠΕ, Ιδιωτικές Επενδύσεις) Τεχνικές Υποδομές (Ύδρευση, Αποχέτευση, Αρδευτικά Δίκτυα, Απορρίμματα, Τηλεπικοινωνίες, Μεταφορές, Χωροταξικός Σχεδιασμός Οικιστικό Περιβάλλον Οικοδομική Δραστηριότητα) Ποιότητα Ζωής (Υγεία Πρόνοια, Εκπαίδευση Κατάρτιση, Πολιτιστική Δραστηριότητα Μουσεία Μνημεία Αρχαιολογικοί Χώροι, Εκκλησίες Μοναστήρια Εξωκκλήσια - Μνημεία, Αθλητισμός, Ασφάλεια, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης) Χαρτογραφικά δεδομένα: Διοικητικά όρια Όρια οικισμών Διανομές αγροκτημάτων αναδασμοί ΖΟΕ οικισμών Ρυμοτομία πολεοδομικές ενότητες Υδάτινο δυναμικό (κλίμακες 1: και 1:5.000) Εδαφική κάλυψη χρήσεις γης ζώνες βλάστησης (ΥΠΓΕ Corine) Δάση (αναδασώσεις, συμπλέγματα) Σταθμοί καταγραφής κλιματολογικών δεδομένων Οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο Αρχαιολογικοί Χώροι Μοναστήρια, εξωκκλήσια Δίκτυα υποδομών (ΔΕΗ υψηλή τάση, ύδρευση, αποχέτευση, τηλεθέρμανση, φυσικό αέριο) Απαλλοτριώσεις ορυχείων ΔΕΗ, Εγνατίας Προστατευόμενες Περιοχές (εθνικά πάρκα, δρυμοί, περιοχές Natura, καταφύγια άγριας ζωής, κ.α.) Περιοχές ευθύνης σημεία ενδιαφέροντος Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αρδευτικά φράγματα λιμνοδεξαμενές Γεωλογία (ΙΓΜΕ 1:50.000, γεωλογικοί σχηματισμοί, ρήγματα, κλίσεις σχηματισμών) Χώροι δασικής αναψυχής Ορειβατικά μονοπάτια Η περιοχή αναφοράς των παραπάνω γεωχωρικών δεδομένων είναι η Π.Ε. Κοζάνης. Κατά περίπτωση βέβαια, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα σε ηλεκτρονική μορφή, καταχωρήθηκαν γεωχωρικά δεδομένα που καλύπτουν το σύνολο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η αξιοποίηση των γεωχωρικών δεδομένων της βάσης γίνεται με τους παρακάτω τρόπους: Με χρήση εμπορικού λογισμικού GIS («ESRI ArcGIS»), που χρησιμοποιεί η ΑΝΚΟ, με το οποίο γίνονται η ανάπτυξη και επεξεργασία των χαρτογραφικών δεδομένων. Με χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, «Επισκόπηση Στοιχείων GIS», που αναπτύχθηκε από την ΑΝΚΟ για την επισκόπηση των δεδομένων, το οποίο είναι εγκατεστημένο στους εσωτερικούς χρήστες του συστήματος στην ΑΝΚΟ και την ΠΕ Κοζάνης. Με τη δημιουργία και εκτύπωση θεματικών χαρτών, σε διάφορες κλίμακες, που καλύπτουν τις θεματικές ενότητες της βάσης και χρησιμοποιούνται από την ΑΝΚΟ και όλους τους τοπικούς φορείς, ΟΤΑ Α και Β Βαθμού, ιδιώτες κ.λπ. Με χρήση της εφαρμογής «Μεταλλεία Λατομεία», που αναπτύχθηκε από την ΑΝΚΟ, από τις υπηρεσίες της ΠΕ Κοζάνης και του Δήμου Κοζάνης για την καταχώρηση των Αιτήσεων Λατομικών και Μεταλλευτικών Ερευνών. Με χρήση του εξειδικευμένου διαδικτυακού τόπου για τη γεωγραφική απεικόνιση και παρουσίαση των δράσεων του προγράμματος ΠΙΝΔΟΣ. Με την παροχή υπηρεσιών οριζόντιας υποστήριξης της ΠΔΜ, των Δήμων της Περιφέρειας και της ΑΝΚΟ για την παροχή επεξεργασμένων στοιχείων και τη δημιουργία χαρτών στα πλαίσια των δραστηριοτήτων τους. Με την υλοποίηση εξειδικευμένων μελετών όπως «Εφαρμογή του Νομοθετικού Πλαισίου για τα Αιολικά Πάρκα στη Δυτική Μακεδονία» και «Επιχειρησιακό Σχέδιο καταπολέμησης κουνουπιών στην ΠΔΜ». Τέλος με τη διαδικτυακή εφαρμογή δημόσιας πρόσβασης παρέχεται η δυνατότητα δημόσιας πρόσβασης σε όλα τα θεματικά πεδία της βάσης δεδομένων καθώς και στους θεματικούς χάρτες που έχουν δημιουργηθεί. Η εφαρμογή αυτή αναπτύχθηκε χρησιμοποιώντας το ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα CKAN. Στα πλαίσια της παρούσας δράσης προβλέπεται, σε πρώτη φάση, η επικαιροποίηση των παραμέτρων / μεταβλητών που καταχωρούνται στο σύστημα. Η επικαιροποίηση θα γίνει από τους υπεύθυνους των θεματικών ενοτήτων της ΑΝΚΟ, οι οποίοι σε συνεργασία με τα στελέχη των υπηρεσιών της ΠΔΜ θα καθορίσουν τις μεταβλητές που θα ενημερώνονται στη βάση καθ όλη τη διάρκεια του έργου. Βασικός γνώμονας θα είναι οι απαιτήσεις των Υπηρεσιών και η δυνατότητα εξεύρεσης και συλλογής των στοιχείων (διαθεσιμότητα). Θα καθορισθεί οπωσδήποτε το προεκτιμώμενο κόστος απασχόλησης και το κόστος προμήθειας όπου αυτό απαιτείται. Παράρτημα 76/205

77 Κατόπιν θα υλοποιηθεί ολοκλήρωση της γεωγραφικής αναφοράς όλων των γεωχωρικών δεδομένων της βάσης, ώστε να καλύπτουν το σύνολο της ΠΔΜ. Καθ όλη τη διάρκεια της δράσης θα γίνεται συνεχής ενημέρωση των περιγραφικών και χαρτογραφικών δεδομένων της βάσης. Τα δεδομένα που θα συλλεχθούν / εισαχθούν στη βάση, θα είναι διαθέσιμα προς αξιοποίηση, μέσω της εφαρμογής δημόσιας πρόσβασης, σε όλους τους ενδιαφερόμενους δημόσιους, αυτοδιοικητικούς φορείς και ιδιώτες. Θα δοθεί η δυνατότητα, μέσω διαβαθμισμένης πρόσβασης, σε διευθύνσεις/τμήματα της ΑΝΚΟ καθώς και σε υπηρεσίες της Περιφέρειας, των Δήμων και των Φορέων της Δυτικής Μακεδονίας να αναρτούν απευθείας γεωχωρικά δεδομένα, χωρίς τη διαμεσολάβηση του διαχειριστή του συστήματος, στην εφαρμογή δημόσιας πρόσβασης. Τα δεδομένα αυτά μπορεί να είναι μη δομημένα, όπως εικόνες (JPEG/TIFF/PNG) κείμενα (PDF/DOC) ή πινακοποιημένα ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να δημιουργεί διαγράμματα και χάρτες τα οποία θα αποθηκεύει στον υπολογιστή του. Τα σύνολα δεδομένων που αναρτούνται είναι δημόσια ή ιδιωτικά. Έτσι σε σύνολα δεδομένων που έχουν καθορισθεί ως ιδιωτικά θα έχουν πρόσβαση μόνο τα μέλη του φορέα που ανάρτησε τα δεδομένα. Οι φορείς θα μπορούν να καθορίζουν τις άδειες χρήσης των δεδομένων τους και να εισάγουν μεταδεδομένα ώστε να είναι δυνατή η ανεύρεση με λέξεις-κλειδιά μέσω της υπηρεσίας αναζήτησης της εφαρμογής δημόσιας πρόσβασης. Στην εφαρμογή δημόσιας πρόσβασης θα γίνουν κατ ελάχιστον οι παρακάτω βελτιώσεις: Βελτίωση και εμπλουτισμός του υποσυστήματος απεικόνισης χαρτογραφικών δεδομένων υπηρεσιών wms / wfs Βελτίωση και εμπλουτισμός του υποσυστήματος προεπισκόπησης πινακοποιημένων δεδομένων Θα αναπτυχθεί ιεραρχική δομή των θεματικών ενοτήτων ώστε να διευκολυνθεί η απευθείας περιήγηση των επισκεπτών στα σύνολα δεδομένων που ανήκουν σε κάθε υποενότητα Επίσης θα ενσωματωθούν κατ ελάχιστον οι παρακάτω επεκτάσεις λογισμικού: ckanext-harvest: Επέκταση λογισμικού που παρέχει τη δυνατότητα εμπλουτισμού του καταλόγου των δεδομένων από άλλους διαδικτυακούς τόπους που χρησιμοποιούν την ίδια εφαρμογή ckanext-googleanalytics: Επέκταση λογισμικού για την ενσωμάτωση στατιστικών στοιχείων επισκεψιμότητας google-analytics σε κάθε σύνολο δεδομένων της εφαρμογής. ckanext-qa: Επέκταση λογισμικού που βαθμολογεί κάθε σύνολο δεδομένων με βάση χαρακτηριστικά διαθεσιμότητας / συνδεσιμότητας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο των 5 αστεριών του Tim Berners Lee Θα γίνει μετατροπή της εφαρμογής «Μεταλλεία Λατομεία» σε διαδικτυακή ώστε να δοθεί η δυνατότητα χρήσης της από όλες τις ενδιαφερόμενες Υπηρεσίες της Περιφέρειας και των Δήμων της Δυτικής Μακεδονίας. Η πρόσβαση θα είναι διαβαθμισμένη ώστε να υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής / τροποποίησης / διόρθωσης των αιτήσεων μόνο από τα στελέχη των Υπηρεσιών. Παράλληλα θα υπάρχει δημόσια πρόσβαση σε μέρος της πληροφορίας ώστε να ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι πολίτες και επιχειρηματίες. Θα συνεχιστεί η οριζόντια υποστήριξη των Υπηρεσιών/Διευθύνσεων/Τμημάτων της ΠΔΜ, Δήμων, ΑΝΚΟ με επεξεργασμένα στοιχεία, θεματικούς χάρτες και ειδικές εφαρμογές. Θα επεκταθεί η γεωχωρική βάση δεδομένων ώστε να περιέχει τα παρακάτω: Χωροθέτηση ζωνών ανάπτυξης εκτροφείων γουνοφόρων ζώων και γενικά παραγωγικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με την προς διαμόρφωση πρόταση της ΠΔΜ. Χωροθέτηση των ιδιωτικών επενδύσεων και των έργων υποδομής όπου θα αποτυπωθούν κατ ελάχιστον όλα τα έργα που έχουν λάβει περιβαλλοντικούς όρους στην ΠΔΜ. Σήμερα, υπάρχει στο site του ΥΠΕΚΑ βάση δεδομένων με τους περιβαλλοντικούς όρους, η οποία έχει μια χαρτογραφική απεικόνιση του έργου αλλά σημειακά. Λαμβάνοντας υπόψη ότι πλέον είναι υποχρέωση στην ΑΕΠΟ να υπάρχουν οι συντεταγμένες του έργου, μπορούν να εισαχθούν όλα τα έργα (υφιστάμενα και σχεδιαζόμενα) που υπάρχουν στην Περιφέρεια. Με τον τρόπο αυτό, θα παρέχεται πληροφορία τόσο για τα έργα που λειτουργούν όσο και για τα σχεδιαζόμενα (π.χ. ποιο μήκος του Γκιόλε στη λίμνη Καστοριάς έχει μελετηθεί). Χωροθέτηση εκτάσεων προς επιχειρηματική αξιοποίηση Χωροθέτηση ορυκτού πλούτου σύμφωνα με τις παραμέτρους και τα είδη ορυκτού πλούτου που έχουν προδιαγραφεί ήδη. Στοιχεία υφιστάμενων γεωτρήσεων (υδρευτικές αρδευτικές, θέση, παροχή) και συνεχής εμπλουτισμός της βάσης Χωροθέτηση θεσμοθετημένων εκδηλώσεων και σχετικές πληροφορίες (π.χ. river party, αγώνες ποδηλάτων, τρεξίματος, κ.λπ.). Σαν αρχική πηγή εισαγωγής στοιχείων θα χρησιμοποιηθεί η βάση δεδομένων που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου προγράμματος MyVisitPlanner (πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2009, ΕΣΠΑ ) 2. Ωφελούμενοι Παράρτημα 77/205

78 Ωφελούμενοι θα είναι οι Υπηρεσίες και οι Δημόσιες Αρχές, οι πολίτες και οι επιχειρηματίες της ΠΔΜ. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η ολοκλήρωση των παραμέτρων του Συστήματος και η συνεχής και δυναμική εισαγωγή επικαιροποιημένων στοιχείων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Η ΠΔΜ και οι Δήμοι δια των αρμοδίων Διευθύνσεων και η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ. Οι ΟΤΑ Α και Β βαθμού θα έχουν διαθέσιμα τα στοιχεία που απαιτούνται για την συνεχή ενημέρωση της βάσης. Η ΑΝΚΟ, αφού συλλέξει τα αναγκαία στοιχεία και τα εισαγάγει στο Σύστημα θα τα ενημερώνει σε δυναμική βάση, θα τα καταστήσει δημόσια διαθέσιμα και θα εξάγει, σε συνεχή βάση, τα αναγκαία παραδοτέα που θα αξιοποιούνται στη συνέχεια από τους πολίτες, τους επιχειρηματίες και την Πανεπιστημιακή Κοινότητα. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Το έργο έχει προδιαγραφεί και είναι έτοιμο για υλοποίηση. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Σκοπός της Δράσης είναι η εξοικονόμηση πόρων, η ορθολογική λήψη αποφάσεων σχεδιασμού και η ενίσχυση της ελκυστικότητας της ΠΔΜ. Στόχοι της Δράσης είναι η μείωση του κόστους των αναπτυξιακών παρεμβάσεων, η εξασφάλιση της συμπληρωματικότητας πόρων και σχεδιασμού και η επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Φορέας Υλοποίησης: Η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, σε συνέχεια και με τη διεύρυνση του λειτουργούντος ήδη Γεωγραφικού Συστήματος Πληροφοριών (G.I.S.). Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα δημιουργηθεί αρχικά ένα αρχείο με τις παραμέτρους της βάσης. Στη συνέχεια θα προσδιορισθεί το επίπεδο παρουσίασης. Θα καταγραφούν οι ανάγκες των Υπηρεσιών. Θα δημιουργηθούν επικαιροποιηθούν οι μήτρες εισαγωγής των στοιχείων. Θα στηθεί το Σύστημα. Θα εισαχθούν στοιχεία με χωρική αναφορά και πόρους, ανεξάρτητα από το Φορέα Υλοποίησης και την πηγή χρηματοδότησης. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Η σύνδεση με ΕΤΑΚ είναι δεδομένη και αυτονόητη καθόσον το Σύστημα θα έχει διεπαφές με άλλες βάσεις δεδομένων και θα διαφοροποιείται συνεχώς για να είναι επίκαιρο. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Βελτίωση του σχεδιασμού και του τρόπου λήψης αποφάσεων. Εξοικονόμηση πόρων. Προστασία του περιβάλλοντος με την εισαγωγή δεδομένων στο Σύστημα που σχετίζονται με τις επιτρεπόμενες χρήσεις. Αξιοποίηση από κάθε επιχειρηματία για λήψη άμεσων αποφάσεων επιχειρηματικής δράσης λόγω της πληθώρας δεδομένων, χωρικών πληροφοριών, επιτρεπόμενων χρήσεων και αποκλεισμών κλπ. Ενίσχυση της συμπληρωματικότητας των πόρων και του ορθολογικού σχεδιασμού. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Θα δημιουργηθούν εξειδικευμένες θέσεις απασχόλησης με βάση την ΕΤΑΚ καθόσον όλη η Δράση στηρίζεται σε προϊόντα Τ.Π.Ε. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο Παράρτημα 78/205

79 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: ΟΧΙ Προβλήματα τεχνικής φύσης: ΟΧΙ Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: ΟΧΙ Άλλα προβλήματα: ΟΧΙ Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 79/205

80 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 9: Πλήρης Καταγραφή, Ανάλυση και Παρακολούθηση των χαρακτηριστικών της Οινικής Ζώνης Αμυνταίου-Φλώρινας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Πλήρης Καταγραφή, Ανάλυση και Παρακολούθηση των χαρακτηριστικών (εδαφολογικών, γενετικών, οινικών, κ.λπ.) της Οινικής Ζώνης Αμυνταίου-Φλώρινας, καθώς και της ζώνης ΠΟΠ Αμυνταίου για βελτιστοποίηση παραγωγικής διαδικασίας και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας παραγόμενων αμπελοοινικών προϊόντων ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ ΟΙΝΟΣ, ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΟΙΝΟΣ Υποβάλλεται από: ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ ΟΙΝΟΣ, ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, Γυμναστηρίου 7, 53200, Αμύνταιο Κωνσταντίνος Νίκου, Διευθυντής ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΔΗΜΟΣ: ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: (γιατί η παρούσα θα πρέπει να θεωρηθεί ως Δράση Έξυπνης Εξειδίκευσης;) Η οινοποιία αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους σημαντικότερους κλάδους μεταποίησης στην περιφέρεια, για αυτό και συμπεριλαμβάνεται στο καλάθι των αγροτικών προϊόντων της Δυτικής Μακεδονίας. Η άριστη ποιότητά του, του επιτρέπει να εξάγεται σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας στην περιοχή θέσεις εργασίας με την καλλιέργεια των αμπελιών, την οινοποιητική διαδικασία και την εμπορία. Η ΠΕ Φλώρινας και ιδιαίτερα η περιοχή Αμυνταίου, έχει καταστεί παγκοσμίως αναγνωρίσιμη από την ποικιλία αμπελιού «Ξινόμαυρο» που καλλιεργείται στην περιοχή με την ένδειξη ΠΟΠ. Η ιδιαίτερη αυτή ελληνική ποικιλία δεν έχει μελετηθεί επιστημονικά παρά μόνο εμπειρικά. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη για να μπουν επιστημονικά υπόβαθρα για την καλύτερη εκμετάλλευση και βελτιστοποίηση της ποιότητας των αμπελώνων και κατ επέκταση των κρασιών. Για το λόγο αυτό, απαιτούνται εξειδικευμένες μελέτες και έρευνες πεδίου, οι οποίες θα αναδείξουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και του γενετικού υλικού που καλλιεργείται σε όλο τον αμπελώνα. Τα αποτελέσματα θα αποτελέσουν μία μοναδική πηγή ενημέρωσης και εκπαίδευσης τόσο των υφιστάμενων αμπελοκαλλιεργητικών και οινοποιητικών επιχειρήσεων, όσο και αυτών που θα θέλουν να δραστηριοποιηθούν στο μέλλον γύρω από το αντικείμενο αυτό. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ ΕΓΤΑΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η ολοκληρωμένη μελέτη, επιστημονική καταγραφή και η χρήση καινοτόμων μεθόδων της σύγχρονης τεχνολογίας για την παρακολούθηση των συνεχών μεταβολών, άμεσα και έγκαιρα, της παραγωγικής διαδικασίας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών (οινικών, γενετικών, εδαφολογικών κ.λπ.) της οινικής ζώνης Αμυνταίου. Εφαρμογές αποτελεσμάτων στην ανάπτυξη προτύπων άσκησης της αμπελοκαλλιέργειας με εφαρμογές σύγχρονης τεχνολογίας για χωροχρονικό καθορισμό παρεμβάσεων μείωσης γεωργικών εισροών, προστασία του περιβάλλοντος και βελτίωσης ποιότητας παραγόμενων προϊόντων. 2. Ωφελούμενοι Παράρτημα 80/205

81 a. Άμεσα Ωφελούμενοι: Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται (σήμερα αλλά και στο μέλλον) σε όλη τη διαδρομή της αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης στην ευρύτερη περιοχή b. Έμμεσα Ωφελούμενοι: Οι «πελάτες» των άμεσα ωφελούμενων (βλέπε παραπάνω), οι οποίοι είναι είτε περαιτέρω επιχειρήσεις (οι οποίες θα διαθέτουν ανώτερης ποιότητας προϊόν) είτε οι τελικοί καταναλωτές των προϊόντων αυτών. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η συμμετοχή όλων των επιχειρήσεων καθώς και η ενεργός συμμετοχή και ενημέρωση των τοπικών φορέων (π.χ. Τοπική Αυτοδιοίκηση) σχετικά με τη δράση αυτή και τα αναμενόμενα οφέλη της στο σύνολο της κοινότητας 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση a. Αμπελοκαλλιεργητές b. Οινοποιητικές επιχειρήσεις c. Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Ελλάδας και του Εξωτερικού d. Οργανισμοί ανάπτυξης και μεταφοράς τεχνογνωσίας με εταίρους φορείς του δημοσίου e. Εξειδικευμένα Ινστιτούτα Οίνου f. Τοπική Αυτοδιοίκηση 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συνεργασία με εξειδικευμένους συνεργάτες από Ελλάδα και Εξωτερικό (π.χ. Μετσόβιο Πανεπιστήμιο, ΑΠΘ κ.λπ.), με σκοπό την ακριβή καταγραφή των αναγκαίων βημάτων Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η γνώση σε βάθος των χαρακτηριστικών του γενετικού υλικού, των εδαφοκλιματικών συνθηκών, των οινικών χαρακτηριστικών των ποικιλιών κτλ. για τη μέγιστη αξιοποίηση των τοπικών πόρων και παραγωγικών δυνατοτήτων, την οριοθέτηση υποζωνών παραγωγής, τη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας την καλύτερη αξιοποίηση των προϊόντων του αμπελιού, τη βελτίωση του τελικού οινικού προϊόντος και εν τέλει την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος, έναντι των ανταγωνιστικών προϊόντων στις δύσκολες αγορές του εξωτερικού, αλλά και του εσωτερικού. Φορέας Υλοποίησης: Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ ΟΙΝΟΣ», η οποία αποτελεί τον Φορέα στον οποίο συμμετέχει το σύνολο των οινοποιητικών επιχειρήσεων της ευρύτερης περιοχής Αμυνταίου-Φλώρινας, με παραγωγή ετικετών ΠΟΠ Αμυνταίου και ΠΓΕ Φλώρινας. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η υλοποίηση μπορεί να γίνει σε συνεργασία με εξειδικευμένους Φορείς στο αντικείμενο αυτό, όπως π.χ. Πανεπιστημιακά Ιδρύματα ή Ινστιτούτα από την Ελλάδα ή/και το Εξωτερικό καθώς και με επιστημονικούς συνεργάτες σε θέματα αμπελουργίας, εδαφολογίας, γενετικής, εφαρμογών σύγχρονων τεχνολογιών στην αμπελοκαλλιέργεια. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Η βασική ανάγκη που καλύπτεται από την προτεινόμενη Δράση είναι η σε βάθος γνώση των χαρακτηριστικών της περιοχής και των δυνατοτήτων στην οινική παραγωγή. Η μέχρι τώρα γνώση είναι καθαρά εμπειρική. Η γνώση αυτή περιορίζει σημαντικά την εξέλιξη του τελικού προϊόντος. Η επιστημονική και σε βάθος γνώση που θα προκύψει από τη Δράση αυτή καθώς επίσης και η χρήση καινοτόμων μεθόδων της σύγχρονης τεχνολογίας για την παρακολούθηση των συνεχών μεταβολών, άμεσα και έγκαιρα, της παραγωγικής διαδικασίας, θα εκκινήσει μία σημαντική πορεία εξέλιξης τόσο των τοπικών επιχειρήσεων όσο και του ίδιου του τελικού προϊόντος, στις αγορές της Ελλάδος και του Εξωτερικού. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Περισσότερες ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όλα τα στάδια αυτής (αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης,). Απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος αλλά και του Εξωτερικού. Αύξηση του Κύκλου Εργασιών της Περιοχής και άρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία του τοπικά παραγόμενου προϊόντος Παράρτημα 81/205

82 Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Αναμένεται αύξηση του απασχολούμενου προσωπικού στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα καθώς και ευκαιρίες επιχειρηματική δραστηριοποίηση. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: - Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 2-ετής Δράση Παράρτημα 82/205

83 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 10: Αξιοποίηση πολιτιστικού αποθέματος της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη εργαλείων στήριξης τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αξιοποίηση πολιτιστικού αποθέματος της Δυτικής Μακεδονίας για την ανάπτυξη εργαλείων στήριξης τουριστικών δραστηριοτήτων ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΤΕΙ Δ. Μακεδονίας ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Πολιτισμός/Τουρισμός/Νέες Τεχνολογίες Υποβάλλεται από: ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Ταουσανίδης Νικόλαος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών & Βιομηχανικού Σχεδιασμού, ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΗΜΟΣ: ΟΛΟΙ ΟΙ ΔΗΜΟΙ Της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ - ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η πνευματική καλλιέργεια των πολιτών, μέσα από το τεράστιο απόθεμα πολιτισμού, όπως επισημαίνεται στο έγγραφο «The European Agenda for Culture progress towards shared goals» προς την Επιτροπή των ΕΕ (COM(2010)390), διαμορφώνει κοινωνίες που θα εμπνέονται από αρχές και διδάγματα δημοκρατίας, ισότητας, δικαιοσύνης και θα γνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος μιας ιστορικής συνέχειας στην περιοχή τους αλλά και ευρύτερα στην χώρα. Θα μπορούν έτσι να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την διατήρηση, διάδοση και συνέχεια αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς συμβάλλοντας στην πανευρωπαϊκή και παγκόσμια διαπολιτισμική συνεργασία και μεριμνώντας και για τις επόμενες γενιές. Οι πρωτοβουλίες αυτές μπορούν να εξειδικεύονται σε τομείς όπως ο Τουρισμός και η παραγωγή εργαλείων υψηλής τεχνολογικής προστιθέμενης αξίας με στόχο την ανάδειξη της περιοχής, ως περιφέρειας του ευρωπαϊκού πολιτισμού Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η Δυτική Μακεδονία εμφανίζεται στο ιστορικό γίγνεσθαι από την παλαιολιθική εποχή καταγράφοντας ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα τόσο για την ιστορία της διαμόρφωσης των ηπείρων (με το ηλικίας 20 εκατ. χρόνων Απολιθωμένο Δάσος του Νόστιμου με τα θαλάσσια, ζωικά και τροπικά απολιθώματα όπως δόντια καρχαρία, αστερίες, τροπικά φυτά κλπ.), όσο και για την ιστορία της ύπαρξης του ανθρώπου και της ανθρωπότητας (ο «ελέφαντας του Περδίκκα» που λόγω της κατάστασης τεμαχισμού που βρέθηκε μαρτυρά ύπαρξη κυνηγών, χρονολογείται 2,5 με 3 εκατομμύρια έτη π.χ.), και εξακολουθεί να «εμφανίζεται» στην νεοελληνική (οικισμός Δισπηλιού περί το 5300 π.χ.), στην ιστορική (αρχαιολογικός χώρος Αιανής), κλασσική και ελληνιστική εποχή (οικισμός Πετρών Φλώρινας). Η περιοχή βρίθει από μνημεία της βυζαντινής περιόδου και της περιόδου της τουρκοκρατίας, με μία σειρά μουσείων, βιβλιοθηκών και χώρων που καλύπτουν την ατέρμονη αυτή διαδρομή του Ελληνισμού. Όπως γίνεται αντιληπτό, το πρωτογενές υλικό είναι άφθονο και διάσπαρτο. Και μόνο η καταγραφή του θα αποτελούσε ένα τεράστιο έργο. Δεν αποτελεί όμως στόχο της πράξης. Για να αποδοθεί με σαφήνεια και πληρότητα το αντικείμενο, παρατίθεται στη συνέχεια η διάρθρωση της προτεινόμενης Δράσης σε επί μέρους Δράσεις: Δράση 1: Οργάνωση και Διαχείριση Παράρτημα 83/205

84 Η Δράση προτίθεται να αξιοποιήσει υλικό μουσείων, πινακοθηκών, βιβλιοθηκών, αρχαιολογικών χώρων, καθώς και ηχητικό και οπτικό υλικό ιδιωτών και δημοσίων φορέων. Λόγω λοιπόν της εμπλοκής σημαντικού αριθμού συντελεστών αλλά και ομάδων στόχων, παρουσιάζει μία πολυπλοκότητα με αναγκαία την οργανωτική και διαχειριστική της υποστήριξη από φορέα με σχετική εμπειρία. Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και λόγω της φύσης (ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα) και λόγω της σημαντικής εμπειρίας σε μεγάλη ποικιλία έργων (θεματικά, αριθμού συνεργαζόμενων φορέων, ύψους προϋπολογισμού κλπ.) αλλά και από το γεγονός ότι διαθέτει μονάδες και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες, μπορεί να αναλάβει τη σχετική οργάνωση και υποστήριξη. Η δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης, εσωτερικής αξιολόγησης και διορθωτικής παρέμβασης είναι μία μέθοδος που θα εφαρμοσθεί και σε αυτή την πράξη, διασφαλίζοντας την ποιότητα της δράσης και την βιωσιμότητα του έργου που θα υλοποιηθεί. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, την τεκμηρίωση της φυσικής και οικονομικής προόδου, αλλά και τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων. Η όλη πράξη θα τελεί υπό την Διοίκηση της Επιστημονικής Επιτροπής του Έργου (Υπεύθυνος Έργου, Υπεύθυνος υλοποίησης, Υπεύθυνος τεχνικής παρακολούθησης) και θα ακολουθεί την διαδικασία υλοποίησης μέσω καθορισμού στόχων και αξιολόγησης υλοποίησης, στοιχεία που περιγράφονται στο εγχειρίδιο ποιότητας κατά ISO 9001 (που έχει το ίδρυμα) αλλά και στο πρότυπο ΕΛΟΤ Δράση 2: Δημιουργία υλικού και ανάπτυξη παρεμβάσεων Η δημιουργία των εργαλείων και η επακόλουθη ανάπτυξη παρεμβάσεων, αποτελεί μία σπονδυλωτή διαδικασία. Θα πρέπει κατ αρχάς να καθορισθεί με επιστημονικά κριτήρια το υλικό το οποίο θα αποτελέσει την πηγή πάνω στην οποία θα δομηθούν οι δραστηριότητες παρεμβάσεων και το αντίστοιχο υλικό. Το υλικό αυτό δεν θα είναι απλά υλικά στοιχεία όπως αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία ή εκθέματα, αλλά θα πρέπει να περιέχει στοιχεία της καθημερινής ζωής με όλο το πλέγμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων της κάθε ιστορικής περιόδου. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνεται σε δραστηριότητες (εργασιακές, πολιτιστικές, κοινωνικές, θρησκευτικές) και τεχνογνωσία που συνδέεται με τις παραδοσιακές τέχνες, οι οποίες τεκμηριώνουν ιστορική συνέχεια. Θα χρησιμοποιήσει ακόμα προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις, συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως όχημα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα αναδείξει τις τέχνες του θεάματος (όπως η μουσική, ο χορός και το παραδοσιακό θέατρο), κοινωνικές πρακτικές, τελετουργίες και εορταστικές εκδηλώσεις, γνώσεις και πρακτικές που αφορούν στη φύση και στο σύμπαν. Το παραπάνω υλικό θα πρέπει στη συνέχεια να προσαρμοστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να πληροί τα ανταγωνιστικά κριτήρια επιχειρηματικών δράσεων αλλά και δημόσιων, εθνικών, υπερεθνικών φορέων ή ενώσεων φορέων που ασχολούνται με δράσεις πολιτιστικού τουρισμού. Τέλος θα αναπτυχθεί ηλεκτρονικό διαδικτυακό σύστημα, με σκοπό την υποστήριξη επιχειρήσεων και πολιτώνπελατών, καθώς και την αξιοποίηση του υλικού που θα παράγεται στο πλαίσιο του έργου με ευρεία χρήση ανοικτών περιβαλλόντων που στηρίζονται στην υπολογιστική τεχνολογία. Κυρίαρχο στοιχείο του συστήματος θα είναι η διαδραστικότητα. Το υλικό θα είναι επίσης σύνθετο, επεξεργάσιμο και εξελίξιμο. Το σύστημα πρέπει να διαρθρωθεί σε διάφορα επίπεδα ασφαλείας, πιστοποίησης, και παράλληλης λειτουργίας. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε σαν μορφές του υλικού: ΤΕΧΤ (κείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια σε διαδραστική μορφή, AUDIO (υλικό σε μορφή ηχητικού αρχείου MP3 όπως τραγούδια, Διηγήσεις, παραμύθια κλπ.) VIDEO (οπτικοποιημένο υλικό σε διάφορες μορφές αρχείων VIDEO όπως και σε μορφή SWF -αρχείο FLASH για την Δημιουργία οπτικοποιημένων Παραστάσεων π.χ. πως κατασκευάσθηκε ένα κάστρο), CAPTIVATE (παρουσίαση ψηφιακού υλικού βήμα-βήμα με την συμμετοχή του χρήστη), SERIUS GAMES (Εκπαιδευτικά παιχνίδια πολλαπλών μορφών), ΜΕΤΑDATA (προεπισκόπηση θεμάτων στα οποία αν θέλουμε πάμε μέσω Links). Η όλη διαδικασία θα υλοποιηθεί από ανάδοχο που έχει εμπειρία σε τέτοιες λύσεις σε συνεργασία και καθοδήγηση από επιστήμονες, ειδικούς του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας. Δράση 3: Δημοσιότητα Η δημοσιότητα θα πρέπει να μεγιστοποιηθεί αλλά και να είναι συνεχής πέρα από τα στενά χρονικά όρια της πράξης. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο με μελετημένη και στοχευμένη προβολή της πράξης. Για το λόγο αυτό ειδικοί του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας θα αναλάβουν την προβολή, η οποία πέραν των κλασσικών μεθόδων προβολής (έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό) θα χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα διαφοροποιείται ανά ηλικία, εποχή και βαθμό υλοποίησης του έργου. Σε επιλεγμένες πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας και σε ανοιχτούς χώρους θα στηθούν συστήματα προβολής που θα προωθούν την πράξη, ώστε να τύχει ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής αλλά και να «πείθει» για την αναγκαιότητα συνέχισης και μετά τη λήξη της. Οι εμπλεκόμενοι στην πράξη θεωρούν ιδιαίτερα σημαντική για την επιτυχία της πράξης την επιτυχή ολοκλήρωση της δράσης αυτής, η οποία και θα διατρέχει χρονικά, όλη την πράξη από την στιγμή που θα δημιουργηθεί η πρώτη ενότητα εκπαιδευτικού υλικού. Δράση 4: Διαπίστευση/Αξιολόγηση Παράρτημα 84/205

85 Ο στόχος της αξιολόγησης είναι να εκτιμήσει τη σκοπιμότητα ανάπτυξης της Πράξης, την αποτελεσματικότητα της και τις επιπτώσεις που θα προέλθουν από την υλοποίηση αυτής, τη μέτρηση της προόδου κατά την διάρκεια της ανάπτυξης της Πράξης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το έργο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ομάδων στόχου, για την αξιολόγηση σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα, για να παρακολουθεί όλες τις διαδικασίες, να καθορίσει τους δείκτες ελέγχου της ποιότητας και των διαδικασιών. Στα πλαίσια αυτά θα δημιουργηθεί φορέας πιστοποίησης δομών τουρισμού/πολιτισμού, ο οποίος θα συνεχίσει να λειτουργεί και μετά το πέρας της Δράσης. Ο απώτερος στόχος της διαδικασίας αξιολόγησης είναι να εντοπισθούν τα κενά και οι αναντιστοιχίες στο έργο, προκειμένου να ληφθούν διορθωτικά μέτρα. 2. Ωφελούμενοι Οι επιχειρήσεις της περιοχής (πρόσβαση σε νέες αγορές, ενίσχυση έρευνας & καινοτομίας, πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, κ.α.) Οι κάτοικοι της περιοχής καθώς θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας σε επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Όλη η περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας καθώς η μέσω της δράσης προβολή της θα συντελέσει στην αύξηση του «ειδικού της βάρους» σε κάθε διεθνή δράση στον τομέα πολιτισμού/τουρισμού. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Πέρα από το γεγονός ότι επιστημονικά το έργο μπορεί άνετα να υποστηριχθεί από τον προτεινόμενο φορέα, απαραίτητη είναι η δημιουργία Οδικού Χάρτη από τους εμπλεκόμενους, κάτι που θα προηγηθεί όλων των επί μέρους δράσεων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Πέρα από το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας που θα υποστηρίζει επιστημονικά και διοικητικά την Δράση, όλες οι σχετικές Υπηρεσίες των Δήμων και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, οι εποπτευόμενοι από τα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού φορείς, τα ΝΠΔΔ που έχουν σχέση με το αντικείμενο της Δράσης, και τα Επιμελητήρια της περιφέρειας θα εμπλέκονται στην Δράση. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Διασφάλιση της Συνεργασίας ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στο Φορέα Υλοποίησης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Α) Να μελετηθεί και να προσαρμοστεί το πολιτιστικό απόθεμα των χώρων πολιτισμού της Δυτικής Μακεδονίας σε εργαλεία προώθησης τουριστικών δράσεων. Β) Να μεταφερθεί το παραπάνω απόθεμα στις επιχειρηματικές δομές και τους δημόσιους φορείς της περιφέρειας με ελκυστικούς τρόπους. Γ) Να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες από τους επιχειρηματίες που εμπλέκονται στον τομέα για ανάδειξη ιδιαιτεροτήτων και συγκριτικών πλεονεκτημάτων των γεωγραφικών τμημάτων που δραστηριοποιούνται, ώστε να βελτιώνεται συνέχεια η ανταγωνιστικότητά τους Δ) Να δημιουργηθούν δομές στα παραπάνω αντικείμενα που θα μπορούν να έχουν συνέχεια και δυνατότητα εξέλιξης/αναβάθμισης (παρατηρητήριο, διαπίστευση κ.ά.) και να ενισχύουν την εξωστρέφεια της περιφέρειας. Φορέας Υλοποίησης: Το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών & Βιομηχανικού Σχεδιασμού μαζί με το Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: - ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Σύμφωνα με την αναπτυξιακή στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την επόμενη δεκαετία, η Ευρώπη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια πιο ανταγωνιστική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Η οποιαδήποτε οικονομική παρέμβαση που παράλληλα δημιουργεί προϋποθέσεις ανάδειξης της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας και ενισχύει τους κοινωνικού θεσμούς, όπως η προτεινόμενη Δράση δεν μπορεί παρά να συμβάλλει Παράρτημα 85/205

86 καθοριστικά στη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και όλης της Ελλάδας επιδιώκοντας παράλληλα και στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Διαμόρφωση πολιτών που θα εμπνέονται από αρχές και διδάγματα δημοκρατίας, ισότητας, δικαιοσύνης και θα γνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος μιας ιστορικής συνέχειας στην περιοχή τους αλλά και ευρύτερα στην χώρα και την Ευρώπη. Θα μπορούν έτσι να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την διατήρηση, διάδοση και συνέχεια αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς συμβάλλοντας στην πανευρωπαϊκή και παγκόσμια διαπολιτισμική συνεργασία και μεριμνώντας και για τις επόμενες γενιές. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Στην περιφέρεια με την μεγαλύτερη ανεργία, δεν είναι εύκολο να δημιουργηθούν «βαριές» υποδομές, ώστε άμεσα να αντιμετωπίσουν το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Η μόνη λύση είναι η ανάδειξη αναξιοποίητου πλούτου, με τη χρήση τεχνολογιών που τον κάνουν προσβάσιμο σε τεράστιο κοινό/πελάτες. Αναμένεται κατά συνέπεια, ότι με την ολοκλήρωση της Δράσης θα έχουν δημιουργηθεί όλες εκείνες οι προϋποθέσεις για την ανάδειξη μιας διαφορετικής Δυτικής Μακεδονίας και επομένως η ένταξη ενός πολύ μεγάλου αριθμού εργαζομένων στις επιχειρήσεις που θα δραστηριοποιούνται άμεσα ή έμμεσα στον τουρισμό και τον πολιτισμό. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Κατά την διάρκεια της Πράξης δεν θα επιβαρυνθούν οι άμεσα ωφελούμενοι καθ οιονδήποτε τρόπο. Αντίθετα μετά το πέρας της Δράσης και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και περαιτέρω ανάπτυξης του εγχειρήματος θα προβλεφθεί η δημιουργία εσόδων 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Υπηρεσίες Προετοιμασίας: Οδικός Χάρτης ,00 2 Δράση 1: Οργάνωση και Διαχείριση ,00 3 Δράση 2: Δημιουργία υλικού και ανάπτυξη παρεμβάσεων ,00 4 Δράση 3: Δημοσιότητα ,00 5 Δράση 4: Διαπίστευση/Αξιολόγηση ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Δεν υφίστανται Προβλήματα τεχνικής φύσης: Δεν υφίστανται Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Δεν υφίστανται Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 86/205

87 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 11: Πληροφοριακό Σύστημα Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Πληροφοριακό Σύστημα Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση Ψηφιακής Οικονομίας και ΤΠΕ προς τον επιχειρηματικό όλων των τομέων ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος νέας γενιάς με την χρήση των νέων τεχνολογιών & εργαλείων διαχείρισης. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Εισαγωγή Υπάρχει μία έντονη ανησυχία σε όλη την Ευρώπη σχετικά με τις προκλήσεις που κάθε κράτος καλείται να αντιμετωπίσει. Η ανάγκη για ανάπτυξη και απασχόληση είναι τόσο μεγάλη που οι υφιστάμενες πρακτικές δεν μπορούν να δώσουν βιώσιμες λύσεις. Σύμφωνα και με την Πράσινη Βίβλο, πρέπει να πραγματοποιηθεί μία άνευ προηγουμένου πρόοδος όσον αφορά τις επιδόσεις της Ευρώπης στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και να επικεντρωθούμε περισσότερο στις προκλήσεις και τα αποτελέσματα που πρέπει να επιτευχθούν. Εξίσου σημαντική είναι και η εκπόνηση μιας απλουστευμένης δέσμης μέσων και κανόνων διατηρώντας παράλληλα περιθώρια ευελιξίας, όπου χρειάζεται. Αυτά εξάλλου είναι και τα συμπεράσματα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου μετά και τον μικρό αντίκτυπο που είχε στις σύγχρονες ανάγκες για ανάπτυξη και απασχόληση. Παράλληλα, και σύμφωνα με την εγκύκλιο του σχεδιασμού της προγραμματικής περιόδου είναι απαραίτητη η αναβάθμιση του παραγωγικού και του κοινωνικού ιστού της χώρας δημιουργώντας και διατηρώντας βιώσιμες θέσεις απασχόλησης, αναπτύσσοντας μία επιχειρηματικότητα που θα βασίζεται στην εξωστρέφεια και την καινοτομία και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και την αειφόρο ανάπτυξη. Προκλήσεις για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Οι προκλήσεις για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εντοπίζονται πρωτίστως στο πρόβλημα της ανάπτυξης. Μία ανάπτυξη που απαιτείται να γίνει με συνεχή σμίκρυνση των κρατικών χρηματοδοτήσεων μέσα από καινοτόμες λύσεις αξιοποιώντας παράλληλα και τις όποιες ιδιαιτερότητες της περιοχής ώστε να υπάρξει βελτίωση σε 3 βασικούς αλληλοεμπλεκόμενους τομείς: 1. Ποιότητα Ζωής 2. Μείωση Φτώχειας Κοινωνική Πρόνοια 3. Ενίσχυση της Απασχόλησης Βασικός Άξονας στον οποίο θα στηριχθεί ο σχεδιασμός της επιχειρηματικότητας στην ΠΔΜ είναι η Αξιοποίηση Υφιστάμενων Δομών Πόρων και η Ανάπτυξη Νέων Στρατηγικών. Θα έχει σαν στόχο την βελτίωση των 3 βασικών τομέων που τονίστηκαν παραπάνω, ενώ παράλληλα οι δράσεις που προτείνονται ως λύσεις στις προκλήσεις της ΠΔΜ καλύπτουν 3 κατηγορίες ενώ κάθε κατηγορία πρόκειται να καλύψει συγκεκριμένους τομείς σε πρώτη φάση. Κατηγορία 1. Δράσεις Ενίσχυσης Υφιστάμενης Επιχειρηματικότητας Τομέας 1. Τουρισμός Πολιτισμός Τομέας 2. Πρωτογενής Παραγωγή Παράρτημα 87/205

88 α. Αγροβιοδιατροφικά προϊόντα (Κρόκος, Όσπρια, Ροδάκινα, Μήλα, Κρασί, Μανιτάρια, βιολογικά τυροκομικά, κλπ.) β. Κτηνοτροφία (κυρίως Γουνοφόρα Ζώα) Τομέας 3. Ενέργεια Κατηγορία 2. Δράσεις Ανάπτυξης Νέας Επιχειρηματικότητας Τομέας 1. Τουρισμός Πολιτισμός (Νέες Προοπτικές Νέες Ανάγκες) Τομέας 2. Πρωτογενής Παραγωγή (Νέα Προϊόντα) Τομέας 3. Ενέργεια (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) Κατηγορία 3. (Παράλληλες) Δράσεις Ενίσχυσης της Κοινωνικότητας και Μείωσης της Φτώχειας Τομέας 1. Πρόνοια Τομέας 2. Κοινωνική Φροντίδα Τομέας 3. Κοινωνική Εργασία Σχεδιασμός για τις Κατηγορίες 1 & 2 Προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη του παραπάνω σχεδιασμού για την 1η και την 2η κατηγορία, το Πληροφοριακό Σύστημα θα περιλαμβάνει ανάπτυξη σε τρεις άξονες: Ο πρώτος άξονας αφορά 1. στην υποστήριξη μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος των μηχανισμών προώθησης της Επιχειρηματικότητας, 2. στη δημιουργία - λειτουργία ενός πλήρους Παρατηρητηρίου Ανάπτυξης για την Οικονομία και την Επιχειρηματικότητα της περιφέρειας Ο δεύτερος άξονας αφορά στην υποστήριξη των χρηματοδοτικών εργαλείων και μεθόδων για την ολοκληρωμένη ενίσχυση των Υφιστάμενων και των Νέων Επιχειρήσεων Ο τρίτος άξονας αφορά στην υλοποίηση δράσεων για την υποστήριξη της έναρξης δραστηριότητας των Νέων Επιχειρήσεων. Για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού συστήματος ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας είναι απαραίτητη η εμπλοκή και συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών, επιχειρήσεων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, επαγγελματιών, ενώσεων εργαζομένων και εργοδοτών, επιμελητηρίων, εκπαιδευτικών φορέων, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων κλπ. Σημαντική κρίνεται η δημιουργία μόνιμων fora διαλόγου για την ανάπτυξη και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας σε τοπικό επίπεδο. Μέσω της δημιουργούμενης δικτύωσης θα υπάρξει: 1. διάχυση πρακτικών της επιχειρηματικότητας σε όλα τα επίπεδα, 2. υποστήριξη των τοπικών επιχειρήσεων και δημιουργία δεσμών συνεργασίας με την τοπική κοινωνία, δυνητικούς συνεργάτες, υποστηρικτές του θεσμού, δυνητικούς αποδέκτες υπηρεσιών των τοπικών επιχειρήσεων 3. δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη συμφωνιών στην κατεύθυνση της ανάπτυξης και προώθησης της τοπικής επιχειρηματικότητας, Η προσπάθεια αυτή μπορεί να υποστηριχθεί αποτελεσματικά με την αρωγή διακρατικών εταίρων, με εμπειρία και εξειδίκευση στην υποστήριξη εγχειρημάτων ενίσχυσης και ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Το Στρατηγικό Σχέδιο για την ανάπτυξη της Επιχειρηματικότητας μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος προβλέπει την αξιοποίηση των Μηχανισμών Υποστήριξης. Αυτοί οι μηχανισμοί θα καλύπτουν το σύνολο της περιφέρειας, θα παρέχουν υπηρεσίες μίας στάσης (one stop shop) για τους επιχειρηματίες και τις τοπικές επιχειρήσεις και θα αναλάβουν: Την ηλεκτρονική λειτουργία κέντρου πληροφόρησης για την επιχειρηματικότητα, όπου θα παρέχονται υπηρεσίες όπως: Πληροφόρηση, κινητοποίηση, υποστήριξη, coaching και mentoring για δημιουργία και ανάπτυξη τοπικών επιχειρήσεων. Συμβουλευτική στην Επιχειρηματικότητα, εκπαίδευση και κατάρτιση των δυνητικών επιχειρηματιών, υπηρεσίες εξυπηρέτησης θερμοκοιτίδας που θα προσφέρουν κοινή επιχειρηματική έδρα, διοικητική και λογιστική υποστήριξη ή μέρος αυτών κλπ. Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων συμπεριλαμβανομένων εκπαιδευτικών πακέτων επιχειρηματικής τεχνογνωσίας τα οποία θα παρέχονται σε υποψήφιους επιχειρηματίες και προσέλκυση διάφορων κατηγοριών αποκλεισμένων ή κοινωνικά ευάλωτων ομάδων. Παροχή υπηρεσιών εξωτερικών συνεργατών ειδικευμένων στην υποστήριξη επιχειρήσεων, υπηρεσιών δικτύωσης με οργανισμούς και φορείς υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, υπηρεσίες επένδυσης στην επιχειρηματικότητα και πρόσβασης σε επιχειρηματικές ευκαιρίες. Υποστήριξη νέων επιχειρηματιών αναφορικά με τη συμμετοχή τους σε προγράμματα νέων επιχειρηματιών. Οργάνωση και λειτουργία fora διαλόγου και τοπικών συμφώνων (pacts). Παράρτημα 88/205

89 Υποστήριξη της δικτύωσης των επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο. Οργάνωση διακρατικής συνεργασίας για λογαριασμό μεμονωμένων επιχειρήσεων. Οι Μηχανισμοί Υποστήριξης θα παρέχουν στις Επιχειρήσεις υποστήριξη, εργαλεία και εκπαίδευση για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων σε θέματα: Ίδρυσης, οργάνωσης και διοίκησης της επιχείρησης Ανάπτυξης πελατολογίου Πρόσβασης σε υπηρεσίες ανάθεσης του δημόσιου τομέα και συμμετοχής σε δημόσιους διαγωνισμούς Πρόσβασης σε διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης Υιοθέτησης ή επανάληψης επιτυχημένων επιχειρηματικών μοντέλων Θα είναι επίσης αρμόδιοι φορείς για τη διάχυση της ιδέας της Επιχειρηματικότητας στην περιοχή μέσω διαρκούς καμπάνιας ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης στελεχών. Θα επιδιώκουν δικτύωση και διασύνδεση με ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα καθώς επίσης και με τοπικούς αναπτυξιακούς φορείς με στόχο την δημιουργία κατάλληλων υποδομών υποστήριξης σε θέματα διοίκησης, προώθησης, τεχνολογίας, ενσωμάτωσης καινοτομιών στην παραγωγική διαδικασία, σχεδίασης νέων προϊόντων κλπ. Θα επιχειρούν δικτύωση με άλλες θερμοκοιτίδες, τεχνολογικά πάρκα, επιχειρηματικά δίκτυα σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, συμμετέχοντας και οργανώνοντας σχετικές εκδηλώσεις Χρονικά, οι παρεχόμενες υπηρεσίες των Μηχανισμών Υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις μπορούν να χωριστούν σε δύο φάσεις: 1. Προκαταρτική φάση (Pre Start-Up), όπου θα πραγματοποιείται η προσέγγιση, η πληροφόρηση των δυνητικών Επιχειρηματιών, η εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων, η εκπαίδευσή τους σε θέματα επιχειρηματικότητας, και εάν υπάρχει ανάγκη, σε αντικείμενα της επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους μέσω της παραπομπής των ωφελουμένων σε σχετικά προγράμματα κατάρτισης. 2. Φάση έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης (Start-Up), όπου θα παρέχονται υπηρεσίες συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας, δικτύωσης μεταξύ επιχειρήσεων, προμηθευτών και πελατών, προώθησης και προβολής προϊόντων, κατάρτισης μελών και εργαζομένων, καθώς και υπηρεσίες θερμοκοιτίδας. Για την αξιολόγηση και επιλογή των Μηχανισμών Υποστήριξης, θα εξετάζονται: Η καταλληλότητα και βιωσιμότητα του εταιρικού σχήματος και η ικανότητά του να υλοποιήσει με επιτυχία το σύνολο των προβλεπόμενων δράσεων στη διετία συγχρηματοδοτούμενης λειτουργίας του. Η δημοκρατική του λειτουργία, οι συνεργασίες του με τοπικούς φορείς και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και η ικανότητά του να προκαλέσει συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων και ιδιωτικών φορέων Η καταλληλότητα της διακρατικής συνεργασίας του Μηχανισμού Υποστήριξης για την επίτευξη των στόχων λειτουργίας του, στη βάση σχετικού συμφωνητικού με το διακρατικό εταίρο Η ικανότητά του για παροχή στις επιχειρήσεις πρόσβασης σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για την ανάπτυξή τους Η δέσμευση για τις υποχρεωτικές παρεχόμενες υπηρεσίες από τον Μηχανισμό Υποστήριξης, η υποχρέωση on-going εκπαίδευσης των στελεχών του Μηχανισμού Υποστήριξης σε μεθόδους και εργαλεία που θα εκπονούνται από τον Κεντρικό Μηχανισμό, καθώς και η υποχρέωση υιοθέτησής τους. Η δέσμευση του Μηχανισμού Υποστήριξης για τη συμμετοχή των στελεχών του σε δίκτυα μάθησης και για την ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλους περιφερειακούς μηχανισμούς. Η εξασφάλιση συνεργασιών με εξωτερικούς εμπειρογνώμονες ειδικευμένους στη συμβουλευτική σε νομικά, λογιστικά, φορολογικά, τεχνικά θέματα και θέματα marketing και management για μια ευρεία κλίμακα δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων. Η δέσμευσή του για εξασφάλιση της βιωσιμότητας του εγχειρήματος μετά τη λήξη της περιόδου συγχρηματοδότησης, με τη δημιουργία επιχειρήσεων για το σκοπό αυτό, η προγραμματική περιγραφή της δημιουργίας της επιχείρησης και η ρεαλιστική αποτύπωση της λειτουργίας και βιωσιμότητάς της. Για την δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Ανάπτυξης για την Οικονομία και την Επιχειρηματικότητα της περιοχής, προβλέπεται η ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο θα ενισχύσει την χρήση του υπάρχοντος Πληροφοριακού Συστήματος Διοίκησης (MIS) της ΠΔΜ αναλαμβάνοντας την συλλογή πληροφορίας από τρίτα συστήματα και αξιοποιώντας τα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνονται αποφάσεις από την Κεντρική Διοίκηση. Μέρος της πληροφορίας θα είναι διαθέσιμη και προς τους Μηχανισμούς Υποστήριξης ώστε να διαμορφώνουν ανάλογα και τις ανάγκες του τόπου για δημιουργία νέων επιχειρήσεων με νέες υπηρεσίες και νέα προϊόντα. Παράρτημα 89/205

90 Οι 2 πρώτοι άξονες του Πληροφοριακού Συστήματος θα ελέγχονται από ένα σύνολο 4 υποσυστημάτων με στόχο των καθολικό έλεγχο του Σχεδίου και την παροχή πληροφορίας προς τρίτους (πολίτες και επιχειρήσεις). Τα 4 υποσυστήματα αναλύονται ως εξής: 1. Υποσύστημα Προγραμματισμού Ελέγχων 2. Υποσύστημα Καταγραφής και Διαχείρισης Ελέγχων 3. Υποσύστημα Παρακολούθησης Προόδου 4. Υποσύστημα Υπηρεσιών Διάχυσης προς Πολίτες και Επιχειρήσεις Σχεδιασμός για την Κατηγορία 3 Για την κατηγορία 3 (Δράσεις Ενίσχυσης της Κοινωνικότητας και Μείωσης της Φτώχειας) προτείνεται η δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος στην Περιφέρεια το αναλύεται σε 3 υποσυστήματα: Υποσύστημα Αιτήσεων Πολιτών Υποσύστημα Μητρώων Υποσύστημα Παροχών Α. Υποσύστημα Αιτήσεων Το Υποσύστημα Αιτήσεων περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες καταχώρισης και επεξεργασίας των Αιτήσεων Ένταξης σε Κοινωνικά Προγράμματα της Περιφέρειας. Η Αίτηση μπορεί να καταχωρηθεί είτε από τον άμεσα ενδιαφερόμενο είτε από κάποιο υπάλληλο. Το Υποσύστημα παρέχει τις εξής δυνατότητες: Παρακολούθηση των εκκρεμοτήτων κάθε αίτησης και χαρακτηρισμός τους σε προσωρινή ή οριστική. Δυνατότητα προσωρινής αποθήκευσης, όταν η αίτηση υποβάλλεται από τον άμεσα ενδιαφερόμενο. Παροχή μοναδικού κωδικού αριθμού για κάθε αίτηση ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να παρακολουθεί την εξέλιξη του αιτήματός του μέχρι την ολοκλήρωσή του. Παροχή αναλυτικών οδηγιών σύνταξης και υποβολής της αίτησης ανάλογα με την κοινωνική υπηρεσία που έχει επιλέξει. Κατηγοριοποίηση των Αιτήσεων και δικαιολογητικών βάσει κριτηρίων που τίθενται από τον υπάλληλο. Β. Υποσύστημα Μητρώων Το Υποσύστημα Μητρώων αποτελείται στην ουσία από το Μητρώο Στελεχών, το Μητρώο Ληπτών, το Μητρώο Δομών και το Μητρώο Παροχών. Στο Μητρώο Στελεχών καταχωρούνται τα Στελέχη της Περιφέρειας που ανήκουν στην Ομάδα Προνοιακών Παροχών και λαμβάνουν ένα μοναδικό Αριθμό Μητρώου. Στο Μητρώο καταγράφονται όλες οι βασικές πληροφορίες που αφορούν το Στέλεχος καθώς επίσης παρέχεται ειδική σήμανση όσον αφορά τους εθελοντές. Στο Μητρώο Ληπτών καταχωρούνται όσοι απλά πληρούν τις προϋποθέσεις για να λάβουν προνοιακή παροχή, όσοι επιθυμούν να λάβουν προνοιακή παροχή και όσοι ήδη λαμβάνουν προνοιακές παροχές. Όσοι καταχωρούν τα στοιχεία τους στο Μητρώο λαμβάνουν ηλεκτρονική ενημέρωση από την Υπηρεσία για την πορεία της εγγραφής τους. Τα στοιχεία τα οποία καταχωρούνται στο σύστημα αναφέρονται στα βασικά στοιχεία ταυτότητας, διεύθυνσης, επικοινωνίας, εργασίας καθώς και τα βασικά στοιχεία των μελών της οικογένειας. Στο Μητρώο υπάρχει ειδική σήμανση ως προς την κατάσταση ένταξης. Τέλος, στο Μητρώο των Μελών δίδεται η δυνατότητα απενεργοποίησης σε περίπτωση αποχώρησης ή εξόδου, κα των μελών. Στο Μητρώο Δομών καταγράφονται οι Δομές της Περιφέρειας που προσφέρουν Κοινωνικές Υπηρεσίες και γενικά όλοι οι Φορείς που έχουν τη δυνατότητα παροχής Κοινωνικών Υπηρεσιών και συνεργάζονται με την Περιφέρεια. Το Μητρώο Παροχών είναι ουσιαστικά ο κατάλογος των επιδομάτων που δίδονται στα πλαίσια των προνοιακών παροχών. Διατηρείται ιστορικότητα τιμών και χρονικής ισχύος των επιδομάτων. Γ. Υποσύστημα Παροχών Το Υποσύστημα Παροχών αποτελείται από 3 Φακέλους. Το Φάκελο Οικονομικής Ενίσχυσης, το Φάκελο Ένταξης σε Δομή Εκπαίδευσης και το Φάκελο Προνοιακής Παροχής. Κάθε Φάκελος περιλαμβάνει τις απαραίτητες πληροφορίες ανάλογα με το Είδος της Παροχής. 2. Ωφελούμενοι Πολίτες και επιχειρήσεις της ΠΔΜ. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Απαραίτητη προϋπόθεση η πρόθεση για ουσιαστική συμμετοχή των εκπροσώπων των φορέων των επιχειρήσεων και της πολιτικής ηγεσίας της ΠΔΜ. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα 90/205

91 Επιμελητήρια Δυτικής Μακεδονίας Κοινωνικοί αι οικονομικοί εταίροι 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συμφωνία συνεργασίας εμπλεκομένων πλευρών - Σύνταξη τευχών δημοπράτησης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η δικτύωση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην επιχειρηματικότητα. Φορέας Υλοποίησης: Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα προταθεί από την σχετική προ- μελέτη ή τα τεύχη δημοπράτησης δράσης. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Εφαρμογή ψηφιακής σύγκλισης στον τομέα του επιχειρηματικότητας. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Αύξηση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας Ενεργοποίηση του τοπικού δυναμικού Αξιοποίηση των ΤΠΕ Μείωση των συνεπειών της κρίσης Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Μεσοπρόθεσμη αύξηση των θέσεων απασχόλησης. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: Όχι Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Προετοιμασία τευχών δημοπράτησης Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 91/205

92 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 12: Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Περιφερειακή Δομή Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Α.Ε. ΑΝΚΟ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Υποβάλλεται από: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Α.Ε. ΑΝΚΟ Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, Παπατέρπου Λιάνα, Υπεύθ. Τμήμ. Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Τηλ.: , Fax: , ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Κρίνεται ως απολύτως απαραίτητη η δημιουργία μίας ισχυρής δομής στήριξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας με σύνδεση των βασικών επιχειρηματικών φορέων και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ / ΕΓΤΑΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αφορά σε προτεινόμενη Περιφερειακή (υπερ)δομή καλούμενη και ως ΔΑΕ Δομή Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας για την σπονδυλωτή υποστήριξη όλων των επιχειρήσεων και κυρίως των ασχολούμενων με: Τοπικά Προϊόντα τροφίμων - ποτών (κρόκος, όσπρια, μήλα, πατάτες, κτηνοτροφικά, οίνος κλπ.) Διαχρονικά Προϊόντα της περιφέρειας (Μάρμαρα Μέταλλο Γούνα) Υπηρεσίες Τουρισμού Πολιτισμού Περιβάλλον Ενέργεια όπου αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν επιχειρηματικά και στο πλαίσιο των συνθηκών που αναμένεται να δημιουργήσει η Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης. Αφορά σε αναμενόμενη συνεργασία με τα Εμποροβιοτεχνικά Επιμελητήρια των Περιφερειακών Ενοτήτων ως μέλη ενός ενεργού Εθνικού Δικτύου Επιχειρηματικότητας και ΕΤΑΚ (σχεδιασμός, συντονισμός, πληροφόρηση, προώθηση, υποστήριξη, μέτρηση και αποτίμηση των αποτελεσμάτων). Η βασική ιδέα προέρχεται από την ανάπτυξη ενός σταθερού Περιφερειακού μηχανισμού προώθησης επιχειρηματικότητας και δράσεων ΕΤΑΚ, ο οποίος θα υποστηρίζεται κυρίως από τα 4 Επιμελητήρια των Περιφερειακών Ενοτήτων, την Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ και τα 2 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ και Πανεπιστήμιο) και δευτερευόντως από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας κ.α. οικονομικούς εταίρους. Η ΔΑΕ της ΠΔΜ πρέπει να λειτουργεί ως μία και μοναδική πύλη επιχειρηματικότητας, ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας. Η λειτουργία της θα στηρίζεται καταρχήν πάνω στα θετικά αποτελέσματα από τη λειτουργία όλων των προηγούμενων αντίστοιχων δομών παρελθόντων ετών π.χ. Enterprise Europe Network (EEN) Hellas και βέβαια ως διάδοχη κατάσταση, οφείλει να βελτιώσει κατακόρυφα τις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις της περιοχής. Στα στελέχη και τους συνεργάτες της θα περιλαμβάνονται αντίστοιχα στελέχη προερχόμενα από τα (2) περιφερειακά ακαδημαϊκά ιδρύματα, με στόχο να μην αναπτύξουν και αυτά όπως και άλλοι φορείς αντίστοιχες δομές μικρότερης Παράρτημα 92/205

93 εμβέλειες και δυναμικής ή περιορισμένου target group, αλλά να ενισχύσουν την συγκεκριμένη δομή να ισχυροποιηθεί σε περιφερειακό επίπεδο. Αναλυτικότερα οι προσφερόμενες υπηρεσίες της ΔΑΕ προτείνεται να είναι: Εξωστρέφεια (σε εθνικό και διεθνές επίπεδο) Ενίσχυση προσπαθειών εύρεσης νέων εθνικών αγορών όπως και διεθνοποίησης σε σύνδεση των ΜΜΕ μέσω της ΔΑΕ με σημεία επαφής, και με εξειδικευμένες κατευθύνσεις σε εταιρείες που επιθυμούν να επεκτείνουν τη δράση τους σε νέες αγορές. Τεχνολογία, Έρευνα, Καινοτομία και επιχειρηματική ανακάλυψη Δράσεις καινοτομίας, έρευνας, τεχνολογίας και επιχειρηματικής ανακάλυψης θα υποστηρίζονται σε διαφορετικά επίπεδα υπηρεσιών από τη ΔΑΕ με στόχο τον μετασχηματισμό τους σε επαγγελματική επιτυχία. Οι υπηρεσίες αυτές θα βασίζονται τόσο στα νέα προγράμματα της ΕΕ όσο και σε προγράμματα που προωθούν τα κράτη μέλη σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Υποστήριξης συνεργατικότητας (δικτύωση / Networking συνεργατικοί σχηματισμοί / clusters) Η ΔΑΕ θα μπορεί να υποστηρίζει τις δράσεις συνεργατικότητας δικτύωσης και συνεργατικών σχηματισμών, αλλά παράλληλα και ειδικές επιχειρηματικές συναντήσεις για εξεύρεση συναφών εταίρων επιχειρηματικότητας, αξιοποιώντας σχετικές διεθνείς βάσεις δεδομένων. Αξιοποίηση Επιχειρηματικών διαδικτυακών πλατφορμών Η ΔΑΕ θα μπορεί να αξιοποιεί πληροφοριακά συστήματα ως διαδικτυακές πλατφόρμες προώθησης επιχειρηματικών δράσεων για την επίτευξη των στόχων της. Πληροφόρηση και συμβουλευτική για ευρωπαϊκά προγράμματα και δυνητικές χρηματοδοτήσεις Η ΔΑΕ με τα στελέχη της και συνεργασία με περιφερειακούς και εθνικούς φορείς θα συμμετέχει στον σχεδιασμό και την στρατηγική κατεύθυνση των νέων προγραμμάτων και εν συνεχεία θα λειτουργεί επικουρικά τόσο κατά την περίοδο αναγγελίας τους, όσο και κατά την περίοδο υλοποίησης τους από τις ΜΜΕ της ΠΔΜ. Πρωτοβουλίες σε ειδικά γνωστικά αντικείμενα επιχειρηματικότητας και νομοθεσίας. Η ΔΑΕ θα δραστηριοποιείται σε πολυποίκιλες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της επιχειρηματικής γνώσης και βέβαια στις εξελίξεις σε θέματα νομοθεσίας. Η ΔΑΕ τέλος και ανάλογα με το απαραίτητο επιχειρησιακό σχέδιο δράσης της, θα μπορεί να λαμβάνει ενεργά μέρος σε πολιτικές και πρωτοβουλίες της ΕΕ, θα μπορεί να αναλαμβάνει εκδόσεις, έρευνες, εκθέσεις και πλήθος άλλων συναφών δράσεων. Θα διερευνηθεί επίσης η δυνατότητα δράσης της ΔΑΕ ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης στη νέα προγραμματική περίοδο. 2. Ωφελούμενοι Επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένου του αγροτικού τομέα. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Για την πραγματοποίηση του Σχεδίου Δράσης απαιτείται η αποφυγή ή η εξάλειψη κινδύνων, οι οποίοι και αποτελούν τους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας της συνολικής επένδυσης. Ο κρίσιμος παράγοντας από τον οποίο εξαρτάται η υλοποίηση του σχεδίου δράσης είναι ο ακόλουθος: Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η εκπόνηση μελέτης βιωσιμότητας και πλήρες σχετικό επιχειρησιακό σχέδιο για την σύσταση και λειτουργία της ΔΑΕ και φυσικά η εκ των προτέρων συμφωνία συμμετοχής σε αυτή των προβλεπόμενων φορέων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης εμπλέκονται οι παρακάτω φορείς που έχουν δράση δημόσιου ενδιαφέροντος: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ (επικεφαλής) Επιμελητήρια Περιφερειακών Ενοτήτων Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Χρήσιμη κρίνεται η εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου για τη ΔΑΕ, το οποίο προτείνεται να έχει την εξής δομή: Θα αναφέρεται αρχικά στην προετοιμασία και υποστήριξη υλοποίησης της δράσης για τη λειτουργία της ΔΑΕ, με γενικότερο στόχο την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε τοπικό επίπεδο και ειδικότερα στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο με προτεινόμενο τίτλο «Εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Ίδρυση και Λειτουργία της Περιφερειακής Δομής Επιχειρηματικότητας Δυτικής Μακεδονίας» θα περιλαμβάνει τρεις φάσεις: Παράρτημα 93/205

94 Α Φάση: Αναλυτική Χαρτογράφηση και Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης επιχειρηματικότητας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Β Φάση: Μελέτη των Ισχυρών και Αδύνατων σημείων, των Ευκαιριών ανάπτυξης και των Απειλών (Ανάλυση SWOT) που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Γ Φάση: Επιχειρησιακό Σχέδιο για τη λειτουργία της Δομής Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας. Το σχέδιο θα περιλαμβάνει και τη μελέτη για τις υπηρεσίες, που πρέπει να αναπτύξει η ΔΑΕ, βασισμένης στην έρευνα της Α και Β φάσης, ώστε να διασφαλισθεί η επιτυχία των στόχων της στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου. Αναλυτικότερα προτείνεται να περιλαμβάνονται τρία πακέτα εργασίας, τα οποία αφορούν στον προσδιορισμό των δραστηριοτήτων της ΔΑΕ, στις λειτουργίες και οργάνωσή του και τέλος στον προγραμματισμό υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης της. Λεπτομερέστερα: Στην Ενότητα 1 θα περιγράφονται οι δομές ανταγωνιστικότητας, τόσο σε εθνικό, όσο και κυρίως σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για τις ανωτέρω δομές θα περιγράφονται οι μέχρι σήμερα δραστηριότητες τους, καθώς και οι πιθανές εξαγγελθείσες παρεμβάσεις που καλούνται να υλοποιήσουν για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας. Στη συνέχεια θα παρουσιάζονται οι φορείς σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικής στο εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο καταγράφοντας ταυτόχρονα τους στόχους και τις αρμοδιότητες τους. Θα ακολουθούν και θα διατυπώνονται συμπεράσματα που προκύπτουν σχετικά με την ύπαρξη δομών ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων, τη λειτουργία τους, τη δραστηριότητά τους και τις προοπτικές τους,. Τα συμπεράσματα θα αφορούν τόσο τις θεσμοθετημένες δομές που λειτουργούν σε συνεχή και διαρκή βάση, όσο και τις Δομές που προβλέπεται να λειτουργούν στο πλαίσιο του ΣΕΣ , των άλλων Πρωτοβουλιών λοιπών Ταμείων ή Κοινοτικών Πρωτοβουλιών, του νέου ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας, του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα κλπ. Επιπρόσθετα θα γίνεται αξιολόγηση και διασύνδεση των δραστηριοτήτων στον τομέα της ανταγωνιστικότητας με τις υφιστάμενες τοπικές δομές, η οποία θα παρουσιάζεται σχηματικά με πίνακες διασύνδεσης, αλλά και περιγραφικά ανά δραστηριότητα προώθησης της ανταγωνιστικότητας. Στην Ενότητα 2, θα παρουσιάζονται οι βασικές αρχές για το σχεδιασμό της ΔΑΕ. ΘΑ ορίζεται η αποστολή και ο ρόλος της, καθώς και οι στόχοι που τίθενται για τη δραστηριότητά της συνολικά και πολυδιάστατα. Επιπρόσθετα θα γίνεται ειδική μνεία στους παράγοντες εκείνους που θεωρούνται κρίσιμοι για την επιτυχή λειτουργία της Δομής. Στη συνέχεια, θα περιγράφονται οι βασικές λειτουργίες της Δομής και οι υπηρεσίες που θα παρέχονται στους ενδιαφερόμενους. Οι λειτουργίες της θα κατηγοριοποιούνται σε δύο ευρύτερες ομάδες δραστηριοτήτων: τις δραστηριότητες ενημέρωσης επιχειρήσεων και τις δραστηριότητες τεκμηρίωσης, χαρτογράφησης και ευρύτερης ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Η τελευταία ομάδα δραστηριοτήτων θα περιλαμβάνει επιμέρους ενέργειες, όπως συλλογή και επεξεργασία στοιχείων ανταγωνιστικότητας, μελετητικές και ερευνητικές εργασίες κλπ. Στην Ενότητα 3, θα εξετάζονται οι εναλλακτικές δυνατότητες για τη νομική μορφή ης Δομής. Θα γίνεται αναφορά στις ισχύουσες δυνατότητες νομικών μορφών, ενώ στη συνέχεια θα γίνεται μνεία στις σημερινές συνθήκες για να προκύψει τελικά η πρόταση της καταλληλότερης νομικής μορφής της Δομής. Επίσης, θα διαμορφώνονται οι προτάσεις σχετικά με τα όργανα και τη διοίκηση της. Τέλος, θα γίνεται αναφορά για την ευθύνη και εποπτεία τόσο της ίδρυσης της, όσο και της συνολικής της λειτουργίας. Επίσης, θα προτείνονται λύσεις για τις δυνατότητες στελέχωσης της με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο και τους περιορισμούς προσλήψεων που ισχύουν για κάθε φορέα, ώστε να είναι δυνατή η στελέχωση της δομής. Θα δοθούν επίσης καταστατικό σύστασης, κανονισμοί λειτουργίας και θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη δομή. Στην Ενότητα 4 θα περιγράφονται οι φάσεις ανάπτυξης της ΔΑΕ τόσο σε χρονικό επίπεδο, όσο και σε οργανωτικό και στελεχιακό. Θα γίνεται αναφορά στις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε κάθε φάση, οι οποίες αφορούν στα όργανα διοίκησης, στις λειτουργικές μονάδες και στις υποστηρικτικές υπηρεσίες της Δομής. Παράλληλα, θα καταγράφεται συνοπτικά η δραστηριότητα και η σχέση εργασίας των στελεχών της Δομής. Τέλος, θα παρατίθεται περιγραφή των θέσεων εργασίας των στελεχών της ΔΑΕ με ανάλυση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους με τη μορφή πινάκων. Στην Ενότητα 5 θα καταγράφεται η απαιτούμενη υποδομή και εξοπλισμός της ΔΑΕ σε κάθε φάση ανάπτυξης, περιγράφοντας αναλυτικά τόσο το είδος του εξοπλισμού (επίπλωση, εξοπλισμός πληροφορικής, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, κ.λπ.) που είναι απαραίτητο, όσο και το κόστος του και καταλήγει σε ένα εκτιμώμενο συνολικό κόστος του πάγιου εξοπλισμού της ΔΑΕ. Στην Ενότητα 6 θα γίνονται προβλέψεις για τις λειτουργικές δαπάνες που απαιτούνται για την καλή λειτουργία της ΔΑΕ κατά την πρώτη πενταετία λειτουργίας της. Οι λειτουργικές δαπάνες θα περιλαμβάνουν τις δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού - συνεργατών, τις δαπάνες λειτουργίας και τέλος τις δαπάνες προγράμματος προβολής δημοσιοποίησης. Η περιγραφή των λειτουργικών δαπανών θα γίνεται ανά φάση ανάπτυξης της ΔΑΕ, παραθέτοντας αναλυτική περιγραφή αυτών, καθώς και του εκτιμώμενου συνολικού κόστους τους, τόσο ανά φάση ανάπτυξης, όσο Παράρτημα 94/205

95 και ανά έτος. Στη συνέχεια θα παρατίθεται πίνακας με τον συνολικό εκτιμώμενο προϋπολογισμό των πάγιων και λειτουργικών δαπανών της Δομής σε πενταετές χρονικό ορίζοντα. Επίσης, θα γίνεται αναφορά στις διάφορες δυνητικές πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία της, την κάλυψη των δαπανών της, προκειμένου να επιτευχθεί η ζητούμενη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της. Η Ενότητα 7 θα αφορά στο Πρόγραμμα Δράσης, το οποίο θα περιλαμβάνει δύο περιόδους: τη Μεταβατική Περίοδο και την Περίοδο Κανονικής Λειτουργίας. Για κάθε στάδιο και κάθε εργασία θα περιγράφονται ο στόχος, οι ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της εργασίας, η χρονική διάρκεια, οι υπευθυνότητες, όπου προσδιορίζεται ο/οι υπεύθυνος/οι για την επιτυχή ολοκλήρωση της εργασίας, οι σχέσεις με άλλες εργασίες και οι κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας του σταδίου. Επιπρόσθετα, θα γίνεται περιγραφή των δράσεων της Κανονικής Περιόδου Λειτουργίας της ΔΑΕ, ενώ παράλληλα θα παρατίθεται χρονοδιάγραμμα και για τις δύο ανωτέρω περιόδους λειτουργίας. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η ΔΑΕ θα παρέχει ενημέρωση, υποστήριξη και συμβουλευτική σε όλες τις επιχειρήσεις με σκοπό να τις βοηθά να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση αξιοποιώντας και τις ευκαιρίες σε διεθνές επίπεδο. Αναλυτικότερα άξονες του σκοπού του σχεδίου δράσης και της ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας αποτελούν: Η υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και μέσω αυτής και της απασχόλησης Η λειτουργία μιας ισχυρής δομής στήριξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ Η υποστήριξη δράσεων για την "απεξάρτηση" της τοπικής απασχόλησης από τις παραδοσιακές και φθίνουσες πλέον μεταποιητικές δραστηριότητες Η υποβοήθηση εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων εγκατεστημένων στη Δυτική Μακεδονίας και η αξιοποίηση της υποδομής αυτών Η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων και την υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων δράσης για επιχειρήσεις ή ομάδες επιχειρήσεων Η στήριξη κάθε πρωτοβουλίας η οποία μπορεί να συμβάλει στην επιχειρηματική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική περιφερειακή ανάπτυξη και Η ανάδειξή της ΔΑΕ σε βασικό κέντρο ενημέρωσης των επιχειρήσεων για ευκαιρίες χρηματοδότησης, μέσω της Πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φορέας Υλοποίησης: Προτεινόμενη βέλτιστη λύση η εφαρμογή Συστήματος Διοίκησης της συνεργασίας κοινά αποδεκτού, με ρόλους και αρμοδιότητες, με τη συμμετοχή του φορέων που προτείνονται σε σχετική προηγούμενη παράγραφο. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα προταθεί από το Επιχειρησιακό Σχέδιο της δομής. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Απολύτως απαραίτητη η δημιουργία μίας ισχυρής δομής στήριξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας με σύνδεση των βασικών επιχειρηματικών φορέων και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Ενίσχυση των εισοδημάτων των κατοίκων της Περιφέρειας μέσω της αύξησης της ποιοτικής απασχόλησης και της στοχευμένης επιχειρηματικότητας Δημιουργία ενός σημείου αναφοράς δράσεων επιχειρηματικότητας και σύνδεσης τους με τις ΕΤΑΚ στην Περιφέρεια με οικονομία κλίμακα και όχι μικρότερων και περιορισμένης δυναμικής Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των τοπικών επιχειρήσεων Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία ποιοτικών νέων θέσεων εργασίας σύμφωνα με τη μελέτη. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο Παράρτημα 95/205

96 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Όχι Προβλήματα τεχνικής φύσης: Όχι Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Επιχειρησιακό Σχέδιο Της Δομής Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 96/205

97 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 13: Δημιουργία «Φυτωρίου» νεοφυών & καινοτόμων επιχειρήσεων (micro-incubator) ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Δημιουργία «Φυτωρίου» νεοφυών & καινοτόμων επιχειρήσεων (micro-incubator) ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Αποτελεί πρόταση της ΑΝΚΟ ΑΕ στο πλαίσιο της συμμετοχής στελεχών της στη Θεματική Ομάδα «Ανταγωνιστική Καινοτόμος Εξωστρεφής Επιχειρηματικότητα» για τη νέα προγραμματική περίοδο ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Επιχειρηματικότητα Καινοτομία -Εξωστρέφεια Υποβάλλεται από: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας (ANKO) Α.Ε./Τμήμα Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας, κα. Λιάνα Τσαταλμπασίδου Παπατέρπου, , ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Κοζάνης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα 2. Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Δεδομένης της πλήρους απουσίας στην Περιφέρεια σύγχρονων δομών υποστήριξης της νέας, καινοτόμου επιχειρηματικότητας αποτελεί, πλέον, επιτακτική ανάγκη η δημιουργία ενός «Φυτωρίου» (mini-incubator) προσέλκυσης & αρχικής εγκατάστασης νεοφυών επιχειρήσεων, με έμφαση στην καινοτομία και στη σύγχρονη τεχνολογία, που θα συμβάλλει μέσω ενός ευρέως φάσματος υπηρεσιών υποστήριξης αλλά και της κατάλληλης δικτύωσης στην ενθάρρυνση αλλά και την απτή υποστήριξη των νέων επιστημόνων στην περιφέρεια ενώ, παράλληλα, θα συμβάλλει αποτελεσματικά στη δημιουργία ενός βασικού υπόβαθρου για τη δημιουργική διασύνδεση της ακαδημαϊκής & της επιχειρηματικής κοινότητας. Στο «Φυτώριο» θα μπορούν να φιλοξενηθούν, μετά από διαδικασία αξιολόγησης και την ανάδειξη συγκεκριμένων κριτηρίων, νέες και υπό σύσταση επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης και έχουν ανάγκη καθοδήγησης και δικτύωσης ώστε να δοκιμάσουν να εξελίξουν τις ιδέες τους σε προϊόντα και να αναπτύξουν τις δεξιότητες των ιδρυτικών τους ομάδων. Εκτιμάται πως θα μπορούν να υποστηριχθούν μέχρι και 10 επιχειρηματικές ομάδες, για ένα συνολικό διάστημα δύο (2) ετών (δωρεάν φιλοξενία) και παραμονή μέχρι 5 χρόνια (έναντι συμβολικού τιμήματος). Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ {και κατά περίπτωση ΕΚΤ για δράσεις κατάρτισης, επιμόρφωσης (σεμινάρια, workshops)που θα παρέχονται στους «φιλοξενούμενους» του Φυτωρίου (micro-incubator)}. Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Στην ΠΔΜ, εκτός των «παραδοσιακών» μορφών στήριξης της επιχειρηματικότητας, οι οποίες στην πλειοψηφία τους αντιμετώπισαν αρκετά προβλήματα ολοκλήρωσης και λειτουργίας (π.χ. ΒΙΠΕ Κοζάνης) ή δεν προσέλκυσαν ικανό αριθμό επιχειρήσεων (ΒΙΠΕ Φλώρινας) ή τέλος δεν λειτούργησαν καθόλου (ΒΙΟΠΑ Σιάτιστας, ΒΙΟΠΑ Ξύλου), η ανάγκη δημιουργίας ενός τέτοιου χώρου αποτελεί όχι μόνο προτεραιότητα αλλά και δημιουργική επιλογή για την ενθάρρυνση και στήριξη της νέας, καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Ο χώρος του «Φυτωρίου» (incubator) δεν φιλοδοξεί να πραγματοποιηθεί υπό τη φιλοσοφία μιας «Θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων» που προαπαιτεί άλλα μεγέθη και προϋποθέσεις (π.χ. ύπαρξη κρίσιμης μάζας επιχειρήσεων, μεγάλα ακαδημαϊκά-ερευνητικά-τεχνολογικά ιδρύματα, κλπ.) αλλά προτείνεται να προκύψει από την κατάλληλη διαμόρφωση κάποιου υφιστάμενου χώρου -κτιρίου που με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, μικρής κλίμακας κατά Παράρτημα 97/205

98 προτεραιότητα, θα μπορεί να διαθέτει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη φιλοξενία περίπου 10 επιχειρήσεων, για μια περίοδο που μπορεί να εξαντλείται π.χ. στα δύο (2) χρόνια (δωρεάν φιλοξενία). Με τον τρόπο αυτό δεν θα απαιτηθούν δαπάνες κατασκευής νέων υποδομών που απαιτούν σημαντικό κόστος αλλά και χρόνο ολοκλήρωσης. Ο χώρος που θα επιλεγεί θα πρέπει να μπορεί με μικρές και «έξυπνες» παρεμβάσεις να μετεξελιχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ένα φιλικό χώρο φιλοξενίας ατομικών ή και συνεργατικών νεοφυών επιχειρήσεων στον οποίο θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις παρακάτω υπηρεσίες: Υποδομή γραφείου και δίκτυα σύνδεσης (internet) Εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες (νομικά & λογιστικά θέματα, αναλύσεις αγορών & κλάδων, ανάπτυξη επιχειρηματικών σχεδίων (business plans), Διεθνή δικτύωση με στόχο τη συνεργασία και τη διεθνοποίηση των προϊόντων/υπηρεσιών τους Εξειδικευμένες υπηρεσίες εκπαίδευσης/κατάρτισης Σε στενή συνεργασία με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα της περιοχής αλλά και με την ενεργή συμβολή των τοπικών φορέων και επιχειρήσεων θα μπορούσε να αναπτυχθεί, σε σχετικά γρήγορο χρονικό διάστημα ένα κατάλληλο υπόβαθρο ανάδειξης υγιών επιχειρηματικών εγχειρημάτων, ενώ με τις κατάλληλες συνέργειες και δικτυώσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο να μπορούν οι επιχειρήσεις του «Φυτωρίου» να αναπτύξουν προϊόντα/υπηρεσίες που να μπορούν να προσελκύσουν χρηματοδοτικούς πόρους και από τρίτους (business angels, venture capital). Παράλληλα, στο χώρο θα μπορούν να πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα, όπως σεμινάρια σε θέματα branding, έρευνας αγοράς, πνευματικών δικαιωμάτων και πολλών ακόμη, ενώ θα δοθεί βάση στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων των συμμετεχόντων αλλά και στους τρόπους προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθεί (ανάλογη εμπειρία υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας όπως και στο ΤΕΙ ΔΜ) ένα ευέλικτο πρόγραμμα «mentoring» (καθοδήγησης και συμβουλών) που θα παρέχεται σε εξατομικευμένη βάση και ανάλογα με τις ανάγκες κάθε συμμετέχοντα. Υπό τη σκέπη του «Φυτωρίου» (mini-incubator) μπορούν να «συστεγαστούν» όλες οι διάσπαρτες κατά καιρούς πρωτοβουλίες τόσο των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων (Σύλλογος Νεανικής Επιχειρηματικότητας, Διαγωνισμοί Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας των Επιμελητήριων και φορέων του Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπως και της τοπικής αυτοδιοίκησης) συμβάλλοντας όλοι μαζί και ο καθένας από τον ρόλο που του αναλογεί στη δημιουργία μιας ενιαίας πλατφόρμας στήριξης της νέας επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας στην ΠΔΜ. Σημαντικό επίτευγμα για τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος θα ήταν η εξασφάλιση χορηγιών μεγάλων επιχειρήσεων της περιφέρειας (π.χ. ΔΕΗ ΑΕ, ιδιωτικές επιχειρήσεις) και η συνεχής και αμέριστη συμβολή και συμμετοχή τους στο ρόλο του «φυτωρίου» (mentoring, coaching, χρηματοδότηση εμπορικής αξιοποίησης νέων καινοτόμων ιδεών). 2. Ωφελούμενοι Νέοι επιχειρηματίες, σε ατομική ή συνεργατική βάση (μικρές ομάδες επιχειρήσεων), που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με έμφαση σε καινοτόμα & βιώσιμα επιχειρηματικά εγχειρήματα. Έμμεσα ωφελούμενοι μπορεί να θεωρηθεί και το σύνολο των φορέων που συνθέτουν την περιφερειακή - τοπική οικονομία, μέσω της ενθάρρυνσης και υποστήριξης υγιών επιχειρήσεων που μπορούν να ενισχύσουν αλλά και να διαφοροποιήσουν το παραγωγικό υπόβαθρο της Περιφέρειας αξιοποιώντας συγκριτικά πλεονεκτήματα παραδοσιακών κλάδων (π.χ. ενέργεια, τρόφιμα, ορυκτά)με την αξιοποίηση νέων μεθόδων και ευφυών τεχνολογιών. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Διαρκής & αποτελεσματική συνεργασία όλων των φορέων που εμπλέκονται σε ζητήματα διαμόρφωσης πολιτικής & υλοποίησης στρατηγικής για την τοπική-περιφερειακή ανάπτυξη και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Διαμόρφωση ενός σαφούς και δεσμευτικού πλαισίου λειτουργίας -διαχείρισης της δομής του «Φυτωρίου (microincubator)», με σαφείς και μετρήσιμους στόχους. Διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του και της διαρκούς ανάπτυξής του με σύγχρονα εργαλεία και υπηρεσίες. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Δήμος Κοζάνης Δήμος Εορδαίας Άλλοι Δήμοι Εμποροβιοτεχνικό Επιμελητήριο Κοζάνης Καστοριάς-Φλώρινας-Γρεβενών Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΕ ΔΜ Παράρτημα 98/205

99 ΓΕΩΤΕΕ ΔΜ OEE ΔΜ 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας ΑΕ ΑΝΚΟ Συμφωνία εταίρων της δράσης Εύρεση κατάλληλου χώρου για τη διαμόρφωση και λειτουργία του Φυτωρίου (micro-incubator) νεοφυών επιχειρήσεων. Διαμόρφωση πλαισίου λειτουργίας & διαχείρισης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Ενίσχυση της νεοφυούς, καινοτόμου επιχειρηματικότητας Καταπολέμηση της ανεργίας και συγκράτηση του επιστημονικού δυναμικού Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης της περιοχής Διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία Δημιουργία και ανάπτυξη προϋποθέσεων για την επίτευξη «αριστείας» στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Φορέας Υλοποίησης: Ευέλικτο σχήμα των φορέων που θα συμμετέχουν στη δημιουργία του Φυτωρίου (micro-incubator). Θα απαιτηθεί ο ρόλος Διαχειριστή της δομής και ευέλικτη Συντονιστική Ομάδα. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας φορέων & επιλογή διαχειριστικού σχήματος Καθορισμός στόχων/δεικτών (Σύστημα παρακολούθησης & αξιολόγησης) Υπογραφή Συμφωνητικού Συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων Εξασφάλιση χρηματοδότησης για την διαμόρφωσή του Φυτωρίου (micro-incubator) και την άρτια λειτουργία του Εξεύρεση κατάλληλου χώρου για την φιλοξενία του Φυτωρίου (micro-incubator) Προδιαγραφές φιλοξενίας νεοφυών επιχειρήσεων (Κώδικας Δεοντολογίας) Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εγκατάσταση νεοφυών επιχειρήσεων Επιλογή Υπογραφή συμφωνητικού εγκατάστασης ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Δημιουργία οργανωμένου περιβάλλοντος για τη στήριξη και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με έμφαση στην καινοτομία, την έρευνα, την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών και την εξωστρέφεια-δικτύωση. Ανάπτυξη επαρκούς πλαισίου και συνθηκών διασύνδεσης της ακαδημαϊκής κοινότητας με την επιχειρηματικότητα και την έξυπνη εξειδίκευση. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Ενθάρρυνση και ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με σαφή προσανατολισμό στην καινοτομία και την εξωστρέφεια. Συγκράτηση των νέων στην περιφέρεια και αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης ανεργίας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Διαμόρφωση συνθηκών για την διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης της περιοχής. Βελτίωση της διασύνδεσης της έρευνας και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία σε παραδοσιακούς και αναπτυσσόμενους παραγωγικούς κλάδους και τις υπηρεσίες. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Ενίσχυση της απασχόλησης των νέων μέσω της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Ενίσχυση της απασχόλησης του ακαδημαϊκού & ερευνητικού προσωπικού της περιφέρειας. Ενίσχυση των απασχολούμενων σε συμβουλευτικές υπηρεσίες & ICT. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Παράρτημα 99/205

100 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Χορηγίες από τοπικές επιχειρήσεις & φορείς του ιδιωτικού τομέα 2 Παροχές υπηρεσιών σε ΔΕΗ, βιομηχανίες στερεών βιοκαυσίμων, Διυλιστήρια, Χαρτοβιομηχανία, τσιμεντοβιομηχανία, παραγωγούς βιοκαυσίμων 2ης γενιάς (πελλέτες, μπρικέτες κ.α) και στερεών καυσίμων κ.α. ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Διερεύνηση θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της δομής λόγω της έλλειψης εμπειρίας από τη λειτουργία αντίστοιχων δομών στην Ελλάδα. Προβλήματα τεχνικής φύσης: Εύρεση και διαμόρφωση του κατάλληλου χώρου. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Πρωτόκολλο συνεργασίας των φορέων που θα εμπλακούν στην υλοποίηση του έργου Αποτύπωση προϋποθέσεων λειτουργίας και διαχείρισης της δομής Διαμόρφωση /προετοιμασία του χώρου φιλοξενίας του Φυτωρίου (microincubator)- Διαδικασίες προϋποθέσεων και δημιουργίας κριτηρίων για τις «φιλοξενούμενες» νεοφυείς επιχειρήσεις. Άλλα προβλήματα: Εξεύρεση χρηματοδότησης και χορηγιών που θα συμβάλλουν στη βιώσιμη λειτουργία της δομής. Προσέλκυση καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 1 έτος Παράρτημα 100/205

101 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 14: Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προορισμού - DMS (Destination Management System) Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προορισμού - DMS (Destination Management System) Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Διακρατικό Πρόγραμμα SMART+ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση Ψηφιακής Οικονομίας και ΤΠΕ προς τον επιχειρηματικό κόσμο του τουριστικού προϊόντος ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: H ανάπτυξη ενός τέτοιου πληροφοριακού συστήματος με την χρήση των νέων τεχνολογιών αποτελεί την πλέον σύγχρονη μορφή ενίσχυσης του τουριστικού κλάδου παγκοσμίως. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Διαχείριση προορισμού Κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή της διαδικασίας διαχείρισης προορισμού (destination management) με τη δημιουργία ενός πλαισίου που θέτει κατευθύνσεις, συντονίζει τις επιμέρους ενέργειες των εμπλεκομένων, παρακολουθεί και αξιολογεί το αποτέλεσμα και αναλαμβάνει διορθωτικές πρωτοβουλίες με επιμέρους στόχους: τη βελτίωση της ελκυστικότητας του προορισμού τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του marketing του προορισμού τη βελτίωση της διοίκησης του τουριστικού συστήματος την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του προορισμού Ειδικότερα η λειτουργία θα στηρίζεται στη συμμετοχή και τη συνεργασία φορέων που διαμορφώνουν τουριστική πολιτική, φορέων που διαμορφώνουν το είδος και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, φορέων που διαμορφώνουν το τουριστικό προϊόν και τεχνοκρατών του τουρισμού. Ο φορέας διαχείρισης προορισμού θα πρέπει να έχει επαρκή γεωγραφική εμβέλεια και διευρυμένη συμμετοχή. Προτείνεται να καλύψει όλη την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, αλλά θα ήταν θεμιτό και σκόπιμο να υπάρξει συνεργασία με τις όμορες Περιφέρειες προκειμένου να μπορεί να χαραχτεί μία στρατηγική προσέγγισης σε επιλεγμένα κοινά - στόχους και αγορές για την από κοινού προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Τα κύρια καθήκοντα του άτυπου φορέα Διαχείρισης Προορισμού περιλαμβάνουν: Χάραξη στρατηγικής και καθορισμός στρατηγικών στόχων για την τουριστική ανάπτυξη του προορισμού (επιλογή πελατών-αγορών στόχων, επιλογή τρόπου διείσδυσης, κατευθύνσεις για διαμόρφωση προϊόντος, τρόπος προβολής και επικοινωνίας) Συντονισμός της παροχής τουριστικών πληροφοριών (έντυπο υλικό, σημεία πληροφόρησης, διαδικτυακή προώθηση, εφαρμογές για κινητά κλπ.) Εφαρμογή μηχανισμού συλλογής στοιχείων και πληροφοριών που απαιτούνται για τη χάραξη στρατηγικής και την παρακολούθηση της πορείας του τουρισμού, όπως έρευνα απόψεων τουριστών, έρευνες σε επιχειρήσεις, κλπ. Διαχείριση της επίσημης τουριστικής διαδικτυακής πύλης (portal) Παράρτημα 101/205

102 Υποστήριξη της διαμόρφωσης τουριστικής συνείδησης των επιχειρήσεων Δημιουργία προσφερόμενων "τουριστικών πακέτων" σε αγορές σε συνεργασία με τους επαγγελματίες του τουρισμού Η πιλοτική λειτουργία έχει στόχο να αποδείξει την χρησιμότητα και αναγκαιότητα ενός συστήματος διαχείρισης προορισμού το οποίο θα ενσωματώνει τις αρμοδιότητες, υποχρεώσεις και ευθύνες των τοπικών φορέων (άμεσα ή έμμεσα αρμόδιων για την άσκηση τουριστικής πολιτικής). Στη συνέχεια και εφόσον οι τοπικοί φορείς ενστερνισθούν την σκοπιμότητα του εγχειρήματος και με προφανή προϋπόθεση την διασφαλισμένη συνεργασία σε επίπεδο Περιφέρειας των κρίσιμων παραγόντων του τουρισμού αλλά και της τοπικής αναπτυξιακής δραστηριότητας, προτείνεται είτε να προχωρήσουν στην σύσταση του Φορέα, κατά προτίμηση με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού φορέα για τη δέσμευση, συμμετοχή και ευθυγράμμιση όλων των εμπλεκομένων καθώς και για τη χρηματοδότηση του κόστους λειτουργίας. Η δημιουργία και η αξιοποίηση υφιστάμενων δικτύων αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την επιτυχή προώθηση κυρίως των ειδικών μορφών τουρισμού. Η σημαντική επιρροή που ασκούν οι ποικίλοι σύλλογοι αλλά και ενώσεις ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα στο τουριστικό κοινό αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες για την ανάδειξη ή καθιέρωση προορισμών ειδικού τουρισμού, με την προϋπόθεση βέβαια της ύπαρξης οργανωμένης υποδομής υποδοχής. Στο σημείο αυτό πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή κατά την διαδικασία προβολής των ειδικών μορφών τουρισμού της Περιφέρειας προκειμένου να αποφευχθεί ενδεχόμενη διάψευση προσδοκιών που μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα αρνητικά στην προσπάθεια ανάδειξης καθιέρωσης νέων προορισμών. Η αποτελεσματική λειτουργία των δικτύων δεν αποτελεί όπως είναι προφανές αντικείμενο μιας περιορισμένης (από την άποψη του χρόνου εφαρμογής των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων και των μέσων συντήρησής τους) προσπάθειας η οποία εξαντλείται στις δυνατότητες ενός προγράμματος. Αντίθετα προϋποθέτει την ενεργοποίηση των άμεσα (αλλά και των έμμεσα) ενδιαφερομένων τόσο για την οργάνωση και αναβάθμιση της προσφοράς όσο και για την αναζήτηση, καθιέρωση και παγίωση των σχέσεων με ομοειδείς οργανισμούς, συλλογικές εκπροσωπήσεις και ομάδες κοινών ενδιαφερόντων. Η συνεχής ενημέρωση μέσω διαδικτύου και η διασφάλιση επαρκούς, συστηματικής και αντικειμενικής πληροφόρησης των μελών των δικτύων πρέπει να συμβαδίζει με την προσπάθεια διεύρυνσης των δικτύων αλλά και την αναβάθμιση της υφιστάμενης υποδομής και της συνολικής ποιότητας του προσφερόμενου προϊόντος τουρισμού. Στο πλαίσιο του παρόντος έργου τουριστικής προβολής της Περιφέρειας είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλισθεί η αξιόπιστη, αναβαθμισμένη ποιοτικά και αποτελεσματική λειτουργία του Διαδικτυακής Πύλης (PORTAL) της Περιφέρειας ώστε να δοθούν οι δυνατότητες επικοινωνίας των τοπικών φορέων (αλλά και των συλλόγων ειδικών ενδιαφερόντων) με αντίστοιχους του εσωτερικού και του εξωτερικού. 2. Ωφελούμενοι Τουριστικές επιχειρήσεις Δυτικής Μακεδονίας 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Απαραίτητη προϋπόθεση η πρόθεση για ουσιαστική συμμετοχή των εκπροσώπων των φορέων των επιχειρήσεων στον τομέα του τουρισμού καθώς και των φορέων του Α και Β Βαθμού της Αυτοδιοίκησης. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εταιρία Τουρισμού Δυτικής Μακεδονίας (επικεφαλής) Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Ένωση Ξενοδόχων Δυτικής Μακεδονίας Επιμελητήρια Δυτικής Μακεδονίας 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συμφωνία συνεργασίας εμπλεκομένων πλευρών - Σύνταξη τευχών δημοπράτησης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η δικτύωση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στον τομέα του τουρισμού Η αύξηση του αριθμού των επισκεπτών στη Δυτική Μακεδονία Η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος Η ολοκληρωμένη προσέγγιση του τουριστικού προϊόντος Η σύνδεση με τα μεγάλα παγκόσμια δίκτυα κρατήσεων (trivago, edreams,booking, tripadvisor κλπ) Φορέας Υλοποίησης: Θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα αναβίωσης της ΕΤΑ της Περιφέρειας ως υπάρχοντος Νομικού Προσώπου με σκοπούς που προσεγγίζουν το Επιχειρησιακό Σχέδιο και οι πιθανές αναγκαίες τροποποιήσεις προκειμένου να Παράρτημα 102/205

103 διευρυνθεί ο σκοπός του. Εναλλακτικά, φορέας υλοποίησης μπορεί να είναι η ΠΔΜ ή/και η Εταιρεία Τουρισμού Δυτικής Μακεδονίας. Τελευταία προς διερεύνηση πρόταση, αποτελεί η σύσταση Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (Αστικού μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα) με τη συμμετοχή του φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα προταθεί από την σχετική προ- μελέτη ή τα τεύχη δημοπράτησης δράσης. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Νέες καινοτόμες εφαρμογές στον τομέα σε συνδυασμό με εφαρμογές ψηφιακής σύγκλισης στον τομέα του τουρισμού/πολιτισμού, με ανάπτυξη διαδραστικών εφαρμογών, πρότυπων εφαρμογών στον πολιτισμό για την ανάδειξη των τουριστικών πόλων. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Ενίσχυση της συνεργασίας των φορέων των όμορων Περιφερειών Κοινή προσέγγιση για την ανάπτυξη του τουρισμού Ενεργοποίηση του τοπικού δυναμικού Αξιοποίηση των ΤΠΕ Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Μεσοπρόθεσμη αύξηση των θέσεων απασχόλησης στον τουριστικό κλάδο. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση: ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: Όχι Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Προετοιμασία τευχών δημοπράτησης Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 103/205

104 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 15: Περιφερειακή Δομή Πιστοποίησης Ποιότητας τοπικών προϊόντων ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Περιφερειακή Δομή Πιστοποίησης Ποιότητας τοπικών προϊόντων ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Πρόταση ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ με αφορμή την Σύσταση κατεύθυνση που δόθηκε από την ομάδα εμπειρογνωμόνων ΕΕ για: «έλεγχο της ποιότητας, τη διοίκηση, την παρακολούθηση, την εμπορία, την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ποιότητα των τροφίμων και τη συμμόρφωση των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων σε συγκεκριμένα συστήματα πιστοποίησης» και «πιστοποίηση των υψηλού προφίλ οικολογικών προϊόντων με τα κατάλληλα εργαλεία ΤΠΕ, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του κόστους» ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Πρωτογενής - Δευτερογενής & Αγροδιατροφικός κλάδος Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Έλλειψη παρομοίων δομών σε περιφερειακό επίπεδο και χρήση νέων τύπων ΕΤΑΚ, καινοφανών στην ΠΔΜ κατά τη λειτουργία της δομής. Ανάγκη δημιουργίας Τοπικού Σήματος Ποιότητας Δυτικής Μακεδονίας. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ / ΕΓΤΠΕ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η Δομή αυτή θα έχει τη δυνατότητα πιστοποίησης των προϊόντων της Περιφέρειας (βιολογικά, ΠΟΠ, ΠΓΕ, κλπ) αφού διαπιστευτεί από τον αρμόδιο φορέα του ΥΠΑΑΤ. Προς το σκοπό αυτό, η ΠΔΜ έχει τις παρακάτω δυνατότητες: Να συμβληθεί με ιδιωτικό φορέα πιστοποίησης και να δημιουργήσει μια δομή Πιστοποίησης των προϊόντων της Περιφέρειας. Να δημιουργήσει ξεχωριστή Υπηρεσία εντός της Περιφέρειας. Να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, μέσω λήψης πολιτικής απόφασης για στήριξη της πιστοποίησης των προϊόντων που αξιολογήθηκαν ότι παρουσιάζουν ενδιαφέρον διαμορφώνοντας σύστημα κινήτρων, προκειμένου οι ιδιωτικές εταιρείες πιστοποίησης να αξιολογήσουν θετικά τις προσπάθειες που γίνονται, να εκτιμήσουν ότι θα μπορούσε μία παρουσία τους να είναι οικονομικά βιώσιμη και αποτελεσματική και να λάβουν απόφαση τοπικής παρουσίας. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται διαπίστευση από τον αρμόδιο φορέα του ΥΠΑΑΤ και λειτουργία της Δομής με εξειδικευμένο προσωπικό. Η λειτουργία Δομής Πιστοποίησης στην Περιφέρεια είναι πολύ σημαντική καθόσον, οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν άμεση επαφή μαζί της, θα επιλύονται επί τόπου τα προβλήματα και θα μειωθούν κατά το δυνατό οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και μετακινήσεις. Το σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης για τα βιολογικά προϊόντα εποπτεύεται σήμερα από το ΥΠΑΑΤ, μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Βιολογικής Γεωργίας, ενώ ρόλος επίβλεψης έχει ανατεθεί στον Οργανισμό Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π.). Παράρτημα 104/205

105 Εφόσον υφίσταται στη νέα περίοδο cluster ή δίκτυο (network) κλάδου τροφίμων ποτών προτείνεται να εισηγείται στη Δομή Πιστοποίησης τα προϊόντα για τα οποία απαιτείται να γίνουν διαδικασίες πιστοποίησης και στη συνέχεια να προβαίνει σε ενέργειες προώθησης και προβολής τους. Η πιστοποίηση των προϊόντων με σήματα αναφορικά με τη γεωγραφική ένδειξη ή την ονομασία προέλευσής τους καθώς και των τροφίμων αλλά και η πιστοποίησή τους ως βιολογικά, θα συμβάλει στην αύξηση των πωλήσεων, στην εξωστρέφεια και στη ενίσχυση της εξαγωγικής δυνατότητάς τους. Ιδιαίτερα δε, στην ΠΔΜ όπου δε δραστηριοποιείται κάποιος οργανισμός πιστοποίησης για τη βιολογική παραγωγή, θα παρέχει σημαντική στήριξη στους παραγωγούς τόσο σε επίπεδο πιστοποίησης όσο και σε επίπεδο διάδοσης τεχνικών στη φάση της παραγωγής. Στη συνέχεια αναφέρονται ενδεικτικά προϊόντα για τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν οι απαιτούμενες ενέργειες πιστοποίησης: Πατάτα Κοζάνης, Αρνάκι κατσικάκι ορεινών περιοχών, Βόειο κρέας, Πιπεριά Φλωρίνης, Φασόλι Σισανίου, Αιγοπρόβειο γάλα, Μήλα Βερμίου, ροδάκινα Βελβεντού κ.α. Από το καλάθι αγροτικών προϊόντων της ΠΔΜ αναφέρονται αναλυτικά τα δυνητικά προϊόντα για πιστοποίηση ποιότητας: Προϊόντα Γρεβενά/Βόιο Άσκιο/ Σιάτιστα Καστοριά Πρέσπες Παραλίμνια Περιοχή Πολυφύτου/Ορεινά Σέρβια Πιέρια Αμύνταιο Φλώρινα Λεκανοπέδιο Κοζάνης/ Εορδαία Ορεινά Γρεβενά/ Καστοριά Αιγοπρόβειο γάλα Χ Χ Χ Χ Χ Χ Χ 7 (τυροκομικά) Κρέας αμνοεριφίων Χ Χ Χ Χ Χ Χ 6 Κηπευτικά (πιπεριά Φλωρίνης) Χ Χ Χ Χ 4 Πατάτες Χ Χ Χ Χ 4 Όσπρια Χ Χ Χ 3 Οπωρικά Χ Χ Χ 3 Βόειο κρέας Χ Χ Χ 3 Αγελαδινό γάλα Χ Χ 2 Μέλι Χ Χ 2 Αμπελοοινικά (κρασί) Χ Χ 2 Βιολογικά Χ 1 Κατσικάκι Δεσκάτης Χ 1 Αρωματικά - φαρμακευτικά φυτά Χ 1 Ρεβίθι Χ 1 Παραδοσιακά Προϊόντα Χ 1 Γουνοδέρματα Χ 1 Γλυκάνισος Χ 1 Πολυδύναμα φυτά Χ 1 Καρύδια - αμύγδαλα Χ 1 Σιτηρά Χ 1 Σύνολο Θα παρέχεται Περιφερειακό Σήμα Ποιότητας, παράλληλα με τη λειτουργία μηχανισμού ιχνηλασιμότητας των προϊόντων με σκοπό την προστασία του καταναλωτή αλλά και τη διασφάλιση του ονόματος και της ποιότητας των τοπικών προϊόντων. Σε όλες τις διαδικασίες θα χρησιμοποιούνται νέες σύγχρονες ΕΤΑΚ, για πρώτη φορά σε περιφερειακό επίπεδο. Βασικές δράσεις της δομής: Ανάπτυξη και συντήρηση Σχήματος Πιστοποίησης σε συνεργασία με την Επιτροπή Σχήματος (ΕπΣχ) Επιθεώρηση / Πιστοποίηση Έκδοση Πιστοποιητικού/Σήματος Παράρτημα 105/205

106 Επιτήρηση / Επαναπιστοποίηση Τήρηση Μητρώου Πιστοποιημένων Επιχειρήσεων Τιμολόγηση υπηρεσιών επιθεώρησης / πιστοποίησης προς Επιμελητήριο/ΑΚΝΟ Επιμέλεια ενημερωτικού & εκπαιδευτικού υλικού Συμμετοχή σε δράσεις για ενημέρωση των τοπικών επιχειρήσεων 2. Ωφελούμενοι Επιχειρήσεις αγροτοδιατροφικού κλάδου πρωτογενούς δευτερογενούς τομέα. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Για τη επιτυχή λειτουργία της Περιφερειακής Δομής Πιστοποίησης θα πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση από το ΥΠΑΑΤ, πρωτοβουλία και πλήρης οργανωσιακή υποστήριξη από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και ταυτόχρονα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση ΥΠΑΑΤ Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Συνεταιρισμούς και ομάδες παραγωγών Ιδιωτικά εργαστήρια Πιστοποίησης Ιδιώτες επιχειρηματίες ΜΜΕ του κλάδου τροφίμων και ποτών της ΠΔΜ 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Για τη δημιουργία της Περιφερειακής Δομής Πιστοποίησης θα πρέπει να αναληφθούν οι ακόλουθες ενέργειες από την ΠΔΜ: α) Καταγραφή των δεξιοτήτων της Περιφέρειας για τη διενέργεια ελέγχων Πιστοποίησης με βάση τα πρότυπα πιστοποίησης (ΠΟΠ, ΠΓΕ, ΙSO, HACCP, AGROCERT, και άλλους κανονισμούς για την πιστοποίηση της ιδιοτυπίας). Η καταγραφή αφορά τον διατιθέμενο εξοπλισμό των τέως Ν.Α, των Δ/νσεων Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής, καθώς και το εξειδικευμένο προσωπικό που μπορεί να διενεργεί πιστοποιήσεις, ή τις ανάγκες κατάρτισης του δυναμικού της Περιφέρειας για τη διενέργεια πιστοποιήσεων. β) Καταγραφή των εργαστηρίων που μπορεί να συνεργαστεί η Περιφέρεια για τη διενέργεια Πιστοποιήσεων και λήψη ενδεικτικών τιμών. γ) Συνεργασία με το cluster ή όποιο τοπικό δίκτυο τροφίμων (εφόσον υπάρξουν) για τον προσδιορισμό των αναγκών πιστοποίησης των τοπικών προϊόντων. δ) Σύνταξη σχεδίου δράσης, οικονομοτεχνικής μελέτης και οδικού χάρτη για την Δημιουργία της Δομής Πιστοποίησης (Καθορισμός εξοπλισμού και προσωπικού, συνεργασίες με ιδιωτικά εργαστήρια, προϋπολογισμός, χρονοπρογραμματισμός, διαδικασίες αναγνώρισης της Δομής από το ΥΠΑΑΤ, καθορισμός νομικής μορφής, πηγές χρηματοδότησης). Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Το προτεινόμενο σχέδιο δράσης στοχεύει: 1. Στην βελτίωση της αναγνωρισιμότητας και της ποιότητας των τοπικών προϊόντων 2. Στη μείωση του κόστους πιστοποίησης ανά επιχειρηματική μονάδα 3. Βελτίωση των καλλιεργητικών μεθόδων 4. Αύξηση της τελικής τιμής των προϊόντων 5. Αναβάθμιση της λειτουργίας των επιχειρήσεων και των αγροτών Φορέας Υλοποίησης: Θα διερευνηθεί σε συνεργασία των δυνητικών συμμετόχων ή ενδιαφερομένων. Προτεινόμενη λύση η σύσταση Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (Αστικού μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα) με τη συμμετοχή φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είτε η λειτουργία της δομής ως Τμήμα της ΠΔΜ. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα προταθεί από την σχετική αναλυτική οικονομοτεχνική μελέτη ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Προσδιορισμός των χαρακτηριστικών καινοτομίας και ιδιοτυπίας ή εισαγωγή καινοτομικών μεθόδων στην επεξεργασία, μεταποίηση των τοπικών προϊόντων. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Παράρτημα 106/205

107 Ενίσχυση της βιωσιμότητας των ΜΜΕ της περιφέρειας με αποτέλεσμα την διατήρηση θέσεων εργασίας, την ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και της τοπικής οικονομίας Αναβάθμιση των δεξιοτήτων της Περιφέρειας και βελτίωση της παροχής υπηρεσιών της Περιφέρειας προς τις επιχειρήσεις Μείωση του κόστους πιστοποίησης Σύσφιξη των επιχειρηματικών σχέσεων και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Άμεση αύξηση θέσεων απασχόλησης λόγω των εργαζομένων στην Δομή και έμμεση μέσω της βελτίωσης της θελκτικότητας κλάδων του αγροτοδιατροφικού τομέα. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 0,00 3 Άλλο 0,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Ναι, από την λειτουργία παροχής των υπηρεσιών της Δομής 2 Ναι, από τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Νομική μορφή δομής Προβλήματα τεχνικής φύσης: Όχι Διερεύνηση για επιλογή υφιστάμενης ανενεργής επιχειρηματικής υποδομής Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Οικονομοτεχνική μελέτη Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 107/205

108 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 16: Εξαγωγές στην Πράξη στη Δυτική Μακεδονία ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Εξαγωγές στην Πράξη στη Δυτική Μακεδονία ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα Υποβάλλεται από: ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Δυτικής Μακεδονίας ΔΗΜΟΣ: Όλοι οι Δήμοι ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Αποτελεί πλέον κοινό τόπο πως η ενίσχυση των ελληνικών εξαγωγών θα μπορέσει να βοηθήσει δραστικά την ελληνική οικονομία και να επιτύχει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη έξοδο από την ύφεση. Η εξαγωγική δραστηριότητα είναι η υγιής παράμετρος για μια οικονομία που προσπαθεί να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, καθώς είναι στενά συνυφασμένη με την βελτιωμένη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα για την κάθε επιχείρηση, με την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την ενίσχυση της καινοτομίας. Η σημερινή συγκυρία της ελληνικής οικονομίας καθιστά αναγκαία την ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών και την επένδυση σε μια στρατηγική εξωστρεφούς ανάπτυξης για τη βελτίωση του ισοζυγίου της χώρας μας. Μέχρι σήμερα η πορεία των ελληνικών εξαγωγών δεν ακολουθεί κάποια στρατηγική και κατά συνέπεια υπάρχει σημαντική απόκλιση της παγκόσμιας ζήτησης με την προσφορά των ελληνικών προϊόντων. Λόγω χαμηλού επιπέδου τεχνογνωσίας αλλά και απουσίας ουσιαστικής ενημέρωσης των ελληνικών επιχειρήσεων, σήμερα δεν γνωρίζουμε τι ζητάνε οι διεθνείς αγορές, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να διεκδικήσουμε μερίδιο, γιατί τα προϊόντα μας στερούνται ανταγωνιστικότητας και είναι αδύναμα να ακολουθήσουν τις διεθνείς τάσεις. Οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών ανέρχονται σε 15 δις, καταγράφοντας την τελευταία εικοσαετία σταδιακή αύξηση σε τρέχουσες τιμές. Η αύξηση εξαρτάται, κυρίως, από την αύξηση της παγκόσμιας οικονομίας, παρά από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας και επιχειρήσεων. Η εξαγωγική επίδοση της Ελλάδας παραμένει διαχρονικά χαμηλή σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Ο δείκτης εξαγωγές αγαθών ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνεται σε 6,5%, με μεγάλη απόσταση από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (26-27%). Διαχρονικά η εξαγωγική επίδοση μειώνεται με μέσο ρυθμό -0,28%. Η Ελλάδα δεν έχει αξιοποιήσει πλήρως τις εξαγωγικές δυνατότητες αγαθών που προκύπτουν από τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς ενώ η διαφορά μεταξύ δυνητικών και πραγματικών εξαγωγών διευρύνεται σημαντικά διαχρονικά. Οι ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών ανέρχονται σε 31 δις. Την τελευταία δεκαετία ο μέσος ρυθμός αύξησης είναι 15%. Παρατηρείται πολύ καλύτερη επίδοση σε σχέση με τις εξαγωγές προϊόντων, με αποτέλεσμα η συμμετοχή των εξαγωγών υπηρεσιών στις συνολικές εξαγωγές να αυξάνεται σταθερά και να διαμορφώνεται σε επίπεδο άνω του 60%, ενώ σε χώρες τις ΕΕ με αυξημένο επίπεδο παροχής υπηρεσιών, δεν ξεπερνάει το 35%. Ποιοτική ανάλυση των εξαγωγών υπηρεσιών δείχνει ότι ενώ οι υπηρεσίες που βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής παγκοσμίως αναπτύσσονται με τον ταχύτερο ρυθμό, στη χώρα μας αντιθέτως, η συμμετοχή των υπηρεσιών τεχνολογίας μειώνεται, αποκαλύπτοντας ένα εξαγωγικό πρότυπο καθυστερημένο. Οι μη ικανοποιητικές ελληνικές επιδόσεις στις εξαγωγές της κατηγορίας τεχνολογιών αιχμής οφείλονται στη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών ταξιδιωτικών και μεταφορικών υπηρεσιών, σε σχέση με το μέσο παγκόσμιο όρο που συμπιέζει τη συμμετοχή των υπηρεσιών αυτών, αλλά και την υστέρηση σε τομείς αιχμής της τεχνολογικής προόδου. Σε ότι αφορά στην εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, μόλις το 9% καταγράφει έσοδα από εξαγωγική δραστηριότητα, ενώ οι εξαγωγές των Ελληνικών επιχειρήσεων αποτελούν το 2% των συνολικών εσόδων, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τελευταία θέση της ΕΕ, όταν ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 4,6%. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με διεθνείς συγκρίσεις και δείκτες, το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι συγκριτικά χαμηλό, με την χώρα μας να καταλαμβάνει συνήθως την τελευταία ή μία από τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ. Παράρτημα 108/205

109 Συγκεκριμένα για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το 2012 οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 35 εκ. Ευρώ και οι εισαγωγές κατά 77 εκ. Ευρώ. Σε βάθος πενταετίας όμως οι εξαγωγές παρουσιάζουν αυξητική τάση κατά 5% μέσο όρο ενώ η αντίστοιχη τάση των εισαγωγών είναι πτωτική κατά -1%. Όπως είναι αναμενόμενο, το ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών μετατράπηκε από ελλειμματικό σε πλεονασματικό, με μεγαλύτερο πλεόνασμα το Το ποσοστό επικάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές παρά τη μικρή πτώση μεταξύ εμφάνισε αυξητική πορεία μέσα στην πενταετία, με μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 6%. Πίνακας 1.Εξωτερικό εμπόριο Δυτικής Μακεδονίας (ποσά σε χιλ. ) ΕΤ 11/12 Εισαγωγές % -1% Εξαγωγές % 5% Εμπορικό Ισοζύγιο % 61% Εξαγωγές/Εισαγωγές 105% 158% 177% 157% 132% -16% 6% ΕΤ: Ετήσια Τάση/ ΜΕΤ: Μέση Ετήσια Τάση/ na: non available ΜΕΤ 08/12 Ο νομός με το μεγαλύτερο μερίδιο συνεισφοράς στις εξαγωγές της Περιφέρειας είναι ο νομός Καστοριάς, ο οποίος μάλιστα σημείωσε βελτίωση της εξαγωγικής του δραστηριότητας έχοντα το μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό αύξησης εξαγωγών με 7%, για το διάστημα Οι νομοί Κοζάνης και Γρεβενών, σημείωσαν υποχώρηση εξαγωγών, ενώ ο νομός Φλώρινας με μερίδιο μόλις 1%, σημείωσε ετήσια αύξηση 15%, το Το νούμερο αυτό είναι ιδιαίτερα μεγάλο αν αναλογιστεί κανείς ότι λίγο μεγαλύτερη αύξηση εμφάνισε μόνο ο νομός Καστοριάς. Αντίθετα, οι δύο άλλοι νομοί σημείωσαν αρνητικούς δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας, καθώς μέσα στο 2012 οι εξαγωγές της Κοζάνης περιορίστηκαν κατά 15 εκ. Ευρώ και των Γρεβενών κατά 2 εκ. Ευρώ. Πίνακας 2. Εξαγωγικό εμπόριο Δυτικής Μακεδονίας, ανά νομό (ποσά σε χιλ. ) Μερίδιο 12 ΕΤ 11/12 Καστοριά % 16% 7% Κοζάνη % -21% -7% Γρεβενά % -19% 0% Φλώρινα % 15% 2% ΕΤ: Ετήσια Τάση/ ΜΕΤ: Μέση Ετήσια Τάση/ na: non available ΜΕΤ 08/12 Σημαντικό ρόλο στο εξωτερικό εμπόριο της Περιφέρειας διαδραματίζει ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης. Το μερίδιο του κλάδου, 70%, το καταδεικνύει. Κύριο προϊόν προς εξαγωγή είναι τα γουνοδέρματα και τα γουναρικά. Τα τρόφιμα κατατάσσονται στη δεύτερη θέση με μερίδιο της τάξης του 12%, με βασικότερα προϊόντα τα λίπη και έλαια (μερίδιο 4%), τα γαλακτοκομικά και τους νωπούς καρπούς και φρούτα (από 2% και τα δύο μερίδια). Αξιόλογη εξαγωγική δραστηριότητα εμφανίζεται στον κλάδο της ξυλείας (μερίδιο 3%) και του χαρτιού (1%), με έντονα ανοδική πορεία από το Επίσης, τη μεγαλύτερη αύξηση μέσα στο 2012 εμφανίζει ο κλάδος των μηχανών και συσκευών με ποσοστό 87%. Πίνακας 3. Οι 5 σημαντικότεροι εξαγωγικοί κλάδοι της Περιφέρειας Δυτικ ής Μακεδονίας (ποσά σε χιλ. ) Μερίδιο 12 ΕΤ 11/12 Κλωστοϋφαντουργία % 13% 4% & Ένδυση Τρόφιμα % 6% 4% Μέταλλα % -33% 17% Μηχανές & Συσκευές % 87% 15% Ξύλο & Χαρτί % -5% 3% Λοιπά % -2% 3% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ/ ΕΤ: Ετήσια Τάση/ ΜΕΤ: Μέση Ετήσια Τάση ΜΕΤ 08/12 Οι εξαγωγές της Περιφέρειας κατανέμονται χωρίς σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ της ΕΕ, Maghreb & Μέσης Ανατολής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Τα μερίδια για το 2012 κυμαίνονται από 21%-26% με την ΕΕ να βρίσκεται στην πρώτη θέση και να ακολουθούν Maghreb & Μέσης Ανατολής και νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι αγορές των Maghreb & Μέσης Ανατολής μάλιστα παρουσιάζουν αυξητική τάση 55% ετησίως από το Πιο συγκεκριμένα, η Ρωσία με μερίδιο 23%, είναι ο βασικότερος εταίρος της περιφέρειας και ακολουθούν τα ΗΑΕ με μερίδιο 20% και η Παράρτημα 109/205

110 Αλβανία με 15%. Έντονα ανοδικές τάσεις καταγράφονται στις εξαγωγές της περιφέρειας προς την ΠΓΔΜ (184%), την Κύπρο (387%) και την Αίγυπτο (197%). Πίνακας 4. Σημαντικότεροι εξαγωγικοί προορισμοί Δυτικής Μακεδονίας, ανά γεωγραφική περιοχή (ποσά σε χιλ. ) ΕΤ 11/12 ΜΕΤ 08/12 ΕΕ % 7% Λοιπές χώρες % 5,% Maghreb & Μέση % 55% Ανατολή Νοτιοανατολική Ευρώπη % 7% Ασία % -10% Αμερική % -2% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ/ ΕΤ: Ετήσια Τάση/ ΜΕΤ: Μέση Ετήσια Τάση Οι βασικές προκλήσεις των επιχειρήσεων που επηρεάζουν την εξωστρέφειά τους και την δυνατότητά τους να διεθνοποιηθούν, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στους παρακάτω άξονες: 1. Έλλειψη δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού για την διεθνοποίηση 2. Έλλειψη πόρων χρηματοδότησης και χρηματοοικονομικής υποστήριξης 3. Έλλειψη αξιοποιήσιμης πληροφόρησης / γνώσης αναφορικά με ξένες αγορές (κυρίως ως συνέπεια των δύο προηγούμενων, έλλειψης δεξιοτήτων και πόρων) Οι προσεγγίσεις/βέλτιστες πρακτικές που αντιμετωπίζουν τις ανωτέρω προκλήσεις σε θέματα εξωστρέφειας αφορούν ανά άξονα: Εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού: στα προγράμματα επιμόρφωσης ανθρώπινου δυναμικού στα επιχειρηματικά προγράμματα με εξατομικευμένη υποστήριξη Χρηματοοικονομική υποστήριξη: στην απόκτηση πρόσβασης σε επιπρόσθετους πόρους που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση διεθνών δραστηριοτήτων στην απόκτηση πληροφοριών σχετικά με χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς και εργαλεία Αξιοποιήσιμες πληροφορίες (γνώσεις): στην παροχή πληροφοριών σχετικά με αγορές και επιχειρήσεις εξωτερικού και στη σύναψη επαφών και επιχειρηματική δικτύωση Οι εμπλεκόμενοι φορείς, με την αποκτηθείσα εμπειρία σε ότι αφορά στις μεθόδους προσέγγισης των αναγκών των επιχειρήσεων στον τομέα παροχής πληροφόρησης, υποστήριξης και συμβουλευτικής, έχουν καταγράψει τα εξής προβλήματα: Άγνοια, ελλιπής ενημέρωση και σύγχυση σχετικά με το πού πρέπει να απευθυνθούν για βοήθεια και ενημέρωση. Έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με κλάδους και αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο που διαθέτουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την ελληνική οικονομία και παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυναμική και περιθώριο ανάπτυξης. Πολύπλοκο θεσμικό και επιχειρηματικό περιβάλλον ανάπτυξης λόγω έλλειψης απλοποιημένων διαδικασιών και ύπαρξης πολλαπλών υπηρεσιών με διαφορετικές διαδικασίες. Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού αρμόδιων φορέων για την παροχή πληροφόρησης, σχεδιασμού και συμβουλευτικής. Έλλειψη σύγχρονου επιχειρηματικού πνεύματος και επιχειρηματικής κουλτούρας. Δυσκολία εξεύρεσης κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων. Δυσκολία ένταξης των επιχειρήσεων σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Ανεπαρκής αριθμός ή/και μη επαρκώς καταρτισμένο προσωπικό για την ανάπτυξη δράσεων διεθνοποίησης Έλλειψη χρόνου διαχείρισης θεμάτων εξωστρέφειας Έλλειψη χρόνου και πόρων για εκπαίδευση και κατάρτιση Η παρούσα Δράση αξιοποιώντας την αποκτηθείσα εμπειρία και τεχνογνωσία για την εξατομικευμένη προσέγγιση, συμβουλευτική και υποστήριξη των επιχειρήσεων, στοχεύει στην κάλυψη των διαπιστωμένων αναγκών και αδυναμιών τους σε ότι αφορά στους τομείς πληροφόρηση και ανθρώπινο δυναμικό. Ταμείο Χρηματοδότησης: Παράρτημα 110/205

111 ΕΤΠΑ και ΕΚΤ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της παρούσας Δράσης είναι η παροχή εξειδικευμένων και προσωποποιημένων υπηρεσιών υποστήριξης (Δ1) στις επιχειρήσεις της περιοχής, προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε μιας, για την εξοικονόμηση χρόνου και κόστους και την επίτευξη των στόχων τους κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεών τους στις διεθνείς αγορές και τις χώρες του εξωτερικού. Αναλυτικά, περιλαμβάνονται τα εξής: Δ1.1. Παροχή πληροφοριών για κλάδους & αγορές Περιλαμβάνει την παροχή πληροφοριών στις επιχειρήσεις σχετικά με κλάδους και αγορές ενδιαφέροντός τους που διαθέτουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την ελληνική οικονομία και παρουσιάζουν περιθώριο ανάπτυξης. Για την επιλογή των αγορών και κλάδων, θα αξιοποιηθούν στοιχεία και στατιστικά δεδομένα διεθνών βάσεων (IFS, Eurostat, ITC) σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση των ελληνικών εξαγωγών ανά κλάδο και ανά χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο και δείκτες διεθνούς εμπορίου (υφιστάμενα προϊόντα/αγορές, μερίδια αγοράς ανά προορισμό, επανεξαγωγές, κτλ.) που θα αποτυπώνουν τα χαρακτηριστικά των ελληνικών εξαγωγών. Επιπλέον, θα αξιοποιηθούν στοιχεία εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά χώρα και κλάδο σε σχέση με τις αντίστοιχες εισαγωγές των χωρών στόχων και για τα βασικά προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα καθώς και στοιχεία σχετικά με τον υφιστάμενο ανταγωνισμό της Ελλάδας ανά αγορά και ανά προϊόν και τη δυνατότητα ανάπτυξης σχετικά με τους κλάδους και τις αγορές που φαίνεται να έχουν τη μεγαλύτερη δυναμική. Η πληροφόρηση των επιχειρήσεων θα γίνεται κατόπιν επιλογής από τον ενδιαφερόμενο των κλάδων και αγορών ενδιαφέροντός του, την αντιστοίχιση κλάδων-αγορών, την άντληση και επεξεργασία δεδομένων από διεθνείς βάσεις (Euromonitor, Kompass, D&B) και τη σύνταξη αντίστοιχων reports. Δ1.2. Προετοιμασία δυνητικών πελατολογίων Η δράση περιλαμβάνει τη δημιουργία δυνητικών πελατολογίων για κλάδους και αγορές ενδιαφέροντος, με την άντληση και επεξεργασία δεδομένων από διεθνείς βάσεις δεδομένων (π.χ. Kompass). Τα πελατολόγια περιλαμβάνουν αναλυτικά στοιχεία δυνητικών πελατών ανά κλάδο και αγορά όπως γενικά στοιχεία ταυτότητας της επιχείρησης, οικονομικά μεγέθη, στοιχεία επικοινωνίας, χώρες εξαγωγών, προϊόντα και υπηρεσίες. Δ1.3. Εκπαίδευση Export Coaches Η δράση περιλαμβάνει την εκπαίδευση 4 ατόμων σε θέματα συμβουλευτικής εξαγωγών με τη διενέργεια 5 εκπαιδευτικών συναντήσεων διάρκειας 4 ωρών η κάθε μία (συνολική διάρκεια εκπαίδευσης 20 ώρες). Για την επιλογή των εκπαιδευόμενων θα ληφθούν υπόψη γενικές ικανότητες (επικοινωνία, προσωπικές ικανότητες, καλλιέργεια σχέσεων) και επαγγελματικές ικανότητες (διερεύνηση εξαγωγικής ετοιμότητας, διερεύνηση εξαγωγικών αγορών και θεμάτων, δημιουργία στρατηγικού εξαγωγικού πλάνου, ανάπτυξη στρατηγικής marketing, διαπραγμάτευση συμβολαίων και συμφωνιών, χειρισμός εξαγωγικού προγράμματος). Η εκπαίδευση θα γίνει στις ακόλουθες, ενδεικτικά, ενότητες: Εξαγωγικό marketing και ανάπτυξη αγορών Έρευνα και επιλογή ξένων αγορών Ανάπτυξη εξαγωγικών πωλήσεων Διαδικασίες εισαγωγών- εξαγωγών Διεθνείς και συνδυασμένες μεταφορές Τελωνειακές διαδικασίες Export coaching Δ1.4. Συναντήσεις συμβουλευτικής εξαγωγών Η παρούσα δράση περιλαμβάνει τη διενέργεια εστιασμένων συμβουλευτικών συναντήσεων εργασίας με επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό και παρουσιάζουν εξαγωγική ετοιμότητα. Σκοπός των εργαστηρίων είναι η ενημέρωση των επιχειρήσεων από τους export coaches για τις εξαγωγικές δυνατότητες που υπάρχουν για συγκεκριμένους κλάδους και αγορές ενδιαφέροντός τους και η παροχή υποστήριξης για την επικοινωνία τους με επιχειρήσεις του εξωτερικού και την έναρξη της δραστηριοποίησής τους στις ξένες αγορές. Στο πλαίσιο υλοποίησης της δράσης θα συμμετέχουν 50 επιχειρήσεις και θα πραγματοποιηθούν 2 συναντήσεις με την κάθε επιχείρηση διάρκειας 3 ωρών η κάθε μία. Μέσω των συναντήσεων θα αξιολογηθεί η εξαγωγική ετοιμότητα της κάθε επιχείρησης με τη συμπλήρωση αντίστοιχου ερωτηματολογίου. Δ1.5. Εκπόνηση Επιχειρησιακών Σχεδίων Εξαγωγών Η παρούσα δράση περιλαμβάνει την κατάρτιση επιχειρησιακών σχεδίων εξαγωγών για επιλεγμένες αγορές και κλάδους ανά επιχείρηση βάσει των στοιχείων - παραδοτέων που θα προκύψουν από την υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων. Το Export Business Plan για κάθε επιχείρηση θα περιλαμβάνει ενδεικτικά τα εξής: Παράρτημα 111/205

112 Εσωτερική αναθεώρηση: Ο στόχος της εσωτερικής αναθεώρησης είναι να προσδιοριστούν οι επιχειρηματικές δυνάμεις και αδυναμίες, έτσι ώστε να κεφαλαιοποιηθούν οι δυνάμεις της επιχείρησης, να βελτιωθούν οι αδυναμίες, για μεγαλύτερη εξαγωγική επιτυχία και να εξεταστούν τα πραγματικά κίνητρα για την ανάγκη διεθνοποίησης. Εξωτερική αναθεώρηση: Αναζήτηση και εξέταση των εξωτερικών παραγόντων που επηρεάζουν την πορεία της επιχείρησης αλλά και των προϊόντων, οι οποίοι δεν μπορούν να επηρεαστούν (π.χ. Πολιτική κατάσταση, Οικονομική συγκυρία, Ανταγωνισμός, Νομοθεσία, Τεχνολογία κλπ.), επιλογή των πιθανών χωρών εξαγωγής των προϊόντων, έρευνα παραγόντων που θα καθορίσουν την πιθανότητα των προϊόντων να γίνουν αποδεκτά στις επιλεγμένες αγορές (π.χ. ανταγωνισμός, οικονομικό και επιχειρησιακό περιβάλλον, τεχνολογικό περιβάλλον, συστήματα διανομής κλπ.). SWOT ανάλυση: Ανάλυση SWOT, διερεύνηση δυνάμεων/ αδυναμιών σε σχέση με τους ανταγωνιστές (που έχουν ερευνηθεί κατά τη διάρκεια της εσωτερικής αναθεώρησης). Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας: Προσδιορισμός καίριων παραγόντων επιτυχίας για την εξαγωγική επιχείρηση, σκεπτόμενοι την επιχείρηση και το περιβάλλον των επιλεγμένων αγορών, προσδιορισμός όχι περισσότερων από 3. Τοποθέτηση στόχων, στρατηγικών και πλάνων δράσης: Προκαταρκτικοί εξαγωγικοί στόχοι, Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα, Marketing Concept, Στρατηγική Προϊόντος, Χαρακτηριστικά γνωρίσματα, Συσκευασία/Μεγέθη, Φυσικά χαρακτηριστικά, Επωνυμία, Τιμολογιακή Στρατηγική, Στρατηγική Διανομής, Διαφήμιση και Προώθηση. Προσδιορισμός μεθόδων έμμεσων και άμεσων εξαγωγών. Πλάνο Δράσης Εφαρμογή: Απαιτήσεις πόρων, Άνθρωποι με σχετικές δεξιότητες, γνώσεις και διασυνδέσεις στην αγορά, απαιτήσεις σε υλικά, προϊόντα, συσκευασία, χρηματοδότηση, χρόνος, πληροφορίες, υποθέσεις. Επιπλέον, η παρούσα Δράση περιλαμβάνει την εξατομικευμένη τεχνική στήριξη και κατάρτιση στελεχών επιχειρήσεων ως διευθυντές εξαγωγικών πωλήσεων (export sales manager) (Δ2), στοχεύοντας στην ανάπτυξη της εξαγωγικής ικανότητας των επιχειρήσεων που θα συμμετάσχουν. Το συνολικό πρόγραμμα κατάρτισης περιλαμβάνει 20 ημέρες εκπαίδευσης (διάρκειας 8 ακαδημαϊκών ωρών/ ημέρα) και 12*8 ώρες mentoring με την πραγματοποίηση επισκέψεων στην επιχείρηση. Στο πρόγραμμα θα συμμετέχουν 25 στελέχη επιχειρήσεων ανά κύκλο εκπαίδευσης με διάρκεια υλοποίησης κάθε κύκλου τους 6 μήνες. Το πρόγραμμα κατάρτισης θα υλοποιηθεί στην ελληνική και αγγλική γλώσσα σε δύο κύκλους. Αναλυτικότερα, περιλαμβάνει τα εξής: Δ2.1. Αναζήτηση και επιλογή επιχειρήσεων και στελεχών επιχειρήσεων που θα συμμετάσχουν στην κατάρτιση Οι επιχειρήσεις που θα επιλεγούν θα πρέπει να πληρούν ενδεικτικά τις εξής προϋποθέσεις: Αριθμός υπαλλήλων: άτομα Κύκλος εργασιών εξαγωγών έτους 2013: τουλάχιστον... Θέση διευθυντή εξαγωγικών πωλήσεων Δραστηριοποίηση στην παραγωγή ή στην παροχή υπηρεσιών Στόχος για εξαγωγική δραστηριοποίηση σε νέες αγορές Τα στελέχη των επιχειρήσεων που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα θα πρέπει να πληρούν ενδεικτικά τις εξής προϋποθέσεις: Σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης Ηλικία ετών Άριστη γνώση αγγλικής γλώσσας και μία επιπλέον ξένη γλώσσα Εμπειρία εξωτερικού (εργασία, σπουδές, διαμονή) Κίνητρο απασχόλησης σε θέση διευθυντή εξαγωγικών πωλήσεων Δ2.2. Διοργάνωση και προετοιμασία σεμιναρίων: ωρολόγιο πρόγραμμα, εισηγητές, θεματολογία, εκπαιδευτικό υλικό, παρουσιολόγιο, προετοιμασία χώρου διεξαγωγής, διοικητική υποστήριξη, catering κλπ. Δ2.3. Υλοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων 20 ημερών (διάρκειας 8 ακαδημαϊκών ωρών/ ημέρα) Ενδεικτικά θέματα σεμιναρίου: Εισαγωγή στην εκπαίδευση διευθυντών εξαγωγικών πωλήσεων: στατιστικές και προβλήματα, βασικά στοιχεία επιχειρήσεων, βασικά στοιχεία πωλήσεων Βασική εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα: marketing, οικονομία, αγορά, logistics Εκπαίδευση και βασικά στοιχεία διαχείρισης πωλήσεων: κίνητρα, αυτοαξιολόγηση, τεχνικές, ευκαιρίες, διαπραγματεύσεις, παρουσιάσεις, συναλλαγές κλπ. Εκπαίδευση στο εξαγωγικό μάρκετινγκ: τάσεις παγκόσμιας αγοράς, προσδιορισμός νέων αγορών, εξαγωγικές δυνατότητες επιχείρησης, προϊόν, επωνυμία και τιμή εξαγωγών, αγορά στόχος, διαχειριστικά θέματα εξαγωγών, διαχείριση κινδύνων και χρηματοδότηση, σύστημα υποστήριξης. Παράρτημα 112/205

113 Διεθνείς πωλήσεις και μάρκετινγκ: πελατολόγιο, εταιρική ταυτότητα, διεθνής εμπειρία κλπ. Σεμινάρια follow-up: επισκέψεις σε εξαγωγικές επιχειρήσεις, σεμινάρια στοχευμένων αγορών ανά τομέα, εργαστήρια, ασκήσεις, success stories κλπ. Δ2.4. Mentoring Ανάπτυξη σχεδίου δράσης για την επιχείρηση σύμφωνα με τις ανάγκες και την πολιτική της Προσδιορισμός στόχων. Υποστήριξη στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης Αντιμετώπιση προβλημάτων αστοχιών Υποστήριξη στην προσέγγιση νέων πελατών και τη βελτίωση των τεχνικών πώλησης Παρακολούθηση προόδου επιχείρησης 2. Ωφελούμενοι Ωφελούμενοι από την υλοποίηση της Δράσης είναι τα στελέχη εξαγωγικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας καθώς και επιχειρήσεων της περιοχής που θέλουν να αναπτύξουν εξαγωγική δραστηριότητα. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Για την υλοποίηση των ενεργειών παροχής εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των επιχειρήσεων (Δ1), θα πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία και τεχνογνωσία των εμπλεκόμενων φορέων για την εξατομικευμένη προσέγγιση, συμβουλευτική και υποστήριξη των επιχειρήσεων βάσει διαπιστωμένων αναγκών και αδυναμιών καθώς και καταγεγραμμένων προβλημάτων των επιχειρήσεων στους τομείς παροχής πληροφόρησης και ενίσχυσης ανθρώπινου δυναμικού. Η υλοποίηση του προγράμματος κατάρτισης (Δ2) θα πρέπει να βασίζεται σε διεθνή μεθοδολογία υλοποίησης σεμιναρίων για την παροχή πιστοποιημένης κατάρτισης πάνω στις εξαγωγές. Ενδεικτικά, αναφέρεται η μεθοδολογία του International Trade Management (ITM) που ξεκίνησε από τη Σουηδία το 2007 και αναπτύχθηκε από επτά Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς υποστήριξης του εμπορίου με τη χρηματοδότηση της ΕΕ μέσω του προγράμματος LEONARDO DA VINCI. Ήδη πάνω από υπεύθυνοι εξαγωγών και εκπαιδευόμενοι έχουν εκπαιδευθεί σε 24 χώρες στην Ευρώπη, την Αφρική, την Καραϊβική σε συνεργασία με αντίστοιχους φορείς ( Η πιστοποιημένη κατάρτιση του ITM worldwide έχει υιοθετηθεί από πολλούς οργανισμούς όπως ο ΙΑΤΤΟ (Διεθνής Σύνδεσμος Οργανισμών Εμπορικής Κατάρτισης) ( που διαθέτει μέλη σε όλες της ηπείρους. Η ιδιότητα μέλους IATTO επιτρέπει στα άτομα και τις οργανώσεις του δικτύου να ανταλλάσσουν τεχνογνωσία από ομοειδής εκπαιδευτικούς φορείς και οργανισμούς διεθνούς εμπορίου που αναπτύσσουν δραστηριότητες σε άλλα μέρη του κόσμου. Παρέχει επίσης, την πρόσβαση σε ένα διεθνές σύστημα πιστοποίησης των μοναδικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων που στοχεύουν στην ενίσχυση της εμπορευσιμότητας προγραμμάτων και της πιστοποίησης διεθνούς εμπορίου των επιμορφωτών. Οφέλη των μελών είναι η διασύνδεση με αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού και η ανταλλαγή απόψεων αναφορικά με την κατάρτιση πάνω στο διεθνές εμπόριο καθώς και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων πιστοποιημένων από τον IATTO. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Η Δράση θα υλοποιηθεί από το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας σε συνεργασία με την ΑΝΚΟ, τα Επιμελητήρια και τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ). 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ.: - Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Σκοπός της Δράσης είναι η ανάπτυξη της εξαγωγικής ικανότητας των επιχειρήσεων της Δυτικής Μακεδονίας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους και η κατεύθυνσή τους προς δυναμικές και ανταγωνιστικές αγορές, μέσω της εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών για την αντιμετώπιση των βασικών προσκλήσεων που επηρεάζουν την εξωστρέφειά τους και την δυνατότητά τους να διεθνοποιηθούν καθώς και την εξοικονόμηση χρόνου και κόστους και την επίτευξη των στόχων τους κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεών τους στις διεθνείς αγορές και τις χώρες του εξωτερικού. Συγκεκριμένα, η Δράση στοχεύει στην επίτευξη των εξής στόχων: Υλοποίηση 100 Reports ανά αγορά και κλάδο Δημιουργία 100 δυνητικών πελατολογίων για κλάδους και αγορές ενδιαφέροντος Εκπαίδευση 4 ατόμων σε θέματα συμβουλευτικής εξαγωγών (export coaches) Διενέργεια 100 συναντήσεων συμβουλευτικής Εκπόνηση 50 Export Business Plans επιχειρήσεων Τεχνική στήριξη 50 στελεχών επιχειρήσεων ως διευθυντές εξαγωγικών πωλήσεων (export sales manager) Φορέας Υλοποίησης: Παράρτημα 113/205

114 ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η μεθοδολογία υλοποίησης της προτεινόμενης Δράσης, περιλαμβάνει τα εξής: Καθορισμός του πλαισίου επαφής επικοινωνίας με τις επιχειρήσεις για την παροχή των υπηρεσιών υποστήριξης εξαγωγικής δραστηριότητας Εξατομικευμένη παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής, προσέγγιση αναγκών των επιχειρήσεων και καταγραφή των αγορών και τομέων ενδιαφέροντός τους. Προσδιορισμός και εξειδίκευση κριτηρίων επιλογής export coaches Καθορισμός περιεχομένου συναντήσεων συμβουλευτικής. Εκπόνηση επιχειρησιακών σχεδίων. Προσδιορισμός διεθνούς μεθοδολογίας κατάρτισης στελεχών εξαγωγικών πωλήσεων η οποία θα οδηγήσει σε διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από την υλοποίηση της Δράσης ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Πολλές επιχειρήσεις της Περιφέρειας, ιδίως οι μικρότερες και όσες βρίσκονται στα πρώτα στάδια διεθνοποίησης, στερούνται των πόρων και της εξειδίκευσης που απαιτούνται για τον εντοπισμό επιχειρηματικών ευκαιριών στο εξωτερικό, πιθανών συνεργατών, επιχειρηματικών πρακτικών άλλων χωρών, εξαγωγικών διαδικασιών, κανονισμών που διέπουν τις εισαγωγές, προτύπων και προδιαγραφών προϊόντων, νομοθεσιών και κανονιστικών ρυθμίσεων, όρων εμπορικής προώθησης, κ.λπ. Η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων δεν ασκούν εξαγωγική δραστηριότητα ως στρατηγική επιλογή. Η έλλειψη αξιόπιστης πληροφόρησης για διεθνείς αγορές αποτελεί διαχρονικά ένα από τα ισχυρότερα προσκόμματα στη διεθνή δραστηριότητα των Ελληνικών επιχειρήσεων. Προκειμένου να διευρυνθεί η εξαγωγική βάση των ελληνικών επιχειρήσεων, θα πρέπει κάθε επιχείρηση να αποκτήσει εύκολα και σχετικά ανέξοδα πρόσβαση σε αξιοποιήσιμες πληροφορίες, έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσει κατά το δυνατόν το κόστος εισόδου σε μια αγορά, αλλά και να μεγιστοποιήσει τα αναμενόμενα οφέλη. Παρά την σχετικά καλή κατάταξη της χώρας μας αναφορικά με την διαθεσιμότητα νέων τεχνολογιών, η χρήση του διαδικτύου από επιχειρήσεις για εμπορικούς σκοπούς και η γενικότερη υιοθέτηση τεχνολογίας σε επιχειρησιακό επίπεδο είναι χαμηλή. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δείκτες επιχειρηματικής ωριμότητας. Σημαντική καθυστέρηση εμφανίζει η επιχειρηματική συμπεριφορά στην ανάπτυξη δικτύων και την ικανότητα καινοτομίας. Επίσης σημαντική είναι η απροθυμία των Ελληνικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας να μεταβιβάσουν εξουσία σε χαμηλότερα επίπεδα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. Το γεγονός ότι η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό είναι επιχειρηματικότητα "ανάγκης" και ότι οι Δείκτες Επιχειρηματικότητας Υψηλών Δυνατοτήτων είναι χαμηλοί, αντικατοπτρίζεται στη μειωμένη γνώση των επιχειρήσεων αναφορικά με ξένες αγορές και σε μειωμένη ικανότητα διεθνοποίησης και ανάπτυξης εξαγωγικής δραστηριότητας. Επιπλέον, ένας από τους παράγοντες που προκαλούν την κρίση ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας της χώρας είναι οι σοβαρές ελλείψεις σε αποτελεσματικά εργαλεία οργάνωσης, διοίκησης και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού. Με εξαίρεση τις μεγάλες, οργανωμένες επιχειρήσεις της χώρας, η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από προβληματικές πρακτικές οργάνωσης και σημαντικά ελλείμματα παραγωγικότητας της εργασίας και γενικότερα των συστημάτων διοίκησης. Σε περιφερειακό επίπεδο απαιτείται ανθρώπινο δυναμικό καλά εκπαιδευμένο με εξειδικευμένες γνώσεις και οριζόντιες δεξιότητες που θα μπορεί να δημιουργήσει εστίες καινοτομίας, να υποστηρίξει αναπτυξιακούς τομείς προτεραιότητας και να υπηρετήσει ένα νέο επιχειρηματικό υπόδειγμα. Οι -μέχρι σήμερα- απόπειρες εγκατάστασης συστημάτων παρακολούθησης των αναγκών της αγοράς εργασίας, ζεύξης της προσφοράς με τη ζήτηση, ανάπτυξης και πιστοποίησης προσόντων, βελτίωσης των αναγκών σε δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού, πράγματα απολύτως αναγκαία για τις επιχειρήσεις και την οικονομία, παραμένουν σε εμβρυακή κατάσταση. Οι δράσεις που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό ήταν σε σημαντικό βαθμό, επιδοματικού χαρακτήρα και δεν οδήγησαν σε αλλαγές συστημικού χαρακτήρα. Η παρούσα Δράση στοχεύει στην επίλυση σημαντικών ζητημάτων, όπως: ελλείψεις σε γνώσεις και δεξιότητες του νεοεισερχόμενου ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας αλλά και των ανέργων που παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης χωρίς σύνδεση με τις ανάγκες της παραγωγής σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης επαγγελμάτων και ειδικοτήτων, Παράρτημα 114/205

115 χαμηλή κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, μειωμένες επιδόσεις του συστήματος επαγγελματικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αναποτελεσματικότητα των θεσμών και των πολιτικών της αγοράς εργασίας (μηχανισμοί πρόβλεψης αναγκών κλπ.) Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Από την υλοποίηση της δράσης αναμένεται η οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων της Περιφέρειας με την αύξηση της εξαγωγικής τους ικανότητας και επίδοσης. Η εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού θα δημιουργήσει εστίες καινοτομίας στην Περιφέρεια και θα υποστηρίξει αναπτυξιακούς τομείς προτεραιότητας ώστε να υπηρετήσει ένα νέο επιχειρηματικό υπόδειγμα για την Περιφέρεια. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Η εξειδίκευση και κατάρτιση των στελεχών των επιχειρήσεων της περιοχής αναμένεται να συμβάλλει θετικά στην αύξηση της απασχόλησης καθώς θα καλύψει το κενό που υπάρχει σε γνώσεις και δεξιότητες του νεοεισερχόμενου ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας αλλά και των ανέργων καθώς στοχεύει στη σύνδεση της θεωρητικής κατάρτισης με τις ανάγκες της παραγωγής. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: - Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 8 ΜΗΝΕΣ Παράρτημα 115/205

116 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 17: Προώθηση του Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού των Επιχειρήσεων Μετάλλου (Cluster) Δυτικής Μακεδονίας MetalManu ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Προώθηση του Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού των Επιχειρήσεων Μετάλλου (Cluster) Δυτικής Μακεδονίας με το διακριτικό τίτλο MetalManu ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΤΕΙ/ΚΤΕ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία, Βιομηχανία Μετάλλου, Μη Καταστροφικός Έλεγχος Υποβάλλεται από: ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας και ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Μαρόπουλος Στέργιος, Καθηγητής Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών & Βιομηχανικού Σχεδιασμού, ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΗΜΟΣ: Εορδαίας (Περιοχή ΑΕΒΑΛ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Στην εποχή του εντεινόμενου ανταγωνισμού και της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, όπου τα προϊόντα που παράγονται και οι υπηρεσίες που προσφέρονται περιέχουν υψηλή προστιθέμενη αξία, η συνεργασία επιχειρήσεων που ανήκουν κατά προτίμηση στον ίδιο κλάδο αποκτά ξεχωριστή σημασία για την ανάπτυξη και την ευημερία ενός κράτους και ιδιαίτερα μιας περιοχής. Η δημιουργία ενός εξειδικευμένου Συνεργατικού Σχηματισμού (cluster) Επιχειρήσεων Μετάλλου Metalmanu στη Δυτική Μακεδονία, που θα συμβάλει στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, στην εισαγωγή της καινοτομικότητας, στην εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της βιομηχανικής έρευνας και κυρίως, στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του κλάδου, με την ενίσχυση της τοπικής, περιφερειακής και εθνικής οικονομίας και την εξασφάλιση ενός ασφαλούς και δυναμικού περιβάλλοντος απασχόλησης. Το Metalmanu θα συμβάλλει στον ποιοτικό έλεγχο των στρατηγικών κινήσεων που θα προβεί η Περιφέρεια τα επόμενα χρόνια, όπως είναι ο έλεγχος της πέμπτης μονάδας στη ΔΕΗ καθώς και ο έλεγχος του αγωγού φυσικού αερίου (ΤΑΠ) που θα περάσει από την ευρύτερη περιοχή. Το Metalmanu πρόκειται να στεγαστεί στο χώρο της ΑΕΒΑΛ, στο πρώην βιομηχανικό συγκρότημα παραγωγής Λιπασμάτων της Πτολεμαΐδας της Ανώνυμης Εταιρείας Ανάπτυξης Λιπασμάτων, του οποίου την διαχείριση έχει αναλάβει ο δήμος Εορδαίας. Η συγκεκριμένη θέση προτείνεται διότι παρουσιάζει μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα τα οποία ενισχύουν σημαντικά τη σκοπιμότητα αξιοποίησης της συγκεκριμένης περιοχής μέσω της δημιουργίας μιας επιχειρηματικής υποδομής. Ταμείο Χρηματοδότησης: Το ταμείο χρηματοδότησης θα είναι το ΕΤΠΑ, καθώς με τη δημιουργία του Metalmanu επιτυγχάνονται δύο στόχοι του: 1. Προαγωγή επιχειρηματικών επενδύσεων έρευνας και καινοτομίας, ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών, μεταφοράς τεχνολογίας, κοινωνικής καινοτομίας και εφαρμογών παροχής δημόσιων υπηρεσιών, ενθάρρυνσης της ζήτησης, δικτύωσης, συμπλεγμάτων φορέων και ανοιχτής καινοτομίας μέσω ευφυούς εξειδίκευσης. 2. Ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων για ΜΜΕ, ιδίως για τη διεθνοποίηση. Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η μακροχρόνια συνεργασία της τοπικής οικονομίας με τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ, την βιομηχανία μαρμάρου και ξύλου και τις διάφορες επιχειρήσεις εξόρυξης, έχει οδηγήσει στη δημιουργία μεγάλου αριθμού σημαντικών επιχειρήσεων μετάλλου, οι οποίες διαθέτουν αξιοσημείωτη τεχνογνωσία, σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό και λειτουργούν σε πνεύμα αμοιβαίας συνεργασίας με γνώμονα, πάντα, το κοινό Παράρτημα 116/205

117 συμφέρον. Στη σημερινή ανταγωνιστική αγορά εργασίας και λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας στην οποία βρίσκεται η χώρα, ο κλάδος μετάλλου αντιμετωπίζει μία σειρά από προβλήματα, συνοψίζονται: Έλλειψη συνδυασμένων δράσεων εξωστρέφειας και προώθησης των επιχειρήσεων σε νέες αγορές. Έλλειψη συνεργασίας με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα (και άλλους φορείς) σε συνδυασμένες και στοχευμένες δράσεις διαρκούς κατάρτισης και προώθησης της απασχόλησης. Περιορισμένη εφαρμογή της έρευνας και της προώθησης της καινοτομίας με σκοπό την παραγωγή νέων προϊόντων και την παροχή υψηλών προδιαγραφών υπηρεσιών. Επομένως, κρίνεται αναγκαία η συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα ή εξειδικευμένα Κέντρα προώθησης της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας, με στόχο την συνεχή παροχή εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών σε κάθε είδος δραστηριότητας των επιχειρήσεων (ειδικότερα σε νέους τομείς δραστηριότητας παρεμφερείς με το μέταλλο). Συγκεκριμένα, το Metalmanu το οποίο θα έχει ως βασικό φορέα υλοποίησης το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας και το TEI Δυτ. Μακεδονίας, έχει ήδη ειδικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό (μηχανικοί εξειδικευμένοι και πιστοποιημένοι σε επίπεδα Level 2 σε πολλές μεθόδους Μη Καταστροφικού Ελέγχου). Το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο στον υφιστάμενο εξοπλισμό (εξοπλισμός για μηχανικές δοκιμές και εξοπλισμός Μη Καταστροφικού Ελέγχου). Επομένως, το Metalmanu έχει ήδη μια υποδομή από επιστημονικό προσωπικό και εξοπλισμό, τα οποία θα αποτελέσουν την αρχική καρδιά του συνεργατικού σχηματισμού. (Επισημαίνεται πως προϋπάρχει ένα μνημόνιο συνεργασίας, το οποίο όμως λόγω των οικονομικών συγκυριών δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί αλλά δείχνει τον προσανατολισμό και την ανάγκη των φορέων της περιοχής να υλοποιήσουν ένα επιτυχημένο συνεργατικό σχηματισμό για να είναι βιώσιμοι στο ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον). Το Metalmanu θα αποκτήσει και νέο συμπληρωματικό εξοπλισμό στον χώρο των Συγκολλήσεων, της Επιθεώρησης Συγκολλήσεων, της Θερμογραφίας και των Μη Καταστροφικών Ελέγχων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι θα περιλαμβάνει αυτόματες μηχανές συγκόλλησης, κάμερες θερμογραφίας, διαφανοσκόπια, πυκνόμετρα, συσκευές υπερήχων A-scan, συσκευές Phased Array, ηλεκτρομαγνήτες και ακροδέκτες για έλεγχο με μαγνητικά σωματίδια, μονάδα πάγκου, θάλαμο για εφαρμογή φθορίζοντων και ορατών διεισδυτικών υγρών, εξοπλισμό για οπτικό έλεγχο όπως, μικροκάμερες, ενδοσκόπια, μηχανήματα δινορρευμάτων, εξοπλισμό ραδιογραφίας, και βοηθητικό εξοπλισμό που απαιτείται για την εφαρμογή του εκάστοτε ελέγχου. Το πιστοποιημένο επιστημονικό προσωπικό του συνεργατικού σχηματισμού θα μπορέσει με υπευθυνότητα και αξιοπιστία να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της περιοχής (δημιουργία πέμπτης μονάδας, αγωγός φυσικού αερίου- TAP-), στον ευρύτερο ελληνικό χώρο καθώς και στις γύρω περιοχές (Βαλκάνια, κ.α.) παρέχοντας πιστοποιημένες επιθεωρήσεις διεθνώς αναγνωρισμένες που θα διεξάγονται με διαπιστευμένο σύγχρονο εξοπλισμό. Το Metalmanu» θα έχει τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) το οποίο θα πλαισιώνεται από επιστημονικό προσωπικό (θα δοθούν υποτροφίες για 2 διδακτορικά και ένα μεταδιδακτορικό). Μέσα από συνεχή έρευνα θα αναπτύσσονται νέες πρωτοποριακές τεχνικές και μέθοδοι αναβαθμίζοντας την ποιότητα των υπηρεσιών και των προϊόντων στον επιστημονικό χώρο των Μη Καταστροφικών Ελέγχων και Μηχανικών Δοκιμών. Το Metalmanu θα προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες στις Συγκολλήσεις μετάλλων και στους Μη Καταστροφικούς Ελέγχους. Παρακάτω αναφέρονται κάποιες από αυτές: Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Συγγραφή Οδηγιών Εργασίας στους Μη Καταστροφικούς ελέγχους Συμβουλευτικές Υπηρεσίες και επιλογή Προτύπων / Προδιαγραφών Επιλογή Μεθόδου Συγκόλλησης Επιλογή Μεθόδου Μη Καταστροφικού Ελέγχου Επιθεώρηση Μη Καταστροφικών Ελέγχων Συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα Συγκολλήσεων Το Metalmanu θα εγκατασταθεί μέσα στους χώρους της ΑΕΒΑΛ, όπου παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως εγγύτητα με αστικό κέντρο και σύνδεση με τις χερσαίες υποδομές μεταφορών. Επίσης, ο υψηλός βαθμός ετοιμότητας της θέσης στην ΑΕΒΑΛ έχει ως αποτέλεσμα το αναμενόμενο κόστος να είναι πολύ μικρό σε σύγκριση με τη δυναμική της εγκατάστασης. Βέβαια, προβλέπεται η αναβάθμιση και η συντήρηση των δικτύων εκείνων που κρίνονται απαραίτητα για την άσκηση των εγκατεστημένων δραστηριοτήτων του συνεργατικού σχηματισμού. 2. Ωφελούμενοι Οι επιχειρήσεις της περιοχής (πρόσβαση σε νέες αγορές, ενίσχυση έρευνας & καινοτομίας, πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, κ.α.) Οι κάτοικοι της περιοχής καθώς θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας σε επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Όλη η περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας καθώς σε αυτή θα εδρεύει και θα δραστηριοποιείται ένας από τους πιο επιτυχημένους Συνεργατικούς Σχηματισμούς της χώρας και των Βαλκανίων γενικότερα. Παράρτημα 117/205

118 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για τη δημιουργία και την ανάπτυξη ενός Συνεργατικού Σχηματισμού Επιχειρήσεων στον κλάδο του Μετάλλου, που να αξιοποιεί τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά του, να είναι προσαρμοσμένος κατάλληλα στις ιδιαιτερότητες και τις παραμέτρους της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής οικονομίας και να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της ελληνικής και ευρωπαϊκής αγοράς. Ο χώρος της ΑΕΒΑΛ που θα εγκατασταθεί το Metalmanu είναι από τους καταλληλότερους καθώς υπάρχει υψηλός βαθμός ετοιμότητας. Ο υφιστάμενος εξοπλισμός που υπάρχει στο ΚΤΕ μαζί με το υπάρχον πιστοποιημένο προσωπικό αποτελούν τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη και εξειδίκευση, παρέχοντας πιστοποιημένες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Το υφιστάμενο υπογεγραμμένο μνημόνιο που περιλαμβάνει υπογραφές από τις πιο εύρωστες επιχειρήσεις μετάλλου της Δυτικής Μακεδονίας, αποτυπώνει την τάση για διεξαγωγή κοινής επιχειρηματικής καμπάνιας επιτυγχάνοντας αύξηση της εξωστρέφειας και είσοδο σε νέες αγορές. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας Επιχειρήσεις Μετάλλου στην Δυτική Μακεδονία οι οποίοι στηριζόμενοι σε σωστά θεμέλια συνεργασίας (σύνδεση έρευνας με τη βιομηχανία) μπορούν να συντελέσουν στη δημιουργία ενός Επιτυχημένου και Βιώσιμου Συνεργατικού Σχηματισμού Μετάλλου. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Διασφάλιση της Συνεργασίας ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στο Φορέα Υλοποίησης Εκπόνηση Μελετών Διαμόρφωση του Χώρου Αγορά Εξοπλισμού Διαπίστευση Εξοπλισμού Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας και της ποιότητας των προϊόντων και παροχής πιστοποιημένων υπηρεσιών στους Μη Καταστροφικούς Ελέγχους και στις Μηχανικές Δοκιμές. Παροχή Υπηρεσιών υψηλού επιπέδου από σύγχρονο διαπιστευμένο εξοπλισμό. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της έρευνας και της καινοτομίας. Η ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών προσαρμοσμένων στη διεθνή αγορά. Η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η πρόσβαση σε νέες αγορές. Η δημιουργία δυναμικού και ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας και η αύξηση της απασχόλησης. Η συμβολή στην προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με την υλοποίηση δράσεων «πράσινης ανάπτυξης» - «πράσινης επιχειρηματικότητας». Φορέας Υλοποίησης: Το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών & Βιομηχανικού Σχεδιασμού του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας μαζί με το ΚΤΕ Δυτ.Μακεδονίας, οι οποίοι έχουν την τεχνογνωσία από την πρώτη φάση υλοποίησης του Συνεργατικού Σχηματισμού Μετάλλου Metalmanu, στην οποία υπογράφτηκε και το υφιστάμενο μνημόνιο συνεργασίας. Επίσης στο ΚΤΕ υπάρχει υφιστάμενο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και εξειδικευμένος εξοπλισμός. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: - ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Σύμφωνα με την αναπτυξιακή στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την επόμενη δεκαετία, η Ευρώπη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια πιο ανταγωνιστική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Η δημιουργία του Metalmanu έχει ένα όραμα» να συμβάλλει ουσιαστικά στη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και όλης της Ελλάδας ως περιοχή καινοτομίας, επιχειρηματικού πνεύματος συμβάλλοντας, στην αναβάθμιση της οικονομίας της χώρας επιδιώκοντας παράλληλα και στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Παράρτημα 118/205

119 Επίτευξη βιωσιμότητας, της βιωσιμότητας των ΜΜΕ της περιφέρειας μέσω της ανάπτυξης clusters με αποτέλεσμα την ανάπτυξη δεξιοτήτων, τη διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Βελτίωση της επιχειρηματικότητας, της εξωστρέφειας και την είσοδο σε νέες αγορές. Παραγωγή νέας γνώσης απαραίτητη στη διαχείριση της τεχνολογίας (απαραίτητη προϋπόθεση για την προετοιμασία του ανθρώπινου δυναμικού και της κοινωνίας για τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις). Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία νέων θέσεων επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού (8). Απασχόληση υποψηφίων διδακτόρων (2) Απασχόληση μεταδιδακτορικού φοιτητή (1) ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Παροχή Υπηρεσιών στις επιχειρήσεις μετάλλου 2 Παροχή Υπηρεσιών Μη Καταστροφικού Ελέγχου 3 Έσοδα από Εισαγωγή σε Νέες Αγορές 4 Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων και Πατεντών ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Υπηρεσίες Προετοιμασίας: Οι απαιτούμενες ενέργειες για τον καθορισμό και οργάνωση του Συνεργατικού Σχηματισμού στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις της ΑΕΒΑΛ είναι οι ακόλουθες: ,00 Εκπόνηση Μελετών ,00 Κατασκευή Έργων ,00 Οργάνωση Συνεργατικού Σχηματισμού ,00 Δαπάνες Εξοπλισμού ,00 Διαπίστευση Εξοπλισμού ,00 Ερευνητικό Προσωπικό (3 επιστήμονες, 2 θέσεις για διδακτορικό και 1 για μεταδιδακτορικό) ,00 2 Δράση: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Νομοθετικό καθεστώς και καθορισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του συνεργατικού σχηματισμού. Καθεστώς πράσινης αγοράς, υπηρεσιών και προϊόντων. Προβλήματα τεχνικής φύσης: Ολοκλήρωση Υποδομών Ολοκλήρωση κτιριακών υποδομών. Προμήθεια εγκατάσταση λειτουργία μηχανολογικού και ερευνητικού εξοπλισμού. Διαπίστευση του Εργαστηρίου. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Προώθηση αλυσίδας παραγωγής μεταξύ των μελών του Συνεργατικού Σχηματισμού. Ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων και αξιοποίηση πατεντών. Δημιουργία κοινών υποδομών, όπως κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικός και λοιπός εξοπλισμός, υποδομές έρευνας με ανοιχτή πρόσβαση (εργαστήρια δοκιμών και Μη Καταστροφικών Ελέγχων). Άλλα προβλήματα: Παράρτημα 119/205

120 Προσέλκυση ταλαντούχων εργαζόμενων και ο συντονισμός της διασύνδεσης της αγοράς εργασίας (μέσω αποφοίτων) με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Διασφάλιση στοιχείων καινοτομίας και ανάπτυξης Έρευνας και Τεχνολογίας (νέα προϊόντα, διπλώματα ευρεσιτεχνίας κλπ.) Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 2 έτη Παράρτημα 120/205

121 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 18: Cluster κλάδου τροφίμων ποτών της Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Cluster κλάδου τροφίμων ποτών της Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΣΤΥ ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ / Διακρατικό Πρόγραμμα Smart+ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Κλάδος Τροφίμων και Ποτών (Αγρο-διατροφικός κλάδος) Υποβάλλεται από: ΣΤΥ ΕΔΑ ΠΕΠ ΠΔΜ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Δημιουργία cluster τροφίμων ποτών για 1η φορά σε περιφερειακό επίπεδο Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ & εναλλακτικά ΕΓΤΑΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αφορά σε σχέδιο δράσης καινοτομικής επιχειρηματικότητας εστιασμένο στην προώθηση των Επιχειρηματικού Συνεργατικού Σχηματισμού (Cluster) στον κλάδο τροφίμων ποτών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Το σχέδιο δράσης για την ενίσχυση πρωτοβουλιών ΕΤΑΚ στον τομέα της ιδιωτικής οικονομίας μπορεί να περιλαμβάνει τα παρακάτω βασικά βήματα: 1. Επιλογή & Ομαδοποίηση των επί μέρους ομοειδών υποκλάδων προϊόντων οι επιχειρήσεις παραγωγής των οποίων θα μπορούσαν να συμμετέχουν στο cluster. Βασικό κριτήριο για την επιλογή τους θα πρέπει να είναι η ύπαρξη επαρκούς κρίσιμης μάζας επιχειρήσεων με αξιόλογο δυναμικό (σύμφωνα με την ελάχιστη κάλυψη προκαθορισμένων κριτηρίων). Σε πρώτη φάση διαφαίνεται ότι το Cluster Τροφίμων ποτών στην ΠΔΜ θα μπορούσε να αποτελείται από 3 τουλάχιστον επιμέρους clusters (sub-clusters) κλαδικά εξειδικευμένων ή προσανατολισμένων στις ακόλουθες κατηγορίες: Γαλακτοκομικά προϊόντα Καινοτομικά αγροτικά προϊόντα (κρόκος, ροδοπαρασκευάσματα, παρασκευάσματα από τρούφα κλπ.) Λοιπά προϊόντα έντονα εξαγωγικού προσανατολισμού Θα διερευνηθεί ταυτόχρονα η δημιουργία ενός Κάθετου Cluster με δράσεις συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων παραγωγής διαφορετικών προϊόντων και παράλληλα η δημιουργία sub-clusters με την μορφή Οριζόντιων Cluster επιχειρήσεων παραγωγής ομοειδών προϊόντων. 2. Καταγραφή των δραστηριοτήτων του Κάθετου Cluster και των Οριζόντιων Sub-Clusters με ποσοτικοποίηση του κόστους καθώς και των αναμενόμενων ωφελειών για τις επιχειρήσεις και την οικονομία της περιοχής. 3. Αναζήτηση - Ορισμός επιχείρησης «ηγέτη - leader» για κάθε cluster, ούτως ώστε να αξιοποιηθεί η εμπειρία της αναφορικά με τον κλάδο στην περιοχή και ευρύτερα, οι εγκαταστάσεις και οι διασυνδέσεις - δικτυώσεις της, κατά κύριο λόγο για τις πωλήσεις των προϊόντων (στην εγχώρια και διεθνή αγορά). 4. Συνάντηση με τις επιχειρήσεις «ηγέτες» προκειμένου να διαπιστωθεί η διάθεσή τους να συμμετέχουν στην προσπάθεια και για να εξειδικευθεί περαιτέρω το πεδίο δραστηριότητας του κάθε sub-cluster καθώς και του συνολικού Cluster Τροφίμων Δυτικής Μακεδονίας. 5. Διαμόρφωση ενός σχεδίου (Business Plan) με την ενσωμάτωση των απόψεων των επιχειρήσεων «ηγετών», το οποίο θα πρέπει να περιέχει πλήρη οικονομοτεχνική ανάλυση και περιγραφή των υποχρεώσεων και των αναμενομένων αποτελεσμάτων. 6. Συνάντηση με λοιπές επιχειρήσεις των προβλεπόμενων clusters με στόχο την ενημέρωσή τους για το εγχείρημα, το κόστος της συμμετοχής τους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα (το πολύ 3-5 επιχειρήσεις ανά sub-cluster). Παράρτημα 121/205

122 7. Απόφαση των επιχειρήσεων να συμμετέχουν στα clusters και διαμόρφωση των τελικών σχημάτων με τα ποσοστά συμμετοχής της κάθε επιχείρησης. 8. Σύνταξη και υπογραφή καταστατικού λειτουργίας του Cluster Τροφίμων, στο οποίο θα εμπεριέχονται και τα subclusters (η μορφή της σύμπραξης προτείνεται να είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία). 9. Συνεχής αναζήτηση πόρων για τη χρηματοδότηση του Cluster Τροφίμων. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του εγχειρήματος και μετά το πέρας οποιασδήποτε μορφής επιχορήγησης, η απόφαση για την ίδρυση του Cluster θα πρέπει να βασιστεί αποκλειστικά και μόνο στα αναμενόμενα αποτελέσματα και τις ωφέλειες που θα προκύψουν από την δημιουργία του για τις τοπικές επιχειρήσεις και την οικονομία της Περιφέρειας. Για την προώθηση του σχεδίου δράσης θα αξιοποιηθούν οι δράσεις και η εμπειρία από την συμμετοχή του Π.Τ.Α. στο διακρατικό πρόγραμμα Locfood που αφορά στα τοπικά τρόφιμα και ποτά της Δυτικής Μακεδονίας και όποια άλλη σχετική πρωτοβουλία που μπορεί να εμπλουτίσει δημιουργικά τη στόχευση και κυρίως την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα από τη λειτουργία του συνεργατικού σχηματισμού. 2. Ωφελούμενοι Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι του κλάδου Τροφίμων και Ποτών της Δυτικής Μακεδονίας, Συνεταιρισμοί 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Απαραίτητη προϋπόθεση η πρόθεση για ουσιαστική συμμετοχή των επιχειρήσεων και κυρίως των επιχειρήσεων ηγετών. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Για την υλοποίηση του έργου εμπλέκονται οι παρακάτω φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και του ιδιωτικού τομέα: Ιδιώτες επιχειρηματίες ΜΜΕ του κλάδου τροφίμων και ποτών της ΠΔΜ Επιμελητήρια Περιφερειακών Ενοτήτων (Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, ενδεχόμενα Τεχνικό και Οικονομικό Επιμελητήριο σε περιφερειακό επίπεδο) Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΤΕΙ/ΚΤΕ Δυτικής Μακεδονίας Συνεταιρισμοί αγροτικών προϊόντων (με μεταποιητικό προσανατολισμό) 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Ενέργειες προετοιμασίας για την σύσταση του συνεργατικού σχηματισμού Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Το προτεινόμενο σχέδιο δράσης περιλαμβάνει τη δημιουργία μίας συνεργατικής πλατφόρμας στον κλάδο τροφίμων της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε: Συνέργειες μεταξύ των ΜΜΕ της περιφέρειας Ανάπτυξη της εξωστρέφειας και του εξαγωγικού εμπορίου Οικονομίες κλίμακας Ανάπτυξη και ενίσχυση της αναγνωρισιμότητας και της εμπορευσιμότητας των τοπικών προϊόντων Προσδιορισμό και εφαρμογή των καλών πρακτικών που έχουν ήδη δοκιμαστεί από τις τοπικές επιχειρήσεις Ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας Βελτίωση της διαπραγματευτικής ικανότητας Ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και αύξηση της απασχόλησης Φορέας Υλοποίησης: Προτεινόμενη βέλτιστη λύση η σύσταση Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (Αστικού μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα) με τη συμμετοχή του φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που προτείνονται στην σχετική προηγούμενη παράγραφο. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα προταθεί από την σχετική προκαταρκτική μελέτη. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Παράρτημα 122/205

123 Με βάση τα ειδικά επιχειρηματικά ιστορικά χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων της περιοχής κρίνεται ως πολύ σημαντική η δημιουργία του συνεργατικού σχηματισμού για σύνδεση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας με παράλληλη σύνδεση των βασικών επιχειρηματικών φορέων και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Ενίσχυση της βιωσιμότητας των ΜΜΕ της περιφέρειας με αποτέλεσμα την διατήρηση θέσεων εργασίας, την ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και της τοπικής οικονομίας Ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων των επιχειρήσεων μέσω των νέων επιχειρηματικών συνθηκών Βελτίωση της επιχειρηματικότητας Σύσφιξη των επιχειρηματικών σχέσεων και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία ποιοτικών νέων θέσεων εργασίας σύμφωνα με την προκαταρκτική μελέτη ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Δεν υφίστανται Προβλήματα τεχνικής φύσης: Δεν υφίστανται Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Ενέργειες προετοιμασίας για την σύσταση του συνεργατικού σχηματισμού Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 123/205

124 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 19: Συνεργατικός σχηματισμός ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης, επεξεργασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδατικού πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Συνεργατικός σχηματισμός ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών διαχείρισης, επεξεργασίας και ορθολογικής αξιοποίησης υδατικού πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ THΣ ΠΔΜ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Δευτερογενής Επεξεργασία & διαχείριση υδάτων Υποβάλλεται από: ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 1o χλμ. Πτολεμαΐδας - Κοζάνης ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η διαχείριση, χρήση και επεξεργασία του νερού και των πάσης φύσεως λυμάτων αποτελεί ήδη ένα τεράστιας σημασίας (μαζί με την ενέργεια) τομέα της παγκόσμιας οικονομίας, με προφανείς κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι επιχειρήσεις και οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τεχνικών αντικειμένων και εξειδίκευσης. Για να ενισχυθεί η καινοτομικότητα και επιχειρηματικότητα, έχει πλέον αναγνωρισθεί ότι είναι αναγκαία η «συνέργεια» μεταξύ επιχειρήσεων, οργανισμών Έρευνας και Ανάπτυξης και φορέων που σχετίζονται με την αξιοποίηση των υδατικών πόρων. Αυτό έχει οδηγήσει στη δημιουργία, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαντικών διεθνών Σχηματισμών (Platforms, Clusters) με επίκεντρο το Νερό (WssTP, Acqueua), ώστε να διευκολυνθεί η επίτευξη των παραπάνω στρατηγικών στόχων. Η μεγάλη σημασία για την Ελλάδα των οικονομικών δραστηριοτήτων γύρω από το νερό, και οι συναφείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αποτελούν το κίνητρο για τη δημιουργία του προτεινόμενου Συνεργατικού Σχηματισμού Διαχείρισης Υδατικών Πόρων (ΣΣ-ΔΥΠ) για την Δυτική Μακεδονία. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ ΕΓΤΑΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο a. Η υποστήριξη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα επεξεργασίας, χρήσης και διαχείρισης νερού και λυμάτων [με την παραγωγή και εμπορία συσκευών/μηχανημάτων και υλικών, καθώς και την παροχή υπηρεσιών (τεχνικές, κατασκευαστικές και άλλες εταιρείες] για την ενίσχυση της θέσης τους και τη βελτίωση των οικονομικών τους επιδόσεων. Η υποστήριξη αυτή συνίσταται στην κατάστρωση και υλοποίηση οριζόντιων δράσεων, στη συνδρομή για εκτέλεση τυπικών επιδεικτικών έργων, καθώς και την προώθηση επιχειρηματικών σχεδίων. b. Η συνδρομή (σε διάφορα επίπεδα) σε επιχειρήσεις, σε αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και άλλους φορείς, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή, κατά το βέλτιστο τεχνικο-οικονομικά τρόπο, των αναγκαίων μέτρων διαχείρισης υδατικών πόρων και περιβαλλοντικής προστασίας που προβλέπονται από τη σχετική περιβαλλοντική νομοθεσία. 2. Ωφελούμενοι a. Άμεσα Ωφελούμενοι: Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την διαχείριση των υδατικών πόρων Παράρτημα 124/205

125 b. Έμμεσα Ωφελούμενοι: Οι «πελάτες» των άμεσα ωφελούμενων (βλέπε παραπάνω), οι οποίοι είναι είτε περαιτέρω επιχειρήσεις (οι οποίες θα διαθέτουν ανώτερης ποιότητας προϊόν) είτε οι τελικοί χρήστες νερού και οι πολίτες. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Ορθολογική ανάπτυξη συνεργατικού σχηματισμού, ενεργός συμμετοχή και ενημέρωση των επιχειρήσεων και τοπικών φορέων σχετικά με τη δράση αυτή και τα αναμενόμενα οφέλη της στο σύνολο των εμπλεκομένων και των πολιτών. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Τον γενικό συντονισμό του ΣΣ-ΔΥΠ θα έχει το ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με τη συνδρομή του Διαβαλκανικού Κέντρου Περιβάλλοντος σε ρόλο διαχειριστή των δράσεων δικτύωσης, διακυβέρνησης και κεφαλαιοποίησης αποτελεσμάτων συνεργασίας των ΣΣ-ΔΥΠ. Παράλληλα, στον ΣΣ-ΔΥΠ θα συμμετέχουν φορείς και επιχειρήσεις με διαφορετικές δραστηριότητες, και συμπληρωματικότητα που ευνοεί συνέργειες: Διαχειριστές/χρήστες νερού αλλά και κάτοχοι σχετικής τεχνογνωσίας, και καταναλωτές υλικών. Παραγωγοί χημικών προϊόντων, και λοιπών υλικών, αναγκαίων για την επεξεργασία νερού και λυμάτων. Επιχειρήσεις/Βιομηχανίες παραγωγής ολοκληρωμένων συστημάτων άρδευσης, καθώς και συσκευών και εξαρτημάτων για επεξεργασία και διαχείριση νερού Επιχειρήσεις εξειδικευμένες στην ανάπτυξη και κατασκευή συστημάτων για μετρήσεις και εξ αποστάσεως παρακολούθηση/έλεγχο δικτύων νερού Τεχνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη μελέτη και κατασκευή ολοκληρωμένων συστημάτων και μονάδων (αλλά και επιμέρους συσκευών) για επεξεργασία νερού διαχείριση κι επεξεργασία λυμάτων, κ.ά. Ερευνητικά και Εκπαιδευτικά ιδρύματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη μεθοδολογιών και τεχνολογιών παρακολούθησης και διαχείρισης υδατικών πόρων Ατομικές επιχειρήσεις-εμπειρογνώμονες με εξειδικευμένη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης και αξιοποίησης υδατικών πόρων 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συνεργασία με εξειδικευμένους συνεργάτες από το Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος ως φορέα επιχειρησιακής μεταφοράς και εφαρμογής τεχνογνωσίας μεταξύ ερευνητικών μονάδων, δημόσιας διοίκησης και επιχειρήσεων για την σύνταξη του σχεδίου δράσης και οργάνωσης του ΣΣ-ΔΥΠ. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα επεξεργασίας, χρήσης και διαχείρισης νερού και λυμάτων και βελτίωση των οικονομικών τους επιδόσεων. Ανάπτυξη ή/και εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογικών λύσεων (διαμέσου μεθόδων, προϊόντων και υπηρεσιών) στην επεξεργασία και διαχείριση υδάτων (ποσίμου, βιομηχανικού, για άρδευση) της Δυτικής Μακεδονίας. Ανάπτυξη τοπικών επενδυτικών σχεδίων καινοτόμων τεχνολογιών διαχείρισης υδατικών πόρων (με τη συνεργασία επιχειρήσεων και οργανισμών Έρευνας και Ανάπτυξης). Φορέας Υλοποίησης: ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Η γενική στρατηγική ανάπτυξης και δραστηριοποίησης του ΣΣ ΔΥΠ περιλαμβάνει τρία στάδια: I. Οριζόντιες δράσεις συντονισμού και οργάνωσης. Οι δράσεις αυτές έχουν αφενός οργανωτικό χαρακτήρα για το ΣΣ ΔΥΠ, και αφετέρου αποσκοπούν στο να εξασφαλίζουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε όλους τους παρόντες και μελλοντικούς εταίρους (π.χ. εκπόνηση στρατηγικών μελετών, διασύνδεση με ομοειδή διεθνή clusters/platforms στην περιοχή του «νερού», μέτρα για διασύνδεση επιχειρήσεων μεταξύ τους και με οργανισμούς Ε&Α) II. Επιδεικτικές δράσεις και εφαρμογές. Περιλαμβάνει την υλοποίηση εξειδικευμένων εγχειρημάτων πιλοτικής εφαρμογής νέων τεχνολογιών ή βελτιωμένων/ καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Στα έργα αυτά εκτός του επιδεικτικού τους χαρακτήρα, θα δοθεί η ευκαιρία να αναπτυχθούν όλες εκείνες οι συνέργειες στις οποίες αποσκοπεί το ΣΣ ΔΥΠ, και οι οποίες θα προδιαγράφονται από τις Οριζόντιες Δράσεις. III. Εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων. Ο συντονιστής και οι εταίροι θα επιδιώξουν, εκμεταλλευόμενοι τα αποτελέσματα των Οριζόντιων Δράσεων, και τα αποτελέσματα των επιδεικτικών έργων, να διαμορφώσουν επιχειρηματικά σχέδια τοπικής και μεγαλύτερης εμβέλειας (για τεχνολογικά προϊόντα και υπηρεσίες). ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παράρτημα 125/205

126 Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Αποτελεί γεγονός ότι ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων, προβλημάτων και τεχνολογικών αναγκών (καθώς και των συναφών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων), σχετίζονται με το νερό. Πρόσφατα έγινε σαφές σε παγκόσμια κλίμακα, και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι το εύρος και η πολυπλοκότητα των προβλημάτων (σχετικά με το νερό) απαιτεί συνέργειες μεταξύ διαφορετικών ειδών επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών ώστε να προαχθεί η καινοτομικότητα και να τονωθεί η επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη στον τομέα αυτόν. Έτσι μόνο θα καταστεί δυνατόν να υποστηριχθεί η Ευρωπαϊκή οικονομία για να αντιμετωπίσει τον οξύ ανταγωνισμό σε παγκόσμια κλίμακα, όπου εμφανίζεται η ανάγκη για μικρές αλλά και μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και τεχνολογίες διαχείρισης υδατικών πόρων (πόσιμο και βιομηχανικό νερό, άρδευση, διαχείριση/επεξεργασία λυμάτων). Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Βελτίωση ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων - Απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος αλλά και του Εξωτερικού. Βελτίωση οικονομικής θέσης επιχειρήσεων και εξαγωγικών προοπτικών Περισσότερες ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αύξηση του Κύκλου Εργασιών της Περιοχής και άρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Ενίσχυση τοπικής επιχειρηματικότητας Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Αναμένεται αύξηση του απασχολούμενου προσωπικού καθώς και ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριοποίησης με άμεσα και έμμεσα οφέλη για την μείωση της ανεργίας. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 0,00 3 Άλλο 0,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Προβλήματα τεχνικής φύσης: Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Άλλα προβλήματα: Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 3-ετής Δράση Παράρτημα 126/205

127 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 20: Ερευνητική φάρμα παραγωγής γουνοφόρων ζώων αναπαραγωγής- Εργαστήρια γενετικής βελτίωσης ζώων αναπαραγωγής και έρευνα για τη βελτίωση της υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής του κλάδου ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Ερευνητική φάρμα παραγωγής γουνοφόρων ζώων αναπαραγωγής- Εργαστήρια γενετικής βελτίωσης ζώων αναπαραγωγής και έρευνα για τη βελτίωση της υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής του κλάδου ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; (Από αρχική μελέτη σκοπιμότητας που έχει εκπονήσει η) ΔΙΑΠ της ΠΔΜ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Γουνοφόρα ζώα Υποβάλλεται από: ΔΙΑΠ ΠΔΜ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη ερευνητικών και πιλοτικών δραστηριοτήτων στον τομέα της εκτροφής των γουνοφόρων ζώων με στόχο την παροχή υπηρεσιών για τη βελτίωση της ποιότητας των γουνοφόρων ζώων όλων των εκτροφείων της περιοχής. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ / ΕΓΤΑΑ (και ΕΚΤ) Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Η δράση αυτή προτείνεται να υλοποιηθεί ως πιλοτικό-ερευνητικό έργο, το οποίο θα δώσει την απαραίτητη και την περαιτέρω ώθηση που απαιτείται για την ισχυρή και σε υγιείς βάσεις ανάπτυξη του κλάδου της εκτροφής των Γουνοφόρων Ζώων στο σύνολο του. Αυτή θα επιτυγχάνεται μέσα από την προώθηση προς τις υφιστάμενες και τις νέες φάρμες, ζώων αναπαραγωγής υψηλών γενετικών προδιαγραφών, προκειμένου να βελτιώνεται η απόδοσης αυτών, εφαρμόζοντας στην πράξη τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας που θα διεξάγεται στο έργο, σε όσο το δυνατόν περισσότερα πεδία, τα οποία θα αφορούν στην βιολογία των ζώων, στην τεχνική της εκτροφής και στις συνθήκες εκτροφής των γουνοφόρων ζώων. Τέλος η παραγωγική και ερευνητική φάρμα θα αποτελεί τον ερευνητικό και επιστημονικό μηχανισμό υποστήριξης στην αντιμετώπιση των πάσης φύσεως καθημερινών προβλημάτων που θα προκύπτουν στις εκτροφές τους και θα έχουν σχέση με προβλήματα υγείας των ζώων, με ζητήματα επιστημονικής στήριξης σε θέματα για την βελτίωση της τεχνικής της εκτροφής των γουνοφόρων ζώων, για γνωμοδοτήσεις περί της καταλληλότητας των μικροκλιματικών, εδαφολογικών και λοιπών περιβαλλοντικών συνθηκών για την ίδρυση και λειτουργία των φαρμών κ.λπ. Αναλυτική Περιγραφή Το έργο θα περιλαμβάνει όλες τις κτιριακές υποδομές, τις εγκαταστάσεις και όλον τον επιστημονικό και εργαστηριακό εξοπλισμό, που απαιτούνται προκειμένου σε αυτά να λαμβάνει χώρα η όλη ερευνητική και εκπαιδευτική δραστηριότητα. Σε ξεχωριστό κτίριο εντός του ίδιου οικοπέδου και στην αντίθετη πλευρά εκείνης του εκτροφείου θα στεγάζεται όλο το τμήμα με τα αντίστοιχα εργαστήρια του και τους ξεχωριστούς και ιδιαίτερους χώρους της εκπαίδευσης. Παράρτημα 127/205

128 (Μπορούν να αξιοποιηθούν οι παλιές εγκαταστάσεις του Κέντρου Γούνας και να παραχωρηθούν από τη ΓΓΕΤ, καθώς και υφιστάμενος εργαστηριακός εξοπλισμός τόσο του Κέντρου Γούνας όσο και της ΝΑ Καστοριάς αλλά και να αναπτυχθεί δίκτυο συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ, ΓΓΕΤ και ΕΘΙΑΓΕ). Υποέργο 1 ο : Ανάπτυξη ερευνητικής μονάδας εκτροφής (Φάρμα) Γουνοφόρων Ζώων αναπαραγωγής. Το τμήμα αυτό θα περιλαμβάνει όλες τις εγκαταστάσεις, στις οποίες θα εκτρέφεται όλος ο πληθυσμός των ζώων αναπαραγωγής. Ο πληθυσμός αυτός θα απαρτίζεται κυρίως από ζώα ΜΙΝΚ. Οι κτηριακές υποδομές και εγκαταστάσεις του εκτροφείου θα κατασκευασθούν στο ένα τμήμα του οικοπέδου. Στις εγκαταστάσεις αυτές θα εκτρέφεται ο επιθυμητός πληθυσμός των 1500 θηλέων ζώων ΜΙΝΚ αναπαραγωγής. Ο Συνολικός αυτός αριθμός των ζώων αναπαραγωγής θα απαρτίζεται από τους πλέον εμπορεύσιμους χρωματικούς τύπους που είναι τα Μαύρα (Black) και τα καφέ (Demibuf, Mahogany) καθώς επίσης και από μικρό αριθμό άλλων χρωματικών τύπων, μεταλλάξεις (Mutants), τόσο για εμπορικούς όσον και για πειραματικούς σκοπούς. Υποέργο 2 ο : Ερευνητικά εργαστήρια 1 ο Εργαστήριο Διατροφής των Γουνοφόρων Ζώων. Αντικείμενα και δραστηριότητες του εργαστηρίου αυτού θα αποτελέσουν: Οι χημικές αναλύσεις της τροφής Οι συνθέσεις των σιτηρεσίων Οι αναλύσεις των πρώτων υλών 2 ο Εργαστήριο πλασμακύτωσης και υγιεινής των Γουνοφόρων Ζώων. Στο εργαστήριο αυτό, δια της ανοσοηλεκτροφορητικής μεθόδου, θα αναλύονται και θα εξετάζονται, επ αμοιβή, όλα τα δείγματα αίματος των εκτροφείων, προκειμένου τα αποτελέσματα, να γνωστοποιούνται στους εκτροφείς, για την απομάκρυνση των φορέων ή των ασθενούντων ζώων, ώστε να βελτιώνεται η υγεία του ζωικού πληθυσμού και σταδιακά να απαλλάσσονται οι φάρμες από τον ιό της πλασμακύτωσης. Σε αντίστοιχο εργαστήριο στο Glostrup της Κοπεγχάγης, της Δανίας, ελέγχονται αιματολογικά δείγματα ετησίως. Ο έλεγχος των δειγμάτων αυτών γίνεται επ αμοιβή για όσους δεν είναι μέλη και δωρεάν για τα μέλη της ένωσης στην οποία ανήκει το αντίστοιχο εργαστήριο. Έτσι και στο σχεδιαζόμενο εργαστήριο πλασμακύτωσης της ερευνητικής φάρμας θα μπορούν επ αμοιβή να ελέγχουν τα ζώα τους οι Έλληνες Εκτροφείς και να ενημερώνονται με καταλόγους για τα αποτελέσματα των εξετάσεων. (Ενδεικτική τιμή τα 0,40 / δείγμα όση είναι και στην Δανία). Οι εργαστηριακοί χώροι και το προσωπικό θα έχουν την δυνατότητα για αναλύσεις σε δείγματα ετησίως. 3 ο Εργαστήριο κτηνιατρικής και υγιεινής των Γουνοφόρων Ζώων. Αντικείμενα και δραστηριότητες του εργαστηρίου αυτού θα αποτελέσουν: Οι έρευνες στο μικροβιολογικό και φαρμακολογικό πεδίο Οι έλεγχοι και ανιχνεύσεις στις τροφογενείς ασθένειες Οι παθολογο-ανατομικές εξετάσεις, νεκροψίες, βιοψίες και ιστολογικές εξετάσεις των ζώων των προερχόμενων από τις φάρμες Οι βιοχημικές και αιματολογικές εξετάσεις κ.λπ. 4 ο Εργαστήριο γενετικής και γενετικής βελτίωσης των Γουνοφόρων Ζώων. Αντικείμενα και δραστηριότητες του εργαστηρίου αυτού θα αποτελέσουν: Η διεξαγωγή ερευνών στο γενετικό υλικό των ζώων Η κληρονομικότητα των ποσοτικών και των ποιοτικών χαρακτήρων με έλεγχο των απογόνων. Τα ως άνω θα πραγματοποιούνται με την χρήση προγραμμάτων Η/Υ τα οποία αφορούν την τεχνητή γενετική επιλογή και προτεινόμενες διασταυρώσεις μέσα από τον έλεγχο των αποδόσεων των πατρογονικών ζώων (progeny test) κατά το Δανέζικο πρότυπο με σκοπό την αριστοποίηση των ποσοτικών και ποιοτικών αποδόσεων των εκτρεφόμενων στις φάρμες Γουνοφόρων Ζώων. Η ανίχνευση, ο προσδιορισμός, η μελέτη και η αξιοποίηση των μεταλλάξεων που παρουσιάζονται στους βασικούς γενικούς χαρακτήρες των ζώων (με P.C.R μελέτη του DNA των ζώων), σε συνεργασία με το χημικό εργαστήριο του Κ.Ε.Γ. Η έρευνα και η αξιολόγηση των τεχνολογικών χαρακτηριστικών των γουνοδερμάτων. Η πραγματοποίηση ερευνητικών εργασιών επί της γενετικής και της γενετικής βελτίωσης των Γουνοφόρων Ζώων σε συνεργασία με Πανεπιστημιακά και άλλα ιδρύματα με σκοπό την εκπόνηση διπλωματικών εργασιών, Master, διδακτορικών διατριβών κ.λπ. Η πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων επί της φυσιολογίας, της ηθολογίας, του stress, της υγιεινής, του βασικού μεταβολισμού αυτών σε σχέση προς τις ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες, τις συνθήκες διατήρησης και εσταβλισμού και τους λοιπούς παράγοντες της περιοχής μας και των άλλων περιοχών της Ελλάδας, όπως η επίδραση της θερμοκρασίας και του φωτοπεριοδισμού επί της θνησιμότητας των νεογνών και των μητέρων κατά την nursing period (γαλουχία) και την προσαρμοστικότητα αυτών. Παράρτημα 128/205

129 Η πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων επί της φυσιολογίας, βιολογίας και της γενετικής βελτίωσης και άλλων ειδών Γουνοφόρων Ζώων εκτός των ΜΙΝΚ και των αλεπούδων με τελικό σκοπό την διερεύνηση των δυνατοτήτων εκτροφής αυτών π.χ. το ντόπιο κουνάβι (M.foina ) κ.λπ. Υποέργο 3 ο : Εκπαίδευση και κατάρτιση. Θα αναπτυχθεί και θα λειτουργήσει παράλληλα προς την έρευνα η εκπαίδευση και η κατάρτιση. Βασικά αντικείμενα αυτών θα αποτελέσουν τα συνεχή εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά σεμινάρια τα οποία θα αφορούν: Σε θέματα διεύθυνσης και διαχείρισης (management) των εκτροφείων Σε θέματα συνεχούς επιμόρφωσης και κατάρτισης των εκτροφέων αλλά και των υποψηφίων εκτροφέων Σε θέματα διοργάνωσης ημερίδων και συνεδρίων σχετικών με την εκτροφή των Γουνοφόρων Ζώων. Καθώς και στην συνεργασία με οποιασδήποτε βαθμίδα εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (ΕΠΑΛ, Τ.Ε.Ι, ΠΑΝ/ΜΙΟ) για τις πρακτικές ασκήσεις σπουδαστών και φοιτητών και για τις εκπονήσεις διπλωματικών εργασιών, MASTER και διδακτορικών για όλους τους τομείς έρευνας της ερευνητικής φάρμας. Υποέργο 4 ο : Συμβουλευτική και συναφείς υπηρεσίες. Επίσης θα μπορεί να λειτουργήσει Συμβουλευτικό και Γνωμοδοτικό Συμβούλιο το οποίο θα αποφαίνεται, μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων (εκτροφέων, υποψηφίων εκτροφέων, επενδυτών, του κράτους, κ.λπ.) για διάφορα θέματα όπως: Η καταλληλότητα των περιβαλλοντικών συνθηκών των υπό ίδρυση νέων φαρμών (εκτροφείων) Η οργάνωση και οι τεχνικές προδιαγραφές των φαρμών (εκτροφεία) Η διερεύνηση των προβλημάτων που πιθανόν θα παρουσιάζονται στις φάρμες Και θα εκφράζει την γνώμη του υπεύθυνα επί θεμάτων που ενδεχομένως θα απασχολούν τους παραγωγούς, τις δημόσιες υπηρεσίες, το κράτος κ.λπ. 2. Ωφελούμενοι Όλοι οι απασχολούμενοι στον κλάδο της γούνας 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η ενεργοποίηση κατάλληλου επιστημονικού φορέα που θα αναλάβει την υλοποίηση του έργου 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Φορείς εκπρόσωποι του κλάδου της γουνοποιίας σε Καστοριά Σιάτιστα ΑΠΘ-Κτηνιατρική, ΕΘΙΑΓΕ, ΓΓΕΤ Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Σχηματισμός ομάδας έργου για την επιλογή του επιστημονικού φορέα υλοποίησης του έργου Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Για να επιτευχθεί ο σκοπός της Δράσης πρέπει να τεθούν οι παρακάτω βασικοί στόχοι από τους οποίους καταδεικνύεται και η σκοπιμότητα της ίδρυσης της παραγωγικής και ερευνητικής Φάρμας των Γουνοφόρων Ζώων αναπαραγωγής: παραγωγή και η διάθεση υψηλών γενετικών προδιαγραφών ζώντων ζώων αναπαραγωγής και γουνοδέρματα αρίστης ποιότητας. επιστημονική έρευνα επί θεμάτων που αφορούν όλες τις βιολογικές παραμέτρους των γουνοφόρων ζώων. στήριξη των εκτροφείων των γουνοφόρων ζώων σε θέματα διατροφής, ελέγχου των ασθενειών αυτών, και της γενετικής βελτίωσης των εκπαίδευση και η κατάρτιση. δυνατότητα παροχής γνωμοδοτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. δημιουργία πηγής πωλήσεων, από την οποία θα προέρχονται τα κύρια έσοδα της φάρμας και θα αφορούν ζώντα Γουνοφόρα Ζώα Αναπαραγωγής και Γουνοφόρα δέρματα δημιουργία πηγής προμήθειας πρώτων υλών από την οποία θα προέρχονται αυτές και θα αποτελούν το απαραίτητο πειραματικό υλικό που θα χρησιμοποιείται για τις ερευνητικές δραστηριότητες της φάρμας. Φορέας Υλοποίησης: ΑΠΘ-Κτηνιατρική, ΕΘΙΑΓΕ, ΓΓΕΤ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Σύμφωνα με την υφιστάμενη οικονομοτεχνική μελέτη Παράρτημα 129/205

130 ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Η συνολική επιστημονική υποστήριξη του κλάδου της γούνας Η προσαρμογή της κτηνοτροφίας στις τοπικές παραγωγικές συνθήκες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των ζώων και την εξασφάλιση συνθηκών υγιεινής και καλής διαβίωσης για τα ζώα Η σημαντική αύξηση της προστιθέμενης αξίας στην παραγωγή Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: - Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Η υλοποίηση της δράσης προβλέπει άμεσα τη δημιουργία 17 θέσεων εργασίας επιστημονικού προσωπικού και 9 εποχικών Η αύξηση της συνολικής απασχόλησης με την ολοκλήρωση του σχεδίου για τον κλάδο συνολικά αναμένεται να δημιουργήσει 200 θέσεις αυτοαπασχολούμενων, 300 εξαρτημένες θέσεις απασχόλησης και 1000 εποχικές ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Από την διεξαγωγή των αναλύσεων 2 Από την πώληση "ζώων αναπαραγωγής" ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση: Γήπεδο - οικόπεδο έργα υποδομών και περιβάλλοντος Χώρου ,00 Κτηριακές υποδομές και εγκαταστάσεις φάρμας (Εκτροφείο παράγωγης Γουνοφόρων Ζώων αναπαραγωγής) ,00 Μεταφορικά μέσα - μηχανολογικός και λοιπός εξοπλισμός φάρμας ,00 Κτηριακές υποδομές των ερευνητικών εργαστηρίων, της εκπαίδευσης και κατάρτισης ,00 Εργαστηριακός και λοιπός εξοπλισμός εργαστηρίων έρευνας, εκπαίδευσης και κατάρτισης ,00 Εξοπλισμός και εποπτικά μέσα εκπαίδευσης και κατάρτισης ,00 Αγορά ζωικού κεφαλαίου ,00 Δαπάνες συμβούλων και αγοράς τεχνογνωσίας ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Απαιτείται ειδικό θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει να λειτουργήσει καταρχήν υπό την αιγίδα κρατικών φορέων αλλά στη συνέχεια ως βιώσιμη δομή με ανταποδοτικές υπηρεσίες (Ενδεχομένως ως εργαστήριο του ΕΘΙΑΓΕ). Προβλήματα τεχνικής φύσης: Η χωροθέτηση της φάρμας και η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Θα μπορούσε να γίνει ανάπτυξη σε 2 φάσεις α)εργαστήρια & β)πιλοτική φάρμα. Θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά το κόστος του εγχειρήματος αν γινόταν προσπάθεια να αξιοποιηθούν υπάρχοντες χώροι (πχ του τέως Κέντρου Γούνας και υπάρχον εργαστηριακός εξοπλισμός σε εργαστήρια του Κέντρου Γούνας, ΕΘΙΑΓΕ, ΚΕΓ κλπ.). Άλλα προβλήματα: Παράρτημα 130/205

131 Η στελέχωση του θα πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα εμποδιστεί η ανάπτυξη του πχ ως ΚΟΙΝ.ΣΕΠ Παραγωγικού Σκοπού. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 131/205

132 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 21: Αναβάθμιση και επέκταση βιολογικού καθαρισμού (έργα διαχείρισης και ασφαλούς διάθεσης ιλύος - κομποστοποίηση ιλύος) της Μακεδονικής Βιομηχανίας κρέατος (ΜΑΒΙΚ) της Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αναβάθμιση και επέκταση βιολογικού καθαρισμού (έργα διαχείρισης και ασφαλούς διάθεσης ιλύος - κομποστοποίηση ιλύος) της Μακεδονικής Βιομηχανίας κρέατος (ΜΑΒΙΚ) της Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ σε συνεργασία με επιχείρηση ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Νικόλαος Κούκουζας koukouzas@certh.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Εορδαίας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα 2. Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η Μακεδονική Βιομηχανία Κρέατος αποτελεί μια ιδιωτική Βιομηχανία Κρέατος/Σφαγείο η οποία εδρεύει στο Δήμο Εορδαίας της ΠΕ Κοζάνης. Οι κύριες διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στη βιομηχανία είναι τυπικά η σφαγή, ο τεμαχισμός και η συντήρηση με ψύξη. Το σφαγείο αποτελεί, αναμφίβολα, μια ρυπογόνο και μολύνουσα βιομηχανία αφού προκαλεί σημαντική επιβάρυνση του περιβάλλοντος με τον όγκο των λυμάτων τα οποία δημιουργούνται σε αυτό. Ταυτόχρονα όμως καλείται να αποδώσει στην αγορά ένα τρόφιμο όχι απλά θρεπτικό και υγιεινό, αλλά ακίνδυνο και ασφαλές για τον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό, η ΜΑΒΙΚ έχει εγκαταστήσει ένα βιολογικό καθαρισμό για την επεξεργασία των λυμάτων που παράγονται από το σφαγείο. Η διαχείριση και αξιοποίηση της παραγόμενης ιλύος από την εγκατάσταση του βιολογικού καθαρισμού της ΜΑΒΙΚ είναι ο κύριος στόχος της συγκεκριμένης δράσης. Συνδυάζοντας την έρευνα με την καινοτομία η παραγόμενη ιλύς δύναται να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση και αποκατάσταση υποβαθμισμένων εδαφών του Δήμου Εορδαίας με βάση το εγχειρίδιο ορθής γεωργικής πρακτικής. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της παρούσας δράσης αποτελεί η διαχείριση και αξιοποίηση της παραγόμενης ιλύος από το βιολογικό καθαρισμό της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος για γεωργική χρήση και εμπλουτισμό υποβαθμισμένων εδαφών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η χρήση ιλύος στη γεωργία είναι η πλέον πρόσφορη και οικονομικότερη λύση, ιδιαίτερα για τα εδάφη της χώρας μας όπου οι ανάγκες σε οργανική ουσία είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Επιπλέον, οι χαμηλές τιμές συγκέντρωσης μεταλλικών στοιχείων των ελληνικών εδαφών καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική τη λύση της κομποστοποίησης ιλύος για τη μετάπλαση υποβαθμισμένων και ακαλλιέργητων εδαφών, αναπλάσεις τοπίων και χρήση στη γεωργία. Η κομποστοποίηση ως μέθοδος επεξεργασίας είναι διεθνώς επιστημονικά αποδεκτή με καθορισμένους κανόνες και προσφέρει μεγάλες δυνατότητες. Ο εξοπλισμός και τα σύγχρονα συστήματα μετρήσεων και ελέγχου παρέχουν τη δυνατότητα υγιεινοποίησης, σταθεροποίησης και παραγωγής εδαφοβελτιωτικού και πιστοποιημένου κόμποστ. 2. Ωφελούμενοι Παράρτημα 132/205

133 Κύριοι ωφελούμενοι της συγκεκριμένης δράσης αποτελούν η ιδιωτική επιχείρηση «Μακεδονική Βιομηχανία Κρέατος (ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ)», ο ερευνητικός φορέας ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ καθώς και το TEI Δυτικής Μακεδονίας 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η βασική προϋπόθεση επιτυχούς υλοποίησης της συγκεκριμένης δράσης αποτελεί η συμμετοχή της ιδιωτικής επιχείρησης ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ, του ερευνητικού φορέα ΕΚΕΤΑ και του ΤΕΙ Κοζάνης. Είναι απαραίτητη η καλή οργάνωση των προαναφερόμενων, ο συντονισμός των εργασιών τους και ο ξεκάθαρος στόχος. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Μακεδονική Βιομηχανία Κρέατος ( ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ) Υπεύθυνη ιδιωτική επιχείρηση για την αξιοποίηση και προώθηση του παραγόμενου κόμποστ σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και γεωργούς της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ Υπεύθυνος ερευνητικός φορέας για τη μελέτη αναβάθμισης και επέκτασης των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος. ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας - Υπεύθυνος ερευνητικός φορέας για τον έλεγχο ποιότητας του παραγόμενου κόμποστ (μετρήσεις φυσικών και χημικών παραμέτρων, μικροβιολογικές αναλύσεις, έλεγχος για ύπαρξη παθογόνων μικροοργανισμών) των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Ύστερα από τις αρχικές επαφές και συμφωνίες των εμπλεκόμενων στη Δράση κρίνονται απαραίτητες κάποιες ενέργειες προετοιμασίας για τη βέλτιστη υλοποίηση των στόχων της Δράσης Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Αξιοποίηση και επεξεργασία με τη μέθοδο κομποστοποίησης παραγόμενης λυματολάσπης από το βιολογικό καθαρισμό της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος. Εμπλουτισμός αγροτικών υποβαθμισμένων περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας με τη χρήση του κόμποστ του βιολογικού καθαρισμού της Μακεδονικής Βιομηχανίας Κρέατος. Προώθηση του παραγόμενου κόμποστ ως βιολογικό λίπασμα στους αγροτικούς συνεταιρισμούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Προώθηση μεθόδου κομποστοποίησης και της άμεσης χρήσης του κόμποστ και σε άλλους βιολογικούς καθαρισμούς της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Προστασία και αποκατάσταση περιβάλλοντος της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην ιδιωτική επιχείρηση ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ. Φορέας Υλοποίησης: ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ, MABIK AEEE, TEI ΔΜ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα περιγραφεί και θα προταθεί από την αντίστοιχη προκαταρτική μελέτη. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Με βάση τα ειδικά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ κρίνεται ως απαραίτητη η δημιουργία του συνεργατικού σχηματισμού για σύνδεση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας με παράλληλη σύνδεση των βασικών επιχειρηματικών φορέων και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Η υλοποίηση των αντικειμένων της προτεινόμενης Δράσης πρόκειται να επιφέρει σημαντικό όφελος σε σχέση με την καταπολέμηση της περιβαλλοντικής ρύπανσης στην ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η εφαρμογή της μεθόδου κομποστοποίησης σε βιολογικό καθαρισμό ιδιωτικής επιχείρησης της Δυτικής Μακεδονίας και η προώθηση της και σε άλλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων της Περιφέρειας βοηθά άμεσα στην ανάπτυξη πνεύματος ανακύκλωσης αποβλήτων και θεώρησης της ιλύος ως δευτερογενές προϊόν και όχι ως απόβλητο. Επιπλέον, με την κομποστοποίηση η ιδιωτική επιχείρηση έχει άμεσα οικονομικά οφέλη καθώς το κόστος διαχείρισης ιλύος και μεταφοράς της σε ειδικούς χώρους διάθεσης, που έχει έως τώρα, μειώνεται δραματικά. Η γεωργική αξιοποίηση της ιλύος συνιστά το σημαντικότερο τρόπο διαχείρισης αυτής τόσο σε ευρωπαϊκό ( όπου ο μέσος όρος είναι 37,1% ) όσο και σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Παράρτημα 133/205

134 γεωργική χρησιμοποίηση της ιλύος θεωρείται ως «η πλέον οικολογική και οικονομική επιλογή». Δυστυχώς στη χώρα μας μόνο το 10% της συνολικής παραγωγή ιλύος χρησιμοποιείται στη γεωργία. Οπότε είναι πολύ σημαντική η επαναχρησιμοποίηση και προώθηση της παραγόμενης ιλύος στον αγροτικό πληθυσμό της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που συμμετέχουν στη δράση καθώς και στους ερευνητικούς φορείς. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Ενέργειες επαφών της ιδιωτικής επιχείρησης με τους ερευνητικούς φορείς Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 3 έτη Παράρτημα 134/205

135 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 22: Αξιοποίηση παραπροϊόντων ορυχείων και λατομείων μάρμαρου της δυτικής Μακεδονίας για την παραγωγή καινοτόμων/ έξυπνων υλικών υψηλής προστιθεμένης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αξιοποίηση παραπροϊόντων ορυχείων και λατομείων μάρμαρου της δυτικής Μακεδονίας για την παραγωγή καινοτόμων/ έξυπνων υλικών υψηλής προστιθεμένης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ σε συνεργασία με επιχείρηση ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΕΝΕΡΓΕΙΑ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Νικόλαος Κούκουζας koukouzas@certh.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Κοζάνης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα 2. Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η συγκεκριμένη δράση καλύπτει μια από τις πιο βασικές ανάγκες και προκλήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που είναι η μελέτη συστήματος διαχείρισης παραπροϊόντων των ορυχείων και των λατομείων μαρμάρου στην Περιφέρειας μας. Συνδέει άμεσα την έρευνα και την καινοτομία με την παραγωγή έξυπνων υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας και ταυτόχρονα στοχεύει στην προστασία περιβάλλοντος με ταυτόχρονη τόνωση επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της συγκεκριμένης δράσης αποτελεί σε πρώτη φάση η μελέτη και δημιουργία συστήματος διαχείρισης ιπτάμενης τέφρας από τα ορυχεία της Περιφέρειας καθώς και συστήματος διαχείρισης των παραπροϊόντων από τα λατομεία μαρμάρου της περιοχής (συχνότητα δειγματοληψίας, σημεία δειγματοληψίας, ταχύτητα ποιοτικών ελέγχων, απόκριση, συλλογή, μεταφορά και αποθήκευση τόσο της ιπτάμενης τέφρας όσο και των παραπροϊόντων των λατομείων). Σε δεύτερη φάση, γίνεται η μελέτη και εξεύρεση των βέλτιστων ποσοστών ιπτάμενης τέφρας, μαρμαρόσκονης για την παραγωγή άοπλων σκυροδεμάτων, πλακών πεζοδρομίου και κεραμικών. 2. Ωφελούμενοι Κύριοι ωφελούμενοι της δράσης είναι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις (ΤΕΧΝΟΜΠΕΤΟΝ Α.Ε, ΒΙΟΚΕΡΑΛ-TERRA A.E), ο ερευνητικός φορέας ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ καθώς και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ΕΜΠ και TEI Δυτικής Μακεδονίας. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η βασική προϋπόθεση επιτυχούς υλοποίησης της συγκεκριμένης δράσης αποτελεί η συμμετοχή των προαναφερόμενων ιδιωτικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας καθώς και του ερευνητικού φορέα και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Παράρτημα 135/205

136 Τεχνομπετόν Α.Ε Υπεύθυνη ιδιωτική επιχείρηση για την βέλτιστη βιομηχανική παραγωγή των καινοτόμων/έξυπνων υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον. ΒΙΟΚΕΡΑΛ-TERRA A.E - Υπεύθυνη ιδιωτική επιχείρηση για την βέλτιστη βιομηχανική παραγωγή των καινοτόμων/έξυπνων κεραμικών υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας φιλικών προς το περιβάλλον. EKTA/ΙΔΕΠ - Υπεύθυνος ερευνητικός φορέας μελέτη και δημιουργία συστήματος διαχείρισης ιπτάμενης τέφρας, μαρμαρόσκονης και φθαρμένων ελαστικών στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. ΕΜΠ Υπεύθυνο εκπαιδευτικό ίδρυμα για την μελέτη και την οριστικοποίηση του βέλτιστου ποσοστού συμμετοχής και λεπτότητας των επεξεργασμένων τεφρών, μαρμαρόσκονης και φθαρμένων ελαστικών στο άοπλο σκυρόδεμα, στις πεζοδρομιακές πλάκες και στα κεραμικά προϊόντα. ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Υπεύθυνο εκπαιδευτικό ίδρυμα για την πρακτική αξιολόγηση των παραχθέντων καινοτόμων υλικών με βάση τη συμπεριφορά του σε δομικά έργα υποδομής. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Ύστερα από τις αρχικές επαφές και συμφωνίες των εμπλεκόμενων στη Δράση κρίνονται απαραίτητες κάποιες ενέργειες προετοιμασίας για τη βέλτιστη υλοποίηση των στόχων της Δράσης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Προστασία και αποκατάσταση περιβάλλοντος της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Παραγωγή έξυπνων/καινοτόμων υλικών με την αξιοποίηση των παραπροϊόντων των ορυχείων και των λατομείων μαρμάρου της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας. Δυνατότητα σημαντικής διεύρυνσης του πελατολογίου της Ιδιωτικής Επιχείρησης μέσω της τόνωσης της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων της, λόγω της σημαντικής μείωσης της τιμής τους (χάρη στο χαμηλότερο κόστος παραγωγής τους). Δημιουργία βάσης σημαντικών δεδομένων όσον αφορά γενικότερα τη χρήση των παραπροϊόντων στη δόμηση, τα οποία πρόκειται να της αποδώσουν οικονομικό και περιβαλλοντικό κέρδος για όλα τα χρόνια λειτουργίας της. Φορέας Υλοποίησης: ΤΕΧΝΟΜΠΕΤΟΝ Α.Ε / ΒΙΟΚΕΡΑΛ-TERRA A.E / ΕΚΕΤΑ /ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ /ΕΜΠ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Θα περιγραφεί και θα προταθεί από την αντίστοιχη προκαταρτική μελέτη. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Με βάση τα ειδικά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης της περιοχής Τεχνομπετόν Α.Ε κρίνεται ως απαραίτητη η δημιουργία του συνεργατικού σχηματισμού για σύνδεση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των δράσεων ΕΤΑΚ σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας με παράλληλη σύνδεση των βασικών επιχειρηματικών φορέων και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Η υλοποίηση των αντικειμένων της προτεινόμενης Δράσης πρόκειται να επιφέρει διπλό όφελος σε σχέση με την καταπολέμηση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, τόσο στην ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, όσο και γενικότερα στον ελληνικό χώρο. Καταρχήν, ένα μέρος της παραγόμενης τέφρας χρησιμοποιείται -και συνεπώς δεν αποτίθεται-απαλλάσσοντας, έτσι, από περαιτέρω επιβάρυνση το φυσικό περιβάλλον στις περιοχές πέριξ των ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών της Δυτικής Μακεδονίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παραπροϊόντα εκμετάλλευσης και επεξεργασίας μαρμάρου της περιοχής. Η ανεξέλεγκτη απόθεση των απορριμμάτων και παραπροϊόντων των λατομείων δημιουργεί αισθητική αλλοίωση του τοπίου από τα στείρα των λατομείων και των μονάδων επεξεργασίας της περιοχής και πρωταρχικής σημασίας περιβαλλοντικό πρόβλημα. Τονίζεται ότι μέσω της υλοποίησης της Δράσης τίθενται οι βάσεις για τη συστηματική αξιοποίηση της ιπτάμενης τέφρας, μαρμαρόσκονης σε βιομηχανική κλίμακα. Επιπροσθέτως, το έργο πρόκειται να συμβάλει μερικώς και στην ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας, μέσω σημαντικής μείωσης του κόστους ενός κρίκου της παραγωγικής αλυσίδας των δομικών υλικών. Το κοινωνικό κέρδος που εκπορεύεται από την υλοποίηση της Δράσης αφορά, βασικά, την τοπική κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας και το αίτημά της, αφενός για απόθεση μικρότερων ποσοτήτων τέφρας στα ορυχεία της περιοχής και αφετέρου για κατηγοριοποίηση της τέφρας ως «ορυκτού πόρου», έτσι ώστε να προσποριστεί μέρος του οικονομικού κέρδους από την εμπορία και χρήση ενός υλικού, το οποίο προκύπτει ως παραπροϊόν από την καύση του ορυκτού πλούτου της περιοχής. Επιπλέον, Η διαχείριση αξιοποίηση των στείρων υλικών των Παράρτημα 136/205

137 λατομείων μαρμάρου θα έχει ως αποτέλεσμα να «ανασάνουν» οι εκμεταλλεύσεις της Περιφέρειας και να μεταβληθεί δραστικά το σημερινό προφίλ της τοπικής μαρμαροβιομηχανίας. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που συμμετέχουν στη Δράση καθώς και στους ερευνητικούς φορείς. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: - Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Ενέργειες επαφών των ιδιωτικών επιχειρήσεων με τους ερευνητικούς φορείς Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 3 έτη Παράρτημα 137/205

138 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 23: Δημιουργία Κέντρου για την «Έξυπνη» Ανάπτυξη ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Δημιουργία Κέντρου για την «Έξυπνη» Ανάπτυξη ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Αποτελεί πρόταση του Παν.ΔΜ στο πλαίσιο της συμμετοχής στελεχών του στη Θεματική Ομάδα «Ανταγωνιστική Καινοτόμος Εξωστρεφής Επιχειρηματικότητα» για τη νέα προγραμματική περίοδο ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Επιχειρηματικότητα Καινοτομία -Εξωστρέφεια Υποβάλλεται από: Διαχείριση καινοτομία; - Επιχειρηματικότητα Διασυνοριακές Συνεργασίες, Dr. EliasG. Carayannis, caraye@gwu.edu Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Αν. Καθηγητής Ι.Λ.Μπακούρος, ylb@uowm.gr Δρ. Ελπίδα Σαμαρά, esamara@uowm.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κοζάνης ΔΗΜΟΣ: Κοζάνης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα 2. Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Δεδομένης της πλήρους απουσίας στην Περιφέρεια σύγχρονων δομών υποστήριξης της νέας, καινοτόμου επιχειρηματικότητας αποτελεί, πλέον, επιτακτική ανάγκη η δημιουργία ενός «Κέντρου» το οποίο θα επικεντρωθεί σε θέματα Έξυπνης Εξειδίκευσης(SMARTSPECIALIZATION), Έξυπνων Δικτύων (SMART GRID) και Έξυπνων Πόλεων (SMART CITIES), με προοπτικές θεωρίας, πολιτικής και πράξης, ως εκ τούτου, η προσέγγιση του κέντρου ΕΞΥΠΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 3 ΑΠΟ 3 (SG_3BY3), ανεπτυγμένη μέσα από μια τριγωνοποίηση των εμπειρικών προσεγγίσεων επικύρωσης, δηλαδή έρευνες, ημι-δομημένες συνεντεύξεις και μελέτες περιπτώσεων. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ και κατά περίπτωση ΕΚΤ για δράσεις κατάρτισης, επιμόρφωσης (σεμινάρια, workshops)που θα παρέχονται. Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Το Κέντρο SG_3BY3 θα είναι ένας από τους πυλώνες της ΔΕΗ το οποίο και θα λειτουργεί στη θεματολογία της εξοικονόμησης ενέργειας με την ευρεία χρήση των έξυπνων δικτύων. Συγκεκριμένα οι δράσεις του κέντρου περιλαμβάνουν: Τη διαχείριση ενέργειας Την εξομάλυνση κατανάλωσης Τεχνολογικές εφαρμογές έξυπνων κτιρίων Μέτρηση ενεργειακών καταναλώσεων σε δημόσια κτίρια, κτλ Επιπλέον, το κέντρο θα αποτελέσει το φορέα οργάνωσης ενός μεταπτυχιακού σε απευθείας σύνδεση με τα κύρια θέματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, τις έξυπνες πόλεις, τα έξυπνα δίκτυα και την έξυπνη εξειδίκευση. Θα αποτελέσει τέλος το φορέα οργάνωσης ενός ετήσιου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, την ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ τις ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ. 2. Ωφελούμενοι Επιχειρήσεις Δ. Μακεδονίας Οικιακοί καταναλωτές ΔΕΗ Δημόσιοι οργανισμοί Νέοι επιχειρηματίες Παράρτημα 138/205

139 Φορείς που συνθέτουν την περιφερειακή - τοπική οικονομία 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Διαρκής & αποτελεσματική συνεργασία όλων των φορέων που εμπλέκονται σε ζητήματα διαμόρφωσης πολιτικής & υλοποίησης στρατηγικής για την τοπική-περιφερειακή ανάπτυξη και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Διαμόρφωση ενός σαφούς και δεσμευτικού πλαισίου λειτουργίας -διαχείρισης της δομής του Κέντρου, με σαφείς και μετρήσιμους στόχους. Διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του και της διαρκούς ανάπτυξής του με σύγχρονα εργαλεία και υπηρεσίες. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Εργαστήριο Διαχείρισης Τεχνολογίας (MATER) στο ΠΔΜ ΔΕΗ URENIO στο ΑΠΘ και TUC άλλες οικονομικές οντότητες από άλλα πανεπιστήμια στην επιδίωξη πολλών από αυτούς τους στόχους του Κέντρου. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Συμφωνία εταίρων της δράσης Εύρεση κατάλληλου χώρου για τη διαμόρφωση και λειτουργία του Κέντρου Διαμόρφωση πλαισίου λειτουργίας & διαχείρισης. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: 1. Ενίσχυση της νεοφυούς, καινοτόμου επιχειρηματικότητας σχετικής με τα ενεργειακά θέματα 2. Διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία. 3. Δημιουργία και ανάπτυξη προϋποθέσεων για την επίτευξη «αριστείας» στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας 4. Καταπολέμηση της ανεργίας και συγκράτηση του επιστημονικού δυναμικού 5. Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης της περιοχής. Φορέας Υλοποίησης: ΠΔΜ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: 1. Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας φορέων & επιλογή διαχειριστικού σχήματος 2. Καθορισμός στόχων/δεικτών (Σύστημα παρακολούθησης & αξιολόγησης) 3. Υπογραφή Συμφωνητικού Συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων 4. Εξασφάλιση χρηματοδότησης για την διαμόρφωσή του Κέντρου και την άρτια λειτουργία του 5. Εξεύρεση κατάλληλου χώρου για την φιλοξενία του Κέντρου 6. Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη δημιουργία 7. Επιλογή 8. Υπογραφή συμφωνητικού εγκατάστασης ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: θα επικεντρωθεί σε θέματα Έξυπνης Εξειδίκευσης, Έξυπνων Δικτύων και Έξυπνων Πόλεων, με προοπτικές θεωρίας, πολιτικής και πράξης Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Βελτίωση της διασύνδεσης της έρευνας και ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία στον κλάδο της ενέργειας και των ΤΠ. Ενθάρρυνση και ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με σαφή προσανατολισμό στην καινοτομία και την εξωστρέφεια. Συγκράτηση των νέων στην περιφέρεια και αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης ανεργίας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Παράρτημα 139/205

140 Ενίσχυση της απασχόλησης των νέων μέσω της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Ενίσχυση της απασχόλησης του ακαδημαϊκού & ερευνητικού προσωπικού της περιφέρειας. Ενίσχυση των απασχολούμενων σε συμβουλευτικές υπηρεσίες &ICT. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Χορηγίες από τοπικές επιχειρήσεις & φορείς του ιδιωτικού τομέα. 2 Εμπορική αξιοποίηση νέων καινοτόμων προϊόντων & υπηρεσιών. ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Διερεύνηση θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της δομής λόγω της έλλειψης εμπειρίας από τη λειτουργία αντίστοιχων δομών στην Ελλάδα Προβλήματα τεχνικής φύσης: Εύρεση και διαμόρφωση του κατάλληλου χώρου. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Πρωτόκολλο συνεργασίας των φορέων που θα εμπλακούν στην υλοποίηση του έργου Αποτύπωση προϋποθέσεων λειτουργίας και διαχείρισης της δομής Διαμόρφωση /προετοιμασία του χώρου φιλοξενίας του Κέντρου Άλλα προβλήματα: Εξεύρεση χρηματοδότησης και χορηγιών που θα συμβάλλουν στη βιώσιμη λειτουργία της δομής. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 3 έτη Παράρτημα 140/205

141 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 24: Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος (CLUBE) Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος (CLUBE) Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Προέρχεται από την συνεργασία των μελών του Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Ενέργεια Περιβάλλον Επιχειρηματικότητα Υποβάλλεται από: 1. Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος 2. Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας Βασίλης Κωτούλας, Διευθυντής ΠΤΑ 3. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Καθηγητής Αντώνης Τουρλιδάκης, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΔΗΜΟΣ: - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η παρούσα δράση στοχεύει στην κινητοποίηση του τοπικού επιχειρηματικού, ερευνητικού και οικονομικού δυναμικού της Δυτικής Μακεδονίας γύρω από τη Βιοενέργεια και το Περιβάλλον, έναν τομέα με ιδιαίτερη δυναμική και άφθονες πρώτες ύλες, καθώς και συσσωρευμένη τεχνογνωσία στην περιοχή. Οι δράσεις του Cluster για να μπορέσουν να έχουν μία ουσιαστική επίδραση στο τοπικό επιχειρηματικό περιβάλλον θα πρέπει να διαθέτουν τον κατάλληλο χώρο και την υλικοτεχνική υποδομή για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην διασύνδεση των υπαρχουσών επιχειρήσεων μεταξύ τους άλλα και την δυνατότητα ανάπτυξης νέων εταιρειών στον τομέα της ενέργειας με την κατάλληλη καθοδήγηση και συμβουλευτική υποστήριξη. Επιπλέον η τεχνογνωσία που είναι απαραίτητη στον ανταγωνιστικό κλάδο της ενέργειας απαιτεί την ανάπτυξη συνεργασιών και συνεργειών με ομοειδείς επιχειρήσεις και την ύπαρξη κατάλληλου χώρου για την προώθηση της συνεργασίας και της σύζευξης των νέων επιχειρήσεων μεταξύ τους. Για όλους αυτούς τους λόγους καθίσταται επιτακτική ανάγκη η ενίσχυση της δομής συνεργασίας που δημιουργήθηκε μέσα από Ευρωπαϊκά έργα (BioClus των Περιφερειών Γνώσης FP7 και Proforbiomed Στρατηγικό Έργο Med), ως μια ευρύτερη πλατφόρμα συνεργασίας φορέων και επιχειρήσεων, εκπροσώπων της Τριπλής Έλικας στον τομέα της αξιοποίησης της βιοενέργειας και της προστασίας και ανάπτυξης του περιβάλλοντος στη Δυτική Μακεδονία. Τέλος, η Δράση αυτή εντάσσεται θεματικά στον ευαίσθητο τομέα της ενέργειας που έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στην περιοχή, γι αυτό και αποτελεί βασική προτεραιότητα στην έξυπνη εξειδίκευση του ΣΕΣ για τη Δυτική Μακεδονία. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ / ΕΓΤΑΑ / ΕΚΤ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Το Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος έχει ως αντικείμενο την προώθηση της αξιοποίησης της βιομάζας και γενικότερα την προώθηση της βιοενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος στη Δυτική Μακεδονία, με πολλαπλά οφέλη στην οικονομία, την απασχόληση, την έρευνα και ανάπτυξη, το περιβάλλον και γενικότερα σε ένα ευρύ φάσμα τομέων της περιφερειακής ανάπτυξης. Παράρτημα 141/205

142 Η υλοποίηση ενός πακέτου δράσεων και ενεργειών δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο χαρακτήρα της παρέμβασης που ευελπιστεί να χαράξει μια νέα πορεία στη θεματική της βιοενέργειας και του περιβάλλοντος. Ειδικότερα, στα πλαίσια του Cluster προβλέπονται δράσεις όπως: εύρεση και διαμόρφωση χώρου έδρας του Cluster μελέτη ανάλυσης και αποτύπωσης των σχέσεων και αλληλεπιδράσεων των μελών και των δυνητικών μελών του Cluster, με το εσωτερικό και εξωτερικό του περιβάλλον. δράσεις δικτύωσης και εκπαίδευσης των μελών του Cluster (ενημερωτικές ημερίδες, σεμινάρια, συναντήσεις, επισκέψεις εργαστηρίων, χώρων παραγωγής, κλπ. ανάπτυξη οριζόντιων δράσεων υποστήριξης των μελών του Cluster, όπως τεχνοδιαγνώσεις, τεχνολογική προοπτική διερεύνηση (foresight), εργαλεία καινοτομικής επιχειρηματικής ανάπτυξης, κλπ. διερεύνηση προοπτικών διαρκούς χρηματοδοτικής υποστήριξης ενεργειών και δράσεων του τομέα (π.χ. ίδρυση ESCO, venture capital, κλπ.) στα πλαίσια του Cluster Δυτικής Μακεδονίας. ανάπτυξη της εξωστρέφειας των μελών του Cluster, με επιχειρηματικές και ερευνητικές αποστολές σε άλλες περιφέρειες και χώρες. ανάπτυξη συμβουλευτικών υπηρεσιών (coaching, mentoring, κλπ.) στον τομέα της βιοενέργειας και του περιβάλλοντος προς καινοτόμες επιχειρήσεις, νέες και υφιστάμενες, υπό δημιουργία, νεοφυείς, κλπ. ανάπτυξη πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων που θα αποτελέσει μία από τις βασικές δράσεις του cluster βιοενέργειας και περιβάλλοντος. Γενικότερα, προβλέπεται η υλοποίηση Δράσεων που θα φέρουν ακόμη πιο κοντά την επιχειρηματική κοινότητα της περιοχής με τα ερευνητικά ινστιτούτα και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα για την μετουσίωση των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε πράξη και θα δημιουργήσουν ένα σημείο εστίασης για τη συγκέντρωση και αναδιανομή της γνώσης γύρω από τη θεματική του cluster προς και από τους φορείς και επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής, προσδίδοντας έτσι την απαιτούμενη έξυπνη εξειδίκευση και - επομένως - προστιθέμενη αξία προς την περιφερειακή οικονομία. 2. Ωφελούμενοι Άμεσα ωφελούμενοι του έργου είναι οι επιχειρήσεις και οι φορείς που συμμετέχουν στο Cluster καθώς και οι υποψήφιοι επιχειρηματίες που θέλουν να ασχοληθούν με τον τομέα της ενέργειας. Έμμεσα ωφελούμενη είναι συνολικά η Δυτική Μακεδονία, μέσα από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την εξοικονόμηση συναλλάγματος και την αντίστοιχη δημιουργία ρευστότητας στην αγορά, τη βελτίωση του περιβάλλοντος και την ορθολογική χρήση τοπικών πόρων. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Η επαρκής χρηματοδότηση των αρχικών δραστηριοτήτων του Cluster και ιδιαίτερα της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων αναμένεται να συμβάλλει θετικά στην επίτευξη των συνεργιών και συνεργασιών που θα δημιουργήσουν το ικανό επίπεδο εμπιστοσύνης ώστε στη συνέχεια να μπορεί να αυτοχρηματοδοτηθεί και να συνεχίσει τη λειτουργία του στο μέλλον. Η ύπαρξη/παραχώρηση ενός κτιρίου για την στέγαση του cluster και της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων καθώς και των νεοφυών επιχειρήσεων που θα δημιουργηθούν στον τομέα της πράσινης επιχειρηματικότητας, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εμπλεκόμενοι στη δράση θα είναι όλα τα μέλη που υπογράφουν το αρχικό Καταστατικό του Cluster, καθώς και τα δυνητικά μελλοντικά του μέλη. Ο ρόλος τους καθορίζεται από το ειδικότερο αντικείμενο του εκάστοτε μέλους. Τα αρχικά μέλη του Cluster είναι: 1. Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας 2. Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας 3. Περιφερειακή Ένωση Δήμων Δυτικής Μακεδονίας 4. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 5. Ινστιτούτο Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ 6. Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας (ΚΤΕ) Δυτικής Μακεδονίας 7. Κέντρο Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας 8. Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ 9. ΔΕΤΗΠ 10. Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας (ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε.) 11. ΔΕΥΑΚ Παράρτημα 142/205

143 12. Αναγκαστικός Δασικός Συνεταιρισμός Πενταλόφου 13. Αγροτικός συνεταιρισμός ΔΗΜΗΤΡΑ 14. Βιομηχανία Επεξεργασίας ξύλου ALFAWOOD ΑΕΒΕ 15. Βιομηχανία Επεξεργασίας ξύλου ΓΙΩΤΑΣ Α.Ε. 16. Βιομηχανία Επεξεργασίας ξύλου ΖΙΩΓΑΣ Ο.Ε. 17. Βιομηχανία Επεξεργασίας ξύλου ΧΛΙΑΠΑΣ Α.Ε. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. 18. Επιχείρηση ενεργειακής αξιοποίησης προϊόντων βιομάζας BIOZONE ΙΚΕ 19. Επιχείρηση λεβήτων Combi Θερμοδυναμική Α.Ε. 20. Λάγκας Γ. Βικελούδας Δ. Τσομπανίκος Δ. Ο.Ε. 21. Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου πρώτων υλών και ξυλοκατασκευών του ΤΕΙ Θεσσαλίας Μελέτη σκοπιμότητας/βιωσιμότητας για την ανάπτυξη των δράσεων και ειδικότερα της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Οι στόχοι της Δράσης συμπίπτουν με τους τομείς δραστηριοποίησης του Cluster βιοενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος στη Δυτική Μακεδονία: Ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας για οικιακή χρήση Ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας σε τηλεθερμάνσεις δήμων ή/και οικισμών ή/και μονάδων παραγωγής, υπηρεσιών, κλπ. Μικτή καύση με λιγνίτη σε ΑΗΣ Βελτιστοποίηση απόδοσης συστημάτων θέρμανσης Εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό τομέα Εξοικονόμηση ενέργειας στον επιχειρηματικό τομέα και στον τομέα των υπηρεσιών Έξυπνη διαχείριση ηλεκτρικής/θερμικής ενέργειας σε επίπεδο κτιρίου, συγκρότημα κτιρίων, οικισμού Νέες τάσεις για την διαχείριση και απόδοση της ενέργειας (smart grids) Υβριδικά συστήματα παραγωγής ενέργειας/θέρμανσης/ψύξης Αυτοματισμοί Νέα ενεργειακά προϊόντα Διασύνδεση των ΤΠΕ με την διαχείριση συσκευών/συστημάτων Φορέας Υλοποίησης: Φορέας υλοποίησης της δράσης είναι η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας (CLUBE). Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Το Cluster θα λειτουργήσει κατά την πρώτη περίοδο λειτουργίας του ως ένας ενιαίος μηχανισμός και τα στελέχη και οι συνεργάτες του θα ασχολούνται οριζόντια με όλες τις ενέργειες και δραστηριότητές του. Αυτό υπαγορεύεται τόσο από τον όγκο των δραστηριοτήτων του, όσο και από την ανάγκη οριζόντιας εξοικείωσης των στελεχών του με όλα τα αντικείμενα του Cluster. Η Γενική Συνέλευση και το ΔΣ της ΑΜΚΕ είναι τα επίσημα όργανα λειτουργίας του Cluster, που θα αναθέτουν στο σχήμα διαχείρισης της εταιρείας την υλοποίηση των επιμέρους δράσεων και ενεργειών του έργου. Παράλληλα, αρκετά από τα μέλη του θα εμπλακούν στις ενέργειες και Δράσεις ανάλογα με τη συνάφειά τους με το επιμέρους αντικείμενο των ενεργειών και δραστηριοτήτων των δράσεων. Φάσεις υλοποίησης της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων 1 η φάση: Εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας/βιωσιμότητας του εν λόγου επιχειρηματικού εργαλείου. Ανάλυση των δράσεων του και των απαιτήσεων σε χώρους, εξοπλισμό, ανθρώπινο δυναμικό. Επαφή με όλα τα μέλη του cluster καθώς και με τους βασικούς παίκτες (ΔΕΗ) για τα θέματα ενέργειας και εξέταση της δυνατότητας συνεργασίας σε συγκεκριμένους τομείς ενδιαφέροντος. Εξέταση δυνατών συνεργιών και του ρόλου των επιχειρήσεων/φορέων στην πράσινη θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων. Διερεύνηση του μοντέλου διαχείρισης της θερμοκοιτίδας και του νομικού πλαισίου που θα απαιτηθεί. 2 η φάση: Εύρεση του κατάλληλου χώρου από ήδη υπαρκτό κτίριο που ανήκει σε κάποιο από τα μέλη του cluster ή των τοπικών φορέων και εξέταση της δυνατότητας παραχώρησης του για τις ανάγκες στέγασης του cluster και της Παράρτημα 143/205

144 πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων. Επίσης θα εξεταστεί η δυνατότητα εξοπλισμού του κτιρίου με βασικές υποδομές (γραφεία, χώρους συνάθροισης επιχειρήσεων, διαμόρφωση εσωτερικού χώρου και γραφείων για τις νεοφυείς επιχειρήσεις) 3 η φάση: Μεταφορά των επιχειρήσεων που επιθυμούν από το cluster αρχικά στους νέους χώρους που θα δημιουργηθούν. Η ύπαρξη ενός ικανού αριθμού επιχειρήσεων σε πρώτη φάση θα αποτελέσει και το έναυσμα για την προσέλκυση νέων επιχειρήσεων αλλά και την δυνατότητα αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων για δράσεις κατάρτισης και εκπαίδευσης των νεοφυών επιχειρήσεων. Επίσης θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις συγκέντρωσης κατάλληλης τεχνογνωσίας που είναι προαπαιτούμενο για την επιτυχή έκβαση της εν λόγω δράσης. Η δημιουργία κατάλληλου επιχειρηματικού κλίματος και η αντίληψη ανάπτυξης συνεργασιών προϋποθέτει την ύπαρξη ικανού αριθμού επιχειρήσεων ομοειδών επιχειρήσεων. Επίσης οι ερευνητικοί φορείς θα έχον την δυνατότητα συμμετοχής στην διαδικασία αυτή έχοντας και την δυνατότητα αξιοποίησης του χώρου αυτού για επιστημονικά σεμινάρια/θεματικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά σεμινάρια. 4 η φάση: Εκπόνηση ετήσιου προγράμματος δράσης και στοχοθέτησης για ένα (1) έτος. Η πράσινη θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων έχει ως στόχο να μπορέσει να υποστηρίξει υπάρχουσες επιχειρήσεις άλλα και νέες επιχειρήσεις στο τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Ο στόχος που μπαίνει εξ αρχής είναι να υποστηριχτούν τουλάχιστον 20 επιχειρήσεις ανά έτος με συνεχή ανοδική τροχιά λόγου και της καλύτερης αντίληψης του ρόλου και των αποτελεσμάτων του έργου από τους τοπικούς επιχειρηματίες άλλα και από τους νέους που θέλουν να εξετάσουν την δυνατότητα ανάπτυξης της ιδέας τους σε πραγματικά δεδομένα. 5 η φάση: Συγκέντρωση των απαιτούμενων εξειδικευμένων στελεχών για την καθοδήγηση και κατάρτιση των νέων επιστημόνων και νεοφυών επιχειρήσεων. Τα στελέχη αυτά θα προέλθουν σε πρώτη φάση από τα μέλη του cluster και σε δεύτερη φάση από την αγορά. Οι ανάγκες στελέχωσης με εξειδικευμένους συνεργάτες αποτελεί βασική προϋπόθεση επίτευξης του σκοπού της συγκεκριμένης δράσης. Σε αρχικό στάδιο η όλη διαχείριση της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων θα γίνει από το cluster και σε ενδεχόμενο που απαιτηθεί μόνιμο προσωπικό αυτό θα αναζητηθεί από την αγορά με γνώμονα την επιστημοσύνη και την υψηλή κατάρτιση των υποψήφιων στελεχών. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Δεν υπάρχουν δράσεις που καλύπτονται από το ΕΤΑΚ στην φάση δημιουργίας του cluster και της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Το Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος και η εκπορευόμενη πράσινη θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων μέσα από την προώθηση των υφιστάμενων επιχειρήσεων με κατάλληλη καθοδήγηση, κατάρτιση και συμβουλευτική καθώς και με την υποστήριξη στην δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα της ενέργειας και γενικότερα της βιοενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη για την ΠΔΜ, όπως: Βελτίωση της οικονομίας, λόγω μείωσης των εκροών για εισαγόμενα καύσιμα και επανακυκλοφορίας των αντίστοιχων ποσών κατά κύριο λόγο στην τοπική οικονομία, Βελτιστοποίηση της αξιοποίησης τοπικών πόρων και αύξηση της προστιθέμενης αξίας των τοπικών προϊόντων Αύξηση της απασχόλησης, λόγω της ανάπτυξης εργασιών σε τοπικό επίπεδο, στον τομέα της πράσινης επιχειρηματικότητας. Ανάπτυξη της έρευνας και τεχνολογίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, λόγω της αλληλεπίδρασης των επιχειρήσεων με τα ιδρύματα και ινστιτούτα για ανάπτυξη κυρίως εφαρμοσμένης έρευνας, Βελτίωση του περιβάλλοντος, λόγω της αξιοποίησης της βιομάζας που είναι μηδενικού κύκλου CO 2 για παραγωγή ενέργειας, αλλά και της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας Δημιουργία νέων επιχειρήσεων με ποιοτικά χαρακτηριστικά και σωστές βάσεις για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στον ισχυρό ανταγωνισμό της εγχώριας και εξωχώριας αγοράς. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων με λήψη κατάλληλης καθοδήγησης (mentoring) και συμβουλευτικής (consulting) είτε για την δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών ή για την βελτίωση των διαδικασιών που εφαρμόζει ήδη και μπορούν να γίνουν με αποδοτικότερο τρόπο. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Η ανάπτυξη της απασχόλησης αναμένεται να προκύψει κατά κύριο λόγο από την δημιουργία της πράσινης θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων και της κατάλληλης προετοιμασίας και καθοδήγησης των υπαρχουσών και των νέων επιχειρήσεων που θα δημιουργηθούν στον τομέα της βιοενέργειας. Επίσης η απασχόληση θα ωφεληθεί από τις οριζόντιες δράσεις του cluster που αφορούν τις δράσεις έρευνας & τεχνολογίας που θα προκύψουν από την θερμοκοιτίδα, των πρωτοβουλιών για υλοποίηση προγραμμάτων Παράρτημα 144/205

145 συνεργασίας επιχειρήσεων και φορέων για κοινά προβλήματα/ζητήματα που άπτονται στον τομέα της ενέργειας (αξιοποίηση ενεργειακού αποθέματος, βιομαζικών προϊόντων, έλεγχος της ρύπανσης του περιβάλλοντος, δράσεις ανακύκλωσης, κομποστοποίησης, διαχείρισης των υπολειμμάτων αποβλήτων σε αστικό και αγροτικό επίπεδο, δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας με έξυπνες εφαρμογές κτλ.) Επίσης, σημαντική αναμένεται να είναι και η συμβολή στην αύξηση της απασχόλησης από την ανάπτυξη συνεργιών των ερευνητικών φορέων με τις τοπικές επιχειρήσεις για την έρευνα. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Για τους φορείς υλοποίησης δε θα παράγονται επιπλέον έσοδα, θα υπάρχει όμως εξοικονόμηση πόρων. 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Το Cluster έχει ήδη ιδρυθεί ως ΑΜΚΕ. Θα πρέπει να εξεταστεί εάν το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ΑΜΚΕ μπορεί να καλύψει και τις επιμέρους διακριτές δράσεις, όπως π.χ. η πράσινη θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων (Green Incubator), η ESCO πράσινης ενέργειας, κλπ., ή θα απαιτηθεί η δημιουργία νέου (-ων) φορέα (-ων). Προβλήματα τεχνικής φύσης: Δεν προβλέπονται ιδιαίτερα προβλήματα τεχνικής φύσης. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Με την ίδρυση της ΑΜΚΕ, θα συνέλθει η Γενική Συνέλευση των μελών η οποία θα εκλέξει το Δ.Σ. και το Διαχειριστή, που θα αντιμετωπίζουν τα ζητήματα εφαρμογής της πολιτικής καθώς και τρέχοντα ζητήματα διαχείρισης της εταιρείας. Επομένως, η υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων και ενεργειών θα υλοποιηθεί μέσα από το οργανωτικό σχήμα του Cluster. Άλλα προβλήματα: Δεν αντιμετωπίζονται άλλα προβλήματα. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Προτάσεις του Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας Το Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του Σχεδιασμού Ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας για τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης της ΠΔΜ στη νέα Προγραμματική Περίοδο και μετά από διαβούλευση με όλους τους εταίρους που το απαρτίζουν κατέθεσε και επιμέρους προτάσεις δυνητικά χρηματοδοτούμενες από το νέο επιχ. Σχέδιο της ΠΔΜ , όπως αυτές παρουσιάζονται συνοπτικά παρακάτω: 1. Ανάπτυξη πρότυπου, «έξυπνου» ηλεκτρονικού ελεγκτή θερμότητας (controller) για την καλύτερη και μεγαλύτερη εξοικονόμηση θερμικής ενέργειας Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Αιτιολόγηση: Παράρτημα 145/205

146 Η παγκόσμια τάση στον τομέα της ενέργειας σχετίζεται με τις έξυπνες συσκευές και μεθόδους μεγαλύτερης εξοικονόμησης ενέργειας, Αυτό επιτυγχάνεται με την όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην καθημερινότητα μας με τις έξυπνες συσκευές που αντιλαμβάνονται τις αλλαγές στο χώρο και διαφοροποιούν την λειτουργία τους αναλόγως με τα καινούργια δεδομένα που ισχύουν κάθε φορά (Management of things). Έτσι ο κάτοικος ενός διαμερίσματος ή ο επισκέπτης ενός ξενοδοχείου κτλ. δεν είναι απαραίτητο να κάνει οποιαδήποτε ρύθμιση στην θέρμανση ή στην ψύξη του διαμερίσματος ή του κτιρίου γιατί το σύστημα μπορεί από μόνο του να αντιληφθεί τις κλιματικές συνθήκες κάθε φορά και να προσαρμόσει ανάλογα την θέρμανση ή την ψύξη του χώρου. Τα συστήματα αυτά ονομάζονται controllers (ελεγκτές) και αποτελούν την αιχμή της τεχνολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Με την χρήση τους επιτυγχάνεται μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας γιατί δεν σπαταλούν την ενέργεια αντιθέτως την εξοικονομούν προσαρμόζοντας κάθε φορά στα νέα δεδομένα που ισχύουν (θερμοκρασία εσωτερικούεξωτερικού χώρου, ποσοστό υγρασίας) και μπορούν να προσαρμοστούν ή να συνδυαστούν με όλα τα γνωστά συστήματα θέρμανσης ψύξης (θέρμανση-ψύξη με καυστήρα στερεών/υγρών καυσίμων, ηλιοθερμικά συστήματα, υβριδικά συστήματα θέρμανσης, αντλίες θερμότητας) Η ανάπτυξη ενός τέτοιου controller σε τοπικό επίπεδο μπορεί να λύσει τα προβλήματα διαχείρισης της θερμικής ενέργειας και να αποτελέσει ένα μέσο για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση της θερμικής ενέργειας στα κτίρια. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι κυρίαρχο ζητούμενο από την επιστημονική κοινότητα και η σύζευξή του με ΤΠΕ μπορούν να δώσουν σημαντικά πλεονεκτήματα με κυρίαρχο την μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας κατά 20 με 30%. Επιπλέον η ανάπτυξη ενός τέτοιου controller ή διαφορετικών αναλόγως του χώρου και των συσκευών παροχής ενέργειας που έχουν να διαχειριστούν μπορεί να προσδώσει ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις της περιοχής σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Αντικείμενο: Αντικείμενο της παρούσας πρότασης αποτελεί ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η κατασκευή ενός πρότυπου ηλεκτρονικού, αυτόματου ελεγκτή θερμότητας (controller) που θα διαχειρίζεται την θερμική ενέργεια και ψύξη με αποδοτικό τρόπο και χωρίς την μεσολάβηση του ανθρώπινου παράγοντα με χαρακτηριστικά: την έξυπνη διαχείριση της παραγόμενης θερμικής ενέργειας-ψύξης και την ισομερής κατανομής της στον χώρο τον σχεδιασμό από λευκό χαρτί (from scratch) ενός ηλεκτρονικού ελεγκτή (controller) θέρμανσης ψύξης με ανάπτυξη της τεχνολογίας και προγραμματισμού σε τοπικό επίπεδο την αξιοποίηση του εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα στον τομέα του προγραμματισμού για την αύξηση των δυνατοτήτων του controller για μεγαλύτερο εύρος εφαρμογών (από διαχείριση του θερμικού συστήματος ενός σπιτιού έως και την ενεργειακή διαχείριση κτιρίου γραφείων, υβριδικά συστήματα θέρμανσηςψύξης, κ.α.) Την δυνατότητα εξωστρέφειας της εταιρείας με παραγωγή ενός καινοτόμου προϊόντος υψηλής προστιθέμενης αξίας που αυτή την στιγμή αποτελεί το ερευνητικό αντικείμενο πολλών εταιρειών και ερευνητικών κέντρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και αναμένεται να φέρει ριζικές αλλαγές στην χρήση και αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων Ο σχεδιασμός του ηλεκτρονικού ελεγκτή θα γίνει από τοπική εταιρεία που δραστηριοποιείται στο κλάδο των Ανανεώσιμων Μορφών Ενέργειας και στην εγκατάσταση συστημάτων θέρμανσης-ψύξης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Για την ανάπτυξη του απαραίτητου λογισμικού θα υπάρξει συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα με το τμήμα πληροφορικής και επικοινωνιών του Πανεπιστημίου ώστε να υπάρξουν διττά αποτελέσματα τόσο για την δημιουργία ενός καινοτόμου προϊόντος από την τοπική αγορά όσο και για την άμεση εμπλοκή ερευνητών, αποφοίτων του τμήματος Πληροφορικής και Επικοινωνιών για τη πραγμάτωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους σε πράξη. Χρηματοδότηση: ,00 2. Ανάπτυξη καλλιέργειας βιομάζας μικρο-άλγεων για τη βιολογική μετατροπή εκπομπών CO2 προς παραγωγή βιοκαυσίμων Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα 146/205

147 Τριανταφύλλου Αθανάσιος Διευθυντής ΚΤΕ Δ.Μ. Αιτιολόγηση: Οι τεχνολογίες δέσμευσης CO 2 αποτελούν πρακτικά σήμερα τις μόνες μεθόδους που διαφαίνεται ότι μπορούν άμεσα να συνεισφέρουν στη μείωση του CO2, προσφέροντας παράλληλα αξιόλογες δυνατότητες για περαιτέρω συνέχιση της χρήσης ορυκτών καυσίμων (όπως και του λιγνίτη της Δυτικής Μακεδονίας) πιο συμβατής με την τρέχουσα πολιτική αντιμετώπισης του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής. Οργανισμοί που φωτοσυνθέτουν, ανάμεσα στους οποίους ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν σήμερα διάφορα μικρο-άλγη (micro-algae) που παράλληλα εξετάζονται για την παραγωγή βιοκαυσίμων τρίτης γενιάς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βιολογική δέσμευση CO 2. Γενικότερα άλλωστε, η προοπτική μείωσης του εκπεμπόμενου CO 2 με μετασχηματισμό του σε άλλα χρήσιμα προϊόντα, ώστε να μη θεωρείται πλέον ως απόβλητο αλλά ως χρήσιμη πρώτη ύλη, εντάσσεται ασφαλώς στις προτεραιότητες που έχει θέσει η Ε.Ε. για το νέο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης Αντικείμενο: Η εν λόγω καλλιέργεια δοκιμάζεται ήδη με επιτυχία σε ελεγχόμενους κλειστούς βιοαντιδραστήρες στην ευρύτερη περιοχή. Στο πλαίσιο της προτεινόμενης δράσης στη Δυτική Μακεδονία, προβλέπεται η ανάπτυξη σχετικών θερμοκηπίων και στη συνέχεια κλιμάκωση σε ανοικτά συστήματα βιοαντιδραστήρες, συνδυάζοντας και την κάλυψη-αξιοποίηση παλαιών λιγνιτωρυχείων της Δυτικής Μακεδονίας. Οι άλγεις (μονοκύτταροι φυτικοί μικροοργανισμοί) φωτοσυνθέτουν και συνεπώς απορροφούν CO 2 και το μετασχηματίζουν σε βιομάζα (πολλαπλασιάζονται). Ο πολλαπλασιασμός των άλγεων σε ιδανικές συνθήκες είναι περίπου φορές υψηλότερος του αντίστοιχου των συμβατικών καλλιεργειών. Τα χρήσιμα προϊόντα θα είναι η βιομάζα, και ιδιαίτερα το περιεχόμενό της σε έλαια-λίπη τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε βιοντίζελ, καθώς επίσης και διάφορες πολύτιμες αντιοξειδωτικές ενώσεις. Χρηματοδότηση: ,00 3. Ανάπτυξη πρότυπου αντιδραστήρα για παραγωγή βιοκαυσίμου με χρήση της μεθόδου υδροθερμικής ανθρακοποίησης Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης, Δρ. Νικόλαος Μαργαρίτης Αιτιολόγηση: Ερχόμενοι αντιμέτωποι με το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη για απομάκρυνση από τη χρήση επιβλαβών τεχνολογιών άνθρακα και την ανάπτυξη και λειτουργία συστημάτων ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, η βιομάζα συζητείται και χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό ως υποκατάστατο καύσιμο σε συστήματα παραγωγής ενέργειας. Μία τεχνολογία, η οποία έχει προσελκύσει τελευταία το ενδιαφέρον, για τη μετατροπή της βιομάζας σε βιοάνθρακα είναι η υδροθερμική ανθρακοποίηση (Hydrothermal Carbonisation-HTC). Η HTC ως διεργασία τεχνητής ανθρακοποίησης μετατρέπει-αναβαθμίζει τη βιομάζα σε βιοάνθρακα, ένα καύσιμο με μεγαλύτερη θερμογόνο ικανότητα σε σχέση με την ακατέργαστη βιομάζα που είναι πιο εύχρηστο στη μεταφορά, την αποθήκευση και την επεξεργασία. Η διεργασία της υδροθερμικής ανθρακοποίησης, αλλιώς ονομαζόμενης υγρής πυρόλυσης, πλεονεκτεί σε σύγκριση με άλλες μεθόδους προεπεξεργασίας της βιομάζας ως πρώτης ύλης, όπως είναι η ξηρή πυρόλυση(dry pyrolisis) ή η φρύξη (torrefaction) ως προς το είδος της τροφοδοσίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Η HTC διευρύνει τις πιθανές πρώτες ύλες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή άνθρακα, αφού δεν υπάρχει σημαντικός περιορισμός στο ποσοστό υγρασίας της βιομάζας, σε ένα εύρος μη παραδοσιακών ανανεώσιμων καταλοίπων που βρίσκονται σε αφθονία, όπως υπολείμματα γεωργικών διεργασιών ή αστικά λήμματα. H προεπεξεργασία βιομάζας με HTC αυξάνει την ενεργειακή πυκνότητα, εξυπηρετεί τη μηχανική αφυδάτωση, η οποία απαιτεί λιγότερη ενεργειακή κατανάλωση σε σχέση με τη θερμική ξήρανση και γενικά βελτιώνει ιδιότητες όπως η αλεστικότητα για τη χρήση της βιομάζας ως καύσιμο στις ήδη υπάρχουσες μονάδες παραγωγής ενέργειας. Αντικείμενο: Παράρτημα 147/205

148 Αντικείμενο της παρούσας πρότασης αποτελεί ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η κατασκευή ενός ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ με τη μέθοδο της υδροθερμικής ανθρακοποίησης (hydrothermal carbonization) με στόχο: την ανάπτυξη ενός βελτιωμένου μοντέλου αντιδραστήρα με αυξημένο βαθμό απόδοσης και χαμηλό λειτουργικό κόστος που να συμμορφώνεται με τα αυστηρά κοινοτικά περιβαλλοντικά όρια τη δημιουργία ενός τεχνολογικά προηγμένου προϊόντος, βιομηχανικής χρήσης, μικρής ισχύος, για την εξυπηρέτηση των αναγκών παραγωγής εμπορεύσιμου αναβαθμισμένου βιοκαυσίμου. την αξιοποίηση των εγχώριων στερεών καυσίμων βιομάζας ξυλώδους προέλευσης που είναι άφθονα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας με ταυτόχρονη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο) που καθίσταται πλέον απαγορευτική λόγω των γενικότερων οικονομικών συνθηκών. Την δυνατότητα εξωστρέφειας της εταιρείας με παραγωγή ενός καινοτόμου προϊόντος υψηλής προστιθέμενης αξίας που αυτή την στιγμή αποτελεί το ερευνητικό αντικείμενο πολλών εταιρειών και ερευνητικών κέντρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και αναμένεται να φέρει ριζικές αλλαγές στην χρήση και αξιοποίηση των αγροτικών και αστικών υπολειμμάτων στην Ευρώπη. Θα υπάρξει συνεργασία για την βιομηχανική έρευνα με κατά τόπους εταιρεία/ες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή βιοκαυσίμων, ώστε σε συνδυασμό με την απαιτούμενη τεχνική υποστήριξη από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών & Ενεργειακών Πόρων(ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ), εξασφαλιστούν όλες τις προϋποθέσεις για την επιτυχή κατάληξη του έργου αυτού. Αποτέλεσμα θα είναι η τεχνολογική αναβάθμιση των τοπικών εταιρειών και γενικότερα της ελληνικής βιομηχανίας, ενώ παράλληλα ανοίγονται προοπτικές για νέες αγορές σε χώρες που έχουν διαθέσιμα συμβατικά στερεά καύσιμα και επιθυμούν να αξιοποιήσουν την τοπικά παραγόμενη βιομάζα. Χρηματοδότηση: ,00 4. Δημιουργία ενεργειακά αυτόνομων κτηνοτροφικών πάρκων Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Δυτικής Μακεδονίας Τριανταφύλλου Αθανάσιος Διευθυντής ΚΤΕ Δ.Μ. Αιτιολόγηση: Η ορθολογική κτηνοτροφική δραστηριότητα, από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ελληνικής αγροτικής ανάπτυξης, έχει ευεργετικά αποτελέσματα και είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες για να διατηρείται η βοσκοϊκανότητα μιας περιοχής. Αντίθετα, η υπερβόσκηση υποβαθμίζει τη βλάστηση και εξαφανίζει τη φυσική αναγέννησή της, προκαλεί ανυπολόγιστες ζημιές στην υδατική οικονομία του εδάφους και τη διάβρωσή του, και επιταχύνει την ερημοποίηση. Η λύση και οι ελπίδες απέναντι στην υπερβόσκηση, είναι τα κτηνοτροφικά πάρκα, η δημιουργία των οποίων είναι επιβεβλημένη, καθώς η νέα Κ.Α.Π. επιβάλλει την οριοθέτηση των βοσκοτόπων προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση χορήγησης άμεσων ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους. Αντικείμενο: Κτηνοτροφικό Πάρκο είναι μία κοινόχρηστη περιοχή κτηνοτροφικής ζώνης, για την οποία έχει γίνει χωροταξική μελέτη οργάνωσης της. Η μελέτη αυτή προβλέπει τη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής (εγκαταστάσεις, οδική πρόσβαση, δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρισμού, διαχείρισης αποβλήτων κ.ά), ώστε να εγκατασταθούν κτηνοτροφικές μονάδες με τη θέλησή τους. Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο, μόνο η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να συστήσει αυτό τον αρμόδιο Φορέα που χρηματοδοτείται για να δημιουργήσει, να οργανώσει και να λειτουργήσει το Κτηνοτροφικό Πάρκο, σε κατάλληλη διαθέσιμη δημοτική δημόσια έκταση, με την υποχρέωση διατήρησης της λειτουργίας του χώρου για τουλάχιστον 10 χρόνια. Με το παρόν έργο προτείνεται η μελέτη και δημιουργία κτηνοτροφικών πάρκων με έμφαση στη διαχείριση των αποβλήτων για την παραγωγή βιοαερίου, το οποίο θα χρησιμοποιείται στις ίδιες τις μονάδες για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. Χρηματοδότηση: ,00 Παράρτημα 148/205

149 5. Ενίσχυση επιχειρήσεων συγκέντρωσης και επεξεργασίας βιομάζας Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ Καλαϊτζίδου Ιωάννα Διευθύντρια ΔΕΤΗΠ Αιτιολόγηση: Τα επόμενα χρόνια στην Δυτική Μακεδονία αναμένεται να αυξηθούν οι ανάγκες για βιομάζα ως καύσιμη ύλη. Η αγορά της βιομάζας είναι βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο και απαιτείται η ενίσχυσή της. Αντικείμενο: Οι καταγεγραμμένες ποσότητες υπολειμματικής και δασικής βιομάζας στην ευρύτερη περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας και η δημιουργούμενη ζήτηση: 1. από σταθμούς παραγωγής Ενέργειας με Βιομάζα 2. από την πιθανή εφαρμογή συστημάτων σύγκαυσης από την ΔΕΗ 3. από τον ευρύτερο πληθυσμό, λόγω του κόστους πετρελαίου απαιτούν την πρόβλεψη ενισχύσεων ιδιωτικών επενδύσεων σε εγκαταστάσεις συλλογής και επεξεργασίας βιομάζας. Χρηματοδότηση: ,00 6. Ηλεκτρικά οχήματα για μεταφορικά μέσα κοινής χρήσης Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Δυτικής Μακεδονίας Τριανταφύλλου Αθανάσιος Διευθυντής ΚΤΕ Δ.Μ. Αιτιολόγηση: Μεγάλο ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει η χώρα μας παράγεται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Επιπλέον, μία από τις τεχνολογίες του μέλλοντος όσον αφορά την μετακίνηση που διαφαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο είναι και η ηλεκτροκίνηση. Με βάση τα δύο παραπάνω η δημιουργία ενός πιλοτικού προγράμματος ηλεκτρικών οχημάτων για μεταφορικά μέσα κοινής χρήσης θα δώσει σημαντικά οφέλη για την περιοχή. Αντικείμενο: Δημιουργία πιλοτικού προγράμματος για την ανάπτυξη στόλου ηλεκτρικών οχημάτων στις δημόσιες αστικές μεταφορές και τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων από Δημοτικούς και Δημόσιους φορείς σε τοπικό επίπεδο. Θα διερευνηθεί η δυνατότητα αγοράς ή ενοικίασης των οχημάτων με το κόστος της κάθε περίπτωσης. Παράλληλα θα διερευνηθεί η δημιουργία, (και το κόστος), του δικτύου υποδομής για τη φόρτιση αυτών των ηλεκτρικών οχημάτων στα κατάλληλα σημεία. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται το κόστος και τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν καθώς και η χρηματοδότηση, (του πιλοτικού στόλου και της υποδομής), με τις πηγές χρηματοδότησης, (άμεση αγορά, αγορά μέσω Leasing, χρηματοδότηση ή επιδότηση.). Χρηματοδότηση: ,00 7. Καλλιέργεια φυτών ταχείας ανάπτυξης ως καύσιμης ύλης Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος & Παράρτημα 149/205

150 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ Καλαϊτζίδου Ιωάννα Διευθύντρια ΔΕΤΗΠ Αιτιολόγηση: Τα επόμενα χρόνια στην Δυτική Μακεδονία αναμένεται να αυξηθούν οι ανάγκες για βιομάζα ως καύσιμη ύλη. Η καλλιέργεια φυτών ταχείας ανάπτυξης ως καύσιμη ύλη θα δώσει νέα ώθηση στην αγορά βιομάζας και θα εξασφαλίσει την πρώτη ύλη για την δημιουργία νέων μονάδων συμπαραγωγής. Αντικείμενο: Μεγάλες, χέρσες εκτάσεις του δημοσίου και παλαιών ορυχείων της ΔΕΗ, στην Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Ταυτόχρονα πειραματικές καλλιέργειες φυτών ταχείας ανάπτυξης στην περιοχή (ακακία, άγρια αγκινάρα, παβλόβνια κλπ.) αποδίδουν θετικά αποτελέσματα, τα οποία, εφόσον εφαρμοστούν σε εκτεταμένη κλίμακα, θα συμβάλουν στην διείσδυση της βιομάζας στο ενεργειακό μίγμα της περιοχής. Ο προσδιορισμός των εκτάσεων και των φορέων διαχείρισης για την ανάπτυξη καλλιεργειών, με σκοπό την εκμετάλλευση της βιομάζας για ενεργειακή αξιοποίηση, με εκμίσθωση ή παραχώρησή τους, αποτελεί ώριμο και αποδοτικό στόχο. Χρηματοδότηση: ,00 8. Ανάπτυξη πράσινου λέβητα πυρόλυσης/αεριοποίησης 2 ης γενιάς Υποβάλλεται από: Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας & Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας Βασίλης Κωτούλας Αιτιολόγηση: Η στάθμη της επιστήμης αναφορικά με τους λέβητες ξύλου βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο ιδιαίτερα όσον αναφορά τους μεγάλους λέβητες και τα επιτρεπτά όρια εκπομπής ρύπων σε αυτές τις μονάδες. Σε μεγάλους λέβητες 2ΟΟKW> γίνεται χρήση συστημάτων κατακράτησης ρύπων (π.χ. ηλεκτροστατικά φίλτρα, φίλτρα άνθρακα κτλ.) με αποτέλεσμα οι εκπομπές αυτών των μονάδων να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό βέβαια δεν ισχύει σε λέβητες μικρότερης δυναμικότητας, στους λεγόμενους οικιακούς λέβητες >100KW όπου η εφαρμογή των παραπάνω συστημάτων είναι απαγορευτική λόγω του υψηλού κόστους. Η παρούσα δράση στοχεύει στην ανάπτυξης της καινοτομίας στην Δυτική Μακεδονία με την προώθηση ενός καινοτόμου λέβητα πυρόλυσης ξύλου και/ή υπολειμμάτων ξύλου ο οποίος θα καλύπτει τα αυστηρότερα στάνταρτ σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και θα μπορεί να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις αντίστοιχους λέβητες από την Δυτική Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Αντικείμενο: Η καύση του ξύλου διεξάγεται κυρίως με τρείς τρόπους, την άνω καύση, την διάκαυση και την κάτω καύση ή ανάστροφη. Μία μηχανική ή βεβιασμένη παροχή αέρα παρέχει πάντα καλύτερα αποτελέσματα καύσης και καλύτερο έλεγχο αυτής και ως εκ τούτου αποτελεί σήμερα την πλέον εφαρμοζόμενη πρακτική. Το ξύλο καίγεται βασικά σε δύο φάσεις, πρωτεύουσα και δευτερεύουσα. Κατά την πρωτεύουσα καύση παράγονται τα πυρολυτικά αέρια, ενώ αυτά καίγονται μόνο μερικώς. Η ταχύτητα διεξαγωγής της πρωτεύουσας καύσης καθορίζει την ισχύ του λέβητα και προσδιορίζεται άμεσα από την παροχή του πρωτεύοντος αέρα. Η πρωτεύουσα καύση διεξάγεται πάντα επί εσχάρας. Η δευτερεύουσα καύση αναφέρεται στην καύση των καυσαερίων της πρωτεύουσας καύσης και προσδιορίζει άμεσα τους εκπεμπόμενους ρύπους και την τελική ποιότητα όλης της καύσης. Στην περίπτωση της άνω καύσης και της διάκαυσης δεν υφίσταται συνήθως θάλαμος δευτερεύουσας καύσης, ενώ υπάρχει δευτερεύων θάλαμος κατά την ανάστροφη καύση. Για την επιτυχή διεξαγωγή της δευτερεύουσας καύσης πρέπει να ικανοποιούνται τρείς συνθήκες ήτοι, χρόνος, στροβιλισμός και θερμοκρασία. Δηλαδή απαιτείται να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στην δευτερεύουσα καύση, να διεξαχθεί καλή ανάμιξη των καυσαερίων με τον αέρα καύσης με χρήση στροβιλισμών και Παράρτημα 150/205

151 επίσης η όλη διεξαγωγή της δευτερεύουσας καύσης να γίνει σε περιβάλλον με επαρκώς υψηλή θερμοκρασία. Επομένως ο δευτερεύων θάλαμος πρέπει να είναι επαρκής και μακρύς, πολύ καλά μονωμένος και χωρίς επαφή με κρύες επιφάνειες. Οι ανωτέρω συνθήκες ικανοποιούνται δύσκολα σε λέβητες άνω καύσης και διάκαυσης, όπου δεν υφίσταται χωριστός δευτερεύων θάλαμος καύσης. Ικανοποιούνται όμως λιγότερο ή περισσότερο σε ένα λέβητα ανάστροφης καύσης, όπου μπορεί να υφίσταται ένας κατάλληλος θάλαμος δευτερεύουσας καύσης. Η πρόταση αφορά την ανάπτυξη ενός καινοτόμου λέβητα πυρόλυσης που θα λαμβάνει υπόψη και θα ικανοποιεί στο έπακρον τις παραπάνω συνθήκες ώστε να επιτυγχάνεται αφενός μία υψηλή αποδοτικότητα του λέβητα της τάξης του 95% και αφετέρου οι εκπεμπόμενοι ρύποι να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα της τάξεως των COmg/m3=150, OGCmg/m3=50, σωματίδια mg/m3 =50. Προβλέπεται επίσης η περαιτέρω έρευνα του συγκεκριμένου λέβητα για την μετατροπή του σε λέβητα συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας μικρής κλίμακας που αποτελεί την αιχμή της τεχνολογίας διεθνώς. Χρηματοδότηση: ,00 Παράρτημα 151/205

152 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 25: Πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση διαλογής υλικών και εναρμόνιση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση διαλογής υλικών και εναρμόνιση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Α.Ε. MSc Περικλής Καφάσης ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΟΖΑΝΗΣ ΔΗΜΟΣ: ΚΟΖΑΝΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος και της μετάβασης σε μια οικονομία φιλική προς το περιβάλλον, η παρούσα δράση επιδιώκει την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων, προωθώντας την ανάκτηση υλικών υψηλής ποιότητας από το κλάσμα των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας και την παραγωγή υψηλής ποιότητας κομπόστ με χαμηλή περιεκτικότητα σε επικίνδυνες ουσίες μέσω ενός προτύπου πιλοτικού συστήματος διαχείρισης και ελέγχου. Το έργο θεωρείται υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας και εναρμονίζεται με τις προτεραιότητες των αρχών διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 2008/98/ΕΚ. Επιπλέον εναρμονίζεται με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη ποιοτικούς στόχους διαλογής που τίθενται (διαλογή χαρτιού, πλαστικού, γυαλιού και μετάλλων). Το προτεινόμενο πιλοτικό σύστημα έχει ως στόχο τη βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης των ανακυκλώσιμων υλικών (κυρίως χαρτί, πλαστικό-pe,pp,petκαι μέταλλα) σύμφωνα με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης και τη βελτιστοποίηση της ποιότητας του παραγόμενου κομπόστ ως προς την περιεκτικότητα του σε προσμίξεις και επικίνδυνες ουσίες). Το έργο υπόκειται στους στόχους της Ελλάδας σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, ενώ μπορεί να αξιοποιηθεί από αντίστοιχες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων για όλη την Ελληνική επικράτεια. Οι εμπλεκόμενοι φορείς για την επιτυχή εκτέλεση του έργου είναι το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ και η ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε.. Η πιλοτική εφαρμογή του προτεινόμενου συστήματος θα αποτελέσει βασικό πυλώνα για την ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της ανάκτησης υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας από αστικά απορρίμματα, αλλά και την προώθηση βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης αποβλήτων. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το προτεινόμενο έργο εντάσσεται στις εξειδικευμένες δράσεις, αφού μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη στροφή προς το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα της χώρας για ανταγωνιστική, καινοτόμο και εξωστρεφή ανάπτυξη στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, μέσω της βελτιστοποίησης μονάδων διαλογής υλικών και μειώνοντας το εναπομείναν ρεύμα των υπολειμμάτων που καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Παράρτημα 152/205

153 Σκοπός του έργου είναι η ανάπτυξη ενός καινοτόμου πιλοτικού συστήματος διυλιστηρίου σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων που στόχο έχει τη βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης υλικών σύμφωνα με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης και την ανέγερση πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης για την αξιοποίηση του παραγόμενου οργανικού κλάσματος. Το πρότυπο σύστημα διαλογής υλικών περιλαμβάνει διάταξη οπτικών αισθητήρων, διαχωριστή δινορευμάτων και μαγνητών. Ο καινοτόμος σχεδιασμός του πιλοτικού συστήματος θα επιτρέπει τη βέλτιστη ανάκτηση υλικών όπως το πλαστικό, το γυαλί, τα μέταλλα και το χαρτί προς αξιοποίηση τους από παρακείμενες βιομηχανικές μονάδες, ενώ θα επιτρέπει την παραγωγή κομπόστ υψηλής ποιότητας από το οργανικό κλάσμα (υπολείμματα τροφών) μέσω της πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης. Το παραγόμενο κομπόστ θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αντικατάσταση μητρικού εδάφους για την αποκατάσταση παρακείμενων, λατομείων και ορυχείων, συμπεριλαμβανομένων λιγνιτωρυχείων, ως υλικό επικάλυψης των ΧΥΤ, για έργα οδοποιίας καθώς επίσης και για αναδασώσεις και διαμόρφωση επιφανειών πρασίνου στους δήμους της περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας Συγκεκριμένα το οργανικό κλάσμα που θα προκύπτει από το διυλιστήριο αποβλήτων θα έχει τη μικρότερη δυνατή συγκέντρωση γυαλιού, το οποίο αποτελεί σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες υφιστάμενες μονάδες μηχανικής ανάκτησης υλικών. Στόχος του πιλοτικού συστήματος είναι η βελτιστοποίηση του λόγου C/N στο βαθμό του 30/1 προκειμένου να παραχθεί κομπόστ υψηλής περιεκτικότητας σε θρεπτικά συστατικά και κατάλληλο κυρίως για αναδασώσεις και διαμόρφωση πράσινων επιφανειών. Επιπλέον θα εξεταστεί η αξιοποίηση του υπολείμματος της διεργασίας (RDF), υψηλού βιογενούς κλάσματος, προς ενεργειακή αξιοποίηση του στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας ή σε μονάδες τσιμεντοβιομηχανίας, μειώνοντας στο ελάχιστο τη διάθεση των αποβλήτων σε ΧΥΤΑ και επιτυγχάνοντας σε μεγάλο βαθμό εναρμόνιση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης. Επιπλέον θα πραγματοποιηθεί χαρακτηρισμός των δευτερογενών καυσίμων RDF βάσει των προτύπων CEN/TC 343. Τέλος, θα εξεταστεί η εισαγωγή και άλλων ειδών αποβλήτων, κυρίως βιομηχανικής προέλευσης αλλά και λάσπης βιολογικών καθαρισμών, ζωικών αποβλήτων, αποβλήτων βιομηχανιών επεξεργασίας τροφίμων, γαλακτοκομίας, στρωμνών κ.α., προκειμένου το πιλοτικό σύστημα εφαρμογής να καλύψει με τη λειτουργία του μεγαλύτερο εύρος αποβλήτων, επιδρώντας θετικά σε μεγαλύτερο βαθμό στο συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Συνοπτικά το προτεινόμενο πιλοτικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων συμβάλλει: Στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης ΑΣΑ που θα προκύψει από το ΣΔΙΤ, που είναι σε εξέλιξη, αφού πρόκειται για μονάδα μικρής δυναμικότητας με δυνατότητες παρέμβασης σε μεγάλο βαθμό. Στην παροχή υπηρεσιών από τη σύμπραξη φορέων σε άλλους ΦΟΣΔΑ, περιφέρειες και δήμους για την βέλτιστη διαχείριση των απορριμμάτων. Παράρτημα 153/205

154 ΑΣΑ Βιομηχανικά Στερεά Απόβλητα Πιλοτική Μονάδα Διυλιστηρίου Αποβλήτων Χαρακτηρισμός σύμφωνα με τα πρότυπα CEN/ TC 343-Εξέταση χρήσης του σε μονάδες τσιμεντοβιομηχανίας και ηλεκτροπραγωγής Ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλα σιδήρου, μέταλλα αλουμινίου) Υπολείμματα διεργασίας (RDF) Πιλοτική Μονάδα Κομποστοποίησης Οργανικό κλάσμα υψηλής ποιότητας Χρησιμοποίηση του για αντικατάσταση μητρικού εδάφους λγνιτωρυχείων, αναδασώσεις, διαμόρφωση πρασίνων επιφανειών κλπ Οργανικό κλάσμα υψηλής ποιότητας Η μονάδα θα χωροθετηθεί στις εγκαταστάσεις της ΔΙΑΔΥΜΑ. Η δυναμικότητα της μονάδας διαλογής εκτιμάται σε ένα τόνο (1tn) ημερησίως και της μονάδας κομποστοποίησης κλειστού βιοαντιδραστήρα σε 300kg εισερχόμενου οργανικού κλάσματος απορριμμάτων ημερησίως που προέρχεται από τη μονάδα διαλογής. 2. Ωφελούμενοι Εμπλεκόμενοι Φορείς είναι η ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε. και το ΕΚΕΤΑ. Μέσω της ανάπτυξης του συγκεκριμένου πιλοτικού συστήματος, η ΔΙΑΔΥΜΑ και το ΕΚΕΤΑ, θα πραγματοποιήσουν δραστηριότητες για τη βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης των υλικών διαλογής και της ποιότητας του τελικά παραγόμενου κόμποστ. Οι δραστηριότητες αυτές θα περιλαμβάνουν το σχεδιασμό και τη λειτουργία του πιλοτικού συστήματος, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη σχετικής τεχνογνωσίας που θα καθιερώσει τη θέση της συγκεκριμένης σύμπραξης φορέων σε επιστημονικό και βιομηχανικό επίπεδο στο Ευρωπαϊκό στερέωμα. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί δίκτυο συνεργασίας με του φορείς προμήθειας του εξοπλισμού. Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα συνεργασίας και παροχής υπηρεσιών με άλλους ΦΟΣΔΑ, Δήμους ή δυνητικούς βιομηχανικούς πελάτες. Συνεπώς, η εφαρμογή του προτεινόμενου πιλοτικού συστήματος στις μονάδες αυτές θα ενισχύσει την δυναμική του και θα ταυτοποιήσει τις δυνατότητες τους σε ένα ευρύ φάσμα παραμέτρων. Βιομηχανίες επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί/χαρτόνι, πλαστικό, γυαλί, μέταλλα). Η κατηγορία αυτή των βιομηχανιών απαιτεί υψηλής ποιότητας-καθαρότητας υλικών, προκειμένου να μειώσουν το λειτουργικό κόστος για την επεξεργασία τους και επιπλέον να εξασφαλίσουν στους τελικούς χρήστες τους, υψηλής ποιότητας τελικά προϊόντα. Λιγνιτωρυχεία-Εταιρείας οδοποιίας. Το παραγόμενο κομπόστ της μονάδας βιολογικής επεξεργασίας των απορριμμάτων αξιοποιείται για αντικατάσταση μητρικού εδάφους για την αποκατάσταση λατομείων και ορυχείων, συμπεριλαμβανομένων λιγνιτωρυχείων των οποίων η χρήση έχει περατωθεί. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό σε ήδη αποκατεστημένα ορυχεία, συμπεριλαμβανομένων και των λιγνιτωρυχείων. Επιπλέον το παραγόμενο κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έργα οδοποιίας, για συγκράτηση πρανών καθώς επίσης για αποτροπή φαινομένων διάβρωσης σε επικλινείς επιφάνειες. Παράρτημα 154/205

155 Οφέλη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και στους δημότες. Το προτεινόμενο έργο συμβάλλει θετικά σε περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Συγκεκριμένα αποτελεί έργο που συμβάλλει στη μείωση της επίδρασης του φαινομένου του θερμοκηπίου, μέσω της ανάκτησης υψηλής ποιότητας υλικών προς επαναχρησιμοποίηση τους και ταυτόχρονα την αποφυγή της απόθεσης τους σε ΧΥΤΑ. Επιπλέον η παραγωγή και χρήση του παραγόμενου κομπόστ, έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αποφυγή χημικών λιπασμάτων που αποσκοπούν στον ίδιο στόχο: τη διαμόρφωση πράσινων επιφανειών σε πάρκα της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας, αναδασώσεις και τη ανάπτυξη θαμνοσυστάδων σε δρόμους. Τέλος τα οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του προτεινόμενου πιλοτικού συστήματος προσδιορίζονται στη μείωση του λειτουργικού κόστους διαχείρισης αστικών απορριμμάτων, καθώς επίσης το πιλοτικό έργο συμβάλει στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του έργου ΣΔΙΤ που βρίσκεται σε εξέλιξη. Οφέλη άλλων ΦΟΣΔΑ και άλλων Δήμων: Η ΔΙΑΔΥΜΑ και το ΕΚΕΤΑ θα συμβάλλουν στην παροχή υπηρεσιών σε άλλους ΦΟΣΔΑ και δήμους, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη διαχείριση των απορριμμάτων τους στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/ Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Συλλογή αστικών απορριμμάτων από την περιφέρεια 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Μελέτη για την προμήθεια εξοπλισμού-αξιολόγηση προσφορών Σχεδιασμός πιλοτικού συστήματος διαλογής υλικών και πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης Λειτουργία πιλοτικού συστήματος σύζευξης μονάδας διαλογής υλικών και μονάδας κομποστοποίησης Υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης Μετρήσεις ποιότητας και σύστασης των ανακτηθέντων υλικών Αναλύσεις παραγόμενου κόμποστ Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. Αναζήτηση προσφορών από τις εταιρείες για την απόκτηση του απαραίτητου εξοπλισμού Αξιολόγηση προσφορών-επιλογή τελικού αναδόχου του έργου Παραχώρηση χώρου για την κατασκευή της πιλοτικής μονάδας για την εφαρμογή του προτεινόμενου συστήματος Κατασκευή επιδεικτικής μονάδας (έργα πολιτικού μηχανικού) Συλλογή αστικών απορριμμάτων και μεταφορά στην επιδεικτική μονάδα Συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ καθ όλη τη διάρκεια λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Επιλογή χώρου εγκατάστασης της προτεινόμενης πιλοτικής μονάδας Διερεύνηση για βιομηχανικούς φορείς- προμηθευτές εξοπλισμού Έλεγχος και δρομολόγηση απαραίτητων αδειοδοτικών διαδικασιών για την εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Κατασκευή και λειτουργία πρότυπης μονάδας για εφαρμογή βέλτιστων εφαρμογών βιομηχανικής συμβίωσης και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας-Εφαρμογή σε γειτνιάζουσες περιοχές. Ενδυνάμωση τεχνογνωσίας προσωπικού της ΔΙΑΔΥΜΑ για παροχή υπηρεσιών και σε άλλους ΦΟΣΔΑ, Δήμους ή δυνητικούς βιομηχανικούς πελάτες. Ανάκτηση υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας (κυρίως γυαλί, χαρτί πλαστικά, μέταλλο) σύμφωνα με τις απαιτήσεις των βιομηχανικών μονάδων της περιοχής, καλύπτοντας τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης Παραγωγή οργανικού κλάσματος υψηλής ποιότητας, απομακρύνοντας το κλάσμα του γυαλιού, προς διάθεση του προς παραγωγή κομπόστ χαμηλής περιεκτικότητας σε επικίνδυνες ουσίες για χρήση του σε εφαρμογές αντικατάστασης μητρικού εδάφους σε λιγνιτωρυχεία, επικάλυψης σε ΧΥΤ, αναδασώσεις, διαμόρφωσης πράσινων επιφανειών και έργων οδοποιίας \ Παραγωγή καυσίμων υψηλού βιογενούς κλάσματος σύμφωνα με τα πρότυπα CEN/TC 343, μειώνοντας την εξόρυξη των ορυκτών πόρων και τη χρήση συμβατικών καυσίμων. Διεξαγωγή βιομηχανικής έρευνας για βελτιστοποίηση λειτουργίας πιλοτικής μονάδας διυλιστηρίου σύμφωνα με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης Φορέας Υλοποίησης: Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. (ΔΙΑΔΥΜΑ) και Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Παράρτημα 155/205

156 Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Οι εργασιακές ενότητες του έργου προσδιορίζονται ως ακολούθως με την ανάλογη κατανομή του κόστους: ΕΕ1: Σχεδιασμός πιλοτικής μονάδας διυλιστηρίου αποβλήτων προς βελτιστοποίηση ανάκτησης υλικών και προσδιορισμός τεχνικών προδιαγραφών απαιτούμενου εξοπλισμού-προκήρυξη Διαγωνισμού ( ) ΕΕ2: Σχεδιασμός πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης-προκήρυξη διαγωνισμού ( ) ΕΕ3: Αξιολόγηση προσφορών-προμήθεια εξοπλισμού-εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας διαλογής υλικών ( ) ΕΕ4: Αξιολόγηση προσφορών-προμήθεια εξοπλισμού-εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης- ( ) ΕΕ5: Λειτουργία του πιλοτικού συστήματος και βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης υλικών και ποιότητας παραγόμενου κομπόστ ( ) ΕΕ6: Προσδιορισμός απαιτήσεων και χαρακτηριστικά τελικού χρήστη-δημιουργία βάσης δεδομένων-εξέταση μονάδων ανακύκλωσης, βιομηχανιών ενεργειακής αξιοποίησης RDF (τσιμεντοβιομηχανία, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής) και μονάδων κομποστοποίησης. ( ) ΕΕ7: Αξιολόγηση πιλοτικού συστήματος μέσω ανάλυσης κύκλου ζωής περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε σύγκριση με συμβατικές μεθόδους επεξεργασίας αποβλήτων ( ) ΕΕ8: Εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου και τεχνικής μελέτης για εφαρμογή του πιλοτικού συστήματος σε μονάδες μεγάλης δυναμικότητας ( ) ΕΕ9: Διάχυση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν με τη δημοσίευση τους σε αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά και σχετικά διεθνή συνέδρια ( ) ΕΕ1: Σχεδιασμός πιλοτικής μονάδας διυλιστηρίου αποβλήτων- Προκήρυξη διαγωνισμού ΕΕ2: Σχεδιασμός πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης- Προκήρυξη διαγωνισμού ΕΕ3: Αξιολόγηση προσφορών- Προμήθεια εξοπλισμού- Εγκατάσταση πιλοτικού συστήματος διαλογής ΕΕ4: Αξιολόγηση προσφορών- Προμήθεια εξοπλισμού- Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας κομποστοποίησης ΕΕ5: Λειτουργία του πιλοτικού συστήματος και βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης υλικών και της ποιότητας του παραγόμενου κομπόστ ΕΕ6: Προσδιορισμός απαιτήσεων και χαρακτηριστικά τελικού χρήστη- Δημιουργία βάσης δεδομένων ΕΕ7:Αξιολόγηση πιλοτικού συστήματος μέσω ανάλυσης κύκλου ζωής περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε σύγκριση με συμβατικές μεθόδους επεξεργασίας αποβλήτων ΕΕ8:Εκπόνηση επιχειρισιακού σχεδίου και τεχνικής μελέτης για εφαρμογή του πιλοτικού συστήματος σε μονάδες μεγάλης δυναμικότητας ΕΕ9:Διάχυση των αποτελεσμάτων Διάγραμμα ροής του έργου Παράρτημα 156/205

157 ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Στην Ευρώπη η επεξεργασία των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων σε μονάδες Μηχανικής και Βιολογικής επεξεργασίας, αποτελεί συνήθη μέθοδο προ-επεξεργασίας για ανάκτηση υλικών και παραγωγής κόμποστ, με το εναπομένον κλάσμα (RDF) να δύναται προς ενεργειακή αξιοποίηση. Το προτεινόμενο πιλοτικό σύστημα συμβάλλει στη βελτιστοποίηση του βαθμού ανάκτησης των υλικών βάσει των αρχών της βιομηχανικής συμβίωσης. Με το νέο αυτό πιλοτικό σύστημα θα καλύπτονται: Οι αυξημένες απαιτήσεις των βιομηχανιών επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών για υψηλής ποιότητας εισερχόμενα ρεύματα υλικών με τις λιγότερες δυνατές προσμίξεις Οι απαιτήσεις για εδαφοβελτιωτικό χαμηλής περιεκτικότητας σε επικίνδυνες ουσίες για διαμόρφωση πράσινων επιφανειών στα πάρκα/άλση των Δήμων της Περιφέρειας, καθώς επίσης και για αναδασώσεις. Οι απαιτήσεις μείωσης των εκπομπών της επίδρασης του φαινομένου του θερμοκηπίου σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Κιότο. Η αποφυγή απόθεσης σύμμεικτων απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ Η εναρμόνιση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με τους κανονισμούς διαχείρισης αστικών απορριμμάτων της Ευρωπαϊκής ένωσης σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕC Ανάκτηση υλικών υψηλής καθαρότητας που θεωρούνται συγκρίσιμα με τα υλικά που διακρίνονται στην πηγή, ικανοποιώντας την αρχή της πυραμίδας διαχείρισης των απορριμμάτων σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ με έμμεσο τρόπο. Μέσω της δράσης ενισχύεται η μετάβαση προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων αφού συντελεί στην ανάπτυξη ερευνητικών δραστηριοτήτων και μεταφορά υψηλής και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας γύρω από την διαχείριση αποβλήτων με τη συνεργασία φορέα-λειτουργού εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων (ΔΙΑΔΥΜΑ) και ερευνητικού κέντρου με διεθνώς αναγνωρισμένη εμπειρία στο τομέα της διαχείρισης αποβλήτων (ΕΚΕΤΑ). Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Μείωση των εκπομπών του φαινομένου του θερμοκηπίου και εναρμόνιση με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μειωμένο κόστος λειτουργίας και προτάσεις βελτιστοποίησης στο σύστημα διαχείρισης ΣΔΙΤ το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη στη Δυτική Μακεδονία Μείωση δημοτικών τελών, μέσω του χαμηλότερου τέλους διάθεσης (gate fee) που εξασφαλίζεται με την ανάκτηση υλικών με χαρακτηριστικά εναρμονισμένα στις ανάγκες της βιομηχανίας ανακύκλωσης (χαμηλά ποσοστά υγρασίας, χαμηλό επίπεδο προσμίξεων) Αποδοχή και αξιοποίηση κομπόστ σε πάρκα/άλση των Δήμων της Περιφέρειας και για δραστηριότητες αναδάσωσης Δημιουργία θέσεων απασχόλησης Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία θέσεων απασχόλησης τόσο κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης όσο και κατά τη λειτουργία της πιλοτικής μονάδας. Απασχόληση τεχνικού προσωπικού στη φάση εγκατάστασης και λειτουργίας (10) Απασχόληση υποψήφιων διδακτόρων (3) Απασχόληση ερευνητών (2) Απασχόληση μεταδιδακτορικών φοιτητών (2) Ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας του ιδιωτικού τομέα σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων και την αξιοποίηση των εξερχόμενων ρευμάτων που προκύπτουν από την ανακύκλωση και τις υπόλοιπες μεθόδους διαχείρισης. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ Παράρτημα 157/205

158 1 Πιθανά έσοδα και εισροές από νέα ερευνητικά προγράμματα (εγχώρια ή διεθνή), καθώς και από το HORIZON Το ΙΔΕΠ με έδρα την Πτολεμαΐδα προσελκύει κάθε χρόνο από διάφορα ερευνητικά προγράμματα ή παροχές υπηρεσιών προς βιομηχανίες, ενώ η ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε. έχει τη συνολική διαχείριση των αστικών απορριμμάτων στην Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και αναμένεται να αυξήσει τα έσοδα της από τη διαχείριση και άλλων ρευμάτων αποβλήτων και την παροχή υπηρεσιών σε άλλες Περιφέρειες της Ελλάδας και γειτνιάζουσες περιοχές. 2 Παροχές υπηρεσιών σε άλλους ΦΟΣΔΑ και δήμους, προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη διαχείριση των απορριμμάτων τους στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/98. Τεχνική υποστήριξη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα αποβλήτων και ειδικά στους πιθανούς χρήστες των προϊόντων της ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, σύμφωνα με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης. Και οι δύο φορείς συνεργάζονται με φορείς και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας 0,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Πιθανή καθυστέρηση της διαδικασίας αδειοδότησης λόγω της ανέγερσης της πιλοτικής μονάδας στο χώρο της ΔΙΑΔΥΜΑ Πιθανή καθυστέρηση στην παραλαβή του απαιτούμενου εξοπλισμού, λόγω των τεχνικών προδιαγραφών που θα απαιτηθούν προς τον προμηθευτή Προβλήματα τεχνικής φύσης: Προβλήματα στη λειτουργία της πιλοτικής μονάδας στο αρχικό χρονικό διάστημα της εκκίνησης λόγω έλλειψης εμπειρίας, η οποία θα αποκτηθεί μέσα από την υλοποίηση του προτεινόμενου έργου Προβλήματα διάθεσης των προϊόντων που θα προκύψουν από την πιλοτική μονάδα διυλιστηρίου αποβλήτων, τα οποία θα επιλυθούν από τη συνεχή προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας των προϊόντων Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Εξοικείωση των φορέων και ειδικά των εταιρειών, των αγροτών κλπ. σε σχέση με τις αρχές της βιομηχανικής συμβίωσης και τους τρόπους χρησιμοποίησης των προϊόντων ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Η διαρκής ενημέρωση και διάχυση των βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης των αποβλήτων από το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ και τη ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε. θα συμβάλει στην επίλυση οργανωτικών θεμάτων. Δεν αναμένονται άλλα οργανωτικά προβλήματα. Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 158/205

159 ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Τίτλος Ενότητας Εργασίας Δ ι ά ρ κ ε ι α (Μ ή ν ε ς ) ΕΕ1:ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ-ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΕΕ2: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ-ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΕΕ3: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΕΕ4: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΕ5: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΚΟΜΠΟΣΤ ΕΕ6: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΧΡΗΣΤΗ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΕ7: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΣΩ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ, ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΕ8: ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ EE9: ΔΙΑΧΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Παράρτημα 159/205

160 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 26: Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας για την τηλεθέρμανση και ηλεκτρικής ενέργειας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας για την τηλεθέρμανση και ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Αθανάσιος Κωνσταντόπουλος, Επικοινωνία: Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης, ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΟΖΑΝΗΣ ΔΗΜΟΣ: ΚΟΖΑΝΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης στην Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας για την κάλυψη του φορτίου αιχμής χρησιμοποιούν λέβητες εφεδρείας με κύριο καύσιμο το πετρέλαιο θέρμανσης και εναλλακτικά υγραέριο. Η χρήση των προαναφερόμενων καυσίμων έχει ως αρνητικό αποτέλεσμα τόσο το υψηλό ειδικό κόστος ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας, αφού τα καύσιμα αυτά είναι κυρίως εισαγόμενα, όσο και τη σημαντική επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τις αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που η καύση τους συνεπάγεται. Για τους ανωτέρω λόγους θεωρείται δόκιμο να εξετασθεί η δυνατότητα παραγωγής θερμικής ενέργειας και ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και συγκεκριμένα ηλιακής ενέργειας ως εναλλακτική πηγή σε δίκτυα διανομής υφιστάμενων εγκαταστάσεων τηλεθέρμανσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την χρήση ηλιακών θερμικών υψηλού βαθμού συγκέντρωσης, σε συνδυασμό με την τεχνολογία εναποθήκευσης μακράς περιόδου, η οποία αποτελεί σήμερα μια από τις πλέον υποσχόμενες τεχνολογικές επιλογές σε παγκόσμια κλίμακα. Σήμερα υπάρχουν στην Ευρώπη εγκατεστημένα περισσότερο από m2 ηλιακών συλλεκτών που αντιστοιχούν σε περίπου 14 GWth θερμικής ισχύος, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών είναι μικρής κλίμακας (kwth) και εγκατεστημένα στον οικιακό τομέα. Η αντίστοιχη συνολική θερμική ισχύς μεγάλων εγκαταστάσεων ηλιακών συλλεκτών για τη λειτουργία τηλεθερμάνσεων ανέρχεται σε συνολικά περίπου 135 MWth, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στο 1% επί της συνολικά εγκατεστημένης ισχύος. Το γεγονός αυτό δηλώνει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας και τεχνολογικής εξέλιξης, προκειμένου να καταστεί τεχνικοοικονομικά εφικτή η περαιτέρω ανάπτυξη και εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων μεγάλης κλίμακας με εφαρμογή σε δίκτυα τηλεθέρμανσης, όπως αυτό της Δυτικής Μακεδονίας. Αντίστοιχα με το προτεινόμενο έργο, επιδεικτικά έργα έχουν εφαρμοσθεί σε βόρειες περιοχές της Ευρώπης και κυρίως στη Σουηδία, Δανία, Γερμανία και Αυστρία, όπου υπάρχουν περίπου 30 εγκαταστάσεις, με συνολική επιφάνεια ηλιακών συλλεκτών μεγαλύτερη των m2 (1 MWth), εκ των οποίων η μεγαλύτερη εγκατάσταση λαμβάνει χώρα σε επιφάνεια περίπου m2 με ισχύ περίπου 13 MWth. Παράλληλα, προκειμένου το έργο αυτό να είναι βιωσιμότερο, κρίνεται σκόπιμη και η παράλληλη εγκατάσταση μίας, παρόμοιας αρχής λειτουργίας, μικρής πιλοτικής μονάδας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό την πώλησή της παραγόμενης ενέργειας στο δίκτυο, στοιχείο που α συνεισφέρει σημαντικά στη συντομότερη απόσβεση της συνολικής επένδυσης σε ΑΠΕ. Η μονάδα αυτή θα περιλαμβάνει μία σειρά κατόπτρων τα οποία θα συγκεντρώνουν την ηλιακή ενέργεια σε ένα εξωτερικό δέκτη τοποθετημένο σε πύργο ηλιακής ισχύος προς παραγωγή ατμού για τροφοδοσία σε στροβιλογεννήτρια. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελούν τις πλέον περιβαλλοντικά καθαρές πηγές παραγωγής ενέργειας και προς το παρόν η χρήση τους διαφαίνεται ότι έχει τη δυναμική να περιορίσει δραστικά τις αυξημένες Παράρτημα 160/205

161 περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την αξιοποίηση ορυκτών καυσίμων. Ειδικότερα για την Ελληνική Περιφέρεια το δυναμικό της ηλιακής ακτινοβολίας είναι σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο των βορείων περιοχών της Ευρώπης και για το λόγο αυτό η ερευνητική δραστηριότητα στον συγκεκριμένο θεματικό τομέα θεωρείται υψηλά υποσχόμενη, ιδιαίτερα για την Ελλάδα. Με βάση τα παραπάνω, η προτεινόμενη πιλοτική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να αποτελέσει πρότυπη και καινοτόμο δράση για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, λαμβάνοντας υπόψη και του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται κυρίως από λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Η εφαρμογή των δύο προτεινόμενων δράσεων μπορεί να αποτελέσει προάγγελο της εισόδου της λιγνιτικής βιομηχανίας σε μια νέα εποχή η οποία θα χαρακτηρίζεται από μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, καθιστώντας ταυτόχρονα την οικονομία του τόπου ανταγωνιστικότερη και πιο βιώσιμη σε κοινωνικούς και οικονομικούς όρους με τον περιορισμό σε σημαντικό βαθμό των εκπομπών επιβλαβών για την υγεία ρυπαντικών ουσιών, που προκαλούνται από την καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακα, πετρελαίου, αερίου). Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της δράσης είναι α) η παραγωγή θερμικής ενέργειας με την χρήση ηλιακών συλλεκτών (παραβολικών κατόπτρων), σε συνδυασμό με την τεχνολογία εναποθήκευσης μακράς περιόδου και β) η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την πιλοτική εγκατάσταση ενός Πύργου Ηλιακής ισχύος. Α) Παραγωγή θερμικής ενέργειας με την χρήση ηλιακών συλλεκτών Για την παραγωγή θερμικής ενέργειας προτείνεται η χρήση των Συστημάτων Παραβολικών Κοίλων Συλλεκτών (Parabolic Through Collectors PTC), η οποία έχει δοκιμαστεί σε πιλοτικές μονάδες μικρής και μεσαίας κλίμακας στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, αλλά όχι τόσο σε νότιες χώρες όπου και το δυναμικό της ηλιακής ακτινοβολίας είναι σημαντικά μεγαλύτερο. Τα συστήματα παραβολικών κοίλων συλλεκτών είναι στην ουσία σειρές παραβολικών κατόπτρων μεγάλου μήκους, στην εστιακή γραμμή των οποίων συγκεντρώνεται η ηλιακή ακτινοβολία μέσω ανάκλασης. Στο ύψος της εστιακής γραμμής, ως δέκτης υπάρχει κατάλληλη σωλήνωση, υψηλής θερμικής αγωγιμότητας, μέσα από την οποία ρέει το εργαζόμενο μέσο που θερμαίνεται με την αξιοποίηση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας. Το εργαζόμενο μέσο που μεταφέρει τη θερμότητα είναι συνήθως κάποιο συνθετικό έλαιο, το οποίο στη συνέχεια μέσω εναλλάκτη θερμότητας θερμαίνει νερό με δυνατότητα παραγωγής μέχρι και ατμού μεσαίας ενθαλπίας. Με τη συγκεκριμένη τεχνολογία μπορούν να επιτευχθούν θερμοκρασίες έως και 400 C στο εργαζόμενο μέσο και ο λόγος συγκέντρωσης της ηλιακής ακτινοβολίας (επιφάνεια ηλιακού συλλέκτη/επιφάνεια αγωγού) να κυμαίνεται μεταξύ 8 και 80. Ο μέσος ετήσιος βαθμός θερμικής απόδοσης ενός τέτοιου συστήματος είναι στις περισσότερες περιπτώσεις της τάξεως του 15%, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί και το γεγονός ότι τα συστήματα παραβολικών συλλεκτών ανήκουν στην κατηγορία των συγκεντρωτικών συστημάτων δύο διαστάσεων, καθώς το σύστημα κίνησής τους για τον εντοπισμό των ηλιακών ακτίνων επιτρέπει την περιστροφή τους μόνο γύρω από έναν άξονα. Οι σειρές των κατόπτρων συνήθως παρατάσσονται κατά μήκος της κατεύθυνσης Βορρά-Νότου ακολουθώντας κατά αυτόν τον τρόπο την πορεία του ήλιου από την ανατολή ως και τη δύση, αυξάνοντας την ένταση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας σε ημερήσια βάση. Εικόνα 1: Τυπικό Σύστημα Παραβολικών Κοίλων Συλλεκτών Παράρτημα 161/205

162 Λειτουργία εγκατάστασης Οι εγκαταστάσεις Συστήματος Παραβολικών Κοίλων Συλλεκτών (Εικόνα 1) έχουν την δυνατότητα άμεσης ή έμμεσης διασύνδεσης - χρήση εναλλακτών θερμότητας - με το υφιστάμενο δίκτυο διανομής τηλεθέρμανσης και συμπεριλαμβάνουν δεξαμενές εναποθήκευσης οι οποίες με την βοήθεια κατάλληλων αντλητικών συγκροτημάτων τροφοδοτούν θερμό νερό στο δίκτυο στην απαιτούμενη θερμοκρασία. Για την προτεινόμενη εγκατάσταση η απαιτούμενη επιφάνεια των ηλιακών συλλεκτών υπολογίζεται γύρω στα 3500m2, αντιστοιχώντας σε παραγωγή θερμικής ενέργειας ισχύος ίσης με περίπου 2,5 MWth. Η δεξαμενή εναποθήκευσης υπολογίζεται σε περίπου όγκο ίσο με 280 m3 και θα γεμίζει με ζεστό νερό που προέρχεται από τους προαναφερθέντες συλλέκτες. Η παραπάνω εγκατάσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί κοντά στο αντλιοστάσιο της ΔΕΥΑΚ στον οικισμό της Ν. Χαραυγής το οποίο θα μπορεί να υποστηρίζει, το υφιστάμενο σύστημα σε περιόδους αιχμής φορτίου. Ο εξυπηρετούμενος σήμερα οικισμός της Νέας Χαραυγής του Δήμου Κοζάνης απέχει από τις κύριες εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης περίπου 4 km, ενώ είναι σημαντικά αξιοποιήσιμο το γεγονός ότι το δίκτυο διανομής καλύπτει σήμερα το 100% του οικισμού. Το εγκατεστημένο φορτίο ανέρχεται σήμερα σε 7,88 MWth, ενώ το εμφανιζόμενο φορτίο αιχμής του οικισμού είναι 4,73 MWth. Συνολικά εξυπηρετούνται 255 κτίρια ενώ η συνδεδεμένη επιφάνεια των κτιρίων ανέρχεται σε m2. Στον οικισμό έχει κατασκευασθεί και βρίσκεται σε λειτουργία από το 2007 βοηθητικό αντλιοστάσιο υποσταθμός διασυνδεόμενος απευθείας στους αγωγούς προσαγωγής επιστροφής, με την απαιτούμενη θερμική ισχύ να καλύπτεται από δύο εναλλάκτες ονομαστικής θερμικής ισχύος 3 MWth ο κάθε ένας, ήτοι συνολικής ισχύος 6 MWth. Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι το δίκτυο μεταφοράς της παραγόμενης θερμότητας υπάρχει και μπορεί να τεθεί σχεδόν σε άμεση σύμπλεξη με το προτεινόμενο σύστημα, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι θετικές επιπτώσεις του έργου θα είναι άμεσα διαθέσιμες στην τοπική κοινωνία, ενισχύοντας σημαντικά το φιλικό προς το περιβάλλον προφίλ του Νομού. Β) Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω Πύργου Ηλιακής Ισχύος Σύστημα Κεντρικού Ηλιακού Δέκτη (Solar Power Towers or Central Solar Receiver Systems-CRS). Οι πύργοι ηλιακής ισχύος είναι συγκεντρωτικά ηλιακά συστήματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από σχετικά μεγάλη περιπλοκότητα. Στα συστήματα αυτά, η προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία συγκεντρώνεται σε έναν κεντρικό δέκτη, που βρίσκεται στην κορυφή ενός πύργου, μέσω της ανεξάρτητης κίνησης ενός αριθμού εκατοντάδων ή και χιλιάδων επίπεδων κατόπτρων (ηλιοστατών). Οι ηλιοστάτες βρίσκονται σε μια μεγάλη έκταση κυκλικά ή βόρεια του πύργου, που ονομάζεται ηλιοστατικό πεδίο. Με τη συγκεκριμένη τεχνολογία μπορούν να επιτευχθούν λόγοι συγκέντρωσης της ηλιακής ακτινοβολίας της τάξεως του (επιφάνεια ηλιακού συλλέκτη/επιφάνεια δέκτη) και θερμοκρασίες εργαζόμενου μέσου από 300οC μέχρι ακόμα και 1000οC σε περιπτώσεις που το εργαζόμενο μέσο στον ηλιακό δέκτη είναι συμπιεσμένος αέρας. Ο αέρας αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αέρας καύσης σε συνδυασμένο κύκλο. Ο ετήσιος βαθμός απόδοσης εγκαταστάσεων ηλιακού πύργου κυμαίνεται κοντά στο 20%. Βασικό χαρακτηριστικό των συστημάτων κεντρικού ηλιακού δέκτη είναι ότι εντοπίζουν τη θέση του ηλίου και στις τρεις διαστάσεις, καθώς το σύστημα κίνησης των ηλιοστατών επιτρέπει την περιστροφή τους τόσο γύρω από τον κατακόρυφο άξονα, όσο και γύρω από το οριζόντιο επίπεδο, μεγιστοποιώντας με αυτό τον τρόπο την ένταση της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας. Εικόνα 2: Τυπικό Σύστημα Πύργου Ηλιακής Ισχύος. Παράρτημα 162/205

163 1. Λειτουργία εγκατάστασης Η εν λόγω προτεινόμενη στα πλαίσια του έργου εγκατάσταση, περιλαμβάνει Σύστημα Πύργου Ηλιακής Ισχύος για παραγωγή ισχύος περίπου ίση με 1 MWe. Η θερμοκρασία που αναπτύσσεται στον ηλιακό δέκτη φτάνει τους οC με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται ατμοποίηση του εργαζόμενου μέσου, το οποίο με τη σειρά του θα εκτονώνεται σε στρόβιλο για την παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος Η εγκατάσταση του πύργου ηλιακής ισχύος αποτελείται από τα παρακάτω υποσυστήματα: Ηλιοστατικό Πεδίο έκτασης περίπου ίσης με 5m2 (ή πεδίο Ηλιοστατών): Ο ηλιοστάτης είναι στην ουσία μια ανακλαστική (κατοπτρική) επιφάνεια στερεωμένη στο έδαφος με ένα σύστημα στήριξης, της οποίας η κίνηση ρυθμίζεται βάσει ενός μηχανισμού ελέγχου. Σκοπός του κάθε ηλιοστάτη είναι, με την ανεξάρτητη κίνηση του σε σχέση με τους υπόλοιπους του πεδίου, να καταφέρνει να τοποθετεί την ανακλαστική του επιφάνεια κάθε στιγμή, με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτυγχάνει την όσο το δυνατόν καλύτερη συγκέντρωση της άμεσης προσπίπτουσας ακτινοβολίας στον κεντρικό δέκτη, στην κορυφή του πύργου. Κεντρικός Ηλιακός Δέκτης: Ο κεντρικός ηλιακός δέκτης είναι το τμήμα του πύργου ηλιακής ισχύος, στο οποίο η συγκεντρωμένη ηλιακή ακτινοβολία από το ηλιοστατικό πεδίο μεταφέρεται μέσω κυρίως συναγωγής σε ένα εργαζόμενο ρευστό, με τη μορφή θερμικής ενέργειας. Πρόκειται, στην ουσία, για έναν ειδικά σχεδιασμένο εναλλάκτη θερμότητας που βρίσκεται τοποθετημένος στην κορυφή του πύργου. Ένας τέτοιος εναλλάκτης θερμότητας δημιουργείται από έναν μεγάλο αριθμό πάνελ, αποτελούμενων από παράλληλους κατακόρυφους λεπτούς σωλήνες (~20 56 mm) συγκολλημένους μεταξύ τους με κοινή κεφαλή εισόδου και εξόδου. Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας: Τα βασικά εξαρτήματα που αποτελούν το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μίας εγκατάστασης πύργου ηλιακής ισχύος είναι οι σωληνώσεις, οι ατμοστρόβιλοι, οι αντλίες πίεσης, οι εναλλάκτες θερμότητας, ο συμπυκνωτής, ο απαεριωτής και η ηλεκτρική γεννήτρια. Πρόκειται στην ουσία, για το κεντρικό σύστημα το οποίο διατρέχει το εκάστοτε εργαζόμενο μέσο, εκτελώντας ανελλιπώς έναν θερμοδυναμικό κύκλο, στο τέλος του οποίου παράγεται ηλεκτρική ενέργεια με πηγή την άμεση προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία. Η επιλογή του εργαζόμενου ρευστού που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται κυρίως από την θερμοκρασία λειτουργίας του σταθμού, μετά την απορρόφηση θερμότητας στον κεντρικό ηλιακό δέκτη, και από το μέσο αποθήκευσης της ενέργειας, εφόσον υπάρχει τέτοιο. Τα συνήθη ρευστά για τη μεταφορά της θερμότητας σε τέτοιες εγκαταστάσεις είναι το νερό-ατμός, τα τετηγμένα άλατα και το υγρό νάτριο, ενώ πολύ πιο σπάνια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά έλαια ή αέρας. Εικόνα 3: Ηλιοθερμική εγκατάσταση με σύστημα Κεντρικού Ηλιακού Δέκτη 2. Ωφελούμενοι Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας η οποία αποτελεί και την ενεργειακή καρδιά της Ελλάδος. Στην εν λόγω Περιφέρεια το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα μειώνουν τα εκπεμπόμενα αέρια από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζεται πιο έντονα. Η εφαρμογή των συγκεκριμένων τεχνολογιών θα Παράρτημα 163/205

164 βοηθήσει στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγής μετά το 2014 με σημαντικό εθνικό κέρδος. H ΔΕΥΑΚ θα μπορέσει να εμπλουτίσει περαιτέρω την τεχνογνωσία που έχει στον τομέα, εισάγοντας σε αυτήν εναλλακτικές τεχνολογίες παραγωγής θερμότητας από ΑΠΕ. Εξάλλου με τη σταδιακή απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων από την περιοχή καθίσταται επιτακτική η προσαρμογή της επιχείρησης στα νέα δεδομένα της νέας εποχής που θα χαρακτηρίζεται από όσο το δυνατόν χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα. Πολίτες που χρησιμοποιούν την τηλεθέρμανση ως κύριο μέσο θέρμανσης των κατοικιών τους. Τα οφέλη σε αυτήν την περίπτωση είναι κυρίως οικονομικά μιας και μέσω της χρήσης ΑΠΕ μειώνεται η χρήση συμβατικών καυσίμων πράγμα που έχει αντίκτυπο στην οικονομία της Περιφέρειας και των πολιτών. Περιβάλλον: Οι προτεινόμενες δράσεις περιλαμβάνουν τεχνολογίες φιλικές ως προς το περιβάλλον μηδενικών εκπομπών CO2 αφού η πρωτεύουσα πηγή ενέργειας είναι ο ήλιος. Οι εμπλεκόμενοι ερευνητικοί φορείς (ΕΚΕΤΑ), θα έχουν την δυνατότητα να προάγουν την καινοτομία και την έρευνα στο τομέα της παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας με τα προτεινόμενα συστήματα, ενώ σημαντικό θα είναι το γεγονός ότι το παρόν σύστημα μπορεί να αποτελέσει πρότυπο έργο όχι μόνο για τις Βαλκανικές αλλά και γενικά για τις Νότιο-Ευρωπαϊκές χώρες. Τα οφέλη αφορούν επίσης σε εθνικό επίπεδο αφού οι εκμεταλλεύσιμες ΑΠΕ είναι εγχώριες πηγές ενέργειας και συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας από συμβατικούς ενεργειακούς πόρους και στην ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Κατάλληλη διαστασιολόγηση των ηλιακών συγκεντρωτικών συστημάτων (επιφάνεια κατόπτρων, ηλιοστάτες, δέκτες) με σκοπό την επίτευξη ικανοποιητικής θερμοκρασίας του παραγόμενου θερμού νερού για σύνδεση με το δίκτυο της τηλεθέρμανσης και παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος. Διερεύνηση βέλτιστης τεχνολογίας ηλιακών συλλεκτών, τύπου εναποθηκευτή και εργαζόμενου ρευστού Εφαρμογή αυτόματου συστήματος παρακολούθησης του ήλιου (tracking system) σε δύο ή/και τρείς διαστάσεις Ορθή εκτίμηση της απαιτούμενης ειδικής επιφάνειας ηλιακών συλλεκτών ανά μονάδα αποδιδόμενης θερμικής ισχύος Εκτίμηση μέσης ετήσιας ειδικής ενεργειακής απόδοσης (kwh/m2) ανά τετραγωνικό μέτρο ηλιακού συλλέκτη, Κατάλληλη διαστασιολόγηση των εναλλακτών και επιτυχής σύνδεσή τους στο υπάρχων αντλιοστάσιο της Ν. Χαραυγής Ακριβής μελέτη του ηλιακού δυναμικού της περιοχής εγκατάστασης Μελέτη και επιλογή κατάλληλου αυτοματισμού για την επικοινωνία των επιμέρους συστημάτων 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εθνικό Κέντρο Έρευνα και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Σχεδιασμός της μονάδας Μελέτη σκοπιμότητας για την πιλοτική μονάδα (απόδοση συστήματος, εκτιμούμενη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας) Τεχνικές μελέτες κατάρτισης προδιαγραφών έργου Εξειδικευμένες υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης (R&D) Βιομηχανικές μετρήσεις κατά την εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας (βαθμός απόδοσης) Τεχνική και οικονομική αξιολόγηση προσφορών εξοπλισμού ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (ΔΕΥΑΚ) Παραχώρηση τεχνικών και λειτουργικών στοιχείων του Δικτύου Τηλεθέρμανσης κατά την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών των εγκαταστάσεων Ενεργό ρόλο στην επιτυχή σύνδεση της εγκατάστασης με το αντλιοστάσιο της Ν. Χαραυγής- αντιμετώπιση πιθανών τεχνικών προβλημάτων που θα προκύψουν. Συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ καθ όλη τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Επιλογή χώρου εγκατάστασης των ηλιακών συλλεκτών και της πιλοτικής μονάδας Πύργου Ηλιακής Ισχύος Έλεγχος και δρομολόγηση απαραίτητων αδειοδοτικών διαδικασιών για την εγκατάσταση και λειτουργία των μονάδων. Διερεύνηση εμπορικών τεχνολογιών και υλικών για τους ηλιακούς συλλέκτες και τον ηλιακό πύργο Παράρτημα 164/205

165 Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Στόχοι της παρούσας δράσης είναι: χρήση μη συμβατικών καυσίμων για την παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας οικονομικά οφέλη από την χρήση των ΑΠΕ η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών σε μια περιοχή που στηρίζεται κυρίως στην χρήση του λιγνίτη μείωση των εκπομπών CO2 για ένα καθαρότερο περιβάλλον εξέταση της βιωσιμότητας τέτοιων μονάδων Φορέας Υλοποίησης: Εθνικό Κέντρο Έρευνα και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) σε συνεργασία με την Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Κοζάνης (ΔΕΥΑΚ) Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται το διάγραμμα ροής και σύνδεσης των επιμέρους ενοτήτων του προτεινόμενου έργου. Εντός της Ενότητας Εργασίας Ε.Ε 1 η ερευνητική ομάδα, υπό την επίβλεψη του Δρ. Κωνσταντόπουλου, θα πραγματοποιήσει το βασικό σχεδιασμό και εν συνεχεία την αναλυτική σχεδίαση των δύο δράσεων (Σύστημα Παραβολικών Κοίλων Συλλεκτών και της πιλοτικής μονάδας Πύργου Ηλιακής Ισχύος). Ταυτόχρονα προβλέπεται και η παροχή υπηρεσιών για την επίβλεψη της ορθής λειτουργίας από την κατασκευάστρια εταιρεία. Η εγκατάσταση των παραβολικών κοίλων κατόπτρων είναι μεγέθους 2,5 MWth και η πιλοτική εγκατάσταση του Πύργου Ηλιακής Ισχύος 1 MWe. Στην Ε.Ε 2 όλος ο εξοπλισμός θα προδιαγραφεί πλήρως και ακολούθως θα αγοραστεί. Στην Ε.Ε 3 θα λάβει χώρα η εγκατάσταση των ηλιακών συλλεκτών, η ανέγερση της πιλοτικής μονάδας και οι προκαταρκτικές δοκιμές. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή της πιλοτικής μονάδας του Πύργου Ηλιακής Ισχύος το προσωπικό του ΙΔΕΠ θα πραγματοποιήσει σειρά μετρήσεων απόδοσης των ηλιακών θερμικών και του ηλιοστατικού πεδίου (Ε.Ε 4). Στα πειράματα που θα διεξαχθούν σε αυτή την Ε.Ε θα μελετηθούν διάφορες παράμετροι όπως: η απόδοση ηλιοθερμικού συστήματος κατόπτρων η βελτιστοποίηση συμπεριφοράς του εναποθηκευτή θερμικής ενέργειας (φόρτιση-εκφόρτιση-αυτοματισμοί) η απόδοση του ηλιοστατικού πεδίου και του κεντρικού ηλιακού δέκτη του πύργου οι απώλειες ηλιοστατικού πεδίου (καμπύλη συνημιτόνου, συντελεστές ανακλαστικότητας, διαπερατότητας, παρεμπόδισης, διαρροής) και εφαρμογή συστημάτων μείωσης αυτών οι απώλειες κεντρικού δέκτη πύργου (συναγωγής, ακτινοβολίας, απορρόφησης, αγωγής) η συνολική απόδοση θερμοδυναμικού κύκλου και γεννήτριας και τεχνικές αύξησης αυτής αν είναι χαμηλότερη από την αναμενώμενη Στην Ε.Ε 5 θα αναπτυχθούν ανεπτυγμένα εργαλεία προσομοίωσης/βελτιστοποίησης της διεργασίας, τόσο σε θερμοδυναμικό (ενεργειακά/εξεργειακά) όσο και σε ρευστοδυναμικό επίπεδο κάνοντας χρήση προηγμένων μοντέλων που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια από το προσωπικό του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ. Οι επεμβάσεις που θα προκύψουν από τους υπολογισμούς μπορούν να συνεισφέρουν στην αύξηση του βαθμού απόδοσης ή/ και τη μείωση του κόστους λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας. Εφόσον κριθεί ότι οι επεμβάσεις είναι μικρής κλίμακας και κινδύνου οι προτεινόμενες βελτιώσεις μπορούν να δοκιμαστούν και πειραματικά. Παράρτημα 165/205

166 Σχήμα 1: Διάγραμμα ροής του έργου Στην Ε.Ε 6 θα πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες ενέργειες: i. Υπολογισμός κόστους παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας ii. Υπολογισμός της οικονομικής βιωσιμότητας της μονάδας iii. Ενέργειες βελτιστοποίησης των επιμέρους συστημάτων (ηλιοστατικό πεδίο κα) iv. Εκτίμηση των παραπάνω μεταβλητών σε μονάδες μεγαλύτερης ισχύος Τέλος η Ε.Ε 7 είναι αφιερωμένη στη διάδοση της αποκτηθείσας γνώσης με δημοσιεύσεις σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά, ή/και με την παρουσίασή των αποτελεσμάτων σε διεθνή συνέδρια. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην συμμετοχή υποψηφίων διδακτόρων και μεταδιδακτορικών ερευνητών μέσω του έργου, καθώς και στις επιμέρους εκπαιδευτικές δραστηριότητες που έχουν προγραμματιστεί για νέους φοιτητές, επιστήμονες και μηχανικούς. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Η σύγχρονη πραγματικότητα στον τομέα της ενέργειας χαρακτηρίζεται από μειωμένα ενεργειακά αποθέματα και συνεχώς αυξανόμενες ενεργειακές απαιτήσεις. Οι ενεργειακές εξελίξεις προκαλούν γεωπολιτικές και οικονομικές κρίσεις στον παγκόσμιο χώρο, καθώς όλες οι χώρες επιδιώκουν την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων. Ειδικά για τον ευρωπαϊκό χώρο, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η ωρίμανση των νέων τεχνολογιών και η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελούν άμεσες προτεραιότητες δεδομένου ότι από τη μια πλευρά απαιτείται συνεχής μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων και από την άλλη συνεχής αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής, η οποία υπολογίζεται να είναι μέχρι και 25% υψηλότερη το 2030 σε σχέση με την υφιστάμενη παρούσα παραγωγή. Η χρήση των ΑΠΕ και συγκεκριμένα της ηλιακής ενέργειας μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση του παραπάνω προβλήματος και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας αφού αποτελούν μια από τις πιο ώριμες και εφαρμόσιμες τεχνολογίες, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, τεχνολογίες αξιοποίησης του εθνικού μας πλούτου σε ΑΠΕ. Επιπλέον, η παρούσα δράση θα ενισχύσει το στρατηγικό στόχο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για Διατήρηση του ενεργειακού χαρακτήρα της, με κυρίαρχο ρόλο του λιγνίτη και εμπλουτισμό του μίγματος παραγωγής ενέργειας με επενδύσεις περιβαλλοντικά φιλικές. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα εγχώρια κοιτάσματα λιγνίτη που διαθέτει η Ελλάδα, το χρονικό διάστημα διαθεσιμότητας τους, το υφιστάμενο ενεργειακό πρόβλημα, την εξάρτηση της ηλεκτρικής ενέργειας από τον λιγνίτη και τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το έτος 2020, η καθιέρωση των τεχνολογιών με χρήση ΑΠΕ στο Παράρτημα 166/205

167 ελληνικό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής είναι ουσιαστικής σημασίας και απαιτεί μια διεξοδικότερη επανεξέταση και αξιολόγηση με απώτερο σκοπό την βιώσιμη εκμετάλλευση του ελληνικού ορυκτού πλούτου. Ένα μείζον θέμα για την επιτακτική αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων με την χρήση εναλλακτικών καυσίμων είναι η μείωση των αερίων ρύπων και ειδικά του CO2. Η κατάργηση της δωρεάν διάθεσης δικαιωμάτων εκπομπών αερίων ρύπων στον κλάδο της ηλεκτροπαραγωγής, η οποία τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2013, δημιουργεί νέες επιβαρύνσεις στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φέρνει την ελληνική βιομηχανία αντιμέτωπη με τον κίνδυνο περαιτέρω μείωσης της ανταγωνιστικότητάς της. Υπό αυτή την αρνητική οικονομική συγκυρία, η εξεύρεση άμεσων και πρακτικών λύσεων που θα περιορίζουν κατά το δυνατό την επιπλέον επιβάρυνση κρίνεται τόσο επιβεβλημένη, όσο και επείγουσα. Τέλος, μέσω της δράσης αυτής ενισχύεται η μετάβαση προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων αφού αυτή συντελεί στην ανάπτυξη ερευνητικών δραστηριοτήτων και μεταφορά υψηλής και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας γύρω από την ενέργεια με έμφαση στις ΑΠΕ, στις τεχνολογίες τηλεθέρμανσης και αποθήκευσης θερμικής ενέργειας με τη συνεργασία μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΔΕΥΑΚ) ερευνητικών και ακαδημαϊκών δομών (ΕΚΕΤΑ). Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Μείωση των εκπομπών CO2 από την μειωμένη χρήση μη συμβατικών καυσίμων για τους λέβητες εφεδρείας του Δικτύου Τηλεθέρμανσης (εξοικονόμηση πετρελαίου) Δημιουργία θέσεων απασχόλησης Απώτερος στόχος του έργου είναι η χρήση ΑΠΕ στο δίκτυο Τηλεθέρμανσης και η σταδιακή χρήση εναλλακτικών τεχνολογιών παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας Οικονομοτεχνική αξιολόγηση και περαιτέρω εξέλιξη της προτεινόμενης τεχνολογίας με την πειραματική και θεωρητική έρευνα σε πιλοτική κλίμακα Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των εγκαταστάσεων και διάδοση των εν λόγω τεχνολογιών στη περιοχή μιας και οι ανάγκες της σε θερμική και ηλεκτρική ενέργεια είναι αρκετά αυξημένες ειδικά τους χειμερινούς μήνες Ενίσχυση της καινοτομίας Υιοθέτηση και εφαρμογή της προτεινόμενης τεχνολογίας από ελληνικές βιομηχανίες με στόχο τη μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Δημιουργία θέσεων απασχόλησης τόσο κατά την διάρκεια εγκατάστασης όσο και κατά την λειτουργία της εγκατάστασης Απασχόληση τεχνικού προσωπικού στη φάση εγκατάστασης και λειτουργίας (5) Απασχόληση ερευνητών (2) Απασχόληση υποψήφιων διδακτόρων (2) Απασχόληση μεταδιδακτορικών φοιτητών (2) ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 Πιθανά έσοδα και εισροές από νέα ερευνητικά προγράμματα (εγχώρια ή διεθνή), καθώς και από το HORIZON ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Μελέτες προετοιμασίας ,00 2 Εξοπλισμός παραγωγής θερμικής ενέργειας ,00 3 Εξοπλισμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ,00 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Παράρτημα 167/205

168 ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: Πιθανή καθυστέρηση της διαδικασίας αδειοδότησης (επιφάνεια συλλεκτών, επιτρεπτό ύψος πύργου, σύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο, σύνδεση με το δίκτυο τηλεθέρμανσης) Προβλήματα τεχνικής φύσης: Απαραίτητη η σωστή διαστασιολόγηση του εξοπλισμού με βάση το ηλιακό δυναμικό της περιοχής Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: - Άλλα προβλήματα: Πιθανά προβλήματα που θα προκύψουν μετά την εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας. Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Τίτλος Ενότητας Εργασίας Δ ι ά ρ κ ε ι α (Μ ήν ε ς ) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ 2. ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΟΠΤΡΩΝ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟΥ 3. ΑΝΑΓΕΡΣΗ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΠΥΡΓΟΥ ΗΛΙΑΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 4. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΗΛΙΑΚΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΙΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 5. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΣΟΜΕΙΩΣΕΩΝ ΜΕ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ 6. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΔΟΣΗΣ 7. ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Παράρτημα 168/205

169 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 27: Έρευνα και μελέτη των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προοπτικές εκμετάλλευσής τους ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Έρευνα και μελέτη των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προοπτικές εκμετάλλευσής τους ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ σε συνεργασία με άλλο εταίρο ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Νικόλαος Κούκουζας koukouzas@certh.gr ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Φλώρινας ΔΗΜΟΣ: Φλώρινας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η γεωθερμική ενέργεια είναι μια ήπια και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που προέρχεται από το εσωτερικό της γης και είναι τεχνικά ανακτήσιμη και οικονομικά εκμεταλλεύσιμη. Ενδιαφέρουσα είναι και η αβαθής γεωθερμία (με θερμοκρασία μικρότερη από 25 βαθμούς Κελσίου) η οποία μπορεί να συμβάλει στη θέρμανση και την ψύξη κτιρίων. Αξιόλογα γεωθερμικά πεδία έχουν εντοπιστεί στη Δυτική Μακεδονία, στον άξονα Φλώρινας - Πτολεμαΐδας. Η λεκάνη της Φλώρινας είναι, ως επί το πλείστον, μια περιοχή με έντονη αγροτική δραστηριότητα. Η αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου της λεκάνης θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικονομία της περιοχής. Ανά καιρούς, έχουν γίνει προτάσεις για αξιοποίηση της χαμηλής ενθαλπίας γεωθερμικό πεδίο για τη θέρμανση θερμοκηπίων, νοικοκυριών και εργοστασιακών μονάδων. Μια τέτοια σύνδεση θα μπορούσε να εξοικονομήσει ενέργεια και χρήματα στους κατοίκους της περιοχής. Αναφέρεται και η ύπαρξη γεωθερμικών πεδίων και σε άλλες περιοχές της Δυτ. Μακεδονίας. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Μελέτη της λεκάνης όσον αφορά στον εντοπισμό και χαρακτηρισμό των γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Σε αυτό θα συμβάλλει η μελέτη σε βάθος της γεωλογίας, της υδρογεωλογίας και του τεκτονισμού της περιοχής που θα επιτρέψει την αξιολόγηση της κίνησης των ρευστών και τον εντοπισμό τους. Εντοπισμός των περιοχών με πηγές θερμών νερών είτε μέσω παρατηρήσεων είτε μέσω βιβλιογραφικών αναφορών είτε έπειτα από μελέτη της περιοχής. Γεωχημική προσέγγιση των πεδίων, θερμομέτρηση και αξιολόγηση του δυναμικού τους Μελέτη δυνατότητας αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού προς όφελος της περιοχής και μελέτη αξιοποίησης του δυναμικού για την παραγωγή ενέργειας 2. Ωφελούμενοι Οι ωφελούμενοι μια τέτοιας δράσης είναι οι συμμετέχοντες φορείς π.χ. πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις. Έμμεσοι αποδέκτες των αποτελεσμάτων είναι φορείς, εκτός των συμμετεχόντων, που δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό. Απαραίτητη προϋπόθεση η δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Παράρτημα 169/205

170 Επίσης, οι κύριοι ωφελούμενοι είναι οι κάτοικοι των παρακείμενων περιοχών μιας και θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τη γεωθερμία για την παραγωγή ενέργειας αλλά και τη θέρμανση των θερμοκηπίων τους και την ανάπτυξη της γεωργικής δραστηριότητας. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή υλοποίηση της Δράσης είναι η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων, η καλή οργάνωση και ο συντονισμός των εργασιών, ο ξεκάθαρος στόχος και σωστή αξιολόγηση και διαχείριση των αποτελεσμάτων προς όφελος των άμεσα ενδιαφερόμενων. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ - Ερευνητικό Ινστιτούτο με μεγάλη εμπειρία σε θέματα που αφορούν στις μηδενικές εκπομπές άνθρακα, τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2, σε περιβαλλοντικές μελέτες, προώθηση της έρευνας σχετικά με την εκμετάλλευση των στερεών καυσίμων και των παραπροϊόντων καύσης αυτών. Νέος τομέας ενδιαφέροντος, τα τελευταία χρόνια, είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στις προτεραιότητες αυτές συγκαταλέγεται και η γεωθερμία. Μέσω της πολυετούς εμπειρίας που έχει αποκτηθεί με τη συμμετοχή του Ινστιτούτου σε ευρωπαϊκά και εθνικά έργα έχει τη δυνατότητα να φέρει εις πέρας, με επιτυχία, τη Δράση. Ο ρόλος του μπορεί να είναι συντονιστικός και οργανωτικός και ταυτόχρονα να ηγείται της έρευνας στην περιοχή. Ιδιωτική επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην περιοχή της Μακεδονίας με εμπειρία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της γεωθερμίας και της παραγωγής ενέργειας μέσω αυτής. Η εταιρεία καλείται επίσης να έχει ουσιαστικό ρόλο λόγω της ειδικότητάς της, δίνοντας λύσεις και προτείνοντας δράσεις όπου κρίνεται σκόπιμο. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. βιβλιογραφική ανασκόπηση επικοινωνία με εμπλεκόμενους φορείς και καταμερισμός εργασιών αναζήτηση γεωθερμικών πεδίων προκειμένου να εντοπιστούν τα πεδία και να σχεδιαστεί η έρευνα και ο τρόπος προσέγγισης Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Η δράση έχει ως στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της εξωστρέφειας, τη σύνδεση έρευνας και παραγωγής, την ενίσχυση και εξειδίκευση του ερευνητικού δυναμικού των φορέων. Πέραν αυτού, στόχος είναι, επίσης, η έρευνα, ο εντοπισμός και η προκήρυξη νέων γεωθερμικών πεδίων από τις κατά τόπου αρμόδιες περιοχές, για μίσθωση και διαχείριση. Διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής της τεχνολογίας των βελτιωμένων γεωθερμικών συστημάτων ( E.G.S.) σε περιοχές αυξημένης θερμικής ροής, με χαμηλές διαπερατότητες σχηματισμών (π.χ. γρανίτες). Συνίσταται η εστίαση σε περαιτέρω ανάπτυξη των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης με χρήση γεωθερμικών αντλιών θερμότητας, ενδεχομένως με την παροχή οικονομικών κινήτρων. Φορέας Υλοποίησης: ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ - Ερευνητικό Ινστιτούτο με μεγάλη εμπειρία σε θέματα που αφορούν στις μηδενικές εκπομπές άνθρακα, τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2, σε περιβαλλοντικές μελέτες, προώθηση της έρευνας σχετικά με την εκμετάλλευση των στερεών καυσίμων και των παραπροϊόντων καύσης αυτών. Ιδιωτική επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην περιοχή της Μακεδονίας. Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Ο τρόπος εφαρμογής και υλοποίησης της δράσης συνδέεται άμεσα με την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί αρχικά. Αναμένεται ο συντονιστής της δράσης να οργανώσει τους συμμετέχοντες φορείς και να γίνει ο καταμερισμός των εργασιών. Η αρχική προσέγγιση θα πρέπει να γίνει μέσω ενός ολοκληρωμένου πακέτου εργασιών που θα προσδιορίζουν τις απαραίτητες εργασίες. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Τα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα της Δράσης αναμένεται, αρχικά, να είναι η ενδυνάμωση των φορέων που συμμετέχουν σε ότι αφορά στην εμπειρία σε θέματα που εμπίπτουν στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Τ' αποτελέσματα της έρευνας θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν είτε από άλλους φορείς για μελλοντικά έργα είτε από τους ίδιους. Επίσης, τα δεδομένα αναμένεται να δημοσιευτούν και στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Επιπροσθέτως, τα σημαντικότερα οφέλη έγκειται στην κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της περιοχής εξαιτίας της Παράρτημα 170/205

171 παραγωγής ενέργειας από εναλλακτική πηγή, την εξοικονόμηση χρήματος, στηρίζοντας έτσι τους κατοίκους, αλλά και τη γεωργική ανάπτυξη και βελτιστοποίηση της παραγωγής. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Η δράση θα έχει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά στην απασχόληση τόσο στους συμμετέχοντες φορείς όσο και στην τοπική κοινωνία. Η επιτυχής ολοκλήρωση της θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ως προς την εκμετάλλευση του γεωθερμικού πεδίου αλλά και στο μετέπειτα στάδιο της εκμετάλλευσης της παραγόμενης ενέργειας. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ Θεσμικά προβλήματα: - Προβλήματα τεχνικής φύσης: ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Από τεχνικής πλευράς, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για τις άδειες που θα χρειαστούν προκειμένου να γίνει η έρευνα για τον εντοπισμό πιθανών γεωθερμικών πεδίων. Η ύπαρξη καλά σχεδιασμένου πακέτου εργασιών ώστε να υπάρχει στοχευόμενη έρευνα βάσει των γεωλογικών δεδομένων και της βιβλιογραφίας, αρχικά, είναι αρκετά σημαντικός παράγοντας. Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: Δεν αναμένονται οργανωτικά προβλήματα με την προϋπόθεση ύπαρξης καλής συντονιστικής αρχής. Άλλα προβλήματα: - Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: 2,5 έτη Παράρτημα 171/205

172 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 28: Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Τοπικά συστήματα τηλεθέρμανσης οικισμών με αξιοποίηση βιομάζας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ Ενέργεια (εξοικονόμηση, ορθολογική διαχείριση, Α.Π.Ε.) Υποβάλλεται από: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, Σιδηρόπουλος Αναστάσιος, Διευθυντής Προγραμμάτων, Τηλ.: , Fax: ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 4 Π.Ε. Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ Οριζόντια Δράση (δημιουργίας συμμαχίας φορέων και επιχειρηματικότητας) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η ανάπτυξη συστημάτων τηλεθέρμανσης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στα αστικά κέντρα Κοζάνης, Πτολεμαΐδας, Αμυνταίου και στο προσεχές διάστημα της Φλώρινας, έχει διαμορφώσει συνθήκες μοναδικής εξειδίκευσης στην αξιοποίηση της απορριπτόμενης ενέργειας σε επίπεδο χώρας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τον προωθούμενο, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, πλουραλισμό αναφορικά με τις πηγές παραγωγής ενέργειας - μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η βιομάζα - αποτελεί πολύ ισχυρή τεκμηρίωση ώστε η παρούσα δράση να χαρακτηριστεί ως δράση Έξυπνης Εξειδίκευσης με άμεσες επιπτώσεις και στο επιχειρηματικό περιβάλλον της περιοχής. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της Δράσης αποτελεί η υλοποίηση εναλλακτικών και βιώσιμων τοπικών συστημάτων τηλεθέρμανσης σε 8 οικισμούς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με πληθυσμό άνω των κατοίκων με χρήση βιομάζας. Τα συστήματα αυτά θα περιλαμβάνουν τις βασικές και εφεδρικές μονάδες παραγωγής θερμικής ενέργειας ή συμπαραγωγής με τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους καθώς και κινητό εξοπλισμό διαχείρισης της βιομάζας, τους αγωγούς μεταφοράς, τα αντλιοστάσια και τα δίκτυα διανομής. 2. Ωφελούμενοι Ωφελούμενοι θα είναι οι πολίτες καταναλωτές, οι επιχειρήσεις καταναλωτές και οι τοπικοί συναφείς επιχειρηματίες. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Βασική προϋπόθεση επιτυχούς υλοποίησης της Δράσης αποτελεί η σύνταξη «Μελέτης εφικτότητας κατασκευής έργων τηλεθέρμανσης σε οικισμούς της Δυτικής Μακεδονίας με αξιοποίηση βιομάζας». Με τη μελέτη αυτή θα προσδιορισθούν τα χαρακτηριστικά και το σύνολο των επιμέρους έργων της τηλεθέρμανσης για οικισμούς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, όπου με βιώσιμο τρόπο μπορούν να αναπτυχθούν τα έργα αυτά και θα αξιολογηθούν περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά. Η μελέτη θα αποτελείται από τις παρακάτω επιμέρους ενότητες: Ενεργειακός τεχνικός προσδιορισμός των έργων, Χρηματοοικονομική και οικονομική ανάλυση ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΡΓΩΝ Το αντικείμενο αυτό επιμερίζεται στα παρακάτω : 1. Εκτίμηση των σημερινών και μελλοντικών ενεργειακών απαιτήσεων των οικισμών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας σε παροχή θερμικής ενέργειας. Παράρτημα 172/205

173 Η εκτίμηση αυτή θα γίνει στο στάδιο αυτό με βάση δείκτες θερμικής απαίτησης οικισμών αντίστοιχου μεγέθους. Απαιτείται για να καθορίζει τα κεφάλαια της αρχικής επένδυσης και την προσδοκώμενη απόσβεση των επενδύσεων με βάση τις πωλήσεις θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας. Θα ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη η ανάγκη βελτίωσης των ενεργειακών αναγκών κατοικιών, επιχειρήσεων, κλπ., στα πλαίσια της ανάγκης για μείωση των σχετικών δαπανών, αλλά και της απαίτησης για συμμόρφωση με το στόχο της Ε.Ε. για μείωση κατά 20% της ενεργειακής κατανάλωσης έως το Προσδιορισμός του ενεργειακού μίγματος κάλυψης των αναγκών θερμικής ενέργειας. Περιλαμβάνονται: Ο προσδιορισμός των διαφορετικών δυνατοτήτων αξιοποίησης πρωτογενών μορφών ενέργειας από βιομάζα, Ο εντοπισμός των διαθέσιμων πηγών βιομάζας στην περιοχή, με βάση και τα στοιχεία από προηγούμενες σχετικές μελέτες και έργα (π.χ. Proforbiomed, BioEnArea, Τηλεθέρμανση Γρεβενών, κλπ.) και κατάταξη αυτής με κριτήρια γεωγραφικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά αναφορικά με τη διαχείρισή της: Εντοπισμός βιομάζας με μορφή υπολειμμάτων, απορριμμάτων, υποπροϊόντων, παραπροϊόντων, φυτικής ή ζωικής προέλευσης, που δύνανται να αξιοποιηθούν, Προσδιορισμός δυνατοτήτων παραγωγής βιομάζας από ενεργειακές καλλιέργειες, χωρίς, κατά το δυνατόν, επικάλυψη με περιοχές παραγωγής τροφίμων, ιδιαίτερα, για παράδειγμα, στις περιοχές απόθεσης των εξαντλημένων λιγνιτικών κοιτασμάτων. Επίσης, θα εξεταστεί η δυνατότητα εισαγωγής βιομάζας από γειτονικές περιοχές, στις περιπτώσεις που αυτό είναι συμφέρον. Ο προσδιορισμός επάρκειας και κόστους της κάθε διαφορετικής μορφής βιομάζας, Πρόταση σχεδιασμού εφοδιαστικής αλυσίδας βιομάζας, Προσδιορισμός των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών ενεργειακής μετατροπής της κάθε μορφής βιομάζας σε θερμική και ενδεχομένως - ηλεκτρική ενέργεια, Η ιεράρχησή τους με κριτήρια επάρκειας, κόστους, περιβαλλοντικά, Η τελική πρόταση για το βέλτιστο μίγμα, για την τροφοδοσία των επιμέρους τηλεθερμάνσεων, με προοπτική την κάλυψη του μεγαλύτερου δυνατού τμήματος της επικράτειας της Δυτικής Μακεδονίας με Τ/Θ. 3. Αρχικός σχεδιασμός και βασικές επιλογές των συστημάτων ενεργειακής μετατροπής της βιομάζας και των συστημάτων τηλεθέρμανσης Περιλαμβάνεται ο αρχικός σχεδιασμός των δικτύων τηλεθέρμανσης και οι βασικές λειτουργικές και κατασκευαστικές επιλογές. Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: Ομαδοποίηση οικισμών, με βάση κοινά χαρακτηριστικά (πληθυσμός, δραστηριότητες, κλπ., Διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων (εγκατάσταση μονάδας παραγωγής ή συμπαραγωγής, εγκατάσταση συμβατικών θερμικών μονάδων αιχμής και εφεδρείας, άλλες πηγές θερμικής ενέργειας, συνδυασμός των παραπάνω) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η χρηματοοικονομική & οικονομική ανάλυση αποτελεί τελικό στάδιο της μελέτης σκοπιμότητας - βιωσιμότητας λαμβάνοντας υπόψη τα τεχνικά και κοστολογικά δεδομένα που καθορίζονται στα επόμενα κεφάλαια. 1. Οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας - ανάλυση ευαισθησίας. Η οικονομική ανάλυση περιέχει την εκπόνηση σεναρίων βιωσιμότητας για κάθε τεχνική λύση που προτείνεται και θα πραγματοποιηθεί τόσο σε τιμές αγοράς (αξιολόγηση με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια) όσο και σε κοινωνικές - σκιώδεις τιμές (κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση) με την εκτίμηση οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών μεταβλητών και παραμέτρων. Ειδικότερα στην οικονομική ανάλυση περιλαμβάνονται τα ακόλουθα κεφάλαια : 1.1 Ανάλυση του κόστους επένδυσης στα διάφορα τμήματα (αγωγοί μεταφοράς, αντλιοστάσια, δίκτυα διανομής, εφεδρικές μονάδες παραγωγής θερμικής ενέργειας κλπ.) και χρονική κλιμάκωσή του. 1.2 Διερεύνηση πιθανών πηγών χρηματοδότησης του επενδυτικού σχεδίου (ίδια κεφάλαια, επιχορηγήσεις, δάνεια, ιδιώτες ή/και θεσμικοί επενδυτές, κλπ.). 1.3 Ανάλυση λειτουργικού κόστους (αγορά καυσίμου, βοηθητικές ύλες, ηλεκτρική ενέργεια, αμοιβές προσωπικού, δαπάνες συντήρησης, λοιπές λειτουργικές δαπάνες). 1.4 Ανάλυση εσόδων (πώληση θερμικής ενέργειας, συνδέσεις καταναλωτών, έσοδα από λοιπές χρήσεις). 1.5 Αποτελέσματα χρήσης - Ταμειακές ροές Θα εκτιμηθούν τα καθαρά κέρδη και οι καθαρές ταμειακές ροές από τη λειτουργία του επενδυτικού σχεδίου αφού προϋπολογισθούν οι διοικητικές δαπάνες, οι αποσβέσεις και τα τοκοχρεολύσια των δανείων. 1.6 Αποδοτικότητα της επένδυσης Η αποδοτικότητα της επένδυσης θα υπολογιστεί με τη χρήση διαφόρων μεθόδων και δεικτών (περίοδος αποπληρωμής επένδυσης - pay back period, Παρούσα Αξία - Present Value, Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης - Internal Rate of Return). Παράρτημα 173/205

174 1.7 Ιεράρχηση επιλογών Αποτελεί ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο λήψης αποφάσεων καθόσον περιλαμβάνει τον καθορισμό για τις εξεταζόμενες εναλλακτικές λύσεις με σαφή τρόπο τα πλεονεκτήματα, τα αδύνατα σημεία, ευκαιρίες - προκλήσεις - προοπτικές, κίνδυνοι - απειλές, συμπεράσματα 1.8 Ανάλυση ευαισθησίας H οικονομική ανάλυση θα πραγματοποιηθεί τόσο για ένα βασικό σενάριο όσο και για διάφορα εναλλακτικά σενάρια θεωρώντας σαν μεταβλητές : την τιμή πώλησης της θερμικής ενέργειας την τιμή αγοράς του καυσίμου τη ροή πώλησης της θερμικής ενέργειας τις πηγές χρηματοδότησης της επένδυσης. Θα εφαρμοσθούν οι ισχύουσες προδιαγραφές σύνταξης οικονομικών μελετών. 2. Φορέας υλοποίησης και λειτουργίας Τηλεθέρμανσης Τιμολογιακή πολιτική Θα αναφερθούν παραδείγματα φορέων υλοποίησης από την Ελλάδα και άλλες χώρες, με τα χαρακτηριστικά του κάθε φορέα και προτάσεις εναλλακτικών λύσεων για τους Φορείς λειτουργίας. Παράλληλα, θα δοθεί και μια εικόνα για την εφαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής σε διάφορες περιπτώσεις, έτσι ώστε να υπάρχει μια ευρεία γκάμα περιπτώσεων μελέτης (case studies) για την άντληση χρήσιμων συμπερασμάτων. 3. Κοινωνική Περιβαλλοντική αξιολόγηση Θα εντοπισθούν και αναλυθούν οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις θετικές και αρνητικές από την κατασκευή και λειτουργία του έργου. 4. Κινητοποίηση Ευαισθητοποίηση τοπικής κοινωνίας Θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις εργασίας με τοπικούς φορείς και εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας με στόχο την προβολή του έργου, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, επιτυχημένα παραδείγματα από άλλες περιοχές ή χώρες, καθώς και τις προοπτικές που ενέχει το έργο για την τοπική και περιφερειακή οικονομία. Στόχος αυτών των συναντήσεων είναι επίσης η καταγραφή των απόψεων των κατοίκων και η ενσωμάτωση συγκεκριμένων προτάσεών τους στο τελικό σχέδιο δράσης. 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Οι Δήμοι και οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης καθώς και οι ειδικά συσταθείσες ή όσες θα συσταθούν στο μέλλον δημοτικές επιχειρήσεις καθώς και η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ, ως ο πιο εξειδικευμένος φορέας στη χώρα σε θέματα τηλεθέρμανσης οικισμών. 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Η διερεύνηση των πηγών και των ποσοτήτων βιομάζας καθώς και η εκπόνηση των μελετών σκοπιμότητας βιωσιμότητας των επιμέρους έργων. Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Σκοπός της Δράσης είναι η παροχή συνεχούς και οικονομικής θερμικής ενέργειας για τους ωφελούμενους που περιγράφηκαν προηγούμενα. Το έργο έχει πολλαπλή στόχευση: την επεξεργασία και προετοιμασία λύσεων για την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από την αποφυγή εκροής συναλλάγματος την προώθηση της ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας, μέσα από τη χρήση τοπικών πόρων την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες τοπικές κοινωνίες την προώθηση της ανάπτυξης της απασχόλησης, μέσα από την τόνωση του τοπικού κύκλου εργασιών την προώθηση της μείωσης της ρύπανσης, μέσα από την ανάπτυξη των τηλεθερμάνσεων Οι ανάγκες που αναμένεται να καλυφθούν συνδέονται με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και της περιφερειακής οικονομίας, τόσο σε διαχρονική βάση, όσο και σε σχέση με την υφιστάμενη κρίση: έτσι, η ανάγκη εξοικονόμησης οικονομικών πόρων από συνάλλαγμα, χρήσης τοπικών φυσικών ανανεώσιμων πόρων, ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ειδικά στις απομακρυσμένες περιοχές που παρουσιάζουν διαρροή πληθυσμού προς τα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς και μείωσης της ρύπανσης που τα τελευταία χρόνια λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις, είναι μερικές μόνο από τις σημαντικότερες ανάγκες που η τοπική κοινωνία αλλά και η περιφέρεια και η χώρα γενικότερα καλούνται να αντιμετωπίσουν στο άμεσο μέλλον. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα από την υλοποίηση του έργου κωδικοποιούνται σε αντιστοιχία με τους στόχους και τις ανάγκες που καλύπτουν. Έτσι, το έργο αναμένεται να έχει τα ακόλουθα σημαντικά αποτελέσματα: εκπόνηση μελετών ανάπτυξης τηλεθερμάνσεων από τοπικούς πόρους προώθηση λύσεων ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας σε τοπικό επίπεδο επεξεργασία προτάσεων μείωσης της ρύπανσης Παράρτημα 174/205

175 κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση τοπικών κοινωνιών για τα οφέλη συναφών έργων Τέλος, η τεκμηρίωση της σχέσης κόστους / οφέλους βασίζεται στην παραδοχή ότι τα έργα τηλεθέρμανσης από τοπικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ιδιαίτερα από βιομάζα προσφέρουν στην τοπική κοινωνία το πλεονέκτημα της εξοικονόμησης των πόρων που διατίθενται σε ορυκτά καύσιμα, καθώς και την άνθιση της τοπικής οικονομίας μέσα από την ανάπτυξη τοπικών δραστηριοτήτων (καλλιέργεια βιομάζας, κοπή/κλάδεμα/υλοτόμηση, επεξεργασία, κλπ.) για την τροφοδοσία των ενεργειακών σταθμών, με επακόλουθο την αύξηση των θέσεων εργασίας σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων αυτών. Παράλληλα, εκτιμάται ότι δίνεται η ευκαιρία ανάπτυξης τοπικής επιχειρηματικότητας και ερευνητικής δραστηριότητας σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων (π.χ. λέβητες καύσης, αγωγοί μεταφοράς, κλπ.), λόγω υποστήριξης του εξειδικευμένου τοπικού μίγματος καυσίμου. Πέρα από τα οικονομικά οφέλη, προσφέρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, με την αποφυγή της ρύπανσης από τις μεμονωμένες εστίες καύσης, λόγω καλύτερα ελεγχόμενων συνθηκών καύσης στους σταθμούς παραγωγής θερμότητας/ηλεκτρισμού. Το έργο αναμένεται να προσδώσει ιδιαίτερα θετικές προοπτικές στις αναμενόμενες επιπτώσεις στην απασχόληση, με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο με βάση τη γνώση και τη σύγχρονη τεχνολογία και σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, από την πρωτογενή παραγωγή βιομάζας μέχρι την τελική της καύση για την παραγωγή θερμότητας ή/και ηλεκτρισμού. Σε όλα τα παραδείγματα αντίστοιχων εγχειρημάτων ανά την Ευρώπη, παρατηρείται σημαντική αύξηση των τοπικών θέσεων εργασίας και ιδιαίτερα σε πιο απομακρυσμένες περιοχές, οι οποίες και αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους κινδύνους ερημοποίησης, λόγω έλλειψης εργασίας. Η επίτευξη αυτή συνδέεται με την αύξηση της επιχειρηματικότητας λόγω της ανακύκλωσης στην τοπική οικονομία συναλλάγματος το οποίο αλλιώς θα διέρρεε στο εξωτερικό περιβάλλον της. Ενδεικτικά αναφέρεται το παράδειγμα της πόλης του Güssing, στην Αυστρία, όπου στις αρχές της δεκαετίας του 90, το συνάλλαγμα που διέθετε σε ορυκτά καύσιμα για θέρμανση ξεπερνούσε τα 6 εκ ευρώ, ενώ μετά από συστηματική προσπάθεια δύο δεκαετιών, σήμερα το 85% αυτού καλύπτεται από ίδιους φυσικούς ανανεώσιμους πόρους! Τέλος, σημαντική θεωρείται και η συμβολή τέτοιων έργων στη μείωση της ρύπανσης σε τοπικό επίπεδο, δεδομένων των καλύτερων συνθηκών καύσης που πραγματοποιείται σε βέλτιστες συνθήκες, σε σχέση με την ατελή καύση των οικιακών καταναλωτών. Φορέας Υλοποίησης: Οι Δήμοι, οι ΔΕΥΑ και οι ειδικές Δημοτικές Επιχειρήσεις με το συντονισμό της Αναπτυξιακής Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. ΑΝΚΟ Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Κατ αρχήν θα συνταχθεί μελέτη βιωσιμότητας σκοπιμότητας η οποία θα έχει σαν αντικείμενο τον προσδιορισμό του αριθμού και των ομάδων των οικισμών, των μεγεθών, του μίγματος καυσίμου κλπ. Θα αναζητηθούν πόροι συγχρηματοδότησης Θα συνταχθούν οι αναγκαίες μελέτες εφαρμογής. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Θα υπάρχει άμεση και συνεχής σύνδεση με ΕΤΑΚ καθόσον η ανάγκη βελτιστοποίησης λειτουργίας με διαφορετικές α ύλες, νέα τεχνολογία και οργανωμένη διαχείριση, σε συνδυασμό με την πρωτογενή παραγωγή, θα αποτελούν συνεχή διαδικασία. Αναμενόμενα κοινωνικο-οικονομικά αποτελέσματα & επιπτώσεις της Δράσης: Προστασία του περιβάλλοντος Προστασία της υγείας Ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών επιχειρήσεων που κάνουν χρήση αυτών. Αναμενόμενα αποτελέσματα ειδικά ως προς την Απασχόληση: Θα δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας, βασισμένες στη γνώση και στην εξειδίκευση με έμφαση στην καινοτομία και στη σύγχρονη τεχνολογία. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1 Χρηματοδότησης ΕΕ & Ελλάδας ,00 2 Ίδια Συμμετοχή 3 Άλλο Παράρτημα 175/205

176 ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ 1 2 ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (με ΦΠΑ): 1 Προαπαιτούμενη Μελέτη ή Υπηρεσίες Προετοιμασίας ,00 2 Δράση ,00 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΘΟΥΝ Ή/ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Θεσμικά προβλήματα: ΟΧΙ Προβλήματα τεχνικής φύσης: ΟΧΙ Οργανωτικά θέματα ή αντικείμενα προετοιμασίας: ΟΧΙ Άλλα προβλήματα: ΟΧΙ Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης: Παράρτημα 176/205

177 Παράρτημα 177/205

178 ΤΕΧΝ. ΔΕΛΤΙΟ 29: Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO 2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΙΔΕΑ; ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ ΤΟΜΕΑΣ & ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Υποβάλλεται από: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης (grammelis@certh.gr) ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΗΜΟΣ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1. Δράση ΕΤΑΚ προς την επιχειρηματική κοινότητα ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Αιτιολόγηση: Η εγκατάσταση πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 σε υφιστάμενη θερμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί δράση η οποία εναρμονίζεται με τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2020 από την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το θέμα της Κλιματικής αλλαγής. Η μετάβαση σε μία οικονομία φιλική προς το περιβάλλον ή οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική με συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους προς επίτευξη. Συγκεκριμένα οι τεχνολογίες δέσμευσης του CO2 αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, αφού το παραγόμενο CO2 από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς αποτελεί περίπου το 1/3 των συνολικών εκπομπών στην ατμόσφαιρα, Το γεγονός αυτό δικαιολογεί την έντονη ερευνητική δραστηριότητα προς την κατεύθυνση δέσμευσης του CO2 από θερμοηλεκτρικές μονάδες, με στόχο την επίτευξη βιώσιμων τεχνολογικών λύσεων. Το CO2 θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί για την παραγωγή μεθανίου. Μέσω αυτής της τεχνολογικής οδού το CO2 γίνεται μέσο αποθήκευσης ενέργειας. Η αναβάθμιση των μέσων αποθήκευσης ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα και ανάγκη της ΕΕ για το 2020/2050. Η πιλοτική μονάδα δέσμευσης του CO2 αποτελεί πρότυπη και καινοτόμο δράση για τη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως από λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Η προτεινόμενη δράση αποτελεί προάγγελο της εισόδου της λιγνιτικής βιομηχανίας σε μία νέα εποχή η οποία χαρακτηρίζεται από μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ο ισχυρός ενεργειακός χαρακτήρας της περιοχής αποτελεί μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων πάνω στο οποίο η προτεινόμενη δράση μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπη καθιστώντας την οικονομία του τόπου ανταγωνιστικότερη και πιο βιώσιμη σε κοινωνικούς και οικονομικούς όρους. Ταμείο Χρηματοδότησης: ΕΤΠΑ Σύντομη ή Αναλυτική περιγραφή της Δράσης: 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της δράσης αποτελεί η μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία πιλοτικής μονάδας δέσμευσης του CO2 από τα καυσαέρια λιγνιτικής θερμοηλεκτρικής μονάδας. Η προτεινόμενη δράση περιλαμβάνει την πιλοτική μονάδα δέσμευσης CO2 με έκπλυση αμινών και σύστημα για τη συμπίεση, υγροποίηση και φόρτωση του CO2 για τη μεταφορά του με σκοπό την περαιτέρω αξιοποίησή του για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων, Η2 και CH4 μέσω της τεχνολογίας συγκεντρωτικών ηλιοθερμικών (CSP- Hydrosol). Παράρτημα 178/205

179 Το σύστημα καθαρισμού των καυσαερίων είναι εγκατεστημένο πριν την πιλοτική μονάδα δέσμευσης CO2. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται σύστημα αποκονίωσης με φιλτρόπανα, αυτοκαθαριζόμενα με παλμούς πεπιεσμένου αέρα, καθώς επίσης και πλυντηρίδα με διάλυμα NaOH, για την απομάκρυνση του SO2 που περιέχεται στα καυσαέρια. Σχήμα 1: Πιλοτική μονάδα δέσμευσης CO2 με τη μέθοδο έκπλυσης αμινών Η λειτουργία της μονάδας δέσμευσης CO 2 στηρίζεται στην χρήση διαλύματος μονοαιθανολαμίνης (MEA) και πρόσθετων (inhibitor) για καθυστέρηση της διάβρωσης και μείωση της υποβάθμισης της αμίνης. Η μονάδα θα έχει δομοστοιχειωτό σχεδιασμό (modular design) και θα μπορεί να μεταφερθεί σε container. Τα κύρια εξαρτήματα της μονάδας είναι ο πύργος απορρόφησης όπου η αμίνη δεσμεύει το CO2 και η στήλη αναγέννησης/απομάκρυνσης του CO 2, όπου το χημικά δεσμευμένο CO 2 απομακρύνεται από το διάλυμα για την μεταφορά του. Το ρεύμα του CO 2 ψύχεται και συμπιέζεται ώστε να υγροποιηθεί σε συνθήκες περίπου 18 bar, -30 C, έτσι ώστε να μειωθεί ό όκος του και να είναι ευκολότερη η μεταφορά του. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται το εύρος τιμών βασικών παραμέτρων του καυσαερίου, υπό τις οποίες θα πρέπει να λειτουργεί ικανοποιητικά η μονάδα. Σύσταση καυσαερίου (Πιν. 1) Θερμοκρασία Παροχή Σύσταση καυσαερίου C Ατμοσφαιρική πίεση Nm³/h (υγρό) Κατά όγκο, υγρό CO 2 Κανονική λειτουργία 14-15%; ελάχιστο 13% O 2 Κανονική λειτουργία 3% Moisture Κανονική λειτουργία 12-16%; μέγιστο 20% N 2 υπόλοιπο Εκπομπές (mg/nm3 μέγιστο; κανονική λειτουργία 50-75% του μεγίστου) (Πιν. 2) Στερεά-σωματίδια 10 NO x 200 SO x 150 CO 75 TOC 20 HCl 20 Αμμωνία 15 Υδράργυρος 0.05 Παράρτημα 179/205

180 Βαρέα μέταλλα 0.05 Αναλυτικότερα οι διεργασίες που συμπεριλαμβάνονται στη μονάδα δέσμευσης CO2 είναι οι ακόλουθες: 1) Η προετοιμασία του καυσαερίου. Το καυσαέριο αρχικά θα ψύχεται μέχρι τη θερμοκρασία των C που είναι η θερμοκρασία λειτουργίας της στήλης χημικής απορρόφησης. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει μονάδα υγρής αποθείωσης καυσαερίων, η ψύξη του γίνεται με τη βοήθεια ψυκτικού νερού το οποίο έρχεται σε επαφή με το καυσαέριο. Λόγω της πτώσης πίεσης του καυσαερίου κατά τη διεργασία της απομάκρυνσης του CO 2 είναι απαραίτητη η εγκατάσταση ανεμιστήρα στην είσοδο της στήλης απορρόφησης. Η πίεση του καυσαερίου μετά τον ανεμιστήρα αυξάνεται στα bar. 2) Η απομάκρυνση του CO 2. Η απομάκρυνση του CO 2 πραγματοποιείται στη στήλη απορρόφησης. Το υδάτινο διάλυμα της αμίνης, ψεκάζεται στο άνω μέρος της στήλης και έρχεται σε επαφή με τα καυσαέρια κατ αντιρροή. Για τη μείωση της απώλειας του αντιδρώντος διαλύματος, στο άνω μέρος της στήλης υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα πλύσης με νερό. Έτσι, τα σταγονίδια του διαλύματος που έχουν παρασυρθεί από το καυσαέριο, απομακρύνονται και επιστρέφουν στη στήλη ενώ το καθαρό από CO 2 αέριο απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα. 3) Η αναγέννηση του διαλύματος. Στη στήλη αναγέννησης, το CO 2 απομακρύνεται από το διάλυμα αμίνης. Το πλούσιο σε CO 2 διάλυμα αμίνης, με τη βοήθεια αντλίας εισέρχεται στο άνω μέρος της στήλης. Η πίεση λειτουργίας είναι λίγο μεγαλύτερη από την ατμοσφαιρική και η θερμοκρασία C. Η θέρμανση του διαλύματος με ατμό πραγματοποιείται στο θερμαντήρα. Στο κάτω μέρος της στήλης λαμβάνει χώρα η αναγέννηση του διαλύματος, το οποίο οδηγείται με τη βοήθεια αντλίας στη στήλη απορρόφησης. Το υψηλής καθαρότητας ρεύμα CO 2 μαζί με τους υδρατμούς που παράγονται λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, συγκεντρώνεται στο άνω μέρος της στήλης αναγέννησης. 4) Ο καθαρισμός και η συμπίεση του CO 2. Από το πλούσιο σε CO2 προϊόν στην έξοδο της στήλης αναγέννησης, απομακρύνεται το μεγαλύτερο μέρος της υγρασίας στο συμπυκνωτή. Το συμπύκνωμα μέσω αντλίας επιστρέφει στη στήλη. Τελικά, το αέριο ρεύμα στην έξοδο του συμπυκνωτή αποτελείται κυρίως από CO 2 με το υπόλοιπο μέρος του να είναι υδρατμοί οι οποίοι απομακρύνονται στα επόμενα στάδια επεξεργασίας. Δεδομένου ότι η θερμοκρασία λειτουργίας της στήλης απορρόφησης είναι αρκετά χαμηλότερη από αυτήν της στήλης αναγέννησης (40-60 C και C αντίστοιχα), το πλούσιο σε CO2 ρεύμα του διαλύματος στην έξοδο της στήλης απορρόφησης, θερμαίνεται με τη βοήθεια εναλλάκτη από το θερμό ρεύμα αμίνης στην έξοδο της στήλης αναγέννησης. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνονται οι ανάγκες του συστήματός σε ψυκτική ισχύ αλλά και σε θερμική ισχύ που καταναλώνεται στο θερμαντήρα. Το ρεύμα CO 2, που οδηγείται στη συμπίεση, λόγω της επιλεκτικότητας της χημικής απορρόφησης του αντιδρώντος, έχει καθαρότητα μεγαλύτερη από 95%, με το υπόλοιπο 5% να αποτελείται κυρίως από υδρατμούς. Η πιλοτική μονάδα αποτελείται από επιμέρους μεταλλικά στοιχεία, το μέγεθος των οποίων είναι περίπου ίδιο με αυτό τυπικών εμπορευματοκιβωτίων (containers), ενώ δεν απαιτείται η εγκατάσταση της πιλοτικής μονάδας εντός κάποιου κτιρίου. Σχήμα 2: Αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες μονάδας έκπλυσης αμινών πριν και μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συναρμολόγησης. Η πιλοτική μονάδα θα πρέπει να λειτουργεί, απαρτιζόμενη από δύο ξεχωριστές και ανεξάρτητες στη λειτουργία μεταξύ τους, υπομονάδες. Κάθε υπομονάδα θα πρέπει να είναι εφοδιασμένη με μια στήλη απορρόφησης (absorber), Παράρτημα 180/205

181 μία μονάδα αναγέννησης (desorber) και μια μονάδα αναθέρμανσης (reboiler). Οι δύο αυτές επιμέρους υπομονάδες καταλήγουν σε μια κοινή μονάδα τελικού καθαρισμού του αερίου (prescrubber). Η λειτουργία δύο ανεξάρτητων μονάδων, επιτρέπει τη λειτουργία τους είτε εν σειρά είτε εν παραλλήλω. Η πιλοτική μονάδα συνολικά μπορεί να δεσμεύσει CO 2 από καυσαέρια συνολικής παροχής 2 x 2500 m 3 /h (υγρό) με έναν βαθμό απόδοσης 90% όσον αφορά στη δέσμευση CO 2, χρησιμοποιώντας διάλυμα μονοαιθανολαμίνης (MEA), με σύσταση 30%. 2. Ωφελούμενοι Bιομηχανίες που περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις καύσης στερεών καυσίμων και εμφανίζουν την ανάγκη μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που παράγουν. Για τις βιομηχανίες αυτές ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των εκπομπών τους και του «αποτυπώματός» τους σε CO 2 είναι η αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων με πολύ υψηλό βιογενές περιεχόμενο, όπως η βιομάζα καθώς επίσης και η εφαρμογή τεχνολογιών δέσμευσης και επαναχρησιμοποίησης του CO 2. Στην ΠΔΜ η οποία αποτελεί και την ενεργειακή καρδιά της Ελλάδος, το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα μειώνουν τα εκπεμπόμενα αέρια από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζεται πιο έντονα. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας θα βοηθήσει στη μείωση της επιβάρυνσης της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής μετά το 2014 με επιπρόσθετο εθνικό κόστος. Επιπλέον, παρουσιάζεται μια μοναδική ευκαιρία για τις νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο λιγνίτη που πρόκειται να κατασκευασθούν τα επόμενα χρόνια, αντικαθιστώντας τις ήδη πεπαλαιωμένες να μειώσουν το κόστος επένδυσης από μελλοντική τοποθέτηση συστημάτων CCS (carbon capture and storage), μετά από την κατασκευή της μονάδας. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι νέες μονάδες είναι υποχρεωμένες βάσει των κανονισμών που έχουν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη κι αν δεν ενσωματώσουν τέτοιου είδους συστήματα, να εκπονήσουν τις προβλεπόμενες μελέτες όχι μόνον για την κατάλληλη τεχνολογία δέσμευσης αλλά και για την κατάλληλη μεταφορά και επαναχρησιμοποίησή του διοξείδιού του άνθρακα. Μέσω ανάλογων δράσεων πετυχαίνεται όχι μόνο η μείωση των εκπομπών CO 2 (βελτίωση απόδοσης, δέσμευση και διαχείριση CO 2 ) αλλά και μια βιώσιμη ανάπτυξη ιδιαίτερα στις μεταφορές που γίνονται φιλικότερες προς το περιβάλλον με τη σταδιακή χρήση ανανεώσιμων καυσίμων όπως το Η 2 και το CH 4, προϊόντα της περαιτέρω αξιοποίησης του δεσμευόμενου CO 2 (τεχνολογία CSP). Αμφότερα τα πειραματικά και υπολογιστικά αποτελέσματα που θα εξαχθούν από την εκτέλεση του έργου θα συμβάλουν στην εμβάθυνση της γνώσης των υποκείμενων μηχανισμών που επικρατούν κατά τη δέσμευση του CO 2 με την τεχνολογία χημικής απορρόφησης-έκπλυση αμινών μετά την καύση, καθιερώνοντας την θέση των εμπλεκόμενων φορέων, σε ερευνητικό και βιομηχανικό επίπεδο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. 3. Προϋποθέσεις επιτυχούς υλοποίησης Διαμόρφωση αγωγών καυσαερίου για τη σύνδεση της πιλοτικής μονάδας δέσμευσης CO 2 με τη θερμοηλεκτρική μονάδα της ΔΕΗ (μονάδα ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου). Λειτουργία συστήματος υγρής αποθείωσης των καυσαερίων στην επιλεγμένη θερμοηλεκτρική μονάδα πριν από την είσοδό τους στη μονάδα δέσμευσης έτσι ώστε να πληρούνται τα παρακάτω: Μειωμένη συγκέντρωση ΝΟ 2 και SΟ x κατά την είσοδο του καυσαερίου στην πιλοτική μονάδα (10 ppm και 20 ppm αντίστοιχα σύμφωνα με γνωστές κατασκευαστικές εταιρίες) για ελαχιστοποίηση των απωλειών του διαλύματος αμίνης και κατά συνέπεια του λειτουργικού κόστους της μονάδας Μειωμένη συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων στην είσοδο της μονάδας δέσμευσης CO 2 Επιθυμητή θερμοκρασία καυσαερίων στην είσοδο της πιλοτικής μονάδας (40-60 C) για αποτελεσματικότερη δέσμευση CO 2 Αναλυτικά, ο σχεδιασμός της μονάδας χημικής απορρόφησης του CO 2 από αμίνες επηρεάζεται από τις ακόλουθες παραμέτρους: Παροχή καυσαερίου Συγκέντρωση του CO 2 στα καυσαέρια Επιθυμητό ποσοστό απομάκρυνσης του CO 2 από τα καυσαέρια Συγκέντρωση άλλων αερίων στα καυσαέρια όπως NO 2 και SO x Η ειδική παροχή του διαλύματος αμίνης (m 3 /ton CO2) στη στήλη απορρόφησης Απαιτήσεις σε θερμική ενέργεια Απαιτήσεις σε ηλεκτρική ενέργεια Απαιτήσεις σε ψυκτική ισχύ 4. Εμπλεκόμενοι και ρόλοι τους στη Δράση Εθνικό Κέντρο Έρευνα και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) Σχεδιασμός της μονάδας Παράρτημα 181/205

182 Μελέτη σκοπιμότητας για την πιλοτική μονάδα (κόστος αποφυγής CO2, κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ενσωματωμένη τη μονάδα δέσμευσης CO2 στη ατμοηλεκτρική μονάδα καύσης λιγνίτη) Τεχνικές μελέτες κατάρτισης προδιαγραφών έργου Εξειδικευμένες υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης (R&D) με χρήση υπολογιστικών εργαλείων (CFD, θερμοδυναμικοί κύκλοι) Βιομηχανικές μετρήσεις κατά την παραλαβή και λειτουργία της μονάδας (μετρήσεις σύστασης καυσαερίου, βαθμός απόδοσης) Τεχνική και οικονομική αξιολόγηση προσφορών εξοπλισμού Υπηρεσίες σε θέματα δικαιωμάτων εκπομπών Αξιοποίηση CO 2 μέσω τεχνολογίας CSP-HYDROSOL που έχει αναπτυχθεί στο ΕΚΕΤΑ με σκοπό την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων υδρογόνου και μεθανίου (Η2, CH 4 ) Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, Ατμοηλεκτρικός σταθμός Αγ. Δημητρίου (ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου) Παροχή καυσαερίου με σκοπό τη λειτουργία της μονάδας δέσμευσης CO2 Παραχώρηση χώρου για κατασκευή της πιλοτικής μονάδας Παραχώρηση τεχνικών και λειτουργικών στοιχείων του ΑΗΣ κατά την διεξαγωγή πειραμάτων στην πιλοτική μονάδα Συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ καθ όλη τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας 5. Απαραίτητες αρχικές διαδικασίες κλπ. Επιλογή χώρου εγκατάστασης της πιλοτικής μονάδας Διερεύνηση εμπορικών τεχνολογιών κατάλληλων για την καλύτερη συνεργασία της πιλοτικής μονάδας δέσμευσης CO 2 με την μονάδα καύσης λιγνίτη Έλεγχος και δρομολόγηση απαραίτητων αδειοδοτικών διαδικασιών για την εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας Σκοπός και Στόχοι Δράσης: Στόχοι της παρούσας δράσης είναι: η εγκατάσταση και λειτουργία πιλοτικής μονάδας δέσμευσης CO 2 με χρήση έκπλυσης αμινών (χημική δέσμευση CO 2 μετά την καύση) η δημιουργία απαραίτητων υποδομών για μετρήσεις η εκτίμηση των επιδόσεων της υφιστάμενης λιγνιτικής θερμοηλεκτρικής μονάδας μετά και τη χρήση της τεχνολογίας δέσμευσης CO 2 η βελτιστοποίηση του θερμοδυναμικού σχεδιασμού της πιλοτικής μονάδας η εξέταση της τεχνο-οικονομικής βιωσιμότητας και της περιβαλλοντικής επίπτωσης μιας τέτοιας μονάδας λαμβάνοντας υπόψη την περαιτέρω αξιοποίηση του CO 2 για παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων Η 2 και CH 4 μέσω της τεχνολογίας των συγκεντρωτικών ηλιοθερμικών συστημάτων. διάχυση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν. Η εκτίμηση του αποτυπώματος του CO 2 θα γίνει με βάση ανάλυση κύκλου ζωής (LCA) Φορέας Υλοποίησης: Εθνικό Κέντρο Έρευνα και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) σε συνεργασία με τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ, ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου). Τρόπος Εφαρμογής - Υλοποίησης: Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται το διάγραμμα ροής και σύνδεσης των επιμέρους ενοτήτων του προτεινόμενου έργου. Εντός της Ενότητας Εργασίας Ε.Ε 1 η ερευνητική ομάδα, υπό την επίβλεψη του Δρ. Γραμμέλη, θα πραγματοποιήσει το βασικό σχεδιασμό και εν συνεχεία την αναλυτική σχεδίαση των δύο πύργων (απορρόφησης/ αναγέννησης αμίνης), το σύστημα τροφοδοσίας διαχείρισης αμίνης καθώς και το σύστημα αφύγρανσης και ψύξης των καυσαερίων. Στο σύστημα περιλαμβάνεται και η μονάδα υγροποίησης του παραγόμενου CO2, ενώ θα προβλέπεται και η παροχή υπηρεσιών επίβλεψης λειτουργίας από την κατασκευάστρια εταιρεία. Η εγκατάσταση θα έχει την δυνατότητα διαχείρισης μέρους του συνόλου των καυσαερίων της μονάδας καύσης λιγνίτη (περίπου 2500 Nm³/h(υγρού) καυσαερίου). Στην Ε.Ε 2 όλος ο εξοπλισμός θα προδιαγραφεί πλήρως και ακολούθως θα αγοραστεί. Στην Ε.Ε 3 θα λάβει χώρα η ανέγερση της πιλοτικής μονάδας και οι προκαταρκτικές δοκιμές. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή της πιλοτικής μονάδας δέσμευσης CO 2 το προσωπικό του ΙΔΕΠ θα πραγματοποιήσει μια σειρά πειραμάτων (Ε.Ε 4). Στα πειράματα που θα διεξαχθούν σε αυτή την Ε.Ε θα μελετηθούν διάφορες παράμετροι όπως: Παροχή καυσαερίου Συγκέντρωση του CO 2 στα καυσαέρια Παράρτημα 182/205

183 Επιθυμητό ποσοστό απομάκρυνσης του CO 2 από τα καυσαέρια Συγκέντρωση άλλων αερίων στα καυσαέρια όπως NO2 και SOx Η ειδική παροχή του διαλύματος αμίνης (m3/ton CO2) στη στήλη απορρόφησης Απαιτήσεις σε θερμική ενέργεια Απαιτήσεις σε ηλεκτρική ενέργεια Απαιτήσεις σε ψυκτική ισχύ Στην Ε.Ε 5 θα αναπτυχθούν ανεπτυγμένα εργαλεία προσομοίωσης/βελτιστοποίησης της διεργασίας δέσμευσης CO 2, τόσο σε θερμοδυναμικό (ενεργειακά/εξεργειακά) όσο και σε ρευστοδυναμικό επίπεδο κάνοντας χρήση προηγμένων μοντέλων που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια από το προσωπικό του ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ. Οι επεμβάσεις που θα προκύψουν από τους υπολογισμούς μπορούν να συνεισφέρουν στην αύξηση του βαθμού απόδοσης ή/ και τη μείωση του κόστους λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας. Εφόσον κριθεί ότι οι επεμβάσεις είναι μικρής κλίμακας και κινδύνου οι προτεινόμενες βελτιώσεις μπορούν να δοκιμαστούν και πειραματικά. Στην Ε.Ε 6 θα πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες ενέργειες: I. Αναλύσεις καυσαερίων στην έξοδο της πιλοτικής μονάδας II. Μέτρηση του ρυθμού απωλειών του διαλύματος αμίνης III. Υπολογισμός κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με και χωρίς το σύστημα δέσμευσης του CO2 IV. Υπολογισμός της οικονομικής βιωσιμότητας της μονάδας λαμβάνοντας υπόψη κόστος αποφυγής CO2 και κόστος μεταφοράς CO 2 με σκοπό την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων (Η 2 και CH 4 ). Τέλος η Ε.Ε 7 είναι αφιερωμένη στη διάδοση της αποκτηθείσας γνώσης με δημοσιεύσεις σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά, ή/και με την παρουσίασή των αποτελεσμάτων σε διεθνή συνέδρια. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην συμμετοχή υποψηφίων διδακτόρων και μεταδιδακτορικών ερευνητών μέσω του έργου, καθώς και στις επιμέρους εκπαιδευτικές δραστηριότητες που έχουν προγραμματιστεί για νέους φοιτητές, επιστήμονες και μηχανικούς. Σχήμα 3: Διάγραμμα ροής του έργου ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΤΑΚ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ / ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνδεση με ΕΤΑΚ Ανάγκες που καλύπτονται από τη Δράση: Στην Ευρώπη αναμένεται αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής κατά 25% έως το 2030 σε σύγκριση με το Η εκτίμηση για την προσθήκη νέας ισχύος περιλαμβάνει 49.2 GW σταθμών στερεών καυσίμων που αντιστοιχεί στο ~18% των νέων έργων μέχρι το Οι νέες τεχνολογικές επιλογές θα πρέπει να καλύπτουν : Την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής αγοράς σε επίπεδο παροχής ενέργειας και διασφάλισης καυσίμου Παράρτημα 183/205