Στη μητέρα μου, τη μόνη σταθερή, αγνή, μοναδική αξία της ζωής μου. Α.Σ.

Transcript

1

2 Στη μητέρα μου, τη μόνη σταθερή, αγνή, μοναδική αξία της ζωής μου. Α.Σ. Η Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για αυτόν που επιθυμεί να αποκτήσει μıα σταθερή γνώση της ισπανικής γλώσσας. Περιλαμβάνει τις πιο πρόσφατες βελτιώσεις και νεωτερισμούς της Ισπανικής Ακαδημίας (Real Academia Española, RAE). Χάρη στην άριστη δομή, ο αναγνώστης προσανατολίζεται άνετα στα διάφορα κεφάλαια και τμήματα του βιβλίου. Ξεχωρίζουν τα πολυάριθμα παραδείγματα που προτείνει, τόσο στα μεμονωμένα γραμματικά φαινόμενα, όσο και στα συγκριτικά κεφάλαια. Εμπλουτίζεται, έτσι, ουσιαστικά το περιεχόμενό της και το καθιστά πιο πρακτικό, βοηθώντας στην παραγωγή γλωσσικών δομών. Τέλος, η παρουσία ιδιωματικών εκφράσεων, παροιμιών, ρητών, διάφορων ιδιαιτεροτήτων και πινάκων κλίσης ομαλών και ανωμάλων ρημάτων καθιστούν το εν λόγω εγχειρίδιο ένα αυθεντικό υλικό αναφοράς. Συγχαίρω τη συγγραφέα για αυτό το έργο που έγινε με φροντίδα και μεράκι. Sara Molina Sánchez Πτυχιούχος Κλασσικής Φιλολογίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, σπουδές στα Νέα Ελληνικά στην επίσημη Σχολή Γλωσσών και σε θερινά τμήματα στην Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη, καθηγήτρια ισπανικής γλώσσας σε σχολή ξένων γλωσσών στη Αθήνα.

3 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ÍNDICE 1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ / HISTORIA DE LA LENGUA ESPAÑOLA ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ / EL ALFABETO ESPAÑOL - REGLAS DE PRONUNCIACIÓN ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΗΧΟΙ / SONIDOS EN GRUPO ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ / REGLAS DE PRONUNCIACIÓN ΤΟΝΙΣΜΟΣ / ACENTUACIÓN ΟΜΟΗΧΕΣ ΛΕΞΕΙΣ / HOMÓNIMOS ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ / LA PUNTUACIÓN ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ / DIVISIÓN EN SÍLABAS ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ / EL ARTÍCULO DETERMINADO ΤΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟ ΑΡΘΡΟ "LO" / EL ARTÍCULO NEUTRO "LO" ΤΟ ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ / EL ARTÍCULO INDETERMINADO ΤΟ ΜΕΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ / LOS PARTITIVOS ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ / EL SUSTANTIVO ΤΟ ΓΕΝΟΣ / EL GÉNERO Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ / EL PLURAL ΣΥΝΘΕΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ / SUSTANTIVOS COMPUESTOS ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ / EL ADJETIVO ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ / LOS GRADOS DE LA COMPARACIÓN ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / LOS NUMERALES ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / NUMERALES CARDINALES ΤΑΚΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / NUMERALES ORDINALES ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ / PRONOMBRE PERSONAL SUJETO ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ / PRONOMBRE PERSONAL DIRECTO Η ΟΥΔΕΤΕΡΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ "LO" / EL PRONOMBRE NEUTRO "LO" ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ - ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΤΑ ΤΡΙΤΟΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ / PRONOMBRE PERSONAL INDIRECTO - VERBOS 3a SINGULAR / PLURAL ΤΑ ΤΡΙΤΟΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ / VERBOS 3a SINGULAR / PLURAL ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ - ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΔΙΠΤΩΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / PRONOMBRES PERSONALES - VERBOS DE DOS COMPLEMENTOS ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ / PRONOMBRES REFLEXIVOS... 62

4 14 KTHTIKΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMBRES Y ADJETIVOS POSESIVOS ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ / PRONOMBRES RELATIVOS ΤA ΟΥΔΕΤΕΡA "LO QUE", "LO CUAL" / LOS NEUTROS "LO QUE", "LO CUAL" ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ, ΕΠΙΘΕΤΑ KAI EΠIΡΡHMATA / PRONOMBRES, ADJETIVOS Y ADVERBIOS INΤERROGATIVOS ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMBRES Y ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMBRES Y ADJETIVOS INDEFINIDOS OI ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / LAS PREPOSICIONES ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / PREPOSICIONES PROPIAS Η πρόθεση DE... 81» A... 85» EN... 88» CON... 90» SIN » SOBRE... 91» ENTRE... 92» POR... 92» PARA ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ POR ΚΑΙ PARA: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / PREPOSICIONES IMPROPIAS ΕΜΠΡΟΘΕΤΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ / EL ADVERBIO ΤΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΟΣ / LOS GRADOS DE COMPARACIÓN DEL ADVERBIO ΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / LAS CONJUNCIONES ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / CONJUNCIONES COORDINATIVAS ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / CONJUNCIONES SUBORDINATIVAS ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΑ, ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / INTERJECCIONES EXCLAMACIONES ΤΟ ΡΗΜΑ / EL VERBO ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ TENER, HABER, SER, ESTAR / LOS VERBOS TENER, HABER, SER, ESTAR TENER HABER SER ESTAR

5 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 25 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ SER ΚΑΙ ESTAR / DIFERENCIAS ENTRE SER Y ESTAR Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ / EL PRESENTE DE INDICATIVO ΤΑ ΑΝΩΜΑΛΑ ΡΗΜΑΤΑ / LOS VERBOS IRREGULARES Ο ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ / EL PRETÉRITO PERFECTO ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ O ΑΟΡΙΣΤΟΣ / EL PRETÉRITO INDEFINIDO Ο ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ / EL PRETÉRITO IMPERFECTO Ο ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ / EL PLUSCUAMPERFECTO EL PRETÉRITO ANTERIOR ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ, ΑΟΡΙΣΤΟΣ, ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ) / IMPERFECTO, INDEFINIDO, PERFECTO (COMPARACIÓN ENTRE LOS TIEMPOS DEL PASADO) O ΑΠΛΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ / EL FUTURO IMPERFECTO Ο ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ / EL FUTURO PERFECTO Η ΔΥΝΗΤΙΚΗ / EL CONDICIONAL H ΑΠΛΗ ΔΥΝΗΤΙΚΗ / EL CONDICIONAL SIMPLE H ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΥΝΗΤΙΚΗ / EL CONDICIONAL PERFECTO O COMPUESTO Η ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ / EL SUBJUNTIVO ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ / PRESENTE DE SUBJUNTIVO ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ / PRETÉRITO PERFECTO DE SUBJUNTIVO ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ / IMPERFECTO DE SUBJUNTIVO ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΥ / PLUSCUAMPERFECTO DE SUBJUNTIVO Η ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ / EL IMPERATIVO ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΜΕΤΟΧΗ / GERUNDIO INFINITIVO PARTICIPIO ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ / EL GERUNDIO α) Το απλό γερούνδιο / el gerundio simple β) Το περιφραστικό γερούνδιο / el gerundio compuesto ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ / EL INFINITIVO α) To απαρέμφατο ενεστώτα / el infinitivo presente β) To περιφραστικό απαρέμφατο / el infinitivo compuesto Η ΜΕΤΟΧΗ / EL PARTICIPIO α) Η μετοχή ενεστώτα - ενεργητική / el participio presente β) H μετοχή παρακειμένου - παθητική / el participio perfecto

6 38 ΟΙ ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΡΑΣΕΙΣ / LAS PERÍFRASIS VERBALES Ο ΑΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΥΠΟΣ / LA FORMA IMPERSONAL Η ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ - ΔΙΑΘΕΣΗ / LA FORMA REFLEXIVA - PRONOMINAL ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ FORMA REFLEXIVA Η ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / LA VOZ PASIVA Ο ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ / LA CONDICIÓN ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ / EL ESTILO DIRECTO E INDIRECTO ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΠΡΟΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΘΗΜΑΤΑ / PALABRAS ALTERADAS, ABREVIATURAS, PREFIJOS SUFIJOS ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΛΕΞΕΙΣ / PALABRAS ALTERADAS Υποκοριστικά / Diminutivos Μεγεθυντικά / Aumentativos Χλευαστικά - υποτιμητικά / Peyorativos - despectivos ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ - ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ / ABREVIATURAS ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ / ACRÓNIMOS ΠΡΟΘΗΜΑΤΑ / PREFIJOS ΕΠΙΘΗΜΑΤΑ / SUFIJOS ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / EXPRESIONES PROVERBIOS MÁXIMAS ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / EXPRESIONES ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / PROVERBIOS MÁXIMAS ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ / TABLAS DE VERBOS ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONJUGACIÓN DE LOS VERBOS AUXILIARES ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONJUGACIÓN DE LOS VERBOS REGULARES EΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / VOZ ACTIVA ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ / FORMA REFLEXIVA - PRONOMINAL ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / VOZ PASIVA ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΩΝ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONJUGACIÓN DE LOS VERBOS ΙRREGULARES MÁS FRECUENTES ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ / TERMINOLOGÍA TURÍSTICA ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ / BIBLIOGRAFÍA...282

7 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 2 ΤΟ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ - ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ EL ALFABETO ESPAÑOL - REGLAS DE PRONUNCIACIÓN Τα γράμματα (letras) του ισπανικού αλφαβήτου είναι -σύμφωνα με τη νέα ορθογραφία της Ισπανικής Ακαδημίας-, είκοσι επτά (27), εκ των οποίων τα πέντε είναι φωνήεντα (vocales), δηλαδή a, e, i, o, u, και τα υπόλοιπα σύμφωνα (consonantes), ενώ οι συνδυασμοί των γραμμάτων ch και ll θεωρούνται πλέον διπλἀ και όχι γράμματα της αλφαβήτου. Κάθε γράμμα έχει δύο τύπους: το κεφαλαίο (mayúscula) και το μικρό (minúscula): ΣΎΜΒΟΛΑ ΟΝΟΜΑΣΊΑ ΠΡΟΦΟΡΆ ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΕΣ A a α α B b μπε μπ / β C c θε / σε (ΛΑΜ) θ / σ ή κ Ch ch τσε τσ (παχύ) D d ντε ντ ή δ E e ε ε F f έφε φ G g χε χ ή γ H h άτσε εντελώς άφωνο I i ι ι J i χότα χ K k κα κ L l έλε λ Ll ll έγιε / έλιε γι ή λι όπως: γιος / λιακάδα M m έμε μ N n ένε ν Ñ ñ ένιε νι όπως: κονιάκ O o ο ο P p πε π Q q κου κ R r έρρε / έρε ρ παλλόμενο ή απλό S s έσε σ T t τε τ U u ου ου V v oύμπε β / μπ W w ούμπε ντόμπλε* β, μπ / γου, ου όπως: wagón, Walter X x έκις σ / γκζ / ξ Y y ι γριέγα ι ή γ Z z θέτα / σέτα (ΛΑΜ) θ / σ** (ΛΑΜ) *Σύμφωνα με τη νέα ορθογραφία της Ισπανικής Ακαδημίας, προφέρεται /β/ ή /μπ/ σε ξένες λέξεις που έχουν ενσωματωθεί στην ισπανική γλώσσα (water), ενώ σε αγγλικές λέξεις ως /γου/ ή /ου/ (Washington). **ΛΑΜ = Λατινική Αμερική. 15

8 2 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΗΧΟΙ / SONIDOS EN GRUPO b, v, w μπ / β bebida (=ποτό), vivienda (=κατοικία), waltz/vals (=βάλς): διχειλικό ηχηρό, στιγμιαίο ή συνεχόμενο c, z θ / σ cerveza (=μπύρα), cima (=κορυφή), zapato (=παπούτσι), zona (=γεωγραφική ζώνη), paz (=ειρήνη): μεσοδοντικό άηχο ή συριστικό g γ galería (=γκαλερί), gótico (=γοτθικός), aguja (=βελόνα), guiso (=μαγειρεμένο φαγητό), sigue (=εξακολουθεί): υπερωικό ηχηρό, στιγμιαίο ή συνεχόμενο g, j χ Πρόκειται για ένα έντονο /χ/ που παράγεται στην υπερώα: geología (=γεωλογία), jinete (=καβαλάρης): υπερωικό άηχο d ντ / δ día (=ημέρα), dolor (=πόνος), bondad (=καλοσύνη): ντ: οδοντικό ηχηρό, cada (=κάθε), cadena (=αλυσίδα): δ: μεσοδοντικό ηχηρό, στιγμιαίο ή συνεχόμενο Τα γράμματα του ισπανικού αλφαβήτου είναι θηλυκού γένους (εννοείται η λέξη "letra"): la eme, la ene, la zeta. Παραδείγματα ισπανικών λέξεων: A a B b C c Ch ch D d E e F f G g H h I i J j K k* L l Ll ll M m N n Ñ ñ O o P p Q q R r S s T t U u V v W w** X x Y y Z z amigo, amor, aéreo, Antonio, Alejandro bueno, bello, banca, blanco, bebé, bella, Beatriz café, cisne, cine, cielo, Cristina, cocina, corazón chisme, chica, chaqueta, cheque, champiñón doña, dentista, doctor, Dios, Diego elefante, eléctrico, economía, Elena fotografía, física, famoso, felicidad, familia, Francia, Francisco gente, geografía, gobierno, gloria, genial, gitano, gemelos, giro, garantir hotel, hospedería, hamburgesa, hecho, helado, héroe Italia, isla, influencia, infinito, Inglaterra, internacional juego, jamás, jornada, jueves, juez, Jesús kilómetro, kilo, kilometraje, kiwi, karate lámpara, luz, limón, local, leña, Lucía llamada, llorón, llegar, llegada, llorar madre, mayo, mesa, museo, música, Milán, máquina neutro, naturaleza, nave, nombre, noche, naval ñaque, ñoñería, ñoño, ñato orgullo, oro, obra, óptico, oasis padre, pena, peatón, plaza, profesor, puerta, París queja, quien, quinta, quizás, quieto rosa, risa, redondo, Roma, Roberto sol, sobre, social, sal, suerte, sueño, Suecia tren, tierra, tío, Turín, total, Teresa universidad, uso, unión, útil, universo vino, vida, verde, viento, Venezuela, verdad whisky-güisqui (ως γου ή ου), Walter - Güalterio xenofobia, xilófago, xilófono yo, yoga, yogur, yegua, yelmo zaguán, zorro, zapatos, zueco, zumo, zapatero 16

9 Ισπανική Γραμματική στα ελληνικά 3 ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ EL ARTÍCULO DETERMINADO Το άρθρο (artículo <λατ. articulus = μικρή άρθρωση, σύνδεση) είναι κλιτό μέρος του λόγου. Προηγείται του ονόματος και προσδιορίζει το γένος, αρσενικό (masculino) ή θηλυκό (femenino), και τον αριθμό αυτού, ενικό (singular) ή πληθυντικό (plural). Το οριστικό άρθρο (artículo determinado) χρησιμοποιείται για να δηλώσει συγκεκριμένα ουσιαστικά: La novia de Pedro es rusa. Éste es el marido de mi hermana. Η κοπέλα του Πέδρο είναι Ρωσίδα. Αυτός είναι ο σύζυγος της αδελφής μου. Μπορεί, επίσης, να προηγείται και άλλων μερών του λόγου, τα οποία με αυτό τον τρόπο και ουσιαστικοποιεί ( Â κεφ. 5, El Sustantivo): el deber το καθήκον el porqué το γιατί el poder η δύναμη, η εξουσία los pobres οι φτωχοί Σχηματισμός el MASCULINO FEMENINO SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL tío tíos griego los griegos la griega las griegas libro libros torta tortas el: για αρσενικά στον ενικό los: για αρσενικά στον πληθυντικό tía la: για θηλυκά στον ενικό tías las: για θηλυκά στον πληθυντικό! Προσοχή: el: για θηλυκά στον ενικό που αρχίζουν από a τονιζόμενο φωνητικά (a tónica) ή από ha τονιζόμενο φωνητικά (ha tonica). Όταν ακολουθεί επίθετο, αυτό είναι στο θηλυκό: el agua fría. Το ίδιο ισχύει και για το αόριστο άρθρο ( Â κεφ. 4, El Artículo Indeterminado). Αντιθέτως, χρησιμοποιείται κανονικά το θηλυκό άρθρο όταν παρεμβάλλεται άλλη λέξη μεταξύ του άρθρου και του ουσιαστικού: la misma arma. el agua νερό aguas águila αετός águilas alma ψυχή almas área περιοχή areas arma όπλο armas aula αίθουσα las aulas ave πτηνό aves habla oμιλία, γλώσσα hablas hacha τσεκούρι hachas hada νεράιδα hadas hambre πείνα hambres 23

10 5 ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ EL SUSTANTIVO Το ουσιαστικό ή όνομα (sustantivo ή nombre) είναι το κλιτό μέρος του λόγου που δηλώνει πρόσωπα, ζώα, πράγματα, ενέργειες, ιδιότητες ή καταστάσεις: padre (=πατέρας), Mónica (=Μόνικα), perro (=σκύλος), casa (=σπίτι), agua (=νερό), fiesta (=γιορτή), belleza (=ομορφιά), felicidad (=ευτυχία). Και άλλα μέρη του λόγου (επίθετα, αντωνυμίες, επιρρήματα, αριθμητικά, απαρέμφατα) μπορούν, επίσης, να ουσιαστικοποιηθούν, δηλαδή να λειτουργήσουν ως ουσιαστικά: los jóvenes (=οι νέοι) και un joven (=ένας νέος), los míos (=οι δικοί μου), el cero (=το μηδέν) και un cero (=ένα μηδενικό), el diez (=το δέκα), el deber (=το καθήκον) και un deber (=ένα καθήκον), el ser (=το είναι, η ύπαρξη, το ον) και un ser (=ένα ον, ένα πλάσμα). ΤΟ ΓΕΝΟΣ / EL GÉNERO Στην ισπανική γλώσσα τα ουσιαστικά έχουν δύο γένη: αρσενικό (masculino) και θηλυκό (femenino). Τα ουσιαστικά που λήγουν σε -o ή σύμφωνο είναι συνήθως αρσενικά (el amigo, el doctor), ενώ όσα λήγουν σε -a, θηλυκά (la casa). Από όσα λήγουν σε -e, άλλα είναι αρσενικά (el padre) και άλλα θηλυκά (la madre), ενώ όσα λήγουν σε -ante, -ista έχουν τον ίδιο τύπο και στο αρσενικό και στο θηλυκό (el / la amante, el / la taxista). Masculino: -o, -or, -aje, -e, -ma, -ante, -ista MASCULNO -o el libro βιβλίο el cuaderno τετράδιο -or* el amor έρωτας el dolor πόνος -aje el garaje γκαράζ el paisaje τοπίο -e el coche αμάξι el padre πατέρας -ma el problema πρόβλημα el programa πρόγραμμα -ante el amante λάτρης, εραστής el cantante τραγουδιστής -ista el guitarrista κιθαρίστας el taxista ταξιτζής *Εξαίρεση: la flor, la mano. Παραδείγματα: el -o muchacho αγόρι hermano αδερφός abrigo παλτό -or terror τρόμος error λάθος olor οσμή -aje peaje διόδια masaje μασάζ coraje θάρρος -e deporte σπορ pie πόδι sobre φάκελος -ma clima κλίμα tema θέμα diploma δίπλωμα MASCULΙNO / FEMENINO -ante el / la amante λάτρης, εραστής, ερωμένη -ista el / la guitarrista κιθαρίστας, κιθαρίστρια el / la cantante el / la turista τραγουδιστής, τραγουδίστρια τουρίστας, τουρίστρια 30

11 8 ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ LOS NUMERALES Τα αριθμητικά (numerales) πληροφορούν για την ποσότητα του ουσιαστικού που συνοδεύουν και διακρίνονται σε: ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / NUMERALES CARDINALES Δηλώνουν με απόλυτο τρόπο την ακριβή ποσότητα του ουσιαστικού που συνοδεύουν: 0 cero 11 once 40 cuarenta 600 seiscientos, -as 1 uno/a 12 doce 50 cincuenta 700 setecientos, -as 2 dos 13 trece 60 sesenta 800 ochocientos, -as 3 tres 14 catorce 70 setenta 900 novecientos, -as 4 cuatro 15 quince 80 ochenta 1000 mil 5 cinco 16 dieciséis 90 noventa 2000 dos mil 6 seis 17 diecisiete 100 cien / ciento diez mil 7 siete 18 dieciocho 200 doscientos, -as cien mil 8 ocho 19 diecinueve 300 trescientos, -as un millón 9 nueve 20 veinte 400 cuatrocientos, -as mil millones 10 diez 30 treinta 500 quinientos, -as un billón! Προσοχή: Από το είκοσι ένα (21) έως και το είκοσι εννέα (29) ενώνονται σε μία λέξη: veintiuno, veintidós, veintitrés (...) veintinueve. Τα απόλυτα αριθμητικά είναι άκλιτα. Εξαιρέσεις: α) το uno πριν από αρσενικό ουσιαστικό παθαίνει αποκοπή και γίνεται un (un chico, un amor enloquecido), και β) οι αριθμοί από το διακόσια (200) έως το εννιακόσια ενενήντα εννέα (999) συμφωνούν στο γένος και τον αριθμό με το ουσιαστικό στο οποίο αναφέρονται: quinientos libros, doscientas alumnas. Διαβάζονται ως εξής: novecientos/as ochenta y siete. Ενώνουμε με ''y'' (=και) μόνο μεταξύ δεκάδων και μονάδων. Αν πρόκειται για χιλάδες, η ανάγνωση χωρίζεται σε δύο μέρη: noventa y ocho mil seiscientos setenta y cinco. Το αριθμητικό uno έχει τους ίδιους τύπους και ακολουθεί τους ίδιους κανόνες σχηματισμού με το αόριστο άρθρο (uno, una, unos, unas): un café, un espejo, una cerveza, una naranja. Οι τύποι dos, tres, seis, ως μονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται. Αλλά: veintidós, ventitrés, veintiséis κ.λπ. 46

12 26 Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ EL PRESENTE DE INDICATIVO Χρήση Eίναι ο χρόνος που χρησιμοποιείται: α) για να εκφράσει μία κατάσταση ή μία πράξη που εξελίσσεται τη στιγμή στην οποία μιλάμε, ενώ ενδέχεται να συνοδεύεται από τα επιρρήματα ahora (=τώρα), en este momento (=αυτή τη στιγμή): Luisa vive en las afueras. Tomo el coche y voy al campo. En este momento escribo una carta. Η Λουίζα μένει σε προάστιο. Παίρνω το αυτοκίνητο και πάω στην εξοχή. Αυτή τη στιγμή γράφω ένα γράμμα. β) για να εκφράσει πράξη που γίνεται συνήθως ή κατ επανάληψη (presente habitual): Todos los días sale de casa por la mañana y regresa por la tarde. Cuando te enfadas, no se puede hablar contigo. Κάθε μέρα βγαίνει από το σπίτι νωρίς το πρωί και επιστρέφει το απόγευμα. Όταν θυμώνεις, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει μαζί σου. γ) για το σχηματισμό των παροιμιών, των ετυμηγοριών, των αναφορών σε συγγραφείς καθώς και για την έκφραση γενικών και διαχρονικών αληθειών (presente gnómico): "Quien ríe el último, ríe mejor". "Al hombre osado, la fortuna le da la mano". Calderón dice que la vida es un sueño. La Tierra gira sobre sí misma y la Luna gira alrededor de la Tierra. Cuánto es cinco por cinco? Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. "Η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς". Ο Καλντερόν λέει ότι η ζωή είναι ένα όνειρο. Η γη γυρίζει γύρω από τον εαυτό της και η σελήνη γυρίζει γύρω από τη γη. Πόσο κάνει πέντε επί πέντε; δ) στις αφηγήσεις για να αναφέρουμε ή και να περιγράψουμε γεγονότα του παρελθόντος. Έτσι, η αφήγηση αποκτά ζωντάνια και παραστατικότητα (presente histórico / narrativo = ιστορικός ενεστώτας): En 1492 Cristóbal Colón inicia su primera travesía atlántica. Ayer por la tarde entro en un bar y, a quién veo? Al director del liceo! Το 1492 ο Κολόμβος αρχίζει τον πρώτο του διάπλου στον Ατλαντικό. Χτες βράδυ μπαίνω σε ένα μπαρ και ποιον βλέπω; Το λυκειάρχη! ε) για να αντικαταστήσει το μέλλοντα (futurο), στον προφορικό λόγο, εφόσον φυσικά από την έννοια της φράσης φαίνεται κατά κάποιον τρόπο η ιδέα του μέλλοντα για μία πράξη που τη θεωρούμε είτε κοντινή, είτε σίγουρη (presente con valor de futuro = ενεστώτας με αξία μέλλοντα): La semana próxima vamos al teatro. El año que viene me caso! Την επόμενη βδομάδα πάμε θέατρο. Τον επόμενο χρόνο παντρεύομαι! 128

13 29 O ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ EL IMPERFECTO Εκφράζει μεταξύ άλλων τη συχνή επανάληψη μίας κατάστασης ή μίας πράξης που αναφέρεται στο παρελθόν και βρίσκεται σε εξέλιξη. Στα ελληνικά, ο imperfecto αποδίδεται σχεδόν πάντα με παρατατικό: Pablo de niño era rubio. Ayer Αna llevaba un abrigo rojo. Cómo era tu vida hace un año? En aquella época hacía gimnasia todos los días. Antes me interesaban las novelas policíacas, pero ahora ya no. Mientras el profesor hablaba, yo pensaba en otra cosa. El jefe no me quitaba ojo de encima. A las cinco el gato estaba un poco nervioso ya que era la hora de su comida. Había una vez un rey... Ο Πάμπλο ως παιδάκι ήταν ξανθός. Χθες η Άννα φορούσε ένα κόκκινο παλτό. Πώς ήταν η ζωἠ σου πριν ένα χρόνο; Εκείνη την εποχή έκανα γυμναστική κάθε μέρα. Παλιά με ενδιέφεραν τα αστυνομικά μυθιστορήματα, αλλά τώρα πια όχι. Ενώ ο καθηγητής μιλούσε, εγώ σκεφτόμουν άλλα. Το αφεντικό δεν ξεκόλλαγε τα μάτια του από πάνω μου. Στις πέντε ο γάτος ήταν λίγο ανήσυχος, επειδή ήταν η ώρα του φαγητού του. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βασιλιάς... Χρήση Δηλώνει: α) γεγονότα που ήταν σε εξέλιξη σε μία συγκεκριμένη στιγμή του παρελθόντος: Ayer a las siete llovía a cántaros. En 2003 vivíamos en Córdoba. Eran ya las dos cuando por fin llegamos a casa. Χθες στις επτά έβρεχε ραγδαία. Το 2003 ζούσαμε στην Κόρδοβα. Ήταν ήδη δύο όταν επιτέλους φτάσαμε στο σπίτι. β) παράλληλη εξέλιξη δύο ή περισσότερων πράξεων στο παρελθόν, που σημαίνει ότι κάθε στιγμή που περιέχεται στη μία, έχει την αντίστοιχή της στην άλλη πράξη: Él hablaba y todos escuchaban con atención. Mientras estudiaba, tomaba notas. γ) περιγραφή που αναφέρεται στο παρελθόν: Αυτός μιλούσε και όλοι άκουγαν με προσοχή. Ενώ μελετούσε, κρατούσε σημειώσεις. La nieve caía lentamente. Ayer una larga cola de espectadores esperaba debajo de la lluvia. Το χιόνι έπεφτε αργά. Χτες μια μεγάλη ουρά θεατών περίμενε κάτω από τη βροχή. δ) περιγραφή των μόνιμων ιδιοτήτων ή χαρακτηριστικών ενός προσώπου: En aquella época Esteban llevaba barba. El hombre que conocí ayer era guapo. Mi profesora era muy estricta, pero buena profesional. Εκείνη την εποχή ο Εστέμπαν είχε γένια. Ο άντρας που γνώρισα χτες ήταν ωραίος. Η καθηγήτριά μου ήταν πολύ αυστηρή, αλλά καλή επαγγελματίας. 146

14 32 Ο ΑΠΛΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ EL FUTURO IMPERFECTO Χρήση Δηλώνει: α) μία κατάσταση ή μία πράξη που θα συμβεί σε ένα μέλλον κοντινό ή μακρινό: 154 Aldo saldrá en diez días. Volverá a las ocho. Mañana terminará el trabajo. Qué equipo ganará el campeonato? Las rosas florecerán en mayo. Sus obras vivirán para siempre. Ο Άλντο θα φύγει σε δέκα μέρες. Θα γυρίσει στις οκτώ. Αύριο θα τελειώσει η δουλειά. Ποια ομάδα θα κερδίσει το πρωτάθλημα; Tα τριαντάφυλλα θα ανθίσουν το Μάιο. Τα έργα του θα ζήσουν αιώνια. Στην ισπανική γλώσσα, δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ στιγμιαίου και συνεχούς μέλλοντα: Τe llamaré mañana. Τe llamaré todos los días. Θα σου τηλεφωνήσω αύριο. Θα σου τηλεφωνώ κάθε μέρα. β) αμφιβολία, αβεβαιότητα, πιθανότητα, υπόθεση, παραδοχή (futurο de la probabilidad): Serán las seis. = Probablemente son las seis. Tendrá veinticinco años. = Tiene probablemente veinticinco años. Si lo dice él, será verdad. = A lo mejor es verdad. Habrá otras razones. = Supongo que hay otras razones. Quién llamará a estas horas? No te molestará, verdad, que vaya con vosotros al cine? No habrá visto usted un caniche blanco? No lo dirás en serio! Jorge será un hombre muy serio, pero yo no me fío de él. γ) διαταγή, προτροπή, απειλή αντί προστακτικής: - Hoy no irás al cine! - Lo haréis lo antes posible! Ποιος να τηλεφωνεί τέτοια ώρα; Δεν θα σε πείραζε να έρθω μαζί σας σινεμά, έτσι; Μήπως είδατε ένα λευκό κανίς; Δε σοβαρολογείς, φαντάζομαι! Ο Χόρχε μπορεί να είναι σοβαρό άτομο, αλλά εγώ δεν τον εμπιστεύομαι. -Σήμερα δε θα πας σινεμά! -Θα το κάνετε το γρηγορότερο δυνατό! δ) Χρησιμοποιείται για το σχηματισμό της απόδοσης του υποθετικού λόγου α είδους ( Â κεφ. 42, La Condición): Si no tengo tiempo cogeré un taxi. Αν δεν προλαβαίνω, θα πάρω ταξί.! Παρατηρήσεις: Ο futuro αντικαθίσταται συχνότατα από τον presente indicativo, κυρίως στον προφορικό λόγο: El lunes empezaré el régimen. Αντικαθίσταται, επίσης, από τον τύπο ir a + infinitivo: El lunes empezaré el régimen. El lunes empiezo el régimen. El lunes voy a empezar el régimen.

15 34 Η ΔΥΝΗΤΙΚΗ EL CONDICIONAL Η ΑΠΛΗ ΔΥΝΗΤΙΚΗ / EL CONDICIONAL SIMPLE Χρήση Είναι η έγκλιση ( Â κεφ. 23, El Verbo) που εκφράζει μία ενέργεια, στην οποία υποδηλώνεται το γενικά ενδεχόμενο και όχι το αντικειμενικά βέβαιο. Στα ελληνικά, συνήθως μεταφράζεται με ''θα + παρατατικό''. Το condicional δηλώνει: α) δυνατότητα, πιθανότητα, επιθυμία, άγνοια, αμφιβολία, κατά προσέγγιση υπολογισμό: Yo por Sandra haría cualquier cosa. Εγώ για τη Σάντρα θα έκανα τα πάντα. Ese trabajo es tan fácil que lo haría cualquiera. την έκανε οποιοσδήποτε. Αυτή η δουλειά είναι τὀσο εύκολη που θα No vino a la reunión. No le daría tiempo. Δεν ήρθε στη συνάντηση. Δεν θα πρόλαβε. Saldría con mucho gusto con una chica Θα έβγαινα ευχαρίστως με μια κοπέλα σαν como Gloria. τη Γκλόρια. No sabría qué decirte. Δεν θα 'ξερα τι να σου πω. No me casaría con este hombre para nada. Δεν θα παντρευόμουν αυτόν τον άντρα με τίποτα. Serían las cinco cuando se acabó la fiesta. Πρέπει να ήταν πέντε η ώρα όταν τελείωσε το πάρτι. β) ευγένεια - To condicional simple, αντί του presente indicativο, ειδικά με τα ρήματα querer, deber, poder, αμβλύνει την "τραχύτητα" μίας ενδεχόμενης επιθυμίας, εντολής ή δυνατότητας, προσδίδοντας ένα ύφος ευγενέστερο, διαλλακτικότερο (στην Ισπανία είναι πιο συχνή η χρήση του quería, deseaba, llamaba στην καθημερινή επικοινωνία): 158 Quiero una información. No te lo puedo decir. Puede hacerme este favor? Me acompañas al dentista? Querría un café. Disculpe, le importaría cambiarme cien euros? Tendría usted la amabilidad de repetir lo que ha dicho? Querría una información. No te lo podría decir. Podría hacerme este favor? Me acompañarías al dentista? Θα ήθελα έναν καφέ. Συγγώμη, θα σας πείραζε να μου αλλάξετε εκατό ευρώ; Θα είχατε την καλοσύνη να επαναλάβετε αυτό που είπατε;! Παρατήρηση: Tα querría, preferiría, desearía (ρήματα επιθυμίας), όταν υπάρχει ετεροπροσωπία, συντάσσονται με υποτακτική παρατατικού (subjuntivo imperfecto) - ( Â κεφ. 35, El Subjuntivo Imperfecto): Querría Θα ήθελα Preferiría que me dijeras la verdad. Θα προτιμούσα να μου έλεγες την αλήθεια. Desearía Θα επιθυμούσα γ) συμβουλή, προσωπική γνώμη και μεταφορά πληροφοριών - Η τελευταία περίπτωση της μεταφοράς πληροφοριών έχει ευρεία χρήση στη γλώσσα της δημοσιογραφίας, αλλά στα ελληνικά δεν μεταφράζεται με ''θα + παρατατικό'':

16 36 Η ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ EL IMPERATIVO Είναι η έγκλιση με την οποία εκφράζονται η διαταγή, η απαγόρευση, η προτροπή, η επιταγή, η άδεια ή η παράκληση. Ευρεία, επίσης, είναι η χρήση της σε οδηγίες και συνταγές. Στην ισπανική γλώσσα δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ συνοπτικού και εξακολουθητικού / μη συνοπτκού ποιού ενέργειας ( lee! = διάβασε! / διάβαζε!). Όπως είναι φυσικό, δεν εννοείται ο ομιλών να διατάξει τον εαυτό του, και κατά συνέπεια λείπει το α' ενικό πρόσωπο από την έγκλιση αυτή. Όπως και η ελληνική προστακτική, έτσι και το imperativo συνοδεύεται από θαυμαστικό (punto exclamativo): Acuérdate de cargar el móvil! Disculpe, señorita, no quería ofenderle! Hace frío; chicos, poneos los abrigos! Ten confianza en mí! Cállate! Dejad de molestarme! Sé más optimista! No digas tonterías! Ponte en mi lugar! Puedo fumar? Por supuesto, fuma! Ya que Maribel no dice nada, habla tú por ella! Avisemos a nuestros amigos que nos retrasaremos! Apresúrate!, que si no, no llegamos a tiempo. Niños, no hagáis mucho ruido al entrar! Θυμήσου να φορτίσεις το κινητό! Με συγχωρείτε, δεσποινίς, δεν ήθελα να σας προσβάλω! Kάνει κρύο παιδιά, φορέστε τα παλτά σας! Έχε μου εμπιστοσύνη! Σώπα! Σκάσε! Σταματήστε να με ενοχλείτε! Να είσαι πιο αισιόδοξος! Μη λες ανοησίες! Έλα στη θέση μου! Μπορώ να καπνίσω; Βεβαίως, κάπνισε! Μιας και η Μαριμπέλ δε λέει τίποτα, μίλα εσύ στη θέση της! Να ειδοποιήσουμε τους φίλους μας ότι θα αργήσουμε! Βιάσου, διαφορετικά δε θα φτάσουμε εγκαίρως! Παιδιά, μην κάνετε πολύ θόρυβο μπαίνοντας! Σχηματισμός Α ΣΥΖΥΓΙΑ Β ΣΥΖΥΓΙΑ Γ ΣΥΖΥΓΙΑ AYUDAR COMER SUBIR yο tú ayuda come sube vd ayude coma suba nosotros, -as (ayudemos) (comamos) (subamos) vosotros, -as ayudad comed subid vds ayuden coman suban 176

17 Ισπανική Ισπανική Γραμματική στα στα ελληνικά ελληνικά ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ EXPRESIONES PROVERBIOS MÁXIMAS ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / EXPRESIONES Salud! A tu / su / vuestra salud! Anímate! Cálmate! Date prisa! Déjame en paz! Jesús! Salud! Que aproveche! Buen provecho! Buen apetito! Que cumplas muchos más! Que sea leve! Que sueñes con los angelitos! Vete a hacer puñetas! Vete a la porra! Vete al carajo! Sírvete! Ten cuidado! Qué lío! No me toques los huevos! Vaya tela! Εις υγείαν!, Στην υγειά σου / σας! Κουνήσου!, Ζωντάνεψε! Ησύχασε! Βιάσου! Παράτα με ήσυχο! Χριστέ μου!, Παναγία μου! Γείτσες! Γείτσες! Καλή όρεξη! Να τα εκατοστήσεις! Ας είναι εύκολο! (ευχή) Όνειρα γλυκά! Στα τσακίδια! (χυδ.) Σερβιρίσου! Πρόσεχε! Χαμός!, Τι μπέρδεμα!, Τι μπελάς! Μη με πρήζεις! (χυδ.) Αμάν, ρε παιδί μου! (για δύσκολη κατάσταση) Y un huevo! Ούτε κουβέντα! / Ξέχνα το! / Χάλια! / Κολοκύθια με τη ρίγανη! Y un jamón! ναι πώς! (ειρωνικό) A buenas horas, mangas verdes! Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια! Mira quién habla! aburrirse como una ostra (hablar) a cara descubierta a chorros a diestro y siniestro a granel ahogarse en un vaso de agua a la buena de Dios Κοίτα ποιος μιλάει! / Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα! πλήττω θανάσιμα, σκυλοβαριέμαι (μιλώ) ανοιχτά, ξεκάθαρα ακατάπαυστα, καταρρακτωδώς στην τύχη, εδώ και εκεί σε αφθονία πνίγομαι σε μια κουταλιά νερό στην ευχή του Θεού 235

18