Ελληνικό πρότυπο διαχείρισης βιωσιμότητας πόλεων

Transcript

1 Ελληνικό πρότυπο διαχείρισης βιωσιμότητας πόλεων Οδηγός για βιώσιμες και έξυπνες πόλεις - για τη στρατηγική και θεματικές ενότητες βιωσιμότητας, την ιεράρχηση στόχων και δείκτες αναφοράς επιδόσεων για τη Μέτρηση, επικοινωνία και διαξιολόγηση Ιωάννης Χ. Σαριδάκης Χημ. Μηχανικός Υπ. Τυποποίησης Τομέα «Επιστήμες της Διοίκησης»

2 Πλαίσιο και Όργανο Τυποποίησης Σκοπός της Τυποποίησης και των προτύπων «Ποιότητα για αποδέκτες προϊόντων και υπηρεσιών με αποδεκτή διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης στον άνθρωπο, σε αγαθά ή στο περιβάλλον» Βιώσιμη και έξυπνη πόλη είναι ο τόπος-κοινότητα που αξιοποιεί γνώση, τεχνολογία και καινοτομία για τη βιώσιμη ανάπτυξη ευνοώντας την ποιότητα σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, προϊόντα και υπηρεσίες, με σεβασμό στην περιβαλλοντική και πολιτιστική κληρονομιά. ΕΛΟΤ/ΤΕΤ 16/ ΟΕ 5, «Βιώσιμες και Έξυπνες Πόλεις»

3 Σκοπός δημιουργίας της ΟΕ Η παρακολούθηση και συμμετοχή του ΕΛΟΤ στα ευρωπαϊκά και διεθνή σχετικά όργανα τυποποίησης και Η ανάπτυξη και καθιέρωση εθνικού προτύπου για βιώσιμες και έξυπνες πόλεις, με την ενσωμάτωση διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών Η ΟΕ αναλαμβάνει να προτείνει, στον ΕΛΟΤ, τις αναγκαίες σχετικές ενέργειες για την καθιέρωση ελληνικών προτύπων που θα βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας των πόλεων και την ανταπόκριση στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και ειδικότερα του στόχου 11 για το

4 Πρότυπα διαχείρισης βιωσιμότητας πόλεων ISO/TC 268 Sustainable cities and communities ISO 37100:2016, Sustainable cities and communities Vocabulary ISO 37101:2016, Sustainable development in communities -- Management system for sustainable development -- Requirements with guidance for use ISO 37120:2014, Indicators for city services and quality of life ISO/FDIS 37106, Sustainable cities and communities -- Guide to establishing strategies for smart cities and communities ISO 37153:2017, Smart community infrastructures --

5 Διάκριση εννοιών Sustainable cities and communities Sustainable and smart cities and smart community infrastructure sustainable development and sustainability pro-poor growth/πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης που βοηθά τους φτωχούς ανθρώπους να συμμετέχουν, να συμβάλλουν και να επωφελούνται από αυτήν την ανάπτυξη Safety and security and quality resilience, inclusiveness and smartness accountability, impact and performance/indicator of performance life cycle cost and circular economy

6 Διάκριση εννοιών, συν silo and citizen-centric service/ citizen includes residents, visitors and businesses within the city/ Υπηρεσίες εξυπηρέτησης αποδεκτών υπηρεσιών αντί συντεχνιασμού ομάδων συμφερόντων Culture & community identity Responsible resource use and social responsibility των ανθρωπίνων κοινοτήτων και ατόμων πέραν των οργανισμών/ιδιωτικού, δημόσιου Τομέα και των ΜΚΟ

7 Συστήματα διαχείρισης της βιωσιμότητας αρχέγονη ανάγκη επιβίωσης κάθε οργανισμού/οντότητας στρατηγική αντιμετώπισης απειλών και αξιοποίησης ευκαιριών =διαχείριση της διακινδύνευσης Οντότητα εφαρμογής του ΣΔ: ανθρώπινες κοινότητες κάθε μορφής διοικητικής ή μη = πόλη διοικητικά, μορφή Τοπικής Αυτοδιοίκησης/ Δήμος αποφασίζει και καταναλώνει πόρους αλλά λειτουργεί ως καταλύτης /Αστικό Σύστημα που επηρεάζει άλλες οντότητες όπως επιχειρήσεις, δημόσιους οργανισμούς, ΜΚΟ και πολίτες σχετικά με την κατανάλωση πόρων και τη συμβολή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη

8 Σύστημα Διαχείρισης Βιωσιμότητας πόλεων καθιέρωση των απαιτήσεων του ΣΔΒ των ανθρωπίνων κοινοτήτων - συμπεριλαμβανομένων των πόλεων (εφεξής αναφερόμαστε σε «πόλεις» για να υποδηλώσουμε την ευρύτερη έννοια των «ανθρωπίνων κοινοτήτων») παρέχει καθοδήγηση που αποσκοπεί: στην ενίσχυση της ευφυΐας και της ανθεκτικότητας των πόλεων, στα εδαφικά και διοικητικά όρια τους στη δημιουργία πλαισίου καθορισμού στόχων και αξιολόγησης των επιδόσεων των πόλεων* για τη συμβολή τους στην ποιότητα των υπηρεσιών/ποιότητα ζωής για τους πολίτες και επισκέπτες και βιώσιμη ανάπτυξη

9 Επίτευξη στόχου του ΣΔ: Βιωσιμότητα risk/ επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων ( γενικώς, των ανθρώπινων ενεργειών) and risk source/hazard (= αρνητική επίδραση) ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Η επίδραση είναι η απόκλιση από το αναμενόμενο αποτέλεσμα θετική ή αρνητική. Σημείωση 2: Αβεβαιότητα είναι η κατάσταση, έστω και εν μέρει, ανεπαρκούς πληροφόρησης αναφορικά με την κατανόηση ή τη γνώση ενός συμβάντος, των συνεπειών ή της πιθανότητας εμφάνισής του.

10 12 Θέματα, 4.6 ISO Διακυβέρνηση, ενδυνάμωση και ενεργός συμμετοχή Εκπαίδευση και ανάπτυξη ικανοτήτων Καινοτομία, δημιουργικότητα και έρευνα Υγεία και περίθαλψη στην πόλη Πολιτιστική και κοινοτική ταυτότητα Συμβίωση, αλληλεξάρτηση, αμοιβαιότητα Οικονομία και βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση Περιβάλλον διαβίωσης και εργασίας Ασφάλεια και προστασία Κοινοτικές, έξυπνες υποδομές Κινητικότητα Βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα

11 6 σκοποί της βιωσιμότητας Όλες οι στρατηγικές, τα προγράμματα, τα έργα, τα σχέδια και οι υπηρεσίες που αναλαμβάνονται από τον Οργανισμό πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των έξι σκοπών βιώσιμης ανάπτυξης και να λαμβάνουν υπόψη τα παραπάνω 12 θέματα βιωσιμότητας. ελκυστικότητα προστασία περιβάλλοντος προσαρμοστικότητα/ανθεκτικότητα υπεύθυνη χρήση πόρων κοινωνική συνοχή ευημερία

12 Table B.1 Mapping of issues, indicators and metrics between ISO 37101:2016, ISO 37120:2014 and ISO/TS 37151:2015 Όλες ISO 37101:2016 οι στρατηγικές, ISO 37120:2014 τα προγράμματα, ISO/TS 37151:2015 τα έργα, τα σχέδια και οι υπηρεσίες που αναλαμβάνονται Needs and performance από τον Issues related to sustainable Indicators for city services and quality characteristics of smart Examples development in communities of life Οργανισμό πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των infrastructure metrics έξι σκοπών βιώσιμης ανάπτυξης και να λαμβάνουν 11 Governance υπόψη τα παραπάνω 12 θέματα βιωσιμότητας. ελκυστικότητα 17 Telecommunication and προστασία περιβάλλοντος innovation Availability Population coverage προσαρμοστικότητα/ανθεκτικότητα υπεύθυνη χρήση πόρων Governance, empowerment and engagement Education and capacity building 6 Education Innovation, creativity and research κοινωνική συνοχή ευημερία Health and care in the community 12 Health Conservation of ecosystem Contribution to human and public health

13 Table B.1 Mapping of issues, indicators and metrics between ISO 37101:2016, ISO 37120:2014 and ISO/TS 37151: Smart community infrastructures 7 Energy 10 Fire and emergency response 16 Solid waste 17 Telecommunication and innovation 18 Transportation 20 Wastewater 21 Water and sanitation Availability Quality of service Operational efficiency Resilience Conservation of ecosystems Population coverage Areal coverage Stability Service capacity Easy procedure to understand and use Proper invoicing Community infrastructurespecific qualities Provision of information Appropriate size of facilities Operational efficiency Control of surface run-off and drainage Robustness Redundancy Substitutability Swiftness of recovery Contribution to human and public health

14 Table B.1 Mapping of issues, indicators and metrics between ISO 37101:2016, ISO 37120:2014 and ISO/TS 37151: Mobility 18 Transportation Availability Population coverage Areal coverage Biodiversity and ecosystem services 8 Environment Effective use of resources Mitigation of climate change Prevention of pollution Efficiency of energy consumption Efficiency of natural resources consumption Net amount of waste Amount of greenhouse gas emission Amount of pollutant emission Level of sensory nuisance Contribution to human and public health

15 Sustainable cities, Χαρακτηριστικά Inclusive/ανοικτές, safe/ασφαλείς, resilient/προσαρμοστικές-ανθεκτικές σε κρίσεις and smart cities/έξυπνες πόλεις) που συμβάλλουν στην ποιότητα υπηρεσιών και την ποιότητα ζωής των πολιτών και στη βιώσιμη ανάπτυξη (πλανητικά) ανάπτυξη που ικανοποιεί τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες της ανθρωπότητας σήμερα (ποιότητα στην ανθρώπινη κοινότητα, σήμερα) και δεν διακυβεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να

16 Σχέδιο ΕΛΟΤ 1457, για τη βιωσιμότητα πόλεων Το διεθνές πρότυπο ΣΔ (37101) εστιάζει στην αντιμετώπιση των απειλών όπως και οι στόχοι 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι το 2030 του ΟΗΕ (SDGs) Δεν περιέχει επαρκή καθοδήγηση για την στρατηγική και την ιεράρχηση στόχων και προτεραιοτήτων για την επιλογή ενεργειών βελτίωσης Το ελληνικό πρότυπο ενσωματώνει όλες τις θεματικές ενότητες βιωσιμότητας και τους σχετικούς δείκτες του διεθνούς προτύπου και περιλαμβάνει επιπλέον θεματικές ανάδειξης ταυτότητας/αξιοποίησης συγκριτικών πλεονεκτημάτων και ελληνικούς δείκτες

17 Οδηγίες για τη στρατηγική Οι στρατηγικές των πόλεων θα πρέπει να αντανακλούν το το πλαίσιο εφαρμογής, την κατάσταση αναφοράς βιωσιμότητας της πόλης, την πολιτιστική ταυτότητα και την περιβαλλοντική κληρονομιά και την σχετική ιεράρχηση αξιών σε σχέση με την αξία της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, την ικανότητα εναρμόνισης στόχων διαφορετικών οικονομικών κλάδων με το κοινό δημόσιο συμφέρον και τη δυνατότητα σταθερής συνεργασίας/εταιρισμού* των διάφορων συντελεστών στις πόλεις/

18 Συμβολή σε βιωσιμότητα στρατηγικών, προγραμμάτων, έργων, σχεδίων και υπηρεσιών για συμπερίληψη στο στρατηγικό σχέδιο βιωσιμότητας της πόλης ο Οργανισμός πρέπει να αποτιμά τη συνεισφορά τους στην επίτευξη των 6 σκοπών της βιωσιμότητας (6.5 του 37101) λαμβάνοντας υπόψη τα δώδεκα θέματα βιωσιμότητας που περιγράφονται από το Κεφ 4.6 Οργανισμός πρέπει να εξετάζει του 17 Στόχους και 169 υποστόχους για τη Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για το2030 και να προωθεί την πιθανή εφαρμογή τους στις πόλεις.

19

20 Θεματικές ενότητες βιωσιμότητας Α. Οικονομική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή και δημοσιονομική αυτάρκεια 1. Οικονομία και κοινωνική συνοχή/ Economy 2. Δημοσιονομική αυτάρκεια/ Finance Β. Περιβαλλοντικά και ενεργειακά θέματα και ποιότητα αέρα 3. Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ποιότητα αέρα*/ Environment 4. Χρήση αειφορικών μορφών ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας /Energy

21 Θεματικές ενότητες βιωσιμότητας, συν1 Γ. Σχεδιασμός Δημόσιου χώρου, συγκοινωνίες και τηλεπικοινωνίες 5. Χωρικός και αστικός σχεδιασμός/ Urban planning Recreation, συμπεριλαμβάνει Αστικό πράσινο, ανοικτούς δημόσιους χώρους και κτίρια 6. Συγκοινωνίες, μεταφορές/ Transportation 7. Τηλεπικοινωνίες/ Telecommunication

22 Θεματικές ενότητες βιωσιμότητας, συν2 Δ. Ασφάλεια, ποιότητα ζωής και υπηρεσιών 8. Ασφάλεια και προστασία πολιτών και δημόσιου χώρου / Safety 9. Αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης/ Resilience-Fire and emergency response 10. Στέγαση για όλους/ευπαθείς ομάδες / Shelter 11. Ποιότητα νερού και εγκαταστάσεις υγιεινής /Water and sanitation 12. Υπηρεσίες Υγείας/Health and care in the community

23 Θεματικές ενότητες βιωσιμότητας, συν3 Ε. Εθνικές Προτεραιότητες και πολιτικές, Ανάδειξη Ταυτότητας αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων 13. Αξιοποίηση και ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς (βελτίωση ελκυστικότητας τουριστικού προορισμού)/ Culture (ISO/DIS 37120:2017) 14. Εκπαίδευση και Καινοτομικότητα/ Education. Έμφαση σε νέες πρακτικές δια βίου μάθησης και επιστήμης των πολιτών (citizen science) 15. Ψηφιακές υποδομές, εφαρμογές και υπηρεσίες για την ποιότητα εξυπηρέτησης πολιτών, επενδυτών και επισκεπτών

24 Θεματικές ενότητες βιωσιμότητας, συν4 Ε. Εθνικές Προτεραιότητες και πολιτικές, Ανάδειξη Ταυτότητας αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων 16. Ανοικτή διακυβέρνηση και ανάδειξη της Κοινωνίας των πολιτών (Εκπροσώπηση και συμμετοχή πολιτών και Σχεδιασμός για όλους χωρίς διακρίσεις) social and participatory Governance 17.Κυκλική Οικονομία και Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων / Σύνδεση με Ενότητες Α και Β 18. Ανοικτότητα δεδομένων, εφαρμογών, και υπηρεσιών / Σύνδεση με Ενότητες Α, Β, Γ, Δ

25 Παράδειγμα δεικτών: Culture στο σχέδιο ISO/DIS 37120: Number of cultural institutions and sporting facilities per population (core indicator) - boost local and regional economies by attracting businesses, workers, and tourists- This indicator reflects the Culture & community identity 5.2 Percentage of municipal budget allocated to cultural and sporting facilities (supporting indicator) 5.3 Annual number of cultural events per 100,000 population (exhibitions, festivals, concerts, etc) (supporting indicator)

26 Ερωτήσεις Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Ιωάννης Χ. Σαριδάκης /