εξετάσεις, πανικό και επιλεγμένη και ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί στο χώρο όσων

Transcript

1 ΕΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ [Φύλλο 141] 6-12 Μαΐου 2009 Εβδομαδιαία εφημερίδα Πολιτικής και Οικονομικών της Υγείας [CHECK UP] A. M. CALAFIORE «Δεν είναι όλα τα χέρια των χειρουργών ίδια» ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠAΘ Αριθμός Άδειας 4993 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ EKΔOTΩN EΦHMEPIΔEΣ ΠEPIOΔIKA Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. - AΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΛΥΦΑΔΑ - info@pitsilidis.gr Σελ EUROSTAT Χρέος στο χρέος και χρεωθήκαμε Σελ. 8 ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ Εγώ δεν φταίω, ΕΣΥ φταις Σελ. 10 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής» Σελ. 20 Υπάρχουν κάποιοι που τονίζουν ότι,η τυραννία της πρόληψης,βοηθά να γίνουμε πιο ευαίσθητοι σε θέματα που αφορούν στην υγεία μας, με αποτέλεσμα πολλές φορές να γλιτώνουμε τα χειρότερα Υπάρχουν, όμως κι αυτοί που φοβούνται πως, η υπερβολική ευαισθησία γύρω από θέματα υγείας, μπορεί να οδηγήσει πολλές φορές σε ένα άνευ λόγου «κλάμα», συνοδευόμενο από δεκάδες αχρείαστες ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΠΟΛΥ περισσότερο KAKO παρά καλό εξετάσεις, πανικό και επιλεγμένη πληροφόρηση Υπάρχει και ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί στο χώρο όσων ΠΑΓΚOΣΜΙΑ ΑΝΗΣΥΧIΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΡIΠΗ ΤΩΝ ΧΟIΡΩΝ Το μη «χοίρον» βέλτιστον αντιστέκονται στην τυραννία της πρόληψης: ένας άντρας ρωτάει το γιατρό του «γιατρέ μου αν κάνω τακτικά εξετάσεις αίματος, κωλονοσκόπηση και τεστ PSA θα ζήσω περισσότερο;».απάντηση:«όχι,αλλά από το φόβο σου,οι ώρες θα σου φαίνονται αιώνες!» Σε προηγούμενο φύλλο της «δ» ασχοληθήκαμε εκτενώς με το θέμα της μαστογραφίας. Αυτή τη φορά, θα προσπαθήσουμε να καθησυχάσουμε τους άνδρες, αποδεικνύοντας ότι, ο συστηματικός έλεγχος του PSA βλάπτει, παρά ωφελεί. Σελ ΟΠΟΥ καλεί τις κυβερνήσεις όλων των χωρών να βρίσκονται σε ετοιμότητα για ενδεχόμενη πανδημία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, την ίδια ώρα που η Κομισιόν συγκάλεσε κατεπείγουσα συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών Υγείας Σελ. 6 >> Μάλλον έχω καρκίνο του προστάτη Σελ. 4 ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ E K Δ O Σ E I Σ Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, Τηλ.: , fax: info@pitsilidis.gr Σατιρικό Λεξικό Μιχάλης Πιτσιλίδης Η κριτική συναντάει το χιούμορ και αρχίζουν να μιλάνε για πρόσωπα, πράγματα και γεγονότα. Καταγράφουν τα λήμματα «Εργασιομανής», «Πρωθυπουργός», σχολιάζουν το «Λαμόγιο», τον «Μάκη», κάνουν μια στάση στις έννοιες «ΕΣΥ», «Κορόιδο», αλλά και ένα πέρασμα από τις λέξεις «Βαρβάτος», «Άδωνις Γεωργιάδης» κτλ. Πέρασαν από λήμματα ανάμεσά τους 150 πρόσωπα και 640 σελίδες, αλλά ακόμη αναζητούν τα όρια της Σάτιρας ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ E K Δ O Σ E I Σ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, Τηλ.: , fax: info@pitsilidis.gr Ευθανασία Tom L. Beauchamp Ο καθηγητής φιλοσοφίας και κορυφαίος ειδικός της Βιοηθικής Tom L. Beauchamp συντονίζει μια μεγάλη ομάδα πανεπιστημιακών που συνεισφέρουν, ο καθένας από την πλευρά του, στην πλήρη κάλυψη του θέματος της ευθανασίας, είτε ως ενεργητική πράξη είτε ως υποβοηθούμενη αυτοκτονία, από ηθική, φιλοσοφική, ιατρική και νομική άποψη. Μια μοναδική στο είδος της συλλογή κειμένων μεγάλης αξίας.

2 2 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 [Me Mia Matia] Ε.Ε. «Χρωστάμε» και στην Ψυχική Υγεία Η επιθυμία υπάρχει, τα προγράμματα καταρτίζονται, οι φορείς δραστηριοποιούνται, αλλά η χρηματοδότηση είναι ελλιπής. Η έκδοση της Λευκής Βίβλου, η οποία θα δέσμευε τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις για την Ψυχική Υγεία, μάλλον έχει «καταχωνιαστεί» σε κάποιο συρτάρι του Ευρωκοινοβουλίου. Το μέλλον της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης φαντάζει αβέβαιο, ενώ οι ψυχικά πάσχοντες, ενδεχομένως, να αντιμετωπίσουν σοβαρότατο πρόβλημα στέγασης τα αμέσως επόμενα χρόνια. Τα παραπάνω δήλωσε η κα Mary Van Dievel, Διευθύντρια της Mental Health Europe, μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που λειτουργεί ως ομπρέλα για 32 φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ψυχικής Υγείας στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, για να ενημερωθεί από το Δίκτυο Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «ΑΡΓΩΣ» για τα προβλήματα Σελ. 8 ΕΞΑΓΟΡΑ Από την εταιρεία Sanofi-Aventis Η εταιρεία Sanofi-Aventis ανακοίνωσε πρόσφατα ότι υπέγραψε συμφωνία εξαγοράς της εταιρείας Medley, που εδρεύει στη Βραζιλία. Η Medley είναι η τρίτη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία και η υπ αριθμόν ένα εταιρεία γενόσημων φαρμάκων στη Βραζιλία. Το 2008, οι πωλήσεις της Medley ανήλθαν σε 458 εκατ. BRL περίπου 153 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων δυο τρίτων των πωλήσεων της σε γενόσημα προϊόντα. Καθώς το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει ήδη 127 γενόσημα προϊόντα, η Medley βρίσκεται σε πολύ καλή θέση, ώστε να επωφεληθεί από την ανάπτυξη των γενόσημων στην αγορά της Βραζιλίας, η οποία αναμένεται να παραμείνει άνω του 20% ετησίως κατά τα επόμενα έτη. Η απόκτηση της Medley θα ενδυναμώσει περαιτέρω την ηγετική θέση της Sanofi- Aventis στην αγορά της Βραζιλίας, όπου κατέχει Σελ. 23 ΑΝΑΛΥΣΗ Ανυπεράσπιστοι πολίτες Προσπάθησα νηφάλια να εκτιμήσω τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις αυθαίρετες επιθέσεις μασκοφόρων νεαρών σε μαγαζιά, πανεπιστημιακές συναθροίσεις και δημόσια πρόσωπα. Τα συμπεράσματά μου είναι ανησυχητικά. Με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, την γενικότερη στάση των αρχών και την απίστευτη ανοχή της παρανομίας από την κοινή γνώμη, δεν υπάρχει πραγματική ασφάλεια για κανένα. Η αστυνομία δεν μπορεί να βρίσκεται παντού όλη την ώρα. Οι στόχοι των παρανόμων είναι στην πραγματικότητα άπειροι. Αντικειμενικά κανείς δεν μπορεί να υπερασπίσει όλους αυτούς τους στόχους. Δίχως λαϊκή συσπείρωση και άμεση κοινωνική κατακραυγή, τα άτομα αυτά πάντα θα βρίσκουν καταφύγιο και η καταδίκη τους, ακόμη κι αν συλληφθούν Σελ. 22 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, Τηλ: , Fax: ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Μιχάλης Πιτσιλίδης ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Νινέττα Βατικιώτη ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής» Η βασική φιλοσοφία του Χάρτη της Ottawa ή η διαφορετικά της Διακήρυξης της Ottawa για την Πολιτική της Προαγωγής της Υγείας, που θεσμοθετήθηκε το 1986, συμπεριλαμβανόταν στην εξής φράση: «Να προστίθενται χρόνια στη ζωή, να προστίθεται ζωή στα χρόνια». Στη συγκεκριμένη Διακήρυξη επισημαίνονταν, επίσης, η ανάγκη σχεδιασμού ενός συστήματος προληπτικής ιατρικής, σε όλες τις χώρες του κόσμου, με σκοπό την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού. Εν έτει 2009 και ενώ οι Έλληνες επιστήμονες φρόντιζαν εδώ και χρόνια να τονίζουν την ανάγκη της εφαρμογής προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, ώστε να αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής των πολιτών και παράλληλα να μειώνονται τα ποσά που δαπανώνται από την Πολιτεία για την παροχή θεραπειών αυξημένου κόστους, για πρώτη φορά ένα τέτοιο πρόγραμμα αρχίζει να λειτουργεί, έστω και σε πιλοτική μορφή. Το πρόγραμμα Προληπτικής Ιατρικής «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής», στόχος του οποίου είναι η έγκαιρη διάγνωση και ασφαλή αντιμετώπιση νοσημάτων Σελ. 20 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Νάνσυ Χρηστίδη, Έλενα Κιουρκτσή ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Κώστας Σπίγγος ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σπύρος Τζωρτζίνης, Ειρήνη Πιτσιλίδη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ Εγώ δεν φταίω, ΕΣΥ φταις... Ένα αφιέρωμα, μια επίσκεψη και μια σειρά δηλώσεων ήταν αρκετά για να φέρουν το «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στο επίκεντρο της δημοσιότητας και να πυροδοτήσουν την ανταλλαγή σκληρών εκφράσεων ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Το αφιέρωμα της «δ» για τα προβλήματα του μεγαλύτερου νοσοκομείου της χώρας, ενδεχομένως να προκάλεσε και την επίσκεψη του κ. Γιώργου Παπανδρέου σε αυτό, ενώ οι δηλώσεις του τελευταίου σίγουρα προκάλεσαν το μένος της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, η οποία εξέδωσε άμεσα ανακοίνωση ανταπαντώντας στις κατηγορίες που εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ. «Η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει την υγεία, έχει εγκαταλείψει τις υποδομές και το προσωπικό της πέντε χρόνια τώρα, δεν επενδύει στην υγεία και δεν διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια», δήλωσε ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αμέσως μετά την επίσκεψή του στο «Ιπποκράτειο», όπου ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις του και ενημερώθηκε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει Σελ. 10 BΡΑΒΕΥΣΗ «Έλληνας Επιχειρηματίας της Χρονιάς» Ο Πρόεδρος της Pharmathen, κ. Βασίλειος Κάτσος, ανακηρύχτηκε ο «Έλληνας Επιχειρηματίας της Χρονιάς» από την Ernst & Young σε μια λαμπρή τελετή που διοργανώθηκε στις 7 Απριλίου 2009, στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Στην εκδήλωση, πριν την ανακοίνωση του εθνικού νικητή, ο κ. Κάτσος έλαβε το βραβείο του «πιο δυναμικά αναπτυσσόμενου επιχειρηματία». Στις άλλες επιμέρους κατηγορίες βραβεύτηκαν ακόμη τρεις επιφανείς επιχειρηματίες, οι κ.κ. Κ. Παλατιανάς, Γ. Κορρές και Ι. Μίχος, που ξεχώρισαν για το επιχειρηματικό τους πνεύμα στους τομείς τους. Από τους τέσσερις άξιους επιχειρηματίες η Κριτική Επιτροπή επέλεξε τον κ. Κάτσο ως τον «Έλληνα Επιχειρηματία της Χρονιάς 2008», ο οποίος θα εκπροσωπήσει την χώρα μας Σελ sintaxis@pitsilidis.gr ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ Μιχάλης Πιτσιλίδης ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΦΟΙΝΙΞ A.E. ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ: 7761 Τα ενυπόγραφα άρθρα απηχούν τις απόψεις του υπογράφοντος και δεν εκφράζουν υποχρεωτικά την εφημερίδα. Χειρόγραφα, δημοσιευμένα ή μη, δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η ανατύπωση ή εκμετάλλευση μέρους ή όλου του κειμένου χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

3

4 4 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 [Εditorial] Μάλλον έχω καρκίνο του προστάτη Του Μιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Για SMS: Όχι, δεν το γράφω για να με λυπηθείτε. Δεν υπάρχει λόγος, άλλωστε, αφού το ίδιο ισχύει για το 50% των ανδρών της ηλικίας μου (είμαι 53 ετών). Οι ιατροδικαστές το γνωρίζουν καλά αυτό, από τις μικροσκοπικές εξετάσεις των προστατών αντρών που υποβάλλονται σε νεκροψία μετά από ατύχημα. Νεκροψίες σε 70άρηδες έχουν δείξει ότι περίπου το 80% από αυτούς είχαν καρκίνο του προστάτη (στο εξής ΚτΠ) και σχεδόν όλοι το αγνοούσαν. Παρ όλα αυτά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα πεθάνω από ΚτΠ ή, σωστότερα, η πιθανότητα να μου συμβεί αυτό είναι μόλις 3%. Αυτές οι παρατηρήσεις ανάγκασαν τους (σοβαρούς) γιατρούς να επανεξετάσουν το θέμα που κάποιοι παρομοίασαν με παγόβουνο. Στο παρελθόν βλέπαμε μόνο το μέρος που εξείχε από το νερό τους καρκίνους δηλαδή που προκαλούσαν νόσο και θάνατο. Με την πρώιμη διάγνωση μπορούμε να βλέπουμε και κάτω από το νερό και εκεί υπάρχουν απείρως περισσότεροι καρκίνοι. Πολλοί απ αυτούς δεν θα προκαλέσουν ποτέ πρόβλημα. Καλύτερα λοιπόν να έμεναν αδιάγνωστοι για πάντα. Αλλά δεν μένουν. Προστατικό αντιγόνο (PSA) προληπτικά, τσιμπημένη τιμή, δακτυλική εξέταση προστάτη, βιοψία και να ο καρκίνος και ο καρκινοπαθής! Θρήνος! Αλλά οι γιατροί δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ποιος καρκίνος είναι καλύτερα να μείνει αδιάγνωστος κι έτσι σχεδόν πάντα επεμβαίνουν. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αντρών που θα υποβληθεί σε θεραπεία δεν θα ωφεληθεί γιατί δεν την χρειαζόταν. Όμως, πολλοί από αυτούς θα υποστούν σοβαρές βλάβες, με πιο συχνές την ελάττωση της σεξουαλικής λειτουργίας, την απώλεια ούρων και/ή τον ερεθισμό του πρωκτού. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος («προληπτική ιατρική») μπορεί να «σώζει ζωές», αλλά βλάπτει πολύ περισσότερες! Πρόσφατα μάθαμε περισσότερα. Δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα δύο μεγάλων κλινικών δοκιμών αξιολόγησης του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον ΚτΠ. Πρόκειται για μία τεράστια ερευνητική προσπάθεια: 20 χρόνια δουλειάς με πάνω από άντρες και πολλά εκατομμύρια. Κι όμως, υπάρχει ακόμα αβεβαιότητα σχετικά με το αν ο προσυμπτωματικός έλεγχος σώζει ζωές. Η Ευρωπαϊκή μελέτη είπε ναι, η Αμερικανική είπε όχι. Αυτό από μόνο του λέει κάτι: αν υπάρχει κάποιο όφελος, αναμφίβολα αυτό είναι πολύ μικρό. Ας δεχτούμε ότι υπάρχει ένα οριακό όφελος από τον έλεγχο για καρκίνο του προστάτη. Συνοδεύεται, όμως, από βέβαιο και σημαντικό ανθρώπινο κόστος. Ας υποθέσουμε ότι η Ευρωπαϊκή μελέτη είναι η σωστή. Τα στοιχεία της μας δίνουν κάποια ιδέα του μεγέθους αυτού του κόστους: για κάθε άντρα που αποφεύγει το θάνατο από ΚτΠ, 50 άλλοι υποβάλλονται χωρίς λόγο σε θεραπεία. Το να είμαι ο ένας που θα αποφύγει τον θάνατο από ΚτΠ, απέναντι στην 50 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποβληθώ άνευ λόγου σε θεραπεία, δεν μου φαίνεται καλή ζαριά. Το να είμαι ο ένας που θα αποφύγει τον θάνατο από ΚτΠ, απέναντι στην 50 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποβληθώ άνευ λόγου σε θεραπεία, δεν μου φαίνεται καλή ζαριά. Στο βαθμό που θα μπορούσα να ελέγξω την αιτία του θανάτου μου, το να αποφύγω το θάνατο από καρκίνο του προστάτη δεν είναι η πρώτη μου επιλογή. Πιο πολύ ανησυχώ για την πιθανότητα να καταλήξω με παρατεταμένη απώλεια διανοητικών ικανοτήτων σε κάποιον γηροκομείο. Άλλωστε, ο θάνατος δεν είναι η μόνη έκβαση που έχει σημασία για μένα. Εκτιμώ επίσης πολύ το να μην αναγκάζομαι να παίρνω βαριά φάρμακα και να υφίσταμαι τραγικές παρενέργειες. Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη να πλουτίσουν γιατροί και εταιρείες πάσης φύσεως, αλλά θα προτιμούσα να θυσιάσω τον εαυτό μου για τα συμφέροντά τους, με λιγότερο οδυνηρό τρόπο. Κυκλοφορούν κάποια «επιχειρήματα» υπέρ των προσυμπτωματικών ελέγχων. Ας δούμε δυο από αυτά. Γιατροί που «εξοργίζονται»: δεν θα ήθελες να επιστρέψουμε στην εποχή που όλοι όσοι είχαν καρκίνο του προστάτη, έπασχαν από προχωρημένη μορφή της νόσου. Είναι αλήθεια ότι ο τυπικός καρκινοπαθής στο παρελθόν έπασχε από προχωρημένο καρκίνο του προστάτη. Όμως ο κύριος λόγος που οι ασθενείς αυτοί είναι σήμερα στατιστικά σπάνιοι είναι ότι χάνονται ανάμεσα στους χιλιάδες «νέους καρκινοπαθείς» που ποτέ δε θα διαγνώσκονταν στο παρελθόν γιατί είχαν καρκίνους που ποτέ δε θα εξελίσσονταν. Μηνύματα στα ΜΜΕ που τονίζουν τις καταπληκτικές επιδόσεις στην «επιβίωση». Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία 50 χρόνια, η πενταετής επιβίωση από τον ΚτΠ αυξήθηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον καρκίνο (από λιγότερο του 50%, σε σχεδόν 100%). Αλλά οι επιβιώσαντες είναι δημιουργήματα της υπερδιάγνωσης: γίνεται διάγνωση και θεωρούνται ως πάσχοντες από ΚτΠ άντρες οι οποίοι δεν επρόκειτο ποτέ να νοσήσουν ή να πεθάνουν από αυτόν. Κάποιοι ονόμασαν αυτό το φαινόμενο «το παράδοξο της δημοφιλίας του προσυμπτωματικού ελέγχου»: Όσο περισσότερη υπερδιάγνωση προκαλεί ο προσυμπτωματικός έλεγχος, τόσο περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι οφείλουν σε αυτόν τη ζωή τους και τόσο πιο δημοφιλής γίνεται!!! Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος για να υποβληθεί κανείς σε προσυμπτωματκό έλεγχο για ΚτΠ. Η μόνη επιτακτική ανάγκη είναι οι άνθρωποι να είναι ενημερωμένοι για τις συνέπειες της όποιας επιλογής τους. Ευχαριστώ τον κ. Η.G.Welch, καθηγητή ιατρικής στο Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας και Κλινικής Πρακτικής του Dartmouth και συγγραφέα του συγκλονιστικού βιβλίου «Πρέπει να Ελεγχθώ για Καρκίνο; Ίσως όχι και Να το Γιατί.» Το παρόν κείμενο βασίζεται 100% σε δικό του άρθρο που δημοσιεύτηκε στους Los Angeles Times, την 1η Απριλίου 2009.

5

6 [Θεματα] 6 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 ΣΕ ΑΝΑΒΡΑΣΜΟ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΤΩΝ ΧΟΙΡΩΝ Το μη «χοίρον» βέλτιστον ΟΠαγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για «ένα πρόβλημα δημόσιας Υγείας που προκαλεί διεθνή ανησυχία», και καλεί τις κυβερνήσεις όλων των χωρών να βρίσκονται σε ετοιμότητα για ενδεχόμενη πανδημία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης. Η Κομισιόν συγκάλεσε έκτακτη, κατεπείγουσα συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών Υγείας, εν μέσω πανικού, μετά και το θάνατο 150 (μέχρι στιγμής) ανθρώπων στο Μεξικό και την εξάπλωση του ιού στις ΗΠΑ, αλλά, σύμφωνα με δημοσιεύματα και στην Ευρώπη (μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές υπάρχουν αναφορές για κρούσματα του ιού στη Μαδρίτη).Μέχρι εδώ,το «σκηνικό» μοιάζει ίδιο, με αυτό που κυριαρχούσε όταν πρωτακούσαμε για τη γρίπη των πτηνών.τώρα,όμως, μιλάμε για τη γρίπη των χοίρων και η παγκόσμια ανησυχία παίρνει και πάλι μια «πρωτόγνωρη και τρομακτική μορφή». Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι, στην παρούσα φάση δεν μπορούν να «συγκρατήσουν» τον ιό σε ένα μόνο μέρος, γεγονός που κάνει την κατάσταση ανεξέλεγκτη και μεγαλώνει την ανησυχία. Ταξιδιώτες από διάφορες χώρες, επιστρέφοντας στην πατρίδα τους από το Μεξικό, παρουσίασαν συμπτώματα γρίπης, τα οποία έσπειραν τον πανικό σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ο υπουργός Υγείας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, συγκάλεσε «απανωτές» υπηρεσιακές συσκέψεις, προκειμένου να εξεταστούν όλα τα δεδομένα σχετικά με τον ιό της γρίπης των χοίρων. Στις συσκέψεις έλαβαν μέρος ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας, ο Πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, ο Διοικητής του ΕΚΕΠΥ, ο Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας,ο Πρόεδρος της Εταιρίας Λοιμώξεων, ο Πρόεδρος του ΕΚΑΒ, καθηγητές λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι, καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Την μία εξ αυτών, παρακολούθησε, επίσης, και αντιπροσωπεία της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard. Ο κ. Αβραμόπουλος μετέβη και στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», όπου παρακολούθησε από κοντά την εφαρμογή των μέτρων που έχουν ληφθεί για την ενημέρωση των ταξιδιωτών. «Σε εναρμόνιση με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές οδηγίες, το ΚΕΕΛΠΝΟ και το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας, Υπάρχει και η χιουμοριστική πλευρά ανέλαβαν να στήσουν τον απαραίτητο μηχανισμό ενημέρωσης του κοινού, ελέγχου στα αεροδρόμια και στις πύλες εισόδου της χώρας μας. Παράλληλα, οργανώθηκε η γνώριμη σε εμάς και από παλιά - όταν είχαμε τότε κληθεί να αντιμετωπίσουμε αντίστοιχο πρόβλημα με τη νόσο των πτηνών και έχουμε αποκτήσει μεγάλη εμπειρία πλέον - διαδικασία ιχνηλάτησης των ταξιδιωτών από το Μεξικό και εκτυπώθηκαν ήδη - έχει αρχίσει η διανομή τους - φυλλάδια και αφίσες ενημέρωσης για τους ταξιδιώτες από και προς την περιοχή αυτή. Ήδη,τη στιγμή αυτή ο μηχανισμός βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία. Ελέγχονται οι επιβάτες που έρχονται από το Μεξικό transit δια μέσου της Ευρώπης ή άλλων χωρών προς την Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά τώρα στα αποθέματα των αντιϊκών φαρμάκων που διαθέτουμε, πρέπει να πούμε, ότι είναι απολύτως επαρκή. Έγκαιρα είχαμε φροντίσει για αυτό και καλύπτεται περίπου το 12% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ήδη ενημερώθηκαν, δόθηκαν οδηγίες και οργανώθηκαν τα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με τους θαλάμους αρνητικής πίεσης, να έχουν ενεργοποιηθεί. Αυτοί οι θάλαμοι έχουν σκοπό να αντιμετωπίζουν νοσοκομειακά πλέον τους ασθενείς, εφόσον βέβαια εντοπιστεί κάποιος. Γενικά θα ήθελα να σας πω, ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και κανένας λόγος ανησυχίας. Η κατάσταση σε ό,τι αφορά τα νέα δεδομένα, που μας έχουν περιέλθει, είναι υπό πλήρη και απόλυτο έλεγχο. Η χώρα μας και γνώση έχει και εμπειρία και μηχανισμούς»,υποστήριξε ο κ. Αβραμόπουλος. Ο Πρόεδρος του ΕΚΕΠΥ, κ. Πάνος Ευσταθίου, υποστήριξε ότι, αυτή τη στιγμή το πρώτο νοσοκομείο αναφοράς είναι το «Σισμανόγλειο», καθώς δεν έχει υπάρξει ούτε ένα κρούσμα στην Ελλάδα. «Εάν χρειαστεί θα εφαρμόσουμε πιστά το σχέδιο «ΑΡΤΕΜΙΣ», το οποίο έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν, όπου είχαν ασκηθεί τότε και τα 132 νοσοκομεία της Ελλάδος», συμπλήρωσε. Οι ειδικοί ανέφεραν ότι,γίνονται αυτή τη στιγμή σε μεγάλα ερευνητικά κέντρα, που έχουν καθοριστεί από τον ΠΟΥ, οι δοκιμασίες ευαισθησίας του νέου στελέχους Η1Ν1. Από τα μέχρι σήμερα επίσημα δεδομένα, φαίνεται ότι, το στέλεχος αυτό είναι ανθεκτικό στην ομάδα της αμανταδίνης - ριμανταδίνης,ενώ είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στην άλλη ομάδα της οσελταμιβίρης.τόνισαν,επίσης, ότι ο άνθρωπος δεν μολύνεται από την πεπτική οδό,επομένως δεν υπάρχει πρόβλημα από την κατανάλωση χοιρινού κρέατος.

7 Πρωτοπορία στην Έρευνα και Ανάπτυξη Η Novartis έχει ιδρύσει 16 Κέντρα και Ινστιτούτα Φαρμακευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο με αντικείμενο τις Καρδιαγγειακές Παθήσεις, την Υπέρταση, τον Διαβήτη, την Ογκολογία, τις Μεταμοσχεύσεις, την Ανοσολογία, την Οφθαλμολογία, τις Λοιμώξεις, τα Λοιμώδη Νοσήματα, τις Μυοσκελετικές Παθήσεις, τις Παθήσεις του Αναπνευστικού, του Πεπτικού, του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και τις Τροπικές Νόσους. Οι και πλέον επιστήμονες της Novartis είναι προσηλωμένοι στην ανακάλυψη και ανάπτυξη πρωτότυπων φαρμακευτικών ουσιών που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα ανεκπλήρωτων μέχρι σήμερα θεραπευτικών αναγκών. Η Novartis επενδύει ετησίως 7,2 δις δολάρια στην Έρευνα και Ανάπτυξη νέων θεραπειών. Συνεργάζεται με 150 άκρως εξειδικευμένες εταιρείες βιοτεχνολογίας και με 300 Ακαδημαϊκά Ιδρύματα παγκοσμίως, αναπτύσσοντας καινοτόμα σκευάσματα με υπερσύγχρονες τεχνολογίες και προσεγγίζοντας νέα θεραπευτικά πεδία. Δέσμευση και υπόσχεση μας απέναντι στον ιατρικό κόσμο και τους συνανθρώπους μας είναι να προλαμβάνουμε και να θεραπεύουμε ασθένειες, να απαλύνουμε τον πόνο και να προσφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο.

8 [Θεματα] 8 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 ΤΟΝ ΠΑΝΙΚΟ ΕΣΠΕΙΡΕ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2008 Η EUROSTAT Χρέος στο χρέος και χρεωθήκαμε Τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης έχουν αρχίσει να διαφαίνονται, όχι μόνο σε μικροοικονομικό, αλλά και σε μακροοικονομικό επίπεδο. Τα ταμεία των περισσότερων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μείον, με αποτέλεσμα το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος να καλπάζουν. Αυτό διαπιστώνει την ετήσια έκθεση για το 2008, που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Eurostat, αναφορικά με το δημοσιονομικά έλλειμμα και το δημόσιο χρέος των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα,σύμφωνα με την πρώτη κοινοποίηση των στοιχείων της Eurostat για το προηγούμενο έτος, στην Ευρωζώνη τα δημόσια ελλείμματα αυξήθηκαν από 0,6% του ΑΕΠ το 2007 σε 1,9% του ΑΕΠ το 2008, ενώ στην Ε.Ε. αυξήθηκαν από 0,8% σε 2,3%. Στην Ελλάδα, το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξήθηκε από 3,6% σε 5%. Τα μεγαλύτερα ελλείμματα στην Ε.Ε., το 2008, εμφάνισαν η Ιρλανδία με 7,1% του ΑΕΠ, η Μεγάλη Βρετανία με 5,5%, η Ρουμανία με 5,4%, η Ελλάδα με 5%, η Μάλτα με 4,7%, η Λετονία με 4% και η Πολωνία με 3,9%. Πλεονάσματα παρουσίασαν, το 2008, επτά κράτη μέλη: H Φινλανδία με 4,2%, η Δανία με 3,6%, το Λουξεμβούργο με 2,6%, η Σουηδία με 2,5%, η Βουλγαρία με 1,5%, η Ολλανδία με 1% και η Κύπρος με 0,9%. Συνολικά, το 2008 σε σχέση με το 2007, πέντε κράτη μέλη παρουσίασαν βελτίωση των στοιχείων σε ό,τι αφορά το έλλειμμα, 21 κράτη μέλη παρουσίασαν επιδείνωση και ένα κράτος μέλος είχε αμετάβλητο δημοσιονομικό έλλειμμα. Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, από τα στοιχεία της Eurostat προκύπτει ότι, στην Ευρωζώνη αυξήθηκε από 66% του ΑΕΠ το 2007 σε 69,3% του ΑΕΠ το 2008, ενώ στην Ε.Ε. αυξήθηκε από 58,7% σε 61,5%. Εννέα κράτη μέλη εμφάνισαν δημόσιο χρέος πάνω από την τιμή αναφοράς του 60%: H Ιταλία με 105,8%, η Ελλάδα με 97,6% (από 94,8% το 2007), το Βέλγιο με 89,6%, η Ουγγαρία με 73%, η Γαλλία με 68%, η Πορτογαλία με 66,4%, η Γερμανία με 65,9%, η Μάλτα με 64,1% και η Αυστρία με 62,5%. Τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στην Εσθονία με 4,8%, τη Ρουμανία με 13,6%, τη Βουλγαρία με 14,1%, το Λουξεμβούργο με 14,7% και τη Λιθουανία με 15,6%. Σύμφωνα με την Κοινοτική Στατιστική Υπηρεσία, το 2008 οι δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα έφτασαν το 44,9% του ΑΕΠ το 2008 από 44% το 2007 και τα δημόσια έσοδα στο 40% το 2008 από 40,1% το Να σημειωθεί ότι, σε ειδική υποσημείωση της Έκθεσης, οι συντάκτες της εκφράζουν επιφυλάξεις για τα στοιχεία της Δανίας και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ δεν υπάρχει υποσημείωση για την Ελλάδα όπως υπήρχε στο πρόσφατο παρελθόν. «Χρωστάμε» και στην Ψυχική Υγεία. Ηεπιθυμία υπάρχει, τα προγράμματα καταρτίζονται, οι φορείς δραστηριοποιούνται, αλλά η χρηματοδότηση είναι ελλιπής. Η έκδοση της Λευκής Βίβλου, η οποία θα δέσμευε τα κράτημέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις για την Ψυχική Υγεία, μάλλον έχει «καταχωνιαστεί» σε κάποιο συρτάρι του Ευρωκοινοβουλίου. Το μέλλον της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης φαντάζει αβέβαιο, ενώ οι ψυχικά πάσχοντες, ενδεχομένως, να αντιμετωπίσουν σοβαρότατο πρόβλημα στέγασης τα αμέσως επόμενα χρόνια. Τα παραπάνω δήλωσε η κα Mary Van Dievel, Διευθύντρια της Mental Health Europe, μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που λειτουργεί ως ομπρέλα για 32 φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ψυχικής Υγείας στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, για να ενημερωθεί από το Δίκτυο Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «ΑΡΓΩΣ» για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην Ελλάδα η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. «Μπορεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για θέματα Ψυχικής Υγείας, δύσκολα, όμως, το ενδιαφέρον αυτό παίρνει σάρκα και οστά», υποστήριξε η κα Van Dievel, προσθέτοντας: «Μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταλήγει σε προτάσεις για δράσεις που πρέπει να γίνουν όσον αφορά την Ψυχική Υγεία, οργανισμοί να καταθέτουν τις απόψεις τους για προγράμματα που πρέπει να υλοποιηθούν, αλλά όταν πρόκειται να εφαρμοστούν βλέπουμε πολύ λίγα απ' αυτά να εγκρίνονται. Υπάρχει συνήθως έλλειψη χρηματοδότησης. Βλέπουμε μια ασυμμετρία ανάμεσα στην επιθυμία να γίνει κάτι και στην εφαρμογή του». Σύμφωνα με την Διευθύντρια της Mental Health Europe, μετά την εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πράσινη Βίβλο της Ψυχικής Υγείας, ακολούθησε μια μεγάλη διαβούλευση για τα θέματα αυτά και δημιουργήθηκαν ελπίδες για την έκδοση της Λευκής Βίβλου, που θα ήταν δεσμευτική για τα κράτη-μέλη. «Δυστυχώς όμως αυτό δεν συνέβη», τόνισε. Η κα Van Dievel θεωρεί ότι, το βασικό πρόβλημα στις χώρες που κλείνουν τα μεγάλα ψυχιατρεία, είναι ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές δομές και υπηρεσίες μέσα στην κοινότητα για τους ψυχικά πάσχοντες, ενώ σημειώνει ότι η κατάσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα. «Για παράδειγμα, στη Σκοτία, στην Αγγλία και την Ιταλία υπάρχει καλό νομοθετικό πλαίσιο για την επανένταξη των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας. Στη Γαλλία παρατηρούνται πολλά προβλήματα, ενώ σε πλούσιες χώρες, όπως η Σουηδία, το 2008 μειώθηκαν κατά πολύ οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα της Ψυχικής Υγείας». Όσον αφορά την κατάσταση στη χώρα μας, όπου η ψυχιατρική Μεταρρύθμιση φαίνεται να βρίσκεται στη χειρότερη φάση από την έναρξή της, η κα Van Dievel επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει μέριμνα από την κυβέρνηση για τη συνέχιση όλων όσων έχουν ξεκινήσει και έχουν γίνει μέχρι σήμερα. «Θα έπρεπε να υπάρχει μακροχρόνιος σχεδιασμός για όλα αυτά τα πράγματα και αντίστοιχη νομοθεσία που να μπορεί να τα στηρίξει», είπε.

9 Πολλαπλές γραμμές άμυνας ενάντια στα αίτια και τις συνέπειες του καρκίνου Β4.ADV.ONC Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι για να πολεμήσεις τον καρκίνο. Μπορείς να τον προλάβεις, να τον αντιμετωπίσεις, ακόμα και να χορηγήσεις υποστηρικτική αγωγή για να βελτιώσεις τις ζωές των ασθενών. Στην GlaxoSmithKline Oncology, έχουμε την κληρονομιά του να κάνουμε και τα τρία. Για παράδειγμα, οι Νομπελίστες Ιατρικής του 1988, Gertude Elion ( ) και George Hitchings ( ) ήταν ερευνητές της GSK όταν ανακάλυψαν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των καρκινικών και των φυσιολογικών κυττάρων και έβαλαν τις βάσεις για την ανάπτυξη αντινεοπλασματικών φαρμάκων. Αυτό, οδήγησε σταδιακά στην ανάπτυξη επαναστατικών θεραπειών κατά του καρκίνου. Σήμερα, οι ερευνητές μας συνεχίζουν την έρευνα μελετώντας διεξοδικά τη βιολογία του καρκινικού κυττάρου. Μάθετε περισσότερα για το πού ήμασταν και για το πού θα πάμε. Επισκεφθείτε το στον παγκόσμιο ιστό. GSK ONCOLOGY_21x28_second version.indd 2 2/10/2007 4:15:09 ìì

10 [Θεματα] 10 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 ΤΟ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΣΘΕΝΟΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΚΑΒ ΑΠΟΤΕΛΕΣΑΝ ΤΙΣ ΑΦΟΡΜΕΣ ΓΙΑ ΣΚΛΗΡΕΣ «ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΟΝΤΡΕΣ» Εγώ δεν φταίω, ΕΣΥ φταις... Ένα αφιέρωμα, μια επίσκεψη και μια σειρά δηλώσεων ήταν αρκετά για να φέρουν το «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στο επίκεντρο της δημοσιότητας και να πυροδοτήσουν την ανταλλαγή σκληρών εκφράσεων ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Το αφιέρωμα της «δ» για τα προβλήματα του μεγαλύτερου νοσοκομείου της χώρας, ενδεχομένως να προκάλεσε και την επίσκεψη του κ. Γιώργου Παπανδρέου σε αυτό, ενώ οι δηλώσεις του τελευταίου σίγουρα προκάλεσαν το μένος της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, η οποία εξέδωσε άμεσα ανακοίνωση ανταπαντώντας στις κατηγορίες που εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ. «Η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει την υγεία, έχει εγκαταλείψει τις υποδομές και το προσωπικό της πέντε χρόνια τώρα, δεν επενδύει στην υγεία και δεν διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια», δήλωσε ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αμέσως μετά την επίσκεψή του στο «Ιπποκράτειο», όπου ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις του και ενημερώθηκε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. «Είναι απαράδεκτο ένα νοσοκομείο να μην έχει το απαραίτητο νοσηλευτικό προσωπικό, ιατρικό προσωπικό, να μην έχει μηχανήματα βασικά για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ή άλλα χειρουργεία. Να μην έχει λειτουργήσει το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, που υπάρχει εδώ και χρόνια, λόγω έλλειψης προσωπικού ή κάποιων τεχνικών λαθών, να μην υπάρχει η βούληση για τη λειτουργία ενός τέτοιου σημαντικού για την Ελλάδα νοσοκομείου. Μας έχουν κουράσει οι συνεχείς δικαιολογίες της κυβέρνησης ότι δήθεν υπάρχουν κάποια γραφειοκρατικά εμπόδια όπως π.χ. το ΑΣΕΠ. Μα η αξιοκρατία δεν μας φταίει. Το «Ιπποκράτειο» θα μπορούσε να ήταν πλεονέκτημα για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, της Μακεδονίας και των Βαλκανίων και οι ασθενείς να έχουν άμεση πρόσβαση όταν έχουν ανάγκη», συμπλήρωσε, αναγνωρίζοντας ότι το προσωπικό του ιδρύματος κάνει θυσίες για να εξυπηρετήσει τους ασθενείς, «αλλά έχουν απέναντι τους αντίξοες συνθήκες καθώς η κυβέρνηση τους έχει εγκαταλείψει». Παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ δεσμεύτηκε ότι, αν το κόμμα του αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας, θα βρει χρήματα για να τοποθετηθεί το κατάλληλο προσωπικό στη δημόσια υγεία, ενώ υποσχέθηκε πως κάθε χρόνο θα γίνονται τουλάχιστον προσλήψεις νοσηλευτικού προσωπικού. Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να αναφερθεί στην έκθεση της EUROSTAT, για το δημόσιο χρέος, η οποία δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, λέγοντας: «Μας εξοργίζει ότι, την ίδια στιγμή βλέπουμε πως η Ελλάδα βρίσκεται στο στόχαστρο μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 5% έλλειμμα, με 80 δις επιπλέον δημόσιο χρέος τα τελευταία πέντε χρόνια από την κυβέρνηση της ΝΔ και το απλό ερώτημα που έχει πλέον ο Έλληνας πολίτης είναι, πού πήγαν αυτά τα λεφτά του ελληνικού λαού. Δεν πήγαν σίγουρα στην υγεία, σίγουρα δεν πήγαν στην παιδεία, σίγουρα δεν πήγαν στην πρόνοια, πήγαν σε σπατάλες και σε ημέτερους». Η απάντηση και η ανταπάντηση «Αναφορικά με τις σημερινές εξαγγελίες του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κ. Γιώργου Παπανδρέου, έχουν ληφθεί αποφάσεις, οι οποίες δια νόμου έχουν κατοχυρωθεί από τη Βουλή», τονίζει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Υγείας, αναφερόμενο προφανώς, στο νέο νόμο που προβλέπει προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών, που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή. «Είναι εξοργιστική η απάντηση αυτή ενός υπουργού μπροστά στις ελλείψεις ενός νοσοκομείου και ενός Κέντρου Υγείας για δύο από τις μεγαλύτερες περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα», ανταπάντησε ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κάνοντας ειδική αναφορά στο θέμα των ΤΕΠ και της ΜΕΘ του «Ιπποκρατείου», που όπως είπε το μεν πρώτο «σχεδιάστηκε για τους Ολυμπιακούς του 2004, παραδόθηκε επίσημα το 2006 και δεν λειτούργησε ποτέ», ενώ η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων «έχει 10 κρεβάτια σε σύνολο 930 κλινών, καθώς από τον Μάρτιο του 2007 έχουν καταργηθεί τρία κρεβάτια λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού». Απάντηση. χωρίς Πληροφορία Στο ίδιο μήκος κύματος -αυτού της γενικολογίας- κινήθηκε και η απάντηση που έδωσε ο υφυπουργός Υγείας, κ. Γιώργος Παπαγεωργίου, στην ερώτηση του βουλευτή του ΠαΣοΚ, κ. Μανώλη Σκουλάκη, σχετικά με την πορεία του διαγωνισμού για την προμήθεια 200 ασθενοφόρων και 20 κινητών Μονάδων για το ΕΚΑΒ. Ο κ. Παπαγεωργίου περιορίστηκε απλά να υπενθυμίσει ότι, «ο διαγωνισμός έχει αποσταλεί για επαναπροκήρυξη στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) από τον Ιούλιο του 2008, οπότε και ματαιώθηκε από το ΕΚΑΒ λόγω μεγάλης υπέρβασης της προϋπολογισθείσας δαπάνης». Να υπενθυμίσουμε ότι, ο διαγωνισμός αυτός όπως πολλές φορές έχουμε αναφέρει μέσα από σχετική αρθρογραφία στη «δ»-, «σέρνονταν» επί 2 ολόκληρα χρόνια στο ΕΚΑΒ, καθώς εταιρείες είχαν καταθέσει ενστάσεις, χαρακτηρίζοντάς τον «φωτογραφικό» υπέρ συγκεκριμένης μάρκας αυτοκινήτων. Οι διαμαρτυρίες των εταιρειών σε συνδυασμό με τη δημοσιοποίηση που έλαβε το θέμα, οδήγησαν στην ακύρωση του εν λόγω διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του από το ΕΚΑΒ, χωρίς να λείπουν βέβαια οι «φωτογραφικές» διατάξεις, γεγονός που οδήγησε σε νέα ακύρωση και σε ανάληψη της διεξαγωγής του από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας. Έκτοτε, από τον Ιούλιο του 2008, ουδέν νεότερο από το «μέτωπο» Στο ενδιάμεσο, και αφού νέα ασθενοφόρα δεν φαίνεται να αγοράζονται από την Πολιτεία, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών αποφάσισε να δωρίσει 100 οχήματα στο ΕΚΑΒ. Το δεύτερο σκέλος της ερώτησης του κ. Σκουλάκη, αφορούσε ακριβώς αυτά τα ασθενοφόρα, τα οποία μάλλον παραμένουν ακόμη στα γκαράζ του Κέντρου. Στην απάντηση που έδωσε, ο υφυπουργός Υγείας αναφέρθηκε στην μελλοντική κατανομή τους. Τα 20 ασθενοφόρα, επισήμανε, θα παραμείνουν στην κεντρική υπηρεσία για επιχειρησιακούς λόγους, ενώ τα υπόλοιπα θα διατεθούν από 2 σε κάθε παράρτημα και από 1 σε κάθε τομέα του ΕΚΑΒ. Επίσης, στην περίπτωση που σε κάποιο παράρτημα διαπιστωθεί η ανάγκη διάθεσης επιπλέον ασθενοφόρου, αυτό θα δοθεί από τα 20 της κεντρικής υπηρεσίας. Τέλος, ο κ. Παπαγεωργίου σημείωσε ότι τα συγκεκριμένα 100 ασθενοφόρα θα στελεχωθούν από το υπάρχον προσωπικό, αλλά και από τους 250 διασώστες, η πρόσληψη των οποίων αναμένεται το προσεχές καλοκαίρι.

11

12 12 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 [Θεμα] Τετάρτη 6 Μαΐου Εξετάσεις προστάτη: Πολύ περισσότερο κακό παρά καλό Των Γρηγόρη Λάσκαρη- Μιχάλη Πιτσιλίδη Υπάρχει ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί στο χώρο όσων αντιστέκονται στην τυραννία της πρόληψης: ένας άντρας ρωτάει το γιατρό του «γιατρέ μου αν κάνω τακτικά εξετάσεις αίματος, κωλονοσκόπηση και τεστ PSA θα ζήσω περισσότερο;». Απάντηση: «όχι, αλλά από το φόβο σου, οι ώρες θα σου φαίνονται αιώνες!» Υπ αυτήν την έννοια, τα νέα στοιχεία που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας ήταν ανακουφιστικά για όλους τους άντρες, πλην ουρολόγων και ιδιοκτητών διαγνωστικών εργαστηρίων: ο συστηματικός έλεγχος του PSA βλάπτει, παρά ωφελεί. Υπερδιάγνωση: Και να μην είστε καρκινοπαθείς, μπορούμε να σας κάνουμε Η έννοια της υπερδιάγνωσης είναι άρρηκτα δεμένη με τον ορισμό του καρκίνου.καρκίνος είναι κάθε όγκος που μεγαλώνει ανεξέλεγκτα και θα προκαλέσει το θάνατο του ανθρώπου. Κάθε όγκος, όμως, που μεγαλώνει μέσα στο σώμα μας,δεν είναι απαραίτητο ότι θα φτάσει σε σημείο να γίνει απειλητικός για τη ζωή μας. Υπάρχουν π.χ. όγκοι που μεγαλώνουν τόσο αργά, ώστε δεν θα απασχολήσουν ποτέ τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πολλούς τέτοιους καρκίνους ανακαλύπτουν τυχαία οι χειρουργικές ειδικότητες. Το πρόβλημα είναι ότι οι σύγχρονες ισχυρές διαγνωστικές και απεικονιστικές μέθοδοι εντοπίζουν αυτούς τους ασήμαντους καρκίνους, αλλά αδυνατούν να ξεχωρίσουν κατά πόσον αυτό που εντόπισαν είναι επικίνδυνο για τη ζωή του ανθρώπου ή όχι. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υπερδιάγνωση και είναι ιδιαίτερα έντονο στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη. Κάθε αυξημένη μέτρηση PSA (συνήθως πάνω από 3 ng/ml) αντιμετωπίζεται ως ένδειξη καρκίνου και οδηγεί σε δακτυλική εξέταση. Αν ο γιατρός ψηλαφίσει κάποιες ανωμαλίες στον προστάτη, παραπέμπει τον ασθενή για βιοψία. Η βιοψία, όπως και το PSA, αδυνατεί σε μεγάλο βαθμό να προσδιορίσει κατά πόσον ένας καρκίνος θα έχει επικίνδυνη εξέλιξη ή όχι. Επειδή όμως ο γιατρός δε μπορεί να αναλάβει το ρίσκο, θεωρεί αυτομάτως τον καρκίνο επικίνδυνο και βαφτίζει αδιάκριτα τον άνθρωπο ως καρκινοπαθή. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η εισαγωγή του ελέγχου PSA στις ΗΠΑ οδήγησε σε διπλασιασμό των περιστατικών καρκίνου του προστάτη μέσα στην τελευταία εικοσαετία: από 9% το 1985 (έτος εισαγωγής του ελέγχου PSA) στο 17% το 2005, τη στιγμή που η (απόλυτη) θνησιμότητα παραμένει περίπου σταθερή στο 3%.Έτσι, εξαιτίας της υπερδιάγνωσης, άνθρωποι υγιείς μετατρέπονται σε καρκινοπαθείς και υποβάλλονται σε εγχειρήσεις, χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες με σοβαρές παρενέργειες (σεξουαλική ανικανότητα και ακράτεια ούρων) και περνάνε μια ζωή μέσα στο φόβο και στην αγωνία για κάτι που ποτέ δεν θα τους απασχολούσε αν δεν το είχαν ανακαλύψει χάρη π.χ. στο PSΑ. Σύμφωνα με τον Michael Barry, διευθυντή του Κέντρου Εκτίμησης Ιατρικών Μεθόδων του Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, το ποσοστό της υπερδιάγνωσης στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη φτάνει το 45%. Το ποσοστό αυτό είναι μάλλον το υψηλότερο μεταξύ διάφορων διαγνωστικών μεθόδων, υψηλότερο και από αυτό που παρατηρείται στη μαστογραφία. Τι σημαίνει αυτό, πρακτικά θα το δούμε παρακάτω. Ένα άλλο πρόβλημα που δημιουργεί ο πρώιμος εντοπισμός καρκίνων είναι ότι, όπως λέει και το ανέκδοτο της εισαγωγής, «οι ώρες φαίνονται αιώνες». Επιστημονικώς το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «σφάλμα πρώιμης ανίχνευσης» (lead time bias). Αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στην εργαστηριακή (π.χ. με PSA) και στην κλινική ανίχνευση ενός καρκίνου (π.χ. κατόπιν εμφάνισης δυσουρίας) και ουσιαστικά δηλώνει το πόσο νωρίς μπορεί ένα διαγνωστικό τεστ να «πιάσει» έναν καρκίνο. Αν υπάρχει ουσιαστική θεραπεία, τότε η πρώιμη διάγνωση ισοδυναμεί με σωτηρία, αν όμως όχι, τότε το «σφάλμα πρώιμης διάγνωσης» αντιστοιχεί στο μαρτυρικό χρονικό διάστημα που κάποιος θα ζει γνωρίζοντας ότι έχει καρκίνο, χωρίς να μπορεί να κάνει ουσιαστικά τίποτα γι αυτό. Το απαράδεκτο είναι ότι, τόσο η υπερδιάγνωση, όσο και η πρώιμη διάγνωση, χρησιμοποιούνται από τους υποστηρικτές της άκριτης πρόληψης για την κατασκευή τεχνητών θριάμβων υπέρ των προληπτικών εξετάσεων. Στην περίπτωση του PSA, το «σφάλμα πρώιμης διάγνωσης» ανέρχεται περίπου στα 7 χρόνια. Φανταστείτε, λοιπόν, δύο άντρες που ανέπτυξαν καρκίνο του προστάτη το ίδιο χρονικό διάστημα και που θα πεθάνουν από αυτό και οι δύο το Αν ο ένας υποβάλλεται σε τακτικό έλεγχο PSA θα ανιχνεύσει τον καρκίνο του νωρίτερα, π.χ. το 2001, ενώ ο δεύτερος που δεν υποβάλλεται σε διαγνωστικές εξετάσεις μαθαίνει, λόγω κλινικών συμπτωμάτων, ότι έχει καρκίνο του προστάτη αργότερα, μετά από 7 χρόνια, δηλαδή το Με ιατρικούς όρους, η επιβίωση μετράται από την ημέρα διάγνωσης του καρκίνου. Έτσι, ο πρώτος άντρας επιβίωσε 9 (2010 μείον 2001) χρόνια με καρκίνο, ενώ ο δεύτερος 2 (2010 μείον 2008). Σύμφωνα με την απατηλή επιχειρηματολογία της πρόληψης, το PSA χάρισε στον πρώτο άντρα 7 επιπλέον χρόνια επιβίωσης. Τίποτα δε θα μπορούσε να είναι πιο ψευδές. Αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα είναι ότι το τεστ PSA ανάγκασε τον πρώτο άνθρωπο να μάθει 7 χρόνια νωρίτερα ότι έχει καρκίνο και να ζήσει μ αυτήν την τραγική επίγνωση. Και επειδή - όπως θα δούμε παρακάτω - σε μία μεγάλη διπλή τυφλή κλινική μελέτη απεδείχθη ότι η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη ΔΕΝ αυξάνει την επιβίωση, η γνώση αυτή είναι ανεπιθύμητη και επιζήμια, προϊόν μιας διαστρεβλωμένης και μεροληπτικής αντίληψης για το τι αποτελεί πρόοδο και τι όχι. Η άλλη λαθροχειρία της πρόληψης προέρχεται από το γεγονός ότι η υπερδιάγνωση αυξάνει τα περιστατικά καρκίνου του προστάτη, χωρίς να μειώνει τον απόλυτο αριθμό όσων πεθαίνουν από αυτόν. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, πριν την εισαγωγή του ελέγχου PSA ο καρκίνος του προστάτη ανιχνευόταν στο 9% του αντρικού πληθυσμού και πέθαινε από αυτόν το 3%. THE MAN IS NOT FOR TURNING! Στη Γαλλία έχει οργανωθεί κίνημα γιατρών κατά της εξέτασης του προστάτη. Ονομάζεται «Touche pas à ma prostate Μην αγγίζετε τον προστάτη μου» και έχει για έμβλημα την εύγλωττη εικόνα που βλέπετε. Οργανώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2008, από τον Dominique Dupagne ( org/n/article108.html) και είναι μέρος ενός γενικότερου κινήματος Γάλλων γιατρών, που μέσα από το συγκεκριμένο site αγωνίζεται για την επαναφορά της ηθικής και της λογικής στην άσκηση του επαγγέλματός τους, καθώς και για την απελευθέρωσή του από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των φαρμακευτικών εταιρειών και των επιχειρηματικών συμφερόντων. Όσον αφορά τις ανησυχίες τους σχετικά με την εξέταση PSA, αυτές αντανακλούν τις οδηγίες του μεγαλύτερου Αμερικανικού Οργανισμού Προληπτικής Ιατρικής, του United States Preventive Services Task Force. Οι οδηγίες του USPSTF, οι οποίες σημειωτέον εκδόθηκαν πριν γνωστοποιηθούν τα αρνητικά αποτελέσματα των δύο μεγάλων κλινικών μελετών, είδαν το φως της δημοσιότητας τον Αύγουστο του Σύμφωνα με αυτές, είναι αμφίβολο αν το τεστ PSA ωφελεί τους άντρες κάτω των 75 ετών, ενώ βλάπτει τους άνω των 75. ( uspstf08/prostate/ prostatesum.htm). Αντιθέτως, η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία αγνοεί αυτάρεσκα την πραγματικότητα και σε δελτίο τύπου της 19ης Σεπτεμβρίου του 2008 ( news/arxeio/ kal08/img/ ygeiaprost.pdf), κουνάει απειλητικά το δάχτυλο προς τον Ελληνικό αντρικό πληθυσμό, προειδοποιώντας τον να μη στρουθοκαμηλίζει (sic) και να μην αγνοεί τον προστάτη του. Παραφράζοντας την Margaret Thatcher, τους απαντάμε: «the man is not for turning»! Ως θνησιμότητα ορίζεται ο λόγος θανάτων προς διαγνωσθέντες. Άρα το (σχετικό) ποσοστό θνησιμότητας ήταν 33% (3 διά 9). Με την έλευση του PSA, λόγω υπερδιάγνωσης το 9% έγινε 17%, δηλαδή αυξήθηκε η δεξαμενή των πασχόντων από καρκίνο του προστάτη. Αυτό όμως επιτρέπει σε κάποιους να ισχυρίζονται αυτάρεσκα ότι μειώθηκε η θνησιμότητα, επειδή τώρα πεθαίνει το 18% των πασχόντων (3 δια 17). Παραβλέπουν ότι το ζητούμενο, στο κλάσμα της θνησιμότητας, δεν είναι η ελάττωσή του μέσω της αύξησης του παρονομαστή, αλλά μέσω της μείωσης του αριθμητή! Η αύξηση της τιμής του παρονομαστή, όταν ο αριθμητής παραμένει (σχεδόν) ίδιος συνεπάγεται βλάβη και όχι όφελος για τη δημόσια υγεία. Όλα τα άλλα είναι ταχυδακτυλουργίες πάνω στους απροστάτευτους προστάτες μας. Οι αποδείξεις: Κλινικές μελέτες Αυτό που όλοι περίμεναν για το PSA ήταν τα αποτελέσματα δύο μεγάλων διπλών τυφλών κλινικών μελετών (ο χρυσός κανών της τεκμηριωμένης ιατρικής) που έτρεχαν εδώ και 10 χρόνια εκατέρωθεν του Ατλαντικού. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 18 Μαρτίου στο New England Journal of Medicine. Η Αμερικανική μελέτη PLCO έδειξε ότι το τεστ PSA και η δακτυλική εξέταση ΔΕΝ ελαττώνουν στο παραμικρό την πιθανότητα θανάτου από καρκίνο, ενώ η Ευρωπαϊκή ERSPC βρήκε ένα αναιμικό ποσοστό μείωσης 20%. Η μελέτη PLCO εποπτευόταν από το Τμήμα Πρόληψης Καρκίνου του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ (NCI) και συμμετείχαν άνδρες οι οποίοι μοιράστηκαν σε δύο ομάδες: στην μία γινόταν τακτικά έλεγχος PSA και δακτυλική εξέταση και στην άλλη όχι. Όπως αναμένονταν στην πρώτη ομάδα -λόγω εντατικής ανίχνευσης- εντοπίστηκαν περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη σε σχέση με τη δεύτερη. Δυστυχώς όμως αυτό δεν οδήγησε σε μείωση των θανάτων. Και στις δύο ομάδες οι άντρες πέθαναν σε ίδιο ποσοστό από καρκίνο του προστάτη, είτε το μάθαιναν νωρίτερα -και συνεπώς άρχιζαν και θεραπεία νωρίτερα- είτε όχι. Τα συγκεκριμένα στοιχεία δοθήκαν στη δημοσιότητα πρόωρα επειδή η Επιτροπή Δεδομένων και Ασφάλειας της μελέτης, θεώρησε ότι οι γιατροί και οι πολίτες έπρεπε να ενημερωθούν άμεσα ότι οι επικρατούσες πρακτικές συστηματικού ελέγχου του PSA βλάπτουν παρά ωφελούν τους άντρες. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που δήλωσε ο διευθυντής του NCI, John Niederhuber: «Η μελέτη αυτή μας λέει ότι κάποιοι από τους άντρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη θα υποστούν τις παρενέργειες της θεραπείας, όπως ανικανότητα και ακράτεια, ενώ λίγοι θα ωφεληθούν. Είναι πια φανερό ότι χρειαζόμαστε έναν καλύτερο τρόπο διάγνωσης καρκίνου του προστάτη στα πρώιμα στάδιά του και, εξ ίσου σημαντικό, χρειαζόμαστε και μία μέθοδο που να ανιχνεύει ποιοι όγκοι θα εξελιχθούν σε επικίνδυνους καρκίνους». Μετά από τα παραπάνω σχόλια του διευθυντή του μεγαλύτερου αντικαρκινικού οργανισμού του κόσμου, πιθανώς να μην αξίζει να ασχοληθούμε με τη μελέτη ERSPC, αλλά θα το κάνουμε για να βάλουμε τα ευρήματά της στις σωστές διαστάσεις και να προλάβουμε τους απολογητές της ιατρικής (παρ)αφροσύνης. Η ERSPC δεν αποτελεί μία ενιαία ομογενή κλινική μελέτη. Είναι ουσιαστικά ένα αταίριαστο μωσαϊκό μελετών που διεξήχθησαν (και ακόμα διεξάγονται) σε επτά Ευρωπαϊκές χώρες. Συμμετείχαν άνδρες οι οποίοι, όπως και στην PLCO, χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες. Η μία έκανε τακτικά τεστ PSA ενώ η άλλη όχι. Βρέθηκε ότι ο τακτικός έλεγχος του PSA (και ότι αυτό συνεπάγεται, π.χ. δακτυλική εξέταση και βιοψία (- ες)) ελαττώνει την πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του προστάτη κατά 20%. Εμείς από την πλευρά μας θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μία πρακτική, χρήσιμη και όχι παραπλανητική ανάγνωση των αποτελεσμάτων. Στην ομάδα του PSA υπήρχαν άντρες, εκ των οποίων, μετά από 9 χρόνια, πέθαναν από προστάτη οι 261, δηλαδή ποσοστό θνησιμότητας από αυτήν την αιτία 0,3%. Στην ομάδα ελέγχου (άντρες που δεν έκαναν PSA) εντάχθηκαν άνδρες και μετά από 9 έτη πέθαναν οι 363, δηλαδή το 0,4%. Άρα το συμπέρασμα της ERSPC είναι το εξής: ένας άντρας ηλικίας ετών που δεν κάνει έλεγχο PSA και δακτυλική εξέταση, έχει 4 πιθανότητες στις χίλιες να πεθάνει από καρκίνο του προστάτη στα επόμενα 9 χρόνια, ενώ αν κάνει έλεγχο PSA και δακτυλική εξέταση έχει 3 πιθανότητες στις χίλιες να πεθάνει. Οι ερευνητές όμως, σκοπεύοντας στον εντυπωσιασμό, τονίζουν την ποσοστιαία μεταβολή και όχι το απόλυτο μέγεθος. Το 20% αντιστοιχεί στο ποσοστό κατά το οποίο το 0,4% είναι μεγαλύτερο του 0,3%. Η πραγματική διαφορά είναι ένα πενιχρό 0,1%. Πάνω σε αυτό το ασήμαντο 0,1% έχει χτιστεί όλο το οικοδόμημα του εκφοβισμού. Καμία ιατρική παρέμβαση δεν είναι αποτελεσματική αν κάνει περισσότερο κακό απ ότι καλό. Στην περίπτωση της ERSPC στην ομάδα του PSA διαγνώσθηκαν 71% περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, λόγω υπερδιάγνωσης, υψηλού «σφάλματος πρώιμης διάγνωσης» και ανεπαρκών θεραπειών, πρέπει για κάθε άντρα του οποίου η ζωή σώζεται χάρη στο τεστ PSA, να υποβληθούν αναιτίως σε θεραπεία (προστατεκτομή ή/και ακτινοβολία, χημειοθεραπεία ή αντιανδρογονική θεραπεία και συνεπώς να αποκτήσουν μερική ή ολική ακράτεια και να γίνουν σεξουαλικώς ανίκανοι) άλλοι 47. Με άλλα λόγια η ευρωπαϊκή μελέτη ERSPC έδειξε ότι αν κάποιος επιλέξει να υποβληθεί σε εξέταση PSA έχει 47 φορές περισσότερες πιθανότητες να βλάψει σοβαρά τον εαυτό του από το να σώσει τη ζωή του. Όπως δήλωσε ο Otis Brawley, ιατρικός υπεύθυνος της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου (American Cancer Society) «η ερμηνεία μου, σχετικά με τις δύο μελέτες, είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα η εξέταση PSA σώζει κάποιες ζωές αλλά προκαλεί σαφώς μεγαλύτερη βλάβη». Σε αδρές γραμμές, για κάθε 100 άντρες που λόγω εξέτασης PSA θα διαγνωσθούν με καρκίνο του προστάτη θα σωθούν οι 2. Για τη σωτηρία όμως αυτών των 2, πρέπει να σακατευτούν αναίτια άλλοι 43 και άλλοι 55 να ζήσουν επί 7 χρόνια ως ετοιμοθάνατοι. Τονίζουμε για ακόμα μία φορά ότι οι παραπάνω υπολογισμοί αντιπροσωπεύουν το αισιόδοξο για το PSA σενάριο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης PLCO ούτε αυτοί οι 2 σώζονται, οπότε ο έλεγχος PSA είναι απόλυτα βλαπτικός.

13 [Συνεντευξη] 14 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΟ- ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ «KING FAISAL HOSPITAL» ΣΤΟ ΡΙΑΝΤ Dr ANTONIO MARIA CALAFIORE «Δεν είναι όλα τα χέρια των χειρουργών ίδια» Συνέντευξη στη Νάνσυ Χρηστίδη Τον έχουν αποκαλέσει «ιερό τέρας» και «πατέρα» της σύγχρονης Καρδιοχειρουργικής. Το όνομά του έχει συνδεθεί με την εγχείρηση by pass σε πάλλουσα καρδιά, χωρίς δηλαδή τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας, ενώ οι συνάδελφοί του ανά τον κόσμο δεν χάνουν ευκαιρία να τον μνημονεύουν και να του εκφράζουν τον θαυμασμό τους. Ο ίδιος σεμνός, υπηρέτησε επί σαράντα ολόκληρα χρόνια, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Ιταλίας, ως Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Κατάνια. Πρόσφατα, ανέλαβε τη θέση του Διευθυντή του Καρδιοχειρουργικού Τμήματος του «King Faisal Hospital», στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, ενώ συνεργάζεται εδώ και λίγο καιρό, με το ιδιωτικό θεραπευτήριο «ΙΑΣΩ GENERAL». Ο Dr Antonio Maria Calafiore σπάνια μιλάει σε δημοσιογράφους. «Προτιμάω να μιλάω με τα χέρια μου», λέει με νόημα. Σε μια αποκλειστική συνέντευξη που παρέθεσε στη «δ», ο Dr Calafiore μιλάει χωρίς να «μασάει» τα λόγια του, για τον τρόπο άσκησης της ιατρικής, για τα λάθη των κυβερνήσεων σε ό,τι αφορά τα Συστήματα Υγείας, για τη διαφθορά και το ρόλο των εταιρειών, ενώ εκφράζει τους φόβους του για το μέλλον της ιατρικής, αφού όπως λέει, «η σύγχρονη ιατρική έχει ανάγκη από καινούριους κανόνες». Κύριε Καθηγητά, ας ξεκινήσουμε με μια γενικότερη τοποθέτηση. Το μέλλον στην αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας θα πρέπει να το αναζητήσουμε στα αρχέγονα κύτταρα (βλαστοκύτταρα) ή σε κάποιο είδος μηχανικής καρδιάς; Ξέρετε, θα πρέπει να δούμε το θέμα της καρδιακής ανεπάρκειας από διαφορετική σκοπιά, καθόσον είναι ιδιαίτερα σύνθετο. Αυτό που πρώτα απ όλα οφείλουμε να κάνουμε, ως γιατροί, είναι να προλάβουμε την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας στους ασθενείς μας. Έχουμε πολλούς ασθενείς που βρίσκονται στο όριο και όταν λέω όριο εννοώ ότι έχουν οριακή καρδιακή λειτουργία και αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας. Αυτούς τους ασθενείς θα πρέπει να τους φροντίσουμε, να τους κατευθύνουμε σωστά, να πάρουμε κάποια μέτρα πιθανόν επεμβατικά. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που έχουν υποστεί ένα έμφραγμα ή έχουν ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά, επιλογή που, όπως έχει αποδειχθεί με το πέρασμα των χρόνων, έχει πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης για τον ασθενή και ταυτόχρονα αποτρέπει την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας. Όταν, βέβαια, μιλάμε για δύσκολες περιπτώσεις, όπου έχει εκδηλωθεί βαριά καρδιακή ανεπάρκεια, τότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προχωρήσουμε σε μεταμόσχευση καρδιάς ή να τοποθετήσουμε «βοηθητική καρδιά». Στην πραγματικότητα, βέβαια, η μεταμόσχευση καρδιάς δεν είναι εύκολη. Χρειάζεται πολλή τύχη και χρόνος για να βρεθεί το μόσχευμα, ενώ και η ποιότητα ζωής του ασθενή, μόνο σε 50% των περιπτώσεων είναι καλή. Από την άλλη, την βοηθητική συσκευή τη χρησιμοποιούμε, όταν ο ασθενής είναι πια σε τελικό στάδιο της νόσου, όχι σαν οριστική θεραπεία, αλλά για να παρατείνουμε το χρόνο ζωής του, έως 2 ή 3 χρόνια, με την ελπίδα να βρεθεί σε αυτό το διάστημα το κατάλληλο μόσχευμα. Η ποιότητα ζωής του ασθενή και σε αυτή την περίπτωση δεν είναι καλή, ενώ τα ποσοστά θνητότητας είναι αυξημένα. Επαναλαμβάνετε συχνά τη φράση «ποιότητα ζωής του ασθενή» Φυσικά. Η κοινωνία μας, όταν αναφέρεται στη λέξη ζωή, δεν εννοεί μια ζωή χωρίς ποιότητα. Όλοι μας θέλουμε να έχουμε ποιότητα στη ζωή μας, ακόμη και όταν φτάσουμε στο σημείο να αντιμετωπίσουμε ένα σοβαρότατο πρόβλημα υγείας. Για να απαντήσω, λοιπόν, στην ερώτησή σας, όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας αυτή τη στιγμή, για να αντιμετωπίσουμε την καρδιακή ανεπάρκεια είναι σημαντικά. Τώρα, ποιο είναι το μέλλον; Σίγουρα, τα μηνύματα που παίρνουμε από τους ερευνητές π ο υ ασχολούνται με τα αρχέγονα κύτταρα είναι ενθαρρυντικά και πολλά υποσχόμενα. Υπάρχουν χειρουργοί, που πιστεύουν πολύ σε αυτά, άλλοι που δεν τα εμπιστεύονται και άλλοι, όπως εγώ, που παρακολουθούμε τις εξελίξεις και αναμένουμε. Ξέρουμε κάλα πως, τα στοιχεία που έχουμε για την λειτουργία των αρχέγονων κυττάρων είναι λίγα, παρόλα αυτά βλέπουμε στην πράξη τη χρησιμότητά τους σε

14

15 [Συνεντευξη] 16 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 πολλούς τομείς της ιατρικής. Θα πρέπει, όμως, να σας πω, από την εμπειρία μου στην Καρδιοχειρουργική, ότι η χρήση αρχέγονων κυττάρων δεν λειτουργεί σε όλους τους ασθενείς αποτελεσματικά, ούτε υπάρχει κάποια μελέτη που να μας πείθει να χρησιμοποιήσουμε αρχέγονα κύτταρα σε κάθε ασθενή. Βρισκόμαστε θα έλεγα στο στάδιο της έρευνας ακόμη, αν και επιμένω πως, πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο πεδίο. Πιστεύω ότι, οι ερευνητές θα βοηθήσουν με τις έρευνές τους τούς καρδιοχειρουργούς να προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς τους στο μέλλον. Προς το παρόν, τα αρχέγονα κύτταρα είναι μέρος του προβλήματος, δεν είναι η λύση στο πρόβλημα της καρδιακής ανεπάρκειας. Γι αυτό και οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε την καρδιακή ανεπάρκεια με τις λύσεις που έχουμε στα χέρια μας. Γιατί, κατά τη γνώμη μου, και η πιθανότητα ολικής αντικατάστασης της καρδιάς με μηχανική έγκειται αποτελεί όνειρο. Είναι εξίσου εντυπωσιακή με τα αρχέγονα κύτταρα, αλλά σίγουρα απαιτούνται πολλά χρόνια ακόμη για να δούμε αποτελέσματα. Συνεπώς, το μέλλον της Καρδιοχειρουργικής έχει εναποτεθεί στους ερευνητές, Dr Clafiore; Θα ήταν άδικο και ανόητο να μην τονίσουμε τη σημασία της έρευνας στην εξέλιξη της ιατρικής. Θα σας πω μια εργασία που παρουσιάστηκε πρόσφατα. Οι ερευνητές δημιούργησαν μια παλλόμενη καρδιά, με πολλαπλασιασμό μυοκαρδιακών κυττάρων από ζώο. Φανταστείτε κάτι ανάλογο στον άνθρωπο. Να έχουμε, κάποια στιγμή τη δυνατότητα, να αφαιρούμε την κατεστραμμένη καρδιά του ασθενή, να τον κρατάμε στη ζωή με μια προσωρινή τεχνητή καρδιά για κάποιο διάστημα και αφότου αναζωογονήσουμε την «παλιά» καρδιά του με νέα κύτταρα στο εργαστήριο, να την επανατοποθετούμε. Ξέρετε, είμαι χειρουργός, αλλά δεν σταματάω να ονειρεύομαι. Το ενδιαφέρον για την καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνεται, καθώς αυξάνονται και τα ποσοστά εμφάνισης της νόσου. Ταυτόχρονα, το ενδιαφέρον των χειρουργών για την αντιμετώπισή της αυξάνεται επίσης, έτσι ώστε να βελτιωθεί και η ποιότητα της θεραπείας. Είναι αδιανόητο, λοιπόν, να μας «Προς το παρόν, τα αρχέγονα κύτταρα είναι μέρος του προβλήματος, δεν είναι η λύση στο πρόβλημα της καρδιακής ανεπάρκειας» αφήνει αδιάφορους ο τομέας της έρευνας. Ας περάσουμε σε ένα άλλο εξίσου σημαντικό θέμα: την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου, καθώς τα ποσοστά εμφάνισής της διαρκώς αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει μια «διαμάχη» ανάμεσα σε Καρδιολόγους και Καρδιοχειρουργούς, όσον αφορά την ασφαλέστερη θεραπεία της, δηλαδή τη χρήση stent ή το by pass. Θα ήθελα τη γνώμη σας. Παλιότερα, η αντιμετώπιση των ασθενών με στεφανιαία νόσο ήταν ελλιπής, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να καταλήγουν από απουσία κατάλληλων μεθόδων και τεχνολογίας, στο κρίσιμο διάστημα των πρώτων ωρών. Σήμερα, πιστεύω ότι οι Καρδιολόγοι, με τη χρήση των stents επιτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο στην αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου. Και θα σας εξηγήσω το λόγο: οι Καρδιολόγοι, χρησιμοποιώντας stent μπορούν να επέμβουν σε έναν ασθενή, στην κρίσιμη στιγμή, πολύ πιο γρήγορα απ ό,τι εμείς. Με την λεγόμενη πρωτογενή αγγειοπλαστική (Primary PTCA), σε ένα εξελισσόμενο έμφραγμα, όχι μόνο σώζουν τη ζωή του ασθενούς, αλλά αν η επέμβαση είναι γρήγορη, ενδεχομένως να προληφθεί και η νέκρωση τμήματος της καρδιάς. Κατά τη γνώμη μου, όμως, η χρήση stent δεν ενδείκνυται για ασθενείς με χρόνια και σοβαρά προβλήματα. Υπήρξε μια σοβαρότατη κλινική μελέτη, που δημοσιεύτηκε φέτος στο New England Journal of Medicine (μελέτη Syntax), η οποία παρουσίαζε συγκριτικά αποτελέσματα ασθενών με στεφανιαία νόσο τριών αγγείων, που αντιμετωπίστηκαν κατά περίπτωση, είτε με stent, είτε με εγχείρηση by pass. Η υπεροχή της χειρουργικής αντιμετώπισης ήταν σημαντική έναντι της χρήσης stents, σε ό,τι αφορά τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των ασθενών και την απουσία ενοχλημάτων, εμφράγματος ή επανεπεμβάσεων. Υπάρχουν νόσοι της καρδιάς, όπου η παρέμβαση του Καρδιοχειρουργού μπορεί να είναι σωτήρια για τον ασθενή και να του εξασφαλίσει μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Κοιτάξτε, η αλήθεια δεν είναι ποτέ στη μια ή στην άλλη πλευρά. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Δυστυχώς, οι Καρδιολόγοι δεν είναι τόσο ανοιχτοί σε μια συζήτηση, όσον αφορά στο θέμα της χρήσης stents. Δεν αποδέχονται ότι, η χρήση τους είναι ενίοτε προβληματική. Εμείς οι Καρδιοχειρουργοί καθόμαστε πιο εύκολα στο τραπέζι να συζητήσουμε. Πρέπει, όμως, για το καλό των ασθενών, να γίνονται συμβούλια Καρδιολόγων και Καρδιοχειρουργών, γιατί μόνο έτσι έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε την καλύτερη δυνατή θεραπεία για τους ασθενείς μας. Δεν πρέπει οι Καρδιοχειρουργοί να βλέπουν έναν ασθενή, μόνο όταν εκείνος πια θα έχει καταρρεύσει. Πρέπει οι Καρδιολόγοι να μας καλούν πιο νωρίς, πρέπει μαζί να συζητάμε την θεραπεία του κάθε ασθενή. Μιλάω για τους Καρδιοχειρουργούς, γιατί αυτό τον τομέα κατέχω καλύτερα. Το θέμα δεν είναι το να κάνουμε περισσότερες εγχειρήσεις. Αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει είναι το πώς θα παρέχουμε την καλύτερη δυνατή θεραπεία στον ασθενή μας και αυτό προϋποθέτει συνεργασία. Η συνεργασία, με τη σειρά της, προϋποθέτει τη συζήτηση διαφορετικών απόψεων, οι οποίες με τη σειρά τους θα φέρουν την ιδανικότερη λύση. Όσον αφορά στο by pass,ποια είναι τα πλεονεκτήματα της εγχείρησης σε πάλλουσα καρδιά (off pump) σε σχέση με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας (on pump); Όσον αφορά το by pass σε πάλλουσα καρδιά, ενδεχομένως να θεωρούμαι και ένας από τους «πατέρες» αυτής της διαδικασίας, χωρίς να θέλω να ακουστώ υπερβολικός. Αυτό που θα έλεγα, λοιπόν, είναι ότι όταν τα χέρια του χειρουργού είναι ικανά για τη μέθοδο, η επέμβαση by pass σε πάλλουσα καρδιά, χωρίς δηλαδή χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας, είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή για τον ασθενή. Δυστυχώς, δεν είναι όλα τα χέρια των χειρουργών ίδια. Πολλοί χειρουργοί επιλέγουν να προχωρήσουν σε επεμβάσεις off pump, χωρίς να είναι ανάλογα προικισμένοι, ή να έχουν την σχετική εμπειρία, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενή τους και απαξιώνοντας ενδεχομένως μια εξαιρετική μέθοδο. Το σημαντι-

16

17 [Συνεντευξη] 18 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 κότερο, όσον αφορά το by pass, είναι να καταφέρει ο χειρουργός να χρησιμοποιήσει τα σωστά μοσχεύματα, που είναι τα αρτηριακά μοσχεύματα, και να δημιουργήσει τα κατάλληλα κυκλώματα, τα οποία θα τροφοδοτήσουν με αίμα την καρδιά. Αν ένας χειρουργός μπορεί να το κάνει αυτό χωρίς χρήση εξωσωματικής, τότε ο ασθενής θα ταλαιπωρηθεί λιγότερο και ο χρόνος αποθεραπείας του είναι συντομότερος. Ειδικότερα, από τη μέθοδο αυτή μπορούν να ωφεληθούν ασθενείς υψηλού κινδύνου, που με την κλασική μέθοδο την on pump- έχουν περισσότερες πιθανότητες επιπλοκών. Αναφερθήκατε πριν στο θέμα της μεταμόσχευσης. Δυστυχώς, η μεταμοσχευτική δραστηριότητα στη χώρα μας κάθε άλλο παρά αξιόλογη μπορεί να χαρακτηριστεί. Η μεταμόσχευση, ως έννοια, αντιτίθεται στην ανθρώπινη φύση μας. Η ιδέα της απώλειας ενός τμήματος του σώματός μας, ακόμη και μετά το θάνατό μας, μας τρομάζει, ενδεχομένως, έρχεται σε αντίθεση με θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις. Θα πρέπει να υπάρξει «εκπαίδευση» του πληθυσμού, επί της ουσίας, για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε «μεταμοσχευτική» κουλτούρα. Αν θέλετε να σας πω τη γνώμη μου, θα έπρεπε ήδη να έχουμε κάνει το εξής βήμα: να θεωρούμαστε όλοι οι άνθρωποι δότες, βάσει νομοθεσίας, και μόνο όσοι διαφωνούν με αυτό να υπογράφουν ότι δεν συναινούν σε ενδεχόμενο μεταμόσχευσης. Γιατί ξέρετε, κανείς από εμάς δεν σκέφτεται το θάνατο. Όλοι μας πιστεύουμε, κατά ένα παράξενο τρόπο, ότι είμαστε αθάνατοι, ότι δεν θα χρειαστούμε ποτέ ιατρική βοήθεια, ότι ενδεχομένως να μην χρειαστούμε ποτέ μεταμόσχευση. Γι αυτό και δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να δούμε την αξία του να γίνουμε δωρητές οργάνων. Επειδή, λοιπόν, το θέμα της μεταμόσχευσης είναι ηθικό και επειδή πρόκειται για ένα θέμα που είναι πολύ σοβαρό για να είναι προσωπικό του καθενός από εμάς, θα πρέπει να ληφθεί μια κοινή απόφαση για όλους μας. Ίσως, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να κινηθεί προς την κατεύθυνση που σας είπα, σε κάποιο είδος νομοθεσίας. Εργάζεστε εδώ και πολλά χρόνια «Η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει και οι γιατροί παίρνουν ένα συμπλήρωμα για την αμοιβή που δεν τους δίνει η κυβέρνηση, από τους ασθενείς» στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Ιταλίας. Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι παράμετροι που συνιστούν ένα ιδανικό σύστημα υγείας σε μια χώρα; Καταρχήν, να απευθύνεται σε όλους, να παρέχει υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες, χωρίς εξαίρεση. Το ιταλικό και απ όσο μπορώ να γνωρίζω και το ελληνικό- σύστημα υγείας βασίζεται σε αυτή την αρχή. Από εκεί και πέρα, σημαντική είναι η πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, κατά συνέπεια ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός θα πρέπει να ανανεώνεται γρήγορα. Θα προσέθετα την ανάγκη σύγχρονων κτιριακών υποδομών και φυσικά, εκπαιδευμένο και καλά αμειβόμενο ιατρικό και λοιπό προσωπικό. Νομίζω ότι, το πρόβλημα στα συστήματα υγείας των χωρών μας δεν είναι άλλο από την υποχρηματοδότηση, που υπολείπεται κατά πολύ από τα στάνταρ που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε εμάς, για παράδειγμα, στην Ιταλία, η υποχρηματοδότηση του συστήματος μας επί σειρά ετών, οδήγησε στην πλήρη απαξίωση των κτιριακών υποδομών. Τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας μας είναι παλιά, υπήρχαν κλινικές διασκορπισμένες σε κτίρια διαφορετικά, χωρίς συνοχή μεταξύ τους, γι αυτό και θα δείτε ότι μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε η ανοικοδόμηση νέων μονάδων. Στη βάση του, λοιπόν, το σύστημα είναι καλό, αλλά χρειάζονται χρήματα για να μπορέσει να ανταποκριθεί τόσο στις ανάγκες των ασθενών όσο και στην εξέλιξη της ιατρικής. Αναφερθήκατε στις καλές αμοιβές του προσωπικού. Στην Ελλάδα, οι νοσοκομειακοί γιατροί δεν είναι καλά αμειβόμενοι υπάλληλοι, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται κρούσματα αδιαφάνειας. Στην Ιταλία δεν έχει υπάρξει ανάλογο θέμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μισθοί είναι καλοί. Όχι στα επίπεδα που αναφέρετε, για τους Έλληνες γιατρούς, αφού μπορούν να παρέχουν μια άνετη ζωή στους συναδέλφους μου, χωρίς βέβαια να είναι πλούσιοι. Ξέρετε, ενίοτε οι κυβερνήσεις κλείνουν τα μάτια σε περιστατικά αδιαφάνειας. Είναι σαν να λειτουργεί ένα είδος «συμβιβασμού». Η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει και οι γιατροί παίρνουν ένα συμπλήρωμα για την αμοιβή που δεν τους δίνει η κυβέρνηση, από τους ασθενείς. Προφανώς, κάτι τέτοιο συμβαίνει και στη χώρα σας. Θα σας πω και κάτι άλλο. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να δίνουν κίνητρο στους γιατρούς. Για να γίνει κάποιος Καρδιοχειρουργός, για παράδειγμα, χρειάζονται πολλά χρόνια και η ευθύνη είναι μεγάλη. Δεν μπορεί η αμοιβή του να είναι ίδια με κάποιον άλλο συνάδελφο, άλλης ειδικότητας, όταν και οι δυο εργάζονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας πάντα. Και, βέβαια, υπάρχει και το θέμα των εταιρειών. Οι νέες τεχνολογίες κοστίζουν, για παράδειγμα, κάποια νέα stents κοστίζουν περί τα ευρώ. Οι εταιρείες πιέζουν τους Καρδιολόγους να τα χρησιμοποιούν και εκείνοι ενδεχομένως να το κάνουν, ακόμη και αν η χρήση τους δεν είναι απαραίτητη, για να έχουν κάποια προνόμια. Είναι απαραίτητο να υπάρξει κάποιο πλαίσιο νομικό ή άλλου είδους- που να καλύπτει τέτοιες περιπτώσεις. Γιατί μην ξεχνάμε, πως η τεχνολογική εξέλιξη στην ιατρική αναπτύσσεται ραγδαία. Κινδυνεύει η σύγχρονη ιατρική επιστήμη Dr Calafiore και πού εντοπίζονται κατά τη γνώμη σας οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι; Βέβαια. Και θα επιμείνω στο θέμα της τεχνολογίας. Η χρήση νέων τεχνολογιών προϋποθέτει προετοιμασμένους γιατρούς. Δυστυχώς, πολλοί γιατροί δεν είναι καλά προετοιμασμένοι, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της τεχνολογίας, με αποτέλεσμα να κάνουν λάθη, θέτοντας τη ζωή των ασθενών σε κίνδυνο. Η σύγχρονη ιατρική έχει ανάγκη από καινούριους κανόνες.

18 18 mmhg markdesign Made in Italy Αποκλ. αντιπρόσωπος: VICAN - N. ANAΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΑΕ

19 [Θεματα] 20 Τετάρτη 6 Μαΐου 2009 ΞΕΚΙΝΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΝΑ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής» Ηβασική φιλοσοφία του Χάρτη της Ottawa ή η διαφορετικά της Διακήρυξης της Ottawa για την Πολιτική της Προαγωγής της Υγείας, που θεσμοθετήθηκε το 1986, συμπεριλαμβανόταν στην εξής φράση: «Να προστίθενται χρόνια στη ζωή, να προστίθεται ζωή στα χρόνια». Στη συγκεκριμένη Διακήρυξη επισημαίνονταν, επίσης, η ανάγκη σχεδιασμού ενός συστήματος προληπτικής ιατρικής, σε όλες τις χώρες του κόσμου, με σκοπό την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού. Εν έτει 2009 και ενώ οι Έλληνες επιστήμονες φρόντιζαν εδώ και χρόνια να τονίζουν την ανάγκη της εφαρμογής προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής, ώστε να αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής των πολιτών και παράλληλα να μειώνονται τα ποσά που δαπανώνται από την Πολιτεία για την παροχή θεραπειών αυξημένου κόστους, για πρώτη φορά ένα τέτοιο πρόγραμμα αρχίζει να λειτουργεί, έστω και σε πιλοτική μορφή. Το πρόγραμμα Προληπτικής Ιατρικής «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής», στόχος του οποίου είναι η έγκαιρη διάγνωση και ασφαλής αντιμετώπιση νοσημάτων, ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη και σε πρώτη φάση, όπως ανέφερε ο προϊστάμενος των Ιατρικών Υπηρεσιών του Ενιαίου Δημοσιογραφικού Οργανισμού Επικουρικής Ασφάλισης και Περίθαλψης (Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.) Θεσσαλονίκης, κ. Κ. Κουτσομητέλης, αφορά 150 άμεσα μέλη, άνδρες και γυναίκες από ετών. Οι συμμετέχοντες, που θα είναι εθελοντές, θα αποκτήσουν σταδιακά μέσω εργαστηριακών ελέγχων και ιατρικών πράξεων έναν ηλεκτρονικό φάκελο υγείας που θα ανανεώνεται, ενώ θα συντάσσεται ατομική έκθεση υγείας και θα προσφέρονται συμβουλευτικά προγράμματα αγωγής υγείας. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι η επέκταση του προγράμματος και στην Αθήνα. «Ένα ευρώ στην πρόληψη ισοδυναμεί με 3-4 ευρώ για τη θεραπεία»,επισήμανε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής και Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, κ. Γιάννης Τούντας, με αφορμή την έναρξη του πιλοτικού προγράμματος, που υλοποιείται σε συνεργασία των δυο παραπάνω φορέων, και πρόσθεσε: «Οι μισοί Έλληνες θεωρούν ότι είναι...αθάνατοι και οι άλλοι μισοί ότι το κακό θα συμβεί στον διπλανό τους». Τα στοιχεία «μιλάνε» και είναι αποθαρρυντικά Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τους δυο άνδρες, η Ελλάδα έχει χάσει προ πολλού τη δεύτερη θέση που κατείχε στο προσδόκιμο ζωής στον κόσμο και σήμερα βρίσκεται στην 11η θέση μεταξύ των χωρώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτός από την απώλεια της μεσογειακής διατροφής, οι Έλληνες φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών στο κάπνισμα, στην έλλειψη άσκησης, στο στρες, στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γλυκών και έχει υπολογιστεί ότι χάνουν 10 χρόνια ζωής λόγω της μαύρης τρύπας που υπάρχει στην πρόληψη. Πανελλαδική μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την επίβλεψη του κ. Τούντα, η οποία έχει παρουσιαστεί στο παρελθόν από τη «δ», ανέδειξε τα παρακάτω αποθαρρυντικά αποτελέσματα: Το 34,5% των ανδρών και το 44,7% των γυναικών δηλώνουν σωματικά αδρανείς. Το 40% των Ελλήνων είναι καπνιστές, ενώ το 49,9% των ενήλικων ανδρών και 30,8% των γυναικών καπνίζει καθημερινά. Το 56% των γυναικών δεν έχει κάνει ποτέ μαστογραφία, το 70% σε περιεμμηνοπαυσιακή ηλικία δεν έχει μετρήσει ποτέ την οστική πυκνότητα. Το 69% των ανδρών, ετών και το 45% στις ηλικίες άνω των 65 δεν έχει κάνει ποτέ PSA για καρκίνο του προστάτη, ενώ το 85% των πολιτών άνω των 55 ετών δεν έχει κάνει ποτέ προληπτική εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου παχέος εντέρου. Το 15,1% του ελληνικού πληθυσμού δεν έχει μετρήσει την αρτηριακή του πίεση, το 27,2% δεν έχει μετρήσει ποτέ τη χοληστερόλη του, ενώ από το 25% των Ελλήνων με υπέρταση το 10% παραμένει αδιάγνωστο. Σήμερα, το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών στην Ελλάδα, βρίσκεται πλέον κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Οι Έλληνες κερδίζουν λιγότερα χρόνια ζωής σε σχέση με τους άλλους λαούς της Ευρώπης, γεγονός που οφείλεται τόσο στην αδιαφορία τους για τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία, όσο και για τις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις. Τι περιλαμβάνει το Πρόγραμμα «Ευκαιρία για κάθε ασφαλισμένο για περισσότερη υγείας και περισσότερα χρόνια ζωής», χαρακτήρισε το πρόγραμμα «Πρόληψη: Μια Πρόταση Ζωής» ο κ. Τούντας, ο οποίος παρουσίασε τις δραστηριότητες που συμπεριλαμβάνονται σε αυτό. Πιο συγκεκριμένα: Πρώτο βήμα για τους δικαιούχους-ασφαλισμένους του Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π. θα είναι η διενέργεια εργαστηριακών και κλινικών ελέγχων από ειδικούς, καθώς και η συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου, με σκοπό την αξιολόγηση της υγείας τους. Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει στη διαμόρφωση μιας έκθεσης υγείας για κάθε ασφαλισμένο, όπου θα περιλαμβάνεται η αξιολόγηση της υγείας του, η επισήμανση των κινδύνων και των προβλημάτων και η παροχή οδηγιών και συμβουλών για την αντιμετώπισή τους, καθώς και για τη διενέργεια των μελλοντικών προληπτικών εξετάσεων ανάλογα με την ηλικία, το φύλλο και τα ευρήματα του αρχικού ελέγχου. Η έκθεση υγείας που θα συνταχθεί θα αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία ενός Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, όπου θα καταχωρούνται και θα ανανεώνονται όλα τα δεδομένα υγείας προκειμένου να εκδίδονται νέες εκθέσεις υγείας, κάθε 2-3 χρόνια, και να λειτουργεί σύστημα υπενθυμίσεων για τη διενέργεια των εκάστοτε προτεινόμενων εξετάσεων. Οι δικαιούχοι θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν προγράμματα Αγωγής Υγείας, με σκοπό να υιοθετήσουν υγιείς συμπεριφορές. Κάποια από τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν τη διενέργεια 8-10 συμβουλευτικών συνεδριών διάρκειας 50 η καθεμία, παρουσία ειδικών επιστημόνων, και αφορούν στα παρακάτω: διακοπή του καπνίσματος βελτίωση της διατροφής απώλεια του σωματικού βάρους έλεγχο του στρες αύξηση της σωματικής άσκησης. Παράλληλα, θα υπάρχει η δυνατότητα παροχής συμβουλευτικής τηλεφωνικής υποστήριξης για θέματα Πρόληψης σε εργάσιμες μέρες και ώρες, καθώς και η αποστολή 3μηνιαίου ενημερωτικού εντύπου με θέματα υγείας, πρόληψης και αυτοφροντίδας. Οι φορείς υλοποίησης του Προγράμματος αποφάσισαν, επίσης, την οργάνωση ειδικής ιστοσελίδας Πρόληψης-Αγωγής Υγείας με χρήσιμες πληροφορίες, αρθρογραφία, κ.λπ., η οποία θα είναι στη διάθεση των δικαιούχων.

20 ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Σελίδες Λιανική τιμή: 90 f Guenter B. Risse Τ ο βιβλίο αυτό, απεικονίζοντας το χρονικό της μεταμόρφωσης των νοσοκομείων από οίκους ελέους σε δομές εγκλεισμού ασθενών, από χώρους αποκατάστασης σε χώρους κλινικής διδασκαλίας και έρευνας και από δωμάτια τοκετών και θανάτων σε ιδρύματα επιστήμης και τεχνολογίας, μας προσφέρει μια ιστορική οπτική στην κατανόηση των νοσοκομείων της εποχής μας. Η ιστορία ξετυλίγεται σε δώδεκα επεισόδια τα οποία απεικονίζουν τα νοσοκομεία σε συγκεκριμένα μέρη και χρονικές περιόδους, καλύπτοντας σημαντικά θέματα και εξελίξεις στην ιστορία της ιατρικής και της θεραπευτικής, από την αρχαία Ελλάδα ως την εποχή του AIDS. Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια μοναδική και εκ των έσω ματιά στον κόσμο των νοημάτων και των συναισθημάτων που συσχετίζονται με τη ζωή στα νοσοκομεία και την περίθαλψη των ασθενών, περιλαμβάνοντας αφηγήσεις τόσο των ασθενών, όσο και των θεραπευτών τους. Εάν θεωρήσουμε τα νοσοκομεία οίκους «αποκατάστασης της τάξης», ικανούς να δαμάσουν το χάος που συσχετίζεται με τα δεινά, τις ασθένειες και το θάνατο των ανθρώπων, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα και τη σημασία των τελετουργικών τους ρουτινών και κανόνων. Από τις απαρχές τους, τα νοσοκομεία αποτέλεσαν μέρη πνευματικής και σωματικής ανάρρωσης. Θα πρέπει να συνεχίσουν να ανταποκρίνονται σε κάθε ανθρώπινη ανάγκη. Ως παραδοσιακοί μάρτυρες της ανθρώπινης συμπόνιας και φιλανθρωπίας, τα νοσοκομεία πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν χώρους ίασης. E K Δ O Σ E I Σ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < < Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, τηλ.: , fax: , info@pitsilidis.gr,