ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Εθελοντική προσφορά και διαφάνεια

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Εθελοντική προσφορά και διαφάνεια Σε τι διαφέρει η φιλανθρωπία - όπως την εννοούσαµε στις αρχές του αιώνα - από τον ανθρωπισµό όπως τον αντιλαµβανόµαστε σήµερα, το 2001; Είναι ένας προβληµατισµός που ουσιαστικά διαφοροποιεί την ανθρωπιστική δράση - όπως την έχουµε βιώσει µέχρι σήµερα στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα - από τη λογική τού «συνεισφέρω κινούµενος από οίκτο και ελεηµοσύνη». Η ανθρωπιστική δράση σε κάνει συµµέτοχο στην κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων και αλληλέγγυο στο πρόβληµα. Οι εθελοντικές οργανώσεις, η εθελοντική κοινωνική πρόνοια και ο εθελοντισµός, γενικότερα, αποτελούν απόρροια των σύγχρονων συστηµάτων κοινωνικής πολιτικής, αλλά και της ανάγκης της άµεσης εξυπηρέτησης και βοήθειας του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Οι Εθελοντικές Οργανώσεις προσδιορίζονται από την ύπαρξη οργανωτικής δοµής, την προσφορά βοήθειας (ιατρικής, κοινωνικής ή άλλης) και αυτοβοήθειας χωρίς κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Εξειδικευµένα στελέχη ασκούν υπηρεσίες µε στόχο τόσο την κοινωνική δράση όσο και την παροχή βοήθειας σε τοµείς όπου η κρατική κοινωνική πολιτική αδρανεί ή δεν µπορεί. Αυτές οι προϋποθέσεις προσδίδουν στις Εθελοντικές Οργανώσεις ένα δηµόσιο χαρακτήρα, αλλά δεν ταυτίζονται µε κρατικούς φορείς ή Νοµικά Πρόσωπα ηµοσίου ικαίου, και διαφοροποιούνται από την ιδιωτική φιλανθρωπία ή τα ιδρύµατα φιλανθρωπίας. Βασικές είναι οι διαφορές των σύγχρονων Ανθρωπιστικών Οργανώσεων σε σχέση µε τα παραδοσιακά σχήµατα φιλανθρωπικών παρεµβάσεων και κινήσεων. Συγκεκριµένα αυτές εστιάζονται στη διαφάνεια τόσο των αποφάσεων για τη διενέργεια προγραµµάτων όσο και, πολύ περισσότερο, των χρηµατοδοτήσεων (θεσµικών και ιδιωτικών), αλλά και στις δεσµεύσεις που παίρνουν (ή, τουλάχιστον, θα πρέπει να παίρνουν) οι Ανθρωπιστικές Οργανώσεις στην ανεξάρτητη δράση. [ ] Ιδιαίτερα µε την παγκοσµιοποίηση των προβληµάτων, την κατάργηση των συνόρων, την οικουµενική διάσταση των προβληµάτων και αναγκών, την ταχύτητα των αλλαγών και τις τεχνολογικές εξελίξεις που επιβάλλουν την αφύπνιση και ευαισθητοποίηση των οργανώσεων αρωγής, οι Εθελοντικές / Ανθρωπιστικές Οργανώσεις χρειάζεται πλέον να «εκσυγχρονιστούν». Ειδικότερα οφείλουν να πάρουν ενεργό θέση στη µελέτη, ανίχνευση και διερεύνηση των προβληµάτων που απασχολούν τη σύγχρονη κοινωνία, να επισηµάνουν τρόπους αντιµετώπισής τους και να επιδιώξουν ανάπτυξη ανάλογης πολιτικής. Εξίσου σηµαντική θεωρείται η οργάνωσή τους µε εξειδικευµένο προσωπικό και τεχνολογικά µέσα. [ ] Βέβαια, και ο µεταξύ τους, αλλά και µε τις κρατικές υπηρεσίες, συντονισµός βελτιστοποιεί το προσδοκώµενο αποτέλεσµα. Παράλληλα η συστηµατική και µεθοδευµένη διάδοση και ανάπτυξη του εθελοντισµού στοχεύει στη δραστηριοποίηση πολιτών από όλες τις ηλικίες. Ιδιαίτερης, όµως, βαρύτητας κρίνεται η δραστηριοποίηση και η εµπλοκή των νέων στον εθελοντισµό. Τούτο γιατί καλλιεργείται η κοινωνική αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια, αλλά και υιοθετούνται υγιέστερες στάσεις προς τη ζωή και τις διάφορες φάσεις της. Η αποτελεσµατικότητα δεν είναι, βέβαια, ποτέ εξασφαλισµένη εκ των προτέρων. Αποτελεί όµως υποχρεωτική πρόθεση, η οποία πρέπει να εµφανίζεται στον προγραµµατισµό κάθε αποστολής (το στοιχείο αυτό διαφοροποιεί την πρακτική πολλών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, σύµφωνα µε την οποία «οι ανάγκες είναι τόσο µεγάλες που ό,τι και να κάνεις καλό είναι», καθώς και µε το συµπληρωµατικό «ό,τι και να κάνεις, τίποτα δεν αλλάζει»). Σελίδα 1 από 3

2 Οι εθελοντικές οργανώσεις πρέπει να στηρίζονται - οικονοµικά - κυρίως σε ιδιωτικούς πόρους (συνδροµητές, εταιρείες ή ιδιώτες στη χώρα δράσης), οι οποίοι, άλλωστε, παρέχουν και τη δυνατότητα άµεσης παρέµβασης σε επείγοντα. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η αποφυγή οποιασδήποτε µορφής εξάρτησης και, κατ επέκταση, διαφυλάσσεται η ανεξαρτησία από κάθε πολιτική, οικονοµική, θρησκευτική ή άλλου είδους εξουσία. [...] Τέλος, να τονίσουµε πως πέρα από αυτές τις διαφοροποιήσεις των ανθρωπιστικών οργανώσεων, βασική προϋπόθεση είναι η διασφάλιση του εθελοντικού χαρακτήρα στη δοµή και τη δράση τους, ώστε να διατηρείται ζωντανή η σχέση τους µε την κοινωνία και να προάγονται η συνεργασία και η αλληλεγγύη µε βάση ανθρωπιστικά κριτήρια. Σε µια τέτοια περίπτωση, θα µπορέσουν να αναπτυχθούν σχέσεις αµοιβαιότητας µεταξύ των οργανώσεων και της κοινωνίας από την οποία πηγάζουν, µε απώτερο στόχο την ανάδειξη των ευγενέστερων και πιο υγιών στοιχείων της. Θανάσης Παπαµίχος, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΑΦΙΕΡΩΜΑ, 17/07/2001 (διασκευασµένο κείµενο) Ερωτήσεις Α. Να γράψετε περίληψη του κειµένου σε λέξεις. [25 µονάδες] Β1.Σε ποιο γραµµατειακό είδος ανήκει το παραπάνω κείµενο; Τεκµηριώστε την απάντησή σας. [5 µονάδες] Β2. Σε ορισµένα σηµεία του κειµένου (1η και 6η παράγραφος), ο συντάκτης χρησιµοποιεί το α' και β' ενικό πρόσωπο. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η χρήση τους; [4 µονάδες] Β3. «Η εθελοντική δράση αποβλέπει στην παροχή βοήθειας σε τοµείς όπου η κρατική κοινωνική πολιτική αδρανεί ή δεν µπορεί.» Να αναπτύξετε µε παραδείγµατα αυτή την άποψη σε µια παράγραφο 8-10 γραµµών. [11 µονάδες] Β4. α) Προσδίδουν ( 3). Γράψτε τρεις άλλες σύνθετες λέξεις µε το β συνθετικό της λέξης. Χρησιµοποιήστε τες σε σύντοµες προτάσεις, ώστε να δείξετε τη χρήση τους. Π.χ. αποδίδω: Απέδωσε το σφάλµα σε αµέλεια. [6 µονάδες] β) Να γράψετε από ένα συνώνυµο για τις παρακάτω λέξεις: απόρροια οικουµενική δυνατότητα προάγονται [4 µονάδες] Β5. Ποια είναι τα δοµικά στοιχεία της 4 ης παραγράφου («Βασικές είναι ανεξάρτητη δράση.») και ποια η µέθοδος ανάπτυξής της; [5 µονάδες] Γ. Συµµετέχεις σε µια συζήτηση που πραγµατοποιείται στο σχολείο σου µε θέµα τον εθελοντισµό ως µέσο για την αντιµετώπιση σύγχρονων παγκόσµιων προβληµάτων. Ως εισηγητής της ενότητας για το οικολογικό πρόβληµα καλείστε να καταθέσετε τις απόψεις σας για τα αίτια της συνεχιζόµενης αδράνειας του σύγχρονου πολίτη και στη συνέχεια να παρουσιάσετε τους τρόπους µε τους οποίους ο ενεργός πολίτης µπορεί να συνεισφέρει στην άµβλυνση των οικολογικών προβληµάτων. ( λέξεις) [40 µονάδες] Σελίδα 2 από 3

3 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Καμιά άλλη σημείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Διάρκεια εξέτασης: τρείς (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. Καλή επιτυχία. Σελίδα 3 από 3

4 ΜΑΘΗΜΑ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ A.ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο συγγραφέας στο άρθρο του εκθέτει τις απόψεις του για τον εθελοντισµό και την προσφορά του στην κοινωνία.αρχικά,αναφέρει ότι η συντονισµένη ανθρωπιστική δράση καθιστά το άτοµο κοινωνό στην αντιµετώπιση των προβληµάτων του συνανθρώπου του. ιατείνεται ότι οι Ανθρωπιστικές Οργανώσεις διακρίνονται για το µη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα,την απουσία δηµόσιας φυσιογνωµίας στη λειτουργία τους καθώς και για την παροχή βοήθειας σε περιπτώσεις ανεπάρκειας του κρατικού φορέα.εν συνεχεία τονίζεται ότι η παγκοσµιοποίηση των προβληµάτων καθιστά αδήριτη την ανάγκη της οργάνωσης και του συντονισµού των Εθελοντικών Οργανώσεων προκειµένου να υλοποιήσουν το ανθρωπιστικό τους όραµα.τέλος,υπογραµµίζεται ότι πρέπει να εξασφαλιστεί ο εθελοντικός χαρακτήρας τους προκειµένου οι δεσµοί τους µε την κοινωνία να ισχυροποιηθούν µε απώτερο σκοπό την ανάδειξη και προάσπιση του ανθρωπιστικού ιδανικού. Β1. Το κείµενο του Θανάση Παπαµίχου ανήκει στο γραµµατειακό είδος του άρθρου. Πρόκειται για έντιτλο δηµοσίευµα σε εφηµερίδα, που πραγµατεύεται ένα σύγχρονο θέµα ειδικού ενδιαφέροντος και ο αρθογράφος επιθυµεί να εκφράσει τις απόψεις του πάνω σε ένα θέµα που άπτεται της επικαιρότητας (εθελοντική προσφορά). Αναφορικά µε τη γλωσσική ποικιλία, κυριαρχεί η αναφορική χρήση της γλώσσας χωρίς να λείπουν οι µεταφορικές εκφράσεις. Επειδή το άρθρο ανήκει στο χώρο της ερµηνευτικής δηµοσιογραφίας, ο σχολιασµός είναι συχνός (π.χ. «Οι εθελοντικές εξουσία»), δίνοντας στο άρθρο ένα ύφος περισσότερο οικείο απ ό,τι δικαιολογεί το είδος του, καθώς αποσκοπεί, παράλληλα µε την ενηµέρωση, και στην ευαισθητοποίηση του κοινού. Β2.Είναι εµφανής στο κείµενο η συχνή χρήση του α (συνεισφέρω..) και β (ό,τι και να κάνεις ) ενικού προσώπου.με τις συγκεκριµένες επιλογές ο αρθρογράφος επιδιώκει να κεντρίσει τον προβληµατισµό και την ευαισθησία του αναγνώστη σχετικά µε το θέµα του εθελοντισµού.πιο συγκεκριµένα,φαίνεται ο σκοπός να λειτουργήσουν παραινετικά τα λόγια του αλλά και να καταστήσουν σαφή στον αναγνώστη την ανάγκη ενεργοποίησής του σχετικά µε ένα θέµα του οποίου ο χαρακτήρας είναι καθολικός. Β3.Σήµερα,οι εθελοντές διαδραµατίζουν πολύ σηµαντικό ρόλο, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, στην ευηµερία και την πρόοδο των βιοµηχανοποιηµένων και των φτωχών χωρών. Συµµετέχουν σε εθνικά προγράµµατα αλλά και σε προγράµµατα των Ηνωµένων Εθνών για την ανθρωπιστική βοήθεια, την τεχνική συνεργασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, του εκδηµοκρατισµού και της ειρήνης.ο εθελοντισµός επίσης είναι η βάση µεγάλου µέρους της δραστηριότητας µη-κυβερνητικών οργανώσεων, επαγγελµατικών σωµατείων, συνδικαλιστικών οργανώσεων και οργανώσεων πολιτών. Πολλές εκστρατείες από τις οποίες ο κρατικός µηχανισµός απουσιάζει, όπως ο αναλφαβητισµός, ο εµβολιασµός και η προστασία του περιβάλλοντος εξαρτώνται σε πολύ µεγάλο βαθµό από την εθελοντική προσφορά και εργασία. Σελίδα 1 από 1

5 Β.4. α) Προδίδουν(Μη προδίδεις την εµπιστοσύνη του Κώστα στο πρόσωπό σου) Παραδίδουν(Πρέπει να παραδώσω τα χρήµατα ως την Τρίτη) Καταδίδουν(Ο ληστής κατέδωσε τους συνεργάτες του στις Αστυνοµικές Αρχές) Β.5. ΟΜΙΚΑ ΜΕΡΗ: Θεµατική πρόταση: «Βασικές είναι κινήσεων» Σχόλια/Λεπτοµέρειες: «Συγκεκριµένα..δράση» Κατακλείδα πρόταση: εν υπάρχει β) απόρροια αποτέλεσµα οικουµενική καθολική δυνατότητα προάγονται τονίζονται Γ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο άνθρωπος ως δηµιούργηµα της φύσης, έµαθε να ζει και να δρα ακολουθώντας τους νόµους που τη διέπουν. Έτσι, η όποια παρέµβαση του σε αυτή δεν ανέτρεπε, µέχρι πριν λίγα χρόνια, την ισορροπία που διαµορφώθηκε µέσα στους γεωλογικούς αιώνες. Αυτά ίσχυαν µέχρι και την ακµή της βιοµηχανικής εποχής. Η βιοµηχανία µε τη µηχανή πολλαπλασίασε την ανθρώπινη δύναµη, και εποµένως πολλαπλασίασε τις συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το φαινόµενο σταδιακά κλιµακώθηκε και µας οδήγησε στη διαπίστωση ότι η διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας, ανεξάρτητα από το που συντελείται, έχει αντίκτυπο σ ολόκληρο τον πλανήτη.καθίσταται λοιπόν,επιβεβληµένη η εξατοµικευµένη ενεργοποίηση των πολιτών όπου µε τη βοήθεια θεσµών όπως ο εθελοντισµός θα αντιµετωπιστούν πολλά άµεσης ανάγκης ζητήµατα. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΗΣΗ Εθελοντισµός µπορεί να οριστεί ως η οργανωµένη και ανιδιοτελής προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο. Είναι η συµµετοχή, η ανάληψη δράσης, η συστράτευση στον κοινό αγώνα για την αντιµετώπιση προβληµάτων, για την επίτευξη κοινωφελών στόχων και τελικά για την ποιότητα ζωής και την ευτυχία ανθρώπων. Το εθελοντικό κίνηµα για να µπορέσει να ανταποκριθεί σε µια τόσο σηµαντική πρόκληση οφείλει να ευαισθητοποιήσει αλλά και να εµπνεύσει εκατοµµύρια πολίτες παγκοσµίως. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ Α ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Αίτια αδιαφορίας του σύγχρονου πολίτη Τεχνολογική και βιοµηχανική ανάπτυξη και ανταγωνισµός:ο άνθρωπος επεµβαίνει αλόγιστα και χωρίς προγραµµατισµό στη φύση και το υπέδαφος για ανεύρεση και εκµετάλλευση πρώτων υλών. Καταναλωτισµός και µανία του κέρδους:καταστρέφονται µε πυρκαγιές και οικοπεδοποιούνται τεράστιες εκτάσεις απειλώντας µε αφανισµό τον πλανήτη.σπαταλώνται αλόγιστα οι πρώτες ύλες και υπάρχει ανοχή στην ολοκληρωτική µόλυνση αέρα και υγρού στοιχείου από οικονοµικά συµφέροντα.ο υπερκαταναλωτισµός οδηγεί στην υπερπαραγωγή και αυτή στην εξάντληση των πρώτων υλών.ο µύθος της προόδου µέσω του κέρδους και της υπερκατανάλωσης είναι καταστροφικός για τη φύση. Η σε µεγάλο ποσοστό κυριαρχία του ανθρώπου στη φύση:ο άνθρωπος εξαιτίας του ότι προσπέλασε γνωστικά τη φύση,γνωρίζει τους νόµους,την υπέταξε στις ανάγκες µε άµεση Σελίδα 2 από 2

6 συνέπεια να αδιαφορεί για αυτή και το µέγεθος της καταστροφής που έχει προκαλέσει καθώς και για οποιαδήποτε ενέργεια προστασίας της. Έλλειψη υγιούς περιβαλλοντικής συνείδησης:το άτοµο δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσει το µέγεθος της καταστροφής που έχει προκληθεί στο περιβάλλον και θεωρεί πως δεν υπάρχουν και πολλοί τρόποι µεταλλαγής της ήδη διαµορφωθείσας κατάστασης οπότε επιλέγει την αδράνεια και εφησυχάζει. Β ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Τρόποι ενεργούς συνεισφοράς του πολίτη στην άµβλυνση των οικολογικών προβληµάτων Παύση των πυρηνικών δοκιµών και των κερδοσκοπικών φιλοδοξιών του ατόµου στη φύση. Χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας:αιολική, ηλιακή, γεωφυσική, φυσικό αέριο. Ανακύκλωση λυµάτων. Προστασία των υπό εξαφάνιση ειδών και δηµιουργία εστιών πρασίνου Χρήση νέας τεχνολογίας στα εργοστάσια. Επαναπροσδιορισµός των αξιών από το άτοµο:έµφαση στον άνθρωπο που δεν κυβερνά αλλά ανήκει στη φύση,απόκτηση οικολογικής συνείδησης. Συµµετοχή σε περιβαλλοντικές εκστρατείες όπως δενδροφυτεύσεις και αναδασώσεις.ατοµική συµβολή στην ανάπτυξη του οικολογικού κινήµατος. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συµπερασµατικά, η παγκόσµια διάσταση που έχει προσλάβει το οικολογικό πρόβληµα απαιτεί τη δραστηριοποίηση όλων µας, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της ζωής στον πλανήτη. Αυτό, όµως µπορεί να επιτευχθεί µόνο εφόσον ο εθελοντισµός καταστεί σηµαντική συνιστώσα της κοινωνικής µας πραγµατικότητας. Σελίδα 3 από 3