ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ"

Transcript

1 Εγχειρίδιο κατάρτισης Ενότητα κατάρτισης ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Mintaze Kerem Gunel Akmer Mutlu Ozgun Kaya Kara Ayse Livanelioglu 1

2 Αυτή η εκπαιδευτική ενότητα σχεδιάστηκε για να παράσχει θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις σχετικά με την αποκατάσταση, την εκπαίδευση και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Η εκπαιδευτική ενότητα θα ασχοληθεί με σημαντικά ζητήματα στο πλαίσιο των τεχνικών αποκατάστασης, όπως: (α) τα συνοδά προβλήματα των παιδιών με ε.π. (β) τις έννοιες της έντασης και της επανάληψης των προσεγγίσεων αποκατάστασης, την ενεργό συμμετοχή του παιδιού στις διαδικασίες αποκατάστασης και ανάπτυξης του (γ) τις εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για τα συνοδά προβλήματα, όπως νοητικές διαταραχές, επιπλοκές στην αντίληψη, ομιλία, κίνηση των παιδιών με ε.π. (δ) την κατάλληλη τοποθέτηση (positioning) του παιδιού κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής στο σχολείο, στο σπίτι, κλπ., και συμπεριφοριστικές αλλαγές που σχετίζονται με την τοποθέτηση (ε) το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των γνώσεων σχετικά με τις υποδομές, τις παροχές του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για τα παιδιά και για τους γονείς, την ομάδα επαγγελματιών υγείας και τον ρόλο της στην αποκατάσταση. Η ενότητα αυτή αναμένεται επίσης να παράσχει πρακτικές γνώσεις που πρέπει να εφαρμόζονται στην καθημερινή ζωή από τους γονείς και τους δασκάλους των παιδιών με ε.π. Κεφάλαιο 1 Βασικές έννοιες των προσεγγίσεων της αποκατάστασης 1-α: Συνοδά προβλήματα (διαταραχές όρασης και ακοής, διαταραχές λόγου και ομιλίας, νοητικές ή μαθησιακές διαταραχές, δυσκολία στην αντίληψη, αισθητηριακές διαταραχές, επιληψία, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, δυσκοιλιότητα, δυσκολίες στην διατροφή, πρόβλημα ελέγχου σιελόρροιας, συχνές βρογχίτιδες) Στο τέλος της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τα συνοδά προβλήματα των παιδιών με ε.π. Διαταραχές της όρασης Τα μισά από τα παιδιά με ε.π. έχουν ατροφία του οπτικού νεύρου ή στραβισμό και διαθλαστικές ανωμαλίες (υπεροπία ή μυωπία). Για την υποβοήθηση του παιδιού προτείνεται τα παιχνίδια του να είναι χρώματος κόκκινου και άσπρου ή μαύρου και άσπρου και στο δωμάτιο του παιδιού να τοποθετηθεί ένας καθρέπτης. Διαταραχής της ακοής Αν το παιδί φαίνεται να μην αντιδρά σε ήχους, να μην ανταποκρίνεται στο όνομά του ή να παρατηρεί τα πρόσωπα με ένταση για να καταλάβει το νόημα των λόγων τους, μάλλον εμφανίζει κάποιο πρόβλημα στην ακοή. Το παιδί πρέπει να ελέγχεται ανά τακτά διαστήματα, αρχίζοντας από την ηλικία των τεσσάρων μηνών και να υποστηρίζεται στην ανάπτυξή του με οπτικά και αιθουσαία ερεθίσματα. Ένας ακοολόγος μπορεί να ελέγξει την ακοή του παιδιού και να διαγνώσει προβλήματα που επηρεάζουν τη μετάδοση του ήχου. Διαταραχές λόγου και επικοινωνίας Τα παιδιά με ε.π. συχνά παρουσιάζουν προβλήματα ομιλίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα προβλήματα του μυϊκού τόνου που καθιστούν δύσκολο για τα παιδιά να ελέγχουν τις κινήσεις του σώματος, καθιστούν επίσης δύσκολο για αυτά να ελέγχουν τις στοματο-κινητικές κινήσεις, τις κινήσεις της γνάθου, τα χείλη, τη γλώσσα και τους μύες του προσώπου που χρησιμοποιούνται στην ομιλία. Πίνακες με εικόνες και ηλεκτρονικοί υπολογιστές μπορούν να παρέχουν στο παιδί τη δυνατότητα να μιλήσει, ακόμη και όταν οι μύες του υστερούν. Νοητικές ή μαθησιακές δυσκολίες και αντιληπτικές δυσκολίες Θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα νοητικών ικανοτήτων στα παιδιά με ε.π. Τα παιδιά με σοβαρές σωματικές αναπηρίες μπορούν να έχουν φυσιολογική νοημοσύνη. Προβλήματα όπως η εκτίμηση του μεγέθους και του σχήματος των αντικειμένων ονομάζονται αντιληπτικές δυσκολίες, και μπορεί να μην είναι εμφανείς μέχρι τη σχολική ηλικία. 2

3 Αισθητηριακές διαταραχές Οι αισθήσεις που συχνά εμφανίζουν πρόβλημα στα παιδιά με ε.π είναι η αφή, η θέση (ιδιοδεκτικότητα), η κίνηση (αιθουσαίο) και η ισορροπία. Τα παιδιά με αισθητηριακές διαταραχές δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν τις αισθήσεις τους για υποβοήθηση των κινήσεων τους, εμφανίζουν δηλαδή δυσπραξία. Για παράδειγμα, για να ντυθεί ένα παιδί με δυσπραξία πρέπει να κάνει κάθε κίνηση χωριστά και χρειάζεται χρόνο μετά από κάθε κίνηση για να σχεδιάσει την επόμενη. Αυτό καθιστά το ντύσιμο μια πολύ χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία. Επιληψία Η επιληψία μπορεί να παρουσιαστεί σε περίπου ένα στα τρία παιδιά με ε.π. Αν δεν ελέγχονται οι επιληπτικές κρίσεις, μπορεί να επηρεάσουν ιδιαίτερα τη νοητική ανάπτυξη του παιδιού. Κατά τη διάρκεια επιληπτικής κρίσης, πρέπει οι αντιδράσεις των γύρω να είναι ψύχραιμες και το παιδί να ξαπλώσει στο πλευρό του. Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση Στα παιδιά με ε.π. παρατηρείται συχνά το φαινόμενο της επιστροφής της τροφής στον οισοφάγο ή αλλιώς πάσχουν από πιο γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τα ιατρικά θέματα της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα, μπορείτε όμως να βοηθήσετε και να παρέχετε μεγαλύτερη άνεση στο παιδί με την σωστή τοποθέτηση/κάθισμα. Δυσκοιλιότητα Η δυσκοιλιότητα είναι ένα κοινό φαινόμενο στα παιδιά με ε.π. Η αιτία δεν είναι πάντα σαφής. Μερικές φορές σχετίζεται με την μειωμένη κινητικότητα ή μπορεί να σχετίζεται με τη δυσκολία να έχει μια διατροφή πλούσια σε ίνες. Διατροφικές δυσκολίες και προβλήματα ελέγχου της σιελόρροιας Μερικά παιδιά με σοβαρή ε.π. μπορεί να έχουν δυσκολίες στο συντονισμό της μάσησης και της κατάποσης, με συνέπεια το φαγητό τους να διαρκεί πολύ ώρα και να είναι μια δύσκολη διαδικασία. Γενικά τα παιδιά, κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, έχουν πρόβλημα στον έλεγχο της σιελόρροιας, στην περίπτωση όμως των παιδιών με ε.π. το πρόβλημα μπορεί να επιμείνει. Συχνές βρογχίτιδες Το πρόβλημα αυτό το αντιμετωπίζει μια μικρή ομάδα παιδιών με ε.π. Μερικές τροφές και ποτά μπορεί ακούσια να περάσουν στους πνεύμονες προκαλώντας το παιδί βήχα και συριγμό. Λόγω αυτής της δυσκολίας τα παιδιά με ε.π. μπορεί να αναπτύσσουν κατά καιρούς βρογχίτιδες, πνευμονία ή άσθμα. Νόσος των οστών Μερικά παιδιά με ε.π. δεν είναι σε θέση να είναι όσο δραστήρια μπορεί να είναι τα παιδιά χωρίς αναπηρία και παρουσιάζουν κάποιο βαθμό οστεοπόρωσης. Κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης δραστηριότητας, όπως η αλλαγή πετσέτας φαγητού ή το πέρασμα του χεριού μέσα από το μανίκι μπορεί να προκληθούν πολύ ελαφρύς τραυματισμοί και να προκληθούν κατάγματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά χρειάζονται ειδική φαρμακευτική αγωγή για την εναπόθεση ασβεστίου στα οστά. 1-β: Ένταση, επανάληψη και ενεργός συμμετοχή των παιδιών Στο τέλος της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα έχουν αποκτήσει γνώσεις σχετικά με την έννοια της έντασης και της επανάληψης των παρεμβάσεων αποκατάστασης καθώς και για τη σημασία της ενεργού συμμετοχής του παιδιού στην αποκατάσταση και την ανάπτυξη του. Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση, η ένταση και η συχνότητα της θα πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού, π.χ. συγκεκριμένες συνεδρίες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό που είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να τονίζεται σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας είναι η ανάγκη για ενεργό συμμετοχή του παιδιού και η μεταφορά των θεραπευτικών παρεμβάσεων στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Ως εκ τούτου, υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη στην συμμετοχή των γονέων και των φροντιστών στη διαδικασία της θεραπείας. Καθημερινές δραστηριότητες, όπως το παιχνίδι και το ντύσιμο, χρησιμοποιούνται για την προώθηση πρακτικών και παρέχουν την ευκαιρία 3

4 για την διατήρηση των νέων δεξιοτήτων. Κατά το σχεδιασμό των καταλληλότερων δραστηριοτήτων που θα αποτελέσουν τον στόχο της θεραπείας, οι θεραπευτές αξιοποιούν τις ειδικές γνώσεις τους για την ανάπτυξη του παιδιού, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της κίνησης, της αντίληψης, της νοητικής λειτουργίας και της ανάπτυξης του μυοσκελετικού συστήματος. Φυσικοθεραπευτές και εργοθεραπευτές υποστηρίζουν την πρώιμη παρέμβαση με στόχο τη βελτίωση της ανάπτυξης των δραστηριοτήτων του βρέφους, πριν από την εγκαθίδρυση των προτύπων κίνησης που σχετίζονται με τον μη φυσιολογικό τόνο. 1-γ: Ατομική επίλυση προβλημάτων Στο τέλος της ενότητας αυτής, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με τα επιμέρους προβλήματα του κάθε παιδιού και τη σημασία της επιστημονικής υποστήριξης. Ο αντίκτυπος της γέννησης ενός παιδιού με αναπηρία δεν πρέπει ποτέ να υποτιμηθεί. Οι γονείς μπορεί να βιώσουν συναισθήματα όπως ο θυμός, η θλίψη, η δυσπιστία και η απομόνωση. Αυτά τα συναισθήματα είναι συχνά πολύ έντονα κατά την πρώιμη περίοδο της διάγνωσης και μπορεί να επαναληφθούν κατά την πάροδο του χρόνου. Τα παιδιά με σοβαρή ε.π. χρειάζονται πολλή βοήθεια στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όπως το φαγητό, το μπάνιο και το ντύσιμο, γεγονός που προκαλεί τεράστια πίεση στην οικογένεια. Επιπρόσθετα απαιτείται και ένα πρόσθετο οικονομικό βάρος, που περιλαμβάνει επισκέψεις σε γιατρούς και άλλους ειδικούς, ειδικό εξοπλισμό, πιθανά φροντιστή, κ.α. Όλοι οι γονείς έχουν τις δικές τους ιδιαίτερες ανάγκες, όμως σε γενικές γραμμές οι ανάγκες αυτές περιλαμβάνουν (α) απαντήσεις στις ερωτήσεις τους, (β) υποστήριξη στην κατανόηση της φύσης των προβλημάτων του παιδιού τους - η υποστήριξη αυτή περιλαμβάνει την ευκαιρία να μοιραστούν τα συναισθήματα, τις ελπίδες και τους φόβους που έχουν για το παιδί τους. Η υποστήριξη μπορεί να προέρχεται και από άλλα μέλη της οικογένειας, φίλους, γονείς με παρόμοιες εμπειρίες και επαγγελματίες (γ) πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες και βοήθεια για να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές (δ) πληροφορίες και δεξιότητες για να μπορούν να βοηθούν το παιδί τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (ε) ένα διάλειμμα μακριά από την φροντίδα των παιδιών είναι σημαντικό για τους περισσότερους γονείς και όταν οι καθημερινές ανάγκες του παιδιού απαιτούν ιδιαίτερα αυξημένο χρόνο και ενέργεια τότε είναι ακόμα πιο σημαντικό. Ένα διάλειμμα επιτρέπει στις οικογένειες να ξεκουραστούν και να έχουν κάποιο χρόνο να κάνουν άλλα πράγματα. 1-δ: Φυσικοθεραπεία-πότε, γιατί, πώς; Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι περισσότερο ενήμεροι για το έργο των φυσικοθεραπευτών, το περιεχόμενο και την έκταση της φυσικοθεραπείας και της παραπομπής του παιδιού για φυσικοθεραπεία. 4

5 Ο στόχος της φυσικοθεραπείας είναι να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει προβλήματα με την κίνηση και τη στάση ή τη θέση του σώματος. Με ειδικές ασκήσεις, τεχνικές χειρισμού και συνεχή ενθάρρυνση, οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να γίνουν πιο ικανά σε μια σειρά δεξιοτήτων κίνησης, συμπεριλαμβανομένων του ρολλαρίσματος, του καθίσματος, του μπουσουλήματος και του περπατήματος. Για τα παιδιά με ε.π. των οποίων τα προβλήματα κίνησης οφείλονται σε τραυματισμό του εγκεφάλου, είναι πολύ σημαντικό η φυσικοθεραπεία να ξεκινήσει σε νεαρή ηλικία, καθώς το κεντρικό νευρικό σύστημα είναι πιο δεκτικό σε αλλαγές κατά τη διάρκεια των πρώτων πέντε ετών της ζωής. Ο φυσικοθεραπευτής είναι ο επαγγελματίας ο οποίος θα αξιολογήσει και θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει τις κινητικές του δεξιότητες στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Θα βοηθήσει επίσης τους γονείς να κατανοήσουν τις ικανότητες του παιδιού τους και να το υποστηρίξουν στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να ειδικεύεται στην παιδιατρική και στη συνέχεια να έχει περιορίσει την πρακτική του σε βρέφη και παιδιά με αναπτυξιακές δυσκολίες. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί επίσης να διαθέτει εξειδίκευση σε συγκεκριμένες τεχνικές για παιδιά με αναπηρίες. Η ένταση και η συχνότητα της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης θα πρέπει να προσαρμόζεται για να καλύψει τις ανάγκες του κάθε παιδιού, βάσει προκαθορισμένων στόχων (βελτίωση της απόδοσης στις καθημερινές δραστηριότητες, συμμετοχή, κλπ.). 1-ε: Εργοθεραπεία- πότε, γιατί, πώς; Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι περισσότερο ενήμεροι για το έργο των εργοθεραπευτών, το περιεχόμενο και την έκταση της εργοθεραπείας και της παραπομπής του παιδιού για εργοθεραπεία. Οι ερευνητές λένε «Αλλάξτε το περιβάλλον, όχι το παιδί». Η εργοθεραπεία είναι μια ειδικότητα που εστιάζει στην παροχή βοήθειας για την ενίσχυση των νοητικών, σωματικών και λεπτών κινητικών ικανοτήτων, στην αύξηση της αυτοεκτίμησής και στην αισθητηριακή ολοκλήρωση. Ειδικά στα άτομα με ε.π., μέσω της εργοθεραπείας, μπορεί να επιτευχθεί η ανεξαρτησία τους σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Για παράδειγμα, επειδή τα παιδιά με ε.π. συχνά έχουν προβλήματα με τη στάση τους και τον μυϊκό τόνο, ένα κάθισμα μπορεί να χρειαστεί να προσαρμοστεί, ώστε το παιδί να μπορεί να κάθεται άνετα. Βοηθήματα όπως το Seat Corner Rifton βοηθούν το παιδί να κάθεται στο πάτωμα, ενώ παίζει, χωρίς να πιέζει τους μυς των ποδιών και κρατώντας τη στάση του σε όρθια θέση. Για τα παιδιά με ε.π. η εργοθεραπεία εστιάζεται: α) στις λεπτές κινητικές ικανότητες, έτσι ώστε να πιάνουν και να αφήνουν τα παιχνίδια τους και να αναπτύσσουν καλές δεξιότητες γραφής, β) στον οπτικο-κινητικό συντονισμό για να βελτιωθούν οι παικτικές δεξιότητες, όπως το χτύπημα ενός στόχου, το παιχνίδι με τη μπάλα, ή η αντιγραφή από τον πίνακα, γ) στην υποβοήθηση σε ορισμένες βασικές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το μπάνιο, το ντύσιμο, το βούρτσισμα των δοντιών τους και το φαγητό, δ) στις τεχνικές διαχείρισης του θυμού, π.χ. αντί να χτυπήσει τους άλλους ή να ξεσπάσει στο περιβάλλον του, το παιδί θα μάθει θετικούς τρόπους για να διαχειριστεί το θυμό του, όπως το να γράφει για τα συναισθήματα του ή να συμμετέχει σε φυσικές δραστηριότητες, ε) στην αξιολόγηση εξειδικευμένου εξοπλισμού, όπως 1) καροτσάκια, ορθοστάτες, περιπατητήρες, σανίδα πλάγιας στάσης, νάρθηκες, καθίσματα μπάνιου ή βοηθήματα ντυσίματος που θα συμβάλουν στη βελτίωση της κινητικότητας του παιδιού, τη στάση του σώματος, κλπ. 2) κουτάλια ή πιρούνια με μεγάλες ή βαριές λαβές που θα διευκολύνουν το παιδί να τρώει χωρίς βοήθεια, 3) κούπες με ειδικές λαβές και πιάτα με υψηλότερο χείλος που συγκρατούν την τροφή, 4) ηλεκτρονικοί υπολογιστές και διάφορα περιφερειακά και προγράμματα, όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές με οθόνες αφής ή 5

6 φωνητικές εντολές, ειδικοί διακόπτες/πληκτρολόγια, ποντίκια, κλπ. στ) στην προσβασιμότητα όλων των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων που κινείται το παιδί (οικία, σχολείο, αυτοκίνητο, δημόσιοι χώροι, κλπ). 1-στ: Ιατρική και χειρουργική θεραπεία για μυϊκό τόνο Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι περισσότερο ενήμεροι για τις τελευταίες εξελίξεις στις ιατρικές και χειρουργικές παρεμβάσεις σε παιδιά με ε.π. σχετικά με την βελτίωση του μυϊκού τόνου. Οι διαταραχές στον μυϊκό τόνο ενός παιδιού με ε.π. μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σύνθετα ορθοπεδικά προβλήματα, όπως οι συγκαλύψεις, το εξάρθρωμα του ισχίου και η σκολίωση. Συνεχές σφίξιμο ή σπαστικότητα των μυών δεν προκαλεί μόνο μειωμένη λειτουργία στους μύες, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα στο σκελετικό σύστημα οστά, αρθρώσεις, σύνδεσμοι και τένοντες που υποστηρίζουν τους μύες. Εξάρθρωμα του ισχίου: Μερικές φορές η ισχυρή έλξη των μυών γύρω από τα ισχία μπορεί να προκαλέσει εξάρθρωση του μηριαίου οστού. Τα παιδιά με σοβαρή τετραπληγία είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε αυτή τη κατάσταση. Παιδιά ηλικίας 3 έως 8 ετών, μπορεί να εγχειρίζονται για βελτίωση της λειτουργίας των μαλακών ιστών (μύες, νεύρα, τένοντες). Για παιδιά άνω των 5 ετών, ο ορθοπεδικός χειρουργός θα μπορούσε να εξετάσει την περίπτωση οστεοτομίας- μιας επέμβασης αλλαγής της γωνίας του μηριαίου οστού και της άρθρωσης του ισχίου. Σκολίωση: Περίπου 15-30% των παιδιών με ε.π. αναπτύσσουν σκολίωση ή μία μη κανονική καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης, λόγω άνισης τάσης των μυών κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης ή λόγω κακής τοποθέτησης ή στάσης του σώματος. Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, η σκολίωση μπορεί να επηρεάσει τη στάση του σώματος του παιδιού, το ανάστημα, την ισορροπία στη καθιστή θέση, την ικανότητα βάδισης και τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων. Η σκολίωση μπορεί επίσης να θέσει πρόσθετη πίεση στο δέρμα πάνω από τους γλουτούς ή την πλάτη και να προκαλέσει πληγές πίεσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Συγκαλύψεις: η βράχυνση των μυών και άλλων ιστών, με ή χωρίς απευθυγράμμιση της άρθρωσης, ονομάζεται συγκάλυψη. Σε παιδιά με ε.π., οι συγκαλύψεις μπορεί να αναπτυχθούν λόγω της περιορισμένης ενεργού κίνησης των μυών ή της ισχυρής σπαστικότητας και να περιορίζουν περαιτέρω τη κίνηση του παιδιού. Οι συγκαλύψεις στα άνω άκρα επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να φτάσει, να πιάσει, να αφήσει, και να χειριστεί αντικείμενα και οι συγκαλύψεις στα κάτω άκρα επηρεάζουν τη στάση και βάδιση του παιδιού. Πρόληψη και θεραπεία των επιπλοκών Πολλές από τις επιπλοκές της σπαστικότητας που περιγράφονται παραπάνω μπορεί να προληφθούν ή να ελαχιστοποιηθούν με τη φυσικοθεραπεία και την εργοθεραπεία. Οι θεραπευτές μπορούν να βελτιώσουν την κίνηση των αρθρώσεων και να προλάβουν τις συγκαλύψεις με διατατικές ασκήσεις, να βελτιώσουν τον μυϊκό τόνο με τεχνικές χειρισμού και να βελτιώσουν την κίνηση με ασκήσεις για αύξηση της δύναμης. Εκτός από τις θεραπευτικές μεθόδους που χρησιμοποιούν οι φυσικοθεραπευτές και οι εργοθεραπευτές, υπάρχουν πολλά ιατρικά μέσα για την πρόληψη ή τη θεραπεία των επιπλοκών των διαταραχών του μυϊκού τόνου. Φαρμακευτική αγωγή και νευρικό μπλοκ Αν και τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν μερικές φορές τον υψηλό τόνο, συνήθως δεν συνταγογραφούνται για παιδιά με ε.π. Η φαρμακευτική αγωγή, χρησιμοποιείται συμπληρωματικά με τις υπόλοιπες θεραπείες, και εφαρμόζεται μόνο στα παιδιά με επώδυνες μυϊκές συγκαλύψεις σοβαρής σπαστικότητας, καθώς η σπαστικότητα σε συγκεκριμένες ομάδες μυών μπορεί μερικές φορές να μειωθεί σημαντικά μέσω της χρήσης σκευασμάτων για νευρικό μπλοκ. Τα αποτελέσματα της διαδικασίας μπορεί να διαρκέσουν από τέσσερις έως έξι μήνες και η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί, αν κριθεί 6

7 σκόπιμο. Οι θεραπείες με αλλαντική τοξίνη (Botox) είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τα παιδιά που έχουν έναν περιορισμένο αριθμό μυϊκών ομάδων σε σπαστικότητα. Χειρουργική Υπάρχουν επτά χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να βελτιώσουν την κυκλοφορία, να διορθώσουν παραμορφώσεις ή να εμποδίσουν περαιτέρω συγκαλύψεις σε παιδιά με ε.π. Μόλις εγκριθεί η χειρουργική επέμβαση, ο ορθοπεδικός χειρουργός θα συντονιστεί με τον φυσικοθεραπευτή και τον εργοθεραπευτή του παιδιού για να βεβαιωθεί ότι η θεραπεία πριν και μετά την επέμβαση θα μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της χειρουργικής επέμβασης. Οι τύποι των χειρουργικών διαδικασιών που εφαρμόζονται για να βοηθήσουν τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση περιγράφονται παρακάτω. Χειρουργικές επεμβάσεις για τους μαλακούς ιστούς Πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις στους μυς, τους τένοντες ή τους συνδέσμους για να διορθωθούν δυσμορφίες ή να βελτιωθεί η κίνηση. Είναι ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης πιο συχνά γίνεται σε παιδιά άνω των 5 ετών. Παραδείγματα τέτοιων διαδικασιών αφορούν: επιμήκυνση τένοντα, μεταφορά τένοντα, τενοντοτομή, νευρεκτομή, επιμήκυνση μυών, μυοτομή. Χειρουργικές επεμβάσεις για τα οστά Πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις στις αρθρώσεις και τα οστά για να διορθωθούν παραμορφώσεις, όπως η οστεοτομία ή η αρθρόδεση. Επιλεκτική οπίσθια (ραχιαία) ριζοτομή Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει επιλεκτικό κόψιμο των νεύρων της σπονδυλικής στήλης. Αυτό μπορεί να μειώσει την σπαστικότητα των μυϊκών ομάδων στα άνω ή κάτω άκρα ή τον κορμό. Με τη μείωση του σπαστικού τόνου μπορεί να βελτιωθεί ο έλεγχος των ακούσιων κινήσεων των παιδιού και να του επιτραπεί να κινείται πιο εύκολα. Προτεινόμενη βιβλιογραφία Children with Cerebral Palsy: A Parent's Guide, Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd Edition. Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community Workers, Author-Archie Hinchcliffe, How Does Occupational Therapy Help Children With Cerebral Palsy? ehow.com Κεφάλαιο 2 Εκπαιδευτικές προσεγγίσεις 2 - α: Εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για προβλήματα λόγου, διαταραχών των οργάνων άρθρωσης, κίνησης, νοητικής και αντιληπτικής ικανότητας των παιδιών Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι περισσότερο ενήμεροι για τις εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για τα συνοδά προβλήματα, όπως προβλήματα λόγου, κίνησης, νοητικής και αντιληπτικής ικανότητας των παιδιών με ε.π. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ; Η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με ε.π. να βελτιώσουν τον μυϊκό τόνο και άλλα προβλήματα, όπως η δυσπραξία, που εμποδίζουν την καθαρή και απρόσκοπτη ομιλία. Τα παιδιά με δυσπραξία έχουν την μυϊκή ικανότητα να παράγουν μία κίνηση, αλλά δεν μπορούν πάντα να μεταδίδουν επιτυχώς το μήνυμα στους συγκεκριμένους μύες που είναι 7

8 απαραίτητοι για να ξεκινήσει η κίνηση. Η λογοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά με ε.π. στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη διατροφή, τη σιελόρροια, τη σίτιση και άλλες κινητικές λειτουργίες που εμπλέκουν μυϊκές ομάδες του προσώπου και του στόματος. Επιπλέον, η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με ε.π. που είτε μόνιμα είτε προσωρινά δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις κινητικές πτυχές της ομιλίας να μάθουν να επικοινωνούν με άλλους τρόπους - για παράδειγμα, μέσω της νοηματικής γλώσσας, φωτογραφιών, εικόνων-συμβόλων ή του κώδικα Μορς. Επειδή τα προβλήματα επικοινωνίας συχνά μεταφράζονται σε καθυστέρηση στην κοινωνική, συναισθηματική και νοητική ανάπτυξη, είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά με ε.π. να ξεκινούν λογοθεραπεία σε πολύ νεαρή ηλικία. ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Τα παιδιά με νοητικά και αντιληπτικά προβλήματα δείχνουν μια μειωμένη ικανότητα να χρησιμοποιούν προηγμένες νοητικές διαδικασίες, να διαχειρίζονται ταυτόχρονες ή πολλαπλές απαιτήσεις και να οργανώνουν με επιτυχία σύνθετες πληροφορίες, γεγονός που με τη σειρά του επηρεάζει την εκτέλεση μιας πράξης καθώς και την σχετική με την πράξη επιδεξιότητα. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζουν τους τρόπους εξέτασης και παρέμβασης ανά περίπτωση. Είναι καθήκον και πρόκληση για γονείς και δασκάλους να βοηθούν το παιδί να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες του για βέλτιστη λειτουργία σε όλα τα περιβάλλοντα. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ A. Σιελόρροια: Εάν το παιδί έχει σιελόρροια, λόγω αισθητηριακών διαταραχών, το μασάζ προσώπου με μια υγρή πετσέτα και υφάσματα με διαφορετική υφή μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία του παιδιού στην υγρασία. Εάν η σιελόρροια οφείλεται σε κινητικά προβλήματα, θα πρέπει το παιδί να τοποθετείται με ευθυγραμμισμένο το κεφάλι με τον κορμό, έτσι ώστε ο μυϊκός τόνος του να είναι όσο το δυνατόν πιο κανονικός. Επίσης, ο γονέας ή ο φροντιστής, θα πρέπει να ξέρει πώς να προκαλεί μια πιο φυσιολογική κατάποση, η οποία είναι το κλειδί για τον έλεγχο της σιελόρροιας, και πώς να βοηθά το παιδί να ελέγχει τα χείλη του έτσι ώστε να μπορεί να τα κρατά κλειστά όταν είναι σε κατάσταση ηρεμίας. B. ΣΙΤΙΣΗ: Εάν το παιδί έχει δυσκολία στο θηλασμό, μάσημα ή κατάποση λόγω του μυϊκού τόνου ή προβλημάτων αισθητηριακής ολοκλήρωσης, θα πρέπει ο γονέας ή ο φροντιστής να γνωρίζει την ποσότητα του φαγητού που πρέπει να φάει το παιδί και πόσος χρόνος απαιτείται για να φάει την συγκεκριμένη ποσότητα, ποια θερμοκρασία και ποια υφή τροφίμων τονώνει καλύτερα τους μύες του παιδιού, πώς προσφέρεται το κύπελλο ή το κουτάλι στο παιδί, τι προσαρμογές στο κύπελλο ή στο κουτάλι του παιδιού χρειάζονται ώστε να γίνει η σίτιση ευκολότερη και να μπορεί να παρέχει στο παιδί μασάζ προσώπου. 2-Β: Βελτίωση φυσικής κατάστασης και αντοχής Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα μάθουν τις βασικές τεχνικές υποστήριξης της νευροκινητικής ανάπτυξης του παιδιού. 8

9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ: Η ενδυνάμωση, επίσης γνωστή ως ασκήσεις με αντίσταση, είναι ένας τύπος θεραπείας που χρησιμοποιείται συχνά για άτομα με ε.π., σε συνδυασμό με άλλες μορφές άσκησης, προκειμένου να αυξηθεί η μυϊκή δύναμη και η ευελιξία. Η ενδυνάμωση, επίσης, αποτρέπει την ατροφία των μυών που χρησιμοποιούνται σπάνια, ένα κοινό πρόβλημα μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων που πάσχουν από ε.π. Η ενδυνάμωση έχει ως στόχο να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης συγκάλυψης, κρατώντας τους μυς δυνατούς και ελαστικούς, και να βελτιώσει σημαντικά τις αδρές κινητικές δεξιότητες, όπως η όρθια στάση, το περπάτημα, και το κάθισμα. ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΡΟΜΟ ΒΑΔΙΣΗΣ, ΜΕ ΜΕΡΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ: Η προπόνηση σε διάδρομο βάδισης, με μερική υποστήριξη του βάρους, είναι μια μέθοδος δυναμικού συστήματος επίτευξης κινητικών δεξιοτήτων σε παιδιά με ε.π. Παρέχει θεραπευτική παρέμβαση στο επίπεδο της βάδισης, ένα από τα πιο σημαντικά ορόσημα στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Το παιδί τοποθετείται σε ένα διάδρομο βάδισης, με ειδική ζώνη στήριξης του σωματικού βάρους, ώστε να μειώνεται η προσπάθεια που απαιτείται για την βάδιση. Ο διάδρομος βοηθά στον βηματισμό και επιτρέπει τη διατήρηση της ταχύτητας ενώ το παιδί υποστηρίζεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Πρόκειται για μια ενεργό, επαναλαμβανόμενη μέθοδο με συγκεκριμένα καθήκοντα που χρησιμοποιείται για να διευκολύνει την επίτευξη της επιτάχυνσης και μετακίνησης και για να επιτευχθεί ένας πιο ομαλός τρόπος βάδισης. Μια πρόσφατη μελέτη, η οποία εξέτασε τις επιπτώσεις αυτού του τύπου άσκησης στην αντοχή και στην λειτουργία της βάδισης και της ισορροπίας και εφάρμοσε αυτή τη μέθοδο άσκησης σε παιδιά για 30 λεπτά, 2 φορές την ημέρα για 2 εβδομάδες, έδειξε βελτίωση στην ταχύτητα βαδίσματος και την ενεργειακή απόδοση. LOCOMAT: Πρόκειται για θεραπεία της βάδισης υποβοηθούμενη από ρομπότ. Είναι μια μορφή φυσικοθεραπείας, που χρησιμοποιεί μια ρομποτική συσκευή για να βοηθήσει ένα άτομο να βελτιώσει την ικανότητά του να περπατήσει. Ο ασθενής αιωρείται με μια ζώνη πάνω από ένα διάδρομο και ένα ρομποτικό εξωσκελετικό πλαίσιο, που συνδέεται με ιμάντες στο εξωτερικό των σκελών, κινεί τα πόδια σε ένα φυσικό βάδισμα. Ένας υπολογιστής ελέγχει το ρυθμό του περπατήματος και μετρά την αντίδραση του οργανισμού στη κίνηση. Το παιδικό μοντέλο διαθέτει επίσης ένα διαδραστικό περιβάλλον παιχνιδιών που, μέσα από χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων και προκλήσεις, παρακινεί τα παιδιά και τους παρέχει οδηγίες. ΚΟΣΤΟΥΜΙ ADELI: Η τεχνική Κοστούμι Adeli χρησιμοποιεί ένα πρωτόκολλο εντατικής άσκησης σε συνδυασμό με ένα κοστούμι που παρέχει αντίσταση στην κίνηση. Το κοστούμι αποτελείται από ένα γιλέκο, σορτς, επιγονατίδες και ειδικά σχεδιασμένα παπούτσια. Τα κομμάτια του κοστουμιού συνδέονται με άγκιστρα, δακτυλίους και ελαστικούς συνδέσμους που μπορούν να προσαρμοστούν για την παροχή πίεσης και υποστήριξης σε ομάδες μυών και αρθρώσεων. Οι ελαστικοί σύνδεσμοι ρυθμίζονται από τους θεραπευτές ώστε να μιμούνται τους ανταγωνιστικούς μύες (καμπτήρες και εκτείνοντες) των μεγάλων μυϊκών ομάδων, σε μια προσπάθεια να επανατοποθετηθούν τα άκρα για να διορθωθεί η μη κανονική ευθυγράμμιση των μυών. Η θεωρία υοστηρίζει ότι όταν το σώμα είναι σε σωστή 9

10 ευθυγράμμιση, μπορεί να γίνει θεραπεία ενεργητικής κίνησης που θα επανεκπαιδεύσει τον εγκέφαλο να αναγνωρίζει τη σωστή κίνηση των μυών. Η θεραπευτική αγωγή ξεκινά με διατάσεις και μασάζ πριν φορεθεί το κοστούμι και ξεκινήσει η θεραπεία. Με το κοστούμι φορεμένο, οι ασκήσεις εκτελούνται με τη χρήση στηρίγματος ή τοποθέτηση με ανάρτηση κατά της βαρύτητας και υποβοηθούμενη κίνηση κατά τη διάρκεια ασκήσεων λειτουργικής κινητικότητας, με ασκήσεις που επιλέγονται με βάση το επίπεδο λειτουργικότητας του παιδιού. Tα προγράμματα θεραπείας είναι χρονοβόρα. Τα περισσότερα απαιτούν 6 ημέρες την εβδομάδα, 5 έως 6 ώρες ανά ημέρα και διαρκούν από 3 έως 4 εβδομάδες. Περιοριστική κινησιοθεραπεία (Constraint induced movement therapy - CIMT) Η περιοριστική κινησιοθεραπεία, συχνά αναφερόμενη με τα αρχικά CIMT, είναι μια θεραπεία για τα παιδιά με ημιπληγική εγκεφαλική παράλυση που έχει ως στόχο την αύξηση της χρήσης του ημιπληγικού βραχίονα και χεριού. Η CIMT περιλαμβάνει τον περιορισμό του ανεπηρέαστου χεριού/βραχίονα του παιδιού για ένα χρονικό διάστημα, συνήθως με ένα τροποποιημένο γάντι με δάχτυλα ή χωρίς, ενώ ενθαρρύνεται να χρησιμοποιείται το ημιπληγικό άκρο για δραστηριότητες παιχνιδιού. Θεραπευτική Ιππασία Η θεραπευτική ιππασία είναι μια φυσικοθεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιεί την κίνηση του αλόγου, ως μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος παρέμβασης για την επίτευξη λειτουργικών αποτελεσμάτων. Το άλογο παρέχει μια δυναμική βάση στήριξης, αποτελώντας ένα εξαιρετικό εργαλείο για την αύξηση της δύναμης του κορμού και του ελέγχου της ισορροπίας, την οικοδόμηση δύναμης και αντοχής στη συνολική στάση του σώματος και το σχεδιασμό της κίνησης. Η κίνηση του αλόγου προσφέρει άρτια διαμορφωμένη αισθητηριακή πληροφορία στα αιθουσαία, ιδιοδεκτικά, απτικά και οπτικά κανάλια. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας βάδισης, το παιδί πρέπει να εκτελεί μικρές προσαρμογές του κορμού για να διατηρήσει μια σταθερή θέση. Επιπρόσθετα στις παραπάνω τεχνικές, πολλά παιδιά με επ. ωφελούνται από εναλλακτικές πρόσθετες θεραπείες, όπως η υδροθεραπεία, η κολύμβηση, ο βελονισμός, το σιάτσου, η ρεφλεξολογία. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟ ΣΤΟΧΟ (Goal Directed Therapy - GDT) Θεραπεία προσανατολισμένη στο στόχο (Goal Directed Therapy - GDT) ορίζεται η θεραπεία που δίνει έμφαση στην εκμάθηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (που εκφράζονται ως στόχοι). Η παρέμβαση αφορά (1) το παιδί, υποστηρίζοντάς το στη μάθηση κινήσεων, (2) τους γονείς και τα άλλα πρόσωπα του άμεσου περιβάλλοντος του, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους για τη διευκόλυνση της δραστηριότητας και (3) το στόχο, με προσαρμογές σε σχέση με τη δύναμη και τις δυσκολίες του παιδιού. Οι γονείς, οι δάσκαλοι και η διεπιστημονική ομάδα συνεργάζονται για τη θεραπεία. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ Τα προγράμματα εξάσκησης κατ οίκον ποικίλλουν, αλλά σε κάθε περίπτωση οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτά. Οι γονείς πρέπει να συμμετέχουν στις κατ οίκον συνεδρίες εκπαίδευσης ή θεραπείας που γίνονται για το παιδί. Θα πρέπει να παρατηρούν και να θέτουν ερωτήσεις σχετικά με το τι κάνει ο εκπαιδευτής ή ο φυσικοθεραπευτής/εργοθεραπευτής και πώς αυτό θα βοηθήσει την πρόοδο του παιδιού. Ειδικά με τη φυσικοθεραπεία του παιδιού, θα πρέπει οι γονείς να συμμετέχουν ενεργά στη διάρκεια της συνεδρίας και ο θεραπευτής θα πρέπει να παρατηρεί και να καθοδηγεί καθώς ο γονέας δουλεύει με το παιδί. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 10

11 Τα παιδιά με ε.π., ανάλογα με το σχολικό σύστημα της χώρας τους, εντάσσονται είτε σε κανονικά σχολεία, είτε σε ειδικές τάξεις κανονικών σχολείων, είτε σε ειδικά σχολεία. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις (που ισχύουν και στην Ελλάδα) οι θεραπευτές μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους και να συντονίζονται με τους δασκάλους εύκολα και αποτελεσματικά, βοηθώντας έτσι το παιδί με ε.π. μέσα στο σχολείο. ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η θεραπεία που βασίζεται στην εικονική πραγματικότητα είναι μία από τις πιο καινοτόμες και ελπιδοφόρες πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία αποκατάστασης. Η εικονική πραγματικότητα είναι μια τεχνολογία υπολογιστή που προσομοιώνει την δια βίου μάθηση και επιτρέπει την αυξανόμενη ένταση της εκπαίδευσης, παρέχοντας παράλληλα επαυξημένη, και τρισδιάστατη αισθητηριακή ανατροφοδότηση. Πρόκειται για μια νέα τεχνολογία που επιτρέπει στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με ένα σενάριο που δημιουργεί ο υπολογιστής (ένα εικονικό κόσμο) κάνοντας διορθώσεις κατά την εκτέλεση μιας εργασίας. Το πρόγραμμα Wii Fit-αποτελεί μια θεραπεία αυτού του τύπου. 2-γ: Χειρισμός και τοποθέτηση του παιδιού για μια συγκεκριμένη εργασία ή σε μία συγκεκριμένη θέση Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα γνωρίζουν την έννοια της κατάλληλης τοποθέτησης (positioning) του παιδιού για δραστηριότητες καθημερινής ζωής, στο σχολείο, στο σπίτι, κλπ και των αλλαγών στη συμπεριφορά του παιδιού που σχετίζονται με τη σωστή τοποθέτηση. Τα παιδιά με ε.π. δεν είναι σε θέση να τοποθετούν το σώμα τους για μια συγκεκριμένη εργασία ή σε μία συγκεκριμένη θέση όπως τα άλλα παιδιά. Αυτό δεν είναι μόνο εξαιρετικά απογοητευτικό για τα παιδιά με ε.π., αλλά μπορεί επίσης να επιβραδύνει τη διαδικασία μάθησης σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν μπορεί να μπουσουλάει και να κινεί το σώμα του πάνω, κάτω, μέσα και δίπλα στα διάφορα αντικείμενα ενός χώρου μπορεί να έχει πρόβλημα εκμάθησης της κίνησης του σε σχέση με το συγκεκριμένο χώρο. Ένα παιδί που δεν μπορεί να καθίσει χωρίς τη χρήση των χεριών του για υποστήριξη δεν μπορεί να αναπτύξει και να εξασκήσει τις λεπτές κινητικές ικανότητες του, διότι τα χέρια του είναι απασχολημένα με την υποστήριξη του σώματος. Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τεχνικές τοποθέτησης για να υποστηρίζεται το παιδί να κρατά τον τόνο και τη στάση του σώματος του όσο το δυνατόν σε πιο φυσιολογική θέση. Σχεδόν όλες οι αρχές/τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη σωστή μεταφορά του παιδιού ισχύουν και για την τοποθέτηση του. Όμως, η κύρια διαφορά είναι ότι όταν μεταφέρουμε το παιδί, χρησιμοποιούμε το σώμα μας για να του παρέχουμε την υποστήριξη και τον έλεγχο που χρειάζεται. Όταν όμως τοποθετούμε το παιδί σε μία θέση, τότε την υποστήριξη και τον έλεγχο του τα παρέχουν αντικείμενα, όπως ένα μαξιλάρι, ένας σάκκος άμμου ή μια αιώρα. ΜΕΘΟΔΟΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ Πρηνής Θέση: Το παιδί με ε.π. πρέπει να τοποθετείται σε πρηνή θέση. Ανάλογα με την ικανότητα του να στηρίζει το κεφάλι του, μπορεί να υποβοηθείται με διάφορες τεχνικές, όπως: τοποθέτηση μια τυλιγμένη πετσέτα κάτω από τη περιοχή των ώμων του για να κρατήσει τα χέρια του προς τα εμπρός, σταθερή καθοδική πίεση στους γλουτούς με το χέρι μας, χρήση σφήνας. Μια προειδοποίηση σχετικά με την πρηνή θέση: Μέχρι το παιδί να μπορεί να κυλήσει μόνο του έξω από τη θέση αυτή, πρέπει πάντα να βεβαιωνόμαστε ότι κάποιος είναι εκεί για να το επιτηρεί. 11

12 Ύπτια θέση: Το παιδί με ε.π. πρέπει να τοποθετείται σε ύπτια θέση. Το παιχνίδι σε αυτή τη θέση βοηθά τα παιδιά με ε.π. να αναπτύξουν τον έλεγχο του κάτω μέρους του σώματος και να φέρνουν τα χέρια τους στο κέντρο του σώματός τους, μια καλή θέση για το χειρισμό και την εξερεύνηση αντικειμένων. Όπως σε όλες τις θέσεις, η σωστή ευθυγράμμιση του σώματος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα παιδιά με ε.π., επειδή είναι το κλειδί για την αποτελεσματική κίνηση. Εάν το παιδί έχει ως επί το πλείστον υψηλό τόνο, η τοποθέτηση ενός μικρού μαξιλαριού ή ενός ρολού κάτω από το λαιμό του ή η κάμψη του ενός ή και των δύο γονάτων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του μυϊκού τόνου. Τέλος, για τα παιδιά με ε.π. που είναι σε έκταση και χρειάζονται περισσότερη κάμψη των μυών τους, μια αιώρα είναι συχνά χρήσιμη για την πρόκληση μιας καλής ύπτιας θέσης. Ξάπλωμα στο πλευρό: Εκτός από την ύπτια και την πρηνή θέση, μια άλλη καλή θέση για πολλά παιδιά με ε.π. είναι το ξάπλωμα στο πλευρό. Η θέση αυτή παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων και του οπτικο-κινητικού συντονισμού. Επιπλέον, τα παιδιά που δεν μπορούν να στηρίξουν το κεφάλι τους όταν βρίσκονται σε πρηνή θέση και δεν μπορούν να δουν τι συμβαίνει γύρω τους, έχουν καλύτερες ευκαιρίες να χρησιμοποιήσουν την όρασή τους όταν είναι ξαπλωμένα στο ένα πλευρό. Καθιστή θέση: Η εκπαίδευση για την καθιστή θέση πρέπει να αρχίζει όταν το παιδί μπορεί να κρατά την πλάτη του σε έκταση και όταν έχει κάποιο έλεγχο του κεφαλιού (ή ένα σύστημα που παρέχει αυτό τον έλεγχο. Η καθιστή θέση είναι η θέση στην οποία τα παιδιά έχουν τις περισσότερες δραστηριότητες παιχνιδιού και εξερεύνησης αντικειμένων, καθώς επίσης εκπαιδεύονται σε δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης όπως το φαγητό, το ντύσιμο και το μπάνιο. Μερικές φορές, χρειάζεται να διορθωθεί η ευθυγράμμιση του σώματος του παιδιού με τυλιγμένες πετσέτες, κομμάτια αφρολέξ ή παραγεμισμένα παιχνίδια. ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Εάν το παιδί έχει χαμηλό τόνο, παρατηρείται ότι του αρέσουν οι γρήγορες κινήσεις, το χοροπηδητό και ανταποκρίνεται σε επιθυμία στην αύξηση του τόνου. Όμως, για τη μεταφορά του μπορεί να χρειαστεί να το κρατάμε και να το μεταφέρουμε με τρόπους που υποστηρίζουν το σώμα του και κρατούν τις αρθρώσεις και τους μύες σε σωστή ευθυγράμμιση. Εάν το παιδί έχει υψηλό τόνο, ανταποκρίνεται καλύτερα σε αργές κινήσεις και στα στέρεα αγγίγματα. Επειδή ο τόνος του παιδιού μπορεί εύκολα να αυξηθεί με τον ενθουσιασμό και την προσμονή, το καλύτερο είναι να κρατάμε σε ήπιο επίπεδο τις αλληλεπιδράσεις. Η θέση της λεκάνης έχει μεγάλη σημασία στο κράτημα των παιδιών με χαμηλό ή υψηλό τόνο, επειδή η θέση της λεκάνης είναι το κλειδί για την συνολική στάση του σώματος του παιδιού. Εάν η πυελική περιοχή του παιδιού είναι σωστά ευθυγραμμισμένη, το υπόλοιπο σώμα του συχνά ανταποκρίνεται θετικά, οπότε η στήριξη του πάνω μέρος του σώματός του και η μεταφορά του μπορεί να γίνει με τρόπο άνετο. Τα παιδιά με υψηλό τόνο συχνά εκτείνουν και τοποθετούν σαν ψαλίδι τα πόδια τους εξαιτίας της τάσης των προσαγωγών μυών στα ισχία και στο εσωτερικό πάνω μέρος των μηρών. Ο διαχωρισμός των ποδιών και το λύγισμα των γονάτων μπορεί να ελέγξει αυτή τη κατάσταση. Έτσι, ένας καλός τρόπος μεταφοράς τους είναι να «καβαλήσουν» το ισχίο του συνοδού τους, ή αν πρόκειται για βρέφη, ή τα χέρια του συνοδού τους να χωρίζουν τα πόδια τους με μια λαβή "μπάλας 12

13 ποδοσφαίρου". Μερικές φορές, εκτός από τα προβλήματα στην περιοχή της πυέλου, το σφίξιμο στους ώμους μπορεί να δυσκολεύει το κράτημα ενός παιδιού με ε.π. Σε αυτήν την περίπτωση, το παιδί μεταφέρεται πιο άνετα, φέρνοντας τα χέρια του επάνω και προς τα εμπρός, πάνω από τον ώμο του συνοδού του. Χρειάζεται λίγος χρόνος για να βρεθεί ο καλύτερος τρόπος στήριξης και μεταφοράς ενός παιδιού με ε.π. Να θυμάστε, επίσης, ότι αυτό που ήταν αποτελεσματικό τη μια μέρα μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό την άλλη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδιά με κυμαινόμενο τόνο. Αν μία θέση δεν την αισθάνεται σωστή, δοκιμάστε μια άλλη. Όταν βρεθεί τελικά ο σωστός τρόπος στήριξης και μεταφοράς του παιδιού, θα το καταλάβετε από την ανταπόκριση του σώματός του. Προσαρμοζόμενα καθίσματα, πλαίσια στήριξης, σφήνες και ορθωτικός εξοπλισμός μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τοποθέτηση. Προτεινόμενη βιβλιογραφία Children with Cerebral Palsy: A Parent's Guide, Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd Edition. Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community Workers, Author-Archie Hinchcliffe,

14 Κεφάλαιο 3 Δια βίου θεραπεία Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα γνωρίζουν και θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τη δια βίου θεραπεία. Κίνητρα στη δια βίου θεραπεία Καθώς το παιδί μεγαλώνει, είναι επιθυμητό να αναπτύξει μια εσωτερική ώθηση που θα το παρακινήσει να επιτύχει τους βασικούς του στόχους για την ανάπτυξη του και την ευτυχία του. Οι γονείς θέλουν το παιδί τους να μάθει να αποφασίζει για τον εαυτό του, να επιλέγει τους στόχους του και να προσπαθεί για την επίτευξή τους. Όλα τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να εκφράζουν αμοιβαία εκτίμηση και να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλο. Τα κίνητρα του παιδιού θα ενισχυθούν επίσης αν μπορεί να δει τις θετικές πτυχές της προσπάθειας που κάνει για να επιτύχει κάτι καινούργιο. Για παράδειγμα, το να φτάσει ένα παιχνίδι που θέλει κάνει την προσπάθεια να αξίζει τον κόπο. Καθώς το παιδί βιώνει την επιτυχία, θα αρχίσει να είναι υπερήφανο για τον εαυτό του, καθώς και για τον έπαινο και την προσοχή που του δίνει η υπόλοιπη οικογένεια. Είναι σημαντικό να μην υπονομεύουμε τις προσπάθειες του παιδιού με αρνητική κριτική ή επεμβάσεις. Όταν οι γονείς ή η οικογένεια ή οι δάσκαλοι αναλαμβάνουν δράση στη θέση του παιδιού εμείς δράση, τότε εμμέσως το παιδί επικρίνεται δείχνοντας του πως δεν μπορεί να κάνει κάτι σωστά. Αν, για παράδειγμα, προσπαθεί να βγάλει ένα πουκάμισο περνώντας το πάνω από το κεφάλι του και παρεμβαίνουμε για να βοηθήσουμε, χωρίς να μας το ζητήσει, μπορεί να δυσανασχετήσει. Οι γονείς και οι δάσκαλοι πρέπει πάντα να τονίζουν την υπερηφάνεια που νιώθουν όταν το παιδί προσπαθεί να επιτύχει τους στόχους του, με εκφράσεις όπως: «Φοβερή προσπάθεια! Σχεδόν τα κατάφερες!» «Έκανες τόσα πράγματα μόνη σου. Σε λίγο θα μπορείς και άλλα τόσα», «Όλοι κάνουμε λάθη. Έτσι μαθαίνουμε όμως». Δραστηριότητα και κοινωνική συμμετοχή ανάλογα με την ηλικία και σύμφωνα με την ICF Η αναθεωρημένη έκδοση της Διεθνούς Ταξινόμησης της Λειτουργικότητας, Αναπηρίας και Υγείας ( International Classification of Functioning, Disability and Health ICF) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (2001) ενσωματώνει βιολογικές και κοινωνικές πλευρές της αναπηρίας για να παρουσιάσει πληρέστερα τον αντίκτυπο της κατάστασης της υγείας στη ζωή του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης και της συμμετοχής στην κοινωνία. Ο όρος «αναπηρία» σήμερα χρησιμοποιείται ως η αρνητική πλευρά της λειτουργικότητας. Περιβαλλοντικοί παράγοντες έχουν επίσης συμπεριληφθεί στο μοντέλο καθώς μπορούν να επηρεάσουν τις επιπτώσεις μιας βλάβης ή του περιορισμού της δραστηριότητας σε ένα άνθρωπο. Εννέα σημεία δραστηριοτήτων και συμμετοχής εξετάζονται από το ICF. 1) Μάθηση και εφαρμογή της γνώσης 2) Γενικά καθήκοντα και απαιτήσεις 3) Επικοινωνία 4) Κινητικότητα, 5) Προσωπική φροντίδα 6) Οικιακή ζωή 7) Διαπροσωπική επικοινωνία και σχέσεις 8) Σημαντικά πεδία της ζωής εκπαίδευση και εργασία 9) Κοινότητα, συμμετοχή στην κοινωνία και στα κοινά. Για τα παιδιά με ε.π. το ICF μπορεί να αποτελέσει ένα καλό πλαίσιο στη διατύπωση των προβλημάτων από διαφορετικά πεδία και μπορεί επίσης να είναι μια γέφυρα μεταξύ επαγγελματιών και οικογενειών. Δραστηριότητες άθλησης και αναψυχής Ανάλογα με την κινητικότητα του παιδιού με ε.π. ή τον εξοπλισμό που χρησιμοποιεί, κάποιες δραστηριότητες άθλησης και αναψυχής μπορεί να είναι δύσκολες, αν όχι αδύνατες, να γίνουν με τη συμμετοχή του παιδιού. Ένα άλλο στοιχείο που μπορεί να χαλάσει μία ωραία 14

15 οικογενειακή έξοδο είναι οι αντιδράσεις τρίτων, βλέμματα, σχόλια και αγενείς ερωτήσεις. Θα πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι πολλές ερωτήσεις γίνονται όχι από αγένεια αλλά από περιέργεια, άγνοια ή ακόμα και ενδιαφέρον. Αν πράγματι οι γονείς πιστεύουν ότι είναι μια ενωμένη οικογένεια, τότε πρέπει να ενεργούν ως τέτοια. Αυτό σημαίνει ότι έχουν κοινωνικές δραστηριότητες όλοι μαζί (και όχι μόνο να πηγαίνουν μαζί στο γιατρό, στις θεραπείες ή τις αξιολογήσεις), να περνάνε καλά και να διασκεδάζουν. Πολλές από τις δραστηριότητες που σε μία οικογένεια αρέσει να κάνουν όλα τα μέλη της μαζί, πραγματοποιούνται μέσα στο σπίτι. Για παράδειγμα, μπορούν να περάσουν ευχάριστα παίζοντας ένα παιχνίδι, να τρώνε ποπ κορν βλέποντας μια ταινία ή φτιάχνοντας ένα παζλ μαζί. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να βγαίνουν από το σπίτι και να έχουν κοινωνικές δραστηριότητες ώστε να εκπαιδευτεί το παιδί με ε.π. σε αυτές. Όπως όλα τα παιδιά, έτσι και τα παιδιά με ε.π. χρειάζονται ευκαιρίες για να παίξουν στο πάρκο, να διαλέξουν βιβλία στη βιβλιοθήκη, να διαλέξουν τρόφιμα στο σούπερ μάρκετ, να παραγγείλουν φαγητό σε εστιατόρια, να παρακολουθήσουν αθλητικά γεγονότα, να πάνε στην εκκλησία ή για πικ-νικ. Υπαίθριες δραστηριότητες, όπως το περπάτημα ή το κάμπινγκ μπορεί να χρειαστεί να επανεξεταστούν και να τροποποιηθούν. Εάν το παιδί χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο, νοικιάζοντας ένα εξοχικό σπίτι διακοπών στη καταπράσινη όχθη μιας λίμνης μπορεί να είναι πιο πρακτικό από τη μίσθωση ενός σπιτιού σε μια αμμώδη παραλία. Οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι θεραπευτές μπορούν πάντα να ανταλλάσσουν μεταξύ τους ιδέες για διασκέδαση σε προσβάσιμα μέρη. Οι δραστηριότητες έξω από το σπίτι απαιτούν από τους γονείς να αντιμετωπίσουν τις αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων. Πολλοί γονείς παιδιών με σοβαρές αναπηρίες λένε ότι η κοινωνικοποίηση είναι μία από τις μεγαλύτερες έγνοιες τους, όμως μπορεί να αισθάνονται ότι η εμφάνιση ή τη συμπεριφορά του παιδιού τους θα ενοχλήσει τους άλλους ή μπορεί να διστάζουν να εκθέσουν τον εαυτό τους και το παιδί τους σε ενδεχόμενες αντιδράσεις. Αν δε κάποια μέλη της οικογένειας ή φίλοι έχουν απομακρυνθεί λόγω του παιδιού, τότε οι γονείς αισθάνονται ότι η ανησυχία τους είναι ακόμα πιο δικαιολογημένη. Όμως, οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι οι αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων σχετίζονται με τη δική τους στάση αποδοχής του παιδιού. Βρίσκοντας το κατάλληλο άθλημα για κάθε παιδί Μια δραστηριότητα εκτός σπιτιού που μπορεί να ωφελήσει σχεδόν κάθε παιδί με ε.π. είναι το κολύμπι. Όχι μόνο δίνει στα παιδιά την ελευθερία κίνησης που δεν έχουν στην στεριά, αλλά μπορεί επίσης να συμβάλει στη βελτίωση της αναπνευστικής τους ικανότητας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το κρύο νερό μπορεί να αυξήσει τον μυϊκό τόνο, αλλά το ζεστό νερό έχει συχνά χαλαρωτική επίδραση και βοηθά στην μείωση του μυϊκού τόνου. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς θα πρέπει να επιλέγουν πισίνα με θερμοκρασία νερού που ταιριάζει καλύτερα στον τόνο του παιδιού. Άλλες δραστηριότητες που μπορούν να εξετάσουν οι γονείς, όταν το παιδί φτάσει σε σχολική ηλικία, είναι η θεραπευτική ιππασία και τα παραολυμπιακά αθλήματα. Ο αθλητισμός διδάσκει στα νεαρά άτομα τον οπτικο-κινητικό συντονισμό, την ομαδική εργασία και συνεργασία, συμβάλλει στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησης, καθώς και αποφέρει τα οφέλη της άσκησης και της αθλητικής δραστηριότητας. Η προσαρμογή των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση με τους γονείς, δασκάλους, συμμαθητές, αδέλφια (αποδοχή, ένταξη, κοινωνική συμμετοχή, μοίρασμα) Το πόσο καλά η οικογένειά προσαρμόζεται στο γεγονός ότι ένα μέλος της πάσχει από εγκεφαλική παράλυση εξαρτάται από τους γονείς. Τα παιδιά, τα άλλα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι ακολουθούν το παράδειγμα των γονέων. Επειδή ο τρόπος που ο γονέας βλέπει το παιδί επηρεάζει την στάση όλης της οικογένειας, είναι ζωτικής σημασίας να δεχτεί το παιδί και την αναπηρία του, όσο το δυνατόν νωρίτερα. Τι είναι η αποδοχή; Αποδοχή σημαίνει να αντλούμε όση ευχαρίστηση μπορούμε από τη καθημερινή φροντίδα του παιδιού. Να βλέπουμε όχι τι μπορεί να κάνει το παιδί για εμάς, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να ενισχύσουμε το δυναμικό του. Αποδοχή σημαίνει 15

16 να αφήσουμε το παιδί να εξελιχθεί με τον δικό του ρυθμό. Να είμαστε υπερήφανοι για αυτό και να αισθανόμαστε ότι μπορούμε να είμαστε η ευτυχισμένη οικογένεια που πάντα ονειρευόμαστε. Βέβαια αυτό είναι συχνά μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία. Προτεινόμενη βιβλιογραφία Children with Cerebral Palsy: A Parent's Guide, Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd Edition. Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community Workers, Author-Archie Hinchcliffe, Κεφάλαιο 4 Σύστημα Υγειονομικής Περίθαλψης 1 Στο τέλος αυτής της ενότητας, οι γονείς και οι δάσκαλοι θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τις υπηρεσίες και την υποστήριξη που παρέχει το σύστημα υγείας καθώς και για την ομάδα επαγγελματιών υγείας και τον ρόλο τους στην αποκατάσταση. Εκπαίδευση στην διαχείριση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης: Τρέχουσα κατάσταση Τα πρώτα βήματα Είναι πολύ σημαντικό για τις οικογένειες να έχουν ένα συγκεκριμένο γιατρό, είτε παιδίατρο είτε οικογενειακό γιατρό, ο οποίος να καλύπτει τις γενικές ιατρικές ανάγκες του παιδιού με ε.π. Οι οικογένειες πρέπει να ενθαρρύνονται να διατηρούν τακτική επαφή με αυτόν τον γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας, επειδή πολύ λίγοι ορθοπεδικοί ή γιατροί άλλων ειδικοτήτων, που θα επιβλέπουν το παιδί σε ειδικότερα θέματα αναπηρίας, έχουν την ειδίκευση να καλύπτουν και τις γενικές ιατρικές ανάγκες του παιδιού με ε.π. Ο γιατρός θα πρέπει να υπενθυμίζει στους γονείς τη σημασία της καλής φροντίδας της υγείας των παιδιών εξετάζοντας αν το παιδί κάνει τους αναμενόμενους εμβολιασμούς στην ώρα τους και τις συνήθεις εξετάσεις. Οι ανάγκες για εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα όλων των ειδικοτήτων καλύπτονται σε εξειδικευμένη κλινική εγκεφαλική παράλυσης που συνήθως συνδέεται με ένα παιδιατρικό νοσοκομείο. Κλινική Εγκεφαλικής Παράλυσης Οι ανάγκες των παιδιών με ε.π. ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί να κυμαίνονται από ένα παιδί με ημιπληγία που παρακολουθείται για μια ήπια συγκάλυψη του γαστροκνημίου μέχρι ένα παιδί που εξαρτάται από αναπνευστήρα και έχει σοβαρή οστεοπόρωση, σπαστικότητα, επιληπτικές κρίσεις και γαστρεντερικά προβλήματα. Σήμερα, υπάρχουν δύο μοντέλα που χρησιμοποιούνται στα περισσότερα παιδιατρικά κέντρα για τη φροντίδα των παιδιών με ε.π. Το πρώτο μοντέλο έχει μια βασική ομάδα γιατρών που βλέπουν τα παιδιά, συχνά συμπεριλαμβανομένου ορθοπεδικού, παιδίατρου ή ψυχίατρου, κοινωνικού λειτουργού, φυσικοθεραπευτή, εργοθεραπευτή και ορθωτικού. Το δεύτερο μοντέλο θέλει την οικογένεια να κάνει ξεχωριστές συναντήσεις για κάθε απαιτούμενη ειδικότητα. Το πλεονέκτημα του πρώτου μοντέλου είναι ότι βοηθά τις οικογένειες να συντονίζουν τις ανάγκες του παιδιού τους και το σημαντικότερο μειονέκτημα του είναι ότι είναι δαπανηρό και δεν καλύπτεται από το σύστημα υγείας. Το πλεονέκτημα του δεύτερου συστήματος είναι η αποτελεσματικότητα της παροχής υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, συχνά δεν υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης και η ευθύνη του συντονισμού της φροντίδας από πολλές διαφορετικές ειδικότητες βαρύνει τις οικογένειες. Επιλογή παιδιάτρου Η εύρεση ενός παιδιάτρου ο οποίος αντιλαμβάνεται τις ειδικές ανάγκες του παιδιού είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την ευημερία του. Ακόμα κι αν το παιδί βλέπει συχνά γιατρούς 1 Η παρούσα αναφορά απευθύνεται στο Σύστημα Υγειονομικής Περίθαλψης της Τουρκίας. 16

17 άλλων ειδικοτήτων, ο παιδίατρος θα είναι η κύρια πηγή βοήθειας στην αντιμετώπιση των ιατρικών προβλημάτων. Η πρώτη προτεραιότητα των γονέων είναι να βρουν έναν παιδίατρο με εμπειρία σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση. Ο γιατρός πρέπει να γνωρίζει τον τρόπο που τα κινητικά προβλήματα του παιδιού μπορεί να επηρεάσουν την υγεία, τη συμπεριφορά και την ανάπτυξή του - και θα πρέπει να ενημερώνει σχετικά τους γονείς. Για παράδειγμα, ο παιδίατρος θα πρέπει να ενημερώσει αν η δυσκαμψία στα πόδια του παιδιού θα κάνει την αλλαγή της πάνας και το ντύσιμο πιο δύσκολο ή αν οι συσπασμένοι κοιλιακοί μύες μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα που έχουν με τις κινήσεις του εντέρου. Θα πρέπει επίσης να ακούει τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες των γονέων και να απαντά με σαφή, κατανοητή γλώσσα. Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί είναι η εξοικείωση του παιδιάτρου με υπηρεσίες και ειδικούς. Θα πρέπει να είναι σε θέση να παραπέμψει το παιδί στον σωστό ειδικό ή υπηρεσία κάθε φορά που προκύπτουν ζητήματα ιατρικά, νευρολογικά ή αναπτυξιακά. Θα πρέπει να έχει τακτική επαφή με ειδικούς ιατρούς, θεραπευτές και εκπαιδευτικά προγράμματα, ώστε να μπορεί να εκτιμήσει το βαθμό που η υγεία του παιδιού θα επηρεάσει την εκπαίδευσή του. Το πιο σημαντικό, ο παιδίατρος θα πρέπει να είναι ένας ισχυρός υποστηρικτής του παιδιού και να αναλαμβάνει ενεργό ρόλο, βοηθώντας τους γονείς να βρουν και να εξασφαλίσουν την κατάλληλη θεραπεία για το παιδί. Η εύρεση ενός παιδίατρου με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να είναι μια δύσκολη υπόθεση. Διεπιστημονική ομάδα αποκατάστασης και ο ρόλος της στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης Ακοολόγος Είναι σημαντικό για τα παιδιά με ε.π. να εξετάζεται η ακοή τους από ακοολόγο, ειδικότητα που ειδικεύεται στη διάγνωση προβλημάτων ακοής. Επειδή η απώλεια της ακοής είναι τόσο διαδεδομένη μεταξύ των ανθρώπων που πάσχουν από ε.π., η χρήση ακουστικών βαρηκοΐας είναι επίσης διαδεδομένη. Ο ακοολόγος είναι υπεύθυνος για τη συντήρηση, τη συνταγογράφηση και την ανάπτυξη βοηθημάτων ακοής. Αναπτυξιακός παιδίατρος Ο αναπτυξιακός παιδίατρος είναι ένας παιδίατρος που έχει ειδίκευση στην αξιολόγηση και τη φροντίδα των βρεφών που έχουν δυσκολία να κάνουν ό, τι άλλα παιδιά της ηλικίας τους είναι σε θέση να κάνουν (ειδικότητα που μπορεί να επικαλύπτει και ο νευρολόγος). Είναι εκπαιδευμένος να αξιολογεί το αναπτυξιακό επίπεδο κάθε βρέφους μέσω μιας σειράς ειδικών αναπτυξιακών δοκιμασιών (τεστ). Επίσης, βοηθά τους γονείς να βρουν τις κατάλληλες υπηρεσίες για την παροχή θεραπειών που θα βοηθήσουν τα νήπια και τα παιδιά να φτάσουν σε σημαντικά αναπτυξιακά ορόσημα. Ο αναπτυξιακός παιδίατρος συνεργάζεται στενά με εργοθεραπευτές, φυσικοθεραπευτές και νοσηλευτικό προσωπικό για να αποφασίσει σχετικά με την καλύτερη θεραπεία για κάθε παιδί. Ο αναπτυξιακός παιδίατρος, και μερικές φορές ο νευρολόγος, κάνει συχνά τη πρώτη διάγνωση για μια αναπτυξιακή αναπηρία, όπως εγκεφαλική παράλυση. Ενώ το παιδί μπορεί να έχει περισσότερους από έναν παιδιάτρους, ο αναπτυξιακός παιδίατρος ως επί το πλείστον επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ανάπτυξη του παιδιού σας, σε αντίθεση με τον παιδίατρο, που εστιάζεται σε όλο το σώμα. Νευρολόγοι Οι νευρολόγοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη διάγνωση και τη αποκατάσταση της εγκεφαλικής παράλυσης, καθώς είναι μια νευρολογική πάθηση. Είναι συνήθως αυτοί που κάνουν τη διάγνωση της εγκεφαλικής παράλυσης, και, μαζί με τον οικογενειακό γιατρό ή τον παιδίατρο, ηγούνται της διεπιστημονικής ομάδας που ορίζεται για κάθε ασθενή. Εάν εξετάζεται η σκοπιμότητα νευροχειρουργικής επέμβασης, ο νευρολόγος συνήθως θα αποφασίσει εάν και κατά πόσον είναι απαραίτητη και ποιες ειδικότητες θα συμμετέχουν στη θεραπεία τόσο πριν όσο και μετά την επέμβαση. Οι συνήθεις χειρουργικές επεμβάσεις σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση είναι η ραχιαία ριζοτομή ή η δημιουργία μιας τεχνητής παρακαμπτήριας οδού κυκλοφορίας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, σε περίπτωση υδροκεφαλίας. Διατροφολόγοι 17

18 Τα άτομα με αναπηρία μπορεί να μην είναι σε θέση να τρώνε τόσο εύκολα όσο ένα άτομο χωρίς αναπηρία. Η γνώμη ενός διατροφολόγου μπορεί να ζητηθεί σε μια τέτοια περίπτωση για να βεβαιωθούμε ότι το παιδί λαμβάνει επαρκή θρεπτικά συστατικά. Για να γίνει αυτό, ο διατροφολόγος συγκρίνει τα στοιχεία του συγκεκριμένου παιδιού με ό, τι θεωρείται φυσιολογικό ως προς το ύψος και το βάρος για μια ορισμένη ηλικία. Ο διατροφολόγος εξετάζει το ιστορικό σίτισης, τη διαιτητική πρόσληψη και κάνει εξετάσεις αίματος που αντανακλούν τη διατροφική κατάσταση, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει διατροφικές ελλείψεις. Ο διατροφολόγος θα ενημερώσει τους γονείς σχετικά με τις μεθόδους και τα συγκεκριμένα είδη τροφών που θα παρέχουν στο παιδί τους τη σωστή διατροφή και θα ανταποκρίνονται στις καθημερινές απαιτήσεις για θερμιδική πρόσληψη. Ορθοπεδικοί χειρουργοί Οι ορθοπεδικοί χειρουργοί αντιμετωπίζουν τα προβλήματα με τα οστά, τους μύες, τένοντες, νεύρα ή τις αρθρώσεις. Οι ειδικές θεραπείες για ασθενείς με ε.π. μπορεί να αποτελούνται από τεχνικές όπως φυσικοθεραπεία για τη μείωση της σπαστικότητας και βελτίωσης της λειτουργίας, ορθοπεδικές συσκευές και χειρουργικές επεμβάσεις για τη διόρθωση των παραμορφώσεων. Συμπεριφοριστική Θεραπεία Επειδή τα συμπτώματα της ε.π. μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές συμπεριφοράς και συναισθηματικά προβλήματα, πολλά παιδιά χρειάζεται να παρακολουθούν συμβουλευτική ή θεραπεία συμπεριφοράς. Η συμπεριφοριστική θεραπεία χρησιμοποιεί ψυχολογικές τεχνικές για τη βελτίωση των σωματικών, ψυχικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Οι δραστηριότητες που χρησιμοποιούνται ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την ηλικία και την αναπηρία. Μερικές τεχνικές θα χρησιμοποιηθούν για να αποθαρρύνουν την καταστροφική συμπεριφορά, άλλες για να ενθαρρύνουν την αυτάρκεια. Κοινωνικοί λειτουργοί Οι κοινωνικοί λειτουργοί υποστηρίζουν τα άτομα με ε.π. και τις οικογένειές τους με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της συμβουλευτικής και της ομαδικής εργασίας για αλληλοβοήθεια. Οι κοινωνικοί λειτουργοί μπορούν επίσης να σας συμβουλεύσουν σχετικά με πρακτικά και οικονομικά προβλήματα ή να σας πουν πώς να αποκτήσετε πρόσβαση σε τοπικές υπηρεσίες. Προτεινόμενη βιβλιογραφία Children with Cerebral Palsy: A Parent's Guide, Elaine Geralis -Editor), 1998, 2nd Edition. Children With Cerebral Palsy: A Manual for Therapists, Parents and Community Workers, Author-Archie Hinchcliffe, Βιβλιογραφία Kerem Gunel M. (2009) The view on pediatric rehabilitation with the title of cerebral palsy from the perspective of a physiotherapist, Acta Ortopaedica Et Traumatologia Turcica, 43(2): Papavasiliou, A.S. (2009) Management of motor problems in cerebral palsy: a critical update for the clinician. European journal of paediatric neurology : EJPN : official journal of the European Paediatric Neurology Society, 13 (5), Himpens, E., Van den Broeck, C., Oostra, A., Calders, P.,Vanhaesebrouck, P. (2008) Prevalence, type, distribution, and severity of cerebral palsy in relation to gestational age: a meta-analytic review. Developmental medicine and child neurology, 50 (5), Versaw, D., Wood, B.,Wood, A. (2008). The Infant at high risk for developmental delay. J. Tecklin (Ed.). Pediatric Physical Therapy. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins 18

Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης

Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης Ενότητα 6 ΕΓΧΕΙΡΊΔΙΟ ΚΑΤΆΡΤΙΣΗΣ Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Mintaze Kerem Gunel Akmer Mutlu Ozgun Kaya Kara Ayse Livanelioglu

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός Εκπαιδευτή ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

Οδηγός Εκπαιδευτή ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Οδηγός Εκπαιδευτή ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Mintaze Kerem Gunel Akmer Mutlu Ozgun Kaya Kara Ayse Livanelioglu 1 ΠΙΝΑΚΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης

Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης Ενότητα 6 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ Τεχνικες Αποκαταστασης, Εκπαιδευση Και Συστηματα Υγειονομικης Περιθαλψης Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Mintaze Kerem Gunel Akmer Mutlu Ozgun Kaya Kara Ayse Livanelioglu

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητική ταξινόμηση. Κατηγορία 1. Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) Β έτος

Αθλητική ταξινόμηση. Κατηγορία 1. Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) Β έτος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Β έτος Αθλητική ταξινόμηση Κατηγορία 1 Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) 1 .. Κατηγορία ΙΙΙ Κατηγορία IV.. Κατηγορία

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΑΜΕΑ. Παναγιώτα Παναγάκη

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΑΜΕΑ. Παναγιώτα Παναγάκη ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΑΜΕΑ Παναγιώτα Παναγάκη Ειδικά σχολεία Δημόσια Πιστοποιημένα Διαγνωστικά Κέντρο ΚΕΔΔΥ (Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης Και Υποστήριξης) Ειδικό νηπιαγωγείο και ειδικό δημοτικό σχολείο Κωφών και

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

Γνώσεις για την εγκεφαλική παράλυση

Γνώσεις για την εγκεφαλική παράλυση Οδηγός Εκπαιδευτή Ενότητα κατάρτισης Γνώσεις για την εγκεφαλική παράλυση Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Karina Riiskjaer Raun Mette Kliim-Due Betina Rasmussen Peder Esben Bilde Kirsten Caesar Petersen

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti

Οδηγός εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti Οδηγός εκπαιδευτή Ενότητα κατάρτισης Ένταξη και αποδοχή Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Ενότητα κατάρτισης για γονείς και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ Ως ινιακή πλαγιοκεφαλία χαρακτηρίζεται η ασυμμετρία και αποπλάτυνση του οπισθίου τμήματος της κεφαλής (βρεγματοϊνιακή χώρα) (όπως αναφέρεται και στο κεφάλαιο των κρανιοσυνοστεώσεων). Ο προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 7 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 7 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ Σ.Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 7 ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ Ονοματεπώνυμο φοιτητριών: ΤΣΙΜΗΤΡΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΣΙΩΡΑ ΓΕΩΡΓΙΑ Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. ΚΥΠΑΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

- Η σπονδυλοδεσία γίνεται σε πέντε στάδια αποκατάστασης:

- Η σπονδυλοδεσία γίνεται σε πέντε στάδια αποκατάστασης: Αποκατάσταση - Sport rehabilitation and pain management Η σπονδυλοδεσία σε επαγγελματία αθλητή (spinal fusion) Η σπονδυλοδεσία είναι γενικά μια έσχατη λύση για τον αθλητή με δισκογενή πόνο και θα πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ

Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ. Ένταξη και αποδοχή. Επιμέλεια Miguel Santos. Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ Ενότητα 3 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ Ένταξη και αποδοχή Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Stefano Cobello Roberto Grison Maria Rosa Aldrighetti ΙΤΑΛΊΑ Το Έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων

Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων Προπόνηση των άλλων φυσικών ικανοτήτων ΕΥΛΥΓΙΣΙΑ ΕΥΛΥΓΙΣΙΑ: Είναι μία ιδιότητα που βασίζεται στην κινητικότητα των αρθρώσεων. Είναι η ικανότητα εκτέλεσης κινήσεων σε μεγάλη έκταση, μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη.

Διαβάστε περισσότερα

φυσικοθεραπεία ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

φυσικοθεραπεία ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ φυσικοθεραπεία ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ φυσικοθεραπεία Η πρώτη «σχολή» Φυσικοθεραπείας λειτούργησε στην Αθήνα το 1958, με έδρα το νοσοκομείο «Βασιλεύς Παύλος» η οποία ήταν κάτω από την εποπτεία

Διαβάστε περισσότερα

Μυϊκή αντοχή. Η σχέση των τριών κύριων µορφών της δύναµης (Weineck, 1990) ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μυϊκή αντοχή. Η σχέση των τριών κύριων µορφών της δύναµης (Weineck, 1990) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ-ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η προπόνηση της δύναµης στο ποδόσφαιρο Dr. Ζήσης Παπανικολάου (Ph.D., Ed.Μ.) ΤΕΦΑΑ Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ποδοσφαιριστής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Παιδιά με ειδικές ανάγκες Κατηγορίες διαφορετικών δυνατοτήτων Διανοητικές αναπηρίες (νοητική καθυστέρηση) Μαθησιακές δυσκολίες Συναισθηματικές ή συμπεριφορικές διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Tα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν προβλήματα στις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που περιλαμβάνονται

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοθεραπευτική Παρέμβαση σε Ασθενή με Κάκωση Νωτιαίου Μυελού: Αποκατάσταση Κινητικότητας. Καρανίκας Απόστολος, Φυσικοθεραπευτής Γ.Ν.

Φυσικοθεραπευτική Παρέμβαση σε Ασθενή με Κάκωση Νωτιαίου Μυελού: Αποκατάσταση Κινητικότητας. Καρανίκας Απόστολος, Φυσικοθεραπευτής Γ.Ν. Φυσικοθεραπευτική Παρέμβαση σε Ασθενή με Κάκωση Νωτιαίου Μυελού: Αποκατάσταση Κινητικότητας. Καρανίκας Απόστολος, Φυσικοθεραπευτής Γ.Ν. ΚΑΤ Κάκωση Νωτιαίου Μυελού. Σοβαρός ο Αντίχτυπος στη Ζωή του Ασθενή.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Η διδασκαλία του Βόλεϊ στο Σχολείο» ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Καθηγητής Φυσ. Αγωγής ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Το σεμινάριο αυτό έχει σαν σκοπό να δώσει βασικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΥΪΚΕΣ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ Έλλειψη ισορροπίας μεταξύ μυϊκών ομάδων που βρίσκονται σε λειτουργική συνάφεια (αγωνιστές ανταγωνιστές, π.χ. κοιλιακοί- ραχιαίοι) ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων

Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 10η Διαταραχές Αισθητηρίων Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Αισθητηριακές Διαταραχές Διαταραχές κατά

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 14.7.2016 2015/2103(INL) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής

Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Χαρακτηρίζεται η κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ;

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την ένωση δύο οστών, της κνήμης και μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος). Μεταξύ των δύο οστών υπάρχουν δύο στρογγυλοί δίσκοι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 3η: Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (Ε.Ε.Π.)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 3η: Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (Ε.Ε.Π.) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 3η: Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (Ε.Ε.Π.) Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες

Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Ορισμός Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΟ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΟ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ό Ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Σ τ ε ρ ε ά ς Ε λ λ ά δ α ς Σ χ ο λ ή Ε π α γ γ ε λ μ ά τ ω ν Υ γ ε ί α ς & Π ρ ό ν ο ι α ς Τ μ ή μ α Φ υ σ ι κ ο θ ε ρ α π ε ί α ς Π ρ ό γ ρ α

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Σωματικές αναπηρίες και δυσκολίες προσαρμογής. Γεωργία Νταβαρούκα

Σωματικές αναπηρίες και δυσκολίες προσαρμογής. Γεωργία Νταβαρούκα Σωματικές αναπηρίες και δυσκολίες προσαρμογής Γεωργία Νταβαρούκα Geo_ntav@live.com Λάρισα 15-3-2016 Εγκεφαλική παράλυση Σίτιση Ένδυση-Υπόδηση Προσωπική υγιεινή-τουαλέτα Διαταραχές λόγου Μαθησιακές δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα Εκπαιδευτικοί Α/βάθμιας & Β/βάθμιας Εκπ/σης Χρήστος Ντόνας Κώστας Πάλλας Αγγελική Ταγκάλου Δομή του Οδηγού Κινητικές Αναπηρίες Ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 13η Πολιομυελίτιδα - Ακρωτηριασμοί

Διάλεξη 13η Πολιομυελίτιδα - Ακρωτηριασμοί ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 13η Πολιομυελίτιδα - Ακρωτηριασμοί Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Πολιομυελίτιδα Νόσος που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Ιδιότητες του νερού

ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Ιδιότητες του νερού ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η φυσικοθεραπεία βασίζεται σε φυσικά μέσα. Ένα από αυτά είναι και το υγρό στοιχείο, το νερό. Η εφαρμογή του νερού ως μέσο στη θεραπεία ονομάζεται Υδροθεραπεία. Η επίδραση του νερού είναι ευεργετική

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές

Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 2η Φυσική Αγωγή Στο Ειδικό Σχολείο: Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Και Προσαρμογές Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης Η βελτίωσης της μυϊκής απόδοσης Η βελτίωσης της νευρομυϊκής λειτουργίας-ιδιοδεκτικότητας Η λειτουργική

Η ανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης Η βελτίωσης της μυϊκής απόδοσης Η βελτίωσης της νευρομυϊκής λειτουργίας-ιδιοδεκτικότητας Η λειτουργική Η ανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης Η βελτίωσης της μυϊκής απόδοσης Η βελτίωσης της νευρομυϊκής λειτουργίας-ιδιοδεκτικότητας Η λειτουργική επανένταξη Η ανάκτηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης Η

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιβλέπουσα: Ζακοπούλου Βικτωρία.

Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιβλέπουσα: Ζακοπούλου Βικτωρία. Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «Εγκεφαλική Παράλυση στην παιδική ηλικία». Εκπόνηση εργασίας: Παπαδοπούλου Ειρήνη Α.Μ. 12148 Επιβλέπουσα:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ. Επιμέλεια football-academies Πέμπτη, 12 Μάιος της Ειρήνης Περπινιά

ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ. Επιμέλεια football-academies Πέμπτη, 12 Μάιος της Ειρήνης Περπινιά της Ειρήνης Περπινιά Όλες οι σωματικές δραστηριότητες απαιτούν κάποιο βαθμό ισορροπίας, ένα εσωτερικό σχεδιάγραμμα δυναμικής αντίδρασης, που αποτελείται από τις ακούσιες αισθήσεις που μας κρατούν στην

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Φυσικής δραστηριότητας στην κινητική επάρκεια και την ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος του παιδιού

Ο ρόλος της Φυσικής δραστηριότητας στην κινητική επάρκεια και την ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος του παιδιού Ο ρόλος της Φυσικής δραστηριότητας στην κινητική επάρκεια και την ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος του παιδιού Ελευθέριος Κέλλης, Ph.D Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνής προβληματισμός Μη σωστή στάση Προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης () για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: 1 1 2 3 4 Οι άνθρωποι με συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας (ΟΑ) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαγγελματία του τομέα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ & ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΟΝΟ ΣΤΟΝ ΑΥΧΕΝΑ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ & ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΟΝΟ ΣΤΟΝ ΑΥΧΕΝΑ Τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ό Ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Σ τ ε ρ ε ά ς Ε λ λ ά δ α ς Σ χ ο λ ή Ε π α γ γ ε λ μ ά τ ω ν Υ γ ε ί α ς & Π ρ ό ν ο ι α ς Τ μ ή μ α Φ υ σ ι κ ο θ ε ρ α π ε ί α ς Π ρ ό γ ρ α

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 1η: Εισαγωγή, Έννοιες, Ορισμοί Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ευάγγελος Αλμπανίδης Ph.D., Καθηγητής

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ευάγγελος Αλμπανίδης Ph.D., Καθηγητής ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Ευάγγελος Αλμπανίδης Ph.D., Καθηγητής Άσκηση & Οστεοπόρωση Η άσκηση συντελεί στην απόκτηση μεγαλύτερης κορυφαίας οστικής πυκνότητας Η άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Εγκεφαλική παράλυση. Μιχάλης Η. Χαντές Αναπληρωτής Καθηγητής. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική

Εγκεφαλική παράλυση. Μιχάλης Η. Χαντές Αναπληρωτής Καθηγητής. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική Εγκεφαλική παράλυση Μιχάλης Η. Χαντές Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ορθοπαιδική Κλινική ΟΡΙΣΜΟΣ Ως εγκεφαλική παράλυση ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία προκύπτουν διαταραχές της μυικής

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Παθητικά στοιχεία. Οστά. Αρθρ. χόνδροι. Πολύπλοκη κατασκευή. Σύνδεσμοι τένοντες. Ενεργητικά στοιχεία. Ανομοιογενή βιολογικά υλικά.

Παθητικά στοιχεία. Οστά. Αρθρ. χόνδροι. Πολύπλοκη κατασκευή. Σύνδεσμοι τένοντες. Ενεργητικά στοιχεία. Ανομοιογενή βιολογικά υλικά. Κινησιοθεραπεία Ιδιότητες Υλικών 1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΥΛΙΚΩΝ Ανθρώπινο σώμα Παθητικά στοιχεία Οστά Αρθρ. χόνδροι Πολύπλοκη κατασκευή Σύνδεσμοι τένοντες Ανομοιογενή βιολογικά υλικά Ενεργητικά στοιχεία Μύες

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Παράγοντες που επιδρούν στη μάθηση Η σοβαρότητα του αυτισμού Το επίπεδο της νοητικής τους ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ένας οδηγός για τους γονείς, ώστε τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 να επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους

Ένας οδηγός για τους γονείς, ώστε τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 να επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους Ένας οδηγός για τους γονείς, ώστε τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 να επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους Τι θα βρείτε σε αυτό το φυλλάδιο Επιστροφή στο σχολείο Σωματική άσκηση και παιχνίδι Πάρτι και γιορτές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 11η: Αυτισμός και Προσαρμογές Άσκησης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 11η: Αυτισμός και Προσαρμογές Άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 11η: Αυτισμός και Προσαρμογές Άσκησης Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΜΥΪΚΟΣ ΤΟΝΟΣ Είναι η συνεχής ελαφρά σύσπαση των µυών ακόµη και σε κατάσταση ηρεµίας. ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΥΪΚΟΥ ΤΟΝΟΥ Εγκεφαλική παράλυση Κρανιοεγκεφαλική κάκωση Κακώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 5η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία Περιεχόμενο ενοτήτων Ποιοτική αξιολόγηση Ορισμός και στάδια που περιλαμβάνονται Περιεχόμενο: στοιχεία που τη

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης Ενότητα 7: Προγραμματισμός προπόνησης ανάπτυξης φυσικής κατάστασης Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός Προγραμμάτων

Σχεδιασμός Προγραμμάτων Σχεδιασμός Προγραμμάτων Ευλυγισία & Ισορροπία Μ. Μιχαλοπούλου Δ. Π. Θράκης Διατάσεις με καρέκλα Κάθισμα σε καρέκλα και Αυτί στον ώμο (κατέβασμα του αυτιού προς τον ώμο). Το σαγόνι βλέπει τον ώμο. Κυκλικές

Διαβάστε περισσότερα

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή Εισαγωγή Eiσαγωγη 17 * Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: Η ανατροφή του σας δυσκολεύει και σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; Βρίσκεστε συχνά σε

Διαβάστε περισσότερα

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας

Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Τι να περιμένετε από τον Οστεοπαθητικό σας Υψηλά πρότυπα οστεοπαθητικής περίθαλψης σε όλη την Ευρώπη What to expect from your osteopath 1 Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Οστεοπαθητικής Περίθαλψης εγγυώνται την ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!!

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Η παραδοχή ενός πρώην νοσηλευτή της ΜΤΝ Κλεισαρχάκη Σοφία Κοινωνική Λειτουργός Εργάζομαι. Ως επαγγελματίας και είμαι Ηθικά ευαίσθητος στην ευπάθεια του ασθενούς Βιώνω

Διαβάστε περισσότερα

Άνοια στην Τρίτη ηλικία:

Άνοια στην Τρίτη ηλικία: Άνοια στην Τρίτη ηλικία: οι επιπτώσεις της νόσουστηνκαθημερινότητα της οικογένειας και οι τρόποι παρέμβασης για μια λειτουργική επικοινωνία Γκαρίπη Χριστιάνα / Κλινική ψυχολόγος Τι είναι άνοια; Μία ετερογενής

Διαβάστε περισσότερα

Εγκεφαλικής Παράλυσης

Εγκεφαλικής Παράλυσης Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας & Ιπποθεραπείας Ιωαννίνων, Μονάδα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, 3ΕΛΕΠΑΠ Ιωαννίνων 1 2 Η Ιπποθεραπεία, είναι μία νευροφυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Συνήθεις τραυματισμοί σε τριαθλητές και βασικά στοιχεία για την αποκατάστασή τους. Χοντολίδης Πάνος Φυσικοθεραπευτής MSc PT

Συνήθεις τραυματισμοί σε τριαθλητές και βασικά στοιχεία για την αποκατάστασή τους. Χοντολίδης Πάνος Φυσικοθεραπευτής MSc PT Συνήθεις τραυματισμοί σε τριαθλητές και βασικά στοιχεία για την αποκατάστασή τους Χοντολίδης Πάνος Φυσικοθεραπευτής MSc PT Τι είναι τραυματισμός??? Είναι τα μυοσκελετικά συμπτώματα που είτε: εμποδίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα):

Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα): Τι είναι η θλάση των οπίσθιων μηριαίων; Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (οπίσθιοι μηριαίοι μύες) αποτελείται από τρεις μύες (εικόνα): - Δικέφαλο μηριαίο - Ημιημενώδη 1

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού. Ν. Καστοριάς

Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού. Ν. Καστοριάς Κέντρο Ημέρας για Παιδιά, Εφήβους και Νεαρούς Ενήλικες με Διαταραχή στο Φάσμα του Αυτισμού Ν. Καστοριάς Τεύχος 12 Δεκέμβριος 2016 [1] ΑΥΤΟΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ Το να νιώθει κανείς

Διαβάστε περισσότερα

Νεανική Δερματομυοσίτιδα

Νεανική Δερματομυοσίτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Νεανική Δερματομυοσίτιδα Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΑΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΟΣΙΤΙΔΑ 1.1 Τι είδους νόσημα είναι; Η νεανική δερματομυοσίτιδα (ΝΔΜ) είναι ένα σπάνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜOΣ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ «κοιτάζουμε με τα μάτια αλλά βλέπουμε με τον εγκέφαλο» 90% των πληροφοριών που φθάνουν στον εγκέφαλο περνούν μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος Δρ. Αναστασία Χ Γιαννακού Λέκτορας Ενιαίας Εκπαίδευσης Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος Πρόκειται για μια χρόνια νευροαναπτυξιακή διαταραχή Νευρολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΔΙΣΗΣ Τι είναι η Ανάλυση Βάδισης? Η εκτίμηση της βάδισης ενός ατόμου μόνο με την παρατήρηση είναι δύσκολη. Η δυσκολία αυτή είναι μεγαλύτερη όταν η βάδιση επηρεάζεται από νευρολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία Ενότητα 6.1: Σωματικές αναπηρίες και προβλήματα υγείας. Σουζάνα Παντελιάδου Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα των παιδιών και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής Priya Patel and Panos Vostanis Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες Πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι με οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα λαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή περίθαλψη σε ολόκληρη την Ευρώπη: συστάσεις του EUMUSC.NET Σε συνεργασία με τον EULAR

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ: Παιδιά με σύνδρομο ΝΤΑΟΥΝ (4ο μέρος)

ΕΡΕΥΝΑ: Παιδιά με σύνδρομο ΝΤΑΟΥΝ (4ο μέρος) ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ "Ι.Κ. ΒΕΛΛΙΔΗΣ" ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1995 Η πρώτη Ελληνική Εφημερίδα στο Internet Ρεπορτάζ ΕΡΕΥΝΑ: Παιδιά με σύνδρομο ΝΤΑΟΥΝ (4ο μέρος) Η αδυναμία τόσο του

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ Επιστημονική υπεύθυνη: Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου Καισαριανή, 2018 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κέντρο Υγείας του Παιδιού Καισαριανής 2. Η ιδέα για τη δημιουργία 3. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Σύμβολο της μεθόδου "Κείμενο για Όλους" Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Τμήμα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Μάρτιος 2009 Ποια είναι τα δικαιώματα των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Ο Νόμος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Keeping the beat: Use of rhythmic music during exercise activities for the elderly with dementia.

Keeping the beat: Use of rhythmic music during exercise activities for the elderly with dementia. Keeping the beat: Use of rhythmic music during exercise activities for the elderly with dementia. R. Mark Mathews, PhD Alicia A. Clair, PhD, MT-BC Karl Kosloski, PhD Κρατώντας το ρυθμό. Η χρήση της ρυθμικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟ Α ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 1. Γαστροοισοφαγική παλινδρόµηση (ΓΟΠ) Η συχνότητα της ΓΟΠ σε παιδιά µε ΕΠ αναφέρεται από 26% - 75%, ενώ σε φυσιολογικά παιδιά και βρέφη εκτιµάται περίπου στο 7-8% (Cadman και συν. 1978,

Διαβάστε περισσότερα

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr Συνέντευξη της Ναταλί Σαμπά στη Βάλια Κουρκουμέλη. (Από το babyspace.gr. Ημερομηνία online έκδοσης: 22/07/2010) Η παιγνιοθεραπεία για τη Ναταλί Σαμπά ήταν η ευκαιρία να

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς Παρατήρηση III Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση

710 -Μάθηση - Απόδοση 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 6η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Παρατήρηση Αξιολόγηση & Διάγνωση Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνει: Διαδικασία της παρατήρησης & της αξιολόγησης Στόχοι και περιεχόμενο παρατήρησης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΑΝΟΙΚΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Ειδική Αγωγή Ετήσιο Πρόγραμμα Εξειδίκευσης: Ειδική Αγωγή: Εκπαίδευση, Απασχόληση και Φροντίδα Ατόμων με Αναπηρία Διάρκεια: 1 Έτος (αναλογία σε ώρες 550), Ημέρες & ώρες μαθημάτων: Σάββατo και Κυριακή 1

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας Διαδραστικά Εκπαιδευτικά Παιχνίδια Βασισµένα στο Kinect για Παιδιά µε Δυσπραξία. Σ. Ρετάλης, Μ. Μπολουδάκης,

Σχεδιάζοντας Διαδραστικά Εκπαιδευτικά Παιχνίδια Βασισµένα στο Kinect για Παιδιά µε Δυσπραξία. Σ. Ρετάλης, Μ. Μπολουδάκης, Σχεδιάζοντας Διαδραστικά Εκπαιδευτικά Παιχνίδια Βασισµένα στο Kinect για Παιδιά µε Δυσπραξία Σ. Ρετάλης, Μ. Μπολουδάκης, retal@unipi.gr, michalis@kinems.com Ερευνητικός Στόχος Η αξιοποίηση τεχνολογιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Ειδική Αγωγή και Μαθησιακές Δυσκολίες Πρόγραμμα Εξειδίκευσης: Ειδική Αγωγή και Μαθησιακές Δυσκολίες Διάρκεια: 1 Έτος (αναλογία σε ώρες 550), Ημέρες & ώρες μαθημάτων:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΔΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΠΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΔΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΠΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΔΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΠΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ Φυσιολογική κίνηση ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Κλειστής Νοσηλείας Αποτελέσµατα 2016

Αποκατάσταση Κλειστής Νοσηλείας Αποτελέσµατα 2016 Αποκατάσταση Κλειστής Νοσηλείας Αποτελέσµατα 2016 www.euromedica-arogi.gr ΟΡΑΜΑ Καλύτερη Υγεία για Όλους Θέλουµε να ξεπερνούµε τις στατιστικές και τα προγνωστικά, εµπνέοντας δύναµη και ελπίδα. Να θέτουµε

Διαβάστε περισσότερα

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών Δυστονία Δυστονία Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών προκαλώντας ανεξέλεγκτες επαναλαμβανόμενες ή στροφικές κινήσεις του προσβεβλημένου τμήματος του σώματος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Αθλητισμός και ψυχική υγεία Είναι γεγονός ότι ψυχή και σώμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα καθώς η σωματική κατάσταση επηρεάζει την ψυχική όπως και το αντίστροφο. Με την άσκηση αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

*Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος

*Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος *Γράφει ο Φώτης Βελισσαράκος Πότε ένα παιδί βλέπει σωστά; Ποιές είναι οι δεξιότητες εκείνες που καθορίζουν την καλή λειτουργία της όρασης του; Πώς μπορεί μια δυσλειτουργία της όρασης να επηρεάσει την απόδοση

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω:

Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης. Ένας κοινά αποδεκτός ορισμός για τον όρο Θετική Ανάπτυξη είναι ο παρακάτω: Ψυχολογία Φυσικής Αγωγής Διάλεξη 1 Θετική Ανάπτυξη μέσω της Φυσικής Αγωγής και του Παιδικού Αθλητισμού Μάριος Γούδας Θέματα Διάλεξης Τι εννοούμε με τον όρο Θετική Ανάπτυξη Φυσική Αγωγή, Παιδικός Αθλητισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ. *Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι σπασμοί. υποχωρούν μόνοι τους χωρίς να προλάβουμε να δώσουμε κάποια θεραπεία.

ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ. *Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι σπασμοί. υποχωρούν μόνοι τους χωρίς να προλάβουμε να δώσουμε κάποια θεραπεία. ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ Παρασκευή Λογοθέτη Νοσηλεύτρια ΤΕ, Υπεύθυνη Παιδιατρικής Κλινικής Δεν υπάρχει τίποτα που να τρομοκρατεί περισσότερο ένα γονιό από τους σπασμούς. Έρχονται στα Εξωτερικά ιατρεία τρέχοντας

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 12η Τραυματισμοί Νωτιαίου Μυελού

Διάλεξη 12η Τραυματισμοί Νωτιαίου Μυελού ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 12η Τραυματισμοί Νωτιαίου Μυελού Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Τραυματισμοί του Νωτιαίου Μυελού

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση Οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται: Για την παροχή πληροφοριών με ταχύτητα Για να διδάσκουν κριτική σκέψη και τρόπους επίλυσης προβλημάτων Για την κατασκευή προσομοιώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του Προγράμματος

Σκοπός του Προγράμματος www.espa.gr Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση Πρόληψη και Αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Δράσεις για την άσκηση και την υγιεινή διατροφή. www.ygeia-pronoia.gr Tμήμα Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας Αυγερινός Γ. Ανδρέας aavgerin@phyed.duth.gr Κεντρική έννοια είναι ότι Ο καθηγητής ΦΑ επιτυγχάνει τους διδακτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Ορισμός : Οξεία μυϊκή θλάση ορίζεται η ρήξη των μυϊκών ινών στο μυ η οποία είναι αποτέλεσμα εφαρμογής υπέρμετρης ξαφνικής δύναμης στο μυ

Διαβάστε περισσότερα

Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών. Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α.

Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών. Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α. Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α. (Αναπτυξιακή Ανιχνευτική Δοκιμασία,των Frankenburg & Dodds, 1967) Ανιχνεύει προβλήματα νοητικής

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα