- ΣτΕ 3176/2008 [Καθορισμός χρήσης γης σε Ο.Τ. διαφορετικής από των υπολοίπων Ο.Τ. με πρόσωπο επί της ίδιας λεωφόρου]

Transcript

1 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 2008/IV Περιεχόμενα - ΣτΕ 3176/2008 [Καθορισμός χρήσης γης σε Ο.Τ. διαφορετικής από των υπολοίπων Ο.Τ. με πρόσωπο επί της ίδιας λεωφόρου] - ΣτΕ 3180/2008 [Κοινόχρηστος χαρακτήρας εδαφικών λωρίδων που προήλθαν από κατάτμηση ιδιωτικής έκτασης]. - ΣτΕ 3168/2008 [Παράταση λειτουργίας λατομείων εκτός λατομικών περιοχών] - ΣτΕ 3163/2008 [Π.Ε.Π.Ο. για χώρο προσωρινής αποθήκευσης στερεών αποβλήτων]. - ΣτΕ 3162/2008 [Διατήρηση Χ.Α.Π.Η. και χωροθέτηση νέου σε περιοχή της Πάτμου. Εκτελεστότητα σχετικών αποφάσεων Δημοτικού Συμβουλίου]. - Επιτροπή Αναστολών ΣτΕ 914/2008 [Απόρριψη αίτησης αναστολής Π.Ε.Π.Ο. για Αιολικό Πάρκο]. - ΣτΕ 2961/2008 [ Εκδοση από τον Δασάρχη πρωτοκόλλου επιβολής ειδικής αποζημίωσης για διατήρηση αυθαίρετου κτίσματος σε δασική έκταση]. - ΣτΕ 2946/2008 [Απομάκρυνση αυθαίρετης διαφημιστικής πινακίδας από πρόσοψη κτηρίου στον Αρδηττό. Προθεσμία αιτήσεως ακυρώσεως]. - ΣτΕ 2841/2008 [Παράλειψη χορήγησης έγκρισης για την εγκατάσταση σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας] - ΣτΕ 1847/2008 [Γήπεδο Α.Ε.Κ. - Ακύρωση Π.Ε.Π.Ο.] - ΣτΕ 1607/2008 [Παράνομη προσωρινή άδεια λειτουργίας ΧΥΤΑ στην Κέρκυρα] - ΣτΕ 2389/2008 [Απαγόρευση αλιείας σαρδέλας με είδος εργαλείων, επιτρεπόμενο από κανονισμό Ε.Ε.] 1 / 91

2 ΣτΕ 3176/2008 [Καθορισμός χρήσης γης σε Ο.Τ. διαφορετικής από των υπολοίπων Ο.Τ. με πρόσωπο επί της ίδιας λεωφόρου] Πρόεδρος: Π. Πικραμμένος Εισηγητής: Χ. Λιάκουρας Δικηγόροι: Ν. Φράγκος, Παρ. Χρυσοστομίδης Όταν εγκρινόμενο Γ.Π.Σ. θεσπίζει νέες χρήσεις γης, χωρίς όμως να περιέχει ειδική μεταβατική διάταξη για την τύχη ακινήτων, στα οποία υπάρχουν νόμιμα διαφορετικές χρήσεις με βάση το προηγούμενο κανονιστικό καθεστώς, οι προϋφιστάμενες χρήσεις δεν επηρεάζονται. Συνεχίζονται είτε απεριόριστα είτε για όσο χρόνο προέβλεπε το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς ή η ατομική διοικητική πράξη που τις είχε επιτρέψει. Ο καθορισμός των χρήσεων γης, ως ουσιώδους στοιχείου του πολεοδομικού σχεδιασμού, από το οποίο εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ποιότητα ζωής στην πόλη, πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ορθολογικό, σύμφωνα με πολεοδομικά κριτήρια και προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Δεν καθιστά αδρανή την ιδιοκτησία σε σχέση με τον προορισμό της και δεν αποτελεί συνταγματικά ανεπίτρεπτο περιορισμό της. Δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότητας, όταν σε όμορες οδούς προβλέπεται διαφορετική χρήση, εφόσον οι εν λόγω οδοί δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά και από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν οι ειδικώτεροι λόγοι χαρακτηρισμού και υπαγωγής τους σε συγκεκριμένη χρήση. Η εκτίμηση της Διοίκησης για τα ιδιαίτερα μορφολογικά και άλλα χαρακτηριστικά των οδών, προκειμένου να υπαχθούν σε συγκεκριμένη χρήση, οδηγεί 2 / 91

3 σε κανονιστική ρύθμιση. Συνιστά όμως τεχνική κρίση που δεν αποτελεί αντικείμενο ακυρωτικού ελέγχου. Βασικές σκέψεις 4. Επειδή, το κατά τα άρθρα 38 και επόμενα του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Κ.Β.Π.Ν., π.δ. της 14/ , Δ' 580, που αποδίδει το περιεχόμενο των άρθρων 2 και επόμενα του ν. 1337/1983) καταρτιζόμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.), που αποτελεί, κατά το σύστημα του ν. 1337/1983 (Α' 33), το πρώτο στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού μιας περιοχής, περιέχει την γενική πρόταση πολεοδομικής οργάνωσης των πολεοδομικών ενοτήτων, η οποία αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στις χρήσεις γης στην περιοχή και περιλαμβάνει τις τυχόν απαγορεύσεις δόμησης και χρήσεων. Οι σχετικές με τις χρήσεις γης ρυθμίσεις του Γ.Π.Σ., εφ' όσον δεν χρειάζονται, τυχόν, περαιτέρω εξειδίκευση, είναι δεσμευτικές από την έναρξη ισχύος του Γ.Π.Σ. (ΣτΕ 7μ. 4047/1999). Κατά τα άρθρα 230 και επόμενα του Κ.Β.Π.Ν., που αποδίδουν το περιεχόμενο του από 23.2/ π.δ/τος (Δ' 166), οι χρήσεις γης στις περιοχές των Γ.Π.Σ. καθορίζονται σε κατηγορίες, αναλόγως προς την γενική ή ειδική πολεοδομική λειτουργία τους, στις κατηγορίες δε αυτές περιλαμβάνεται και η αμιγής κατοικία, στην οποία δεν επιτρέπεται, κατ' αρχήν, η χρήση οικοδομών για ορισμένες χρήσεις όπως λ.χ. γραφείων ή αποθηκών ή εστιατορίων. Εξ άλλου, η καταρτιζόμενη κατά τα άρθρα 43 και επόμενα του Κ.Β.Π.Ν. (άρθρα 6 και επόμενα του ν. 1337/1983) πολεοδομική μελέτη, η οποία αποτελεί το δεύτερο στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, περιέχει, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις για τις χρήσεις γης και τους σχετικούς περιορισμούς, απαγορεύσεις ή υποχρεώσεις, οι ρυθμίσεις δε αυτές είναι υποχρεωτικές μετά την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης, η οποία έχει τις συνέπειες έγκρισης σχεδίου πόλης κατά τις διατάξεις του ν.δ/τος της Περαιτέρω, κατ' άρθρο 22 του ν. 1650/1986, σε περίπτωση χρήσεων των ακινήτων διαφορετικών από εκείνες που προβλέπονται από τις ισχύουσες στην περιοχή πολεοδομικές διατάξεις, επιβάλλεται η σφράγισή τους (παρ. 5). Η σφράγιση επιβάλλεται με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας και εκτελείται με μέριμνα της οικείας αστυνομικής αρχής (παρ. 6). 3 / 91

4 5. Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, οι επιβαλλόμενες με το Γ.Π.Σ. ή με την πολεοδομική μελέτη χρήσεις γης των ακινήτων μιας πολεοδομούμενης περιοχής μπορεί να αφορούν όχι μόνο τα νέα κτίρια που κατασκευάζονται μετά την θέσπιση των ως άνω πολεοδομικών ρυθμίσεων αλλά και τα προϋφιστάμενα κτίρια, ανεξαρτήτως της διαφορετικής, τυχόν ευμενέστερης γι' αυτά, πολεοδομικής ρύθμισης που ίσχυε κατά την ανέγερση τους. Η τελευταία, όμως, αυτή δυνατότητα, της εφαρμογής δηλαδή των θεσπιζόμενων με το Γ.Π.Σ. ή με την πολεοδομική μελέτη χρήσεων γης και σε προϋφιστάμενα κτίρια, πρέπει, πάντως, να προβλέπεται ρητώς στο οικείο νεώτερο νομοθέτημα, δεδομένου ότι πρόκειται για ρύθμιση, η οποία αποκλίνει από τον κανόνα, υπαγορευόμενο άλλωστε και από την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, κατά τον οποίο μεταγενέστερες μεταβολές κανονιστικού καθεστώτος δεν θίγουν, κατ αρχήν, δικαιώματα και καταστάσεις που έχουν νομίμως δημιουργηθεί δυνάμει ατομικών διοικητικών πράξεων στηριζόμενων στο ισχύον κατά την έκδοση χους νομοθετικό καθεστώς. Συνεπώς, σε περίπτωση κατά την οποία εγκρινόμενο Γ.Π.Σ. ή πολεοδομική μελέτη θεσπίζει νέες χρήσεις γης για τα ακίνητα της περιοχής, διαφορετικές από τις μέχρι τότε ισχύουσες, χωρίς, όμως, να περιέχει ειδική πρόβλεψη, με την θέσπιση μεταβατικής διάταξης, για την τύχη ακινήτων, στα οποία υπάρχουν νομίμως διαφορετικές χρήσεις, με βάση το προηγούμενο κανονιστικό καθεστώς, οι προϋφιστάμενες αυτές χρήσεις δεν επηρεάζονται από το νεώτερο καθεστώς αλλά συνεχίζονται είτε απεριόριστα είτε για όσο χρόνο προέβλεπε, τυχόν, το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς ή η ατομική διοικητική πράξη που τις είχε επιτρέψει, δεδομένου και ότι με τη συγκεκριμένη χρήση του κτιρίου, για την οποία χορηγείται η σχετική οικοδομική άδεια, συνδέονται οι εφαρμοστέες κατά νόμο κατασκευαστικές προδιαγραφές και η διαμόρφωση των χώρων του ( ΣτΕ 2172/2006 7μ.). 6. Επειδή, οι αιτούντες οι οποίοι φέρονται ως κύριοι, νομείς και κάτοχοι ακινήτου, το οποίο βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 120 στο οικοδομικό τετράγωνο 123 στο Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής και στο οποίο, όπως ισχυρίζονται, λειτουργεί εστιατόριο, επικαλούνται ως έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης αφενός μεν ότι, με την προσβαλλόμενη πράξη έγκρισης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου δεν θα είναι πλέον επιτρεπτή η συνέχιση της λειτουργίας του μισθωμένου ακινήτου τους ως εστιατορίου, αφετέρου δε ότι, καθ' ό μέρος με την πράξη αυτή καθορίστηκε ως χρήση γης στο εν λόγω οικοδομικό τετράγωνο αυτή της αμιγούς κατοικίας και όχι η της γενικής, όπως, (ελλείψει 4 / 91

5 προηγούμενου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου), ίσχυε έως τώρα, προσβάλλεται το δικαίωμα της ιδιοκτησίας τους, αφού πλέον το ακίνητό τους υπόκειται σε πολεοδομικό καθεστώς δυσμενέστερο από το ισχύον και δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χρήσεις που έως την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης επιτρέπονταν. Ενόψει αυτών των ισχυρισμών των αιτούντων, η υπό κρίση αίτηση ασκείται από αυτούς άνευ εννόμου συμφέροντος κατά το μέρος που προβάλλουν ότι η προσβαλλόμενη πράξη θα καταστήσει μη νόμιμη την υπάρχουσα χρήση στο ακίνητο τους διότι, κατά τα προαναφεθέντα, νομίμως συνεχίζονται όλες οι προβλεπόμενες σε προεκδοθείσα οικοδομική άδεια χρήσεις, εφόσον το νεώτερο καθεστώς χρήσεων γης της περιοχής που ορίζεται ήδη στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, έστω και αν δεν επιτρέπει την έκδοση οικοδομικών αδειών με τις χρήσεις αυτές, δεν διέλαβε, πάντως, μεταβατική ρύθμιση για την τύχη χρήσεων που υφίστανται με βάση προεκδοθείσες οικοδομικές άδειες. Περαιτέρω, κατά το μέρος που οι αιτούντες υποστηρίζουν ότι με την προσβαλλόμενη πράξη το ακίνητό τους υπόκειται σε διαφορετικό πολεοδομικό καθεστώς, δυσμενέστερο από το υπάρχον, με έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως. 7. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η προσβαλλόμενη πράξη επικαλείται στο προοίμιό της τις υπ' αριθμ. 1/ , 2/ και 2 και 5/ γνωμοδοτήσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισμού Αθήνας. Στην ανωτέρω πρώτη γνωμοδότηση προτείνεται για την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, από τη Λ. Μεσογείου έως την οδό Μπουμπουλίνας, η χρήση γενικής κατοικίας. Η πρόταση αυτή επαναλαμβάνεται και στη δεύτερη υπ' αριθμ. 2/ γνωμοδότηση. Ακολούθως, κατόπιν του υπ' αριθμ. 316/ εγγράφου του Γενικού Γραμματέα του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με το οποίο, ύστερα από αίτημα του Δημάρχου του Δήμου Αγίας Παρασκευής, ζητήθηκε η επανεξέταση από τον Οργανισμό Αθήνας του υπό έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ως προς δύο ζητήματα, μεταξύ των οποίων ήταν και η «συμπλήρωση των απαιτούμενων ζωνών γενικής κατοικίας στα υπάρχοντα εμπορικά κέντρα της πόλης, ήτοι στις οδούς Γαρυττού, Πελοποννήσου και Ελευθερίου Βενιζέλου», συντάχθηκε η από συμπληρωματική εισήγηση προς την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας, στην οποία αναφέρεται ότι «η ζώνη γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελ. Βενιζέλου δε θεωρούμε ότι πρέπει να επεκταθεί πέραν της οδού Ν. Ζέρβα λόγω της άμεσης γειτνίασης της οδού με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού. Ο καθορισμός χρήσης αμιγούς κατοικίας έχει τηρηθεί σα γενική αρχή για όλα τα εν επαφή τμήματα 5 / 91

6 του Δήμου με τη Ζώνη προστασίας του Υμηττού, με εξαίρεση αυτών που γειτνιάζουν με ειδική χρήση (π.χ. χώρος νεκροταφείου), όπου επιβάλλει άλλο χαρακτηρισμό, ή για τον κεντρικό εμπορικό άξονα της Αγίου Ιωάννου». Δυνάμει της εισήγησης αυτής, η Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας, με την τελευταία υπ' αριθμ. 5/ γνωμοδότησή της, πρότεινε την επέκταση της ζώνης γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελ. Βενιζέλου μέχρι τη συμβολή με την οδό Ν. Ζέρβα. Περαιτέρω, ο Οργανισμός Αθήνας με το υπ' αριθμ. 870/ έγγραφό του προς τον δεύτερο αιτούντα απάντησε ότι με την ανωτέρω υπ' αριθμ. 5/ γνωμοδότηση της Εκτελεστικής Επιτροπής ορίσθηκε η χρήση αμιγούς κατοικίας στο Ο.Τ. 123, αφού λήφθηκαν υπόψει τα δεδομένα της περιοχής και οι γενικότερες αρχές του σχεδιασμού (περιοχές αμιγούς κατοικίας στις ζώνες εν επαφή με το π.δ/γμα προστασίας του Υμηττού). Τέλος, στο από έγγραφο του Οργανισμού Αθήνας προς τη Δ/νση Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αναφέρεται ως προς το τμήμα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, στο οποίο βρίσκεται το επίδικο οικοδομικό τετράγωνο, ότι «σε απάντηση των παραπάνω σχετικών σας γνωρίζουμε ότι, η ζώνη γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελ. Βενιζέλου δεν επεκτάθηκε πέραν της οδού Ν. Ζέρβα λόγω της άμεσης γειτνίασης της οδού με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού. Ο καθορισμός χρήσης αμιγούς κατοικίας έχει τηρηθεί σα γενική αρχή για όλα τα εν επαφή τμήματα του Δήμου με τη Ζώνη προστασίας του Υμηττού, με εξαίρεση αυτών που γειτνιάζουν με ειδική χρήση (π.χ. χώρος νεκροταφείου), όπου επιβάλλει άλλο χαρακτηρισμό ή για τον κεντρικό εμπορικό άξονα της Αγίου Ιωάννου. Στις οδούς Πατριάρχου Γρηγορίου και Νεαπόλεως, όπως φαίνεται και στο χάρτη του ΓΠΣ, η χρήση Γενικής Κατοικίας στα Ο.Τ. που γειτνιάζουν με τη ζώνη του Υμηττού καθορίσθηκε τόσο λόγω της θέσης τους έναντι του νεκροταφείου όσο και λόγω του ότι και οι δύο δρόμοι είναι δευτερεύουσες αρτηρίες σύμφωνα με το ιεραρχημένο οδικό δίκτυο του Δήμου». 8. Επειδή, με το άρθρο 24 του Συντάγματος θεσπίζεται υποχρέωση του κράτους προς ορθολογική χωροταξία και πολεοδομικό σχεδιασμό προς επίτευξη των καλυτέρων δυνατών όρων διαβίωσης. Ο καθορισμός των προσηκουσών σε κάθε περίπτωση χρήσεων γης, οι οποίες αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του πολεοδομικού σχεδιασμού, από το οποίο εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ποιότητα ζωής στην πόλη, πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ορθολογικό, συμφώνως προς πολεοδομικά κριτήρια και χάριν του δημοσίου συμφέροντος (πρβλ. ΣτΕ 1258/2000). Συνεπώς, ο κατά τα ανωτέρω καθορισμός των χρήσεων γης, ο οποίος δεν καθιστά αδρανή την ιδιοκτησία 6 / 91

7 σε σχέση με τον προορισμό της, δεν αποτελεί ανεπίτρεπτο περιορισμό του κατοχυρωμένου με το άρθρο 17 του Συντάγματος δικαιώματος της και ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως των αιτούντων είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί (πρβλ. ΣτΕ 443/2000 7μελής ). 9. Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, η συγκεκριμένη χρήση στο επίδικο οικοδομικό τετράγωνο δικαιολογείται λόγω της άμεσης γειτνίασης του με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού, ο δε διαφορετικός χαρακτηρισμός των οδών Αγίου Ιωάννου, Πατριάρχου Γρηγορίου και Νεαπόλεως οφείλεται στο γεγονός ότι ο πρώτος μεν είναι ο κεντρικός εμπορικός άξονας του Δήμου, ενώ οι άλλες δύο οδοί αν και γειτνιάζουν προς τη ζώνη προστασίας του Υμηττού βρίσκονται απέναντι από το χώρο του νεκροταφείου και αποτελούν δευτερεύοντες οδικούς άξονες. Ενόψει των ανωτέρω, ο λόγος ακυρώσεως ότι παραβιάζεται η αρχή της ισότητας διότι στις ανωτέρω όμορες οδούς με τα ίδια χαρακτηριστικά με το επίδικο τμήμα της Ελ. Βενιζέλου προβλέπεται διαφορετική χρήση, πρέπει να απορριφθεί εφόσον οι εν λόγω οδοί δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με το τμήμα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, επί του οποίου βρίσκεται η ιδιοκτησία των αιτούντων και συνεπώς αυτή δεν τελεί υπό τις αυτές συνθήκες με τις ευρισκόμενες στις εν λόγω οδούς ιδιοκτησίες, η διαφοροποίηση δε αυτή αιτιολογείται επαρκώς. Εξάλλου, δεδομένου ότι, κατά τα ήδη εκτεθέντα, προκύπτουν, κατ' αρχήν, από τα στοιχεία του φακέλου οι ειδικώτεροι λόγοι χαρακτηρισμού των οδών του Δήμου Αγίας Παρασκευής και υπαγωγής τους σε συγκεκριμένη χρήση, η περαιτέρω εκτίμηση της Διοίκησης για τα ιδιαίτερα μορφολογικά και άλλα χαρακτηριστικά των οδών προκειμένου αυτές να ενταχθούν σε συγκεκριμένη χρήση, η οποία άλλωστε συνιστά κανονιστική ρύθμιση, δεν αποτελεί ως τεχνική κρίση αντικείμενο ακυρωτικού ελέγχου (πρβλ. ΣτΕ 4036/2005, 2609/2005). 10. Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι μη νόμιμη, εφόσον δύο μέλη που μετείχαν στην Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας είναι κάτοικοι Αγίας Παρασκευής, και συνεπώς έπρεπε να είχαν εξαιρεθεί λόγω εντοπιότητας. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, δεν μπορεί δε να συμπληρωθεί με το κατατεθέν στο Δικαστήριο υπόμνημα των αιτούντων. απορριφθεί. 11. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να 7 / 91

8 ΣτΕ 3180/2008 [Κοινόχρηστος χαρακτήρας εδαφικών λωρίδων που προήλθαν από κατάτμηση ιδιωτικής έκτασης] Πρόεδρος: Π.Ν. Φλώρος Εισηγητής: Χ. Λιάκουρας Δικηγόροι:Γ. Κιαούλιας, Φερενίκη Οικονομίδου, Ξανθή Μπασάκου, Σπ. Βλαχόπουλος Το συμφέρον προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως δεν παύει να είναι έννομο από μόνο το γεγονός ότι ο αιτών φέρεται να έχει εκμεταλλευτεί την ίδια ενδεχόμενη παρανομία της προσβαλλόμενης πράξης. Ο νόμος αποβλέπει, και αρκείται, στην ύπαρξη δεσμού που επιτρέπει στον αιτούντα να αμφισβητήσει την αντικειμενική νομιμότητα της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης, προκειμένου να επιτύχει αποτέλεσμα που δεν αποδοκιμάζεται από την έννομη τάξη. Πράξη Νομάρχη που εκδόθηκε σύμφωνα με την ειδική διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν.δ. από δεν είναι νόμιμη, διότι ο Νομάρχης δεν διαπιστώνει μετά από γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου, αν εδαφικές λωρίδες που έχουν αφεθεί στην κοινή χρήση, αφέθηκαν πριν από την ούτε αποφαίνεται για τα λοιπά θέματα, για τα οποία είναι αρμόδιος. Κρίνει υπέρ της νομιμότητας της μεταβίβασης της κυριότητας γηπέδων που προήλθαν από κατάτμηση μεγαλύτερης έκτασης και υπέρ της νομιμότητας του σχηματισμού δύο κοινόχρηστων χώρων και της αναγνώρισής τους ως δρόμων σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 6 του ν. 720/1977, η οποία δεν είναι όμως εφαρμοστέα. Η διάταξη αυτή δεν προβλέπει την έκδοση διοικητικής πράξης που να επιτρέπει την ιδιωτική πολεοδόμηση και την κατάτμηση οικοπέδων. Ρυθμίζει ιδιοκτησιακά μόνο θέματα υπέρ του Δημοσίου, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και όχι πολεοδομικά ζητήματα υπέρ τρίτων ιδιωτών. 8 / 91

9 Βασικές σκέψεις 2. Επειδή, με την υπ' αριθμ. 3916/ απόφαση της βοηθού Νομάρχη Πειραιά (Δ 497/ ) αφενός μεν έγινε δεκτό ότι ήταν σύννομη η μεταβίβαση της κυριότητας από την Ο.Β. και τους κληρονόμους της εννέα γηπέδων, που προήλθαν από την κατάτμηση μεγαλύτερης έκτασης στη θέση «Πλάκα» εντός των ορίων του προϋφισταμένου του 1923 οικισμού Αγίας Μαρίνας Αίγινας, αφετέρου δε αναγνωρίσθηκαν δύο δρόμοι (οδός Φιλίας και Φιλίππου), που είχαν σχηματισθεί μεταξύ των παραπάνω εννέα τμημάτων ως κοινόχρηστοι χώροι. Κατά της απόφασης αυτής ο αιτών άσκησε την υπ' αριθμ / «ένστασηκαταγγελία», την οποία κατέθεσε στη Διεύθυνση Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Πειραιά. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε σιωπηρά από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής λόγω παρέλευσης άπρακτης της εξηκονθήμερης προθεσμίας, που τάσσεται από το άρθρο 8 παρ. 3 του ν. 3200/ 1955, από την περιέλευσή της στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής, ο δε αιτών ενημερώθηκε σχετικά με το υπ' αριθμ / έγγραφο του ίδιου Γενικού Γραμματέα. Με την υπό κρίση αίτηση, η οποία ασκήθηκε ως «αίτηση- προσφυγή», όπως συμπληρώθηκε με το από δικόγραφο προσθέτων λόγων και η οποία κατατέθηκε στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά, ο αιτών ζητεί την ακύρωση της ανωτέρω νομαρχιακής πράξης καθώς και του υπ' αριθμ / εγγράφου του ίδιου Γενικού Γραμματέα. Το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά, με την υπ' αριθμ. 371/2005 απόφασή του, νομίμως παρέπεμψε την υπό κρίση αίτηση στο σύνολό της στο Συμβούλιο της Επικρατείας ως διαφορά από την εφαρμογή της νομοθεσίας για την πολεοδομία και τη δόμηση. 4. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την υπ' αριθμ. 1785/1985 πράξη της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Πειραιά χορηγήθηκε στον παρεμβαίνοντα άδεια περιτείχισης οικοπέδου του, εμβαδού 768,8 τ.μ., το οποίο απέκτησε το 1984 κατόπιν κατάτμησης ευρύτερης ιδιοκτησίας των κληρονόμων της Ο. Β., συνολικής έκτασης τ.μ. στη θέση «Πλάκα» στην Αγία Μαρίνα στην Αίγινα. Κατόπιν καταγγελίας του αιτούντος, οι 9 / 91

10 οικοδομικές εργασίες του παρεμβαίνοντος διακόπηκαν με την υπ' αριθμ /2155/ πράξη της ίδιας Διεύθυνσης, η οποία με το υπ' αριθμ /56/ έγγραφό της προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αφενός μεν ανέφερε όχι «μετά από καταγγελία και υποβολή στοιχείων τίτλων και βεβαίωση κοινότητας, ότι ο δρόμος δημιουργήθηκε μετά το 80, η Υπηρεσία μας προέβη στη διακοπή των οικοπεδικών εργασιών, καθόσον το οικόπεδο δεν έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις», αφετέρου δε ζήτησε να πληροφορηθεί «εάν είναι δυνατόν να θεωρηθεί κοινόχρηστος δρόμος με την έννοια των πολεοδομικών διατάξεων αυτός που προβλέπεται σε συμβόλαιο μεταγενέστερο του 1980, με την προϋπόθεση ότι ο ιδιοκτήτης θα παραιτηθεί σήμερα των δικαιωμάτων κυριότητας επί του δρόμου με συμβολαιογραφική πράξη, εις όφελος της κοινότητας». Η Διεύθυνση Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με το υπ' αριθμ / έγγραφό της, ανέφερε ότι, κατά τη γνώμη της, δεν μπορεί να δημιουργηθεί κοινόχρηστος δρόμος απλά με συμβολαιογραφική πράξη από τον ιδιοκτήτη γιατί αντίκειται στο άρθρο 20 του από Ν.Δ/τος, συμπλήρωσε δε ότι η δημιουργία νέων δρόμων σε οικισμούς προϋφιστάμενους του 1923 επιτρέπεται, με την προϋπόθεση όμως ότι ακολουθείται για την έγκρισή τους η διαδικασία της περί σχεδίου πόλεων νομοθεσίας που αναφέρεται στην παρ. 4 του άρθρου 2 του από π.δ/τος. Κατόπιν αυτού, στο υπ' αριθμ. 1211/ έγγραφο της Διεύθυνσης Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων προς τη Νομαρχία Πειραιά, με το οποίο δίνονται οδηγίες προς αυτήν, αναφέρεται ότι η εν λόγω Διεύθυνση συμφωνεί με τη Διεύθυνση Πολεοδομίας «ως προς τη δημιουργία του δρόμου που βρίσκεται μέσα στα όρια του προϋφιστάμενου πριν το 1923 οικισμού Αγίας Μαρίνας Αιγίνης». Ακολούθως, η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας Πειραιά, με το υπ' αριθμ / 374/ έγγραφό της προς το Σ.Χ.Ο.Π. Ν. Πειραιά, αναφέρει ότι κατόπιν εξέτασης των προσκομισθέντων από τον Σ. Δ. διαγραμμάτων που συνοδεύουν τη 1508/1967 δικαστική απόφαση, στα οποία εμφανίζονται τα κρίσιμα τμήματα της ιδιοκτησίας κληρονόμων Β., προκύπτει ότι, σε αυτά εμφανίζεται μόνο η περιμετρική προς τις ιδιοκτησίες αυτές οδός, οι δε δρόμοι που εμφανίζονται στο διάγραμμα που συνοδεύει το υπ' αριθμ / συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Αθηνών Κ. Κ., δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα ως ιδιωτικοί δρόμοι από τον ιδιοκτήτη της έκτασης. Στο ίδιο δε έγγραφο ζητείται η απόφαση του αρμόδιου Σ.Χ.Ο.Π. σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 20 του ν.δ/τος Εν συνεχεία, το Κοινοτικό Συμβούλιο 10 / 91

11 της Κοινότητας Μεσαγρού, κατόπιν αίτησης του παρεμβαίνοντος, για την αναγνώριση δύο κοινοτικών δρόμων στην επίδικη περιοχή που παραχώρησαν με δήλωσή τους στην Κοινότητα οι ιδιοκτήτες της περιοχής Αφοί Βακαλόπουλοι, με την υπ' αριθμ. 26/1990 απόφασή του, έκρινε ότι «οι δρόμοι που εμφανίζονται στο τοπογραφικό διάγραμμα του Πολ. Μηχανικού στη θέση Πλάκα Αγίας Μαρίνας, είναι στην κοινή χρήση από το 1980, διευκολύνουν την διέλευση των λουομένων προς την πλαζ, καθώς και τροχοφόρα οχήματα τροφοδοσίας ξενοδοχείων της περιοχής. Για τους παραπάνω λόγους θεωρούνται απαραίτητοι για τον οικισμό». Η ίδια Κοινότητα, με την υπ' αριθμ. 99/1990 απόφασή της αποδέχθηκε την υπ' αριθμ. 9316/ δήλωση της συμβολαιογράφου Αίγινας Γ. Ψ., με την οποία οι αδελφοί Β. αναγνώρισαν και επικύρωσαν την άτυπη δωρεά της μητέρας τους, με την οποία παραχώρησε στην Κοινότητα Μεσαγρού τμήματα γης, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι οικιστές Αγίας Μαρίνας για τη διέλευσή τους και τα οποία έχουν γίνει δρόμοι, αναγνωρίζει τους δρόμους αυτούς ως κοινόχρηστους και τους ονοματοθετεί ως οδούς «Φιλίας» και «Πλάκας». Η ανωτέρω απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Μεσαγρού, κατόπιν σχετικής προσφυγής του αιτούντος, ακυρώθηκε με την υπ' αριθμ / απόφαση του Νομάρχη Πειραιά με την αιτιολογία ότι δεν μπορεί να δημιουργηθεί κοινόχρηστος δρόμος απλά με συμβολαιογραφική πράξη από τον ιδιοκτήτη γιατί αντίκειται στο άρθρο 20 του από ν.δ., η δε ονομασία οδών απαιτεί πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου. Ακολούθως, το Κοινοτικό Συμβούλιο Μεσαγρού με την υπ' αριθμ. 54/1992 απόφασή του ενέκρινε και έδωσε ονομασίες σε οδούς και πλατείες της Κοινότητος, μεταξύ των οποίων και στις δύο επίδικες οδούς. Εν συνεχεία, ο Πρόεδρος της προαναφερόμενης Κοινότητας με την από βεβαίωσή του βεβαιώνει ότι η μία εκ των επιδίκων οδών ονομάστηκε οδός Φιλίππου με την 54/1992 απόφαση του οικείου Κοινοτικού Συμβουλίου, ότι είναι κοινόχρηστη, τσιμεντοστρωμένη, ηλεκτροφωτίζεται από στύλους της ΔΕΗ και δημιουργήθηκε με την ανέγερση οικοδομών από το 1980 περίπου και με την υπ' αριθμ. 9316/ δήλωση κληρονόμων Β., με την οποία αναγνώρισαν την άτυπη δωρεά της μητέρας τους προς την Κοινότητα Μεσαγρού περί παραχώρησης των τμημάτων αυτών στην κοινή χρήση ως δρόμων στην περιοχή αυτή. Ακολούθησε η χορήγηση στον ήδη παρεμβαίνοντα της υπ' αριθμ. 810/ οικοδομικής άδειας για την ανέγερση ισογείου με υπόγειο κτιρίου εστίασης στον οικισμό Αγίας Μαρίνας στην Αίγινα και επί της οδού Φιλίας. Κατόπιν καταγγελιών του αιτούντος, με την υπ' αριθμ. 2340/ απόφαση του Διευθυντή της αρμόδιας Πολεοδομίας της Νομαρχίας Πειραιά ανακλήθηκε η ανωτέρω οικοδομική άδεια, με την εξής αιτιολογία: κατά τον 11 / 91

12 παρεμπίπτοντα έλεγχο τίτλων που ασκήσαμε, διαπιστώσαμε ότι το οικόπεδο ιδιοκτησίας Σ. Δ.... ασχέτως εάν κέκτηται τις προϋποθέσεις της κατά παρέκκλιση αρτιότητας δημιουργήθηκε κατά παράβαση του άρθρου 20 του από νομοθετικού διατάγματος». Κατόπιν τούτων αποφασίσθηκε η συγκρότηση άτυπης επιτροπής για την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2690/1999, κλήθηκαν οι ενδιαφερόμενοι να εκφράσουν τις απόψεις τους και, τελικά, την συντάχθηκε η σχετική απόφαση της προαναφερόμενης άτυπης επιτροπής. Η απόφαση αυτή αφενός μεν προέβη σε παρεμπίπτουσα κρίση επί της ουσίας του θέματος, σύμφωνα με την οποία, αν και τα επίδικα τμήματα γης δεν χαρακτηρίσθηκαν κοινόχρηστοι δρόμοι κατά τη διαδικασία της διάταξης του άρθρου 20 του ν.δ. του 1923, εντούτοις έχουν από το έτος 1980 κοινόχρηστο χαρακτήρα βάσει της υφιστάμενης κατάστασης, της συμβολαιογραφικής δήλωσης των ιδιοκτητών τους περί άτυπης δωρεάς αυτών στην Κοινότητα Μεσαγρού και της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 720/1977, αφετέρου δε πρότεινε τη διατήρηση της διακοπής των κρίσιμων οικοδομικών εργασιών διότι το ζήτημα αυτό πρέπει πρώτα να επιλυθεί από τα πολιτικά δικαστήρια. Κατόπιν αυτού, με την υπ' αριθμ / απόφαση της Δ/νσης Πολεοδομίας της Νομαρχίας Πειραιά διατάχθηκε η συνέχιση των οικοδομικών εργασιών που είχαν διακοπεί. Ακολούθως, και μετά από συνεχή αλληλογραφία μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών, το Τμήμα Χορήγησης Αδειών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας αφενός μεν προέβη σε εκ νέου διακοπή των οικοδομικών εργασιών με την υπ' αριθμ. Π14912/902/01/ πράξη του, αφετέρου δε με σχετικό έγγραφο του απέστειλε στο οικείο ΣΧΟΠ της Νομαρχίας φάκελο για να γνωμοδοτήσει πριν από την έκδοση απόφασης του Νομάρχη σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 4 του από Ν. Δ/τος, σχετικά με το σύννομο ή μη της μεταβίβασης της κυριότητας γηπέδων, επί των οποίων ο ιδιοκτήτης σχημάτισε ή αναγνώρισε ή επιδιώκει τον σχηματισμό κοινόχρηστων χώρων. Εν συνεχεία, και ενώ εκκρεμούσε η ανωτέρω σχετική διαδικασία, και κατόπιν ανάμειξης και το Συνηγόρου του Πολίτη, διατάχθηκε η διενέργεια επιθεώρησης από το Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, με θέμα τη νομιμότητα κατάτμησης και μεταβίβασης έκτασης στην επίδικη θέση, τη νομιμότητα σχηματισμού κοινόχρηστων χώρων και τη νομιμότητα έκδοσης όλων των οικοδομικών αδειών στην έκταση αυτή μετά την κατάτμησή της. Μεταξύ των συμπερασμάτων της έκθεσης ελέγχου που συνέταξε το ανωτέρω Σώμα Επιθεωρητών είναι ότι, μετά τη συμβολαιογραφική πράξη δωρεάς των λωρίδων γης από τους ιδιοκτήτες τους προς την Κοινότητα Μεσαγρού, είναι εφαρμοστέο το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 720/1977 (άρθρο 419 του ΚΒΠΝ) και συνεπώς οι εν λόγω λωρίδες γης 12 / 91

13 είναι κοινόχρηστοι χώροι νομίμως υφιστάμενοι. Εισήγηση δε με το ίδιο περιεχόμενο κοινοποιήθηκε και στο ΣΧΟΠ της Νομαρχίας Πειραιά, το οποίο με την υπ' αριθμ. 6/ γνωμοδότησή του συμφώνησε με την εν λόγω εισήγηση. Κατόπιν των ανωτέρω, εκδόθηκε η πρώτη προβαλλόμενη πράξη του Βοηθού Νομάρχη Πειραιά, με την οποία, αφενός μεν έγινε δεκτό ότι ήταν σύννομη η μεταβίβαση της κυριότητας από την Ο. Β. και τους κληρονόμους της εννέα γηπέδων, που προήλθαν από την κατάτμηση μεγαλύτερης έκτασης στη θέση «Πλάκα» εντός των ορίων του προϋφισταμένου του 1923 οικισμού Αγίας Μαρίνας Αίγινας, αφετέρου δε αναγνωρίσθηκαν δύο δρόμοι (οδός Φιλίας και Φιλίππου), που είχαν σχηματισθεί μεταξύ των παραπάνω εννέα τμημάτων ως κοινόχρηστοι χώροι. Κατά της απόφασης αυτής ο αιτών άσκησε την υπ' αριθμ / «ένσταση-καταγγελία», την οποία κατέθεσε στη Διεύθυνση Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Πειραιά. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε σιωπηρά από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής λόγω παρέλευσης άπρακτης της εξηκονθήμερης προθεσμίας, που τάσσεται από το άρθρο 8 παρ. 3 του ν. 3200/1955, από την περιέλευσή της στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής. Κατά των πράξεων αυτών ασκεί ο αιτών την υπό κρίση αίτηση ακυρώσεως. 5. Επειδή, η δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής, με την οποία ενημερώθηκε ο αιτών ότι η προσφυγή του απορρίφθηκε λόγω παρέλευσης εξήντα ημερών από την άσκηση της χωρίς να εκδοθεί απόφαση, απαραδέκτως προσβάλλεται ως μη εκτελεστή πράξη. Πρέπει να θεωρηθεί, όμως, συμπροσβαλλόμενη η σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής του αιτούντος από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας. 6. Επειδή, ο αιτών, ο οποίος φέρεται ως ιδιοκτήτης ξενοδοχείου επί ακινήτου ομόρου με το οικόπεδο του παρεμβαίνοντος, με έννομο συμφέρον ασκεί την υπό κρίση αίτηση, δεδομένου ότι με την προσβαλλόμενη πράξη του Νομάρχη Πειραιά αναγνωρίζεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των οδών που περιβάλλουν το εν λόγω οικόπεδο και επιτρέπεται με τον τρόπο αυτό η ανοικοδόμησή του, επιφέροντας βλάβη στο υφιστάμενο όμορο ακίνητο του αιτούντος. Το έννομο δε συμφέρον του αιτούντος δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, και αυτός ανήγειρε την οικοδομή του δυνάμει οικοδομικής άδειας, η οποία, αφορά μεν οικόπεδο με πρόσωπο και σε άλλο κοινόχρηστο δρόμο, για την έκδοσή της, όμως, και προκειμένου να συντρέξουν όλες οι, κατά το χρόνο έκδοσης της προϋποθέσεις 13 / 91

14 αρτιότητας, χρησιμοποιήθηκε και ο μη αμφισβητηθείς τότε κοινόχρηστος χαρακτήρας μίας εκ των επιδίκων οδών. Και τούτο διότι, κατά την έννοια του άρθρου 47 παρ. 1 του π. δ/τος 18/1989, το συμφέρον προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως δεν παύει να είναι έννομο από μόνο το γεγονός ότι ο αιτών φέρεται να έχει εκμεταλλευτεί σε προγενέστερο χρόνο την ίδια ενδεχόμενη παρανομία της προσβαλλόμενης πράξης. Ο νόμος αποβλέπει, και αρκείται, στην ύπαρξη δεσμού που επιτρέπει στον αιτούντα να αμφισβητήσει την αντικειμενική νομιμότητα της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης, προκειμένου να επιτύχει αποτέλεσμα που καθ' εαυτό δεν αποδοκιμάζεται από την έννομη τάξη. Η θεραπεία της τυχόν παρανομίας της νομικής κατάστασης του αιτούντος δεν επέρχεται με τη στέρηση του εννόμου συμφέροντος προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως αλλά με την δυνατότητα της διοίκησης να επιβάλλει την άρση της παράβασης. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, συμφέρον στηριζόμενο σε ισχύουσα διοικητική πράξη είναι πάντοτε και εξ ορισμού έννομο, αφού διοικητική πράξη που δεν ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε παράγει, κατά γενικό κανόνα, όλα τα έννομα αποτελέσματα της, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα του δικαιούχου να αξιώσει την επέλευση όλων των έννομων συνεπειών που απορρέουν από την ύπαρξή της. Ο έλεγχος δε της νομιμότητας της διοικητικής πράξης, στην οποία ο αιτών στηρίζει το έννομο συμφέρον του, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτο παρεμπίπτοντα έλεγχο του κύρους της και θα δημιουργούσε, κατ' αποτέλεσμα, μία άλλη δίκη εντός του πλαισίου της κυρίας δίκης που και δικονομικώς δυσχερής είναι και διεξάγεται χωρίς την τήρηση στοιχειωδών δικονομικών προϋποθέσεων για τον αιτούντα, ενόψει και της αυτεπάγγελτης έρευνας της συνδρομής του εννόμου συμφέροντος (πρβλ. ΣτΕ 3095/2001 Ολ, 173/1998 Ολ.). Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, ανεξαρτήτως ότι η ενδεχόμενη ωφέλεια του αιτούντος από την προσβαλλόμενη πράξη δεν αποκλείει και την εξ αυτής βλάβη του, η εν λόγω ωφέλεια καθώς και οι προκαλούμενες, ενδεχομένως σε αυτόν έννομες συνέπειες της τυχόν ακύρωσής της (παράνομη η μεταβίβαση σε αυτόν του οικοπέδου, ακυρότητα της οικοδομικής του άδειας) δεν μπορούν, ενόψει των ανωτέρω, να αποτελέσουν αντικείμενο ειδκότερου ελέγχου στο παρόν στάδιο εξέτασης του εννόμου συμφέροντος του αιτούντος. Επομένως, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος ισχυρισμός του παρεμβαίνοντος και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιά είναι αβάσιμος. 7. Επειδή, στο άρθρο 411 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (π.δ. της Δ 580), το οποίο κωδικοποίησε το άρθρο 20 του Ν.Δ. της «περί σχεδίων πόλεων» (ΦΕΚ 228 Α ) ορίζονται τα εξής: "1. Δεν επιτρέπεται 14 / 91

15 οιαδήποτε μεταβίβαση της κυριότητας μέρους ή του όλου γηπέδου, στο οποίο ο ιδιοκτήτης σχημάτισε ή αναγνώρισε κοινόχρηστους χώρους που τυχόν σχηματίστηκαν χωρίς τη θέληση του (ιδιωτικές οδούς, πλατείες κ.λπ.) ή δεν τους σχημάτισε ούτε τους αναγνώρισε αλλά επιδιώκει το σχηματισμό ή την αναγνώρισή τους με τη μεταβίβαση αυτή. Στην έννοια του σχηματισμού κοινοχρήστων χώρων περιλαμβάνεται ο περιορισμός ή η παραίτηση δικαιωμάτων στα παραπάνω γήπεδα που γίνεται με οποιονδήποτε τρόπο, με ιδιωτική πρωτοβουλία ή συμφωνία με σκοπό τον άμεσο ή έμμεσο σχηματισμό των χώρων αυτών. Κάθε μεταβίβαση της κυριότητας που γίνεται κατά παράβαση των παραπάνω διατάξεων είναι αυτοδικαίως άκυρη. Η διάταξη αυτή περί ακυρότητας ισχύει και αν ακόμη δεν έχει γίνει σε κάποια επίσημη πράξη σαφής μνεία του σχηματισμού των παραπάνω κοινοχρήστων χώρων αλλ' εμμέσως προκύπτει από ας μεταβιβάσεις που έγιναν ότι αυτές έχουν σκοπό το σχηματισμό των χώρων αυτών και εν γένει την εφαρμογή ιδιωτικού σχεδίου ρυμοτομίας. 2. Για τα εντός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων γήπεδα επιτρέπεται, με ορισμένες προϋποθέσεις και όρους, η παρέκκλιση από τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου μέχρι οποιουδήποτε βαθμού. Τα σχετικά με την παρέκκλιση και τις προϋποθέσεις και όρους αυτής κανονίζονται με π. δ/τα, που εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη του ΚΣΧΟΠ εφάπαξ για κάθε πόλη, κώμη κ.λπ. ή για κάθε τμήμα τους ή για κάθε ειδική περίπτωση. 3. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν ισχύουν προκειμένου περί γηπέδων που καλλιεργούνται και βρίσκονται εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων, στα οποία σχηματίζονται ιδιωτικές οδοί για μεταφορά των προϊόντων, εφόσον εκ των πραγμάτων προκύπτει ότι ο σχηματισμός τους έχει σκοπό μόνο τη μεταφορά αυτή και όχι την εφαρμογή ιδιωτικού σχεδίου ρυμοτομίας και τη βάσει αυτού κατάτμηση των γηπέδων σε μικρά τμήματα. Επίσης δεν ισχύουν οι διατάξεις της ίδιας παραγράφου 1: α) για κάθε περαιτέρω μεταβίβαση της κυριότητας γηπέδων, των οποίων έχει ήδη αυτή μεταβιβασθεί κατά παράβαση των διατάξεων της παραπάνω παραγράφου, πριν από την ημερομηνία που ορίζεται στην παράγραφο 5, εφ' όσον δεν επέρχεται αύξηση της επιφάνειας των κοινόχρηστων χώρων που σχηματίστηκαν με ιδιωτική πρωτοβουλία πριν την ημερομηνία αυτή, και β) Ως προς τα εντός των εγκεκριμένων σχεδίων των πόλεων κ.λπ. γήπεδα, στα οποία σχηματίσθησαν με ιδιωτική πρωτοβουλία, πριν από την οριζόμενη ημερομηνία, κοινόχρηστοι χώροι (ιδιωτικές οδοί κ.λπ.), εφ' όσον η κυριότητα τμημάτων των γηπέδων αυτών μεταβιβάσθηκε ήδη πριν από την ημερομηνία αυτή και δεν έχει γίνει μεταγενέστερη αύξηση των κοινόχρηστων χώρων που σχηματίστηκαν αρχικά. 4. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αποφαίνεται ύστερα από 15 / 91

16 γνώμη του ΚΣΧΟΠ για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, άν η μεταβίβαση της κυριότητας γηπέδου έγινε με σκοπό το σχηματισμό σε αυτό κοινοχρήστων χώρων και εν γένει την εφαρμογή ιδιωτικού σχεδίου ρυμοτομίας ή για απλή μεταφορά προϊόντων, αν έχει γίνει ή όχι αύξηση της έκτασης ίων κοινοχρήστων αυτών χώρων και ποια είναι η θέση και η έκταση αυτών και ειδικότερα πότε υπάρχει περίπτωση εφαρμογής των εξαιρέσεων α' και β' της προηγουμένης παραγράφου. Σε περίπτωση ενστάσεων των ενδιαφερομένων ο Υπουργός μπορεί να αναθεωρήσει την αρχική απόφαση του μόνο μία φορά. Περίληψη των παραπάνω αποφάσεων του Υπουργού και της σχετικής γνωμοδότησης του ΚΣΧΟΠ δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως". Εξάλλου, στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 720/1977, όπως κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 419 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας ορίζεται ότι: «1. Απαγορεύσεις και περιορισμοί εκ των κειμένων εν γένει διατάξεων, περί την μεταβίβασιν ακινήτων ή τμημάτων αυτών μετά κτισμάτων ή μη, κειμένων εντός ή εκτός εγκεκριμένου σχεδίου, (εντός ή εκτός ζώνης) δεν ισχύουν προκειμένου περί αγοράς αυτών υπό του Δημοσίου ή Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως ή λοιπών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή δωρεάς προς αυτά». 8. Επειδή, όπως έχει κριθεί, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 20 του Ν.Δ. της 17-7/ , οι οποίες αποσκοπούν στην παρεμπόδιση της δημιουργίας ιδιωτικών σχεδίων ρυμοτομίας, απαγορεύεται να σχηματίζονται εντός των σχεδίων πόλεων κοινόχρηστοι χώροι από ιδιωτική βούληση. Κατ' εξαίρεση, όμως, από τον κανόνα αυτό, ο νομοθέτης ανέχεται την διατήρηση κοινοχρήστων χώρων που δημιουργήθηκαν με ιδιωτική βούληση πριν από την έναρξη ισχύος του παραπάνω άρθρου, δηλαδή πριν από την (β.δ. από , ΦΕΚ Α' 8/ ). Οι κοινόχρηστοι αυτοί χώροι αναγνωρίζονται ως υφιστάμενοι, για την εφαρμογή γενικώς της πολεοδομικής νομοθεσίας, παράλληλα με τους προβλεπόμενους από το οικείο ρυμοτομικό σχέδιο, έως ότου καταργηθούν με τη νόμιμη διαδικασία, ενώ με την παράγραφο 4 του ιδίου άρθρου θεσπίζεται αρμοδιότητα του Υπουργού Συγκοινωνιών (μετέπειτα του Υπουργού Δημοσίων Έργων και ήδη του οικείου Νομάρχη) να διαπιστώνει, μετά από γνώμη του αρμοδίου Συμβουλίου, κατά πόσον εδαφική λωρίδα έχει πράγματι αφεθεί στην κοινή χρήση, πριν από την παραπάνω ημερομηνία (πρβλ. ΣτΕ 966/2006, 5211/1997, 1352/1991, 4360/1987). 9. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη πράξη του 16 / 91

17 Νομάρχη Πειραιά, κατ εφαρμογή της προαναφερόμενης διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν.δ. από , αποφασίσθηκαν τα εξής: «α) υπέρ του σύννομου της μεταβίβασης της κυριότητας γηπέδων, που δημιουργήθηκαν από την κατάτμηση έκτασης σε εννέα (9) τμήματα και τα οποία μεταβιβάστηκαν από την κ. Ο. χήρα Γ. Β. και τους κληρονόμους αυτής, β ) υπέρ της νομιμότητας του σχηματισμού των δύο κοινοχρήστων χώρων και της αναγνώρισης των δρόμων με την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 και 4 του ν. 1577/1985, όπως αυτοί αποτυπώνονται στο συνημμένο σχεδιάγραμμα του Αγρονόμου Τοπογράφου Μηχ/κού κ. Γ. Σ., που συντάχθηκε τον Απρίλιο του 1980 και συνόδευε τους τίτλους ιδιοκτησίας..». Όπως δε προκύπτει, τόσο από το προοίμιο της προσβαλλόμενης πράξης όσο και από τα προαναφερόμενα στοιχεία του φακέλου, η κρίση αυτή περί του κοινόχρηστου χαρακτήρα των ανωτέρω δύο εδαφικών λωρίδων στηρίχθηκε και στη διάταξη του άρθρου 6 του ν. 720/1977. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η προσβαλλόμενη πράξη, που εκδόθηκε δυνάμει της ειδικής διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν.δ. από , δεν είναι νόμιμη, διότι ο Νομάρχης Πειραιά δεν διαπιστώνει, όπως προβλέπει η διάταξη αυτή, μετά από γνώμη του αρμοδίου Συμβουλίου, αν οι επίδικες εδαφικές λωρίδες έχουν πράγματι αφεθεί στην κοινή χρήση, πριν από την , ούτε αποφαίνεται επί των λοιπών θεμάτων για τα οποία είναι αρμόδιος σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη της παρ. 4, αλλά κρίνει υπέρ της νομιμότητας της μεταβίβασης της κυριότητας των ανωτέρω γηπέδων και υπέρ της νομιμότητας του σχηματισμού των δύο κοινοχρήστων χώρων και της αναγνώρισης τους ως δρόμων δυνάμει της διάταξης του άρθρου 6 του ν. 720/1977, η οποία δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω, διότι, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της, αφενός μεν δεν προβλέπει την έκδοση συγκεκριμένης διοικητικής πράξης που να επιτρέπει την ιδιωτική πολεοδόμηση και την κατάτμηση οικοπέδων, αφετέρου δε ρυθμίζει ιδιοκτησιακά μόνο θέματα υπέρ του Δημοσίου, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και όχι μέσω αυτών πολεοδομικά ζητήματα υπέρ τρίτων ιδιωτών, φυσικών ή νομικών προσώπων. Για το λόγο αυτό που προβάλλεται βασίμως πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως και να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις. 17 / 91

18 ΣτΕ 3168/2008 [Παράταση λειτουργίας λατομείων εκτός λατομικών περιοχών] Πρόεδρος: Π.Ν. Φλώρος Εισηγητής: Θ. Αραβάνης Δικηγόροι: Εμμ. Γιαννακάκης, Παρ. Χρυσοστομίδης Δεν επιτρέπεται με χωροταξική ή άλλη κανονιστική ρύθμιση να προβλεφθεί η δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας λατομείων αδρανών υλικών εκτός λατομικών περιοχών υπό όρους και προϋποθέσεις που έρχονται σε αντίθεση με το σύστημα που καθιερώνει ο ν. 1428/1983, όπως ισχύει, με τις κριθείσες ως συνταγματικές διατάξεις του, και μάλιστα ρυθμίσεις που προβλέπουν διαφορετική αφετηρία και διαφορετικό απώτατο χρονικό όριο λειτουργίας των εν λόγω λατομείων. Η προσβαλλόμενη ρύθμιση, με την οποία, όπως προεκτέθηκε, παρατείνεται η λειτουργία όλων γενικά των λατομείων που λειτουργούσαν βάσει άδειας εκτός λατομικών περιοχών για μία δεκαετία από την έναρξη ισχύος της, δηλαδή μέχρι τις , ανεξαρτήτως του χρόνου έναρξης της λειτουργίας τους και του χρόνου λήξεως της άδεια τους, δεν είναι νόμιμη. Βασικές σκέψεις 1. Επειδή, ο ν. 360/1976 «Περί Χωροταξίας και Περιβάλλοντος» (Α' 151), όπως ίσχυε πριν την κατάργηση του με το άρθρο 18 παραγρ. 3 του ν. 2742/1999 (Α' 18 / 91

19 207/ ), στην παραγρ. 1 του άρθρου 3 όριζε ότι συνιστάται Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος [ΕΣΧΠ], αποτελούμενο από τον Πρωθυπουργό και τους εκεί μνημονευόμενους υπουργούς, στην δε παραγρ. 3 του ίδιου άρθρου ότι στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου ανήκει, μεταξύ άλλων, η έγκριση των Χωροταξικών Σχεδίων και των Σχεδίων Προγραμμάτων Προστασίας του Περιβάλλοντος (περίπτ. γ'). Κατ επίκληση της διατάξεως αυτής εκδόθηκε η υπ' αριθ. 16/ απόφαση του ΕΣΧΠ (Β' 654), με την οποία εγκρίθηκε το σύστημα οργανώσεως των οικιστικών περιοχών του πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου Κρήτης και της ευρύτερης περιοχής του. Στη συνέχεια, με τη διάταξη του άρθρου 23 παραγρ. 9 εδάφ. τελευταίο του ν. 2300/1995 (Α' 69) ορίσθηκε ότι η απόφαση 16/1981 του ΕΣΧΠ δύναται να τροποποιείται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, μετά από γνώμη του οικείου νομαρχιακού συμβουλίου. Κατ' επίκληση της τελευταίας διατάξεως εκδόθηκε η υπ' αριθ /4915/ κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Β' 1768/ ), με την οποία τροποποιήθηκε η απόφαση 16/1981 του ΕΣΧΠ. Με την τροποποιητική απόφαση καθορίσθηκαν, μεταξύ άλλων, περιοχές με αριθμούς 1 έως 13, στις οποίες επιτρέπεται η εγκατάσταση βιομηχανιών και βιοτεχνιών (παραγρ. 1 περίπτ. Α) και οριοθετήθηκαν ζώνες με στοιχεία Α έως Δ, στις οποίες επιτρέπονται διάφορες χρήσεις υπό όρους (περίπτ. Β της ίδιας παραγρ. 1). Ειδικότερα, στη διάταξη της περίπτ. Β στοιχ. 6 εδάφιο τρίτο της απόφασης αυτής ορίζεται ότι: «Επίσης στις ως άνω ζώνες νομίμως λειτουργούντα, λατομεία αδρανών υλικών συνεχίζουν την λειτουργία τους για μία 10ετία, μετά. την παρέλευση της οποίας οφείλουν να απομακρυνθούν και να αποκαταστήσουν περιβαλλοντικά τον χώρο που κατείχαν». Η ρύθμιση αυτή ισχύει, σύμφωνα με την παραγρ. 2 της εν λόγω αποφάσεως, από τη δημοσίευση της στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως ( ). Με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκαν τα νόμιμα τέλη και το παράβολο ( /1999 διπλότυπα της Δ.Ο.Υ. Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών, /1999 γραμμάτιο παραβόλου), η αιτούσα εταιρεία ζητεί την ακύρωση της τελευταίας αυτής διατάξεως της κοινής υπουργικής αποφάσεως 22292/ Επειδή, η αίτηση ασκείται εμπροθέσμως και με έννομο συμφέρον από την αιτούσα εταιρεία, η οποία φέρεται ότι ασκεί λατομική δραστηριότητα εντός καθορισμένης λατομικής περιοχής και προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη πράξη, κατά το πληττόμενο μέρος της, ευνοεί ανταγωνιστικές της επιχειρήσεις, διότι επιτρέπει τη συνέχιση της λειτουργίας τους εκτός λατομικών 19 / 91

20 περιοχών. 3. Επειδή, κατά την έννοια της ανωτέρω διατάξεως του άρθρου 23 παρ. 9 του ν. 2300/1995, η υπουργική απόφαση περί τροποποιήσεως της αποφάσεως 16/1981 του ΕΣΧΠ, η οποία επέχει θέση χωροταξικού σχεδίου (ΣΕ 1030/04), πρέπει να συνοδεύεται από ειδική μελέτη με την οποία θα τεκμηριώνονται οι εισαγόμενες ρυθμίσεις, και η οποία θα λαμβάνει υπόψη και θα αξιολογεί, ιδίως, τον οικιστικό ιστό του πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου και της ευρύτερης περιοχής του, τις τάσεις δημογραφικής εξελίξεως και αναπτύξεως της περιοχής, τη διάταξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων στο χώρο, την ισορροπία των χρήσεων γης και τα όρια κορεσμού της περιοχής. την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, της γεωργικής γης και των φυσικών πόρων γενικά (βλ. ΠΕ 5/04, 254/03). 4. Επειδή, εξ άλλου, όπως έχει κριθεί (ΣΕ Ολομ. 1569/05, 705/06 κ.ά.), από το συνδυασμό των άρθρων 24, 79 παραγρ. 8 και 106 παρ. 1 του Συντάγματος προκύπτει ότι ο ανατιθέμενος στην Πολιτεία χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να διασφαλίζει την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τους άριστους δυνατούς όρους διαβίωσης του πληθυσμού και την οικονομική ανάπτυξη στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας (βιώσιμη ανάπτυξη), ουσιώδης όρος της οποίας είναι ο ολοκληρωμένος, ορθολογικός χωροταξικός σχεδιασμός, μέχρι την ολοκλήρωση του οποίου είναι ανεκτός και ο μερικός, χωρικός ή τομεακός, χωροταξικός σχεδιασμός. Από την αρχή δε της βιώσιμης ανάπτυξης απορρέει η υποχρέωση σχεδιασμού και προγραμματισμού για την εξόρυξη πρώτων υλών και αδρανών υλικών, ώστε να εξασφαλίζεται αφ' ενός μεν η μείωση των δυσμενών για το περιβάλλον επιπτώσεων και ο σεβασμός της φέρουσας ικανότητας της περιοχής, στην οποία αναπτύσσεται η σχετική δραστηριότητα, αφ ετέρου δε η ορθολογική και με φειδώ εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Εξειδικεύοντας τη συνταγματική αυτή επιταγή, ο ν. 1428/1984 (Α' 43), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τον ν. 2115/1993 (Α' 15), προέβλεψε την υποχρέωση καθορισμού λατομικών περιοχών σε κάθε νομό της Χώρας με απόφαση του οικείου Νομάρχη, εντός σύντομου χρονικού διαστήματος από την ισχύ του ν. 1428/84, το οποίο δεν υπερβαίνει τα εύλογα για κάθε περίπτωση όρια, και επέτρεψε την εκμετάλλευση λατομείων αδρανών υλικών, κατ' αρχήν, μόνο στις περιοχές αυτές (βλ. άρθρα 1, 3 παρ. 3 και 8 παραγρ. 1 και 2 περιπτ. α', β' και γ' του ν. 1428/84, όπως ισχύει), όρισε δε περιοριστικά τις εξαιρετικές περιπτώσεις στις οποίες είναι 20 / 91

21 επιτρεπτή η εκμετάλλευση λατομείων αδρανών υλικών εκτός λατομικής περιοχής (άρθ. 8 παρ. 2 αυτού), δεδομένου ότι η τυχόν αδράνεια, για μεγάλο χρονικό διάστημα, της Διοικήσεως να καθορίσει λατομικές ζώνες και η συνέχιση της λειτουργίας λατομείων εκτός ζώνης αντίκειται ευθέως στο σκοπό του νομοθέτη, αφού θα είχε ως αποτέλεσμα να αναιρεθεί κατ' ουσίαν το σύστημα καθορισμού ζωνών που καθιερώθηκε με τον ως άνω νόμο. Εξ άλλου, με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 1428/84, προ της καταργήσεως του άρθρου αυτού με το άρθρο 24 του ν. 2115/93, προβλέφθηκε, θεμιτώς κατ' αρχήν και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η δια πράξεως του νομάρχη κατ εξαίρεση δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας λατομείων, που λειτουργούσαν με νόμιμη άδεια κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, με απώτατο πάντως χρονικό όριο το έτος 2004, ενώ κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις του άρθρου 20 παραγρ. 2, 3 και 4 του νεώτερου ν. 2115/93, με τις οποίες επεκτάθηκε χρονικώς το ανωτέρω μεταβατικό καθεστώς, διότι με τον τρόπο αυτό αναιρείται κατ ουσίαν το σύστημα του νόμου για τη δημιουργία λατομικών περιοχών, κατά παράβαση της συνταγματικής αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΕ 1569/05 Ολομ., σκ. 14, 705/06 Ολομ., σκ. 15). Τούτων παρέπεται ότι δεν επιτρέπεται με χωροταξική ή άλλη κανονιστική ρύθμιση να προβλεφθεί η δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας λατομείων αδρανών υλικών εκτός λατομικών περιοχών υπό όρους και προϋποθέσεις που έρχονται σε αντίθεση με το σύστημα που καθιερώνει ο ν. 1428/1983, όπως ισχύει, με τις κριθείσες ως συνταγματικές διατάξεις του, και μάλιστα ρυθμίσεις που προβλέπουν διαφορετική αφετηρία και διαφορετικό απώτατο χρονικό όριο λειτουργίας των εν λόγω λατομείων. 5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η προσβαλλόμενη απόφαση ερείδεται στην από Απριλίου 1996 μελέτη του πολιτικού μηχανικού Γ. Αλεξάκη με τίτλο «Μελέτη χωροταξικών κατευθύνσεων τροποποίησης της απόφασης 16/81 του ΕΣΧΠ», η οποία συνετάγη κατόπιν αναθέσεως της Περιφέρειας Κρήτης. Στο τεύχος Α, κεφάλαιο 14.7 της μελέτης αυτής καταγράφονται τα λατομεία αδρανών υλικών του Νομού Ηρακλείου που λειτουργούν εκτός λατομικών περιοχών (παραγρ. Α'), καθώς και αυτά που λειτουργούν εντός των λατομικών περιοχών που καθορίσθηκαν με την απόφαση 29771/ του Νομάρχη Ηρακλείου (ΦΕΚ Β' 93/85), περαιτέρω δε με την «Πρόταση» που ακολουθεί προτείνεται η λήψη ορισμένων μέτρων για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος των παλαιών λατομείων, τα οποία είχαν ήδη σταματήσει να λειτουργούν. Περαιτέρω, με το έγγραφο 374/9005/ της Δ/νσης Βιομηχανικής Χωροθεσίας και Περιβάλλοντος του Υπουργείου 21 / 91

22 Ανάπτυξης, με το οποίο η υπηρεσία αυτή γνωμοδότησε επί της προαναφερθείσας μελέτης χωροταξικών κατευθύνσεων, μεταφέρεται, παρεμπιπτόντως, και η θέση της αρμόδιας για θέματα λατομικών δραστηριοτήτων Δ/νσης Λατομείων της Γεν. Γραμματείας Ενέργειας του ίδιου Υπουργείου, η οποία είναι ότι «... πρέπει να περιληφθεί στην τροποποιητική απόφαση διάταξη, η οποία αφενός να παρέχει τη δυνατότητα διατήρησης των υφιστάμενων λατομικών δραστηριοτήτων και αφετέρου να προβλέπει τη δυνατότητα καθορισμού και νέων περιοχών, υπό τους περιορισμούς φυσικά που περιέχει η αυστηρή νομοθεσία περί λατομείων. Σε κάθε όμως,, περίπτωση και χωρίς περαιτέρω εξέταση, προτείνεται η απαγόρευση χωροθέτησης λατομείων και λατομικών περιοχών στις ζώνες Α και Β της μελέτης». Τέλος, στο έγγραφο 3167/588/ της Γενικής Δ/νσης Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ εκφράζεται η άποψη ότι η υπό έκδοση υπουργική απόφαση πρέπει να διαλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ότι «Νομίμως λειτουργούντα λατομεία αδρανών υλικών στην περιοχή 12 [περιοχή Χερσονήσου] συνεχίζουν τη λειτουργία τους για μια 10ετία, μετά την παρέλευση της οποίας οφείλουν να απομακρυνθούν και να αποκαταστήσουν περιβαλλοντικά το χώρο που κατείχαν». 6. Επειδή, με τα ανωτέρω δεδομένα η προσβαλλόμενη ρύθμιση, με την οποία, όπως προεκτέθηκε, παρατείνεται η λειτουργία όλων συλλήβδην των λατομείων που λειτουργούσαν βάσει άδειας εκτός λατομικών περιοχών για μία δεκαετία από την έναρξη ισχύος της, δηλαδή μέχρι τις , ανεξαρτήτως του χρόνου έναρξης της λειτουργίας τους και του χρόνου λήξεως της άδεια τους, δεν είναι νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, προεχόντως διότι αντίκειται στο σύστημα που καθιερώνει ο ν. 1428/1984, ο οποίος δεν παρέχει εξουσία στη Διοίκηση να καθορίζει κανονιστικώς όρους και προϋποθέσεις λειτουργίας λατομείων εκτός λατομικών περιοχών, αλλά προβλέπει την έκδοση ατομικής πράξεως του νομάρχη, με την οποία διαπιστώνεται, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων για την τυχόν συνέχιση της λειτουργίας τους, οι οποίες ορίζονται περιοριστικά στον ίδιο το νόμο. Επιπλέον, η προσβαλλόμενη ρύθμιση εισάγεται κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 23 παρ. 9 του ν. 2300/1995, που παρατίθεται στην τρίτη σκέψη, διότι από τα προαναφερθέντα στοιχεία δεν προκύπτει ότι μελετήθηκε ενδελεχώς και με επιστημονικό τρόπο η ανάγκη συνέχισης της λειτουργίας λατομείων εκτός των καθορισμένων λατομικών περιοχών του Νομού Ηρακλείου και οι περιβαλλοντικές, οικονομικές κ.λπ. επιπτώσεις από τη λειτουργία αυτή στην ευρύτερη περιοχή του νομού. Επομένως, για τους λόγους αυτούς, που προβάλλονται βασίμως, πρέπει να 22 / 91