Συµπληρωµατικά στοιχεία ppt1

Transcript

1 Συµπληρωµατικά στοιχεία ppt1 ιαφάνεια 1 Κλιµατική αλλαγή Τα επιστηµονικά στοιχεία είναι κατηγορηµατικά Η παρουσίαση αυτή έχει στόχο την εισαγωγή του θέµατος της κλιµατικής αλλαγής και την παροχή µιας (σύντοµης) επισκόπησης της υφιστάµενης επιστηµονικής γνώσης. Η τελευταία της ενηµέρωση έγινε το Φεβρουάριο του ιαφάνεια 2 Πρέπει να γίνει διαχωρισµός ανάµεσα στο «κλίµα» και τον «καιρό». Πολλοί άνθρωποι δε γνωρίζουν τη διαφορά τους. Καιρός είναι η κατάσταση της ατµόσφαιρας σε συγκεκριµένο χρόνο και τόπο, αναφορικά µε τη θερµοκρασία, την υγρασία, την ταχύτητα του ανέµου και τη βαροµετρική πίεση. Κλίµα είναι η µέση συµπεριφορά του καιρού σε συγκεκριµένη περιοχή για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Το κλίµα διαφοροποιείται, και θα διαφοροποιείται πάντοτε, χάρη σε φυσικά αίτια. Στους παράγοντες που επηρεάζουν το κλίµα συγκαταλέγονται οι αλλαγές στην ηλιακή ακτινοβολία, οι εκρήξεις ηφαιστείων που παράγουν τεράστιες ποσότητες σκόνης που αντανακλούν τη θερµότητα από τον ήλιο πίσω στο διάστηµα, και οι φυσικές διακυµάνσεις του ίδιου του κλιµατικού συστήµατος, όπως οι αλλαγές στην κυκλοφορία των ωκεανών ή του αέρα, ή το φαινόµενο Ελ Νίνιο. Ωστόσο, τα φυσικά αίτια εξηγούν µόνο ένα µικρό µέρος του πρωτοφανώς γρήγορου ρυθµού υπερθέρµανσης που παρατηρείται σήµερα. Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία, που υποστηρίζονται από τη µεγάλη πλειοψηφία των επιστηµόνων του κλίµατος, ότι οι τρέχουσες τάσεις οφείλονται στις αυξανόµενες συγκεντρώσεις «αερίων του θερµοκηπίου», που παγιδεύουν τη θερµότητα στην ατµόσφαιρα λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, και ιδιαίτερα στην καύση ορυκτών καυσίµων για ενέργεια, που οδηγεί σε εκποµπές CO 2. ιαφάνεια 3-7 Στοιχεία για την κλιµατική αλλαγή Τα πιο αξιόπιστα στοιχεία για τις παρατηρούµενες αλλαγές του κλίµατος βρίσκονται στην 4 η Έκθεση Αξιολόγησης της ΕΚΑ. είτε την περίληψη της συνθετικής έκθεσης στη διεύθυνση (σελίδα 2). Άλλα «στοιχεία για το κλίµα» είναι: Τα 12 από τα τελευταία 13 χρόνια ήταν τα θερµότερα που έχουν καταγραφεί Οι θερµοκρασίες της Ευρώπης έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 1 C από το 1850 Οι θαλάσσιοι πάγοι της Αρκτικής συρρικνώνονται κατά µια έκταση ίση µε τη Σκοτία κάθε χρόνο Η στάθµη της θάλασσας ανεβαίνει κατά 3,1mm το χρόνο Η ετήσια χιονοκάλυψη στο βόρειο ηµισφαίριο έχει µειωθεί κατά 10% από το 1966 Οι ετήσιες κλιµατικές καταστροφές στην Ευρώπη διπλασιάστηκαν τη δεκαετία του 90.

2 Η βροχόπτωση τον τελευταίο αιώνα έχει αυξηθεί κατά 10-40% στη βόρεια Ευρώπη και µειωθεί κατά 20% στη νότια Ευρώπη Το Σεπτέµβριο του 2008, το πρώτο εµπορικό πλοίο διέπλευσε το Βορειοδυτικό πέρασµα που ως τότε ήταν κλειστό από πάγο Πρόσθετες παρατηρήσεις που περιλαµβάνονται στην έκθεση ΕΑ4: Οι ψυχρές ηµέρες και νύχτες και ο παγετός έχουν γίνει πιο σπάνια φαινόµενα στις περισσότερες περιοχές, ενώ οι θερµές ηµέρες και νύχτες έχουν γίνει πιο συχνές τα τελευταία 50 χρόνια Οι καύσωνες έχουν γίνει πιο συχνοί στις περισσότερες περιοχές Η συχνότητα των φαινοµένων έντονης βροχόπτωσης έχει αυξηθεί στα περισσότερα µέρη Από το 1975, οι περιπτώσεις εξαιρετικά υψηλής στάθµης της θάλασσας έχουν αυξηθεί σε όλο τον κόσµο Έχει αυξηθεί η έντονη δραστηριότητα τροπικών κυκλώνων στο Βόρειο Ατλαντικό από το 1970 περίπου Οι µέσες θερµοκρασίες στο βόρειο ηµισφαίριο κατά το δεύτερο ήµισυ του 20 ου αιώνα ήταν πιθανότατα υψηλότερες από οποιαδήποτε άλλη 50ετία τα τελευταία 500 χρόνια και ίσως οι υψηλότερες τα τελευταία 1300 χρόνια τουλάχιστον Οι παρατηρήσεις σε όλες τις ηπείρους και τους περισσότερους ωκεανούς δείχνουν ότι πολλά φυσικά συστήµατα επηρεάζονται από τις περιφερειακές κλιµατικές αλλαγές, και ειδικότερα την άνοδο της θερµοκρασίας που παρατηρείται σε περιοχές παγετώνων. Η πρώιµη άφιξη της άνοιξης και οι µετακινήσεις ειδών χλωρίδας και πανίδα προς το βόρειο πόλο πιθανότατα σχετίζονται µε την πρόσφατη υπερθέρµανση Σε ορισµένα συστήµατα αλµυρού και γλυκού νερού, οι µετακινήσεις ειδών και οι αλλαγές στους πληθυσµούς φυκιών, πλαγκτού και ψαριών πιθανότατα οφείλονται στην αύξηση της θερµοκρασίας του νερού, καθώς και σε αλλαγές στην παγοκάλυψη, την αλατότητα, τα επίπεδα οξυγόνου και την κυκλοφορία. ιαφάνεια 8& 9 Ποια είναι η αιτία; Η ενέργεια από τον ήλιο θερµαίνει την επιφάνεια της γης και, καθώς η θερµοκρασία αυξάνεται, η θερµότητα αντανακλάται στην ατµόσφαιρα ως υπέρυθρη ενέργεια. Κάποια από την ενέργεια απορροφάται εντός της ατµόσφαιρας από τα «αέρια του θερµοκηπίου». Η ατµόσφαιρα λειτουργεί µε παρόµοιο τρόπο µε τα τοιχώµατα ενός θερµοκηπίου, επιτρέποντας την εισροή του ορατού φωτός και απορροφώντας την εξερχόµενη υπέρυθρη ενέργεια, διατηρώντας το εσωτερικό του ζεστό. Αυτή η φυσική διαδικασία ονοµάζεται «φαινόµενο του θερµοκηπίου» και έχει ζωτική σηµασία για τη διατήρηση της ζωής. Χωρίς αυτήν, η µέση παγκόσµια θερµοκρασία θα ήταν -18 C, ενώ σήµερα ανέρχεται σε +15 C. Ωστόσο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες προσθέτουν αέρια του θερµοκηπίου, κυρίως διοξείδιο του άνθρακα, µεθάνιο και πρωτοξείδιο του αζώτου, στην ατµόσφαιρα, τα οποία ενισχύουν το φυσικό φαινόµενο του θερµοκηπίου και κάνουν τον πλανήτη πιο ζεστό. Αυτή η ανθρωπογενής πρόσθετη θέρµανση ονοµάζεται «ενισχυµένο» φαινόµενο του θερµοκηπίου.

3 Αντίγραφο αυτού του διαγράµµατος σε υψηλή ανάλυση µπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: [pdf] ιαφάνεια 10 Περισσότερες λεπτοµέρειες για τα 6 αέρια του θερµοκηπίου θα βρείτε στη διεύθυνση: ιαφάνεια 11&12 Πού είναι οι αποδείξεις; Και η τέταρτη έκθεση αξιολόγησης της ΕΚΑ Υπάρχουν νέα και περισσότερο αξιόπιστα στοιχεία που µας προειδοποιούν ότι η παγκόσµια θέρµανση, που παρατηρείται από τη βιοµηχανική επανάσταση και µετά, οφείλεται στην αύξηση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Τα εξελισσόµενα λογισµικά µοντέλα, τα αυξανόµενα στοιχεία για την αύξηση της θερµοκρασίας, η συχνότερη εµφάνιση ακραίων µετεωρολογικών και άλλων φαινοµένων συνάδουν µε τις επιστηµονικές προβλέψεις για την αλλαγή του κλίµατος. Η ηλεκτρονική µοντελοποίηση δείχνει ότι οι θερµοκρασίες θα συνεχίσουν ν αυξάνονται κατά τον 21 ο αιώνα, επηρεάζοντας τη φύση και την ανθρωπότητα. Σηµείο-σταθµός για υφιστάµενη επιστηµονική γνώση αναφορικά µε την κλιµατική αλλαγή υπήρξε η συγκρότηση της ιακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιµατική Αλλαγή ( ΕΚΑ) από τα Ηνωµένα Έθνη το Η ΕΚΑ συγκεντρώνει εκατοντάδες επιστήµονες, οι οποίοι αξιολογούν και αναθεωρούν µελέτες και άλλες σχετικές πληροφορίες, µε στόχο να καταλήξουν σε επιστηµονική οµοφωνία σχετικά µε την αλλαγή του κλίµατος. Είναι η διεθνής αυθεντία για την κλιµατική αλλαγή, αν και αξίζει να σηµειωθεί ότι δεν υλοποιεί αυτόνοµο επιστηµονικό έργο, αλλά συγκεντρώνει τις πιο πρόσφατες εργασίες χιλιάδων εµπειρογνωµόνων και επιστηµόνων από όλο τον κόσµο, σε εξαντλητικές εκθέσεις αναφορικά µε την τρέχουσα επιστηµονική συναίνεση. Η τέταρτη σηµαντική έκθεση της IPCC δηµοσιεύτηκε στα τέλη του 2007, µετά από έξι χρόνια εργασίας. Η έκθεση αποδεικνύει πέρα από κάθε εύλογη αµφιβολία ότι οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου από την ανθρώπινη δραστηριότητα οδηγούν στην υπερθέρµανση του πλανήτη, µια αύξηση της µέσης θερµοκρασίας ανά τον κόσµο που µπορεί να έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην ανθρωπότητα, τις οικονοµίες µας και το περιβάλλον µας.

4 Ένα σηµαντικό συµπέρασµα που αξίζει να σηµειωθεί είναι το εύρηµα ότι η δράση για την καταπολέµηση της κλιµατικής αλλαγής και την προσαρµογή στις επιπτώσεις της µπορεί να επιτευχθεί µε εύλογο κόστος σίγουρα πολύ µικρότερο από το κόστος της αδράνειας σήµερα και της αντιµετώπισης των συνεπειών αργότερα. ιαφάνεια 13 Τι κάνουν οι κυβερνήσεις; Κυβερνήσεις από όλο τον κόσµο βρίσκονται σε συζητήσεις για την κλιµατική αλλαγή από τότε που προέκυψε ως θέµα προβληµατισµού. Η UNFCCC, που θεσπίστηκε το 1992, ορίζει το θεσµικό πλαίσιο για τις διεθνείς διαπραγµατεύσεις. Όλες οι µεγάλες χώρες συµµετέχουν, αλλά η UNFCCC δεν ορίζει δεσµευτικές υποχρεώσεις για τις χώρες. Το 1997, η διεθνής κοινότητα προχώρησε ένα βήµα παραπάνω και υιοθέτησε το Πρωτόκολλο του Κιότο. Βασιζόµενο στο πλαίσιο της UNFCCC, το πρωτόκολλο ορίζει νοµικά δεσµευτικά όρια για τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου από εκβιοµηχανισµένες χώρες και καθιέρωσε καινοτόµους µηχανισµούς υλοποίησης µε βάση τη λειτουργία των δυνάµεων της αγοράς - οι γνωστοί ευέλικτοι µηχανισµοί του Πρωτοκόλλου του Κιότο - οι οποίοι αποσκοπούν στη διατήρηση σε χαµηλά επίπεδα του κόστους περιορισµού των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου. Απώτερος σκοπός της UNFCCC είναι να σταθεροποιήσει τις συγκεντρώσεις αερίων του θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα σε ένα επίπεδο που θα αποτρέπει τις αρνητικές συνέπειες της ανθρώπινης παρέµβασης στο κλιµατικό σύστηµα. Οι τρέχουσες δεσµεύσεις στα πλαίσια του Πρωτοκόλλου του Κιότο είναι µόνο το πρώτο βήµα για την αντιµετώπιση της απειλής από την κλιµατική αλλαγή. Στόχος της Ε.Ε. είναι να διασφαλίσει ότι η παγκόσµια µέση θερµοκρασία δε θα αυξηθεί περισσότερο από 2 C σε σχέση µε τα προ-βιοµηχανικά επίπεδα. Για να αποφευχθεί αυτό, οι παγκόσµιες εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου θα πρέπει να κορυφωθούν πριν από το 2020, και στη συνέχεια να µειωθούν σηµαντικά έως το Οι απαιτούµενες περικοπές των παγκόσµιων εκποµπών µπορούν να επιτευχθούν µόνο εάν όλες οι χώρες συµβάλλουν το δικό τους µερίδιο, ανάλογα µε την ευθύνη και τις ικανότητές τους. Και ακόµη και αν η αύξηση της θερµοκρασίας παραµείνει κάτω από τους 2 C, θα πρέπει να γίνουν και σηµαντικές προσπάθειες προσαρµογής από όλες τις χώρες. Πραγµατοποιούνται διεθνείς διαπραγµατεύσεις για τη σύναψη ενός παγκόσµιου συµφώνου στη συνδιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για την κλιµατική αλλαγή στην Κοπεγχάγη ( εκέµβριος 2009), για το διάστηµα µετά το Η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγµατεύσεων αυτών αποτελεί βασική προτεραιότητα της Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντοπίσει τρεις βασικές προκλήσεις: Στόχοι για τις ανεπτυγµένες χώρες και κατάλληλες δράσεις από τις αναπτυσσόµενες χώρες. Ανάγκη επίλυσης του θέµατος της χρηµατοδότησης δράσεων από τις αναπτυσσόµενες χώρες (τόσο για το µετριασµό των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου όσο και για την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή). Ανάγκη οικοδόµησης µιας αποτελεσµατικής παγκόσµιας αγοράς άνθρακα. ιαβάστε περισσότερα για τις διεθνείς διαπραγµατεύσεις στη διεύθυνση: ιαφάνεια 14 Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοπορεί στη µάχη κατά της κλιµατικής αλλαγής Η Ε.Ε. έχει θέσει µεσοπρόθεσµους και µακροπρόθεσµους στόχους στο πακέτο «κλίµα και ενέργεια» το οποίο συµφώνησαν τα κράτη µέλη στο τέλος του Οι στόχοι αυτοί είναι νοµικά δεσµευτικοί και το πακέτο περιγράφει µια σειρά ουσιαστικών δράσεων για την επίτευξή τους. Ο κύριος στόχος, της µείωσης των εκποµπών κατά 20% (από τα επίπεδα του 1990), είναι µονοµερής, που σηµαίνει ότι οι χώρες της Ε.Ε. έχουν συµφωνήσει να τον επιτύχουν ανεξάρτητα από τις δεσµεύσεις άλλων χωρών. Εάν και άλλες χώρες συµφωνήσουν να αναλάβουν αντίστοιχη δράση, η Ε.Ε. ενδέχεται να αυξήσει το στόχο στο 30%, πάλι έως το Η συµφωνία αναγνωρίζει ότι θα απαιτηθούν ακόµη µεγαλύτερες µειώσεις µακροπρόθεσµα.

5 Οι διαπραγµατεύσεις για τη διασφάλιση ενός νέου παγκόσµιου συµφώνου για την κλιµατική αλλαγή στα πλαίσια των Ηνωµένων Εθνών συνεχίζονται, µε προθεσµία τις διεθνείς διαπραγµατεύσεις στην Κοπεγχάγη στο τέλος του Πρέπει να επιτευχθεί συµφωνία έως τότε, προκειµένου να διασφαλιστεί ένα διεθνές καθεστώς για την κλιµατική αλλαγή, προς αντικατάσταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο που λήγει το ιαφάνεια Τι µπορείτε να κάνετε; Περισσότερες συµβουλές για προσωπικές ενέργειες που βοηθούν στην καταπολέµηση της κλιµατικής αλλαγής θα βρείτε στη διεύθυνση: Γενικές συµβουλές για πιο οικολογική ζωή: Περισσότερες πληροφορίες για τη ΕΚΑ και την UNFCCC: