ΕΟΠΥΥ: Ένας χρόνος λειτουργίας. Προβλήµατα και οφέλη

Transcript

1 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΟΠΥΥ: Ένας χρόνος λειτουργίας. Προβλήµατα και οφέλη Κυριάκος Σουλιώτης Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου Φωτεινή Γιαλαµά Υποψήφια Διδάκτωρ, Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου Θεσσαλονίκη, 14 Φεβρουαρίου 2013

2 Δεν υπάρχει καµία σύγκρουση συµφερόντων

3 Η ασφάλιση υγείας σε περιβάλλον περιορισµένων πόρων: αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραµµές»! Εισαγωγικά: µερικές κρίσιµες µεθοδολογικές επισηµάνσεις! Το ευρύτερο οικονοµικό περιβάλλον! Το «πρόβληµα» του ΕΟΠΥΥ παράµετροι και «κόκκινες γραµµές»! Τα «µηνύµατα» των πολιτών ως οδηγός για τις επιλογές περιστολής της δαπάνης υγείας

4 Η ασφάλιση υγείας σε περιβάλλον περιορισµένων πόρων: αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραµµές»! Εισαγωγικά: µερικές κρίσιµες µεθοδολογικές επισηµάνσεις! Το ευρύτερο οικονοµικό περιβάλλον! Το «πρόβληµα» του ΕΟΠΥΥ παράµετροι και «κόκκινες γραµµές»! Τα «µηνύµατα» των πολιτών ως οδηγός για τις επιλογές περιστολής της δαπάνης υγείας

5 Πηγή:&OECD,&Health&Data&2012,&June&2012.& ΔΑΠΑΝΗ ΥΓΕΙΑΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ, 2010

6 ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΗΝ ΔΑΠΑΝΗ ΥΓΕΙΑΣ, 2010 Σηµείωση: η επίδραση της ύφεσης είναι εµφανής αν και ως % του ΑΕΠ η Ελλάδα υπερβαίνει τον µ.ο. του ΟΟΣΑ, σε όρους κατά κεφαλήν δαπάνης, υπολείπεται Πηγή:&OECD,&Health&Data&2012,&June&2012.&

7 Εξέλιξη της δαπάνης υγείας στην Ελλάδα ως % του ΑΕΠ και κατά κεφαλήν (PPP) 4000 OECD:9,5% GR:10,2% 12,0 10, OECD:3265 8, GR:2914 6,0 4, , ,0 Κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας (PPP) Δαπάνη υγείας στην Ελλάδα ως % του ΑΕΠ Πηγή:&OECD,&Health&Data&(2012).&&

8 Εξέλιξη των δαπανών για δηµόσια υγεία και χρόνιες παθήσεις (εκτιµήσεις ΟΟΣΑ, 2006, ως % του ΑΕΠ) Πηγή:&OECD,&Health&Database&(2011),&OECD&(2006).&&

9 Εξέλιξη των δηµόσιων δαπανών υγείας ανά ηλικιακή οµάδα (2009, ως % του κατά κεφαλήν ΑΕΠ) Πηγή:&European&Commission,&2009&Ageing&Report:&Economic&and&budgetary&projecKons&for&the&EUN27&Member&States&(2008N2060).&&

10 Η ασφάλιση υγείας σε περιβάλλον περιορισµένων πόρων: αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραµµές»! Εισαγωγικά: µερικές κρίσιµες µεθοδολογικές επισηµάνσεις! Το ευρύτερο οικονοµικό περιβάλλον! Το «πρόβληµα» του ΕΟΠΥΥ παράµετροι και «κόκκινες γραµµές»! Τα «µηνύµατα» των πολιτών ως οδηγός για τις επιλογές περιστολής της δαπάνης υγείας

11 Πηγή:&Eurostat,&2012.& ΑΕΠ και Ανεργία στην Ελλάδα,

12 Πηγή: ΙΝΕ, Η Ελληνική Οικονοµία και η Απασχόληση, Ετήσια Έκθεση 2012, Αύγουστος Επιστροφή στα δεδοµένα του 1997

13 Τάσεις στην απασχόληση, Ελλάδα, Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Εργατικού Δυναµικού, 2012.

14 Η ασφάλιση υγείας σε περιβάλλον περιορισµένων πόρων: αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραµµές»! Εισαγωγικά: µερικές κρίσιµες µεθοδολογικές επισηµάνσεις! Το ευρύτερο οικονοµικό περιβάλλον! Το «πρόβληµα» του ΕΟΠΥΥ παράµετροι και «κόκκινες γραµµές»! Τα «µηνύµατα» των πολιτών ως οδηγός για τις επιλογές περιστολής της δαπάνης υγείας

15 Σύγκριση δηµόσιας δαπάνης υγείας (% συνολικής δαπάνης υγείας) και άµεσων ιδιωτικών πληρωµών (κατά κεφαλήν), Ελλάδα ΟΟΣΑ 2010 PEΗ % THE GREECE 59,4 OECD 72, OOP P/C (PPP) GREECE 1118,3 OECD 558,4 Πηγή:&OECD,&Health&Data&(2012).&&

16 Προϋπολογισµός ΕΟΠΥΥ 2012 (αρχικές εκτιµήσεις vs. αναθεωρήσεις) Η απόκλιση µεταξύ των αρχικών εκτιµήσεων και των αναθεωρήσεων των εσόδων του ΕΟΠΥΥ ανέρχεται σε 2 δισ. Πηγή: EΟΠΥΥ, 2012.

17 Σύγκριση αρχικού και τελικού προϋπολογισµού δαπανών ΕΟΠΥΥ µετά τις τροποποιήσεις Πηγή: EΟΠΥΥ, Υπό την πίεση για αποζηµίωση των φαρµακοποιών, ο προϋπολογισµός του ΕΟΠΥΥ υπέστη διαρκείς τροποποιήσεις, µε αποτέλεσµα να προκύψουν κάποιοι στόχοι δαπάνης (πχ όσον αφορά στα δηµόσια νοσοκοµεία και την πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας) που πρέπει να θεωρούνται ανέφικτοι

18 Σύνθεση δαπανών υγείας του ΕΟΠΥΥ (ως % του τροποποιηµένου προϋπολογισµού του) Οι διαρκείς τροποποιήσεις του προϋπολογισµού έχουν επηρεάσει το µίγµα της δαπάνης του Οργανισµού σε επίπεδα που αποκλίνουν τόσο από τον αρχικό σχεδιασµό όσο και από τις στοχεύσεις των εµπνευστών του εγχειρήµατος για ενδυνάµωση της πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας Πηγή: EΟΠΥΥ, 2012.

19 Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ ΣΤΗΝ ΠΦΥ Πηγή: ΓΓΚΑ, ΦΟΡΕΙΣ'ΠΡΟ'ΕΟΠΥΥ ΚΟΣΤΟΣ'ΠΦΥ'2011 IKA $$$$$$$$ $ OAEE $$$$$$$$ ΟΓΑ $$$$$$$$$$$$$ ΟΠΑΔ $$$$$$$$ ΣΥΝΟΛΟ$1 $$$$$$$$ ON $$$$$$$$$$$ ΤΑΥΤΕΚΩ $$$$$$$$ ΣΥΝΟΛΟ$2 $$$$$$$$ ΓΕΝ.$ΣΥΝΟΛΟ $$$$$ Όσον αφορά στον ΟΓΑ, είναι προφανής η διεύρυνση του δικαιώµατος στην ΠΦΥ λόγω της ένταξης στον ΕΟΠΥΥ Ο Οίκος Ναύτου και το ΤΑΥΤΕΚΩ συµµετέχουν στις δαπάνες του ΕΟΠΥΥ χωρίς ωστόσο να έχουν µεταφερθεί έστω και προϋπολογιστικά- οι σχετικές πιστώσεις

20 Πλήθος Επισκέψεων µε χρέωση 10 ευρώ ανά Ταµείο (Μάρτιος-Αύγουστος 2012 >50 χιλ. Πηγή: E-diagnosis

21 Πλήθος Παραπεµπτικών ανά Ταµείο (Μάρτιος-Αύγουστος 2012) >100 χιλ. Πηγή: E-diagnosis

22 Πηγή: E-diagnosis Μέσο κόστος Παραπεµπτικού ανά Ταµείο (Μάρτιος-Αύγουστος 2012)

23 Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ ΣΤΗΝ ΠΦΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΣΑ ΜΕΙΩΣΗ 49,5 % ΔΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΠΦΥ ΤΟ 2011 ΔΑΠΑΝΗ ΕΟΠΥΥ ΓΙΑ ΠΦΥ (ΠΡΟΒΟΛΗ 2012) Πηγή: ΓΓΚΑ, 2012.

24 Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ ΣΤΗΝ ΠΦΥ ΣΤΟΧΟΣ ΤΡΟΠΟΠ. ΠΡΟΫΠΟΛ. 76,%!!! ΔΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΠΦΥ ΤΟ 2011 ΔΑΠΑΝΗ ΕΟΠΥΥ ΓΙΑ ΠΦΥ (ΠΡΟΒΟΛΗ 2012) ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΟΠΥΥ ΓΙΑ ΠΦΥ 2012 Πηγή: ΓΓΚΑ, 2012.

25 Προβλεπόµενα και πραγµατικά έσοδα ΕΟΠΥΥ (1ο 7µηνο 2012) Η υστέρηση στα προβλεπόµενα (µε τον αναθεωρηµένο προϋπολογισµό) έσοδα προσεγγίζει τα 700 εκατ Προϋπολογισµένα έσοδα 7µηνου από εισφορές Πραγµατικά έσοδα 7µηνου από εισφορές Προϋπολογισµένα έσοδα 7µηνου από κρατική επιχορήγηση Πραγµατικά έσοδα 7µηνου από κρατική επιχορήγηση Πηγή: EΟΠΥΥ, 2012.

26 Σύνθεση δαπανών υγείας ΕΟΠΥΥ (1ο 6µηνο 2012) ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΑ 10% ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΟΙ ΙΑΤΡΟΙ 2% ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ 14% ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ 10% ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ 64% * δεν έχει αφαιρεθεί το rebate Πηγή: EΟΠΥΥ, 2012.

27 Η ασφάλιση υγείας σε περιβάλλον περιορισµένων πόρων: αναδεικνύοντας τις «κόκκινες γραµµές»! Εισαγωγικά: µερικές κρίσιµες µεθοδολογικές επισηµάνσεις! Το ευρύτερο οικονοµικό περιβάλλον! Το «πρόβληµα» του ΕΟΠΥΥ παράµετροι και «κόκκινες γραµµές»! Τα «µηνύµατα» των πολιτών ως οδηγός για τις επιλογές περιστολής της δαπάνης υγείας

28 Επισκέψεις σε ιατρό ανά κατηγορία Σηµείωση: η πιο συχνή επιλογή για τους ασφαλισµένους είναι να επιλέγουν οι ίδιοι το γιατρό τους και να επιβαρύνονται µε το κόστος της επίσκεψης Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: γενικό κοινό).

29 Ερ.: Θεωρείτε ότι έχει µειωθεί η χρήση υπηρεσιών υγείας από εσάς ή την οικογένειά σας τους τελευταίους 12 µήνες; Σηµείωση: το 58,9% δηλώνει ότι έχει περιορίσει τον τελευταίο χρόνο τη χρήση υπηρεσιών υγείας Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: γενικό κοινό).

30 Ερ.: Συµφωνείτε στη δηµιουργία δικτύου πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας ανά δήµο; Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: γενικό κοινό).

31 Ερ.: Είστε συµβεβληµένος γιατρός µε τον ΕΟΠΥΥ; Σηµείωση: η πλειοψηφία των ιδιωτών ιατρών δεν έχουν σύµβαση µε τον ΕΟΠΥΥ Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: ιατροί).

32 Ερ.: Για ποιό λόγο αποφασίσατε να µην συµβληθείτε µε τον ΕΟΠΥΥ; Σηµείωση: η βασική αιτία για την επιλογή των ιατρών να µην συµβληθούν είναι η αµοιβή Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: ιατροί).

33 Ερ.: Από την εµπειρία σας αυτούς τους 8 µήνες λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ µε ποια από τις παρακάτω απόψεις θα συµφωνούσατε; Πηγή: Αδηµοσίευτη έρευνα «Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση», Σεπτέµβριος 2012, (δείγµα: ιατροί).

34 Οι κόκκινες γραµµές ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ

35 Πάνω'από'τους'μισούς'ασθενείς'δηλώνουν'ότι'δεν'εξυπηρετούνται'από'τις'δομές'του' ΕΣΥ'ή'της'κοινωνικής'ασφάλισης'για'ΠΦΥ'και'αναγκάζονται'να'πληρώνουν'οι'ίδιοι' ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Αναγκαστική επιλογή γιατί δεν βρήκα λύση στο πρόβληµά µου Ελεύθερη επιλογή προτίµηση Πάνω από τους µισούς ασθενείς των ιδιωτικών ιατρείων, έχουν πρώτα επισκεφθεί ιατρό του ΕΟΠΥΥ ή δοµή του ΕΣΥ και δεν έχουν βρει λύση στο πρόβληµά τους Έχω ιδιωτική ασφάλεια 10 16%&των&ερωτηθέντων&έχει& ιδιωτική&ασφάλιση&& Το&93%&μένει&στην&Aθήνα!! Πηγή: IPSOS, Καταγραφή και αποτίµηση των προβληµάτων κατά τη χρήση των δηµόσιων υπηρεσιών Υγείας, Νοέµβριος 2012.

36 Οι «κόκκινες γραµµές» και οι πολλαπλοί στόχοι ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

37 Λόγω της ύφεσης, οι δυνατότητες χρηµατοδότησης της υγειονοµικής αγοράς από την κοινωνική ασφάλιση περιορίζονται διαρκώς ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΟΠΥΥ ,00 7,6 ΔΙΣ ,00 4,9 ΔΙΣ 4,6 ΔΙΣ , ,00 0, ΑΡΧΙΚΟΣ 2012 ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΟΙ ΙΑΤΡΟΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ-ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΑ ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

38 Οι «κόκκινες γραµµές» και οι πολλαπλοί στόχοι ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

39 Απασχόληση κατά κλάδο, Ελλάδα, , , , , , ,0 500,0 238,7 303,8 230,0 275,1-500,0 B' 3MHNO 2011 B' 3MHNO 2012 Όλοι οι υπ όλοιπ οι κλάδοι οικονοµικής δραστηριότητας Δραστηριότητες ανθρώπ ινης υγείας και κοινωνικής µέριµνας Δραστηριότητες υπ ηρεσιών παροχής καταλύµατος και εστίασης Ο κλάδος της υγείας είναι ο µεγαλύτερος εργοδότης στη χώρα * Δεν περιλαµβάνονται κλάδοι υγείας που αφορούν εµπόριο καθώς και ασφαλιστικές εταιρείες Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Εργατικού Δυναµικού, 2012.

40 Οι «κόκκινες γραµµές» και οι πολλαπλοί στόχοι ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

41 Κόστος εργασίας ανά µονάδα παραγόµενου προϊόντος (2000=100) Ευρώπη, Πηγή:&OECD,&Economic&Outlook,&November&2012.&

42 α. παρεµβάσεις άµεσης υλοποίησης: Τροποποίηση του προϋπολογισµού του ΕΟΠΥΥ µε τα δεδοµένα που απορρέουν από την ένταξη νέων ασφαλισµένων. Επέκταση της εφαρµογής των κλιµακωτών εκπτώσεων σε όλους τους παρόχους (βλ. παράδειγµα διαγνωστικών κέντρων) και άσκηση του δικαιώµατος που απορρέει από τη σχετική σύµβαση για αύξηση των εκπτώσεων όπου χρειαστεί. Ουσιαστικά η πρόταση παραπέµπει στη διαδεδοµένη διεθνώς σύνδεση του όγκου των παρεχόµενων υπηρεσιών µε την τιµή αποζηµίωσής τους (Price-Volume Agreement). Υιοθέτηση συστήµατος κλινικού ελέγχου (clinical audit) κατά τα πρότυπα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών.

43 β. παρεµβάσεις µεσοπρόθεσµης υλοποίησης: Αξιολόγηση της ποιότητας των δοµών του ιδιωτικού τοµέα και σύνδεση µε την αποζηµίωση. Αναπροσαρµογή του ποσοστού συµµετοχής των ασφαλισµένων στις δαπάνες (copayment) µε εισοδηµατικά κριτήρια. Εφαρµογή πολιτικής κινήτρων µε ορισµό ανώτατου ποσού κατά κεφαλήν για φάρµακα και εξετάσεις ανά ιατρική ειδικότητα και περιοχή και σύνδεση µε το πλαφόν των επισκέψεων. Αντίστοιχα κίνητρα να δοθούν στις κλινικές µε κριτήριο το ποσοστό επιπλοκών στις χρεώσεις τους. Υπαγωγή των πολυϊατρείων του ΕΟΠΥΥ στο ΕΣΥ (διαµόρφωση ενός δικτύου πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας µε τα Κέντρα Υγείας) και αποκλειστική λειτουργία του ΕΟΠΥΥ ως φορέα διαχείρισης πόρων υγείας και διαπραγµάτευσης. Εναλλακτικά, η ενδυνάµωση του ΕΟΠΥΥ θα µπορούσε να επιχειρηθεί µε την ενσωµάτωση σε αυτόν όλων των δηµόσιων δοµών πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας ως «αντίπαλου δέους» της δαπανηρής νοσοκοµειακής περίθαλψης.

44