Μ Ε Λ Ε Τ Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. Προϋπολογισµού: ,00 σε ΕΥΡΩ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΜΟΣ ΦΑΙΣΤΟΥ /ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΗΜΟΣ: Φαιστού ΕΡΓΟ: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΡ.ΜΕΛΕΤΗΣ: 006/2011 Μ Ε Λ Ε Τ Η ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Προϋπολογισµού: ,00 σε ΕΥΡΩ Μάρτιος, 2011

2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΜΟΣ ΦΑΙΣΤΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΟ: «ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ» ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ ΜΑΡΤΙΟΣ

3 1. ΣΥΝΤΟΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η προτεινόµενη µονάδα θα αποτελείται από τα παρακάτω επιµέρους τµήµατα (βλ. Σχέδιο Γενικής ιάταξης και ιάγραµµα Ροής) : Φρεάτιο εσχαρισµού Μετρητής Παροχής Πρωτοβάθµια επεξεργασία µε τη χρήση σηπτικής δεξαµενής εξαµενή τροφοδοσίας χαλικόφιλτρων µε αντλιοστάσιο ευτεροβάθµια επεξεργασία µε τη χρήση χαλικόφιλτρων µε ανακυκλοφορία Τεχνητός υγροβιότοπος επιφανειακής ροής, που εξασφαλίζει τη δυνατότητα αποθήκευσης της εκροής για 3 µέρες Απολύµανση της εκροής µε διάλυµα υποχλωριώδους νάτριου Ηλεκτροπαραγωγό Ζεύγος Οικίσκος Λοιπά έργα υποδοµής (διαµόρφωση χώρου, περίφραξη, ύδρευση, ηλεκτροφωτισµός). Αγωγός από PVC σειράς 41 για σύνδεση µε το υπάρχον αποχετευτικό δίκτυο. Στη συνέχεια παρατίθεται αναλυτική περιγραφή των τµηµάτων της εγκατάστασης. 2. ΦΡΕΑΤΙΟ ΕΙΣΟ ΟΥ ΕΣΧΑΡΙΣΜΟΥ 2.1 ΓΕΝΙΚΑ Σκοπός της σχάρας είναι η συγκράτηση των παρασυρόµενων, σχετικά µεγάλων υλικών, για να προφυλάξει τα επόµενα στάδια από εµφράξεις. Οι σχάρες κατασκευάζονται από µια σειρά µεταλλικών ράβδων σε κατακόρυφη ή κεκλιµένη θέση. Τα ανοίγµατα των ράβδων καθορίζουν το µέγεθος των σωµατιδίων που θα συγκρατηθούν. Ανάλογα διακρίνονται σε: Χονδρές, µε καθαρά ανοίγµατα mm Μέσες, µε καθαρά ανοίγµατα : mm Λεπτές, µε καθαρά ανοίγµατα: 5 20 mm Στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων, τα συνήθη ανοίγµατα είναι περίπου 20 mm. Τα υλικά (εσχαρίσµατα) που συγκρατούνται από τις εσχάρες έχουν αποτέλεσµα την σταδιακή έµφραξη τους, γι αυτό το λόγο είναι αναγκαία η περιοδική αποµάκρυνση τους. Ο καθαρισµός τους µπορεί να γίνει µε δύο τρόπους, είτε χειρονακτικά, µε τσουγκράνα, οπότε πρέπει να έχουν κλίση µε το έδαφος από 30 Ο έως 45 Ο, είτε µηχανικά, οπότε µπορούν να είναι κατακόρυφες, κεκλιµένες (µε κλίση από 45 Ο έως 90 Ο ) ή τοξωτές. Για τη διαστασιολόγηση του καναλιού εσχάρωσης, λαµβάνονται υπόψη: 2

4 Η ταχύτητα προσεγγίσεως των λυµάτων στις σχάρες, η οποία πρέπει να είναι µικρότερη των 0,4 0,5 m/sec, για τις ελάχιστες παροχές. Στα µικρά έργα, που παρουσιάζονται µεγάλες διακυµάνσεις παροχών, είναι δύσκολο να διατηρηθούν αυτές οι ελάχιστες ταχύτητες, επειδή όµως στις περιπτώσεις αυτές εφαρµόζεται χειρονακτικός καθαρισµός, το πρόβληµα δεν είναι ιδιαίτερα οξύ. Η ταχύτητα διελεύσεως µέσα από τα κενά, η οποία πρέπει να είναι µικρότερη από 0,9 1,0 m/sec, για τις µέγιστες παροχές, ώστε να µην συµπαρασύρονται τα συγκρατούµενα στερεά. Η ποσότητα των συγκρατούµενων στερεών, (εσχαρισµάτων) είναι συνάρτηση του ανοίγµατος των εσχάρων, της φύσης των λυµάτων και της παροχής. Για ελευθέρα ανοίγµατα 25mm, η ποσότητα των εσχαρισµάτων κυµαίνεται από 3,75 x 10-5 έως 9,25 x 10-5 m 3 / m 3 λυµάτων (επισηµαίνεται ότι πρόκειται για εκτίµηση που αφορά χωριστικά δίκτυα, σε περίπτωση παντορροϊκού δικτύου, οι ποσότητες είναι µεγαλύτερες). Το ποσοστό υγρασίας των εσχαρισµάτων κυµαίνεται από 70 80% και η πυκνότητα τους είναι περίπου 960 kg/m 3 (µπορεί να κυµαίνεται από kg/m 3 ). Περίπου το 85% των στερεών είναι οργανικά. Η διάθεση των εσχαρισµάτων γίνεται µε ταφή, χώνευση, καύση, διάθεση µε τα απορρίµµατα ή µε άλεση. 2.2 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΣΧΑΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΕΡΓΟ Στο φρεάτιο εισόδου θα συνδεθεί ο κεντρικός αγωγός του αποχετευτικού δικτύου PVC Φ315, ο οποίος θα λειτουργεί µε βαρύτητα. Από το φρεάτιο αυτό τροφοδοτούνται επίσης µε φυσική ροή οι εσχάρες. Θα χρησιµοποιηθούν δύο χειροκίνητες εσχάρες, σε παράλληλη διάταξη µε παρακαµπτήριο διάταξη, που θα επιτρέπει στην µια να λειτουργεί ως εφεδρική σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Οι εσχάρες θα είναι κατασκευασµένες από ανοξείδωτο χάλυβα, τουλάχιστον ΑΙSI 304L. Χειροκίνητες Σχάρες Οι χειροκίνητες σχάρες θα είναι ευθύγραµµου τύπου (ευθύγραµµες ράβδοι). Θα τοποθετηθούν σε διάταξη by-pass και θα λειτουργούν µε τη βοήθεια ρυθµιζόµενου υπερχειλιστή, ώστε µετά από έµφραξη της µίας σχάρας, το λύµατα να υπερχειλίζουν προς το κανάλι της εφεδρικής σχάρας. Σε περίπτωση συντήρησης της µίας σχάρας, η εφεδρική σχάρα θα λειτουργεί µε τη βοήθεια θυροφραγµάτων, ενώ θα αποµονώνεται η άλλη εσχάρα. Θα είναι κατασκευασµένες από ανοξείδωτο χάλυβα. Οι διαστάσεις της κάθε µιας σχάρας θα είναι 0,80 m x 0,20 m και θα τοποθετηθούν µε κλίση 45 Ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο. Ο καθαρισµός των σχαρών θα γίνεται χειροκίνητα µε ειδικό ξέστρο που οι προεξοχές του εισέρχονται στα διάκενα τους. 3

5 Παράµετροι σχεδιασµού ιάκενα µεταξύ ράβδων Πάχος ράβδων mm 8-10 mm Σχήµα διατοµής ράβδων ορθογωνικό Μέγιστη ταχύτητα ροής µεταξύ των ράβδων 0,90 m/sec Υλικό κατασκευής Ανοξείδωτος χάλυβας (ΑΙSI 304 L) Υπολογίζεται Πλάτος σχάρας Πλάτος θαλάµου εσχάρωσης 0,2 m 0,2 m οχείο συλλογής εσχαρισµάτων Τα εσχαρίσµατα θα τοποθετούνται σε ειδικό δοχείο συλλογής εσχαρισµάτων, κατασκευασµένο επίσης από ανοξείδωτο χάλυβα (AISI 304L). Το δοχείο θα τοποθετείται µέσα στον καλυµµένο χώρο της σχάρας, θα είναι δε ευχερής η εξαγωγή και η εκκένωση του (τροχήλατο). Ο πυθµένας του δοχείου θα έχει κατάλληλη διαµόρφωση (λεπτή διάτρηση) για στράγγιση των εσχαρισµάτων. Παραγωγή (µέγιστη) εσχαρισµάτων Παραγωγή (µέγιστη) εσχαρισµάτων Απαιτούµενος ωφέλιµος όγκος δοχείου εσχαρισµάτων 35 lt/1000 m 3 απόβλητα 19lt/ day V =50 lt (επάρκεια για τρεις µέρες περίπου) Όλο το σύστηµα εσχαρισµού (εσχάρες, κανάλια και δοχείο εσχαρισµάτων) θα είναι καλυµένο. 3. ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ Μετά την εσχάρωση, ακολουθεί το Σύστηµα Μέτρησης της Παροχής. Για τη µέτρηση της παροχής επιλέχτηκε η λύση της διώρυγας PAPSHALL- FLUME. Στη διώρυγα αυτή θα γίνεται µέτρηση µε µετρητή στάθµης και µεταφορά-ένδειξη σήµατος στον κεντρικό-τοπικό πίνακα για αυτόµατη καταγραφή της παροχής των λυµάτων που φορτίζουν την εγκατάσταση. Στην είσοδο της κατασκευής διαµορφώνονται συνθήκες στρωτής ροής. H διώρυγα στενεύει µε διαµόρφωση τύπου PARSHALL. H κατασκευή αυτή προκαλεί αύξηση βάθους ροής ανάντη, το οποίο είναι συνάρτηση της παροχής των ακαθάρτων. 4

6 H συσκευή υπερήχων, που θα είναι κατάλληλα τοποθετηµένη, θα µετρά το βάθος ροής και θα καταγράφει την αντίστοιχη τιµή παροχής λυµάτων συνδέεται στο κεντρικό όργανο που θα βρίσκεται στη κεντρική µονάδα ελέγχου. Επειδή η κατασκευή είναι λεπτή και ιδιόµορφη, προτείνεται να χρησιµοποιηθεί προκατασκευασµένη διώρυγα από FIBERGLASS ή από ανοξείδωτο υλικό τουλάχιστον AISI 304L και να ενσωµατωθεί µέσα σε κατάλληλο κανάλι από σκυρόδεµα. Χαρακτηριστικά της ιώρυγας PARSHALL Μέγεθος διώρυγας (άνοιγµα) Μήκος ιώρυγας Ύψος ιώρυγας ανάντι Ύψος ιώρυγας κατάντι Πλάτος εισόδου Πλάτος εξόδου Ελάχιστη µετρούµενη παροχή Μέγιστη µετρούµενη παροχή υνατότητα µέτρησης mm 410 mm 432 mm 241 mm 135 mm 1 m 3 /h σε στάθµη 0,2 cm 100 m 3 /h σε στάθµη 40 cm m 3 /h µε 2% συνολικό σφάλµα Ο εξοπλισµός της µονάδας, θα είναι: 1 διώρυγα τύπου PARSHALL 1 στήριγµα για τον υπερηχητικό µετρητή 1 υπερηχητικό σύστηµα µέτρησης στάθµης 1 µετατροπέα σήµατος 1 πίνακα µε ψηφιακή ένδειξη της στιγµιαίας παροχής 1 καταγραφικό της στιγµιαίας παροχής τύπου DATALOGGER για αποθήκευση των µετρήσεων κάθε 10 min για δύο µήνες 4. ΣΗΠΤΙΚΗ ΕΞΑΜΕΝΗ 4.1 ΓΕΝΙΚΑ Τα αστικά λύµατα περιέχουν σηµαντικές ποσότητες αιωρούµενων σωµατιδίων µε ειδικό βάρος µεγαλύτερο του νερού, τα οποία λόγω της ροής των λυµάτων παραµένουν σε αιώρηση. Με την πρωτοβάθµια επεξεργασία στοχεύεται η αποµάκρυνση σηµαντικού µέρους αυτών των σωµατιδίων (κατά 50 65%) µε καθίζηση σε δεξαµενές που επικρατούν συνθήκες σχετικής ηρεµίας. εδοµένου ότι, σηµαντικό µέρος των οργανικών ενώσεων βρίσκεται σε µορφή αιωρούµενων σωµατιδίων, επιτυγχάνεται και ταυτόχρονη µείωση του BOD (κατά 15-40%). Παράλληλα, αποµακρύνονται από την επιφάνεια της δεξαµενής και επιπλέοντα στερεά (λίπη, έλαια, αφροί). Η Σηπτική εξαµενή αποτελεί την πρώτη βασική µονάδα καθαρισµού (πρωτοβάθµια επεξεργασία) των λυµάτων, εδώ και πολλούς αιώνες, µε σηµαντικές βελτιώσεις στο σχεδιασµό και την κατασκευή της τις τελευταίες δεκαετίες. Ειδικά για περιπτώσεις µικρών οικισµών και κωµοπόλεων, αποτελεί µια απλή, αλλά πολύ αποτελεσµατική εγκατάσταση προεπεξεργασίας των λυµάτων, δεδοµένου ότι 5

7 επιτυγχάνεται καθίζηση µέρους των αιωρούµενων στερεών και ταυτόχρονα αναερόβια χώνευση της λάσπης στον πυθµένα (όπου προβλέπεται ο απαραίτητος όγκος). Τέλος, η εκροή από σηπτικές δεξαµενές επιδέχεται προσθήκη χηµικών (κροκιδωτικών) για την αφαίρεση όλων των στερεών, αζώτου-φωσφόρου και του BOD 5 (70-85%). Οι τύποι δεξαµενών που χρησιµοποιούνται συνηθέστερα για την πρωτοβάθµια επεξεργασία λυµάτων είναι ορθογωνικές ή κυκλικές δεξαµενές συνεχούς ροής. Στις ορθογωνικές δεξαµενές, τα λύµατα εισέρχονται από τη µια πλευρά της δεξαµενής και διαρρέουν κατά µήκος τη δεξαµενή υπό συνθήκες που προσεγγίζουν αυτές της οµοιόµορφης ροής (µηδενικής ανάµιξης κατά τη διεύθυνση της ροής). Η ιλύς συγκεντρώνεται στον πυθµένα της δεξαµενής, απ όπου και αποµακρύνεται µε µηχανικά µέσα. Η σηπτική δεξαµενή κατασκευάζεται από οπλισµένο σκυρόδεµα. Μια σηπτική δεξαµενή που έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί σωστά (ακόµα και µε ένα θάλαµο) επαρκεί για αποδεκτές αποδόσεις. Παρ όλα αυτά συνηθίζεται στεγανή διθάλαµη ή τριθάλαµη δεξαµενή µε την ίδια συνολική χωρητικότητα, διότι έτσι επιτυγχάνεται καλύτερη ασφάλεια στην παγίδευση - συγκράτηση και των επιπλεόντων και των λασπών, ιδιαίτερα µάλιστα σε περιόδους που έχουµε µεγαλύτερες φορτίσεις ή ανατάραξη λόγω µεγάλων ρυθµών χώνευσης (πχ. το θέρος). Οι θάλαµοι επικοινωνούν µεταξύ τους µε ανοίγµατα που βρίσκονται cm (περίπου 1m) κάτω από την επιφάνεια του υγρού, ώστε να υπάρχει ένα περιθώριο ασφαλείας. Σε κάθε θάλαµο καθίζησης διακρίνονται µία ζώνη υγρού όπου τα στερεά καθιζάνουν, µία ζώνη λάσπης όπου συσσωρεύονται οι λάσπες και µία επιφανειακή ζώνη όπου επιπλέουν τα λίπη. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη ελεύθερου πάνω χώρου, τουλάχιστον 0,4 m. Σε κάθε θάλαµο τα στερεά καθιζάνουν στο κάτω µέρος, ενώ τα λίπη και τα επιπλέοντα παγιδεύονται στην επιφάνεια. Ο πρώτος θάλαµος είναι συνήθως µεγαλύτερος σε ωφέλιµο όγκο. Η αρχή λειτουργία των δεξαµενών καθίζησης (όπως είναι και η σηπτική δεξαµενή) στηρίζεται στη σηµαντική ελάττωση της ταχύτητας ροής των λυµάτων, οπότε ελαττώνεται και η συρτική ικανότητα, µε αποτέλεσµα τα µεγαλύτερα και βαρύτερα αιωρούµενα (όχι διαλυµένα) υλικά να καθιζάνουν στον πυθµένα. Ο σωστός σχεδιασµός των δεξαµενών καθίζησης, απαιτεί καθορισµό κριτηρίων, που να επαληθεύουν την αρχή λειτουργίας τους και να εξασφαλίζουν σηµαντικές αποδόσεις αποµάκρυνσης αιωρούµενων στερεών. Τα σηµαντικότερα χαρακτηριστικά παράγοντες σχεδιασµού, που επιδρούν στην απόδοση της σηπτικής δεξαµενής είναι: η υδραυλική επιφανειακή φόρτιση (Μεγάλη επιφανειακή φόρτιση µπορεί να µειώσει την απόδοση καθίζησης ή επίπλευσης. Επιτρεπόµενη φόρτιση m 3 /m 2 /d) 6

8 ο υδραυλικός χρόνος παραµονής (Πρέπει να είναι αρκετός για να ολοκληρώνονται οι διεργασίες συσσωµάτωσης και καθίζησης. Συνήθως 1,5 2,5h) Η γεωµετρία (σχήµα, διαστάσεις, σχέση µήκους, πλάτους, βάθους). Οι διαµορφώσεις εισόδου-εξόδου (να εξασφαλίζεται ότι δεν θα δηµιουργείται τυρβώδη ροή) Ο αριθµός θαλάµων Η θερµοκρασία του περιβάλλοντος και των λυµάτων Ο τρόπος λειτουργίας και συντήρησης. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι συνήθεις (µέσες) αποδόσεις των σηπτικών δεξαµενών : ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΚΡΟΗΣ (ppm) ΑΠΟ ΟΣΗ % BOD COD Αιωρούµενα στερεά (S.S) Ολικό άζωτο Λίπη-Λάδια Φωσφόρος % Μικρόβια-µικροοργανισµοί Όπως φαίνεται από το παρακάτω διάγραµµα (Σχήµα 1, από «Επεξεργασία και διάθεση υγρών αποβλήτων», Γρ.Μαρκαντωνάτου, σελ.342 ), η λάσπη µετά 40 µέρες παραµονή στη σηπτική δεξαµενή (µε µέση θερµοκρασία 20 ο C), είναι χωνεµένη τουλάχιστον 90%, ενώ συγκριτικά η σταθεροποιηµένη λάσπη που παράγεται από τον παρατεταµένο αερισµό είναι χωνεµένη 40-70%. Επίσης από το ίδιο σχήµα προκύπτει ότι σε 15 ο C απαιτούνται 58 ηµέρες για σταθεροποίηση του 90% των πτητικών της ιλύος (στην περίπτωσή µας η χώνευση διαρκεί τουλάχιστον 6 µήνες), ενώ τα συστήµατα ενεργού ιλύος µε παρατεταµένο αερισµό δίνουν σταθεροποιηµένη λάσπη µέχρι 60%. Η παραγόµενη ιλύς (µε βάση επίσηµες µετρήσεις από σηπτικές δεξαµενές στις ΗΠΑ) είναι λίτρα/κατ/έτος, µε περιεκτικότητα σε στερεά 5-7 % w/v. 7

9 Σχήµα 1 Είναι σηµαντικό να επισηµάνουµε τα παρακάτω : Η αφαίρεση των αιωρούµενων στερεών (λασπών) και επιπλεόντων υλικών (αφρού, λιπών - ελαίων) έχει ως αποτέλεσµα: την αποφυγή εµφράξεων στα επόµενα στάδια επεξεργασίας (στην περίπτωσή µας οι σωληνώσεις διανοµής και οι στρώσεις χαλίκων του χαλικόφιλτρου) και διάθεσης της εκροής την αύξηση στις αποδόσεις των επόµενων σταδίων. Τα διερχόµενα λύµατα, ενώ απαλλάσσονται από µέρος των αιωρούµενων στερεών, εµπλουτίζονται ταυτόχρονα µε τεµάχια σηπτόµενης λάσπης και µε τα δύσοσµα αέρια της αποσύνθεσης (H 2 S, NH 3, CH 4 ). Έτσι ενώ η απορροή της σηπτικής δεξαµενής είναι βελτιωµένη σε σχέση µε την απλή καθίζηση, έχει επιβαρυνθεί µε σηπτική χλωρίδα και αναδίδει δυσοσµία και δεν είναι δυνατή η επιφανειακή της διάθεση. Λανθασµένος σχεδιασµός ή κακή τοποθέτηση των διαφραγµάτων µπορούν να προκαλέσουν τυρβώδη ροή τοπικά και να µειώσουν την απόδοση της καθίζησης. Μικρά ή λάθος διαφράγµατα µπορούν να διευκολύνουν τη διαφυγή επιπλεόντων προς το σύστηµα διάθεσης της εκροής. Κακή λειτουργία και συντήρηση µπορούν να µειώσουν τις αποδόσεις του συστήµατος. Εξάλλου διάφορα υλικά και ράκη που πέφτουν στην 8

10 αποχέτευση µπορούν να προκαλέσουν εµφράξεις στα ανοίγµατα επικοινωνίας των θαλάµων. Φράξιµο στην αντλία ή στον αγωγό εκκένωσης των λασπών µπορεί να προκαλέσει ανύψωση της στάθµης λασπών και τη διαφυγή τους µαζί µε την εκροή. 4.2 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΣΗΠΤΙΚΗ ΕΞΑΜΕΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΕΡΓΟ (ΜΕ ΕΞΑΜΕΝΗ ΟΣΟΜΕΤΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΟ ΤΡΟΦΟ ΟΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΑΛΙΚΟΦΙΛΤΡΟΥ) Στη µονάδα θα εγκατασταθεί µία δεξαµενή από 8 θαλάµους από σκυρόδεµα συνολικού ωφέλιµου όγκου 769,50 m 3, η οποία εξασφαλίζει τον ελάχιστο χρόνο παραµονής των λυµάτων (24 ώρες) για τη µέγιστη παροχή του θέρους της 40ετίας. Τα δεδοµένα σχεδιασµού της µονάδας είναι πολύ συντηρητικά και αποτυπώνονται στα φύλλα υπολογισµού που επισυνάπτονται χωριστά για κάθε τµήµα της εγκατάστασης. Συγκεκριµένα: Ελήφθησαν ψηλές τιµές για τη µέση παραγωγή λυµάτων ανά κάτοικο Για τον υπολογισµό της µέγιστης παροχής (παροχή σχεδιασµού) χρησιµοποιήθηκε ο συντελεστής 1.5. θεωρήθηκε ότι ανά ισοδύναµο κάτοικο αντιστοιχούν 50 και 60 g BOD ανά ηµέρα, για το χειµώνα και το θέρος αντίστοιχα. Τέλος θεωρήθηκε ότι στη σηπτική δεξαµενή θα έχουµε µείωση του ΒOD των εισερχοµένων λυµάτων κατά 50% ενώ στην πράξη έχει αποδειχτεί ότι ακόµα και µεγαλύτερες µειώσεις (60-70%) είναι εφικτές. Οι διαστάσεις της δεξαµενής επιλέχτηκαν ώστε να εξασφαλίζεται ο ελάχιστος υδραυλικός χρόνος παραµονής των 24 ωρών (στη µέγιστη ηµερήσια παροχή) και να δίνεται επίσης επαρκής όγκος για την αποθήκευση επί ένα έτος αφρών και λασπών. Για το σχεδιασµό των δεξαµενών ελήφθησαν υπόψη ο πληθυσµός και οι παραγόµενες ποσότητες λυµάτων καθώς και οι οδηγίες του τµήµατος ηµόσιας Υγείας της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ. Οι παραγόµενες ποσότητες λάσπης και αφρού υπολογίστηκαν µε τις παρακάτω σχέσεις (από το Glide της Καλιφόρνιας µε στατιστικά στοιχεία 20 ετών) : αφρός: Sca = 5.24.t λάσπη: SLa = 8.15.t γαλόνια ανά κάτοικο, 1γαλόνι = λίτρα, όπου t ο αριθµός των ετών (για την αποµάκρυνση λασπών και αφρών) Για t=1 (Οι παραγόµενες αφρός: SCa = λίτρα/κάτοικο/ έτος 9

11 ποσότητες λάσπης και αφρού υπολογίστηκαν, για αποµάκρυνση µετά από ένα έτος) : λάσπη: SLa = λίτρα/κάτοικο/ έτος Στη σηπτική δεξαµενή της εγκατάστασης θα παράγεται µικρή ποσότητα ιλύος (λάσπης), οποία θα έχει υποστεί πλήρη σταθεροποίηση λόγω του µεγάλου χρόνου χώνευσης (12 µήνες τουλάχιστον). Η διάθεση της λάσπης θα γίνεται στο βιολογικό καθαρισµό του Ηρακλείου. Στο σχεδιασµό προβλέπονται κατάλληλες διατάξεις στην είσοδο και την έξοδο ώστε να παρεµποδίζεται διαφυγή στερεών και επιπλεόντων. Επίσης έχουν γίνει προβλέψεις για σωστό εξαερισµό και απρόσκοπτη αποµάκρυνση αερίων (µεθανίου, υδρόθειου κλπ.) που οδηγούνται στο σύστηµα απόσµησης, που περιγράφεται στη συνέχεια. Η δεξαµενή αποτελείται από οκτώ (8) όµοιους θαλάµους, µε ωφέλιµες διαστάσεις: Μεγάλη Βάση Σιλό (Μήκος Πλάτος) Μικρή Βάση Σιλό (Μήκος Πλάτος) Ολικό Βάθος 4,50 m 2,00 m 4,5 m 5,6 m (στα σιλό) Η εκκένωση (έξοδος) των υγρών θα γίνεται από βάθος 1 m περίπου κάτω από την επιφάνεια, ώστε να υπάρχει ένα περιθώριο ασφαλείας. Ο έλεγχος της στάθµης λάσπης και του στρώµατος αφρού κατά τη λειτουργία θα γίνεται µε ειδική συσκευή κάθε τρίµηνο ώστε να υπάρχει πάντα µεγάλο περιθώριο ασφαλείας. Τα λύµατα, µετά τη σηπτική δεξαµενή, υπερχειλίζουν σε ανεξάρτητο θάλαµο, σε στάθµη που εξασφαλίζει ότι δεν θα συµπαρασύρονται αφροί και λίπη (περίπου 1 m από την επιφάνεια). Στο θάλαµο αυτό, θα τοποθετηθούν τέσσερα (4) ειδικά κόσκινα εκροής (screen vault). Τα κόσκινα αυτά συγκρατούν στερεά ή λίπη που διέφυγαν, ώστε να προστατεύονται τα επόµενα στάδια από εµφράξεις (αντλίες, δίκτυα διανοµής στις λεκάνες του χαλικόφιλτρου). Όλοι οι θάλαµοι θα διαθέτουν ανθρωποθυρίδα από ανοξείδωτο χάλυβα τουλάχιστον AISI 304 L. Στην έξοδο της σηπτικής δεξαµενής, προβλέπεται ξεχωριστός θάλαµος (δεξαµενή δοσοµέτρησης), µε ωφέλιµη χωρητικότητα ίση τουλάχιστον µε το 30% της µέγιστης ηµερήσιας παραγωγής λυµάτων, µέγιστη απαίτηση περίπου 135 m 3. Προτείνεται η κατασκευή εξαµενής µε διαστάσεις (εσωτερικές) 9,9m x 1,4m x 4,75m. Η ωφέλιµη χωρητικότητα της συγκεκριµένης δεξαµενής ανέρχεται σε 65,85m 3. Στο θάλαµο αυτό υπερχειλίζουν τα λύµατα αφού περάσουν από το φίλτρο εκροής. Στο θάλαµο αυτό εγκαθίστανται οι αντλίες τροφοδοσίας του χαλικόφιλτρου. Προβλέπεται η εγκατάσταση δύο αντλιών τροφοδοσίας (µια και µια εφεδρική) οι οποίες συνδέονται σε κοινό αγωγό µεταφοράς- διανοµής (προβλέπονται βάνες αποµόνωσης). 10

12 Στο θάλαµο αυτό καταλήγει µε φυσική ροή ο κεντρικός συλλεκτήριος αγωγός που µεταφέρει τη διηθηµένη εκροή από το χαλικόφιλτρο για να έχουµε την προβλεπόµενη ανακυκλοφορία. Στην είσοδο του αγωγού αυτού στη δεξαµενή δοσοµέτρησης υπάρχει µια ειδική βαλβίδα µε µπάλα που κλείνει τη γραµµή προς τη δεξαµενή αυτή (όταν η δεξαµενή γεµίσει) και οδηγεί την περίσσεια προς τον υγροβιότοπο επιφανειακής ροής. 5. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΛΙΚΟΦΙΛΤΡΟ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ 5.1 ΓΕΝΙΚΑ Στα βιολογικά χαλικόφιλτρα τα λύµατα διανέµονται σε ένα στρώµα χαλικιών και στη συνέχεια διέρχονται κατακόρυφα διαµέσου αυτών, συλλέγονται µέσω ειδικού καναλιού που διαµορφώνεται στον πυθµένα του φίλτρου και επιστρέφουν στο θάλαµο τροφοδοσίας απ' όπου µέσω των προβλεπόµενων αντλιών ανακυκλοφορούνται στο χαλικόφιλτρο. Στο στρώµα των χαλικιών δηµιουργείται ένα ενεργό βιολογικό στρώµα, το οποίο µειώνει το οργανικό φορτίο που περιέχεται στα λύµατα. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι χαλικόφιλτρων: Τα φίλτρα συνεχόµενης λειτουργίας (µε ανακυκλοφορία) Τα φίλτρα διαλείπουσας (ασυνεχούς) λειτουργίας Σ ένα φίλτρο διαλείπουσας λειτουργίας το στρώµα φίλτρανσης έχει περιόδους ανάπαυσης που εναλλάσσονται µε τις περιόδους φόρτισης. Στις περιόδους ανάπαυσης µεταφέρεται οξυγόνο στο υλικό του φίλτρου. Τα φίλτρα διαλείπουσας λειτουργίας χαµηλής φόρτισης προτιµούνται σήµερα διότι δεν βουλώνουν ούτε µετά από χρόνια συνεχούς λειτουργίας (µε την προϋπόθεση ότι λειτουργεί σωστά η καθίζηση και η δέσµευση των λιπών). Ένα φίλτρο διαλείπουσας λειτουργίας συνήθως διαθέτει µία δοσοµετρική αντλία λειτουργίας (ανοξείδωτη- υποβρύχια, που λειτουργεί µε ηλεκτρονικό προγραµµατιστή δοσοµετρώντας µικρή ποσότητα για µερικά λεπτά κάθε 0,5-2 ώρες). Συχνά υπάρχει η δυνατότητα διαχωρισµού του φίλτρου σε δύο τοµείς ώστε να µπορεί ο ένας τοµέας να αναπαύεται όταν ο άλλος λειτουργεί. Τα βιολογικά χαλικόφιλτρα µε ανακυκλοφορία (recirculating rock filters) χαρακτηρίζονται από µεγάλες φορτίσεις και ανακυκλοφορία %. Βασικές απαιτήσεις του σχεδιασµού είναι : προεπεξεργασία για αφαίρεση λιπών και αδροµερών (πρωτοβάθµια) υλικό πλήρωσης χαλίκι µε διάµετρο ή ή mm πάχος στρώµατος χαλίκων cm υδραυλικό φορτίο επιφάνειας 1-4 m 3 λυµ./m 2 χαλικ./ηµ. Οργανικό φορτίο όγκου (µετά από καθίζηση) 0,07 0,22 kg BOD 5 / m 3 χαλ./ ηµ. Υδραυλικό φορτίο όγκου 0,75 m 3 λυµ./ m 3 χαλ./ ηµ 11

13 5.2 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΧΑΛΙΚΟΦΙΛΤΡΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΕΡΓΟ Τα χαλικόφιλτρα θα κατασκευαστούν δίπλα στη Σηπτική δεξαµενή. Οι υπολογισµοί - διαστασιολόγηση του χαλικόφιλτρου της συγκεκριµένης µονάδας παρουσιάζονται στους Πίνακες Υπολογισµού, που παρατίθενται στο παράρτηµα της παρούσας µελέτης. Συγκεκριµένα στη µονάδα θα κατασκευαστούν δύο χαλικόφιλτρα συνολικού εµβαδού 889 m 2 Θα είναι ορθογωνικής διατοµήςκαι διαστάσεων 32,75 m x 13,00 m και τα δύο. Τα χαλικόφιλτρα θα αποτελούνται από τις παρακάτω στρώσεις πλυµένου χαλικιού: στρώση διανοµής-κάλυψης πάχους 15 cm µε χαλίκι διαµέτρου 1 στρώση διύλισης πάχους 130 cm µε κοσκινισµένο χαλίκι διαµέτρου 1 Ο ρυθµός ανακυκλοφορίας θα είναι 4. Τα χαλίκια θα τοποθετηθούν σε λεκάνη από σκυρόδεµα πάχους πυθµένα 15 εκ. και τοιχίων 12 εκ. Ο καταθλιπτικός αγωγός τροφοδοσίας τοποθετείται πάνω στη στρώση διανοµής κι απ αυτόν ξεκινούν διάτρητοι αγωγοί οι οποίοι διανέµουν τα λύµατα στο χαλικόφιλτρο. Οι τελευταίοι τοποθετούνται εντός της στρώσης διανοµής. Στο άκρο τους φέρουν ειδική διάταξη για τον καθαρισµό τους. Στον πυθµένα του χώρου θα δοθεί εγκάρσια κλίση 1 %. Στα χαµηλά σηµεία του χαλικόφιλτρου κατά µήκος θα διαµορφωθεί κανάλι το οποίο θα συλλέγει τα επεξεργασµένα λύµατα και θα τα οδηγεί στο θάλαµο τροφοδοσίας του χαλικόφιλτρου. Το κανάλι αυτό σ' όλο το µήκος του θα καλυφτεί από λεπτή εσχάρα για την αποφυγή εµφράξεων. Στη γραµµή αυτή επιστροφής προβλέπεται η ειδική βαλβίδα που προαναφέραµε. Η ίδια γραµµή συνδέεται µε την γραµµή που τροφοδοτεί τον υγροβιότοπο. 6. ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΡΟΗΣ 6.1 ΓΕΝΙΚΑ Στους τεχνητούς υδροβιότοπους τα λύµατα διέρχονται οριζοντίως διαµέσου ενός στρώµατος άµµου ή χαλίκων όπου έχουν φυτευτεί κατάλληλα φυτά π.χ. καλάµια. Για να αποφευχθούν εµφράξεις στην άµµο τα λύµατα υποβάλλονται σε πρωτοβάθµια καθίζηση. Πάνω στην άµµο και στις ρίζες των φυτών δηµιουργείται ένα φιλµ από ενεργούς µικροοργανισµούς, το οποίο καταναλώνει το οργανικό φορτίο των λυµάτων. Οξυγόνο µεταφέρεται στην άµµο από τα φυτά. Μετά την πρωτοβάθµια καθίζηση τα λύµατα διανέµονται µε τη βαρύτητα σ' ένα στρώµα από χαλίκια. Μέσω αυτής της ζώνης εκροής τα λύµατα διαχέονται οριζοντίως στη ζώνη των ριζών. Τα επεξεργασµένα λύµατα συλλέγονται σε µία ζώνη εκροής από χαλίκια και στη συνέχεια διατίθενται στον αποδέκτη, ενώ συχνά υποβάλλονται και σε τριτοβάθµια επεξεργασία. 12

14 Τα βασικά κριτήρια για τον σχεδιασµό των τεχνητών υγροβιότοπων είναι: ο χρόνος κατακράτησης, ο ρυθµός εφαρµογής του οργανικού φορτίου η απαιτούµενη επιφάνεια, και το βάθος νερού. Άλλα θέµατα σχεδιασµού είναι: ο λόγος µήκους /πλάτους το εύρος των θερµοκρασιών λειτουργίας τα υδραυλικά προβλήµατα, και η περίοδος συγκοµιδής των φυτών στις λεκάνες. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα τυπικά κριτήρια για το σχεδιασµό των υγροβιότοπων. Κριτήριο Μονάδα Τιµή Υδραυλικός χρόνος παραµονής ηµέρες 2-5 (BOD) 7-14 (N) Ρυθµός εφαρµογής οργανικού φορτίου BOD5 κιλά/στρέµµα/ηµέρα <11 Βάθος νερού µέτρα Λόγος µήκους /πλάτους 2:1 4:1 (έως και 10:1) Έλεγχος κουνουπιών Συχνότητα συγκοµιδής έτη 3-5 απαιτείται Προσδοκώµενη ποιότητα εκροής BOD TSS TN TP mg/l mg/l mg/l mg/l <20 <20 <10 <5 Οι βασικοί µηχανισµοί αποµάκρυνσης και µετατροπής των συστατικών των λυµάτων στους υγροβιότοπους ελεύθερης επιφάνειας παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί : Συστατικό Βιοδιαποικοδοµήσιµα οργανικά υλικά Αιωρούµενα στερεά Άζωτο Φωσφόρος Βαρέα Μέταλλα Οργανικά ιχνοστοιχεία Παθογόνοι µικροοργανισµοί Μηχανίσµοί αποµάκρυνσης/ µετατροπής Βιοµετατροπή µε αερόβια, ελεύθερα και αναερόβια βακτήρια στην επιφάνεια των φυτών και στο έδαφος του διαλυτού BOD, προσρόφηση, φιλτράρισµα και καθίζηση του στερεού BOD Καθίζηση, φιλτράρισµα Νιτροποίηση, απονιτρο ποίηση, πρόσληψη από τα φυτά, εξάτµιση Καθίζηση, πρόσληψη από τα φυτά Προσρόφηση από φυτά και το έδαφος, καθίζηση Εξάτµιση, προσρόφηση, Βιοαποικοδόµηση Φυσική σήψη, καθίζηση, υπεριώδης ακτινοβολία, εξαγωγή αντιβιοτικών από τις ρίζες των φυτών 6.2. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΥ ΣΤΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΕΡΓΟ Όπως αναφέρθηκε προηγούµενα για λόγους ασφαλείας αποφασίστηκε η προσθήκη µετά τα χαλικόφιλτρα µικρού υγροβιότοπου ώστε η µονάδα σε περίπτωση βλάβης ή συντήρησης του συστήµατος να µπορεί να αποθηκεύει τη µέση παροχή 3 ηµερών. Ο 13

15 υγροβιότοπος αυτός οδηγεί σε µικρή περαιτέρω µείωση του βιολογικού φορτίου των λυµάτων, τα οποία προφανώς σε περίπτωση σηµαντικής βλάβης θα παραλαµβάνονται από βυτιοφόρα και θα οδηγούνται σε σταθµό βοθρολυµάτων. Θα αποτελείται από µία λεκάνη τραπεζοειδούς διατοµής και επιφάνειας πυθµένα 400,00 m 2. Ο πυθµένας της λεκάνης θα παρουσιάζει επιµήκη κλίση 1%. Η τροφοδοσία του υγροβιότοπου γίνεται µε βαρύτητα. Το βάθος του νερού στον υγροβιότοπο ρυθµίζεται µε ειδική διάταξη και σε κανονική λειτουργία δε θα ξεπερνά τα 40 εκ. Υπάρχει όµως δυνατότητα περαιτέρω ανύψωσης της στάθµης, οπότε εξασφαλίζεται µεγαλύτερη αποθηκευτική ικανότητα. Μετά τις εκσκαφές θα εξυγιανθεί ο πυθµένας (αποµάκρυνση χαλίκων- ώστε να µην παρουσιάζονται εξάρσεις) για να προστατευτεί η υπερκείµενη γεωµεµβράνη και θα συµπιεστεί. Θα ακολουθήσει η τοποθέτηση γεωµεµβράνης από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE) πάχους 1mm που θα εξασφαλίσει τη στεγάνωση του χώρου. Η µεµβράνη θα στρωθεί ενιαία και θα καλύπτει και τα πρανή του χώρου. Για να προστατευτεί επιφανειακά η µεµβράνη θα καλυφτεί µε γεωύφασµα από πολυπροπυλένιο µη υφαντό βάρους τουλάχιστον 200 g/m 2. Τόσο η µεµβράνη όσο και το γεωύφασµα θα αγκυρωθούν σε τάφρο ορθογωνικής διατοµής 20 x 20 cm, η οποία θα επιχωθεί µε χώµα που θα συµπιεστεί. Το γεωύφασµα στα πρανή θα καλυφτεί από εδαφικό υλικό πάχους 10 cm. Η στρώση αυτή προστατεύει τα ανώτερα τµήµατα του γεωυφάσµατος στα πρανή από φθορές λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας. Στον πυθµένα του χώρου πάνω από το γεωύφασµα θα τοποθετηθεί στρώση φυτοχώµατος πάχους 40 cm για να ακολουθήσουν οι φυτεύσεις. Σε ότι αφορά στο είδος των φυτών που θα επιλεγεί, από τη συγκεκριµένη εµπειρία µε τα φυτά αυτά στην Ελλάδα (κοινότητα Νέας Μαδύτου και πιλοτικές µονάδες του ΕΘΙΑΓΕ κοντά στο Γαλλικό ποταµό καθώς και στη µονάδα της Πόµπιας του. Μοιρών), προτείνεται η εµφύτευση φυτών Fragmites Australis και Typha latifolia (το γνωστό ψαθί), που φύονται επίσης στην περιοχή της Κρήτης, για καλύτερη προσαρµογή στις κλιµατολογικές συνθήκες. Στην αρχή της λεκάνης του υγροβιότοπου και σ' όλο το πλάτος της, πάνω στη στρώση φύτευσης θα τοποθετηθούν σκύρα σε ύψος 100 cm και πλάτος 50 cm. Πάνω στα σκύρα θα τοποθετηθεί ο διάτρητος αγωγός πολυαιθυλενίου (PE), που θα διοχετεύει τα επεξεργασµένα στα χαλικόφιλτρα λύµατα. Τα σκύρα βοηθούν στην εξοµάλυνση της ροής και στον αερισµό των λυµάτων. Στο τέλος της λεκάνης του υγροβιότοπου θα υπάρχει επίσης όµοια στρώση µε σκύρα. Στο βάθος αυτής της στρώσης θα τοποθετηθεί διάτρητος αγωγός συλλογής που θα οδηγεί στη συνέχεια την εκροή στο φρεάτιο ρύθµισης στάθµης στη συνέχεια στη δεξαµενή χλωρίωσης και τέλος στο φρεάτιο εξόδου. Στην έξοδο του υγροβιότοπου προβλέπεται φρεάτιο στο οποίο εγκαθίσταται ειδική διάταξη για τη ρύθµιση της στάθµης. εν προβλέπεται σύστηµα ανακυκλοφορίας στον υγροβιότοπο αφού αυτός δε χρησιµοποιείται ως η κύρια µέθοδος βιολογικής επεξεργασίας αλλά ως συµπληρωµατική λύση σε περίπτωση βλάβης. 7. ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΕΚΡΟΗΣ 7.1 ΓΕΝΙΚΑ Απολύµανση των λυµάτων επιτυγχάνεται κατά κανόνα µε την εφαρµογή φυσικών ή χηµικών µεθόδων, όπως χλωρίωση, οζόνωση ή υπεριώδη ακτινοβολία. Ο ρυθµός εξουδετέρωσης των παθογόνων µικροοργανισµών (αποτελεσµατικότητα της απολύµανσης) που περιέχονται στα λύµατα (ιοί, βακτήρια, παράσιτα), είναι µια 14

16 σύνθετη συνάρτηση πολλών µεταβλητών, όπως το είδος, οι ιδιότητες και η δόση του µέσου απολύµανσης, το είδος και η συγκέντρωση των µικροοργανισµών, ο χρόνος επαφής, τα υδραυλικά χαρακτηριστικά της δεξαµενής απολύµανσης, και τα φυσικοχηµικά χαρακτηριστικά των λυµάτων (π.χ. οργανικό φορτίο, αµµωνιακό άζωτο, συγκέντρωση στερεών, θολότητα, θερµοκρασία). Από αυτές, ο χρόνος επαφής, τα χαρακτηριστικά του µέσου απολύµανσης (το είδος, η δόση και η τεχνική εφαρµογής) και τα υδραυλικά χαρακτηριστικά της δεξαµενής απολύµανσης, είναι οι µεταβλητές που ελέγχονται τεχνικά, και κατά συνέπεια αποτελούν τις παραµέτρους σχεδιασµού µιας µονάδας απολύµανσης. Η µέθοδος που χρησιµοποιείται συχνά για την επιλογή / αξιολόγηση του µέσου απολύµανσης και κατά συνέπεια και της διεργασίας, είναι η συσχέτιση της συγκέντρωσης και της απαίτησης σε ποσότητα του απολυµαντικού και του χρόνου που απαιτείται για την επίτευξη ενός συγκεκριµένου ποσοστού καταστροφής των µικροοργανισµών, συνήθως 99%. Γενικά τα µέσα απολύµανσης µπορούν µε βάση τη φύση τους να διαχωριστούν σε δυο µεγάλες κατηγορίες: Στα χηµικά. ιακρίνονται δύο κατηγορίες χηµικών µέσων απολύµανσης, τα οξειδωτικά (π.χ. αέριο χλώριο, υποχλωριώδες νάτριο, διοξείδιο του χλωρίου, στερεό χλώριο, όζον) και τα µη οξειδωτικά (κυρίως οργανικές ενώσεις) Στα µη χηµικά (π.χ. υπεριώδη ακτινοβολία) Τα χαρακτηριστικά του ιδανικού απολυµαντικού, που αποτελούν και τα κριτήρια για την επιλογή του, είναι: Υψηλός ρυθµός εξουδετέρωσης των παθογόνων µικροοργανισµών. Χαµηλή δραστικότητα µε ουσίες που περιέχονται στο νερό και χαµηλή παραγωγή επικίνδυνων παραπροϊόντων. Εύκολη ανιχνευσιµότητα στο νερό Χαµηλή τοξικότητα στους υδρόβιους οργανισµούς. Μεγάλη απόδοση της µονάδας Χαµηλό κόστος λειτουργίας και µικρές απαιτήσεις συντήρησης. Μηδενική επίδραση του µέσου απολύµανσης στα διάφορα τµήµατα της µονάδας Μηδενικός κίνδυνος κατά τη χρήση του. Η ασφάλεια κατά τη λειτουργία της µονάδας. Συγκεκριµένα, το επίπεδο ικανοτήτων χειρισµού του προσωπικού, ο βαθµός επίβλεψης και ελέγχου της µονάδας, για να επιτευχθεί ικανοποιητική λειτουργία και απόδοση καθώς και η απαιτούµενη συντήρηση του εξοπλισµού. Η ικανότητα του απολυµαντικού να διατηρεί µια υπολειµµατική συγκέντρωση στο σύστηµα διανοµής και να εξασφαλίζει ένα τελικό αποτέλεσµα, το οποίο να προστατεύει την δηµόσια υγεία. 15

17 Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι παραπάνω ιδιότητες δεν είναι συγκεντρωµένες σε ένα απολυµαντικό, θα πρέπει όµως να λαµβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση των εναλλακτικών µεθόδων. Για την ικανοποίηση των παραπάνω κριτηρίων, η χρήση διαλύµατος υποχλωριώδους νατρίου, αποτελεί την βέλτιστη επιλογή απολυµαντικού µέσου, δεδοµένου ότι Είναι ισχυρό οξειδωτικό µέσο. Είναι ασταθής ένωση και διίσταται στο νερό (σχηµατίζοντας υποχλωριώδες οξύ HOCl και ιόντα Νa+ και OCl-, που αποτελούν το ελεύθερο χλώριο) που στη συνέχεια παίρνουν µέρος σε µια σειρά αντιδράσεις που λαµβάνουν χώρα. Η απόδοση της µονάδας είναι περίπου 99% Το κόστος λειτουργίας είναι ελάχιστο, γιατί είναι πολύ κοινό χηµικό υλικό, µε χαµηλό κόστος αγοράς και δεν χρειάζεται συντήρηση κανένα µέρος της εγκατάστασης, εκτός από τις δοσοµετρικές αντλίες (π.χ. το διοξείδιο του χλωρίου, που θα µπορούσε εναλλακτικά να χρησιµοποιηθεί, πρέπει να παρασκευάζεται επιτόπου και να χρησιµοποιείται άµεσα στην εγκατάσταση επεξεργασίας). Είναι µηδενικός ο κίνδυνος κατά τη χρήση του. Προσκοµίζεται στις εγκαταστάσεις σε διάλυµα που περιέχει συνήθως 12 14% ελεύθερο χλώριο, και αποθηκεύεται σε δεξαµενές ανθεκτικές στη διάβρωση. (σε αντίθεση π. χ. µε το αέριο χλώριο, που αν και είναι ιδιαίτερα δραστικό, σε ανάµιξη µε τον ατµοσφαιρικό αέρα σχηµατίζει εκρηκτικό µίγµα). Το υπολειµµατικό χλώριο είναι εύκολα ανιχνεύσιµο Για τον καθορισµό της γεωµετρίας της δεξαµενής χλωρίωσης χρησιµοποιούνται δύο παράµετροι: Τη λειτουργία της δεξαµενής ως αντιδραστήρα εµβολικής ροής. Τον αριθµό διασποράς d (Marske and Boyle, 1973). Όσο ο αριθµός διασποράς d µικραίνει σε ένα αντιδραστήρα, τόσο η λειτουργία του πλησιάζει προς τον ιδανικό αντιδραστήρα εµβολικής ροής (αν d=0 ιδανικός αντιδραστήρας εµβολικής ροής). Στην πράξη έχει αποδειχτεί ότι τιµές διασποράς µικρότερες από 0,01, βελτιώνουν ελάχιστα τη λειτουργία των δεξαµενών χλωρίωσης. εδοµένου δε ότι για δεξαµενές χλωρίωσης από σκυρόδεµα, που είναι η συνηθέστερη των περιπτώσεων, ισχύει µε ικανοποιητική προσέγγιση d = 0,14 / β, όπου β = µήκος / πλάτος δεξαµενής. Για d= 0,01, βρίσκεται β=14, δηλαδή για να πλησιάσουµε ικανοποιητικά τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του αντιδραστήρα εµβολικής ροής το µήκος της δεξαµενής πρέπει να είναι δεκατετραπλάσιο του πλάτους. Στην πράξη, κατασκευάζονται δεξαµενές µαιανδρικής ροής, για να επιτυγχάνεται η παραπάνω απαίτηση σχέσης πλάτους / µήκους. 16

18 7.2 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΟΝΑ Α ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΕΡΓΟ Μετά το φρεάτιο ρύθµισης στάθµης, τα επεξεργασµένα λύµατα θα οδηγούνται µε βαρύτητα προς τη δεξαµενή απολύµανσης. Για την απολύµανση χρησιµοποιείται διάλυµα υποχλωριώδους νατρίου περιεκτικότητας 14% w/v σε ενεργό χλώριο. Τα λύµατα οδηγούνται µε ελεύθερη πτώση στη δεξαµενή απολύµανσης όπου γίνεται η προσθήκη του διαλύµατος του υποχλωριώδους νατρίου (NaOCl). Η κατάλληλη διαµόρφωση της δεξαµενής µε τη χρήση κατακόρυφων διαφραγµάτων βοηθά στο να εξασφαλιστεί στροβιλισµός του υγρού, που έχει ως αποτέλεσµα την καλύτερη ανάµιξη µε το διάλυµα του NaOCl. Μετά τη χλωρίωση τα επεξεργασµένα λύµατα οδηγούνται στο φρεάτιο εξόδου. Για λόγους ασφαλείας και δεδοµένου ότι οι παροχές λυµάτων είναι σχετικά µικρές ο σχεδιασµός του συστήµατος απολύµανσης γίνεται για τις µέγιστες ωριαίες παροχές σχεδιασµού (δεν υπολογίζεται η εξάτµιση στον υγροβιότοπο). Η παράµετρος που λαµβάνεται υπόψη στο σχεδιασµό της δεξαµενής χλωρίωσης είναι ο χρόνος παραµονής των υγρών µέσα στη δεξαµενή. Ο απαιτούµενος χρόνος παραµονής, ώστε να επιτευχθεί η επιθυµητή απολύµανση είναι το λιγότερο 20 min (στο σχεδιασµό θεωρήθηκε 30 min) για την ωριαία παροχή αιχµής. Για τη χλωρίωση θα χρησιµοποιηθεί όπως προαναφέραµε διάλυµα υποχλωριώδους νατρίου (NaOCl) 14% w/v σε ενεργό χλώριο σε ποσότητα 6 γραµµάρια ενεργό χλώριο (συνήθως 5-7) ανά m 3 εκροής. Έτσι ο απαιτούµενος ωφέλιµος όγκος της δεξαµενής χλωρίωσης θα είναι 28,13m 3 Για βάθος υγρού 1,0 m, υπολογίζεται η ελάχιστη απαιτούµενη επιφάνεια της δεξαµενής χλωρίωσης, ίσης µε 28,13m 2. Προτείνεται η κατασκευή δεξαµενής ορθογωνικής διατοµής από σκυρόδεµα ωφέλιµου όγκου 30,00 m 3, µε διαστάσεις 15,0m x 2,0m x 1,4m (ωφέλιµο βάθος 1,0 m). Για να εξασφαλιστεί η πλήρης ανάµιξη των επεξεργασµένων λυµάτων µε το διάλυµα Υποχλωριώδους Νατρίου και χρόνος παραµονής µεγαλύτερος των 20 min, κατασκευάζεται µαιανδρική δεξαµενή, τοποθετώντας διαφράγµατα από µπετόν σε αποστάσεις 0,8 m περίπου. Η διαστασιολόγηση του συστήµατος δοσοµέτρησης του απολυµαντικού γίνεται επίσης για τη µέγιστη ωριαία παροχή. Με δεδοµένη τη συγκέντρωση του διαλύµατος NaOCl και την ποσότητα απολυµαντικού ανά m 3 εκροής βρίσκουµε ότι η µέγιστη ηµερήσια κατανάλωση διαλύµατος είναι περίπου 3.03 lt/h. Το NaOCl θα αποθηκεύεται σε δοχείο κατασκευασµένο από ειδικό γραµµικό πολυαιθυλένιο που θα πληρεί όλες τις προδιαγραφές για την αποθήκευση χηµικών µε µεγάλη αντοχή στο χρόνο. Το δοχείο θα επαρκεί για την αποθήκευση του διαλύµατος που απαιτείται για λειτουργία της εγκατάστασης στη µέγιστη ηµερήσια παροχή για 30 ηµέρες τουλάχιστον, και υπολογίζεται σε 2100Lt. Προτείνεται η εγκατάσταση δύο πλαστικών δεξαµενών, συνολικού όγκου 2000 lt, που θα φέρουν στόµιο τροφοδοσίας και µέσω βάνας αποµόνωσης θα συνδέεται µε το σύστηµα δοσοµέτρησης. Το δοχείο θα εγκατασταθεί σε στεγασµένο χώρο ώστε να µην είναι εκτεθειµένο στην ηλιακή ακτινοβολία που θα έχει επίπτωση στην 17

19 απολυµαντική ικανότητα του διαλύµατος. Στο χώρο θα τοποθετηθεί και η ειδική δοσοµετρική αντλία για το διάλυµα NaOCl. 8. ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΟ ΖΕΥΓΟΣ Η/Ζ Η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων θα διαθέτει Ηλεκτροπαραγωγό Ζεύγος (Η/Ζ) για την ασφαλή και αποδοτική λειτουργία όλου του συστήµατος. Το Η/Ζ θα καλύπτει πολύωρες διακοπές της ΕΗ για τα εξής τµήµατα: Άντληση Λυµάτων από τις Σηπτικές εξαµενές προς τα χαλικόφιλτρα. Λειτουργία της µονάδας απολύµανσης Η συνολική απαιτούµενη ισχύς του Η/Ζ θα είναι 25 kva Το Η/Ζ θα αποτελείται από τα παρακάτω τµήµατα: Κινητήρια Μηχανή Diesel, εφοδιασµένη µε εκκινητή Πίνακα οργάνων, φυγοκεντρικό ρυθµιστή στροφών, µετρητή ωρών λειτουργίας, σύστηµα επαναφόρτισης της µπαταρίας, ψυγείο µε ανεµιστήρα, σιγαστήρα καυσαερίων κλπ Γεννήτρια εναλλασσόµενου ρεύµατος µε ρυθµιστή τάσης Κοινή βάση στήριξης Πίνακα Ελέγχου και αυτοµατισµού Η/Ζ εξαµενή καυσίµου για συνεχή λειτουργία του Η/Ζ επί δώδεκα ώρες 9. ΟΙΚΙΣΚΟΣ Το κτίριο αυτό τοποθετείται στην είσοδο, στη θέση που φαίνεται στα αντίστοιχα σχέδια. Θα έχει συνολική επιφάνεια 14 m 2 ενδεικτικών διαστάσεων 7,10m x 3,30m. Θα περιλαµβάνει χώρο Ηλεκτρικού Πίνακα, χώρο για το Η/Ζ, µικρό εργαστήριο, W.C. και χώρο για αναλώσιµα. Για την κάλυψη των αναγκών του προσωπικού σε πόσιµο νερό, προβλέπεται δεξαµενή νερού, όγκου 1 m 3 που θα τοποθετηθεί στην οροφή του οικήµατος. Η αποχέτευση του οικίσκου, θα συνδεθεί στο φρεάτιο εισόδου των λυµάτων. Ο οικίσκος θα συνδεθεί µε το δίκτυο χαµηλής τάσης της ΕΗ 10. ΛΟΙΠΑ ΈΡΓΑ Το οικόπεδο µε τις ανωτέρω περιγραφείσες εγκαταστάσεις θα περιφραχθεί και θα δενδροφυτευθεί. Η εγκατάσταση θα συνδεθεί µε το δίκτυο ΕΗ. Για λόγους προστασίας από τα όµβρια θα κατασκευαστεί τάφρος αποστράγγισης όµβριων στις πλευρές του οικοπέδου. ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Προϊστάµενος /νσης Τεχνικών Υπηρεσιών & Περιβάλλοντος Μιχαηλίδης Μιχαήλ Πολιτικός Μηχανικός Χαλκιαδάκης Σταύρος Πολιτικός Μηχανικός Τζαγάκης Μιχαήλ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Κυριακοπούλου Ευτυχία Αγρ. Τοπογράφος Μηχανικός 18

20 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΜΟΣ ΦΑΙΣΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ /ΝΣΗ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΡΓΟ: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ: ΕΠΠΕΡΑΑ, (ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΟΧΗΣ, ΕΘΝΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ) ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: ,00 ΕΥΡΩ Μοίρες, 16/1/2011 Αριθµ. Πρωτ. : 1008 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΙΑΚΗΡΥΞΗΣ Ο ήµος Φαιστού Νοµού Ηρακλείου προκηρύσσει ανοιχτό διαγωνισµό για την ανάθεση του έργου «ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΖΑΡΟΥ ΗΜΟΥ ΦΑΙΣΤΟΥ ΜΕ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ», µε προϋπολογισµό ,00 ΕΥΡΩ. Το έργο συντίθεται από τις ακόλουθες κατηγορίες εργασιών: α) κατηγορία ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΑ, µε προϋπολογισµό ,78 (δαπάνη εργασιών, ΓΕ και ΟΕ και απρόβλεπτα), β) κατηγορία Υ ΡΑΥΛΙΚΑ, µε προϋπολογισµό ,73 γ) κατηγορία ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΑ, µε προϋπολογισµό ,33 δ) κατηγορία ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ, ΥΓΡΩΝ, ΣΤΕΡΕΩΝ & ΑΕΡΙΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, µε προϋπολογισµό , Οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να παραλάβουν τα συµβατικά τεύχη του διαγωνισµού ( ιακήρυξη, Συγγραφή Υποχρεώσεων κ.λ.π) από την έδρα της υπηρεσίας: πάροδος 25 ης Μαρτίου 1, Μοίρες Ηρακλείου, µέχρι τις 2 Φεβρουαρίου Η διακήρυξη του έργου έχει συνταχθεί κατά το εγκεκριµένο από τον υπουργό ΠΕΧΩ Ε υπόδειγµα τύπου Β. Πληροφορίες στο τηλέφωνο , FAX επικοινωνίας , αρµόδιος υπάλληλος για επικοινωνία: κος Μ. Τζαγάκης. 3. Ο διαγωνισµός θα διεξαχθεί στις 7 Φεβρουαρίου 2012, ηµέρα Τρίτη και ώρα π.µ. και το σύστηµα υποβολής προσφορών είναι µε επιµέρους ποσοστά έκπτωσης σε ακέραιες µονάδες επί τοις εκατό (%) κατά κατηγορία εργασιών του άρθρου 6 του Ν. 3669/2008. Αν για οποιονδήποτε λόγο δε διεξαχθεί η δηµοπρασία την προαναφερθείσα ηµεροµηνία, θα διενεργηθεί σε νέα ηµεροµηνία, που θα καθορίσει µε πράξη της η Προϊσταµένη Αρχή και η οποία θα γνωστοποιηθεί µε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του ήµου Φαιστού: 4. Στο διαγωνισµό γίνονται δεκτοί: α) Hµεδαποί διαγωνιζόµενοι, µεµονωµένοι ή σε κοινοπραξία, εγγεγραµµένοι στο Μ.Ε.ΕΠ, που καλύπτουν τις κατηγορίες και τάξεις του έργου, ήτοι τάξεις 1 η, 2 η και 3 η εντός νοµού για έργα ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΑ, Α2, 1 η και 2 η για έργα Υ ΡΑΥΛΙΚΑ, Α1, Α2, και 1 η για έργα ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΑ και Α1, Α2, 1 η και 2 η εντός νοµού για έργα ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟΥ, ΥΓΡΩΝ, ΣΤΕΡΕΩΝ & ΑΕΡΙΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, β) Κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων εγγεγραµµένων στην τάξη Α2 του Μ.Ε.Ε.Π. για έργα κατηγορίας ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΑ, µε τις προϋποθέσεις της παρ. 10 του άρθρου 16 του Ν. 3669/08 (Κ Ε) (αναβάθµιση ορίου λόγω κοινοπραξίας). γ) Αλλοδαποί διαγωνιζόµενοι που αποδεικνύουν ότι κατά την τελευταία πενταετία, έχουν εκτελέσει έργα παρόµοια (ποιοτικά και ποσοτικά) µε το δηµοπρατούµενο. 5. Για τη συµµετοχή στο διαγωνισµό απαιτείται η κατάθεση εγγυητικής επιστολής ύψους ,00 ΕΥΡΩ και ισχύ τουλάχιστον 210 ηµερών, µετά την ηµέρα διεξαγωγής του διαγωνισµού. Ο χρόνος ισχύος των προσφορών είναι 180 ηµέρες. 6. Το έργο χρηµατοδοτείται από ΕΠΠΕΡΑΑ (Ταµείο Συνοχής, Εθνικοί Πόροι) κι έχει εγγραφεί στην ΣΑΕΠ Ε0758 µε Κ.Α. 2011ΣΕ Προκαταβολή δε θα χορηγηθεί. 7. Το αποτέλεσµα της δηµοπρασίας θα εγκριθεί από τον ήµο Φαιστού. Η ήµαρχος Φαιστού Μαρία Πετρακογιώργη - Ανυφαντάκη